Gemeentelijk Riolerings-

plan Haarlemmermeer

2021-2023

Foto op de omslag: GAW STICHTING RIONED

Inhoudsopgave Samenvatting ...... 5 1 Inleiding ...... 7 1.1 Aanleiding ...... 7 1.2 Reikwijdte en looptijd ...... 8 1.3 Procedure ...... 8 1.4 Leeswijzer ...... 8 2 Evaluatie vorige GRP ...... 9 2.1 Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP) 2015 tot en met 2019 ...... 9 2.2 Gemeentelijk Rioleringsplan 2015 – 2020, gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude ...... 11 3 Kaders ...... 13 3.1 Wetgeving en richtlijnen ...... 13 3.2 Beleid ...... 15 4 Wat willen we bereiken ...... 17 4.1 Visie ...... 17 4.2 Doelen en functionele eisen ...... 17 4.3 Strategie ...... 18 5 Wat hebben we ...... 26 5.1 Areaal ...... 26 5.2 Kwaliteit ...... 27 6 Maatregelen 2021-2023...... 29 6.1 Beheer ...... 29 6.2 Relatie met andere projecten ...... 31 6.3 Samenwerking ...... 31 7 Middelen en kostendekking...... 32 7.1 Uitgangspunten ...... 32 7.2 Exploitatie ...... 32 7.3 Investeringen ...... 32 7.4 Kapitaallasten ...... 34 7.5 Kostendekking ...... 34 8 Bijlagen ...... 37 8.1 Definities ...... 37 8.2 Voorkeursvolgorde afvalwater en hemelwater en de zorgplichten rioolbeheer ...... 42 8.3 Doelen, functionele eisen en meetmethoden...... 44 8.4 Aanpassingen op de visuele inspectie- en classificatiemethodieken ...... 46

Gemeentelijk Rioleringsplan Haarlemmermeer 2021-2023 3

8.5 Afwegingskader Technische Maatregelen ...... 48 8.6 Reactie hoogheemraadschap van Rijnland ...... 49

Gemeentelijk Rioleringsplan Haarlemmermeer 2021-2023 4

Samenvatting

In het Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP) is 2021. Het rioleringsbeleid is geharmoniseerd opgenomen hoe wij voldoen aan de drie in een nieuw GRP dat voor de hele gemeente zorgplichten voor stedelijk afvalwater, hemel- Haarlemmermeer gaat gelden. Met de inwer- water en grondwater en welke financiële mid- kingtreding van de Omgevingswet (naar ver- delen hiervoor nodig zijn. Het GRP is tevens de wachting op 1 januari 2022) vervalt de onderbouwing van de rioolheffing. De ge- wettelijke verplichting om een GRP vast te meente Haarlemmermeer is met ingang van stellen. Daarom is gekozen voor een korte 2019 samengevoegd met de gemeente Haar- looptijd van het nieuwe GRP van drie jaar lemmerliede en Spaarnwoude. Voor de (2021-2023). In deze overgangsfase zal het gemeente Haarlemmermeer gelden op dit beleid mede gericht worden op de gevolgen moment nog twee rioleringsplannen. Vanwe- van het veranderende klimaat (programma ge de gemeentelijke herindeling vervallen Water) en zal tevens worden verkend hoe het beide GRP’s op grond van de Wet algemene stedelijk watersysteem duurzaam kan worden regels herindeling (Wet Arhi) op 1 januari gefinancierd.

Harmonisatie De belangrijkste verschillen tussen het GRP gedaald. De afschrijvingstermijnen 2015 tot en met 2019 Haarlemmermeer en zoals vermeld in het activabeleid 2019 het GRP 2015-2020 Haarlemmerliede en gaan gelden voor de hele gemeente. Spaarnwoude zijn: • Het Hemelwaterbeleid, op 28 maart • De verordening rioolaansluiting van 2017 vastgesteld door de raad van Haarlemmerliede en Spaarnwoude, Haarlemmerliede en Spaarnwoude waarin de (technische) voorwaarden voor de invulling van de zorgplicht en de verantwoordelijkheden voor voor hemelwater, is opgenomen in het rioolhuisaansluitingen beschreven geactualiseerde GRP 2021-2023 Haar- zijn, wordt opgenomen in de Verorde- lemmermeer. ning Fysiek Domein van de gemeente • In Haarlemmerliede en Spaarnwoude Haarlemmermeer. waren de woonarkgemalen in ge- • De hoogte van de rioolheffing en de meentelijk eigendom, beheer en afschrijvingstermijnen verschilden. onderhoud. Omdat de woonarkge- Deze onderdelen zijn gelijkgetrokken. malen afwijken van de reguliere Dit betekent dat het rioolrecht voor de rioolstelsels wordt het beheer en inwoners van het voormalige grondge- onderhoud in de nieuwe planperiode bied van Haarlemmerliede en Spaarn- overgedragen aan de gebruikers. woude met circa € 200 per jaar is

GRP 2021-2023 Vanuit het Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP) Rioleringsplan 2015 – 2020, gemeente Haar- 2015 tot en met 2019 en het Gemeentelijk lemmerliede en Spaarnwoude is de afgelopen

Gemeentelijk Rioleringsplan Haarlemmermeer 2021-2023 5 jaren gewerkt aan de invulling van de drie • een duurzame bescherming van zorgplichten. Wij zetten de doelen die wij natuur en milieu; hierbij nastreefden de komende periode • het voorkomen van hinder; voort: • een toekomstgerichte (afval)water- • een duurzame bescherming van de keten; volksgezondheid; • een klantvriendelijke en kosten- • het voorkomen van wateroverlast; efficiënte organisatie.

Regionale samenwerking Om invulling te geven aan de afspraken uit het het uniformeren en vereenvoudigen van Nationaal Bestuursakkoord Water over regelgeving door regionale verordeningen en samenwerking en om kennis te bundelen, het voorbereiden van het rioleringsbeheer op werken wij samen in het regionale samenwer- de Omgevingswet. Het Bestuursakkoord kingsverband Kennemerland. Hierin is onder Water eindigt op 31 december 2020. Binnen andere gewerkt aan het opzetten van een de regio Kennemerland wordt onderzocht hoe regionaal model voor grondwatermetingen, de samenwerking kan worden voortgezet.

Inkomsten en uitgaven GRP De kosten van het beheer van het rioolstelsel tabel. De kosten bestaan naast de reguliere en de kosten in het kader van het Waterplan, exploitatiekosten uit kosten voor onder- zoals opgenomen in de Programmabegroting zoeken en activiteiten. 2021-2024, zijn opgenomen in onderstaande

Kosten beheer rioolstelsel en Waterplan 2021 2022 2023 2024 Exploitatie € 5.726 € 5.726 € 5.726 € 5.726 Kapitaallasten € 2.735 € 3.049 € 3.189 € 3.280 Toegerekende overige lasten € 2.142 € 2.168 € 2.179 € 2.184 Totale lasten € 10.603 € 10.942 € 11.094 € 11.190 bedragen x € 1.000 en prijspeil 2020

Kostendekking en prognose voorziening Voor de dekking van uitgaven op het gebied 2021 bedraagt 95%, waarbij de toerekenbare van riolering en maatregelen uit het water- lasten per aansluiting € 141,93 bedragen. In plan, zoals de aanleg van drainage, wordt de komende jaren gaat de kostendekkendheid gebruik gemaakt van de Voorziening tariefs- met enkele procenten achteruit. Als gevolg egalisatie rioolheffing. Deze voorziening hiervan zal de omvang van de voorziening de wordt gebruikt om een eventueel verschil in komende jaren verder afnemen, maar deze kostendekkendheid te compenseren. Het blijft wel op voldoende niveau. Een struc- saldo van deze voorziening was op 1 januari turele prijsindexatie blijft echter noodzakelijk 2020 € 8.187.593. De rioolheffing bedraagt in om het geplande onderhoud en toekomstige 2021 € 134,86. De kostendekkendheid voor investeringen te kunnen blijven doen.

Gemeentelijk Rioleringsplan Haarlemmermeer 2021-2023 6

1 Inleiding

1.1 Aanleiding De gemeente Haarlemmermeer is met ingang gelden voor het grondgebied van de van 1 januari 2019 samengevoegd met de voormalige gemeente Haarlemmerliede en gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude. Spaarnwoude. Voor de gemeente Haarlemmermeer gelden Daarnaast vervalt als gevolg van de Omge- op dit moment nog twee rioleringsplannen, vingswet, die naar verwachting met ingang het Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP) 2015 van 1 januari 2022 in werking treedt, de tot en met 2019, voor het grondgebied van de wettelijke verplichting om een GRP vast te voormalige gemeente Haarlemmermeer, en stellen. De verschillende onderdelen van het het Gemeentelijk Rioleringsplan 2015 – 2020, GRP zullen na de inwerkingtreding van de gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude. Omgevingswet worden opgenomen in de De looptijd van het GRP Haarlemmermeer gemeentelijke omgevingsvisie (ambities), een 2015 tot en met 2019 is met een jaar verlengd. programma (de verdieping van de ambities, Vanwege de gemeentelijke herindeling ver- het beleid, de maatregelen en de kostentoe- vallen beide GRP’s op grond van de Wet rekening) en het omgevingsplan (regels en algemene regels herindeling (Wet Arhi) van verordeningen voor inwoners en bedrijven). rechtswege op 1 januari 2021. Uitgangspunt Tot die tijd moeten het beleid, de maatregelen bij de harmonisatie van beleid is dat het beleid en de kosten worden vastgelegd in een van de voormalige gemeente Haarlemmer- geactualiseerd Gemeentelijk Rioleringsplan. meer op punten waar dit afwijkt ook gaat

Relatie tussen gezamenlijk programma en plannen (instrumenten) van gemeenten en waterschappen in de situatie na de inwerkingtreding van de Omgevingswet

Gemeentelijk Rioleringsplan Haarlemmermeer 2021-2023 7

1.2 Reikwijdte en looptijd Gemeenten hebben drie zorgplichten vanuit In dit plan is vastgelegd hoe wij aan deze de Wet milieubeheer en de Waterwet: zorgplichten voldoen, welke kosten hiermee • De zorgplicht voor inzameling en zijn gemoeid en welke inzet van financiële transport van stedelijk afvalwater middelen nodig is. Dit vormt de juridische (Wet milieubeheer, artikel 10.33); basis voor de rioolheffing. De looptijd van dit • De zorgplicht voor doelmatige plan is drie jaar (2021-2023) in plaats van vijf inzameling en verwerking van jaar. Met deze overgangsfase is naar ver- afvloeiend hemelwater (regenwater, wachting voldoende tijd voor de vertaling van hagel, sneeuw en dergelijke) het GRP naar een programma Water dat is (Waterwet, artikel 3.5); afgestemd op de instrumenten van de Omge- • De zorgplicht voor het grondwater vingswet (omgevingsvisie, programma en (artikel 3.6 Waterwet) (in het omgevingsplan). openbaar gebied).

1.3 Procedure Het vaststellen van het GRP is een besluit dat Rijnland, verantwoordelijk voor het water- en door de gemeenteraad wordt genomen. zuiveringsbeheer in Haarlemmermeer. Conform de Wet milieubeheer is overleg De reactie van het hoogheemraadschap is gevoerd met het hoogheemraadschap van opgenomen in dit plan.

1.4 Leeswijzer In hoofdstuk 2 worden de vorige GRP’s dat in beheer is bij de gemeente en de geëvalueerd. Hoofdstuk 3 geeft een overzicht kwaliteit hiervan in beeld. van de wettelijke en beleidsmatige kaders die Hoofdstuk 6 gaat in op de wijze waarop de gelden voor rioolbeheer. In hoofdstuk 4 gaan rioolvoorzieningen worden beheerd. wij in op de visie en de doelen die worden Hoofdstuk 7 geeft tot slot een overzicht van de nagestreefd. Hoofdstuk 5 brengt het areaal benodigde middelen en de kostendekking.

Gemeentelijk Rioleringsplan Haarlemmermeer 2021-2023 8

2 Evaluatie vorige GRP In dit hoofdstuk worden het Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP) 2015 tot en met 2019 van de voormalige gemeente Haarlemmermeer en het Gemeentelijk Rioleringsplan 2015 – 2020, gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude geëvalueerd. Dit hoofdstuk levert informatie voor het geactualiseerde GRP 2021 – 2023 en geeft aan hoe het rioleringsbeleid voor de gemeente Haarlemmermeer wordt geharmoniseerd.

