Hiermann, U. (2021): Nachweise von Nachtfaltern (Insecta: Lepidoptera) aus dem Kleinwalsertal (Österreich, Vorarlberg) – ein Beitrag zur Kenntnis regionaler Artenvielfalt. inatura – Forschung online, 87: 15 S.
Nachweise von Nachtfaltern (Insecta: Lepidoptera) Nr. 87 - 2021 aus dem Kleinwalsertal (Österreich, Vorarlberg) – ein Beitrag zur Kenntnis regionaler Artenvielfalt Ulrich Hiermann1
1 Mag. Ulrich Hiermann Am Bühel 10a, A-6830 Rankweil E-Mail: [email protected]
Zusammenfassung
Various groups of »Heterocera« moths are reported from the Kleinwalsertal (community of Mittelberg) in the north-eastern part of Vorarlberg (Austria occ.), mapped during the years 1996 to 2001. Key words: Austria, Vorarlberg, Kleinwalsertal, Lepidoptera, moths, faunistics
Vorbemerkungen Juli an unserem »Stützpunkt« in Riez Artenliste lern beim Alpengasthof Hörnlepass, In Ergänzung zu den bereits publizier Außerwald 1, durchgeführt. Im Juni Systematik und Taxonomie folgen der ten Beobachtungen von Tagfaltern, 2001 wurden zusätzliche Standorte Österreich-Checkliste (Huemer 2013). Dickkopffaltern (Hesperiidae) und mittels akkubetriebener Lebendlicht Abkürzungen: Widderchen (Zygaenidae) aus dem fallen (8 W superaktinische Röhre) LF = Lichtfang, PH = Pheromonanflug, Kleinen Walsertal in den Jahren 1996 beprobt. Gelegentlich kamen mit syn e. l. = ex larva/Raupe gezüchtet bis 2001 (E. Aistleitner 2011, Gros & E. thetischen Sexuallockstoffen bestück Genaue Individuenzahlen wurden Aistleitner 2018), werden weitere 216 te Pheromonfallen zum Nachweis von zwar auf den handschriftlichen Gelän Arten aus 12 Familien sogenannter Glasflüglern (Sesiidae) zum Einsatz. deprotokollen notiert (deponiert bei Nachtfalter gemeldet. Eine sehr umfassende Darstellung der E. Aistleitner in Feldkirch), wurden von Die Datenerhebung erfolgte eben etwa 97 km2 großen Talschaft verfass mir seinerzeit aber nicht in die als Ar falls durch E. und/oder U. Aistleitner te E. Aistleitner (2011), weshalb auf eine beitsgrundlage zur Verfügung stehen (jetzt Hiermann). Einzelne Nachweise erneute Beschreibung des von Vorarl de Excel-Tabelle übertragen. stammen von späteren Besuchen des berg aus nur über Bayern erreichbaren Verfassers bzw. wurden von Clemens Untersuchungsgebiets an dieser Stelle Hepialidae M. Brandstetter (Bürs) zur Verfügung verzichtet wird. gestellt. Wohl auch aufgrund dieser räumli Korscheltellus fusconebulosa (De Im Zuge der Tagfalterkartierung – chen Abgeschiedenheit gilt das Klein Geer, 1778) dem seinerzeitigen Arbeitsschwer walsertal auch heute noch als entomo • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn punkt (vgl. U. Aistleitner 1998, E. Aist- logisch unzureichend erforscht. Viele lepass, ca. 1200 m SH, 14.07.1996 leitner 2011) – wurden über das vom der in der folgenden Artenliste auf Verein »Landschaftsschutz Kleinwal geführten Schmetterlinge sind »neu« Phymatopus hecta (Linnaeus, 1758) sertal« beauftragte Kartierungsprojekt für die Talschaft (vgl. etwa E. Aistleitner • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn hinausgehend auch Beobachtungen 1998 – mit Datenstand 1990, Malicky lepass, ca. 1180 m SH: 14.07. und heliophiler »Nachtfalter« notiert. Licht et al. 2000). Im Verbreitungsatlas der 01.08.1996, 09.07. und 24.07.1997 fang (Leuchtturm, 160 W Mischlicht Geometridae (Huemer et al. 2009) sind (in der Abenddämmerung am Wald bzw. 2 x 15 W superaktinische Röhren) die Daten hingegen schon berücksich rand schwärmend) wurde während der Monate Juni und tigt. • Baad, vorderes Derrental, 1300-1400 m SH: 22.07.1997
Eingereicht: 09.07.2021; Publiziert: 23.07.2021 1 Sesiidae
Die Nachweise von 5 Glasflügler-Arten sind bereits bei U. Aistleitner (2004) auf geführt.
Drepanidae
Falcaria lacertinaria (Linnaeus, 1758) • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn lepass, ca. 1150 m SH: 22.06.2001 LF
Watsonalla cultraria (Fabricius, 1775) • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn lepass, ca. 1150 m SH: 12.06.1997 LF
Hepialus humuli (Linnaeus, 1758) Thyatira batis (Linnaeus, 1758) Raupe von Malacosoma alpicolum Stau- • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn dinger, 1870 lepass, ca. 1150 m SH: 19.07.2000 LF Hepialus humuli (Linnaeus, 1758) • Hirschegg, Ifenhütte, 1600-1700 m • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn Tethea or (Denis & Schiffermüller, SH: 27.06.2000 (Raupen an Alchemil- lepass, 1170-1200 m SH: 09.07.1997, 1775) la alpina agg.) 02.07.1999, 06.07.2000 (abends über • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn • Baad, Innere Stierhofalpe, 1700 m Lägerflur schwärmend) lepass, ca. 1150 m SH: 02.07.1999 LF SH: 04.07.1999 (Raupen an Vaccini- • Baad, mittleres Bärgunttal, 1500- um myrtillus) 1650 m SH: 20.07.1998 Ochropacha duplaris (Linnaeus, 1761) • Baad, Starzelalpe, 1650-1700 m SH: • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn 18.07.1996 (Raupennest) Psychidae lepass, ca. 1150 m SH: 14.07.1996 • Mittelberg, Obergemstelalpe, 1700 LF, 12.06.1997 LF, 19.07.1998 LF, m SH: 03.08.1997 e. l. (Raupen an Al- Psyche casta (Pallas, 1767) 02.07.1999 LF, 06.07. und 19.07.2000 chemilla alpina agg.) • Riezlern, Hörnlepassmoor, 1100 m LF SH: 28.6.2000 (1w e. l.; det. E. Hauser) Lasiocampa quercus (Linnaeus, 1758) Lasiocampidae • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörnle Epichnopterix plumella (Denis & pass/Hörnlepassmoor, 1100-1150 m Schiffermüller, 1775) Karle-Fendt & Wolf (2015) sowie Karle- SH: 10. und 25.06.1997, 09.07.1997, • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn Fendt (2016) melden aus dem Gebiet 03.07.1999, 22.06.2001 lepass, ca. 1150 m SH: 10.06.1997 Hoher Ifen/Gottesacker Nachweise (det. P. Hättenschwiler) von Eriogaster arbusculae. Diese Art • Riezlern, Kesselschwand/Naturbrü konnte von uns nicht festgestellt wer cke, 1050 m SH: 10.06.1997 (det. P. den. Hättenschwiler) Malacosoma alpicolum Staudinger, Sterrhopterix sp. [? standfussi (Wo- 1870 cke, 1851)] • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn • Riezlern, Hörnlepassmoor, 1100- lepass, ca. 1150 m SH: 26.06.2000 1150 m SH: 26.06.2000 (Raupensack (Raupe) an Frangula alnus, det. P. Hätten • Riezlern, Gatter, 1100 m SH: schwiler) 14.07.2001 e. l. • Riezlern, Innerschwende, Kessel Cossidae schwand/Naturbrücke, 1060 m SH: 10.07.1997 e. l. Zeuzera pyrina (Linnaeus, 1761) • Riezlern, zwischen Schlappoltkopf • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn und Söllereck, 1700-1960 m SH: lepass, ca. 1150 m SH: 19.07.2000 LF 21.07.2000 (Raupe) Lasiocampa quercus (Linnaeus, 1758) inatura – Forschung online 87 (2021) 2 • Riezlern, Innerschwende, 