DOCSLIB.ORG

Nachtvlinders Belicht Nachtvlinders Belicht

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
Nachtvlinders Belicht Nachtvlinders Belicht Nachtvlinders belicht Nachtvlinders Nachtvlinders belicht Ruim 90% van alle vlinders op aarde is geen dagvlinder maar een nachtvlinder. Dat geldt zeker ook voor de vlinders in Nederland. De meeste nachtvlinders zijn ‘s nachts actief en daardoor Nachtvlinders aan ons menselijke oog onttrokken. Ze hebben vaak fraaie vleugelpatronen en soms ook prachtige kleuren. Een paar soorten bezorgen ons af en toe overlast, maar bovenal spelen nachtvlinders een belangrijke rol in de natuur: als planteneters (de rupsen), als voedsel voor vogels, vleermuizen en andere insecten, of als bestuiver. Planten en dieren kunnen voor hun voortbestaan zelfs afhankelijk zijn van nachtvlinders. Nachtvlinders komen in alle agrarische, stedelijke en natuurgebieden in Nederland voor. Het belicht gaat echter niet goed met deze insecten in ons land. Net als in andere delen van Europa is er sprake van een alarmerende achteruitgang van veel soorten. Een voorlopige Rode Lijst Willem Ellis van de zogenoemde macronachtvlinders geeft een verontrustend beeld. Van de 841 soorten Dick Groenendijk in Nederland is 47% in meer of mindere mate bedreigd en 8% acuut in gevaar; 8% is zelfs al Mathilde Groenendijk uit ons land verdwenen. Een belangrijk onderdeel van de natuur is dus bezig te verdwijnen. Onderzoek naar de oorzaken en consequenties van de achteruitgang van nachtvlinders is Ties Huigens noodzakelijk om eventueel maatregelen te treffen. Daar moeten veel mensen bij betrokken Maurice Jansen worden: van de onmisbare waarnemers in de natuur tot terreinbeheerders en beleidsbepa- Jippe van der Meulen lers. Het is hoog tijd dat nachtvlinders, net als dagvlinders, een prominente rol krijgen in het Erik van Nieukerken Nederlandse en Europese natuurbeleid. Rob de Vos Dynamisch, belangrijk, bedreigd Nachtvlinders belicht Dynamisch, belangrijk, bedreigd Nachtvlinders belicht Dynamisch, belangrijk, bedreigd Auteurs: Willem (W.N.) Ellis Dick (D.) Groenendijk Mathilde (M.M.) Groenendijk Ties (M.E.) Huigens Maurice (M.G.M.) Jansen Jippe (J.) van der Meulen Erik (E.J.) van Nieukerken Rob (R.) de Vos Tekstredactie Mathilde Groenendijk Ties Huigens Liesbeth van Agt Beeldredactie Mathilde Groenendijk Kim Huskens Niko Korenhof Vormgeving Liesbeth van Agt Omslagfoto’s Voorkant: Mannetje van de geelschouderspanner (Ennomos alniaria). Foto: Kars Veling. Achterkant: Eerste Nationale Nachtvlindernacht, Planken Wambuis Ede. Foto: Kars Veling. ISBN 978-90-72578-00-6 Deze publicatie is mede tot stand gekomen dankzij een bijdrage uit het door het Prins Bernhard Cultuurfonds beheerde Par Terra Fonds. Deze publicatie kan worden geciteerd als “Ellis, W.N., Groenendijk, D., Groenendijk, M.M., Huigens, M.E., Jansen, M.G.M., Meulen, J. van der, Nieukerken, E.J. van en Vos, R. de (2013) Nachtvlinders belicht: dynamisch, belangrijk, bedreigd. De Vlinderstichting, Wageningen en Werkgroep Vlinderfaunistiek, Leiden”. Copyright © De Vlinderstichting en Werkgroep Vlinderfaunistiek 2013 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand en/of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enige andere manier zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. NACHTVLINDERS BELICHT Inhoud Voorwoord: Nachtvlinderval 5 Hoofdstuk 4 - Nachtvlinderfauna in ruimte en tijd 48 Inleiding 6 4.1 Dynamiek 48 4.2 Nieuwkomers 48 Hoofdstuk 1 - Aandacht voor nachtvlinders 8 4.3 Trekvlinders 49 4.4 Veranderingen in de tijd: de methoden 1.1 Toenemende aandacht 8 van waarnemen en rapporteren 50 1.2 Beeldvorming 10 4.5 Veranderingen in de samenstelling van de 1.3 Wat zijn nachtvlinders? 