DOCSLIB.ORG

Rocznik-Nr-5-Z2-NET.Pdf

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
Rocznik-Nr-5-Z2-NET.Pdf Rocznik V • 2019 • nr 5 • z. 2 „Rocznik Kresowy“ 2019 © copyright by Muzeum Niepodległości w Warszawie RECENZENCI: prof. dr hab. Piotr Matusak prof. dr hab. Wojciech Włodarkiewicz RADA NAUKOWA: dr Stanisław Dziedzic (Uniwersytet Jagielloński), doc. dr Myko- ła Genyk (Podkarpacki Uniwersytet Narodowy w Iwano-Frankiw- sku), dr Mariusz Kardas (Akademia Marynarki Wojennej w Gdyni), prof. dr hab. Norbert Kasparek (Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Archiwum Państwowe w Olsztynie), dr hab. Adam A. Ostanek (Wojskowa Akademia Techniczna), dr Rafał Roguski (Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach), dr hab. Piotr Semków (Akademia Marynarki Wojennej w Gdyni), dr Tade- usz Skoczek (Muzeum Niepodległości w Warszawie), prof. dr hab. Aleksander Smoliński (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu) dr hab. Jolanta Załęczny (Muzeum Niepodległości w Warszawie) KOLEGIUM REDAKCYJNE: mgr Krzysztof Bąkała – sekretarz redakcji (Muzeum Niepodle- głości w Warszawie), mgr Tibor Gerencsėr (Eötvös Loránd Tudomá- nyegyetem, Budapest), mgr Małgorzata Izdebska-Młot – redaktor językowy, dr hab. prof. PUNO Zbigniew Judycki (Fundacja Polo- nia Semper Fidelis), mgr Janusz M. Paluch (Biblioteka Kraków), dr Tadeusz Skoczek – redaktor naczelny (Muzeum Niepodległości w Warszawie), dr Anna Varanytsya (Instytut Ukrainoznawstwa Ukra- ińskiej Akademii Nauk we Lwowie), mgr Łukasz Żywek (Muzeum Niepodległości w Warszawie) ISSN: 2391-6435 ISBN: 978-83-7847-643-6 Druk i oprawa: Wydawnictwo POLIHYMNIA Sp. z o.o. ul. Deszczowa 19, 20-832 Lublin, tel./fax (81) 746-97-17 e-mail: [email protected] www.polihymnia.pl Spis treści Krzysztof Bąkała, Kresowe rocznice ........................................................... 5 ARTYKUŁY i ROZPRAWY – Stanisław Dziedzic, Podkamień. Lata świetności i zagłada kresowej Częstochowy .................................................................................................. 7 – Marta Marek, Gdzie Kucharów sześć…, czyli saga najbardziej uspor- towionego polskiego rodu ......................................................................... 53 – Janusz M. Paluch, „Przeprowadzał swe owce ciemną doliną…”. Ksiądz Jan Cieński – tajemny biskup ....................................................... 77 – Beata Michalec, Retrospekcja wileńska − prof. Stanisław Lorentz .......... 89 – Andrzej Kotecki, Warszawskie Madonny Kresowe. Matka Boska Niepokalana Królowa Różańca Świętego – Żółkiew − Warszawa Służew ......................................................................................................... 111 MATERIAŁY ŹRÓDŁOWE – Ze zbiorów Muzeum Niepodległości ........................................................ 126 – Krzysztof Bąkała, „Około uniiey wielkiego Xięstwa Litewskiego z Koroną…”, czyli o unii lubelskiej na przestrzeni wieków − w 450. rocznicę ........................................................................................................ 127 OMÓWIENIA i RECENZJE – Adam A. Ostanek, Anatomia strachu według Damiana Markowskie- go, czyli rzecz o nowej publikacji dotyczącej historii Lwowa i ob- wodu lwowskiego w latach 1944–1953 .................................................. 185 – Ze zbiorów Muzeum Niepodległości ........................................................ 196 – Michalina Sękowska-Pięchowa, Leonis Semper Fidelis. W stulecie odzyskania Niepodległości ...................................................................... 197 – Michał Bronowicki, Janusz Szuba, Dzieje polskiego osadnictwa wojskowego na Kresach Wschodnich II RP w świadomości po- tomnych .................................................................................................... 205 – Maria Wieloch, Dwudziestopięciolecie Stowarzyszenia Rodzina Po- narska ........................................................................................................ 