COMMISSARIAAT-GENERAAL VOOR DE VLUCHTELINGEN EN DE STAATLOZEN
COI Focus
IRAK Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak
20 maart 2020 (update) Cedoca Oorspronkelijke taal: Nederlands
DISCLAIMER:
Dit COI-product is geschreven door de documentatie- en researchdienst This COI-product has been written by Cedoca, the Documentation and Cedoca van het CGVS en geeft informatie voor de behandeling van Research Department of the CGRS, and it provides information for the individuele verzoeken om internationale bescherming. Het document bevat processing of individual applications for international protection. The geen beleidsrichtlijnen of opinies en oordeelt niet over de waarde van het document does not contain policy guidelines or opinions and does not pass verzoek om internationale bescherming. Het volgt de richtlijnen van de judgment on the merits of the application for international protection. It follows Europese Unie voor de behandeling van informatie over herkomstlanden van the Common EU Guidelines for processing country of origin information (April april 2008 en is opgesteld conform de van kracht zijnde wettelijke bepalingen. 2008) and is written in accordance with the statutory legal provisions. De auteur heeft de tekst gebaseerd op een zo ruim mogelijk aanbod aan The author has based the text on a wide range of public information selected zorgvuldig geselecteerde publieke informatie en heeft de bronnen aan elkaar with care and with a permanent concern for crosschecking sources. Even getoetst. Het document probeert alle relevante aspecten van het onderwerp though the document tries to cover all the relevant aspects of the subject, the te behandelen, maar is niet noodzakelijk exhaustief. Als bepaalde text is not necessarily exhaustive. If certain events, people or organisations gebeurtenissen, personen of organisaties niet vernoemd worden, betekent dit are not mentioned, this does not mean that they did not exist. niet dat ze niet bestaan hebben. All the sources used are briefly mentioned in a footnote and described in detail Alle gebruikte bronnen staan kort vermeld in een voetnoot en uitgebreid in a bibliography at the end of the document. Sources which have been beschreven in een bibliografie achteraan het document. Bronnen die consulted but which were not used are listed as consulted sources. In geconsulteerd maar niet gebruikt werden, staan in een lijst van geraadpleegde exceptional cases, sources are not mentioned by name. When specific bronnen. In uitzonderlijke gevallen worden bronnen niet bij naam genoemd. information from this document is used, the user is asked to quote the source Wie specifieke informatie uit dit document gebruikt, moet de bronverwijzing uit mentioned in the bibliography. de bibliografie vermelden. This document can only be published or distributed with the written consent of Publicatie of verspreiding van dit document is alleen mogelijk na schriftelijke the Office of the Commissioner General for Refugees and Stateless Persons. toestemming van het Commissariaat-generaal voor de Vluchtelingen en de Staatlozen.
Ernest Blerotstraat 39, 1070 BRUSSEL T 02 205 51 11 F 02 205 50 01 [email protected]
www.cgvs.be
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
Inhoudstafel
Lijst van afkortingen ...... 4 Inleiding ...... 6 1. Korte geschiedenis ...... 8 2. Huidige toestand van het conflict ...... 9 3. Strijdende partijen ...... 14 4. Typologie van het geweld ...... 14 4.1. ISIS ...... 14 4.2. PMF ...... 15 4.3. Andere conflicten ...... 17 4.4. Explosieven (IED, VBIED, SVBIED, SVEST) ...... 17 4.5. Andere vormen van geweld gebruikt door ISIS ...... 19 4.6. Luchtaanvallen ...... 20 4.7. Raketaanvallen ...... 20 4.8. Geweld tegen betogers en door betogers ...... 21 5. Doelwitten van het geweld ...... 23 5.1. Iraq Body Count (IBC) ...... 23 5.2. UNAMI ...... 23 5.3. ACLED ...... 24 5.4. Musings on Iraq ...... 26 5.5. Vergelijking aantal dodelijke slachtoffers, IBC, Musings on Iraq, ACLED ...... 27 5.6. Slachtoffers door de demonstraties ...... 28 6. Geografische verdeling ...... 31 6.1. Anbar ...... 31 6.1.1. Algemene situatie ...... 31 6.1.2. Veiligheidsincidenten...... 32 6.2. Bagdad ...... 37 6.2.1. Algemene situatie ...... 37 6.2.2. Veiligheidsincidenten...... 39 6.3. Diyala ...... 44 6.3.1. Territoriale controle ...... 44 6.3.2. Algemene situatie ...... 46 6.3.3. Veiligheidsincidenten...... 47 6.4. Kirkuk ...... 59 6.4.1. Territoriale controle ...... 59 6.4.2. Algemene situatie ...... 62 6.4.3. Veiligheidsincidenten...... 63 6.5. Ninewa ...... 72 6.5.1. Territoriale controle ...... 72 6.5.2. Algemene situatie ...... 74 6.5.3. Veiligheidsincidenten...... 75 6.6. Salah al-Din ...... 82 6.6.1. Algemene situatie ...... 82 6.6.2. Veiligheidsincidenten...... 83 6.7. Zuidelijke Provincies ...... 88 6.7.1. Algemene situatie ...... 88 6.7.2. Protestbetogingen ...... 89 6.7.3. Veiligheidsincidenten...... 94 7. Verplaatsingen van de bevolking ...... 100 7.1. Ontheemden (IDP’s) en terugkeerders (returnees) ...... 100 7.2. Terugkeerratio ...... 101
Pagina 2 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
7.3. Obstakels bij terugkeer ...... 103 7.4. Gedwongen terugkeer in 2019 ...... 106 7.5. Advies UNHCR ...... 106 Samenvatting ...... 108 Bibliografie ...... 110
Pagina 3 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
Lijst van afkortingen
ACLED Armed Conflict Location & Event Data
AP Associated Press
AQI Al-Qaeda in Iraq
BBC British Broadcasting Company
CJTF-OIR Combined Joint Task Force - Operation Inherent Resolve
CRS Congressional Research Service
CSIS Center for Strategic and International Studies
DIA Defense Intelligence Agency
EPIC Education for Peace in Iraq Center
ERW Explosive Remains of War
HRW Human Rights Watch
IBC Iraq Body Count
IHCHR Iraqi High Commission for Human Rights
IDP Internally Displaced Person
IED Improvised Explosive Device
IHF Iraqi Humanitarian Fund iMMAP Information Management and Mine Action Programs
IOM International Organization for Migration
ISF Iraqi Security Forces
ISIL Islamitische Staat van Irak en de Levant
ISIS Islamitische Staat van Irak en Syrië
ISW Institute for the Study of War
KAR Koerdische Autonome Regio
KRG Kurdish Regional Government
KRI Kurish Region of Iraq (= KAR)
KDP Kurdish Democratic Party
NYT New York Times
PMF Popular Mobilization Forces (= PMU)
PMU Popular Mobilization Units (= PMF)
PKK Partiya Karkerên Kurdistanê, Koerdische Arbeiderspartij
PUK Patriotic Union of Kurdistan
SIPRI Stockholm International Peace Research Institute
SVBIED Suicide Vehicle-Borne Improvised Explosive Device
Pagina 4 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
UNAMI United Nations Assistance Mission for Iraq
UNHCR United Nations High Commissioner for Refugees
USDOS United States Department of State
VBIED Vehicle-Borne Improvised Explosive Device
YBS Yekîneyên Berxwedana Şengal (Eenheden voor de Verdediging van Sinjar)
Pagina 5 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
Inleiding
Het doel van dit onderzoek is een stand van zaken op te maken over de veiligheidssituatie in Centraal en Zuid-Irak, met inbegrip van de hoofdstad Bagdad. Het gebied omvat de provincies Anbar, Diyala, Kirkuk, Ninewa en Salah al-Din (Centraal-Irak), de hoofdstedelijke provincie Bagdad, en de provincies van Zuid-Irak: Babil, Basra, Karbala, Maysan, al-Muthanna, Najaf, Qadisiya, Dhi Qar en Wasit. Het onderzoek richt zich in het bijzonder op de periode van maart 2019 tot januari 2020. Voor gegevens die het niveau van geweld meten, zoals statistieken van aanslagen, worden in sommige gevallen de gegevens van het volledige jaar 2019 en de maand januari 2020 geanalyseerd om verschillende bronnen met elkaar te kunnen vergelijken.
De analyse is een gedeeltelijke actualisering van het EASO rapport over de veiligheidssituatie in Irak: EASO Country of Origin Rapport Iraq, Security Situation, March 2019.1 Voor de voorgeschiedenis van het conflict tot februari 2019 wordt in de tekst verwezen naar de overeenkomstige hoofdstukken van dit rapport, de ontwikkelingen in de Koerdische Autonome Regio (KAR) worden in het onderhavige document niet behandeld, dit gebeurt in de COI Focus De veiligheidssituatie in de Koerdische Autonome Regio van Cedoca van 20 november 2019.2
Na een beschrijving van de huidige toestand van het conflict wordt ingegaan op de typologie van het geweld, de doelwitten, de geografische verdeling en de verplaatsingen van de bevolking ten gevolge van het conflict.
Het rapport bevat geen exhaustief overzicht van de veiligheidsincidenten die zich voordoen. De vermelde incidenten dienen voornamelijk om de algemene trend in Centraal en Zuid-Irak te verduidelijken. De geografische verdeling van het geweld wordt voor de provincies Anbar, Bagdad, Diyala, Kirkuk, Ninewa en Salah al-Din in aparte hoofdstukken behandeld, terwijl de zuidelijke provincies Babil, Basra, Maysan, al-Muthanna, Qadisiya, Thi-Qar en Wasit samen in één hoofdstuk aan bod komen.
In dit document maakt Cedoca voor plaats- en persoonsnamen, namen van gewapende groepen en politieke partijen gebruik van de meest courante schrijfwijze uit de Engelstalige bronnen die geraadpleegd werden voor deze COI Focus. Als de gangbare transliteratie in de Nederlandstalige pers hiervan afwijkt, volgt Cedoca deze transliteratie.
Voor de Islamitische Staat in Irak, de tak van al-Qaïda in Irak (AQI) die uitbreiding heeft gezocht in de bredere regio (Levant) en sinds april 2013 als ISIS (Islamitische Staat van Irak en Syrië) door het leven gaat3, wordt in dit document de afkorting ISIS gebruikt. In 2014 brak ISIS met al-Qaïda. Sinds 29 juni 2014 noemt de terreurbeweging zichzelf Islamitische Staat (IS).4 Een andere vooral door Arabische bronnen veel gebruikte benaming is “Daesh”, het acroniem voor de Arabische benaming al-dawla al-islaamiyya fii-il-i’raaq wa-ash-shaam”.5“ الدولة اإلسالمية في العراق والشام :van ISIS
Voor dit document werd uitsluitend gebruik gemaakt van publieke bronnen, waaronder de VN-missie in Irak (UNAMI), de ngo’s Education for Peace in Iraq Center (EPIC), Human Rights Watch (HRW), Amnesty International (AI) en Iraq Body Count. Verder wordt ook gebruik gemaakt van de informatie verstrekt door het Institute for the Study of War (ISW), de International Organization for Migration (IOM) in Irak, de International Crisis Group (ICG), het Washington Institute for Near East Policy, de blog Musings on Iraq, iMMAP, Iraqi News en de Iraqi High Commission for Human Rights. Er werd ook
1 EASO, 13/03/2019, url 2 Cedoca, 20/11/2020, url 3 AIVD, 06/2014, url 4 The Independent, 30/06/2014, url 5 WVTF Radio, 16/11/2015, url
Pagina 6 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
gebruik gemaakt van internationale media (bv. Reuters, Al-Jazeera, Al-Monitor, The Guardian, Agence France Presse, Radio Free Europe, New York Times, enz.).
Deze COI Focus maakt gebruik van cijfergegevens met betrekking tot veiligheidsincidenten uit de databank van het Armed Conflict Location & Event Data Project (ACLED), een Amerikaans non-profit project dat informatie over conflicten verzamelt, analyseert en in kaart brengt. Ervaren onderzoekers verzamelen de data door gebruik te maken van informatie afkomstig van een brede waaier van lokale, regionale en internationale nieuwsbronnen en organisaties.
Voor Irak zijn dat:
Aid Worker Security Al Mawqif FARS News Agency Database Al Mada (Iran) Airwars NRT News Front Line Aksam NPR Defenders Al Ahad TV Yaqein New Arab Al Ghad Press Al Rafidain Tv Gali Kurdistan TV AP National Iraqi News Karar Al Maloomah Agency Haberturk Al Masalah All Iraq News HRW Al Mirbad Agency Human Rights Al Nabaa Cumhuriyet Foundation of Al Sumaria TV Sozcu Turkey Anadolu Agency Haber 7 Ihlas News Agency Sotaliraq People's Defense Independent Iraq News Gazette Forces (United Kingdom) Arab News Takvim Al Arabiya Baghdad Today Yeni Safak Iraqi News BBC News ROJ News Kurdish News Liveuamap Sky News Network Twitter ANF News Kuwait News Musings on Iraq Kurdistan24 Agency Rudaw Asharq AlAwsat Nashir TamTam Aydinlik Reuters Telegram Hurriyet Daily Saudi Press Agency Xinhua Ayn Al Iraq News Shar Press Al Iraqiya TV Baghdad Post Spee Media Al Jazeera Patriotic Union of VOA Basnews Kurdistan Watan (Iraq) Amaq Beyaz Gazete Yemen News Shafaaq News Daily Sabah Agency SABA Intellinews Facebook
De databank is publiek beschikbaar op de website van ACLED en wordt voortdurend aangevuld en bijgewerkt wanneer eventueel nog nieuwe informatie (al dan niet over een reeds ingevoerd incident) aan het licht komt.6 De cijfers van ACLED die Cedoca in deze COI Focus gebruikt zijn opgevraagd op 1 februari 2020. De inventaris van ACLED geeft het type van geweld, de actoren van geweld, een beschrijving van de incidenten, de locatie en het aantal dodelijke slachtoffers weer.7 ACLED wijst erop
6 ACLED, Coding review Process, 10/04/2019, url 7 ACLED, ACLED Codebook, 10/04/2019, url
Pagina 7 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
dat de verzamelde gegevens in zekere mate de prioriteiten van de verslaggeving door media en organisaties weerspiegelen en dat een onderschatting van het geweld zodoende mogelijk is.8
In zijn Codebook licht ACLED de toegepaste methodologie voor de invoering en voortdurende controle van de data uitgebreid toe. Gelet op de methodologie, codering en invoering van gegevens kunnen de cijfers van ACLED volgens Cedoca slechts beschouwd worden als een schatting en indicatie van de tendensen met betrekking tot geweld in een bepaalde periode.
Cedoca volgt de veiligheidsomstandigheden in Irak voortdurend op. Als er zich fundamentele wijzigingen of ontwikkelingen zouden voordoen die de situatie ter plaatse aanzienlijk veranderen, dan zal Cedoca deze COI Focus zo snel mogelijk bijwerken.
