Verkiezingsstrijd in Suriname oude tijd bood bauxietmaatschappij Suralco bezoeker haar naam vergeten zijn, die staat Op 25 mei gaan Surinamers naar de stembus In zijn woonplaats Moengo is Brunswijk popu- werk aan zo’n 2200 werknemers. Nu is dat aan- voor de zekerheid in blauwe letters op haar arm voor de parlementsverkiezingen, die om de vijf lair. Tijdens een campagne in het nabijgelegen tal drastisch geslonken tot een paar honderd. getatoe ëerd. Heroina, zelf geen Surinaamse, is jaar plaatsvinden. Het parlement heet De Natio­ Ricanaumofo, acht kilometer boven Moengo, Samen met zijn moeder week John uit naar de ndp gunstig gezind. Haar café is van verre al nale Assemblee, afgekort DNA. Suriname kent wordt hij inderdaad als een vorst binnen- Gouden bergen de ‘overkant’, zoals Frans-Guyana steevast aan- herkenbaar aan de paarse ndp-vlaggen. Binnen een kiesdistrictenstelsel en is onderverdeeld in gehaald. ‘Moesjes’ – zoals oudere Surinaamse geduid wordt. Terecht, bleek later. Zijn moeder, hangen paarse slingers aan het plafond die glin- tien districten. Suriname telt in totaal slechts vrouwen genoemd worden – hangen om zijn een tante van Ronnie Brunswijk, werd gezocht steren in zon- en avondlicht. Het is de vaste ont- een half miljoen inwoners, waarvan het meren­ nek. Als een koning paradeert Brunswijk langs door het leger; de vrouw die men aanzag voor moetingsplek voor de partijleden. De organisa- deel in de hoofdstad Paramaribo woont. Daar de houten huisjes van het dorp over de oranje- in de jungle zijn moeder werd gedood. Jarenlang verbleef toren en propagandisten praten en petit comité zijn ook de meeste zetels te verdelen: zeventien kleurige paden en zwaait. Dit is duidelijk een John Samuel in een van de Franse vluch- wat er nog geregeld moet worden voor 25 mei. van de 51. In kiesdistrict Marowijne drie. Bij de thuiswedstrijd. ‘Wij willen Ronnie’, roepen de telingenkampen die in allerijl uit de grond In Albina zijn vijf stembureaus. De kiezers vorige verkiezingen won de A­combinatie twee moesjes. Zijn A-combinatie maakt deel uit van gestampt werden. Toen in 1992 een vredes- worden de komende dagen nogmaals opgeroe- zetels en de Pertjajah Lahur één. Op 25 mei zijn de huidige regering en leverde maar liefst drie akkoord was bereikt, keerde het merendeel pen hun identiteitskaart in orde te maken. Zon- er ook verkiezingen voor de ressortraden, een ministers. Omdat de A-combinatie te laat was weer terug naar Suriname, maar velen bleven. der die kaart worden er geen stembiljetten ver- soort gemeenteraden, die een belangrijke rol met het indienen van de kandidatenlijsten in In kleurige motorbootjes pendelen ze heen en strekt. Maandag komt er propaganda materiaal spelen bij het kiezen van de president en vice­ de districten Paramaribo, Wanica en Para – weer tussen Albina en het Franse havenstadje uit Paramaribo: T-shirtjes, petjes en specimen: president. De president wordt in principe geko­ samen goed voor 27 zetels – mag ze daar niet Saint-Laurent. Vaak hebben ze een huis in voorgedrukte stembiljetten waarop aangekruist zen door leden van DNA. Maar als een tweederde meedoen aan de verkiezingen. Brunswijk wist Frans-Guyana, maar doen zaken in Suriname. wordt op wie de achterban straks moet stem- meerderheid ontbreekt – wat vaak het geval is – op het nippertje de deadline te halen. Door een men. Op alle stembureaus zijn de partijen aan- wordt de beslissing overgelaten aan de Verenig­ helikopter te charteren was hij net op tijd in zijn Pal voor het gebOuw waarin het politie- wezig die kandidaten hebben in het district. de Volksvergadering (VVV), die bestaat uit leden eigen district. Omdat de kansen op regerings- bureau en het districtskantoor van Albina De propagandisten van de partij proberen van de DNA, ressortraden en districtsraden. Hier deelname nu aanzienlijk geslonken zijn, was de gevestigd zijn, hangt een banner met zijn zwevende kiezers op het laatste moment over geldt een gewone meerderheid van stemmen. deceptie onder de achterban groot. In een land portret. Levensgroot. ‘Stem ndp, Iwan John te halen op hun partij te stemmen; de anderen waar men het doorgaans met de tijd niet zo Samuel no 2 op de lijst van Marowijne’, luidt de controleren of de telling wel eerlijk verloopt als stad geen goede berekening heeft gemaakt: er nauw neemt, werd er nu schande van gespro- slogan. Op zijn auto prijkt de leus ‘Gi wan betre de bureaus gesloten zijn. is te weinig geld beschikbaar voor rijst. En een ken dat de A-combinatie er niet in was geslaagd Marwina’ – voor een beter Marowijne. Na de Sommige kiezers komen van heinde en verre. maaltijd zonder rijst is geen maaltijd! op tijd de kieslijsten in te leveren. Eerder stelde vrede en het herstel van de democratie kwam de Elke partij heeft eigen bussen en boten waarmee Brunswijk nog vol bravoure dat hij tien tot elf wederopbouw langzaam op gang. Te langzaam. de achterban gratis vervoerd wordt. Veel men- met zijn Partij denkt John Samuel twee zetels