S I G N I F I C a N T Quickscan Personenvervoer Over Water
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
1. 1e WOB-verzoek FFF-6.Rapport Significant Quick scan personenvervoer te water (Agenda) SIGNIFICANT Quickscan personenvervoer over water Signifcant B.V. Thorbeckelaan 91 3771 ED Barneveld Provincie Noord-Holland T 0342 40 52 40 Barneveld, 21 november 2012 KvK 39081506 Referentie: PT/mu/12.244 [email protected] Versie: definitief www.significant.nl Auteur(s): Patrick Tazelaar, Paul Jacobs SIGNIFICANT Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 1.1 Inleiding 3 1.2 Doelstelling van het onderzoek 3 1.3 Aanpak en karakter van het onderzoek 4 2. Resultaten van de quickscan 5 2.1 De hoofdtypen schepen voor personenvervoer over water 5 2.2 Criteria voor het bepalen van een type schip voor de inzet op een verbinding voor personenvervoer over water 5 2.3 Algemene bevindingen ten aanzien van snelle verbindingen voor personenvervoer over water in de wereld 6 2.3.1 Algemene bevindingen ten aanzien van snelle verbindingen 6 2.3.2 Overzicht van ingezette schepen voor personenvervoer over water 7 2.4 Inzet van snelle schepen op andere verbindingen voor personenvervoer over water in Nederland 8 2.5 Diverse ontwikkelingen ten aanzien van (snelle) schepen voor personenvervoer over water 9 2.6 Overige opmerkingen 10 2.7 Samenvattende conclusies 10 A. Overzicht van verschillende schepen voor personenvervoer over water 12 B. Onderzoeksverantwoording 20 Inhoudsopgave Pagina 2 van 21 SIGNIFICANT 1. Inleiding 01 In dit hoofdstuk zijn de doelstelling en aanpak van de quickscan weergegeven. Dit hoofdstuk is als volgt opgebouwd: 1.1 Inleiding; 1.2 Doelstelling van het onderzoek; 1.3 Aanpak en karakter van het onderzoek. 1.1 Inleiding 02 De Provincie Noord-Holland is opdrachtgever voor de Fast Flying Ferry, de snelle veer• verbinding, op het Noordzeekanaal. Als gevolg van enkele incidenten is de vaarsnelheid van de Fast Flying Ferry teruggebracht waardoor de dienstregeling moest worden aangepast (vaartijd van dertig minuten naar veertig minuten van begin- tot eindbestemming). Dit heeft een negatief effect op het aantal reizigers en de servicebeleving van reizigers. Op 31 december 2013 eindigt de lopende overeenkomst met de vervoerder (Connexxion N.V.) voor de uitvoering van dit vervoer. 03 De provincie is zich aan het oriënteren op de toekomst van Fast Flying Ferry. Een onderdeel daarvan is dat zij zich wil oriënteren op alternatieve schepen voor het huidige type schip dat niet de technische nadelen kent, zoals de 'het huidige type schip. Daartoe wil zij een beknopt onderzoek laten uitvoeren naar (bewezen) alternatieven. In de periode september en oktober 2012 heeft Significant dit onderzoek uitgevoerd. 1.2 Doelstelling van het onderzoek 04 De doelstelling van het onderzoek is het inventariseren van alternatieve scheepstypen voor het huidige type schip (schip met draagvleugeltechniek met een vaarsnelheid van circa 65 km/uur) in de context van de huidige vaarverbinding. Het gaat daarbij om scheepstypen die op dit moment actief zijn of die - voor zover bekend - voor 1 januari 2014 op de markt komen. 05 De centrale onderzoeksvraag luidt: 'Zijn er alternatieve scheepstypen op de markt (dan wel komen deze in de komende twee jaren op de markt) die minimaal een snelheid kunnen bereiken van 65 km/uur, geschikt zijn voor openbaar vervoer op een waterweg als het Noordzeekanaal en waarvan, op basis van vaareigenschappen (bijvoorbeeld geen draagvleugel), mag worden verwacht dat ze specifieke veiligheidsproblemen van de Fast Flying Ferry niet hebben?' 1 De Onderzoeksraad voor Veiligheid concludeerde in haar onderzoek het volgende: 'Veilig varen met draagvleugelboten op het Noordzeekanaal is, gezien de vaareigenschappen en de vaaromgeving, niet altijd mogelijk', zie Onderzoeksraad voor Veiligheid, 'De veiligheid van personenvervoer met draagvleugelboten op het Noordzeekanaal en het IJ', december 2009, blz. 63 1. Inleiding Pagina 3 van 21 SIGNIFICANT 06 De hoofdvraag hebben we geoperationaliseerd in de volgende deelvragen: 1. Welke scheepstypen zijn er in het algemeen die reders inzetten voor personenvervoer over water? 2. Welke criteria hanteren reders bij het bepalen van het type schip of type schepen dat zij inzetten voor een bepaalde verbinding en wanneer kiest men voor de inzet van snelle schepen (ca. > 65 km/uur)? 3. Welke type schepen zetten reders in op verschillende verbindingen in Nederland en de rest van de wereld voor personenvervoer over water en zijn dit schepen met een vergelijkbare kenmerken (waaronder vaarsnelheid) als de Fast Flying Ferry? 4. Welke ontwikkelingen ten aanzien van (snelle) schepen voor personenvervoer over water zijn er waar te nemen die mogelijk leiden tot alternatieve keuze voor het huidige type schip van de Fast Flying Ferry? 