İlhan G.ARTUNER Y.Mimar – Müh

- Çalışma Grubu -

İlhan G.ARTUNER Y.Mimar – Müh. Özden GÖKSOY Y.Şehir ve Bölge Plancısı İsmail ÇİÇİN Şehir ve Bölge Plancısı Ahmet ÖZDAL Şehir ve Bölge Plancısı Aydın YEREBASMAZ Harita ve Kadastro Mühendisi Hamdi AZMAN Jeoloji Mühendisi Dilek ÜLGER Ziraat Mühendisi Salih OGUR Şehir ve Bölge Plancısı Semih KALKAVAN Yüksek Mimar Meltem ERDOĞDU (BİLGİÇ) Çevre Mühendisi Müşfik DOĞANCIOĞLU İstatistik Uzmanı Ahmet KARATAŞ Doç. Dr.- Öğretim Görevlisi, Biyolog Serkan AKGÜN Uzaktan Algılama Ve Coğrafi Bilgi Sistem Uzmanı, Şehir ve Bölge Plancısı Nuray YATIGI Uzaktan Algılama Ve Coğrafi Bilgi Sistem Uzmanı, Şehir ve Bölge Plancısı Arzu ÖZDAL Veri Giriş Uzmanı, Şehir ve Bölge Plancısı Simge SEVİN Veri Giriş Uzmanı

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

İÇİNDEKİLER

1.PLANLAMA ALANI ...... 1 1.1 PLANLAMA ALANI KONUM VE ÖNEMİ ...... 1 1.1.1 KONUM ...... 1 1.1.2 DOĞAL YAPI ...... 2 1.1.3 EKONOMİK YAPI ...... 2 1.1.4 SOSYAL VE TEKNİK ALT YAPI ...... 3 1.1.4.1 Sosyal Yapı ...... 3 1.1.4.2 Yerleşim Birimleri ...... 4 1.1.4.3 Ulaşım ...... 5 1.1.5 İDARİ YAPI ...... 5 1.2 PLANLAMA ALANI VİZYONU ...... 7 1.3 GELİŞME ALANLARI VE FİZİK MEKAN KARARLARI ...... 8 2.KIRŞEHİR…………………………………………………………………………………11 2.1 NÜFUS ...... 11 2.2 EKONOMİK YAPI ...... 12 2.2.1 Tarım ...... 13 2.2.2 Sanayi ...... 14 2.2.3 Hizmet ...... 15 2.2.3.1 Ticaret ...... 15 2.2.3.2 Turizm ...... 15 2.2.4 Maden ...... 16 2.2.5 İnşaat ...... 16 2.3 SOSYAL VE TEKNİK ALT YAPI ...... 17 2.3.1 Sosyal Alt Yapı ...... 17 2.3.2 Teknik Altyapı ...... 18 2.3.2.1 Ulaşım ...... 18 2.3.2.2 Kanalizasyon ...... 18 2.3.2.3 Su ...... 19 2.4 ÇEVRE ...... 20 2.4.1 Önemli Doğa Alanları ...... 20 2.4.2 Çevre Sorunları ...... 20 2.4.3 Katı Atık ...... 21 2.5 FİZİKSEL MEKAN GELİŞİMLERİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER ...... 22 2.5.1 Kentsel Gelişme Alanları ...... 22 2.5.2 Gelişme Eğilimleri ...... 25 3.NEVŞEHİR ...... 27 3.1 NÜFUS ...... 27 3.2 EKONOMİK YAPI……………………………………………………………………...28 3.2.1Tarım……………………………………………………………………………………29 3.2.2 Sanayi ...... 30 3.2.3 Hizmet ...... 31 3.2.3.1 Ticaret ...... 31 3.2.3.2 Turizm ...... 32 3.2.4 Maden ...... 32 3.2.4 İnşaat ...... 33 3.3 SOSYAL VE TEKNİK ALTYAPI ...... 33 3.3.1 Sosyal Yapı ...... 33

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

3.3.2 Teknik Altyapı ...... 34 3.3.2.1 Ulaşım ...... 34 3.3.2.2 Kanalizasyon ...... 34 3.3.2.3 Su ...... 34 3.4 ÇEVRE ...... 35 3.4.1 Önemli Doğa Alanları………………………………………………………..………..35 3.4.2 Çevre Sorunları ...... 35 3.4.3 Katı Atık ...... 36 3.5 FİZİKSEL MEKAN GELİŞİMLERİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER ...... 36 3.5.1 Kentsel Gelişme Alanları ...... 36 3.5.2 Gelişme Eğilimleri ...... 41 4.NİĞDE ...... 42 4.1 NÜFUS ...... 42 4.2 EKONOMİK YAPI…………………………………………………………… . ………42 4.2.1 Tarım ...... 43 4.2.2 Sanayi ...... 44 4.2.3 Hizmetler……………………………………………………………………………………………….45 4.2.3.1 Ticaret ...... 45 4.2.3.2 Turizm………………………………………………………………………………..45 4.2.4 Maden ...... 47 4.2.5 İnşaat ...... 47 4.3 SOSYAL VE TEKNİK ALTYAPI ...... 48 4.3.1 Sosyal Yapı ...... 48 4.3.2 Teknik Altyapı ...... 48 4.3.2.1 Ulaşım ...... 48 4.3.2.2 Su ...... 49 4.3.2.3 Kanalizasyon ...... 49 4.4 ÇEVRE ...... 50 4.4.1 Önemli Doğa Alanları ...... 50 4.4.2 Çevre Sorunları ...... 50 4.4.3 Katı Atık ...... 51 4.5 FİZİKSEL MEKAN GELİŞİMLERİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER ...... 52 4.5.1 Kentsel Gelişme Alanları ...... 52 4.5.2 Gelişme Eğilimleri ...... 57 5.AKSARAY………………………………………………………………………………....57 5.1 NÜFUS ...... 58 5.2 EKONOMİK YAPI ...... 58 5.2.1 Tarım ...... 59 5.2.2 Sanayi ...... 60 5.2.3 Hizmet ...... 61 5.2.3.1 Ticaret ...... 61 5.2.3.2 Turizm ...... 62 5.2.4 Maden ...... 64 5.2.5 İnşaat ...... 64 5.3 SOSYAL VE TEKNİK ALTYAPI ...... 65 5.3.1 Sosyal Yapı ...... 65 5.3.2 Teknik Altyapı ...... 65 5.3.2.1 Ulaşım ...... 65 5.3.2.2 Kanalizasyon ...... 66

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

5.3.2.3 Su ...... 66 5.4.1 Önemli Doğa Alanları ...... 67 5.4.3 Katı Atık ...... 69 5.5.1 Kentsel Gelişme Alanları ...... 70 6.1. SWOT ANALİZİ – DEĞERLENDİRME...... 78 6.2. PLAN KARARLARINA İLİŞKİN DEĞERLENDİRME……………………………82 EK 1 SWOT ANALİZİ ...... 85 EK 2 MEVCUT VE ÖNERİ ARAZİ KULLANIM HESAPLARI ...... 89 EK 3 PLANLAMA ALANI KENT KARAKTER TABLOSU ...... 90

III

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

1.PLANLAMA ALANI 1.1 PLANLAMA ALANI KONUM VE ÖNEMİ 1.1.1 KONUM Planlama alanını oluşturan; Kızılırmak, Orta Anadolu ve Doğu Akdeniz havzalarının bir kısmını kapsayan Kırşehir, Nevşehir, Niğde ve Aksaray illeri İç Anadolu Bölgesi’nde yer almaktadır. Yüzölçümü 26.895 km² olan planlama bölgesinin kuzeyin de Kırıkkale ve Yozgat illeri, batısında Konya ve Ankara illeri, doğusunda Kayseri ve güneyinde Mersin ve Adana illeri yer almaktadır. (şekil 1)

Şekil 1 Planlama alanının Türkiye’deki konumu

Tipik Anadolu yerleşimleri karakteristiğini taşıyan planlama alanının Türkiye’nin tahıl ambarı (özellikle patates üretimi açısından) olması; geçmişin izlerini taşıyan tarihi boyunca değişik bir çok kültürün yaşadığı bir merkez olması ilk göze çarpan özelliğidir. Verimli tarım topraklarına sahip bölge ekonomik açıdan bir çok değerlendirilmemiş potansiyele sahipken, mevcut üretimin de modernizasyon eksikliğinden tam verimle kullanılmadığını görmekteyiz. Kırşehir-Nevşehir-Niğde ve Aksaray il yerleşmeleri genelde birbirine benzese de Nevşehir’in Kapadokya’sı ve Aksaray’ın sanayisi ilk etapta dikkat çekmektedir. Planlama bölgesine ülke genelinde bakıldığında diğer il yerleşmelerinde de olduğu gibi İstanbul ili ile ciddi sosyo-ekonomi ilişkidedir. Yakın çevre ilişkileri açısından ise ülke ölçeğinde ikincil merkez diyebileceğimiz, Konya-Adana-Kayseri ile yakın ilişkiler

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

içerisindedir.Tabii ki başkent Ankara ile hem idari ilişkiler hem de komşuluk ilişkileri açısından önemli etkileşime sahip bir alandır. Ankara’ya Kırşehir 185 km, Nevşehir 183 km, Niğde 342 km ve Aksaray 220 km uzaklıktadır. 1.1.2 DOĞAL YAPI Bölge genelinin topografyasına bakıldığında Hasandağı, Melendiz Dağları, Bolkar Dağları ve Aladağlar planlama alanında bulunan en önemli dağlardır. Tuz Gölü’nün güneyinde yer alan Aksaray Ovasıyla Niğde yerleşmesinin güneyinde yer alan Bor (Emen) ovası en geniş iki ovasıdır. İç Anadolu Bölgesi'nin en önemli akarsularından biri olan Kızılırmak Kırşehir-Aksaray sınırından geçerek Nevşehir’den Kayseri’ye devam etmektedir. Kızılırmak’ın planlama bölgesinden geçmesi tarım başta olmak üzere bir çok faktör açısından (su, doğal güzellik vb.) büyük potansiyel oluşturmaktadır. Bölgenin en büyük gölü ülkenin tuz ihtiyacının %30’unu sağlayan Tuz Gölü'dür. Bu göl buharlaşmanın etkisiyle yazın büyük ölçüde kurumaktadır. Diğer önemli bir gölü ise Kırşehir’de yer alan son yıllarda uygulanan tarım ve sulama politikaları nedeniyle kurumakta olan Seyfe gölüdür. Bölgenin tabii bitki örtüsü, ilkbahar yağmurlarıyla yeşeren, bir kaç ay yeşil kalan, yaz sıcaklığı ile sararan bozkır tipi bitki topluluğudur. Orta Anadolu’nun orta-güneydoğu kesiminde yer alan Aksaray, Kırşehir, Nevşehir ve Niğde illerinin önemli bir kısmı, Orta Anadolu’nun genelinde olduğu gibi step vejetasyonuyla örtülüdür. Ormanlık kesim, özellikle Niğde’nin güneyinde Bolkar Dağları ve Aladağlar kesiminde Niğde-Mersin ve Niğde-Adana sınırında yer alan kesimlerde yer alır. Buralarda hakim ağaç türü Kızılçam ve 1000 m civarından itibaren yukarıya doğru Karaçam’dır. Planlama alanında yaz ile kış arasında sıcaklık farkı fazla, yağışlar genellikle ilkbahar ve kış mevsiminde gerçekleşen, yazın kuraklık egemen olan karasal iklim görülmektedir. Aksaray, Kırşehir, Nevşehir ve Niğde illerinin genel jeolojisi incelendiğinde; alüvyon, sedimanter birimler, volkanik ve magmatik birimler bulunmaktadır. Özellikle alüvyonal bölgeler, dere yatakları, çaylar, platolar, nehir yatakları yerleşim açısından sakıncalı alanlardır Tuz gölünün doğusunda; Aksaray’dan Kırşehir’in batısına doğru devam eden Tuz gölü fayı bulunmaktadır. Bu fay Kırşehir, Aksaray ve Niğde iline kadar uzanmaktadır. 1.1.3 EKONOMİK YAPI Planlama alanı bütününde 2000 yılı verilerine göre sektörel dağılımda tarım 390.833 kişi ve % 71’lik oranla birinci sırada yer almaktadır. Kısaca planlama alanında tarım sektörünün ön planda olduğu aşikardır. İkinci sırada %21’lik oran ile hizmetler sektörü

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

gelmektedir. Sırasıyla sanayi sektörü %5 ile üçüncü sırada, inşaat sektörü %3 ile son sıradadır. Yer şekilleri ve iklim koşulları gerek İç Anadolu Bölgesi’nde gerekse planlama bölgesi olan Kırşehir, Nevşehir, Niğde ve Aksaray’da tahıl tarımını öne çıkarır. İklimin yarı kurak karakterine rağmen, çok geniş alanlar tarıma ayrılır. Düzlüklerin geniş yer kaplaması makineli tarımı kolaylaştırmıştır. İlkbahar yağışı ve yaz kuraklığı tahıla uygun ortamı oluşturmuştur. Sulanabilen arazinin azlığı buğday ekim alanlarının geniş olmasına yol açmıştır. Bütün illerde tarım kimliği görülürken; ekonomik olarak Kırşehir’de 1950’lerde kurulan Petlas; Nevşehir’de Kapadokya ve turizm sektörü; Niğde’de meyvecilik ve Aksaray’ın önemli ulaşım akslarında bulunması nedeniyle gelişen sanayi sektörü öne çıkmaktadır. Planlama bölgesinde Kapadokya gibi çok önemli bir turizm alanı mevcuttur. Özellikle Ürgüp ve çevresini turizm merkezi yapmış durumdadır. Hacıbektaş, Avanos,Ihlara Vadisi, Hasandağı v.b. turist getiren ve daha da getirecek alanlara sahip bir planlama alanıdır. Mevcut duruma bakıldığında planlama alanı genelinde 1. sırada olan tarım sektörünü sırasıyla hizmet ve sanayi sektörü izlemektedir. 2025 yılında da sektörel dağılımın kendi içindeki oranlar değişse de bu şekilde devam edeceği öngörülmüştür. Planlama bölgesinin çevresinde Ankara, Kayseri, Yozgat, Adana ve Mersin gibi gelişmiş iller olmasından dolayı 2025 yılında ekonomide sanayi yönünde bir hareketlilik olacağı düşünülmüştür. Bu illerdeki sanayi kapasitesinin dolacağı ve yeni sanayi alanları için yer ihtiyacı olması nedeniyle gelişecek olan sanayi sektörü aynı zamanda hizmetler ve inşaat sektörünü de etkileyecektir. Planlama alanı tarım kimliğini korurken Aksaray, Kırşehir ve Niğde’de sanayi sektörü ile birlikte Nevşehir ilinde turizme bağlı olarak hizmet sektörü gelişecektir. 1.1.4 SOSYAL VE TEKNİK ALT YAPI 1.1.4.1 Sosyal Yapı Planlama bölgesine sosyal yapı açısından bakıldığında tipik Anadolu kültürünü yansıtmaktadır. Kır-kent nüfusları aşağıdaki tabloda gösterilmiştir. 2000 yılı il nüfusları Toplam Kent Kır KIRŞEHİR 253.239 147.412 105.827 NEVŞEHİR 309.914 136.523 173.391 NİĞDE 348.081 126.812 221.269 AKSARAY 396.084 200.216 195.868 TOPLAM 1.307.318 610.963 696.355 Tablo 1. 2000 yılı kır kent nüfusları

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

Kırsaldan ve il genelinden eskisi kadar çok olmamakla birlikte büyük kentlere göç vardır. Bu göç olgusuna eğitim, ekonomik durum, işsizlik gibi faktörlerin yanında sosyal donatı alanlarının eksikliği de bir neden olarak gösterilebilir. Son yıllarda özellikle medyanın neden olduğu televizyon bağımlılığı ve sosyal nedenlerden dolayı köy kahvelerinde geçirilen boş zamanlara yönelik yeterince dengeli olmayan toplum yapısının sağlıklaştırılması için yapılması gerekenler vardır. Özellikle toplum yapısını pozitif olarak etkileyecek sosyal donatı alanlarının yokluğu, eğitim imkanlarının kısıtlılığı vb. söz konusudur. Dolayısıyla özellikle bu alanlardaki bilgi ve beceri yetersizliği giderilmek zorundadır. Yerleşmelerde yaşam tarzının kaliteli olması adına kentin nefes almasını sağlayan, yaşayanların eğlence, dinlence, boş zaman değerlendirme, spor gibi aktivitelerini değerlendirecekleri büyük yeşil alanlar, rekreasyon alanları bulunmamaktadır. Sosyal yapının daha sağlıklı gelişebilmesi için planlama alanında bu tür eksikleri giderebilmek amacıyla verilecek kararlara ihtiyaç vardır. 1.1.4.2 Yerleşim Birimleri Kırsal nüfusu kentsel nüfustan fazla olan Niğde ilinde özellikle ilçe merkez nüfuslarının az olduğu, köy nüfuslarının ise fazla olduğu görülmektedir. Bunun nedeni ise gelir getiren bir tarım sektörü olan dikili tarımın bu nüfusu kırsalda tutabilecek verimlilikte değerlendirilmesidir. Niğde merkez yerleşimine bakıldığında oldukça spontane bir gelişme söz konusudur. Kentin gelişme yönü her iki tarafa olmak üzere lineer bir gelişme göstermektedir. Özellikle bu ilde denetimsiz bir gelişme olduğu taktirde merkez belediye çevresindeki belediyeleri de içine alacak duruma gelecektir. Kırşehir ili, son yıllarda göç oranı azalsa da planlama alanında en fazla göç veren ildir. Kırşehir merkez yerleşimi lineer, eski ve tek merkezli olarak gelişimini sürdürmektedir. Fakat eski ve tek merkezli yapısının gelecekteki ticari hareketliliğe yeterli gelemeyeceğinden yeni bir merkeze ihtiyaç vardır. Bölgede Büyükşehirlere göçün yanı sıra buralardan göç alan yerleşim birimleri de vardır. Özellikle Ürgüp ve Avanos çevresinde buna sıkça rastlanır. Bir kısmı turizm gelişme bölgesinde kalan ilde ekonomi özellikle Nevşehir merkez-Ürgüp-Avanos üçgeninde turizm nedeniyle hizmetler sektöründe hareketlilik göstermektedir. Nevşehir kent merkezi ise artan nüfusu ile bu ilçeler yönünde gelişme göstermektedir. Aksaray ili bölgenin en yoğun yapılaşma olan ilidir. İl olması ve sanayideki gelişim göç alan bir merkez olmasını sağlamıştır. Ancak bu gelişim kentsel ve konut alanlarına olumlu yansımamış mevcut yerleşimin üzerinde yüksek yoğunluklar oluşturmuştur. Niğde’de de

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

olduğu gibi merkez belediyesi gelişmesi çevre belediyelere doğru olmaya başlamıştır. Gelecekte merkezin bu belediyeleri içine alması söz konusudur. Nüfus azlığından dolayı belediyeliği düşecek yerleşim alanlarının köy idaresine kavuşacağı ve çevreye ciddi bir yansıması olmayacağı ancak yeni belediye yasasına göre merkez ilçe belediyesine 5 km içerisinde kalan belediyelerin merkez belediyeye bağlanmasıyla kent merkezlerinin dinamiklerinin artacağı düşünülmektedir. 1.1.4.3 Ulaşım Planlama alanında topografik yapı nedeniyle ulaşım sorunu yaşanmamaktadır. İç Anadolu bölgesinde Doğu–Batı bağlantısını sağlayan, Kapadokya Bölgesi’nden geçen Ankara-Kayseri Karayolu önemli arterlerden birisidir. Bu aksın yanında Ankara- Adana- yolunun planlama alanında bulunması önemli ulaşım potansiyellerinden biridir. Demiryolu ulaşımı olarak tek hat Yozgat üzerinden planlama sınırını takip ederek Niğde’den geçen demiryolu aksıdır.Bölgede bu aksı Kırşehir merkeze ve Nevşehir merkeze bağlayan demir yolu projeleri bulunmaktadır. Planlama alanındaki illerin hepsinde hava limanı projeleri mevcut olup bir tek Nevşehir’de bulunan hava alanı uygulamaya geçmiştir. Fakat atıl durumdadır.

1.1.5 İDARİ YAPI Dört il bütününde 28 ilçe; belde belediyeleri de dahil olmak üzere 175 belediye ve toplam 625 köy mevcuttur. Planlama alanında idari yapıya bakıldığında ekonomik ilişkilerin daha baskın geldiği görülmektedir. Konumları ve ilişkileri nedeniyle ilçeler komşu oldukları illerle birlikte yaşama eğilimi içine girmişlerdir. Nevşehir’e bağlı Avanos ilçesinin Kayseri ile; Aksaray’a bağlı Ortaköy ve Sarıyahşi ilçelerinin Kırşehir ile; Kırşehir iline bağlı Çiçekdağı ilçesinin Yozgat ile beraber yaşamaya başlaması başlıca örneklerdir. Kırşehir, 2000 yılı nüfus sayımına göre merkez ilçe nüfusu 88.105 kişi il nüfusu 253.239 kişi olup, 23 Belde 7 ilçe olmak üzere toplam 30 belediye ve 233 köyden oluşmaktadır. Nevşehir, 2000 yılı nüfus sayımına göre merkez ilçe nüfusu 67.864 kişi il nüfusu 309.914 kişi olup, 37 Belde 8 ilçe olmak üzere toplam 45 belediye ve 133 köyden oluşmaktadır. Niğde, 2000 yılı nüfus sayımına göre merkez ilçe nüfusu 78.088 kişi il nüfusu 348.081 kişi olup, 6 ilçe, 46 bucak ve 113 köyden oluşmaktadır.

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

Aksaray, 2000 yılı nüfus sayımına göre merkez ilçe nüfusu 129.949 kişi il nüfusu 396.084 kişi olup, merkez dahil 7 İlçe, 48 Kasaba (Belediye) ve 146 Köyden oluşmaktadır. Aksaray’da Ortaköy ilçesi, Kırşehir’de Mucur ilçesi, Niğde’de Bor ve Nevşehir’de Ürgüp ve Avanos ilçelerinin belli sektörlerde uzmanlaşarak diğer ilçelere göre daha çok geliştiği görülmüştür. Ayrıca Kırşehir’de Çiçekdağı ve Akçakent gibi ilçelerde ciddi nüfus kayıpları olduğu , gerekli önlemler alınmadığı taktirde köy nüfuslarına dönüşeceği bir gerçektir. Bu duruma benzer bölge içindeki yerleşmeler için gerekli ekonomik çalışmalar yapılarak nüfusun optimum nüfuslara ulaşması sağlanmalı veya duruma uygun idari kararlar alınmalıdır.

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

Şekil 2 Planlama alanı idari yapı ve ulaşım ilişkileri

1.2 PLANLAMA ALANI VİZYONU Kırşehir, Nevşehir, Niğde ve Aksaray 1/100.000 Çevre Düzeni Planı’nda ilke ve hedefler çerçevesinde alınan kararların temelinde iller kapsamında kırsal ve kentsel yerleşmelerden oluşan bir bütünün sistematik bir biçimde ele alınması yatmaktadır. Bu planın bir sistematik plan bütünü olduğu bakış açısı ile tüm yerleşmelerin işlevleri, kimlikleri, bütün içindeki ilişkileri, potansiyelleri ve iç dinamikleri dikkate alınarak belirlenmesi için tanımların

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

oluşturulması gerekmiştir. Bu yapıldıktan sonra her il, planlama bölgesi ve yerleşme ile ilgili ayrı ayrı plan karar ve hedefleri oluşturulmuş ve bölgelerin özellikleri plan raporunda detaylandırılmıştır. Planlama bölgesinin Kayseri, Ankara, Konya, Mersin ve Adana gibi sanayinin geliştiği illerin etki alanında olması; bu illerin sanayi açısından 2025 yılına kadar doyuma ulaşacağı ve yeni sanayi alanlarına ihtiyaç olacağı varsayımıyla ve ulaşılabilirliğin etkisiyle planlama alanında tarımın yanında destekçi sektör olarak sanayinin de gelişeceği bir planlama yaklaşımı esas alınmıştır. Bu gelişmeler hizmet ve inşaat sektörünü de yeniden geliştirecek ve değiştirecektir. 2000’de nüfusu 1.307.318; projeksiyona göre 2005 nüfusu 1.379.000 kişi olan planlama alanı genelinde 2025 yılında nüfus 1.891.000 kişi olarak hesaplanmıştır. (tablo 2)

Planlama Bölgesi Nüfus Projeksiyonu (2005-2025) ve Nüfus Öngörüsü 2000 Yılı Yıllık Nüfus Üstel Yöntem Öngörülen İl ve İlçe Nüfusu Artış Hızı 2005 2010 2015 2020 2025 Nüfus(2025) Kırşehir 253.239 -0.00135 251.536 249.844 248.163 246.494 244.836 295.000 Nevşehir 309.914 0.00681 320.647 331.752 343.241 355.129 367.428 421.000 Niğde 348.081 0.0143 373.877 401.585 431.347 463.314 497.651 524.500 Aksaray 396.084 0.01808 433.554 474.569 519.464 568.607 622.398 650.500 Toplam 1.307.318 ----- 1.379.614 1.457.750 1.542.215 1.633.544 1.732.312 1.891.000 Tablo 2 Planlama alanı genel nüfus projeksiyonu

1.3 GELİŞME ALANLARI VE FİZİK MEKAN KARARLARI

Planlama alanında kentsel yerleşmelerin mevcut imar planlarıyla önerilen gelişme alanlarının gerek nüfus açısından gerekse planlama ilkeleri açısından Çevre Düzeni Planında belirlenen 2025 yılı projeksiyon nüfusunun ihtiyaç alanlarından çok daha fazla ve kontrolsüz bir yaklaşımla açıldığı tespit edilmiştir. Bu planlar mekansal gelişmeyi kentleşme kriterleri açısından rantabl yansıtmadığı için bazı yerleşmelerin gelişme alanlarında revizyonlar yapılmıştır.

Gelişme alanları; • Yerleşimin nüfus hareketleri (değişen, gelişen, sabit nüfuslar) • Sosyo-ekonomik gelişme potansiyelleri • Çevre yerleşmelerle olan etkileşimleri ve hinterlandı, hinterlandında bulunduğu yerleşmeler • Konumu ve ulaşım ilişkileri

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

• Yerel fizik mekan özellikleri • Doğal (topografya, jeolojik yapı, toprak yapısı vs) ve yapay (sit sınırları, ulaşım aksları vs) eşikler, gibi kriterler dikkate alınıp 1 metrelik uydu fotoğraflarının halihazır haritalarla çakıştırılmasıyla elde edilmiştir. Küreselleşmenin yarattığı kaçınılmaz hızlı kentleşme nedeniyle kır nüfusu optimum tutularak gelişme eğilimleri yönünde kent merkezlerinin asıl nüfusu tutacağı düşüncesiyle projeksiyon nüfuslara karar verilmiştir. Gelişme alanları önerilirken nüfusun da dikkate alınmasına rağmen “gelişme alanı = nüfus X yoğunluk” formülüne %100 bağlı kalınmamıştır. Yerleşmelerin karakteristik özellikleri, potansiyelleri, mevcut mekan kullanımları ve yoğunluklara göre belediyeler için esnek bir planlama yaklaşımının sağlanabileceği alanlar önerilmiştir. Önerilen gelişme alanlarında, yerleşmenin ihtiyacı olabilecek büyük kullanım gerektiren alanlar ve konut alternatifleri yaratabilmek amacıyla da esneklik sağlanmıştır. Planlama alanının tamamına bakıldığında üst ölçekli planlardan ve hatta alt ölçekli planlama (1/5.000 ölçekli) açısından yoksun olduğunu görebiliriz. Bu güne kadar olan mekansal gelişmeler tamamı ile spontane gelişmelerdir. Özellikle rantabl yer seçim kararlarının alınacağı üst planlardan yoksun oluşu sebebi ile spontane bir gelişmeye sahip olmuşlardır. Özellikle kentsel yerleşmeler tamamı ile spontane gelişmeye sahip olmuşlardır. Bu amaçla öncelikle kentsel yerleşmelerde ve daha sonrasında alan bütününde mekansal yer seçimlerinin anayasası niteliğinde olan 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planı’nın hayata geçirilerek, bu planda öngörülen gelişme potansiyelleri ve planlama alt bölgeleri çerçevesinde ivedi olarak 1/25.000 ölçekli Çevre Düzeni Planlarının (Koruma-Geliştirme) yapılması gerekmektedir. İllerin belediyelerce yapılan gelişme planlarında çok fazla nüfus ve alan öngörülmüş olmasından dolayı ve yeni büyük fonksiyon alanlarına ihtiyaç duyulacağından 1/25000 detayında planların irdelenerek yapılması gerekmektedir. Alt bölge alanı içinde iller çevrelerindeki belde belediyelerini sınırları içine alma durumuna gelmiştir. Bundan dolayı 2025 yılı öngörülerinde bu belde belediyeleri il merkezlerinin sınırları içinde kalarak yeni idari yapıya ve planlamaya ihtiyacı olacağı öngörüsüyle bu alanların detayda inceleneceği ve planlanacağı 1/25000 ölçekli planlar yapılmalıdır. Yerleşmelerin gelişim potansiyelleri göz önünde bulundurulduğunda birbirine bağlı olarak gelişecek sektörlerin mekansal yansımaları olacaktır. Tarımsal ürünün değerlendirildiği

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

sanayi hizmetleri ve hizmetler sektöründeki ticareti hareketlendirecektir. İl merkezlerinde yaşanacak bu ekonomik değişim yeni ticaret alanlarına ihtiyacı dolayısıyla 2. bir kent merkezi ihtiyacını doğuracaktır. Bu merkez gelişimi ve etrafında gelişecek konut alanlarının çarpık yapılaşmasını önlemek ve kontrol altına alabilmek amacıyla 1/25000 ölçekli çevre düzeni planının yapılmaları esastır.

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

2.KIRŞEHİR Ekonomisi tarıma dayalı olan Kırşehir ilinin ülke politikalarının etkili olacağı gelişme doğrultusunda 2025 yılında tarım ana faktör olmak üzere tarıma dayalı sanayi ve buna bağlı hizmet kenti olacağı öngörülmüştür. Kırşehir ilinde gelişme potansiyelleri dikkate alındığında önerilen sanayide ileriki yıllarda endüstriyel tarımın geliştirilmesi öngörülerek endüstriyel hammaddenin işletilmesi ve pazarlanmasının ekonomiyi canlandıracağı öngörülmüştür. Sanayinin ve mevcuttaki üniversitenin çarpan etkisiyle hizmet ve inşaat sektörüne de hareketlilik getirecektir. Bu değişim aşağıdaki tablolarda gösterilmiştir.

2.1 NÜFUS Mevcut nüfusu 253.000 olan Kırşehir ilinde 2025 yılı tahmini nüfus 155.100 merkez ilçede, 139.900 kişi ise diğer ilçe ve kırsal yerleşmelerde yer almak üzere toplam 295.000 kişi olarak hesaplanmıştır. (tablo 3) Kırşehir il bütününde 2025 yılı öngörü nüfusuna göre ilave olarak yaklaşık 42.000 kişi önerilirken mevcut imar planları ile gayri meskun sahalarda yaklaşık olarak 1.434.000 kişilik nüfusun emilebileceği hesaplanmıştır. Mevcut imar planlarında toplam 7.297 ha gelişme alan önerilirken planlama ilke ve kararları doğrultusunda 3.589 ha gelişme alanı önerilmiştir.

Kırşehir ili Nüfus Projeksiyonu (2005-2025) ve Nüfus Öngörüsü 2000 Yıllık Üstel Yöntem Öngörülen Yılı Nüfus Nüfus İlçeler Nüfusu Artış Hızı 2005 2010 2015 2020 2025 (2025)

Merkez ilçe 115,078 0.01042 121,232 127,715 134,544 141,739 149,319 155.100 Akçakent 7,7 -0.03812 6,364 5,26 4,347 3,593 2,969 4.600 Akpınar 13,349 -0.02625 11,707 10,267 9,005 7,897 6,926 10.200 Boztepe 10,189 -0.00432 9,971 9,758 9,55 9,346 9,146 9.500 KIRŞEHİR Çiçekdağı 21,059 -0.02998 18,128 15,604 13,432 11,563 9,953 16.500 Kaman 60,919 -0.00106 60,597 60,277 59,958 59,641 59,326 71.600 Mucur 24,945 0.00497 25,573 26,216 26,876 27,552 28,245 27.500 İlçe Toplamı 253,239 ----- 253,572 255,097 257,712 261,33 265,884 295.000 İl geneli 253,239 -0.00135 251,536 249,844 248,163 246,494 244,836 295.000 Tablo 3 Kırşehir ili nüfus öngörüsü

Nüfus kaybeden bir çok belediye olmasına rağmen mevcut imar planlarında yerleşmelerin ihtiyacı olandan 2-3 kat daha fazla gelişme konut alanı açılmıştır. İdari yapı açısından optimum nüfusu sağlamayan belediyeler köye dönüşmektedir. Bu belediyelerin

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

köye dönüşmesi yerine ilgili kurumlar tarafından stratejik planların ve imar programlarının öncelikli yapılması gerekmektedir. 2.2 EKONOMİK YAPI Kırşehir ilinde 2000 yılı verilerine göre sektörel dağılımda tarım 62.023 kişi ile %65.10’luk oranla birinci sırada yer almaktadır. Kısaca ilin bir tarım kenti olduğu aşikardır. İkinci sırada %24.70’lik oran ile hizmetler sektörü gelmektedir. Sırasıyla sanayi sektörü %5.9 ile üçüncü sırada, inşaat sektörü %4.3 ile son sıradadır. 1980 ile 2000 yıllarını karşılaştırdığımızda hizmetler sektörü ile çok az da olsa sanayi sektörü dışındaki tüm sektörlerde düşüş gözlenmektedir Kırşehir ekonomisi genel olarak değerlendirildiğinde tarım kenti olmasına rağmen ülke genelindeki tarıma karşı olumsuz gelişmeler (üretim ve pazarlama) bu sektörü zayıflatmaktadır. Sanayideki kıpırdanma ekonomideki genel hasılayı artıracak düzeyde değildir. Dolayısıyla nüfusun, soysa ve ekonomik kaygılarla büyük illere ve yurt dışına olan göçün önüne geçilememektedir. İl’in ekonomi anlamında alt yapısına bakıldığında tarım kenti gerçeği ile hareket ederek verimi ve kaliteyi artırıcı önlemlerin alınması bunlara yönelik pazarlamanın ve tarım ürünlerinin işlenmesine yönelik sanayileşmenin planlı bir şekilde yürürlüğe konulması ve uygulanması gerekmektedir. Mevcut sektörel dağılımda tarım % 65 gibi büyük bir orana sahipken öngörülen sektörel dağılımda sanayi ve hizmetlerin etkisiyle 2025 projeksiyon yılı sonunda %52’lik bir paya sahip olacaktır. Tarım kenti olma özelliğinin korurken sanayinin gelişmesi, üniversite ve polis yüksek meslek okulunun etkisiyle hizmetlerin gelişmesi ekonomik yapıda tabloda gösterilen değişikliklere neden olacağı öngörülmektedir. (tablo 4-5) Mevcut Öneri KIRŞEHİR (2000) (2025) Nüfus 253.239 295.000 Aktivite oranı 37.64% 40.00% İşgücü 95,310 117.692 Tablo 4 Kırşehir ili öneri nüfus, aktivite oranı ve işgücü

Sektörel Dağılım (%) KIRŞEHİR Mevcut (2000) Öneri (2025) Tarım 65.08% 52,00% Sanayi 5.93% 15,00% Hizmet 24.67% 27,00% İnşaat 4.27% 6,00%

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

Tablo 5 Kırşehir ili öneri sektörel dağılım1

2.2.1 Tarım Kırşehir ilinin yüz ölçümü 6.662 km²’dir.Bunun % 69 u ( 454.110 ha.) tarım arazisidir. Kırşehir ilinde başlıca geçim kaynağı tarım ve hayvancılıktır. İl nüfusunun % 51 kırsal kesimde yaşamakta ve çalışan nüfusun % 68 i geçimini tarım ve hayvancılıktan sağlamaktadır. 28.935 ha. Alanda hububat ekimi yapılarak yılda ortalama 532.643 ton üretimle İç Anadolu Bölgesi’nin hububat ambarlarından biridir. İlde tahıllardan sonra sırayla baklagiller, endüstri bitkileri, yem bitkileri ve yumru bitkileri üretimi gelmektedir. Kırşehir büyük ve küçük baş hayvan sayısı bakımından çevre illere göre önemli bir yer teşkil etmesine rağmen birim başına üretim yeterli düzeyde değildir. Plan’da tüm tarım alanları bir tek lejandda gösterilse de 2025 hedef yılına kadar tarımsal özelliğini devam ettireceği düşünülerek 1. ve 2. sınıf tarım topraklarına sahip mutlak tarım arazileri ile özel ürün arazileri ve dikili tarım arazileri korunmuştur. Tarım alanları ilgili kurumun görüşleri alındıktan sonra toprak sınıfı belirlenecektir. Çevre düzeni planı plan notlarında “marjinal tarım arazileri” adı altında gösterilen ekonomik anlamda verimsiz topraklar ise ihtiyaç olması durumunda öncelikli olarak imara açılacak alanlar olarak öngörülmüştür.Tarım arazilerine sulama ve göl-gölet havza sınırları da korunmuştur. Ayrıca tarım arazilerinin ekimi ve sulama şekillerinin doğru yapılmasına ilişkin notları da planlama ilkelerinde belirtilmiştir. Tarımsal ürünün hammadde olarak kullanılması nedeniyle tarım topraklarının değerlerinin artmasına, ürün çeşitliliğine ve tarımsal verimin artmasına neden olacağı öngörülmüştür. Araştırma kuruluşları, üniversite ve ilgili kurumlarla iş birliği yapılarak mikro klima özelliğine sahip alanlarda yetiştirilebilecek ürün deseni belirlenmesi ürün çeşitliliği ve tarımda verimin artması açısından gereklidir. Kırsal alanlarda tarım yapan çiftçilerin bilinçlendirilmesi için organik ürünlere yönelik iç talebin artırılmasına yönelik eğitim, Üreticilere yönelik kimyevi gübre ve ilaç kullanımı konusunda eğitim çalışmaları yapılmalıdır. Eğitim çalışmaları su kirliliğini önleme yönünde sıklaştırılarak yaygınlaştırılmalıdır. Daha etkin olmak için sulama birliklerini bünyesinde toplayacak bir üst birlik oluşumu için kamuoyu oluşturulması Enformatik çalışmalar yapılması ve konuyla ilgili enformasyon birimince programlar hazırlanması açısından önem teşkil etmektedir.