223 – Anna Paniszewa, Historia powstania II Brzeskiej Drużyny Harcer- skiej im. Ryszarda Snarskiego. Część I, lata 2009−2016 ...................... 257 – Leszek Marek Krześniak, Piętnaście lat działalności Muzeum w Me- reczowszczyźnie ........................................................................................ 265 – Zbigniew Judycki, Lwowianin w kraju Helwetów ................................. 275 – Ze zbiorów Muzeum Niepodległości ........................................................ 280 – Łukasz Żywek, Lwowianin w Syrenim Grodzie. Uroczystość odsło- nięcia pomnika Jerzego Janickiego ......................................................... 281 – Krzysztof Bąkała, Gala wręczenia pierwszej w historii IPN Nagrody Semper Fidelis ............................................................................................ 287 Autorzy ................................................................................................................ 289 Kresowe rocznice W trakcie prac nad zeszytem, zwrócono uwagę, iż ma on w dużej mie- rze charakter rocznicowy − w sensie podkreślania w wielu publikowa- nych materiałach okrągłych dat − i niekoniecznie być taki powinien. Po- myślałem, dlaczego? Przecież w kresowych, coraz bardziej zamglonych okruchach wspomnień, to właśnie rocznicowe daty stanowią szczegól- ny wyznacznik rzeczy dokonanych i ważnych. Zbigniew Herbert pisał wprawdzie, iż Pozostało nam tylko miejsce przewiązanie do miejsca jeszcze dzierżymy ruiny świątyń widma ogrodów i domów 1 jeśli stracimy ruiny nie pozostanie nic… Jednakże przywiązanie do tradycji w szczególny sposób uwidacz- nia się właśnie poprzez przypominanie dat ważnych wydarzeń. Inną kwestię stanowi tu rocznicowy wymiar, który może niezauważany jest na świecie, w kraju i częstokroć zacieśniony do wąskiego grona. Wydaje się jednak, że w każdym przypadku najistotniejszą jest pełniona tu rola strażnika pamięci. W bieżącym numerze, poprzez wybór literackich wypisów przypo- minamy o 450. rocznicy zawarcia unii lubelskiej. Ów wyjątkowy akt różnie był omawiany. Poglądy te prezentujemy wielostronnie. Warte przypomnienia jest zaangażowanie w sprawę Mikołaja Reja, który w po- wszechnej świadomości pamiętany jest przede wszystkim jako ojciec ję- zyka polskiego. Wreszcie bez zawarcia unii Korona Polska nie weszłaby w podobny sposób we wschodnią orbitę kresowości. Z drugiej strony częstokroć rodzi się pytanie − jakie kręgi zataczałyby koła historii nad słabnącym na ziemiach ruskich żywiołem litewskim? Przenieśmy się o 350 lat. U świtu Niepodległej powstają Polski Ko- mitet Olimpijski oraz Polski Związek Piłki Nożnej. W materiale Marty Marek poświęconym lwowskiej rodzinie Kucharów mimochodem znaj- dziemy tych rocznic najpełniejsze odbicie. Przypomniano w nim o Lwo- wie jako kolebce polskiej piłki nożnej oraz o mieszkającej w nim niezwy- kłej rodzinie Kucharów, działającej na niwie sportowej, managerskiej i sponsorskiej, a przy tym bardzo patriotycznej. Omawiając działalność poszczególnych członków tej rodziny, autorka zwraca uwagę na postać Wacława Kuchara, olimpijczyka, który z sukcesami uprawiał dziesięć dyscyplin sportowych. Był też pierwszym w historii laureatem ,,Przeglą- du Sportowego” na najlepszego sportowca roku. 1 Z. Herbert, Raport z oblężonego Miasta (fragment), [w:] B. Urbankowski, Poeta, czyli człowiek zwielokrotniony. Szkice o Zbigniewie Herbercie, Radom 2004, s. 386. 