1. Korte geschiedenis
Zie hoofdstukken 1.1 Overview of recent conflicts in Iraq en 1.2 Political situation in 2018 van het EASO Country of Origin Report Iraq, Security Situation, March 2019.9
8 ACLED, ACLED User Guide for Media, 10/04/2019, url 9 EASO, 13/03/2019, p. 13-23, url
Pagina 8 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
2. Huidige toestand van het conflict
Volgens het Rule of Law in Armed Conflict Project (RULAC) wordt Irak ook in 2019 geconfronteerd met meerdere elkaar overlappende niet-internationale gewapende conflicten.10 De Verenigde Naties verklaarde dat Irak vanaf januari 2014 in een niet-internationaal gewapend conflict verkeerde.11 Volgens RULAC bevond de Irakese overheid zich in een aanslepend, niet-internationaal conflict met de Islamitische Staat (IS, ISIS, Daesh) en daarmee geassocieerde groepen. De Iraakse regering en haar strijdkrachten worden ondersteund door meerdere gewapende actoren: de strijdkrachten van de Koerdische Autonome Regio (peshmerga), een reeks van paramilitaire milities, de zogenaamde Popular Mobilization Forces (PMF, ook Popular Mobilzation Units, PMU, genoemd), andere gewapende milities, en een internationale coalitie onder de leiding van de Verenigde Staten van Amerika.12
Volgens RULAC is Irak eveneens betrokken bij een internationaal gewapend conflict met Turkije13, omdat het land getroffen is door een Turks intern conflict tussen de Turkse overheid en de Koerdische Arbeiderspartij (PKK), dat zich uitstrekt tot in het noorden van Irak. In juli 2015 is Turkije begonnen met luchtaanvallen op PKK-doelwitten in Noord-Irak.14 RULAC oordeelde dat het gebruik van geweld door Turkije op Iraaks grondgebied zonder toestemming van de Iraakse regering een internationaal gewapend conflict vormt.15
De periode vanaf maart 2019 wordt gekenmerkt door de toenemende binnenlandse en internationale spanningen: na de moeizame verlopen regeringsvorming na de verkiezingen van 201816 kwam de regering meer en meer onder druk te staan door schandalen rond corrupte politici, zoals in Ninewa17, maar ook door de toegenomen ontevredenheid van de sjiitische bevolking in Bagdad en Zuid-Irak.18 De invloed van de sjiitische milities die door de verkiezingen van 2018 was gegroeid, vertaalde zich in een toenemende aanspraak op politieke sleutelfuncties en de daarmee gepaard gaande voordelen op financieel en werkgelegenheidsvlak.19 Het systeem van de Muhasasa, de verdeling van posten langs etnisch-sektarische verdeelsleutels, zorgt in Irak al sinds 2003 voor een machtsevenwicht, maar de endemische corruptie die met dit systeem gepaard gaat brengt vooral uitsluiting van economische kansen met zich mee voor veel minder welgestelde Irakezen zonder familie of stamleden die hun werkgelegenheid kunnen verschaffen20 Deze moeilijke economische situatie zorgde vanaf 2015 voor regelmatige golven van betogingen die in Zuid-Irak in 2018 tot onlusten leidden waarbij kantoren van sjiitische milities en ook het Iraanse consulaat van Basra werden aangevallen.21 Deze betogingen werden door de autoriteiten en de pro-Iraanse sjiitische milities hardhandig neergeslagen22, en in eerste instantie verliep de zomer van 2019 met minder geweld tijdens protesten dan die van 2018, maar na het ontslag van de commandant van de Counterterrorism Service (CTS), luitenant-generaal Abdulwahab al-Saadi, een gerespecteerd figuur met een grote bekendheid buiten het veiligheidsapparaat23, kwam het tot een nieuwe golf van protesten die al gauw escaleerden in Bagdad
10 RULAC, 15/02/2018, url; RULAC is een onlineportaal dat situaties van gewapende conflicten identificeert en classificeert op basis van een onafhankelijke beoordeling met behulp van open source informatie; het is gebaseerd op de Geneva Academy of International Humanitarian Law and Human Rights., zd, url 11 UNAMI/OHCHR, 18/07/2014, url, Summary 12 RULAC, 15/02/2018, url 13 RULAC, 15/02/2018, url 14 RULAC, 15/02/2018, url; RULAC, 29/01/2018, url 15 RULAC, 15/02/2018, url 16 U.N. IRAQ, 30/05/2018, url 17 The Guardian, 05/12/2019, url 18 Middle East Institute, 21/05/2019, url; International Crisis Group, 05/03/2019, url 19 Middle East Institute, 21/05/2019, url 20 Al-Jazeera, 04/12/2019, url; SEPAD, 26/11/2019, url 21 Reuters, 07/09/2019, url 22 Musings in Iraq, 20/02/2019, url 23 Jerusalem Post, 29/07/2019, url, BBC News, 07/10/2019, url
Pagina 9 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
en de meeste zuidelijke steden vanaf 1 oktober 2019. De eerste protestgolf duurde tot 9 oktober 2019, en heeft het leven gekost aan meer dan honderd betogers, er vielen ook duizenden gewonden in de gewelddadige confrontaties tussen de betogers en de ordetroepen. Naast de politie werd ook het leger ingezet, en de demonstranten werden eveneens onder vuur genomen door sluipschutters. Over de identiteit van de sluipschutters is er geen absolute zekerheid maar er wordt algemeen aangenomen dat het om leden van pro-Iraanse sjiitische milities gaat.24 De coördinatie van de sluipschutters werd door Michael Knights van het Washington Institute for Near East Policy toegeschreven aan Abu Zainab al-Lami, hoofd van het Central Security Directorate (CSD) van de PMF, en een lid van de pro-Iraanse sjiitische militie Kata’ib Hezbollah.25
De betogers en de autoriteiten kwamen overeen om de betogingen te onderbreken tussen 9 en 25 oktober 2019, omwille van de jaarlijkse pelgrimstocht Arbaeen, waarbij miljoenen sjiitische pelgrims naar de stad Karbala in Zuid-Irak trekken om het einde van de rouwperiode voor de Imam Hussein te herdenken.26
Na afloop van de pelgrimstocht werden de betogingen hernomen en opnieuw kwam het tot gewelddadige confrontaties: de ordetroepen zetten traangas en waterkanonnen in maar schoten ook met scherp. De betogingen vonden plaats in Bagdad, vooral op het Tahrir-plein en daarrond, en in alle grotere steden in Zuid-Irak met als zwaartepunten Karbala, Najaf, Nasiriya en Basra. De eisen van de betogers waren enerzijds het aftreden van de heersende politieke klasse (en ook van de regering), en anderzijds het einde van de buitenlandse inmenging in de Iraakse politiek, met name door Iran, maar ook door de Verenigde Staten.27
De pogingen van de autoriteiten om de betogingen te beëindigen door het gebruik van geweld hebben tot dusver geen succes gehad, en de protesten gingen ook na talrijke gewelddadige interventies van politie, leger en pro-Iraanse milities door.28 Ook de pogingen om de beweging te verzwakken door gerichte arrestaties van activisten die een rol spelen bij het organiseren van de protestbeweging hebben niet het door de autoriteiten verhoopte effect gehad. Integendeel, veel betogers blijven kamperen op de door hen bezette pleinen en in de door hen ingenomen gebouwen. Zij verkiezen de relatieve veiligheid van de groep op deze sites boven een terugkeer naar huis waar zij gevaar lopen om te worden ontvoerd.29
Tijdens de bestorming van het Iraanse consulaat van Karbala door de betogers op 28 november 2019 vielen talrijke doden en gewonden.30 Na andere zware geweldincidenten in Nasiriya en andere steden in Zuid-Irak legde de Grootayatollah Ali al-Sistani een verklaring af waarin hij het vertrouwen in de regering opgezegde.31 Daarop heeft de eerste minister Abdel Mahdi begin december zijn ontslag ingediend.32 Het duurde tot 1 februari 2020 tot de Iraakse president Barham Salih een nieuwe kandidaat voor de post van eerste minister heeft aangeduid: Mohammed Tawfiq Allawi. Allawi wordt echter door de protestbeweging afgewezen.33
De soennitische gebieden in Centraal-Irak hebben nauwelijks deelgenomen aan de betogingen tegen de autoriteiten. Behalve steunbetuigingen voor de betogers waren er geen activiteiten. Er heerst
24 UNAMI, 22/10/2019, url 25 The Washington Institute for Near East Policy, 22/10/2019, url 26 Musings on Iraq, 14/10/2019, url 27 UNAMI, 05/11/2019, url; UNAMI, 11/12/2019, url; Reuters, 14/11/2019, url; The New Arab, 13/11/2019, url 28 Reuters, 27/01/2020, url; HRW, 31/01/2020, url; Reuters, 29/11/2019, url 29 The Washington Post, 11/11/2019, url 30 AI, 29/10/2019, url 31 The New Arab, 29/11/2019, url 32 The New Arab, 03/12/2019, url 33 MEMO, 02/02/2020, url
Pagina 10 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
duidelijk de vrees om bij een protest geassocieerd te worden met ISIS en dus van terrorisme te worden beschuldigd.34
Naast de betogingen kwam het ook tot een escalatie van de spanningen tusssen Iran en de VS die over enkele legerbasissen op Iraaks grondgebied beschikken. Op 27 december 2019 kwam bij een raketaanval van een pro-Iraanse militie op een VS-legerbasis in Kirkuk een Amerikaans staatsburger om het leven.35 Twee dagen later sloegen de VS terug met luchtaanvallen op basissen van Kata’ib Hezbollah, waarbij een 25-tal doden vielen en grote materiële schade werd veroorzaakt.36 Op 31 december vielen pro-Iraanse militieleden de ambassade van de VS in de internationale zone in Bagdad aan, en staken de inkomhal in brand. Er vielen geen slachtoffers, er was alleen materiële schade.37
Op 3 januari 2020 werden de bevelhebber van de Iraanse Revolutionaire Garde, Qassem Soleimani, en het adjunct-hoofd van de Hashd al-Sha’abi, (Popular Mobilization Forces, PMF) Abu Mahdi al- Muhandis. De echte naam van Muhandis was Jamal Ja'far Muhammad Ali Al Ibrahim, hij was ook hoofd van de pro-Iraanse militie Kata’ib Hezbollah. Muhandis werd algemeen gezien als een van de meest invloedrijke politieke figuren in Irak, en was gekend als een onverholen pleitbezorger van de Iraanse belangen in Irak.38 Deze twee werden samen met zes andere personen door een raket gedood die was afgevuurd door een Amerikaanse drone.39 De doelbewuste executie van deze twee sleutelfiguren van het Iraanse beleid in Irak had onmiddellijke gevolgen:
- De pro-Iraanse stroming in de Iraakse politiek kwam plots zonder leiding te staan: het beleid van de pro-Iraanse sjiitische politici werd in grote mate door de Iraanse Revolutionaire Garde onder leiding van Soleimani uitgewerkt en Muhandis was de tussenpersoon en tegelijk de uitvoerder van de Iraanse beleidslijnen. De executie van de twee is ook een waarschuwing aan het adres van andere leiders van gelijkaardig georiënteerde milities.40 - Iran heeft gereageerd met een raketaanval op VS-legerbasissen op Iraakse grond, maar voor de eerste keer openlijk en vanuit Iraans grondgebied, als eenmalige wraakactie voor de dood van Soleimani.41 - De pro-Iraanse sjiitische milities in Irak argumenteren dat daarmee de dood van Muhandis niet is gewroken en hebben enkele raketaanvallen op militaire doelwitten van de VS en de internationale coalitie uitgevoerd.42 - Soleimani en Muhandis werden door de antiregeringsbetogers gezien als twee van de hoofdverantwoordelijken voor de pogingen om de protesten met geweld neer te slaan. De demonstranten hadden hun aversie tegen de twee niet verborgen en veelvuldig hun vertrek geëist. Na de dood van beiden werden de demonstranten door pro-Iraanse milities ervan beschuldigd mee verantwoordelijk te zijn voor hun dood, en de betogingen werden door deze milities als door de VS gestuurde samenzwering tegen de legitieme regering afgeschilderd.43 De betogers reageerden daarop door zich zowel tegen de Iraanse alsook tegen de Amerikaanse inmenging in Irak uit te spreken.44
34 Al-Monitor, 15/10/2019, url; Musings on Iraq, 29/10/2019, url 35 Musings on Iraq, 30/12/2019, url 36 Musings on Iraq, 30/12/2019, url 37 Al-Monitor, 02/01/2020, url 38 Washington Institute for Near East Policy, 05/01/2020, url ; Musings on Iraq, 04/01/2020, url 39 The Guardian, 05/01/2020, url 40 The Washington Institute for Near East Policy, 05/01/2020, url 41 Musings on Iraq, 08/01/2020, url 42 Musings on Iraq, 15/01/2020, url 43 The Washington Institute for Near East Policy,06/01/2020, url; Musings on Iraq, 09/01/2020, url; Al-Monitor, 06/01/2020, url 44 Al-Monitor, 11/01/2020, url
Pagina 11 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
- Het Iraakse parlement stemde een motie waarin het vertrek van alle buitenlandse troepen uit Irak wordt geëist.45 De ontslagnemende regering heeft bij monde van de uittredende premier deze eis overgenomen, maar nog geen concrete beslissingen genomen.46 De regering van de Koerdische Autonome Regio (KAR) heeft zich tegen een vertrek van de Amerikaanse militairen uitgesproken47 en volgens de VS hebben zij de gemeenschappelijke operaties met het Iraakse leger na een korte pauze weer opgenomen. Hierbij gaat het om militaire acties tegen ISIS.48
De activiteiten van ISIS bleven in 2019 op een vergelijkbaar peil met het jaar daarvoor. De terroristische organisatie probeerde vooral om in dunbevolkte, weinig toegankelijke en door de veiligheidsdiensten niet volledig onder controle gehouden gebieden een vaste voet aan de grond te krijgen49 met name in de volgende elf zones die door het Institute for the Study of War (ISW) in juni 2019 werden geïdentificeerd50:
- Het Badushgebergte ten noordwesten van Mosul. - Tal Kayf: volgens ISW worden in het IDP-kamp van Tal Kayf (ten noorden van Mosul) minstens 1.400 buitenlandse vrouwen van ISIS-strijders en hun kinderen gevangengehouden wat van het kamp in feite een “support zone” van ISIS maakt. - De Tigrisvallei ( ten zuiden van Mosul), van Hammam al-Alil over Qayara en Shirqat tot Tikrit en Al-Daur. Veel burgers van Mosul, Tal Afar en Hawija bevinden zich in IDP-kampen in dit gebied en een aantal gevangen ISIS-strijders zitten vast in deze streek. ISW gaat ervan uit dat ISIS de kampen heeft geïnfiltreerd. - Het Makhmourgebergte ten zuidoosten van Mosul is een geschikt terrein voor ISIS, door de talrijke grotten en tunnelsystemen waar het eenvoudig is om wapen- en andere voorraden te verstoppen. Dit gebergte valt ook tussen de invloedssferen van ISF en de peshmerga. Volgens ISW een uitvalbasis voor acties richting KAR, Qayara en Hammam al-Alil maar ook langs de Tigris naar Salah al-Din. - De Zaab-driehoek omvat Hawija, Shirqat en het noordelijke gedeelte van Salah al-Din. Deze zone strekt uit tot in het Makhoulgebergte, en de Jazeera-woestijn. - De Jazeerawoestijn ligt in Ninewa en vormt het hele zuidwesten van de provincie tot aan de grens met Syrië en de provincie Anbar. ISIS gebruikt dit gebied als een voor henzelf relatief veilig gebied en voor infiltraties van en naar Syrië. - De Anbarwoestijn sluit aan bij de Jazeerawoestijn. Dit uitgestrekte gebied dient als toevluchtsoord voor ISIS en laat de organisatie toe om van daaruit toegang te krijgen tot de omliggende bewoonde gebieden. - Het Hamringebergte is de meest zuidwestelijke uitloper van het Zagros-gebergte. Deze streek is een gunstig terrein voor ISIS en vormt de verbinding tussen de Salah al-Din, Diyala en Kirkuk. ISIS profiteert van een uitgebreid tunnelsysteem om wapens en hulpgoederen te verbergen. De streek dient ook als uitvalbasis voor aanvallen in het Tuz Khurmatu gebied. - De vallei van de rivier Diyala: de provincie Diyala werd door de ISF en de PMF naar eigen zeggen in januari 2015 van ISIS bevrijd maar de groep heeft netwerken behouden in de vallei en is er in geslaagd om terug een actieve guerrillastrijd op te zetten met de dichte vegetatie als bescherming. - De noordelijke Baghdad Belts liggen in de districten Tarmiyah en Taji en deze zone is volgens ISW nooit helemaal ISIS-vrij geweest. Ze dient volgens ISW ook als verbinding tussen Anbar en Diyala.