2.1 Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP) 2015 tot en met 2019 Speerpunten GRP 2015 tot en met 2019 Op basis van het GRP 2015 tot en met 2019 is schap van Rijnland en de drinkwaterleveran- gewerkt aan de volgende prioriteiten: cier PWN vertegenwoordigd. In dit samenwer- • Kwaliteit van het rioolstelsel kingsverband is onder andere gewerkt aan het Wij hebben de uitvoering van inspecties opzetten van een ketenschouw. Hierbij zijn geïntensiveerd om de actuele kwaliteit van knelpunten en verbeterpunten in de afval- het rioolstelsel te kunnen bepalen. Hieruit is waterketen benoemd. Tevens is samenge- gebleken dat het rioolstelsel er beter voor- werkt op de volgende onderwerpen: staat dan aanvankelijk gedacht. Uit nader • het gezamenlijk ontwikkelen van onderzoek naar de benodigde maatregelen bouwstenen rond het thema Water ter bleek op veel plekken volstaan te kunnen ondersteuning van de invoering van de worden met levensduur verlengende maat- Omgevingswet; regelen, zoals relinen. Hierbij wordt een • het opstellen van regionale veror- kunststof kous in de rioolbuis aangebracht. Op deningen om regelgeving te unifor- grond van de informatie uit de inspecties is de meren en te vereenvoudigen; meerjarenplanning opnieuw geprioriteerd. • het opstellen van een regionaal en • Actualiseren beheergegevens uniform model voor grondwater- Wij hebben de bestaande inspectiegegevens metingen om bijvoorbeeld te kunnen geschikt gemaakt voor integratie in ons be- voorspellen wat de effecten op het heersysteem. Tevens hebben wij de beschik- watersysteem zijn van bouwplannen bare beheergegevens van de voormalige ge- of afkoppelplannen (vervangen ge- meenten Haarlemmermeer en Haarlemmer- mengde rioolstelsels door gescheiden liede en Spaarnwoude samengevoegd. rioolstelsels); • Regionale samenwerking • het anders omgaan met het schoon- Om invulling te geven aan de afspraken uit het water gemaal in de verbeterd geschei- Nationaal Bestuursakkoord Water over sa- den stelsel. Door dit deel van het menwerking nemen wij deel aan het regionale gemaal anders te laten functioneren samenwerkingsverband Kennemerland. Hier- wordt er minder schoonwater ver- in zijn naast Haarlemmermeer de gemeenten pompt naar de zuivering; Bloemendaal, Haarlem, Heemstede, Hillegom, • In 2019 en 2020 is samen met het Velsen en Zandvoort, het hoogheemraad- hoogheemraadschap van Rijnland en Gemeentelijk Rioleringsplan Haarlemmermeer 2021-2023 9

de betrokken gemeenten een doel- (IBA’s) kunnen worden beheerd. Omdat dit matigheidsstudie uitgevoerd voor de rioolstelsel afwijkt van de reguliere stelsels AWZI Zwanenburg. Aanleiding was de wordt het beheer en onderhoud van de IBA’s vraag of en zo ja met hoeveel de zuive- in de nieuwe planperiode overgedragen aan ringscapaciteit van de AWZI zou moe- de gebruikers. ten worden vergroot. Hieruit is naar voren gekomen dat een uitbreiding Gemalen beheer niet nodig is. Er wordt weliswaar meer Gemalen zijn een essentieel onderdeel van gebouwd en de bestaande bebouwing het rioleringssysteem. De van belang zijnde wordt ‘verdicht’, maar er wordt ook gemalen zijn door telemetrie verbonden met meer regenwater direct op opper- een centrale computer. Hiermee wordt onder vlaktewater aangesloten en dus niet andere het functioneren gemonitord en meer naar de zuivering getranspor- worden storingen gesignaleerd. Medio 2020 is teerd. Dit levert een substantiële begonnen met de voorbereiding om het bijdrage aan het verminderen van de gehele pakket van telemetrie opnieuw aan te schoonwater toevoer naar de zuive- besteden. ringen. Onderzoeken Uitvoering beheeractiviteiten Vanuit het GRP zijn onderzoeken gedaan: Naast het uitvoeren van de reguliere beheerwerkzaamheden, zoals inspecties en 1. Functioneren stedelijke watersystemen reiniging, zijn van 2015 tot en met 2017 Zowel de gemeente als het hoogheem- verbeteringsmaatregelen uitgevoerd tegen raadschap van Rijnland heeft een klimaatatlas wateroverlast in Zwanenburg. Hierdoor is opgesteld, waarmee inzicht wordt verkregen onder andere het veiligheidsniveau van in de mogelijke knelpunten veroorzaakt door Zwanenburg op het gebied van water fors de klimaatverandering. De ‘Klimaatatlas’ toegenomen. De aanpak van wateroverlast op toont inzicht in de volgende aspecten: bedrijventerrein De Weeren in Zwanenburg is • wateroverlast: wateroverlast bij inmiddels gestart. hevige regenval door stroming over het maaiveld en wateroverlast bij Aanleg drainage overstroming; Waar de grondwaterstand dit nodig maakte • hittestress: mate van invloed van hitte hebben wij drainage aangelegd. Dit betrof in de stedelijke omgeving; delen van de wijk Linquenda in Nieuw- • droogte: locaties die mogelijke knel- Vennep, twee plaatsen in Zwanenburg (ten punten hebben door droogte. oosten Domineeslaan en Kinheim-Seevanck). In voorbereiding zijn de laatste delen van de De klimaatatlas toont resultaten zonder dat wijk Linquenda en de wijk Welgelegen in de invloed van het rioolstelsel daarin is Nieuw-Vennep. meegewogen. Voor Badhoevedorp, Getse- woud en Rijsenhout is een model opgesteld IBA’s waarmee inzicht is verkregen in de relatie Onderzocht is op welke andere wijze de 106 tussen het functioneren van de riolering en de Individuele Behandeling van Afvalwater

Gemeentelijk Rioleringsplan Haarlemmermeer 2021-2023 10 stroming over het maaiveld bij hevige neer- op dit gebied. De uitdaging is vooral slag. het verbinden van vraag en aanbod.

2. Innovaties 3. Versneld afkoppelen • Bij vervanging maken wij een afweging Ontwikkelingen in het vakgebied hebben of innovatieve methoden om de eraan bijgedragen dat een afweging tussen levensduur te verlengen, zoals relinen, versneld afschrijven van het huidige ge- mogelijk zijn. De kwaliteit van heden- mengde stelsel tegen de meer duurzame op- daagse reliners is zodanig dat een brengst van de aanleg van een gescheiden verdubbeling van de levensduur te stelsel nog niet is gemaakt. Deze ontwikke- verwachten is. lingen betreffen bijvoorbeeld: • In het kader van de Strategische • het slimmer omgaan met het schoon- Samenwerkingsagenda Haarlemmer- waterdeel van de verbeterd geschei- meer-Rijnland 2015-2030, is een den stelsels; haalbaarheidsstudie uitgevoerd naar • het doorschakelen van de aanleg van riothermie (warmte winnen uit het drainage naar drainagetransportriool riool). Deze studie laat zien dat er op waarmee dus ook een deel van neer- dit gebied kansen zijn. Op basis daar- slag in de buitenruimte direct wordt van is een kaart ‘Omgevingswarmte afgevoerd naar het oppervlaktewater. Haarlemmermeer, Haarlemmerliede Ook het toekomstbeeld dat de ondergrond en Spaarnwoude’ gemaakt, met goede opnieuw moet worden ingericht om mee te resultaten. In de nabijheid van lei- kunnen in de energietransitie, waarbij de dingen met een grote stroom aan vuil- afvalwaterstelsels mogelijk opnieuw moeten water is warmte beschikbaar om bij- worden vervangen, heeft bijgedragen aan voorbeeld een school of clubgebouw terughoudendheid. te verwarmen. Met name de pers- leidingen van Rijnland bieden kansen

2.2 Gemeentelijk Rioleringsplan 2015 – 2020, gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude De voormalige gemeente Haarlemmerliede en bestendigheid en samenwerking. De afgelo- Spaarnwoude heeft tot aan de samenvoeging pen jaren is gewerkt aan het beter in beeld met de gemeente Haarlemmermeer invulling brengen van de kwaliteit van de riolering. gegeven aan de drie zorgplichten (stedelijk Daarnaast zijn verbeteringsmaatregelen uit- afvalwater, hemelwater en grondwater) en de gevoerd of gestart, waarvan de belangrijkste doelstellingen vanuit het Bestuursakkoord zijn: Water in het ‘Gemeentelijk Rioleringsplan • Inbreiding ‘Parochie’ en ‘Mientekade’ 2015 – 2020, gemeente Haarlemmerliede en Halfweg; Spaarnwoude’. De belangrijkste speerpunten • Kanaalweg Halfweg; waren onder andere het nader inrichten van • Parallelstructuur N200; de drie zorgplichten, duurzaamheid, klimaat-

Gemeentelijk Rioleringsplan Haarlemmermeer 2021-2023 11

De programma’s ‘Afkoppelen Spaarndam’ en • Haarlemmerliede en Spaarnwoude vervolgens ‘Klimaatbestendig Spaarndam’ zijn had een verordening rioolaansluiting, vastgesteld; fase 1A wordt naar verwachting waarin beschreven werd op basis in 2021 uitgevoerd. waarvan en onder welke (technische) voorwaarden een rioolhuisaansluiting In het GRP is aandacht besteed aan het vergund wordt en bij wie welke veranderende klimaat. De ‘Klimaatatlas’ is verantwoordelijkheden liggen. Deze uitgevoerd, waarbij de knelpunten van weers- verordening wordt opgenomen in de extremen door het veranderende klimaat in Verordening Fysiek Domein van de beeld zijn gebracht. gemeente Haarlemmermeer. • De hoogte van de rioolheffing en de De gemeente Haarlemmerliede en Spaarn- afschrijvingstermijnen verschilden. woude was een onderdeel van het samen- Deze onderdelen zijn gelijkgetrokken werkingsverband Kennemerland om de sa- met Haarlemmermeer (zie hoofdstuk 7 menwerking in de afvalwaterketen te ver- van dit geactualiseerde GRP). beteren. • De invulling van de zorgplicht voor Vanuit het GRP Haarlemmerliede en Spaarn- hemelwater is vastgelegd in het woude resteren de volgende aandachts- Hemelwaterbeleid, dat op 28 maart punten voor het voormalige gebied van 2017 door de raad is vastgesteld. Dit Haarlemmerliede en Spaarnwoude: beleid is een onderdeel van het • de hoeveelheid rioolvreemd water is geactualiseerde GRP 2021-2023 niet inzichtelijk; Haarlemmermeer. • het aantal foutieve aansluitingen op • In Haarlemmerliede en Spaarnwoude de vuilwaterriolering is niet inzichte- waren de woonarkgemalen in ge- lijk. meentelijk eigendom, beheer en Deze aandachtspunten zijn betrokken bij het onderhoud. Omdat de woonarkge- geactualiseerde GRP 2021-2023 Haarlemmer- malen afwijken van de reguliere riool- meer. stelsels wordt het beheer en onder- De belangrijkste verschillen tussen het GRP houd in de nieuwe planperiode over- 2015 tot en met 2019 Haarlemmermeer en gedragen aan de gebruikers. het GRP 2015-2020 Haarlemmerliede en Spaarnwoude zijn:

Gemeentelijk Rioleringsplan Haarlemmermeer 2021-2023 12

3 Kaders Bij het beheer van voorzieningen in de (afval) waterketen heeft de gemeente te maken met bepaalde randvoorwaarden en kaders. Het gaat om wet- en regelgeving, beleidsdoelstellingen en andere richtlijnen van het Rijk, de provincie, waterschappen en de gemeente. Deze zijn bepalend voor de wijze waarop het beheer plaatsvindt. In dit hoofdstuk worden de belangrijkste kaders weergegeven voor de (afval)waterketen.

3.1 Wetgeving en richtlijnen De wet- en regelgeving die relevant is voor het stedelijk waterbeheer is onderverdeeld naar de drie invalshoeken milieubeheer, waterbeheer en ruimtelijke ordening en bouwen:

De belangrijkste beschrijven wij hieronder.

3.1.1 Wet milieubeheer De belangrijkste wet voor stedelijk water- inclusief de actuele toestand ervan en de te beheer is de Wet milieubeheer (Wm). Deze verwachten vervangingsperioden. Ook moet wet omvat zowel de gemeentelijke zorgplicht het GRP inzicht geven in de wijze waarop de voor het afvalwater, als de planverplichting riolering wordt beheerd, welke effecten er zijn tot het opstellen en hebben van een actueel voor het milieu en hoe het beheer wordt GRP. Het GRP moet een overzicht bevatten gefinancierd. van alle aanwezige rioleringsvoorzieningen,

Gemeentelijk Rioleringsplan Haarlemmermeer 2021-2023 13

3.1.2 Waterwet In de Waterwet zijn de zorgplichten voor betrekking tot het lozen van afvloeiend hemelwater en grondwater vastgelegd, als- hemelwater en grondwater. De voorkeurs- mede het bevoegd gezag voor de zuivering volgorde voor afvalwater en omgaan met van afvalwater. Voor de uitvoering van de hemelwater en de zorgplichten zijn weer- zorgplichten krijgt de gemeente de mogelijk- gegeven in bijlage 8.2. heid om bij verordening regels te stellen met

3.1.3 Samenwerking op grond van de Waterwet De Waterwet stelt de benadering van het heeft ertoe geleid, dat activiteiten zoveel watersysteem als geheel centraal. De afval- mogelijk onder algemene regels vallen, waar- waterketen en het watersysteem zijn een door het aantal vergunningen sterk wordt integraal systeem. De taken van de riool- en verminderd. oppervlaktewaterbeheerder zijn gerelateerd. Het huidige Bestuursakkoord Water heeft als Artikel 3.8 van de Waterwet bevat de wette- einddatum 31 december 2020. In het laatst lijke plicht om taken en bevoegdheden op gehouden Bestuurlijk Overleg van de regio elkaar af te stemmen. In plaats van voor- Kennemerland, waartoe Haarlemmermeer schriften die zijn opgenomen in vergunningen, behoort, hebben de aanwezige bestuurders dient er te worden gestreefd naar afstemming aangegeven enige vorm van samenwerking te en samenwerking op basis van afspraken. De willen continueren. Momenteel wordt onder- inwerkingtreding van de Waterwet (2010) zocht welke vorm hierbij het best passend is.