5 W bieżącym roku przypadała też 90. rocznica koronacji obrazu Matki Boskiej Niepokalanej Królowej Różańca Świętego. O jego historii związa- nej z zakonem oo. dominikanów w Żółkwi i na warszawskim Służewie, a także z polskimi królami pisze Andrzej Kotecki. Z kolei historię Podka- mienia, czyli kresowej Częstochowy i związanego z tym miejscem obrazu Matki Boskiej Podkamieńskiej, którego 375. rocznicę uznania za cudowny będziemy obchodzić w przyszłym roku, omawia Stanisław Dziedzic. Okruchy pamięci z niezwykłą pieczołowitości przechowywane są w mniej znanych w powszechnym przekazie środowiskach, które łączą się w stowarzyszenia, związki i inne organizacje. Stanowczo twierdzi- my, iż wielu z nich należy się odpowiednia popularyzacja w społeczeń- stwie. W prezentowanym numerze publikujemy materiał Marii Wieloch przybliżający dwudziestopięcioletnią walkę Stowarzyszenia Rodzi- na Ponarska o podtrzymanie pamię ci o ofi arach ponarskiej zbrodni. W przyszłym roku będziemy obchodzili − również dwudziestopięciole- cie − Stowarzyszenia Rodzin Osadników Wojskowych i Cywilnych Kre- sów Wschodnich. O życiu codziennym osadników oraz o działalności Stowarzyszenia przypominają Michał Bronowicki i Janusz Szuba. Prezentujemy też relację Anny Paniszewej o II Brzeskiej Drużynie Harcerskiej im. Ryszarda Snarskiego2, której dziesięciolecie powstania właśnie obchodzimy. Skoro jesteśmy przy tematach białoruskich trzeba wspomnieć o relacji Leszka Marka Krześniaka dotyczącej piętnastolecia działalności Muzeum Tadeusza Kościuszki w Mereczowszczyźnie. Jak zawsze prezentujemy też teksty poświęcone postaciom związa- nym z Kresami. O Stanisławie Lorentzu, w kontekście nowo powstałego na warszawskim Elsnerowie osiedla Wilno, pisze Beata Michalec. Z kolei Janusz M. Paluch przypomina tajemnego biskupa Jana Cieńskiego. Zbi- gniew Judycki wydobywa z otchłani niepamięci lwowianina Zdzisława Pręgowskiego. Relację z warszawskiej ceremonii odsłonięcia pomnika innego lwowianina, Jerzego Janickiego przedstawia Łukasz Żywek. Wątek lwowski podtrzymujemy w publikacji wspomnień Michali- ny Sękowskiej-Pięchowej, którymi dzieli się z okazji 100. rocznicy od- zyskania Niepodległości. O swoich wrażeniach na temat książki Da- miana Markowskiego Anatomia strachu. Sowietyzacja obwodu lwowskiego 1944–1953. Studium zmian polityczno-gospodarczych w rzeczowej recenzji
Load more

Recommended publications
  • Resources Concerning the History of Polish Jews in Castle Court Records of the 17Th and 18Th Centuries in the Central State Historical Archives in Kyiv and Lviv
    SCRIPTA JUDAICA CRACOVIENSIA Vol. 18 (2020) pp. 127–140 doi:10.4467/20843925SJ.20.009.13877 www.ejournals.eu/Scripta-Judaica-Cracoviensia Resources Concerning the History of Polish Jews in Castle Court Records of the 17th and 18th Centuries in the Central State Historical Archives in Kyiv and Lviv Przemysław Zarubin https://orcid.org/0000-0003-4845-0839 (Jagiellonian University in Krakow, Poland) e-mail: [email protected] Keywords: archival sources, Ukraine, Lviv, Kyiv, castle court, 17th century, 18th century Abstract: The article presents types of sources which have thus far not been used, castle court books kept in the archives of the Ukrainian cities of Lviv and Kyiv. The author emphasizes the importance of these sources for research on the history and culture of Polish Jews in the 17th and 18th centuries. He also specifies the types of documents related to Jewish issues authenticated in these books (e.g. manifestations and lawsuits, declarations of the Radom Tribunal), as well as current source publications and internet databases containing selected documents from Ukrainian archives. The Central State Historical Archive in Lviv (CDIAL) (known as the Bernadine Ar- chive) and the Central State Historical Archive in Kyiv (CDIAUK) both have exten- sive collections of records of the so-called castle courts (sądy grodzkie), also known as local Starost courts (sądy starościńskie) for the nobility: from the Bełz and Ruthe- nian Voivodeships in the Lviv archive; and from the Łuck, Podolia, Kyiv, and Bracław Voivodeships in the Kyiv archive. This is particularly important because – in the light of Jewish population counts taken in 1764–1765 for the purpose of poll tax assessment – these areas were highly populated by Jews.