1100 m Saturnia pavonia (Linnaeus, 1758) • Hirschegg, Ifenhütte, 1600-1700 m SH: 23.07.1997 • Riezlern, Außerschwende, Umg. SH: 17.07.1996, 27.06.2000 • Hirschegg, Wäldele, 1150 m SH: Gasthof Bergblick, 1050 m SH: • Ifenmulde/Hoher Ifen NE, 1850- 23.06.2001 29.04.2018 PH 1900 m SH: 17.07.1996 • Hirschegg, Schwarzwassertal, Ge • Riezlern, Hörnlepassmoor (Randbe • Baad, Innere Stierhofalpe, 1700 m rachsattel, 1750 m SH: 10.06.1997 reich), ca. 1150 m SH: 29.04.2018 PH SH: 04.07.1999 • Baad, Obere Lüchlealpe, 1700-1750 • Riezlern, Innerschwende, Umg. Mahd m SH: 11.06.1997 talhaus, 1050 m SH: 29.04.2018 PH Deilephila porcellus (Linnaeus, 1758) • Baad, Derrenalpe, 1700 m SH: • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn 22.07.1997 Sphingidae lepass, ca. 1150 m SH: 02.07.1999 LF • Baad, Bärgunttal, 1450 m SH: • Hirschegg, Wäldele, 1150 m SH: 03.08.1996 (Raupe) Laothoe populi (Linnaeus, 1758) 23.06.2001 LF • Mittelberg, Untergemstelalpe, 1300- • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn 1350 m SH: 03.07.1999 lepass, ca. 1150 m SH: 06.07.2000 LF, Geometridae • Obergemstelalpe, 1700-1750 m SH: 23.06.2001 LF 10.07.1997 Friebe (2021) meldet zusätzlich Eupi- Agrius convolvuli (Linnaeus, 1758) thecia virgaureata, sowie einige Micro Dendrolimus pini (Linnaeus, 1758) • Riezlern, Innerschwende, 1100 m lepidopteren, die von uns nicht be • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn SH: VIII. 1992, 11.08.1998, beide vid. rücksichtigt wurden. lepass, ca. 1150 m SH: 02.07.1999 LF K. Keßler Scopula ternata Schrank, 1802 Cosmotriche lobulina (Denis & Schif- Sphinx pinastri Linnaeus, 1758 • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn fermüller, 1775) • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn lepass, ca. 1150 m SH: 14.07.1996, • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn lepass, ca. 1150 m SH: 14.07.1996, 26.06., 06.07. und 20.07.2000, lepass, ca. 1150 m SH: 06.07.2000 LF 19.07.1998, 22.06.2001 (alle LF) 22.06.2001 (alle LF) • Hirschegg, Wäldele, 1150 m SH: • Mittelberg, vorderes Gemsteltal, Saturniidae 23.06.2001 LF 1200 m SH: 06.07.2000
Aglia tau (Linnaeus, 1758) Hemaris tityus (Linnaeus, 1758) Scotopteryx chenopodiata (Linnaeus, • Riezlern, Außerschwende, Umg. • Riezlern, Egg, 1050 m SH: 23.06.2001 1758) Gasthof Bergblick, 1050 m SH: • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn 29.04.2018 Macroglossum stellatarum (Linnaeus, lepass, ca. 1150 m SH: 19.07.1998, • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn 1758) 19.07.2000 lepass, ca. 1150 m SH: 10.06.1997 • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn • Riezlern, Ausserschwende, Gat • Riezlern, Waldhaus, Breitachufer, lepass, ca. 1150 m SH: 10.06.1997, ter, 1100-1200 m SH: 02.08.1996, 950 m SH: 12.06.1997 09.07.1997 08.08.1998
Aglia tau (Linnaeus, 1758) Laothoe populi (Linnaeus, 1758) inatura – Forschung online 87 (2021) 3 • Riezlern, Innerschwende, 1050-1100 • Mittelberg, Wildental, Untere Wies • Riezlern, Kanzelwandbahn-Talstation, m SH: 17.07.1996, 23.07.1997 alpe, 1250 m und Fluchtalpe, 1350 110 m SH: 10.07.1997 LF • Hirschegg, Wäldele, 1100-1200 m m SH: 24.06.1997 • Riezlern, Zwerenalpe, 1600-1650 m SH: 08.08.1998 • Tonisgemstelalpe, 1250-1300 m SH: SH: 19.07.1996 • Mittelberg, Wildental, Untere Wies 21.07.1998 • Baad, Breitachufer, 1240 m SH: alpe, 1200-1250 m SH: 06.08.1998 • Bernhardesgemstelalpe, 1300 m SH: 22.06.2001 LF • Mittelberg, Untergemstelalpe, 1300- 10.7.1997 • Baad, vorderes Bärgunttal, 1250- 1350 m SH: 21.07.1998, 06.07.2000 • Untergemstelalpe, 1300-1350 m SH: 1350 m SH: 20.07.1998 03.07.1999 • Mittelberg, Gemstelpass/Koblat, Xanthorhoe fluctuata (Linnaeus, • Obergemstelalpe, 1700-1750 m SH: 1970 m SH: 21.07.1998 1758) 10.07.1997 • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn • Sterzerhütte (Gemsteltal), 1850- Hydriomena furcata (Thunberg, 1784) lepass, ca. 1150 m SH: 02.07.1999 LF, 1900 m SH: 21.07.1998 • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn 22.06.2001 LF • Gemstelpass/Koblat, 1970 m SH: lepass, ca. 1150 m SH: 19.07.1998 LF • Baad, Breitachufer, 1240 m SH: 21.07.1998 • Riezlern, Waldhaus, Breitachufer, 22.06.2001 LF • Alpenwald, 1300 m SH: 25.06.1997 950 m SH: 22.07.1998 • Mittelberg, Obere Lüchlealpe, 1750 Xanthorhoe spadicearia (Denis & m SH: 18.07.1996 Hydriomena impluviata (Denis & Schiffermüller, 1775) • Baad, Starzeljoch, 1850 m SH: Schiffermüller, 1775) • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn 18.07.1996 • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn lepass, ca. 1150 m SH: 02.07.1999 LF • Baad, Mittlere Spitalalpe, 1500-1650 lepass, ca. 1150 m SH: 12.06.1997, • Baad, Derrenalpe, 1750-1800 m SH: m SH und Derrenalpe, 1700-1820 m 02.07.1999, 06.07. und 20.07.2000, 24.06.2001 SH: 22.07.1997 22. und 23.06.2001 (alle LF) • Riezlern, Schmiedebachbrücke, 1050 Xanthorhoe designata (Hufnagel, Epirrhoe tristata (Linnaeus, 1758) m SH: 23.06.2001 LF 1767) • Hirschegg, Hahnenköpfle (N Hoher • Baad, Breitachufer, 1240 m SH: • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn Ifen), 2000-2150 m SH: 27.06.2000 22.06.2001 LF lepass, ca. 1150 m SH: 02.07.1999 LF, • Mittelberg, Obergemstelalpe, 1700- 06.07.2000 LF, 22.06.2001 LF 1750 m SH: 10.07.1997 Hydriomena ruberata (Freyer, 1831) • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn Xanthorhoe montanata (Denis & Epirrhoe alternata (Müller, 1764) lepass, ca. 1150 m SH: 02.07.1999, Schiffermüller, 1775) • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn 26.06. und 06.07.2000, 22.06. und • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn lepass, ca. 1150 m SH: 14.07.1996 LF, 23.06.2001 (alle LF) lepass, ca. 1150 m SH: 15.07.1996, 06.07.2000 LF • Baad, Breitachufer, 1240 m SH: 25.06. und 09.07.1997, 19.07.1998, • Hirschegg, Ifenhütte, 1600-1700 m 22.06.2001 LF 02.07.1999, 06.07. und 20.07.2000, SH: 17.07.1996 22.06.2001; 21.06.2011 (Tag- und LF) Thera variata (Denis & Schiffermüller, • Riezlern, Waldhaus, Breitachufer, Epirrhoe molluginata (Hübner, 1813) 1775) 950 m SH: 24.07.1997 • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn • Riezlern, Innerschwende, Kessel lepass, ca. 1150 m SH: 19.07.1998 LF lepass, ca. 1150 m SH: 19.07.1998, schwand, 1060 m SH: 08.08.1998 06. und 19.07.2000 (alle LF) • Riezlern, Gundkopf/Kanzelwand- Entephria cyanata (Hübner, 1809) • Riezlern, Ausserschwende, Gatter Bergstation, 1950 m SH: 19.07.1996 • Riezlern, Kanzelwandbahn-Talstation, bach, 1100 m SH: 16.07.1996 • Riezlern, Zwerenalpe, 1600-1650 m 1100 m SH: 10.07.1997 LF SH: 19.07.1996 • Mittelberg, Bödmen, 1150 m SH: Thera britannica (Turner, 1925) • Hirschegg, Wäldele, 1150 m SH: 28.06.2000 • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn 23.06.2001 LF lepass, ca. 1150 m SH: 12.06.1997 LF • Hirschegg, Auenhütte/Geißbühel, Entephria caesiata (Denis & Schiffer- 1300 m SH: 13.06.1997 müller, 1775) Electrophaes corylata (Thunberg, • Hirschegg, Ifenhütte, 1600-1700 m • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn 1792) SH: 17.07.1996 lepass, ca. 1150 m SH: 14.07.1996, • Baad, Breitachufer, 1240 m SH: • Hahnenköpfle (N Hoher Ifen), 2000- 25.06. und 09.07.1997, 19.07.1998, 22.06.2001 LF 2150 m SH: 27.06.2000 02.07.1999, 26.06., 09.07. und 20.07.2000, 21.06.2011 (alle LF) inatura – Forschung online 87 (2021) 4 Chloroclysta miata (Linnaeus, 1758) • Mittelberg, vorderes Gemsteltal, • Mittelberg, Vorderboden, Breitach 1200-1250 m SH: 03.07.1999 ufer, 1230 m SH: 22.06.2001 LF • Mittelberg, hinteres Bärgunttal, • Baad, Breitachufer, 1240 m SH: 1700 m SH: 20.07.1998 22.06.2001 LF Rheumaptera subhastata (Nolcken, Dysstroma truncata (Hufnagel, 1767) 1870) • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn • Riezlern, Innerschwende, 1100 m lepass, ca. 1150 m SH: 14.07.1996 LF, SH: 10.06.1997 06.07.2000 LF Hydria undulata (Linnaeus, 1758) Dysstroma citrata (Linnaeus, 1761) • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn lepass, ca. 1150 m SH: 14.07.1996, lepass, ca. 1150 m SH: 14.07.1996 LF, 09.07.1997, 06.07. und 19.07.2000 19. und 20.07.2000 LF (alle LF) • Riezlern, Ausserschwende, Gatter Cosmorhoe ocellata (Linnaeus, 1758) Colostygia pectinataria (Knoch, 1781) bach, 1100-1150 m SH: 16.07.1996 • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn Cosmorhoe ocellata (Linnaeus, 1758) lepass, ca. 1150 m SH: 14.07.1996 LF, Triphosa dubitata (Linnaeus, 1758) • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn 02.07.1999 LF, 06. und 19.07.2000 LF • Mittelberg, Vorderboden, Breitach lepass, ca. 1150 m SH: 06.07.2000 LF ufer, 1230 m SH: 22.06.2001 LF Colostygia kollariaria (Herrich-Schäf- Eustroma reticulata (Denis & Schiffer- fer, 1848) Pareulype berberata (Denis & Schif- müller, 1775) • Baad, Breitachufer, 1240 m SH: fermüller, 1775) • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn 22.06.2001 LF • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn lepass, ca. 1150 m SH: 06.07.2000 LF lepass, ca. 1150 m SH: 19.07.2000 LF Coenotephria salicata (Denis & Schif- Eulithis populata (Linnaeus, 1758) fermüller, 1775) Melanthia procellata (Denis & Schif- • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn fermüller, 1775) lepass, ca. 1150 m SH: 01.08.1996 LF lepass, ca. 1150 m SH: 02.07.1999 LF • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn • Mittelberg, Schwendle (Eingang lepass, ca. 1150 m SH: 14.07.1996 LF Wildental), 1150-1200 m SH: Lampropteryx suffumata (Denis & 06.08.1998 Schiffermüller, 1775) Odezia atrata (Linnaeus, 1758) • Mittelberg, Fluchtalpe (Wildental), • Mittelberg, Vorderboden, Breitachu • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn 1350-1500 m SH: 06.08.1998 fer, 1230 m SH: 22.06.2001 LF lepass, ca. 1150m, 15.07.1996, 26.06., 07.07. und 20.07.2000 Ecliptopera capitata (Herrich-Schäf- Hydrelia flammeolaria (Hufnagel, fer, 1839) 1767) • Mittelberg, Vorderboden, Breitachu • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn fer, 1230 m SH: 22.06.2001 LF lepass, ca. 1150 m SH: 02.07.1999 LF
Ecliptopera silaceata (Denis & Schif- Venusia cambrica Curtis, 1839 fermüller, 1775) • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn • Mittelberg, Vorderboden, Breitach lepass, ca. 1150 m SH: 19.07.2000 LF ufer, 1230 m SH: 22.06.2001 LF • Baad, Breitachufer, 1240 m SH: • Baad, Breitachufer, 1240 m SH: 22.06.2001 LF 22.06.2001 LF Rheumaptera hastata (Linnaeus, Chloroclysta siterata (Hufnagel, 1767) 1758) • Mittelberg, Vorderboden, Breitach • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn ufer, 1230 m SH: 22.06.2001 LF lepass, ca. 1150 m SH: 14.07.1996, • Baad, Breitachufer, 1240 m SH: 12.06.1997 22.06.2001 LF • Riezlern, Innerschwende, 1100 m SH: 10.06.1997 Odezia atrata (Linnaeus, 1758) inatura – Forschung online 87 (2021) 5 • Riezlern, Waldhaus, Breitachufer, Perizoma alchemillata (Linnaeus, Eupithecia plumbeolata (Haworth, 950 m SH: 25.06. und 24.07.1997 1758) 1809) • Riezlern, Fuchslochalpe, 1000-1050 • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn m SH: 16.07.1996 lepass, ca. 1150 m SH: 14.07.1996 LF, lepass, ca. 1150 m SH: 02.07.1999 LF, • Riezlern, Westegg, 1250 m SH: 02.07.1999 LF, 06. und 19.07.2000 LF 22.06.2001 LF 21.07.2000 • Mittelberg, Vorderboden, Breitach • Riezlern, Zwerwald, 1300 m SH: Perizoma blandiata (Denis & Schiffer- ufer, 1230 m SH: 22.06.2001 LF 19.07.1996 müller, 1775) • Hirschegg, Wäldele, 1150 m SH: • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn Eupithecia tripunctaria Herrich- 23.06.2001 lepass, ca. 1150 m SH: 19.07.1998 LF Schäffer, 1852 • Hirschegg, Ifenhütte, 1600-1700 m • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn SH: 17.07.1996 Perizoma albulata (Denis & Schiffer- lepass, ca. 1150 m SH: 19.07.1998 LF • Mittelberg, Schwendle (Eingang müller, 1775) Wildental), 1180 m SH: 24.06.1997 • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn Eupithecia tantillaria Boisduval, 1840 • Mittelberg, Alpenwald, 1300 m SH: lepass, ca. 1150 m SH: 02.07.1999 LF, • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn 25.06.1997 06.07.2000 LF, 23.06.2001 LF lepass, ca. 1150 m SH: 02.07.1999 LF, • Mittelberg, Gemstelboden, 1150 m • Riezlern, Egg, 1050 m SH: 23.06.2001 22.06.2001 LF SH: 06.07.2000 • Riezlern, Gundkopf/Kanzelwand- • Mittelberg, Vorderboden, Breitach • Mittelberg, Tonisgemstelalpe, 1250- Bergstation, 1950 m SH: 19.07.1996 ufer, 1230 m SH: 22.06.2001 LF 1300 m SH: 21.07.1998 • Mittelberg, Vorderboden, Breitach • Mittelberg, Bernhardesgemstelalpe, ufer, 1230 m SH: 22.06.2001 LF Eupithecia lariciata (Freyer, 1841) 1300 m SH: 10.07.1997, 06.07.2000 • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn • Mittelberg, Obergemstelalpe, 1700 Martania taeniata (Stephens, 1831) lepass, ca. 1150 m SH: 19.07.2000 LF m SH: 21.07.1998 • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn • Baad, 1250 m SH: 22.07.1997 lepass, ca. 1150 m SH: 06.07.2000 LF Eupithecia veratraria Herrich-Schäf- • Baad, mittleres Turatal, 1250-1350 m fer, 1848 SH: 18.07.1996 Pasiphila debiliata (Hübner, 1817) • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn • Baad, Innere Stierhofalpe, 1700 m • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn lepass, ca. 1150 m SH: 14.07.1996 LF, SH: 04.07.1999 lepass, ca. 1150 m