Adapazari Ovasi Ve Aşaği Sakarya Platosu'nda
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
T.C. SAKARYA ÜN ĐVERS ĐTES Đ SOSYAL B ĐLĐMLER ENST ĐTÜSÜ ADAPAZARI OVASI VE A ŞAĞI SAKARYA PLATOSU’NDA TARIMSAL DE ĞĐŞĐ M YÜKSEK L ĐSANS TEZ Đ Kevser ZORLU Enstitü Anabilim Dal ı : Co ğrafya Tez Dan ış man ı: Yrd. Doç. Dr. Ali Y ĐĞĐ T HAZ ĐRAN - 2010 BEYAN Bu tezin yaz ılmas ında bilimsel yaz ım kurallar ına uyuldu ğunu, ba şkalar ının eserlerinden yararlan ılmas ı durumunda bilimsel normlara uygun olarak at ıfta bulunuldu ğunu, kullan ılan verilerde herhangi bir tahrifat yap ılmad ığı nı, tezin herhangi bir k ısm ının bu üniversite veya ba şka bir üniversitedeki ba şka bir tez çal ış mas ı olarak sunulmad ığı nı beyan ederim. Kevser ZORLU 30 / 05 / 2009 ÖNSÖZ “Adapazar ı Ovas ı ve A şağı Sakarya Platosun’nda Tar ımsal De ğişim” ad ını ta şı yan bu çal ış man ın konusunu Sakarya ilinde yeti ştirilen tar ım ürünlerinde geçmi şten günümüze ya şanan de ğişim ve nedenleri olu şturmaktad ır. Çal ış man ın giri ş bölümünde ara ştırma alan ının yeri, s ınırlar ı ve özellikleri; çal ış mada kullan ılan materyal, metot ve çal ış ma alan ıyla ilgili literatür özeti yer almaktad ır. Birinci bölümde Sakarya ilinde tar ımı etkileyen do ğal ve sosyo-ekonomik faktörler; ikinci bölümde ara ştırma alan ının tar ımsal yap ısı, özellikleri ve tar ımsal üretimde ya şanan de ğişim, nedenleri ile incelenmi ştir. Lisansüstü çal ış mamda dan ış manl ığı mı üstlenip, bu tezin konusunun belirlenmesinden, tamamlanmas ına kadar geçen sürede bana yard ımlar ı ve eme ği için Say ın Hocam Yrd. Doç. Dr. Ali Y ĐĞĐ T’e, yüksek lisans ım süresince bana yard ımc ı olan hocalar ım Yrd. Doç. Dr. Cercis ĐKĐEL, Yrd. Doç. Dr. Meryem HAYIR ve Yrd. Doç. Dr. Zerrin KARAKUZULU’ya; yüksek lisansa ba şlamam konusunda beni destekleyen Hatice ERSÜZ, çal ış malar ım s ıras ında bana yard ımc ı olan Arzu ERSÜZ ve I şı l ARIKAN’a te şekkür ederim. Ayr ıca verdi ği büyük destek ve çal ış malar ımdaki katk ılar ından dolay ı sevgili e şime, bugüne kadar beni her konuda destekleyen aileme ve tez haz ırl ıklar ım s ıras ında beni hiç yormayan henüz do ğmam ış minik k ızıma çok te şekkür ederim. Kevser ZORLU ĐÇĐNDEK ĐLER KISALTMALAR L ĐSTES Đ ......................................................................................iv ŞEK ĐLLLER L ĐSTES Đ.............................................................................................v GRAF ĐK L ĐSTES Đ....................................................................................................vi TABLOLAR L ĐSTES Đ .............................................................................................viii ÖZET .......................................................................................................................xii SUMMARY ..............................................................................................................xiii GĐRĐŞ ........................................................................................................................1 BÖLÜM 1: SAKARYA ĐLĐNDE TARIMI ETK ĐLEYEN FAKTÖRLER.............7 1.1. Do ğal Çevre Faktörleri.........................................................................................7 1.1.1. Jeolojik Yap ı Özellikleri...............................................................................7 1.1.2. Yeryüzü Şekilleri..........................................................................................10 1.1.3.Hidrografik Özellikler ...................................................................................12 1.1.4. Đklim Özellikleri...........................................................................................15 1.1.5. Bitki Örtüsü..................................................................................................16 1.1.6. Toprak Özellikleri ........................................................................................17 1.1.7. Arazi Kullan ım Kabiliyet S ınıflar ı...............................................................22 1.1.8. Bitkisel Üretimde Ya şanan Sorunlar.............................................................30 1.2. Sosyo-Ekonomik Faktörler...................................................................................34 1.2.1. Nüfus ...........................................................................................................34 1.2.2. Arazi Mülkiyet Durumu ...............................................................................36 1.2.3. E ğitim Durumu.............................................................................................39 1.2.4. Ula şı m .........................................................................................................40 1.2.5. Tar ımda Makine Kullan ımı...........................................................................41 1.2.6. Tar ımda Gübre Kullan