    [Show full text]
  • 38 September 21, 2003
    INSIDE:• National Rukh of Ukraine marks anniversary — page 3. • Third Youth Leadership Program held in D.C. — page 9. • Ukrainian named top female wrestler — page 11. Published by the Ukrainian National Association Inc., a fraternal non-profit association Vol. LXXI HE No.KRAINIAN 38 THE UKRAINIAN WEEKLY SUNDAY, SEPTEMBER 21, 2003 EEKLY$1/$2 in Ukraine T U With reservations,W Cabinet and Rada approve Embassy of Russia works against Ukraine’s entry into common economic space SenateWASHINGTON resolution – The Embassy ofonUkraine Famine-Genocide of the 1930s.” by Roman Woronowycz ment’s decision on what it wants to do with Russia in the United States has voiced its He continued: “Many aspects of the Kyiv Press Bureau the united economic space, but I think there opposition to a Senate resolution that rec- realization of the policies of the Soviet needs to be a careful look at how this ognizes the Great Famine of 1932-1933 in leadership of that time headed by Stalin KYIV – Ukraine’s Cabinet of Ministers agreement fits in with the country’s aspira- Ukraine as genocide. were tragic for many peoples on the terri- and Verkhovna Rada pushed through sepa- tions to join the Euro-Atlantic community,” Radio Liberty reported last week that tory of the USSR, not only for Ukrainians, rate documents on September 17 in support explained Ambassador Herbst. “I believe it sources said Russian officials have con- but also for Russians, Estonians, of the country’s entry into a common mar- is in the interest of Ukraine not to take any tacted officials at the U.S.
    [Show full text]
  • Kresowy Serwis Informacyjny
    www.ksi.kresy.info.pl 1 maja 2014 - strona 1 ORGAN MEDIALNY POROZUMIENIA POKOLEŃ KRESOWYCH KSI odznaczony Medalem Pro Patria Legitymacja nr. 710 / 12 K R E S O W Y Serwis Informacyjny PAMIĘTAĆ O KRESACH, O MAŁEJ OJCZYŹNIE PRZODKÓW, Nr. 11/2018 (90), e-miesięcznik NIEZBĘDNIK KRESOWY 2018 TO NIE TYLKO OBOWIĄZEK, ALE ZASZCZYT 1 listopada 2018 ISSN 2083-9448 Ukraińskie morder- OBRONA LWO- A 1 listopada obronę Lwowa stwa polityczne WA - POSZLI DO Prezentuję dramatyczne oświad- WALKI JAK W czenie Eleny Bondarenko, deputo- podjęły dzieci wanej Rady Najwyższej Ukrainy TANIEC wydane we wrześniu 2014 roku, - Były to bohaterskie dni, ale w którym informuje ona o pogróż- jednocześnie bardzo tragiczne kach, jakie otrzymuje ze strony – mówił o odsieczy Lwowa w przedstawicieli partii rządzącej 1918 roku gen. Michał Kara- Ukrainą. Stawia ono w zupełnie szewicz-Tokarzewski, dowódca innym świetle ......strona 14 polskich oddziałów na antenie Rozgłośni Polskiej........strona 24 Niezłomny Kreso- wianin 75.rocznica ludo- Ksiądz Antonii Reczuch , urodzo- bójstwa: Listopad ny 19.V.1905 roku w Sokolnikach koło Lwowa. W tej wsi biskup oraz jesien1943 Wincenty Urban był wikariuszem i katechetą, który po latach napi- sał: ”Sokolniki były krzewicielką wiary katolickiej na wschodnich rubieżach Polski”. .......strona 15 Dokument czasu ......strona 27 oparty na bezspor- nych faktach histo- Moje Kresy -Lu- rycznych, może na- dwika Józefkiewicz dal służyć celowi, cz. 1 dla którego został Wojna to niezwykle ciężkie cza- / Oddział „straceńców” por. Romana Abrahama pod ratuszem we Lwowie 22 listopada 1918 r. Foto CAW sy dla wszystkich, zwłaszcza dla opracowany dziecka. Jeszcze dwa lata przed Lwów jedno z najważniejszych miast II Rzeczypospolitej.
