raadsvoorstel

Onderwerp Conceptvisie Spaarnwoude Park 2040 Recreatieschap Spaarnwoude

Portefeuillehouder mr. Mariëtte Sedee-Schuitemaker steiler Alex Jansen Collegevergadering 11 februari 2020 Raadsvergadering Raadsvoorstelnummer 2020.0000334

1. Voorstel Collegebesluit(en)

Het college besluit de raad voor te stellen om: 1. in te stemmen met de bijgevoegde zienswijze met betrekking tot de concept Visie Spaarnwoude Park 2040 van het Recreatieschap Spaarnwoude.

2. Samenvatting Het bestuur van de Gemeenschappelijke Regeling Recreatieschap Spaarnwoude heeft op 4 december 2019 aan de raden en staten van de deelnemende gemeenten en provincie, de conceptvisie Spaarnwoude Park 2040: "Van groen buiten de stad, naar park binnen de steden" toegezonden (zie bijlagen bij dit raadsvoorstel). De gemeenteraad is gevraagd ten aanzien van de visie zijn zienswijze naar voren brengen.

3. Uitwerking 3.1 Wat willen we bereiken? We willen bereiken dat de gemeenteraad kennis neemt van de concept Visie Spaarnwoude Park 2040 en we willen de zienswijze van de raad kenbaar maken aan het bestuur van het Recreatieschap Spaarnwoude. Het Recreatieschap Spaarnwoude stak de afgelopen jaren veel energie in het professionaliseren van zijn organisatie en het op orde brengen van zijn begroting. Daarnaast maakte het schap samen met provincie, gemeenten, ondernemers, organisaties en bewoners een integrale gebiedsvisie met als stip op de horizon Spaarnwoude Park 2040: Een natuurrijk park tussen de grote steden. De Randstedelijke Rekenkamer had namelijk in 2017 geadviseerd om voor het gehele recreatiegebied Spaarnwoude een nieuwe integrale visie voor de ontwikkeling op langere termijn op te stellen. Daarmee ontstaat een kader en onderlegger voor besluitvorming over uitgaven en inkomstenwerving voorinrichting en beheer. Conceptvisie Spaarnwoude Park 2040 Recreatieschap Spaarnwoude Pagina 2

Het Algemeen bestuur van het Recreatieschap heeft de conceptvisie voor de ontwikkeling van Spaarnwoude tot Spaarnwoude Park vastgesteld en voor een reactie aan de raden en staten toegezonden. De visie is tot stand gekomen op basis van de input van een klankbordgroepvan ondernemers, organisaties, inwoners. Ook hebben raden- en statenleden op een raadplegende conferentie op 6 februari 2019 hun inbreng geleverd. Na vaststelling van de visie zal het recreatieschap in de tweede helft van 2020 een concreet meerjarig uitvoeringsprogramma met maatregelen en projecten vaststellen.

Het samenwerkingsverband en het gebied.

Wcrkinjsccbicd recreatieschap Spaarnwoude

.r

'AS'

Kerngegevens 7000 voetbalvelden 5 8 mln bezoekers 7.3 cijfer bezoekers

Het recreatiegebied Spaarnwoude is gelegen in de gemeenten Amsterdam, , en . De eerste boom voorde ontwikkeling van het recreatiegebied werd in 1970 door de samenwerkende gemeentelijke, provinciale en rijksoverheden geplant. Samen met de provincie Noord-Holland en de gemeenten Haarlem, Velsen, Haarlemmerliede en Spaarnwoude en Amsterdam, heeft de raad van Haarlemmermeer in 1971 besloten om deel te nemen in de Gemeenschappelijke Regeling voor het recreatieschap. Aanleiding voor deze bovengemeentelijke samenwerkingwas (en is) het belang om de landschappelijke buffer tussen de verstedelijkende gebieden open en vrij van woon- en bedrijfsbebouwingte houden. Daarnaast is belangrijk om deze te ontwikkelen en te beheren als recreatie- en natuurgebied voor de inwoners en bezoekers in de regio. Conceptvisie Spaarnwoude Park 2040 Recreatieschap Spaarnwoude Pagina 3

Doel van het recreatieschap is: - het bevorderen van een evenwichtige ontwikkelingvan de openluchtrecreatie; het tot stand brengen en bewaren van een evenwichtig natuurlijk milieu; het tot stand brengen en onderhouden van een landschap dat hierop is afgestemd.

