THE QUEST for NEW MUSLIM POLITICS: TURKEY SINCE the 1990S
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
THE QUEST FOR NEW MUSLIM POLITICS: TURKEY SINCE THE 1990s A Ph.D. Dissertation by AYŞE SÖZEN USLUER Department of Political Science and Public Administration İhsan Doğramacı Bilkent University Ankara October 2016 To my mother and father THE QUEST FOR NEW MUSLIM POLITICS: TURKEY SINCE THE 1990s The Graduate School of Economics and Social Sciences of İhsan Doğramacı Bilkent University by AYŞE SÖZEN USLUER In Partial Fulfillment of the Requierements for the Degree of DOCTOR OF PHILOSOPHY IN Political Science THE DEPARTMENT OF POLITICAL SCIENCE AND PUBLIC ADMINISTRATION İHSAN DOĞRAMACI BİLKENT UNIVERSITY ANKARA October 2016 ABSTRACT THE QUEST FOR NEW MUSLIM POLITICS: TURKEY SINCE THE 1990s Sözen Usluer, Ayşe Ph.D. Department of Political Science and Public Administration Supervisor: Prof. Dr. Metin Heper October 2016 This dissertation studies how modern Muslim individuals have changed the trajectory of political Islam in Turkey since the 1990s. This multi-case study, through a sample of students, entrepreneurs, and women, aims at exploring the daily agenda of Muslims and their unintentional role in shaping politics and society. The study examines critically that the literature on Islamist resurgence, and its transformation, is dominated by an emphasis on the struggle between seculars and Islamists. This study firstly problematizes how one assesses the many changes taking place in the Islamist trajectory, in the framework of secular/Islamic division, and then it disregards the tensions taking place within Islamic circles. Through focusing on inner circle debates, the study seeks to discover what is really changing in political Islam and what continues to be the same. The findings are twofold. First, we establish that the daily life practices of modern Muslims yield new understandings on the state, society, Islamic economy and the gender relations. Moreover, differentiating deeply from orthodox Islamist approach, these new configurations of concepts and contexts in Islamic circles result in the undermining of Islamist ‘authority’. Second, despite the new readings and interpretations of Islam, Islam still plays an important role in the (daily) life of Muslims—embedded in the capillaries of Muslim societies, it has capacity to influence iii politics and society, while new designs in the public sphere, in accordance with the practice of Muslims’ private lives, prevent not only the full secularization and liberalization of Muslim politics, but also cause the rise of conservatism in Muslim societies. Keywords: Daily life, Islamist transformation, Modern Muslim individuals, Muslim politics, Turkey iv ÖZET MÜSLÜMAN POLİTİKALARINDA YENİ ARAYIŞLAR: 1990lardan BUGÜNE TÜRKİYE Sözen Usluer, Ayşe Doktora, Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü Tez Yöneticisi: Prof. Dr. Metin Heper Ekim 2016 Bu tez, 1990lardan bugüne Türkiye’de modern Müslüman bireylerin siyasal İslam’ın yörüngesini nasıl değiştirmiş olabileceklerini incelemektedir. Spesifik olarak öğrenciler, işadamları ve kadınlar üzerine yapılan bu çok örnekli araştırma, modern Müslüman bireylerin günlük yaşam tecrübeleri ile bu tecrübelerin farkında olmadan siyaset ve toplumu şekillendirmedeki rolünü keşfetmeyi amaçlamaktadır. Çalışma siyasal İslam’ın yörüngesinde ortaya çıkmış İslamcı diriliş ve İslami dönüşüm süreçlerinin baskın bir seküler ve İslamcı bölünmesi karakteri ile okuyan literature eleştirel bir bakış getirmektedir. Bu tez İslamcı yörüngede meydana gelen bütün değişimlerin sadece seküler-İslamcı çatışması üzerinden okunmasını ve İslamcı çevrelerde meydana gelen gerilimleri göz ardı etmesini eksik bulur. Böylece Müslüman bireyin günlük yaşam pratikleri ile ortaya çıkan iç halkadaki tartışmalara odaklanmak ve siyasal İslam’da gerçekten neyin değişip neyin değişmediğine bakmak bu tezin asıl hedeflerindendir. Araştırma sonuçlarının iki ana bulgusu vardır. Öncelikle, modern Müslüman bireylerin yaşam pratikleri ile birlikte devlet, toplum, İslami ekonomi ve cinsiyet ilişkileri üzerine yeni anlayışları ortaya çıkmıştır. Dahası, ortodoks İslamcı bakıştan oldukça v farklı olarak ortaya çıkan bu yeni kavram ve görüşler ile bağlamın oluşumu İslamcı otoritenin altını boşaltmaktadır. İkinci olarak ise, İslamın bütün bu yeni okumalarına ve yorumlamalarına rağmen, İslam Müslümanlar’ın hayatında halen çok önemli bir rol oynamaktadır. İslam’ın Müslüman toplumların kılcal damarlarına kadar yerleşik bir kültür olarak bu toplumlarda siyaset ve toplumu etkileme kapasitesi devam etmektedir. Buna parallel olarak, kamusal alanin yeni düzenlemeleri modern Müslüman bireylerin İslam’ı pratik etmelerine uygun olarak dizayn edilmekte böylece tam seküler ve tam liberal bir toplum yerine daha muhafazakâr bir toplum görüntüsü ortaya çıkmaktadır. Anahtar Kelimeler: Günlük yaşam, İslamcılığın dönüşümü, Modern Müslüman bireyler, Müslüman politikaları, Türkiye vi TABLE OF CONTENTS ABSTRACT ........................................................................................................ iii ÖZET ................................................................................................................... v TABLE OF CONTENTS ...................................................................................... vii CHAPTER 1: INTRODUCTION ........................................................................ 