Zbrodnia Ukraińskich Nacjonalistów Na Polskich Leśnikach W Latach 1939 – 1947 Na Kresach Południowo – Wschodnich Ii Rzeczpospolitej

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Zbrodnia Ukraińskich Nacjonalistów Na Polskich Leśnikach W Latach 1939 – 1947 Na Kresach Południowo – Wschodnich Ii Rzeczpospolitej „Niech polskie knieje szumią ku ich pamięci” ZBRODNIA UKRAIŃSKICH NACJONALISTÓW NA POLSKICH LEŚNIKACH W LATACH 1939 – 1947 NA KRESACH POŁUDNIOWO – WSCHODNICH II RZECZPOSPOLITEJ Opracowano w 70-tą rocznicę Lasów Państwowych na Dolnym Śląsku Nazwisko i imię, Stanowisko Przydział służbowy lub Data śmierci Udział w wojnie i konspiracji, Lp. wiek lub rok urodzenia pracy - funkcja miejsce pobytu lub zaginięcia okoliczności śmierci lub zaginięcia nadleśniczy NP Jaremcze zamordowany w okrutny sposób przez 1. Białęski Henryk (inż. leśnik) Powiat Nadwórna luty 1942 Ukraińców razem z żoną i dwiema córeczkami 2. Chrzanowski (imię Kolonia Siomaki Gmina nieznane) lat 30 nadleśniczy Maciejów Powiat Kowel 1 IX 1943 zamordowany przez UPA nadleśniczy N Szeparowce zamordowany przez grupę nacjonalistów 3. Cybulski Kazimierz (inż. leśnik) Powiat Kołomyja 1940 ukraińskich nadleśniczy N Suchodół po splądrowaniu biura nadleśnictwa 4. Dzidek (imię nieznane) (inż. leśnik) Powiat Dolina 19/20 X 1943 uprowadzony przez UPA, zaginął bez wieści zamordowany w nadleśnictwie wraz z żoną 5. Frankiewicz Stefan N Mosty Wielkie Erazmą lat 40, przez OUN-UPA, dzieci mimo lat 42 nadleśniczy Powiat Żółkiew 27 I 1944 torturowania i ciężkiego okaleczenia przeżyły komendant placówki AK w Olejowie, nadleśniczy Olejów uprowadzony z domu razem z innymi osobami 6. Grzeszczuk Leon (inż. leśnik) Powiat Zborów 4 III 1944 i bestialsko zamordowani przez UPA w lesie pod Manajowem, ciał nie odnaleziono nadleśniczy N Kosów 7. Husiatyński (imię nieznane) (inż. leśnik) Powiat Kosów Huculski 29/30 III 1943 zamordowany wraz z żoną przez UPA Jedłowiecki Stefan nadleśniczy N Śniatyń-Kołomyja 8. ur. 1914 r. (inż. leśnik) Powiat Śniatyn 1943 zamordowany przez nacjonalistów ukraińskich zamordowany w czasie napadu uzbrojonych Kolonia Zatruce Gmina Ukraińców na Leśniczówkę. Żonę Anastazję 9. Kubryn Andrzej Kisielin Powiat zamordowano w ogrodzie, dzieci (Bolesława, ur. 1888 r. nadleśniczy Horochów 4 VII 1943 Ryszard) zamordowano w czasie ucieczki Kunysz Józef nadleśniczy N Sanok zamordowany prawdopodobnie przez UPA w 10. lat 34 (inż. leśnik) Powiat Sanok 30 III 1945 lasach Wojtkówki przedwojenny podłowczy wojewódzki, w czasie wojny członek ZWZ-AK. Województwo Zamordowany przez bojówkę UPA w gajówce 11. Wołyńskie Powiat gajowego Rutkowskiego . Zmasakrowany syn Lipiński Stefan Kowel Gmina Zbigniew, przeżył, był leczony w szpitalu w lat 51 nadleśniczy Kupiczów, Swinarzyn 16 VII 1943 Kowlu NP. Klewań uprowadzony wraz z trzema córkami i dwoma 12. Gmina Klewań zięciami przez Upa do lasu i tam wszyscy Stencel Adam nadleśniczy Powiat Równe III 1943 zostali bestialsko zamordowani absolwent Wydziału Leśnego PL z 1932 r. 13. Strzetelski Erazm nadleśniczy NP Dolina 1944 zamieszkały we Lwowie, zamordowany w ur. 1911 r. (inż. leśnik) Powiat Dolina Dolinie przez bandę Ukraińców dyrektor szkoły po agresji sowieckiej szkołę leśną zamknięto, a leśnej, Państwowa Szkoła dla jej dyrektor został nadleśniczym w Polanicy, 14. Śladek Władysław Józef a później Leśniczych - Bolechów, 6/7 X 1943 uprowadzony do lasu i zamordowany wraz z ur. 1895 r. nadleśniczy później N Polanica rodziną przez bandę OUN-UPA w czasie (inż. leśnik) Powiat Dolina obławy i napadu na biuro nadleśnictwa nadleśniczy N Ropa uprowadzony i zamordowany przez oddział 15. Urbanek Jan (inż. leśnik) Powiat Gorlice 6 VI 1946 UPA nadleśniczy N Polanica 16. Wisz (Stanisław ?) (inż. leśnik) Powiat Dolina ? zamordowany z żoną przez bojówkę ukraińską przed wojną zarządca majątku leśnego hr. Potockiego w Komańczy, zamordowany w 17. N Dukla okrutny sposób w Kątach k/Żmigrodu przez Żarski Mieczysław nadleśniczy Powiat Krosno 23 II 1944 bandę rabunkową miejscowych Ukraińców