12 fauna 51 1.4 Diversiteit en variatie 21 4.6 De fauna door de tijd heen 52 1.5 Nachtvlinders lokken 25 4.7 Effect van het klimaat 53 1.6 Rupsen zoeken 28 4.8 Areaalverschuiving als gevolg van klimaat- Kaders: verandering? 54 Nationale Nachtvlindernacht 10 4.9 Veranderingen in de vliegtijd 55 Schietmotten en motmuggen 13 4.10 Veranderingen in aantal per landschaps- Microvlinders 15 type 56 Familie-indeling van de macronachtvlinders 19 4.11 De vooruitzichten 56 Naar het licht toevliegen 26 4.12 Relaties tussen de veranderingen en kenmerken van de soorten 57 Hoofdstuk 2 - Betekenis en belang van nacht- 4.13 Goede vangst? 61 vlinders 29 Hoofdstuk 5 - Voorstudie voor een Rode Lijst van de 2.1 Aantallen nachtvlinders 29 Nederlandse macronachtvlinders 62 2.2 Nachtvlinders als prooi 31 2.3 Belang van rupsen en andere stadia 31 5.1 Rode Lijst? 62 2.4 Nachtvlinders als bestuiver 35 5.2 In aanmerking genomen soorten 62 Kaders: 5.3 Methodiek 63 Gehoor bij nachtvlinders en de relatie met 5.4 De berekeningen 64 vleermuizen 30 5.5 Resultaten 67 Voedsel van de nachtzwaluw 32 5.6 Verdeling over Nederland 69 Weetjes van sluipwespen 34 5.7 Discussie 69 Kaders: Hoofdstuk 3 - Nachtvlinderfaunistiek 38 Schatten van de aanwezigheid van een soort 65 Voorbeeld berekening trend in talrijkheid 66 3.1 Database Noctua 38 3.2 Validatie van gegevens 40 Voorlopige Rode Lijst Macronachtvlinders 71 3.3 Relatieve talrijkheid 40 3.4 Stippenkaarten 42 3.5 Goed geïnventariseerd 43 3.6 Aantal soorten 43 3.7 Verdeling per landschapstype 44 Kaders: Nachtvlinderfaunistiek in Nederland 39 Berekeningen 45 NACHTVLINDERS BELICHT 3 Hoofstuk 6 - Nachtvlinders en hun relatie tot Moths enligthened (Engelse samenvatting) 145 de Nederlandse habitattypen 89 Verantwoording 147 6.1 Habitattypen 89 Schrijfwijze namen 147 6.2 Schorren 91 Beeldmateriaal 147 6.3 Kustduinen 92 Dankwoord 147 6.4 Duinstruwelen 94 Index 148 6.5 Binnenlandse stuifduinen 95 Contact 148 6.6 Zoetwaterhabitats 96 6.7 Vochtige heiden 96 Literatuur 149 6.8 Droge heiden 98 6.9 Jeneverbesstruwelen 99 Index soort- en familienamen nachtvlinders 155 6.10 Kalkgraslanden 100 6.11 Graslanden 100 6.12 Ruigten en zomen 102 6.13 Hoogvenen 103 6.14 Moerassen 104 6.15 Bossen 105 6.16 Naaldbossen 107 6.17 Agrarisch en stedelijk gebied 108 Kaders: Nachtvlinders op groendaken 111 Hoofdstuk 7 - Nachtvlinderfauna in Nederlandse leefgebieden 112 7.1 Leefgebied 112 7.2 Ecologische randvoorwaarden 112 7.3 Van soort naar levensgemeenschap 119 7.4 Ecologische methoden 120 7.5 Een leefgebied nader bekeken 124 Hoofdstuk 8 - Nachtvlinders op de agenda 128 8.1 Achteruitgang 128 8.2 Consequenties 128 8.3 Oorzaken 129 8.4 Meer waarnemingen, meer kennis 136 8.5 Nachtvlinders en natuurbeheer 140 Kader: Nachtvlinders en groen licht 134 4 NACHTVLINDERS BELICHT Nachtvlinderval Bert Andrée. Foto: Sinds het entomologische gesprek dat ik in 2008 vleugels krioelt het van witte en gele boogjes en voerde met Rob de Jong aan de voet van het rode stippen, etcetera. Alle pijpbloemvlinders Bükkgebergte, doe ik ook aan vlinders. Rob ver- lijken op het geestesprodukt van een geniale maar zekerde me dat een