SH: 14.07.1996 LF, 06.07.2000 LF • Baad, Mittlere Spitalalpe, 1500-1650 19.07.1998 LF m SH: 22.07.1997 Eupithecia satyrata (Hübner, 1813) • Baad, Bärgunttal, 1250-1450 m SH: Eupithecia abietaria (Goeze, 1781) • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn 20.07.1998 • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn lepass, ca. 1150 m SH: 09.07.1997 lepass, ca. 1150 m SH: 14.07.1996 LF LF, 19.07.1998 LF, 02.07.1999 LF, Carsia sororiata (Hübner, 1813) 06.07.2000 LF • Riezlern, Hörnlepassmoor, 1100- 1150 m SH: 14.07. und 01.08.1996, Eupithecia absinthiata (Clerck, 1759) 09.07. und 19.07.1997, 07.07. und • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn 20.07.2000 lepass, ca. 1150 m SH: 20.07.2000 LF (gen.det. Norbert Pöll) Aplocera praeformata (Hübner, 1826) Dieser Beleg wird von E. Aistleitner • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn (2012: 897) als Eupithecia catharinae lepass, ca. 1150 m SH: 14.07.1996 LF; Vojnits, 1969, einem Taxon mit um 06., 19. und 20.07.2000 LF strittenem Artstatus, als »neu für Vor arlberg und Österreich« gemeldet. Mesotype verberata (Scopoli, 1763) Zwischenzeitlich wird catharinae aber • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn nach eingehender Überprüfung des lepass, ca. 1150 m SH: 20.07.2000 LF der Artbeschreibung zugrunde liegen • Mittelberg, Wannenalpe (Wildental), den Typenmaterials mit absinthiata 1800-1850 m SH: 06.08.1998 synonymisiert (Fazekas 2016)
Perizoma affinitata (Stephens, 1831) • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn lepass, ca. 1150 m SH: 02.07.1999 LF Mesotype verberata (Scopoli, 1763) inatura – Forschung online 87 (2021) 6 Eupithecia denotata (Hübner, 1813) Macaria signaria (Hübner, 1809) Pseudopanthera macularia (Linna- • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn eus, 1758) lepass, ca. 1150 m SH: 19. und lepass, ca. 1150 m SH: 02.07.1999 LF • Mittelberg, Bernhardesgemstelalpe, 20.07.2000 LF 1300 m SH: 06.07.2000 Macaria brunneata (Thunberg, 1784) • Mittelberg, Untergemstelalpe, 1300- Eupithecia impurata (Hübner, 1813) • Riezlern, Hörnlepassmoor, 1100- 1350 m SH: 03.07.1999 • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn 1150 m SH: 14.07. und 01.08.1996, lepass, ca. 1150 m SH: 19.07.2000 LF 09.07. und 25.07.1997, 19.07.1998, Apeira syringaria (Linnaeus, 1758) 26.06., 06.07. und 20.07.2000 • Riezlern, Waldhaus, Breitachufer, Eupithecia subfuscata (Haworth, • Baad, Stierhofalpe, 1700 m SH: 950 m SH: 12.06.1997 (Raupenfund 1809) 18.07.1996 an Lonicera xylosteum) • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn lepass, ca. 1150 m SH: 19.07.1998, Macaria fusca Thunberg, 1792 Selenia dentaria (Fabricius, 1775) 02.07.1999, 06.07. und 20.07.2000, • Mittelberg, Sterzerhütte (Gemstel • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn 22.06.2001 (alle LF) tal), 1850-1900 m und Gemstelpass/ lepass, ca. 1150 m SH: 02.07.1999 LF Koblat, 1970 m SH: 21.07.1998 • Baad, Breitachufer, 1240 m SH: Abraxas sylvata (Scopoli, 1763) 22.06.2001 LF • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn Chiasmia clathrata (Linnaeus, 1758) lepass, ca. 1150 m SH: 06.07.2000 LF • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn Selenia lunularia (Hübner, 1788) • Riezlern, Waldhaus, Breitachufer, lepass, ca. 1150 m SH: 12.06.1997, • Baad, Breitachufer, 1240 m SH: 950 m SH: 12.06.1997 02.07.1999 22.06.2001 LF • Mittelberg, vorderes Gemsteltal, Lomaspilis marginata (Linnaeus, 1200-1250 m SH: 03.07.1999 Odontopera bidentata (Clerck, 1759) 1758) • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn Plagodis pulveraria (Linnaeus, 1758) lepass, ca. 1150 m SH: 19.07.1998 LF, lepass, ca. 1150 m SH: 09.07.1997, • Baad, Breitachufer, 1240 m SH: 22. und 23.06.2001 LF 19.07.1998, 02.07.1999, 26.06. und 22.06.2001 LF • Mittelberg, Vorderboden, Breitach 19.07.2000, 22.06.2001 (alle LF) ufer, 1230 m SH: 22.06.2001 LF • Mittelberg, Heuberg, 1600 m SH: Opisthograptis luteolata (Linnaeus, • Baad, Breitachufer, 1240 m SH: 08.06.1996, vid. Brandstetter 1758) 22.06.2001 LF • Baad, Breitachufer, 1240 m SH: • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn 22.06.2001 LF lepass, ca. 1150 m SH: 02.07.1999, Lycia alpina (Sulzer, 1776) • Baad, Mündungsbereich Derren 06.07.2000, 22.06.2001 (alle LF) • Hirschegg, Wäldele, 1150 m SH: bach, 1240 m SH: 24.06.2001 23.06.2001 LF
Lomaspilis marginata (Linnaeus, 1758) Apeira syringaria (Linnaeus, 1758) inatura – Forschung online 87 (2021) 7 • Riezlern, Zwerenalpe, 1500-1700 m SH: 08.06.1996, vid. Brandstetter • Hirschegg, Schwarzwassertal, Au enhütte/Geißbühel, 1300 m SH: 13.06.1997 • Hirschegg, Ifenhütte, 1600-1700 m und Hahnenköpfle (N Hoher Ifen), 2000-2150 m SH: 27.06.2000 • Mittelberg, Walmendiger Horn, 1950-1990 m SH: 11.06.1997, 04.07.1999 • Mittelberg, Muttelbergalpe, 1750 m SH: 04.07.1999 • Obere Lüchlealpe, 1700-1750 m SH: 11.06.1997, 04.07.1999 • Innere Stierhofalpe, 1700 m SH: Biston betularia (Linnaeus, 1758) 4.7.1999 • Baad, 1250 m SH: 11.06.1997 Biston betularia (Linnaeus, 1758) Alcis repandata (Linnaeus, 1758) • Mittelberg, Bernhardesgemstelalpe, • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn 1300 m SH: 03.07.1999 lepass, ca. 1150 m SH: 06.07.2000 LF, lepass, ca. 1150 m SH: 14.07.1996, 23.06.2001 LF 19.07.1998, 06. u. 19.07.2000 (alle LF) Bupalus piniaria (Linnaeus, 1758) • Baad, Breitachufer, 1240 m SH: • Riezlern, Waldhaus, Breitachufer, • Riezlern, Hörnlepassmoor, 1100- 22.06.2001 LF 950 m SH: 22.07.1998 1150 m SH: 25.06.1997 • Hirschegg, Schwarzwassertal, Galt Peribatodes secundaria (Denis & öde, 1350 m SH: 07.08.1998 Cabera pusaria (Linnaeus, 1758) Schiffermüller, 1775) • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn Ectropis crepuscularia (Denis & Schif- lepass, ca. 1150 m SH: 14.07.1996, lepass, ca. 1150 m SH: 14.07.1996 LF, fermüller, 1775) 19.07.1998, 02.07.1999, 06. und 06. und 19.07.2000 LF • Riezlern, Hörnlepassmoor, 1100 m 19.07.2000 (alle LF) SH: 11.03.2001 e. l. (Raupe an Salix) • Mittelberg, Vorderboden, Breitach Deileptenia ribeata (Clerck, 1759) ufer, 1230 m SH: 22.06.2001 LF • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn Ematurga atomaria (Linnaeus, 1758) lepass, ca. 1150 m SH: 19. und • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn Cabera exanthemata (Scopoli, 1763) 20.07.2000 LF lepass, ca. 1150 m SH: 10.06. und • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn 25.06.1997, 22.06.2001 lepass, ca. 1150 m SH: 12.06.1997, 02.07.1999, 26.06., 06.07. und 20.07.2000 (alle LF) • Mittelberg, vorderes Gemsteltal, 1200 m SH: 06.07.2000 • Mittelberg, Vorderboden, Breitach ufer, 1230 m SH: 22.06.2001 LF • Baad, Derrental, 1650 m SH: 24.06.2001
