Dziedzictwo Stołu the Culinary Heritage
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Mazowiecka Biblioteka Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich Dziedzictwo stołu – wędrówki kulinarne po obszarze mazowieckich lokalnych grup działania The culinary heritage a journey through the area of the mazovia local action groups „Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie.” Przewodnik opracowany przez Lokalną Grupę Działania – Przyjazne Mazowsze na zlecenie Samorządu Województwa Mazowieckiego Przewodnik współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Pomocy Technicznej Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013. Instytucja Zarządzająca Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 – Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi ISBN: 978-83-63036-34-8 Krajowa Sieć Obszarów Wiejskich stanowi płaszczyznę porozumienia i wymiany doświadczeń dla osób i instytucji, zaangażowanych w rozwój obszarów wiejskich, przyczynia się do ożywienia współpracy w zakresie rozwoju obszarów wiejskich z wykorzystaniem instrumentów PROW na lata 2007-2013 i programów opera - cyjnych w ramach polityki spójności. Sekretariat Regionalny Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich w Województwie Ma - zowieckim, realizując założenia Planu Działania, od 2008 roku wspiera lokalne inicjatywy na obszarach wiejskich oraz propaguje regionalną kulturę i historię, po - dejmuje szereg działań informacyjno-promocyjnych, których celem jest aktywiza - cja społeczności lokalnej, wspieranie wymiany doświadczeń i dobrych praktyk oraz Przewodnik „Dziedzictwo stołu – wędrówki kulinarne po obszarze ma - poszukiwanie rozwiązań innowacyjnych dla rozwoju obszarów wiejskich. zowieckich lokalnych grup działania” , opracowany przez LGD – Przyjazne Mazowsze we współpracy z mazowieckimi lokalnymi grupami działania, to Sekretariat Regionalny Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich emocjonalna, subiektywna podróż, ukazująca bogate dziedzictwo kulturowe Departament Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich i kulinarne Mazowsza z perspektywy „Małych Ojczyzn”. Zawiera ciekawe in - Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego w Warszawie formacje o miejscowych obyczajach i zwyczajach kulinarnych, wzbogacone ul. Skoczylasa 4, 03-469 Warszawa o przepisy regionalnych potraw, charakterystycznych dla obszaru każdej tel.: +48 22 59 79 701 z nich. e-mail: [email protected] Przewodnik jest pierwszą publikacją nie tylko promującą mazowiecką re - gionalną kuchnię, lecz także ukazującą jej kulturowe i społeczne korzenie. Zachęcamy do odwiedzenia strony internetowej: Zachęcamy do lektury a także do odwiedzenia lokalnych grup działania i po- www.mazowieckie.ksow.pl smakowania zaprezentowanych specjałów kulinarnych. gdzie można znaleźć informacje o bieżących inicjatywach. Izabella Byszewska The National Rural Network is a platform for sharing ideas and exchanging ex - “Our Cuisine Heritage – A Culinary Exploration of the Regions of the periences among individuals and institutions involved in the development of rural Masovian Local Action Groups” , a guide prepared by the Przyjazne Ma - areas. The network contributes to stimulating cooperation in the field of rural de - zowsze LAG, in cooperation with other local action groups from Mazovia, is velopment with the use of 2007-2013 RDP instruments and operational pro - an emotional, subjective journey presenting the wealth of Mazovia’s cultural grammes within the cohesion policy. and culinary heritage, as seen from the perspective of “Small Motherlands”. By implementing the objectives of the Action Plan, since 2008 the Regional Ne - It will provide the reader with fascinating information on the regional cus - twork Unit in the Mazowieckie Voivodeship in Warsaw has supported local initia - toms and cuisine traditions, supplemented with recipes for dishes unique to tives in rural areas and promoted regional culture and history. It has also carried a given region. This guide is the first such publication to not only promote out a number of information and promotion projects aimed at activating the local the Masovian cuisine, but also to reveal its cultural and social roots. We community, supporting the exchange of experiences and good practices, and see - warmly invite you to read the guide, as well as to visit the local action king innovative solutions for the development of rural areas. groups to gain a true taste of the delicacies described within it. Izabella Byszewska Regional Network Unit Department of Agriculture and Rural Development Office of the Marshal of the Mazowieckie Voivodeship in Warsaw ul. Skoczylasa 4, 03-469 Warszawa phone: +48 22 59 79 701 e-mail: [email protected] We invite you to visit our website: www.mazowieckie.ksow.pl where you can find information on current projects. MAZOWIECKA