1 Sektörel dağılım 2000 DİE verilerinden alınmıştır.

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

Ayrıca hayvancılığın teşvik edilmesi ve tarımsal gelişimde paya sahip olması açısından Kırşehir-Çiçekdağı yolu üzerinde, Taburoğlu, Kırkpınar köyü hudutları içerisinde organize hayvancılık bölgesi önerilmiştir. 2.2.2 Sanayi Ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalı, sanayileşememiş bir İl olan Kırşehir’de büyük, orta ve küçük ölçekli sanayi işletmeleri bulunmaktadır. Kara taşıt ve uçak lastiği, çelik bilye takım tezgahları, tekstil, mobilya ve ev gereçleri, plastik, çorap, gıda sanayi makineleri üretilmektedir. Yine un fabrikaları ve et kombinaları, mermer, yem, tuğla-kiremit, maden fabrikaları da hizmet vermektedir. Yerleşmeye ekonomik hareketlilik getirecek ve endüstriyel ürünün değerlendirileceği 150 hektarlık bir sanayi ve depolama alanı, mevcut OSB bölgesinin kuzeydoğu- doğu yönünde önerilmiştir Sanayi bölgesi, planın koruma-kullanma dengelerini gözeten ilke kararlarını desteklemek amacıyla tarımsal toprak niteliğinin düşük olduğu marjinal tarım arazilerinde özellikle organize sanayi bölgesi yada uzmanlaşmış sanayi bölgesi şeklinde gelişmesi gerekmektedir. Bu planın onayından önce yapılmış ve onanmış imar planları ile sanayi kullanımına ayrılmış alanların organize sanayi bölgesi şeklinde örgütlenmesi ve kirliliği önlemek için arıtma tesislerini kurmaları gerekmekte olup çevreyi korumaya yönelik tedbirleri almaları zorunlu kılınmıştır.

Mevcut Mevcut Öneri Öneri Toplam Emilebilecek Öneri Alan IL Tipi Durum Alan (Ha) İstihdam Alan Kull. İstihdam Sanayi İstihdam İstihdam (Kişi) Kull. (m2) (Kişi) (m2) (Kişi) Alanı(Ha) (Kişi)

KÜÇÜK Boş 3.00 0 198.80 150 0 _ 0 5,331

SANAYİ Dolu 103.00 5,181 198.80 0 Boş 452.00 0 771.08 5,861 OSB 0 _ 0 6,691 Dolu 64.00 830 771.08 0 KIRŞEHİR Boş 8.00 0 550.54 145 SANAYİ 7,500 200 150 9,970 Dolu 128.00 2,325 550.54 0 TOPLAM 758.00 8,336 _ 6,156 7,500 _ 150 21,992

Tablo 6 Mevcut ve Öneri Sanayi alanları 2

Mevcut ve öneri sanayi alanları toplamına bakıldığında 908 hektarlık bir alanda 21.992 kişi çalışabileceği hesaplanmıştır. Merkezdeki sanayinin büyük bir kısmının dolacağı düşünülürken özellikle Kaman’daki OSB gibi yer seçim kararları açısından %100 doluluk oranına ulaşması uzun yıllar süreceği varsayılan sanayi alanlarının 2025 yılında %80’lik bir

2 Sanayi alanı çalışan verileri 2006 Sanayi Brifing raporlarından alınmıştır.

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

doluluk oranıyla 728 hektarlık bir alanın ancak dolabileceği hesaplanmıştır. Bu öngörüler doğrultusunda yaklaşık 17.700 çalışan ile sanayinin sektörel dağılımda %15 gibi bir paya sahip olabileceği hesaplanmıştır. (tablo 5-6) 2.2.3 Hizmet Kırşehir ilinde açılacak olan polis meslek yüksek okulu ve üniversite ayrıca öneri sanayi alanında değerlendirilecek olan özellikle endüstriyel ürünlerin ve diğer ürünlerin pazarlanması ve dağıtımı da hizmetler sektöründe artışa neden olacaktır. Bu ekonomik canlılık yeni kent merkezine ve ticaret alanlarına ihtiyaç duyacaktır. Yeni merkezin etrafında gelişecek yeni yerleşmeler inşaat sektörüne yansıyacaktır. Kırşehir ilk kurulduğundan bu yana gelen tek merkezli ve lineer gelişmesinin özellikle son yıllarda aldığı kent içi göç ve 2025 yılına kadar alacağı nüfus da hesaplanarak kentin çok merkezli ve bir çok konuda uzmanlaşmış bir kent olacağı öngörülmektedir. Dolayısıyla ihtiyaç duyulacak sosyal ve teknik alt yapı donatı alanlarının kentsel gelişme alanlarında, alt ölçekli planlarda irdelenmesi gerekmektedir. 2.2.3.1 Ticaret Kırşehir’de ticaret hayatı genel olarak il merkezinde canlılığını korumakta olup, Kaman ve Mucur ilçelerinde de nispeten gelişmiş durumdadır. Kırşehir ilinde ihtiyaç maddeleri, tarımsal ürünler ve küçük el sanatları dalında üretilen sanayi ürünleri alım ve satımını kapsayan ticari faaliyetler yapılmaktadır. Kırşehir’den diğer olmayan illere; başta tarım ve küçük sanat ürünleri olmak üzere, uçak lastiği, oto lastiği, çorap, tuz, akü, mermer, un, yem, matkap uçları, inşaat malzemeleri ve kalsit satılmaktadır. Diğer illerden ise, sanayi ürünleri ile ihtiyaç maddeleri alınmaktadır. Ayrıca, hizmet sektörünün faaliyetleri ile küçük sanat ve sanatkarların üretim ve tamiratlarına dayalı çalışmalar iç ticaret hayatının önemli faktörüdür. Sanayiye bağlı gelişen hizmetler yeni ticaret merkezine ihtiyaç duyacaktır. Hizmetlerin gelişmesi kentin büyümesine, kentin büyümesi ise yeni ticaret alanlarının açılmasına neden olacaktır.

2.2.3.2 Turizm Yerleşmede sağlık turizmine bağlı olarak termal turizm yapılmaktadır.Kırşehir İli genelinde konaklama tesislerinin kapasitesine bakıldığında; ilde toplam 8 tesiste, 422 oda ve 872 yatak bulunmaktadır. Bu tesislerin 3 tanesi Turizm İşletme belgeli; 5 tanesi ise; Belediye

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

belgeli tesislerdir.İlde toplam 4 adet turizm işletme ve yatırım belgeli restoran bulunmaktadır.İlde 2 adet Turizm İşletme belgeli seyahat acentesi, 2 adet turizm işletme belgeli eğlence tesisi bulunmaktadır. Kültür ve turizm bakanlığının 29 Kasım 2006 tarih ve 192821 sayılı yazılarıyla da etüt çalışmaları yapılan Kırşehir merkez Terme Kaplıcası-Karakurt Kaplıcası, Çiçekdağı Bulamaçlı ve Mahmutlu ile Mucur kaplıca alanları bulunmaktadır. Ayrıca Çiçekdağı ilçesinde Bulamaçlı Kaplıcası ile İlçeye bağlı Mahmutlu köyünde MTA genel müdürlüğü tarafından yaklaşık 8 aylık bir sondaj çalışması neticesinde 87lt/sn ve 76,5 derece sıcaklığındaki bu jeotermal su kaynakları bulunmaktadır. Bu kaynaklar için Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından Jeotermal Turizm Merkezi ilan çalışmaları ve belediye tarafından da bölgede termal tesis ve seracılık yapılmasına yönelik çalışmalar devam etmektedir. Turizm gelişme bölgesi ilan edilen Seyfe Gölü’nün mevcut durumda kuruduğunu hatta bir kesiminde tarım yapıldığı gerçeğiyle kentin turizm ile ilgili bütün envanterlerinin ve geliştirme eğilimleri ortaya çıkartan “İl Turizm Planı”nın uygulanması gereklidir. İlin turizmle ilgili geleceği de bu çalışma sonucunda belirlenecektir. Uygulamaların da bu plana bağlı kalarak yapılması kaçınılmazdır.

2.2.4 Maden İlde, demir, feldispat, fluorit, gabro, granit, kalker, kalsit, kaya tuzu, kömür, kuvars, kuvarsit, maden kömürü, mermer, pirit, traverten, tuğla –kiremit madenleri işletilmektedir. Mermer sahalarında ise, ağırlıklı olarak ocak işletmeciliği ön planda olup, blok mermer çıkarılmak suretiyle ihracat yapılmaktadır. İlin Kaman Ömerhacılı Kasabasında zengin rezervlere sahip renkli granit mermerleri özel bir şirket tarafından işletilmekte, yurtiçi ve yurtdışına satılmaktadır. Planlama bölgesindeki diğer illerde de olduğu gibi Kırşehir’de de madenciliğin sektörel dağılımda önemli bir yerinin olmadığı kamudan ziyade özel firmalar tarafından araştırılan ve işletilen madenler planda mevkii olarak gösterilmiş olup imar ve kullanımla ilgili şartlar plan notlarında belirtilmiştir.

2.2.5 İnşaat İlde inşaat sektörünün istihdamdaki payı %4 olduğu dikkate alındığında az bir oran olduğu söylenemez. Kırşehir genel anlamda göç veren bir ildir.(Merkez kent iç göç alan)

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

Yeni yerleşim alanları , sanayi alanları yetersiz boyutta olduğu için yeni ticaret, hizmet ve sosyal teknik alt yapı ihtiyacı da sınırlı boyuttadır. Bunlardan dolayı da inşaat sektörü de sınırlı kalmaktadır. Bölgede toplu konut ve önemli inşaat sahası işleri olan tesislerin inşaat işleri de genelde il dışı firmalar tarafından yapıldığı gözlenmiştir. İlin geleceğinde inşaat sektörünün yeri, kentin yeniden planlanarak yenileştirilmesi kararına ve ekonomik gelişmelere bağlı olarak kendini gösterecektir. Ekonomik yapının değişim içinde olması yeni sektörlerin canlanması; yeni ticaret alanlarına ihtiyaç olması 2. merkez gelişimine neden olacağından inşaat sektöründeki istihdamda artış olacaktır. İnşaat sektörü, 2025 yılı sektörel yapıda %6’lık bir orana sahip olacağı öngörülmektedir. Ayrıca inşaatın yapım şeklinin de değişeceği yataydan ziyade dikey ve ilgili altyapısıyla birlikte (teknik altyapı ve sosyal donatılar) gelişecektir.

2.3 SOSYAL VE TEKNİK ALT YAPI 2.3.1 Sosyal Alt Yapı Planlama bölgesine sosyal yapı açısından bakıldığında tipik Anadolu kültürünün yanında son yılların özellikle medya yoluyla farklılaşan sosyal etmenlerin ön plana çıktığı ve bölgenin şartlarından kaynaklı ekonomik sıkıntıların da etkilediği geleceğe yönelik yeterince dengeli olmayan toplum yapısının sağlıklaştırılması için yapılması gerekenler vardır. Özellikle toplum yapısını pozitif olarak etkileyecek sosyal donatı alanlarının yokluğu, eğitim imkanlarının kısıtlılığı vb. söz konusudur. Dolayısıyla özellikle bu alanlardaki bilgi ve beceri yetersizliği giderilmek zorundadır. Bu eksiklikleri gidermeye yönelik öngörülerden biri olan kent parkı önerilmiştir. Ayrıca eğitim kurumlarının da çağın şartlarına uygun hale getirilmesi (teknik ve sosyal donanımlar) gerekmektedir. Bunun için de alt ölçekli planlarda yasalara uygun standartta donatı alanlarının belirlenmesi öncelikli olmalıdır. Ticari sosyal ve ekonomik yapıya önemli etkileri olacağı düşünülen 639 hektarlık bir üniversite alanı mevcut üniversitenin doğusunda önerilmiştir. Kırşehir Merkez ilçe yerleşmesinin sosyal donatı, eğlence, dinlence ve kentin nefes alabilmesi açısından mutlak ihtiyaç olması nedeniyle merkezde yerleşik alanın doğusunda 386 hektarlık bir alan ağaçlandırılacak alan olarak önerilmiştir. Kırşehir-Aksaray yolu üzerine Merkez yerleşmesinin 5 kilometre güneyine Aksaray yolunun doğu tarafına içinde kentsel spor alanları ile birlikte eğlence ve dinlenme amacı yanında sanayi, tarım vb. ürünlerin sergilendiği, çağdaş, teknolojik, sosyal tesis ve ilgili yönetim merkezleri ile donanmış fuar alanlarının da içinde yer alabileceği 183 hektarlık bir

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

“Kent Parkı” önerilmiştir. İçinde “Fuar Alanları” da bulunan kent parklarında fuar alanına ilişkin her tür tanıtım ve sergilemeye yönelik üniteler ve bunların satış birimleri, lunaparklar, hayvanat bahçesi, botanik bahçesi, açık spor alanları, spor tesisleri, wc, cafe-bar, pastane, lokanta, çayhane, açık gösteri ve eğlence alanları, kültürel tesisler, rekreasyon alanları, piknik alanları ile idari binalar bulunabilir. Ayrıca nüfus ve gelişme eğilimlerine bağlı olarak gelişme konut alanı önerilen Mucur ilçesinde de halkın rekreasyon alanı ihtiyacına cevap verecek olan 14 hektarlık bir kent parkı önerilmiştir. Kırşehir ilinde 4.674 hektarlık bir alanın ağaçlandırılması önerilmiştir. Ayrıca, sanayi ile yerleşme arasına eşik oluşturacak ağaçlandırma alanları ve doğuda kentin nefes almasını sağlayacak ağaçlandırma alanı önerilmiştir. 1136 hektar olan bu alana bağ-bahçe ağaçları da dahildir. Plan notlarında yapılaşma koşulları belirtilmiştir. Ağaçlandırılacak alanlarla ilgili çalışmalar, Valilik ve ilgili belediyesi vasıtasıyla yürütülecektir.

2.3.2 Teknik Altyapı 2.3.2.1 Ulaşım Kırşehir ili , İç Anadolu bölgesinin ortasında yer almaktadır ve doğu-batı, kuzey- güney doğrultusundaki karayolu ulaşım ağının üzerindedir. Bu durum Kırşehir’i ülkede en kolay ulaşılabilen iller arasına sokmaktadır. Yozgat-Yerköy’den geçen demiryolu karayolundaki insan ve yük taşımacılığının yükünü azaltmak için Kırşehir merkeze bağlanacaktır. Kaman ilçe merkezinde kent içi trafik yoğunluğunu azaltmak için yerleşmenin kuzeyinden geçen (belediyesince önerilen) bypass görevi üstlenecek bir yol önerilmiştir. DLH tarafından stol anlamda ön çalışmaları yapılmış olan havalimanının yeri çevre düzeni planında da öngörülerek yatırım programına alınması halinde gelecek yıllarda hizmet vereceği varsayılmıştır. 2.3.2.2 Kanalizasyon Kanalizasyon altyapısının yetersiz oluşu ve arıtma ile sonlandırılamaması diğer yerleşmelerde de olduğu gibi Kırşehir’in en büyük sorunlarından biridir. İl merkezinde kanalizasyon şebekeleri büyük ölçüde tamamlanmıştır. İlçeler ve diğer alanlarda altyapı yetersizlikleri öne çıkmaktadır. Kanalizasyon şebekesinde toplanan atık sular kent merkezlerinde ve diğer alanlarda yüzeysel sulara ya da sızdırmalı fosseptik çukurlarına deşarj edilmektedir.

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

Bölgede yer alan akarsu, dere, baraj gölü, göletler, doğal göllerin korunması düzenli kanalizasyon altyapısının oluşturulması ve uygun arıtma ile sonlandırılması ile olanaklıdır. 2.3.2.3 Su İl genelinde suyu bulunmayan yerleşim yeri yoktur. Son yıllarda yaşanan kuraklık nedeniyle suyu yetersiz olan birimlerde yeni içme suyu tesisleri Özel İdare kaynakları ve KÖYDES Projesi kapsamında giderilecektir. İl genelinde 244 adet şebeke suyu, 973 adet kaynak, 1087 adet kuyu bulunmaktadır. 5 adet kaplıca bulunmaktadır. Kaplıca sularının yapılan analizleri sonucunda termal ve tedavi amaçlı olarak kullanılması uygun bulunmuştur. İlde bulunan şehir şebeke sularına ait ana depolarından otomatik cihazlarla klorlama yapılarak halkın kullanımına sunulmaktadır. Atık su toplama projesi İller Bankası tarafından hayata geçirilmemiştir. Kentsel atık su arıtma tesisi olmadığı için evsel atık sular arıtılamamaktadır. İl merkezinde 6,2 hektarlık bir alanda atık su arıtma tesisi bulunmaktadır. Gerek atık su debisi, gerekse kirlilik konsantrasyonu açısından atık su kirliliğine sebebiyet veren en önemli kirletici kaynak Kırşehir Şeker Fabrikasıdır. Ancak bir devlet yatırımı olan fabrikanın arıtma tesisi ödenek yetersizliği nedeniyle yapılamamıştır. Fabrikanın atık su arıtma tesisinin yapılması için DPT Yatırım Planına alınarak ödenek ayrılmış ve atık su arıtma tesisinin inşaat çalışmaları devam etmekte olup 2006 Mayıs ayında faaliyete geçmiş olması gerekmektedir. DSİ’den alınan verilere göre Kırşehir’in yıllık su potansiyeli yer altı ve yerüstü toplam 329,6 hm³’dür. Öneri nüfusun ihtiyacı olacak optimum su miktarı kişi başı 1000m³’ten hesaplanarak yıllık 295 hm³ olarak tespit edilmiştir. DSİ’nin 20 yıl sonrası için olan 1000 m³/kişi standardından hesaplanan su potansiyeline göre yeterli su kaynağı olduğu varsayılsa da mevcut su kaynaklarının 2025 yılında yetersiz kalacağı ve su problemlerinin ortaya çıkacağı varsayılarak il genelinde su kaynaklarının araştırıldığı, geliştirildiği ve en dengeli şekilde kullanıldığı bir “İl Su Planı”nın ilgili kurum ve kuruluşlar tarafından yapılması gereklidir. Gübrenin neden olabileceği ekonomik ve tarımsal verimlilik unsurları gözetilirken diğer taraftan yer altı ve yerüstü sularının kirlenmesi önlenmelidir. Yeraltı su kaynaklarına ilişkin araştırmalar yapılarak yönetim planı belirlenmeli ve su kaynaklarının korunmasına ilişkin tedbirler alınmalıdır. Bölgedeki akarsu, göl ve yer altı sularının kalitesi izlenmelidir. Bölgedeki sanayi kuruluşlarına arıtma tesisi olamayanlara ve işletmeyenlere çalışma izni verilmemelidir.

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

Boztepe vb gibi jeotermal kaynaklara sahip yerleşmelerde termal turizm teşvik edilerek “geri dönüşüm” ilkesiyle turizmde kullanılan kaynakların seracılıkta, konutların ve diğer işlevlerin (hayvancılıkla ilgili yapılar vb) ısıtılmasında kullanılması gerekmektedir.

2.4 ÇEVRE 2.4.1 Önemli Doğa Alanları Niğde Üniversitesi Fen Edebiyat bölümü öğretim üyesi biyolog Doç. Dr. Ahmet Karataş’ın yaptığı bilimsel araştırmalarda Akçakent ve Çiçekdağı belediyeleri sınırlarında kalan alan “Önemli Doğa Alanı” Seyfe Gölü çevresi “Önemli Kuş Alanı” olarak tespit edilmiş ve planlara işlenmiştir. Bu alanlara yönelik alt ölçekli koruma amaçlı planlar yapılarak sınırları kesinleştirilecektir. Yapılan 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planı’ndaki çalışmalarda fonksiyonların (yerleşime açma, tesis, sanayi bölgesi, baraj vs.) yer seçimlerinde Önemli Doğa Alanları (Ö.D.A) öncelikle dikkate alınmıştır. Bu alanlarda koruma amaçlı plan çalışmaları Valilik aracılığı ile Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğünce yapılarak doğa koruma çalışmalarının aksatılmaması gerekmektedir. Ayrıca Kesikköprü ve Kervansaray- Ekecik Dağları, Karadağ- Gümüşkent-Kızılırmak arasında kalan bölgenin Yunus Emre Milli Parkı olarak ilan edilmesi konusunda çalışmalar devam etmektedir.

Bu alanlara koruma statüsü kazandırılıncaya kadar mevcut imar planları kararları uygulanacak diğer alanlarda ise “Mutlak Tarım Arazileri”ndeki yapılaşma koşullarına uyulacaktır.

2.4.2 Çevre Sorunları

Kırşehir nüfus yoğunluğunun az olduğu illerimizden olmasına rağmen, plansız kentleşme süreci yaşamasından dolayı kentleşmeye bağlı görüntü kirliliği göze çarpmaktadır. Düzensiz depolama alanlarının oluşturduğu genel çevresel sorunlar bu ilde de yaşanmaktadır Yapılması planlanan kent atık su arıtma tesisinin hizmete geçmesi ile meydana gelecek arıtma çamurları ileride bir sorun oluşturabilir. Bu çamurlar düzenli depolama sahalarında depolandığında, usulüne uygun şekilde bertaraf edildiklerinde mevcut topraklar için risk oluşturmazlar. Ancak bu çamurların tarımsal faaliyette kullanılması durumunda çamur içerisindeki eser elementlerin ve diğer organik ve inorganik besin maddelerin miktarlarının iyi tespit edilmesi gerekmektedir.

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

Kırşehir ilinde arıtma tesislerinin düzenli çalışmaması sonucunda atık su kaynaklı kirlilik oluşmaktadır. İlçelerde yaygın olarak fosseptiklerin kullanılması yer altı suları ve toprak açısından kirlilik riski taşımaktadır. Kırşehir’de ısınmada kömür, kalorifer yakıtı, odun kullanılmaktadır Özellikle kış aylarında ısınmadan dolayı hava kirliliği büyük bir çevre sorunu olarak ortaya çıkmaktadır. Çevreyi kirletmeye karşı planlamada kesin kararlar getirmekle birlikte bu plana bağlı kalarak daha alt ölçekte uygulama planları yapılmalıdır. Planlama bölgesinde çok değerli ekolojinin yanı sıra insan ve diğer canlıların yaşamını sürdüreceği temiz çevreye ihtiyaç vardır. Bunun için planlamaların ve bunların gereği organizasyonların vakit kaybetmeden uygulanması gerekmektedir. 2.4.3 Katı Atık

Kırşehir ilçe bazında yapılan araştırmalarda katı atık üretiminin il genelinde toplam yaz aylarında 155,1 ton/gün; kış aylarında 217,86 ton/gün olduğu tespit edilmiştir. Evsel atık dışında tıbbi atık miktarı Kırşehir Devlet Hastanesi 15 kg/gün, Kadın Doğum ve Bakım Hastanesi 3 torba/gün, SSK Hastanesi 4 torba/gün, Mucur Devlet Hastanesi1 torba/gün’dür. Tıbbi atıklar evsel nitelikli atıklardan ayrı toplanmaktadır. Belediyenin çöp döküm sahasının tıbbi atıkların bertaraftı için ayrılan bölümünde bertaraf edilmektedir.

Kentsel evsel nitelikli katı atıklar ise düzenli katı atık depo sahası olmaması nedeniyle vahşi depolama yöntemiyle bertaraf edilmektedir. Düzenli çöp depolama alanı yer değişim çalışmaları devam etmektedir.

Atık yönetimi hizmetleri belediye tarafından yürütülmektedir. Kırşehir merkez, Akpınar, Boztepe, Çiçekdağı ve Mucur ilçelerinde vahşi depolama alanları bulunmaktadır.

Gerek belediyelerin atık ve çöp sorunlarında gerekse organize sanayilerin atıkları için kurulacak tesislerin ortaklaşa yapılacağı ve çalıştırılacağı birliklerin kurulması gerekmektedir. Bu birliklerin üyeleri ilgili belediyeler veya ilgili kurumlar olmalıdır. Birlikler Valilik kontrolü altında uygulama yapmalıdır.

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

2.5 FİZİKSEL MEKAN GELİŞİMLERİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER 2.5.1 Kentsel Gelişme Alanları Verilen tablolardan da görüldüğü gibi il genelinde belediyelerin imar planlarında bu planın projeksiyon nüfusunun ihtiyaç olacağı alandan çok daha fazla bir alan gelişmeye konut alanı olarak açılmıştır. Dikkate alınan kriterler doğrultusunda belediye bazında önerilen gelişme alanları aşağıdaki tabloda verilmiştir. (tablo 7)

MEVCUT ÖNERİ ALAN PLAN HESAPLARI

İL İLÇE BELEDİYE ADI YERLEŞİK ÖNERİ KENTSEL GELİŞME ALANI (HA) ALAN (HA)

KIRŞEHİR AKÇAKENT MAHSENLİ 33 11 KIRŞEHİR AKÇAKENT AKÇAKENT 46 38 KIRŞEHİR AKPINAR AKPINAR 206 68 KIRŞEHİR AKPINAR AŞAĞIHOMURLU 41 21 KIRŞEHİR AKPINAR BÜYÜKABDİUŞAĞI 36 25 KIRŞEHİR AKPINAR KÖŞKER 68 28 KIRŞEHİR BOZTEPE BOZTEPE 291 125 KIRŞEHİR BOZTEPE KARACAÖREN 57 51 KIRŞEHİR ÇİÇEKDAĞI BOĞAZEVCİ 44 76 KIRŞEHİR ÇİÇEKDAĞI ÇİÇEKDAĞI 290 173 KIRŞEHİR ÇİÇEKDAĞI KÖSELİ 146 69 KIRŞEHİR KAMAN BASKOY 50 21 KIRŞEHİR KAMAN ÇAĞIRKAN 172 29 KIRŞEHİR KAMAN DEMİRLİ 61 37 KIRŞEHİR KAMAN HAMİT 109 34 KIRŞEHİR KAMAN İSAHOCALI 78 45 KIRŞEHİR KAMAN KAMAN 923 709 KIRŞEHİR KAMAN KARGINYENİCE 139 38 KIRŞEHİR KAMAN KURANCILI 103 15 KIRŞEHİR KAMAN ÖMERHACILI 87 57 KIRŞEHİR KAMAN SAVCILIBÜYÜKOBA 180 86 KIRŞEHİR KAMAN YELEK 93 38 KIRŞEHİR MERKEZ ÇAYAĞZI 117 30 KIRŞEHİR MERKEZ DULKADİRLİ 38 15 KIRŞEHİR MERKEZ KARAHIDIR 137 48 KIRŞEHİR MERKEZ KIRŞEHİR 2,481 1,645 KIRŞEHİR MERKEZ ÖZBAĞ 106 118 KIRŞEHİR MERKEZ ULUPINAR 118 68 TKG BÖLGESİNDE KALDIĞI İÇİN KIRŞEHİR MERKEZ TOKLÜMEN 24 GELİŞME ALANI ÖNERİLMEMİŞTİR. KIRŞEHİR MUCUR MUCUR 381 126 İL TOPLAMI 6,655 3,512

Tablo 7 Gelişme alan önerileri

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

Bu tabloda önerilen nüfus ve yerleşmeler kentsel alanları göstermektedir. Hesaplanan 2025 yılı projeksiyon nüfus sonuçlarına göre Kırşehir ilinde küreselleşmenin yarattığı kentleşme nedeniyle kır nüfusu optimum tutulup gelişme eğilimlerinin daha çok kentlerde olacağı düşüncesiyle 271.000 kişi kentsel alanlarda, 24.000 kişi ise kırsal alanda önerilmiştir.

Önerilen alanlar, belediyelere esnek planlama sağlayabilmek için projeksiyon nüfusunun ihtiyacı olacak alandan hesaplanan standart sapmalarla belirlenmiştir. Ö.Ç.K. ve Turizm Geliştirme Bölgelerinde kalan yerleşmelerin projeksiyon nüfusları bütüncül bir planlama yaklaşımı getirebilmek için hesaplanmış, fakat gelişme alanı önerilmemiştir. Bu alanlar çok fazla olmamakla birlikte planlama alanlarında kentsel alanları sınırlandırılan yerleşmeler söz konusudur. Kentsel gelişme alanları sınırlandırılan yerleşmeler, gerekçeleriyle beraber şu şeklidedir;

Mahsenli (Akçakent), Aşağıhomurlu (Akpınar), Köşker (Akpınar), Köseli (Çiçekdağı), Çağırkan (Kaman), İsahocalı (Kaman), Savcılıbüyükoba (Kaman), Yelek (Kaman), Dulkadirli (Merkez), Kırşehir Merkez, Ulupınar (Merkez) belediyelerinin mevcut imar planlarında gösterilen tarım alanları aynen korunup Çevre Düzeni Planı’na işlenmiştir. Bu tarım arazilerinin istisnalar dışında tarımsal üretim amacı dışında kullanılamaması, arazi toplulaştırması ve toprakların erozyon ve kirlenmeden korunması gibi konularda uyulması gereken ilkeler ve esaslar plan notlarında ve koruma-geliştirme ilkelerinde belirtilmiştir. Akpınar belediyesinin 2025 yılı projeksiyonlarına göre nüfusunun yaklaşık 4.600 kişi olması beklenmektedir. Belediyeye ait planlarda tarım arazisi olarak gösterilen alanlar uydu görüntülerinden kontrol edilerek sınırları belirlenmiş ve bu alanlar tarım topraklarının korunması ilkesine dayanarak gelişmeye açılmamışlardır. Projeksiyon nüfus doğrultusunda ihtiyaç duyulacak gelişme alanları hesaplanmış ve gerekli görülen 68 hektarlık alan gelişmeye açıldıktan sonra geri kalan tarım alanları gelişmeye açılmayarak korunmaları hedeflenmiştir.

Boğazevci belediyesinin yapmış olduğu planlarda doğudaki topraklar tarım alanı olarak gösterilmiştir. 1/100.000 ölçekli çevre düzeni planında tarım alanlarının korunması esas olduğu için bu alanlar, yakınındaki jeolojik sakıncalı alanla birleştirilerek korunmuş ve gelişmeye açılmamıştır. Aynı şekilde planlarında mevcut olan ağaçlandırılacak alanlar gelişmeye açılmayarak korunmuştur. 2025 projeksiyon nüfusu 2000 kişi olarak hesaplanan

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

Boğazevci belediyesinin gelişme alan nüfusu 650 kişi olarak hesaplanmış ve bu nüfusa yetecek 76 hektarlık alana gelişme önerilmiştir.

Büyükabdiuşağı belediyesinin 2025 yılı projeksiyonlarına göre nüfusunun yaklaşık 1.250 kişi olması beklenmektedir. Belediyeye ait planlarda mera, tarım ve fundalık olarak gösterilen alanlar aynen kabul edilerek Çevre Düzeni Planı’na işlenmiştir. Yerleşmenin güneybatısında kalan, belediye planlarında kentsel alan olarak gösterilmesine rağmen ÇDP’de tarım arazisi olarak işlenmiştir. Bunun sebebi ise, yerleşik olarak gösterilen alanın mevcut yerleşik alanla arasında bulunan tarım arazilerinin gelişme sırasında kopukluk yaratacağının düşünülmesidir. Kuzeydoğudaki bir kısım kentsel alan da tarıma dahil edilmiştir çünkü verilen 25 hektarlık gelişme, projeksiyon nüfusun ihtiyacını karşılamaya yetmektedir.

Karahıdır Belediyesi’ne ait planlarda tarım arazisi olarak gösterilen alanlar aynen kabul edilerek Çevre Düzeni Planı’na işlenmiştir. 2025 yılı projeksiyon nüfusunun 2.600 olacağı hesaplanan Karahıdır Belediyesi’ne açılan 48 hektarlık gelişme alanı, gelecek olan 500 kişilik nüfusun ihtiyacını karşılamaya yetecektir. Bu yüzden kuzeydoğudaki mera ve tarım toprakları gelişmeye açılmayarak korunmaları hedeflenmiştir.

Kurancılı belediyesi tarafından hazırlanan planlarda açılan gelişme alanları aynen kabul edilmiş olup, dere yatağı kenarındaki topraklar koruma amacıyla ağaçlandırılacak alan olarak ayrılmıştır.

Mucur belediyesi, Kırşehir-Nevşehir anayolu üzerinde yerleşmiş olan ilçe merkez belediyesidir. Kırşehir merkeze olan yakınlığı, belediye içerisinde oluşturulacak olan kent parkının kente getireceği canlılık ve etrafında yerleştiği yolun önemi düşünüldüğü zaman, nüfus artışının yaşanması beklenen bir sonuçtur. Yapılan nüfus projeksiyonları da, Mucur belediyesinin 2025 yılı nüfusunun yaklaşık 20.000 kişi olacağını göstermektedir. 5.000 kişiden fazla bir nüfusun ekleneceği bir belediyede şu anki mevcut gelişme sınırlarının ihtiyaca cevap veremeyeceği anlaşılmış ve plan sınırları dışına yeni gelişme alanları eklenerek 126ha. alan önerilmiştir.

Yapılan nüfus projeksiyonları sonucunda, Ömerhacılı belediyesinin projeksiyon nüfusu yaklaşık 2.500 kişi olarak hesaplanmış, mevcut gelişme alanlarının ihtiyaca cevap veremeyeceği anlaşılmış ve plan sınırları dışına yeni gelişme alanları eklenerek 57ha. alan önerilmiştir.

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

Yapılan nüfus projeksiyonları sonucunda, Özbağ belediyesinin 2025 yılına ait projeksiyon nüfusu yaklaşık 5.000 kişi olarak hesaplanmıştır. Kırşehir merkeze olan yakınlığı ve Kırşehir-Ankara yolu üzerinde yerleşmiş olması göz önünde bulundurulduğunda mevcut gelişme alanlarının ihtiyaca cevap veremeyeceği anlaşılmıştır. Eklenecek olan 1.370 kişilik yeni nüfusun yerleşmelerine olanak sağlamak için plan sınırları dahilinde açılmış olan 22 hektarlık gelişme alanına artı olarak plan sınırları dışında 96ha. gelişme alanı daha önerilmiştir.

2.5.2 Gelişme Eğilimleri

Kırşehir merkez ilçeye yapılması öngörülen plan merkez ilçe ile birlikte il ve hatta bölge için önemli bir ulaşım aksı olan Kırıkkale yolu üzerinde bulunan Özbağ ve Çayağzı belediyelerini kapsamaktadır. Şehrin mevcut gelişme yönü şu anda lineer olarak devam etmektedir. Yerleşme Kırıkkale yolu, Kayseri yolu ve çok az da olsa Aksaray yol güzergahında gelişme eğilimindedir. Yapılacak planlama ile il açısından önemli bir proje olan Ahi Üniversitesi’nin kampus sahasının yer seçimi de ilin gelişme yönünü belirleyecek olmasından dolayı çok önemlidir. Turizm Bakanlığı’nca turizm alanı ilan edilen Hirfanlı baraj gölüne ilave olarak raporun 2.6.3.4. Hirfanlı Barajı başlığı altında anlatılan bölgenin de dahil edilerek koruma amaçlı üst ölçekli bir planlama yapılması, özellikle mevcut su kaynaklarının ve ekolojik yapının korunması için faydalı olacaktır. Hirfanlı Barajı Uluslar arası kriterlere göre hem Ö.D.A. (Önemli Doğa Alanı) hem de Ö.K.A. (Önemli Kuş Alanı) statüsündedir. Yapılması gerekli söz konusu planın Turizm Bakanlığı’nca Turizm alanı ilan edilen Hirfanlı baraj gölü Turizm Alanı sınırlarına ilave olarak raporun 2.6.3.4. Hirfanlı Barajı başlığı altında geçen ekosistem ve önemli doğa alanları sınırlarını da kapsaması gerekir. Yapılacak planlama çalışmasının öncelikli olarak mevcut ekosistemi korumaya, ikinci olarak ise bu planlama sınırı içerisinde kalan kırsal ve özellikle kentsel yerleşmeleri kontrollü bir şekilde turizm açısından geliştirmeye yönelik olması faydalı olacaktır. Akçakent ve Çiçekdağı ilçeleri nüfus kaybetmekle birlikte, uluslararası kriterlere göre Ö.D.A. (Önemli Doğa Alanı) kapsamında nitelendirilen Çiçekdağı ve yakın çevresinin birlikte değerlendirilerek koruma amaçlı plan kapsamına alınması gerekir. Plan kapsamında bu ekosistem içerisinde yer alan ve etkileşimde bulunduğu Boğazevci, Büyükabdiuşağı, Aşağıhomurlu, Dulkadirli, Mahsenli ve Köseli belediyelerinin de plan kapsamına alınması sunulan öneriler arasındadır.

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

Kaman ilçesi nüfus kaybetmekle birlikte gerek tarımsal potansiyelinin değerlendirilmesi gerekse tarihi değerlerinin korunması amacı ile Koruma-Geliştirme Amaçlı Çevre Düzeni planı yapılması önerilen kentsel yerleşmelerin başında gelmektedir. Uluslararası RAMSAR sözleşmesi kapsamında olan Seyfe Gölü ve yakın çevresinin Koruma Amaçlı Çevre Düzeni planının ivedi olarak yapılması bölge için çok önemlidir. Boztepe ve Karacaören belediyeleri de bu göl ile birlikte yaşadığı için bu plan kapsamında değerlendirilebilir. Seyfe Gölü ve çevresi uluslararası kriterlere göre hem Ö.D.A. ( Önemli Doğa Alanı) hem de Ö.K.A. (Önemli Kuş Alanı) statüsündedir. Mucur ilçesi gerek merkez ilçe gerekse Kırşehir genelinden daha hızlı büyüyen bir ilçe olup bu hızlı büyümenin altında önemli bir ulaşım aksı üzerinde olması yatmaktadır. Mucur’u geliştirme amaçlı bir üst plan yapılması, bu büyüme potansiyelini koruma-kullanma dengelerini bozmayacak şekilde yönlendirmeyi sağlar.

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

3.NEVŞEHİR Nevşehir ilinde 2025 yılında turizme bağlı Nevşehir-Ürgüp-Avanos üçgenin etkileşiminden dolayı hizmetlerde bir artış olacağı öngörülmüştür. Turizm, tarım ve hizmet sektörlerinin yanında dünya kenti adını alan ilin fuarın yanı sıra kongre merkezi olarak da geliştirilmesi düşünülmektedir. Bu yanıyla kent dünyanın ve ülkenin gündem konuları üzerine toplanma merkezlerinden olabilecek bir kapasiteye ve cazibeye ulaşacağı düşünülmektedir.

3.1 NÜFUS Nevşehir ilinde 2025 yılı tahmini nüfus 180.200 merkez ilçede, 240.800 kişi ise diğer ilçe ve kırsal yerleşmelerde yer almak üzere toplam 421.000 kişi olarak öngörülmektedir (tablo 8) Nevşehir il bütünü 2025 yılı öngörü nüfusuna göre ilave olarak yaklaşık 107.000 kişi önerilirken mevcut imar planları ile gayri meskun sahalarda yaklaşık olarak 1.353.000 kişilik nüfusun emilebileceği hesaplanmıştır. Mevcut imar planlarında toplam 5.771 ha gelişme alan önerilirken planlama ilke ve kararları doğrultusunda 4.896 ha gelişme alanı önerilmiştir.