mens aan vlinders nog meer overspannen kunstschilder. De pijpbloemvlinder plezier beleeft dan aan vogels. Hij voegde eraan is een koortsdroom, maar dan wel een prachtige toe: “Zolang je je beperkt tot dagvlinders, hoef je koortsdroom. er ook niet vroeg je bed voor uit, Dorrestijn.” Hij Ik dacht dat ik qua vlinders het mooiste wel gehad kende mijn afkeer van vroeg opstaan. Toch heb ik had, maar het jaar daarna wist voornoemde nooit de door hem beoogde ommezwaai gemaakt. Rob mij over te halen om toch eens ’s morgens Al was ik wat vlinders betreft een leek, ik wist al heel vroeg naar de oogst in zijn nachtvlinderval wel dat er bijvoorbeeld nog meer blauwtjes zijn (ongetwijfeld het mooiste woord uit de hele dan de vogelwereld steltlopertjes telt. En die wetenschap!) te komen kijken. Ik kan toch aardig bezorgen me al zoveel hoofdbrekens. uit de voeten als het om beschrijvingen gaat, maar Mijns ondanks had ik vanaf dat gesprek niet alleen voor de oleanderpijlstaart had ik geen woorden: oog voor atalanta en dagpauwoog, maar ook voor ik stond alleen maar perplex van die surrealisti- minder courante soorten. Zo zag ik in de lente van sche kleurcombinatie van rozerood met een soort 2009 vanuit mijn keukenraam een vlinder met groen dat eigenlijk niet op de wereld voorkomt. tomeloos geweld over mijn borders razen. Als Plus die bizarre kronkel van de ondervleugels. jachtvliegtuig. Pas toen de wildeman zat uit te rus- Maar zelfs de buitenissige schoonheid van de ten op mijn tuintafel kreeg ik zicht op zijn uiterlijk. oleanderpijlstaart verdreef op die ochtend niet Ik raadpleegde het goedkope vlindergidsje voor het ongelukkige gevoel van watten in mijn hoofd, leken (niet op wetenschappelijke volgorde, maar slappe ledematen en wrak bloed dat maar niet op kleur, zodat je de sleedoornpage aantreft op de door de aderen wilde stromen: slaapgebrek. bladzijde naast het morgenrood.) Uiteraard heb ik wel een nachtvlindergids gekocht Ik bleek de trotse bezitter van een bont zand- (de Nederlandse vertaling van Waring en oogje. Een stoere verschijning: een prachtige rij Townsend) dat een sieraad is in mijn boeken- geelronde vlekjes op de zijkant van de vleugel met kast. Maar als anderen op zoek gingen naar de daarin zwarte rondjes met een witte middenstip. eenstaartjes bleef ik in mijn bed en draaide mij Deze bonte zandoog maakte de vlinderaar in me nog eens lekker om. Voor de nachtvlinders moet wakker. Ik kocht een echte gids (Dagvlinders van ik als verloren worden beschouwd. Maar ik kijk Europa van Lafranchis, Vliegenthart, Bouwman verlangend uit naar het boek ‘Nachtvlinders en Groenendijk). Hierin trof ik een soort die mijn belicht’. Ik hoop vurig dat dit voorwoord mij een verbazing over de natuur aanzienlijk vergrootte: gratis exemplaar oplevert, want ik ben niet alleen de pijpbloemvlinder. Helaas maar 4 à 5 soorten. een beetje lui maar ook gierig. Basiskleur wit, geel. Daaroverheen zwarte pas- sages, waarin knalrode vlekken samengekneld Hans Dorrestijn tussen witte kronkellijntjes. Op voor- en achter- schrijver en cabaretier NACHTVLINDERS BELICHT 5 Inleiding Nachtvlinders zijn prachtige insecten met een intrigerende leefwijze en een grote ecologische betekenis. Daarom verdienen ze een plaats in het Nederlandse natuurbeleid en dienen ze effectief beschermd te worden. Dat is de boodschap die De Vlinderstichting en de Werkgroep Vlinderfaunistiek van EIS-Nederland met dit boek willen uitdragen.