współpracujących z Niemcami 2 Kolonia Zygmuntów po napadzie uzbrojonych Ukraińców na 18. Gmina Skobełka Powiat leśniczówkę związany drutem kolczastym i Bakowski (imię nieznane) leśniczy Horochów 1943 podpalony w stodole Płużniki zamordowany w czasie rzezi Polaków we wsi 19. Basznia Jan leśniczy Powiat Buczacz 13 II 1944 dokonanej przez banderowców Województwo Lwowskie 20. Powiat Drohobycz Gmina Dereżyce zamordowany w czasie napadu rabunkowego Bednarski (imię nieznane) leśniczy Jasienica Solna 14 IX 1943 banderowców L Bystre 21. Berda Wojciech leśniczy N Baligród 6 VIII 1944 zamordowany w czasie zbiorowego mordu ur. 1892 r. Powiat Lesko dokonanego przez UPA w Baligrodzie L Łopuszna zamordowany przez UPA razem z 8 osobami 22. Biderian (Biderman ?) Jan leśniczy Powiat Bóbrka 22/23 II 1944 przebywającymi w Leśnictwie Łopuszna Hranie Gmina 23. Dąbrownica Powiat syn Aleksandra. Zamordowany wraz z żoną Bielawski Jan leśniczy Sarny 1943 Józefą w czasie napadu Ukraińców na wieś NP. Mokwin Gmina 24. Kostopol Powiat zamordowany przez Ukraińców strzałem w tył Bochniewicz Zbigniew leśniczy Kostopol XII 1942 głowy Województwo Wołyńskie Powiat 25. Borowski Zenon Krzemieniec Miasto zamordowany wraz z żoną Petronelą z s. Wiktora lat.65 leśniczy Ołyka 24 XII 1943 Wróblewskich, lat 55 Czernelica n/ Dniestrem zamordowany z innymi osobami przez grupę 26. Borzemski Zenon leśniczy Powiat Horodenka 3/4 VIII 1943 bojówkarzy OUN zastrzelony dwoma strzałami przez 27. Braszynowicz Kazimierz leśniczy Glinka n/Dniestrem 15 VIII 1943 banderowca, zmasakrowana żona przeżyła, Powiat Buczacz spoczywa na cmentarzu w Buczaczu Buczek Marian N Hołubla 28. lat 35 leśniczy Powiat Przemyśl 1945 zamordowany przez UPA żołnierz AK, zamordowany w lesie 29. Celiński – pseudonim leśniczy powiat jarosławski 1946 bachorskim przez bojówkę UPA, składającą się z Leona Krzywonos, Michała Horajskiego 3 przed wojną leśniczy L-ctwa Jełowe, Chrzanowski Adam L Wisłok Wielki Nadleśnictwo Słotwina Mizuńska, podczas 30. ur. 1910 r. leśniczy N Komańcza 22-24 VII 1944 okupacji przeniósł się do Wisłoka Wielkiego, Powiat Sanok zamordowany wraz ze służącą przez UPA Województwo Wołyńskie Powiat zamordowany po napadzie UPA na 31. Chrzanowski Jerzy Kowel Gmina leśniczówkę i zadaniu tortur (przypiekanie ur. 1914 leśniczy Maciejów, Siomaki 24 III 1943 ogniem, wyrywanie paznokci) Województwo Wołyńskie Powiat 32. Chmarzyński Hieronim Dubno Gmina Werba, leśniczy lasów Liceum Krzemienieckiego, lat 45 leśniczy Budy 25-26 IV 1943 zamordowany przez Ukraińców Ochotniki 33. GminaTurzysk Powiat zamordowany przez uzbrojoną bojówkę Chodorowski Jan leśniczy Kowel III 1943 ukraińską i zgraję miejscowych chłopów L Krzeczkowa 34. Chwostyk Mikołaj leśniczy N Krasiczyn 4 XII 1944 Powiat Przemyśl zamordowany przez UPA Połowce zamordowany z rodziną i innymi osobami (32) 35. Czapor Michał leśniczy Powiat Czortów 16/17 I 1945 po uprowadzeniu przez UPA członek ruchu oporu i przewodnik oddziału Daraż Michał N Kańczuga partyzan., po dostaniu się do niewoli UPA 36. ur. 1893 r. leśniczy L Śliwnika 7 VI 1947 zamordowany w czasie zbiorowego zabójstwa, jego imię nosi Szkoła Podstawowa w Śliwnicy syn Kazimierza Por. rez. WP. zastrzelony razem z zarządcą majątku Piotrem Berhrtem 37. Lachów Gmina Poryck po skatowaniu przez dezerterów posterunku Powiat Włodzimierz policji ukraińskiej w Porycku, którzy udawali Dołmat (Dołhmut?) Jerzy leśniczy Wołyński 18/19 III 1943 się zaciągnąć do UPA leśniczy Kuty n/Czeremoszem zamordowany przez UPA, pochowany na 38. Drwota Tadeusz (inż. leśnik) Powiat Kosów Huculski 27/28 III 1944 miejscowym cmentarzu w Kutach Wygoda-Kolonia uprowadzony i zamordowany w lesie przez 39. Dziurzyński Władysław leśniczy k/Doliny 26 VI 1944 UPA Przemyślany 40. Dżawała Józef leśniczy Powiat Przemyślany ? zamordowany przez bojówkę UPA 4 współpracownik AK, odnalezione zwłoki z Lasy majątku leśnego głową w potoku i ich ułożenie wskazywały na Fedorowicz Andrzej „Druś” leśniczy Antoniego Kraińskiego mord z zaskoczenia po próbie obrony ze strony 