Campaea margaritaria (Linnaeus, 1761) • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn lepass, ca. 1150 m SH: 19.07.1998, 06. und 20.07.2000 (alle LF) • Riezlern, Ausserschwende, Gatter bach, 1100-1150 m SH: 16.07.1996
Ematurga atomaria (Linnaeus, 1758) inatura – Forschung online 87 (2021) 8 Hylaea fasciaria (Linnaeus, 1758) unterscheidlicher Unterarten fliegen. • Hoher Ifen, 2100-2230 m SH: f. prasinaria Den Beleg aus dem Kleinwalsertal stel 07.08.1998 • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn len sie zur Subspecies senilaria Fuchs, • Riezlern, Zwerental/-alpe, 1300- lepass, ca. 1150 m SH: 15.07. und 1901. Müller et al. (2019: 183) synony 1600 m SH: 19.07.1996 01.08.1996, 26.06., 06.07. und misieren das Taxon senilaria mit der • Riezlern, Gundkopf/Kanzelwand- 19.07.2000 (alle LF) Nominatunterart. Bergstation, 1950 m SH: 19.07.1996 • Riezlern, Ausserschwende, Gatter • Mittelberg, Kuhgehrensattel/-spitze, bach, 1100-1200 m SH: 16.07. und Elophos dilucidaria (Denis & Schiffer- 1850-1900 m SH: 19.07.1996, 02.08.1996 müller, 1775) 24.07.1997 • Hirschegg, Auenhütte/Ifenlift, 1270- • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn • Hammerspitze, 2050-2100 m SH: 1400 m SH: 13.08.1997 lepass, ca. 1150 m SH: 06.07.2000 LF 24.07.1997 • Innerkuhgehrenalpe, 1650 m SH: Pungeleria capreolaria (Denis & Schif- Elophos vittaria (Thunberg, 1788) 06.08.1998 fermüller, 1775) • Hirschegg, Wäldele, 1150 m SH: • Wannenalpe (Wildental), 1800-1850 • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn 23.06.2001 LF m SH: 06.08.1998 lepass, ca. 1150 m SH: 06.07.2000 LF • Mittelberg, Heuberg, 1600 m SH: Sciadia tenebraria ssp. tenebraria (Es- 08.06.1996, vid. Brandstetter Gnophos obfuscata (Denis & Schiffer- per, 1806 • Bergstation Walmendinger Horn, müller, 1775) • Hirschegg, Hoher Ifen, 2100-2200 m 1950 m SH und Obere Lüchlealpe, • Mittelberg, Obere Lüchlealpe, 1750 SH: 07.08.1998 1700-1750 m SH: 18.07.1996, m SH: 18.07.1996 Im Zuge der Revision des Artenkom 11.06.1997, 04.07.1999 • Mittelberg, Sterzerhütte (Gemstel plexes durch Huemer & Hausmann (2009) • Starzeljoch, 1850 m SH: 18.07.1996 tal), 1850-1900 m SH: 21.07.1998 wurde das hier vorliegende Belegma • Baad, 1250 m SH: 11.06.1997 terial aus dem Kleinwalsertal bearbei • Baad, Derrental/-alpe, 1500-1820 m Charissa glaucinaria (Hübner, 1799) tet und die Population im Ifengebiet SH: 22.07.1997, 24.06.2001 • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn – so wie in ganz Vorarlberg – der No • Bärgunttal, 1500-1650 m SH: lepass, ca. 1150 m SH: 19.07.2000 LF minatunterart zugerechnet 20.7.1998 • Mittelberg, Bernhardesgemstelalpe, Elophos caelibaria ssp. caelibaria Psodos quadrifaria (Sulzer, 1776) 1300 m SH: 10.07.1997, 03.07.1999 (Heydenreich, 1851) • Hirschegg, Ifenhütte, 1600-1700 m • Untergemstelalpe, 1300-1350 m SH: • Hirschegg, Hahnenköpfle (N Hoher SH: 17.07.1996, 27.06.2000 21.07.1998, 03.07.1999 Ifen), 2000-2150 m SH: 27.06.2000 • Ifenmulde (E Hoher Ifen), 1800-1900 • Obergemstelalpe, 1700-1750 m SH: Rezbanyai-Reser & E. Aistleitner (2013) be m SH: 17.07.1996, 27.06.2000 10.7.1997 leuchten die Lokalverbreitung dieser • Hahnenköpfle (N Hoher Ifen), 2000- • Sterzerhütte (Gemsteltal), 1850- Art in Vorarlberg und stellen fest, dass 2150 m SH: 27.06.2000 1900 m und Gemstelpass/Koblat, im Bundesland Populationen zweier 1970 m SH: 21.07.1998
Glacies coracina (Esper, 1805) • Mittelberg, unterhalb Hammerspit ze (E Innerkuhgehrenalpe), 2100 m SH und Umg. Hochgehrenspitze, 2100 m SH: 24.07.1997
Glacies alpinata (Scopoli, 1763) • Hirschegg, Ifenmulde/Hoher Ifen (SW-Seite), 1850-1900 m SH: 17.07.1996 • Hahnenköpfle/Ifenmulde, 2000- 2150 m SH: 27.06.2000 • Hoher Ifen (Gipfelbereich), 2100- 2200 m SH: 12.08.1997 • Riezlern, Kanzelwandbahn-Berg station, 1950 m SH: 19.07.1996 Charissa glaucinaria (Hübner, 1799) inatura – Forschung online 87 (2021) 9 • Mittelberg, Außerkuhgehrenalpe, Drymonia dodonaea (Denis & Schif- Hypena proboscidalis (Linnaeus, 1900 m SH: 24.07.1997 fermüller, 1775) 1758) • Mittelberg, Obere Lüchlealpe, 1750 • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn m SH: 18.07.1996 lepass, ca. 1150 m SH: 02.07.1999 LF, lepass, ca. 1150 m SH: 19.07.1998 LF, • Baad, Derrental, 1600 m SH: 06. und 19.07.2000 LF 19. und 20.07.2000 LF 22.07.1997 • Hirschegg, Wäldelestraße/Sport • Mittelberg, Obergemstelalpe, 1700 Pheosia gnoma (Fabricius, 1776) platz Au, 1100 m SH: 23.08.2016 (an m SH: 10.07.1997 • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn Hauswand) • Sterzerhütte (Gemsteltal), 1850- lepass, ca. 1150 m SH: 23.06.2001 LF 1900 m SH und Gemstelpass/Koblat, • Baad, Breitachufer, 1240 m SH: Hypena crassalis (Fabricius, 1787) 1970 m SH: 21.07.1998 22.06.2001 LF • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn • Geißhorn (Südflanke), 2000 m SH: lepass, ca. 1150 m SH: 14.07.1996 LF, 16.08.1997 Pterostoma palpina (Clerck, 1759) 19.07.1998 LF, 06.07.2000 LF • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn Jodis lactearia (Linnaeus, 1758) lepass, ca. 1150 m SH: 02.07.1999 LF, Calliteara pudibunda (Linnaeus, • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn 06.07.2000 LF 1758) lepass, 1170-1200 m SH: 21.06.2011 • Mittelberg, Vorderboden, Breitach • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn ufer, 1230 m SH: 22.06.2001 LF lepass, ca. 1150 m SH: 14.07.1996 LF, Jodis putata (Linnaeus, 1758) 22.06.2001 LF • Riezlern, Hörnlepassmoor, 1100 m Ptilodon capucina (Linnaeus, 1758) SH: 26.06.2000 • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn Dicallomera fascelina (Linnaeus, lepass, ca. 1150 m SH: 14.07.1996 LF, 1758) Notodontidae 12.06. und 09.07.1997 LF, 02.07.1999 • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn LF, 26.06. und 06.07.2000 LF lepass, ca. 1150 m SH: 06.07.2000 LF Notodonta ziczac (Linnaeus, 1758) • Riezlern, Schmiedebachbrücke, 1050 • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn m SH: 23.06.2001 Orgyia antiqua (Linnaeus, 1758) lepass, ca. 1150 m SH: 02.07.1999 LF, • Hirschegg, Wäldele, 1150 m SH: • Riezlern, Hörnlepassmoor, 1150 m 20.07.2000 LF 23.06.2001 SH: 14. und 22.07.2000 e. l. (Raupen • Mittelberg, Vorderboden, Breitach • Baad, Breitachufer, 1240 m SH: an Salix) ufer, 1230 m SH: 22.06.2001 LF 22.06.2001 LF • Riezlern, Schmiedebach, 1070 m SH: • Baad, Breitachufer, 1240 m SH: 09.08.1997 e. l. (Raupen an Salix) 22.06.2001 LF Phalera bucephala (Linnaeus, 1758) • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn lepass, ca. 1150 m SH: 26.06. und 06.07.2000 LF, 23.06.2001 LF
