noord-hollands archief n a

Jaarverslag 2012 h Inhoudsopgave

Bezoek aan het Noord-Hollands Archief ...... 1 Nader toegankelijk maken ...... 10 Bestuur ...... 1 Acquisitie, relatiebeheer en zakelijke dienstverlening. 11 Beleid – Bezuinigingen ...... 2 Beeldmateriaal ...... 12 Meerjarenbeleidsplan ...... 2 Bibliotheekmateriaal...... 13 Samenwerking ...... 2 Vervreemding ...... 13 Personeel ...... 3 Toegankelijk maken archieven ...... 13 Ondernemingsraad ...... 4 Fotografie ...... 15 Gebouwen...... 4 Digitalisering ...... 15 ICT ...... 5 Materieel beheer...... 16 Financiën ...... 5 Inspectie ...... 16 Communicatie en marketing...... 6 E-depot ...... 18 Dienstverlening ...... 6 Stichting Provinciale Atlas Noord-Holland...... 19 Digitaal bezoek ...... 7 Stichting Vrienden van het Noord-Hollands Archief. . 19 Publieksactiviteiten...... 8 Feiten en cijfers...... 20 Educatie...... 10

Colofon Noord-Hollands Archief Postbus 3006 Eindredactie: Esther van Velden 2001 DA Vormgeving: Mediabureau Haarlem www.noord-hollandsarchief.nl Druk: Drukkerij Damen [email protected] Oplage: 300

Locatie Jansstraat Locatie Kleine Houtweg Juli 2013 Jansstraat 40 Kleine Houtweg 18 2011 RX Haarlem 2012 CH Haarlem Reacties op dit jaarverslag kunt u mailen naar 023 - 517 27 00 023 - 517 27 00 [email protected].

Voorzijde: Het volledig verbouwde en gerestaureerde gebouwencomplex van het Noord-Hollands Archief aan de Kleine Houtweg 18 werd eind 2012 officieel geopend. Foto: Paul Maessen. n h a Bezoek aan het Noord-Hollands Archief

In 2012 bezochten 13.482 mensen de Janskerk, Bestuur §§ mw. drs. M.L. (Margreeth) Pop-Jansen het publiekscentrum van het Noord- Rijk/OCW Hollands Archief, voor tentoonstellingen, Het Noord-Hollands Archief, formeel §§ mw. dr. B.M.A. (Boudien) de Vries evenementen, rondleidingen, educatieve Regionaal Historisch Centrum (RHC) in Rijk/OCW activiteiten of voor het gebouw zelf. In 2011 Noord-Holland, is een gemeenschappelijke §§ wethouder dhr. W. (Wim) Westerman waren dat er 14.398. Het bezoek aan het regeling met als partners het Rijk (ministe- Gemeente Noord-Hollands Archief voor deze doelein- rie van OCW) en de gemeenten Haarlem en §§ wethouder dhr. P. (Pieter) Heiliegers den daalde dus (-6 %). Velsen. Gemeente Haarlem §§ burgemeester dhr. mr. B. B. (Bernt) Ook het bezoek aan de studiezalen daalde Het Noord-Hollands Archief heeft ten aan- Schneiders Gemeente Haarlem en wel met 10% naar 9.008 (2011: 10.004). In zien van het archiefbeheer dienstverlenings- totaal komt daarmee het aantal bezoeken aan overeenkomsten afgesloten met de gemeen- Halverwege het verslagjaar trad de het Noord-Hollands Archief op 22.490 (2011: ten Aalsmeer, Beverwijk, Bloemendaal, Haarlemse wethouder van Cultuur, P. (Pieter) 24.402). Dat betekent een daling ten opzichte Haarlemmerliede en Spaarnwoude, Heiliegers, terug. Zijn plaats werd ingeno- van 2010, maar nog steeds ruim boven de , Heemskerk, Heemstede, men door wethouder C. (Cornelis) Mooij, die doelstelling van het meerjarenbeleidsplan Uitgeest, Uithoorn en Zandvoort. Verder in de bestuursvergadering van 17 oktober van 20.000 bezoeken. is de directeur van het Noord-Hollands 2012 werd geïnstalleerd. In overeenstem- Archief benoemd als archivaris bij de ming met de daartoe gestelde bepalingen Het totaal aantal bezoeken aan de eigen web- Veiligheidsregio Kennemerland (VRK), de in de gemeenschappelijke regeling trad de sites (inclusief Digitale Stamboom) bedroeg Milieudienst IJmond, de gemeenschappelijke directeur van het Noord-Hollands Archief, ruim 565.000 (2011: 1.067.000). De enorme belastingdienst Cocensus en de Regiopolitie drs. L. (Lieuwe) Zoodsma, op als secretaris van daling komt doordat na ingebruikname van Kennemerland. het bestuur. een nieuw statistiekprogramma op Digitale Stamboom, de bezoekcijfers terugvielen naar Het bestuur van het Noord-Holland Archief Het bestuur kwam voor de reguliere vergade- een vijfde ten opzichte van voorheen. Het is bestaat uit zes leden: drie leden namens het ringen drie keer bijeen op 11 april, 11 juli en niet mogelijk te achterhalen waardoor het Rijk, benoemd door de minister van OCW, 17 oktober 2012. De jaarlijkse algemene over- verschil in de metingen veroorzaakt wordt, twee leden namens de gemeente Haarlem, legvergadering van de Ondernemingsraad omdat het vorige statistiekprogramma niet waaronder q.q. de burgemeester als voorzit- van het Noord-Hollands Archief met de meer beschikbaar is. ter en één lid namens de gemeente Velsen. directeur, waar zoals gebruikelijk een verte- Per 1 januari 2012 kende het bestuur de vol- genwoordiger van het bestuur bij aanwezig gende samenstelling: was, vond plaats op 28 september in het §§ mw. B.J. (Boudien) Glashouwer RE RI CISA bijzijn van het rijksbestuurslid mevrouw Rijk/OCW B.M.A. (Boudien) de Vries. n h a 1 Beleid – Bezuinigingen Meerjarenbeleidsplan vinciaal, regionaal en lokaal niveau werd samenwerking gezocht, zowel met collega- Na een eerste overleg van de partners in de Het vorige meerjarenbeleidsplan van het archiefinstellingen als met andere cultuur- gemeenschappelijke regeling over de voor- Noord-Hollands Archief besloeg de perio- historische en culturele instellingen. Deze genomen bezuinigingen in het najaar van de 2007-2010. Gezien de onzekerheid over samenwerking leverde in veel gevallen wel, 2011 bereikten de partners in het tweede door te voeren bezuinigingen en de daar- maar helaas niet altijd, de meerwaarde op overleg op 22 februari 2012 een definitieve mee samenhangende inperking van taken die de investering in mensen en middelen overeenstemming. Op basis van een notitie en werkzaamheden werd al in 2010, in over- vanuit het Noord-Hollands Archief recht- (opgesteld door de directeur van het Noord- leg met bestuur en partners, besloten om vaardigde. Hollands Archief) waarin de mogelijkheden de werkzaamheden ten behoeve van een werden geïnventariseerd om te komen tot nieuw meerjarenbeleidplan voorlopig op te Vooruitlopend op de nieuwe koers die in een verhoging van de inkomsten en tot een schorten. Toen de rook over de bezuinigin- het meerjarenbeleidsplan zal worden vastge- verlaging van de uitgaven en een eerdere gen in het voorjaar van 2012 definitief was legd, is besloten de inzet vanuit het Noord- notitie over de wettelijke en niet-wettelijke opgetrokken en de afgesproken kortings- Hollands Archief binnen de Stichting Erf- taken van een archiefinstelling, werden de percentages waren verwerkt in de begroting goed Haarlem te beëindigen. Met uitzon- partners het eens over het toestaan van een voor 2013, zijn ook de werkzaamheden ten dering van de zeer succesvolle activiteiten differentiatie in kortingspercentages per behoeve van de realisatie van een nieuw binnen de educatieve werkgroep van de partner. meerjarenbeleidsplan gestart. Stichting zullen alle andere taken en werk- zaamheden vanuit het Noord-Hollands Er werd vastgesteld dat het Rijk/OCW een Onder de energieke en deskundige leiding Archief de komende tijd worden afgebouwd. korting op de bijdrage doorvoert van 2,6% van organisatieadviseur Daan Hertogs is (inclusief overheveling bijdrage provin- een intensief voorbereidingstraject van start De vruchtbare samenwerking op natio- cie Noord-Holland), de gemeente Haarlem gegaan, waarbij managementteam en mede- naal niveau met de tien andere Regionaal van 10% (waarbij de gebouwencomponent werkers alle gelegenheid en kansen werd Historische Centra en het Nationaal Archief uitdrukkelijk buiten het bezuinigings- geboden om mee te denken over het beleid en werd in de loop van 2012 verder geïnten- kader werd gebracht) en de gemeente de ambities voor de beleidsperiode 2013-2016. siveerd. In dit verband dient met name de Velsen van 5%. De korting op de bijdra- Het meerjarenbeleidsplan zal in de eerste intensieve samenwerking bij de ontwikke- gen van de respectieve partners bedraagt maanden van 2013 worden geschreven door ling van het e-Depot genoemd te worden; het met deze overstemming met ingang van Margreet Windhorst en geïllustreerd door de in ontwikkeling zijnde digitaal depot voor de 1 januari 2013 in totaal een bedrag van bekende Haarlemse illustrator Eric J. Coolen. opslag en het beheer van digitale archieven € 190.000,-. Dit bedrag is direct verwerkt en collecties. Ook in 2012 participeerde het in de begroting voor 2013. De bezuinigings- Samenwerking Noord-Hollands Archief weer met twee staf- plannen en de begroting voor 2013 werden leden in de landelijke Stuurgroep e-Depot tijdens de bestuursvergadering van 11 juli In het verleden heeft het Noord-Hollands en leverde zij de voorzitter en een aantal 2012 definitief vastgesteld. Archief veel geïnvesteerd in diverse samen- projectleden voor de onder de Stuurgroep werkingsverbanden. Op nationaal, pro- ressorterende Werkgroep Voorbereiding n h a 2 Jong (Personeelsfunctionaris) voor een uit- wisseling met Simone Beemsterboer (HRM Adviseur) naar de gemeente Hollands Kroon in Anna Paulowna. Simone Beemsterboer is vervolgens in vaste dienst gekomen voor 24 uur per week.