41. ur. 1905 r. (inż. leśnik) w Maniowie 4 IX 1942 ofiary, wg podejrzeń mieszkańców wsi mord Gmina Wola Michowa dokonany skrytobójczo przez bojówkę Powiat Lesko ukraińską, pochowany w Maniowie Trembowla zamordowany w nieustalonych 42. Friedel Józef leśniczy Powiat Trembowla 1945 okolicznościach przez Ukraińców Leśnictwo Ilemnia 43. Furschmidt Konrad leśniczy Broszniów-Osada X 1943 zbiorowy mord leśników powracających z ur. 1915 r. k/Doliny odprawy w Dolinie dokonany przez UPA Bucniów pobity i zamordowany przez bojówkę 44. Gajewski (imię nieznane) leśniczy Powiat Tarnopol 1/2 IX 1943 ukraińską Wólka Mazowiecka 45. Galasiewicz (imię nieznane) leśniczy Gmina Hulcze I 1944 Powiat Rawa Ruska zamordowany z żoną przez UPA Rohaczyn-Wieś zamordowany przed wybuchem wojny przez 46. Gawron (imię nieznane) leśniczy Powiat Brzeżany 1939 grupę Ukraińców 47. Gilowski (imię nieznane) leśniczy Mościska k/Przemyśla IV 1944 zamordowany przez bojówkę UPA Leśnictwo Cisowa zamordowany przez UPA w czasie powrotu z 48. Gołębiowski Kazimierz leśniczy N Krasiczyn 28 IX 1944 Olszan do miejscowości Brylińce, ciała nigdy ur. 1923 r. Powiat Przemyśl nie odnaleziono, symboliczny grób w Zawadce Województwo Wołyńskie Powiat 49. Goworowski (imię Luboml Gmina nieznane) leśniczy Pulemiec, Pulmo 27 IX 1939 zamordowany przez bandę Ukraińców Lasy Liceum 50. Krzemienieckiego Górecki Stefan leśniczy Powiat Krzemieniec 1943 zamordowany przez Ukraińców Korczmin zamordowany przez UPA, pochowany w 51. Grochal Bronisław leśniczy Powiat Rawa Ruska po 22 II 1944 Korczminie N Mosty Wielkie zamordowany z żoną przez UPA, córkę i syna 52. Guzik (imię nieznane) leśniczy Powiat Żółkiew III 1944 zamordowano wcześniej (styczeń 1944 r.) Kadobna k/Wierzchni 23 I 1944 porwany i zamordowany przez banderowców 53. Hagel (Nagel) Kalikat leśniczy Powiat Kałusz (IV 1944 ?) UPA 5 Lasy firmy „Godulla” S.A Powiat
Recommended publications
  • Cadastral Maps in Fond 126 in the Polish State Archives Przemyśl (Archiwum Państwowe W Przemyślu)
    Cadastral Maps in Fond 126 in the Polish State Archives Przemyśl (Archiwum Państwowe w Przemyślu) (click on link at left to view images online) Sygnatura Nazwa jednostki (Title) Lata (Year) Dorf Adamówka in Galizien Przemysler Kreis [Mapa wsi 56/126/0/1M 1854 Adamówka w Galicji w obwodzie przemyskim] Aksmanice sammt Ortschaft Gaje in Galizien [Mapa wsi 56/126/0/3M 1855 Aksmanice z miejscowością Gaje w Galicji] 56/126/0/4M Albigowa in Galizien [Mapa wsi Albigowa w Galicji] 1852 56/126/0/5M Arłamów in Galizien [Mapa wsi Arłamów w Galicji] 1854 Markt Babice sammt Ortschaft Babice in Galizien [Mapa 56/126/0/6M 1854 miasteczka Babice z miejscowością Babice w Galicji] Dorf Babica in Galizien Jasloer Kreis [Mapa wsi Babica w 56/126/0/7M 1851 Galicji w obwodzie jasielskim] Dorf Babula in Galizien Tarnower Kreis [Mapa wsi Babula w 56/126/0/9M 1850 Galicji w obwodzie tarnowskim] 56/126/0/10M Bachlowa in Galizien [Mapa wsi Bachlowa w Galicji] 1854 56/126/0/11M Bachory w Galicji powiat Cieszanów 1875 56/126/0/12M Bahnowate in Galizien [Mapa wsi Bachnowate w Galicji] 1855 Dorf Bachórz in Galizien Sanoker Kreis [Mapa wsi Bachórz 56/126/0/13M 1852 w Galicji w obwodzie sanockim] Dorf Bachórzec in Galizien Sanoker Kreis [Mapa wsi 56/126/0/15M 1852 Bachórzec w Galicji w obwodzie sanockim] Dorf Bachów in Galizien Przemysler Kreis [Mapa wsi 56/126/0/17M 1852 Bachów w Galicji w obwodzie przemyskim] Dorf Baydy in Galizien Jasloer Kreis [Mapa wsi Bajdy 56/126/0/21M 1851 Galicji w obwodzie jasielskim] Markt Baligród in Galizien [Mapa miasteczka Baligród w 56/126/0/23M 1854 Galicji] 56/126/0/24M Balnica in Galizien [Mapa wsi Balnica w Galicji] 1854 56/126/0/25M Bałucianka in Galizien [Mapa wsi Bałucianka w Galicji] 1854 Dorf Banica in Galizien Sandecer Kreis [Mapa wsi Banica w 56/126/0/26M 1846 Galicji w obwodzie sądeckim] Markt Baranów in Galizien Tarnower Kreis [Mapa 56/126/0/28M 1850 miasteczka Baranów w Galicji w obwodzie tarnowskim] 56/126/0/30M [Mapa wsi Bartkówka w Galicji w obwodzie sanockim] b.d.