Nevşehir ili Nüfus Projeksiyonu (2005-2025) ve Nüfus Öngörüsü Yıllık Üstel Yöntem Öngörülen 2000 Yılı Nüfus Nüfus İlçeler Nüfusu Artış Hızı 2005 2010 2015 2020 2025 (2025) Merkez 105,078 0.0191 115,607 127,19 139,934 153,955 169,381 180.200 Acıgöl 24,844 -0.00473 24,263 23,696 23,143 22,602 22,074 32.100 Avanos 43,131 0.00839 44,979 46,905 48,915 51,010 53,195 56.700 Derinkuyu 24,631 0.02061 27,304 30,268 33,553 37,195 41,231 33.800 Gülşehir 31,664 -0.00865 30,324 29,040 27,811 26,634 25,507 31.700 NEVŞEHİR Hacıbektaş 18,933 -0.00945 18,059 17,226 16,431 15,673 14,95 19.200 Kozaklı 23,629 -0.0093 22,556 21,531 20,553 19,619 18,728 23.400 Ürgüp 38,004 0.00629 39,218 40,471 41,764 43,098 44,475 43.900 İlçe Toplamı 309,914 ----- 322,31 336,328 352,103 369,786 389,541 421.000 İl Geneli 309,914 0.00681 320,647 331,752 343,241 355,129 367,428 421.000 Tablo 8 Nevşehir ili projeksiyon nüfusu

Kırşehir ilinde de olduğu gibi Nevşehir’de belediyeler nüfus kaybetmelerine rağmen ihtiyaç olandan çok daha fazla gelişme konut alanları açılmıştır. İdari yapı açısından optimum nüfusa ulaşma kaygısı taşıyan belediyelerde alt yapı vb gibi sorunlara neden olabilecek bu alanlarda

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

ilgili kurum ve kuruluşlarca stratejik planların ve imar programlarının öncelikle yapılması gerekmektedir.

3.2 EKONOMİK YAPI Sektörel yapıda tarımın ekonominin ana dinamiği olması yanında son yıllarda ki turizmin de içinde yer aldığı hizmetler sektörü önem kazanmıştır. Gelecek içinde bu iki sektör baz alınmalıdır. Nevşehir ilinde doğal yapısından kaynaklanan yeraltı depoları yumrul ürünlerin saklanması ve özellikle güney illerin turunçgillerinin depolanması açısından ekonomiye ciddi katkılar sağlamaktadır. Nevşehir’de ilin genel özelliklerine bakıldığında doğal ve doğru gelişmenin Tarım ile Turizmin öncelikli olması gerektiği ortaya çıkmaktadır. 1/100.000 ölçekli çevre düzeni planı ilke ve stratejilerine göre mevcut potansiyelleri kullanarak Nevşehir ilinin 2025 yılında bir turizm kenti olacağı öngörülmüştür. Tarımın yanında turizmin de önemli bir sektör olacağı düşünülen ilin “Dünya Kenti” statüsüne kavuşacağı düşünülmektedir. Bu planda ilin bu özelliği göz önünde bulundurularak hesaplanan 2025 yılı sektörel dağılım öngörüsü aşağıdaki tablolarda belirtilmiştir. (tablo 9-10)

mevcut NEVŞEHİR (2000) öneri (2025) Nüfus 309.915 421.000 Aktivite oranı 47,08% 48,00% İşgücü 145.903 202.324 Tablo 9 Nevşehir ili öneri nüfus, aktivite oranı ve işgücü

Sektörel Dağılım (%)

NEVŞEHİR Mevcut (2000) Öneri (2025) Tarım 70.25% 55,00% Sanayi 4.97% 12,00% Hizmet 21.93% 27,00% İnşaat 2.76% 6,00% Tablo 10 Nevşehir ili öneri sektörel dağılım3

3 Sektörel dağılım 2000 DİE verilerinden alınmıştır.

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

3.2.1 Tarım Nevşehir, doğal kaynak potansiyeli açısından incelendiğinde, özellikle tarım il ekonomisinde önemli bir yer tutmaktadır. Hayvan varlığı açısından ise zengin olmayan ilde tarımsal etkinlikler, hayvancılığa nazaran daha önemli bir yer tutmaktadır. Toprakların büyük bir kısmı patates, pancar ve hububat yetiştirmeye müsaittir. Nevşehir'de, tarımsal üretim denilince ilk üç üretim kolunu tahıllar, patates ve bağcılık oluşturmaktadır. Tarım arazilerinin özellikle özel ürün arazilerinde belirlenen plan notlarında verilen koşullar doğrultusunda korunmaları ve sürdürülebilirliklerinin sağlanması amaçlanmıştır. İl genelinde sulanabilir alanların çok azı sulanmaktadır. Bu sebeple sulu tarım teşvik edilmelidir. Yer altı kaynaklarının kontrollü bir şekilde kullanılabilmesi için sulamada damlama veya yağmurlama yöntemleri öncelikli olarak tercih edilmelidir. Türkiye’nin en önemli patates üretim bölgesi olan Niğde ve Nevşehir’de ortaya çıktığı iddia edilen patates siğili vb. hastalıklara karşı, zamanında uygun kültürel önlemler alınması gerekmektedir. Aksi takdirde yörede patates üretimi olanaksız hale gelebilecek bölgede uzun süreler boyunca patates ekiminin yapılmaması gerekebilir. Buna karşın patates, bölge ekonomisinde büyük yer tutmaktadır. Bu bağlamda, patates ekimi yapamayacak üreticinin alternatif ürünlere geçişinin, teknik ve ekonomik araçlar kullanılarak yapılması gerekmektedir. Bu nedenle tarımda modernizasyon ve organizasyon şarttır. Hububat tarımında birim alandan en fazla gelirin elde edilebilmesi, uygun çeşit kullanımı ve mekanizasyonun yanı sıra toprak hazırlığından hasada kadar olan sürede uygun yetiştirme tekniklerinin tatbiki ile mümkündür. Kullanılabilir tarım arazilerinin artmamasına hatta yanlış uygulamalar sonucu azalmasına karşılık nüfusun her geçen gün artması gerçeği yanında, günümüzde tarımsal girdi maliyetleri ve kullanımındaki yükselme eğilimi, yetiştirme tekniklerinin önemini daha da arttırmaktadır. Tarımsal üretimde kullanılan kimyasalların (ilaç, gübre gibi) olumsuz etkilerinin insan ve toplum sağlığı üzerindeki zararları artarak kendini hissettirmeye başlamıştır. Tüm bu olumsuz etkilerin ortadan kaldırılması amacıyla kimyasal gübre ve tarımsal savaş ilaçlarının hiç ya da mümkün olduğu kadar az kullanılması, bunların yerini aynı görevi yapan organik gübre ve biyolojik savaş yöntemlerinin alması temeline dayanan Ekolojik Tarım Sistemi uygulanmalıdır. Planlama alanında ülke ölçeğinde de görülen tarımsal alanların miras vb. yollarla küçülme eğilimi parçalı olarak mekan dağınıklığı tarımsal verimliliği ve tarımdan geçimini sağlayan nüfusun ekonomik yapısını doğrudan etkilemektedir. Bu nedenle verimliliği arttırıcı

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

ve ekonomik yapıyı geliştirici (toplulaştırma vb. gibi) düzenlemelerin gerçekleştirilmesine yönelik stratejilerin geliştirilmesi sağlanmalıdır. Köylerde, nakil ve arazi toplulaştırma projelerine ilişkin geniş katılımlı bilgilendirme toplantıları düzenlenmelidir

3.2.2 Sanayi Nevşehir ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalı, sanayileşememiş bir ildir.Sanayi sektörü ilde tarım ulaştırma ve haberleşme, ticaret ve inşaat sektörlerinden sonra gelmektedir.Turizm ve Tarım ekonomide önemli bir paya sahiptir. Sanayi sektörünün gelişmesi de özellikle turizm ile ters orantılıdır. Küçük sanayi siteleri olarak Kozaklı, Hacıbektaş, Gülşehir, Avanos, Merkez ve Acıgöl’de ilçe ekonomisine ve ilçenin ihtiyaçlarına yönelik önemli yer tutarlar. Özellikle Acıgöl’de projelendirilmiş OSB alanı uygulamaya geçirilebilirse çevreye önemli katkıları olacaktır.

Öneri Mevcut Mevcut Öneri Öneri Toplam Alan Alan IL Tipi Durum İstihdam Alan İstihdam Sanayi İstihdam (Ha) Kull. (Kişi) Kull.(m2) Emilebilecek (Kişi) Alanı (Ha) (Kişi) (m2) İstihdam (Kişi) KÜÇÜK Boş 131.00 0 162.34 8,069 0 _ 0 12,812

SANAYİ Dolu 77.00 4,743 162.34 0 Boş 156.00 0 200.00 7,800 OSB 0 _ 0 7,800 Dolu 0.00 0 0.00 NEVŞEHİR Boş 151.00 0 597.95 2,525 SANAYİ 0 _ 0 5,067 Dolu 152.00 2,542 597.95 0 TOPLAM 667.00 7,285 _ 18,395 0 _ 0 25,680 Tablo 11 Mevcut ve Öneri Sanayi Alanları4

Tarıma dayalı bir ekonomisi olan Nevşehir’de öngörülen stratejiler doğrultusunda ilde bulunan Turizm Gelişme Alanlarındaki turizmin etkisiyle hizmetler sektörünün gelişeceği öngörüldüğünden yeni sanayi alanı önerilmemiştir. (tablo 11) Mevcut sanayi alanlarının dışında sanayi alanı öngörülmesi durumunda yer seçiminin kesinlikle turizm bölgesinin ters istikametinde yani Acıgöl tarafında önerilmelidir. Fakat tarıma dayalı bir ekonomisi olmasına rağmen 1950’li yıllardan sonra “depoculuk” kavramı gelişmiştir. Volkanik tüfün oyularak büyük depolara dönüştürülmesi ekonomiye hareketlilik getirmiştir. Depoculuk kültürü ekonomik yapıyı çeşitlendirerek dışa açılımı sağlayacaktır.

4 Sanayi alanı çalışan verileri 2006 Sanayi Brifing raporlarından alınmıştır.

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

Nevşehir ilinin 2025 öngörüsünde sanayinin gelişmesinden çok yatırım danışmanlığı, bilgilendirme, eğitim, toplantı, seminer faaliyetleri, bölgesel kalkınma faaliyetleri ve pazarlama faaliyetlerinin yürütüldüğü bir kongre merkezi olacağı düşünülmüştür. Nevşehir’de mevcut sanayi alanları kapasitesine bakıldığında %100 doluluk oranı olduğunda 25.680 kişi çalışacağı hesaplanmıştır. Fakat yerleşmenin gelişme potansiyelleri dikkate alındığın sanayinin bu doluluk oranını yakalayamayacağı varsayılıp bu doluluk oranının en fazla %94’e ulaşabileceği öngörülmüştür. Bu doluluk oranı ile sanayinin yaklaşık 24.300 çalışanla sektörel dağılımda %12’lik bir paya sahip olabileceğini göstermektedir. İlin 2025 öngörü kimliği göz önünde bulundurulduğunda sanayi alanlarında çevre kirliliği (su, toprak v.b.) yaratan sanayilerin denetim altına alınması amacıyla ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği içerisinde doğal eşikler dikkate alınarak özel sanayi bölgelerinin (uzmanlaşmış sanayi bölgesi, organize sanayi bölgesi v.b.) ayrılması, imara açılmış sanayi bölgelerinin bu bağlamda organize edilmesi, denetim mekanizmalarının ve çevresel önlemlerin ilgili paydaşların katılımı ile belirlenmesi sağlanacaktır.

3.2.3 Hizmet Mevcut durumda tarım kimliği gösteren ilin 2025 yılında turizm kimliğini de üstlenerek tarım ve turizmin yerleşmede istihdam sağlayacak 2 önemli sektör olacağı öngörülmüştür. Dünya kenti sıfatını üstlenecek olan yerleşmede hizmet payının yirmi yıl içinde %21’de %27’ye çıkacağı hesaplanmıştır. İl kongre, fuar, turizm merkezi özelliğinden gelen canlılığını ziyaretçilerin kalma sürelerini artıracak alternatifleri değerlendirildiğinde bu sektörün payı daha da artacaktır. 3.2.3.1 Ticaret Nevşehir'de ticaret hayatı genellikle çarşı ve sokaklara yerleşmiş küçük ticarethane ve imalathanelerden oluşur. Büyük sanayi kolları yok denecek kadar azdır. Diğer illerle ticaret ilişkisi ve mal mübadeleleri mevcuttur. Komşu illere tahıl ürünleri., üzüm ve mamulleri, şeker pancarı, fasulye, nohut, patates, soğan vs. gibi tarım ürünleri gönderilmekte, diğer illerden ise sanayi mamulleri yağ, şeker, pirinç ve turunçgiller getirilmektedir. İlde bir adet sebze hali mevcut olup talebi karşılamaktadır. İlde kalite, standart, ambalajlama ve etiket kontrol faaliyetleri, sanayi ve ticaret Müdürlüğü elemanlarından oluşturulan ekiplerce yapılmaktadır. Sanayinin gelişmemiş olması nedeniyle dayanıklı tüketim malları üretilmemektedir. Bu mallara olan talep çevre illerden karşılanmaktadır. Zorunlu ihtiyaç maddelerinin çoğunluğu ilde

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

üretilmektedir. Ticaret kuruluşların ekonomik, ticari, tarımsal, sosyal ve mesleki faaliyetler bağlamında Merkez ilçe ve Ürgüp ilçesinde olmak üzere 2 adet ticaret ve sanayi odası vardır. Avanos ve Ürgüp’ün dünya çapında tanınan turizm merkezleri olmaları ticaret açısından Nevşehir’e çok büyük bir hareketlilik getirecektir. Özellikle turizme yönelik ticaret ve hizmet sektörü kentin gelişmesinde etkili olacaktır. Alternatif turizm nedeniyle ekonomisi canlanacak olan Nevşehir’de daha fazla ticaret alanlarına ihtiyaç olacağından yeni merkez gelişme eğilimleri olabilecektir. Bunun sektörel dağılıma yansımasında hizmetlerin artması yanında inşaat sektöründe de hareketlilik olacağı öngörülmüştür. 3.2.3.2 Turizm UNESCO tarafından hem kültürel hem de doğal niteliklerinden dolayı “Dünya Miras Listesi”ne alınan Kapadokya nedeniyle Türkiye’nin önemli turizm merkezlerinden biridir. 1980’lerde başlayan Pazar Ekonomisine geçiş döneminden Etkilenen Kapadokya tarihi ve doğal yapısıyla Türkiye’nin yurtdışına açılan alternatif turizm kapısı olmuştur. Bu turizm kaynağının korunarak kullanılmasıyla Dünya Kenti statüsüne geçecek olan Nevşehir’in hizmetlerde diğer illere göre daha fazla öne çıkacağı öngörülmüştür. Yöredeki sermayenin turizm sektörüne yönlendirilmesi yöre halkının ekonomik refahı için en azından küçük boyutta işletmelerle pansiyonculuğun yöre halkı tarafından gerçekleştirilmesinin teşviki, yöre halkının işgücü olarak turizm sektöründe daha fazla katkıda bulunması için eğitim programları oluşturulması; el sanatları, şarapçılık v. b. turizm sektörü ile birlikte yürüyen yan sektörlerde gelişmenin sağlanması gereklidir. Önerilen kent parkında dünya ve ülkede ki gelişmelerin bu bölgede sergilenmesi, bölgedeki yeniliklerin ise dünya ve ülke standartları içerisinde yer alan bir fuar alanı önerilmesiyle kongre turizminin ekonomiye büyük katkısı olacağı düşünülmektedir. Yapılan Kapadokya Master Planının bölgenin tarihi turistik ve coğrafik yapısı ve yapılaşmanın da had safhada olması nedeniyle bir an önce uygulanması gerekmektedir.

3.2.4 Maden Nevşehir maden potansiyeli bakımından zengin bir ildir. İl merkezi ile Derinkuyu Ürgüp ilçeleri arasında bol miktarda ponza madeni mevcuttur. Özel sektör tarafından çıkartılıp yurt içi ve dışına pazarlanmaktadır. Ayrıca Hırka dağının doğu yamaçlarında 1955 yılından beri özel teşebbüsçe işletilmekte olan linyit yatakları bulunmaktadır.

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

Nevşehir’de de madencilik sektörünün sektörel dağılımda önemli bir yerinin olmamasına rağmen araştırılan ve işletilen madenler planda mevkii olarak gösterilmiş olup imar ve kullanımla ilgili şartlar plan notlarında belirtilmiştir. 3.2.4 İnşaat Nevşehir’de inşaat sektörü canlanan ekonomisine paralel olarak gelişmektedir. Sektörel dağılım içerisinde önemli yeri olmasa da ( % 2,8 ) turizme yönelik tesis ve konutlar ile kent insanına yönelik apartman dairelerinde ciddi bir hareketlilik gözlenmektedir. Özellikle Merkez-Ürgüp-Avanos üçgeni bu sektördeki en hareketli dönemini yaşamaktadır. İlin geleceğinde inşaat sektörünün payı artacağı düşünülmektedir. Ülkemizdeki inşaat sektöründeki canlılık bölgeyi de etkilemekte ve bunun süreceği beklenilmektedir. Turizme bağlı olarak Nevşehir’in gelişmesinde yeni konut alanlarına, donatı alanlarına ve ticaret alanlarına ihtiyaç ortaya çıkaracaktır. Bu nedenle inşaat sektöründe artış olacaktır.

3.3 SOSYAL VE TEKNİK ALTYAPI 3.3.1 Sosyal Yapı Planlama alanının tümünde görülen eksiklik sosyal donatı alanlarıdır. Gerek kentsel yerleşmelerde gerek kırsal yerleşmelerde sosyal aktiviteler oldukça yetersizdir. Özellikle sosyal yaşamı olumsuz etkilemekte insanları konut-iş alanları arasına sıkıştırmış durumdadır. Sosyal aktiviteleri güçlendirebilmek amacıyla Nevşehir merkezinin kuzeyine ve yerleşmenin batısına toplam 178 hektarlık içinde “Fuar Alanları” da bulunan her tür tanıtım ve sergilemeye yönelik üniteler ve bunların satış birimleri, lunaparklar, hayvanat bahçesi, botanik bahçesi, açık spor alanları, spor tesisleri, wc, kafe-bar, pastane, lokanta, çayhane, golf alanları, açık gösteri ve eğlence alanları, kültürel tesisler, rekreasyon alanları, piknik alanları ile idari binalar bulunan bir kent parkı önerilmiştir. Nevşehir Merkez ilçe yerleşmesinin sosyal donatı, eğlence, dinlence ve kentin nefes alabilmesi açısından mutlak ihtiyaç olması nedeniyle kentsel yerleşmelerin çevresinde toplam 848 hektarlık bir alanda ağaçlandırma yapılmıştır. Ayrıca kentin nefes almasını sağlayacak 2000 hektarlık ağaçlandırılacak alan önerilmiştir.

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

3.3.2 Teknik Altyapı 3.3.2.1 Ulaşım Nevşehir ili son yıllarda turizm adına ülkemizde önemli bir konuma gelmiştir. Bu durum karayollarına gereken önemin verilmesini sağlamıştır. Avanos, Hacıbektaş, Ürgüp, Derinkuyu ve Mustafapaşa yerleşmelerinde kent içi ulaşım yoğunluğunu azaltmak amacıyla bypass yollar önerilmiştir. Bölgede havalimanı sadece Nevşehir ilinde vardır. Burası da aktif olarak çalışmamaktadır. Neden olarak yeterli talebin olmaması ve hemen yakının da Kayseri Havaalanı’nın olması gösterilmesine rağmen bölgenin geleceğine ilişkin stratejisinde havalimanına ihtiyaç duyulacaktır. Nevşehir havalimanı projesinin yeri çevre düzeni planında gösterilmiştir. DLH projelerine göre Nevşehir merkeze bağlanacak olan demiryolu proje olarak kabul edilmiştir. Uygulamaya geçildiğinde karayolundaki insan ve yük taşımacılığı yükünü hafifleteceği aynı zamanda turizme yönelik değerlendirilebileceği düşünülmektedir. 3.3.2.2 Kanalizasyon İl genelinde 7 köyün kanalizasyonu tamamlanmış, 12 köyde çalışmalar devam etmektedir. Merkez ilçesinin kanalizasyon sistemi mevcuttur. İldeki su kaynaklarının korunması için kanalizasyon sistemi eksik olan yerleşmelerdeki çalışmalara bir an önce başlanıp bitirilmesi gerekmektedir. Bu çalışma aynı zamanda tarım topraklarının korunması ve turizm gelişme alanları ilkesi açısından önemlidir. 3.3.2.3 Su Nevşehir ilinde diğer yerleşmelerden farklı olarak kış nüfusuna göre yaz nüfusunda çok büyük artış olması mevsimsel su sorunlarının ortaya çıkmasına sebep olmaktadır. İldeki yıllık su potansiyeli 270 hm³’tür. Projeksiyon nüfusun ise ihtiyacı olacağı düşünülen yıllık su ihtiyacı ise 421 hm³’tür. (2030 yılı kişi başı 1000 m³ olarak DSİ standartları kabul edilmiştir) Bu nedenle kullanım kararlarının optimum seviyede tutulması gerekmektedir. Bu sonuçlar doğrultusunda kıt su kaynaklarının verimli ve denetimli şekilde kullanılabilmesi ve yeni su kaynaklarının araştırılıp değerlendirilebilmesi için ivedi olarak “İl Su Planı”nın ilgili kurum ve kuruluşlarca yapılması gereklidir. Nevşehir’in ileriki yıllara yönelik su ihtiyacı olacağı ve bu ihtiyacının bir kısmını Ecemiş çayından karşılayacağı düşünülmektedir.

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

3.4 ÇEVRE 3.4.1 Önemli Doğa Alanları

Niğde Üniversitesi Fen Edebiyat bölümü öğretim üyesi biyolog Doç. Dr. Ahmet Karataş’ın yaptığı bilimsel araştırmalarda Avanos İlçesinin güneyinde Ürgüp ve Nevşehir belediyelerinin de sınırları içinde kalan alan “Önemli Doğa ve Bitki Alanı” olarak tespit edilip planlara işlenmiştir. Bu alanlara yönelik alt ölçekli koruma amaçlı planlar yapılarak sınırları kesinleştirilecektir. Bu alanlarda koruma amaçlı plan çalışmaları Valilik aracılığı ile Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğünce yapılarak doğa koruma çalışmalarının aksatılmaması gerekmektedir.

Yapılan 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planı’ndaki çalışmalarda fonksiyonların (yerleşime açma, tesis, sanayi bölgesi, baraj vs.) yer seçimlerinde Önemli Doğa Alanları (Ö.D.A) öncelikle dikkate alınmıştır. Bu alanlarda özelliklerinin korunarak sürdürülebilirliğinin sağlanması için koruma statüsü kazandırılıncaya kadar mevcut imar planları kararları uygulanacak diğer alanlarda ise “Mutlak Tarım Arazileri”ndeki yapılaşma koşullarına uyulacaktır.

3.4.2 Çevre Sorunları

Nevşehir iline bağlı Tuzköy ilçesinde bina yapımında kullanılan taşların, doğal dokunun asbestten 300 kat daha tehlikeli malinmezotalin maddesi içerdiği açıklanmıştır. Bu maddeden solunum yolu ile etkilenen yöre halkında yüksek oranda kanser vakaları görülmektedir. Yöre halkının sağlığı açısından Tuzköy ilçesinin tümüyle boşaltılarak en kısa sürede taşınması gerekmektedir. Bölgede koruma alanı oluşturulmalı ve sağlık taramaları yapılmalıdır. Bölgede yapılan incelemede afet kapsamına alınan ilçede konut yapımlarının tamamlanmadığı görülmüştür. Bölgenin bütününde benzer özellikteki alanların olup olmadığı araştırılmalıdır. Doğa felaketi olarak ortaya çıkan bu duruma kaynak yaratılarak hızla çözüm bulunmalıdır.Bu durum aynı zamanda Tuzköy bölgesinde malinmezotalin maddesi kaynaklı hava kirliliği nedeniyle oluşan çevresel felakettir. Nevşehir il merkezlerinde trafikten kaynaklı gürültü kirliliği oluşmaktadır. “Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği” gereğince 30.06.2013 tarihine kadar nüfusu 250 binden fazla yerleşim alanlarında stratejik gürültü haritalarının hazırlanması gerekmektedir. Nevşehir’de konut yerleşme alanları yapılaşma yönünden iki ana grup olarak belirlenmektedir. Bir bölümü Kale çevresinde dik eğimli eteklerde kentin eski yerleşme

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

alanlarıdır. Bu alanlarda tipik eski yapıların korunması ve Kale siluetinin bozulmaması yönünden imar planları düzenlenmesinde dikkate alınmalıdır. Nevşehir ilinde yoğun olarak sürdürülen kavşak ve yol çalışmaları sırasında çevresel önlemler alınmalıdır. Tozumanın önlenmesi için nemlendirme yapılmalıdır. Yapımı planlanan sanayi bölgeleri ve OSB’lerinde atık yönetim planları oluşturulmalıdır. Çevre mevzuatı kapsamındaki yönetmeliklere uyulmalıdır. Planlama bölgesinde çok değerli ekolojinin yanı sıra insan ve diğer canlıların yaşamını sürdüreceği temiz çevreye ihtiyaç vardır. Bunun için planlamaların ve bunların gereği organizasyonların vakit kaybetmeden uygulanması gerekmektedir. Her ne kadar Kapadokya’nın plan sınırlarında kalmasından dolayı öneri getirmemişse de Nevşehir genelindeki çevre sorunlarının bu alana yansıyacağından koruma kararlarının gözden geçirilerek uygulanması gerekmektedir. 3.4.3 Katı Atık Evsel katı atıkların içinde bulunan teneke, demir, sac, alüminyum gibi maddelerin dönüşümü sağlanmaktadır. Çöplerin içerisinde geri kazanılabilen çöplerin miktarı düzenli çöp alanlarının olmayışı nedeni ile tespit edilememektedir. Çöplerin ayrıştırılması belediye tarafından ihaleye verilerek özel sektöre verilmektedir. Çöpler belediyelik yerleşim yerlerinde belediyesince tespit edilen yerlere dökülmek suretiyle deşarj edildiği, köylük yerleşim yerlerinde ise rast gele yerlere döküldüğü için rüzgarlı havalarda etrafa dağılmalara ve çevre kirliliğine sebep olmaktadır.İnşaat atıkları olan hafriyat ve moloz atıklarının, yol kenarlarına veya belediyelik yerleşim yerlerinde belediyesince tespit edilen yerlere döküldüğü, yol kenarlarına dökülen atıkların kirlilik oluşturduğu görülmektedir. Evsel ve endüstriyel katı atıklar için henüz sıhhi ve fenni katı atık toplama alanları oluşturulmamıştır. İlde Kapadokya Belediyeler birliği tarafından yapılan 65 hektarlık bir katı atık depolama projesi mevcuttur. Nevşehir’in öne çıkan turizm kimliğinin korunması için gerek belediyelerin atık ve çöp sorunları gerekse organize sanayilerin atıkları için kurulacak tesislerin ortaklaşa yapılacağı ve çalıştırılacağı birliklerin kurulması gerekmektedir. Bu birliklerin üyeleri ilgili belediyeler veya ilgili kurumlar olmalıdır. Birlikler Bakanlığın kontrolü altında uygulama yapabilirler. 3.5 FİZİKSEL MEKAN GELİŞİMLERİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER

3.5.1 Kentsel Gelişme Alanları

Verilen tablolardan da görüldüğü gibi il genelinde belediyelerin imar planlarında bu planın projeksiyon nüfusunun ihtiyaç olacağı alandan çok daha fazla bir alan gelişmeye konut alanı

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

olarak açılmıştır. Dikkate alınan kriterler doğrultusunda belediye bazında önerilen gelişme alanları aşağıdaki tabloda verilmiştir. (tablo 12)

MEVCUT ÖNERİ ALAN PLAN HESAPLARI İL İLÇE BELEDİYE ADI YERLEŞİK ALAN ÖNERİ KENTSEL (HA) GELİŞME ALANI (HA) NEVŞEHİR ACIGÖL ACIGÖL 367 137 NEVŞEHİR ACIGÖL İNALLI 145 47 NEVŞEHİR ACIGÖL KARAPINAR 173 30 NEVŞEHİR ACIGÖL KURUGÖL 85 61 NEVŞEHİR ACIGÖL TATLARIN 128 85 NEVŞEHİR AVANOS AKARCA 109 36 NEVŞEHİR AVANOS GÖYNÜK 41 22 NEVŞEHİR AVANOS KALABA 420 238 NEVŞEHİR AVANOS MAHMAT 158 38 NEVŞEHİR AVANOS ÖZKONAK 382 183 NEVŞEHİR AVANOS SARILAR 157 88 NEVŞEHİR AVANOS TOPAKLI 167 107 TKGB’DE KALDIĞI TKGB’DE KALDIĞI İÇİN İÇİN GELİŞME NEVŞEHİR AVANOS AVANOS GELİŞME ALANI ALANI ÖNERİLMEMİŞTİR. ÖNERİLMEMİŞTİR. NEVŞEHİR AVANOS ÇALIŞ 237 108 NEVŞEHİR DERİNKUYU DERİNKUYU 780 605 NEVŞEHİR DERİNKUYU SUVERMEZ 310 87 NEVŞEHİR DERİNKUYU YAZIHÜYÜK 455 142 NEVŞEHİR GÜLŞEHİR ABUUŞAĞI 213 59 NEVŞEHİR GÜLŞEHİR GÜLŞEHİR 353 159 NEVŞEHİR GÜLŞEHİR GÜMÜŞKENT 56 39 NEVŞEHİR GÜLŞEHİR KARACAŞAR 131 43 NEVŞEHİR GÜLŞEHİR OVAÖREN 65 29 NEVŞEHİR GÜLŞEHİR TUZKÖY 110 205 NEVŞEHİR HACIBEKTAŞ HACIBEKTAŞ 482 225 NEVŞEHİR HACIBEKTAŞ KARABURNA 92 30 NEVŞEHİR HACIBEKTAŞ KIZILAĞIL 180 90 NEVŞEHİR KOZAKLI KALECİK 67 101 NEVŞEHİR KOZAKLI KANLICA 88 40 NEVŞEHİR KOZAKLI KARASENİR 91 38 NEVŞEHİR KOZAKLI KOZAKLI 378 283 NEVŞEHİR KOZAKLI KARAHASANLI 179 54 NEVŞEHİR MERKEZ GÖRE 117 70 NEVŞEHİR MERKEZ KAVAK 73 125 NEVŞEHİR MERKEZ KAYMAKLI 317 79 NEVŞEHİR MERKEZ NARKÖY 97 58 NEVŞEHİR MERKEZ NEVŞEHİR 1,040 943 NEVŞEHİR MERKEZ ÇAT TURİZM KORUMA VE NEVŞEHİR MERKEZ GÖREME TKGB’DE KALDIĞI GELİŞTİRME NEVŞEHİR MERKEZ SULUSARAY İÇİN ALAN HESABI BÖLGESİNDE KALDIĞI YAPILMAMIŞTIR. İÇİN GELİŞME ALANI NEVŞEHİR MERKEZ ÜÇHİSAR ÖNERİLMEMİŞTİR. NEVŞEHİR ÜRGÜP AKSALUR 63 101 NEVŞEHİR ÜRGÜP BAŞDERE 53 114 NEVŞEHİR ÜRGÜP ÜRGÜP TKGB’DE KALDIĞI TKGB’DE KALDIĞI İÇİN NEVŞEHİR ÜRGÜP MUSTAFAPAŞA İÇİN ALAN HESABI GELİŞME ALANI NEVŞEHİR ÜRGÜP ORTAHİSAR YAPILMAMIŞTIR. ÖNERİLMEMİŞTİR. İL TOPLAMI 8,359 4,899 Tablo 12 Gelişme alan önerileri

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

Bu tabloda önerilen nüfus ve yerleşmeler kentsel alanları göstermektedir. Hesaplanan 2025 yılı projeksiyon nüfus sonuçlarına göre Nevşehir ilinde küreselleşmenin ve özellikle turizm sektörünün yarattığı kentleşme nedeniyle kır nüfusu optimum tutulup gelişme eğilimlerinin daha çok kentlerde olacağı düşüncesiyle 361.500 kişi kentsel alanlarda, 59.500 kişi ise kırsal alanda önerilmiştir.

Önerilen alanlar belediyelere esnek planlama sağlayabilmek için projeksiyon nüfusunun ihtiyacı olacak alandan hesaplanan standart sapmalarla belirlenmiştir. Ö.Ç.K. ve Turizm Geliştirme Bölgelerinde kalan yerleşmelerin projeksiyon nüfusları bütüncül bir planlama yaklaşımı getirebilmek için hesaplanmış, gelişme alanı önerilmemiştir. Ö.Ç.K. ve Turizm Geliştirme Bölgeleri dışında kalan belediyelerden, gelişmeleri sınırlandırılmış olanlar şu şekilde açıklanabilir;

Aksalur (Ürgüp), Kalecik (Kozaklı), Karapınar (Acıgöl), Kurugöl (Acıgöl), Mahmat (Avanos) belediyelerinin mevcut imar planlarında gösterilen tarım alanları aynen korunup Çevre Düzeni Planı’na işlenmiştir. Bu tarım arazilerinin istisnalar dışında tarımsal üretim amacı dışında kullanılamaması, arazi toplulaştırması ve toprakların erozyon ve kirlenmeden korunması gibi konularda uyulması gereken ilkeler ve esaslar plan notlarında ve koruma- geliştirme ilkelerinde belirtilmiştir.

Nevşehir-Aksaray yolu üzerinde yerleşmiş olan Acıgöl belediyesi konumu dolayısıyla Nevşehir merkezle sosyal, kültürel ve ekonomik açıdan ilişki içerisindedir. Konumu ve merkezle ilişkileri düşünüldüğünde plan sınırları içerisindeki alanın, 10.500 kişi olarak hesaplanan 2025 yılı projeksiyonuna yeterli gelmeyeceği görülmektedir. Mevcut gelişme sınırlarının ihtiyaca cevap veremeyeceği anlaşıldığından, plan sınırları dışına yeni gelişme alanları eklenerek 137ha. alan önerilmiştir.

Verimli tarım toprakları ve mera arazisi üzerinde kurulmuş olan Başdere Belediyesi’nin 2025 yılına yönelik olarak yapılan nüfus projeksiyonlarında nüfusunun yaklaşık 3.500 kişi civarında olacağı öngörülmüştür. Nüfus gelişimi göz önünde bulundurulduğunda mevcut nüfusa yaklaşık 1.250 kişi ekleneceği görülmektedir. 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planı’nın planlama ilkelerinin başında tarım arazilerinin korunması gelmektedir. Planlama ilkeleri, şu anki yerleşik kentsel alanın gelişme yönü ile birlikte değerlendirilerek, ihtiyacı karşılayacak olan 114ha.lık yeni gelişme alanı yerleşmenin etrafında önerilmiş, güneyde kalan tarım toprakları ve mera alanları ise doğal karakterleri korunarak gelişmeye açılmamışlardır.

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

Çalış Belediyesi’nin 2025 yılı projeksiyon nüfusu yaklaşık 4.000 kişi olarak hesaplanmıştır. Kırşehir-Kayseri yolu üzerinde yerleşmiş olan belediyenin, konumu ve sınırları içerisindeki sanayinin etkisiyle kentin gelişeceği öngörülmüş, mevcut gelişme alanlarının ihtiyaca cevap veremeyeceği anlaşılmıştır. Bunun sonucu olarak da plan sınırları içerisinde açılmış olan 55 hektarlık gelişmeye ek olarak plan sınırı dışına yeni gelişme alanları eklenmiş ve toplamda 108 ha. alan önerilmiştir.

Nevşehir-Niğde yolu ile Derinkuyu-Ürgüp-Kayseri yollarının kesiştiği noktada yerleşmiş olan Derinkuyu Belediyesi’nin 2025 yılına ait projeksiyon nüfusu yaklaşık 17.000 kişi olarak hesaplanmıştır. Konumunun da etkisiyle gelişeceği öngörülen yerleşmeye mevcut gelişme alanlarının yeterli gelmeyeceği anlaşılmış ve plan sınırları dışına yeni gelişme alanları eklenerek 605ha. alan önerilmiştir.

Kızılırmak’ın yatağının güneyinde yerleşmiş olan Gülşehir Belediyesi’nin planları aynen kabul edilmiş, yalnızca kuzeyde akarsuya yakın olan topraklar yerleşmeye uygun olmadığı için ağaçlandırılacak alan olarak ayrılmıştır.

2025 yılına yönelik yapılan nüfus projeksiyonlarında Gümüşkent Belediyesi’nin nüfusunun yaklaşık 2.000 kişi civarında olacağı öngörülmüştür. Bu nedenle mevcut yerleşik kentsel alanın gelişme yönü göz önünde bulundurularak 39ha.lık yeni gelişme alanı önerilmiş olup, geriye kalan tarım toprakları ve mera alanlarının doğal karakterleri korunarak gelişmeye açılmamışlardır.

Hacıbektaş Belediyesi’ne ait plan aynen kabul edilmiş olup, üniversite çevresindeki tarım toprakları, bu alanda farklı bir fonksiyona ihtiyaç olmadığı için kentsel gelişme alanına dahil edilmemiştir.

Karaburna Belediyesi nüfusunun 2025 yılı projeksiyonlarına göre yaklaşık 2500 kişi olacağı öngörülmektedir ve buna yönelik olarak 30ha.lık kentsel gelişme alanı önerilmiştir. Mevcut planlarında I.derece arkeolojik sit olarak görünen alan çevre düzeni planında da korunmuş ve gelişmeye açılmamıştır. Aynı şekilde kuzeyde bulunan yeşil alan ve ağaçlandırılacak alanlar bu planda da yeşil alan olarak ayrılmıştır. Ayrıca bölgenin güneybatısında bulunan afete maruz alanda yapılaşmayı önlemek amacıyla bu alan çevresiyle birlikte tarım alanı olarak bırakılmış ve gelişmeye katılmamıştır.

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

2025 yılına yönelik yapılan nüfus projeksiyonlarında Karasenir Belediyesi’nin nüfusunun yaklaşık 2.000 kişi civarında olacağı öngörülmüştür. Nüfus gelişimine bakıldığında yeni gelecek nüfusun yaklaşık 270 kişi olacağı görülmektedir. Nüfusun artış hızı düşünüldüğünde yerleşik kentsel alanın gelişme yönü göz önünde bulundurularak açılmış olan 38 hektarlık alan doğacak ihtiyacı karşılayacaktır. Kuzeyde kalan tarım toprakları ise, bu planın genel planlama ilkesi olan tarım arazilerinin korunması doğrultusunda gelişmeye açılmamıştır.

Sınırları içerisinde bulunan doğal soğuk hava depoları sayesinde ekonomik bir öneme sahip olan Kavak Belediyesi’nin 2025 yılı nüfusunun yaklaşık 8.000 kişi civarında olacağı öngörülmüştür. Belediyesine ait plan sınırları aynen kabul edilen yerleşmeye, mevcut yerleşik kentsel alanın gelişme yönü göz önünde bulundurularak 125ha.lık yeni gelişme alanı önerilmiştir. Kentin batısında bulunan doğal sit alanları etrafında yapılaşmanın önlenmesi amacıyla bu alanlar gelişmeye açılmayarak korunmuştur. Doğal soğuk hava depolarının sınırları genişletilerek, bölgeye sağlayacağı faydaların arttırılması hedeflenmiştir.

Narköy Belediye’sinin kendi planlarında tarım olarak gösterilen doğu kısmındaki topraklar, doğal sit alanıyla birleştirilmiş ve Çevre Düzeni Planı’nda da tarım gösterilip gelişmeye açılmayarak bu alanların korunması hedeflenmiştir. 2025 yılına yönelik yapılan nüfus projeksiyonlarında yaklaşık 4.000 kişi civarında olacağı öngörülen nüfusun ihtiyacını karşılamak amacıyla, mevcut yerleşik kentsel alanın gelişme yönü ve projeksiyon nüfuslar göz önünde bulundurularak 58ha.lık bir gelişme alanı önerilmiştir.

