Uwarunkowania Rozwoju Przestrzennego Miasta I Gminy Radzymin
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
1 UWARUNKOWANIA ROZWOJU PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY RADZYMIN I. UWARUNKOWANIA FUNKCJONALNO-PRZESTRZENNE I PROGRAMOWE 1. Miasto i gmina w regionie Miasto i gmina Radzymin położone są w północno-wschodniej części województwa stołecznego warszawskiego, przy ważnym szlaku komunikacyjnym Warszawa – Białystok łączącym z krajami nadbałtyckimi, w odległości około 20 km od Warszawy. Gmina graniczy od północnego wschodu i wschodu z obszarem województwa ostrołęckiego, od zachodu z Zalewem Zegrzyńskim i gminą Nieporęt, od północy z gminą Serock, od południa z miastami Marki i Kobyłka oraz z gminą Wołomin. Miasto i gmina Radzymin zajmują największy obszar spośród gmin województwa warszawskiego. Powierzchnia gminy i miasta wynosi ogółem 130,93 km2, w tym miasto 23,32 km2, gmina 107,61 km2. Gmina liczy 23 sołectwa. Liczba ludności według stanu na 1995 r. – 17180 mieszkańców, w tym miasto – 7050 Mk, gmina – 10130 Mk.. Podstawowe powiązania komunikacyjne gminy w regionie tworzą drogi: - droga krajowa nr 18 Warszawa – Białystok – granica państwa, - droga wojewódzka nr 635 Radzymin – Wołomin. Gminę przecina linia kolejowa Legionowo-Tłuszcz o znaczeniu regionalnym. Część centralna gminy z miastem Radzyminem oraz część południowa – głównie sołectwa Słupno, Cegielnia, Ciemne – ze względu na dogodną komunikację z Warszawą i krajami nadbałtyckimi poprzez drogę nr 18 oraz występowanie surowców mineralnych stanowią rejon rozwoju mieszkalnictwa, przemysłu i drobnej wytwórczości, usług, produkcji materiałów budowlanych oraz eksploatacji surowców. Szczególnie szybko postępuje urbanizacja Słupna wzdłuż drogi nr 18, oraz rozbudowa funkcji produkcyjnych w Ciemnem. Część północna gminy – zwłaszcza sołectwa Archciechów, Załubice Stare i Nowe, Borki, Ruda, Łosie i Rejentówka w północnej części miasta, ze względu na położenie w obszarze o wybitnych walorach krajobrazowych o znacznej lesistości oraz sąsiedztwo Zalewu Zegrzyńskiego, stanowi obszar rozwoju funkcji rekreacji i turystyki o zasięgu regionalnym. Bariery dla tego kierunku rozwoju stanowią przede wszystkim: - dostępność komunikacyjna w oparciu wyłącznie o samochód osobowy, w ograniczonym zakresie autobus podmiejski, - stosunkowo mała liczba obiektów rekreacyjnych ogólnie dostępnych (zespoły sportowo – rekreacyjne z możliwością nocowania i stołowania się), - niewielka liczba obiektów mogących stanowić bazy sportów wodnych i turystyki kwalifikowanej. We wschodnich sołectwach gminy, w których występują gleby niskich klas bonitacyjnych, dominuje zabudowa rozproszona oraz ekstensywne użytkowanie rolnicze. 2. Uwarunkowania demograficzne i społeczne 2 2.1. Rozmieszczenie ludności w mieście i gminie: miasto: pow. 2332 ha 7287 Mk 41% ogółu mieszkańców, gmina: pow. 10761 ha 10130 Mk 59% ogółu mieszkańców, ogółem: pow. 13093 ha 17180 Mk Rozmieszczenie ludności w sołectwach gminy w procentach: 1 Arciechów 1,40% 13 Nadma 13,46% 2 Borki 2,44% 14 Ruda 3,02% 3 Cegielnia 7,49% 15 Rżyska 3,31% 4 Ciemne 7,91% 16 Popielarze 0,20% 5 Dybów Kolonia 3,18% 17 Sieraków 4,00% 6 Dybów 5,24% 18 Słupno 17,28% 7 Emilianów 1,59% 19 Wiktorów 1,25% 8 Janków Nowy 2,14% 20 Załubice Nowe 2,87% 9 Janków Stary 1,80% 21 Załubice Stare 7,14% 10 Łąki 1,94% 22 Zawady 2,80% 11 Łosie 3,14% 23 Zwierzyniec 1,96% 12 Mokre 4,44% Największa gęstość zaludnienia i największe skupiska funkcji produkcyjnych i usługowych występują w centralnej zurbanizowanej części miasta, oraz w sołectwach położonych wzdłuż głównych ciągów komunikacyjnych – w Słupnie, Cegielni, Ciemnem i Nadmie (w tych czterech sołectwach mieszka 46,14% ludności gminy). W części północnej gminy zabudowa mieszkaniowa i usługowa skupia się we wsi Załubice Stare. 