Het werkingsgebied van de huidige regeling omvat ruim 6.000 ha, waarvan bijna 2.500 ha fysiek beheergebied, met een jaarlijks bezoek van bijna 6 miljoen recreanten. De participanten dragen gezamenlijk zorg voor het beheer en de ontwikkelingvan dit gebied. Voor Haarlemmermeer heeft de portefeuillehouder Recreatie en Grootschalig groen zitting in het Algemeen bestuurvan het schap. In Haarlemmermeer liggen de deelgebieden Houtrak en Dijkland, Mooie Nel, Park Zwanenburg, Groene Carré, Park Buitenschot, Plesmanhoek, Park Vijfhuizen, de Groene Weelde, Boseilanden en Park Zwaanshoek-noord en de fietsbruggen over de Ringvaart Haarlemmermeer bij Cruquius-Haarlem en bij Zwanenburg-Amsterdam.

3.2 Wat gaan we daarvoor doen? Het doel van de visie is het recreatiegebied Spaarnwoude te laten doorgroeien tot een veelzijdig en innovatief 'Spaarnwoude Park', om daarmee nog beter te kunnen inspelen op de behoefte van de regiobewoners op het gebied van recreatie, rust en natuur. De visie biedt een doorzicht op de toekomst van het recreatiegebied. Daarin zal zowel worden voorzien in behoud en ontwikkelingvan de natuur- en cultuurhistorische waarden (het Natuur Netwerk Nederland, de Stelling van Amsterdam, de stroombeddingvan het Oer-IJ) als in de groeiende recreatieve behoefte. De dóórontwikkeling en vernieuwing zal geleidelijk verlopen in de periode 2020-2030. Een deel van de uitvoering loopt ook nog doortot 2040. Het bezoekersaantal zou in deze periode, gelet op de verwachte bevolkingsaanwas in de regio, kunnen groeien van 6 miljoen naar 9 miljoen per jaar.

De belangrijkste thema's waar de Visie zich op richt zijn: 1. verrassender landschap (versterken landschappelijke openheid en de onderlinge verbindingen; het benadrukken van de historische structuren en objecten; meer variatie in beheer); 2. betere verbindingen (langzaam verkeer verbindingen met de dorpen en steden, buitenpoorten de stad uit, bij stations aan de randen van Spaarnwoude; betere interne circulatie van het autoverkeer); 3. wervende activiteiten (duidelijkere zonering in enerzijds kerngebieden die extra toeristisch- recreatief worden, en anderzijds gebieden waar het rustig blijft of wordt; verhalen van de geschiedenis van het gebied goed zichtbaar maken); 4. bredere sociale betrokkenheid (het aantrekken van meer ondernemers en initiatiefnemers, een grote nadruk op sociale betrokkenheid -inclusieve samenleving-, merkwaarde alsmede duurzaamheid en circulariteit).

De visie Spaarnwoude Park 2040 heeft het abstractieniveau van een Omgevingsvisie en sluit inhoudelijk aan op bestaande beleidsdocumenten voor het gebied van MRA, provincie en gemeenten. De daadwerkelijke inpassing van wenselijke nieuwe voorzieningen en activiteiten wil het Recreatieschap in de komende jaren in gezamenlijkheid bepalen met de direct betrokkenen (ondernemers, organisaties, inwoners). Dit zal vervolgens worden vastgelegd in een integraal inrichtingsplan of landschapsplan en waar nodig, in een gemeentelijk Omgevingsplan. Conceptvisie Spaarnwoude Park 2040 Recreatieschap Spaarnwoude Pagina 4

In Haarlemmermeer is bijvoorbeeld een beoogde ontwikkellocatie voor een recreatieve 'Buitenpoort', de omgeving van station Halfweg-Zwanenburg in het deelgebied Houtrak. Voorts zal voor de ring van recreatieschapsgebieden rond Hoofddorp de functievan recreatief uitloopgebied versterkt gaan worden.