Yapılan nüfus projeksiyonları sonucunda, Özkonak Belediyesi’nin projeksiyon nüfusu yaklaşık 10.000 kişi olarak hesaplanmıştır. Belediyenin gelişimine bakıldığında mevcut gelişme alanlarının ihtiyaca cevap veremeyeceği anlaşılmış ve plan sınırları dışına yeni gelişme alanları eklenerek 183ha. alan önerilmiştir.

Topaklı belediyesine ait planlardaki tarım alanları, uydu görüntüleriyle desteklenerek tarım toprakları Çevre Düzeni Planı’na işlenmiş ve bu alanların korunması öncelikli hedef olduğundan dolayı gelişmeye açılmamıştır. Ayrıca belediyenin kuzeyinde kalan alan tarım topraklarına yakınlığı ve nüfus projeksiyonlarına bağlı olarak ihtiyaç görülmediği için gelişmeye açılmamıştır.

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

Tuzköy belediyesinin mevcut yerleşik alanında ortaya çıkan sağlık problemlerinden dolayı yerleşme doğuya taşınarak burada bulunan 205ha.lık alan, yeni gelişme alanı olarak önerilmiştir.

Yazıhüyük Belediyesi’ne ait planlar olduğu gibi kabul edilmiştir. Ancak il sınırı dışında kalan kısım, nüfus projeksiyonları doğrultusunda ihtiyaç duyulmadığı için gelişmeye açılmamıştır.

3.5.2 Gelişme Eğilimleri

Kozaklı’da Koruma-Geliştirme amaçlı çevre düzeni planının üretilmesi, ilçede bulunan jeotermal su kaynaklarının turizm açısından değerlendirilmesi ve korunmasını sağlar.

Turizm bölgesi sınırları içerisinde halen yürürlükte olan plan Göreme Milli park sınırlarını da kapsamaktadır. Ancak gerek arazi çalışmalarında gerekse kurum ve kuruluşlarla yapılan mülakatlar sonucu mevcut planın ihtiyaca cevap vermekten giderek uzaklaştığı sonucuna varılmıştır. Bu amaçla halen devam eden plan revizyonunun ivedi olarak tamamlanması önerilmektedir. Ayrıca mevcut plan içerisinde; * Göreme Belediyesi Çevre Düzeni Planı * Ürgüp Çevre Düzeni Revizyon Nazım İmar Planı * Mustafapaşa Çevre Düzeni Planı adı altında çeşitli plan değişikliklerine gidilmiştir. Yer altı şehirleri açısından zengin olan ve nüfusu artan Derinkuyu ilçesinin Koruma- Geliştirme amaçlı çevre düzeni planının üretilmesi gerek arkeolojik değerlerini ülke turizmine kazandırmak gerekse mevcut tarımsal potansiyeli korumak adına önemlidir. Gülşehir ilçe merkezi ve Tuzköy Belediyelerini içerisine alacak şekilde Kapadokya Çevre Düzeni planına ilave olarak ülke ölçeğinde olan Kızılırmak havzasının korunması ve mevcut yerleşmelerin gelişmesini sağlamak amaçlı bir plan yapılması bölgeye fayda sağlayacaktır.

Kısmen turizm bölgesi sınırları dışarısına çıkarılan Nevşehir merkez ilçe ve merkez ilçe ile sıkı sosyal ve ekonomik bağları bulunan Göre Belediyesinin ivedi olarak Üst plana kavuşturulması gerekmektedir. Planlama stratejisi olarak Koruma-Geliştirme öngörülmektedir.

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

4.NİĞDE Kırsal nüfusu kentsel nüfustan fazla olan Niğde ilinde özellikle ilçe merkez nüfuslarının az olduğu, köy nüfuslarının ise fazla olduğu görülmektedir. Kırsal nüfusun fazla olmasının nedeni Niğde dikili tarımdan elde edilen gelirin diğer tarım çeşitlerine göre daha yüksek olmasıdır. 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planında da 2025 yılında Niğde’nin bu tarımsal kimliğini koruyacağı öngörülmüştür. İlin kalkınmada öncelikli iller arasında bulunması demiryolu tarafından desteklenen bir ulaşım ağının olması nedeniyle tarımın yanında sanayi sektörünün de canlandığı bir ekonomisinin olacağı öngörülmüştür. 4.1 NÜFUS Niğde ilinde 2025 yılı tahmini nüfus 292.500 merkez ilçede, 232.000 kişi ise diğer ilçe ve kırsal yerleşmelerde yer almak üzere toplam 524.500 kişi olarak öngörülmektedir.(tablo 13) Niğde ilinde 2025 yılı öngörü nüfusunda mevcut nüfusa göre ilave olarak yaklaşık 176.000 kişi önerilirken mevcut imar planları ile gayri meskun sahalarda yaklaşık olarak 1.856.000 kişilik nüfusun emilebileceği hesaplanmıştır. Mevcut imar planlarının uygulanması durumunda toplam 9.140 ha gelişme alan önerilirken planlama ilke ve kararları doğrultusunda 6.816 ha gelişme alanı önerilmiştir.

Niğde ili Nüfus Projeksiyonu (2005-2025) ve Nüfus Öngörüsü Yıllık Üstel Yöntem Öngörülen 2000 Yılı Nüfus Nüfus İlçeler Nüfusu Artış Hızı 2005 2010 2015 2020 2025 (2025) Merkez İlçe 177,396 0.0183 194,392 213,016 233,424 255,787 280,293 292.500

Altunhisar 22,284 0.00485 22,831 23,391 23,965 24,554 25,156 28.000 Bor 63,020 0.01427 67,680 72,685 78,06 83,833 90,032 95.400 NİĞDE Çamardı 20,302 -0.00542 19,759 19,231 18,717 18,217 17,73 19.400 Çiftlik 32,151 0.01659 34,931 37,952 41,234 44,800 48,674 44.000 Ulukışla 32,928 0.01121 34,826 36,834 38,957 41,203 43,578 45.200 İlçe Toplamı 348,081 ----- 374,42 403,109 434,357 468,393 505,463 524.500 İl geneli 348,081 0.0143 373,877 401,585 431,347 463,314 497,651 524.500 Tablo 13 Niğde İli Projeksiyon Nüfus

4.2 EKONOMİK YAPI Sektörel dağılımdaki istihdama bakıldığında Niğde için tarım kentidir denebilir. İlin kaynaklarına bakıldığında da gelecekte tarım ekonominin ana öğe olmaya devam edecektir. Ancak tarıma dayalı sanayinin de desteklenmesi ve endüstrileşmesinin önü açılmalıdır. Diğer illerde olduğu gibi burada da özellikle tarımda üretim, işleme ve pazarlamada ciddi bir örgütlülüğe ihtiyaç vardır.

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

Sanayi sektörü, ekonomik olarak gelişmişliğin önemli bir göstergesidir. İllerin coğrafi konumları, yer altı ve yer üstü zenginlikleri, tarım, turizm, ticaret ve hizmetler sektörlerinin gelişmişlikleri sanayinin gelişmesi için birer alt yapı oluşturduklarından, sanayinin gelişmesinde bu faktörler önemli rol oynamaktadırlar Önerilen sanayinin tarıma dayalı sanayi olmasının yerleşmenin ekonomisinde hareketliliğe sebep olacağı düşünülmüştür. Sanayi sektörüne bağlı olarak da hizmetlerde ve inşaat sektöründe artış olacağı öngörülmüştür. Planlama ilke ve kararlarına göre 2025 yılındaki sektörel dağılım öngörüsü aşağıdaki tablolarda gösterilmiştir. (tablo 14-15)

NİĞDE Mevcut (2000) Öneri (2025) Nüfus 348.081 524.500 Aktivite oranı 45,21% 46,00% İşgücü 157.362 240.850 Tablo 14 Niğde ili mevcut ve öneri nüfus, aktivite oranı ve işgücü5

Sektörel Dağılım (%) NİĞDE Mevcut (2000) Öneri (2025) Tarım 73.49% 58,00% Sanayi 5.27% 17,00% Hizmet 18.17% 21,00% İnşaat 2.97% 4,00% Tablo 15 İli Öneri Sektörel Dağılım

4.2.1 Tarım Niğde ilinde 2000 yılı verilerine göre sektörel dağılımda tarım 115.641 kişi ve %74’lük oranla birinci sırada yer almaktadır. Tarım arazilerinin kullanım amacı bakımından tarla tarımından sonra sırasıyla, bağcılık, meyvecilik ve sebzecilik yapılmaktadır. Niğde ilinde tarım arazilerinin 100.792 hektarı sulanabilmekte olup, bu alan tarım arazisinin % 19,92’sini kapsamaktadır. İl topraklarının toplam alanı 6.805 km² olup, bu toprakların büyük bir bölümünü (%41) çayır ve meralar oluşturmaktadır. Bu sebeple yerleşmede hayvancılık ekonomik açıdan önemlidir. Nevşehir’de de olduğu gibi patates en önemli tarım ürünlerindendir. Bu üründe ortaya çıkabilecek siğil vb. hastalıklarla mücadele edilebilmesi için kültürel önlemler alınması gerekmektedir. Teknolojik gelişmelerin takibi modernizasyon ve tarımda organizasyon sağlanmasıyla tarımsal üretimin artacağı düşünülmektedir. İl ekonomisinin tarıma dayalı

5 Sektörel dağılım 2000 DİE verilerinden alınmıştır.

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

olması nedeniyle mutlak tarım, dikili tarım ve özel ürün arazilerini koruma amaçlı yapılaşma koşulları plan notunda belirtilmiştir. Planlama sahası içinde ‘UNİ Tarım’ adıyla bilinen ve uluslar arası sermaye kaynaklı özel tarım arazilerine alternatif olarak bölge halkı tarafından yapılacak organize tarım ve endüstriyel tarım teşvik edilmelidir. Tarım arazilerinde erozyonu önlemek için kontur (eğime dik) sürüm, şerit vari ekim ve teraslama gibi tedbirler alınmalıdır.Rüzgar erozyonu görülen kısımlarda, hakim rüzgar istikametine dik perdeleme, tarla sınırlarına ağaçlandırma, şeritsel ekim, anız örtülü tarım, kısıtlı nöbetli otlatma ve kumul ıslahları çalışmaları yapılmalıdır. Gübreleme çiftlik gübresi, yeşil gübre veya ticaret gübresi ile yapılmalı. Gübre ve ilaç kullanımında toprak ve ürün kirliliğine neden olmayacak biçimde denetimli kullanım yöntemleri seçilmelidir. Sulu tarım yapılan yerlerde toprak erozyonu, drenaj bozulması, çoraklaşma gibi arazi bozulmalarına neden olan aşırı su kullanımı yerine denetimli sulama yöntemleri seçilmelidir. 4.2.2 Sanayi Niğde ili tarımsal ağırlıklı bir ekonomik yapıya sahip olmasına rağmen Organize Sanayi Bölgelerinin kuruluşu ile birlikte sanayi, gelişme yolunda önemli aşamalar kaydetmiştir. 1997 yılında ilin kalkınmada birinci derecede öncelikli yöreler kapsamına alınması bu gelişmeye ivme kazandırmıştır. Niğde’nin kalkınmada öncelikli iller arasında olmasının da etkisiyle öngörülen stratejiler ve vizyonlar doğrultusunda gelişme potansiyelleri göz önünde bulundurularak Niğde iline 228 hektarlık yeni sanayi alanı önerilmiştir. (tablo 16) Yer seçim kararlarında bir kısmı uygulanmış olan otoyol projesinin de etkili olduğu yeni sanayi alanı Niğde merkez yerleşmesinin yaklaşık 6 kilometre doğusuna önerilmiştir.

Mevcut Mevcut Emilebilecek Öneri Öneri Toplam Alan Öneri IL Tipi Durum İstihdam Alan İstihdam Alan Sanayi İstihdam (Ha) İstihdam(Kişi) (Kişi) Kull.(m2) (Kişi) Kull.(m2) Alanı(Ha) (Kişi)

KÜÇÜK Boş 28.00 0 42.26 6,626 0 _ 0 14,199 SANAYİ Dolu 32.00 7,573 42.26 0

Boş 527.50 0 484.32 10,892 OSB 0 _ 0 14,144 Dolu 157.50 3,252 484.32 0 NİĞDE Boş 293.00 0 439.40 6,668 SANAYİ 7,100 200 142 15,816 Dolu 90.00 2,048 439.45 0 TOPLAM 1,128.00 12,873 _ 24,185 7,100 _ 142 44,158

Tablo 16 Mevcut ve Öneri Sanayi Alanları6

6 Sanayi alanı çalışan verileri 2006 Sanayi Brifing raporlarından alınmıştır.

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

Mevcut sanayi alanları toplamına bakıldığında sanayi alanlarının %100 dolu olması durumunda 2025 yılında 44.158 gibi bir çalışanın olabileceği hesaplanmıştır. Fakat yerleşmenin gelişme eğilimleri ve ülke politikaları doğrultusunda sanayide bu doluluk oranına ulaşamayacağı düşünülmüştür. Eğilimler doğrultusundan sanayinin en fazla %91’lik bir doluluk oranıyla 41.000 kişi çalışabileceği hesaplanmıştır. Bu durumda sanayinin sektörel dağılımda en fazla %17’lik bir paya sahip olabileceği öngörülmüştür. Sanayi bölgeleri, planın koruma-kullanma dengelerini gözeten ilke kararlarını desteklemek amacıyla tarımsal toprak niteliğinin düşük olduğu alanlarda özellikle organize sanayi bölgesi yada uzmanlaşmış sanayi bölgesi şeklinde geliştirilmiştir. Ayrıca mevcut sanayi alanların çevreyi korumaya yönelik tedbirleri almaları zorunlu kılınacaktır.

4.2.3 Hizmet 4.2.3.1 Ticaret Niğde ilinde sanayileşme paralellinde ticari yaşam da gelişme göstermiş, ticari malların çeşitliliği artmış, tarım ürünleri ile birlikte sanayi ürünleri ticareti de gelişmiştir. 1992 yılında Niğde Üniversitesinin kurulması ticaret hayatının canlanmasına ve hizmetlerin nitelik kazanmasına neden olmuştur. Ticaret ve Sanayi hareketleri büyük çoğunlukla il merkezinde ve Bor ilçesinde cereyan etmektedir. İlde başlıca ticarete konu mallar elma, patates, şeker pancarı, soğan gibi bitkisel ürünler yanında pamuk ipliği, çimento, hazır beton, meyve konsantresi ve halı gibi mamul mallar olmuştur. Mevcut durumun da gösterdiği gibi sanayinin yerleşmedeki bütün sektörlere etkisi olmaktadır. Kırşehir’de de olduğu gibi sanayinin hizmetler sektörünü harekete geçireceği, ürün çeşitliliği sayesinde ticari hareketliliğin olacağı ve pazarlamanın da öne çıkacağı öngörülmüştür.

4.2.3.2 Turizm Kapadokya Bölgesi’nde yer alan Niğde, yaklaşık 9 bin yıllık uzun bir tarihi geçmişe sahiptir. Doğal güzellikleri, kültürel varlıkları ve termal kaynaklarıyla il önemli bir turizm merkezi olma potansiyeline sahiptir.

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

Niğde ilinin turizm potansiyelini dört grup içinde değerlendirebiliriz. Bunlar, dağcılık ve kış sporları, kültür turizmi, inanç turizmi ve termal turizmidir. Aladağlar, dağcılık, yürüyüş ve tırmanışlar için Toroslar’ın en uygun bölümüdür. Çamardı ilçesindeki Demirkazık ve Çukurbağ köyleri bu özellikleriyle öne çıkmaktadırlar.Bolkar dağlarına özgü kraker gölleri ve başka yerlerde nadir olan tesbit edilebilen 200'e yakın kır çiçekleri olan bu bölge ilgi odağı olmuştur. Kış turizmi ve kış sporları özellikle Bolkar Dağlarında önemli bir yere sahip olacaktır. Niğde'ye, yaklaşık 20 km uzaklıkta, Bor ilçesi Bahçeli ve Kemerhisar kasabalarını içine alan geniş bir bölgede bulunan "Tyana Ören Yeri" bir Antik kent olarak, Kemerhisar Su Kemerleriyle ve Bahçeli Roma Havuzu göze çarpmaktadır. Roma devrinden kalma Niğde'ye 40 km uzaklıkta Karatlı kasabası yakınında bulunan "Kuşkayası Mezarlığı" önemli kalıntılardır. Niğde'ye 9 km mesafede "Gümüşler Ören Yeri ve Manastırıdır". Kapadokya bölgesi'nin diğer yeraltı şehirleri gibi Bizans dönemine ait olan ve korunmak amacı için yapılmış olan "Kavlaktepe Yeraltı Şehridir". Selçuklular döneminde 1. Alaaddin Keykubat döneminde Niğde merkezinde Alaaddin tepesine yaptırılmış "Alaaddin Camiidir". Niğde il merkezinde Selçuklu sanatının en güzel eserlerinden olan "Hüdavent Hatun Türbesi", İlhanlı Beyliği döneminde yaptırılan "Gündoğdu Türbesi", İlhanlı dönemine ait "Sungurbey Camii ve Türbesi", özellikle griş portalindeki taş işçiliği mükemmel olan Karamanoğlu Alaaddin Ali Bey tarafından medrese olarak yaptırılan "Akmedresedir". Yine il merkezinde "Niğde Kalesi" ve "Bedesten" önemli kültür merkezleridir. Ulukışla ilçesinde, xvıı. Yüzyılda yaptırılan yanında cami ve hamamı bulunan "Öküz Mehmet Paşa Kervansarayıdır". Niğde'ye 80 km. Mesafede Ulukışla ilçesinde E-90 Karayolu üzerinde bulunan "Çiftehan Kaplıcaları", hem banyo hem de içme kürlerine elverişli olan kaplıcalardandır. Niğde merkezine 75 km. Mesafede Çiftlik ilçesisindeki Narköy'e oldukça yakın olan "Narlıgöl Sıcaksu Kaynağı" bir krater gölüdür.Bor ilçesindeki Kemerhisar kasabası yakınında "Kemerhisar İçmecesi", içme kürleri ve çamur banyosu için kullanılan termal yerlerinden biridir.Niğde'nin 2 km batısında romatizmalar ve diğer rahatsızlıklara olumlu etkisi olan "Kocapınar Suyu ve Çamuru" ve Niğde'ye 45 km uzaklıkta İçmeli kasabası yakınında maden suyu olarak kullanılan "Ferhenk Müshil Madensuyu Kaynağı"önemli termal bölgelerindendir Genellikle 2500 metrelik ve daha yüksek rakımları olan Niğde yaylaları, özellikle Toros Aladağlar ve Bolkarlar'da bulunan yaylalar çok zengin bir bitki örtüsü ve dağ çiçeklerine sahiptir. Ayrıca bu yaylalarda yaşayan yörüklerin folklorik özellikleri, yaşayışları, ekonomik

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

etkinlikleri, el sanatları yöre halkının ve dağ ve doğa yürüyüşleri için buralara gelen turistlerin çok fazla ilgisini çekmektedir. Alternatif turizm potansiyellerine sahip ilde yapılan “İl Turizm Master Planı”na uyularak ilgili kurum ve kuruluşların görüşleri doğrultusunda bu potansiyeller kullanılarak yerleşmedeki turizm sektörüne yönelik çalışmaların başlatılması ve uygulanması gerekmektedir.

4.2.4 Maden Hasandağı, Keçiboyduran, Melendiz ve Erciyes dağlarından kaynaklanan malzemeler bölgenin kuzey ve kuzeydoğusunu bir yorgan gibi örtmüş, bünyesinde ekonomik düzeyde yapı malzemeleri (ponza, perlit vb.) içermektedir. Bölgenin güneyinde Niğde Masifi, güneydoğusunda Aladağlar ve güneybatısında ise Bolkar Dağları yer almaktadır. Bölge içerisinde adete doğal bir jeolojik müze görünümünde metalik madenler ( altın, gümüş, krom, bakır, kalay, çinko, demir, cıva v.b. ) bulunmaktadır. Niğde ili ve bölgesi jeolojik önemi yanında önemli cevherleşmeler bakımından metelojenik bir bölge konumundadır. İlde çıkarılan wolframit madeni; teknolojik zenginleştirme tesisi olmadığından işletilememektedir. Niğde ilinde rezervi düşük olan maden; dünyada bilişim sektöründe kullanılmasından dolayı çok değerli bir malzemedir. İlde ekonomik açıdan önemli katkıları olmasa da ileriye yönelik planlarda madenlerin gerçek rezervlerine ulaşıldığında, işletildiğinde ve pazarlandığında kentin geleceğinde önemli yeri olacaktır. İlgili kurum ve kuruluş görüşleri alındıktan sonra maden potansiyellerin kullanılmasıyla ilgili maddeler plan notlarında belirtilmiştir. 4.2.5 İnşaat Niğde inşaat sektörü açısından durağan ekonomisi paralelinde gelişme göstermektedir. Yeni konut kooperatifleri dikkat çekse de genelde mevcudun iyileştirilmesi ve yenilenmesi şeklindedir. Diğer illerde olduğu gibi Niğde de yeni inşaat teknolojisine geçilmesi özellikle Marmara depreminden sonra inşaat yapımında getirilen şartlar halkı zorluyor gözükse de sektöre yeni bir ivme ve dönüşüm süreci getirecektir. İlde sektörün aldığı pay (% 3 ) yukarıda anlatılanlar bağlamında kentin geleceğinde önemli yer tutabilir. Tabii ki ekonomik gelişmede olumlu etkendir. Son yıllarda sanayi sektöründeki hızlanma bunun hizmetlere yansıması ve kentin fiziki ve sosyal olarak büyümesi inşaat sektörünü de etkileyecektir. Gelişme eğilimleri

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

doğrultusunda kentin büyümesi yeni konut alanlarına yeni ticaret merkezlerine ihtiyacı doğuracağından ilde inşaat sektörünün 2025 yılındaki sektörel dağılımdaki payı artacaktır.

4.3 SOSYAL VE TEKNİK ALTYAPI 4.3.1 Sosyal Yapı Diğer illerde de olduğu gibi sosyal yapı incelendiğinde kentin nefes alabileceği dinlenme eğlenme spor vb gibi aktivitelerin gerçekleştirileceği donatı alanları eksikliği göze çarpmaktadır. Önerilen kent parkıyla bu eksikliğin giderileceği düşünülmüştür. Mevcut kent dokusu ile kentsel gelişme alanları arasında kalan veya büyük yeşil alan ihtiyacını karşılamaya yönelik , doğal bitki örtüsünün korunarak geliştirileceği ve içine kapalı alan kullanımı gerektirmeyen botanik parkı, açık hava müzesi, arboretum , çay bahçesi, amfi tiyatro, koşu parkuru, açık spor tesisleri gibi faaliyetlerin yer alabileceği alanlar olup, bekçi kulübesi, wc, gibi zorunlu alt yapı ve üst yapı tesislerinin yanında fuar alanı da bulunan bir “Kent Parkı”, Bor yolunun güneyinde 193 hektar, merkezin batısında 26 hektarlık alanlarda önerilmiştir. Merkez yerleşmenin güneyine Akkaya Barajı’nın doğusunda kalan jeolojik açıdan sakıncalı alan ağaçlandırılacak alan olarak önerilmiştir. İl genelinde proje kapsamına alınmış mevcut 1539 hektarlık ağaçlandırma alanına ilave olarak 2673 hektarlık bir alanda ağaçlandırma önerilmiştir.

4.3.2 Teknik Altyapı 4.3.2.1 Ulaşım Niğde ili, yurdumuzun güneyini, İç Anadolu, Kuzey ve Batı Anadolu’ya bağlayan önemli demir yolu ve karayollarının kavşak noktasıdır. Çevre illeri olan Adana, Mersin, Kayseri, Konya, Nevşehir ve Aksaray illeriyle kara yolu; Adana, Kayseri, Konya illeri ile de demir yolu bağlantısı vardır. İl merkezi ve tüm ilçeleri arasında kara yolu, Bor ve Ulukışla ilçeleriyle ayrıca demir yolu ulaşımı vardır. Niğde İli bir yandan Güney ve Orta Anadolu’yu, bir yandan da Kuzey ve Batı Anadolu’yu birbirine bağlayan önemli karayolu ve demiryolu üzerinde yer almaktadır. Bu ana eksen üzerinde yer alan önemli merkezleri ülkenin başka kesimlerine bağlayan bu yollar ekonomik bakımdan büyük önem taşır. Ankara’dan başlayıp Niğde’nin il sınırlarından geçerek Adana yoluna bağlanacak olan bir otoban projesi uygulanmaya başlamıştır, eksik kalan bölümün otoban çalışmaları tamamlanarak yakın

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

zamanda hizmete girecektir. Bu otobanın Niğde’nin ulaşılabilirliği yanında ekonomik olarak da hareketlilik geleceği düşünülmektedir. İnşaat ve altyapı ihalesi yapılan fakat inşaatı yarım kalan bir havalimanı bulunmaktadır. Gelişme potansiyelleri dikkate alındığında kullanılabilecek bir havalimanı olduğundan çevre düzeni planında gösterilmiştir. Ulaşılabilirliği arttırmak amacıyla Sazlıca-Çamardı-Bademdere üstünden Elmalıya giden ulaşım aksı güçlendirilmiştir.

4.3.2.2 Su Niğde İl genelinde içme ve kullanma suyu kaynakları mevcuttur fakat; bazı ilçe ve köylerinde su şebekesi bulunmamakta yada yetersiz kalmakta; yaz aylarında içme suyu yetersizliği, içme sularının kaynak ve nitelik açısından sağlıksız olması gibi sorunlarla karşılaşılmaktadır Şu anda yer altı ve yer üstü su kaynakları baz alındığında 989,8 hm³ su kullanım potansiyeli vardır. 1 yılda kişi başı 1000 m³’lük bir su kullanımı olduğu düşünüldüğünde öngörü nüfusu olan 524.500 kişiye 2025 yılında yetmektedir. Buna rağmen tarımda yapılan bilinçsiz sulama yöntemlerinin kontrol altına alınarak yağmurlama veya damlama sulama yöntemleri öncelikli olarak kullanılmalıdır. Niğde ilinde bulunan kaplıca ve içmeler ise; Narlıgöl Sıcak su Kaynağı, Kemerhisar İçmesi, Karapınar suyu ve çamuru, Ferhenk Müshil Madensuyu Kaynağıdır. Bu kaynakların turizm amaçlı kullanıldıktan sonra geri dönüşüm ilkesi çerçevesinde tarımda sulama amaçlı veya konut vb. yapıların ısıtılmasında kullanılması gerekmektedir.

4.3.2.3 Kanalizasyon Niğde İl genelinde bazı ilçe ve köylerindeki çalışmalar dışında kanalizasyon sistemi mevcuttur. Bölgesel olarak inceleme yapıldığında Niğde ili dışında kalan illerde kanalizasyon şebekesine bağlı arıtma tesisi bulunmamaktadır. Bozköy, Divarlı, Azatlı ve Merkez İlçe Belediyesi’nin ortak kanalizasyon projesinin hazırlanarak Melendiz Çayı’nın kirlenmesini önleyecek arıtma tesisine sahip geniş çaplı çalışma yapılması gerekmektedir. İlçenin Ihlara Vadisi gibi turizm alanlarına yakınlığı düşünülerek bölge için fizibilite çalışmaları yapılmış çevre projelerine ihtiyaç vardır.

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

Yerleşmenin turizm merkezlerine yakınlığı ve gelişen sanayinin kirletici özelliği göz önünde bulundurularak alt yapı konusunda ilgili kurum ve kuruluşlarca eksiklerin tespit edilip bir an önce gerekli arıtma sistemlerin yapılması gerekmektedir.

4.4 ÇEVRE 4.4.1 Önemli Doğa Alanları Niğde Üniversitesi Fen Edebiyat bölümü öğretim üyesi biyolog Doç. Dr. Ahmet Karataş’ın yaptığı bilimsel araştırmalarda Çiftlik, Altunhisar ve Merkez belediyeleri sınırları içinde ve Çamardı İlçesinin doğusunda “Önemli Doğa ve Bitki Alanları” ve Bor ve Ulukışla’nın güneyinde “Önemli Doğa, Kuş ve Bitki Alanı” tespit edilmiş olup bu alanların önemli doğa alanı olma özelliklerinin korunarak sürdürülebilirliğinin sağlanması için gerekli hükümler plan notlarında verilmiştir.Bu alanlara yönelik alt ölçekli koruma amaçlı planlar yapılarak sınırları kesinleştirilecektir. Bu alanlarda koruma amaçlı plan çalışmaları Valilik aracılığı ile Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü’nce yapılarak doğa koruma çalışmalarının aksatılmaması gerekmektedir.

Bu alanlarda özelliklerinin korunarak sürdürülebilirliğinin sağlanması için koruma statüsü kazandırılıncaya kadar mevcut imar planları kararları uygulanacak; diğer alanlarda ise “Mutlak Tarım Arazileri”ndeki yapılaşma koşullarına uyulacaktır.

Ayrıca 2001 yılında yapılan Aladağlar Milli Parkı uzun devreli gelişim planı yapılmış olup bu alanlarda yapılan plan ilke ve hedeflerine uyulması gerekmektedir.

4.4.2 Çevre Sorunları

Niğde İlinde hava kirliliği belirli zamanlarda özellikle kış aylarında yoğun bir şekilde görülmektedir. Bunun sebebi ısınmadan kaynaklanan düşük vasıflı yakıtların kullanılmasıdır. İlde vahşi depolama yapılmaktadır ve çöp toplama alanı eksikliği vardır ve bu ileride çevre sorunlarına neden olabilir. İl genelinde bilinçsiz tarım uygulamalarından dolayı toprak verimliliği düşmekte, sanayide yanlış yer seçimi nedeni ile de tarımsal amaçlı su kaynakları tehdit altında kalmaktadır.Niğde ili hava kirliliği sıralamasında 2. derecede kirli iller arasında olup, Bor ilçesi ise 1. derece kirli alanlar içerisinde yer almaktadır.

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

Planlama bölgesinde çok değerli ekolojinin yanı sıra insan ve diğer canlıların yaşamını sürdüreceği temiz çevreye ihtiyaç vardır. Bunun için planlamaların ve bunların gereği organizasyonların vakit kaybetmeden uygulanması gerekmektedir.

4.4.3 Katı Atık

İl genelinde evlerden , ticari yerlerden , kurumlardan, cadde ve sokaklardan günlük 250 ton katı atık toplanmakta , toplanan katı atıkların; % 10’u kağıt, naylon, pet şişe; % 5’i demir, saç , teneke, alüminyum gibi metaller; % 1’i bez, kemik; % 15’i kül (kış aylarından) % 69’u ise çöp olarak gerçekleşmektedir.

Evsel ve endüstriyel katı atıklar için henüz sıhhi ve fenni katı atık toplama alanları oluşturulmamıştır.Evsel sıvı atıkların zararsız hale getirilmesi için Niğde merkezde ve Bor ilçesinde arıtma tesisi faaliyete geçirilmiştir. Niğde ve Bor Organize bölgeleri arıtma tesislerinin faaliyete geçmesi halinde yer üstü ve yer altı suyu kirlenme durumu ortadan kalkacaktır. Sanayi tesislerinden kaynaklanan atıkların arıtılması için arıtma tesisleri yapılmaktadır. Bu amaçla; Niğde ve Bor Organize bölgelerinde arıtma tesisi projeleri yaptırılmış olup ihale safhasındadır. Birko İplik ve Makine halısı dokuma fabrikasının biyolojik ve kimyasal arıtma tesisi faaliyettedir. Göknur Meyve Suyu fabrikasının arıtma tesisi mevcuttur. Aksu Meyve Suyu fabrikasının ön arıtma tesisi yapılmıştır

Nevşehir gibi Niğde ilinde de turizm yoğunluklu bölgelerde özellikle otellerde, insanların toplu olarak atık ürettiği alanlarda hastane, okul, lokanta vb alanlarda atıkları ayrı toplama zorunlu hale getirilmelidir. İl merkezi dışında kalan alanlarda çöplerin ayrı toplanmasına dönük çalışmalar yapılmalıdır. Aktarma istasyonları kurularak bütünlüklü bir katı atık yönetim planı oluşturulmalıdır. Tehlikeli, atıklar ayrı toplanmalı ve yönetmeliklere uygun olarak bertaraf edilmelidir. Gerek belediyelerin atık ve çöp sorunları gerekse organize sanayilerin atıkları için kurulacak tesislerin ortaklaşa yapılacağı ve çalıştırılacağı birliklerin kurulması gerekmektedir. Bu birliklerin üyeleri ilgili belediyeler veya ilgili kurumlar olmalıdır.

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

4.5 FİZİKSEL MEKAN GELİŞİMLERİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER

4.5.1 Kentsel Gelişme Alanları

Verilen tablolardan da görüldüğü gibi il genelinde belediyelerin imar planlarında bu planın projeksiyon nüfusunun ihtiyaç olacağı alandan çok daha fazla bir alan gelişmeye konut alanı olarak açılmıştır. Dikkate alınan kriterler doğrultusunda belediye bazında önerilen gelişme alanları aşağıdaki tabloda verilmiştir. (tablo 17)

MEVCUT ÖNERİ ALAN PLAN HESAPLARI

İL İLÇE BELEDİYE ADI YERLEŞİK ALAN (HA) ÖNERİ KENTSEL GELİŞME ALANI (HA)

NİĞDE ALTUNHİSAR ALTUNHISAR 158 119 NİĞDE ALTUNHİSAR ÇÖMLEKÇİ 34 34 NİĞDE ALTUNHİSAR KARAKAPI 190 139 NİĞDE ALTUNHİSAR KEÇİKALESİ 118 78 NİĞDE ALTUNHİSAR YAKACIK 143 59 NİĞDE ALTUNHİSAR YEŞİLYURT 49 22 NİĞDE ALTUNHİSAR ULUKIŞLA 74 16 NİĞDE BOR BAHÇELİ 135 234 NİĞDE BOR BOR 782 493 NİĞDE BOR ÇUKURKUYU 280 86 NİĞDE BOR KARANLIKDERE 71 133 NİĞDE BOR KEMERHİSAR 261 378 NİĞDE BOR KIZILCA 85 118 NİĞDE ÇAMARDI BADEMDERE 66 54 NİĞDE ÇAMARDI BURÇ 134 99 NİĞDE ÇAMARDI ÇAMARDI 117 97 NİĞDE ÇİFTLİK AZATLI 90 146 NİĞDE ÇİFTLİK BOZKÖY 112 38 NİĞDE ÇİFTLİK ÇİFTLİK 122 169 NİĞDE ÇİFTLİK DİVARLI 60 101 NİĞDE ÇİFTLİK KİTRELİ 67 30 NİĞDE MERKEZ AKTAŞ 62 35 NİĞDE MERKEZ ALAY 139 66 NİĞDE MERKEZ BAĞLAMA 193 38 NİĞDE MERKEZ ÇAVDARLI 138 40 NİĞDE MERKEZ ÇAYIRLI 151 115 NİĞDE MERKEZ DİKİLİTAŞ 32 13 NİĞDE MERKEZ DÜNDARLI 136 45 NİĞDE MERKEZ EDİKLİ 273 31 NİĞDE MERKEZ ELMALI 56 93 NİĞDE MERKEZ FERTEK 27 460 NİĞDE MERKEZ GÜMÜŞLER 117 80 NİĞDE MERKEZ HACIABDULLAH 126 20

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

NİĞDE MERKEZ HACIBEYLİ 48 24 NİĞDE MERKEZ İÇMELİ 52 50 NİĞDE MERKEZ KARAATLI 137 71 NİĞDE MERKEZ KAYIRLI 45 76 NİĞDE MERKEZ KİLEDERE 154 234 NİĞDE MERKEZ KONAKLI 184 130 NİĞDE MERKEZ KOYUNLU 183 330 NİĞDE MERKEZ NİĞDE 1,006 1,124 NİĞDE MERKEZ ORHANLI 146 74 NİĞDE MERKEZ OVACIK 130 67 NİĞDE MERKEZ SAZLICA 140 168 NİĞDE MERKEZ YEŞİLGÖLCÜK 431 240 NİĞDE MERKEZ DEĞİRMENLİ 62 67 NİĞDE MERKEZ YILDIZTEPE 195 144 NİĞDE ULUKIŞLA AKTOPRAK 105 44 NİĞDE ULUKIŞLA ÇİFTEHAN 12 4 NİĞDE ULUKIŞLA DARBOĞAZ 77 26 NİĞDE ULUKIŞLA YENİYILDIZ 32 40 NİĞDE ULUKIŞLA ULUKIŞLA 120 175 İL TOPLAMI 7,816 6,537

Tablo 17 Gelişme alan önerileri

Bu tabloda önerilen nüfus ve yerleşmeler kentsel alanları göstermektedir. Hesaplanan 2025 yılı projeksiyon nüfus sonuçlarına göre Nevşehir ilinde küreselleşmenin ve özellikle turizm sektörünün yarattığı kentleşme nedeniyle kır nüfusu optimum tutulup gelişme eğilimlerinin daha çok kentlerde olacağı düşüncesiyle 447.200 kişi kentsel alanlarda, 77.300 kişi ise kırsal alanda öngörülmüştür. Kentsel gelişme alanları önerilirken, bazı belediyelere ait planlardaki gelişmeler sınırlandırılmıştır. Bunların gerekçeleri ise şu şekildedir;

Bağlama (Merkez), Bor ilçe merkezi, Çayırlı (Merkez), Elmalı (Merkez), Divarlı (Merkez), Dündarlı (Merkez), Gümüşler (Merkez), Hacıabdullah (Merkez), Kemerhisar (Bor), Kitreli (Merkez), Ulukışla (Altunhisar), Yakacık (Altunhisar) belediyelerinin mevcut imar planlarında gösterilen tarım alanları aynen korunup Çevre Düzeni Planı’na işlenmiştir. Bu tarım arazilerinin istisnalar dışında tarımsal üretim amacı dışında kullanılamaması, arazi toplulaştırması ve toprakların erozyon ve kirlenmeden korunması gibi konularda uyulması gereken ilkeler ve esaslar plan notlarında ve koruma-geliştirme ilkelerinde belirtilmiştir. Ayrıca Altunhisar ilçesine bağlı Yeşilyurt belediyesinde Yeşilyurt deresinin etrafında yaklaşık 15 hektarlık bir alan, sel baskını nedeniyle mevcut imar planında gösterilen yapı yasağından dolayı gelişmeye açılmamıştır.

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

Altunhisar ilçe merkezinin 2025 yılı projeksiyon nüfusu 5.500 kişi olarak hesaplanmıştır. Mevcut tarım topraklarının sınıfı olarak özel ürün arazisi ve dikili tarım arazisi olarak gözüken 52 hektarlık bir alana tarımsal verimliliğin ve sürdürülebilirliğinin sağlanması için gelişme önerilmemiştir. Açılan 119 hektarlık gelişme alanı projeksiyon nüfusun ihtiyacını karşılayabilecek niceliktedir.