3.1.4 Waterkwaliteit is diverse wet- en regelgeving opgesteld. Zie De overheid controleert de waterkwaliteit voor een overzicht hiervan op de website van (oppervlaktewater en grondwater). Hiervoor de rijksoverheid.

3.1.5 Omgevingswet De Omgevingswet bundelt in de toekomst de • het vervallen van de goedkeurings- regels over ruimte, wonen, infrastructuur, bevoegdheid van de provincie voor de milieu, natuur en water uit 26 verschillende gemeentelijke zorgplicht afvalwater in wetten. Hierdoor wordt de wetgeving over- het buitengebied; zichtelijker en zijn er minder regels nodig. De • het vervallen van de wettelijke plan- fysieke leefomgeving wordt samenhangend verplichting van het Gemeentelijk benaderd. De belangrijkste consequentie van Rioleringsplan (GRP). de Omgevingswet voor het stedelijk water- Als gevolg van de deregulering zullen ge- beheer is dat de beleidsvrijheid van gemeen- meente en waterschap zelf moeten bepalen ten en waterschappen verder toeneemt. wat wel en niet gereguleerd wordt en op Concreet krijgt dit vorm door: welke wijze. • deregulering van regels voor lozingen Met de inwerkingtreding van de Omgevings- in de riolering, bodem en op het wet krijgen gemeenten en waterschap (en oppervlaktewater; provincies) een aantal nieuwe en vervangen- • deregulering van regels voor bouwen; de instrumenten in handen, gericht op de fysieke leefomgeving. Gemeentelijk Rioleringsplan Haarlemmermeer 2021-2023 14

Voor het stedelijk waterbeheer zijn de • omgevingsplan (bindende regels fysie- belangrijkste nieuwe instrumenten: ke leefomgeving voor burgers en • gemeentelijke omgevingsvisie (cen- bedrijven, voorheen bestemmings- traal en integraal beleidsdocument, plannen en verordeningen). ambities voor de fysieke leefomge- Voor de Omgevingsvisie, het programma ving); en het omgevingsplan zijn voor water en • programma (beleidsdoelstellingen en riolering bouwstenen opgesteld. maatregelen gericht op realiseren hiervan);

3.2 Beleid

3.2.1 Structuurvisie Haarlemmermeer 2030 De ruimtelijke mogelijkheden van Haar- van de onderdelen van zo’n duurzaam water- lemmermeer bieden kansen om op het gebied systeem is de uitbreiding van het wateropper- van duurzaam en klimaatbestendig inrichten vlak om daarmee een grotere waterberging koploper van Nederland te worden. Met het mogelijk te maken. Met de inwerkingtreding realiseren van een duurzaam watersysteem van de Omgevingswet wordt de structuurvisie spelen we in op de door de klimaatveran- vervangen door de Omgevingsvisie. dering te verwachten omstandigheden. Een

3.2.2 Klimaatadaptatie Het Deltaprogramma 2021 is onlangs aan de Middels de Deltabeslissing Ruimtelijke Adap- minister van Infrastructuur en Waterstaat tatie wordt gewerkt aan een klimaat- en aangeboden. Hierin is vermeld dat Rijk, toekomstbestendig Nederland. Aan de hand provincies en waterschappen de gezamenlijke van 7 ambities wordt dit gerealiseerd: ambitie hebben dat Nederland in 2050 zo • kwetsbaarheid in beeld brengen via goed mogelijk klimaatbestendig en water- stresstest; robuust is ingericht. Dit betekent: voorbereid • risicodialoog en strategie opstellen; zijn op toenemende wateroverlast, droogte, • uitvoeringsagenda opstellen; hitte en het beperken van de effecten van een • meekoppelkansen benutten; eventuele overstroming. Hiervoor zijn grote • handelen bij calamiteiten; veranderingen in het denken en handelen • reguleren en borgen; nodig. Overheden geven het goede voorbeeld • stimuleren en faciliteren, kennis en bevorderen tevens dat inwoners en be- ontwikkelen en delen. drijfsleven hun aandeel leveren. Hiervoor Naar verwachting wordt in 2021 het beleid moeten inwoners en bedrijfsleven beschikken voor klimaatadaptatie aan de raad van over informatie wat zij zelf kunnen doen om Haarlemmermeer aangeboden. Het onder- hun eigen leefomgeving klimaatbestendig te deel ‘waterrobuust’ raakt per definitie de drie maken. zorgplichten van het GRP.

Gemeentelijk Rioleringsplan Haarlemmermeer 2021-2023 15

3.2.3 Strategische Samenwerkingsagenda (SSA) en Waterplan Haarlemmermeer De Strategische Samenwerkingsagenda en het De gemeente Haarlemmermeer en het hoog- Waterplan Haarlemmermeer is een gezamen- heemraadschap van Rijnland hebben het doel lijk plan van het hoogheemraadschap van om gezamenlijk een duurzaam en klimaat- Rijnland en de gemeente. Het bestaat uit een bestendig watersysteem te realiseren in Haar- strategisch kader voor de periode 2015-2030 lemmermeer. Om beter toegerust te zijn voor en een maatregelenpakket voor de korte- klimaatadaptatie wordt de huidige SSA geac- /middellange termijn (3 jaar), dat jaarlijks tualiseerd. wordt bijgesteld.

Gemeentelijk Rioleringsplan Haarlemmermeer 2021-2023 16

4 Wat willen we bereiken In dit hoofdstuk geven wij onze visie en onze doelen in de (afval)waterketen en de strategie hoe wij deze doelen willen bereiken. Deze strategie is deels gebaseerd op de evaluatie van de beide GRP’s, het wettelijk kader en de toetsing van de huidige situatie aan de doelstellingen.

4.1 Visie Voor de drie zorgplichten hebben wij een visie opgesteld.

4.1.1 Visie zorgplicht stedelijk afvalwater De gemeente Haarlemmermeer streeft naar men, een goede leefomgeving te behouden een duurzaam goed beheerbaar afvalwater- en het milieu en de natuur te beschermen stelsel, om de volksgezondheid te bescher- (Wet milieubeheer, artikel 10.33)

4.1.2 Visie zorgplicht hemelwater De gemeente Haarlemmermeer streeft ernaar (Waterwet, artikel 3.5). Hieronder verstaan om afvalwater en hemelwater gescheiden in wij dat bij een bui van 60mm/h geen schade te zamelen en af te voeren. Voorwaarde daar- ontstaat aan gebouwen en aan vitale infra- bij is, dat deze scheiding op een beheersbare structuur. Water op straat is binnen twee uur en kosteneffectieve wijze plaatsvindt, zonder weg. nadelige gevolgen voor de waterkwaliteit en zonder wateroverlast.

4.1.3 Visie zorgplicht grondwater De gemeente Haarlemmermeer streeft naar (Waterwet, artikel 3.6). Daarnaast reguleren een goede ontwatering van het openbaar wij het grondwaterpeil om schade te voor- gebied en schept in dat openbare gebied de komen. Ook bij grondwateronderlast geldt de mogelijkheden die nodig zijn voor een goede norm ten aanzien van structurele nadelige ontwatering van particuliere terreinen gevolgen.

4.2 Doelen en functionele eisen De gemeente stelt zich tot doel om tot een komen. Er worden zes doelen onderscheiden doelmatige invulling van de zorgplichten voor die ten grondslag liggen aan de rioleringszorg: afvalwater, hemelwater en grondwater te

1. duurzame bescherming volksgezond- water bewerkstelligen dat verontrei- heid: de aanleg en het beheer van nigd water uit de directe leefomgeving voorzieningen voor de inzameling en wordt verwijderd; het transport van afval- en hemel-

Gemeentelijk Rioleringsplan Haarlemmermeer 2021-2023 17

2. voorkomen van wateroverlast: buien in korte tijd, dient het maaiveld • ten gevolge van riolering; De riolering zodanig ingericht te zijn, dat hemel- zorgt, daar waar nodig, voor de afwa- water wordt geborgen ten einde tering van de bebouwde omgeving en wateroverlast veroorzaakt door voorkomt overlast door naast het af- hemelwater te voorkomen; valwater van huishoudens en bedrij- • ten gevolge van grondwater; Goede ven, daar waar nodig, ook het hemel- ontwatering van het openbaar gebied water van pleinen, daken, wegen en en mogelijkheden om grondwater van dergelijke in te zamelen en af te voe- particulieren in te zamelen. Ook het ren; een buis (riool) heeft een beperk- informeren van burgers hoe overlast te capaciteit om hemelwater op te te voorkomen valt hieronder; vangen en af te voeren. Bij grotere

3. duurzame bescherming van natuur en de directe ongezuiverde lozing van milieu: door de aanleg van riolering of water op bodem of oppervlaktewater individuele afvalwatersystemen wordt voorkomen;

4. voorkomen van hinder door: • slechte bereikbaarheid bij werkzaam- • instabiliteit; heden; • geur; • keuzes inrichting openbare ruimte om • geluid; wateroverlast te voorkomen;

5. toekomstgerichte (afval)waterketen: o veranderende • duurzaam systeem. In gebieden waar neerslagregimes; dit mogelijk is streven naar flexibel o terugwinnen grondstoffen peilbeheer; (water, energie en nutriënten); o klimaatbestendig. Streven naar een (afval)watersysteem reke- ning houdend met:

6. klantvriendelijke en kosteneffectieve organisatie.

In bijlage 8.3 zijn de doelen, functionele eisen en meetmethoden opgenomen.

4.3 Strategie

De strategie is opgebouwd rond de volgende • omgaan met grondwater; thema’s: 3. beperken vuilemissie naar oppervlakte- 1. inzamelen van (afval)water; water; 2. beperken wateroverlast; 4. doelgericht beheer; • omgaan met hemelwater; • wat wordt beheerd (beheerbestand)?

Gemeentelijk Rioleringsplan Haarlemmermeer 2021-2023 18

• wat is de toestand (inspecties en 5. doelmatig beheer (kostendekking); onderhoud)? 6. organisatie; • hoe functioneert het (meten, rekenen 7. samenwerking. en waarnemingen)?

In onderstaande tabel zijn de doelen gekoppeld aan bovenstaande thema’s:

Doel Thema’s Inzamelen van (afval)water 1 Duurzame bescherming volksgezondheid Samenwerking Doelgericht beheer 2 Voorkomen van wateroverlast Beperken wateroverlast Doelgericht beheer Beperking vuilemissie naar bodem en 3 Duurzame bescherming van natuur en milieu oppervlaktewater Samenwerking 4 Voorkomen van hinder Doelgericht beheer Samenwerking Inzamelen van (afval)water 5 Toekomstgerichte (afval)waterketen Beperken wateroverlast Samenwerking Doelgericht beheer 6 Klantvriendelijke en kostenefficiënte organisatie Doelmatig beheer

4.3.1 Inzamelen van (afval)water Volksgezondheid is de belangrijkste reden en woonboten. Tot de inwerkingtreding van voor het aanleggen van de riolering. Door het de nieuwe Omgevingswet waarbij de onthef- inzamelen en transporteren van afvalwater fingsbevoegdheid van de provincie vervalt, wordt contact met rioolwater zo veel mogelijk beoordeelt de provincie het ontheffings- voorkomen. verzoek. Het hoogheemraadschap van Rijn- land dient bij de aanvraag van ontheffing een Doelmatigheidscriterium advies te geven. Door de hoge kosten is het Voor lozingen hanteert de gemeente als niet doelmatig om leidingen door water- 1 doelmatigheidscriterium EUR 5.249. Bij keringen aan te leggen om woonschepen in de lagere aanlegkosten legt de gemeente riole- Ringvaart gelegen aan de kant van de Haar- ring aan en bij hogere kosten wordt ontheffing lemmermeerpolder aan te sluiten op de aangevraagd. riolering.