Gedurende het jaar werd de organisatie versterkt door twee uitzendkrachten die in 2011 ook al als medewerker voor het Noord- Hollands Archief werkten, te weten Jan van der Male en Harco Gorter. Stagiaire Joanne ter Veen van de Reinwardt Academie werk- te gedurende drie maanden aan een aan- tal educatieve projecten binnen de afdeling Publieksdiensten.

Van maart tot eind juni werkte Bernard Medewerkers van het Noord-Hollands Archief in de druivenkwekerij in Delft tijdens het Mantel, archiefinspecteur van Het Utrechts personeelsuitstapje. Archief, in het kader van een re-integra- Implementatie e-Depot (WVI). Personeel tietraject op tijdelijke basis bij het Noord- Het Noord-Hollands Archief leverde in Hollands Archief. 2012 wederom personele inzet voor zowel In 2012 bleef de formatie van het Noord- het bestuur als voor de werk- en project- Hollands Archief met 44 fte gelijk aan die De gemeentelijk archiefinspecteur van het groepen van de Branchevereniging van van het jaar daarvoor. De gemiddelde bezet- Noord-Hollands Archief, Stinie Francke, Archieven in Nederland (BRAIN). Ten ting daalde gedurende het jaar van 44 naar was sinds mei 2011 voor twee dagen per behoeve van de afbouw van de Stichting 42 medewerkers. Het totale aantal in- en week gedetacheerd bij het Regionaal Archief Archiefprogrammatuur (STAP) en de ver- externe vrijwilligers daalde naar gemiddeld Leiden. In deze periode werd zij bij het dere opbouw en inrichting van het nati- 120 personen. Noord-Hollands Archief vervangen door onale programma voor genealogische Herman Bongenaar, die met ingang van data WieWasWie, leverde het Noord- In de loop van het jaar 2012 namen drie col- februari 2012 zijn werkzaamheden voor het Hollands Archief bestuurlijke capaciteit. lega’s afscheid. Jos Fielmich (stadsfotograaf) Noord-Hollands Archief beëindigde. en Peter Skokan (conserveringsadviseur) gin- gen met pensioen. Ook Aukje Nolten besloot Personeelsvereniging ‘Kleine Jans’ organi- haar deeltijdbaan bij het Noord-Hollands seerde op 31 maart een rondwandeling door Archief te beëindigen. In 2012 vertrok Rob de Halfweg op uitnodiging van de Historische n h a 3 vereniging Halfweg. Op maandag 21 mei vond Gedurende 2012 is zes maal regulier overleg Webbers op. Het gebouw fungeert als stu- het jaarlijkse personeelsuitstapje naar Den gevoerd met de bestuurder of zijn plaatsver- diezaal en omvat daarnaast kantoorvertrek- Hoorn en Delft plaats. Er werd onder andere vanger. De geplande algemene overlegverga- ken voor de medewerkers van het Noord- een druivenkwekerij bezocht. Het traditio- dering werd op 28 september 2012 gehouden. Hollands Archief, een afgescheiden werk- nele kerstdiner met aanwezigheid van een Hierbij was Boudien de Vries als bestuurslid ruimte voor vrijwilligers en een pauzeruimte aantal bestuursleden, werd deze keer op don- van het Noord-Hollands Archief aanwezig. voor medewerkers, vrijwilligers en bezoe- derdag 20 december gehouden in de sfeervolle Er is één achterbanberaad gehouden, waarin kers. Het ontwerp voor de verbouwing is van Janskerk. onder andere de verbouwing van de locatie de hand van Happel Cornelisse Verhoeven Kleine Houtweg uitvoerig besproken werd. Architecten uit Rotterdam. Het meubilair in Ook dit jaar organiseerde het Noord- Daarnaast is er in 2012 twee keer overleg de studiezaal is eveneens ontworpen door dit Hollands archief weer een vrijwilligers- geweest met de bedrijfsarts. jonge architectenbureau. uitje om alle vrijwilligers te bedanken voor de inzet. Op maandag 8 oktober namen De belangrijkste zaken die in 2012 speelden, Van het depotgebouw werd het dak ver- 70 vrijwilligers deel aan een rondleiding zijn: nieuwd en werden de buitengevels gereinigd bij de Philharmonie en het diner in de • Verbouwing locatie Kleine Houtweg en opnieuw gevoegd. Tevens werden het res- Commandeurszaal van de Janskerk. • Bezuinigingen tauratieatelier en enkele kantoorvertrekken • ICT-facilitering verbouwd en werden een opvang- en een Ondernemingsraad • Meerjarenbeleidsplan quarantaineruimte voor archieven gecreëerd. • Wijziging arbodienst De Ondernemingsraad (OR) van het Noord- • Werkklimaat locatie Jansstraat Het monumentale voorgebouw, dat in de Hollands Archief bestond aan het begin van • Ontruimingsplan periode 1872-1874 is gebouwd als doopsge- het jaar uit Marcel Leechburch Auwers (voor- • Herhalingsoefening AED zind weeshuis, werd gerestaureerd en ver- zitter) Gerda Houweling (vicevoorzitter) en • Schoonmaakbedrijf bouwd naar een ontwerp van restauratie- Marian de Haan (secretaris). architect Marcel van Dijk uit Leiden. Dit Gebouwen voorgebouw zal worden onderverhuurd Wegens het aflopen van de termijn werden er aan Stichting Hart, de instelling waarin het verkiezingen uitgeschreven voor een nieuwe Op donderdag 8 november werd het volledig Muziekcentrum Zuid-Kennemerland, de OR. Aangezien het aantal kandidaten gelijk verbouwde en gerestaureerde gebouwen- Volksuniversiteit Haarlem en Haarlem-art was aan het aantal plaatsen, werden de kan- complex van het Noord-Hollands Archief zijn opgegaan. didaten geacht te zijn verkozen. Per 12 april aan de Kleine Houtweg 18 officieel geopend trad de nieuwe OR aan, bestaande uit Gerda door de heer J.W. Remkes, commissaris van Projectmanager van de hele verbou- Houweling (voorzitter), Roland Bisscheroux de Koningin in Noord-Holland. wingsoperatie was Henk Hegeman van de (vicevoorzitter) en Marcel Leechburch Auwers Rijksgebouwendienst, de eigenaar van het (secretaris). Onder dankzegging heeft Marian De middenbouw werd het meest ingrijpend gebouwencomplex aan de Kleine Houtweg 18. de Haan haar taak als secretaris beëindigd. verbouwd en kreeg bovendien een nieuwe voorgevel. Als bouwcoördinator trad Jacques n h a 4 De vernieuwde studiezaal op de lokatie Kleine Houtweg werd op 4 september 2012 weer in gebruik genomen. Foto: Karin Borghouts.