2.2. Prognozy demograficzne Analiza tendencji zmian sytuacji demograficznej w długim okresie czasu i prognozy zmian w otoczeniu miasta i gminy pozwalają na oszacowanie przyrostu liczby ludności, z uwzględnieniem migracji oraz struktury wiekowej ludności. Szacunkowa liczba ludności w latach 1975 – 2015: rok: miasto i gmina gęstość zaludnienia 1975 15,0 tys. 115 os./km2 1985 16,1 tys. 123 os./km2 1989 16,4 tys. 1990 16,9 tys. 129 os./km2 1991 17,0 tys. 1992 17,1 tys. 1993 16,1 tys. 1994 17,1 tys. 1995 17,2 tys. 131 os./km2 2000 17,8 tys. 136 os./km2 2005 18,3 tys. 140 os./km2 2010 19,1 tys. 146 os./km2 Gęstość zaludnienia szacowana razem w mieście i gminie w 1995 r. wynosi 131 os/km2 – jest wyższa niż w sąsiednich gminach; gęstość zaludnienia w mieście 308 os/km2. Realna gęstość zaludnienia w gminie, w stosunku do powierzchni liczonej bez lasów państwowych oraz wód Zalewu Zegrzyńskiego (co stanowi 92,52 km2) wynosi 109 os./km2. 3 Gęstość zaludnienia w mieście w stosunku do powierzchni liczonej bez lasów państwowych (co stanowi 18,42 km2) wynosi 383 os./km2. Znaczną część terenów należących administracyjnie do miasta zajmują, oprócz lasów państwowych Nadleśnictwa Drewnica, lasy prywatne chronione przed zabudową oraz tereny rolne z zabudową rozproszoną. 2.3. Struktura wiekowa ludności w mieście i gminie: grupy wiekowe: liczba ludności oraz % ogółu ludności rok ponad 65 0 – 6 7 – 15 16 – 19 20 – 65 ogółem M K razem 2049 2620 826 8974 544 1396 1940 16409 1989 12,5% 16,% 5,0% 54,7% 11,8% 100% 2020 2675 911 9117 619 1520 2139 16862 1990 12,0% 15,8% 5,4% 54,1% 12,7% 100% 1969 2725 982 9150 656 1552 2208 17034 1991 11,5% 16,0% 5,8% 53,7% 13% 100% 1886 2752 1056 9115 700 1573 2273 17082 1992 11,0% 16,1% 6,2% 53,4% 13,3% 100% 1848 2732 1134 8133 681 1571 2252 16099 1993 11,5% 17,0% 7,0% 50,5% 14,0% 100% 1753 2722 1160 9178 693 1580 2273 17086 1994 10,3% 15,9% 6,8% 53,7% 13,3% 100% 1761 2683 1181 9209 726 1620 2346 17180 1995 10,2% 15,6% 6,9% 53,6% 13,7% 100% Jak wynika z powyższego zestawienia, przyrost naturalny w gminie Radzymin ma wyraźną tendencję malejącą. Liczba ludności zawodowo czynnej pozostaje na stałym poziomie. Nieznacznie wzrasta liczba ludności w wieku poprodukcyjnym. 2.4. Szacunkowe zmiany liczby gospodarstw domowych: przeciętna liczba osób rok liczba gospodarstw domowych w gospodarstwie domowym miasto 2072 3,40 1995 gmina 2319 4,37 miasto 2150 3,40 2000 gmina 2500 4,15 miasto 2200 3,40 2005 gmina 2600 4,10 miasto 2300 3,35 2010 gmina 3000 3,80 Na tej podstawie można oszacować potrzeby (w tym terenowe) w zakresie mieszkalnictwa. 