Nolidae
Pseudoips prasinana (Linnaeus, 1758) • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn lepass, ca. 1150 m SH: 19.07.1998, 02.07.1999, 06.07.2000 (alle LF)
Erebidae
Scoliopteryx libatrix (Linnaeus, 1758) • Riezlern, Hörnlepassmoor, 1150 m SH: 03.08.2000 e. l. (Raupe an Salix) • Mittelberg, Vorderboden, Breitach ufer, 1230 m SH: 22.06.2001 LF • Baad, Breitachufer, 1240 m SH: 22.06.2001 LF Scoliopteryx libatrix (Linnaeus, 1758) Calliteara pudibunda (Linnaeus, 1758)
inatura – Forschung online 87 (2021) 10 Diacrisia sannio (Linnaeus, 1758) Arctia caja (Linnaeus, 1758) Euclidia glyphica (Linnaeus, 1758)
Spilosoma lubricipeda (Linnaeus, • Mittelberg, Kuhgehrensattel, 1850- Setina aurita (Esper, 1787) 1758) 1900 m SH: 24.07.1997 • Hirschegg, Ifenmulde/Hoher Ifen • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn • Mittelberg, Tonisgemstelalpe, 1250 NE, 1850-1900 m SH: 17.07.1996 lepass, ca. 1150 m SH: 02.07.1999 LF, m SH: 21.07.1998 • Mittelberg, Gemsteltal, Geißhorn 26.06. und 06.07.2000 LF, 23.06.2001 • Untergemstelalpe, 1300-1350 m SH: (Südflanke), 2000 m SH: 16.08.1997 LF 06.07.2000 • Baad, Breitachufer, 1240 m SH: • Obergemstelalpe, 1700-1750 m SH: Herminia grisealis (Denis & Schiffer- 22.06.2001 LF 10.07.1997 müller, 1775) • Sterzerhütte (Gemsteltal), 1850- • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn Diacrisia sannio (Linnaeus, 1758) 1900 m SH: 21.07.1998 lepass, ca. 1150 m SH: 02.07.1999 LF, • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn 06.07.2000 LF lepass, ca. 1150 m SH: 14.07.1996 LF, Arctia caja (Linnaeus, 1758) 09.07.1997 LF, 19.07.2000 LF • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn Phytometra viridaria (Clerck, 1759) • Hörnlepassmoor, 1100 m SH: lepass, ca. 1150 m SH: 19. und • Riezlern, Schwende, Gatter, 1100 m 25.06.1997, 19.07.1998, 03.07.1999, 20.07.2000 LF, 24.07.2001 e. l. (Rau SH: 22.06.2001 26.06.2000 pe an Alchemilla) • Hirschegg, Ifenhütte, 1600-1700 m • Riezlern, Innerschwende, 1100 m SH: 27.06.2000 SH: 10.06.1997 Callimorpha dominula (Linnaeus, • Mittelberg-Stütze, 1200 m SH: 1758) Euclidia glyphica (Linnaeus, 1758) 16.07.1996 • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn lepass, ca. 1150 m SH: 14.07.1996 lepass, ca. 1150 m SH: 14.07.1996, Parasemia plantaginis (Linnaeus, 03.07.1999, 26.06.2000 1758) Atolmis rubricollis (Linnaeus, 1758) • Riezlern, Schwende, Gatter, 1100 m • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn SH: 22.06.2001 lepass, ca. 1150 m SH: 14.07.1996, lepass, ca. 1150 m SH: 14.07.1996 LF • Riezlern, Innerschwende, 1100 m 22.06.2001 SH: 10.06.1997 • Riezlern, Gundkopf/Kanzelwand- Eilema depressa (Esper, 1787) • Riezlern, Egg, 1050 m SH: 23.06.2001 Bergstation, 1950 m SH: 24.07.1997 • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn • Riezlern, Zwerental, 1300-1500 m • Hirschegg, Ifenhütte, 1600-1700 m lepass, ca. 1150 m SH: 19. und SH: 19.07.1996 SH: 27.06.2000 20.07.2000 LF • Hirschegg, Auenhütte/Geißbühel, • Mittelberg, Obere Lüchlealpe, 1750 1300 m SH: 13.06.1997 m SH: 18.07.1999 Eilema lurideola (Zincken, 1817) • Hirschegg, Ifenhütte, 1600-1700 m • Mittelberg, Muttelbergalpe, 1750 m • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn SH: 27.06.2000 SH: 19.07.1999 lepass, ca. 1150 m SH: 06. und • Mittelberg, Heuberg, 1600 m SH: • Baad, Mittlere und Obere Spitalalpe, 20.07.2000 LF 08.06.1996, vid. Brandstetter 1500-1800 m SH: 22.07.1997 inatura – Forschung online 87 (2021) 11 • Mittelberg, Alpenwald, 1300 m SH: • Hirschegg, Grappabach S Ifersgun Syngrapha interrogationis (Linnaeus, 25.06.1997 tenalpe (südlich Hoher Ifen), 1700 m 1758) • Mittelberg, Vorderboden, 1300 m SH: 07.08.1998 • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn SH: 11.06.1997 • Mittelberg, Walmendinger Horn, lepass, ca. 1150 m SH: 14.07.1996 LF, • Baad, 1250 m SH: 04.07.1999 1950-1990 m SH: 18.07.1996 19.07.1998 LF • Baad, Turatal, 1300-1430 m SH: • Mittelberg, Wildental, Untere Wie 07.06.1996, vid. Brandstetter salpe, 1200-1250 m SH: 06.08.1998 Deltote uncula (Clerck, 1759) • Mittelberg, Gemsteltal, Klamm, • Baad, Starzelalpe, 1650-1700 m SH: • Riezlern, Hörnlepassmoor, 1100- 1600-1650 m SH: 10.07.1997 18.07.1996 1150 m SH: 10.06. und 25.06.1997, • Baad, mittleres Turatal, 1250-1350 m 03.07.1999, 22.06.2001 Callistege mi (Clerck, 1759) SH: 18.07.1996 • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn • Baad, Derrenalpe, 1750-1800 m SH: Colocasia coryli (Linnaeus, 1758) lepass, ca. 1150 m SH: 03.07.1999 24.06.2001 • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn • Riezlern, Innerschwende, 1100 m lepass, ca. 1150 m SH: 22. und SH: 10.06.1997 Autographa pulchrina (Haworth, 23.06.2001 LF 1809) • Hirschegg, Wäldele, 1150 m SH: Noctuidae • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn 23.06.2001 lepass, ca. 1150 m SH: 14.07.1996, • Baad, Breitachufer, 1240 m SH: Abrostola tripartita (Hufnagel, 1766) 19.07.1998, 06.07.2000 (alle LF) 22.06.2001 LF • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn • Baad, Breitachufer, 1240 m SH: lepass, ca. 1150 m SH: 14.07.1996 LF, 22.06.2001 LF Acronicta auricoma (Denis & Schiffer- 02.07.1999 LF, 06. und 19.07.2000 LF, müller, 1775) 23.06.2001 LF Autographa jota (Linnaeus, 1758) • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn lepass, ca. 1150 m SH: 12.06.1997, Diachrysia chrysitis (Linnaeus, 1758) lepass, ca. 1150 m SH: 20.07.2000 LF 02.07.1999, 23.06.2001 (alle LF) • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn lepass, ca. 1150 m SH: 14.07.1996, Autographa aemula (Denis & Schiffer- Cucullia lactucae (Denis & Schiffer- 19.07.1998, 02.07.1999, 26.06.2000, müller, 1775) müller, 1775) 06. und 20.07.2000 (alle LF) • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn lepass, ca. 1150 m SH: 14.07.1996 LF, lepass, ca. 1150 m SH: 19.07.1998 LF Diachrysia stenochrysis (Warren, 02.07.1999 LF 1913) Cucullia lucifuga (Denis & Schiffer- • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn Autographa bractea (Denis & Schiffer- müller, 1775) lepass, ca. 1150 m SH: 22.06.2001 LF müller, 1775) • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn lepass, ca. 1150 m SH: 14.07.1996 LF Euchalcia variabilis (Piller, 1783) lepass, ca. 1150 m SH: 19.07.2000 LF • Baad, Breitachufer, 1240 m SH: • Riezlern, Waldhaus, Breitachufer, 22.06.2001 LF 950 m SH: 22.07.1998