ICT Financiën van het e-Depot en de virtuele studiezaal en het adviseren van de aangesloten gemeenten De facilitering van de ICT-infrastructuur ging Het boekjaar 2012 resulteerde in een posi- op het gebied van digitalisering en archie- op 1 december over van de ICT-afdeling van tief exploitatieresultaat van € 342.427,-. De ven. Over de periode 2013-2016 zal voor deze de gemeente Haarlem naar SET ICT Services belangrijkste oorzaak hiervan was het afron- activiteiten gemiddeld € 75.000,- per jaar uit Amsterdam. De verwevenheid met het den van de verbouwing van de locatie Kleine worden uitgetrokken. netwerk van de gemeente Haarlem is opge- Houtweg. De kosten bleven binnen budget, heven en het Noord-Hollands Archief heeft zodat een reserve voor tegenvallers is vrijge- Met ingang van 2012 ontvangt het Noord- een volledige eigen ICT-omgeving gekregen. vallen ten gunste van het resultaat. Hollands Archief een financiële bijdrage van Een ingrijpende operatie die dankzij de inzet de provincie Noord-Holland voor het beheer van alle betrokken bedrijven en instellingen Aan het bestuur van het Noord-Hollands van de provinciale archieven. Deze bijdrage en zorgvuldige voorbereiding van onze ICT- Archief is voorgesteld om een bedrag van ging gepaard met een korting op de bijdrage collega’s binnen de gestelde planning kon € 300.000,- te noteren als bestemmingsre- die het Noord-Hollands Archief ontvangt worden uitgevoerd. serve met als doel het verder ontwikkelen van het Rijk. n h a 5 Communicatie en marketing uur open (2011: 1.835), waarvan 210 buiten De in 2011 ingezette verschuiving in de ver- kantooruren (2011: 195). De openstelling van deling van de bezoekers over de drie loca- De communicatieadviseur verzorgde de de studiezaal op de locatie Kleine Houtweg ties zette door, vermoedelijk als gevolg van communicatie rondom diverse publieksac- was beperkt in verband met de verbouwing de verdere beperking van de openstelling tiviteiten, zoals tentoonstellingen en evene- aldaar. Vanaf 1 januari waren in principe nog op de Kleine Houtweg. Het aandeel van de menten. Daarnaast verschenen er een aantal maar vier studiezaalplaatsen beschikbaar en Jansstraat steeg naar 86% (2011: 83%) en het digitale nieuwsbrieven en was er veelvuldig konden de bezoekers alleen na het maken aandeel van de Kleine Houtweg daalde naar contact met het publiek via social media. van een afspraak rekenen op een plaats. Van 1 13% (2011: 15%). De locatie Raadhuisplein, Het twitteraccount @nharchief telde aan het mei tot en met 31 augustus was de studiezaal Hoofddorp trok 1% van de bezoeken (2011: eind van 2012 1390 volgers en de bedrijfs- geheel gesloten en konden stukken berus- 2%). Van de transportservice van stukken pagina op Facebook 448 zogenoemde likes. tend op de locatie Kleine Houtweg alleen in voor bezoekers tussen de beide locaties in Door diverse persberichten en perscontacten zeer beperkte mate op de locatie Jansstraat Haarlem werd naar schatting één à twee keer werd in zowel gedrukte als digitale media geraadpleegd worden. Op 4 september werd in de week gebruik gemaakt. aandacht besteed aan de werkzaamheden en de fraai gerenoveerde en heringerichte stu- activiteiten van het Noord-Hollands Archief. diezaal weer volledig opengesteld en konden De verschuiving van genealogisch naar de bezoekers terecht van dinsdag tot en met andersoortig onderzoek is al sinds 2007 gaan- Op verzoek van het Noord-Hollands Archief vrijdag van 9.00-17.00 uur. de en ging gestaag verder in 2012. Het aan- maakte een extern bureau een expertana- deel genealogie in het totaal aantal bezoeken lyse van de website van het Noord-Hollands De bezoekcijfers waren als volgt: daalde naar 39% (2011: 41%). Nog opvallender Archief. Hieruit kwam naar voren dat de 2012 2011 is de daling van het absolute aantal bezoe- website sterk is verouderd en aan vervan- Bezoekers 2.922 3.314 ken voor genealogisch onderzoek. Dat aantal ging toe is. Dit staat op de planning voor Bezoeken 9.008 10.004 daalde van 4.101 in 2011 naar 3.467 in 2012, 2013/2014. ofwel met 15%. Het aantal bezoekers voor Na de stijging in 2011 was er dit jaar sprake genealogisch onderzoek daalde vergelijkbaar Er verscheen in 2012 geen enkele aflevering van een daling van het aantal bezoeken met met 13%. De daling van het genealogisch van het blad ‘NHA Nieuws’ door uiteenlo- 10%, terwijl het aantal bezoekers daalde met onderzoek in de studiezaal is een gevolg pende omstandigheden, waaronder de door- 12%. De daling is voor ongeveer een kwart van het feit dat het Noord-Hollands Archief gevoerde bezuinigingen en grote tegenslag toe te schrijven aan de tijdelijke sluiting inmiddels verreweg het grootste deel van de bij de redactionele werkzaamheden. De digi- van de locatie Kleine Houtweg. Het bezoek genealogische data online heeft staan. taal verschijnende ‘Personeelsinfo’, bedoeld aan de locatie Jansstraat daalde met ruim voor de interne informatievoorziening, 7%, wat vermoedelijk een goede indicatie is Ook het bezoek voor andere onderzoeksdoelen kwam dit jaar in totaal acht keer uit. van de eigenlijke daling van het bezoek. De liep terug na een aantal jaren in de lift gezeten respectieve aandelen van de ondiepe gravers te hebben. Het aantal bezoeken daalde van Dienstverlening (eenmalig bezoek) en de diepe gravers (her- 5.308 naar 5.053, ofwel met 5%. Opvallend is halingsbezoek) bleven gelijk aan 2011: 21% dat het aantal bezoekers beduidend sneller De studiezalen waren in 2012 in totaal 1.842 tegen 79%. daalde, namelijk met 13%. Het omgekeerde n h a 6 verschijnsel, c.q. minder bezoeken per bezoe- Digitaal bezoek en de beeldbank zagen een groei van 24% ker, zou verklaard kunnen worden doordat van het bezoek en tonen dat de belangstel- het onderzoek steeds beter via de website kan De ontwikkeling en implementatie van ling nog steeds groeit. De eind 2011 gestarte worden voorbereid, maar dat is hier dus niet de virtuele studiezaal werd in 2012 verder beschikbaarstelling van kranten speelt hier van toepassing. En dan zouden de cijfers dui- getemporiseerd in afwachting van duidelijk- ongetwijfeld een rol. den op een daling van de belangstelling voor heid over de financiële toekomst van het archiefonderzoek, maar het is nog wat vroeg Noord-Hollands Archief en in aansluiting Het aanbod op de websites werd uitgebreid om hier conclusies aan te verbinden. daarop de opstelling van een nieuw meerja- met ruim 170.000 akten burgerlijke stand renbeleidsplan. in Genlias en Digitale Stamboom. Daarmee Schriftelijk staan nu ruim 1,6 miljoen akten online In 2012 werden in totaal 1.779 verzoeken om De deelname in externe internetplatforms (2011: 1,4 miljoen). In totaal heeft het Noord- inlichtingen, reproducties en uitleningen werd voortgezet, namelijk in Digitale Hollands Archief nu ruim 7,1 miljoen per- afgehandeld, waarmee ruim 3.500 brieven en Stamboom, Genlias, WatWasWaar, archie- soonsrecords online (2011: 6,5 miljoen). mails gemoeid waren (2011: 3.029), een groei ven.nl en Oneindig Noord-Holland. In de van circa 15%. Een voortzetting van de stij- loop van het jaar werd de overgang gere- Het aantal online geplaatste archieftoegan- gende trend van de afgelopen jaren, zij het aliseerd naar het nieuwe genealogische gen werd uitgebreid naar 1.663 (2011: 1.439) en dat de groei wat afvlakt. Met name de afhan- internetplatform WieWasWie, een samen- het aantal online beelden naar ruim 184.000 deling van verzoeken om inzage in beperkt smelting van Genlias, Digitale Stamboom (2011: 170.000). Met die laatste kwamen onder openbare archieven kost veel tijd. en andere platforms. WieWasWie ging begin meer de collecties van de fotografen van het juli in de lucht en op 31 december waren de stedelijk leven in Haarlem, Willem Zilver Externe uitleningen data uit Digitale Stamboom en het meren- Rupe en Toon Vrenegoor, de manuscript- Er werden 179 objecten uitgeleend voor ten- deel van de data uit Genlias gemigreerd naar kaarten en de portretten uit de Kennemer toonstellingen, beduidend meer dan in 2011 WieWasWie. Atlas en de topografische tekeningen van (88). Daarnaast werden 132 (2011: 151) uitle- Maarten Oortwijn uit de Provinciale Atlas ningen van archiefbescheiden afgehandeld, Het totaal aantal bezoeken aan de eigen web- van Noord-Holland beschikbaar op internet. waarvan 55 (2011: 140) aan de archiefvormers sites (inclusief Digitale Stamboom) bedroeg van wie de archiefbescheiden afkomstig zijn ruim 565.000, een daling van 43% ten opzich- De content in de krantenviewer werd (zgn. administratieve uitleningen). Er is dus te van de 1.067.000 van 2011. Deze daling komt uitgebreid met vijf lokale kranten: Het sprake van een scherpe daling in die categorie geheel voor rekening van Digitale Stamboom Haarlemsch Advertentieblad (1879-1905), Het uitleningen. waarin, na de ingebruikname van een nieuw Bloemendaalsch Weekblad (1907-1941), De statistiekprogramma, de bezoekcijfers terug- Zondagsbode voor Zandvoort en Aerdenhout vielen naar een vijfde ten opzichte van voor- (1912-1918), Bloemendaal’s editie (1925-1929) heen. Het is niet mogelijk het verschil in de en De Eerste Heemsteedsche Courant (1928- metingen te analyseren en verklaren, aan- 1938, 1940). gezien het oude statistiekprogramma niet meer beschikbaar is. De algemene website n h a 7 Verder werden adresboeken van Aalsmeer uit de periode 1925-1988 en van Haarlem uit de periode 1859-1915 online gezet, evenals The Dutch Dickensian (1959, 1961-2010), het tijdschrift van The Haarlem Branch of the Dickens Fellowship.