    [Show full text]
  • 221 Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis
    221 Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Geographica X Redaktor Naczelny ZastępcaSławomir RedaktoraKurek Naczelnego RadaTomasz Programowa Rachwał Gideon Biger (Tel Aviv University, Izrael), Zbigniew Długosz (Uniwersytet Pedagogiczny, Kraków), Anatol- Jakobson (Irkutsk University, Rosja), Sławomir Kurek (Uniwersytet Pedagogiczny, Kraków) – Chair, Ana María Liberali (Universidad Nacional de Mar del Plata, Argentyna), Roman Malarz (Uniwersytet Peda gogiczny, Kraków), Keisuke Matsui (University of Tsukuba, Japonia), Aleksandar Petrovic (University of- Belgrade, Serbia), Tomasz Rachwał (Uniwersytet Pedagogiczny, Kraków) – Vice-chair, Natalia M. Sysoeva (Irkutsk University, Rosja), Zdeněk Szczyrba (Univerzita Palackeho v Olomouci, Czechy), Wanda Wil- czyńska-Michalik (Uniwersytet Pedagogiczny, Kraków), Witold Wilczyński (Uniwersytet Pedagogiczny, Kraków), Bożena Wójtowicz (Uniwersytet Pedagogiczny, Kraków), Mirosław Wójtowicz (Uniwersytet Pe dagogiczny, Kraków), Jiuchen Zhang (Chinese Academy of Sciences, Chiny), Zbigniew Zioło (Podkarpacka ListaSzkoła recenzentów Wyższa im. bł. ks. Władysława Findysza, Jasło) - Krystyna German (Uniwersytet Jagielloński), Zygmunt Górka (Uniwersytet Jagielloński), Jerzy Kitowski (Uniwersytet Rzeszowski), Tomasz Komornicki (Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin), Włodzi mierz Kurek (Uniwersytet Jagielloński), Rene Matlovic (Presovska Univerzita v Presove, Słowacja), Piotr Pachura (Politechnika Częstochowska), Joanna Pociask-Karteczka (Uniwersytet Jagielloński), Zbigniew Podgórski (Uniwersytet
    [Show full text]
  • Kresowy Serwis Informacyjny
    www.ksi.kresy.info.pl 1 maja 2014 - strona 1 ORGAN MEDIALNY POROZUMIENIA POKOLEŃ KRESOWYCH KSI odznaczony Medalem Pro Patria Legitymacja nr. 710 / 12 K R E S O W Y Serwis Informacyjny PAMIĘTAĆ O KRESACH, O MAŁEJ OJCZYŹNIE PRZODKÓW, Nr. 11/2018 (90), e-miesięcznik NIEZBĘDNIK KRESOWY 2018 TO NIE TYLKO OBOWIĄZEK, ALE ZASZCZYT 1 listopada 2018 ISSN 2083-9448 Ukraińskie morder- OBRONA LWO- A 1 listopada obronę Lwowa stwa polityczne WA - POSZLI DO Prezentuję dramatyczne oświad- WALKI JAK W czenie Eleny Bondarenko, deputo- podjęły dzieci wanej Rady Najwyższej Ukrainy TANIEC wydane we wrześniu 2014 roku, - Były to bohaterskie dni, ale w którym informuje ona o pogróż- jednocześnie bardzo tragiczne kach, jakie otrzymuje ze strony – mówił o odsieczy Lwowa w przedstawicieli partii rządzącej 1918 roku gen. Michał Kara- Ukrainą. Stawia ono w zupełnie szewicz-Tokarzewski, dowódca innym świetle ......strona 14 polskich oddziałów na antenie Rozgłośni Polskiej........strona 24 Niezłomny Kreso- wianin 75.rocznica ludo- Ksiądz Antonii Reczuch , urodzo- bójstwa: Listopad ny 19.V.1905 roku w Sokolnikach koło Lwowa. W tej wsi biskup oraz jesien1943 Wincenty Urban był wikariuszem i katechetą, który po latach napi- sał: ”Sokolniki były krzewicielką wiary katolickiej na wschodnich rubieżach Polski”. .......strona 15 Dokument czasu ......strona 27 oparty na bezspor- nych faktach histo- Moje Kresy -Lu- rycznych, może na- dwika Józefkiewicz dal służyć celowi, cz. 1 dla którego został Wojna to niezwykle ciężkie cza- / Oddział „straceńców” por. Romana Abrahama pod ratuszem we Lwowie 22 listopada 1918 r. Foto CAW sy dla wszystkich, zwłaszcza dla opracowany dziecka. Jeszcze dwa lata przed Lwów jedno z najważniejszych miast II Rzeczypospolitej.