Autographa gamma (Linnaeus, 1758) • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn lepass, ca. 1150 m SH: 01.08.1996, 26.06. und 20.07.2000 • Riezlern, Straußberg, Fuchslochalpe, 1000-1050 m SH: 16.07.1996 • Riezlern, Egg, 1050 m SH: 23.06.2001 • Riezlern, Zwerwald, 1300 m SH: 19.07.1996 • Hirschegg, Wäldele, Au, Naturbrü cke, 1100 m SH: 08.08.1998 • Hoher Ifen, 2100-2230 m SH: 07.08.1998 • Hirschegg, Schwarzwassertal, Galt öde, 1350 m SH: 07.08.1998 Diachrysia stenochrysis (Warren, 1913) Deltote uncula (Clerck, 1759) inatura – Forschung online 87 (2021) 12 Cucullia campanulae Freyer, 1831 Apamea monoglypha (Hufnagel, • Hirschegg, Wäldele, 1150 m SH: • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn 1766) 23.06.2001 LF lepass, ca. 1150 m SH: 22.06.2001 LF • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn lepass, ca. 1150 m SH: 26.06.2000, Orthosia gothica (Linnaeus, 1758) Shargacucullia prenanthis (Boisdu- 06., 19. und 20.07.2000 (alle LF) • Hirschegg, Wäldele, 1150 m SH: val, 1840) 23.06.2001 LF • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn Apamea rubrirena (Treitschke, 1825) lepass, ca. 1150 m SH: 02.07.1999 LF, • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn Cerapteryx graminis (Linnaeus, 1758) 22.06.2001 LF lepass, ca. 1150 m SH: 20.07.2000 LF • Hirschegg, Wäldele, Au, Naturbrü cke, 1100 m SH: 08.08.1998 Shargacucullia verbasci (Linnaeus, Mesapamea didyma (Esper, 1788) • Schwarzwassertal, Geißbühel, 1300 1758) • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn m SH: 07.08.1998 • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn lepass, ca. 1150 m SH: 19.07.1998 LF, • Ifenhütte, 1550-1600 m SH: 07.08.1998 lepass, ca. 1150 m SH: 06.05. und 19.07.2000 (alle LF und gen.det.) • Mittelberg, Schwendle, 1150-1200 15.05.2001 e. l. (Raupen an Verbas- m SH: 06.08.1998 cum) Oligia strigilis (Linnaeus, 1758) • Mittelberg, Fluchtalpe (Wildental), • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn 1350-1500 m SH: 06.08.1998 Calliergis ramosa (Esper, 1786) lepass, ca. 1150 m SH: 14.07.1996, • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn 19.07.1998, 02.07.1999 (alle LF und Anarta odontites (Boisduval, 1829) lepass, ca. 1150 m SH: 06.07.2000 LF gen.det.) • Hirschegg, Wäldele, 1150 m SH: 23.06.2001 LF Paradrina clavipalpis (Scopoli, 1763) Oligia latruncula (Denis & Schiffer- • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn müller, 1775) Polia bombycina (Hufnagel, 1766) lepass, ca. 1150 m SH: 06. und • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn 20.07.2000 LF lepass, ca. 1150 m SH: 14.07.1996, lepass, ca. 1150 m SH: 06.07.2000 LF 19.07.1998, 06. und 20.07.2000 (alle Hoplodrina octogenaria (Goeze, LF und gen.det.) Polia hepatica (Clerck, 1759) 1781) • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn Oligia versicolor (Borkhausen, 1792) lepass, ca. 1150 m SH: 14.07.1996 LF, lepass, ca. 1150 m SH: 06.07.2000 LF • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn 26.06. und 06.07.2000 LF, 23.06.2001 lepass, ca. 1150 m SH: 14.07.1996, LF Euplexia lucipara (Linnaeus, 1758) 09.07.1997, 19.07.1998, 06.07.2000 • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn (alle LF und gen.det.) Lacanobia thalassina (Hufnagel, lepass, ca. 1150 m SH: 14.07.1996, 1766) 12.06.1997, 06.07. und 19.07.2000, Hyppa rectilinea (Esper, 1788) • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn 23.06.2001 (alle LF) • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn lepass, ca. 1150 m SH: 02.07.1999 LF, lepass, ca. 1150 m SH: 02.07.1999 LF, 19.07.2000 LF, 22. und 23.06.2001 LF Photedes captiuncula (Treitschke, 20.07.2000 LF • Hirschegg, Wäldele, 1150 m SH: 1825) • Baad, Breitachufer, 1240 m SH: 23.06.2001 LF • Baad, Mittlere Spitalalpe, 1500 m SH: 22.06.2001 LF • Baad, Breitachufer, 1240 m SH: 22.07.1997 22.06.2001 LF Brachylomia viminalis (Fabricius, Apamea crenata (Hufnagel, 1766) 1776) Lacanobia contigua (Denis & Schiffer- • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn müller, 1775) lepass, ca. 1150 m SH: 09.07.1997, lepass, ca. 1150 m SH: 19.07.2000 LF • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn 19.07.1998, 19.07.2000 (alle LF) lepass, ca. 1150 m SH: 06.07.2000 LF Dasypolia templi (Thunberg, 1792) Apamea illyria Freyer, 1846 • Mittelberg, Bergstation Walmendin Ceramica pisi (Linnaeus, 1758) • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn ger Horn, 1930m, 11.06.1997 • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn lepass, ca. 1150 m SH: 22.06.2001 LF lepass, ca. 1150 m SH: 14.07.1996, Mniotype adusta (Esper, 1790) 12.06.1997, 02.07.1999, 06.07.2000, • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn 23.06.2001 (alle LF) lepass, ca. 1150 m SH: 14.07.1996 LF, • Riezlern, Schmiedebachbrücke, 26.06. und 06.07.2000 LF 1050 m SH: 23.06.2001 LF inatura – Forschung online 87 (2021) 13 • Hirschegg, Wäldele, 1150 m SH: Mythimna impura (Hübner, 1808) • Baad, Breitachufer, 1240 m SH: 23.06.2001 LF • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn 22.06.2001 LF • Baad, Breitachufer, 1240 m SH: lepass, ca. 1150 m SH: 19.07. und 22.06.2001 LF 20.07.2000 LF Lycophotia porphyrea (Denis & Schif- fermüller, 1775) Papestra biren (Goeze, 1781) Mythimna andereggii (Boisduval, • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn 1840) lepass, ca. 1150 m SH: 14.07.1996, lepass, ca. 1150 m SH: 02.07.1999 LF • Mittelberg, Heuberg, 1600 m SH: 19.70.1998, 06.07. und 20.07.2000, • Baad, Breitachufer, 1240 m SH: 08.06.1996, leg. Brandstetter 23.06.2001 (alle LF) 22.06.2001 LF Mythimna ferrago (Fabricius, 1787) Chersotis ocellina (Denis & Schiffer- Hada plebeja (Linnaeus, 1761) • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn müller, 1775) • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn lepass, ca. 1150 m SH: 19.07.1998 LF • Mittelberg, Gemsteltal, Geißhorn- lepass, ca. 1150 m SH: 06.07. und Südseite, 2000 m SH: 16.08.1997 20.07.2000 LF, 23.06.2001 LF Eriopygodes imbecilla (Fabricius, 1794) • Hirschegg, Ifenhütte, 1650 m SH: • Baad, vorderes Derrental, 1300-1400 Chersotis cuprea (Denis & Schiffer- 27.06.2000 m SH: 22.07.1997 müller, 1775) • Baad, Breitachufer, 1240 m SH: • Hirschegg, Wäldele, Au, Naturbrü 22.06.2001 LF Agrotis simplonia (Geyer, 1832) cke, 1100 m SH: 08.08.1998 • Mittelberg, Vorderboden, Breitach • Mittelberg, Innerkuhgehrenalpe, Sideridis rivularis (Fabricius, 1775) ufer, 1230 m SH: 22.06.2001 LF 1500 m SH: 06.08.1998 • Baad, Breitachufer, 1240 m SH: • Mittelberg, Wildental, Untere Wies 22.06.2001 LF Ochropleura plecta (Linnaeus, 1761) alpe, 1200-1250 m SH: 06.08.1998 • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn Hecatera bicolorata (Hufnagel, 1766) lepass, ca. 1150 m SH: 14.07.1996, Noctua pronuba (Linnaeus, 1758) • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn 09.07.1997, 19.07.1998, 02.07.1999, • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn lepass, ca. 1150 m SH: 14.07.1996 LF 06.07. und 19.07.2000, 23.06.2001 lepass, ca. 1150 m SH: 14.07.1996, (alle LF) 06. und 19.07.2000 (alle LF) Hadena confusa (Hufnagel, 1766) • Hirschegg, Wäldele, 1150 m SH: • Mittelberg, Stütze, 1200 m SH: • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn 23.06.2001 LF 16.07.1996 lepass, ca. 1150 m SH: 06.07. und • Baad, Breitachufer, 1240 m SH: 19.07.2000 LF, 23.06.2001 LF 22.06.2001 LF Eurois occulta (Linnaeus, 1758) • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn Hadena caesia (Denis & Schiffermül- Diarsia brunnea (Denis & Schiffer- lepass, ca. 1150 m SH: 20.07.2000 LF ler, 1775) müller, 1775) • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn lepass, ca. 1150 m SH: 26.06. und lepass, ca. 1150 m SH: 19.07.1998 LF, 06.07.2000 LF 06.07.2000 LF