Publieksactiviteiten

In 2012 bezochten 13.482 mensen de Janskerk, het publiekscentrum van het Noord-Hollands Archief, voor tentoonstellingen, evenementen, rondleidingen, educatieve activiteiten of het gebouw zelf. In 2011 waren dat er 14.398, wat een daling betekent (-6%). De daling zat vooral in het bezoek aan evenementen, met name door het niet organiseren van de themadag. Hier werd toe besloten omdat de kosten van Lieuwe Zoodsma (directeur van het Noord-Hollands Archief, Pieter Heiliegers (wethouder van de dit evenement niet meer opwogen tegen de Gemeente Haarlem) en Nico Vriend (medewerker Noord-Hollands Archief) testen de app baten in termen van nieuw publiek. ‘Street Museum NL’ uit tijdens de lancering. Foto: René Snoeks. §§ ‘Kunnen wij hier werken? – Polen in leren boekbanden van Dirck de Bray In 2011 werden er acht tentoonstellingen Polderland’: selectie van foto’s van Poolse (1685), in samenwerking met de Stichting georganiseerd in de Janskerk en één in nieuwkomers, gemaakt door fotograaf Handboekbinden. de Philharmonie. Drie van deze tentoon- Maria Hermes in opdracht van het stellingen waren eigen producties, twee Noord-Hollands Archief. De producties van derden waren: waren coproducties en drie van derden. §§ ‘De Haan is los! De kleurige kinderwereld De coproducties waren: van uitgever I. de Haan’: kinderboeken De eigen producties waren: §§ ‘Trading places. Faillissementsveilingen en centsprenten uitgegeven door I. de §§ ‘Een aangename Lustplaats aan de in Noord-Holland’: foto- en videoserie van Haan (voortzetting van tentoonstelling in Heerenweg’: ontwerpen, plattegronden en Petra Stavast over inboedels van failliete 2011), tentoongesteld door de Bibliotheek tekeningen van de buitenplaatsen langs bedrijven in Noord-Holland, in samen- Haarlem en omstreken (inmiddels de Herenweg, alles uit de eigen collectie. werking met de Stichting Provinciale Bibliotheek Zuid-Kennemerland). §§ ‘Joods Haarlem’: een tentoonstelling Atlas Noord-Holland (SPAN-H). §§ ‘Van dak tot Dak, een expositie in woord in de Philharmonie in het kader van de §§ ‘Boeckenbinden! De Bray anno nu’: over en beeld’: foto’s en verhalen over en van onthulling van het Joods gedenkteken in en rond de geïllustreerde handleiding dak- en thuislozen door Stem in de Stad Haarlem. voor het binden van perkamenten en en Heidi Borgart. n h a 8 attractie. Op de zaterdagavond in datzelfde weekend vond ‘Stad als podium’ plaats, de start en presentatie van het Haarlemse cul- tuurseizoen. Het Noord-Hollands Archief nam dit jaar voor de tweede keer deel en wel met een concert van de pianist Nils Frahm en een performance van StreetCanvas. Die trok- ken samen 160 bezoekers (2011: 113).