zou binnenhalen, waarmee de combina- Als John Samuel spreekt van een ‘vergeten gat’ sen uit dit district hebben immers een schamel van de drie districtszetels binnen te slepen en tie een interessante coalitiepartner zou kunnen bedoelt hij dat Albina aan zijn lot is overgelaten. inkomen, een bus- en bootreis is een aanslag anders hoopt hij via voorkeurstemmen in het vormen voor de winnaar van de verkiezingen. Niet alleen Albina, het hele district. op de huishoudpot. John Samuel regelt vervoer parlement gekozen te worden. Reëler is echter Ik denk vijf zetels, zegt hij nu deemoedig, als de In albina zijn vijf stembureaus Het is vooral de ideologíe van Bouterse’s vanuit Frans-Guyana. Daar wonen maar liefst dat neef Ronnie die twee zetels behaalt. Die is vraag hem wordt voorgelegd. Nationaal Democratische Partije (ndp) die hem vijftienhonderd kiezers die de Surinaamse natio- zijn campagne al vroeg en met verve begonnen. Men ontkent het, maar toch wordt politiek aanspreekt, zegt hij. Kijk, wijst hij naar de ban- naliteit hebben, John zelf woont daar ook. ‘Niet Ook in Albina wapperen de vlaggen van zijn in Suriname vaak bedreven op basis van etnici- Een ziekenhuis, een nieuwe school, een weg naar Parama- ner met daarop de kernwoorden: veiligheid, alleen de organisatoren en propagandisten, ook partij en rijden knalgele campagneauto’s rond teit. De A-combinatie komt op voor de marrons: ribo. In aanloop naar de verkiezingen van 25 mei wordt de werkgelegenheid, onderwijs, sociaal-economi- de oudjes en de mensen die van ver komen moe- met daarop de tekst: ‘Brunswijk, king of Maro- nakomelingen van gevluchte plantageslaven inwoners van Albina en Moengo van alles beloofd. Maar sche ontwikkeling. Dat na stabiliteit – dat is sta- ten koffie en wat te eten krijgen als ze gestemd wijne’. De flanken van de auto zijn beschilderd die zich destijds diep in het oerwoud vestigden biliteit. Het partijprogramma in een notendop. hebben’, vindt een van de aanwezige vrouwen. met zijn beeltenis. Vanonder zijn cowboyhoed om zich te verschuilen tegen aanvallen van de er is nog veel oud zeer. DOOr ellen De vries beelD hugO Den bOer Of speelt vooral pragmatisme een leidende Er wordt geklaagd dat het hoofdbestuur in de kijkt Brunswijk de kiezer lachend aan. blanke kolonisator. Ook Brunswijk is een mar- rol bij de keuze voor deze partij? Eerder ving ron. Net als John Samuel trouwens. Samen OOit was albina – grensplaatsje en tevens re maar ook economische doelen: de bauxiet-, Samuel bij de partij van zijn neef Brunswijk bot met de indianen, die tegenwoordig inheemsen de hoofdstad van het district Marowijne – een palmolie- en houtindustrie, maar ook water- en met zijn plannen voor een werkgelegenheids- genoemd willen worden, vormen de marrons de geliefde badplaats. Het stadje was befaamd om elektriciteitsvoorzieningen werden beschoten project in Moengo: een rumfabriek. Bij de par- bewoners van het binnenland. De inheemsen zijn witte zoetwaterstranden tegen de achter- en gebombardeerd. Het Jungle Commando tij van Bouterse denkt hij meer kans te maken hebben geen eigen partij. Een deel van hen vond grond van wuivende palmen en fraaie, statige blies bruggen op en vernielde de weg naar het om zijn project te realiseren. De werkloosheid dat de marronpartijen het best hun belangen houten landhuizen. ‘Nu is Albina een vergeten oosten om militairen de pas af te snijden. Dit in Moengo en Albina is groot. Exacte cijfers zouden kunnen behartigen. Maar na het deba- gat’, vindt John Samuel. Het strand, vol lege alles om Bouterse te dwingen verkiezingen uit heeft hij nu niet paraat, maar ongeveer een op cle met het inleveren van de kieslijsten over- petflessen, blikjes en ander afval, biedt een te schrijven, aldus Brunswijk zelf. de drie volwassenen heeft geen werk in Maro- wegen sommigen nu over te stappen naar de mistroostige aanblik. In elke conversatie over Ook de tienjarige John Samuel ontvluchtte wijne, schat hij. Hij heeft de stellige overtuiging Megacombinatie, zodat hun stem niet verspild Albina dat ongeveer 3500 inwoners telt, valt na zijn woonplaats Moengo. Moengo telt ongeveer dat de ndp van Desi Bouterse, die deel uitmaakt wordt en ze gehoord zullen worden in het par- een paar zinnen al snel het woord ‘oorlog’. Na tienduizend inwoners en is de tweede stad in van de Megacombinatie, het beter zal aanpak- lement. De nummer 1 op de lijst van de Mega- de Binnenlandse Oorlog (1986-1992), zoals de het district. Eens was het een welvarend mijn- ken dan de huidige Nieuw Front (nf)-regering combinatie in dit district is de inheemse Ramses strijd tussen bevelhebber Desi Bouterse en zijn werkersstadje met fris geschilderde huizen, luxe onder leiding van president Ronald Venetiaan. Kajoeramari: het dorpshoofd van Galibi. vroegere lijfwacht Ronnie Brunswijk genoemd winkelmagazijnen, een bioscoop, zwembad en ‘Wat gebeurd is, is gebeurd. Dat kun je niet Brunswijk kan in elk geval verzekerd zijn van wordt, was er van Albina weinig meer over.