    [Show full text]
  • TURISTICA Nr 4 -- 1993
    AKADEMIA WYCHOWANIA FIZYCZNEGO IM. BRONISŁAWA CZECHA W KRAKOWIE FOLIA TURISTICA Nr 4 -- 1993 (({ In \k\ })) KRAKÓW 1993 SPIS TREŚCI Aleksander Bator: Czas wolny i jego uwarunkowania w ocenie uczniów szkól podstawowych wybranych miejscowości podkra­ kowskich .......................................................................................... 3 Marianna Daszkowska: Rola samorządu terytorialnego w po­ budzaniu funkcji przestrzeni turystycznej...........................................23 Marta Doleżal: HIVIAIDS a turystyka...........................................35 Jan Fenczyn, Irena Surówka-Fenczyn, Jacek Wodyń- ski: Niektóre cechy osobowości kandydatów przyjętych na I rok turystyki i rekreacji w krakowskiej AWF w roku akademickim 1991/92 ......................................................................................... 53 Halina Guzik, Barbara Ostrowska: Syntetyczna ocena atrakcyjności turystycznej gmin południowo-wschodniej Polski 65 Antoni Jarosz, Marek Żołdak: Problemy rozwoju infrastru­ ktury turystycznej regionów Pogórzy Dynowskiego i Przemy­ skiego ..................................................................................................83 Jerzy Kitowski: Zmiany w sieci osadniczej Bieszczadów (przy­ czynek do zagospodarowania turystycznego).................................. 101 Zygmunt Kruczek: Reformowanie studiów turystycznych w Akademii Wychowania Fizycznego w Krakowie . 117 Karol Kukuła: Próba waloryzacji województw ze względu na zagospodarowanie turystyczne oraz środowisko naturalne . 133 Irena Ledwoń-Jędrzejczyk:
    [Show full text]
  • Genocide in Volhynia and Eastern Galicia 1943–1944
    The Person and the Challenges Volume 3 (2013) Number 2, p. 29–49 Paweł Naleźniak The Institute of National Remembrance, Cracow, Poland Genocide in Volhynia and Eastern Galicia 1943–1944 Abstract Ukrainian nationalists tried to de-polonize the South-Eastern Borderlands by means of mass genocide and they achieved this goal to a great extent. That, however, puts them on a par with the criminal regimes of Joseph Stalin and Adolf Hitler. The author of this article describes the genocide of Polish inhabitants in Volhynia and Eastern Galicia committed by the Organisation of Ukrainian Nationalists (Orhanizatsiya Ukrayins’kykh Natsionalistiv, OUN) and the Ukrainian Insurgent Army (Ukrainska Povstanska Armiya, UPA) between 1943 and 1944. These events in European history are not well-known. Keywords Genocide, Volhynia and Eastern Galicia, Ukrainian Nationalists, the Ukrainian Insurgent Army. From the European perspective of the history of World War II, the genocide committed by the Organisation of Ukrainian Nationalists (Orhanizatsiya Ukrayins’kykh Natsionalistiv, OUN) and the Ukrainian Insurgent Army (Ukrainska Povstanska Armiya, UPA) on the Polish inhabitants of Volhynia and Eastern Galicia between 1943 and 1944 remains a little-known event. Among the foreign historians, only Timothy Snyder mentions it in fragments in his fundamental work Bloodlands: Europe Between Hitler and Stalin (Skrwawione ziemie1). The enslavement at Poland after World War II restricted an in depth research only to the crimes committed by the Germans. Today, an average Polish citizen knows a lot about the extermination of the Poles and the Jews; it is also a part of the curriculum in Polish schools to organize trips to Auschwitz and other extermination camps.