Azatlı belde belediyesi, merkezinden geçen Gavurarkı deresi nedeniyle verimli tarım topraklarına sahiptir. Belediye tarafından yapılan 591 hektarlık imar planının uygulanması mutlak tarım arazilerinin, dikili tarım arazilerinin ve özel ürün arazilerinin yapılaşmaya açılarak yok olmasına neden olacaktır. Tarım arazilerinin yok edilmesi geri dönüşümü olmayan tahribatlara neden olmakla beraber, tarım arazilerinin parçalanmasına ve tarım ürünlerinin azalmasına neden olacaktır. Ekonomisi tarıma dayalı bir yerleşmede hem doğal kaynakların sürdürebilirliğinin sağlanması açısından hem de tarım sektörünün desteklenmesi açısından bu tür araziler korunmalıdır. Bu nedenle Azatlı belediyesinin mevcut plan sınırları içinde 146 hektarlık bir alanın 2025 nüfusuna yeterli geldiği hesaplanarak gelişmeye açılmıştır. Geri kalan alanlar bugünkü arazi kullanımı devam ettirilecek tarım topraklarıdır.

Doğu kısmı verimli tarım topraklarından oluşan Bademdere Belediyesi’nin 2025 nüfusu 3.800 kişi olarak kabul edilmiştir. Plan bütünlüğü açısından tüm kentlerde projeksiyon nüfus hesapları üstel yöntemle hesaplanmış olup, Bademderenin 1990 sayımından önceki nüfus bilgilerine ulaşılamaması dolayısıyla elde edilen projeksiyon nüfusunun gerçekçi olmadığı görülmektedir. Bugün beldenin 2000 nüfus sayımına göre 3278 kişi olan nüfusun da altında olması ve etrafının verimli tarım arazileri ile çevrili olması 2025 yılı nüfus kabulünün 3.800 kişi olmasına yol açmıştır. Çevre Düzeni Planı, verimli arazileri korumayı hedeflediğinden bu alanlar üzerine gelişme önerilmesi planın ilkeleri ve hedefleri açısından uygun değildir. Mutlak tarım arazileri çıkarıldığı zaman kalan alan, eklenecek olan nüfusun ihtiyacını karşılamaya yetmeyeceğinden dolayı 54 ha. olarak hesaplanan ihtiyaç gelişme alanının 28 ha.lık kısmı plan sınırı dışarısına önerilmiştir.

Bor ilçesine bağlı Bahçeli Belediyesi’nin mevcut imar planlarında kuzeye doğru projeksiyon nüfusunun ihtiyacı olandan 2-3 kat fazla bir gelişme verildiği görülmüştür. Nüfus kriterinin yanında bu gelişmenin özellikle mutlak tarım arazilerine ve özel ürün arazilerine verilmiş olması Çevre Düzeni Planı’nın temel ilkelerine aykırı düşmektedir. Bu tür tarım arazileri zayıf ekonomi ve nüfus azalması nedeniyle yok olmakla karşı karşıya kalmaktadır.

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

Tarım arazilerinin korunmasında doğal kaynakların sürdürülebilirliğinin sağlanması yanında ekonomik hareketliliğin ateşleyicisi olması çok önemli bir faktördür. Bu nedenle Bahçeli Belediyesi’nde 234 hektarlık bir gelişme alanı önerilirken 398 hektarlık bir tarım arazisinin korunması hedeflenmiştir.

İller bankası tarafından imar planına başlanmış olan Burç belediyesinin projeksiyon nüfusu merkezde 3.600 kişi olarak hesaplanmıştır. Plan sınırları belirlenen yerleşme için Çevre Düzeni Planı’nda 99 hektarlık bir alanın gelişmeye açılması projeksiyon nüfus için yeterli olacaktır. İldirözü deresinin tarım toprakları içerisinde kalan bölümünün çevresine su kaynaklarının korunması ilkesine bağlı olarak ağaçlandırılacak alan önerilmiştir. Gelişme kriteri olarak ulaşım ilişkileri, topografya - doğal yapı ve mevcut fizik mekan özellikleri göz önünde bulundurularak gelişme kuzeye verilmiştir.

Çömlekçi belediyesinin projeksiyon nüfusu 2.500 kişidir. Mevcut imar planlarında ihtiyaç olandan çok daha fazla bir alanın ulaşım aksı boyunca verimli tarım topraklarına doğru açıldığı görülmüştür. Kırsal kalkınmanın sağlanabilmesi açısından tarım topraklarının korunması gereklidir. Hem nüfus kriteri hem de doğal kaynakların sürdürülebilirliğinin sağlanabilmesi amacıyla 34 hektarlık bir alanının 2025 nüfusuna yeterli geleceği hesaplanarak gelişmeye açılmıştır.

Birçok belde belediyesinde olduğu gibi Değirmenli belediyesinde de projeksiyon nüfusun ihtiyacı olandan çok daha fazla gelişme alanı tarımsal niteliği korunması gerekli alanlara, ulaşım aksı boyunca Ovacık-Yarhisar yoluna kadar verilmiştir. Tarım arazilerinin imara açılarak doğal özelliklerini kaybetmemeleri amacının yanında 2025 yılı projeksiyon nüfusu düşünüldüğünde, önerilen 67 hektarlık alanın yeterli olduğu görülmüş ve kuzeydeki 46 hektarlık alana gelişme önerilmemiştir. Bu alanın tarımsal niteliklerinin sürdürülebilirliğinin sağlanması için uygulanması gereken ilkeler ve esaslar plan notlarında belirtilmiştir.

Fertek yerleşmesinde ulaşım ilişkileri, Niğde merkezin hinterlandında bulunması ve güneyinde kurulan Organize Sanayi Bölgesi nedeniyle nüfus artışı ve sanayiye bağlı ekonomik hareketlik görüleceği düşünülmektedir. Bu nedenle gelişme, esnek bir planlama anlayışı sağlayabilme amacıyla projeksiyona yönelik ihtiyacın üzerinde, mevcut plan sınırı dahilinde güneye doğru 281 hektar olarak önerilmiştir. Yerleşmenin doğusunda yaklaşık 50 hektarlık bir alan gelişme kriterleri düşünüldüğünde OSB’nin çekilicilik yaratmasından

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

etkilenmeyecek olması ve korunması gerekli tarım topraklarına sahip olması nedeniyle gelişmeye açılmamıştır.

Niğde Merkez ilçesine bağlı Kayırlı belediyesi mevcut imar planı sınırları dahilinde toplam 20 hektarlık kentsel sit alanları bulunmaktadır. Sit alanlarına baskıyı azaltmak amacıyla bu alanlara gelişme verilmemiştir. Geri kalan 76 hektarlık alan gelişme alanı olarak kabul edilmiş olup 2025 yılı projeksiyon nüfusuna yeterli gelmektedir. Sit alanlarının korunması yalnızca sınırlar içinde alanın korunmasıyla değil çevresiyle bir bütün oluşturulup koruma-kullanma dengesinin sağlanmasıyla olmalıdır.

Mevcut imar planı 281 hektarlık bir alanı kaplayan Kızılca belediyesinin yerleşik alanı 85 hektardır. Yerleşmenin gelişme potansiyelleri dikkate alındığında 2025 yılında 3.000 kişilik bir nüfusa sahip olacağı öngörülmüştür. Ulaşım, sosyo-ekonomik yapı, fizik mekan gibi kriterler göz önünde bulundurularak 118 hektar gelişme alanı önerilmiştir. Yerleşmenin doğusunda ve batısında bulunan tarım topraklarının korunabilmesi amacıyla gelişme verilmemiştir. Bu alanlarda uygulanması gereken ilkeler ve esaslar plan notlarında belirtilmiştir. Niğde Merkez ilçesine bağlı Kiledere belediyesinin mevcut imar planından gelen tarım alanları mümkün olduğunca korunmuştur. Yerleşmenin doğusundaki ve kuzeydoğusundaki tarım alanları, projeksiyon nüfusun ihtiyacını karşılayabilmek amacıyla gelişmeye açılmış ve toplamda 5.500 kişilik nüfusa yönelik olarak 234 hektar gelişme alanı önerilmiştir. Orhanlı belediyesinin 2025 yılı projeksiyon nüfusu 5.000 kişi olarak öngörülmüştür. Mevcut planlarında özel ürün arazilerine gelişme verilmiştir. Özellikle kırsal yapıya sahip yerleşmelerde doğal değerlerin sürdürülebilirliğinin yanında ekonomik olarak da tarım topraklarının korunması gerekir. Yerleşmenin batısına yaklaşık 74 hektarlık bir alan gelişmeye açılmış olup doğusunda ve güneyinde bulunan verimli tarım toprakları korunarak arazi kullanımlarının devamı sağlanmıştır. Sazlıca belediyesinin kuzey-kuzeybatı ve batı tarafı planda da gösterildiği gibi jeolojik açıdan yerleşmeye sakıncalı alandır. Bu nedenle plan sınırları dahilinde bu alanlara gelişme önerilmemiştir. 2025 yılı projeksiyon nüfusu 6.000 kişi olan Sazlıca belediyesinde jeolojik açıdan yerleşilebilir olan 71 hektarlık bir alan Niğde-Adana yolu çevresinde gelişmeye açılmıştır. Mevcut plandan gelen 96 hektarlık bir alanla beraber toplam 168 hektarlık bir gelişme önerilmiştir. Jeolojik açıdan sakıncalı alanda aynı zamanda mutlak tarım arazileri bulunmaktadır. Tahribatı sonucunda geri dönüşümü olamayan bu alanların korunması kırsal

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

kalkınmanın sağlanabilmesi açısından önemlidir. Gelişmenin batı yerine doğuya doğru olması tarım topraklarının sürdürülebilirliği için de gereklidir. Ulukışla belediyesine ait plan sınırları içerisindeki alanın kuzey kesimindeki toprakların büyük kısmı orman arazisi içerisinde kalmaktadır. Orman alanlarının korunması gerektiğinden bu alanlar gelişme verilmemiştir. Orman arazisinin ortasında kalan tarım alanlarına açılacak olan gelişme alanı, ormana baskı yaratacağından dolayı bu kesimdeki tarım toprakları da gelişmeye açılmamıştır. Belediye plan sınırının güneyinde yoğunlaşmış olan mevcut yerleşik alanın çevresi gelişme için en uygun olarak seçilmiş ve bu bölgeye 175 hektarlık gelişme alanı önerilmiştir.

4.5.2 Gelişme Eğilimleri

Raporun 2.6.3.7. Hasandağı ve Melendiz Dağı başlığı altında geçen ekosistem ve önemli doğa alanları sınırlarını kapsayan alan ekolojik açıdan önemli olup koruma amaçlı planının yapılması önerilmektedir. Plan kapsamında Çiftlik ve Altunhisar ilçe sınırlarının tamamına yakını ve merkez ilçeye bağlı Kayırlı Belediyesi yer almaktadır. Ulukışla ilçe merkezi ve ilçeye bağlı Aktoprak, Darboğaz , Çiftehan ve Yeniyıldız belediyelerini kapsayan alandır. Aynı zamanda bu alan il sınırlarına kadar dayanan Bolkar Dağlarını da içine almaktadır. Çevresel tahribatın etkilerini hissettirmeye başladığı Bolkarlar’da, çevre koruma plan ve uygulamalarına henüz geçilememiştir. Bolkar Dağları’nın sahip olduğu turizm potansiyelinin ve ekolojik yapının koruma-kullanma dengeleri oluşturulmak kaydıyla değerlendirilmesi kaçınılmazdır. Nitekim bu amaçla T.C. Turizm Bakanlığı, “Kış Turizm Merkezi” kapsamında Bolkar Dağları’nı da değerlendirmeye almıştır. Bu alanda Koruma-Geliştirme Amaçlı Çevre Düzeni planının üretilmesi gerekmektedir. Raporun 2.6.3.8. Aladağlar başlığı altında geçen ve Uluslararası kriterlere göre hem Ö.D.A. ( Önemli Doğa Alanı) hem de Ö.B.A. (Önemli Bitki Alanı) statüsünde olan bu ekosistem Çamardı ilçesi ile birlikte değerlendirilerek Burç, Bademdere ve Niğde merkez ilçeye bağlı Dündarlı belediyesini de içine almaktadır.

5.AKSARAY Tarım ve hayvancılık Aksaray ilinde temel geçim kaynağı olarak görünse de son yıllarda yatırımlar ve ulaşımın etkisiyle sanayi sektörünün yoğun olduğu bir kent olma yolundadır. 2025 yılında çevre illerdeki sanayi kapasitelerinin dolacağı varsayımıyla ve

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

ulaşılabilirliğin etkisiyle sanayi sektörünün Aksaray ilinde gelişmeye devam edeceği ve bu sektörde planlama bölgesi içinde lokomotif kent olacağı öngörülmüştür.

5.1 NÜFUS Aksaray ilinde 2025 yılı tahmini nüfus 420.500 merkez ilçede, 230.000 kişi ise diğer ilçe ve kırsal yerleşmelerde yer almak üzere toplam 650.500 kişi olarak öngörülmektedir. (tablo 14) Planlama alt bölgesinde 2025 yılı öngörü nüfusunda göre ilave olarak 252.000 kişi önerilirken mevcut imar planları ile gayri meskun sahalarda yaklaşık olarak 3.619.000 kişilik nüfusun emilebileceği hesaplanmıştır. Mevcut imar planlarında toplam 12.144 ha gelişme alan önerilirken planlama ilke ve kararları doğrultusunda 8.760 ha gelişme alanı önerilmiştir.

Aksaray İli Nüfus Projeksiyonu (2005-2025) ve Nüfus Öngörüsü Yıllık Üstel Yöntem Öngörülen 2000 Yılı Nüfus Nüfus İlçeler Nüfusu Artış Hızı 2005 2010 2015 2020 2025 (2025)

Merkez ilçe 236,56 0.02202 264,09 294,824 329,135 367,439 410,200 420,500 Ağaçören 15,869 -0.01542 14,692 13,602 12,592 11,658 10,793 20,000 Eskil 28,952 0.02695 33,128 37,906 43,373 49,629 56,788 33,500 Gülağaç 26,874 0.01437 28,876 31,027 33,338 35,821 38,489 40,000

AKSARAY Güzelyurt 16,836 -0.00203 16,666 16,498 16,331 16,166 16,003 18,000 Ortaköy 58,873 0.01902 64,746 71,205 78,308 86,120 94,711 100,000 Sarıyahşi 12,120 0.00951 12,710 13,329 13,978 14,659 15,373 18,500 İlçe Toplamı 396,084 ----- 434,908 478,39 527,056 581,492 642,357 650,500 İl geneli 396,084 0.01808 433,554 474,569 519,464 568,607 622,398 650,500 Tablo 18 Aksaray ili Nüfus Projeksiyonu

Aksaray merkez yerleşmesinin sanayinin de etkisiyle büyümesi; Aratol, Sağlık ve Hamidiye gibi belediyelere doğru gelişmesi ve bu illerle bütünleşecek durumda olması nedeniyle idari yapını yeniden gözden geçirilmesi gerekmektedir. Ayrıca kırsal alanlardan ilçe merkezlerine ve kent merkezine göç olması nedeniyle optimum nüfusu sağlamayan belediyelerin kalkınma öncelikli planlarının yapılması ve bir an önce uygulanması gerekmektedir.

5.2 EKONOMİK YAPI Sektörel dağılımın son yıllardaki gelişimine bakıldığında sanayideki pay %7’ler olduğu görülmektedir. Gelecekte bu oranın daha da artacağı ve kentin tarım-sanayi kenti olacağı görülebilmektedir. Mevcut organize sanayi büyüklüğünde yeni bir organize sanayinin

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

daha oluşturulduğu ve talep doğrultusunda gerçekleştirildiği dikkate alınırsa bu değerlendirme yanlış olmayacaktır. Mevcut sektörel dağılımdan farklı olarak sanayi ve etkileşimli olarak hizmet ve inşaat sektöründe artış olacağı öngörülmektedir. Bu değişimler aşağıdaki tablolarda gösterilmiştir. (tablo 19-20)

AKSARAY Mevcut Öneri Nüfus 396.084 650.500 Aktivite oranı 39.93% 40.00% İşgücü 158.157 260.000 Tablo 19 Aksaray ili mevcut ve öneri nüfus, aktivite oranı ve işgücü

Sektörel Dağılım (%) AKSARAY Mevcut (2000) Öneri (2025) Tarım 69.97% 50,00% Sanayi 5.67% 22,90% Hizmet 20.44% 22,00% İnşaat 3.39% 5,10% Tablo 20 Aksaray İli Öneri Sektörel Dağılım7

5.2.1 Tarım Aksaray’ın ekonomik yapısı tarım ve hayvancılığa dayalıdır. İl geniş ve verimli bir ovaya sahiptir. Verimli tarım topraklarına sahip ilde hububat, baklagiller, yem bitkileri, sanayi bitkileri yetiştirilmektedir. Aksaray’da il nüfusunun büyük bir kesimi geçimini tarım ve hayvancılıktan sağlamaktadır. Tarımda kullanılan araziler, ilin toplam arazisinin % 44’ünü meydana getirmekte ve 322.984 hektarlık bir alanda tarla tarımı yapılmaktadır. Bu değer tarım arazilerinin % 97’sine karşılık gelmektedir. Tarım arazilerinin kullanım amacı bakımından tarla tarımından sonra sırasıyla, bağ, meyve ve sebze arazileri yer almaktadır. Aksaray ilinin sanayi gelişimine paralel olarak tarımda organizasyon ve modernizasyon yapıldığı takdirde ürün verimi ve değeri artacaktır. Şeker pancarı üretiminde uygulanan kota politikaları nedeniyle alternatif ürünlere yönelmeli ve ürün çeşitliliğine gidilmelidir.

7 Sektörel dağılım 2000 DİE verilerinden alınmıştır.

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

Tarım kesimi evrensel olarak gelenek ve göreneklerine bağlı, bu nedenle de değişime karşı oldukça tutucu bir kesimdir. Tarım sektörünün doğasının gereği olan bu tutumun kırılması için ülkemiz tarım politikaları tüm yeni oluşumlar için deneme çiftlikleri yolu ile yerinde ve görerek eğitme yöntemi üzerine kurulmuştur. Bu doğru ve geçerli yöntemin uygulanmasını da İl Tarım Müdürlükleri üstlenmektedir. Aksaray İl Tarım Müdürlüğü’ nün ve bu konuda yetkin olan Ziraat Mühendisleri Odasının yerleşme için tarımsal gelir ve istihdamı arttırıcı bu uygulama da doğru önderlik konusunda hiç vakit geçirmeden harekete geçmesi gerekmektedir. Gelişen sanayinin tarım arazilerine baskısını azaltmak için mutlak tarım arazileri, dikili tarım arazileri ve özel mahsul arazilerini korumaya yönelik plan kararları plan notlarında belirtilmiştir. 2025 yılı sektörel dağılımda tarım oranı düşmesine rağmen ürünlerin sanayide değerlendirilmesiyle tarımsal üründe verim artışına neden olacağı ve istihdam sağlayacağı öngörülmüştür. 5.2.2 Sanayi Orta Anadolu’nun ortasında kuzey-güney,doğu-batı doğrultusundaki karayollarının kesişme noktasında yer alan, 1989 yılında yeniden il olan Aksaray yurt içi ve yurt dışına mal ve hizmet üreten ve üretmeye devam eden, Türkiye’nin Anadolu’daki sanayi kentlerinden biridir.Aksaray, 1998 yılı içerisinde Kalkınmada 1. Derece de Öncelikli İller arasında yer alarak bu önceliklerin vermiş olduğu avantajlardan teşvik tedbirleri gibi desteklerle daha da gelişen, göç alan cazibe merkezi bir il olarak sanayi ve ekonomisiyle gelişen bir ildir. Kirletici sanayiyi kontrol altına almak amacıyla; ilgili kurum ve kuruluşların görüşü doğrultusunda ve doğal eşikler dikkate alınarak özel sanayi bölgelerinin (ihtisaslaşmış sanayi bölgesi) ayrılması, kontrol mekanizmalarının ve çevresel önlemlerin ayrıntılı olarak belirlenmesi sağlanmalıdır.. Sanayi yatırım kararları oluşturulurken, mevcut potansiyelin yanı sıra, gelmesi muhtemel yeni yatırımların da Aksaray’ın ekonomik gelişmesini sağlayacak sektör olarak tanımlamış olan turizm ve tarım sektörleri ile uyumu noktasında olağanüstü bir duyarlılığın taşınması gerektiği daima göz önünde tutulmalıdır. Bu duyarlılık ise çevresel etkileri en az olan sanayi türlerine yörede öncelik verilmesi, mevcut sanayilerin kirleticilik düzeylerinin izlenerek, çevresel etkilerin azaltılması için gerekli önlemlerin alınmasının sağlanması olarak özetlenebilir. Kısacası sürdürülebilirlik ilkelerinin gerekleri sanayi yatırım kararlarının değerlendirilmesi aşamasında toplumun ortak yararı ile çevre ve kültür değerlerinin korunması ve geliştirilmesi ilkeleri süzgeci kullanılarak uygulanması için gereken hassasiyet

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

gösterilmelidir.Konumu ve gelişme potansiyeli de göz önünde bulundurularak Aksaray- Adana yolu üzerinde mevcut OSB’nin yanına yeni sanayi alanı ve depolama alanı önerilmiştir.

Mevcut Mevcut Emilebilecek Öneri Öneri Öneri Alan Toplam IL Tipi Durum İstihdam Alan İstihdam İstihdam Alan Kull. Sanayi (Ha) İstihdam (Kişi) (Kişi) Kull.(m2) (Kişi) (Kişi) (m2) Alanı(Ha)

KÜÇÜK Boş 37.00 0 66.47 5,567 43,250 200 865 53,180 SANAYİ Dolu 29.00 4,363 66.47 0 Boş 413.00 0 1,820.00 2,269 OSB 0 _ 0 3,769 Dolu 273.00 1,500 1,820.00 0

AKSARAY Boş 47.00 0 213.85 2,198 SANAYİ 20,000 200 432 25,331 Dolu 67.00 3,133 213.85 0 TOPLAM 866.00 8,996 _ 10,034 63,250 _ 432 82,280

Tablo 21 Mevcut ve Öneri Sanayi Alanları8

Mevcut sanayilerde yaklaşık 9.000 kişi çalışırken boş sanayi alanlarının ve öneri sanayi alanlarının dolmasıyla 82.280 kişiye daha istihdam sağlanabilmektedir. (tablo 15) Diğer illerden farklı olarak Aksaray’da gelişen sanayinin daha tutarlı bir yapıya sahip olduğu görülmüştür. Aksaray’ın 2025 yılı kimliğinde sanayi sektörü öne çıkarak lokomotif görevi üstlenecektir. Küçük sanayi sitesi, çevre belediyelerin ihtiyaçlarını da karşılayabilmesi için Hamidiye yerleşmesinin doğusuna 865 hektar olarak önerilmiştir. Öneride 1298 hektarlık bir sanayi alanı olup çevresinde ekonomisi sanayiye dayalı illerin potansiyelleriyle paralel bir gelişme gösteren Aksaray ilinde sanayi alanlarının %72’lik bir kapasiteye sahip olacağı öngörülmüştür. Bu doluluk oranına göre yaklaşık 60.000 kişi sanayide istihdam edecek olup 2025 yılındaki sektörel dağılımda %23’lük bir paya sahip olacaktır. (tablo 21)

5.2.3 Hizmet 5.2.3.1 Ticaret Sanayideki gelişmenin hizmetleri etkileyeceği şüphesizdir. Özellikler önerilen fuar alanı ve yerinde pazarlama kavramları ile hizmet sektöründe gelişme olacaktır. Sektörel dağılımda %20’lik bir paya sahip olan hizmetler sektörünün sanayinin de çarpan etkisiyle %22’ye çıkacağı öngörülmüştür. Kentin gelişme potansiyeli ve mekansal gelişimi çerçevesinde nüfusun mevcut kent dokusuna ve ticaret alanlarına olan baskısını azaltacak, işlevselliklerine ve fonksiyonlarına

8 Sanayi alanı çalışan verileri 2006 Sanayi Brifing raporlarından alınmıştır.

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

göre kademelendirilmiş merkezler ile ticaret ve hizmet alanları oluşturulmalıdır.Bu alanlar bölge ekonomisine ve sanayisine hizmet edebilecek sektörlerin yer alacağı, bilgi ekonomisinin alt yapısının oluşturulduğu, yeni kentsel gelişme alanlarının ihtiyacının karşılandığı kentsel fonksiyonların yer alacağı merkezler olacaktır. 5.2.3.2 Turizm Aksaray tarih, kültür ve turizm değerleri açısından oldukça zengindir. Milat öncesi yerleşim yerleri ve Helenistik dönem, Roma, Bizans ve Selçuklu eserleri bölgede yaygın bir şekilde yer almaktadır. NORA (Viranşehir) antik kenti ve üzerindeki onlarca kilise ile kültür ve tarih turizmine de katkı sağlamaktadır.Aksaray’a 35 Km mesafede Ihlara yolu üzerinde Ziga kaplıcası vardır Hasandağı dağcılık ve kış sporları yapmaya elverişlidir. Halen yerli ve yabancı dağcı grupların rağbet ettiği Hasandağı’nda klimatizm, orman içi dinlenme alanı ve yaylacılık ile dağ bisikleti, atlı tur gezileri ve doğa yürüyüşü yapılmaktadır. Üzerinde NORA (viran şehir) antik kenti ile onlarca kilise mevcuttur. Ihlara Vadisi Aksaray-Nevşehir karayolunun 11. km.sinde yer alan bir vadidir. Hasan dağı’ndan çıkan bazalt ve andezit yoğunluklu lavların soğumasıyla ortaya çıkan çatlaklar ve çökmeler kanyonu oluşturmuştur. Bu çatlaklardan yol bulan kanyonun bugünkü halini almasını sağlayan Melendiz çayına ilk çağlarda Kapadokya ırmağı anlamına gelen ‘Potamus Kapadukus” denilmekteydi. 14 km. uzunluğundaki vadi Ihlara’dan başlar, Selime’de son bulur. Vadi boyunca kayalara oyulmuş sayısız barınaklar, mezarlar ve kiliseler bulunmaktadır. bazı barınaklar ve kiliseler yeraltı şehirlerinde olduğu gibi birbirlerine tünellerle bağlantılıdır. Kültür turizmi potansiyeline sahip Ihlara’nın turizm gelişme planların yapılarak uygulanması gerekmektedir. Değerlendirilebilecek turizm potansiyellerinin başında; • Aksaray’da baraj göletlerinin plajlarında suya girme imkanı mevcuttur. Gerek Mamasun ve gerekse Hirfanlı baraj göllerinin sığ olan kıyı kesimlerinde yüzme imkanı vardır. • Halen dağcıların rağbet ettiği Hasandağı, her yıl yüzlerce dağcının tırmanış yaptığı, doğa yürüyüşü (trekking), dağ bisikleti ve atlı tur yapmayı sevenlerin ilgi gösterdiği, klimatizm ile raksiyon (orman içi dinlenme) alanları bulunan pek çok çeşitliliğe sahip bir dağımızdır. • NORA (viran şehir) antik kenti ve üzerindeki onlarca kilise ile kültür ve tarih turizmine de katkı sağlamaktadır.

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

• Yaz aylarında çevre halkı tarafından yaylak olarak değerlendirilmektedir. Hem otlak hem de yayla olarak kullanılmakta olan bu yöremiz soğuk su kaynaklarının çok bol bulunduğu ve eski adı NAZYAN şehri kalıntılarına sahip olması açısından da önemli turizm çekiciliği olan bir yerdir. • Tatil günlerinde çevre halkı bölgedeki Tuzlusu, Regülatör, Mamasun Barajı, Ziga Kaplıcaları, Ihlara ve Manastır Vadisi, Hasandağı Orman İçi Dinlenme Yeri gibi eğlenme ve dinlenme yerlerine giderek tatillerini değerlendirmektedir. Bu da çevre turizmine tatil günlerinde önemli bir hareketlilik getirmektedir. • Avcılık yönünden Aksaray tabiatın insanoğluna bahşettiği ender yerlerden birisidir. Ağustos ayının 15’inde açılan ilk sezon avları, Yeşilova, Yeşiltepe, Peçenek ve Gülağaç bölgelerinde çil keklik, bıldırcın ve bağırtlak avı olarak Eylül ayı sonlarına kadar devam eder. Ekim, Kasım ve Aralık aylarında Hasandağı bölgesinde keklik ve tavşan avı yapılır.Kış aylarında çulluk, kaz ve ördek ile tavşan avı büyük önem taşır. Ayrıca her mevsim tilki avı yapılmaktadır. • Mamasun, Hirfanlı ve Kültepe Baraj göllerinde tatlı su levreği, aynalı sazan balıkları yetiştirilmektedir. Yine çok sayıda bulunan göletlerde levrek, sazan, alabalık ve yayın balığı yetiştirilmektedir. Melendiz dağlarından doğan ve Tuz Gölüne boşalan Uluırmakta çok sayıda mercan balığı bulunmaktadır. • Kaplıca olarak, Aksaray’a 35 km mesafede Ihlara yolu üzerinde Ziga kaplıcası vardır. • Hasandağı ve çevresi klimatizm bakımından en uygun bölgedir. Tabii güzelliği, tertemiz dağ havası ve soğuk kaynak suları ile dinlendirici bir özelliğe sahiptir. Gece konaklama imkanı olan Helvadere’de yılın bütün yorgunluğu giderip ormanı, soğuk suları ve dağ havası ile büyük bir rahatlama hissedilir. • Hasandağı dağcılık ve kış sporları yapmaya elverişlidir. Halen yerli ve yabancı dağcı grupların rağbet ettiği Hasandağı’nda klimatizm, orman içi dinlenme alanı ve yaylacılık ile dağ bisikleti, atlı tur gezileri ve doğa yürüyüşü yapılmaktadır. Üzerinde NORA (viran şehir) antik kenti ile onlarca kilise mevcuttur. • Bakanlar kurulu kararı ile kış sporları turizm merkezi ilan edilen Hasandağı’nda üç doğal kaya pisti mevcut olup 3600 kişi/saat kapasiteli mekanik tesis (teleksi, telesiyej) planlanmıştır. Konaklama tesislerinin kapasitesi 8 tesiste toplam 1235 yataktır. • 3 adet günübirlik tesis yer alacaktır. Şu anda alt yapı yatırımları kapsamında yolunun asfalt yapılması tamamlanmış ve 125 yataklı konaklama tesisinin yapımını da bitmiştir. Tesisle ilgili

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

çalışmalar devam etmektedir. Ayrıca, tesisin faaliyete geçmesi ile birlikte Kayak yanında yamaç paraşütü uygulamasına da başlanacaktır. • Kamp imkanları; belgeli kamping olarak sadece Ağaçlı Turistik Tesisleri bünyesinde bir kamping bulunmakla birlikte, Ihlara Vadisi ve Manastır Vadisi içerisinde ve Mamasun barajı civarında her zaman için kamp yapmak imkanı vardır. Alt yapı ve üst yapı çalışmalarının bir an önce tamamlayıp daha sonra tanıtım ve pazarlama hizmetlerine ağırlık vermek suretiyle turizmden daha çok gelir elde etmek yoluna gidilmelidir. Turizm gelişmesinin çevre üzerinde etkileri hakkında yapılmış bir çalışma bulunmadığından potansiyellerin ve gelişme ilkeleri doğrultusunda geliştirilecek turizm sektörüne yönelik “İl Turizm Master Planının ” uygulanması gerekmektedir.

5.2.4 Maden Aksaray’da yeraltı zenginlikleri olarak Güzelyurt ilçesinde Ponza ve kaolin, Ekecik yöresinde ise granit kaynakları mevcuttur. İlde maden sektörü ekonomide yok denecek kadar azdır. İlin geleceğinde de önemli görülmemektedir. Ancak mevcut madenlerin de tam kapasiteli işletilmesi ve ekonomiye daha çok katkı sağlayacak çalışmaların yapılması gerekmektedir. Madenlerin çıkartılması ve işletilmesiyle ilgili hükümler plan notlarında belirtilmiştir.

5.2.5 İnşaat Aksaray ilin de son yıllardaki sanayideki ciddi gelişme henüz inşaat sektörüne yeterince yansımamıştır. Kent nüfusundaki artış yine kent merkezinde yoğunlaşan yapılaşmayı getirmiştir. Yeni yerleşim alanları ve dolayısıyla yeni alt yapı ve ilgili sosyal tesisler inşaat sektörüne ivme kazandıracaktır. İnşaat sektörünün aldığı pay %3,40’tır. Bu pay kentin ekonomik yapısı kadar sosyal yapısının da bir sonucudur. Aksaray ilinin kentsel dönüşüm dediğimiz yeni sağlıklı yerleşim alanlarına ihtiyaç vardır. Birbirinin etkileşimi içinde olan sanayi-hizmet ve tarım sektörlerinin neden olduğu en büyük sonuçlardan biri kentlerin büyümesi ve yeni konut alanlarıyla ticaret alanlarına ihtiyaç duyulmasıdır. Bu gelişmeler özellikle Aksaray’da inşaat sektörüne büyük hareketlilik getirecektir.2025 yılında inşaat sektörünün sektörel dağılımda %5,10 gibi bir paya sahip olacağı düşünülmektedir.

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

5.3 SOSYAL VE TEKNİK ALTYAPI 5.3.1 Sosyal Yapı Aksaray iline bakıldığında hızla gelişen sanayi nedeniyle göç alıp nüfusun artmasına rağmen sosyal donatı alanlarının eksikliği göze çarpmaktadır. Sanayileşme sürecinde olan kentte günlük rekreasyon ihtiyaçların giderilebileceği toplumun sosyal yapısını pozitif yönde etkileyecek donatı alanlarının olmaması sosyal açıdan da çarpık kentleşmeye neden olmaktadır. Bölge içinde sanayi sektörüyle lokomotif kent olması öngörülen bu ilde rekreasyon alanı olarak spor, dinlenme, eğlence piknik vb. gibi aktivitelerin yapılabileceği bir kent parkı önerilmiştir. Aksaray-Adana yolu üzerinde üniversitenin güneyine içinde fuar alanı da olan 898 hektarlık bir kent parkı önerilmiştir. Aksaray da öngörülen fuar alanında sanayi, teknoloji ve inşaat ürünleri sergileri öncelikli olmak üzere eğlence ve sosyal aktiviteler katılarak kente önemli katkılar sunması düşünülmektedir. Fuar alanlarıyla amaç dünya ve ülkede ki gelişmelerin bu bölgede sergilenmesi , bölgede ki yeniliklerin ise dünya ve ülke standartları içerisinde yer almasıdır. Büyüme eğilimi içinde olan Aksaray’da diğer eksik olduğu düşünülen sosyal donatı ise halkın tarım ve sanayi hakkında bilinçlendirilebileceği verimliliklerini arttırıcı yönde gelişmelerin anlatıldığı eğitim alanlarıdır. Bu nedenle içinde meslek yüksek okulları, üniversite ve eğitim alanları olan 498 hektarlık bir üniversite alanı 899 hektarlık kent parkı ile Aksaray merkez yerleşmesinin arasına önerilmiştir. İlin güneyindeki jeolojik açıdan sakıncalı alanlar kentin nefes alabilmesi için ağaçlandırılmıştır. Mevcutta 3159 hektarlık alan, 3433 hektarlık öneri ve toplamda 6592 hektarlık ağaçlandırma ile ilgili hükümler plan notlarında gösterilmiştir.

5.3.2 Teknik Altyapı 5.3.2.1 Ulaşım Aksaray il merkezi, çevre illere ve ülkenin diğer bölgelerine dört devlet yolu ile bağlanmaktadır. Kuzeyde E-90 Yolu ile Ankara’ya doğuda Nevşehir’e, batıda Konya’ya ve güneyde E-90 Karayolu ile Niğde ve Adana yolu ile bağlantılar kurulmaktadır.Ulaşım açısından odak noktasında bulunması Aksaray ilinin ekonomik gelişimindeki en büyük etkenlerden biridir.

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

Kamulaştırılması yapılmış olan Aksaray havalimanı projesi yatırım programları dahilinde olmayıp inşaatı yarım kalmıştır. İlin kentleşme süreci göz önünde bulundurularak havalimanına ihtiyacı olduğu düşünüldüğünden çevre düzeni planında gösterilmiştir. Bu planda ilin Ankara üzerinden gelerek Aksaray kent merkezinden geçen ve Niğde- Ulukışla-Konya mevcut demiryolu hattına bağlanan bir demiryolu güzergahı önerilmiştir. Bu hat ilin Ankara, Konya ve Adana ulaşım bağlantılarını güçlendirecektir. 5.3.2.2 Kanalizasyon İl sınırları içerisinde yaklaşık 150 km kanalizasyon hattı vardır. Şehrin güney ve kuzey olmak üzere iki adet arıtma tesisi vardır. Kuzey Arıtma olarak adlandırılan arıtma tesisi kısmen çalışmakta olup, Güney Arıtma olarak adlandırılan artıma tesisi de burgulu pompaların arızalı olması nedeniyle çalışmamakta ve Güney Arıtma’dan çıkan sular arıtılmadan direk Karasu Deresi’ne dökülmektedir. Gülağaç İlçesi’nde kanalizasyon şebekesi mevcut değildir. İlçe’nin bütününde kanalizasyon şebekesinin faaliyete geçirilmesi gerekmektedir. Aileler evlerinde, atık sularını ve tuvalet atıklarını, fosseptik çukurlarına vermekte , bu da sağlık acısından tehlike arz etmektedir 2025 yılında su sıkıntısı yaşanacak olan ilde yer alan akarsu, dere, baraj gölü, göletler, doğal göllerin korunması düzenli kanalizasyon altyapısının oluşturulması ve uygun arıtma ile sonlandırılması ile olanaklıdır. Bu yönde ilgili kurum ve kuruluşların bir an önce araştırma yaparak uygulamaya geçmeleri gerekmektedir. 5.3.2.3 Su İl’in su ihtiyacı iki kaynaktan sağlanmaktadır. Bunlardan biri Mamasın Barajı, ikincisi Bağlı Kaynağı’dır. Mamasın Barajı’ndan ve Bağlı Kaynağı’ndan gelen su şehrin dışında arıtım tesislerinde toplanmakta, burada arıtılan su klorlanarak şehir şebekesine verilmektedir Aksaray ilinin yer altı ve yerüstü su kaynakları göz önünde bulundurularak su potansiyelinin 545,1 hm³ olduğu hesaplanmıştır. 2025 öngörü nüfusu 650.500’dür. Yapılan hesaplarda 2025 yılında yıllık su ihtiyacının 650,5 hm³ olduğu ortaya çıkmıştır. İleride yeterli olamayacak su kaynaklarının ilgili kurum ve kuruluşlarca araştırılıp potansiyellerin arttırılması gerekmektedir. Bu nedenle varolan su kaynaklarının korunup sürdürebilirliğinin sağlanması gerekmektedir. Bölgede yer alan akarsu, dere, baraj gölü, göletler, doğal göllerin korunması düzenli kanalizasyon altyapısının oluşturulması ve uygun arıtma ile sonlandırılması ile olanaklıdır. Sudaki tarımsal kirlenmenin önlenmesi diğer önemli konudur. Tarımsal gübreleme

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

çalışmalarının mutlaka bilimsel ilkelere doğrultusunda yapılması gerekmektedir. Gübrenin neden olabileceği ekonomik ve tarımsal verimlilik unsurları gözetilirken diğer taraftan yer altı ve yerüstü sularının kirlenmesi önlenmelidir. Yeraltı su kaynaklarına ilişkin araştırmalar yapılarak yönetim planı belirlenmeli ve su kaynaklarının korunmasına ilişkin tedbirler alınmalıdır. Bölgedeki akarsu, göl ve yer altı sularının kalitesi izlenmelidir. Bölgedeki sanayi kuruluşlarına arıtma tesisi olamayanlara ve işletmeyenlere çalışma izni verilmemelidir.