45 Reuters, 05/01/2020, url 46 Memo, 11/01/2020, url 47 Asharq Al-Awsat, 18/01/2020, url 48 Musings on Iraq, 17/01/2020, url 49 ICG, 11/10/2019, url 50 ISW, 30/06/2019, pp. 19-21, url
Pagina 12 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
- Het Zagrosgebergte loopt binnen Irak van het noordoosten van Diyala naar de KAR. Volgens ISW heeft ISIS support zones in de KAR waarnaartoe zich een deel van de ISIS-militanten zou teruggetrokken hebben uit Noord-Irak.51
De modus operandi van ISIS is dezelfde als in 2018: gerichte executies van personen die voor de overheid werken of met de overheid samenwerken52, hinderlagen tegen ISF en PMF53 en afpersing van de landelijke bevolking om aan fondsen en voedsel te geraken.54 In het kader van de afpersingen valt ook het verbranden van graanvelden kort voor de oogst op. Op deze wijze worden landbouwers gestraft die weigeren een bijdrage te leveren aan de radicale organisatie.55 ISIS profiteert er ook van dat leger en PMF vooral overdag optreden en zich ’s nachts terugtrekken op hun versterkte posities. Gedurende de nacht hebben de militanten van de terroristische organisatie daardoor veel meer bewegingsvrijheid.56 Deze vrijheid is relatief want grotere concentraties van strijders en voertuigen worden nu sneller opgemerkt. De ISF en de internationale coalitie hebben de les van 2014 geleerd, toen ISIS erin was geslaagd, grotere aantallen van strijders bijeen te brengen in nauwelijks bevolkt terrein voor grootscheepse aanvallen. Ook afgelegen gebieden worden nu beter vanuit de lucht of vanuit de ruimte geobserveerd.57
Bermbommen als aanvalswapens en andere IED’s (waaronder af en toe een bomvoertuig) in dichtbebouwde gebieden worden nog altijd ingezet, maar de intensieve stedelijke terreurcampagnes van 2012 tot 2016, met tientallen VBIED’s en SVBIED’s, zijn nergens teruggekeerd.58 Zelfmoordaanslagen zijn zeer uitzonderlijk geworden. Er moet van worden uitgegaan dat ISIS nu weinig aantrekkelijk is voor nieuwe rekruten en dat er nauwelijks nieuwe leden toetreden. Bestaande strijders voor de organisatie hebben vandaag geen andere keuze dan hun strijd voort te zetten. Het enige alternatief voor hen is levenslange opsluiting en in het merendeel van de gevallen zelfs de doodstraf.59
51 ISW, 30/06/2019, pp. 19-21, url 52 ISW, 30/06/2019, p.28, url 53 Al-Monitor, 21/12/2019, url 54 AP News, 13/05/2019, url 55 Rudaw, 14/05/2019, url 56 AP News, 13/05/2019, url; Los Angeles Times, 07/10/2019, url ; Musings on Iraq, 19/08/2019, url 57 Musings on Iraq, 19/08/2019, url 58 Musings on Iraq, 19/08/2019, url ; ISW, 30/06/2019, url ; ICG, 11/10/2019, url 59 ICG, 11/10/2019, url
Pagina 13 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
3. Strijdende partijen
Zie hoofdstuk 1.3 Armed Actors van het EASO Country of Origin Report Iraq, Security Situation, March 2019.60
4. Typologie van het geweld
Dit hoofdstuk sluit aan bij het hoofdstuk 1.4 Recent security trends and armed confrontations in 2018 van het EASO-rapport61. Hieronder worden de recente veiligheidstrends en gewapende confrontaties vanaf maart 2019 in kaart gebracht, echter alleen voor het grondgebied onder controle van de centrale overheid, en zonder de KAR.
4.1. ISIS
De gebieden waar ISIS in staat is om aanvalsoperaties uit te voeren in Irak worden door het Institute for the Study of War als “Attack Zones” beschreven. De laatste analyse van het actiegebied van ISIS in Irak dateert van 27 oktober 2019. Deze zones zijn gevoelig uitgebreid tegenover december 2018 (de kaart opgenomen in het EASO-rapport), in de Eufraatvallei tussen Ramadi en Haditha, in de omstreden gebieden tussen Kirkuk, Hawija, Baiji en Tikrit. In het noordwesten van Ninewa zijn er zones bijgekomen waar ISIS aanvallen op de ISF, de PMF en ook op burgers heeft uitgevoerd.
60 EASO, 13/03/2019, pp. 23-31, url 61 EASO, 13/03/2019, pp. 31-44, url
Pagina 14 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
ISIS Sanctuary Map: October 27, 201962
ISW identificeerde in juni 2019 elf gebieden binnen Irak die als zones voor toevlucht, ravitaillering en operationele uitvalbasissen dienen (zie supra, hoofdstuk 2. Huidige toestand van het conflict).63
De vaststellingen en analyses van het EASO-rapport over de veiligheidssituatie zijn nog onverkort geldig: zowel de geografische regio’s waar de organisatie actief is alsook haar modus operandi en de strategie van haar tegenstanders (ISF, PMF en internationale coalitie) zijn niet gewijzigd.
Er bestaat geen overeenstemming tussen de gezaghebbende bronnen wat de actuele operationele capaciteiten van ISIS betreft. Volgens ISW is men het er binnen de inlichtingendiensten van de VS over eens dat ISIS poogt om te herrijzen maar blijft er vooral onenigheid over de sterkte van de organisatie. Eveneens volgens ISW heeft de Amerikaanse Defense Intelligence Agency (DIA) in juli 2018 geschat dat ISIS in Irak en Syrië gecombineerd nog over 30.000 strijders zou hebben beschikt terwijl de Combined Joint Task Force - Operation Inherent Resolve (CJTF-OIR, eveneens van de VS) het in december 2017 over slechts 1.000 strijders had.64
In het laatste rapport van de inspecteur-generaal voor overzeese militaire operaties van de VS wordt de toestand waarin ISIS verkeert voor de periode van 1 juli tot 25 oktober 2019 geschetst waarbij ook de afwijkingen in interpretatie tussen de verschillende inlichtingendiensten aan bod komen. Deze zijn het erover eens dat ISIS erin is geslaagd om tijdens het onderzochte kwartaal zijn commando- en controlestructuur in Irak solider te maken en ook uit te breiden en dat ISIS verder hergroepeert in woestijn- en berggebieden waar weinig of geen aanwezigheid is van de veiligheidsdiensten.65
In een eerder rapport van dezelfde inspecteur-generaal voor overzeese militaire operaties wordt erop gewezen dat de spanningen tussen de Koerdische Autoriteiten (Kurdish Regional Government, KRG) en Bagdad tot hiaten in de beveiliging van de omstreden gebieden hebben geleid, en dat ISIS dit wist uit te buiten om te hergroeperen en aanvallen in de regio te organiseren.66
4.2. PMF
De invloedssferen van de pro-Iraanse milities (de meerderheid van de PMF) in voormalig ISIS- territorium werd door Michael Knights in het tijdschrift CTC Sentinel in augustus 2019 als volgt in kaart gebracht:
62 ISW, 08/11/2019, url 63 ISW, 30/06/2019, pp. 19-21, url 64 ISW, 30/06/2019, pp. 19-21, url 65 Lead Inspector General, 25/11/2019, pp. 46-48, url 66 Lead Inspector General, 09/08/2019, p. 44, url
Pagina 15 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
Main areas of operation for Iran-backed militias in Iraq, annotated with PMF brigade numbers67
De nummers van de PMF brigades horen bij volgende milities68:
- 45, 56, 57: Kata’ib Hezbollah (KH), rond 7.500 strijders in Irak (en 2.500 in Syrie) - 41, 42, 43: Asa’ib Ahl al-Haq (AAH), rond 10.000 strijders - 40: Kata’ib Al-Imam Ali, 8.000 man sterk - 6: Kata’ib Jund al-Imam, ongeveer 5.000 geregistreerde strijders - 14: Kata’ib Sayyid al-Shuhada, 3.000 man - 18: Saraya Talia al-Khurasani, 3.000 man - 12: Harakat Hezbollah al-Nujaba, 1.500 man
Kleinere brigades, onder invloed van Kata’ib Hezbollah:
- 39: Harakat al-Abdal - 17: Saraya al-Jihad - 13: Liwa al-Tafuf - 7: Liwa al-Muntadher - 19: Ansar Allah al-Tawfiya - 28: Saraya Ansar al-Aqeeda - 29: Kata’ib Ansar al-Hujja - 25: Quwwat al-Shahid al-Sadr al-Awwal - 35: Quwwat al-Shahid al-Sadr - 31: Kata’ib al-Tayyar al-Risali - 53: Liwa al-Hussein (sjiitische Turkmenen) - 36: Lalish (Yezidi)
67CTC, 13/08/2019, url 68 CTC, 13/08/2019, url (alle brigades)
Pagina 16 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
- 30: Liwa al-Shabak/Quwat Sahl Nineveh (Shabak), volgens Michel Knights ook gelieerd met Badr. - 50: Babiliyun (Christenen), volgens Michel Knights ook gelieerd met Badr.
Brigades van of onder invloed van Badr:
- 4, 9, 10, 20, 23, 24: Badr (onder de leiding van Hadi al-Ameri) - 16: Quwwat al-Turkmen (Turkmeens, basis in Tuz and Kirkuk), deze brigade is organisatorisch gelinkt met Badr, maar volgens Michael Knights leunt zij aan bij KH.69 - 110: Fayli-Koerdisch, sjiitisch.
4.3. Andere conflicten
Naast het conflict met de restanten van de Islamitische Staat zijn er de andere conflicten:
- De centrale staat tegen de KRG over de controle van de omstreden gebieden.70 - Een deel van de sjiitische bevolking in Bagdad en Zuid-Irak betoogt tegen de regering, de politici en Iran die verantwoordelijk worden geacht voor de slechte economische toestand in het land (zie supra hoofdstuk 2. Huidige toestand van het conflict). - Tussen Turkije en de PKK in het district Sinjar. Turkije heeft in de loop van de onderzochte periode luchtaanvallen uitgevoerd in Sinjar (zie hoofdstuk 6.5. Ninewa). - Tussen verschillende etnische groepen in Centraal-Irak met name in de provincies Ninewa, Salah al-Din, Kirkuk en Diyala: Arabieren, Koerden, Turkmenen, Shabak, Kaka’i, christenen en yezidi. Deze lokale conflicten zijn gekaderd binnen de conflicten tussen de grotere spelers. De gewapende milities van minderheden en lokale stammen zijn bijna altijd gelieerd met ofwel de pro-Iraanse milities, de “neutrale” PMF, of de peshmerga (zie infra, hoofdstuk 6. Geografische verdeling).
Een van de gevolgen van de escalatie van de spanningen tussen de VS en Iran (en bij uitbreiding ook Irak) is de afbouw en de tijdelijke opschorting van de samenwerkingsprojecten tussen het Iraakse leger en de coalitiestrijdkrachten. Verschillende landen die aan de coalitie deelnemen hebben hun activiteiten teruggeschroefd. Het gevaar bestaat dat ISIS van deze lacunes zou profiteren. De VS hebben op 17 januari 2020 aangekondigd dat zij de gemeenschappelijke acties met de ISF terug hebben opgestart maar de Iraakse regering sprak dat tegen.71 Op 14 februari 2020 kwamen de Iraakse regering en de NAVO principieel overeen om het opleidingsprogramma tussen de NAVO en Irak verder uit te bouwen.72 Een andere politieke hoofdrolspeler in Irak, Moqtada al-Sadr, heeft zich tegen de militaire aanwezigheid van de VS uitgesproken. Hij heeft zijn aanhangers opgeroepen om op 24 januari 2020 daartegen te protesteren.73
Deze conflicten hebben in 2019 en begin 2020 tot volgende vormen van geweld geleid:
4.4. Explosieven (IED, VBIED, SVBIED, SVEST)
Deze aanslagen worden door de ngo Education for Peace in Iraq Center (EPIC) wekelijks bijgehouden en op kaart gezet. Een compilatie van deze gegevens voor de periode van 28 februari 2019 tot 16 januari 2020 toont de verdeling van deze aanslagen over het grondgebied:
69 CTC, 13/08/2019, url 70 Lead Inspector General, 25/11/2019, p. 44, url 71 Musings on Iraq, 17/01/2020, url 72 NATO, 14/02/2020, url 73 CNBC 24/01/2020, url; BBC News, 24/01/2020, url
Pagina 17 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
EPIC, aanslagen met explosieven, ISHM #197 tot ISHM #237, 28/02/2019-16/01/202074
Deze kaart geeft slechts een tendens weer binnen de aangegeven tijdsperiode, de opsomming van de aanslagen door EPIC is niet exhaustief.