Buitengebied en woonboten Nieuw- en verbouw De gemeente Haarlemmermeer hanteert de Via de bouwvergunning wordt onderzocht of smalle zorgplichtinvulling voor bestaande er reeds een rioolaansluiting is of dat een (ongezuiverde) lozingen in het buitengebied

1 Kosten IBA2 - EUR 1. Gemeentelijk Rioleringsplan Haarlemmermeer 2021-2023 19 aansluiting moet worden gemaakt. Bij nieuw- Nieuwe sanitatie bouw dient het afvalwater gescheiden van het Binnen projecten wordt de initiatiefnemer hemelwater aangeboden te worden. Bij het gewezen op de mogelijkheden van het lokaal ontbreken van een gemeentelijke voorziening zuiveren en benutten van afvalwater. in de nabijheid van de ontwikkeling moet de lozer zelf zorgen voor een adequate lozings- Riothermie voorziening. Riothermie betreft het winnen van warmte uit Bij functiewijziging van de bebouwing moet de afvalwater bij leidingen in openbaar gebied. initiatiefnemer, middels berekeningen aan- Met name de persleidingen van het hoog- tonen, dat de gewijzigde afvalwaterstroom heemraadschap van Rijnland bieden moge- geen gevolgen heeft voor het functioneren lijkheden voor het benutten van deze warmte. van het stelsel binnen het bemalingsgebied van de ontwikkeling.

4.3.2 Beperken wateroverlast Wateroverlast kan veroorzaakt worden vanuit hinder ondervinden of schade ontstaat, gaat het oppervlaktewater, de riolering, overtollig WOS over in wateroverlast. hemelwater op maaiveld en het grondwater. Het hoogheemraadschap van Rijnland Voorkeursvolgorde beheert het oppervlaktewater en de gemeen- Het afstromend hemelwater van het open- te Haarlemmermeer beheert de riolering en bare gebied wordt door de gemeente inge- drainage in het openbaar gebied. Dit thema zameld. De gemeente Haarlemmermeer bestaat uit twee onderdelen, namelijk het draagt zorg voor het, vanaf de perceelsgrens, omgaan met hemelwater en de aanpak van afvoeren van hemelwater, waarvan de grondwater. De gemeente Haarlemmermeer eigenaar/gebruiker van een perceel zich wil voert alleen maatregelen uit om knelpunten ontdoen en dat redelijkerwijs niet door de op te lossen, bij klachten uit de praktijk en perceelseigenaar/gebruiker kan worden ver- indien de oorzaak bekend is. Indien de werkt door infiltratie of vanwege de ligging oorzaak niet bekend is, dan wordt onderzoek van het perceel aangrenzend aan opper- uitgevoerd voordat de maatregelen bepaald vlaktewater. worden. Bestaande bouw Omgaan met hemelwater Op locaties waar gemengde riolering aan- Gemengde stelsels en hemelwaterstelsels wezig is, wordt het hemelwater samen met worden ontworpen op een bepaalde ont- het afvalwater ingezameld. De gemeente werpbui. Haarlemmermeer streeft ernaar om afval- Bij buien die heviger zijn dan de ontwerpbui, water en hemelwater gescheiden af te voeren kan water-op-straat (WOS) optreden. WOS en heeft de intentie maximaal af te koppelen geeft hinder en veroorzaakt risico’s voor het (DIOR). Voorwaarde daarbij is, dat deze verkeer. Daarnaast veroorzaakt het bij scheiding op een beheerbare en kosten- gemengde stelsels ook besmettingsrisico’s. effectieve wijze plaatsvindt, zonder nadelige Als er zoveel WOS optreedt dat mensen gevolgen voor de waterkwaliteit en zonder wateroverlast. Bij herontwikkelingen, her-

Gemeentelijk Rioleringsplan Haarlemmermeer 2021-2023 20 straten en rioolvervanging worden de moge- ontwerp geeft het systeem zijn dimensies. De lijkheden van afkoppelen nadrukkelijk onder- detaillering en aanleg sluiten de ontwerp- zocht. cyclus af. Details van systeemonderdelen kunnen de haalbaarheid van het schets- Nieuwbouw ontwerp aanzienlijk beïnvloeden. Bijvoor- Bij nieuwbouw of ingrijpende verbouwing op beeld in de keuze van afvoer via het maaiveld deze locaties dient de particulier het hemel- of het ruimtebeslag van wadi’s. Regelmatige water gescheiden van het afvalwater aan te terugkoppelingen tussen het schets-, functio- leveren. Het moet maximaal controleerbaar neel- en detailontwerp spelen een belangrijke zijn waar het hemelwater vandaan komt. In rol binnen het ontwerpproces. De ontwerp- nieuwbouwwijken wordt ook het afstromend normen en –eisen zijn opgenomen in de DIOR. hemelwater van het openbare gebied ge- Vanwege klimaatverandering dient aange- scheiden ingezameld. De DIOR geeft de eisen toond te worden dat bij een bui van 60mm/h waaraan de openbare buitenruimte moet geen schade ontstaat aan gebouwen en vitale voldoen. Hierin zijn ook eisen voor hemel- infrastructuur. Bij grootschalige nieuwbouw water opgenomen. De inrichtingsnormen af- wordt ook een stresstest uitgevoerd van 120 komstig van de Metropool Regio Amsterdam mm in 2 uur om mogelijke knelpunten in beeld “Handreiking Klimaatbestendige Nieuwbouw” te krijgen. Het overtollige hemelwater dat niet worden nagestreefd. in de riolering verzameld en afgevoerd kan worden, wordt dan via het maaiveld naar Detailontwerp en aanleg plekken in het gebied gebracht waardoor De Kennisbank Riolering van de Stichting geen schade ontstaat. RIONED is een door de gemeente gehanteerd Voor het hydraulisch functioneren van het ondersteunend instrument voor de aanleg en riool wordt gebruik gemaakt van de ontwerp- het beheer van de riolering. Stichting RIONED voorschriften van Kennisbank Riolering. In de is de Nederlandse Brancheorganisatie voor planperiode van dit GRP wordt aangehaakt bij alle partijen die professioneel betrokken zijn de ontwikkeling van een nieuwe ontwerp- bij de openbare riolering en het stedelijk richtlijn volgens Stichting Rioned. waterbeheer. De Kennisbank Stedelijk Water- beheer is de digitale opvolger van de Leidraad Interactie riolering-oppervlaktewater Riolering, het standaardwerk dat door de Tijdens langdurige periodes van neerslag stijgt stichting wordt uitgegeven waarin de alge- de waterstand in de Haarlemmermeerpolder meen en landelijk geaccepteerde technieken, en de Ringvaart. Het water uit Haarlemmer- methoden en beleid staan op het gebied van meer wordt uitgeslagen op de Ringvaart. Bij de drie gemeentelijke zorgplichten voor een waterstand van NAP - 0,30 m in de hemelwater, overtollig grondwater en Ringvaart worden de poldergemalen, inclusief huishoudelijk afvalwater. die van Haarlemmermeer stopgezet. Dit bete- Het ontwerpproces bestaat uit drie stappen kent dat het water Haarlemmermeer niet uit en wordt voor elk van de drie zorgplichten kan en de grotere peilstijgingen in Haarlem-- doorlopen. De basis voor een functioneel mermeer optreden. Als het oppervlakte- ontwerp is het schetsontwerp, waarin alleen watersysteem te weinig bergings- en afvoer- de hoofdlijnen (bestemming van water- capaciteit heeft, zal dat bij hevige neerslag stromen en structuur) staan. Het functioneel direct leiden tot een vermindering van de

Gemeentelijk Rioleringsplan Haarlemmermeer 2021-2023 21 afvoercapaciteit van de riolering, waardoor dering door een duurzaam watersysteem te wateroverlast ontstaat. realiseren. Dit betreft de transformatie naar Verder zal relatief schoon oppervlaktewater een gesloten watersysteem door de inlaat over de overstorten en via de riolering naar de vanuit de Ringvaart te beperken. In stedelijke zuivering worden afgevoerd. Daar waar het gebieden moet water zo lang mogelijk vastge- beheer van water binnen het stedelijk gebied houden en geborgen worden. Onder andere in handen van het hoogheemraadschap is, flexibel peilbeheer wordt ingevoerd. In stede- verlangt dit een nauwe samenwerking en is lijk gebied kan dit alleen worden toegepast monitoring hiervan in het belang van alle indien dit niet leidt tot een toename in (grond) partijen. Daar waar het functioneren van het wateroverlast. Bij (rioolvervangings-) projec- oppervlaktewatersysteem in landelijk gebied ten zal de ombouw van gemengd riool naar voldoet aan de normen, betekent dit niet dat gescheiden stelsel overwogen worden. daarmee de wisselwerking met het aan- Ombouw van stelsels wordt alleen gerea- grenzende stedelijke watersysteem optimaal liseerd indien het doelmatig is en meerdere is. Op locaties waar dit tot overlast kan leiden doelen dient: vraagt dit om een maatwerkberekening. • het wijksgewijs kan worden uit- gevoerd; Klimaatverandering • er hydraulische problemen worden In de Structuurvisie Haarlemmermeer 2030, opgelost (WOS); binnenkort Omgevingsvisie, wil de gemeente • de emissies naar het oppervlaktewater Haarlemmermeer inspelen op klimaatveran- verminderen;

Metrokaart (afstemmen beheercycli en ruimtelijke ingrepen

Gemeentelijk Rioleringsplan Haarlemmermeer 2021-2023 22

• knelpunten in het transportsysteem Taken en verantwoordelijkheden worden opgelost; De gemeente draagt daarbij de zorg voor het • er kansen zijn voor het terugwinnen voorkomen van structureel nadelige gevolgen van grondstoffen op de AWZI. van de grondwaterstand in het openbare ge- bied. Dit betekent dat de gemeente Haar- Tegelijkertijd kan drainage worden aangelegd lemmermeer in openbaar gebied maatregelen of worden vervangen, waarbij wordt meege- treft om structureel nadelige gevolgen van de wogen of de combinatie met een DT-riool van grondwaterstand voor de aan de grond toegevoegde waarde is. gegeven bestemming zoveel mogelijk te voor-

komen of te beperken, voor zover dit doel- Klimaatadaptatie matig is en niet tot de zorg van het hoog- De strategie voor klimaatbestendigheid is heemraadschap of de provincie behoort. vastgelegd in het landelijke Deltaprogramma Perceelseigenaren zijn verantwoordelijk voor 2021 en de Deltabeslissing Ruimtelijke Adap- hun eigendom en de staat waarin het ver- tatie. De uitwerking hiervan voor Haar- keert. Bij grondwaterproblemen op het per- lemmermeer vindt plaats in het nog vast te ceel zijn de eventuele bouw-/civieltechnische stellen beleid voor klimaatadaptatie. Daar- oplossingen voor rekening van de eigenaar. naast zijn maatregelen opgenomen in de SSA Indien perceelseigenaren niet in staat zijn om en het waterplan en wordt de DIOR aangepast zelf grondwater te verwerken, is de gemeente om beter toegerust te zijn voor klimaatadap- verplicht voorzieningen te treffen. Tenzij de tatie. gemeente geen doelmatige maatregelen kan

uitvoeren. De verplichting van de gemeente is Omgaan met grondwater een inspanningsverpichting en geen resul- Vanuit het oogpunt van volksgezondheid is taatsverplichting. Vanuit de zorgplicht is de grondwateroverlast bij bebouwing (drassige gemeente het aanspreekpunt voor grond- tuinen, vochtige huizen) niet wenselijk. Daar- waterproblemen van inwoners. Dit kan bij het naast kunnen er als gevolg van grondwater- Watersecretariaat. overlast of een te lage grondwaterstand Onder doelmatig wordt verstaan: structurele nadelige gevolgen op treden voor de bestem- problemen in wijken aanpakken door draina- ming van de grond. Onder structureel nade- ge in de wijk en lokale problemen aanpakken lige gevolgen wordt verstaan: op basis van maatwerk. Bij de bestaande • structureel minimaal twee klachten grondwaterproblemen worden maatregelen per jaar per locatie en overlast die getroffen conform het Waterplan. Waar zinvol langer dan 5 dagen aanhoudt; (maatwerk) wordt drainage mee gelegd bij • de klacht moet een gevolg zijn van een rioolvervanging. In de LIOR (DIOR) zijn eisen te hoge grondwaterstand in het opgenomen waaraan drainage moet voldoen. openbare gebied; Drainage van hoofddrainagestelsels die on- • voor het openbare gebied wordt een derhouden en geïnspecteerd moeten worden, ontwateringdiepte van 0,7 m beneden dient te worden uitgevoerd als starre het peil van de verharding aange- drainagetransportdrain met een minimale houden. diameter van Ø 200 mm. Bij grootschalige werkzaamheden, zoals riool- vervangingsprojecten, wordt het meeleggen

Gemeentelijk Rioleringsplan Haarlemmermeer 2021-2023 23 van een schoonwaterleiding opgenomen • 0,50 m onder maaiveld bij gebouwen binnen het project. bij kruipruimteloos bouwen; • 0,50 m onder maaiveld bij groen- Nieuwbouw stroken en tuinen. Voor alle nieuwbouwplannen geldt dat de perceelseigenaar verantwoordelijk is voor de Projecten drainage op het eigen terrein en dat de Er lopen enkele projecten waarbij drainage gemeente verantwoordelijk is voor het ont- wordt aangelegd. Dit betreft de wijken: wateringsstelsel in het openbare gebied. • Welgelegen, Nieuw Vennep; Indien het perceel grenst aan oppervlakte- • Linquenda, Nieuw Vennep; water, dient de perceelseigenaar zijn over- De revisiegegevens van de grondwater- tollig grondwater daarnaar af te voeren. voorzieningen moeten na afronding van de Indien nodig legt de gemeente bij uitbrei- projecten goed en volledig worden opgeno- dingsplannen drainage aan. De kosten hier- men in het beheerbestand. De grondwater- voor worden volledig verdisconteerd in de voorzieningen moeten als zelfstandige objec- grondprijs. ten in het beheerbestand worden opgeno- men. Ook moeten de nieuwe drainagestelsels Ontwateringseisen worden opgenomen in het beheer en onder- In nieuwbouwgebieden met een stedelijke houd. functie is het uitgangspunt een grondwater- Om het effect van aanleg van drainage te stand die niet vaker dan eens in de 2 jaar en monitoren zijn peilbuizen geplaatst om grond- niet langer dan 5 dagen achtereen hoger zijn waterstanden te registreren. dan DIOR: In 2021 wordt het gemeentebreed grond- • 0,70 m onder de as van de weg; watermeetnet gerealiseerd. Dit op basis van • 0,90 m onder maaiveld bij gebouwen het regionaal samenwerkingsverband Kenne- met kruipruimte; merland.