1.3 Aanpak en karakter van het onderzoek 07 Het onderzoek betreft een quickscan. Dat houdt in dat in relatief korte tijd informatie is verzameld uit verschillende bronnen, maar dat niet alle mogelijke bronnen die wereldwijd beschik• baar zijn, volledig zijn meegenomen. Wij beperken ons in het onderzoek tot de volgende thema's: 1. Een overzicht van de belangrijkste systemen van personenvervoer over water in Europa en de daarbij in gebruik zijnde schepen; 2. Een overzicht van enkele andere verbindingen met vergelijkbare kenmerken buiten Europa, waarbij de vervoerder vaart met snelle(re) schepen; 3. Inzicht van diverse (ervarings)deskundigen in Nederland over de verwachting of er vóór 1 januari 2014 een nieuw schip op de markt komt dat een vergelijkbare vaarsnelheid kan halen als de Fast Flying Ferry. os De onderzoeksactiviteiten zien er als volgt uit: 1. Benaderen diverse (ervarings)deskundigen (met name in Nederland); 2. Deskresearch (internet). 09 In bijlage B van deze rapportage is de onderzoeksverantwoording weergegeven. 1. Inleiding Pagina 4 van 21 SIGNIFICANT 2. Resultaten van de quickscan 10 In dit hoofdstuk zijn de resultaten van de quickscan weergegeven. Dit hoofdstuk is als volgt opgebouwd: 2.1 De hoofdtypen schepen voor personenvervoer over water; 2.2 Criteria voor het bepalen van een type schip voor de inzet op een verbinding voor personen• vervoer over water; 2.3 Algemene bevindingen ten aanzien van snelle verbindingen voor personenvervoer over water in de wereld; 2.4 Inzet van snelle schepen op andere verbindingen voor personenvervoer over water in Nederland; 2.5 Diverse ontwikkelingen ten aanzien van (snelle) schepen voor personenvervoer over water; 2.6 Overige opmerkingen; 2.7 Samenvattende conclusies. 2.1 De hoofdtypen schepen voor personenvervoer over water 11 Niet ieder schip kan snel varen of is gericht op snel varen of is geschikt voor ieder type water of ieder vervoersconcept. Allereerst hebben wij daarom gekeken naar het type schip, dat reders inzetten voor personenvervoer over water. Er zijn verschillende scheepstypen die reders inzetten voor personenvervoer over water die zijn terug te herleiden tot de volgende hoofdtypen: 1. Monohull: dit zijn schepen met één romp. Voor personenvervoer over water gebruiken reders dit type alleen voor kleinere schepen (< 12 personen) of grotere schepen die minder snel varen over open water en meestal naast passagiers ook (vracht)auto's vervoeren (denk aan de verbindingen in Scandinavië of naar Groot-Brittannië); 2. Multihull (catamaran): dit zijn schepen met twee (of meer) rompen. Dit type schip is het meest gebruikte type voor personenvervoer over water op binnenwater; 3. Jetfoil: dit type schip maakt gebruik van de zogenaamde draagvleugeltechniek. Op een bepaald snelheidsniveau wordt de vleugelwerking actief die het schip uit het water 'tilt'. Daardoor vermindert de weerstand (met als gevolg een lager verbruik) en is hoge snelheid (in combinatie met weinig golfhinder) mogelijk. Dit type schepen richt zich met name op hoge snelheid (> 60 km/uur). De huidige schepen van de Fast Flying Ferry zijn gebaseerd op deze techniek. 2.2 Criteria voor het bepalen van een type schip voor de inzet op een verbinding voor personenvervoer over water 12 Op basis van gesprekken met ervaringsdeskundigen en deskresearch hebben wij gekeken wanneer het interessant is om snelle schepen in te zetten. Hieruit hebben wij vervolgens de volgende criteria gedestilleerd die voor een reder van belang zijn voor het afwegen van de inzet van een bepaald type schip. Dit zijn de volgende criteria: 1. Vervoerwaarde: dit criterium betreft de afweging van de gewenste snelheid van de verbinding ten opzichte van alternatieve modaliteiten (als deze er zijn), de afweging van de (extra) kosten ten opzichte van snelheid(swinst) en de omvang van de potentiële doelgroep in relatie tot de totale exploitatielasten; 2. Resultaten van de quickscan Pagina 5 van 21 G N I F I C A N T 2. Wetgeving (onder andere bemanning): bij meer dan 40km/uur dient aan boord extra nautische bemanning aanwezig te zijn overeenkomstig de Nederlandse wetgeving. Bovendien is het niet overal toegestaan vanwege de kenmerken van het vaarwater snel te varen; 3. Golfhinder: snel varen leidt over het algemeen tot meer golfhinder. Hiermee dient bij de keuze voor een type schip of scheepsontwerp rekening te worden houden. Een draagvleugel leidt over het algemeen tot minder golfhinder dan de mono- of multihull. Het type vaarwater is hierbij van belang om te bepalen in welke mate golfhinder een rol speelt; 4. Exploitatielasten: naast extra nautische bemanning neemt het brandstofverbruik over het algemeen (iets) toe ten opzichte van langzamer varen (afhankelijk van het type schip en de vaarsnelheid) en is de verhandelbaarheid van tweedehands schepen die gemaakt zijn voor bepaalde type verbindingen soms lastig (afhankelijk van het type schip); 5. Duurzaamheidseisen: snel varen kan strijdig zijn met duurzame doelstellingen die overheden nastreven; 6. Combinatie van verschillende factoren in het vervoerconcept: combinatie van boven• genoemde criteria vormen de basis voor vervoerconcept (aantal schepen, frequentie, snelheid) en het ontwerp van het schip (aantal passagiers, snelheid, vermogen). 13 Reders gebruiken deze criteria bij het bepalen van de opbouw van het vervoerconcept en de keuze voor een type schip. De afweging begint over het algemeen bij het bepalen van de vervoer• waarde. Het type schip is daar een afgeleide van waarbij een reder ook kijkt naar de vaarfrequentie en het aantal schepen dat hij dient in te zetten.