Hadena perplexa (Denis & Schiffer- Diarsia mendica (Fabricius, 1775) müller, 1775) • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn lepass, ca. 1150 m SH: 14.07.1996, lepass, ca. 1150 m SH: 02.07.1999 LF 19.07.1998, 06.07.2000, 22.06.2001 (alle LF) Hadena tephroleuca (Boisduval, 1833) • Riezlern, Schmiedebachbrücke, • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn 1050 m SH: 23.06.2001 LF lepass, ca. 1150 m SH: 14.07.1996 LF • Baad, Mittlere Spitalalpe, 1500-1650 m SH: 22.07.1997 Mythimna conigera (Denis & Schiffer- müller, 1775) Cerastis rubricosa (Denis & Schiffer- • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn müller, 1775) lepass, ca. 1150 m SH: 19.07.2000 LF • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn lepass, ca. 1150 m SH: 22.06. und Chersotis cuprea (Denis & Schiffermüller, 23.06.2001 LF 1775) inatura – Forschung online 87 (2021) 14 Anaplectoides prasina (Denis & Schif- 4 Literatur Gros, P. & Aistleitner, E. (2018): Pyrgus warre- fermüller, 1775) nensis (Verity, 1928), Warrens Wür • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn Aistleitner, E. (1998): Die Schmetterlinge fel-Dickkopffalter, eine neue Art für lepass, ca. 1150 m SH: 19.07.1998 LF, Vorarlbergs, Band 1. – Vorarlberger Vorarlberg (Austria occ.) (Lepidoptera: 06. und 20.07.2000 LF Naturschau, forschen und entdecken, Hesperiidae). – Beiträge zur Entomofau 5: 7-377. nistik, 19: 121-126. Xestia ochreago (Hübner, 1809) Aistleitner, E. (2011): Die Tagschmetterlinge Huemer, P. (2013): Die Schmetterlinge Öster • Hirschegg, Grappabach S Ifersgun und Blutströpfchen des Kleinwalser reichs (Lepidoptera). Systematische und tenalpe (südlich Hoher Ifen), 1700 m tales, Vorarlberg, Austria occ. (Insecta: faunistische Checkliste. – Studiohefte, SH: 07.08.1998 Lepidoptera: Papilionoidea, Hesperoi 12: 304 S.; Innsbruck (Tiroler Landesmu • Mittelberg, Innerkuhgehrenalpe, dea, Zygaenoidea). – Linzer biologische seen). 1500 m SH: 06.08.1998 Beiträge, 43/2: 1023-1121. Huemer, P. & Hausmann, A. (2009): A new ex • Mittelberg, Wannenalpe (Wildental), Aistleitner, E. (2012): Blütenspanner aus panded revision of the European high 1800-1850 m SH: 06.08.1998 Vorarlberg, Austria occ., dem Fürsten mountain Sciadia tenebraria species tum Liechtenstein und dem angrenzen group (Lepidoptera: Geometridae). – Xestia triangulum (Hufnagel, 1766) den Graubünden (Lepidoptera, Geome Zootaxa, 2117: 1-30. • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn tridae, Eupitheciini). Zum Gedenken an Huemer, P., Aistleitner, U., Buchner, P., Deutsch, H., lepass, ca. 1150 m SH: 19.07.1998 LF den Vorarlberger Amateur-Entomolo Embacher G., Gros, P., Habeler H., Höttinger gen Johann Battisti, 1898-1979. – Linzer H., Malicky, M., Pöll, N., Wieser C. & Wimmer, Xestia speciosa (Hübner, 1813) biologische Beiträge, 44/2: 885-926. J. (2009): Verbreitungsatlas der Tierwelt • Riezlern, Umg. Alpengasthof Hörn Aistleitner, U. (1998): Kartierung von Tag Österreichs: Lepidoptera, Geometri lepass, ca. 1150 m SH: 19.07.2000 LF. faltern im Kleinen Walsertal. Projekt dae. – Denisia, 28: 3-192. zwischenbericht. – Rheticus, 20(2): 147- Karle-Fendt, A. (2016): Aktuelle Ergänzung 148. zum Vorkommen von Eriogaster ar- 3 Dank Aistleitner, U. (2004): Synanthedon spuleri busculae (Freyer, 1849) in den Allgäuer (Fuchs, 1908) und weitere Glasflügler- Alpen (Insecta: Lepidoptera: Lasiocam Der Autor dankt Christine und Rüdiger Nachweise aus Vorarlberg, Austria occ. pidae). – Beiträge zur bayerischen Ento Keck vom Alpengasthof Hörnlepass (Lepidoptera: Sesiidae). – Mitteilungen mofaunistik, 16: 55-58. für ihre freundliche Unterstützung der Entomologischen Arbeitsgemein Karle-Fendt, A. & Wolf, W. (2015): Eriogaster und die Erlaubnis am Gasthof Licht schaft Salzkammergut, 4: 86-90. arbusculae (Freyer, 1849) in den All fang zu betreiben. Für Determinati Fazekas, I. (2016): Magyar Eupitheciini tan gäuer Alpen: Aktuelle Nachweise der onsarbeit und -bestätigung ergeht ulmányok 4. Az Eupithecia catharinae in Deutschland verschollenen alpinen großer Dank an Peter Hättenschwiler Vojnits, 1969 típusanyagának revíziója. Art (Insecta: Lepidoptera: Lasiocampi und Erwin Hauser (Psychidae), Norbert Hungarian Eupitheciini studies, No. 4. dae). – Beiträge zur bayerischen Ento Pöll (Eupithecia), Toni Mayr, sowie Lazi Revision of the Eupithecia catharinae mofaunistik, 15: 33-38. Reser. Clemens M. Brandstetter stellte Vojnits, 1969 type material (Lepidop Malicky, M., Hauser, E., Huemer, P. & Wieser, C. einige Beobachtungsdaten zur Ver tera: Geometridae). – e-Acta Naturalia (2000): Verbreitungsatlas der Tierwelt fügung. Die seinerzeitige Leitung der Pannonica, 10: 5-12 Österreichs: Noctuidae sensu classico. – Vorarlberger Naturschau (jetzt inatura Friebe, J. G. (2021): Schmetterlinge, Lepi Stapfia, 74: 3-278. Erlebnis Naturschau GmbH) unter doptera. – In: Komposch, C., Aurenham- Müller, B., Erlacher, S., Hausmann, A., Rajaei, H., stützte das Büro OEGDI (E. Aistleitner) mer, S., Wagner, H. C., Bösch, M., Gorfer, Sihvonen, P. & Skou, P. (2019): The geome im Jahr 2001 finanziell. B., Gunczy, J., Lorber, L., Netzberger, R., trid moths of Europe. Vol 6, part 1. – 562 Kunz, G., Friess, T., Kirchmaier, G., Paill, W., pp.; Leiden (Brill)
Volkmer, J. & Friebe, J. G.: Zoologische Bio Rezbanyai-Reser, L. & Aistleitner, E. (2013): Elo- diversitätsforschung im Kleinwalsertal phos caelibaria senilaria (Fuchs, 1901) (Vorarlberg) – Ergebnisse des Arachno- und spurcaria (de la Harpe, 1853) in Entomo-Camps der Österreichischen der Schweiz und Vorarlberg, Österreich Entomologischen Gesellschaft und (Lepidoptera: Geometridae). – Entomo inatura. – Entomologica Austriaca, 28: Helvetica, 6: 129-134. 151-248.
inatura – Forschung online 87 (2021) 15