Load more

Recommended publications
  • Recerca I Territori V12 B (002)(1).Pdf
    Butterfly and moths in l’Empordà and their response to global change Recerca i territori Volume 12 NUMBER 12 / SEPTEMBER 2020 Edition Graphic design Càtedra d’Ecosistemes Litorals Mediterranis Mostra Comunicació Parc Natural del Montgrí, les Illes Medes i el Baix Ter Museu de la Mediterrània Printing Gràfiques Agustí Coordinadors of the volume Constantí Stefanescu, Tristan Lafranchis ISSN: 2013-5939 Dipòsit legal: GI 896-2020 “Recerca i Territori” Collection Coordinator Printed on recycled paper Cyclus print Xavier Quintana With the support of: Summary Foreword ......................................................................................................................................................................................................... 7 Xavier Quintana Butterflies of the Montgrí-Baix Ter region ................................................................................................................. 11 Tristan Lafranchis Moths of the Montgrí-Baix Ter region ............................................................................................................................31 Tristan Lafranchis The dispersion of Lepidoptera in the Montgrí-Baix Ter region ...........................................................51 Tristan Lafranchis Three decades of butterfly monitoring at El Cortalet ...................................................................................69 (Aiguamolls de l’Empordà Natural Park) Constantí Stefanescu Effects of abandonment and restoration in Mediterranean meadows .......................................87
    [Show full text]
  • Check List of Noctuid Moths (Lepidoptera: Noctuidae And
    Бiологiчний вiсник МДПУ імені Богдана Хмельницького 6 (2), стор. 87–97, 2016 Biological Bulletin of Bogdan Chmelnitskiy Melitopol State Pedagogical University, 6 (2), pp. 87–97, 2016 ARTICLE UDC 595.786 CHECK LIST OF NOCTUID MOTHS (LEPIDOPTERA: NOCTUIDAE AND EREBIDAE EXCLUDING LYMANTRIINAE AND ARCTIINAE) FROM THE SAUR MOUNTAINS (EAST KAZAKHSTAN AND NORTH-EAST CHINA) A.V. Volynkin1, 2, S.V. Titov3, M. Černila4 1 Altai State University, South Siberian Botanical Garden, Lenina pr. 61, Barnaul, 656049, Russia. E-mail: [email protected] 2 Tomsk State University, Laboratory of Biodiversity and Ecology, Lenina pr. 36, 634050, Tomsk, Russia 3 The Research Centre for Environmental ‘Monitoring’, S. Toraighyrov Pavlodar State University, Lomova str. 64, KZ-140008, Pavlodar, Kazakhstan. E-mail: [email protected] 4 The Slovenian Museum of Natural History, Prešernova 20, SI-1001, Ljubljana, Slovenia. E-mail: [email protected] The paper contains data on the fauna of the Lepidoptera families Erebidae (excluding subfamilies Lymantriinae and Arctiinae) and Noctuidae of the Saur Mountains (East Kazakhstan). The check list includes 216 species. The map of collecting localities is presented. Key words: Lepidoptera, Noctuidae, Erebidae, Asia, Kazakhstan, Saur, fauna. INTRODUCTION The fauna of noctuoid moths (the families Erebidae and Noctuidae) of Kazakhstan is still poorly studied. Only the fauna of West Kazakhstan has been studied satisfactorily (Gorbunov 2011). On the faunas of other parts of the country, only fragmentary data are published (Lederer, 1853; 1855; Aibasov & Zhdanko 1982; Hacker & Peks 1990; Lehmann et al. 1998; Benedek & Bálint 2009; 2013; Korb 2013). In contrast to the West Kazakhstan, the fauna of noctuid moths of East Kazakhstan was studied inadequately.
    [Show full text]
  • Nota Lepidopterologica, 25.04.2012, ISSN 0342-7536 ©Societas Europaea Lepidopterologica; Download Unter Und
    ©Societas Europaea Lepidopterologica; download unter http://www.biodiversitylibrary.org/ und www.zobodat.at Nota lepi. 35(1): 33-50 33 Additions to the checklist of Bombycoidea and Noctuoidea of the Volgo-Ural region. Part II. (Lepidoptera: Lasiocampidae, Erebidae, Nolidae, Noctuidae) Kari Nupponen ' & Michael Fibiger"^ Merenneidontie 19 D, FI-02320 Espoo, Finland; [email protected] ^ Deceased. 1 1 Received May 20 1 1 ; reviews returned September 20 1 ; accepted 3 December 2011. Subject Editor: Lauri Kaila. Abstract. Faunistic records additional to the recently published lists of Bombycoidea and Noctuoidea of the South Ural Mountains (Nupponen & Fibiger 2002, 2006) are presented, as well as some interesting records from the North Urals and the Lower Volga region. The material in the southern Urals was collected during 2006-2010 in six different expeditions, in North Ural in 2003 and 2007, and in the Lower Volga region in 2001, 2002, 2005, and 2006 in four expeditions. Four species are reported for the first time from Europe: Dichagyris latipennis (Piingeler, 1909), Pseudohermonassa melancholica (Lederer, 1853), Spae- lotis deplorata (Staudinger, 1897), and Xestia albonigra (Kononenko, 1981). Fourteen species are reported for the first time from the southern Urals. Altogether, records of 68 species are reported, including a few corrections to the previous articles. Further illustrations and notes on some poorly known taxa are given. Introduction The fauna of Bombycoidea and Noctuoidea of the southern Ural Mountains has been studied intensely since 1996, and the results of the research during 1996-2005 were published by Nupponen & Fibiger (2002, 2006). Since 2005, several further expedi- tions were made to the Urals by the first author.