    [Show full text]
  • Polish Culture Yearbook 2018
    2018 POLISH CULTURE YEARBOOK 2018 POLISH CULTURE YEARBOOK Warsaw 2019 INTRODUCTION Prof. Piotr Gliński, Deputy Prime Minister, Minister of Culture and National Heritage 5 REFLECTIONS ON CULTURE IN POLAND 1918–2018 Prof. Rafał Wiśniewski, Director of the National Centre for Culture Poland 11 TABLE OF CONTENTS TABLE 1. CELEBRATIONS OF THE 100TH ANNIVERSARY OF POLAND REGAINING INDEPENDENCE 17 CELEBRATIONS OF THE 100TH ANNIVERSARY OF POLAND REGAINING INDEPENDENCE Office of the ‘Niepodległa’ Program 18 2. CULTURE 1918–2018 27 POLISH STATE ARCHIVES Head Office of State Archives 28 LIBRARIES National Library of Poland 39 READERSHIP National Library of Poland 79 CULTURAL CENTRES Centre for Cultural Statistics, Statistical Office in Kraków 89 MUSEUMS National Institute for Museums and Public Collections 96 MUSICAL INSTITUTIONS Institute of Music and Dance 111 PUBLISHING PRODUCTION National Library of Poland 121 ARTISTIC EDUCATION Centre for Art Education 134 THEATRE IN POLAND Zbigniew Raszewski Theatre Institute 142 IMMOVABLE MONUMENTS National Heritage Board of Poland 160 3. CULTURAL POLICY 2018 173 TABLE OF CONTENTS TABLE LOCAL GOVERNMENT SPENDING ON CULTURE National Centre for Culture Poland 174 CINEMATOGRAPHY Polish Film Institute 181 NATIONAL MEMORIAL SITES ABROAD Department of Cultural Heritage Abroad and Wartime Losses, Ministry of Culture and National Heritage 189 POLISH CULTURAL HERITAGE ABROAD Department of Cultural Heritage Abroad and Wartime Losses, Ministry of Culture and National Heritage 196 RESTITUTION OF CULTURAL OBJECTS Department of Cultural Heritage Abroad and Wartime Losses, Ministry of Culture and National Heritage 204 DEVELOPMENT OF LIBRARY INFRASTRUCTURE AND PROGRAMMES ADDRESSED TO PUBLIC LIBRARIES Polish Book Institute 212 EXPENDITURE OF THE POLISH STATE ON CULTURE Department of Intellectual Property Rights and Media, Ministry of Culture and National Heritage 217 4.
    [Show full text]
  • 221 Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis
    221 Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Geographica X Redaktor Naczelny / Editor-in-chief ZastępcaSławomir RedaktoraKurek Naczelnego / Associate – managing editor RadaTomasz Redakcyjna Rachwał / Editorial Board Gideon Biger (Tel Aviv University, Izrael), Zbigniew Długosz (Uniwersytet Pedagogiczny, Kraków), Anatol Jakobson (Irkutsk University, Rosja), Sławomir Kurek (Uniwersytet Pedagogiczny, Kraków) – Chair, Ana María Liberali (Universidad Nacional de Mar del Plata, Argentyna), Roman Malarz (Uniwersytet Pedagogiczny, Kraków), Keisuke Matsui (University of Tsukuba, Japonia), Aleksandar Petrovic (University of Belgrade, Serbia), Tomasz Rachwał (Uniwersytet Pedagogiczny, Kraków) – Vice-chair, Natalia M. Sysoeva (Irkutsk University, Rosja), Zdeněk Szczyrba (Univerzita Palackeho v Olomouci, Czechy), Wanda Wilczyńska-Michalik (Uniwersytet Pedagogiczny, Kraków), Witold Wilczyński (Uniwersytet Pedagogiczny, Kraków), Bożena Wójtowicz (Uniwersytet Pedagogiczny, Kraków), Mirosław Wójtowicz (Uniwersytet Pedagogiczny, Kraków), Jiuchen Zhang (Chinese Academy of Sciences, Chiny), Zbigniew Zioło (Podkarpacka Szkoła Wyższa im. bł. ks. Władysława ListaFindysza, recenzentów Jasło) / List of reviewers Krystyna German (Uniwersytet Jagielloński), Zygmunt Górka (Uniwersytet Jagielloński), Jerzy Kitowski (Uniwersytet Rzeszowski), Tomasz Komornicki (IGiPZ PAN, Warszawa), Włodzimierz Kurek (Uniwersytet Jagielloński), Rene Matlovic (Presovska Univerzita v Presove, Słowacja), Piotr Pachura (Politechnika Częstochowska), Joanna Pociask-Karteczka
    [Show full text]
  • The Lemko Region in the Second Polish Republic Political and Interdenominational Issues
    Jarosław Moklak The Lemko Region in the Second Polish Republic Political and Interdenominational Issues Kraków 2012 Table of Contents Introduction Chapter I. Galicia and the Lemkos. The formation of regional politics in the years 1849–1919 A. The origins of pro-Russian sympathies B. Old Rusyns, Moscophiles and national activists, 1907–1914 B. 1 Russian Orthodoxy C. The World War and the Lemko Republics Chapter II. Moscophiles and Old Rusyns A. Formation of the Pro-Russian Party A. l The Russian National Organization, 1923–1928 A. 2 The Russian Peasant Organization, 1928–1939 B. Transformations in the Old Rusyn movement B. l The Rus Agrarian Party, 1928–1931 and the Rus Agrarian Organization, 1931–1939 B. 2 Lemko Association ( Lemko-Soiuz ), 1933–1939 C. The Kachkovsky Reading Rooms — developing local structure D. Orthodox faith and political consciousness Chapter III. The Ukrainian National Movement A. The Prosvita Society and the Lemko Commission B. The local intelligentsia and other community organizations B. 1 The Ukrainian Pedagogical Society ( Ridna Shkola ) B. 2 The Farmers' Society ( Silskyi Hospodar ) C. The Ukrainian National Democratic Alliance (UNDO) and Ukrainian Parliamentary Representation in view of government policy in the Lemko region C. 1 Against “Regionalization” — with Hope for “Normalization” Chapter IV. The Lemko Region in the Nationality Policy of the Second Polish Republic A. The Immediate Postwar Period B. Assimilation: state or nation? C. In the realm of educational and extracurricular issues D. Religious issues