Een andere bron die gegevens over geweldincidenten in Irak verstrekt is ACLED. Als alle aanvallen van ISIS die onder de categorie explosions/remote violence vallen (aanslagen met explosieven, aanvallen met raketten of andere beschietingen), tussen 1 januari 2019 en 31 januari 2020, op een kaart van Irak worden gezet, ziet de tendens er nagenoeg hetzelfde uit:
74 EPIC, compilatie door Cedoca op Google Maps, 22/01/2020, url
Pagina 18 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
ACLED, Explosions/remote violence, Actor: ISIS, 01/01/2019-31/01/202075
Niet alle aanslagen met explosieven zijn het werk van ISIS, de grote meerderheid wel. Desalniettemin zijn duidelijke trends te herkennen: de meeste aanslagen gebeurden in de provincies Diyala, Kirkuk en Bagdad en in iets mindere mate in de provincies Salah al-Din, Anbar en Ninewa. In Diyala heeft ISIS tijdens het conflict nergens langdurig gebieden onder controle gehouden, de organisatie ging eerder terug ondergronds dan in andere omstreden provincies, de structuur voor een guerrilla was vroeger heropgebouwd.76 In Kirkuk profiteerde ISIS van een machtsvacuüm na het gedwongen vertrek van de peshmerga in oktober 2017.77
4.5. Andere vormen van geweld gebruikt door ISIS
Naast explosieven zet ISIS ook in op het vermoorden van gezagsdragers: bijvoorbeeld de mukthar van een dorp of de commissaris van de lokale politie. Deze gerichte aanslagen tegen personen die de
75 ACLED, via export tool geraadpleegde update: 01/02/2020, url; compilatie door Cedoca op Google Maps, 01/02/2020, url 76 CTC, 25/10/2016, url 77 Niqash, 10/04/2018, url
Pagina 19 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
overheid vertegenwoordigen komen vooral voor in landelijke gebieden waar de veiligheidstroepen er niet in slagen om hun grondgebied permanent onder volledige controle te houden.78
Eenheden van leger, politie of PMF worden regelmatig aangevallen door ISIS-strijders, deze aanvallen gebeuren op controleposten of op verbindingswegen waar de patrouilles van de veiligheidsdiensten passeren. Ook deze aanslagen zijn frequenter in landelijke gebieden. In de grotere steden staat ISIS minder sterk door het ontbreken van lokale ondersteuning.79
De frequentie van de aanvallen door ISIS is moeilijk te bepalen. EPIC telde voor de periode van 28 maart 2019 tot 16 januari 2020 123 aanslagen met explosieven voor heel Irak maar bij deze opsomming worden ook aanslagen van andere actoren dan ISIS meegeteld, andere vormen van ISIS- geweld zoals de bovengenoemde moorden op functionarissen echter niet.80 Andere bronnen tonen eveneens dat er verschillen zijn wat het aantal aanvallen door ISIS betreft. De inspecteur-generaal van de overzeese militaire operaties in Irak, bijvoorbeeld, heeft het in zijn laatste rapport over Irak over 154 vooral kleinschalige aanvallen van ISIS in het derde kwartaal van 2019. Dit cijfer – afkomstig van de Combined Joint Task Force-Operation Inherent Resolve (CJTF-OIR, het opperbevel van deze militaire operatie) wordt dan weer tegengesproken door de Defence Intelligence Agency (DIA) die beweert dat de gegevens niet volledig zijn.81 De frequentie van het geweld en het aantal slachtoffers wordt besproken in het volgende hoofdstuk 5. Doelwitten van het geweld.
4.6. Luchtaanvallen
Zowel de luchtmacht van Irak alsook de internationale coalitie voeren luchtaanvallen uit op ISIS- stellingen. Ook de Turkse luchtmacht is actief in Irak. Zij heeft in de loop van 2019 en in januari 2020 aanvallen op stellingen van de met de PKK gelieerde Yezidi-militie Yekîneyên Berxwedana Şengal (Eenheden voor de Verdediging van Sinjar, YBS) uitgevoerd.82
De VS hebben op 3 januari 2020 aan de luchthaven van Bagdad een droneaanval uitgevoerd op Qassem Soleimani en Abu Mahdi al- Muhandis (zie infra). De VS heeft ook luchtaanvallen op de pro- Iraanse militie Kata’ib Hezbollah uitgevoerd.83
Er waren ook enkele gevallen van explosies op militaire inrichtingen van pro-Iraanse milities vanaf 19 juli 2019 die werden toegeschreven aan luchtaanvallen door onbekenden. Deze gebeurden voor het begin van de escalatie tussen Iran en de VS. Er is een sterk vermoeden dat Israël de auteur van deze droneaanvallen is. Dit werd door de inspecteur-generaal voor overzeese operaties van het VS-leger in een rapport aan het congres geopperd.84
4.7. Raketaanvallen
Beschietingen door middel van raketten werden door volgende strijdende partijen uitgevoerd: Iran heeft vanuit eigen grondgebied raketten op basissen van de VS in Irak gelanceerd.85 De pro-Iraanse PMF hebben eveneens raketten afgevuurd op militaire inrichtingen van de VS. Volgens Michael Knights werden van januari tot mei 2019 alleen al twaalf raketaanvallen gelanceerd door pro-Iraanse milities op militaire en commerciële doelwitten van de VS.86 Dit werd later in het jaar voortgezet met de
78 ICG, 11/10/2019, url 79 ICG, 11/10/2019, url; Musings on Iraq, 19/08/2019, url 80 EPIC, 22/01/2020, url 81 Lead Inspector General, 25/11/2019, p. 46, url 82 The Jerusalem Post, 06/11/2019, url; Al-Monitor, 24/01/2020, url 83 Musings on Iraq, 30/12/2019, url 84 Lead Inspector General, 25/11/2019, p. 11, 46, url 85 Musings on Iraq, 08/01/2020, url 86 Combating Terrorism Center, 13/08/2019, url
Pagina 20 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
bekende escalatie vanaf 27 december 2019. Na de droneaanval op Soleimani en Muhandis werden door pro-Iraanse milities regelmatig raketten afgevuurd op Amerikaanse doelwitten in Irak.87
4.8. Geweld tegen betogers en door betogers
De betogers die vanaf 1 oktober 2019 in Bagdad en de meeste steden in Zuid-Irak protesteren, worden geconfronteerd met verschillende soorten van geweld door de veiligheidsdiensten maar ook door niet duidelijk geïdentificeerde gewapende groepen. Betogers hebben getuigd dat de waterkanonnen soms kokend heet water spoten met verbrandingen tot gevolg.88 De traangasgranaten worden door de politie soms vanop korte afstand rechtstreeks op de betogers gericht.89 Bovendien worden traangasgranaten gebruikt die bestemd zijn om in militaire conflicten te worden ingezet en die voor zware en vaak zelfs dodelijke verwondingen kunnen zorgen.90 De ordediensten gebruiken ook wapenstokken om betogers te lijf te gaan maar de meeste slachtoffers zijn gevallen door geweervuur. Naast politie en leger hebben ook andere daders met handvuurwapens geschoten. Het ging hierbij om sluipschutters. Deze sluipschutters (zeer waarschijnlijk leden van de pro-Iraanse milities) zijn al actief vanaf de eerste week van de protesten, zowel in Bagdad als in het Zuiden.91
Duizenden betogers zijn gearresteerd. Er wordt melding gemaakt van mishandeling van arrestanten.92 Gewonde betogers vermijden indien mogelijk om in ziekenhuizen te worden behandeld omdat zij daar gevaar lopen om te worden gearresteerd.93 Volgens het eerste rapport van de VN-missie in Irak over de gebeurtenissen van 1 tot 9 oktober 2019 gebruikten de ordediensten al vanaf de eerste dag van de betogingen in Bagdad, en vanaf de tweede in Nasiriya, vuurwapens tegen de betogers. Talrijke betogers werden in het hoofd of in de borst getroffen. De rechtstreeks op de demonstranten afgevuurde traangasgranaten hebben ook verwondingen en zelfs dodelijke slachtoffers veroorzaakt. Volgens dezelfde bron heeft ook een minderheid van de betogers geweld gebruikt door de ordetroepen te lijf te gaan met Molotovcocktails, messen en stokken. Er werden ook politievoertuigen en – gebouwen in brand gestoken.94
UNAMI stelde ook vast dat al tijdens de eerste golf van protesten talrijke arrestaties plaatsvonden, vooral in Bagdad maar ook in alle zuidelijke provincies. Volgens de onafhankelijke Iraakse mensenrechtencommissie IHCHR werden in heel Irak van 1 tot 9 oktober 1.055 personen gearresteerd in de context van de betogingen. Een deel van deze arrestaties gebeurde buiten de betogingen, demonstranten werden ook thuis of elders aangehouden, waarbij UNAMI haar bezorgdheid uitte dat deze arrestaties doorgans zonder arrestatie- of huiszoekingsbevel gebeurden. De meeste aangehouden personen werden wel binnen kortere tijd weer vrijgelaten, volgens een deel van hen onder de voorwaarde dat zij een belofte ondertekenen om af te zien van verdere deelname aan de betogingen.95
De berichtgeving over de betogingen in de media kwam volgens UNAMI onder druk te staan: journalisten kregen het verbod om de betogingen te filmen en werden gearresteerd en/of geslagen. Anderen moesten hun opnames wissen of zagen hun uitrusting in beslag genomen of vernield worden door de ordediensten. Ook mediaredacties werden het slachtoffer van gerichte aanvallen door
87 ISW, 19/12/2019,url ; ISW, 06/01/2020, url ; ISW, 23/01/2020, url ; ISW, 10/01/2020, url 88 HRW, 10/10/2019, url 89 UNAMI, 03/12/2019, url 90 The Independent, 31/10/2019, url 91 UNAMI, 22/10/2019, url 92 UNAMI, 22/10/2019, url; UNAMI, 05/11/2019, url ; UNAMI, 11/12/2019, url 93 UNAMI, 22/10/2019, url 94 UNAMI, 22/10/2019, p. 4-5, url 95 UNAMI, 22/10/2019, p. 6, url
Pagina 21 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
gemaskerde gewapende groepen. Tijdens politiecontroles werden de smartphones van jongeren gecontroleerd. Degenen bij wie beeldmateriaal werd ontdekt, riskeerden aangehouden te worden.96
De volgende rapporten van UNAMI, en ook van andere organisatie zoals Human Rights Watch, de Iraakse mensenrechtencommissie of Euro-Mediterranean Human Rights Monitor, schetsen voor het verdere verloop van de betogingen vanaf 25 oktober 2019 een gelijkaardig beeld van voortdurend geweld tegen betogers maar ook van de betogers tegen de ordediensten en tegen gebouwen van instellingen die zij viseerden. De demonstraties tegen de autoriteiten werden na 25 oktober nooit meer langer onderbroken en duren nog altijd voort. Er vallen bijna dagelijks slachtoffers en het aantal doden ligt al boven de 600. De betogingen beperken zich tot Bagdad en alle provincies van Zuid-Irak, met vooral Bagdad, Basra, Nasiriya, Karbala en Najaf als plaatsen waar het tot de meeste gewelddaden komt.97
Na het gewelddadige neerslaan van een betoging in Nasiriya op 28 november 2019 zijn de stamleiders in de provincie Dhi Qar bijeengekomen en hebben zij een gerechtelijke actie tegen de militaire bevelhebber geëist die verantwoordelijk wordt geacht voor de dood van minstens 29 betogers. De stamhoofden hebben ook gedreigd met vergelding. De bevelhebber werd ontslagen en justitie heeft een aanhoudingsmandaat tegen hem uitgevaardigd. De stammen hebben de veiligheid voor de stad in eigen handen genomen. Zij hebben gewapende controleposten opgericht aan de toegangen tot de binnenstad, naar eigen zeggen om te verhinderen dat zich opnieuw een dergelijk zwaar incident voordoet. De stammen willen geen oproertroepen meer toelaten in de stad, alleen nog politie. De gouverneur van Dhi Qar heeft ontslag genomen. Het parlement heeft de provincieraad ontbonden. De stamleiders pogen om de situatie onder controle te krijgen. Zij hebben zich ook achter de eisen van de betogers geschaard.98
De betogingen zijn in januari 2020 hun vierde maand ingegaan. Na de aanslag op Soleimani en Muhandis hebben de sjiitische milities en de Sadristen van Moqtada al-Sadr een eigen betoging georganiseerd om het beëindigen van de Amerikaanse militaire aanwezigheid in het land te eisen. Deze mars vond op 24 januari 2020 plaats in Bagdad, op een andere locatie dan de anti- regeringsprotesten. Naar schatting van het Institute for the Study of War namen ongeveer 250.000 personen deel aan de betoging. Deze is zonder noemenswaardige incidenten verlopen. De betogers droegen vooral de Iraakse vlag en geen banners van hun eigen milities. Dit in tegenstelling tot de protestmars van de milities op 31 december 2019 toen de VS-ambassade werd aangevallen door met vlaggen zwaaiende, en zo duidelijk herkenbare militieleden.99 Er waren geen acties van ordetroepen of andere gewapende organisaties tegen deze betogingen van de milities maar na afloop van de betoging van 24 januari 2020 heeft Moqtada al-Sadr, de politieke leider van de militie Saraya al- Salam, zijn steun voor de anti-regeringsbetogers ingetrokken. De leden van zijn militie die een beperkte bescherming boden voor de betogers in Bagdad en Basra hebben zich teruggetrokken. Daarop werden de kampen van de betogers aangevallen en vielen in de hoofdstad en in Zuid-Irak op enkele dagen tijd 17 doden en 250 gewonden.100
96 UNAMI, 22/10/2019, p. 7, url 97 Euro-Med Human Rights Monitor, 22/12/2019, url; UNAMI, 05/11/2019, url; UNAMI, 11/12/2019, url; HRW, 31/01/2020, url; HRW, 10/10/2019, url; IHCHR,02/01/2020, url; IHCHR, 02/01/2020, url; IHCHR, 31/12/2019, url 98 The National, 05/12/2019, url; Al-Jazeera, 11/12/2019, url 99 ISW, 24/01/2020, url 100 The National, 27/01/2020, url; The Telegraph, 26/01/2020, url; Reuters, 25/01/2020, url
Pagina 22 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
5. Doelwitten van het geweld
Dit hoofdstuk sluit aan op het hoofdstuk 1.5 Impact of the violence on the civilian population van het EASO-rapport over de veiligheidssituatie101 en toont de meest actuele ontwikkelingen met betrekking tot de aantallen (burger)slachtoffers, zoals beschreven in EASO Country of Origin Information Iraq Security situation (supplement) – Iraq Body Count – civilian deaths 2012, 2017-2018 van februari 2019.102
5.1. Iraq Body Count (IBC)
IBC heeft na het bovengenoemde, voor EASO opgestelde document van februari 2019 geen omvattende analyse meer gepubliceerd. Op basis van de voorlopige gegevens tot eind december 2019 hebben zij een voorlopig aantal door IBC getelde burgerdoden in heel Irak voor het jaar 2019 bekendgemaakt: 2.362, volgens hen het laagste aantal sinds begin van hun tellingen in 2003.103
Civilians killed 35000
30000
25000
20000
15000
10000
5000
0 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019
Iraq Body Count, Civilians killed, 2003-2019 104
IBC heeft wel de vondsten van lichamen in massagraven mee opgenomen in de data van de periode waarin ze zijn gevonden, niet wanneer deze mensen zijn overleden. In 2019 werden volgens IBC 587 menselijke lichamen gevonden in massagraven105. Hoewel de bron dit niet expliciet vermeldt, moet ervan worden uitgegaan dat de grote meerderheid van deze doden in de periode van 2014 tot 2017 is gevallen, de tijd van het conflict met ISIS.
5.2. UNAMI
De missie van de Verenigde Naties in Irak is eind 2018 gestopt met de publicatie van het aantal slachtoffers (doden en gewonden).106
101 EASO, 13/03/2019, url 102 EASO,13/03/2019, url 103 IBC, 31/12/2019, url 104 IBC, 31/12/2019, url 105 IBC, 31/12/2019, url 106 UNIRAQ, zd, url
Pagina 23 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
5.3. ACLED
Een andere bron die data over conflicten wereldwijd verstrekt is Armed Conflict Location & Event Data Project (ACLED). Deze bron heeft voor heel 2019 3.385 geweldincidenten geteld, die samen tot 3.969 dodelijke slachtoffers hebben geleid.
