Balikesir Yatirim Destek Ve
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
BALIKESİR YATIRIM DESTEK VE TANITIM STRATEJİSİ (2017-2023) ve 2017 YILI EYLEM PLANI Güney Marmara Kalkınma Ajansı İçindekiler Tablosu 1. Ana Metin .............................................................................................................................................2 1.1 Mevcut Durum................................................................................................................................2 Tarım ...............................................................................................................................................2 Sanayi ...............................................................................................................................................4 Turizm ..............................................................................................................................................6 Enerji ...............................................................................................................................................9 Maden ............................................................................................................................................11 1.2 Sorun Alanları .............................................................................................................................13 1.2.1 Hâlihazırda Yaşanılan Sorunlar .............................................................................................13 1.2.1.1 Açıklamalar ...................................................................................................................13 Tarım ............................................................................................................................13 Sanayi ...........................................................................................................................15 Turizm ..........................................................................................................................16 Enerji ............................................................................................................................17 Maden ...........................................................................................................................18 1.2.1.2 Tablo ..............................................................................................................................18 1.2.2 Strateji Döneminde Yaşanması Muhtemel Sorunlar (Riskler) ..............................................20 1.2.2.1 Açıklamalar ...................................................................................................................20 1.2.2.2 Tablo ..............................................................................................................................20 1.3 Hedefler ........................................................................................................................................21 1.3.1 Açıklamalar ...........................................................................................................................21 1.3.2 Tablo......................................................................................................................................21 2. 2017 Yılı Eylem Planı ........................................................................................................................23 2.1 Açıklamalar ..................................................................................................................................23 2.2 Tablo .............................................................................................................................................24 1 BALIKESİR İLİ YATIRIM DESTEK VE TANITIM STRATEJİSİ 1. ANA METİN 1.1.MEVCUT DURUM Tarım Balıkesir’de temel ekonomik faaliyetler tarım sektörü ekseninde gerçekleşmektedir. Tarımsal faaliyetler ilin büyük bir bölümüne yayılmıştır. Balıkesir toplam hayvansal ve bitkisel ürün üretiminde Türkiye’de ön sıralardadır. 2 Bitkisel Ürün1 Balıkesir (Ton) Türkiye (Ton) Balıkesir Pay Sıralama Buğday (Yeşil Ot) 288.200 310.882 %92 1. Çavdar (Yeşil Ot) 5.795 8.857 %65 1. Yulaf (Yeşil Ot) 467.948 1.549.846 %30 2. Arpa (Yeşil Ot) 22.160 69.199 %32 2. Süpürge Otu 481 1.883 %26 2. Bakla (Hayvan Yemi) 1.767 8.209 %22 2. Bakla (Yemeklik) 1.086 6.280 %17 2. Maydonoz 8.235 58.190 %14 2. Kuşkonmaz 6 145 %4 2. Kırmızı Pancar 1.235 7.774 %16 3. Dereotu 662 4.589 %14 3. Çeltik 113.121 920.000 %12 3. Bamya 3.283 29.529 %11 3. Bakla (Taze) 3.967 35.081 %11 3. Mısır (Silajlık) 1.322.946 20.139.033 %7 3. Mısır (Hasıl) 21.780 230.645 %9 3. Zeytin (Yağlık) 156.396 1.300.000 %12 4. Domates (Salçalık) 406.726 4.018.753 %10 4. Çavdar 24.597 300.000 %8 4. Hayvan Sayıları2 Balıkesir (Sayı) Türkiye (Sayı) Balıkesir Pay Sıralama Ördek 57.119 413.841 %14 1. Et Tavuğu 23.521.323 220.322.081 %11 3. Sığır(Kültür) 391.220 6.588.527 %6 3. Koyun (Merinos) 194.950 2.151.264 %9 4. Yumurta Tavuğu 7.086.781 108.689.236 %7 4. Balıkesir’in toplam tarım alanlarının %7’si sebze, %23’ü meyve, %70’i tarla bitkileri için kullanılmaktadır. Meyve ve sebze üretimi için kullanılan alan Türkiye ortalamasının oldukça üzerindedir. Bu iki ürün çeşidi için Türkiye ülke olarak toplam tarım alanının %17’sini kullanırken, Balıkesir %29’unu kullanmaktadır.3 Ancak üretilen meyve ve sebze için doğru pazarlama teknikleri kullanılmadığı için yaratılan katma değer görece düşüktür. Sebzecilikte örtü altı yetiştiriciliği potansiyele oranla gelişmemiştir. Jeotermal kaynaklar, potansiyeline rağmen yatırım maliyetleri nedeniyle Balıkesir çiftçisi tarafından tercih edilmemektedir. 1 TÜİK, Bitkisel Üretim İstatistikleri, 2016 2 TÜİK, Hayvancılık İstatistikleri, 2016 3 TÜİK, Bitkisel Üretim İstatistikleri, 2016 3 Balıkesir ilinde kooperatif ve birlik statüsünde toplamda 410 çiftçi örgütü bulunmaktadır. Çiftçilerin %70’i tarımsal kooperatif faaliyetlerine aktif olarak katılmaktadır. Bu veri, tarımsal örgütlenme açısından ilin iyi bir noktada olduğunu göstermektedir. Ancak kooperatifler arasındaki iletişim gelişime ihtiyaç duymaktadır.4 Sanayi Balıkesir, sanayinin geliştiği büyük kentlere olan coğrafi yakınlığı, lojistik bağlantıların güçlendirilmesine yönelik altyapı çalışmaları, doğal kaynaklarının zenginliği ve alternatif yatırım yeri talep eden yatırımcının tercih edebileceği bir lokasyon olması sebebiyle gelişmeye açık bir bölgedir. Sanayinin en çok Altıeylül, Karesi, Bandırma ve Gönen ilçelerinde yoğunlaştığı görülmektedir. Balıkesir sanayisinde göze çarpan en önemli husus, sanayinin daha çok tarıma dayalı olmasıdır. İldeki sanayi işletmelerinin %33’ü gıda ürünlerinin imalatında faaliyet göstermektedir. Başlıca üretimi yapılan ürünler; işlenmiş et ve süt ürünleri, sofralık zeytin, zeytinyağı ve salçadır. Ancak tarıma dayalı sanayi alanında markalaşma beklenen seviyede değildir. İmalat Sektörleri5 İşletme Sayısı Gıda ürünlerinin imalatı %33 Diğer metalik olmayan mineral ürünlerin imalatı %9 Başka yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipman imalatı %9 Kimyasalların ve kimyasal ürünlerin imalatı %8 Fabrikasyon metal ürünleri imalatı (makine ve teçhizatı hariç) %8 Ağaç, ağaç ürünleri ve mantar ürünleri imalatı (mobilya hariç) %5 Kauçuk ve plastik ürünlerin imalatı %4 Elektrikli teçhizat imalatı %4 Ana metal sanayi %3 Motorlu kara taşıtı, treyler (römork), yarı treyler (yarı römork) imalatı %3 Mobilya imalatı %3 Tekstil ürünleri imalatı %2 Deri ve ilgili ürünlerin imalatı %1 Diğer ulaşım araçlarının imalatı %1 Giyim eşyalarının imalatı %1 Kâğıt ve kağıt ürünlerinin imalatı %1 İçeceklerin imalatı %1 Kayıtlı medyanın basılması ve çoğaltılması %1 Bilgisayarların, elektronik ve optik ürünlerin imalatı %1 Diğer %2 Balıkesir’de sanayi yatırımları için 4 farklı konumda 6 organize sanayi bölgesi bulunmakta, toplam 11.460 dönüm arazi üzerinde 341 parsel yer almaktadır. Bu sanayi bölgelerinde kanalizasyon, arıtma tesisi, doğalgaz, su, elektrik, telefon, internet gibi altyapı hizmetlerine kesintisiz erişim imkânı vardır. Ancak birçok organize sanayi bölgesi kapasite sorunu 4 Güney Marmara Kalkınma Ajansı, Tarım Araştırma Raporu, 2013 5 TOBB Sanayi Veritabanı, 2016 4 yaşamaktadır. Organize sanayi bölgeleri, parsel sayısı ve parsel büyüklüğü bakımından Balıkesir dışından gelen yatırımların asgari gereksinimlerini karşılama konusunda yetersizdir ve bu durum birçok yatırımın çevre illere kaymasına neden olmaktadır. Ayvalık ve Bandırma ilçelerinde yeni organize sanayi bölgeleri kurulum süreçleri devam etmektedir. OSB’lerde en çok faaliyet gösteren sektörler gıda ve yem, makine ve teçhizat, orman ve ağaç ürünleri, plastik ve kimyadır. OSB’lerde 250’den fazla çalışanı olan 5 işletme bulunmakta olup, işletmelerin ciroları da göz önüne alındığında OSB’deki işletmelerin çoğunun KOBİ statüsünde olduğu görülmektedir.6 Balıkesir il sınırları içerisinde toplam 16 sanayi sitesi bulunmaktadır. Bu sanayi sitelerinde toplam 3.500’ün üzerinde işletme aktif olarak faaliyet göstermektedir. Sanayi sitelerindeki sanayi işletmelerinin faaliyet alanları montaj, bakım onarım, ara mal imalatı, otomasyon ve kısmen nihai mamul üretimidir. Bu işletmeler OSB’lerde faaliyet gösteren üretim tesislerinin dış tedarik ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik faaliyet göstermektedir. Küçük sanayi sitelerinde faaliyet gösteren işletmeler sermaye kırılganlıkları yüksek ve büyük çoğunluğu kurumsallaşamamış işletmelerdir. Ayrıca ara ve teknik eleman istihdam etme bakımından güçlük çekmektedirler. Uluslararası Rekabet Araştırmaları Kurumu tarafından yapılan “İller Arası Rekabetçilik Endeksi” çalışmalarının sonuçları incelendiğinde