4.3.3 Beperken vuilemissie naar bodem en oppervlaktewater De kwaliteit van het oppervlaktewater in worden met de watersysteembeheerder Haarlemmermeer wordt beïnvloed door een besproken. Om knelpunten op te lossen wor- groot aantal factoren. Een van de factoren is den alleen doelmatige maatregelen toege- afvoer van afvalwater, hemelwater en grond- past. Deze maatregelen bevinden zich niet per water. Afgezet tegen de andere bronnen zoals se in het gemengde rioolstelsel, maar ook in de landbouw is de bijdrage van riolering het watersysteem. Oplossingen voor de aan- gering. dachtspunten en knelpunten uit het water- kwaliteitsspoor worden met het hoogheem- Bestaand gebied raadschap van Rijnland besproken. Overstorten van het gemengde rioolstelsel kunnen een bron zijn van zuurstofloosheid. De Nieuwbouw problemen van overstortingen hebben een tijdelijk en lokaal karakter. Afkoppelen Knelpunten in de waterkwaliteit die worden Nieuwbouwgebieden worden minimaal uitge- veroorzaakt door gemengde riooloverstorten, voerd met een gescheiden rioolstelsel. Gebie-

Gemeentelijk Rioleringsplan Haarlemmermeer 2021-2023 24 den waar hemelwater van schone oppervlak- uit de bouwwetgeving wordt in de praktijk ken oppervlakkig kan afstromen, mogen zelden tot nooit gecontroleerd. Het gevolg is rechtstreeks naar het oppervlaktewater af- dat een deel van de huisaansluitingen onjuist voeren. wordt aangesloten. Bij een regenwateraan- sluiting op een vuilwatersysteem leidt dat Foutieve aansluitingen capaciteitsverlies van de stelsel en bij het Het gescheiden aanbieden van afvalwater op gemaal aan het einde van dat stelsel. Bij een de erfgrens brengt met zich mee dat er een vuilwateraansluiting op een schoonwatersys- risico ontstaat op het foutief aansluiten op de teem kan dat tot vervuiling van oppervlakte- stelsels in de buitenruimte. Deze eis afkomstig water of infiltratievoorziening leiden.

Gemeentelijk Rioleringsplan Haarlemmermeer 2021-2023 25

5 Wat hebben we Dit hoofdstuk geeft een overzicht van de aanwezige (afval)watervoorzieningen. Tevens wordt de huidige kwaliteit ervan beschreven. Er wordt hierbij onderscheid gemaakt tussen de voorzieningen ten behoeve van het stedelijk afvalwater, het hemelwater, het grondwater en al het water dat via persleidingen wordt getransporteerd. Onder afvalwater wordt bedoeld: de Droog Weer Afvoer (DWA) en het hemelwater dat met de DWA wordt vermengd in de zogenaamde gemengde stelsels.

5.1 Areaal In onderstaande tabel is een overzicht weergegeven van de aanwezige riolerings- voorzieningen in Haarlemmermeer.

Leidingen m km stuks Bergingsriool 80,28 0,08 Buiten gebruik 10.235,20 10,24 Drainage 225.790,06 225,79 Drukleiding 68.758,03 68,76 Duikers 3.018 Droog Weer Afvoer (DWA) Riool 243.449,82 243,45 Gemengd Riool 316.808,61 316,81 Infiltratie Transport (IT) Riool 68.310,72 68,31 Leidingelement 50,05 0,05 Overstortriool 2.593,54 2,59 Persleiding 122.406,50 122,41 Regen Water Afvoer (RWA) Riool 310.150,18 310,15 Transportriool 1.278,44 1,28 Gemalen/drukrioolpompjes 872,00

Bron: beheersysteem Gisib juni 2020

Nevenstaande tabel geeft de leeftijdsopbouw van de diverse stelseltypes. Hieruit komt naar voren dat Haarlemmermeer een relatief jong rioolstelsel heeft, afgezet tegen een gemiddel- de levensduur van 60 jaar. In de leeftijdsop- bouw is de omschakeling rond de eeuwwisse- ling (zeker bij de VINEX-locaties) te zien van een gemengd stelseltype naar een (verbeterd) gescheiden stelsel. Het aantal gemengde stelsels neemt steeds meer af. Gemeentelijk Rioleringsplan Haarlemmermeer 2021-2023 26

5.2 Kwaliteit

Riolering De kwaliteit van de riolering wordt bepaald invloeden (type weg boven het riool, type door met behulp van een rijdende camera, na bodem, aantal meldingen, mate van gevolgen reiniging onder hogedruk een video-inspectie voor de volksgezondheid en milieu, lopende uit te voeren. De eventueel geconstateerde projecten, etc.). gebreken worden vastgelegd volgens een Medio 2019 is de kwaliteit van de riolering Europese norm: binnen de Ringvaart beoordeeld door een • NEN-EN 13508-21:2012 ‘Onderzoek extern bureau. Dit op basis van de door video- en beoordeling van de buitenriolering inspectie verkregen kwaliteitsgegevens. Haar- Deel 1: Algemene eisen’; lemmermeer binnen de Ringvaart is een rela- • NEN-EN 13508-2:2003+A1:2011 ‘On- tief jong stedelijk gebied. Het afvalwater- derzoek en beoordeling van de buiten- stelsel daarmee ook. Uit de beschikbare data riolering Deel 2: Coderingssysteem bij is van 380 km de kwaliteit geanalyseerd. visuele inspectie’. Hiervan valt 80% binnen de kwaliteitsnormen Deze vigerende norm is in 2020 geactua- en deze rioolstelsels zijn in goede conditie. De liseerd. De toestandsaspecten worden ver- resterende 20%, circa 23,5 km, valt erbuiten deeld in een categorie en krijgen een klasse en vraagt aandacht. Op basis van de video- toegekend. Hoe hoger de klasse, hoe sneller inspecties kan voor circa 22 km worden er mogelijk ingegrepen moet worden. In volstaan met levensduurverlengende maatre- bijlage 8.5 is het afwegingskader voor Haar- gelen (relinen). De overige 1,5 km dient ver- lemmermeer opgenomen dat aangeeft wan- vangen te worden. Inmiddels is gestart met de neer een waarschuwing wordt gegeven (wat reliningswerkzaamheden. betekent dat het betreffende onderdeel Het resterende deel is nog niet geïnspecteerd, nader en frequenter bekeken moet worden) of de inspectiegegevens zijn ouder dan 10 jaar of wanneer moet worden ingegrepen. en daarmee onvoldoende betrouwbaar. Dit Anders dan in andere vakgebieden worden bij dient de komende jaren geïnspecteerd te riolering geen harde grenzen gehanteerd. De worden. vakspecialist bepaalt per streng op basis van Voor het gebied buiten de Ringvaart zijn de de beschikbare inspectiegegevens welke projecten ‘Klimaatbestendig Spaarndam’ en maatregelen getroffen worden. Deze beoor- enkele grootschalige projecten in Halfweg deling is gebaseerd op een combinatie van gestart, waarbij het merendeel van de riole- gegevens, zoals het aantal schades en externe ring vervangen wordt. De volgende tabel geeft de percentages weer van de geïnspecteerde stelsels naar type.

Gemeentelijk Rioleringsplan Haarlemmermeer 2021-2023 27

% geïnspecteerd per stelseltype 120%

100%

80%

60%

40%

20%

0% % geïnspecteerd % geïnspecteerd % geïnspecteerd Gemengd DWA RWA

Leeftijd 0 t/m 10 Leeftijd 11 t/m 20 Leeftijd 21 t/m 30 Leeftijd 31 t/m 40 Leeftijd 41 t/m 50 Leeftijd 51 t/m 60 Leeftijd 61 t/m 70 Leeftijd 71 t/m 80 Leeftijd 81 en ouder

Duikers Van de duikers in de gemeente Haar- onderzoek hiernaar kostbaar is, wordt dit lemmermeer (in beheer bij de gemeente) zijn alleen uitgevoerd in combinatie met andere (bijna) geen specifieke kenmerken bekend, projecten of indien hiertoe aanleiding bestaat behalve de lengte. Ook over de leeftijd van de in geval van calamiteiten. Geconstateerde duikers en de constructieve kwaliteit ervan gebreken worden hersteld. zijn geen gegevens beschikbaar. Omdat

Drainage Voor de drainagestelsels is onderscheid te omwikkeld met anti-worteldoek, is de blok- maken naar twee typen stelsels, zowel in drainage aangesloten. materiaal als in aanlegperiode. In de jaren De starre buis kan tegen een stootje en kan tachtig van de vorige eeuw is in nieuw- afhankelijk van de diameter van binnenuit bouwwijken aan de bouwers geadviseerd om worden geïnspecteerd. De stelsels opge- onder de bouwblokken drainage aan te bouwd met deze starre buizen zijn opgeno- leggen. Drainage bestond in die jaren uit een men in het beheersysteem. flexibele geperforeerde buis, omhuld met In Getsewoud speelt de problematiek van kokos of een ander waterdoorlatend mate- oervorming in het drainagestelsel. Door deze riaal. Op deze wijze werd de kruipruimte van afzetting van het oer wordt het water- de bouwblokken drooggehouden. Van de afvoerend vermogen van de drainage sterk aangelegde drainage werden destijds geen beperkt. Deze stelsels worden jaarlijks ge- beheerdata bijgehouden. Bij de realisering reinigd (45.000 meter). In navolgende plan- van de VINEX-locaties rond 2000 is in de nen is het stelsel zodanig aangelegd dat buitenruimte gebruik gemaakt van een starre oervorming kan worden voorkomen. drainagebuis. Op deze buis, geperforeerd en

Gemeentelijk Rioleringsplan Haarlemmermeer 2021-2023 28

6 Maatregelen 2021-2023

Om het riool efficiënt te beheren en te vervangen moet aan drie basisvoorwaarden worden voldaan: • Haarlemmermeer moet weten wat wordt beheerd; • Haarlemmermeer moet weten wat de onderhoudstoestand is; • Haarlemmermeer moet weten hoe het systeem functioneert. Om aan deze voorwaarden te kunnen voldoen worden de volgende taken en daarbij behorende maatregelen uitgevoerd.

6.1 Beheer

6.1.1 Inspecties en onderzoek

Inspecties en onderzoeken stelsels

Riolering Reguliere inspecties vinden planmatig plaats bouwing van de uitvoering van de maatrege- op basis van leeftijd en incidenteel op basis len. Daarnaast wordt een analyse gedaan van van structurele klachten. Ook worden bij de via telemetrie verkregen gegevens van de grootschalige projecten inspecties uitgevoerd. diverse gemalen. De analyse wordt gevolgd Voor de uitvoering van de maatregelen uit het door verbetervoorstellen. Waterplan (aanleg van drainage) vindt onder- Gezien het specialistische karakter wordt voor zoek plaats in de vorm van een grondwater- beide onderzoeken een beroep gedaan op meetnet. Deze onderzoeken zijn de onder- externe deskundigen.

Drainage De drainagestelsels worden eenmaal per vijf Deze wordt ieder jaar gereinigd en de werking jaar gereinigd, met uitzondering van de ervan wordt gecontroleerd. drainage in Getsewoud in Nieuw-Vennep.

Duikers De kwaliteit van de duikers wordt door een als projectmatig werk met werk wordt constructief onderzoek bepaald. Dit onder- verricht. Geconstateerde gebreken worden zoek is kostbaar en wordt alleen uitgevoerd hersteld.

Grondwatermeetnet Het huidige grondwatermeetnet (thans monitoringsapparatuur worden zo spoedig aanwezig in acht wijken) wordt doorlopend mogelijk verholpen. Bij het toekomstig ge- gemonitord. Gebreken ten aanzien van de meentebrede grondwatermeetnet zal ook

Gemeentelijk Rioleringsplan Haarlemmermeer 2021-2023 29 een monitoring plaatsvinden. De frequentie van deze monitoring is nog niet bepaald.