    [Show full text]
  • Magyar Közlöny 128
    MAGYAR KÖZLÖNY 128. szám MAGYARORSZÁG HIVATALOS LAPJA 2012. szeptember 28., péntek Tartalomjegyzék 2012. évi CXXXVIII. törvény A személyi jövedelemadó meghatározott részének az adózó rendelkezése szerinti felhasználásáról szóló 1996. évi CXXVI. törvény, valamint a magyar hõsök emlékének megörökítésérõl és a Magyar Hõsök Emlékünnepérõl szóló 2001. évi LXIII. törvény módosításáról 20726 2012. évi CXXXIX. törvény Magyarország 2012. évi központi költségvetésérõl szóló 2011. évi CLXXXVIII. törvény módosításáról 20728 2012. évi CXL. törvény Egyes közjogi méltóságok halála esetén járó hozzátartozói nyugellátásokkal összefüggõ törvényi rendelkezések módosításáról 20728 272/2012. (IX. 28.) Korm. Egyes foglalkoztatási tárgyú kormányrendeletek módosításáról 20729 rendelet 273/2012. (IX. 28.) Korm. A közszolgálati tisztviselõk továbbképzésérõl 20735 rendelet 274/2012. (IX. 28.) Korm. A rendészeti alapvizsgáról és a rendészeti szakvizsgáról, a Rendészeti Alap- rendelet és Szakvizsga Bizottságról, valamint a rendészeti alapvizsga vizsgabiztosi és a rendészeti szakvizsga vizsgabizottsági névjegyzékrõl 20746 275/2012. (IX. 28.) Korm. Az Országgyûlési Õrséggel összefüggésben egyes kormányrendeletek, rendelet valamint az országos településrendezési és építési követelményekrõl szóló 253/1997. (XII. 20.) Korm. rendelet módosításáról 20779 276/2012. (IX. 28.) Korm. A Kristályház Korlátolt Felelõsségû Társaságnak a csõdeljárásról és a rendelet felszámolási eljárásról szóló törvény szerinti stratégiailag kiemelt jelentõségû gazdálkodó szervezetté minõsítésérõl 20781 277/2012. (IX. 28.) Korm. Az állami olimpiai jutalomról szóló 241/2012. (VIII. 30.) Korm. rendelet rendelet módosításáról 20782 278/2012. (IX. 28.) Korm. A mezõgazdasági és vidékfejlesztési támogatási szerv kijelölésérõl szóló rendelet 154/2011. (VIII. 10.) Korm. rendelet módosításáról 20783 279/2012. (IX. 28.) Korm. Az Országos Statisztikai Adatgyûjtési Program adatgyûjtéseirõl és rendelet adatátvételeirõl szóló 288/2009. (XII. 15.) Korm. rendelet és a statisztikáról szóló 1993. évi XLVI.
    [Show full text]
  • Scottish Macro-Moth List, 2015
    Notes on the Scottish Macro-moth List, 2015 This list aims to include every species of macro-moth reliably recorded in Scotland, with an assessment of its Scottish status, as guidance for observers contributing to the National Moth Recording Scheme (NMRS). It updates and amends the previous lists of 2009, 2011, 2012 & 2014. The requirement for inclusion on this checklist is a minimum of one record that is beyond reasonable doubt. Plausible but unproven species are relegated to an appendix, awaiting confirmation or further records. Unlikely species and known errors are omitted altogether, even if published records exist. Note that inclusion in the Scottish Invertebrate Records Index (SIRI) does not imply credibility. At one time or another, virtually every macro-moth on the British list has been reported from Scotland. Many of these claims are almost certainly misidentifications or other errors, including name confusion. However, because the County Moth Recorder (CMR) has the final say, dubious Scottish records for some unlikely species appear in the NMRS dataset. A modern complication involves the unwitting transportation of moths inside the traps of visiting lepidopterists. Then on the first night of their stay they record a species never seen before or afterwards by the local observers. Various such instances are known or suspected, including three for my own vice-county of Banffshire. Surprising species found in visitors’ traps the first time they are used here should always be regarded with caution. Clerical slips – the wrong scientific name scribbled in a notebook – have long caused confusion. An even greater modern problem involves errors when computerising the data.