Het aantal incidenten en slachtoffers voor de periode van 1 januari tot 31 december 2019 wordt door ACLED als volgt in beeld gebracht op een dashboard:
Pagina 24 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
ACLED, Middle East, Regional Overview107
107 ACLED, Curated data file - Middle East, Iraq, 01/01/2019-31/12/2019, url
Pagina 25 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
Dit is een statische opname, door de link in de voetnoot te openen kunnen verschillende subcategorieën worden opgenomen of uitgesloten.
5.4. Musings on Iraq
Joel Wing is de auteur van de blog Musings on Iraq. Hij houdt enerzijds het aantal incidenten per maand bij, zowel voor heel Irak alsook voor een deel van de provincies. Hij telt ook het aantal slachtoffers. In tegenstelling tot IBC ,en vroeger UNAMI, telt Wing ook de gedode en gewonde soldaten en leden van de PMF mee. De onderstaande grafiek toont alle doden door het conflict voor heel Irak voor iedere maand van 2019 (rood) en de doden veroorzaakt door ISIS (groen). Joel Wing heeft de vondsten van de massagraven voor deze statistiek niet aan ISIS toegeschreven. Dit verklaart de grote afwijking in februari 2019, toen veel lichamen werden gevonden in Ninewa. Hij hanteert ook een verschil in de tabellen tussen de incidenten in totaal, en deze toegeschreven aan ISIS. De blauwe curve in de grafiek toont alle incidenten, in tegenstelling tot de door de blogger zelf gemaakte grafieken waarin hij alleen de door ISIS veroorzaakte incidenten opneemt (zie infra). Het aantal slachtoffers die zijn gevallen tijdens de betogingen vanaf 1 oktober 2019 heeft hij ook niet opgenomen in deze gegevens.108
Musings, doden/doden door ISIS/aantal veiligheidsincidenten 2019 300 250 200 150 100 50 0 JAN FEB MAR APR MAY JUN JUL AUG SEP OCT NOV DEC
Dead (Total) Dead (By ISIS) Security Incidents
Musings on Iraq, Security in Iraq, 2019 (grafiek door Cedoca)109
Joel Wing geeft voor heel 2019 een totaal van 1.182 veiligheidsincidenten aan, die tot 1.458 doden hebben geleid. Volgens deze bron werden 1.158 van deze incidenten en 1.286 van de dodelijke slachtoffers door ISIS veroorzaakt.110
Het aantal incidenten veroorzaakt door ISIS, per maand, van januari 2018 tot december 2019 toont een vermindering/daling in de loop van 2019:
108 Musings on Iraq, 06/01/2020, url 109 Musings on Iraq, 06/01/2020, url, grafiek door Cedoca 110 Musings on Iraq, 06/01/2020, url
Pagina 26 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
Musings on Iraq, Iraq Attacks, 2018-2019111
5.5. Vergelijking aantal dodelijke slachtoffers, IBC, Musings on Iraq, ACLED
Als we het aantal dodelijke slachtoffers zoals door de bovengenoemde bronnen voor heel 2019 geteld naast elkaar leggen valt vooral op hoe verschillend ze zijn:
Dodelijke slachtoffers in 2019 5000 3969 4000 3000 2362 2000 1458 1000 0 IBC Musings ACLED
Vergelijking aantal dodelijke slachtoffers, IBC, Musings, ACLED112
De redenen voor deze verschillen liggen in de gebruikte methodologie van de bronnen en de gebruikte criteria die van elkaar afwijken:
- IBC en Musings on Iraq richten zich exclusief op Irak, ACLED niet. - Alle drie de bronnen maken gebruik van zowel de Iraakse alsook de internationale media.113
111 Musings on Iraq, 06/01/2020, url 112 ACLED, via export tool geraadpleegde update: 01/02/2020, url; Musings on Iraq, 06/01/2020, url; IBC, 31/12/2019, url 113 IBC, 29/07/2013, url; ACLED, 09/10/2019, url; Musings on Iraq, 06/01/2020, url
Pagina 27 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
- IBC maakt daarenboven gebruik van andere bronnen. IBC geeft aan dat zij ook informatie van apolitieke ngo’s in Irak, zoals de Rode Halve Maan, insluiten maar dat deze informatie, op enkele uitzonderingen na, ook in de media opduikt. Andere bronnen die IBC consulteert zijn cumulatieve cijfers van medisch-juridische instellingen (mortuaria) en het departement van volksgezondheid. Deze data worden slechts gebruikt wanneer ze binnen tijd en ruimte kunnen worden gekaderd. IBC heeft ook procedures om dubbele tellingen te vermijden.114 - ACLED gebruikt eveneens bronnen buiten de traditionele media: rapporten van internationale instellingen en ngo’s. Onder bepaalde voorwaarden wordt ook berichtgeving van conflictpartijen gebruikt. ACLED heeft ook lokale partners die informatie verschaffen, en maakt eveneens gebruik van nieuwe media zoals Twitter, Telegram of WhatsApp.115 - IBC telt uitsluitend burgerslachtoffers116, Musings on Iraq ook leden van de ISF, PMF, en van de politie (maar niet van ISIS). Voor dit document werden echter de niet-burgerslachtoffers door Cedoca eruit gefilterd.117 ACLED telt alle slachtoffers, ongeacht of ze burgers, soldaten of ISIS-militanten zijn.118 - Musings on Iraq is in essentie de blog van één persoon, Joel Wing, die deze blog onderhoudt naast zijn werk als leraar geschiedenis.119 Joel Wing concentreert zich bij de telling van de slachtoffers ook hoofdzakelijk op het conflict met ISIS. IBC en ACLED zijn organisaties met grotere mogelijkheden.
5.6. Slachtoffers door de demonstraties
De betogingen vanaf 1 oktober 2019 hebben honderden dodelijke slachtoffers gemaakt. Na de eerste week van protesten heeft de Iraakse regering een onderzoek bevolen naar het geweld tijdens de betogingen. Het rapport van de onderzoekscommissie kwam volgens de Missie van de Verenigde Naties in Irak (UNAMI) tot de conclusie dat in deze periode 157 doden en 5.494 gewonden vielen.120
UNAMI schrijft in een update van de situatie op 5 november 2019 dat de betogingen vanaf 25 oktober tot 4 november 2019 minstens 97 doden en duizenden gewonden hebben veroorzaakt.121
In de volgende en voorlopig laatste update van 11 december 2019 stelt UNAMI dat:
“Since 1 October, violence during demonstrations caused at least 424 deaths and at least 8,758 injuries including members of the Iraqi security forces. The 8,758 include those injured in attacks recorded by UNAMI and do not include the thousands of demonstrators who received treatment for other injuries, particularly resulting from tear gas inhalation. These numbers are estimated to have reached 19,000.”122
UNAMI werd door de autoriteiten naar eigen zeggen gedurende de tweede fase van de protesten gehinderd om gegevens te verzamelen:
“During the reporting period 170 deaths and 2,264 injuries were recorded. These figures should be considered preliminary: contrary to practice in the past, the Government did not
114 IBC, 11/09/2007, url 115 ACLED, 09/10/2019, url 116 IBC, 11/09/2007, url 117 Musings on Iraq, 06/01/2020, url 118 ACLED, via export tool geraadpleegde update: 01/02/2020, url 119 Joel Wing, zd, url 120 UNAMI, 22/10/2019, url 121 UNAMI, 05/11/2019, url 122 UNAMI, 11/12/2019, url
Pagina 28 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
permit UNAMI to obtain official hospital statistical data concerning demonstrations related casualties or visit hospitals to interview victims.”123
In een persmededeling van 30 januari 2020 schrijft UNAMI dat sinds 1 oktober 2019 minstens 467 betogers zijn gedood, en meer dan 9.000 gewond. UNAMI wijst er ook op dat er sinds 1 oktober 2019 zeker 28 incidenten waren waarbij personen die met de betogingen te maken hebben, als deelnemers, verslaggevers of bekende activisten, aangevallen werden door gewapende personen of met explosieven. Deze aanvallen hebben volgens de VN tot 18 doden en 13 gewonden geleid. Onder de slachtoffers bevinden zich twee tv-reporters van Dijlah Television die op 10 januari 2020 in Basra werden doodgeschoten. In Misan alleen zijn er geloofwaardige rapporten van zeven aanvallen op burgeractivisten die werden beschoten waarbij twee van hen werden gedood en vijf anderen gewond.124
De Iraqi High Commission for Human Rights (IHCHR), de officiële instantie voor de bewaking en de monitoring van de mensenrechten in Irak, heeft sinds het begin van de demonstraties drie rapporten gepubliceerd waarin ook statistieken van de slachtoffers zijn opgenomen.125
IHCHR, Demonstrations in Iraq, Report I, II & III:
Periode Doden Gewonden Gearresteerd Vrijgelaten 1-6 oktober 2019 127 9.494 389 384 3-15 november 2019 73 4.099 363 272 16 november-17 december 2019 127 4.240 425 235 Totaal 327 17.833 1.177 891
IHCHR, Demonstrations in Iraq, Report I, II & III 126
Volgens een van de leden van IHCHR is de dodentol tot 30 januari 2020 opgelopen tot minstens 536 waarvan zeker 17 leden van de veiligheidsdiensten, 23.545 mensen raakten gewond (waarvan 3.519 leden van de veiligheidsdiensten), 2.713 mensen werden gearresteerd, waarvan slechts 328 in detentie verblijven, 72 betogers en activisten werden ontvoerd (22 van hen zijn terug vrijgelaten). Deze bron telt ook aanvallen op 49 betogers en activisten, waarvan 22 tot de dood van het slachtoffer hebben geleid, 13 personen werden gewond en 14 aanslagen mislukten. Dit zijn de cijfers gepubliceerd door één lid van de IHCHR, op Facebook.127
De ngo Iraqi War Crimes Documentation Center is een andere organisatie die de betogingen van dichtbij volgt en regelmatig publiceert op sociale media. Deze ngo heeft een overzicht van de doden, gewonden en arrestaties van 1 oktober tot 31 december 2019 per provincie gepubliceerd:
Provincie Gearresteerd Gedood Gewond Bagdad 1.088 394 18.728 Diwaniya 132 24 422
123 UNAMI, 11/12/2019, url 124 UNAMI, 30/01/2020, url 125 IHCHR, 02/01/2020, url; IHCHR, 02/01/2020, url; IHCHR, 31/12/2019, url 126 IHCHR, 02/01/2020, url; IHCHR, 02/01/2020, url; IHCHR, 31/12/2019, url, compilatie van de gegevens door Cedoca. 127 Ali Albayati, lid van IHCHR, Facebook, 02/02/2020, url
Pagina 29 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
Najaf 122 42 401 Misan 11 26 234 Wasit 115 4 294 Dhi Qar 526 105 1.721 Babil 158 8 232 Basra 267 51 1.079 Karbala 357 13 1.053 Muthanna 12 1 323 Anbar 4 0 0 Salah al-Din 1 0 0 Diyala 13 1 1 Totaal 2.806 669 24.488
Iraqi War Crimes Documentation Center 128
De betogingen zijn ook in januari 2020 verder doorgegaan en het Iraqi War Crimes Documentation Center heeft cijfers voor de periode van 1 tot 20 januari 2020 gepubliceerd: 191 gewonden, 40 doden, en 88 arrestaties. 129
128 Iraqi War Crimes Documentation Center, 14/01/2020, url 129 Iraqi War Crimes Documentation Center, 23/01/2020, url
Pagina 30 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
6. Geografische verdeling
Dit hoofdstuk sluit aan bij het hoofdstuk 2. Governorate-level description of the security situation van het EASO-rapport.130
6.1. Anbar
6.1.1. Algemene situatie
Na de volledige herovering van Anbar op ISIS in november 2017 kende de provincie een terugloop van de activiteit van ISIS in 2018.131 Deze trend ging verder in 2019. Vooral vanaf juli 2019 bleef het maandelijkse aantal aanvallen volgens Musings on Iraq voortdurend onder de tien.132 Een journaliste van Al-Monitor heeft Al-Qa’im in West-Anbar bezocht. Alle door haar geïnterviewde bewoners hebben de veiligheidssituatie als goed beoordeeld. Maar na de opening van de grensovergang met Syrië (voor de eerste keer sinds 2012133) werden door plaatselijke veiligheidsactoren (eveneens volgens Al- Monitor) verschillende voor de regio destabiliserende factoren vernoemd, zoals de zwakke overheid aan de Syrische kant van de grens, en de aanwezigheid van pro-Iraanse groepen aan beide kanten van de grens134, waarbij deze aan de Syrische kant Israëlische luchtaanvallen te verwerken kregen.135 Volgens Al-Monitor zou een van de pro-Iraanse milities, Kata’ib Imam Ali, de streek rond Al-Qa’im in de loop van 2019 volledig hebben verlaten.136 De druk op de IDP’s afkomstig uit deze regio om terug te keren wordt door de bewoners als negatief voor de veiligheidssituatie beschouwd. Zij staan wantrouwig tegenover een mogelijke terugkeer van potentiële ISIS-sympathisanten (zie ook infra).137
Door de escalatie van het conflict tussen de de VS en de pro-Iraanse milities groeide de bezorgdheid van de bewoners van Al-Qa’im om mee slachtoffer te worden van de wederzijdse aanvallen omdat beide partijen militair aanwezig zijn in de regio. De aanvallen op de VS-basis in Ain al-Asad op 4 december 2019138, op een Hezbollah-basis in het district al-Qa’im op 29 december 2019139 en opnieuw op de bovengenoemde VS-basis (deze keer uitgevoerd door Iran) op 7 januari 2020140 hebben deze vrees tot nu niet bewaarheid: alleen de militaire doelwitten werden getroffen. Deze vrees uitte zich ook in een tijdelijke onderbreking van de heropbouw in de door oorlogsschade getroffen streek.141
