Show Publication Content!
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
1 Miscellanea Historico-Iuridica 2 Współautorzy tomu X Katarzyna Bagan-Kurluta (Białystok) Piotr Borowski (Lublin, KUL) Paweł Cholewka (Katowice) Piotr Fiedorczyk (Białystok) Robert Jastrzębski (Warszawa, UW) Piotr Kołodko (Białystok) Ewa Leniart (IPN Rzeszów) Adam Lityński (Białystok, Katowice) Marcin Łysko (Białystok) Kamil Niewiński (Białystok) Łukasz Niewiński (Białystok) Krzysztof Prętki (Poznań) Stanisław Salmonowicz (Toruń) Karel Schelle (Brno) Jaromír Tauchen (Brno) Jaroslav Volkonovski (Vilnius) Andrzej Witkowski (Rzeszów, Przemyśl) Andrzej Zakrzewski (Warszawa, UW) Paweł Złamańczuk (Lublin, UMCS) UNIWERSYTET W BIAŁYMSTOKU 3 WYDZIAŁ PRAWA KATEDRA NAUK HISTORYCZNOPRAWNYCH Zakład Historii Państwa i Prawa Miscellanea Historico-Iuridica Tom X pod redakcją Adama Lityńskiego i Piotra Fiedorczyka Białystok 2011 4 Rada Naukowa (Scientific Board): Soazick Kerneis (Université Paris Ouest Nanterre La Défense, France); Marian Klementowski (Maria Curie-Skłodowska University, Lublin, Poland); Marju Luts-Sootak (Univ. of Tartu, Estonia); Piotr Niczyporuk (Univ. of Białystok, Poland); Kenneth J. Pennington (The Catholic University of America, Washington, USA); Janis Pleps (University of Latvia); Anton D. Rudokvas (St. Petersburg Univ., Russia); Karel Schelle (Masaryk Univ., Brno, Czech Republic); Dariusz Szpoper (Univ. of Gdańsk, Poland); Charles Szymanski (Vytautas Magnus University, Kaunas, Lithuania); Jaroslav Volkonovski (Univ. of Białystok, Faculty in Vilnius, Lithuania); Jan Zabłocki (Univ. of Białystok and Cardinal Stefan Wyszyński Univ., Warsaw, Poland) Redakcja: Adam Lityński, Piotr Fiedorczyk (redaktorzy/editors), Karol Kuźmicz (sekretarz/secretary) Redaktor językowy: Charles Szymanski (English texts) Wydział Prawa, Uniwersytet w Białymstoku, 15–213 Białystok, ul. Mickiewicza 1 tel. (fax): (+48 85) 732 70 62 e-mail: [email protected], http://www.prawo.uwb.edu.pl/miscellanea Recenzenci: Kazimierz Baran, Józef Koredczuk, Ryszard Mariusz Małajny, Marian Mikołajczyk, Leszek Ogiegło, Maksymilian Pazdan, Maria Zabłocka Projekt okładki: Teodor Worona Redakcja i korekta: Halina Ławnicka Skład i redakcja techniczna: Katarzyna Sakowska Tłumaczenie streszczeń na język angielski: Piotr Fiedorczyk i autorzy © Copyright by Uniwersytet w Białymstoku, Białystok 2011 „Miscellanea Historico-Iuridica” są umieszczone od 2008 r. w wykazie czasopism punktowanych przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego na potrzeby oceny parametrycznej jednostek naukowych Abstracts of articles published in “Miscellanea Historico-Iuridica” are available online by “The Central European Journal of Social Sciences and Humanities” (CEJSH) under: http://cejsh.icm.edu.pl ISSN 1732–9132 Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku 15–097 Białystok, ul. M. Skłodowskiej-Curie 14 http://wydawnictwo.uwb.edu.pl e-mail: [email protected] Druk i oprawa: „QUICK – DRUK” s.c., Łódź 5 Spis treści Od redaktorów......................................................................................................... 7 I. ARTYKUŁY Karel Schelle Początek stosunków czechosłowacko-polskich według czeskiej historiografii ....... 11 Stanisław Salmonowicz Oratio pro domo sua, czyli kilka uwag o nauce historii prawa w Polsce ................. 21 Andrzej Zakrzewski Czemu ma obecnie służyć historia prawa, co jej grozi? ......................................... 35 Paweł Złamańczuk Azyl w angielskim prawie karnym (XIII–XVI w.) ................................................. 47 Łukasz Niewiński Zbrodnie wojenne, represalia i zakładnicy w wojnie secesyjnej (1861–1865) ......... 71 Robert Jastrzębski Kodyfikacja i unifikacja polskiego prawa czekowego ............................................ 99 Karol Kuźmicz Rozdział prawa od moralności według teoretyków prawa II Rzeczypospolitej ...... 119 Piotr Borowski Polityka finansowa Systemu Rezerwy Federalnej Stanów Zjednoczonych Ameryki podczas wielkiego kryzysu lat 1929–1933 ............................................. 143 Krzysztof Prętki Spółdzielnia zdrowia jako koncepcja rozwoju opieki zdrowotnej na wsi w okresie II Rzeczypospolitej ............................................................................. 173 Jaromír Tauchen The Status of Jews in Labor Relationships in the Protectorate of Bohemia and Moravia .................................................................................... 183 Andrzej Witkowski Podatek od lokali w Polsce w latach 1944–1950 .................................................. 191 Marcin Łysko Początki prac nad kodyfikacją prawa karno-administracyjnego Polski Ludowej ... 217 6 Ewa Leniart „Wejście w porozumienie w celu usiłowania zmiany ustroju państwa lub usunięcia organów władzy państwowej” na gruncie kodeksu karnego Wojska Polskiego z 1944 r. ................................................................................. 