    [Show full text]
  • Estudi Sobre La Biodiversitat Invertebrada De Rubí (Lepidòpters, Ortòpters, Heteròpters I Coleòpters)
    Estudi sobre la Biodiversitat invertebrada de Rubí (Lepidòpters, Ortòpters, Heteròpters i Coleòpters) (Informe any 2020) Diego Fernández Ruiz. DIEGO FERNANDEZ (2020) 1 -Index -Introducció .......................................................................Pàg 3. -Objectius ...........................................................................Pàg 5. -Zona d’estudi ....................................................................Pàg 6. -Material i mètodes .............................................................Pàg 9. -Catàleg de la Biodiversitat invertebrada de Rubí (lepidòpters, heteròpters, ortòpters i coleòpters) ........................................................Pàg 13. -Llista comentada de les espècies més interessants d’invertebrats de Rubí ...............................................................................................Pàg 80. -Recomanacions de gestió per afavorir als invertebrats del municipi de Rubí ...............................................................................................Pàg 86. -Recomanacions i mesures per afavorir a la Biodiversitat invertebrada al municipi de Rubí .................................................................Pàg 89. -Agraïments ..........................................................................Pàg 91. DIEGO FERNANDEZ (2020) 2 -Introducció Aquest treball dut a terme durant l’any 2020, ha sigut pioner sens dubte, dins del municipi de Rubí. Mai s’havia fet un estudi tant exhaustiu com aquest, on els protagonistes fossin els invertebrats (artròpodes).
    [Show full text]
  • Města Brna – Historie a Současnost
    2020 Motýli (Lepidoptera) města Brna – historie a současnost Zdeněk Laštůvka, Aleš Laštůvka af.mendelu.cz 2020 Zdeněk Laštůvka, Aleš Laštůvka Motýli (Lepidoptera) města Brna – historie a současnost Vědečtí recenzenti: Ing. Jan Liška, Výzkumný ústav lesního hospodářství a myslivosti, v.v.i., Jíloviště-Strnady Ing. Jan Šumpich, Národní muzeum, Praha Možná citace: Laštůvka Z. & Laštůvka A., 2020: Motýli (Lepidoptera) města Brna – historie a současnost. Mendelova univerzita v Brně, Brno, 120 s. © Zdeněk Laštůvka & Aleš Laštůvka, 2020 © Mendelova Univerzita v Brně, Zemědělská 1, 613 00 Brno ISBN 978-80-7509-750-7 (Print) ISBN 978-80-7509-769-9 (On-line) Motýli (lepidoptera) Města Brna – historie a současnost OBSAH Abstrakt . 4 Abstract ...................................................................4 1 Úvod ....................................................................5 2 Historie studia motýlů na Brněnsku ........................................6 2.1 Nejstarší badatelé . 6 2.2 První polovina 20. století ................................................... 6 2.3 Poválečné období.......................................................... 7 2.4 Současnost ................................................................ 7 3 Přírodní poměry, proměny města a biotopy .................................8 4 Metodika ...............................................................13 5 Celkové výsledky . 17 6 Přehled zjištěných druhů.................................................20 7 Změny v průběhu času ...................................................53
    [Show full text]
  • 1804-2732 Muzeum Regionu Valašsko, Vsetín Muzeum Jihovýchodní
    OBSAH | CONTENTS ���. 5 / 2014 Články | Articles D�������� Helena & Š���� Jiří: Výskyt chřapáče kalíškovitého (Helvella leucomelaena) ve Slezsku a na severní Moravě (Česká republika)- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 3 D�������� Helena, Š���� Jiří & P����� Jiří: Rozšíření muchomůrky šupinaté (Amanita ceciliae) ve Slezsku a na severovýchodní a střední Moravě (Česká republika) - - - - - - - - - - - 12 K����� Petr & K������� Svatava: Mech Plagiopus oederianus stále roste ����: 1804-2732 ve Štramberském krasu - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 20 D��� Daniel & E���� Pavol jun.: Rozšírenie ostrice vláskovitej (Carex capillaris) na Slovensku - 24 T���� Peter & V��������� Milan: Sekundárne lesné spoločenstvá s Pinus nigra na Slovensku - 33 K����� Petr: První nálezy invazního starčku úzkolistého (Senecio inaequidens) na dálnicích a rychlostních silnicích Moravy a Slezska (Česká republika) - - - - - - - - - - - - - - - 46 K����� Petr: Pelyněk Tournefortův (Artemisia tournefortiana) – dálniční druh na území České republiky?- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 56 T�������� Dušan: Výskyt medúzky sladkovodní (Craspedacusta sowerbii Lankester, 1880) na jihovýchodní Moravě - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 61 M����� Ondřej: Pavouci a sekáči na kmenech stromů Hostýnsko-vsetínské hornatiny - - - - 64 K������� Ondřej: Příspěvek k rozšíření mykofágního brouka Derodontus macularis (Fuss, 1850) (Coleoptera: Derodontidae) na východní Moravě - - - - - - - - - - - -