1 1.1. The Problem ........................................................................................................... 1 1.2. Rationale and Significance .................................................................................... 10 1.2.1. A Brief Outline of the Literature on Islamist Resurgence and Transformation .... 11 1.2.1.1. Islamist Resurgence ................................................................................................... 11 1.2.1.2. Islamist Transformation ............................................................................................. 14 1.2.1.3. Contribution of This Thesis ........................................................................................ 17 1.3. Statement of Purpose and Research Questions .................................................... 19 1.3.1. Research Approach .............................................................................................. 20 1.3.2. Assumptions ......................................................................................................... 21 1.4. Definitions for Key Terminologies Used in This Study ............................................ 22 1.5. Organization of the Thesis .................................................................................... 26 CHAPTER 2: RESEARCH METHODOLOGY ............................................... 30 2.1. Introduction ......................................................................................................... 30 2.2. Rationale for the Qualitative Research Design ...................................................... 31 2.3. Selecting Research Sample ................................................................................... 31 2.4. Data-Collection Methods ...................................................................................... 34 2.4.1. In-depth Interviews Method ................................................................................ 35 2.4.2. Document Analysis .............................................................................................. 37 2.5. Data Analysis and Synthesis Methods ................................................................... 38 2.6. Ethical Considerations .......................................................................................... 41 2.7. Issues of Trustworthiness ..................................................................................... 41 2.8. Limitations of the Study ....................................................................................... 43 CHAPTER 3: THEORETICAL BACKGROUND ............................................ 44 3.1. Post-Islamism: The new phase of Islamism ........................................................... 44 3.2. An Alternative Account in Approaching New Muslim Politics ................................ 48 3.3. The Theory of the Collective Action of Non-collective Actors ................................ 53 3.3.1. Collective Action as a Total Sum of Individual Practices ...................................... 54 3.3.2. Revising the Turkish Islamist Trajectory in Light of the Collective Action of Non-collective Actors Theory.........................................................................................59 CHAPTER 4: THE AGENTS OF MUSLIM POLITICS: MUSLIM STUDENTS UNDER SCRUTINY ......................................................................................... 64 4.1. Student profiles .................................................................................................... 66 4.2. Interviewing Muslim Students: Envisioning the Future ......................................... 68 4.2.1. Leisure Time: Sports, Entertainment, and Art ..................................................... 68 vii 4.2.1.1. Differences Between the Literature and This Study in Approaching the Leisure Time Activities of Modern Muslim Individuals............................................. ................................... 68 4.2.1.2. Sports: How the Orthodox Islamist Perspective on Sports is Beyond the Visions of Young Muslims......................................................................................................................... 69 4.2.1.3. Entertainment: Enjoying