5.4 ÇEVRE 5.4.1 Önemli Doğa Alanları Niğde Üniversitesi Fen Edebiyat bölümü öğretim üyesi biyolog Doç. Dr. Ahmet Karataş’ın yaptığı bilimsel araştırmalarda Tuz Gölü çevresi “Önemli Kuş, Doğa ve Bitki Alanı”, Eskil Belediyesi içinde “Önemli Kuş Alanı” tespit edilmiş olup diğer illerde de olduğu gibi bu alanların özelliklerinin korunarak sürdürülebilirliğinin sağlanması için mevcut imar planları dışında uygulanacak yapılaşma koşulları plan notlarında verilmiştir. Bu alanlara yönelik alt ölçekli koruma amaçlı planlar yapılarak sınırları kesinleştirilecektir. Bu alanlarda koruma amaçlı plan çalışmaları Valilik aracılığı ile Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğünce yapılarak doğa koruma çalışmalarının aksatılmaması gerekmektedir.

5.4.2 Çevre Sorunları Aksaray il merkezinde Nevşehir’de de olduğu gibi trafikten kaynaklı gürültü kirliliği oluşmaktadır. “Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği” gereğince 30.06.2013 tarihine kadar nüfusu 250 binden fazla yerleşim alanlarında stratejik gürültü haritalarının hazırlanması gerekmektedir. Aksaray il merkezi ve ilçelerinde 2000 yılı genel nüfus sayımı sonuçlarına göre nüfusu 250 bini aşan bir yerleşim yeri bulunmamaktadır. Aksaray merkez nüfusu 236.560 kişi olup 30.06.2013 tarihine kadar 250.000 kişiyi aşacağı ön görülmektedir. Bu nedenle Aksaray ilinde gürültü haritası yapılmalıdır. 1997 yılı nüfus tespit çalışmalarına göre Konya, Aksaray, Cihanbeyli, Şereflikoçhisar, Kulu ve diğer belde ve köylerle birlikte bölgenin yaklaşık toplam nüfusu 870.000 civarındadır. Bu nüfusa ait evsel atıklar doğrudan dereler vasıtasıyla Tuz Gölü’ne ve havzasına ulaşmaktadır. Türkiye’nin tuz ihtiyacının yaklaşık %60-70’inin karşılandığı Tuz Gölü’nün evsel ve endüstriyel atıklarla kirlenmesi insan sağlığını her geçen gün tehdit etmekte olup, Konya’daki nüfus ve endüstriyel tesis sayısı arttığında – arıtma tesisleri kurulmadığı takdirde- Tuz Gölü üzerindeki baskılar çok daha fazla artacaktır.

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

Tuz Gölü’ne ilişkin çevre problemlerin çözümü için; • Tarım kirliliğine ait inceleme , araştırma ve tedbirler gerçekleştirilmeli, toprağın biyolojik çeşitliliği incelenecektir. • Alternatif tarım üretimi geliştirilip, gübre ve zirai mücadele konusunda çiftçi eğitimine önem verilmelidir. • Yer altı su kaynaklarına ilişkin araştırmalar yapılarak yönetim planı belirlenmeli ve su kaynaklarının korunmasına ilişkin tedbirler alınmalıdır. • Avcılıkla ilgili tedbirler acilen alınmalıdır. • Drenaj kanalı açılarak toprakların çoraklaşması önlenmelidir. • İlgili kurum ve kuruluşlar tarafından gerekli araştırmalar sonucunda düzenli katı atık depolama alanları oluşturulmalıdır. • Tuz Gölü ve çevresinin yakın bir zaman önce Özel Çevre Koruma Alanı (Ö.Ç.K.) ilan edilmiş olması oldukça yerinde bir karardır. Bununla birlikte Aksaray-Eskil-Gölyazı-Tuz Gölü arasında kalan tuzlu alanların daha etkin bir şekilde korunması yararlı olacaktır. Bu alanda; otlatma, avcılık ve bunun gibi flora ve fauna üzerine olumsuz etkileri olan tüm biyotik faktörlerin yasaklanması ve alanın yerinde korunması ülkemiz biyolojik zenginliklerin korunması açısından oldukça faydalı olacaktır. • Havzada tuzlu step vejetasyonu içinde yer yer dominant topluluklar oluşturan, tuzlu step topraklarında yetişen ve yabani form halindeyken dahi yeterince ekonomik tohum oluşturabilen türlerin ziraatçiler tarafından ıslah edilerek başta Tuz Gölü havzası olmak üzere tüm Türkiye’deki benzer habitatlarda yetiştirilebilen tarla bitkisi olarak ülke ekonomisine kazandırılması için çalışmalar yapılması faydalı olacaktır. • Öncelikle İç Anadolu’daki tuzlu havzalarda olmak üzere, tuzlu steplerin dominat türü olan ve bol miktarda eterik yağ içeren türlerin, özellikle ileride tarıma kazandırılmak istenilen bölgelerde yılda bir kaç kez biçimi yapılarak elde edilecek eterik yağın kozmotik, kimya, tekstil vs. sanayisinde kullanılma imkanlarının araştırılması yararlı olabilir. • Türkiye’deki tuzlu tavaların tarım yapılan kısımlarında veya tarıma kazandırılmak istenen kısımlarında başarılı olmak için: a-Tuzlu alanda yetişen hemen her bitki topraktan su almak için vücuduna bir miktar tuz depolayarak toprağın ozmotik basıncını yenmeye çalışır. Bu fizyolojik uyumdan yola çıkılarak, tarıma kazandırılmak istenen tuzlu alanlarda bir kaç yıl vejetasyon dönemi sonuna doğru yerden belli bir yükseklikte (yenilenme tomurcuklarına en az zararı vermek için) biçim

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

yapılarak, biçilen kısımlar ortamdan uzaklaştırılırsa topraktaki tuz miktarı zamanla azalacaktır. Ayrıca biçilen bu kısımlar da yem veya benzeri amaçlar için kullanılabilir. b-Yine ekolojik bir kural olarak, kuraklık tuzluluğun etkisini artıran bir etmendir. Şöyleki: kurak bir alanda % 1 oranındaki tuz bitkinin gelişmesine olumsuz bir etki yapıyorsa, sulanan bir alanda % 2-3 oranındaki tuzluluk ancak gelişmeye olumsuz etkide bulunabilmektedir. Bu durumdan hareketle, tarım yapılacak tuzlu alanlarda aşırıya kaçmamak kaydıyla yağmurlama usulü ile sulama yapmak ekilen ürünün tuzdan etkilenme şiddetini azaltacaktır. Ayrıca bu tip alanlarda sulama ile birlikte drenaj kanalları açılmasının üstten yıkanan tuzun kanallara geçmesini sağlayacağı ve böylece başarı oranının artabilir.

Çevre kirliliğinin engellenmesi açısından en önemli gelişme Aksaray ilinin doğalgaz kullanımına geçmiş olmasıdır.

5.4.3 Katı Atık Aksaray ilinde yaz aylarında üretilen katı atık yaklaşık 150 ton, kış aylarında ise yaklaşık olarak 250 ton civarındadır. Bu atıklar şehre 3-4 km. uzaklıkta bulunan Tuzlusu Mevkii’ndeki bir alana dökülmektedir. İlçelerde ise çöpler belediyenin göstermiş olduğu alana düzensiz olarak depolanmaktadır. Tehlikeli atıklarla ilgili olarak ilde atık depolama veya yakma sistemi yoktur. Ancak sanayi tesislerinden (Mercedes-Benz, Saray Tuz) çıkan tehlikeli atıklar (Atık yağ, kantin yağları, kurum, boya çamuru, fosfat çamuru ve arıtma çamuru) Tehlikeli Atıkları Taşıma Lisansı alan Aktentaş Tarım Endüstriyel A.Ş. tarafından alınarak İzmit İzaydaş Tesisleri’ne ve İzvar’a nakledilmektedir Ayrıca, ilde Tehlikeli Atık Taşıma Lisansı alan diğer bir firma da Cömertler İnşaat Sanayi ve Tic. Ltd. Şti.‘nin tehlikeli atık taşıma lisansı iptal edilmiştir. Mevcut olan katı atık depolama alanında gerekli ıslah çalışmaların yapılarak, Özel Çevre Koruma Kurumu Başkanlığı tarafından yapılması planlanan “Aksaray Katı Atık Düzenli Depolama Sahası ve Eskil Transfer İstasyonu” projesinin hayata geçirilmesi gerekmektedir. Bugünkü düzenlemede çöplerin toplanması, depolanması ve bertaraftı insan ve çevre sağlığı açısından uygun değildir. Bu nedenle çevre ve insan sağlığı açısından potansiyel tehlike oluşturan düzensiz katı atık depo sahasının kapatılarak, Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği esasları çerçevesinde düzenli depolama alanı yapılması gerekmektedir.

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

Özel Çevre Koruma Bölgesi olarak ilan edilen Tuz Gölü havzasının çevre değerlerini korumak, mevcut sorunları gidermek amacıyla, Özel Çevre Koruma Kurumu Başkanlığı tarafından yürütülen Tuz Gölü Entegre Çevre Projesi kapsamında ilde, Atık su arıtma tesisi ile katı atık düzenli depolama tesisi ve transfer istasyonu tesisinin hayata geçirilmesi gerekmektedir. Gerek belediyelerin atık ve çöp sorunları gerekse organize sanayilerin atıkları için kurulacak tesislerin ortaklaşa yapılacağı ve çalıştırılacağı birliklerin kurulması gerekmektedir. Bu birliklerin üyeleri ilgili belediyeler veya ilgili kurumlar olabilir. Örneğin Tuz Gölü Belediyeler Birliği kurularak hem arıtma ve çöp sorunlarını düşük maliyette çözmüş olacaklar hem de Tuz Gölü’nü korumuş olacaklardır. Bu birliğin üyeleri Tuz Gölü havza sınırı içerisinde yer alan belediyeler olacaktır. Belediyeler içinde keyfiyetçiliğe yer vermemek için valilik bünyesinde de yapılabilir. Belediyelerin katılım maliyetleri kriterini ise nüfus ve sanayisi ( Nitelik ve Nicelik açıdan) belirler.

5.5 FİZİKSEL MEKAN GELİŞİMLERİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER

5.5.1 Kentsel Gelişme Alanları

MEVCUT ÖNERİ ALAN PLAN HESAPLARI

İL İLÇE BELEDİYE ADI ÖNERİ KENTSEL YERLEŞİK ALAN (HA) GELİŞME ALANI (HA)

AKSARAY AĞAÇÖREN AĞAÇÖREN 338 181 AKSARAY AĞAÇÖREN CAMİLİ 246 120 AKSARAY ESKİL ESKİL ÖÇK BÖLGESİNDE ÖÇK BÖLGESİNDE KALDIĞI İÇİN ALAN KALDIĞI İÇİN GELİŞME AKSARAY ESKİL EŞMEKAYA HESABI ALANI YAPILMAMIŞTIR. ÖNERİLMEMİŞTİR. AKSARAY GÜLAĞAÇ DEMİRCİ 225 52 AKSARAY GÜLAĞAÇ BEKARLAR 74 171 AKSARAY GÜLAĞAÇ GÜLAĞAÇ 280 251 AKSARAY GÜLAĞAÇ GÜLPINAR 209 272 AKSARAY GÜLAĞAÇ SARATLI 168 186

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

AKSARAY GÜLAĞAÇ SOFULAR 143 127 AKSARAY GÜZELYURT GÜZELYURT 148 74 AKSARAY GÜZELYURT ILISU 63 61 AKSARAY GÜZELYURT SELİME ÖÇK BÖLGESİNDE TKG BÖLGESİNDE KALDIĞI İÇİN ALAN KALDIĞI İÇİN GELİŞME AKSARAY GÜZELYURT IHLARA HESABI ALANI YAPILMAMIŞTIR. ÖNERİLMEMİŞTİR. AKSARAY MERKEZ AKÇAKENT 70 95 AKSARAY MERKEZ AKSARAY MERKEZ 3,840 3,199 AKSARAY MERKEZ ARATOL 233 697 AKSARAY MERKEZ ARMUTLU 149 78 AKSARAY MERKEZ BAĞLIKAYA 126 123 AKSARAY MERKEZ DOĞANTARLA 182 178 AKSARAY MERKEZ HAMİDİYE 161 132 AKSARAY MERKEZ HELVADERE 206 108 AKSARAY MERKEZ İNCESU 171 45 AKSARAY MERKEZ KARKIN 71 46 AKSARAY MERKEZ KUTLU 178 72 AKSARAY MERKEZ SAĞLIK 179 221 AKSARAY MERKEZ SEVİNÇLİ 120 59 AKSARAY MERKEZ TAŞPINAR 99 67 AKSARAY MERKEZ TOPAKKAYA ÖÇK BÖLGESİNDE ÖÇK BÖLGESİNDE KALDIĞI İÇİN ALAN KALDIĞI İÇİN GELİŞME AKSARAY MERKEZ ULUKIŞLA HESABI ALANI YAPILMAMIŞTIR. ÖNERİLMEMİŞTİR. AKSARAY MERKEZ YUVA 119 50 AKSARAY MERKEZ ACIPINAR AKSARAY MERKEZ ALTINKAYA AKSARAY MERKEZ SARAYHAN ÖZEL ÇEVRE KORUMA ÖZEL ÇEVRE KORUMA BÖLGESİNDE KALDIĞI BÖLGESİNDE KALDIĞI AKSARAY MERKEZ SULTANHANI İÇİN ALAN HESABI İÇİN GELİŞME ALANI AKSARAY MERKEZ YENİKENT YAPILMAMIŞTIR. ÖNERİLMEMİŞTİR. AKSARAY MERKEZ YEŞİLOVA AKSARAY MERKEZ YEŞİLTEPE AKSARAY ORTAKÖY BALCI 240 334 AKSARAY ORTAKÖY BOZKIR 90 95 AKSARAY ORTAKÖY ÇİFTEVİ 215 162 AKSARAY ORTAKÖY DEVEDAMI 108 117 AKSARAY ORTAKÖY HARMANDALI 144 43 AKSARAY ORTAKÖY ORTAKÖY 463 762 AKSARAY ORTAKÖY OZANCIK 91 71 AKSARAY ORTAKÖY SARIKARAMAN 248 115 AKSARAY SARIYAHŞİ SARIYAHŞİ 233 157 AKSARAY SARIYAHŞİ BOĞAZKÖY 168 166 İL TOPLAMI 9,798 8,687

Tablo 22 Gelişme alan önerileri

Bu tabloda önerilen nüfus ve yerleşmeler kentsel alanları göstermektedir. Hesaplanan 2025 yılı projeksiyon nüfus sonuçlarına göre Aksaray ilinde küreselleşmenin ve özellikle

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

sanayi sektörünün yarattığı kentleşme nedeniyle kır nüfusu optimum tutulup gelişme eğilimlerinin daha çok kentlerde olacağı düşüncesiyle 545.000 kişi kentsel alanlarda, 105.500 kişi ise kırsal alanda önerilmiştir.

Önerilen alanlar belediyelere esnek planlama sağlayabilmek için projeksiyon nüfusunun ihtiyacı olacak alandan hesaplanan standart sapmalarla belirlenmiştir. Ö.Ç.K. ve Turizm Geliştirme Bölgelerinde kalan yerleşmelerin projeksiyon nüfusları bütüncül bir planlama yaklaşımı getirebilmek için hesaplanmış, fakat gelişme alanı önerilmemiştir. Planlama ilkeleri doğrultusunda bazı belediyelerin, kendi planlarındaki gelişme alanları kısıtlanmıştır. Bunların gerekçeleri ise şu şekildedir;

Merkez ilçeye bağlı Karkın belediyesinin mevcut imar planlarında gösterilen tarım alanları aynen korunup Çevre Düzeni Planı’na işlenmiştir.

Mevcut İmar planı sınırları aynen kabul edilen Ağaçören Belediyesi’nde projeksiyon nüfus yaklaşık olarak 8.000 kişi olarak hesaplanmıştır. Mera alanlarının bozularak tarla haline getirilmesi, bilinçsizce otlatılmaları gibi nedenlerle gittikçe azalan mera alanlarının korunması gereklidir. Bunun yanında özellikle kırsal özellik gösteren yerleşmelerde düzenli bir şekilde hayvancılık yapılabilmesi açısından planlama karar ve ilkeleri doğrultusunda yerleşmenin kuzeyinde bulunan 20 hektarlık mera alanı korunarak planda geri kalan 181 hektarlık alan gelişmeye açılmıştır.

Akçakent belediyesinde sel baskınlarının, gölet veya bentlerle engellenememesi nedeniyle yeni merkez oluşumuna yönelmiştir. Şu ana kadar 22 hane taşınmış olmasına rağmen DSİ ve Afet İşleri Genel Müdürlüğü konsensüsü ile bu taşınmaya gerek görülmemiştir. Sel tehlikesi altında bulunan eski yerleşmenin bir an önce yeni yapılaşan merkeze taşınması gerekmektedir. Yaklaşık 70 hektarlık bir alanda yapılaşan bu merkez için mevcut imar planında gösterildiği gibi 95 hektarlık bir gelişme verilmiştir. Çevre Düzeni Planına mevcut plandan gelen 400 hektarlık tarımsal niteliği korunacak alan işlenmiştir.

Aksaray merkez belediyesinin kuzeyinde ÖÇK sınırında bulunan Bağlıkaya belediyesi verimli tarım toprakları üstüne yerleşmiştir. Tarım sektörünün öne çıktığı yerleşmelerde ekonominin canlandırılması ve göçün engellenmesi için tarım alanlarının korunması gereklidir. Dere çevresinin ve verimli tarım topraklarının korunabilmesi amacıyla da yerleşmenin ihtiyacı olacak gelişme alanları Çevre Düzeni Planı’nda gösterildiği gibi verilmiştir. Şu ana kadar yaklaşık 126 hektarlık bir alana yerleşmiş olan Bağlıkaya

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

belediyesine gelişme alanları kriterleri doğrultusunda 123 hektarlık bir gelişme alanı önerilmiştir. Ayrıca yapılan mevzii imar planı altında yerleşik alan bulunmamakla birlikte korunması gerekli tarım alanları imara açılmıştır. Tarım arazilerinin korunmasıyla ilgili ilkelerden dolayı bu alana da gelişme önerilmemiştir.

Ortaköy belediyesine yaklaşık 3 km mesafede olan Balcı belediyesi mevcut imar planlarında projeksiyon nüfusuna yeterli gelecek alandan 2-3 kat fazla gelişme verilmiştir. 2025 yılı için 95 hektarlık bir gelişme alanı yeterli gelecekken, yerleşmenin Ortaköy ilçe merkezinin hinterlandında bulunması ve gelecekte ekonomisinin sosyo-kültürel yaşamıyla birbirlerini etkileyecek olmasından dolayı yaklaşık 300 hektarlık bir gelişme alanı verilmiştir. Fakat mevcut imar planlarında gelişme olarak önerilen diğer 380 hektarlık alana; tarımsal niteliğinin korunabilmesi amacıyla ve bu planla önerilen alanın, ekonomik etkileşimlere, ulaşıma ve hinterlantlara bağlı olarak artacak nüfus hareketlerine yeterli geleceğinden dolayı gelişme verilmemiştir.

Camili belediyesinin yanında bulunan Camili göletinin yerleşim baskılarından korunması amacıyla çevresi ağaçlandırılacak alan önerilmiştir. 2025 yılında kuraklık seviyesine gelinerek su problemlerinin yaşanmasını engelleyebilmek açısından su kaynaklarının korunması gerekir. Camili yerleşmesinin güneyinde kalan kısım, yerleşmeyle aradaki ağaçlandırılacak alan nedeniyle bütünlük sağlamamaktadır. Bu nedenle mevcut planlarının güneyindeki alana gelişme verilmeyerek geri kalan 120 hektarlık bir alan gelişmeye açılmıştır.

Ortaköy ilçesine bağlı olan Çiftevi Belediyesi’nin kuzeybatısında yaklaşık 77 hektarlık bir alan mera alanlarının korunması ilkesiyle gelişmeye açılmamıştır. Tüm doğal kaynaklarda olduğu gibi mera alanlarının sürdürülebilirliğinin sağlanması yanında erozyonu önleyici özelliği göz ardı edilmemelidir. Su kaynaklarının koruma-kullanma dengelerinin sağlanabilmesi, gelecek nesillere aktarılması Çevre Düzeni Planı’nda temel ilkelerden biri olarak kabul edilmiştir. Gelecekte yok olması muhtemel göl ve göletlerin sürdürülebilirliğinin sağlanabilmesi için önlemler almak gerekir. Bu nedenle Çiftevi göletinin korunabilmesi amacıyla çevresi ağaçlandırılmıştır. Bu plan ile önerilen 162 hektarlık gelişme alanı yerleşmenin 2025 nüfusuna yeterli gelmektedir.

Mamasın barajının güneyinde bulunan Doğantarla belediyesi projeksiyon nüfusu 3.500 kişi olarak hesaplanmıştır. Belediye tarafından yapılan imar planında verilen yoğunluk ile

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

yaklaşık 60.000 kişilik nüfusa gelişme açıldığı hesaplanmıştır. Planlama ilkeleri doğrultusunda ihtiyaç olandan çok daha fazla gelişme alanı verildiği görüldüğü için yapılan plan sınırları dahilinde 178 hektarlık bir gelişme alanı önerilmiştir. Geriye kalan 176 hektarlık alanın özel ürün arazisi olduğu tespit edilmiştir. Hem doğal olarak hem de ekonomik olarak mutlak tarım arazileri başta olmak üzere özel ürün arazileri ve dikili tarım arazileri korunmalıdır. Plan sınırları dahilindeki planda belirtilen alanlar tarımsal niteliği korunarak bugünkü arazi kullanımını devam ettirilecektir. Gülpınar belediyesi tarafından yapılan planlarda projeksiyon nüfusu 6.000 kişi olmasına rağmen 37.000 kişilik bir nüfusu barındırabilecek gelişme alanları verildiği görülmüştür. 2025 nüfusuna yeterli gelecek alandan çok daha fazla alan gelişmeye açıldığı için ve verimli tarım topraklarının korunması ilkesi planda temel ilke olarak kabul edildiğinden, plan sınırları dahilinde 272 hektarlık bir alan gelişmeye açılmıştır. Ayrıca yerleşmenin doğusundan geçen derenin yerleşme baskılarından korunması için mevcut planlarında da bulunan ağaçlandırılacak alan kabul edilmiştir. 127 hektar olarak önerilen bu alan aynı zamanda rekreasyon ihtiyacının giderilmesi amacıyla da kullanılabilecektir. Projeksiyon nüfusu 8.000 kişi olarak hesaplanan Gülağaç ilçe merkezinde plan sınırları aynen kabul edilerek 251 hektarlık bir gelişme alanı önerilmiştir. Fakat yerleşmenin toprak yapısına ve uydu fotoğraflarına bakılarak merkezde tarımsal niteliğinin korunması gereken alanların varlığı tespit edilmiştir. Bu nedenle plan sınırları içinde 83 hektarlık bir alan tarım alanı olarak gösterilmiştir. Bu alanlarda uyulması gereken yapılaşma koşulları plan notlarında belirtilmiştir. Ayrıca yerleşmenin batısında 22 hektarlık bir alan mera olmasından dolayı gelişmeye açılmamıştır.

Karasu gölünün kuzeydoğusunda bulunan Güzelyurt ilçe merkezinde gelişme alanı yerleşmenin kuzeybatısına doğru 74 hektar olarak önerilmiştir. Plan sınırları aynen kabul edilirken 25 hektarlık bir alan mera alanı olmasından dolayı, 38 hektarlık bir alan ise doğal sit alanı olmasından dolayı gelişmeye açılmamıştır. Projeksiyon nüfusu yaklaşık 4.500 kişi olarak hesaplanan Güzelyurt ilçe merkezine öngörülen gelişme alanı yeterli gelmektedir. Helvadere belediyesine ait plan sınırı mevzi plan sınır da dahil kabul edilmiş olup, mevzi sınır içerisindeki yerleşik alan merkezdeki yerleşik alandan kopuk olduğu için bu bölgede gelişme önerilmemiştir. Önerilen 108 hektarlık gelişme alanı 4.500 kişi olarak kabul edilen projeksiyon nüfusun ihtiyacını karşılamak için yeterli olacaktır.

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

İncesu belediyesinin 126 hektarlık bir alanı kaplayan mevcut imar planında projeksiyon nüfus için yeterli gelişme alanı olmadığı hesaplanmıştır. Gelişme kriterleri ve planlama ilkeleri göz önünde bulundurularak 45 hektarlık bir alan mevcut plan sınırları dışında gelişmeye açılmıştır. Gelişmeye açılan alan; yerleşmenin sosyo-ekonomik gelişme potansiyelleri, konumu ve ulaşım ilişkileri, doğal (topografya, jeolojik yapı, toprak yapısı vs) ve yapay (sit sınırları, ulaşım aksları vs) eşikler gibi kriterler dikkate alınıp 5 metrelik uydu fotoğraflarının halihazır haritalarla çakıştırılmasıyla elde edilmiştir.

Yeni belediye yasasına göre merkez ilçe belediyesine 5 km içerisinde kalan belediyelerin merkez belediyeye bağlanması Aksaray il merkezine bağlı olan Sağlık belediyesini sosyo-ekonomik dinamiklerinin yanında fizik-mekan gelişimlerini de etkileyecektir. Aksaray merkez ile beraber iç içe gelişme gösteren Sağlık kasabasına nüfus projeksiyonuna göre 221 hektarlık gelişme alanı önerilmiştir. Yeni çıkan belediye yasasına göre Aksaray’dan bağımsız bir yerleşme olarak düşünülmemesi gerekmektedir. Mevcutta yapılan imar planlarının da bu yönde olduğu görülmektedir. Bütüncül bir planlama yaklaşımıyla Aksaray ve çevre belediyelerde yaşayanların sosyo-kültürel ihtiyaçlarını giderebilmelerini aynı zamanda kentin nefes almasını sağlama amacıyla önerilen kent parkının yaklaşık 130 hektarı Sağlık Belediyesi sınırlarında bulunmaktadır. Aynı şekilde Aksaray merkez, Aratol, Hamidiye ve Sağlık Belediyeleri’nin ihtiyacı olan büyük alan kullanımı gerektiren kamu alanı yine bütüncül bir yaklaşımla Sağlık Belediyesi sınırları içinde önerilmiştir.

Projeksiyon nüfusu 4.000 kişi olarak kabul edilen Sofular belediyesinde mevcut planlarından gelen yapı yasaklı alana Çevre Düzeni Planı’nda gelişme verilmemiştir. Yerleşmenin içinden geçen Delikkaya deresinin taşkın alanında kalan bu alan ayrıca jeolojik açıdan da yerleşmeye sakıncalı bir alandır. Dere yatağında sel baskını ihtimaliyle birlikte, bu 32 hektarlık tarım alanı ve 4 hektarlık mera alanı doğal kaynakların sürdürülebilirliği açısından da korunmalıdır.

5.5.2 Gelişme Eğilimleri

Özel Çevre Koruma kurumunca planlama çalışmalarına devam edilen Tuz Gölü Özel Çevre Koruma Alanı içerisine ilave olarak raporun 2.6.3.1. Eşmekaya Sazlıkları başlığı altında anlatılan bölgenin de dahil edilerek Tuz Gölü ve Eşmekaya Sazlıklarının da içinde

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

bulunduğu bölgede özellikle mevcut su kaynaklarının ve ekolojik yapının korunması amacı ile koruma amaçlı üst ölçekli bir planlama yapılması gereklidir. Eşmekaya Sazlıkları uluslararası kriterlere göre hem Ö.D.A. ( Önemli Doğa Alanı) hem de Ö.K.A. (Önemli Kuş Alanı) statüsündedir. Yapılması önerilen söz konusu plan Tuz Gölü Özel Çevre Koruma Alanı sınırlarına ilave olarak raporun 2.6.3.1. Eşmekaya Sazlıkları ve 2.6.3.2. Tuz Gölü başlıkları altında geçen ekosistem ve önemli doğa alanları sınırlarını da kapsaması gerekmektedir. Yapılacak planlama çalışmasının öncelikle mevcut ekosistemi korumaya, ikinci öncelik olarak ise bu planlama sınırı içerisinde kalan kırsal ve özellikle kentsel yerleşmeleri kontrollü bir şekilde geliştirmeye yönelik olması faydalı olacaktır. Aksaray merkez ilçedeki ve çevresindeki mekansal spontane gelişmeleri kontrol altına almak amacı ile ivedi olarak merkez ilçe ile birlikte yakın beledilerden kuzeyde Ankara yolu üzerinde Toprakkaya ve Bağlıkaya , doğuda Nevşehir yolu üzerinde Saratlı, Sevinçli, Doğantarla belediyeleri ile birlikte bölgenin önemli su kaynağı olan Mamasın Barajı , güneyde Adana yolu üzerindeki Hamidiye belediyesi, merkezdeki Aratol ve Sağlık Belediyeleri ayrıca Doğuda Kutlu belediyelerini içerisine alacak şekilde Koruma-Geliştirme Amaçlı Çevre Düzeni planı yapılması gerekmektedir. Söz konusu planın Turizm Bakanlığı Yatırımlar Genel Müdürlüğü Planlama Dairesi Başkanlığı’nca hazırlanmış olup 22.06.1994 tarihinde onaylanan Hasan Dağı Kış Sporları ve Kayak Merkezi Çevre Düzeni Planı dışında kalan Ö.D.A.(Önemli Doğa Alanı) niteliğindeki Hasan dağı’nın Niğde il sınırına kadar olan bölümünü ve Akçakent merkezi de içine alan bir bölgede yapılması gereklidir. Diğer bir anlamda bu plan Hasan Dağı Kış Sporları ve Kayak Merkezi Çevre Düzeni Planının ilavesi durumunda olacaktır. Selime ve Ihlara vadisine Özel Çevre Koruma Kurumu Başkanlığı’nca yapılmış olan Ihlara Özel Çevre Koruma Bölgesi Revizyon Çevre Düzeni Planı’nın devamı şeklinde olacak olan bu plan, Ilısu ve Güzelyurt’la birlikte Aksaray-Niğde sınırına kadar uzanacak olup bu yerleşmelerle beraber il sınırına kadar olan Ö.D.A.(Önemli Doğa Alanı) niteliğindeki alanı da içerisine almaktadır. Bu plandaki amacın koruma-kullanma dengesini sağlayacak Koruma- Geliştirme Amaçlı Çevre Düzeni olması gerekir. Gülağaç ve yakın çevresine yapılmasını öngördüğümüz çevre düzeni planı bu yerleşme ile birlikte Gülpınar, Bekarlar, Sofular ve Demirci belediyelerini içine alan ve yerleşmelerdeki mekansal gelişmeleri kontrol ederek mevcut tarım arazilerinin, tarihi ve doğal değerlerin korunmasına yönelik bir planı anlatmaktadır.

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

Nüfus artış hızının çok yüksek olduğu Sarıyahşi ilçesi ve yakın çevresine yapılmasını öngördüğümüz çevre düzeni planı bu yerleşme ile birlikte Boğazköy belediyesini içine alan ve yerleşmelerdeki mekansal gelişmeleri kontrol ederek artan nüfusun ihtiyaçlarını karşılamakla birlikte mevcut tarım arazilerinin, tarihi ve doğal değerlerin korunmasına yönelik bir planı anlatmaktadır. Zaten halen nüfus kaybetmekte olan Ağaçören ilçesi ve yakın çevresine yapılmasını öngördüğümüz çevre düzeni planı bu yerleşme ile birlikte Camili, Harmandalı, Devedamı, Çiftevi belediyelerini içine alan ve yerleşmelerdeki mekansal gelişmeleri kontrol ederek mevcut tarım arazilerinin, tarihi ve doğal değerlerin korunmasına yönelik bir planı belirtmektedir. Nüfus artış hızının il geneline yakın olduğu Sarıyahşi ilçesi ve yakın çevresine yapılmasını öngördüğümüz çevre düzeni planı bu yerleşme ile birlikte Balcı belediyesi ile birlikte Aksaray-Kırşehir yolu üzerinde bulunan Bozkır belediyesini de içine alan ve yerleşmelerdeki mekansal gelişmeleri kontrol ederek artan nüfusun ihtiyaçlarını karşılamakla birlikte mevcut tarım arazilerinin, tarihi ve doğal değerlerin korunmasına yönelik bir planı belirtmektedir.

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

6. DEĞERLENDİRME 6.1. SWOT ANALİZİ – DEĞERLENDİRME Planlama alanının Ankara, Konya, Kayseri gibi önemli merkezlere yakın olması, bu merkezlerdeki gelişmelerden ve yeniliklerden etkilenmesine-faydalanılmasına yardımcı olmaktadır. Kentlerin kendi içlerindeki ulaşımlarının güçlü olması sayesinde ise, gelişmelerin tüm ilçelere yayılabilmesi sağlanır. Bölgede bulunan tüm iller karayolu ulaşımı açısından gelişmiş durumdadır fakat demiryolu ulaşımı Niğde dışındaki illerde proje halinde kalmış ve henüz hayata geçirilememiştir. Demiryolu, taşımacılık konusunda en düşük maliyetli sistemdir. Bu yüzden projeler aktif hale geldiği takdirde, bölgenin ana sektörü durumunda olan tarımdan elde edilen ürünlerin ve sanayi ürünlerinin taşıma maliyetleri düşecek, üreticinin karı artacak ve bölge ekonomisine daha fazla katkı sağlanmış olacaktır. Yeni demiryolu sistemleri kurulurken belirlenecek olan güzergahın önemli ekonomik faaliyet merkezlerinden geçmesine dikkat edilmelidir. Sistemin tarım, sanayi, ticaret ve turizm faaliyetlerinin yoğun olduğu merkezlerden geçmesi bu aktivitelerin canlılığının artmasına yol açar. Demiryolu istasyonlarına saplanan toplayıcı arterler kentin her noktasından karayolu yardımıyla demiryoluna erişimi sağlar. Kırşehir’de havalimanı proje halinde kalmıştır. Bu projenin aktif hale getirilmesi ve Nevşehir’de atıl durumda bulunan havalimanının kentle bağlantısının sağlanması sonucu bu iki kentin erişilebilirlikleri arttırılmış olacaktır. Planlama alanı içerisinde kalan illerin hepsi doğal ve kültürel değerler açısından oldukça zengindir. Kırşehir’de bulunan Çiçekdağı, Hirfanlı Barajı, Seyfe Gölü, Kızılırmak; Nevşehir’de bulunan Göreme Tepeleri (Milli Park), Hacıbektaş; Niğde’de bulunan Bolkar Dağları, Ala dağlar, Melendiz Dağları; ve Aksaray’da bulunan Ihlara Vadisi, Tuz Gölü, Mamasın Barajı, Eşmekaya Sazlıkları ve Hasan dağı gibi alanların bulunması, bu kentlere doğal bir güzellik kazandırmaktadır. Ayrıca bu değerler, doğaya ve kendi doğal yapılarına zarar vermeden değerlendirildiği takdirde, yerli ve yabancı turistler için de önemli bir cazibe merkezi oluşturulabilir. Kızılırmak, bu bölge için oldukça turizm (spor aktiviteleri, ekolojik turizm…) ve tarım açısından önemli bir kaynak olmakla birlikte, doğru kullanılmadığı takdirde önemli bir tehdit unsuruna da dönüşebilir. Tuz gölü ve Seyfe gölündeki kirlenmeden kaynaklanan kuruma tehlikesinin Kızılırmak için de ortaya çıkmaması için, kaynak doğru bir şekilde kullanılmalıdır. Sulama kanalları açılırken politikalar belirlenmeli ve yöntemler bu politikalar doğrultusunda geliştirilmelidir. Aksi takdirde mevcutta bulunan kaynaklar kirlenme ve kurumadan dolayı tükenme tehlikesiyle karşı karşıya kalacaktır.