In tegenstelling tot de andere provincies van Centraal-Irak is Anbar bijna volledig bevolkt door soennitische Arabieren waardoor spanningen tussen verschillende etnische of religieuze groepen geen rol spelen.142 De stammentraditie is in Anbar echter sterk aanwezig en het conflict met ISIS heeft tussen 2014 en 2017 een conflictpotentieel gecreëerd tussen groepen die partij hebben gekozen voor of tegen ISIS.143 Deze kloof verdeelt stammen, clans en zelfs families. Volgens het hoofd van de tribale antiterreurraad in Nabar, Rafea al-Fahdawi (geciteerd door Al-Monitor) pogen de stammen in Anbar om de cirkel van stammenconflict, wraak en wederwraak te doorbreken die een grote
130 EASO, 13/03/2019, pp. 31-44, url 131 CTC, 14/12/2018, pp. 3-4, url 132 Musings on Iraq, 03/02/2020, url 133 Al-Monitor, 31/10/2019, url 134 Al-Monitor, 27/01/2020, url 135 The Guardian, 09/09/2019, url 136 Al-Monitor, 31/10/2019, url 137 Al-Monitor, 31/10/2019, url 138 The New Arab, 04/12/2019, url 139 Al-Monitor, 30/12/2019, url 140 Musings on Iraq, 08/01/2020, url 141 Al-Monitor, 27/01/2020, url 142 EASO, 13/03/2019, p. 60, url 143 Al-Monitor, 22/05/2019, url
Pagina 31 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
maatschappelijke verdeeldheid tussen de voor- en tegenstanders van ISIS heeft veroorzaakt. Volgens Fahdawi gaat het over een ingewikkelde situatie waarbij leden van dezelfde familie elkaar hebben gedood. Dit zou gezien de tribale gebruiken tot een opeenvolging van vergeldingsacties kunnen leiden. Al in 2017 hebben de stammen in Anbar een document van een akkoord verspreid waarin zij geweld en vergelding afwijzen en zich ertoe engageren om problemen uit de ISIS-periode op te lossen. Dit akkoord verbiedt zowel fysieke als ook sociale vergelding op individuele en collectieve basis, zonder een tussenkomst van de gerechtelijke autoriteiten en de tribale wetten.144
De verzoeningspogingen gaan niet alleen uit van de stammen, ook de lokale politie, de soennitische liefdadigheidsinstelling Sunni Endowment en de Norwegian Center for Conflict Resolution (NOREF) zijn erbij betrokken. Er zijn ook kritische stemmen die vooral vrezen dat ISIS-leden en de hen gunstig gezinde stamhoofden zouden kunnen terugkeren. Een parlementslid voor de Sunni National Axis Alliance (al-Mehwar al-Watani) verklaarde aan Al-Monitor dat zijn partij de verzoening niet zal steunen zolang de politieke partijen niet een regeling op de agenda zouden plaatsen over de compensatie van de slachtoffers en het afleggen van verantwoording door de daders. Volgens dezelfde parlementarier is de problematiek van de ISIS-families de meest complexe in het verzoeningsdossier omdat veel Anbari’s bang zijn voor hen en vrezen dat zij moorden en wraakacties zouden begaan in het geval van een terugkeer van de Islamitische Staat.145
Een bijkomend probleem in Anbar is de verdwijning van een aantal mannen en jongens tijdens het conflict met ISIS. Tijdens de militaire operaties in Anbar zijn honderden mannen en jongeren gearresteerd door PMF en een groot deel van deze vermisten zijn nog niet teruggevonden. Volgens de onderzoeksjournalist Jonathan Lee Krohn zijn honderden personen gearresteerd aan controleposten bemand door leden van Kata’ib Hezbollah toen zij probeerden uit het oorlogsgebied in Anbar te vluchten richting Bagdad.146 Ook in Al-Qa’im worden nog steeds mannen vermist. Een stamleider schat dat ongeveer 4.000 mannen uit Al-Qa’im nog vermist zijn.147
Anbar heeft zware verwoestingen ondergaan tijdens het conflict met ISIS. Volgens een rapport van REACH Initiative van januari 2019 is veel schade in Falluja ondertussen hersteld, onder andere door toedoen van de VN, de Iraakse overheid en ngo’s. Het dagelijkse leven in deze stad blijft negatief beïnvloed omdat veel basisvoorzieningen nog niet terug op het niveau zijn van voor het conflict. De meeste explosieven zijn volgens dit rapport opgeruimd. De verbeterde veiligheidssituatie werd door bijna alle terugkerende IDP’s als hoofdmotief voor hun terugkeer aangeven. Falluja werd in juni 2016 heroverd op ISIS.148
6.1.2. Veiligheidsincidenten
In de hele provincie hebben in de onderzochte periode veiligheidsincidenten plaatsgevonden. Een kaart van Anbar met daarop de incidenten met explosieven opgetekend door EPIC van maart 2019 tot januari 2020 en alle incidenten opgetekend door ACLED van 1 januari 2019 tot 31 januari 2020 toont het volgende beeld:
144 Al-Monitor, 22/05/2019, url 145 Al-Monitor, 22/05/2019, url 146 Musings on Iraq, 03/01/2020, url 147 Al-Monitor, 31/10/2019, url 148 REACH, 28/01/2019, url
Pagina 32 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
EPIC, aanslagen met explosieven, 28/02/2019-16/01/2020; ACLED, alle incidenten, 01/01/2019 – 31/01/2020 (rode punten= EPIC, groene tekens = ACLED, aanvallen door ISIS, blauwe megafoon = betogingen, blauwe punten = alle gebeurtenissen door ACLED opgetekend) 149
Alle bevolkte gebieden van de provincie hebben in de onderzochte periode af te rekenen gehad met veiligheidsincidenten. Opvallend is echter dat er in verhouding meer confrontaties tussen ISIS en de ISF en PMF zijn en relatief minder eenzijdige aanvallen op de burgerbevolking. Van de 144 door ACLED geregistreerde incidenten in Anbar in 2019 en januari 2020 met dodelijke slachtoffers waren er slechts 25 waarbij burgers om het leven zijn gekomen. ACLED telde voor deze periode 64 burgerdoden, tegenover 460 combattanten die om het leven kwamen (ISIS, ISF, PMF en politie).150
Het aantal incidenten veroorzaakt door ISIS per maand wordt ook bijgehouden door Joel Wing van Musings on Iraq. Anbar kent een schommelende frequentie van aanvallen met een marge van 4 tot 27 per maand. Vanaf juli 2019 bleef het aantal altijd onder de vijf per maand:
149 EPIC, 22/01/2020, url; ACLED, via export tool geraadpleegde update: 01/02/2020, url, compilatie door Cedoca op Google Maps, 01/02/2020, url 150 ACLED, via export tool geraadpleegde update: 01/02/2020, url
Pagina 33 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
Musings on Iraq, Islamic State Makes Its Return In December 2019, 06/01/2020 151
Het aantal door Musings on Iraq vastgestelde burgerslachtoffers in Anbar in 2019 blijft relatief beperkt. De tijdelijke toename in februari 2019 verklaarde Joel Wing door de infiltratie van ISIS-strijders vanuit Syrië na het verlies van hun laatste territorium in Baghouz.152 Het is ook opvallend dat het aantal burgerdoden in Anbar voor 2019 van zowel ACLED als ook Musings on Iraq bijna hetzelfde is: 64 bij ACLED, 67 bij Musings.153
151 Musings on Iraq, 06/01/2020, url 152 Musings on Iraq, 04/03/2019, url 153 ACLED, via export tool geraadpleegde update: 01/02/2020, url; Musings on Iraq, 06/01/2020, url
Pagina 34 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
Aantal burgerdoden Anbar 30
25
20
15
10
5
0
Wing, J., Musings on Iraq, Iraqi Deaths in 2019, Anbar 154
Overzicht van veiligheidsincidenten in Anbar in 2019 en januari 2020 met dodelijke burgerslachtoffers, door ACLED155
Date District Location Source Notes Fatalities
11/01/2019 Al Qaim Al Qaim Anadolu On Jan 11, at least two people were 2 Agency killed and another 25 injured (among them at least 5 are security personnel) by a suspected IS car- bomb that exploded near a public market in Anbar's city of Al-Qaim near the Syrian border.
13/01/2019 Falluja Qaryat al Amaq On Jan 13, IS militants abducted 1 Naimiyah and killed the Mukhtar of the al Musalamah village (Faisal Rashid al- Jamili) as well as burning his vehicle in al-Naimiyah, south of Falluja.
25/01/2019 Hit Al Baghdadi Al Maloomah On Jan 25, an IS remnant IED 2 exploded in the al Baghdadi desert in Hit district, killing 1 civilian and his wife as well as injuring their child.
28/01/2019 Haditha Haditha Anadolu As reported on Jan 28, suspected IS 3 Agency militants shot dead three Iraqi civilians in Anbar province. Security forces found the bodies in the desert west of Haditha district with gunshot wounds to the heads.
154 Musings on Iraq, s.d., url, compilatie door Cedoca 155 ACLED, via export tool geraadpleegde update: 01/02/2020, url; in januari 2020 heeft ACLED in Anbar geen burgerdoden geteld.
Pagina 35 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
31/01/2019 Falluja Qaryat al Yaqein As reported on Jan 31, an 1 Naimiyah unidentified armed group dressed in military uniforms killed the Mukhtar (Mahawish Karim) of al Naimiyah area with gunfire in the al Difar area near al Naimiyah.
10/02/2019 Ar Rutba Ar Al Maloomah As reported on Feb 10, an IS war 1 Rahhaliyah remnant IED exploded in al Rayhanah, in Ar Rutba district, killing 1 civilian and injuring 2 others.
16/02/2019 Ramadi Ramadi Al Maloomah On Feb 16, an IS war remnant IED 2 exploded while sheepherders were passing through al-Salam intersection east of Ramadi city, killing 2 and injuring 1.
17/02/2019 Haditha Haditha Twitter; As reported on Feb 17, a child was 1 Liveuamap killed and 3 others were injured as a suspected IS IED exploded in Haditha city, Anbar province.
18/02/2019 Haditha Haditha Al Maloomah As reported on Feb 18, an IS 1 remnant landmine exploded while a family was truffle picking in the desert of Haditha district, killing 1 child and injuring 2 others.
19/02/2019 Ar Rutba An Nukhayb Anadolu As reported on Feb 19, IS militants 6 Agency executed (by gunfire) 6 civilians abducted earlier from the Al- Nukhayb desert region, as security forces found their bodies.
23/02/2019 Ramadi Tharthar AP On Feb 23, 5 armed fishermen were 5 killed in an IS attack on a campsite near Tharthar lake, while 3 militants were wounded in the subsequent firefight.
24/02/2019 Anah Anah Al Sumaria On Feb 24, a civilian was killed by 1 TV an IS remnant IED explosion while truffle hunting in Anah city, west of Ramadi.
24/02/2019 Ar Rutba Ar Rutba Airwars On Mar 24, a girl was killed and a 1 man injured when an American forces airstrike allegedly struck a house in Al-Oudan area, north of Rutba, Anbar province. Other members of the family were arrested.
26/02/2019 Falluja Qaryat al AP On Feb 26, a suspected IS planted 3 Naimiyah IED exploded in the Naimiya district in the western city of Fallujah, killing 3 Iraqi construction workers, and injuring 3 others.
01/03/2019 Ar Rutba Ar Rutba Al Sumaria As reported on Mar 1, IS militants 5 TV executed 5 abducted civilians from Ar-Rutba and al-Nukhayab and their bodies were found southwest of Ar Rutba desert with gunshot wounds.
06/03/2019 Anah Anah Yaqein On Mar 06, an IS remnant IED 1 exploded targeting a family that
Pagina 36 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
went truffle hunting in Anah district, killing 1 man and injuring his wife.
15/03/2019 Ar Rutba Ar Rutba Liveuamap; As reported on Mar 15, IS militants 1 Twitter executed 1 of the remaining hostages abducted from Rutbah after 23 days of captivity.
30/03/2019 Ar Rutba Akashat Amaq As reported on Mar 30, the 4 explosion of two IS planted IEDs near Akashat area in Ar Rutba district, killed and injured 8 Iraqi personnel. Fatalities coded as half due to unclear nature of the casualties.
04/04/2019 Ar Rutba Ar Rutba Al Maloomah On Apr 04, an IS-suspected booby- 3 trapped vehicle in the al Anaz desert area, south of Rutba district, exploded killing 3 civilians truffle hunting and injuring 1.
05/06/2019 Hit Al Baghdadi Basnews Reported on 05 06 2019, a landmine 2 planted by IS militants, killed 2 civilians, in Al Baghdadi of Hit district, Anbar.
01/08/2019 Falluja Qaryat Albu Al Mirbad On Aug 1, IS militants attacked the 5 Jamil village of Albu Jamil in Sayed Gharib, and the PMF repelled the attack killing 3 fighters and 2 civilians from one family.
21/09/2019 Ramadi Ramadi Xinhua On Sept 21, IS militants broke into 4 a house, belonging to a member of the TMF at the outskirts of al- Kheirat, east of Ramadi city, and shot and killed 4 of his family members.
24/11/2019 Al Qaim Al Karabilah Al Ghad On Nov 24, a young girl who was on 1 Press her way back from school was shot and killed inside a car by the TMF at a TMF checkpoint in Karabilah city in al-Qaim district,
18/12/2019 Haditha Haditha Al Maloomah On Dec 18, IS militants opened fire 3 at a civilian car in Haditha district leaving 3 civilians killed and 1 injured.
30/12/2019 Falluja Qaryat al Al Sumaria On Dec 30, 5 students were killed by 5 Naimiyah TV the explosion of an IS planted IED in al-Naimiya village, south of Fallujah.