    [Show full text]
  • Österreich, Vorarlberg) – Ein Beitrag Zur Kenntnis Regionaler Artenvielfalt
    Hiermann, U. (2021): Nachweise von Nachtfaltern (Insecta: Lepidoptera) aus dem Kleinwalsertal (Österreich, Vorarlberg) – ein Beitrag zur Kenntnis regionaler Artenvielfalt. inatura – Forschung online, 87: 15 S. Nachweise von Nachtfaltern (Insecta: Lepidoptera) Nr. 87 - 2021 aus dem Kleinwalsertal (Österreich, Vorarlberg) – ein Beitrag zur Kenntnis regionaler Artenvielfalt Ulrich Hiermann1 1 Mag. Ulrich Hiermann Am Bühel 10a, A­6830 Rankweil E­Mail: [email protected] Zusammenfassung Various groups of »Heterocera« moths are reported from the Kleinwalsertal (community of Mittelberg) in the north-eastern part of Vorarlberg (Austria occ.), mapped during the years 1996 to 2001. Key words: Austria, Vorarlberg, Kleinwalsertal, Lepidoptera, moths, faunistics Vorbemerkungen Juli an unserem »Stützpunkt« in Riez­ Artenliste lern beim Alpengasthof Hörnlepass, In Ergänzung zu den bereits publizier­ Außerwald 1, durchgeführt. Im Juni Systematik und Taxonomie folgen der ten Beobachtungen von Tagfaltern, 2001 wurden zusätzliche Standorte Österreich­Checkliste (HUEMER 2013). Dickkopffaltern (Hesperiidae) und mittels akkubetriebener Lebendlicht­ Abkürzungen: Widderchen (Zygaenidae) aus dem fallen (8 W superaktinische Röhre) LF = Lichtfang, PH = Pheromonanflug, Kleinen Walsertal in den Jahren 1996 beprobt. Gelegentlich kamen mit syn­ e. l. = ex larva/Raupe gezüchtet bis 2001 (E. AISTLEITNER 2011, GROS & E. thetischen Sexuallockstoffen bestück­ Genaue Individuenzahlen wurden AISTLEITNER 2018), werden weitere 216 te Pheromonfallen zum Nachweis von zwar auf den handschriftlichen Gelän­ Arten aus 12 Familien sogenannter Glasflüglern (Sesiidae) zum Einsatz. deprotokollen notiert (deponiert bei Nachtfalter gemeldet. Eine sehr umfassende Darstellung der E. Aistleitner in Feldkirch), wurden von Die Datenerhebung erfolgte eben­ etwa 97 km2 großen Talschaft verfass­ mir seinerzeit aber nicht in die als Ar­ falls durch E. und/oder U. Aistleitner te E. AISTLEITNER (2011), weshalb auf eine beitsgrundlage zur Verfügung stehen­ (jetzt Hiermann).
    [Show full text]
  • Noctuoid Moths (Lepidoptera: Erebidae, Nolidae, Noctuidae) of North-East Kazakhstan (Pavlodar Region)
    Ukrainian Journal of Ecology Ukrainian Journal of Ecology, 2017, 7(2), 142–164, doi: 10.15421/2017_32 ORIGINAL ARTICLE UDC 595.786 Noctuoid moths (Lepidoptera: Erebidae, Nolidae, Noctuidae) of North-East Kazakhstan (Pavlodar Region) S.V. Titov1, A.V. Volynkin2,3, V.V. Dubatolov4, M. Černila5, S.M. Reznichenko6 & V.S. Bychkov7 1 The Research Centre for Environmental 'Monitoring', S. Toraighyrov Pavlodar State University, Lomova str. 64, KZ-140008, Pavlodar, Kazakhstan. E-mail: [email protected] 2 Altai State University, Lenina pr. 61, Barnaul, RF-656049, Russia. E-mail: [email protected] 3 Tomsk State University, Laboratory of Biodiversity and Ecology, Lenina pr. 36, RF-634050, Tomsk, Russia 4 Institute of Systematics and Ecology of Animals, SB RAS, Frunze str. 11, RF-630091, Novosibirsk, Russia E-mail: [email protected] 5 The Slovenian Museum of Natural History, Prešernova 20, SI-1001, Ljubljana, Slovenia. E-mail: [email protected] 6 Shcherbakty branch of the Republican methodical center of phytosanitary diagnostics and forecasts, Sovetov 44, KZ-141000, Sharbakty, Shcherbakty distr., Pavlodar Region. E-mail: [email protected] 7 Institute of Archaeology named after A. Kh. Margulan, 44 Avenue Dostyk, st. Shevchenko 28, KZ-050010, Almaty, Kazakhstan. E-mail: [email protected] Submitted: 02.04.2017. Accepted: 23.05.2017 The paper contains data on the fauna of the Lepidoptera families Erebidae, Nolidae and Noctuidae of Pavlodar Region (North-East Kazakhstan). The check list includes 480 species (100 species of Erebidae, 8 species of Nolidae and 372 species of Noctuidae), 393 species are reported for the region for the first time. The map of collecting localities and pictures of the main landscapes of the region are presented.