4 2.5. Szacunki potrzeb w zakresie mieszkalnictwa Potrzeby określono bez uwzględnienia wymiany istniejących zasobów mieszkaniowych. Stan na 1995 r.: miasto gmina liczba mieszkań 2072 2319 ludność w mieszkaniach 7050 10130 pow. użytkowa na 1 osobę 18,8 m2 16,3 m2 przeciętna powierzchnia mieszkania 64 m2 71 m2 Potrzeby w mieście: dla nowych gospodarstw domowych: około 300 mieszkań, na rozgęszczenie mieszkań istniejących: około 200 mieszkań. Przyjmując budowę 50 mieszkań w zabudowie wielorodzinnej i 450 mieszkań w zabudowie jednorodzinnej wolnostojącej potrzeby terenowe szacuje się na około 100 ha brutto. Potrzeby na wsi: Deficyt mieszkań na wsi jest stosunkowo wysoki, wynosi około 200 mieszkań. Mieszkania (jak na warunki wiejskie) są bardzo małe, stąd też do rozgęszczenia przyjmuje się około 300 mieszkań. Dla nowych gospodarstw domowych koniecznych jest około 300 mieszkań. Łącznie potrzeby wsi wynoszą 800 mieszkań. Przyjmując, że 90% tych mieszkań nie będzie związanych z gospodarstwami rolnymi, można szacować potrzeby terenowe na 180 – 200 ha brutto. 2.6. Potrzeby w zakresie oświaty W mieście i gminie Radzymin funkcjonuje 8 szkół podstawowych liczących 2148 uczniów, Zasadnicza Szkoła Zawodowa i Liceum Zawodowe na 259 uczniów, Zespół Terenów Zieleni na 259 uczniów, Zespół Szkół Ogólnokształcących, Liceum Ogólnokształcące i Studium Nauczycielskie na 571 uczniów. Liczba dzieci i młodzieży w wieku, który w perspektywie najbliższych 10 lat można uznać za wiek szkolny (zakłada się, że 100% tych roczników będzie się uczyć), wynosić będzie: rok 7 – 15 lat 16 – 19 lat 1995 2680 1180 2000 2800 1200 2005 2900 1220 2015 3000 1240 Potrzeby dotyczą miejsc w szkołach dla obu grup wiekowych. Miejsca w szkołach dla grupy starszej (poziom gimnazjum, częściowo liceum) powinny się znaleźć w mieście Radzyminie. W mieście i gminie funkcjonuje pięć przedszkoli na około 220 miejsc. 5 3. Struktura miejsc pracy Zatrudnienie w mieście i gminie przedstawia się następująco: pracujący ogółem: 3420 osób, w tym kobiety: 1440 osób. Stanowi to około 40% mieszkańców w wieku produkcyjnym. Liczba miejsc pracy kształtująca się na poziomie około 200 na 1000 mieszkańców jest stosunkowo niska (poziom względnej, bilansowej równowagi wymaga około 480 miejsc pracy na 1000 mieszkańców). Liczba pracujących w rolnictwie jest bardzo wysoka, znacznie ponad ekonomicznie uzasadnione potrzeby. Struktura miejsc pracy (dane uśrednione): przemysł: 48%, budownictwo: 25%, transport: 5%, handel: 22%. Zmiany w strukturze i liczbie miejsc pracy szacuje się następująco: ludność w 2010 r. – 19,1 tys. zawodowo czynni – 9,9 tys., w tym: pracujący w rolnictwie 1,6 tys. w przemyśle i budownictwie 2,1 tys. w usługach rynkowych 2,0 tys. w usługach nierynkowych 1,3 tys. wyjazdy do pracy poza gminę 2,9 tys. W 1994 r. było zarejestrowanych ponad 400 podmiotów gospodarczych. Ilość miejsc pracy w mieście i gminie (bez rolnictwa) przedstawia się następująco (1994 r.): miasto: 1780 zatrudnionych gmina: 531 zatrudnionych, w tym w sołectwach: Arciechów 1 Nadma 86 Borki 2 Popielarze Cegielnia 47 Rzyska 5 Ciemne 135 Ruda 4 Dybów 10 Sieraków 4 Dybów Kolonia 2 Słupno 102 Emilianów 20 Wiktorów Janków Nowy 5 Załubice Nowe 5 Janków Stary 5 Załubice Stare 17 Łąki 12 Załubice Nowe 5 Łosie 26 Zwierzyniec 4 Mokre 39 6 4. Użytkowanie terenów Według stanu na 1994 rok użytkowanie terenów w mieście i gminie Radzymin przedstawia się następująco: powierzchnia w ha struktura w % miasto gmina miasto gmina użytki rolne 1110 6971 47,6% 64,8% lasy i grunty leśne 759 2321 32,5% 21,6% grunty pod wodami 4 429 0,2% 4,0% tereny komunikacyjne 132 264 5,7% 2,4% tereny zabudowane 233 329 10,0% 3,1% tereny różne 25 310 1,0% 2,8% nieużytki 69 137 3,0% 1,3% ogółem 2332 10761 100% 100% 5.