6.2. Bagdad
6.2.1. Algemene situatie
De gebeurtenissen in Bagdad in 2019 en januari 2020 kennen drie belangrijke ontwikkelingen:
Ten eerste daalde het geweld door ISIS verder, vooral het aantal en de impact van bomaanslagen met explosieven (al dan niet door zelfmoordterroristen) liep verder terug. De dreiging die uitgaat van ISIS
Pagina 37 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
is ook in de onderzochte periode verder afgenomen. Het aantal aanslagen dat kan toegeschreven worden aan de terroristische organisatie van soennitische strekking ligt lager dan de vorige jaren. Deze mening wordt gedeeld door het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken en door Joel Wing van Musings on Iraq.156 Volgens het Nederlandse Ambtsbericht van december 2019 is er een verdere afbouw van de controleposten. De controle gebeurt meer binnen de wijken (door de PMF). Soennitische wijken worden volgens het Ambtsbericht vooral door het leger gecontroleerd.157 Door de betogingen zijn er weer meer wegversperringen in het centrum.158 De burgerbevolking ondervindt soms ook hinder door veiligheidsoperaties tegen schuilplaatsen en wapenopslagplaatsen van ISIS waarbij de bewoners van de zone waar de operatie plaatsvindt soms gedurende enkele dagen hun woning niet kunnen verlaten of er naartoe terugkeren. Volgens het Nederlandse Ambtsbericht worden deze operaties doorgaans niet aangekondigd maar worden de bewoners wel geïnformeerd over het einde ervan. Deze acties vinden vooral plaats in de rurale buitengebieden van de provincie. Eveneens volgens het Ambtsbericht zijn bij dergelijke acties ISIS-strijders gedood maar zijn er geen burgerslachtoffers te betreuren.159
Er zijn echter ook waarnemers die waarschuwen dat ISIS terug sterker zou kunnen worden in Bagdad door de verminderde aandacht van de veiligheidsdiensten omwille van de betogingen in de hoofdstad uit te buiten. Deze mening wordt gedeeld door Ahmed al-Sharifi, een militaire analist, in Al-Monitor. In hetzelfde artikel wordt eveneens geponeerd dat ISIS geenszins van plan is om de betogingen aan te vallen maar dat de terroristische organisatie tracht te profiteren van de publieke ontevredenheid en de commotie die de protesten in de hoofdstad met zich meebrengen.160
De tweede belangrijke ontwikkeling zijn de demonstraties die het politieke leven in de hoofdstad (en Zuid-Irak) vanaf begin oktober 2019 hebben gedomineerd. Deze worden in de hoofdstukken 2 tot 5 van dit document al besproken (zie supra). De hoofdstad kende een groot aantal betogingen. Iets meer dan de helft van alle slachtoffers bij deze protesten zijn in Bagdad gevallen. De betogingen zijn vooral geconcentreerd in het centrum met het Tahrir-plein en de aanpalende straten als epicentrum van de protestbeweging. De betogingen gaan ook op andere plaatsen door: aan de bruggen over de Tigris die naar de Internationale Zone leiden, op de weg van de hoofdstad naar de luchthaven maar ook op verschillende andere plaatsen in het centrum, zoals het Teyran- en het Gilani-plein, in de wijken Karrada, Kadamiyah en Sadr City, en op andere plaatsen.161
De derde ontwikkeling is de toename van de spanningen tussen Iran en Amerika die een rechtstreekse invloed hadden op de veiligheidssituatie in de Iraakse hoofdstad. De escalatie van de vijandelijkheden tussen Iran en pro-Iraanse milities en de VS in Bagdad, begonnen met de aanval op de Amerikaanse ambassade in de Internationale Zone, kende een hoogtepunt met de drone-aanval op Soleimani en Muhandis en werden voortgezet met regelmatige beschietingen van militaire installaties van de VS en de internationale coalitie door eenheden van de PMF of door Iran. Bij deze beschietingen werden ook installaties en manschappen van het Iraakse leger getroffen op dezelfde plaatsen als die van de coalitie. Niet altijd is het duidelijk wie de projectielen heeft afgevuurd. In een geval was de raketaanval gericht op een mediabedrijf in het district Karrada. Bij deze aanval kwam een burger om het leven (zie infra). ACLED telde 25 van deze aanvallen in de provincie Bagdad.162
156 Ministerie van Buitenlandse Zaken NL, 20/12/2019, url ; Musings on Iraq, 06/01/2020, url 157 Ministerie van Buitenlandse Zaken NL, 20/12/2019, url 158 Ministerie van Buitenlandse Zaken NL, 20/12/2019, url; Live UA Map Iraq, 2020, url 159 Ministerie van Buitenlandse Zaken NL, 20/12/2019, p. 14, url 160 Al-Monitor, 21/12/2019, url 161 Live UA Map Iraq, 2020, url; UNAMI, 22/10/2019, pp. 4-5, url; UNAMI, 05/11/2019, p. 5, url; UNAMI, 11/12/2019, p. 4, url 162 ACLED, via export tool geraadpleegde update: 01/02/2020, url
Pagina 38 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
6.2.2. Veiligheidsincidenten
In de hele provincie hebben in de onderzochte periode veiligheidsincidenten plaatsgevonden. Een kaart van Bagdad met daarop de incidenten met explosieven opgetekend door EPIC van maart 2019 tot januari 2020 en alle incidenten opgetekend door ACLED van 1 januari 2019 tot 31 januari 2020 toont het volgende beeld:
EPIC, aanslagen met explosieven, 28/02/2019-16/01/2020; ACLED, alle incidenten, 01/01/2019 – 31/01/2020 (rode punten= EPIC, groene tekens = ACLED, aanvallen door ISIS, blauwe megafoon = betogingen, blauwe punten = alle gebeurtenissen door ACLED opgetekend) 163
ACLED telde in totaal 346 veiligheidsincidenten waarvan 118 met dodelijke slachtoffers. ACLED telde 35 niet met de betogingen gerelateerde incidenten waarbij burgerdoden vielen, met 64 doden tijdens deze incidenten. Bovendien registreerde ACLED 51 incidenten met dodelijke afloop tijdens de betogingen waarbij volgens ACLED 238 doden vielen. Hier worden ook slachtoffers bij de ordediensten meegeteld.164 (Over de slachtoffers van de betogingen, zie supra, hoofdstuk 5. Doelwitten van het geweld). ACLED registreert in het totaal 375 burgerdoden van het geweld binnen de onderzochte periode, de andere 73 doden zijn leden van het leger, de politiediensten, de PMF, en ook ISIS- strijders.165
Het aantal zelfmoordaanslagen in de onderzochte periode is in vergelijking met de voorgaande periodes bijzonder laag. ACLED registreerde drie zelfmoordaanslagen door ISIS in de provincie Bagdad, waarvan één dubbele. De dodentol van deze aanslagen ligt volgens ACLED op 22 (zie opsomming aanslagen met burgerslachtoffers infra). Daarnaast werden door ACLED een vijftigtal
163 EPIC, 22/01/2020, url; ACLED, compilatie door Cedoca op Google Maps, url 164 ACLED, via export tool geraadpleegde update: 01/02/2020, url 165 ACLED, via export tool geraadpleegde update: 01/02/2020, url
Pagina 39 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
andere aanvallen met explosieven geteld. Het ging hierbij om IED’s, bermbommen en autobommen. Volgens ACLED vielen hierbij 30 doden, waarvan 9 burgers en 7 betogers (zie opsomming aanslagen met burgerdoden infra). De resterende dodelijke slachtoffers van deze aanslagen zijn volgens ACLED leden van de ISF en de PMF.166
Het aantal incidenten veroorzaakt door ISIS per maand wordt ook bijgehouden door Joel Wing van Musings of Iraq. De provincie Bagdad heeft tijdens het hoogtepunt van de ISIS-campagne in 2013 tot 2015 veel zware aanslagen door de terroristische organisatie beleefd maar in 2019 is dit teruggevallen tot minder dan een aanval door ISIS per dag voor de hele provincie, en nooit meer dan 25 per maand:
Musings on Iraq, Islamic State Makes Its Return In December 2019, 06/01/2020 167
Musings on Iraq telt voor 2019 100 burgerslachtoffers in Bagdad, zonder de betogingen. Ter vergelijking registreert ACLED voor 2019 en januari 2020 64 burgerdoden (zonder betogingen) in Bagdad. Hierbij dient echter opgemerkt dat het bij een aantal dodelijke incidenten bij Musings niet duidelijk is of er een link met de betogingen bestaat, bij ACLED wordt dit wel aangegeven.168
166 ACLED, via export tool geraadpleegde update: 01/02/2020, url 167 Musings on Iraq, 06/01/2020, url 168 ACLED, via export tool geraadpleegde update: 01/02/2020, url; Musings on Iraq, 06/01/2020, url
Pagina 40 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
Aantal burgerdoden Bagdad 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0
Wing, J., Musings on Iraq, Iraqi Deaths, Baghdad 169
Zowel voor de slachtoffers van het conflict met ISIS en van andere actoren van geweld, alsook voor die van de betogingen wijken de cijfers van de verschillende geraadpleegde bronnen van elkaar af (voor de betogingen zie supra, hoofdstuk 5. Doelwitten van het geweld). Het is duidelijk dat in Bagdad vanaf begin oktober 2019 de overgrote meerderheid van de burgerdoden valt in confrontaties tijdens de betogingen en in aanvallen op betogers en activisten buiten de eigenlijke protesten. In de onderstaande opsomming door ACLED van alle incidenten met dodelijke burgerslachtoffers buiten de betogingen valt ook op dat de meeste aanvallen gericht zijn:
Overzicht van veiligheidsincidenten in Bagdad in 2019 en 2020 met dodelijke burgerslachtoffers, door ACLED170
Date District Location Source Notes Fat.
29/01/2019 Al Tarmia At Tarmiyah Anadolu On Jan 29, suspected IS militants opened 3 Agency; Al fire on a cafe in northern Baghdad Sumaria TV province, killing 3 civilians.
30/01/2019 Al Tarmia Al Amaq On Jan 30, a Mukhtar who is allegedly also 1 Mushahidah a spy (Wissam al Obeidi) for the Iraqi security forces was killed by IS gunfire near the Monshaat al Nasr area in al Moshahada.
09/05/2019 Sadr City Baghdad - NRT News; Al On May 9, an IS suicide bomber killed at 8 Sadr City Maloomah; least 8 people and injured 10 others in a Arab News marketplace in the Sadr City district of Baghdad.
11/06/2019 Adhamiya Baghdad - Al Sumaria On 11 06 2019, unidentified armed men 1 Adhamiya TV shot and killed 1 civilian in Adhamiya area of Baghdad city.
169 Musings on Iraq, zd, url, compilatie door Cedoca 170 ACLED, via export tool geraadpleegde update: 01/02/2020, url
Pagina 41 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
16/06/2019 Sadr City Baghdad - Al Sumaria On June 16, unidentified armed men using 1 Sadr City TV silenced guns opened fire at a civilian in Al-Husainiya neighborhood (Sadr City) in northern Baghdad, killing him.
21/06/2019 9 Nissan Baghdad - 9 Arab News; On June 21, a unidentified suicide bomber 7 Nissan Al Maloomah wearing an explosive belt, detonated their belt in Husseiniyah al Muntazar in Baladiyat area (9 Nissan) Baghdad, killing 7 civilians and injuring more than 20 others.
09/07/2019 Mahmudiya Al Yusufiyah Yaqein On July 9, unidentified armed men killed a 1 tribal Sheikh and the Mukhtar of Yusufiyah district.
15/07/2019 Al Rashid Baghdad - Al NRT News; On July 15, two IS suicide bombers 7 Rashid Yaqein detonated themselves inside a Shia mosque in the Maalf area (Al Rashid) south of Baghdad, and an IS planted IED inside the mosque also exploded killing 5 civilians and injuring at least 20 others. 7 fatalities coded including the fatalities of the 2 attackers.
15/07/2019 Dujail Sabaa Al Bour NRT News; On July 15, 1 civilian was killed and 4 1 Yaqein others were injured by the explosion of an IS motorcycle bomb blast in the Saba Bour area north of Baghdad.
16/07/2019 Mahmudiya Al Al Nabaa On July 16, IS militants raided the home 1 Mahmudiyah of an alleged spy for the security forces in al Mahmudiyah, south of Baghdad, and killed him.
26/08/2019 Al Tarmia At Tarmiyah National Iraqi On Aug 26, unidentified gunmen killed 1 News Agency tribal Sheikh Abdul Rahman Al-Othman in Tarmiyah area inside his house.
04/10/2019 Rusafa Baghdad - Al Mirbad On Oct 4, 2 police personnel and 2 4 Rusafa civilians were killed by unidentified snipers in al Tayaran area and Nakheel Mall (Rusafa), Baghdad city.
08/10/2019 Sadr City Baghdad - Basnews On Oct 08, at least 1 Iraqi security 1 Sadr City personnel was killed and 4 others were injured after unidentified armed men opened fire at them in Sadr City, after being stationed there to protect government buildings following a week of demonstrations.
19/10/2019 Kadhimiya Taji Al Sumaria Reported on 19 October 2019, unidentified 1 TV armed men shot and killed 1 civilian, in Taji of Kadhimiya district, Baghdad.
04/11/2019 Al Tarmia At Tarmiyah Al Sumaria As reported on November 4, 1 civilian was 1 TV killed and one wounded in an attack by an unidentified armed group in at-Tarmiyah north of Baghdad.
17/11/2019 Karadah Baghdad - Shafaaq On Nov 17, an unidentified rocket 1 Karadah News reportedly hit a media firm in al-Karrada district in Baghdad which houses studios for several local and foreign TV channels, killing 1 person. The missile was reportedly fired from the Camp Sara area.
Pagina 42 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
26/11/2019 Adhamiya Baghdad - AP; Anadolu On Nov 26, an unidentified roadside bomb 6 Adhamiya Agency; explosion in northeastern Shaab city Xinhua (Adhamiya), leaving 6 people killed and 9 others injured. No one claimed the attack thus far.
02/12/2019 Rusafa Baghdad - Yaqein On 02 December 2019, unknown gunmen 1 Rusafa shot and killed 1 lawyer in Rusafa area of Baghdad city.
16/12/2019 Al Tarmia Qaryat al Al Sumaria On Dec 16, an IS attack, involving the 1 Abayichi TV; Al detonation of trucks and the exchange of Maloomah gunfire at an Iraqi forces checkpoint in Abayichi near al Moshahada area, north of Baghdad left 3 soldiers killed and 1 civilian, as well as injuring 5 soldiers.
19/12/2019 Abu Ghraib Abu Ghraib Al Ghad On Dec 19, a civilian tasked with guard 1 Press duty in Abu Ghraib was shot and killed by unidentified armed men.
25/12/2019 Sadr City Baghdad - Al Ghad On Dec 25, an unidentified motorcycle 1 Sadr City Press; exploded in Sadr city in Baghdad city Xinhua killing 1 civilian and injuring 4 others.
27/12/2019 Abu Ghraib Abu Ghraib Al Sumaria On Dec 27, unidentified armed men on a 1 TV motorcycle opened fire in Abu Ghraib district killing 1 civilian.
27/12/2019 Adhamiya Baghdad - Al Sumaria On Dec 27, unidentified armed men 1 Adhamiya TV opened fire in Shaab (Adhamiya), northeast in Baghdad city killing 1 civilian.
30/12/2019 Kadhimiya Taji Al Mirbad On Dec 30, unidentified armed men 1 kidnapped a tribal a chief and killed his niece in al-Taji, northern Baghdad.
31/12/2019 Baghdad Baghdad Al Sumaria On Dec 31, a tribal chief in Baghdad city 1 TV was killed by the explosion of an unidentified IED.
04/01/2020 Al Mada'in Jisr Diyala Al Sumaria On Jan 4, unidentified armed men opened 1 TV fire at a civilian in Jisr Diyala area killing him immediately.
05/01/2020 Baghdad Baghdad Sotaliraq On 05 January 2020, a captain in the 1 army was stabbed and shot dead in his house in Baghdad city by an unknown armed group.
09/01/2020 Abu Ghraib Abu Ghraib Al Ghad On 09 January, 2020, an unknown armed 1 Press group, opened fire on a civilian in Abu Ghraib town, in Baghdad province, killing him.
13/01/2020 Al Mada'in Nahrawan Al Sumaria On 13 January, 2020, an unknown armed 1 TV group attacked and killed a civilian using silenced weapons while passing in Nahrawan city south east of Baghdad city.
15/01/2020 Baghdad Baghdad Al Ghad On 15 January 2020, an unknown armed 1 Press; Al group attacked a police officer in his Sumaria TV house, killing him, in Al Ma'amel neighbourhood in Baghdad city.
16/01/2020 Sadr City Baghdad - Al Sumaria On 16 January, 2020, a 15 year old girl's 1 Sadr City TV body with gunshot marks on the head was found in Tarek neighbourhood in Sadr City.
Pagina 43 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
16/01/2020 Kadhimiya Taji Al Sumaria On 16 January, 2020, an unknown armed 1 TV group attacked and killed a civilian while passing in Taji city, using silenced guns.
17/01/2020 Mahmudiya Al Al Sumaria On 17 January, 2020, a police officer was 1 Mahmudiyah TV killed in Al Mahmudiyah city south of Baghdad city near his house, by an unknown armed group.
28/01/2020 Baghdad Baghdad Al Ghad On Jan 28, unidentified armed men shot 1 Press and killed a retired military officer in Daoura area in Baghdad city.
28/01/2020 Al Rashid Baghdad - Al Al Ghad On Jan 28, unidentified armed men shot 1 Rashid Press and killed a professor near his home in Baghdad city.