De genealogische dag in samenwerking met de afdeling Kennemerland van de Nederlandse Genealogische Vereniging werd dit jaar op zaterdag 20 oktober gehouden met als thema ‘Rijke sloebers, arme stinkers’ en had een behoorlijke belangstelling met 105 bezoekers (2011: 99). De opzet van de dag is dat de bezoekers niet alleen informatie Deelnemers van de bierwandeling luisteren geamuseerd naar de verhalen van Fred Hagens en krijgen over genealogisch onderzoek, maar Hans van Felius. Foto: Ruud van der Zee. dat ze ook direct aan de slag kunnen onder begeleiding van de organisatoren. Gegeven §§ ‘Ik ook van jou!’: stripverhalen met Het Noord-Hollands Archief nam weer die opzet is een veel groter aantal bezoekers als thema ‘vier de verschillen’ in het deel aan de Haarlemse Monumentennacht, dan ook niet echt gewenst. kader van Haarlem Roze Stad 2012 en de een gezamenlijk evenement van een aantal Haarlemse Stripdagen. Haarlemse erfgoedinstellingen. De avond Het Noord-Hollands Archief nam deel aan werd dit jaar gehouden op 28 januari en had de Kunstlijn in het weekend van 3 en 4 Op 24 mei vond de lancering plaats van als thema ‘Winterfeest’. Dit keer bezochten november. In de Commandeurszaal bracht Street Museum NL, een op initiatief van 284 (2011: 350) mensen de Janskerk, waar het Haarlemse kamerkoor Les Moucherons het Noord-Hollands Archief door Oneindig verschillende activiteiten rond wintersport een aantal bijzondere concerten onder de Noord-Holland ontwikkelde app voor smart- werden georganiseerd. titel Moving Elements met op de achter- phones waarmee op een groot aantal plekken grond korte films van Mels van der Mede. in Haarlem en andere Noord-Hollandse ste- Tijdens de Open Monumentendagen op In het Archiefcafé exposeerden kunstenaars den historische beelden van (gebeurtenissen zaterdag 8 en zondag 9 september bezochten Margriet van Galen en Joke Hak. Het week- op) die locatie bekeken kunnen worden. De dit jaar 2.132 mensen de Janskerk, iets meer end trok 283 bezoekers (2011: 805). app werd binnen twee weken na de lancering dan in 2011 (1.902). Het Korenlint, optredens al zo’n 9.000 keer gedownload. van een aantal zangkoren op diverse locaties In het kader van de heropening na verbou- in Haarlem, vormde weer een belangrijke wing werd op zaterdag 17 november een n h a 9 open dag gehouden op de locatie Kleine basis van een evaluatie van het afgelopen §§ ontvangst van 8 groepen uit het voortge- Houtweg, met name bestemd voor de rela- cursusjaar opgesteld, programma voor de zet onderwijs voor kennismaking met het ties van het Noord-Hollands Archief en de tweede helft van het jaar. In het kalenderjaar archief en/of een instructie archiefonder- buurt. Er kwamen zo’n 300 bezoekers voor 2012 werden tien cursussen gegeven met in zoek voor het maken van een werkstuk een gevarieerd programma met lezingen en totaal 83 deelnemers. De onderwerpen liepen rondleidingen. uiteen van ‘oud schrift’ tot ‘onderzoek naar Nader toegankelijk maken strafvervolging van homo’s in de 19e eeuw’. Ter gelegenheid van de 767e verjaardag De aantallen zijn wat hoger dan in 2011 (8 De indicering van de burgerlijke stand werd van de stad Haarlem werd op 23 november cursussen met 49 deelnemers), maar de deel- voortgezet, resulterend in de toevoeging van wederom het stadsrecht tentoongesteld in name van nieuw publiek wordt steeds gerin- ruim 170.000 ingevoerde en gecontroleerde de Janskerk. ger. Daarom is besloten met ingang van 2013 akten in Digitale Stamboom en Genlias. Ook te stoppen met de organisatie van cursussen. de indicering van de vredegerechten werd Ook in 2012 werd het Historisch Café - in Wel zullen cursussen van derden worden voortgezet. De gegevens van 38 delen werden samenwerking met de Stichting Historisch gefaciliteerd met cursusruimte en PR. ingevoerd (2011: 33) en gecontroleerd. Het Schoten, de Vereniging Haerlem, het indiceringsproject van de notariële archieven Historisch Museum Haarlem en de Stichting Voor het onderwijs werden de volgende acti- tot 1811 werd gedurende 7 maanden stilge- Vrienden van het Noord-Hollands Archief - viteiten gerealiseerd voor in totaal 1.880 leer- legd in verband met de verbouwing op de vijf keer gehouden en bleek het net als lingen (2011: 896): locatie Kleine Houtweg. Hierdoor werden in vorige jaren een duidelijk succes. De §§ ontvangst van 17 groepen uit het basison- slechts 537 akten bewerkt (2011: 1.037), alle- Commandeurszaal zat elke keer weer vol en derwijs in het kader van Wie wat bewaart, maal in geautomatiseerde vorm in MAIS- een aantal belangstellenden moest teleur- heeft wat!, een gezamenlijk project Flexis. gesteld worden. Er is een redelijk grote vaste van een aantal erfgoedinstellingen in kern van bezoekers, maar elk thema trekt Haarlem, verenigd in de Stichting Erfgoed De invoer en controle van diverse kleinscha- toch ook weer nieuw bezoek. Daarmee draagt Haarlem lige projecten (Bevolkingsregister Haarlem, het Historisch Café nog steeds bij aan het §§ ontvangst van 12 groepen uit het basis- strafvonnissen arrondissementsrechtban- bereiken van nieuw publiek. onderwijs voor het programma Schatten ken, oud-notarieel Haarlem) werd wel voort- in de bieb van de Oude Boekerij van de gezet. Tot slot werden in totaal zes wandelingen Bibliotheek Zuid-Kennemerland. door Haarlem georganiseerd. Drie met als §§ ontvangst van 33 groepen uit het basis- Het overgrote deel van de invoer en con- thema ‘Bier in Haarlem’ en drie rond het onderwijs voor verschillende projecten, trole wordt gedaan door vrijwilligers onder thema ‘Arm & Rijk op de Buitenplaats’. waaronder de Open Monumenten begeleiding van medewerkers van het Klassendagen Noord-Hollands Archief en een lid van de Educatie §§ ontvangst van 1 groep van de afdeling Kennemerland van de Nederlandse Kinderuniversiteit als onderdeel van hun Genealogische Vereniging. In totaal werk- Het tweede deel van het cursusprogramma lesprogramma ten ca. 120 vrijwilligers aan de verschillende 2011/2012 werd uitgevoerd evenals een, op projecten. n h a 10 Acquisitie, relatiebeheer en §§ Schans, D.J.J. van der (1927-1996), akten, 1903-1910, huw. akten, 1923-1935 zakelijke dienstverlening bloembollenteler en -handelaar, 1946-1987 met tienjarentafel, 1923-1932, overl. akten, §§ Samenwerkende Hervormde Classis Edam 1951-1960 met tienjarentafel, 1951-1960 Het Noord-Hollands Archief heeft dit jaar en Gereformeerde Classis Zaandam, resp. §§ Gemeente Schoten, 1795-1927, aanvulling 389,70 strekkende meter archieven verwor- Federatie van Hervormde/Gereformeerde ongenummerd: Ambtenaar van de bur- ven, onderverdeeld in 351,85 strekkende Classes Edam-Zaandam, 1572-2006, aan- gerlijke stand van de gemeente Schoten, meter van overheden en 37,85 strekkende vulling geb. akten, 1909-1910, huw. akten, 1923- meter van particuliere organisaties en per- §§ Federatie van Verenigingen voor 1927 sonen. Bedrijfsvoorlichting voor de §§ Gemeente Spaarndam, 1596-1927, aanvul- Rundveehouderij in Noord-Holland te ling: Ambtenaar van de burgerlijke stand Voor wat betreft de rijksinstellingen in de Alkmaar, 1950-2002 (2004) van de gemeente Spaarndam, huw. akten, provincie en de provinciale overheid zijn de 1923-1927 archieven in goede, geordende en toeganke- Voor wat betreft de twaalf aangesloten §§ Snijders, L.A.J., krantendagboeken van een lijke staat overgebracht van: gemeenten ging het daarbij om de volgende joodse gymnasiumleerling te Haarlem, §§ Kamer van Koophandel en Fabrieken voor overheids- en particuliere archieven: (1940) 1941-1942 Gooiland te Hilversum, 1922-1997 §§ Groenhart, W., edelsmid betreffende de §§ Rijks Hogere Burgerschool (RHBS) te Den Beverwijk nieuwe ambtsketen van de burgemeester Helder, 1898-1968 (1973) §§ Bouwvergunningendossiers (bouwteke- van Haarlem, 2012 §§ Recreatieschap Alkmaarder- en ningen) van de gemeente Beverwijk, (1895) §§ Brouwer, Eric, betreffende de families Uitgeestermeer, (1962) 1965-1998 (2003) 1900-1988 (1992) Brouwer en Robert, 1890-ca. 1937 §§ Ontvangers van Registratie en Domeinen §§ Bouwvergunningendossiers (bouwteke- §§ Volksuniversiteit Haarlem, 1919-2011 in Noord-Holland, 1816-1942 ningen) van de gemeente Beverwijk, (1984) §§ Goïnga, Roelofke, onderwijzeres bij het §§ Inspecties der Domeinen te Amsterdam, 1989-2003 (2006) openbaar lager onderwijs te Haarlem, (1863) 1930-1969, Haarlem, (1904) 1935- 1937-1982 1969, Alkmaar, (1931) 1942-1969, aanvul- Bloemendaal §§ familie Crommelin te Haarlem, 1619-ca. ling §§ Tit, J., als metselaar, aannemer en tim- 1915, aanvulling §§ Losse Aanwinsten (verkregen vanaf 1984) merman te Bloemendaal, 1908-1953 §§ Bedrijf Openbare Werken te Haarlem, van het Noord-Hollands Archief, 1580- §§ Hardenbroek, burgemeester mr. K.J.G. (1802) 1953-1990 (2001) 2006, aanvulling baron van, te Bennebroek, 1938, 1949-1950, §§ Stichting Millennium te Haarlem, 1987- 1954-1955 2000 (2012) Voor wat betreft particuliere organisaties in §§ Stichting Union Haarlem, (1889) 1932- Noord-Holland zijn de archieven verworven Haarlem 2008, aanvulling van: §§ Leesgezelschap voor Beeldende Kunst te §§ familie Schade te Haarlem, bezit van §§ Stichting Internationaal Bloembollen Haarlem, 1896-2011 Noord-Hollandse boederijen ca. 1933- Centrum en rechtsvoorgangers, 1925-2012 §§ Ambtenaar van de burgerlijke stand van ca. 1952 de gemeente Haarlem, aanvulling geb. n h a 11 §§ Anti-Revolutionaire Kiesvereniging Beeldmateriaal die beheerd wordt door het Noord-Hollands Nederland en Oranje te Haarlem, 1934- Archief. 1962 Het Noord-Hollands Archief heeft de vol- gende beeldobjecten verworven door over- De volgende collecties zijn voor het publiek Heemskerk brenging, schenking of aankoop: toegankelijk geworden via de Beeldbank van §§ Bouwvergunningendossiers (bouwteke- §§ 19 prenten en tekeningen en 1 kaart het Noord-Hollands Archief: ningen) van de gemeente Heemskerk, §§ 276 foto’s, waaronder 25 foto’s in opdracht §§ foto’s van straatfotograaf Toon Vrenegoor 2001-2010 door fotograaf Maria Hermes; een fotoal- (1915-1988), 3143 objecten §§ Hinderwetvergunningendossiers, lozings- bum van de koepelgevangenis (1901-1915); §§ foto’s Roze Zaterdag Haarlem 2012, foto- en milieuvergunningendossiers van de foto’s van Roze Zaterdag 2012 in Haarlem graaf Jos Fielmich, 77 objecten gemeente Heemskerk, 1927-1998 §§ 42 prentbriefkaarten, waaronder een §§ foto’s ‘Polen in Polderland’, fotograaf set van de bloemententoonstelling te Maria Hermes, 25 objecten Heemstede Heemstede (1925) §§ het complete oeuvre van Cornelis Pietersz. §§ Heemsteedse Kunstkring (HKK) te Bega (1631/1632-1664), onderdeel van de Heemstede, 1952-2012, aanvulling Daarnaast heeft de Stichting Provinciale collectie Voorhelm Schneevoogt, 35 objec- Atlas Noord-Holland (SPAN-H) 8 prenten ten Velsen en tekeningen aan haar collectie toegevoegd, §§ Bridgeclub De Kennemers te Santpoort, 1936-2000, aanvulling §§ Muziekvereniging Soli te Driehuis, (1895) 1909-2000 (2001)