Spaarnwoude Park 2040 meer ruimte voor topnatuur, buitenleven & activiteiten

ff

<»«*»« O" 4 tor'tii.wh tt

opm UxdwK^p «»» fic*r*rt>+4jae

De Haarlemmermeerse aandachtsgebieden in de visie Spaarnwoude Park 2040. • De Groene Weelde en omgeving. Het schap richt zich in de visie voor de Groene Weelde en aangrenzende gebieden, op de opwaardering van de entreegebieden aan de zuid en noordzijde, het uitbreiden van routes, realiseren van natuurspeelplaatsen en het versterken van het Natuur Netwerk Nederland (mede als uitruil voor andere locaties). Dit sluit goed aan op de functie van deze deelgebieden als recreatief uitloopgebied ook voor de nieuwe woonwijken Wickevoort en Cruquius zuid.

• Groene Carré. Voor het Groene Carré en omgeving richt het recreatieschap zich op het versterken en completeren hiervan als een robuustegroene buffer rondom Schiphol en de Polderbaan. Voorts richt het recreatieschap zich op het stimuleren van agrotoerisme en recreatieve routes door het open agrarisch en luchthavenlandschap. De doorlopende fietsroutes naar andere groengebieden zullen hier sterker worden gemaakt. Van belang is hierbij te zorgen voor een goede aansluitingvan het Carré en de routes naar Hoofddorp Noord en Badhoevedorp. Conceptvisie Spaarnwoude Park 2040 Recreatieschap Spaarnwoude Pagina 5

• Spaarnwoude Noord In dit oudste deel van het recreatiegebied liggen de grootste opgaven. Hier spelen komende jaren belangrijke keuzes in bereikbaarheid voor langzaam verkeer, auto en Hoogwaardig Openbaar Vervoer (buitenpoorten bij spoorstations vanuit de stad en Regio-net bushaltes). Het gaat hier om de vraag waar versterking dient plaats te vinden van de waarden in het Natuur Netwerk Nederland (NNN). Ook om de vraag hoe een betere zonering in deelgebieden te bereiken, waar uitbreiding van recreatieve voorzieningen en accommodaties mogelijk maken en goede aansluitingen op omliggende groengebieden verzorgen. Daarnaast zijn in dit oudere gebiedsdeel veel cultuurhistorische waarden in het landschap die om een opwaardering 'vragen'. Die waarden vormen aangrijpingspunten om de gewenste verbeteringen en ontwikkelingen op te enten (het betreft onder meer de oude dijken, de stroombedding van het Oer-IJ, de Stelling van Amsterdam). In dit deelgebied liggen de kleine noordelijke kernen van onze gemeente, waarvoor het van belang is om de kwaliteit van de leefomgeving te behouden en waar mogelijk te verbeteren.

De ligging van gebied Spaarnwoude in het NNN zorgt voor afspraken welke natuurwaarden in Spaarnwoude gelden of kunnen uitgroeien. De uitvoering van de visie leidt tot meer ecologische variatie en onderscheid waar groenvoorzieningen inmiddels (of potentieel) intrinsieke natuurwaarden hebben, waar groen een parkfunctie heeft (beeldkwaliteit / esthetische waarde) en waar het groen ten dienste staat van het recreatieve gebruik.

Zienswijze Haarlemmermeer • Mede door de goede inhoudelijke afstemming in het afgelopen jaar en de actieve inbreng daarbij van onze bestuurders en raadsleden, sluit de visie Spaarnwoude Park 2040 goed aan bij ons gemeentelijk beleid voor landschap, recreatie en het integrale omgevingsbeleid zoals verwoord in de Omgevingsvisie. • We zijn positief over de ambitie en het enthousiasme die uit de conceptvisie naar voren komen om het recreatie- en natuurgebied in de komende decennia te verbeteren en geschikt te houden en te maken voor huidige en komende generaties van bezoekers. • Met name in het noordelijkgebied Spaarnwoude zal aan de randen een verdere ontwikkeling van recreatieve voorzieningen gaan plaatsvinden. Er dient voor gezorgd te worden dat daarbij ook een meerwaarde voorde noordelijke kleine kernen ontstaat voor recreatie in de directe woonomgeving en verbetering van het omringende landschap. Bij die ontwikkeling dienen gelijktijdig zodanige infrastructurele maatregelen te worden getroffen dat verhoging van de verkeersdrukte in de kleine kernen wordt voorkomen. • Gezien de lange uitvoeringsperiode van de Visie Spaarnwoude Park 2040 en het advies van de Randstedelijke Rekenkamer (2017) over duurzaam bestuurlijk commitment voor het schapsgebied, vinden wij het belangrijk dat er continuïteit is in de intergemeentelijkegovernance, de gezamenlijke financiering en de uitvoeringsorganisatie.