    [Show full text]
  • Polish Battles and Campaigns in 13Th–19Th Centuries
    POLISH BATTLES AND CAMPAIGNS IN 13TH–19TH CENTURIES WOJSKOWE CENTRUM EDUKACJI OBYWATELSKIEJ IM. PŁK. DYPL. MARIANA PORWITA 2016 POLISH BATTLES AND CAMPAIGNS IN 13TH–19TH CENTURIES WOJSKOWE CENTRUM EDUKACJI OBYWATELSKIEJ IM. PŁK. DYPL. MARIANA PORWITA 2016 Scientific editors: Ph. D. Grzegorz Jasiński, Prof. Wojciech Włodarkiewicz Reviewers: Ph. D. hab. Marek Dutkiewicz, Ph. D. hab. Halina Łach Scientific Council: Prof. Piotr Matusak – chairman Prof. Tadeusz Panecki – vice-chairman Prof. Adam Dobroński Ph. D. Janusz Gmitruk Prof. Danuta Kisielewicz Prof. Antoni Komorowski Col. Prof. Dariusz S. Kozerawski Prof. Mirosław Nagielski Prof. Zbigniew Pilarczyk Ph. D. hab. Dariusz Radziwiłłowicz Prof. Waldemar Rezmer Ph. D. hab. Aleksandra Skrabacz Prof. Wojciech Włodarkiewicz Prof. Lech Wyszczelski Sketch maps: Jan Rutkowski Design and layout: Janusz Świnarski Front cover: Battle against Theutonic Knights, XVI century drawing from Marcin Bielski’s Kronika Polski Translation: Summalinguæ © Copyright by Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej im. płk. dypl. Mariana Porwita, 2016 © Copyright by Stowarzyszenie Historyków Wojskowości, 2016 ISBN 978-83-65409-12-6 Publisher: Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej im. płk. dypl. Mariana Porwita Stowarzyszenie Historyków Wojskowości Contents 7 Introduction Karol Olejnik 9 The Mongol Invasion of Poland in 1241 and the battle of Legnica Karol Olejnik 17 ‘The Great War’ of 1409–1410 and the Battle of Grunwald Zbigniew Grabowski 29 The Battle of Ukmergė, the 1st of September 1435 Marek Plewczyński 41 The
    [Show full text]
  • Appendices I
    Appendices I. Archival Sources Archival research for this monograph was conducted in Lviv, the former capital of Galicia, in 1983. To orient myself in the rich archival holdings of this city, I benefitted from the unpublished manuscript of Patricia K. Grimsted's forthcoming guide to Soviet Ukrainian archives and manuscript repositories' as well as from a number of published works.' Plans to use archives in Ternopil and Ivano-Frankivsk were frustrated, as was the plan to use the manuscript collection of the Institute of Literature of the Academy of Sciences of the Ukrainian SSR (in Kiev). Work in the Austrian archives in 1982 did not uncover sources of direct relevance to the subject of this monograph, but the Viennese archives remain an important and little-explored repository of historical documentation on Galician history. The richest collection of unpublished sources on the history of Galicia during the Austrian period is located in the Central State Historical Archives of the Ukrainian SSR in Lviv (U Tsentrainyi derzhavnyi istorychnyi arkhiv URSR u rn. Lvovi; abbre- viated as TsDIAL). The Central Archives have inherited the papers of various Galician government institutions and major civic organizations. Unfortunately, there is no published guide to these archives, although a number of articles describe aspects of their holdings.' The papers of the Presidium of the Galician Viceroy's Office (U Haiytske narnisnytstvo, rn. Lviv. Prezydiia) are contained in TsDIAL, fond 146, opysy 4-8 (and presumably others). Particularly valuable for this study were documents dealing with the publication and confiscation of political brochures and periodicals, including , Patricia K.
    [Show full text]
  • The History of the Galician Division of the Waffen Ss: on the Eastern Front: April 1943 to July 1944: 1 Pdf, Epub, Ebook
    THE HISTORY OF THE GALICIAN DIVISION OF THE WAFFEN SS: ON THE EASTERN FRONT: APRIL 1943 TO JULY 1944: 1 PDF, EPUB, EBOOK Michael James Melnyk | 400 pages | 04 Nov 2016 | Fonthill Media | 9781781555286 | English | Toadsmoor Road, United Kingdom The History of the Galician Division of the Waffen SS: On the Eastern Front: April 1943 to July 1944: 1 PDF Book Chandel marked it as to-read Sep 17, Ukrainian leaders of various political persuasions recognised the need for a trained armed force. This book is not yet featured on Listopia. He had arrived in the United States in and became a naturalized citizen in At least 50 documents including contemporary newspaper clippings, radio broadcasts and speeches etc. Mechanicsburg, PA: Stackpole Books. The group included 17 female nurses, a number of priests and several civilian relatives of members of the division. In mid-January the division numbered 14, soldiers and 8, new recruits in the training and reserve regiment. Jim Revington rated it really liked it Aug 16, In May and at the beginning of June the division was transferred to Italy and interned in a camp near Bellaria on the Italian east coast. Complemented by the individual accounts and contributions of many veterans which add an engaging personal dimension, this new definitive two volume account supersedes his earlier divisional history published in Their behaviour since they came to this country has been good and they have never indicated in any way that they are infected with any trace of Nazi ideology. In July the division was sent to the area of Brody, where heavy combat was under way, and was attached to the 13th Army Corps.