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

Bölgedeki illerde yenilenebilir enerji ve fosil enerji kaynakları bulunmaktadır. Kaynakların değerlendirilebileceği tesisler kurulması, üretim maliyetlerinin düşmesini ve mevcut enerji üretim yöntemlerinden kaynaklanan çevre kirliliğinin önlenmesini sağlar. Ayrıca doğal enerji kaynakları, kentlerde bulunan çeşitli sektörlerde de kullanılabilir. Bölgede bulunan maden yatakları, kentlerin ekonomisi için önemli kaynaklardır. Çevreye duyarlı ve denetimi sağlanan projelerle maden ocaklarının işletmeye açılması, ekonomiyi canlandırmasının yanı sıra istihdam alanı sağlayarak kentlerdeki işsizlik problemine de fayda sağlamış olacaktır. Sanayi alanlarında yeterli önlemler alınmadığı için bu merkezler çevre için tehlike unsuru olmaktadırlar. Bu alanlarda denetimin sağlanması ve fabrika sahiplerinin bilinçlendirilmesi mevcutta bulunan ve oluşacak çevresel tehditleri minimuma indirmeye yardımcı olacaktır. Planlama alanı içerisindeki bütün illerden farklı derecelerde olmakla birlikte fay hatları geçmektedir. Bu bölgelerde yapılaşmalar oluşturulurken gerekli önlemler alınmalı ve tehlike derecesine göre yapılaşmaya kapalı alanlar belirlenmelidir. Planlama alanı bütününde genç nüfusun toplam nüfus içindeki oranı yüksektir. Bu yaş grubu kentlerin ekonomisi açısından önemli bir potansiyeli temsil etmektedir. Mevcut ve proje halindeki eğitim kurumlarında yapılacak uygulamalar ile gençler mesleki eğitimlere tabi tutularak çeşitli iş kollarına yönlendirilebilir ve böylelikle nitelikli iş gücü elde edilmiş olur. Verilen eğitimlere yönelik yatırımlar yapılarak bu mesleklerle ilgili iş sahaları açıldığı takdirde kentlerin dışına verilen göç önlenmiş olacak ve nitelikli nüfus kentte tutulacaktır. Ayrıca yeni eğitim kurumlarının açılması kentlere genç-eğitimli nüfus çekilmesini de sağlar. Çalışmayan kadınlara ve okumayan genç nüfusa yönelik olarak açılacak olan meslek edindirme kursları, varolan nüfus potansiyelinin kentin sosyal ve ekonomik yapısı açısından en iyi şekilde değerlendirilmesini sağlayacaktır. Nüfusun kentlerde kalması ve hatta yeni nüfus çekilmesi, mevcut donatı eksikliklerinin artmasına da sebep olacaktır. Sosyal aktivite alanlarının ihtiyaca cevap veremiyor olması ve kamusal hizmetlerin sağlanamaması gibi problemler kentleşme oranının düşük kalmasına neden olmaktadır. Kent halklarının ortak kullanımına hitap eden dinlenme ve eğlenme mekanlarının oluşturulması, bireysel ve toplumsal mutlulukla birlikte insanların yaşadığı yeri sevmesine ve onun için çalışmasına yardımcı olur. Özellikle Nevşehir’de görülen, Avrupa’ya göç etmiş nüfusun geri dönmesi durumu toplum içinde sosyal etkileşime ve birtakım değişikliklere neden olur. Bununla birlikte,

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

Nevşehir’deki kültür kongre turizmi potansiyeli de kent için önemli bir fırsattır. Ekonomik açıdan kente önemli faydalar sağlayabilecek olan bu potansiyel, sosyal açıdan da önemli etkiler yaratabilir. Düzenlenen kongre, seminer, kolokyum benzeri aktiviteler, kentteki ilgili iş gruplarının kendilerini geliştirmelerine yardımcı olur. Yine Nevşehir’de bulunan fizik tedavi merkezinin etkili bir şekilde faaliyete geçmesi, kentin bölge içindeki önemini artıracaktır. Bölge geneline bakıldığında en önemli problemlerden birisi kaçak açılan kuyulardır. Tarımsal sulama için açılan bu kuyular, mevcut kaynakların kirlenmesine ve zaman içinde tükenmesine neden olmaktadır. Bu yüzden kuyu açılması denetlenmeli ve su kaynağı elde edilmesiyle ilgili bilinçsizce yapılan tüm çalışmaların önüne geçilmelidir. Teknik altyapıyla ilgili diğer bir problem ise arıtma tesislerindeki yetersizliktir. Özellikle sanayi ve turizm tesislerinin yoğun olduğu bölgelerde gerekli denetimler yapılmalı, halkın sağlığına ve çevreye zarar verecek uygulamaların önüne geçilmelidir. Korunacak alanlara kentsel gelişme baskılarını azaltacak; İçme suyu ve tarımda sulama amacıyla kullanılan ve kullanılacak olan barajların su kaynakları ve çevresindeki su toplama havzaları ile rezerv alanlarının korunması İlgili kuruluşların yatırım programında yer alan sulama alanlarının korunması, • Alıcı ortam kirliliğinin önlenmesi, • Ulusal ve uluslar arası mevzuatla belirlenmiş veya belirlenecek hassas alan ve ekosistemlerin ve biyolojik çeşitliliğin korunması gibi tedbirler alınmalıdır. Bölge geneline bakıldığında tarım, lokomotif sektör olarak görünmektedir. Verimli tarım arazileri, ürün çeşitliliği olması ve topografyanın tarıma elverişli yapıda olması bu sektörün gelişmesine olanak sağlamaktadır. Ancak tarımda sanayileşme sürecine geçilemediği için sektör yerinde saymakta ve gelişme gösterememektedir. Türkiye’nin tahıl ambarı durumunda olan bölgede tarım, sanayi ve demiryolu sistemleriyle desteklendiği takdirde, elde edilen gelir artacak ve nitelik kazanacaktır. Yetiştirilen ürünün işlenerek pazarlanması ekonomik fayda sağladığı gibi, tarımda sanayileşme süreciyle açılacak olan yeni iş kolları istihdam alanları da yaratacak ve sosyal bir fayda da sağlanmış olacaktır. Planlama alanında ülke ölçeğinde de görülen tarımsal alanların miras vb. yollarla küçülme eğilimi parçalı olarak mekan dağınıklığı tarımsal verimliliği ve tarımdan geçimini sağlayan nüfusun ekonomik yapısını doğrudan etkilemektedir. Bu nedenle verimliliği arttırıcı ve ekonomik yapıyı geliştirici (toplulaştırma vb. gibi) düzenlemelerin gerçekleştirilmesine yönelik stratejilerin geliştirilmesi sağlanmalıdır. Köylerde, nakil ve arazi toplulaştırma projelerine ilişkin geniş katılımlı bilgilendirme toplantıları düzenlenmelidir.

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

Tarımla ilgili geliştirilen politikalar ve uygulamalar sektörün gelişmesi için bir fırsat teşkil etmektedir. Organik tarıma geçiş sürecinin başlamış olması, kurulan birlikler ve arazi toplulaştırma gibi projeler sektör için itici kuvvetlerdir. Tarımda modern teknikler ve makineleşme kullanıldığı takdirde potansiyelin kazanca dönüşmesi ve işsizlik sorunu yaşayan halkın bu sektöre çekilmesi sağlanabilir. İşgücü bu sektöre yöneldiği takdirde yatırımlar da artacak ve ürünlerin işlenmesi sağlanabilecektir. Kırsal alanların terkinin önlenebilmesi için, tarımdaki bu gelişmelerden üreticinin de payına düşeni alması sağlanmalıdır. Planlama alanı ekonomisi tek bir sektöre dayandırılmamaktadır. Aksaray’da sanayi, Nevşehir’de turizm başta olmak üzere hizmetler sektörü ön plana çıkmaktadır. Böyle bir yöntem izleniyor olması ekonomik riskleri en aza indirmektedir. Ayrıca sektörlerin birbirleriyle ilişki içinde olması da ekonomik fayda sağlamaktadır. Tarımın tek başına işlemesinin yanı sıra, sanayiye girdi sağlaması ve turizm amaçlı da kullanılabiliyor olması, ekonomiye canlılık ve hareket kazandırmaktadır. Sanayi sektörü, mevcut alanlar ve proje halindeki OSB alanları ile gelişime açık bir durumdadır. Yer seçiminden dolayı talebin düşük olduğu sanayi bölgelerine (Kaman’daki OSB gibi) erişim sağlanarak buralara talep yükseltilebilir ve üretim artırılabilir. Turizm sektöründeki çeşitlilik (sağlık, kıyı, av, kongre, kaplıca turizmi) gelişmeye olanak sağlamaktadır. Turizmin fazlasıyla ön plana çıkarak tarım ve sanayiyi geri planda bırakması sahte kentleşme adı verilen bir kent yapısının ortaya çıkmasına sebep olur. Tüm sektörlerin faaliyette olduğu ve turizmin bu denli öne çıktığı bir bölgede karışıklık yaşanmaması için ekonomik yapılanmada bir organizasyon oluşturulmalı ve sektörler arasındaki etkileşimlerin- geçişlerin belirli bir sisteme oturtulması gerekmektedir.

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

6.2 PLAN KARARLARINA İLİŞKİN DEĞERLENDİRME Kırşehir, Nevşehir, Niğde ve Aksaray il sınırlarını kapsayan 1/100 000 ölçekli Çevre Düzeni Planı bu illerin mevcut durumlarından yola çıkarak geleceğe dönük arazi kullanım desenlerini ve kararlarını planlama ilke ve mevzuatına uygun olarak belirlenmeye çalışılan bir planlamadır.Bu plan araştırma raporu, plan açıklama raporu ve plan notları ile bir bütündür. Planlama bölgesi gerek sosyo-ekonomik açıdan gerekse coğrafya açısından bir benzerlik ve bütünlük göstermektedir. Özellikle Kapadokya’nın tüm planlama alanına yansıması vardır. Ulaşımda, tarımda, sosyal yapıda olduğu gibi ortak karakteristik benzerlikler çözümleri de ortak kılmaktadır. Planlama alanını kapsayan çevre düzeni planı ilk defa yapıldığından kolaylık ve zorlukları birlikte getirmiştir. Kentsel ve kırsal yerleşik alanların işlenmesi, tarım toprak değerlerinin belirlenmesi, jeolojik sakıncalı alanların belirlenmesi vb gibi çalışmalar ilgili kurumlardan alınan veriler doğrultusunda belirlenmiştir. Bu çalışmalar yapılırken alınan 1 ve 5 metrelik uydu fotoğraflarının halihazırla çakıştırılması suretiyle faydalanılmıştır. Planlama alanlarında il yerleşmelerine bakıldığında temel geçim kaynağı tarımdır. Aksaray da sanayi, Nevşehir de turizm bölge içerisinde kendilerini hissettirmektedirler. Swot analizinde de belirtildiği gibi ekonomik faaliyetlerdeki çeşitlilik bölge ekonomisi için olumlu bir durumdur. Bu gelişmeler kentsel canlılığı, kırsal durağanlığı getirmiştir. Bölge genelde göç veriyor olmasına rağmen kent merkezleri nüfus ve dolayısıyla da fiziki olarak büyümektedirler. Dikkat çeken bir konu ise genel anlamda göç hızının azalmış olmasıdır. Özellikle küçük yerleşim alanlarındaki nüfusun belediye olma statüsündeki optimumum nüfusu sağlayamadıkları görülmektedir. Yurtdışı ve büyük kentlerinde eski cazibelerinin olmaması göçü yavaşlatmıştır. Planlama alanı Ankara-Kayseri-Konya-Mersin ve Adana gibi Büyükşehir belediyesi olan illerle sınırları ve bağlarının olması nedeniyle bu illerin gelişmişliğinin bir şekliyle bu illere yansımasının olacağı hesaplanmıştır. Yapılan swot analizleri, bölgeye demiryolu bağlantısı sağlandığı takdirde çevre illerle ilişkilerin güçleneceğini, dolaylı olarak sosyal ve ekonomik gelişmelerin hız kazanacağını göstermiştir. Özellikle sanayi gelişiminin tetikleneceği tarım ürünlerinin bu yolla daha verimli ve rantabl kullanılacağı düşünülmektedir. Bu gelişmelerde dolayısıyla nüfusa ve nüfusun sosyo-ekonomik yapısına olumlu yansıyacaktır. Planlamanın ana kararları da bu doğrultuda oluşturulmuştur. Değerli tarım topraklarının korunması, su kaynaklarının azalmasının ve kirlenmesinin önüne geçilmesi, sanayiyi geliştirirken çevreninde korunması, toprağın kimliği ile üzerindeki

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

fonksiyonunun uygunluğu (Jeolojik), genelde bozkır olan bölgede ağaçlandırmaya önem verilmesi, gelişen kent merkezlerinin alt ölçekli planlarıyla yeniden yapılandırılması, altyapı ve çevre sorunlarının giderilmesi, sosyal donatı alanlarının oluşturulması (kent parkları), ulaşım bağlantılarının geliştirilmesi ve güçlendirilmesi gibi öngörüler getirilmekle birlikte bunların uygulamasına yönelik kararlar da alınmıştır. Alınan kararlar swot analizi değerlendirme bölümünde açıklanmıştır. Bu kararlar aynı zamanda planın amaçlarını da açıklamaktadır. Planlama alanı içerisinde yer alan özel kurumlara tabi Özel Çevre Koruma alanları (ÖÇK) ve Kültür ve Turizm Bakanlığı yetkisi altında olan Turizm Koruma ve Geliştirme bölgeleri (Kapadokya) planlama bütününde değerlendirilmiş olup karar üretilmemiştir. Bu Çevre Düzeni Planı gerek yapılaşma kararlarında gerekse alt ölçekli planlara gönderim kararlarında gerekli esneklikler verilmiştir. Planın uygulanmasıyla yükümlü kurumlar bu planı ana plan olarak kabul edip alt ölçekli planları bu planın esaslarına göre üretip ve uygulamakla yükümlü olacaklardır. Bölge genelinde gelişim potansiyelleri yönünde mevcut planlardaki gelişme alanlarının fazla oluşu göze çarpmaktadır. Bu alanlar planlama ilke ve kararları doğrultusunda il genelinde, Kırşehir’de 3461 ha, Nevşehir’de 4630 ha, Niğde’de 5452 ha ve Aksaray’da 7816 hektar olarak önerilmiştir. İllerin 2025 vizyonunda belirtilen sanayi gelişmeleri doğrultusunda toplam 725 hektar sanayi ve depolama alanı önerilmiştir. 150 hektarı Kırşehir’de, 141 hektarı Niğde’de ve 434 hektarı Aksaray’da olan bu sanayi alanları depolama alanlarıyla beraber önerilmiştir. Bu sebeple yeni depolama alanları önerilmemiştir. Ayrıca planlama ilkeleri açısından bu alanların organize sanayi bölgesi ve tarıma dayalı ihtisas sanayi olarak gelişmesi önerilmektedir. Bölgenin genel sorunu olan sosyal donatı alanları eksikliğinin çözümüne yönelik olarak her ile içinde fuar alanları da olan, rekreasyon alanı olarak spor, dinlenme, eğlence piknik vb. gibi aktivitelerin yapılabileceği kent parkları önerilmiştir. Toplamda 1622 hektar olarak öngörülen kent parklarının ve fuar alanlarının yanı sıra orman alanlarının az oluşunun dezavantajlarını ortadan kaldıracağı düşünülen kentin nefes alabileceği ağaçlandırılma alanları önerilmiştir. Kırşehir’de 3979, Nevşehir’de 2084, Niğde’de 1333 ve Aksaray’da 1907 hektar olarak önerilen ağaçlandırılacak alanlarının yerleşme ikliminde de etkili olacağı düşünülmüştür. Rekreasyon alanı dışında gerek mesleki eğitim gerekse sanayi ve tarıma bağlı gerekli eğitimlerin verilebileceği eğitim tesis alanları üniversitelerle birlikte düşünülerek

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

önerilmiştir. Alt ölçeklere yönelik sosyal donatı önerilerine swot analizi değerlendirme bölümünde değinilmiştir. Göl-Gölet-Akarsu yüzey alanlarını başta Tuz gölü, Seyfe gölü ve Kızılırmak olmak üzere küçük göletler ve akarsular oluşturmaktadır. Sınırlı su kaynaklarına sahip bölgede bu alanların korunması özellikle temiz tutulması bölgenin bugünde olduğu gibi geleceğin de çok daha önemlidir. Bölgesel olarak “Atık Yönetim Planı” ve “Stratejik Eylem Planları” oluşturulmalıdır. Geri dönüşümü sağlanabilecek tüm atıkların kaynağında ayrılması ve ayrı toplanması atık bertaraf maliyetini düşüreceği gibi ciddi bir ekonomik girdi sağlayacaktır. Bu konuda yapılacak ilk çalışma düzenli deponi alanlarının oluşturulmasıdır. Oluşturulacak düzenli deponi alanlarında işletme verimliliği sağlanmalı, yapılan önemli yatırımların işlevsiz hale gelmesinin mutlaka önüne geçilmelidir. Planlama bölgesinde 2025 yılında tüketilecek su miktarı 2020 hm³’tür. Kırşehir ilinin 294 hm³, Nevşehir ilinin 421 hm³, Niğde ilinin 523 hm³, Aksaray ilinin ise 650 hm³ su ihtiyacı olacaktır. Bölge içinde ihtiyaç duyulacak suyun Su Yönetim Planı ile tespit edilerek su sıkıntısı çekecek illere, dağıtımın yapılması gerekmektedir. Bölgede yanlış sulama, kuyu açma ve bilimsel çalışmalar olmadan yapılan su kullanımlarından dolayı su kaynakları gittikçe azalmaktadır. Bölgede projeksiyon nüfusun daha çok su ve içme suyu ihtiyacı olacağından planlama bölgesinde her ile yönelik su kaynaklarının araştırıldığı geliştirildiği ve en uygun şekilde kullanılacağı “Su Yönetim Planları” yapılarak su kaynaklarının sürdürülebilirliği sağlanacaktır. Bu çalışma konu ile ilgili mesleklerde ihtisas sahibi kişilerce oluşturulmuş kurul tarafından yapılmalıdır. Su yönetim planı Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü, Çevre ve Orman Bakanlığı ve ilgili yerel kurum-kuruluşlar ile işbirliği içinde yapılarak bilimsel yöntemlerle yapılmalıdır

EK 1 SWOT ANALİZİ PLANLAMA GÜÇLÜ YANLAR ZAYIF YANLAR FIRSATLAR TEHDİTLER ALANI EKONOMİK 1. Kırşehir'in toplam tarla ürünleri üretiminin, Türkiye tarla 1. Sulanan arazi miktarının az olması. 1. Mevcut kentsel (tarihi) ve doğal 1. Ülkenin tarım politikalarının tarımsal üretimi YAPI ürünleri üretimi içindeki % 1,5 gibi önemli bir paya sahip 2. Nadasa bırakılan alanların fazla olması. sit alanlarının farklı turizm destekleyecek şekilde olmaması olması 3. Gübre kullanımının düşüklüğü ve gübre alternatifleri açısından potansiyel 2. Kırsal alanlardan kentsel alanlara yaşanan iç 2. Kentsel ve tarihi sit alanlarının (binalar,anıtlar, camiler, kullanımı şartlarının iyileştirilememesi, oluşturması. göçlerin yerleşmeler arasında sosyal ve kaleler) bulunması. modern tarım alet ve makinelerinin düşük 2. Organik tarım projelerinin ekonomik eşitsizliklere neden olması. 3. Türkiye’nin en büyük 544. firması olan Petlas’ın bölgede düzeyde kullanılması olması ve bu yönde birliklerin 3. Tarım arazilerinin tahrip edilmesi ile yer alması 4. Verimli tarım topraklar olmasına rağmen kurulması ekonomik ve ekolojik sürdürülebilir gelişmenin 4. Baraj ve göletlerin sulama amaçlı inşa edilmesi. kırsal nüfusun istekli işsizlik sorununun 3. Sulama politikalarının su sağlanamaması 5. Tarım amaçlı sanayiye hammadde olabilecek ürünlerin olması kaynaklarını yok etmeyecek 4. Su kaynaklarının bilinçsiz kullanımından ve bulunması 5. Belediyelerin nüfus kaybetmesinin idari şekilde çalışmaların başlaması yetki karmaşasından dolayı gelecekte su 6. Ekonomiyi hareketlendirme ve üretimin arttırılması küçülmeye neden olması. (damlama, yağmurlama) yetersizliğinin ciddi boyutlarda yaşanabilecek yönünde birliklerin kuruluyor olması 6. Tarımın yeterince endüstrileşememesi 4. Tarımsal verimin arttırılması olması. 7. Mevcut jeotermal kaynakların varlığı. 7. Tarım ürünlerini pazarlama yetersizliği. için köylerde yapılan arazi 5. Havaalanının faal çalışmamasından dolayı 8. Sanayi altyapısının gelişmiş olması ve OSB alanlarının 8. Hayvancılık açısından büyük önemi olan toplulaştırma projeleri bölge turizmine olumsuz etkisi söz konusudur varlığı. mera alanlarının denetim altına alınmamış 5. Mevcut doğal ve yapay 6. Ekonomik gelişmenin temel itici sektörü olan 9. Verimli tarım topraklarının bulunması ve Türkiye'nin tahıl ve rehabilitasyonlarının yapılmamış olması. kaynakların turizmi geliştirerek sanayinin gelişmemesinden dolayı diğer ambarı olması (özellikle patates ekimi ve üretimi) 9. Tarım arazilerinin miras vb nedenlerden yerel, bölgesel ve ulusal ölçekte ekonomik sektörlerin gelişmesi üzerinde 10. Tarıma dayalı turizm uygulamalarının olması. dolayı bölünmesi ekonomik ve sosyal gelişmeyi olumsuz etki yaratabilir olması. 11. Tarımsal ürünlerin varlığı (şarapçılık, üzüm) 10. Sanayi yer seçim kararlarından dolayı sağlaması 7. Fizik Tedavi Merkezinin atıl durumda 12. Organik tarım konusunda çalışmaların olması Kaman OSB'de olduğu gibi talep olmaması 6. Jeotermal enerjinin seracılık, olmasından dolayı Nevşehir’in kent ekonomisi 13. Acıgöl'de bulunan 2 OSB ve sanayiye talep olması ve alt ve doluluk oranının düşük olması sağlık ve enerji sektöründe üzerindeki olumsuz etkisi. yapı oluşturulması 11. Turizme kaynak sağlayacak düzeyde kullanılması ile ekonomik ve 8. Yabancıların tarım arazilerini satın alması 14. Alternatif turizm potansiyeli (av turizmi, kültür turizmi, bulunan termal ve turistik kaynakların sosyal gelişme fırsatı yaratma yada kiralaması yoluyla gerçekleştirdikleri uni- eko-turizm vb) yeterince değerlendirilmemesi. potansiyeli. tarımın ülke ve bölge ekonomisine olumsuz 15. Termal tesislerin varlığı 12. Turizm sektöründeki gelişmelerin 7. Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca etkisi olmaktadır. 16. Sanayi sektörünün gelişmesine yönelik altyapı tarıma baskısı onaylanmış olan mevcut OSB 9. Sanayinin gelişmesine rağmen demiryolu çalışmalarının gerçekleşmesi. 13. Tarımda modernizasyon eksikliği alanının 135 ha kadar büyütülmesi bağlantılarının olmamasının yerel ve bölgesel 17. UNİ-tarım yapılması. 14. Tarım arazilerinin tahrip edilmesi. projesinin olması ekonomi üzerine taşıma maliyetleri üzerine 18. Hizmetler sektörünün gelişme göstermesi. 15. Tarımsal ürünün değerlendirilebileceği 8. Termal turizmi destekleyecek yapacağı olumsuz etki. 19. Özgün küçük el sanatlarının (halıcılık) varlığı. bir sanayi olmaması nedeniyle mevcut otel ve rehabilitasyon merkezi 20. Kaplıcaların varlığı (Ziga Kaplıcaları vb) tarım potansiyellerinin tam verimle projelerinin olması 21. Turizm tesislerinin varlığı. kullanılamaması 9. Maden potansiyelinin bölgesel 22. Baraj ve göletlerin sulama amaçlı inşa edilmesi. 16. Sanayinin gelişmemiş olması, buna ve ulusal ekonomiye karşılık hizmetler (turizm) sektörünün kazandırılması ile sağlayacağı gelişmesi (sahte kentleşme) fırsatlar. 17. Turizm sektörünün çekiciliğinden 10. Yeni yapılan OSB'lerin yöre dolayı kırsal nüfusun azalması ekonomisi için istihdam yaratması 18. Termal turizme yönelik yeterince 11. Tarımsal açıdan bölgeye özgü girişim olmaması ürünlerden olan üzüm ve patates 19. Tarım arazilerinin madencilik, üretiminin geliştirilerek tarıma mülkiyet, turizm ve kentleşme baskısı dayalı sanayinin gelişimine olanak nedeniyle tahrip edilmesi. sağlaması. 20. Maden-kum ocaklarının gerek işletim 12. Verimli arazilerin tahıl üretimi ve gerek işletim sonrası çevreye zarar için kullanımının bölge vermeleri ekonomisine sağlayacağı fayda. 21. Turizmin gelişmesi için gerekli sosyal 13. Tarihten beri yerleşmiş olan

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

ve teknik altyapının oluşturulmamış olması. kültürel değerlerin "Kültür 22. OSB alanında kontrolsüz kuyuların Turizmi" için kullanılma açılması potansiyeli. 23. Hizmetler sektörünün sanayiden daha 14. Alternatif turizm faaliyetlerinin çok gelişmiş olması (sanayi 2. sırada) yerel ve bölgesel ölçekte getireceği 24. Ticari faaliyetlerin organize edilmemiş sosyal ve ekonomik fayda. olması. 15. Termal kaplıcaların sağlık 25. Turizm faaliyetleri için yeterli tanıtım turizmini geliştirerek ekonomik ve ve organizasyonların yapılmamış olması. sosyal anlamda bölgenin gelişmesi için büyük fırsat yaratması.

DOĞAL YAPI 1. Planlama alanı bütününde (Çiçekdağı, Hirfanlı Barajı, 1. Seyfe gölünün kirlenmesi ve kurutma 1. Orman alanlarını arttırmaya 1. Önemli ölçüde tahrip edilen doğal kaynakların VE ÇEVRE Seyfe Gölü, Kızılırmak, Göreme Tepeleri (Milli Park), kanallarından dolayı yok olma riski altında yönelik projelerin olması (Seyfe Gölü, Kızılırmak...) bölge ve ülke Hacıbektaş Bolkar Dağları, Aladağlar ve Melendiz Dağları, olması 2. DSİ tarafından yapılan sulama ekonomisine ve çevreye geri dönüşü olmayan Ihlara Vadisi, Tuz Gölü, Mamasun Barajı, Eşmekaya 2. Kızılırmak'ın kirlenmesi projeleriyle yeraltı kaynaklarının ciddi zararlar vermektedir. Sazlıkları ve Hasan Dağı gibi) önemli doğa alanları ve doğa 3. Bulunan termal kaynakların yanlış korunma altına alınabilecek olması 2. Özellikle su kaynaklarının bilinçsizce ve alanlarında zengin flora ve fauna çeşitliliği bulunması kullanımı ve yeterli verimde 3. Mevcut önemli doğa alanları ekonomik kar amaçlı kullanımı gelecekte hem 2. Kızılırmak'ın planlama alanından geçiyor olması (tarım, kullanılmaması bölgenin turizm açısından bölge için hem de ülke için ciddi su sorunları turizm vb açısından) 4. Sarıyahşi ve Ağaçören mevkilerinde fay gelişimine olanak tanımaktadır. yaratacaktır. 3. Yenilenebilir enerji ve fosil enerji kaynaklarına sahip hatlarının bulunması ve Kırşehir ilinin 1. 4. Ekosistemde yer alan canlı 3. Maden yataklarının işletilmesinde çevre olması (jeotermal,su,rüzgar...). derece deprem bölgesinde yer alması çeşitliliği ve zenginliği (Seyfe faktörü göz önüne alınmamaktadır. 4. Bölgenin maden potansiyeli bakımından zengin bir il 5. Sanayi alanlarının denetim eksikliğinden Gölü) bilimsel açıdan bölgeyi 4. Doğal yapı (göreme tepeleri, peri bacaları) ve olması (demir, feldispat, fluorit, gabro, granit...) dolayı çevreye zarar vermeleri, önemli bir konuma getirmektedir. doğal kaynaklarının (su kaynakları., madenler, 5. Doğal Soğuk Hava depolarının bulunması (Kavak vs.) 6. Hava, su ve toprak kirliliğinin giderek 5. Mevcutta bulunan jeotermal soğuk hava depoları, ormanlar) tahrip 6. Yeraltı su kaynaklarının varlığı. artması. enerjinin seracılık, enerji ve sağlık edilmesinin yerel, bölgesel ve ülkesel ölçekte 7. Farklı yeryüzü şekillerinin varlığı (peri bacaları, kaya 7. Nevşehir ilinin 3. derece deprem sektöründe kullanımı bölgesel ve geri dönüşü olmayan ekonomik ve çevre oluşumları) bölgesinde yer alması ulusal ölçekte ekonomik ve sosyal sorunlarına neden olması. 8. Ormanların bozkır alanlara dönüşmesi gelişmeye önemli katkı sağlar. 5. Doğal yapının (peri bacaları, milli parkın,su 9. Hacıbektaş ve Gülşehir arasından fay 6. Maden potansiyelinin bölgesel kaynaklarının...) tahribi ve yok olma tehlikesi. hattı geçiyor olması ve ulusal ekonomiye 6. Turizm tesislerinin denetim eksikliğinden 10. Yeraltı su kaynaklarının yanlış kazandırılması ile sağlayacağı dolayı doğal çevreye zarar vermesi kullanımı ve azalması fırsatlar. 7. Yasal olmayan avlanma sonucu canlı 11. Dağların deniz etkisinin iç kısımlara 7. Bölgeye özgü yüzey şekillerini çeşitliliğinin azalmasının ekosisteme vereceği girmesini engellemesi. içeren Peri Bacaları, Göreme zarar. 12. Maden-kum ocaklarının gerek işletim Tepeleri, Kaya oluşumları gibi 8. Tuz Göl'ünün kirlenmesi dolayısıyla tuz ve gerek işletim sonrası çevreye zarar jeolojik oluşumlar bilimsel üretme ve su ihtiyacını karşılama anlamında hem vermeleri araştırmalarda önemli bilgi yerel hem de ulusal düzeyde ciddi problemler 13. Doğa alanlarında bilinçsiz ve yasal avantajı sunmaktadır. oluşturması. olmayan avlanma. 8. Mevcut kentsel (tarihi) ve doğal 9. Turizm tesislerinin çevreye zarar vermesi. 14. Aksaray ili 4. derece deprem sit alanlarının farklı turizm bölgesindedir. alternatifleri açısından potansiyel 15. Tuz Gölü çevresinde fay hattının oluşturması. bulunması. 16. Su kaynaklarının (Tuz gölü ve Eşmekaya sazlıkları) bilinçsizce kullanımı ve kirletilmesi.

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

17. Maden kaynaklarının yeterince değerlendirilmemesi. KONUM VE 1. İç Anadolu bölgesinin ortasında yer alan Kırşehir, doğudan 1. Havaalanının kullanılmaması. 1.DLH tarafından projelendirilen 1.Demiryolu bağlantısının bulunmamasından ULAŞIM batıya, kuzeyden güneye giden karayolu ulaşım ağının 2.Demiryolu ağının bölgeyle demiryolları projesi dolayı kaynaklanan ulaşım problemleri. üzerinde bulunması dolayısıyla ülkenin ulaşılabilirliği yüksek ilişkilendirilmemiş olması 2. Havalimanı projelerinin olması 2. Demiryolu ve havalimanı projelerinin yatırım illeri arasındadır. 3. Karayollarının geliştirilmesi ile programlarına alınmamasından dolayı 2. Bölgenin, İç Anadolu Bölgesinde yer almasından dolayı ulaşımın ve dolayısıyla uygulanabilirliğinin olmaması konumu itibariyle bütün bölgelerle ulaşım bağlantılarının erişilebilirliğin sağlanması 3. Sanayinin gelişmesine rağmen demiryolu olması. 4. Ulaşımın geliştirilmesi bölgede bağlantılarının olmamasının yerel ve bölgesel 3. İllerin çevre ilçeleriyle ulaşım bağlantısının güçlü olması. ekonomik alanda bir gelişme için ekonomi üzerine taşıma maliyetleri üzerine 4. Önemli yerleşme merkezlerine yakın olması (Ankara, fırsat yaratabilir. yapacağı olumsuz etki. Konya, Kayseri) 5. Nevşehir'in son yıllarda turistik bir önem kazanmasıyla birlikte karayollarına da gereken önem verilmiştir 6. Nevşehir ili Gülşehir İlçesi'ne bağlı Tuzköy Kasabası'nda Havaalanı bulunmaktadır. Nevşehir merkeze 27 km uzaklıktadır. 7. Niğde, yurdun güneyini, İç Anadolu, Kuzey ve Batı Anadolu'ya bağlayan önemli demir yolu ve karayollarının kavşak noktasındadır. 8. Niğde ilinde demiryolu ulaşımının mevcut oluşu. SOSYAL VE 1. Bölgede tarihsel süreçten gelen kültürel değerler (ahilik) 1. Sosyal altyapı eksikliğinden dolayı 1. Kırşehir merkezdeki 1. Donatı eksikliğinden dolayı gençlerin ve TEKNİK 2. Okur-yazarlık oranının yüksek olması. yeterli donatı alanlarının bulunmaması ve üniversitenin kapasitesinin kadınların sosyal yaşam alanlarının olmamasının ALTYAPI 3. Genç nüfusun fazla olması. kamusal hizmetlerin sağlanamaması.. arttırılması ve polis yüksek okulu getirdiği sosyal eşitsizlik. 4. Kaman'da kurulan Arkeoloji Enstitüsü ve Kırşehir 2. Kentlerin nefes almasını sağlayan, kurulmasına dair projelerin olması 2. Arıtma tesislerinin eksikliğinden dolayı merkez'de bulunan üniversitenin varlığı. yaşayanların eğlence, dinlence, boş zaman 2. Katı atık depolama alanı oluşan çevre kirliliği. 5. Kırşehir'de Polis meslek yüksek okulu projesinin değerlendirme, spor gibi aktivitelerini projesinin olması 3.Su kaynaklarının bilinçsiz kullanımının bulunması. değerlendirecekleri büyük yeşil alanlar, 3. Kayakapı projesi: turistin sosyal gelecekte ciddi su problemlerine neden olması 6. Nevşehir’in dünya kenti olma yönündeki gelişmeleri (kültür rekreasyon alanlarının bulunmaması yaşantıyla bütünleştiği bir model riskinin bulunması. ve kongre merkezi olması vs) 3. Genç nüfusun eğitim, iş vb sebeplerden olması. 4. Golf sahası projesi: azalan su kaynaklarının 7. Avrupa'ya göç edenlerin geri dönüş süreci içinde olmaları dolayı şehir dışına göç etmesi 4.UNESCO tarafından Kapadokya daha da hızlı yok olmasına neden olacak bir 8. Kapadokya Belediyeler Birliğinin kurulması 4. Turizm ve evsel atıkların arıtmasını Bölgesinin 'Dünya Miras Listesi'ne proje 9. Kozaklı'da Anadolu'nun fizik tedavi merkezi olan bir sağlayacak arıtma tesislerinin eksikliği. alınmış olması. 5. Karain, Sarıhıdır ve Tuzköy’de kayalardan hastane yapılmış olması 5. OSB alanında ve tarımda sulama amaçlı 5. Kapadokya bölgesinde alt yapı yontularak yapılan binaların kansere neden 10. Niğde üniversitesinin varlığı kontrolsüz kuyuların açılması sorunlarının çözümü için olması. 11. Gelişmiş teknik altyapının varlığı. 6. Kanalizasyon şebekesinde toplanan atık Kapadokya Birliği adı altında 12. Aksaray'ın üniversite yapılacak iller arasında yer alması ve sular kent merkezlerinde ve diğer alanlarda belediyelerin örgütlenmesi kentte yüksekokul bulunması. yüzeysel sulara ya da sızdırmalı fosseptik 6. "Ulusal Eğitime Destek çukurlarına deşarj ediliyor olması Kampanyası Projesi" kentte eğitim 7. Sulama ve içme suyu sıkıntısı olması düzeyinin geliştirilmeye 8. Yeraltı su kaynaklarının yanlış kullanımı çalışılmasına katkıda ve azalması bulunmaktadır. 9. Tuzköy vb yerlerdeki kansere çözüm olarak önerilen projelerin uygulanamaması 10. Nevşehir’deki fizik tedavi merkezinin yetki sorunları nedeniyle faaliyete

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

geçememiş olması 11. Tuzköy ve çevre köylerde ev yapımında kullanılan malzemenin insan sağlığı üzerindeki olumsuz etkisi. 12. Kaçak kuyu ve sulamalarda denetim sorunu 13. Kentleşme oranının düşük olması. 14. Çarpık kentleşmenin mevcut oluşu. 15. Turizmin gelişmesi için gerekli sosyal ve teknik altyapının oluşturulmamış olması.