BIBLIOTEKA KRAJOWEJ SIECI OBSZARÓW WIEJSKICH Dziedzictwo stołu – wędrówki kulinarne po obszarze mazowieckich lokalnych grup działania The culinary heritage a journey through the area of the mazovia local action groups „Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie.” Przewodnik opracowany przez Lokalną Grupę Działania – Przyjazne Mazowsze na zlecenie Samorządu Województwa Mazowieckiego Przewodnik współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Pomocy Technicznej Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013. Instytucja Zarządzająca Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 – Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi OD WYDAWCY 2 DZIEDZICTWO STOŁU WĘDRÓWKI KULINARNE PO MAZOWSZU THE CULINARY HERITAGE A JOURNEY THROUGH THE CUISINE OF MAZOVIA Celem naszego wydawnictwa jest zachowanie w pamięci oraz popularyzacja kulinar - nego dziedzictwa Mazowsza. Przewodnik opracowany został przez mazowieckie lokalne grupy działania i zawiera informacje o miejscowych zwyczajach kulinarnych a także przepisy regionalnych potraw, charakterystycznych dla obszaru każdej z nich. Publika - cja ma charakter promocyjny i stanowi subiektywny wybór wiedzy o mazowieckich ku - linariach, wiedzy przekazanej przez każdą z lokalnych grup uczestniczących w projekcie. Warto podkreślić, że jest to pierwsza publikacja dotycząca kuchni Mazowsza, w której znalazły się nie tylko przepisy kulinarne ale również pokazany został ich szerszy, kultu - rowy i społeczny kontekst. Kulturę kulinarną społeczności określa całokształt zwyczajów, zakazów i nakazów związanych z przyrządzaniem i spożywaniem posiłków, jest to więc istotny system ko - munikacji i ekspresji. Dzięki kulinarnemu dziedzictwu i jego rewitalizacji manifestujemy swoją kulturową odrębność, a przekazywane z pokolenia na pokolenie zwyczaje związane ze spożywaniem posiłków stanowią ważną kulturową i społeczną wartość. Kultura je - dzenia i towarzysząca jej tradycyjna polska gościnność są ściśle związane z naszą tożsa - mością kulturową. Spożywanie posiłków towarzyszy najważniejszym wydarzeniom w naszym życiu. Jakie wspomnienia i skojarzenia mamy ze stołem z naszego dzieciństwa, jakie tradycje i zwyczaje z nim związane przenieśliśmy lub chcielibyśmy przenieść do na - szych własnych rodzin? Ta chwila refleksji, zatrzymana i utrwalona w czasie, ma istotne znaczenie dla zachowania i odtwarzania naszego kulturowego (i kulinarnego) dzie - dzictwa. Jest to szczególnie ważne w kontekście rozwoju lokalnego i budowania wspól - not lokalnych. Otwiera nas na głębsze rozumienie i uświadomienie sobie bogactwa lokalnych zasobów, zachęca do działań na rzecz lepszego ich wykorzystania. Pozwala nam nie tylko mocniej utożsamić się z miejscem zamieszkania, lecz także pokazać innym lokalną, kulturową odrębność, która spowoduje wzrost zainteresowania turystów na - szym regionem. Z prośbą o przesyłanie materiałów do naszego wspólnego, subiektywnego przewod - nika zwróciliśmy się do wszystkich lokalnych grup działania z Mazowsza. Większość z nich odpowiedziała na nasz apel. Wszystkim, którzy udostępnili nam niezbędne mate - riały i podzielili się swoją wiedzą, rodzinnymi pamiątkami, przepisami czy wspomnie - niami, własnymi pomysłami oraz zdjęciami, serdecznie dziękujemy! Dziękujemy przede wszystkim tym lokalnym grupom działania, które poświęciły swój czas, zebrały, przygo - towały i przesłały nam swoje opracowania. Dzięki pracy nad publikacją nawiązaliśmy mnóstwo cennych kontaktów a przede wszystkim uświadomiliśmy sobie, jak wiele dawnych przysmaków wciąż jeszcze poja - wia się na naszych stołach. Można ich skosztować nie tylko na regionalnych targach czy imprezach promujących lokalne produkty, w gospodarstwach agroturystycznych lub re - FROM THE PUBLISHER 3 stauracjach, ale równiZeażrw ząwdiei lBuiurordozLinonkyaclnhedjoGmruacphy, Dgdzziaiełacnzęiast–o PskrrzzyęjatnzineepMrzaezcohwowszy e - wane są zapiski naszych babć. Zachęcamy do ich popularyzacji a także do własnych po - szukiwań i powrotów do „pamięci smaku”. This publication is an attempt to preserve and popularise the culinary heritage of Ma - zovia. The guide has been developed by the local action groups operating in Mazovia and it contains information on the local culinary customs and recipes for regional dishes, char - acteristic of their respective localities. The publication is of a promotional nature and it constitutes a subjective selection of facts about Mazovian cooking, knowledge that has been shared with you by all local participants in the project. In is noteworthy that this is the first work on the Mazovian cuisine to present not only recipes but also their wider cul - tural and social contexts. The culinary heritage of a community is determined by a combination of its customs and do’s and dont’s in respect of meal preparation and consumption, thus being a vital means