    [Show full text]
  • Contemporary Socio-Economic Issues of Polish-Ukrainian Cross-Border Cooperation
    Center of European Projects European Neighbourhood Instrument Cross-border Cooperation Programme Poland-Belarus-Ukraine 2014-2020 Publication of the Scientifi c Papers of the International Research and Practical Conference Contemporary Socio-Economic Issues of Polish-Ukrainian Cross-border Cooperation Warsaw 2017 Center of European Projects European Neighbourhood Instrument Cross-border Cooperation Programme Poland-Belarus-Ukraine 2014-2020 Publication of the Scientifi c Papers of the International Research and Practical Conference Contemporary Socio-Economic Issues of Polish-Ukrainian Cross-border Cooperation Edited by: Leszek Buller Hubert Kotarski Yuriy Pachkovskyy Warsaw 2017 Publisher: Center of European Projects Joint Technical Secretariat of the ENI Cross-border Cooperation Programme Poland-Belarus-Ukraine 2014-2020 02-672 Warszawa, Domaniewska 39 a Tel: +48 22 378 31 00 Fax: +48 22 201 97 25 e-mail: [email protected] www.pbu2020.eu The international research and practical conference Contemporary Socio-Economic Issues of Polish-Ukrainian Cross-border Cooperation was held under the patronage of Deputy Prime Minister, Minister of Economic Development and Finance Mr Mateusz Morawiecki. OF ECONOMIC The conference was held in partnership with: University of Rzeszów Ivan Franko National University of Lviv This document has been produced with the fi nancial assistance of the European Union, under Cross-border Cooperation Programme Poland-Belarus-Ukraine 2007-2013. The contents of this document are the sole respon- sibility of the Joint Technical Secretariat and can under no circumstances be regarded as refl ecting the position of the European Union. Circulation: 500 copies ISBN 978-83-64597-06-0 Dear Readers, We have the pleasure to present you this publication, which is a compendium of articles received for the Scientifi c Conference “Contemporary Socio-economic Issues of Polish-Ukrainian Cross-border Cooperation”, which took place on 15-17 November 2017 in Rzeszów and Lviv.
    [Show full text]
  • Zbrodnia Ukraińskich Nacjonalistów Na Polskich Leśnikach W Latach 1939 – 1947 Na Kresach Południowo – Wschodnich Ii Rzeczpospolitej
    „Niech polskie knieje szumią ku ich pamięci” ZBRODNIA UKRAIŃSKICH NACJONALISTÓW NA POLSKICH LEŚNIKACH W LATACH 1939 – 1947 NA KRESACH POŁUDNIOWO – WSCHODNICH II RZECZPOSPOLITEJ Opracowano w 70-tą rocznicę Lasów Państwowych na Dolnym Śląsku Nazwisko i imię, Stanowisko Przydział służbowy lub Data śmierci Udział w wojnie i konspiracji, Lp. wiek lub rok urodzenia pracy - funkcja miejsce pobytu lub zaginięcia okoliczności śmierci lub zaginięcia nadleśniczy NP Jaremcze zamordowany w okrutny sposób przez 1. Białęski Henryk (inż. leśnik) Powiat Nadwórna luty 1942 Ukraińców razem z żoną i dwiema córeczkami 2. Chrzanowski (imię Kolonia Siomaki Gmina nieznane) lat 30 nadleśniczy Maciejów Powiat Kowel 1 IX 1943 zamordowany przez UPA nadleśniczy N Szeparowce zamordowany przez grupę nacjonalistów 3. Cybulski Kazimierz (inż. leśnik) Powiat Kołomyja 1940 ukraińskich nadleśniczy N Suchodół po splądrowaniu biura nadleśnictwa 4. Dzidek (imię nieznane) (inż. leśnik) Powiat Dolina 19/20 X 1943 uprowadzony przez UPA, zaginął bez wieści zamordowany w nadleśnictwie wraz z żoną 5. Frankiewicz Stefan N Mosty Wielkie Erazmą lat 40, przez OUN-UPA, dzieci mimo lat 42 nadleśniczy Powiat Żółkiew 27 I 1944 torturowania i ciężkiego okaleczenia przeżyły komendant placówki AK w Olejowie, nadleśniczy Olejów uprowadzony z domu razem z innymi osobami 6. Grzeszczuk Leon (inż. leśnik) Powiat Zborów 4 III 1944 i bestialsko zamordowani przez UPA w lesie pod Manajowem, ciał nie odnaleziono nadleśniczy N Kosów 7. Husiatyński (imię nieznane) (inż. leśnik) Powiat Kosów Huculski 29/30 III 1943 zamordowany wraz z żoną przez UPA Jedłowiecki Stefan nadleśniczy N Śniatyń-Kołomyja 8. ur. 1914 r. (inż. leśnik) Powiat Śniatyn 1943 zamordowany przez nacjonalistów ukraińskich zamordowany w czasie napadu uzbrojonych Kolonia Zatruce Gmina Ukraińców na Leśniczówkę.