Voor wat betreft wetenschapsarchieven zijn de archieven verworven van: §§ Wansink, Joh. H. (1894-1985), wiskundige §§ Zeeman, prof. dr. Pieter (1865-1943), te Amsterdam, aanvulling §§ Franke, H. (1948-2010), te Amsterdam, criminoloog §§ Hemelrijk, prof. dr. J. (1918-2005), wiskun- dige §§ Swellengrebel, prof. dr. N.H. (1885-1970), parasitoloog en malariadeskundige, §§ Heintze, dr. J.R.W. (1929-2005), te Utrecht, sterrenkundige Eén van de gedigitaliseerde glasnegatieven van de gemeente Heemstede (ca. 1920-1938). n h a 12 §§ manuscriptkaarten collectie Kennemer Bibliotheekmateriaal raadplegen via www.noord-hollandsarchief.nl en Atlas (1550-1882), 533 objecten via de portalsite www.archieven.nl. §§ portretten uit de Kennemer Atlas, 17e – Naast de reguliere bibliotheekwerkzaam- 20e eeuw, 835 objecten heden (verwerving en toegankelijk maken) In 2012 zijn 80 inventarissen of plaatsingslijs- §§ glasnegatieven gemeente Heemstede, is verder gewerkt aan de samenbrenging ten online beschikbaar gekomen. Deze zijn 1920-1938, 363 objecten van de bibliotheekcollectie van de voor- gemaakt door medewerkers van het Noord- §§ foto’s van stadsfotograaf Willem Marloed malige Archiefdienst voor Kennemerland Hollands Archief, door derden en door vrij- Zilver Rupe (1904-1993), 508 objecten (AVK) en Rijksarchief in Noord-Holland willigers onder begeleiding van het Noord- §§ tekeningen van Pieter Idserts (1698- (RANH). Onder deze werkzaamheden val- Hollands Archief. In totaal is 408,35 meter 1781) uit de collectie Historisch Archief len het controleren van titelbeschrijvingen, archieven (2011: 819,70 meter) toegankelijk Gemeente Haarlemmermeer, 10 objecten het omnummeren en fysiek verplaatsen van gemaakt. Aan het meerjarenproject van de §§ foto’s uit de collectie van het Historisch bestanden en ontdubbelen. Dit project zal inventarisatie van het Stadsarchief Haarlem Archief Gemeente Haarlemmermeer, doorlopen tot in 2013. De bibliotheek van het (1573-1813) is in 2012 onverminderd hard 14.687 objecten. Bij een feestelijke pre- Noord-Hollands Archief is in 2012 uitgebreid verder gewerkt. De inventaris zal naar alle sentatie op 18 juni zijn de vrijwilligers, met 490 aanwinsten, waaronder 250 publi- waarschijnlijkheid in 2013 gereed komen. die het materiaal toegankelijk hebben caties afkomstig van de gemeente Aalsmeer. gemaakt, in het zonnetje gezet. In 2012 zijn de volgende toegangen gemaakt §§ topografische tekeningen van Maarten Vervreemding op archieven van instellingen in de provincie Oortwijn (1912-1996); onderdeel van de Noord-Holland: Provinciale Atlas, 793 objecten In 2012 werd 0,50 m archief vervreemd. §§ Inventaris van de archieven van de De volgende archiefbescheiden werden in Stichting Internationaal Bloembollen De Beeldbank bevatte eind 2012 225.000 beheer overgedragen: Centrum en rechtsvoorgangers te records (2011: 220.000) waarvan 184.000 met Hillegom, 1925-2012 een gekoppelde afbeelding (2011: 170.000). Aan Aletta, instituut voor vrouwengeschie- §§ Plaatsingslijst van het archief van D.J.J. denis: van der Schans (1927-1996), 1946-1987 De AV-collectie is uitgebreid met 13 films §§ Archiefbescheiden betreffende landelijke §§ Plaatsingslijst van archiefbescheiden en 964 video items. De video items, ver- organisaties, afkomstig uit het archief van van de Vereniging Nationale Boeren vaardigd en geschonken door Jasper de Vereniging Union, afdeling Haarlem, Onderlinge, de Vereniging Nationale Nuijt van Haarlem105TV, betreffen 1946-1980 Boeren Onderlinge en Stichtsche Haarlemse onderwerpen in de periode Ziekteverzekering (voortgezet als 1996-1998, die voorheen uitgezonden zijn Toegankelijk maken Vereniging Nationale Boeren Onderlinge op de kabelkrant van Haarlem 105TV. archieven II), de Coöperatieve Vereniging Nieuwe Boeren Onderlinge en de Coöperatieve Een van de kernprocessen van het archiefbe- Vereniging Nationale Bedrijfsrisico heer is het toegankelijk maken van archieven Onderlinge, 1923-1957 (1963) en collecties. De archieftoegangen zijn te n h a 13 §§ Aanvulling op de inventaris van het Van de twaalf aangesloten gemeenten zijn §§ Plaatsingslijst van de collectie van L.A.J. archief van de Classis Edam van de de volgende archieven toegankelijk gemaakt: Snijders te Haarlem, (1940) 1941-1942 Nederlands-Hervormde Kerk te Edam, §§ Inventaris van het archief van de Stichting 1572-2006 Beverwijk Kees Verwey te Haarlem, (1977) 1984-2005 §§ Inventaris van het archief van de Rijks §§ Plaatsingslijst van het archiefdeel van §§ Plaatsingslijst van de collectie van W. Hogere Burgerschool te Den Helder, 1898- bouwvergunningendossiers (bouwteke- Groenhart, edelsmid betreffende de nieu- 1968 (1973) ningen) van de gemeente Beverwijk, (1895) we ambtsketen van de burgemeester van §§ Plaatsingslijst van het archief van 1900-1988 (1992) Haarlem, 2012 de Federatie van Verenigingen §§ Plaatsingslijst van het archiefdeel van §§ Inventaris van het archief van het voor Bedrijfsvoorlichting voor de bouwvergunningendossiers (bouwteke- Leesgezelschap voor Beeldende Kunst te Rundveehouderij in Noord-Holland, ningen) van de gemeente Beverwijk, (1984) Haarlem, 1896-2010 1950-2002 (2004) 1989-2003 (2006) §§ Inventaris van het archief van het Bedrijf §§ Plaatsingslijst van het archief Openbare Werken te Haarlem, (1802) 1953- van de Groep Technische Bloemendaal 1990 (2001) Waterschapsambtenaren in Noord- §§ Inventaris van het archief van de §§ Inventaris van het archief van de Holland, 1927-1992 Gemeentepolitie te Bloemendaal, 1854- Vereniging Union/Stichting Union §§ Plaatsingslijst van de collectie van Dirk 1993 Haarlem, (1889) 1932-2008 Kooger, scheepskapitein te Texel, 1843- §§ Inventaris van het archieffragment §§ Plaatsingslijst van het archieffragment 1845 van burgemeester mr. K.J.G. baron van van de Stichting Maatschappelijk Advies- §§ Inventaris van het archief van het Hardenbroek te Bennebroek, 1938, 1949- en Informatie Centrum Haarlem (MAIC), Recreatieschap Alkmaarder- en 1950, 1954-1955 1975-1984 Uitgeestermeer, (1962) 1965-1998 (2003) §§ Plaatsingslijst van het archief van J. Tit, §§ Plaatsingslijst van het archief van de §§ Aanvulling op de plaatsingslijst van de metselaar, aannemer en timmerman te Stichting Millennium te Haarlem, 1987- Collectie Losse Aanwinsten (verkregen Bloemendaal, 1908-1953 2000 (2012) vanaf 1984) van het Noord-Hollands §§ Inventaris van het archief van de Stichting Archief te Haarlem, nrs. 29-32 Haarlem Ouderen ’82 te Haarlem, 1982-2007 (2011) §§ Inventaris van het archief van de Kamer §§ Plaatsingslijst van het archief van de §§ Plaatsingslijst van het archief van de van Koophandel en Fabrieken voor Nederlandse Vereniging voor Seksuele Haarlemse Vereniging tot Verspreiding Gooiland, 1922-1997 Hervorming, afdeling Haarlem, 1945-2011 van Bijbelkennis, 1955-1974 §§ Inventaris van de archieven van de §§ Plaatsingslijst van het archief van de §§ Plaatsingslijst van het archieffrag- Ontvangers van Registratie en Domeinen Stichting Gezinshulp Haarlem, 1962-1964 ment van de Anti-Revolutionaire in Noord-Holland, 1816-1942 §§ Plaatsingslijst van de collectie van vaan- Kiesvereniging Nederland en Oranje te §§ Aanvulling op de inventaris van de dels Haarlem, 1934-1962 Inspecties der Domeinen te Amsterdam, §§ Inventaris van de collectie van M.J. (1863) 1930-1969, Haarlem, (1904) 1935- Bouwer te Haarlem, 1870-2005 1969, Alkmaar, (1931) 1942-1969 n h a 14 Heemskerk dert regelmatig door sloop, nieuwbouw en §§ Adresboeken van Aalsmeer, 1925-1988 §§ Plaatsingslijst van het archiefdeel van wegenaanleg. Het Noord-Hollands Archief §§ Prenten, tekeningen en technische teke- bouwvergunningendossiers (bouwteke- legt deze veranderingen in foto’s vast voor ningen uit de collectie van het Historisch ningen) van de gemeente Heemskerk, het nageslacht. In 2012 zijn veranderingen in Archief Gemeente Haarlemmermeer, 19e 2001-2010 het stadsbeeld van Haarlem gefotografeerd. en 20e eeuw §§ Plaatsingslijst van het archiefdeel van Het Noord-Hollands Archief heeft tot en §§ Manuscriptkaarten en technische teke- hinderwetvergunningendossiers, lozings- met de beëindiging van de column ‘Tand des ningen van de ambachtsheerlijkheid en en milieuvergunningendossiers van de tijds’ in het Haarlems Dagblad een bijdrage de gemeente Heemstede (17e-19e eeuw) gemeente Heemskerk, 1927-1988 geleverd, waarin in tekst en beeld getoond §§ Manuscriptkaarten van de ambachts- wordt hoe een bepaalde plek in Haarlem heerlijkheid en de gemeente Bennebroek, Heemstede er vroeger uit zag en hoe het nu is. Zowel 17e-19e eeuw §§ Plaatsingslijst van het archief van Diaclub de historische als de hedendaagse foto’s §§ Prenten en tekeningen van de gemeente De Toverlantaarn te Heemstede, 1957-2007 zijn beschikbaar gesteld door het Noord- Velsen, 19e en 20e eeuw Hollands Archief. §§ Prenten- en tekeningen van de gemeente Velsen Haarlem, 17e-20e eeuw §§ Plaatsingslijst van het archief van het Digitalisering §§ Complete oeuvre van Cornelis Pietersz. Jeugdkoor De Jonge Stem te IJmuiden, Bega (1631/1632-1664), onderdeel van de (1950) 1966-1988 Digitalisering van archieven en collecties collectie Voorhelm Schneevoogt §§ Inventaris van het archief van de vindt plaats vanwege intensieve raadpleging, §§ Prenten van Adriaen van de Velde (1636- Automobielvereniging De Rijmonders te materieel behoud en om archieven en col- 1672); Esaias van de Velde (1587-1630); Jan IJmuiden, 1961-1985 lecties onder de aandacht te brengen van een van de Velde II (1587-1630), onderdeel van §§ Inventaris van het archief van de groter publiek. Gedigitaliseerd zijn: de collectie Voorhelm Schneevoogt Commissie Vakantiewerk Speliade te §§ Burgerlijke Stand, geboorten alle gemeen- §§ Prenten van Romeyn de Hooghe (1645- Velsen, (1976) 1978-1987 (1988) ten Noord-Holland, 1903-1912 1708), onderdeel van de collectie Voorhelm §§ Inventaris van het archief van de §§ Burgerlijke Stand, overlijden Amsterdam, Schneevoogt Bridgeclub De Kennemers te Santpoort, 1951-1960 §§ Kaarten en plattegronden afkomstig van 1936-2000 §§ Doop-, Trouw- en Begraafboeken van Staatsbosbeheer betreffende de buiten- de 11 aangesloten gemeenten, Diemen, plaats Elswout, waaronder de Grote Kaart Zandvoort Weesp, Texel en Weesperkarspel van de landmeter Hendrik van Zutphen §§ Plaatsingslijst van het archief van de §§ Microfiches van de Burgerlijke Stand van (1757-1830) Sociëteit Zandvoort, 1902-1985 de aangesloten gemeenten (geboorten, §§ Films en video’s uit de collectie van 1811-1902, huwelijken 1811-1922, overlij- het Historisch Archief Gemeente Fotografie den 1811-1950 van het merendeel van de Haarlemmermeer aangesloten gemeenten) Het Metamorfoze-project van het archief en Het beeld van de bij het Noord-Hollands §§ IJmuider Courant, 1916-1950 kaartmateriaal van de Commissie van Beheer Archief aangesloten gemeenten veran- §§ Adresboeken van Haarlem, 1859-1915 en Toezicht over de Droogmaking van het n h a 15 Haarlemmermeer (1839-1858) is vanwege Voor het Historisch Archief Gemeente §§ Gemeente Beverwijk vertraging bij de controle van scans door de Haarlemmermeer is een collectiebehouds- §§ Schatkamer (v.d. Kathedrale Basiliek) Koninklijke Bibliotheek nog niet afgerond. plan opgesteld op basis waarvan een priori- §§ Gemeente Heemskerk tering van de conservering van de archieven §§ Stadsarchief Amsterdam Materieel beheer kan worden aangegeven. §§ Regionaal Archief Alkmaar §§ Gemeente Haarlem De werkzaamheden van het restauratie- Materieel beheer beeldcollecties §§ KWF Kankerbestrijding atelier omvatten een breed terrein. Van con- Naast de materiële verzorging van de nieuwe trole van depots op reinheid tot restaura- aanwinsten van de Kennemer- en Provinciale Totale omvang depotverhuur: 7.060,50 strek- tie van kwetsbare originelen. Behoud van Atlas is de berging van ca. 100 prenten en kende meter. de originele stukken ten behoeve van een tekeningen verbeterd. duurzame raadpleging staat centraal in de Inspectie werkzaamheden. Voor de tentoonstellingen over Buiten- plaatsen in zowel de Janskerk als Paviljoen Sinds 1 oktober 2012 is de nieuwe Wet revi- Materieel beheer archieven Welgelegen zijn ca. 150 objecten voorbereid talisering generiek toezicht (Wet RGT) Het restauratieatelier is steeds betrok- en opgezet of ingelijst. Ook voor bruikle- van kracht. In het nieuwe interbestuurlijk ken bij het klaarmaken voor digitalisering nen aan onder meer het Historisch Museum toezicht is de bewaking van de kwaliteit van archieven en collecties. Hierbij worden Haarlem zijn prenten, tekeningen en archief- dichter bij de overheden zelf gelegd en bij kleine restauraties uitgevoerd zodat stukken stukken opgezet en zo nodig gerestaureerd. de gemeentelijke archiefinspectie. De pro- zonder schade of gevaar van informatiever- De restauratoren hebben meegewerkt aan vinciale archiefinspectie komt in actie als lies gedigitaliseerd kunnen worden. Zo zijn de tentoonstelling ‘Boeckenbinden! De Bray besturen de kwaliteit van archieven blijven de krantenleggers van de IJmuider Courant, anno nu’ van de Stichting Handboekbinden. verwaarlozen. Het uitgangspunt van de Wet 17 meter Doop-, Trouw- en Begraafboeken RGT is vertrouwen. Het vertrouwen dat een en de manuscriptkaarten van Heemstede en Depotverhuur aan derden bestuurslaag zijn taken goed uitvoert en dat Bennebroek voorbereid voor digitalisering. Depotruimte is verhuurd aan: de horizontale verantwoording - van het §§ Gemeente Haarlemmermeer college van B en W aan de gemeenteraad - op In 2012 is ca. 150 meter archief verpakt in §§ Provincie Noord-Holland orde is. De provincie blijft proactief op risico- zuurvrije dozen en geëtiketteerd. Van onder §§ Kamer van Koophandel Noordwest volle gebeurtenissen: herindeling en reorga- meer het archief van de Stichting Hulp aan Holland nisatie, zoals de Regionale Uitvoeringsdienst Oorlogspleegkinderen (1945-1949, omvang §§ Kamer van Koophandel Gooi-, Eem- en (RUD), bouwplannen (ook archiefruimten) 33 meter) zijn oude, zure dozen vervangen, Flevoland en bij de overgang naar digitaal. nietjes en plastic verwijderd en de dozen en §§ Frans Hals Museum omslagen geëtiketteerd. Daarnaast zijn de §§ Hartekamp Groep Met de invoering van de Wet RGT kwam 63 charters uit het archief van de ambachts- §§ Regiopolitie Noord-Holland Noord het onderscheid tussen het toezicht op de heerlijkheid Heemstede (1346-1889) gevlakt §§ Het Dolhuys archiefzorg (de bestuurlijke verantwoorde- en verantwoord geborgen. §§ Genootschap Oud-Zandvoort lijkheid) en het archiefbeheer (de uitvoering) n h a 16 te vervallen. Het toezicht op zowel zorg als van het archieftoezicht. Vooruitlopend op de beheer ligt nu bij de gemeentelijke archief- invoering van de Wet RGT zijn dit jaar ver- In 2012 heeft de gemeenschappelijke rege- inspectie. De provincie Noord-Holland han- slagen opgemaakt aan de hand van de KPI’s ling Cocensus de directeur van het Noord- teert een overgangstermijn van twee jaar voor de gemeenten: Hollands Archief benoemd tot archivaris. om de horizontale verantwoording op orde 1. Aalsmeer Cocensus stelde een archiefverordening en te krijgen. De provincie kan in deze periode 2. Uithoorn een besluit informatiebeheer vast. Deze ondersteuning verlenen aan de gemeentelij- 3. Heemstede gemeenschappelijke regeling startte een ke archiefinspectie, bijvoorbeeld bij de bouw 4. Zandvoort vervangingstraject in 2012. De ambtelijke of verbouw van archiefruimten. De toetsing 5. Haarlemmermeer fusie tussen de gemeenten Aalsmeer en hiervan was tot oktober 2012 een taak van de 6. Heemskerk Amstelveen met ingang van 1 januari 2013 provinciale archiefinspectie. 7. Uitgeest en de oprichting van de Omgevingsdienst 8. Beverwijk Noordzeekanaalgebied vereiste ook voorbe- De VNG heeft in 2011 kritische prestatie 9. Velsen reidend overleg. indicatoren (KPI’s) voor de Archiefwet vast- 10. Haarlemmerliede en Spaarnwoude gesteld. Uit het beantwoorden van de bij de 11. Haarlem (uitgebreide versie) Het Noord-Hollands Archief organiseert archief KPI’s behorende vragen blijkt of de Deze rapportages zijn aangeboden aan periodiek regiobijeenkomsten voor mede- gemeente aan de eisen van de Archiefwet het College van B en W van de betreffende werkers informatiebeheer en informatie- 1995 c.s. voldoet. De gemeentelijke archiefin- gemeente. specialisten van organisaties die zijn aan- specteurs maken aan de hand van de beant- gesloten bij het Noord-Hollands Archief. woorde vragen een verslag op dat aan het Aangezien er in 2012 bij de gemeente De regiobijeenkomst van februari was College van B en W wordt aangeboden, of Bloemendaal en bij de Milieudienst IJmond gewijd aan de eerder genoemde wijziging aan het dagelijks bestuur bij een gemeen- een gezamenlijke audit met de provinci- in het archieftoezicht en de archief KPI’s. schappelijke regeling. Het verslag aan de ale archiefinspectie is uitgevoerd om de digi- In november was er een bijeenkomst over gemeenteraad dient tevens aan de provincie tale beheeromgeving te toetsen, is er voor metagegevens. In het kader van de geza- te worden gestuurd. gekozen geen KPI-verslag op te stellen om menlijke voorbereiding op de implemen- Voor de invoering van de Wet RGT was een de werkdruk bij deze organisaties niet nog tatie e-Depot bij de Regionale Historische machtiging van Gedeputeerde Staten vereist meer te belasten. De audits naar de digitale Centra is een Toepassingsprofiel voor lokale voor de vervanging van te bewaren archief- beheeromgeving vonden plaats aan de hand overheden ontwikkeld voor het toevoegen bescheiden door reproducties. Deze eis is van het referentiekader RODIN. Het College van metagegevens aan archiefstukken met vervallen. De archiefverordeningen van de van B en W van de gemeente Bloemendaal het oog op duurzame opslag van digitale aangesloten organisaties bepalen wel dat de en het dagelijks bestuur van de Milieudienst bestanden. Tijdens de bijeenkomst is het nut gemeentearchivaris (positief) moet adviseren IJmond ontvingen rapportages over deze van metagegevens in het algemeen, en het over de vervanging. audits. De aanleiding voor de audits was de Toepassingsprofiel in het bijzonder toegelicht. De directeur van het Noord-Hollands Archief wens van beide organisaties om over te gaan heeft aangegeven jaarlijks aan College van tot vervanging, maar de archivaris heeft dit B en W te willen rapporteren ten aanzien jaar niet geadviseerd over vervanging. n h a 17 e-Depot De opgeleverde producten ten behoeve van Een handboek met beschrijvingen van de De samenwerking van de elf Regionale de implementatie van het e-Depot zijn: drie centrale bedrijfsprocessen van een Historische Centra (RHC’s) en het Nationaal §§ Eén toepassingsprofiel voor metagegevens archiefinstelling: verwerven, beheren en Archief in de voorbereiding van de imple- ten behoeve van lokale overheden. Dat beschikbaar stellen mentatie van het e-Depot (Werkgroep bevordert een soepele uitwisseling van §§ Een beschrijving van de rollen, taken, ver- Voorbereiding Implementatie e-Depot) is informatie tussen de overheidsorgani- antwoordelijkheden en competenties die in 2012 gecontinueerd. Met de ontwikkelde saties en een soepele aansluiting op het horen bij de centrale bedrijfsprocessen uit producten zijn de RHC’s in staat om te star- e-Depot het handboek ten met het implementatietraject voor hun §§ Een beschrijving van de bestaande eigen organisatie. Directeur en medewer- informatiearchitectuur bij de RHC’s, kers van het Noord-Hollands Archief hebben een beschrijving van de noodzakelijke deelgenomen in de stuurgroep, werkgroep informatiearchitectuur en een plan hoe de en secties. aansluiting gerealiseerd kan worden