    [Show full text]
  • SG17 2 Sumpich Final.Indd
    Silva Gabreta vol. 17 (2-3) p. 83–132 Vimperk, 2011 Buterflies and moths (Lepidoptera) of the Blanice National Nature Monument (Bohemian Forest, Czech Republic) Jan Šumpich CZ-58261 Česká Bělá 212, Czech Republic [email protected] Abstract This paper summarises data on butterflies and moths occurring in the Blanice National Nature Monument (NNM) including its buffer zone (Bohemian Forest, Šumava Protected Landscape Area, southern Bohe- mia). Most of the presented data were gathered during surveys carried out by the author in 2008–2009. Further data, spanning the period 1972–2009, were kindly provided by other lepidopterologists. In addition, all published data have also been included in the study. In 2008 the author focused mainly on wetland habitats in the Blanice River floodplain, moving in 2009 to mountain coniferous forests in the NNM’s buffer zone. In total, 710 moth species are presented in the paper together with phenological data, where known, and the exact location of their records. Predominant habitat types are characterized by the lepidop- teran communities recorded therein. High species diversity was observed in wetland habitats near the Blanice River and the occurrence of many typical wetland species was confirmed there, e.g., Sterrhopterix standfussi (Wocke, 1851), Epermenia falciformis (Haworth, 1828), Orthonama vittata (Borkhausen, 1794), or Hypenodes humidalis Doubleday, 1850. Species-rich lepidopteran fauna of mountain forests in the buff- er zone were typified by Nemapogon picarellus (Clerck, 1759), Ypsolopha nemorella (Linnaeus, 1758), Anchinia daphnella (Dennis & Schiffermüller, 1775), Caryocolum klosi (Rebel, 1917), C. cassellum (Walk- er, 1864), Epinotia pusillana (Peyerimhoff, 1863), Elophos vittarius (Thunberg, 1788), Entephria infidaria (La Harpe, 1853), Perizoma taeniatum (Stephens, 1831), Phlogophora scita (Hübner, 1790), or Xestia colli- na (Boisduval, 1840).
    [Show full text]
  • Redalyc.Contribución Al Conocimiento De Los Macroheterocera De La Provincia De Cuenca (España) (Insecta: Lepidoptera)
    SHILAP Revista de Lepidopterología ISSN: 0300-5267 [email protected] Sociedad Hispano-Luso-Americana de Lepidopterología España Ortiz, A. S.; Garre, M.; Guerrero, J. J.; Rubio, R. M.; Calle, J. A. Contribución al conocimiento de los Macroheterocera de la provincia de Cuenca (España) (Insecta: Lepidoptera) SHILAP Revista de Lepidopterología, vol. 38, núm. 150, junio, 2010, pp. 187-196 Sociedad Hispano-Luso-Americana de Lepidopterología Madrid, España Disponible en: http://www.redalyc.org/articulo.oa?id=45518149009 Cómo citar el artículo Número completo Sistema de Información Científica Más información del artículo Red de Revistas Científicas de América Latina, el Caribe, España y Portugal Página de la revista en redalyc.org Proyecto académico sin fines de lucro, desarrollado bajo la iniciativa de acceso abierto 187-196 Contribución al conocim 15/6/10 18:03 Página 187 SHILAP Revta. lepid., 38 (150), junio 2010: 187-196 CODEN: SRLPEF ISSN:0300-5267 Contribución al conocimiento de los Macroheterocera de la provincia de Cuenca (España) (Insecta: Lepidoptera) A. S. Ortiz, M. Garre, J. J. Guerrero, R. M. Rubio & J. A. Calle Resumen Se añaden cuarenta y cinco especies al censo de Macroheterocera de la provincia de Cuenca (España) pertene- cientes a las familias Cossidae, Geometridae, Lasiocampidae, Arctiidae y Noctuidae con lo que el censo faunístico aumenta hasta las 546 especies. Algunas especies aumentan su área de distribución, como es el caso del geométrido Eupithecia pauxillaria Boisduval, 1840, los árctidos Tyria jacobaeae (Linnaeus, 1758), Diaphora mendica (Clerck, 1759) y Rhyparia purpurata (Linnaeus, 1758) y los noctuidos Shargacucullia reisseri (Boursin, 1933), S. scrophula- riae (Denis & Schiffermüller, 1775), Actinotia radiosa (Esper, 1804), Enterpia laudeti (Boisduval, 1840) y Cherso- tis multangula (Hübner, 1803) y para las especies ibéricas endémicas Idaea consaguiberica Rezbanyai-Reser & Ex- pósito, 1992 e I.
    [Show full text]