    [Show full text]
  • Genocide in Volhynia and Eastern Galicia 1943–1944
    The Person and the Challenges Volume 3 (2013) Number 2, p. 29–49 Paweł Naleźniak The Institute of National Remembrance, Cracow, Poland Genocide in Volhynia and Eastern Galicia 1943–1944 Abstract Ukrainian nationalists tried to de-polonize the South-Eastern Borderlands by means of mass genocide and they achieved this goal to a great extent. That, however, puts them on a par with the criminal regimes of Joseph Stalin and Adolf Hitler. The author of this article describes the genocide of Polish inhabitants in Volhynia and Eastern Galicia committed by the Organisation of Ukrainian Nationalists (Orhanizatsiya Ukrayins’kykh Natsionalistiv, OUN) and the Ukrainian Insurgent Army (Ukrainska Povstanska Armiya, UPA) between 1943 and 1944. These events in European history are not well-known. Keywords Genocide, Volhynia and Eastern Galicia, Ukrainian Nationalists, the Ukrainian Insurgent Army. From the European perspective of the history of World War II, the genocide committed by the Organisation of Ukrainian Nationalists (Orhanizatsiya Ukrayins’kykh Natsionalistiv, OUN) and the Ukrainian Insurgent Army (Ukrainska Povstanska Armiya, UPA) on the Polish inhabitants of Volhynia and Eastern Galicia between 1943 and 1944 remains a little-known event. Among the foreign historians, only Timothy Snyder mentions it in fragments in his fundamental work Bloodlands: Europe Between Hitler and Stalin (Skrwawione ziemie1). The enslavement at Poland after World War II restricted an in depth research only to the crimes committed by the Germans. Today, an average Polish citizen knows a lot about the extermination of the Poles and the Jews; it is also a part of the curriculum in Polish schools to organize trips to Auschwitz and other extermination camps.
    [Show full text]
  • CLIFF in PIDKAMIN: ANALOGIES and INTERPRETATIONS Roman
    MUSAICA ARCHAEOLOGICA 2/2020 47–62 47 CLIFF IN PIDKAMIN: ANALOGIES AND INTERPRETATIONS Roman Liubun* __________________ *Katedra archeológie, Filozofická fakulta, Univerzita Komenského v Bratislave, Gondova 2, 811 02 Bratislava, [email protected] Abstrakt: Kameň v Pidkamine: analógie a interpretácie. Pre územie západnej Ukrajiny je charakteristická prítom- nosť eróznych pieskovcových zvyškov neogénneho obdobia cenozoika. Väčšinu z nich ľudia nejakým spôsobom využíva- li. Jedným z najvýznamnejších objektov je Pidkamin (Ľvovská oblasť). Keramický materiál potvrdzuje, že monument fun- goval od doby bronzovej až do 18. storočia. Predpokladá sa, že skala slúžila ako svätyňa. Táto hypotéza bola vypracovaná na základe analýzy skalných štruktúr, ktorých analógie sú v Bulharsku. Kľúčové slová: skalné zvyšky, západná Ukrajina, Gologoro-Kremenecké pohorie, Pidkamin, svätyna, petroglyfy Abstract: For the territory of Western Ukraine, there is a characteristic presence of erosive sandstone remains of the Neogene period by the Cenozoic. Most of them used by people in some way. One of the most prominent objects is Pid- kamin (Lviv Region). The ceramic material confirms that the monument functioned from the Bronze Age until modern times. It is believed that the rock was used as a shrine. This statement was made based on the rock structures, analogies of which are in Bulgaria. Keywords: Rock remains, Western Ukraine, Gologoro-Kremenets ridge, Pidkamin, sanctuary, petroglyphs https://doi.org/10.46283/musarch.2020.2.02 1. Introduction Several eroded sandstone remains of the Neogene period of the Cenozoic Era are known on the territory of Western Ukraine – mainly in the areas of Eastern Carpathians, Ciscarpathians, Podilian Tovtry, and the so-called Holohoro-Kremenets ridge (Pidkamin, Tustan, Bubnyšče, Rozgirče, Ternošorska Lada, Bahna, Hrehit, Pysanyj Kamin and others).