Capaciteit gemalen Rijnland Uit onderzoek is gebleken dat de capaciteit aan de Hoofdweg Oostzijde en Hoofddorp- van de AWZI in Zwanenburg voldoende is. Het Zuid, gelegen aan de Asserweg, naar de AWZI hoogheemraadschap heeft echter aangege- Zwanenburg. Onderzocht wordt op welke ven een capaciteitsbeperking te hebben wijze de gevolgen van deze beperking kunnen moeten invoeren op de persleidingen vanaf worden ondervangen. de Rijnlandse gemalen in Hoofddorp-Noord,

6.1.2 Klein en groot onderhoud Het klein en groot onderhoud aan de een meerjarig contract uitbesteed aan een rioolstelsels is opgenomen in een inbeste- externe partij. In onderstaande tabel zijn de dingsovereenkomst met De Waterwolf. De onderhoudsfrequenties voor verschillende uitvoering van complexere vraagstukken is in objecten weergegeven.

Object Frequentie Vrijverval riolen 20 jaar na aanleg reiniging en inspectie 40 jaar na aanleg 50 jaar na aanleg 60 jaar na aanleg Gemalen Tweemaal per jaar inspectie en reiniging Eénmaal per jaar inspectie en reiniging Drukrioleringsgemalen Gelijktijdig met preventief onderhoud Randvoorzieningen Tweemaal per jaar inspectie en reiniging Zinkers Zo nodig jaarlijks reinigen Gemiddeld eenmaal per 5 jaar hoge drukreiniging Afvalwaterriool (DWA) (zo nodig in combinatie met inspecties) Gemiddeld eenmaal per 10 jaar hoge drukreiniging Afvalwaterriool (gemengd) (zo nodig in combinatie met inspecties) Gemiddeld eenmaal per 10 jaar hoge drukreiniging Hemelwaterstelsel (zo nodig in combinatie met inspecties) Drainagestelsel Afhankelijk per gebied Kolkenzuigen Eenmaal per jaar preventief Langs boomrijke verharding tweemaal per jaar Individuele Behandeling Afvalwater (IBA) Eenmaal per jaar preventief onderhoud Woonarkpompen Eenmaal per jaar preventief onderhoud

6.1.3 Renovatie en vervanging Voor de verbeteringsmaatregelen zijn twee bestaande buis een kunststof kous wordt aan- maatregelen mogelijk: relinen of geheel ver- gebracht. De rioolstrengen die hiervoor in vangen. Relinen is de techniek waarbij in een

Gemeentelijk Rioleringsplan Haarlemmermeer 2021-2023 30 aanmerking komen worden planmatig aan- ontwikkelingen en aanpassingen aan de gepakt. stelsels in minder omvangrijke projecten. Vervangen vindt plaats wanneer relinen niet Ter illustratie een paar voorbeelden: aanpas- meer mogelijk is. Naast de kwaliteit van de sing van de stelsels in de Kruisweg in Hoofd- buis, veelal in relatie tot de ouderdom, kan er dorp het kader van de aanleg van de fiets- ook sprake zijn van vervanging door een gro- snelweg, het volgen van de ontwikkelingen in tere diameter ter verbetering van de hy- Hoofddorp Centrum, diverse ontwikkel- draulisch capaciteit. locaties zoals Pionier en Bolsterrein in Nieuw- Het beschikbare budget voor investeringen zal Vennep. Ook vallen hieronder ontwikkelingen worden ingezet voor het vervangingspro- waarbij een bijdrage vanuit riolering kan gramma, het meeliften met grootschalige leiden tot een meer duurzame of beter beheerbare situatie.

6.1.4 Telemetrie gemalen Dit systeem van verbindingen tussen de Het afvalwater wordt middels gemalen ge- gemalen en een centrale computer wordt transporteerd naar de punten waarop het telemetrie genoemd. Momenteel wordt het hoogheemraadschap van Rijnland het afval- opnieuw aanbesteden van deze dienst voor- water overneemt van de gemeente. Een deel bereid. Dit zal naar verwachting in het voor- van de gemalen is verbonden met een centra- jaar van 2021 zijn afgerond. le computer om zo het functioneren van deze Als de uitkomst van de aanbesteding is dat gemalen te kunnen monitoren. Analyse van een andere partij dan de huidige, de teleme- bijvoorbeeld aspecten als storingen en het trie gaat verzorgen, dan zullen daar naar aantal draaiuren, al dan niet in samenhang verwachting kosten aan verbonden zijn om de met de neerslag, draagt bij aan een optimaal huidige hardware op de gemalen aan te afvalwatersysteem. passen.

6.2 Relatie met andere projecten Naast de gebruikelijke integrale projecten ingreep in de ondergrond en een integrale zowel bij nieuwbouw als bij herstructurering aanpak is niet uit te sluiten dat de afvalwater- gaan nationale ontwikkelingen zoals de ener- systemen versneld moet worden afgeschre- gietransitie een belangrijke rol spelen bij de ven om de ondergrond optimaal te kunnen vervanging van riolering. Bij een grootschalige benutten.

6.3 Samenwerking Voor het beheer van de afvalwaterketen 2020. Binnen de regio Kennemerland heeft bestaat momenteel een samenwerkings- het merendeel van de bestuurders zich verband in de regio Kennemerland op grond uitgesproken voor een voortzetting van de van het Bestuursakkoord Water. Het Be- samenwerking. De wijze waarop wordt stuursakkoord Water eindigt op 31 december momenteel verkend.

Gemeentelijk Rioleringsplan Haarlemmermeer 2021-2023 31

7 Middelen en kostendekking In dit hoofdstuk wordt een opsomming gegeven van de middelen die zullen worden ingezet om de doelstellingen van het GRP te bereiken. Daarnaast wordt een opsomming gegeven van de verwachte kosten in de planperiode van het GRP en tevens wordt aangegeven waaruit deze kosten worden gedekt.

7.1 Uitgangspunten Voor het opstellen van het kostendekkings- • exclusief inflatie kosten; plan zijn de volgende uitgangspunten gehan- • inclusief 2% verhoging tarief riool- teerd: heffing; • rente 2,5 %; • het aantal heffingseenheden bedraagt • technische levensduur riolering en 70.437, inclusief verwachte uitbrei- bouwkundig deel gemalen 60 jaar; ding van het aantal aansluitingen; • afschrijvingstermijn riolering, drainage • Overgebruik € 600.000 in 2020; (maatregelen)2 en bouwkundig deel • de stand van de Voorziening gemalen 60 jaar; tariefsegalisatie rioolheffing bedroeg • inclusief compensabele BTW; op 1 januari 2020 € 8.187.593.

7.2 Exploitatie In tabel 7.1 zijn de exploitatiekosten voor de kosten zijn opgesteld op basis van de planperiode opgenomen. De exploitatie- begroting voor 2021.

Exploitatie rioolbeheer 2021 2022 2023 2024 Riolering € 3.367 € 3.367 € 3.367 € 3.367 Lasten heffing rioolrecht € 209 € 209 € 209 € 209 Straatreiniging 50% € 1.853 € 1.853 € 1.853 € 1.853 Waterkering en afwatering 50% € 298 € 298 € 298 € 298 Kapitaallasten € 2.735 € 3.049 € 3.189 € 3.280 Toegerekende overige lasten € 2.142 € 2.168 € 2.179 € 2.184 Totaal exploitatie € 10.603 € 10.942 € 11.094 € 11.190 (bedragen x € 1.000)

Tabel 7.1. Overzicht exploitatiekosten rioolbeheer periode 2021 t/m 2023

7.3 Investeringen Op basis van de gegevens over de kwaliteit meerjarenplanning voor investeringen bijge- van het rioolstelsel en het drainagestelsel is de steld. De komende jaren zullen vooral verbe-

2 De technische afschrijvingstermijn drainage is onzeker, dit vormt op termijn een risico. Gemeentelijk Rioleringsplan Haarlemmermeer 2021-2023 32 teringsmaatregelen plaatsvinden om de le- worden vervangen. Het bijstellen van de vensduur van riolering te verlengen (relinen). meerjarenplanning heeft geleid tot de Waar dat niet mogelijk is zal het stelsel volgende investeringsplanning.

Investeringen/maatregelen 2020 2021 2022 2023 Waterplan 2015 145.000 185.000 - - GRP 2016 diverse maatregelen - - - - GRP 2017 diverse maatregelen 1.418.900 400.000 - - GRP 2019 diverse maatregelen - 2.045.000 - - GRP 2022 diverse maatregelen - - 2.053.000 GRP 2023 diverse maatregelen - - - 2.053.000 Waterplan 2016 977.200 - - - Waterplan 2017 1.179.000 1.200.000 - - Waterplan 2018 t/m 2021 1.000.000 3.500.000 500.000 2.000.000 Waterplan Badhoevedorp 400.000 - 250.000 - Vervangen riolering Oranje Nassaustraat Halfweg 20.000 30.000 1.078.000 - Vrijverval riolering - 808.000 - - Drukriolering E/M 74.000 61.000 - - GRP 2020 diverse maatregelen - - - - Afkoppelprogramma Spaarndam 45.000 1.125.000 1.196.000 - Riool parallelstructuur N200 Halfweg 650.000 - - - Totaal 5.909.100 9.354.000 5.077.000 4.053.000 (bedragen x € 1.000)

Tabel 7.2. Overzicht investeringen 2021 t/m 2023

De investeringen in verbeteringsmaatregelen in 2022. Ook deze benodigde investering is vanuit het GRP voor de jaren 2022 en 2023 (2x nog niet in de programmabegroting opgeno- € 2.053 miljoen) zijn nog niet opgenomen in men. de Programmabegroting 2021-2024. Voor de Investeringen voor de vervanging van duikers aanleg van drainage in de wijk Welgelegen in en beschoeiing zijn opgenomen in de Ver- Nieuw-Vennep is nog € 2 miljoen extra nodig nieuwing Openbare Ruimte (VOR).

Voor rioolvervangingsinvesteringen na de planperiode wordt uitgegaan van jaar van aanleg uit het beheerbestand en een technische levensduur van 60 jaar. De vervangingsinvesteringen na 2020 dienen slechts ter indicatie van het verloop van de rioolheffing. In de komende jaren kunnen zich echter ontwikkelingen voordoen waardoor investeringen lager uitvallen. Toekomstige vervangingen bestaan onder andere uit gescheiden rioolstelsels. De kosten voor vervanging vallen waarschijnlijk lager uit. In plaats van vervanging kan de levensduur van riolering ook verlengd worden door relining.

Gemeentelijk Rioleringsplan Haarlemmermeer 2021-2023 33

7.4 Kapitaallasten In tabel 7.3 zijn de kapitaallasten opgenomen ringen die tijdens de planperiode worden van de investeringen vanuit het GRP. De kapi- geactiveerd. De kapitaallasten van water- taallasten bestaan uit rente en afschrijving kering en afwatering worden voor 50 % ten van investeringen die zijn uitgevoerd en uit laste van de rioolheffing gelegd. nieuwe kapitaallasten als gevolg van investe-

Kapitaallasten investeringen 2021 2022 2023 2024 € 2.735 € 3.049 € 3.189 € 3.280 (bedragen x € 1.000)

Tabel 7.3 kapitaallasten investeringen periode 2021 t/m 2023

Als gevolg van een toename in investeringen nenburg) in de afgelopen jaren, zullen de (waterplanmaatregelen en maatregelen Zwa- kapitaallasten de komende jaren toenemen.

7.5 Kostendekking

Voorziening en rioolheffing Voor de dekking van uitgaven op het gebied indirect ten gunste van de belastingplichtigen. van riolering en maatregelen uit het water- Het saldo van deze voorziening was op 1 plan, zoals de aanleg van drainage, wordt januari 2020 € 8.187.593. De rioolheffing gebruik gemaakt van een voorziening, de bedraagt in 2021 € 134,86. De samenvoeging Voorziening tariefsegalisatie rioolheffing. De met Haarlemmerliede en Spaarnwoude heeft voorziening wordt gevuld met inkomsten uit in 2019 eenmalig voor een verhoging van de de rioolheffing. 3 Deze middelen worden voorziening gezorgd. De prognose uit het GRP gezien als van derden verkregen middelen 2015-2019 dat de voorziening in 2022 negatief met een specifiek bestedingsdoel. In de Jaar- zou worden is daarmee uitgebleven. Bij het stukken 2019 zijn deze middelen ook zo GRP 2015-2019 is door de raad besloten de verantwoord op de balans. rioolheffing geleidelijk te laten stijgen met een Deze voorziening wordt gebruikt om een indexering van 2% per jaar en zo in de toe- eventueel verschil in kostendekkendheid te komst te komen tot kostendekkende tarieven. compenseren. Het verschil tussen inkomsten In tabel 7.4 is het meerjarenbeeld gegeven (rioolrechten) en uitgaven voor rioolbeheer voor de rioolheffing 2020-2023 bij een komt ten laste van de voorziening. De indexering van jaarlijks 2%. middelen in deze voorziening komen dan

3 Het rioolrecht is geregeld via de Verordening een bepaald dienstjaar en hoe hoog het tarief is. De Rioolrechten. Hierin is vastgelegd wie belastingplichtig verordening wordt jaarlijks aangepast. is voor Gemeentelijk Rioleringsplan Haarlemmermeer 2021-2023 34

Meerjarenbeeld rioolheffing 2020 2021 2022 2023 Heffingseenheid (aantal) * 69.352 70.437 70.437 70.437 Rioolheffing € 132,22 € 134,86 € 137,56 € 140,31 Oververbruik € 600.000 € 600.000 € 600.000 € 600.000 Totale inkomsten** € 9.434.700 € 10.099.400 € 10.099.400 € 10.099.400 * Aantal heffingseenheden is vanaf 2021 inclusief verwachte aangroei ** Wordt jaarlijks geactualiseerd bij vaststelling Programmabegroting

Tabel 7.4 Meerjarenbeeld rioolheffing periode 2020 t/m 2023

Kostendekkendheid In onderstaande tabel is een overzicht van de rioolheffing in de periode 2021 tot en gegeven van de mate van kostendekkendheid met 2024.