3.3 Wat mag het kosten? Aan het vaststellen van de Visie Spaarnwoude 2040 zijn geen financiële gevolgen verbonden.

Uitvoering visie De visie Spaarnwoude Park 2040 zal de komende maanden worden uitgewerkt in een uitvoeringsprogramma voor maatregelen en projecten, inclusief een financiële vertaling in inkomsten en uitgaven, voor de komende vijfjaar. Hier zal het Algemeen bestuur medio 2020 een besluit over nemen in afstemming met de gemeenten en provincie. Conceptvisie Spaarnwoude Park 2040 Recreatieschap Spaarnwoude Pagina 6

Naast opbrengsten uit exploitaties door ondernemers en subsidies uit Klimaatakkoord, Green Deals, provinciaal Programma Groen, leidt uitvoering van de visie vooral ook tot immateriële baten: beter leefklimaat, hogere natuurwaarden, meer welzijn en ruimte voor ontspanning voor bewoners en bezoekers.

De eventueel benodigde aanvullende participantenbijdragen voor de uitvoering (van de provincie en gemeenten volgens de verdeelsleutel) zullen in het uitvoeringsprogramma worden onderbouwd. Besluitvorming hierover is voor 2020 en 2021 niet aan de orde. Ons financieel meerjarenbeeld staat onder druk. Vanuit dat perspectief zullen wij voor de periode daarna een eventuele extra bijdrage meenemen in de integrale afweging bij de Voorjaarsrapportage 2021.

3.4 Wie is daarvoor verantwoordelijk? De gemeenteraad is verantwoordelijk voor het geven van een zienswijze op de concept Visie Spaarnwoude Park 2040. Het college is verantwoordelijk voor de voorbereiding, besluitvorming en uitvoeringvan besluiten. Voor de uitvoeringvan genoemde onderdelen is de wethouder Recreatie en Grootschalig groen het eerste aanspreekpunt binnen het college.

3.5 Welke overige relevante informatie is beschikbaar? Na ontvangst van de zienswijzen door de raden en staten van de deelnemende gemeenten en provincie, zal de Visie Spaarnwoude Park 2040 op 7 mei 2020 definitief worden vastgesteld door het Algemeen bestuur van de Gemeenschappelijke Regeling Recreatieschap Spaarnwoude.

3.6 Wanneer en hoe zal de raad/het college over de voortgang worden geïnformeerd? De raad ontvangt de vergaderstukken van het Algemeen bestuurvan het recreatieschap en wordt zo regulier geïnformeerd over de voortgang. Jaarlijks worden de financiële stukken van het Recreatieschap ter behandeling aan de raad voorgelegd, hierin is de uitvoeringvan de Visie opgenomen en financieel vertaald. Wij zullen de raad afzonderlijk informeren over projecten die de komende jaren in Haarlemmermeer worden uitgevoerd.

3.7 Wat betekent dit voor de Metropoolregio Amsterdam (MRA)? In de gemeenschappelijke regeling Recreatieschap Spaarnwoude nemen de provincie Noord- Holland en de vier gemeenten Velsen, Haarlem, Haarlemmermeer en Amsterdam deel. Recreatiegebied Spaarnwoude is als grootschalig groen- en recreatiegebied een onmisbaar en duurzaam onderdeel van de Metropoolregio Amsterdam. De Visie voor de toekomstvan het recreatieschapsgebied als gebiedsdeel van het metropolitane landschap, sluit aan bij het beleid voor het landschap op MRA niveau. Bij het uitwerken van de schapsvisie moet rekening worden gehouden met het behoud en versterking van het Natuur Netwerk Nederland (de ecologische hoofdstructuur), waarin het schapsgebied sinds 2013 gelegen is. Conceptvisie Spaarnwoude Park 2040 Recreatieschap Spaarnwoude Pagina 7

Bijlage(n): 1. Aanbiedingsbrief aan raden en staten 2. Concept visie Spaarnwoude Park 2040 3. Overzicht analyse vigerende beleidsstukken 4. Brief zienswijze