Eén van de twee aangekochte tekeningen van een stolpboerderij door door J.A. Crescent (Hoogwoud, 1813). n h a 18 Stichting Provinciale Atlas De SPAN-H organiseerde in het kader van andere een 17e eeuwse tekening van Pieter Noord-Holland het ‘Jaar van de historische buitenplaats’ Coopse van de eendenjacht bij Hoorn, twee in samenwerking met de Provincie Noord- tekeningen uit begin 19e eeuw van stolp- De Stichting Provinciale Atlas Noord- Holland en het Noord-Hollands Archief de boerderijen door J.A. Crescent en drie teke- Holland (SPAN-H) is in 1993 opgericht om tentoonstelling “Heerlijk Buiten” van 7 sep- ningen van het buitenleven door Goll van door middel van publicaties en tentoonstel- tember t/m 27 oktober in het Provinciehuis Frankenstein uit einde 18e eeuw. lingen deze collectie onder de aandacht te Paviljoen Welgelegen. Thema van de ten- brengen en te zorgen voor de collectievor- toonstelling was de brede verspreiding van Stichting Vrienden van het ming. buitenplaatsen tussen 1620 en 1900 in de pro- Noord-Hollands Archief Het Noord-Hollands Archief beheert de topo- vincie Noord-Holland en de bijbehorende grafisch-historische Atlas van de provincie cultuur. De Stichting Vrienden van het Noord- Noord-Holland. Voorzitter van de Stichting Hollands Archief organiseerde in 2012 twee is R.H. Oosterop-van Leussen. De heer L. Van 19 oktober tot 24 november was in de bijeenkomsten voor haar leden. Op vrij- Zoodsma, directeur van het Noord-Hollands Janskerk de tentoonstelling ‘Trading places. dagmiddag 23 maart werden de leden door Archief, is secretaris van de Stichting. Het Faillissementsveilingen in Noord-Holland’ conservator Alexander de Bruin getrakteerd bureau van de Stichting Provinciale Atlas te zien door Petra Stavast. Zij fotografeerde op een lezing en rondleiding bij de ten- Noord-Holland is ondergebracht bij het voor de SPAN-H in het kader van de docu- toonstelling ‘Een aangename lustplaats Noord-Hollands Archief. De werkzaamhe- mentaire foto-opdracht 2010 de crisis. Thema aan de Heerenweg’. Op zaterdagmiddag 17 den worden gecoördineerd en uitgevoerd was de aanhoudende voelbaarheid van de cri- november werden de leden ontvangen in door J.E. (Annelies) Aerts-van Bueren. sis in Noord-Holland, zoals in het hele land, de vernieuwde locatie Kleine Houtweg 18. en de gevolgen daarvan voor ondernemers Daar kregen ze een rondleiding van direc- De SPAN-H heeft in 2012 meegewerkt aan en burgers. teur Lieuwe Zoodsma en conservator van de diverse projecten van de provincie Noord- topografisch-historische atlas Alexander de Holland in het kader van het jaar van de Documentaire fotografie: In overleg met de Bruin. Aansluitend werd de middag afgeslo- Historische Buitenplaats. Zo is veel beeldma- sector Cultuur en Cultuurhistorie en de sec- ten met een borrel. teriaal bijeen gezocht voor Oneindig Noord- tie water van de provincie Noord-Holland Holland, de Uitwaaier, een fietsboekje met heeft de Stichting Provinciale Atlas de docu- Vanwege omstandigheden kon het jaarlijkse vijf routes langs buitenplaatsen en voor mentaire foto-opdracht 2012 met als thema symposium geen doorgang vinden. Naar ver- een omvangrijk project van de Provincie ‘De identiteit van de Noord-Hollandse wachting wordt er in de loop van 2013 weer in samenwerking met Landschap Noord- Kustplaatsen’ verstrekt aan Hans van der een symposium georganiseerd. Holland waarvoor actief is meegewerkt aan Meer. het zoeken naar relevant beeldmateriaal uit Het bestuur kwam een aantal malen bijeen de Provinciale Atlas, ruim 120 afbeeldingen In 2012 zijn voor de Provinciale Atlas diverse, voor overleg en een vertegenwoordiging van zijn uiteindelijk hiervoor uitgekozen. tot verschillende deelcollecties behorende het bestuur was aanwezig bij het afscheid objecten, aangekocht op beurzen, veilingen, van een aantal ‘getrouwen’ van het Noord- particulieren en kunsthandelaars. Onder Hollands Archief en het jaarlijkse kerstdiner. n h a 19 Feiten en cijfers*