Kostendekkendheid rioolheffing 2021 2022 2023 2024 Lasten taakveld incl. rente 8.497 8.809 8.949 9.039 Baten taakveld, excl. heffingen -30 -30 -30 -30 Netto lasten taakveld 8.467 8.779 8.919 9.009 Toe te rekenen lasten: Overhead 830 830 830 830 Compensabele btw 1.306 1.334 1.345 1.351 Totale te dekken lasten 10.603 10.943 11.094 11.190 Opbrengst rioolheffing -10.099 -10.099 -10.099 -10.099 Saldo van baten en lasten 504 844 995 1.091 Ten laste van Voorziening tariefsegalisatie -503 -843 -995 -1.090 rioolheffing Saldo Programmabegroting 1 1 0 1 Kostendekkendheid exclusief vrijval voorziening 95% 92% 91% 90% Kostendekkendheid inclusief vrijval voorziening 100% 100% 100% 100% (bedragen x € 1.000)

Tabel 7.5 Prognose kostendekkendheid rioolheffing 2021 tot en met 2024

De kostendekkendheid voor 2021 bedraagt de rioolheffing door indexering. De voor- 95%, waarbij de toerekenbare lasten per ziening blijft wel op voldoende niveau. Een aansluiting € 141,93 bedragen. In de komende structurele prijsindexering blijft echter nood- jaren gaat de kostendekkendheid met enkele zakelijk om het geplande onderhoud en toe- procenten achteruit. Als gevolg hiervan zal de komstige investeringen te kunnen blijven omvang van de voorziening de komende jaren doen. In de overgangstermijn naar een pro- verder afnemen. In onderstaande tabel is een gramma Water zal worden onderzocht of in de prognose weergegeven van de ontwikkeling toekomst aanpassingen van de rioolheffing van de voorziening de komende jaren. De nodig zijn om het gehele gemeentelijke prognose laat zien dat de omvang van de watersysteem toekomstgericht (klimaatbe- voorziening afneemt, ondanks een stijging van stendig en waterrobuust) te financieren. Gemeentelijk Rioleringsplan Haarlemmermeer 2021-2023 35

Voorziening tariefsegalisatie rioolheffing 2020 2021 2022 2023 2024 Prognose 7.583 7.035 6.191 5.196 4.105

(bedragen x € 1.000)

Afbeelding 7.6. Ontwikkeling voorziening tariefsegalisatie riolering

Op basis van de begroting van 2021 zijn de lemmermeer ten laste van de rioolheffing kosten die laste van de rioolheffing worden gelegd. Op basis van de kostenonderbouwing gelegd onderbouwd. De hierin opgenomen is de kostendekkendheid voor 2021 bepaald. kosten worden door de gemeente Haar-

Het BTW compensatiefonds De gemeente mag bij bepaling van de omvang verlies zou hebben geleden. Het gaat hierbij van de lasten ten behoeve van de berekening om alle btw, dus zowel de btw die drukt op van de toegestane hoogte van de riool- goederen en diensten die direct als last op de tarieven de geraamde btw meenemen (229b, exploitatie drukken of via een voorziening 2b Gemeentewet). De reden hiervan is dat lopen, als ook de btw die drukt op de vóór de invoering van het Btw-compen- investeringen, onverschillig of deze worden satiefonds dit ook al mocht en de gemeente geactiveerd of uit een voorziening worden bij de invoering van het Btw-compensatie- gedekt. fonds anders een niet bedoeld inkomsten-

Gemeentelijk Rioleringsplan Haarlemmermeer 2021-2023 36

8 Bijlagen

8.1 Definities

Afkoppelen Basisrioleringsplan (BRP) Afkoppelen staat voor scheiding van regen- Plan waarin op gedetailleerde wijze wordt waterafvoer en vuilwaterafvoer. Bij af- aangegeven hoe de huidige en geprojecteerde koppelen wordt het regenwater (of hemel- inzameling en afvoer van afvalwater en neer- water) van de vuilwaterriolering losgekop- slag binnen een bepaald gebied dient te peld. Er zijn meerdere manieren om het geschieden. regenwater af te koppelen. Hier enkele voorbeelden: het regenwater kan in de grond Bedrijfsafvalwater worden geïnfiltreerd (alleen bij goed door- Zie ‘industrieel afvalwater’. latende bodem, zonder verstorende lagen met een niet te hoge grondwaterstand); het Bemalingsgebied water kan direct worden geloosd op opper- Een gebied dat door één rioolgemaal wordt vlaktewater (bijvoorbeeld als een woning aan bemalen. Bij drukriolering en vacuümriolering het water ligt); of het water wordt via het totale gebied dat op het systeem van hemelwaterleidingen naar het oppervlakte- pompputjes c.q. vacuümputten is aange- water geleid. sloten.

Afvalwater Bergbezinkbassin (BBB) Alle huishoudelijk water waarvan de houder Vuilreducerende randvoorziening in de vorm zich - met het oog op de verwijdering daarvan van een reservoir voor de tijdelijke opslag van - ontdoet, voornemens is zich te ontdoen of afvalwater, waarin tevens slibafzetting plaats- zich moet ontdoen. vindt met een voorziening om het slib te kunnen verwijderen en waaruit overstor- Afvalwaterstelsel tingen kunnen plaatsvinden. Zie: ‘DWA-stelsel’. Berging (B) Afvalwatersysteem Nuttige inhoud van een rioolstelsel uitgedrukt Het geheel van rioleringstechnische en in (m3) dan wel gerelateerd aan het daarop zuiveringstechnische werken. aangesloten verhard oppervlak (mm). Onder- scheid wordt onder meer gemaakt tussen Afvalwaterzuiveringinrichting (AWZI) statische berging, dynamische berging, verlo- Een inrichting (werk) waar het afvalwater ren berging en berging op straat (zie aldaar). wordt ontdaan (van een groot deel) van de verontreinigingen.

Gemeentelijk Rioleringsplan Haarlemmermeer 2021-2023 37

Buitenriolering De verzameling van objecten bedoeld voor de wordt apart via een hemelwaterstelsel (zie inzameling en het transport van afvalwater en HWA-stelsel) naar het oppervlaktewater neerslag, die zich bevinden buiten gebouwen afgevoerd. zoals riolen, putten en kolken, perceel- en kolkaansluitleidingen, gemalen, overstorten, Gemengd rioolstelsel (GM) zinkers, randvoorzieningen (bergbezinkbas- Rioolstelsel waarbij afvalwater en regenwater sins, etc.). door één buizenstelsel worden ingezameld en afgevoerd. Buiten gebruik Leidingen die niet meer gebruikt worden en Gescheiden stelsel (GS) zijn afgedicht en de leidingen die met het oog Rioolstelsel waarbij afvalwater en regenwater op mogelijk toekomstig gebruik niet zijn ver- door afzonderlijke buizenstelsels worden wijderd uit de bodem. ingezameld. Het afvalwater wordt afgevoerd naar een AWZI, het regenwater wordt recht- Capaciteit van het gemaal streeks afgevoerd naar het oppervlaktewater. De hoeveelheid water die per tijdseenheid door het rioolgemaal kan worden verplaatst. Hemelwater Regen- en smeltwater. Controleberekening Hydraulische berekening die wordt uitge- Huishoudelijk afvalwater voerd om vast te stellen of de afvoercapaciteit Afvalwater afkomstig van huishoudens. van het rioolnet voldoet aan de gestelde eisen. IBA Systeem voor Individuele Behandeling van Droogweerafvoer (DWA) Afvalwater, te onderscheiden in laag- en De hoeveelheid per tijdseenheid van afval- hoogrendementsystemen. water, lekwater en koelwater tijdens droog weer. Er wordt bij DWA geen hemelwater Infiltratie-transportriool afgevoerd. Zie: ‘IT-Riool’.

Drukriolering Industrieel afvalwater Een riolering waarbij het transport van Afvalwater afkomstig van industrieën of rioolwater plaatsvindt door middel van bedrijven. pompen en overdrukleidingen. Inspectieput DWA-stelsel Een put dienende voor inspectie, reiniging en Netwerk van buizen als onderdeel van het verbinding, de verandering van richting, van gescheiden rioolstelsel waarbij uitsluitend materiaal of van de middellijn van het riool, afvalwater wordt ingezameld en afgevoerd. alsmede voor aansluiting van zijriolen en Ook wel ‘afvalwaterstelsel’ of ‘vuilwaterstel- aansluitleidingen. sel’ genoemd. Er wordt via een DWA-stelsel geen hemelwater afgevoerd. Hemelwater

Gemeentelijk Rioleringsplan Haarlemmermeer 2021-2023 38

IT- riool (infiltratie-transportriool) Pompput IT-riolen zijn doorlatende buizen, zodat het Rioolput met een inrichting voor het ver- water door de buiswand in de bodem kan pompen van afvalwater. infiltreren. Omdat infiltreren langzaam gaat, kan een IT-riool bij hevige neerslag vol raken. Regenintensiteit Het water kan dan door de IT-buis weg- Hoeveelheid neerslag gedurende een bepaal- stromen. IT-riolen hebben dus twee functies: de tijd. infiltratie en transport. Regenwaterriool Oer Riool alleen bestemd voor de inzameling en De ijzercomponent in grondwater oxideert bij het transport van neerslag. contact met zuurstof uit de lucht tot samen- klonterende ijzervlokken. Regenwaterstelsel Zie: ‘RWA-stelsel’. Ontwateringstelsel Voorziening voor de inzameling en verdere Regenwateruitlaat verwerking van grondwater. Constructie voor de directe lozing op opper- vlaktewater van regenwater uit een regen- Openbare riolering waterriool. Het gedeelte van de buitenriolering dat in eigendom en beheer is bij de overheid, in de Relinen meeste gevallen van de gemeente. Relinen is een rioolrenovatietechniek die de levensduur van riolering verlengt, zonder Oppervlaktewater riolen open te breken. Hiervoor wordt het Een watergang, welke deel uitmaakt van een riool voorzien van een nieuwe binnenkant waterbeheersingssysteem en in open verbin- (kous). ding staat met bodem en lucht en de water- bodem. Riolering Het geheel van riolen, rioolputten en bijbe- Overstort horende voorzieningen voor de inzameling en Voorziening door middel waarvan bij regen het transport van afvalwater. het teveel aan rioolwater (hemelwater al of niet vermengd met afvalwater) dat niet in het Rioleringsgebied stelsel wordt geborgen, kan worden geloosd Gebied waarbinnen de afvoer van afvalwater op oppervlaktewater. en, voor zover van toepassing, de neerslag, geschiedt via één rioolstelsel (kunnen meer- Overstorting dere bemalingsgebieden zijn). De gebeurtenis bestaande uit alle overstor- tingsperioden en overstortingspauzes, waar- Rioolbeheer/Rioleringsbeheer bij een overstortingspauze niet groter is dan Zorg voor het goed functioneren van de een bepaalde tijdsduur. riolering.

Gemeentelijk Rioleringsplan Haarlemmermeer 2021-2023 39

Rioolgemaal Straatkolk Bouwwerk met een inrichting voor het Ontvangconstructie met inlaat aan de boven- verpompen van water uit een riool. zijde voor het naar de riolering afvoeren van het op de weg gevallen neerslag. Rioolput Een put dienende voor inspectie, reiniging en Stedelijk watersysteem verbinding, de verandering van richting, van Voor het hydraulisch functioneren van het materiaal of van middellijn van het riool, riool wordt gebruik gemaakt van de ontwerp- alsmede voor de aansluiting van zijriolen en voorschriften van de Kennisbank Riolering. aansluitleidingen. We maken gebruik van bui08 met een herha- lingstijd van eens in de twee jaar. Bij deze bui Rioolheffing mag er geen water op straat berekend wor- Een betaling aan een overheid voor concrete den. Bij een neerslagintensiteit van 70 l/s/ha door de overheid als zodanig individueel is een waking van 0,3m vereist en in hoogte bewezen diensten ter dekking van de kosten gevoelige gebieden is bui 09 maatgevend; Bij verbonden aan het rioolbeheer, hemelwater- een clusterbui van 60mm/h wordt schade zo beheer en het beheer van grondwater. goed als mogelijk voorkomen (niet over de drempel) bij gebouwen en blijft de vitale infra- Rioolstelsel structuur begaanbaar voor hulpdiensten Samenstel van riolen en rioolputten voor de (maximaal 30cm water op straat). Bij inzameling en het transport van afvalwater. dergelijke buien heeft de riolering beperkte invloed en komt het op de inrichting van Rioolwater maaiveld aan voor de opvang en verwerking Verzamelnaam van alle soorten water die van het overtollige water. In de planperiode door een riool stromen: lekwater, hemel- van dit GRP wordt aangehaakt bij de water, bedrijfsafvalwater, huishoudelijk afval- ontwikkeling van een nieuwe ontwerprichtlijn water, drainwater, etc. volgens Stichting Rioned.