ımı............................................................................42 1.2.7. Tar ımda Su Kullan ımı ..................................................................................43 1.2.8. Tar ımın Đl Ekonomisindeki Yeri ...................................................................46 1.2.9. Di ğer Ekonomik Faaliyetler..........................................................................49 BÖLÜM 2: SAKARYA ĐLĐNDE B ĐTK ĐSEL ÜRET ĐMDE YA ŞANAN DE ĞĐŞĐ M.................................................................................................54 2.1. Sakarya Đlinde Arazi Kullan ımı ve Agro-Ekolojik Alt Bölgeler............................54 2.2. Sanayi Bitkileri Üretimi.......................................................................................56 2.2.1. Şeker Pancar ı................................................................................................56 2.2.2. Tütün............................................................................................................65 2.2.3. Ayçiçe ği Üretimi..........................................................................................68 2.3. Sebzecilik ............................................................................................................72 2.3.1. Patates Üretimi.............................................................................................77 2.3.2. Kuru So ğan ..................................................................................................80 2.3.3. Kabak...........................................................................................................81 2.3.3.1. Balkaba ğı ..............................................................................................81 2.3.3.2. Sak ız Kaba ğı .........................................................................................83 2.3.3.3. Çerezlik Kabak .....................................................................................84 2.3.4. Di ğer Sebzeler..............................................................................................85 2.4. Meyve Üretimi.....................................................................................................89 2.4.1. F ınd ık...........................................................................................................93 2.4.2. Ba ğcılık........................................................................................................97 2.4.3. Ayva Üretimi................................................................................................100 2.4.4. Kiraz Üretimi ...............................................................................................101 2.4.5. Zeytin Üretimi..............................................................................................103 2.4.6. Ceviz Üretimi...............................................................................................104 2.4.7. Erik Üretimi .................................................................................................105 2.4.8. Đncir Üretimi.................................................................................................106 2.4.9. Şeftali Üretimi..............................................................................................107 2.4.10. Kivi Üretimi ...............................................................................................108 2.4.11. Elma Üretimi..............................................................................................109 2.4.12. Di ğer Meyveler ..........................................................................................111 2.5. Yem Bitkileri Üretimi..........................................................................................111 2.6. Süs Bitkileri Üretimi............................................................................................114 2.7.Tah ıl Üretimi ........................................................................................................117 2.7.1.M ısır Üretimi.................................................................................................117 2.7.2.Bu ğday Üretimi.............................................................................................122 2.7.3.Arpa Üretimi .................................................................................................128 2.7.4.Di ğer Tah ıllar................................................................................................130 SONUÇ VE ÖNER ĐLER..........................................................................................131 KAYNAKLAR..........................................................................................................137 ÖZGEÇM ĐŞ ..............................................................................................................141