245 Kamil Niewiński Wymiar sprawiedliwości w świetle obrad i postanowień IX Nadzwyczajnego Zjazdu PZPR (14–20 lipca 1981 r.) ..................................................................... 259 Katarzyna Bagan-Kurluta Stare zasady, nowe trendy? Współczesna ewolucja prawa prywatnego międzynarodowego ........................................................................................... 279 II. Materiały archiwalnE Piotr Fiedorczyk, Jaroslav Volkonovski Organizacja prac legislacyjnych Rady Ministrów w świetle niepublikowanej uchwały Rady Ministrów z 11 grudnia 1948 r. .................................................... 295 III. Artykuły RECENZYJNE Adam Lityński Adwokatura między wojnami. Uwagi o pracy Małgorzaty Materniak- -Pawłowskiej, Adwokatura II Rzeczypospolitej. Zagadnienia prawno-ustrojowe ..... 307 Piotr Kołodko Omnis autem actio vacare debet temeritate et neglegentia. Kilka uwag na marginesie pracy Dominiki Mróz, Prawo rzymskie. Testy dla studentów .......... 317 I V. RECENZJE I noty RECENZYJNE Anna Machnikowska, Prawo własności w Polsce w latach 1944–1981. Studium historycznoprawne (Paweł Cholewka) ................................................... 341 Francis Collet, Historie des idées de l’Antiquité à nos jours. Précis de culture générale (Karol Kuźmicz) .................................................................................. 344 V. KronikA Białostocki jubileusz Profesora Adama Lityńskiego (Marcin Łysko) .................... 351 Kronika Katedry Nauk Historycznoprawnych Wydziału Prawa Uniwersytetu w Białymstoku (rok 2010) (Marcin Łysko) .................................... 353 Międzynarodowa konferencja naukowa «Il Diritto romano privato e la cultura del diritto in Europa», Sankt Petersburg, 27–29 maja 2010 r. (Piotr Kołodko) ................................................................................................ 358 miscellanea historico-iuridica tom X ROK 2011 Od redaktorów Prezentujemy P.T. Czytelnikom kolejny, dziesiąty tom naszego czasopisma. Jest to numer jubileuszowy, który odróżnia się znacznie od dotychczasowych. Za- prosiliśmy do współpracy grono wybitnych historyków spoza naszego Wydziału. Serdecznie im dziękujemy za to, że zgodzili się publikować teksty w naszym cza- sopiśmie. Dwa z nich – autorstwa Panów Profesorów: Stanisława Salmonowicza i Andrzeja Zakrzewskiego – są głosem w trwającej obecnie dyskusji o nauce i nauczaniu historii prawa, ściśle ze sobą korespondując. Publikujemy także tek- sty Autorów czeskich (morawskich): doc. Karela Schelle, przedstawiający czeski punkt widzenia na kwestię początków sporu z Polską o Śląsk Cieszyński oraz dr. Jaromíra Tauchena. Zamieszczamy także sprawozdanie z uroczystości jubileuszu Pana Profesora Adama Lityńskiego, która odbyła się na naszym Wydziale 2 lipca 2010 roku. Niniejszym dziękujemy Panu Dziekanowi Wydziału Prawa UwB, Profesoro- wi Leonardowi Etelowi, za wsparcie i sfinansowanie tego tomu. Adam Lityński Piotr Fiedorczyk miscellanea historico-iuridica tom X ROK 2011 I ARTYKUŁY 10 miscellanea historico-iuridica tom X ROK 2011 Karel Schelle Początek stosunków czechosłowacko-polskich według czeskiej historiografii Keywords: Silesia, Cieszyn Summary The paper presents the conclusions of Czech historiography about the beginnings of Czechoslovak-Polish relations in 1918. Czechoslovakia was becoming a new state at that time and its territories had earlier formed a part of the Austro-Hungarian monarchy. In October 1918 the process of creating local organs of a new state began. It also took place in Silesia, where Polish and Czech communities were living together. The Polish community also created its local organs. There were even some contacts established between Polish and Czech local institutions and a provisional territorial agreement was signed. It was not approved by the Prague government, which in November and December 1918 was not able to decide about the future of Silesia. These decisions were taken later. Kulminacja walki o niepodległość państwową. 28 października 1918 r. W 1918 r. w monarchii habsburskiej rozwijał się ruch antywojenny. Wyda- rzenia prowadziły do końcowego rozstrzygnięcia. Sprzeczności poglądów po- litycznych pojawiły się też w najwyższych kręgach wiedeńskich, czego następ- stwem był upadek rządu Seidlera i mianowanie nowego rządu w czele z Maxem Hussarkem. Jednocześnie trwała rywalizacja partii politycznych o kierowniczą pozycję w czeskim ruchu oporu i w ruchu narodowo-wyzwoleńczym. Pomiędzy przedstawicielami partii politycznych trwały długie negocjacje, w których głów- ną rolę odgrywał agrariusz Antonín Švehla. Negocjacje doprowadziły 13 lipca 1918 r. do reorganizacji Czechosłowackiego Komitetu Narodowego (Českoslo- venský národný výbor). Poszczególne partie