    [Show full text]
  • Leśne Ślady Wielkiej Wojny Z Czasów Walk O Odzyskanie Niepodległości
    Leśne ślady wielkiej wojny z czasów walk o odzyskanie niepodległości Głównym przedmiotem walk na pograniczu bieszczadzko-beskidzkim, były ważna strategicznie linia kolejowa i drogi prowadzące przez przełęcze: nad Roztokami 9801 m), Łupkowska (640 m), Beskid nad Radoszycami (684 m), Beskid nad Czeremchą (581 m), Dukielską (500 m). Początkowo zamiarem Rosjan było zadanie ciosu i rozbicia przeciwnika w Galicji manewrem oskrzydlającym i uderzeniem na południe od Wisły i od Zbrucza, a dalej po uchwyceniu grzbietu Karpat i sforsowaniu przełęczy, pchnięcie dużej ilości formacji kawaleryjskich dla miażdżącego zalania Niziny Panońskiej i otwarcia drogi na Wiedeń. Już w pierwszych dniach listopada po przerwaniu frontu pod Niskiem, Rosjanie wdarli się na tyły Austriaków, zmuszając ich do odwrotu i opuszczenia nawet krwawo wywalczonej linii Stary Sambor – Podbuż – Schodnica i cofnięcia się w głąb gór. Krótko potem rozgorzały pierwsze walki w Bieszczadach. Austriacy usiłowali przez jakiś czas bronić m.in. linii Wołkowyja – Polańczyk- Otryt, później cofnęli się w głąb gór. W połowie listopada Austriacy zdołali uporządkować swój front na linii: Żmigród – Łupków – Wola Michowa – Cisna – Przeł. Użocka. Pod koniec listopada Rosjanie po kilkudniowych walkach przekroczyli przełęcze Dukielską, Beskidnik i Beskid i wtargnęli na ok. 30 km w głąb Słowacji, a jeden z ich oddziałów wkroczył 1 grudnia 1914 r. do Bardejova. Rozpoczęła się kampania zimowa, w której Rosjanie zamierzali przedrzeć się przez przełęcze karpackie, licząc późnej na przewagę liczebna i odporność swych żołnierzy na srogie warunki zimowe w górach. Jednakże armia ich była już znacznie wyczerpana i osłabiona; od początku listopada do 5 grudnia straciła w Galicji 530 tys. zabitych i rannych, a od początku wojny – aż półtora miliona.
    [Show full text]
  • Krótki Przewodnik Dla Gości Bieszczady Oczarowują Bieszczady Oczarowują
    Krótki przewodnik dla Gości Bieszczady oczarowują Bieszczady oczarowują Bieszczady oczarowują swoim pięknem i dzikością. Turystów przyciągają tu przede wszystkim góry, których długie grzbiety rozciągają się od północnego zachodu w kierunku południowo - wschodnim. Bieszczady stanowią fenomen przyrodniczo -historyczny na skalę europejską. odpoczynku i natchnienia znani artyści, m.in. Aleksander Fredro, Edward Stachura, Jerzy Hara- symowicz, Wojciech Belon. Przez ponad pięć wieków w Bieszczadach toczyło się życie wielu pokoleń Bojków, Polaków i Żydów - był to swoisty tygiel różnorodności kulturowej. II wojna światowa, a potem działania wysiedleń- cze zakończone akcją „Wisła” nieodwracalnie zmieniły oblicze bieszczadzkiej ziemi. Odeszli stąd autochtoni, a wraz z nimi ciągłość kulturowa i osadnicza. Bieszczady, opuszczone, wyludnione, zniszczone, w których królowała natura odbierają- ca człowiekowi tereny niegdyś intensywnie eksplo- atowane i skrywająca coraz bardziej nieliczne już ślady minionych czasów, stały się Mekką dla po- szukiwaczy mocnych wrażeń, dla twardzieli i ma- rzycieli, dla ludzi z przeszłością, ale bez przyszłości. Bieszczadzki Park Narodowy Burzliwa historia Bieszczadów pozostawiła wiele cennych zabytków kultury materialnej, których W związku z wyludnieniem tego terenu w okresie po- obecność sprzyja propagowaniu turystyki reflek- wojennym, przyroda w wielu miejscach zaciera ślady po syjnej (odkrywającej ślady przeszłości, zabytki, poszuku- dawnej działalności gospodarczej i pasterskiej. Nieposkro- jącej tradycji). Najwięcej obiektów znalazło się na trasie miona roślinność i zachowane ślady żyjących tu niegdyś Szlaku Architektury Drewnianej (www.podkarpackie.pl/ kultur wyróżniają ten teren, bogaty w faunę puszczańską, szlak), który w wielu miejscach przeplata się ze szlakami lesiste obszary i niepospolitą florę. Niewątpliwą chlubą jest ikon: doliny Sanu i doliny Osławy (www.szlakikon.pl). Bieszczadzki Park Narodowy, trzeci co do wielkości park narodowy w Polsce.