Dienstverlening Beheer Personeel §§ Aantal bezoekers studiezalen: 2.922 (3.314) §§ Aantal verworven overheidsarchieven: §§ Aantal formatieplaatsen: 44,0 (44,0) §§ Aantal bezoeken studiezalen: 9.008 (10.004) 351,85 meter (706,15 meter) §§ Aantal medewerkers: 42 (44) §§ Aantal digitale bezoeken: 565.000 §§ Aantal verworven particuliere archieven: §§ Aantal vrijwilligers: 120 (135) (1.067.000) 37,85 meter (48,95 meter) §§ Aantal bezoekers publieksactiviteiten: §§ Aantal nieuwe online inventarissen en 13.482 (14.398) plaatsingslijsten: 80 (68) §§ Aantal cursisten: 83 (49) §§ Aantal aanwinsten bibliotheekmateriaal: §§ Aantal deelnemers onderwijsactiviteiten: 490 (250) 1.880 (896) §§ Aantal aanwinsten beeldmateriaal: 346 §§ Aantal behandelde verzoeken om inlich- (1547) tingen en reproducties: 3.500 (3.029) §§ Aantal archieven verpakt: 150 meter (200 §§ Aantal tentoonstellingen: 8 (9) meter) §§ Aantal uitgeleende objecten voor tentoon- §§ Totale depotcapaciteit locatie Jansstraat: stellingen: 179 (88) 14,2 km (14,2 km) §§ Aantal gedigitaliseerde persoonsrecords: §§ Gebruikte depotcapaciteit locatie ca. 7,1 miljoen (ca. 6,5 miljoen) Jansstraat: 14,2 km (14,2 km) §§ Aantal afbeeldingen online: 184.000 (ca. §§ Totale depotcapaciteit locatie Kleine 170.000) Houtweg: 35,5 km (35,5 km) §§ Gebruikte depotcapaciteit locatie Kleine Houtweg: (30,9 km) §§ Aantal gedigitaliseerde afbeeldingen: 2.368 (42.994) §§ Totaal gedigitaliseerde bestanden: 13,5 terabyte (12 terabyte) §§ Aantal uitgevoerde inspecties: 13 (1)

* Tussen haakjes staan de cijfers van 2011 n h a 20 Financiën

2012 2011 Bijdrage overheid € 4.852.686 € 4.936.088 Overige opbrengsten € 434.530 € 432.051 Doorbelaste BTW € 125.554 € 115.990

Totaal opbrengsten € 5.412.770 € 5.484.129 Egalisatiereserve € 51.330 € 32.500 Bestemmingsreserve digitalisering € 0 € 75.000

Totaal te besteden € 5.464.100 € 5.591.629

Personeelskosten € 2.332.608 € 2.382.834 Directe kosten € 361.493 € 434.073 Indirecte kosten € 2.327.572 € 2.584.071 Saldo bestemmingsreserve € 100.000 € 0 Bijzondere lasten € 0 € 46.000

Totaal kosten € 5.121.673 € 5.446.978

Exploitatieresultaat € 342.427 € 144.651

n h a 21