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

EK 2 MEVCUT VE ÖNERİ ARAZİ KULLANIM HESAPLARI

ARAZİ KULLANIM KIRŞEHİR NEVŞEHİR NİĞDE AKSARAY BÖLGE TOPLAMI % % % % % (HA) MEVCUT ÖNERİ TOPLAM MEVCUT ÖNERİ TOPLAM MEVCUT ÖNERİ TOPLAM MEVCUT ÖNERİ TOPLAM MEVCUT ÖNERİ TOPLAM KENTSEL YERLEŞME ALANI (MEVCUT) 6,655 0 6,655 1,51 8,359 0 8,359 2,39 7,816 0 7,816 2,15 9,798 0 9,798 2,03 32,628 0 32,628 2,01 KENTSEL YERLEŞME ALANI (GELİŞME) 7,297 -3,785 3,512 5,771 -872 4,899 9,162 -2,625 6,537 12,144 -3,457 8,687 34,374 -10,739 23,635 KIRSAL YERLEŞME 5,010 0 5,010 0.74 3,938 0 3,938 0.71 3,457 0 3,457 0.52 4,284 0 4,284 0.47 16,689 0 16,689 0.59 TARIM ARAZİSİ 445,917 -4,998 440,919 65.56 369,973 -2,837 367,136 66.28 484,013 -8,834 475,179 70.94 332,629 -4,338 328,291 36.11 1,632,532 -21,007 1,611,525 57.44 O.S.B. ALANI 516 0 516 157 0 157 685 0 685 686 0 686 2,044 0 2,044 SANAYİ BÖLGESİ 123 0 123 303 0 303 381 0 381 114 0 114 921 0 921 SANAYİ+DEPOLAMA ALANI 0 150 150 0,13 0 0 0 0,18 0 195 195 0,20 434 0 434 0,24 434 345 779 0,19 KÜÇÜK SANAYİ SİTELERİ 106 0 106 208 0 208 60 0 60 66 865 931 440 865 1,305

DEPOLAMA ALANI 4 0 4 339 0 339 4 0 4 7 0 7 354 0 354 GOLET_PROJE 458 0 458 2,206 0 2,206 73 0 73 25 0 25 2,762 0 2,762 GÖLET ALANI 0 0 0 34 0 34 102 0 102 32 0 32 168 0 168 GÖL 6,901 0 6,901 99 0 99 123 0 123 193,065 0 193,065 200,188 0 200,188 BARAJ 23,387 0 23,387 45 0 45 231 0 231 1,310 0 1,310 24,973 0 24,973 AKARSU 1,441 0 1,441 2,491 0 2,491 0 0 0 0 0 0 3,932 0 3,932 MERA ALANI 107,292 -4,161 103,131 15.33 96,271 -2,868 93,403 16.86 75,233 -3,134 72,099 10.76 122,706 -1,071 121,635 13.38 401,502 -11,234 390,268 13.91 ORMAN 50,277 0 50,277 7.48 13,041 0 13,041 2.35 75,812 0 75,812 11.32 13,376 0 13,376 1.47 152,506 0 152,506 5.44 AĞAÇLANDIRILACAK ALAN 7,765 11,652 19,417 2.89 1,998 4,985 6,983 1.26 11,133 14,276 25,409 3.79 5,207 6,402 11,609 1.28 26,103 37,315 63,418 2.26 KENT PARKI 0 183 183 0 177 177 0 122 122 0 899 899 0 1,381 1,381

ÜNİVERSİTE ALANI 64 693 757 67 0 67 244 0 244 8 498 506 383 1,191 1,574 YÜKSEKOKUL 0 0 0 0 0 0 0 0 0 7 0 7 7 0 7 ASKERİ ALAN 7 0 7 66 0 66 224 0 224 9 0 9 306 0 306 B.A.K.G.KAMU ALANI 62 0 62 113 0 113 18 0 18 135 202 337 328 202 530 TURİZM MERKEZİ 9,238 0 9,238 1.37 0 1,415 1,415 0.26 30 0 30 7,300 0 7,300 16,568 1,415 17,983 KONUT DIŞI KENTSEL ÇALIŞMA ALANI 68 0 68 98 0 98 530 0 530 179 0 179 875 0 875 HAVAALANI 0 0 0 218 0 218 533 0 533 433 0 433 1,184 0 1,184 KÜLTÜR VE TURİZM KORUMA VE GELİŞTİRME BÖLGESİ 0 0 0 48,131 0 48,131 0 0 0 0 0 0 48,131 0 48,131 ÖZEL ÇEVRE KORUMA BÖLGESİ 0 0 0 0 0 0 0 0 0 205,305 0 205,305 205,305 0 205,305 O.H.B. 0 266 266 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 266 266 TOPLAM (HA) 672,588 0 672,588 553,926 0 553,926 669,864 0 669,864 909,259 0 909,259 2,805,637 0 2,805,637 TOPLAM (KM2) 6,726 0 6,726 5,539 0 5,539 6,699 0 6,699 9,093 0 9,093 28,056 0 28,056

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

EK 3 PLANLAMA ALANI KENT KARAKTER TABLOSU YERLESIK YERLESIK K. GELISME SANAYI KUCUK SON NÜFUS PLAN YERLESIK K. GELİŞME ALANI emilen kapasite DONATI ALAN ILI ILCESI BELEDIYE ADI KONUT AL. Emilen KONUT ALANI SANAYI OSB (ha) PLAN_ADI ALANI (ha) AL. YOĞ. (ki/ha) YOĞUNLUK ki/ha nüfus nüfus TOPLAMI (ha) VERİSİ ALANI (ha) Nüfus (kişi) ALANI (ha) (ha) ALANI (ha) AĞAÇÖREN NAZIM 1 AKSARAY AĞAÇÖREN AĞAÇÖREN 4.983 İMAR PLANI 571,15 129,47 150 14.438 399,22 100 39.922 59.343 3,86 38,6 CAMİLİ UYGULAMA 2 AKSARAY AĞAÇÖREN CAMİLİ 2.489 İMAR PLANI 411,95 95,35 130 9.907 236,15 100 23.615 36.011 6,78 73,67 ESKİL UYGULAMA 3 AKSARAY ESKİL ESKİL 22.125 İMAR PLANI 716,40 185,4 100 -716 484,20 100 48.420 66.960 11,6 7,01 UYGULAMA İMAR 4 AKSARAY ESKİL EŞMEKAYA 3.385 PLANI 258,05 81,076 150 8.776 144,92 80 11.594 23.755 4,2038 1,8222 5 AKSARAY GÜLAĞAÇ DEMİRCİ 3.889 NAZIM İMAR PLANI 308,70 167,0789 200 29.527 116,97 125 14.621 48.036 1,5495 BEKARLAR UYGULAMA 6 AKSARAY GÜLAĞAÇ BEKARLAR 2.763 İMAR PLANI 252,91 49,62 290 11.627 178,95 130 23.264 37.653 1,93 22,41 DEMİRCİ NAZIM İMAR 7 AKSARAY GÜLAĞAÇ DEMİRCİ 3.889 PLANI 308,75 170,48 200 30.207 113,57 125 14.196 48.292 1,55 23,15 GÜLAĞAÇ UYGULAMA 8 AKSARAY GÜLAĞAÇ GÜLAĞAÇ 4.672 İMAR PLANI 886,61 209,58 150 26.765 632,99 150 94.949 126.386 3,07 40,97 GÜLPINAR NAZIM İMAR 9 AKSARAY GÜLAĞAÇ GÜLPINAR 4.454 PLANI 1.024,12 135,94 100 9.140 632,09 60 37.925 51.519 5,43 250,66 SARATLI UYGULAMA 10 AKSARAY GÜLAĞAÇ SARATLI 2.742 İMAR PLANI 364,39 106,3 150 13.203 227,75 50 11.388 27.333 1,99 28,35 SOFULAR UYGULAMA 11 AKSARAY GÜLAĞAÇ SOFULAR 2.691 İMAR PLANI 306,50 51,38 130 3.988 131,41 130 17.083 23.763 123,71 GÜZELYURT 12 AKSARAY GÜZELYURT GÜZELYURT 3.775 UYGULAMA İMAR 297,24 42,66 150 2.624 134,59 150 20.189 26.588 119,99 PLANI ILISU NAZIM İMAR 13 AKSARAY GÜZELYURT ILISU 1.712 PLANI 144,70 28,23 100 1.111 85,17 150 12.776 15.599 5,35 1,13 24,82 14 AKSARAY GÜZELYURT SELİME 2.583 KORUMA İMAR PLANI 223,87 47,2924 100 2.146 117,98 80 9.438 14.168 UYGULAMA İMAR 15 AKSARAY GÜZELYURT IHLARA 3.767 PLANI 243,32 73,1334 200 10.860 73,42 100 7.342 21.968 AKÇAKENT UYGULAMA 16 AKSARAY MERKEZ AKÇAKENT 2.011 İMAR PLANI 141,77 26,53 200 3.219 85,81 50 4.291 9.597 1,84 27,59 AKSARAY MERKEZ 17 AKSARAY MERKEZ AKSARAY MERKEZ 129.949 UYGULAMA İMAR 7.463,18 2964,49 350 936.385 3.802,40 130 494.312 1.531.884 20,99 686,45 675,3 PLANI ARATOL UYGULAMA 18 AKSARAY MERKEZ ARATOL 2.859 İMAR PLANI 1.142,44 138,14 150 17.862 490,19 150 73.529 94.250 91,25 8,34 414,52 ARMUTLU REVİZYON 19 AKSARAY MERKEZ ARMUTLU 1.923 İMAR PLANI 222,97 100,31 150 13.124 113,90 100 11.390 26.437 8,76 BAĞLIKAYA NAZIM 20 AKSARAY MERKEZ BAĞLIKAYA 2.822 İMAR PLANI 577,14 51,33 60 258 405,21 130 52.677 55.757 120,6 DOĞANTARLA 21 AKSARAY MERKEZ DOĞANTARLA 2.083 REVİZE+İLAVE İMAR 535,50 22 150 1.217 473,62 130 61.571 64.871 39,88 PLANI HAMİDİYE NAZIM İMAR 22 AKSARAY MERKEZ HAMİDİYE 2.020 PLANI 331,05 85,97 150 10.876 214,68 150 32.202 45.098 30,4 HELVADERE NAZIM 23 AKSARAY MERKEZ HELVADERE 3.474 İMAR PLANI 380,37 16,44 100 -1.830 112,91 80 9.033 10.677 251,02 İNCESU NAZIM İMAR 24 AKSARAY MERKEZ İNCESU 2.852 PLANI 126,16 110,16 100 8.164 5,94 50 297 11.313 0,7 9,36 KARKIN NAZIM İMAR 25 AKSARAY MERKEZ KARKIN 1.857 PLANI 524,59 48 80 1.983 6,81 60 409 4.249 517,78 KUTLU NAZIM İMAR 26 AKSARAY MERKEZ KUTLU 2.183 PLANI 253,35 100,8 130 10.943 50,32 100 5.032 18.136 102,23 SAĞLIK NAZIM İMAR 27 AKSARAY MERKEZ SAĞLIK 2.205 PLANI 609,54 0,03 100 -2.202 572,30 100 57.230 57.233 37,21 SEVİNÇLİ UYGULAMA 28 AKSARAY MERKEZ SEVİNÇLİ 2.173 İMAR PLANI 186,00 65,33 130 6.320 108,93 130 14.161 22.654 11,74 TAŞPINAR UYGULAMA 29 AKSARAY MERKEZ TAŞPINAR 3.589 İMAR PLANI 195,58 65,23 130 4.891 80,60 130 10.478 18.958 2,04 47,71 TOPAKKAYA 30 AKSARAY MERKEZ TOPAKKAYA 3.704 UYGULAMA İMAR 543,27 64,61 100 3.486 370,59 100 37.059 43.520 4,02 104,05 PLANI ULUKIŞLA UYGULAMA 31 AKSARAY MERKEZ ULUKIŞLA 2.340 İMAR PLANI 685,40 68,31 150 7.235 467,60 130 60.788 71.035 4,31 145,18 YUVA UYGULAMA İMAR 32 AKSARAY MERKEZ YUVA 1.982 PLANI 172,26 46,97 150 5.064 100,87 130 13.113 20.159 24,42 33 AKSARAY MERKEZ ACIPINAR 1.820 NAZIM İMAR PLANI 230,56 54,3632 190 8.509 142,15 50 7.108 17.437 UYGULAMA İMAR 34 AKSARAY MERKEZ ALTINKAYA 2.350 PLANI 358,20 88,8119 150 10.848 233,14 150 34.970 48.292 35 AKSARAY MERKEZ SARAYHAN 1.535 NAZIM İMAR PLANI 234,01 67,9542 100 4.536 111,70 90 10.053 16.849 36 AKSARAY MERKEZ SULTANHANI 10.104 İLAVE İMAR PLANI 1.100,17 218,5719 250 44.539 737,23 250 184.308 238.951 59,9827 37 AKSARAY MERKEZ YENİKENT 4.981 İLAVE İMAR PLANI 476,80 219,1 100 17.787 148,02 80 11.841 33.751 2,7357

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

UYGULAMA İMAR 38 AKSARAY MERKEZ YEŞİLOVA 4.837 PLANI 1.423,00 187,4096 yoğunluk verisine ulaşılamadı 1.148,53 * 4.390 9,1138 39 AKSARAY MERKEZ YEŞİLTEPE 3.439 REVİZYON İMAR PLANI 470,80 234,7949 150 31.780 197,78 150 29.667 YERLESIK YERLESIK K. GELISME SANAYI KUCUK SON NÜFUS PLAN YERLESIK K. GELİŞME ALANI emilen kapasite DONATI ALAN ILI ILCESI BELEDIYE ADI KONUT AL. Emilen KONUT ALANI SANAYI OSB (ha) PLAN_ADI ALANI (ha) AL. YOĞ. (ki/ha) YOĞUNLUK ki/ha nüfus nüfus TOPLAMI (ha) VERİSİ ALANI (ha) Nüfus (kişi) ALANI (ha) (ha) ALANI (ha) BALCI 40 AKSARAY ORTAKÖY BALCI 3.385 REVİZYON+İLAVE İMAR 961,28 114,01 150 13.767 765,74 100 76.574 93.676 1,72 79,81 PLANI BOZKIR UYGULAMA 41 AKSARAY ORTAKÖY BOZKIR 2.528 İMAR PLANI 204,16 64,38 180 9.060 103,96 150 15.594 27.182 1 34,82 ÇİFTEVİ UYGULAMA 42 AKSARAY ORTAKÖY ÇİFTEVİ 2.566 İMAR PLANI 481,52 54,73 100 2.907 398,67 80 31.894 37.367 3,95 24,17 DEVEDAMI NAZIM İMAR 43 AKSARAY ORTAKÖY DEVEDAMI 2.285 PLANI 265,18 73,24 yoğunluk verisine ulaşılamadı 144,73 60 8.684 10.766 3,57 43,64 HARMANDALI NAZIM 44 AKSARAY ORTAKÖY HARMANDALI 3.263 İMAR PLANI 188,25 109,05 70 4.371 57,18 50 2.859 10.493 0,66 21,36 ORTAKÖY UYGULAMA 45 AKSARAY ORTAKÖY ORTAKÖY 26.961 İMAR PLANI 1.249,75 743,03 150 81.044 371,31 50 18.566 130.020 6,33 11,86 117,22 OZANCIK UYGULAMA 46 AKSARAY ORTAKÖY OZANCIK 1.826 İMAR PLANI 167,17 61,86 150 7.771 93,36 130 12.137 21.416 1,33 10,62 SARIKARAMAN 47 AKSARAY ORTAKÖY SARIKARAMAN 3.112 UYGULAMA İMAR 407,63 60,55 100 2.943 260,57 100 26.057 32.112 2,34 84,17 PLANI UYGULAMA İMAR 48 AKSARAY SARIYAHŞİ SARIYAHŞİ 7.751 PLANI 396,96 193,7587 150 21.313 146,43 150 21.964 51.028 3,5394 BOĞAZKÖY 49 AKSARAY SARIYAHŞİ BOĞAZKÖY 3.041 UYGULAMA İMAR 381,50 110,95 150 13.602 227,16 150 34.074 50.717 2,9 1,57 38,92 PLANI MAHSENLİ NAZIM İMAR 50 KIRŞEHİR AKÇAKENT MAHSENLİ 1.257 PLANI 449,10 35,1 100 2.260 122,95 80 9.836 13.346 291,05 AKÇAKENT UYGULAMA 51 KIRŞEHİR AKÇAKENT AKÇAKENT 1.268 İMAR PLANI 790,66 32 130 -2.290 130,55 100 13.055 17.215 660,11 AKPINAR 52 KIRŞEHİR AKPINAR AKPINAR 3.696 REVİZYON+İLAVE İMAR 528,57 92,68 80 -1.988 323,73 100 32.373 39.787 112,16 PLANI AŞAĞIHOMURLU 53 KIRŞEHİR AKPINAR AŞAĞIHOMURLU 2.004 NAZIM İMAR PLANI 305,78 33,48 37 -765 66,46 40 2.658 3.897 0,3 205,54 BÜYÜKABDİUŞAĞI 54 KIRŞEHİR AKPINAR BÜYÜKABDİUŞAĞI 972 NAZIM İMAR PLANI 299,13 25,32 200 4.092 85,85 60 5.151 10.215 0,91 187,05 KÖŞKER NAZIM İMAR 55 KIRŞEHİR AKPINAR KÖŞKER 971 PLANI 623,58 23,63 60 447 161,58 60 9.695 11.113 438,37 BOZTEPE NAZIM İMAR 56 KIRŞEHİR BOZTEPE BOZTEPE 5.022 PLANI 441,78 238,05 100 18.783 137,68 100 13.768 37.573 3,66 62,39 KARACAÖREN 57 KIRŞEHİR BOZTEPE KARACAÖREN 1.525 UYGULAMA İMAR 108,75 49,83 130 4.953 37,30 150 5.595 12.073 0,55 21,07 PLANI BOĞAZEVCİ İLAVE 58 KIRŞEHİR ÇİÇEKDAĞI BOĞAZEVCİ 1.350 İMAR PLANI 224,06 45,31 150 5.447 97,36 150 14.604 21.401 1,07 80,32 ÇİÇEKDAĞI 59 KIRŞEHİR ÇİÇEKDAĞI ÇİÇEKDAĞI 6.683 REVİZYON+İLAVE İMAR 498,11 222,48 150 26.605 225,21 150 33.782 67.154 4,79 45,63 PLANI UYGULAMA İMAR 60 KIRŞEHİR ÇİÇEKDAĞI KÖSELİ 3.741 PLANI 731,41 69,6867 100 3.228 192,12 150 28.817 35.786 BASKOY UYGULAMA 61 KIRŞEHİR KAMAN BASKOY 1.313 İMAR PLANI 71,08 32,81 130 3.230 30,47 100 3.047 7.312 0,27 7,53 ÇAĞIRKAN NAZIM İMAR 62 KIRŞEHİR KAMAN ÇAĞIRKAN 2.317 PLANI 378,78 93,18 60 3.274 80,81 80 6.465 12.056 204,79 DEMİRLİ UYGULAMA 63 KIRŞEHİR KAMAN DEMİRLİ 2.555 İMAR PLANI 107,86 39,35 80 593 48,73 100 4.873 8.021 0,49 19,29 HAMİT UYGULAMA 64 KIRŞEHİR KAMAN HAMİT 1.744 İMAR PLANI 145,02 57,01 150 6.808 58,88 150 8.832 17.384 0,74 28,39 İSAHOCALI UYGULAMA 65 KIRŞEHİR KAMAN İSAHOCALI 1.855 İMAR PLANI 101,84 55,36 120 4.788 20,86 100 2.086 8.729 0,63 24,99 KAMAN NAZIM İMAR 66 KIRŞEHİR KAMAN KAMAN 27.962 PLANI 2.923,44 696,06 150 68.871 579,52 125 72.440 176.849 6,52 9,18 327,26 1632,16 KARGINYENİCE 67 KIRŞEHİR KAMAN KARGINYENİCE 3.180 UYGULAMA İMAR 182,46 83,53 75 4.097 71,82 90 6.464 12.729 1,02 26,09 PLANI KURANCILI UYGULAMA 68 KIRŞEHİR KAMAN KURANCILI 2.725 İMAR PLANI 130,46 64,84 120 5.056 51,77 150 7.766 15.546 0,18 13,67 ÖMERHACILI 69 KIRŞEHİR KAMAN ÖMERHACILI 2.021 UYGULAMA İMAR 111,84 67,03 150 8.034 23,65 80 1.892 11.947 21,16 PLANI SAVCILIBÜYÜKOBA 70 KIRŞEHİR KAMAN SAVCILIBÜYÜKOBA 2.398 YERLESME 324,98 65,5 200 10.702 166,07 100 16.607 29.707 YELEK UYGULAMA 71 KIRŞEHİR KAMAN YELEK 2.085 İMAR PLANI 178,97 39,47 150 3.836 60,88 80 4.870 10.791 78,62 ÇAYAĞZI NAZIM İMAR 72 KIRŞEHİR MERKEZ ÇAYAĞZI 2.156 PLANI 150,09 54,17 75 1.907 85,76 90 6.861 10.924 2,07 8,09 DULKADİRLİ NAZIM 73 KIRŞEHİR MERKEZ DULKADİRLİ 2.026 İMAR PLANI 271,55 23,06 60 -642 39,68 80 3.174 4.558 208,81 KARAHIDIR UYGULAMA 74 KIRŞEHİR MERKEZ KARAHIDIR 2.121 İMAR PLANI 253,06 68,02 120 6.041 117,24 80 17.586 25.748 4,47 63,33 KIRŞEHİR UYGULAMA 75 KIRŞEHİR MERKEZ KIRŞEHİR 88.105 İMAR PLANI 4.778,22 1997,31 250 411.223 1.556,97 150 233.546 732.873 124,58 72,64 188,66 1026,72 76 KIRŞEHİR MERKEZ ÖZBAĞ 4.463 UYGULMA İMAR PLANI 137,03 44,65 100 835 56,66 150 5.666 10.131 0,19 1,67 33,86

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

ULUPINAR UYGULAMA 77 KIRŞEHİR MERKEZ ULUPINAR 2.316 İMAR PLANI 280,39 97,67 130 10.381 88,68 100 12.415 25.112 0,65 93,39 78 KIRŞEHİR MERKEZ TOKLÜMEN 1.713 NAZIM İMAR PLANI 201,98 47,0024 80 2.047 77,63 80 15.527 19.287 MUCUR UYGULAMA 79 KIRŞEHİR MUCUR MUCUR 14.676 İMAR PLANI 292,39 205,4 100 5.864 30,94 140 4.332 24.872 6,24 49,81 ACIGÖL UYGULAMA 80 NEVŞEHİR ACIGÖL ACIGÖL 6.702 İMAR PLANI 433,98 264,31 200 46.152 123,72 200 24.744 77.606 156,74 45,95 YERLESIK YERLESIK K. GELISME SANAYI KUCUK SON NÜFUS PLAN YERLESIK K. GELİŞME ALANI emilen kapasite DONATI ALAN ILI ILCESI BELEDIYE ADI KONUT AL. Emilen KONUT ALANI SANAYI OSB (ha) PLAN_ADI ALANI (ha) AL. YOĞ. (ki/ha) YOĞUNLUK ki/ha nüfus nüfus TOPLAMI (ha) VERİSİ ALANI (ha) Nüfus (kişi) ALANI (ha) (ha) ALANI (ha) İNALLI NAZIM İMAR 81 NEVŞEHİR ACIGÖL İNALLI 2.185 PLANI 191,59 68,02 100 4.617 101,26 150 15.189 21.991 0,7 21,61 KARAPINAR NAZIM 82 NEVŞEHİR ACIGÖL KARAPINAR 3.157 İMAR PLANI 244,31 133,44 60 4.849 59,51 65 3.868 11.875 1,15 50,21 KURUGÖL UYGULAMA 83 NEVŞEHİR ACIGÖL KURUGÖL 1.984 İMAR PLANI 162,71 60,88 120 5.322 77,55 150 11.633 18.938 1,84 22,44 TATLARIN NAZIM İMAR 84 NEVŞEHİR ACIGÖL TATLARIN 2.485 PLANI 232,15 94,68 100 6.637 99,20 130 12.896 22.364 0,94 37,33 AKARCA UYGULAMA 85 NEVŞEHİR AVANOS AKARCA 2.259 İMAR PLANI 156,58 55,07 120 4.349 75,73 130 9.845 16.453 25,78 GÖYNÜK UYGULAMA 86 NEVŞEHİR AVANOS GÖYNÜK 2.204 İMAR PLANI 54,46 39,39 100 1.735 4,98 130 647 4.586 0,84 9,25 KALABA UYGULAMA 87 NEVŞEHİR AVANOS KALABA 5.616 İMAR PLANI 736,83 226,43 100 17.027 355,10 130 46.163 68.806 64,03 91,27 MAHMAT UYGULAMA 88 NEVŞEHİR AVANOS MAHMAT 2.055 İMAR PLANI 832,29 51,85 80 2.093 124,33 120 14.920 19.068 6,51 0,82 648,78 ÖZKONAK NAZIM İMAR 89 NEVŞEHİR AVANOS ÖZKONAK 4.704 PLANI 476,14 232,73 100 15.123 191,75 130 24.928 48.201 51,66 SARILAR UYGULAMA 90 NEVŞEHİR AVANOS SARILAR 3.749 İMAR PLANI 258,40 91,94 75 3.147 133,44 100 13.344 20.240 33,02 TOPAKLI UYGULAMA 91 NEVŞEHİR AVANOS TOPAKLI 2.123 İMAR PLANI 639,98 227,88 60 9.896 271,65 80 21.732 35.405 12,57 2,87 125,01 UYGULAMA İMAR 92 NEVŞEHİR AVANOS AVANOS 11.921 PLANI 993,41 328,991 150 37.428 380,42 120 45.650 94.999 UYGULAMA İMAR 93 NEVŞEHİR AVANOS ÇALIŞ 3.081 PLANI 291,52 114,2582 120 10.630 125,78 100 12.578 26.289 9,718 1,7454 DERİNKUYU REVİZYON 94 NEVŞEHİR DERİNKUYU DERİNKUYU 11.092 İMAR PLANI 559,92 422,01 100 31.109 94,28 150 14.142 56.343 48 43,63 SUVERMEZ NAZIM 95 NEVŞEHİR DERİNKUYU SUVERMEZ 2.607 İMAR PLANI 407,65 118,68 75 6.294 260,23 100 26.023 34.924 9,33 19,41 YAZIHÜYÜK 96 NEVŞEHİR DERİNKUYU YAZIHÜYÜK 3.344 UYGULAMA İMAR 642,47 302,25 75 19.069 320,49 110 35.254 57.923 2,73 17 PLANI ABUUŞAĞI NAZIM İMAR 97 NEVŞEHİR GÜLŞEHİR ABUUŞAĞI 2.193 PLANI 279,57 140,26 60 6.223 114,56 100 11.456 19.872 2,08 22,67 GÜLŞEHİR 98 NEVŞEHİR GÜLŞEHİR GÜLŞEHİR 9.377 REVİZYON+İLAVE İMAR 608,28 209,73 150 22.083 229,70 150 34.455 65.915 19,87 15,4 133,58 PLANI UYGULAMA İMAR 99 NEVŞEHİR GÜLŞEHİR GÜMÜŞKENT 1.814 PLANI 155,54 39,3067 100 2.117 98,67 120 11.840 15.771 KARACAŞAR NAZIM 100 NEVŞEHİR GÜLŞEHİR KARACAŞAR 2.579 İMAR PLANI 181,83 105,03 30 572 64,20 100 6.420 9.571 12,6 UYGULAMA İMAR 101 NEVŞEHİR GÜLŞEHİR OVAÖREN 1.488 PLANI 91,30 42,1043 100 2.725 29,89 80 2.391 6.602 TUZKÖY NAZIM İMAR 102 NEVŞEHİR GÜLŞEHİR TUZKÖY 2.924 PLANI 157,65 72,55 60 1.429 41,12 80 3.290 7.643 0,88 43,1 HACIBEKTAŞ 103 NEVŞEHİR HACIBEKTAŞ HACIBEKTAŞ 7.274 UYGULAMA İMAR 496,91 279,66 100 20.692 128,69 130 16.730 44.696 17,07 71,49 PLANI KARABURNA NAZIM 104 NEVŞEHİR HACIBEKTAŞ KARABURNA 2.213 İMAR PLANI 188,94 69,37 100 4.724 57,60 80 4.608 11.545 0,4 61,57 KIZILAĞIL NAZIM İMAR 105 NEVŞEHİR HACIBEKTAŞ KIZILAĞIL 1.925 PLANI 331,66 37,52 50 -49 68,76 80 5.501 7.377 225,38 KALECİK UYGULAMA 106 NEVŞEHİR KOZAKLI KALECİK 1.646 İMAR PLANI 185,33 59,05 100 4.259 85,98 130 11.177 17.082 40,3 KANLICA 107 NEVŞEHİR KOZAKLI KANLICA 2.085 REVİZYON+İLAVE İMAR 128,71 72,28 80 3.697 37,49 100 3.749 9.531 1,3 0,15 17,49 PLANI KARASENİR 108 NEVŞEHİR KOZAKLI KARASENİR 1.730 UYGULAMA İMAR 199,91 63,57 75 3.038 104,98 80 8.398 13.166 0,6 30,76 PLANI KOZAKLI UYGULAMA 109 NEVŞEHİR KOZAKLI KOZAKLI 7.755 İMAR PLANI 798,61 220,75 100 14.320 255,06 150 38.259 60.334 34,62 288,18 KARAHASANLI 110 NEVŞEHİR KOZAKLI KARAHASANLI 3.119 UYGULAMA İMAR 299,51 117,5 100 8.631 90,18 90 8.116 19.866 1,6 81,79 PLANI GÖRE NAZIM İMAR 111 NEVŞEHİR MERKEZ GÖRE 2.927 PLANI 277,54 53,45 150 5.091 98,59 150 14.789 22.806 26,36 1,76 97,38 KAVAK UYGULAMA 112 NEVŞEHİR MERKEZ KAVAK 2.524 İMAR PLANI 221,95 47,94 150 4.662 133,02 150 19.953 27.144 1,72 0,86 38,41 KAYMAKLI UYGULAMA 113 NEVŞEHİR MERKEZ KAYMAKLI 5.811 İMAR PLANI 396,30 233,94 100 17.583 146,70 150 22.005 45.399 15,66 NARKÖY UYGULAMA 114 NEVŞEHİR MERKEZ NARKÖY 2.969 İMAR PLANI 195,84 40,27 80 253 75,00 150 11.250 14.472 80,57 NEVŞEHİR UYGULAMA 115 NEVŞEHİR MERKEZ NEVŞEHİR 67.864 İMAR PLANI 1.832,64 937,01 120 44.577 246,44 175 43.127 155.568 40,11 71,86 537,22

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

116 NEVŞEHİR MERKEZ ÇAT 2.569 177,10 39,1 yoğunluk verisine ulaşılamadı 120 117 NEVŞEHİR MERKEZ SULUSARAY 2.275 NAZIM İMAR PLANI 172,86 49,3984 100 2.665 78,38 UYGULAMA İMAR 118 NEVŞEHİR MERKEZ ÜÇHİSAR 3.856 PLANI 131,67 59,1352 yoğunluk verisine ulaşılamadı 39,26 200 7.851 1,2079 AKSALUR NAZIM İMAR 119 NEVŞEHİR ÜRGÜP AKSALUR 1.904 PLANI 181,85 22,32 120 774 119,95 200 23.990 26.668 0,67 38,91 BAŞDERE NAZIM İMAR 120 NEVŞEHİR ÜRGÜP BAŞDERE 2.360 PLANI 254,16 50,32 150 5.188 153,21 70 10.725 18.273 50,63 121 NEVŞEHİR ÜRGÜP ÜRGÜP 14.538 ÇEVRE DÜZENİ PLANI 4.821,62 243,3476 100 11.040 480,07 150 72.010 96.345 33,6186 YERLESIK YERLESIK K. GELISME SANAYI KUCUK SON NÜFUS PLAN YERLESIK K. GELİŞME ALANI emilen kapasite DONATI ALAN ILI ILCESI BELEDIYE ADI KONUT AL. Emilen KONUT ALANI SANAYI OSB (ha) PLAN_ADI ALANI (ha) AL. YOĞ. (ki/ha) YOĞUNLUK ki/ha nüfus nüfus TOPLAMI (ha) VERİSİ ALANI (ha) Nüfus (kişi) ALANI (ha) (ha) ALANI (ha) 122 NEVŞEHİR ÜRGÜP MUSTAFAPAŞA 1.804 ÇEVRE DÜZENİ PLANI 4.811,62 11,847 100 -619 16,33 50 816 2.001 REVİZYON+İLAVE İMAR 123 NEVŞEHİR ÜRGÜP ORTAHİSAR 3.936 PLANI 201,50 105,4863 yoğunluk verisine ulaşılamadı 48,25 ALTUNHISAR 124 NİĞDE ALTUNHİSAR ALTUNHISAR 3.839 UYGULAMA İMAR 337,53 106,83 100 6.844 178,59 150 640 11.323 3,5 48,61 PLANI ÇÖMLEKÇİ UYGULAMA 125 NİĞDE ALTUNHİSAR ÇÖMLEKÇİ 1.287 İMAR PLANI 113,14 15,58 70 -966 83,40 100 8.340 9.431 1,2 12,96 KARAKAPI UYGULAMA 126 NİĞDE ALTUNHİSAR KARAKAPI 2.695 İMAR PLANI 341,91 121,46 100 9.451 188,13 100 18.813 30.959 0,82 31,5 KEÇİKALESİ 127 NİĞDE ALTUNHİSAR KEÇİKALESİ 2.787 UYGULAMA İMAR 202,61 41,87 150 3.494 139,63 130 18.200 24.481 0,54 20,57 PLANI YAKACIK UYGULAMA 128 NİĞDE ALTUNHİSAR YAKACIK 3.753 İMAR PLANI 214,45 140,67 130 14.534 44,37 130 5.768 24.055 0,96 28,45 YEŞİLYURT 129 NİĞDE ALTUNHİSAR YEŞİLYURT 2.403 UYGULAMA İMAR 89,16 39,31 150 3.494 23,75 130 3.087 8.984 26,1 PLANI 130 NİĞDE ALTUNHİSAR ULUKIŞLA 2.281 REVİZYON İMAR PLANI 234,71 27,5958 100 479 158,58 120 3.087 5.847 6,7528 BAHÇELİ UYGULAMA 131 NİĞDE BOR BAHÇELİ 3.575 İMAR PLANI 766,04 35,67 200 3.810 673,37 150 101.006 108.140 7,22 49,78 BOR ÇEVRE DÜZENİ 132 NİĞDE BOR BOR 29.804 PLANI 2.465,80 568,61 50 -1.374 443,92 100 44.392 72.823 54,26 43,82 291,48 1355,19 ÇUKURKUYU 133 NİĞDE BOR ÇUKURKUYU 3.479 UYGULAMA İMAR 387,25 232,04 130 26.686 103,09 80 8.240 38.405 0,96 51,16 PLANI KARANLIKDERE 134 NİĞDE BOR KARANLIKDERE 2.853 UYGULAMA İMAR 245,94 30,29 180 2.599 156,93 130 67.080 72.532 1,02 57,7 PLANI KEMERHİSAR 135 NİĞDE BOR KEMERHİSAR 8.331 UYGULAMA İMAR 968,48 105,29 200 12.727 516,10 150 77.415 98.473 4,19 6,11 336,79 PLANI KIZILCA UYGULAMA 136 NİĞDE BOR KIZILCA 1.810 İMAR PLANI 281,40 67,79 100 4.969 183,18 100 18.318 25.097 30,43 BADEMDERE 137 NİĞDE ÇAMARDI BADEMDERE 3.278 UYGULAMA İMAR 122,21 44,11 180 4.662 59,48 150 8.922 16.862 1,9 16,72 PLANI 138 NİĞDE ÇAMARDI BURÇ 2.550 BURÇ YERLEŞME 101,15 planları yapılmadı ÇAMARDI UYGULAMA 139 NİĞDE ÇAMARDI ÇAMARDI 4.086 İMAR PLANI 344,00 69,64 200 9.903 193,77 200 39 13.967 11,4 2,37 66,82 AZATLI UYGULAMA 140 NİĞDE ÇİFTLİK AZATLI 5.062 İMAR PLANI 78,40 2,39 130 -4.751 57,49 130 7.473 7.784 0,54 17,98 BOZKÖY UYGULAMA 141 NİĞDE ÇİFTLİK BOZKÖY 4.108 İMAR PLANI 150,07 91,31 200 14.154 43,47 120 5.216 23.478 15,29 ÇİFTLİK UYGULAMA 142 NİĞDE ÇİFTLİK ÇİFTLİK 4.627 İMAR PLANI 295,08 69,25 200 9.223 195,18 130 25.350 39.200 5,59 1,17 23,89 DİVARLI UYGULAMA 143 NİĞDE ÇİFTLİK DİVARLI 2.874 İMAR PLANI 195,70 24,99 150 875 97,33 140 13.580 17.329 0,71 72,67 KİTRELİ UYGULAMA 144 NİĞDE ÇİFTLİK KİTRELİ 3.881 İMAR PLANI 120,12 47,45 180 4.660 49,35 150 7.350 15.891 1,1 22,22 AKTAŞ UYGULAMA 145 NİĞDE MERKEZ AKTAŞ 2.246 İMAR PLANI 100,00 55,57 150 6.286 36,39 130 4.731 13.066 8,04 ALAY UYGULAMA İMAR 146 NİĞDE MERKEZ ALAY 4.041 PLANI 205,84 108,39 150 12.460 26,83 130 3.488 19.747 1,89 68,73 UYGULAMA İMAR 147 NİĞDE MERKEZ BAĞLAMA 3.856 PLANI 454,42 106,8426 180 15.376 83,08 150 3.488 22.720 ÇAVDARLI NAZIM İMAR 148 NİĞDE MERKEZ ÇAVDARLI 2.168 PLANI 191,82 76,88 45 1.292 101,62 100 10.162 13.622 0,37 12,95 ÇAYIRLI UYGULAMA 149 NİĞDE MERKEZ ÇAYIRLI 2.335 İMAR PLANI 311,38 52,59 150 5.554 199,63 150 30.000 37.889 3,24 55,92 DİKİLİTAŞ NAZIM İMAR 150 NİĞDE MERKEZ DİKİLİTAŞ 1.788 PLANI 53,83 29,1 150 2.577 6,60 150 4.500 8.865 1,89 16,24 DÜNDARLI UYGULAMA 151 NİĞDE MERKEZ DÜNDARLI 5.065 İMAR PLANI 159,84 51,96 100 131 12,22 100 1.222 6.418 2,96 92,7 EDİKLİ UYGULAMA 152 NİĞDE MERKEZ EDİKLİ 6.258 İMAR PLANI 304,59 260,3 150 32.787 22,05 150 3.300 42.345 0,87 21,37 ELMALI UYGULAMA 153 NİĞDE MERKEZ ELMALI 1.738 İMAR PLANI 203,99 48,38 130 4.551 79,04 120 9.480 15.769 1,03 0,7 74,84 FERTEK 154 NİĞDE MERKEZ FERTEK 1.977 REVİZYON+İLAVE İMAR 396,66 37,85 180 4.836 309,44 150 46.416 53.229 49,37 PLANI

KIRŞEHİR-NEVŞEHİR-NİĞDE-AKSARAY PLANLAMA BÖLGESİ 1/100.000 ÖÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

GÜMÜŞLER NAZIM 155 NİĞDE MERKEZ GÜMÜŞLER 2.586 İMAR PLANI 406,56 96,61 70 4.177 111,05 80 8.884 15.647 1,93 196,97 HACIABDULLAH NAZIM 156 NİĞDE MERKEZ HACIABDULLAH 3.014 İMAR PLANI 618,82 77,7801 yoğunluk verisine ulaşılamadı 63,44 130 8.142 477,6 157 NİĞDE MERKEZ HACIBEYLİ 1.990 HACIBEYLİ YERLEŞME 48,41 planları yapılmadı İÇMELİ UYGULAMA 158 NİĞDE MERKEZ İÇMELİ 1.956 İMAR PLANI 101,52 46,9 150 5.079 45,44 100 4.544 11.579 9,18 KARAATLI UYGULAMA 159 NİĞDE MERKEZ KARAATLI 3.220 İMAR PLANI 208,28 123,79 100 9.159 65,52 130 8.517 20.896 1,29 17,68 KAYIRLI NAZIM İMAR 160 NİĞDE MERKEZ KAYIRLI 2.452 PLANI 152,67 30,75 100 623 79,89 120 7.989 11.064 42,03 KİLEDERE UYGULAMA 161 NİĞDE MERKEZ KİLEDERE 4.171 İMAR PLANI 487,95 142,7 100 10.099 113,67 130 14.777 29.047 1,15 230,43 KONAKLI UYGULAMA 162 NİĞDE MERKEZ KONAKLI 3.922 İMAR PLANI 320,82 166,2 130 17.684 117,65 130 15.294 36.900 0,8 36,17 YERLESIK YERLESIK K. GELISME SANAYI KUCUK SON NÜFUS PLAN YERLESIK K. GELİŞME ALANI emilen kapasite DONATI ALAN ILI ILCESI BELEDIYE ADI KONUT AL. Emilen KONUT ALANI SANAYI OSB (ha) PLAN_ADI ALANI (ha) AL. YOĞ. (ki/ha) YOĞUNLUK ki/ha nüfus nüfus TOPLAMI (ha) VERİSİ ALANI (ha) Nüfus (kişi) ALANI (ha) (ha) ALANI (ha) KOYUNLU UYGULAMA 163 NİĞDE MERKEZ KOYUNLU 3.232 İMAR PLANI 724,43 127,95 150 15.961 378,03 100 37.803 56.996 42,54 1,58 174,33 NİĞDE UYGULAMA 164 NİĞDE MERKEZ NİĞDE 78.088 İMAR PLANI 2.452,33 653,59 250 85.310 1.142,86 150 171.429 334.827 171,42 261 484,46 ORHANLI UYGULAMA 165 NİĞDE MERKEZ ORHANLI 3.543 İMAR PLANI 272,01 104,29 120 8.972 152,30 150 22.800 35.315 15,42 OVACIK UYGULAMA 166 NİĞDE MERKEZ OVACIK 2.089 İMAR PLANI 204,18 59,56 150 6.845 128,90 150 19.335 28.269 2,09 13,63 SAZLICA UYGULAMA 167 NİĞDE MERKEZ SAZLICA 3.052 İMAR PLANI 489,10 110,35 100 8.149 331,15 100 33.115 44.150 47,6 YEŞİLGÖLCÜK 168 NİĞDE MERKEZ YEŞİLGÖLCÜK 5.020 UYGULAMA İMAR 681,77 203,67 80 11.274 418,83 100 41.883 58.177 2,19 57,08 PLANI UYGULAMA İMAR 169 NİĞDE MERKEZ DEĞİRMENLİ 2.714 PLANI 180,88 53,3486 80 1.554 88,61 100 8.861 13.129 0,8218 UYGULAMA İMAR 170 NİĞDE MERKEZ YILDIZTEPE 3.137 PLANI 344,20 130,6996 100 9.833 187,90 125 23.487 36.557 0,7867 AKTOPRAK UYGULAMA 171 NİĞDE ULUKIŞLA AKTOPRAK 2.628 İMAR PLANI 406,99 94,93 200 16.244 273,73 150 41 19.027 1,71 36,62 ÇİFTEHAN NAZIM İMAR 172 NİĞDE ULUKIŞLA ÇİFTEHAN 2.142 PLANI 54,76 7,62 180 -770 10,91 100 1.700 3.072 36,23 DARBOĞAZ 173 NİĞDE ULUKIŞLA DARBOĞAZ 2.983 UYGULAMA İMAR 174,24 59,56 150 6.432 100,04 130 13.000 21.934 14,64 PLANI YENİYILDIZ UYGULAMA 174 NİĞDE ULUKIŞLA YENİYILDIZ 2.268 İMAR PLANI 71,50 29,5 130 1.567 24,01 100 2.400 6.235 17,99 UYGULAMA İMAR 175 NİĞDE ULUKIŞLA ULUKIŞLA 6.368 PLANI 685,40 66,5084 180 117.004 514,00 100 51.400 174.772 BÖLGE TOPLAMI KAPASİTE NÜFUS 8.201.746 844,97 527,53 1.911,59 17.074,44 mavi Ö.Ç.K. Ve Turizm Gelişme Alanlarında kalan yerleşmeler gri Plan Verilerine ulaşılamayan yerleşmeler açık mavi Planı olmayan yerleşmeler