Riothermie Trottoirkolk Techniek om warmte uit de riolering terug te In de trottoirband aangebrachte ontvang- winnen. constructie met inlaat aan de wegzijde voor het naar de riolering afvoeren van de op de RWA-stelsel (Regenwaterafvoer) weg gevallen neerslag. Rioolstelsel alleen bestemd voor de inzame- ling en het transport van neerslag. Verhard oppervlak Alle verharde oppervlakken waarvan het Stelsel hemelwater wordt afgevoerd naar de riolering Aanduiding voor de wijze van inzamelen, of naar oppervlaktewater. gescheiden of gemengd en dergelijke. Vrijvervalriolering Een riolering waarbij het transport van riool- water plaatsvindt door de zwaartekracht.

Gemeentelijk Rioleringsplan Haarlemmermeer 2021-2023 40

Vuilemissie het oog op de aan het oppervlaktewater Het totaal aan stoffen (niet zijnde water) toegekende functies. Dit houdt in: de opti- geloosd uit een rioolstelsel op oppervlakte- male handhaving en ontwikkeling van de ge- water via overstorten. zondheid van de mens, het behouden of her- stellen van een zo natuurlijk mogelijke Vuilwaterriool verscheidenheid aan soorten planten en Riool alleen bestemd voor de inzameling en dieren en ecosystemen, het voorkomen van het transport van huishoudelijk- en bedrijfs- schade of hinder voor de landbouw en visserij, afvalwater, niet zijnde neerslag. de drinkwatervoorziening, bouwwerken etc.

Vuilwaterstelsel Waterkwaliteitsbeheerder Zie ‘afvalwaterstelsel’. Openbaar lichaam belast met de zorg voor de kwaliteit van het oppervlaktewater. Water-op-straat (WOS) Het verschijnsel tijdens hevige regenval dat of Waterkwantiteitsbeheer water uit de riolering op straat komt te staan De beheersing van de hoeveelheid opper- of dat regenwater niet in de riolering kan vlaktewater door het aan- en afvoeren van stromen als gevolg van onvoldoende afvoer- water en het in stand houden van de daarvoor capaciteit van de rioolbuizen. benodigde infrastructuur.

Waterkwaliteitsbeheer Waterkwantiteitsbeheerder De zorg voor de kwaliteit van het opper- Openbaar lichaam belast met de zorg voor de vlaktewater, inclusief de waterbodem, met kwantiteit van het oppervlaktewater.

Gemeentelijk Rioleringsplan Haarlemmermeer 2021-2023 41

8.2 Voorkeursvolgorde afvalwater en hemelwater en de zorgplichten rioolbeheer

Voorkeursvolgorde Afvalwater (Wm, artikel 10.29a.) Een bestuursorgaan houdt er bij het uitoefenen van een bevoegdheid krachtens deze wet, voor zover die bevoegdheid wordt uitgeoefend met betrekking tot afvalwater, rekening mee dat het belang van de bescherming van het milieu vereist dat in de navolgende voorkeursvolgorde: a. het ontstaan van afvalwater wordt voorkomen of beperkt; b. verontreiniging van afvalwater wordt voorkomen of beperkt; c. afvalwaterstromen gescheiden worden gehouden, tenzij het niet gescheiden houden geen nadelige gevolgen heeft voor een doelmatig beheer van afvalwater; d. huishoudelijk afvalwater en afvalwater dat daarmee wat biologische afbreekbaarheid betreft overeenkomt worden ingezameld en naar een inrichting als bedoeld in artikel 15a van de Wet verontreiniging oppervlaktewateren getransporteerd; e. ander afvalwater dan bedoeld in onderdeel d zo nodig na retentie of zuivering bij de bron, wordt hergebruikt; f. ander afvalwater dan bedoeld in onderdeel d lokaal, zo nodig na retentie of zuivering bij de bron, in het milieu wordt gebracht; g. ander afvalwater dan bedoeld in onderdeel d naar een inrichting als bedoeld in artikel 15a van de Wet verontreiniging oppervlaktewateren wordt getransporteerd.

Voorkeursvolgorde omgaan met hemelwater (NBW) De Commissie Waterbeheer 21ste eeuw heeft de trits vasthouden, bergen en afvoeren als leidend principe geïntroduceerd om afwenteling naar andere gebieden te voorkomen. Voor afstromend hemelwater in de riolering komt wordt de volgende voorkeursvolgorde toegepast: 1. benutten/hergebruik; 2. vasthouden/infiltreren; 3. bergen; 4. afvoeren naar oppervlaktewater.

Zorgplicht stedelijk afvalwater (Wm, artikel 10.33) 1. de gemeenteraad of burgemeester en wethouders dragen zorg voor de inzameling en het transport van stedelijk afvalwater dat vrijkomt bij de binnen het grondgebied van de gemeente gelegen percelen, door middel van een openbaar vuilwaterriool naar een inrichting als bedoeld in artikel 3.4 van de Waterwet; 2. in plaats van een openbaar vuilwaterriool en een inrichting als bedoeld in het eerste lid kunnen afzonderlijke systemen of andere passende systemen in beheer bij een gemeente, waterschap of een rechtspersoon die door een gemeente of waterschap met het beheer is belast, worden toegepast, indien met die systemen blijkens het gemeentelijk rioleringsplan eenzelfde graad van bescherming van het milieu wordt bereikt; 3. op verzoek van burgemeester en wethouders kunnen Gedeputeerde Staten in het belang van de bescherming van het milieu ontheffing verlenen van de verplichting, bedoeld in het eerste lid, voor: a. een gedeelte van het grondgebied van een gemeente, dat gelegen is buiten de bebouwde kom, en b. een bebouwde kom van waaruit stedelijk afvalwater met een vervuilingswaarde van minder dan 2000 inwonerequivalenten wordt geloosd; 4. de ontheffing bedoeld in het derde lid kan, indien de ontwikkelingen in het gebied waarvoor de ontheffing is verleend daartoe aanleiding geven, door Gedeputeerde Staten worden ingetrokken. Bij de intrekking wordt aangegeven binnen welke termijn in inzameling en transport van stedelijk afvalwater wordt voorzien.

Zorgplicht hemelwater (Waterwet, artikel 3.5) 1. de gemeenteraad en het college van burgemeester en wethouders dragen zorg voor een doelmatige inzameling van het afvloeiend hemelwater, voor zover van degene die zich daarvan ontdoet, voornemens is zich te ontdoen of zich moet ontdoen, redelijkerwijs niet kan worden gevergd het afvloeiend hemelwater op of in de bodem of in het oppervlaktewater te brengen; 2. de gemeenteraad en het college van burgemeester en wethouders dragen tevens zorg voor een doelmatige verwerking van het ingezamelde hemelwater. Onder het verwerken van hemelwater kunnen in ieder geval de volgende maatregelen worden begrepen: de berging, het transport, de nuttige toepassing, het, al dan niet na zuivering, terugbrengen op of in de bodem of in het oppervlaktewater van ingezameld hemelwater, en het afvoeren naar een zuiveringtechnisch werk.

Gemeentelijk Rioleringsplan Haarlemmermeer 2021-2023 42

Zorgplicht grondwater (Waterwet, artikel 3.6) 1. de gemeenteraad en het college van burgemeester en wethouders dragen zorg voor het in het openbaar gemeentelijke gebied treffen van maatregelen teneinde structureel nadelige gevolgen van de grondwaterstand voor de aan de grond gegeven bestemming zoveel mogelijk te voorkomen of te beperken, voor zover het treffen van die maatregelen doelmatig is en niet tot de zorg van het waterschap of de provincie behoort; 2. de maatregelen, bedoeld in het eerste lid, omvatten mede de verwerking van het ingezamelde grondwater, waaronder in ieder geval worden begrepen de berging, het transport, de nuttige toepassing en het, al dan niet na zuivering, op of in de bodem of in het oppervlaktewater brengen van ingezameld grondwater, en het afvoeren naar een zuiveringtechnisch werk.

Gemeentelijk Rioleringsplan Haarlemmermeer 2021-2023 43

8.3 Doelen, functionele eisen en meetmethoden

Doel Duurzame bescherming volksgezondheid Functionele eis Alle bebouwde percelen worden aangesloten op de riolering, tenzij een lokale behandeling van afvalwater doelmatiger is Maatstaf Aanwezigheid van een lozingspunt Meetmethode Controle bij nieuwbouw en verbouw

Doel Voorkomen van wateroverlast Functionele eis De afvoercapaciteit van het afvalwaterriool en hemelwaterstelsel moet voldoende zijn om afvalwater bij hevige neerslag te kunnen verwerken Maatstaf • Bij bui 08 uit de Kennisbank (Stichting Rioned), mag geen water op straat worden berekend; • Bij een neerslagintensiteit van 70 l/s/ha is een waking van 0,3m vereist; • In hoogte gevoelige gebieden is bui 09 maatgevend; • Bij een clusterbui van 60mm/h wordt schade zo goed als mogelijk voorkomen (niet over de drempel) bij gebouwen en blijft de vitale infrastructuur begaanbaar voor hulpdiensten (maximaal 30cm water op straat); • De ontwateringsdiepte van 0,7m onder wegpeil wordt niet vaker dan tweemaal per jaar gedurende meer dan een week overschreden Meetmethode Controle van rekenmodel bij voorkeur onderbouwd met meetgegevens

Doel Duurzame bescherming van natuur en milieu Functionele eis Emissie uit riool geen nadelige gevolgen voor gezond watersysteem Maatstaf Eisen volgend uit waterkwaliteitsspoor Meetmethode Locatie onderzoek om noodzaak ingreep bepalen met waterschap

Doel Voorkomen van hinder Functionele eis Gemeentelijk riolering is zodanig afgesloten dat overlast door stank wordt voorkomen Maatstaf Geen klachten door stank Meetmethode Klachtenregistratie

Doel Toekomstig gerichte (afval) waterketen Functionele eis Bij grootschalige renovaties wordt rekening gehouden met klimaatontwikkelingen, met innovaties en hergebruik van afvalstoffen

Gemeentelijk Rioleringsplan Haarlemmermeer 2021-2023 44

Maatstaf Toetsen aan ontwerpcriterium bui 09 of bui 10, klimaatbestendige maaiveld inrichting Meetmethode Toetsen in het ontwerpproces

Doel Klantvriendelijke en kosteneffectieve organisatie Functionele eis Accurate afhandeling van klachten, integrale aanpak projecten Maatstaf Responstijden, zo min mogelijk overlast in de buitenruimte Meetmethode Klachtenregistratie

Gemeentelijk Rioleringsplan Haarlemmermeer 2021-2023 45

8.4 Aanpassingen op de visuele inspectie- en classificatiemethodieken

Gemeentelijk Rioleringsplan Haarlemmermeer 2021-2023 46

Voor inspectie en beoordeling van riolering zijn de volgende Nederlandse en internationale standaarden het relevants: • NEN-EN 13508-21:2012 “Onderzoek en beoordeling van de buitenriolering Deel 1: Algemene eisen”; • NEN-EN 13508-2:2003+A1:2011 “Onderzoek en beoordeling van de buitenrioleirng Deel 2: Coderingssysteem bij visuele inspectie”; • NEN-EN 752:2017 “Buitenriolering - Rioolmanagement”; • “Leidraad voor het visueel inspecteren van de buitenriolering volgens NEN-EN 13508-2 (2019)” van Stichting RIONED; • “Classificeren van toestandsaspecten van rioolleidingen en –putten vastgelegd volgens NEN- EN 13508-2 (2019) van Stichting RIONED; • Beschrijving van het model GWSW-Rib en het bijbehorende uitwisselformaat GWSW.Ribx van Stichting RIONED

Gemeentelijk Rioleringsplan Haarlemmermeer 2021-2023 47

8.5 Afwegingskader Technische Maatregelen

Gemeentelijk Rioleringsplan Haarlemmermeer 2021-2023 48

8.6 Reactie hoogheemraadschap van Rijnland

Gemeentelijk Rioleringsplan Haarlemmermeer 2021-2023 49

Gemeentelijk Rioleringsplan Haarlemmermeer 2021-2023 50

Gemeentelijk Rioleringsplan Haarlemmermeer 2021-2023 51

Gemeentelijk Rioleringsplan Haarlemmermeer 2021-2023 52