    [Show full text]
  • Adam Mikołaj Sieniawski Wobec Polityki Augusta II W Latach 1701—1705
    MARIUSZ AFFEK Adam Mikołaj Sieniawski wobec polityki Augusta II w latach 1701— 1705 Postać ówczesnego wojewody bełskiego (a od 1702 r. także hetmana polnego koronnego) nie ma dobrej oceny w polskiej historiografii. Większość historyków powiela bezkrytycznie stereotyp tzw. pamiętników E. Otwinowskiego, ukazują­ cy Sieniawskiego jako zdrajcę, tchórza oraz kogoś, kto przyjaznym okiem patrzył na wkraczające w granice Rzeczypospolitej wojska rosyjskie1. Paweł Jasienica przyrównał Sieniawskiego do targowiczan2, a Władysław K onop­ czyński określił go jako „dostojnika augustowskiej kreacji, twórcę przymierza z Rosją”3. To ostatnie określenie sugerowałoby, iż Sieniawskiego należy uważać za głównego animatora poczynań Augusta II zmierzających do wciągnięcia Rzeczypospolitej w wojnę północną po stronie Rosji, ale taka teza w świetle dostępnych źródeł i opracowań jest nie do przyjęcia. Można bowiem dokładnie prześledzić ewolucję polądów Sieniawskiego wobec polityki zagranicznej Augus­ ta II. Dzień 21 listopada 1699, data podpisania w Preobrażeńskim Siole sojuszu sasko-rosyjskiego skierowanego przeciwko Szwecji, zastał wojewodę bełskiego w konfiguracji politycznej, która uniemożliwiała mu samodzielne działanie. Pozostawał on bowiem nadal członkiem stronnictwa Lubomirskich, do którego wszedł przez małżeństwo z Elżbietą, córką marszałka wielkiego koronnego Stanisława Herakliusza, a bratanicą podskarbiego wielkiego koronnego Hiero­ nima Augustyna. Obaj ci panowie przejawiali wielkie ambicje polityczne i wymagali bezwzględnej lojalności od powinowatych, a w grę wchodzili tu jeszcze Potoccy, którzy przez małżeństwo hetmana polnego koronnego Feliksa Kazimierza z siostrą Hieronima Augustyna też związali się z Lubomirskimi4. Obóz cementowały olbrzymie posiadłości, które panie Lubomirskie wniosły swym mężom w posagu5. Główne znaczenie miały tzw. „konwentykle rzeszow- 1 E. O twinowski, Dzieje Polski pod panowaniem Augusta II od roku 1698 do roku 1728, wyd. A. M ułkow ski, Kraków 1849, s.
    [Show full text]
  • Polish Culture Yearbook 2018
    2018 POLISH CULTURE YEARBOOK 2018 POLISH CULTURE YEARBOOK Warsaw 2019 INTRODUCTION Prof. Piotr Gliński, Deputy Prime Minister, Minister of Culture and National Heritage 5 REFLECTIONS ON CULTURE IN POLAND 1918–2018 Prof. Rafał Wiśniewski, Director of the National Centre for Culture Poland 11 TABLE OF CONTENTS TABLE 1. CELEBRATIONS OF THE 100TH ANNIVERSARY OF POLAND REGAINING INDEPENDENCE 17 CELEBRATIONS OF THE 100TH ANNIVERSARY OF POLAND REGAINING INDEPENDENCE Office of the ‘Niepodległa’ Program 18 2. CULTURE 1918–2018 27 POLISH STATE ARCHIVES Head Office of State Archives 28 LIBRARIES National Library of Poland 39 READERSHIP National Library of Poland 79 CULTURAL CENTRES Centre for Cultural Statistics, Statistical Office in Kraków 89 MUSEUMS National Institute for Museums and Public Collections 96 MUSICAL INSTITUTIONS Institute of Music and Dance 111 PUBLISHING PRODUCTION National Library of Poland 121 ARTISTIC EDUCATION Centre for Art Education 134 THEATRE IN POLAND Zbigniew Raszewski Theatre Institute 142 IMMOVABLE MONUMENTS National Heritage Board of Poland 160 3. CULTURAL POLICY 2018 173 TABLE OF CONTENTS TABLE LOCAL GOVERNMENT SPENDING ON CULTURE National Centre for Culture Poland 174 CINEMATOGRAPHY Polish Film Institute 181 NATIONAL MEMORIAL SITES ABROAD Department of Cultural Heritage Abroad and Wartime Losses, Ministry of Culture and National Heritage 189 POLISH CULTURAL HERITAGE ABROAD Department of Cultural Heritage Abroad and Wartime Losses, Ministry of Culture and National Heritage 196 RESTITUTION OF CULTURAL OBJECTS Department of Cultural Heritage Abroad and Wartime Losses, Ministry of Culture and National Heritage 204 DEVELOPMENT OF LIBRARY INFRASTRUCTURE AND PROGRAMMES ADDRESSED TO PUBLIC LIBRARIES Polish Book Institute 212 EXPENDITURE OF THE POLISH STATE ON CULTURE Department of Intellectual Property Rights and Media, Ministry of Culture and National Heritage 217 4.
    [Show full text]