    [Show full text]
  • Międzynarodowa Konferencja Naukowa
    MIĘDZYNARODOWA KONFERENCJA NAUKOWA WIELOKULTUROWE DZIEDZICTWO EUROREGIONU KARPACKIEGO NA PRZESTRZENI WIEKÓW * UPAMIĘTNIENIE MORDU ŻYDÓW Z WOLI MICHOWEJ I OKOLIC, ZAMORDOWANYCH PRZEZ NIEMIECKIEGO OKUPANTA W LIPCU 1942 r. Szczawne - Wola Michowa - Łupków 8-9 lipca 2019 r. Przedsięwzięcie w powiązaniu z projektem naukowo-dydaktycznym „Edukacja Historyczna w Służbie Resocjalizacji”, realizowanym w Zakładzie Karnym w Łupkowie na mocy porozumienia Okręgowego Inspektoratu Służby Więziennej w Rzeszowie i Centrum Dialogu Między Religiami i Narodami Organizatorzy: Centrum Dialogu Między Religiami i Narodami z siedzibą w Przemyślu Zakład Karny w Łupkowie Gmina Komańcza Współorganizatorzy: Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Sanoku Instytut Kulturoznawstwa Uniwersytetu Marii Curie Skłodowskiej w Lublinie Narodowy Instytut Dziedzictwa Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku Stowarzyszenie Euroregion Karpacki Polska Powiat Sanocki Urząd Miasta Sanoka Urząd Miejski w Ustrzykach Dolnych Gmina Jaśliska Gmina Besko Gmina Zarszyn Gmina Bukowsko Gmina Tyrawa Wołoska Gmina Jasło Miasto i Gmina Zagórz Miejska Biblioteka Publiczna w Sanoku Polskie Towarzystwo Historyczne Oddział w Sanoku Bieszczadzkie Centrum Turystyki i Promocji w Ustrzykach Dolnych Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna im. Eugeniusza Wanieka w Ustrzykach Dolnych Zespół Szkół nr 1 w Sanoku Ochotnicza Straż Pożarna w Nowosielcach Zespół Szkół Licealnych im. Józefa Piłsudskiego w Ustrzykach Dolnych Stowarzyszenie na Rzecz Ochrony Dziedzictwa Żydów Ziemi Dukielskiej „Sztetl Dukla” Towarzystwo Opieki nad Zabytkami Oddział Bieszczadzki Muzeum Okręgowe w Tarnowie Stowarzyszenie „Dziedzictwo Mniejszości Karpackich” w Zagórzu Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne na Rzecz Rozwoju Wsi: Szczawne i Kulaszne UPAMIĘTNIENIE MORDU ŻYDÓW Z WOLI MICHOWEJ I OKOLIC, ZAMORDOWANYCH PRZEZ NIEMIECKIEGO OKUPANTA W LIPCU 1942 r. 8 lipca 2019 r. (poniedziałek) Cmentarz żydowski w Woli Michowej PROGRAM: 9:00 – 10:30 - Powitanie gości - Przedstawienie historii cmentarza oraz mordu na Żydach dokonanego w lipcu 1942 r.
    [Show full text]
  • Die Europastraße E40 Als Erinnerungspfad in Europa
    Die Europastraße E40 als Erinnerungspfad in Europa Europejska trasa E40 - europejską drogą pamięci Європейська дорога Е40 - шлях пам'яті в Європі The highway E40 as path of remembrance in Europe 1 Flaggen auf der Titelseite: (die Jahreszahlen beschreiben den Zeitraum, in dem die abgebildeten Fahnen offiziell verwendet wurden.) Königreich Galizien und Lodomerien als österreichisches Kronland (1849 – 1918) Russisches Reich (1914 – 1917, nur für den privaten Gebrauch) Österreich-Ungarische Kriegsflagge (1915, nie offiziell eingeführt) Deutsches Reich (1871 - 1918) Ukrainische Volksrepublik (1917 - 1918) Ukrainischer Staat (1918) und Westukrainische Volksrepublik (1918 - 1919) Republik Polen (1919 - 1939) Ukrainische Sowjetrepublik (1937 - 1949) Deutsches Reich (1935 - 1945) Sowjetunion (Union der Sozialistischen Sowjetrepubliken) (bis 1991) Flagge der UPA - Ukrajinska Powstanska Armija (Ukrainische Aufstandsarmee) (40ger Jahre des 20.Jahrhunderts) Flagge der Polnischen Heimatarmee (während des Zweiten Weltkrieges) 2 Inhalt Seite Impressum 4 Quellenverzeichnis 5 „In Westgalizien erinnert man sich...“ 6 Unser Projekt 7 Nasz projekt 8 Наш проект 9 Our project 10 Der Projektraum 11 Vorgeschichte 12 polnische Adelsherrschaft in Galizien und Wolhynien 16 Kriegsvorbereitungen und Festungsbau 24 Der Erste Weltkrieg 27 Vom Ende des Ersten Weltkrieges, der Gründung neuer Nationalstaaten 58 bis zum Ende des polnisch-bolschewistischen Krieges Die „Zwischenkriegszeit“ vom Frieden von Riga (1921) 92 bis zum Beginn des Zweiten Weltkrieges (1939) Der Zweite
    [Show full text]