6.3. Diyala
6.3.1. Territoriale controle
Het Iraakse leger kondigt in oktober 2017 aan dat het als reactie op het Koerdische onafhankelijkheidsreferendum de controle over het district Khanaqin en het subdistrict Jalawla, de betwiste gebieden van de provincie Diyala, overneemt.171
Musings on Iraq, Security handover in Diyala allows Islamic State to rebuild, 27/11/2018172
171 BBC, 18/10/2017, url 172 Musings on Iraq, 27/11/2018, url
Pagina 44 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
In de stad Khanaqin verloopt deze machtsovername dankzij voorafgaand overleg tussen de PUK en het Iraakse leger geweldloos.173 Ook de Popular Mobilization Forces, die in het olierijke Khanaqin present zijn (hoofdzakelijk Badr en AAH), versterken hun machtspositie en nemen samen met de Iraakse veiligheidsdiensten de ordehandhaving in Khanaqin over.174 Hun aanwezigheid bevoordeelt de plaatselijke sjiitische bevolking, ten nadele van de Koerdische meerderheid.175 Tegelijk blijft de PUK present en wordt hen toegestaan om bepaalde bestuurlijke opdrachten in Khanaqin verder uit te oefenen. Zo wordt de Koerdische veiligheidsdienst Asayesh toegestaan om present te blijven bij controleposten, zij het zonder de toelating om aanhoudingen te verrichten.176 De plaatselijke bevolking van Khanaqin is van oordeel dat het Iraakse leger en de Popular Mobilization Forces (PMF) onderbemand zijn in de regio, met een verslechtering van de veiligheidssituatie tot gevolg.177 In het district Khanaqin raken verschillende dorpen verlaten omdat ISIS zich steeds nadrukkelijker in de regio manifesteert.178
De oorspronkelijk Koerdische stad Jalawla, gelegen ten westen van Khanaqin, heeft intussen een Arabische meerderheid. De Koerden leven er op gespannen voet met de plaatselijke Karawi-stam. Bij de inname van de regio door het Iraakse leger en de PMF (hoofdzakelijk Badr en AAH) in oktober 2017 verlaten de peshmerga’s Khanaqin en ontvluchten tal van Koerden de stad. Vooral leden van de Koerdische veiligheidsdiensten keerden vooralsnog niet terug. De Koerdische minderheid in de stad voelt zich benadeeld onder meer door de soennitische militie die AAH in de regio opzette.179 AAH laat soennitische Arabieren die Jalawla in het verleden ontvluchtten toe om naar de regio terug te keren op voorwaarde dat ze deze militie vervoegen.180
De spanningen tussen de Iraakse en de Koerdische overheid omtrent de ordehandhaving in de betwiste gebieden biedt ISIS de mogelijkheid om er toe te slaan.181 Het gebrek aan overleg tussen het Iraakse leger en de PMF in de betwiste gebieden ten noorden van Diyala biedt ISIS verdere gelegenheid om zich te manifesteren.182
De Hamrinbergketen, die zich vanuit Iran over de provincie Diyala tot de provincies Kirkuk en Salah al-Din uitstrekt, vormt een safe haven voor ISIS.183 Volgens de luitenant-generaal van het Iraakse leger in Diyala houden IS-strijders zich in dit berggebied schuil. Opererend in kleine groepen plegen ze in de regio aanslagen met IED’s en scherpschutters. Ook worden er valse controleposten opgezet om ontvoeringen te plegen.184 In 2019 voert het Iraakse leger er een aantal militaire operaties uit.185 Lahur Talabany, een anti-terreurexpert van de Koerdische overheid, meldt aan de BBC dat ISIS geen territoriale controle beoogt in de provincie Diyala. Hun schuilplaatsen in het Hamringebergte dienen als uitvalsbasis voor het toenemende aantal terreurdaden in de omgeving.186
Volgende kaart, gepubliceerd door The Economist, geeft de ligging van het Hamringebergte weer:
173 ICG, 14/12/2018, url, p. 15 174 Skelton M., Saleem Z.A., 14/02/2019, pp. 12-13, url 175 ICG, 14/12/2018, p. 15, url 176 Saleem, A. Z., Skelton, M. en van den Toorn, C., 06/12/2018, url 177 Saleem, A. Z., Skelton, M. en van den Toorn, C., 06/12/2018, url 178 Kirkuk Now, 29/01/2020, url 179 Saleem, A. Z., Skelton, M. en van den Toorn, C., 06/12/2018, url 180 Skelton, M. en Saleem, Z.A., 14/02/2019, p. 14, url 181 Musings on Iraq, 27/11/2018, url; ICG, 11/10/2019, pp. 6-7, url; UNHCR, 12/11/2019, pp. 16-17, url 182 Musings on Iraq, 27/11/2018, url 183 CTC, 10/09/2018, url 184 Reuters, 24/07/2018, url 185 Kurdistan 24, 11/04/2019, url ; Kurdistan 24, 21/12/2019, url; Reuters, 14/04/2019, url; Stockholm International Peace Research Institute, 12/04/2019, url 186 BBC, 23/12/2019, url
Pagina 45 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
The Economist, Iraq and the Kurds: the other Jerusalem, 04/04/2007187
6.3.2. Algemene situatie
Vanwege de verscheidenheid aan religies en bevolkingsgroepen in de provincie wordt Diyala omschreven als een etno-sektarische microkosmos van Irak.188 Volgens USDOS worden vermeende ISIS-sympathisanten en/of hun familieleden uit hun woningen gezet in Diyala.189 Soennitische Arabieren in de provincie maken ook gewag van intimidatiepraktijken en ontvoeringen door leden van de Popular Mobilization Forces. Soennitische IDP’s uit de regio ondervinden problemen om naar hun herkomstregio terug te keren.190 USDOS rapporteert verder dat de Koerdische bevolking van het district Khanaqin discriminatie en in een aantal gevallen geweld ondergaat van de kant van de Iraakse strijdkrachten, in het bijzonder de Popular Mobilization Forces.191 Ook leden van de Kakai-minderheid in de provincie gewagen van discriminatie en intimidatie van de kant van de Popular Mobilization Forces.192 De overwegend sjiitische Fayli-Koerden in de regio staan op betere voet met de Popular Mobilization Forces. In het district Khanaqin is de lokale PMF-brigade 110 opgericht. Deze brigade behoort tot Badr en bestaat hoofdzakelijk uit Fayli-Koerden.193
Het International Institute for Strategic Studies (IISS) rapporteert dat de PMF van Badr, die traditioneel het voortouw nemen in de provincie Diyala, er niet in slagen om ISIS definitief terug te dringen in de regio. Ook op bestuurlijk vlak heeft Badr volgens IISS gefaald in Diyala.194 Volgens
187 The Economist, 04/04/2007, url 188 CTC, 09/2018, p. 36, url 189 USDOS, 21/06/2019, url; Washington Post, 9/01/2019, url 190 USDOS, 21/06/2019, url 191 USDOS, 13/03/2019, url 192 USDOS, 21/06/2019, url 193 CTC, 10/08/2019, url 194 IISS, 06/11/2019, url
Pagina 46 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
Sanad for Peacebuilding and Social Inquiry vormen de povere openbare dienstverlening, het tekort aan werkgelegenheid en de aanhoudende etno-sektarische spanningen in Diyala een voedingsbodem voor de wedersopstanding van ISIS in de provincie.195 Volgens ICG bedreigen het falende overheidsoptreden, het gebrek aan investeringen in de openbare infrastructuur en de crisis in de (geestelijke) gezondheidssector de stabiliteit in de provincie.196
In het voorjaar van 2019 worden in verschillende landbouwgebieden in Diyala branden aangestoken, rapporteert het internationale netwerk voor burgeronderzoeksjournalistiek Bellingcat in juni 2019. De verantwoordelijkheid voor deze branden, die onder meer in het district Khanaqin waargenomen worden, wordt door ISIS opgeëist. Ook eerder paste ISIS deze tactiek toe in de provincie.197 Reuters schrijft dergelijke akkerbranden niet uitsluitend aan ISIS toe. Volgens sommige landbouwers hanteren ook sjiitische milities deze tactiek, bijvoorbeeld om vermeende medestanders van ISIS te treffen.198 Volgens de Koerdische bevolking van Khanaqin zijn de brandstichtingen bedoeld om hen uit de regio te verdrijven en maken ze deel uit van de arabiseringspolitiek die in de regio gevoerd wordt.199
In augustus 2019 sluiten de Iraakse autoriteiten in Diyala de Iraans-Iraakse grensovergang Mandali omdat via deze route drugs en wapens het land ingesmokkeld worden.200
In het najaar van 2019 gaan ook in Diyala protestdemonstraties door, zij het kleinschaliger dan in Bagdad en in het Iraakse zuiden.201 Op 20 januari 2020 komt een demonstrant om in Baquba bij een confrontatie tussen betogers en de oproerpolitie over de sluiting van een brug.202
6.3.3. Veiligheidsincidenten
In de hele provincie hebben in de onderzochte periode veiligheidsincidenten plaatsgevonden: naast luchtaanvallen op mogelijke schuilplaatsen van ISIS in het gebergte van Hamrin waren er militaire grondoperaties door de ISF en PMF tegen ISIS maar ook aanvallen van de terroristische organisatie op de Iraqi Security Forces, PMF en ook op burgers. Vooral in het district Khanaqin vinden tal van veiligheidsincidenten plaats.203 The New York Times maakt gewag van nagenoeg wekelijkse veiligheidsincidenten in het betwiste noordoosten van Diyala.204
Een kaart van Diyala met daarop de incidenten met explosieven opgetekend door EPIC van maart 2019 tot januari 2020 en alle incidenten opgetekend door ACLED van 1 januari 2019 tot 31 januari 2020 toont het volgende beeld:
195 Sanad for Peacebuilding and Social Inquiry, 14/06/2018, url 196 International Crisis Group, 11/10/2019, p. 18, url 197 Bellingcat, 03/06/2019, url 198 Reuters, 20/06/2019, url 199 Kurdistan 24, 18/05/2019, url; Rudaw, 25/05/2019, url 200 Carnegie Middle East Center, 26/09/2019, url 201 Reuters, 02/10/2019, url 202 ISHM, 23/01/2020, url 203 Zie lijst van incidenten infra 204 The New York Times, 04/09/2019, url
Pagina 47 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
EPIC, aanslagen met explosieven, 28/02/2019-16/01/2020; ACLED, alle incidenten, 01/01/2019 – 31/01/2020 (rode punten= EPIC, groene tekens = ACLED, aanvallen door ISIS, blauwe megafoon = betogingen, blauwe punten = alle gebeurtenissen door ACLED opgetekend) 205
Het aantal incidenten per maand wordt bijgehouden door Joel Wing van Musings on Iraq. Deze geeft aan dat Diyala ook in 2019 de provincie was waar ISIS zich het bedrijvigst toonde. Weliswaar neemt het aantal bomaanslagen in 2019 af ten opzichte van 2018. Tegelijk pleegt ISIS in Diyala in 2019 meer aanvallen op controleposten van de Iraakse veiligheidsdiensten dan het jaar tevoren.206 Het totaal aantal incidenten in Diyala neemt licht af:
205 EPIC, 22/01/2020, url; ACLED, compilatie door Cedoca op Google Maps, url 206 Musings on Iraq, 06/01/2020, url
Pagina 48 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
Musings on Iraq, Islamic State Makes Its Return In December 2019, 06/01/2020207
Het aantal door Musings on Iraq vastgestelde burgerslachtoffers in Diyala in 2019 varieert van 3 tot 22 burgerdoden per maand:
Diyala 25
20
15
10
5
0
207 Musings on Iraq, 06/01/2020, url
Pagina 49 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
Wing, J., Musings on Iraq, Iraqi Deaths, Diyala208
Terreurcellen van ISIS voeren volgens de VN-Veiligheidsraad nog steeds asymetrische aanvallen uit op militaire en burgerdoelwitten in de provincie Diyala.209 Buiten de stedelijke gebieden is het staatsgezag in de provincie Diyala volgens UNHCR niet volledig hersteld.210 Vooral in de plattelands- en de woestijngebieden, waar de Iraakse veiligheidsdiensten beperkt aanwezig zijn en waar ISIS eerder territoriale controle uitoefende, behoudt ISIS bewegingsvrijheid. De terreurorganisatie manifesteert zich in het bijzonder ‘s nachts, onder meer door middel van moordaanslagen en ontvoeringen van plaatselijke voormannen en aanslagen met IED’s op militaire en burgerdoelwitten.211
Volgens het Institute for the Study of War vormt de riviervallei van de Diyala, een zijrivier van de Tigris in de gelijknamige provincie, een regio waar ISIS nog steeds door de plaatselijke bevolking gesteund wordt. Vanuit Kirkuk zou ISIS strijders overgebracht hebben naar dit tussen Muqdadiya, Khanaqin en Lake Hamrin gelegen gebied. Onder meer in de omgeving van Lake Hamrin beschikt ISIS over safe houses.212 Ook ten zuiden van van de stad Baquba breidt ISIS haar actieterrein uit.213 In het Hamringebergte bouwde ISIS een permanente infrastructuur uit, bestaande uit schuilplaatsen, trainingskampen en eigen rechtbanken, aldus ISW.214 Ook bouwde ISIS in het Hamringebergte een tunnelnetwerk uit en beschikt er over wapenopslagplaatsen.215 In het Lead Inspector General Report to the United States Congress van november 2019 rapporteert het Amerikaanse ministerie van Defensie dat de Iraqi Security Forces (ISF) moeite ondervinden om de territoriale controle vast te houden in regio’s waar ISIS nog steeds door de lokale bevolking gesteund wordt.216 Bovendien worden de operaties van de ISF in Diyala ingeperkt omdat de provincie aan Iran grenst.217 De sjiitische milities pogen de controle over strategische grensovergangen in handen te nemen, in Diyala is dit hoofdzakelijk Badr.218
ISIS heeft zich volgens het Stockholm International Peace Research Institute (SIPRI) teruggeplooid op zogeheten “ungoverned spaces” zoals het Hamringebergte in Diyala. In dergelijke onbestuurde gebieden bouwt ISIS een netwerk uit. Tegelijk ondermijnt ISIS het beperkte staatsgezag in de regio door moordaanslagen op overheidsgezinde dorpsburgemeesters en stammenleiders en door aanslagen op de controleposten van de ISF in de directe omgeving. In dergelijke “ungoverned spaces” financiert ISIS haar werking door middel van ontvoeringen, afpersing, carjackings en overvallen. Zo ontstaat een negatieve spiraal waarbij de plaatselijke bevolking geïsoleerd raakt en zich van de Iraakse overheid afwendt.219 In dit verband merkt SIPRI op dat het vertrek van de peshmerga-troepen uit de betwiste gebieden in oktober 2017 een negatieve impact had op de veiligheidssituatie.220
International Review bericht dat het Iraakse leger en politie te onderbemand en onvoorbereid zijn om ISIS definitief terug te slaan in Diyala. Ook de PMF worden door de plaatselijke bevolking gewantrouwd. Vandaar dat in deze provincie tal van plaatselijke milities opgericht worden. Volgens
208 Musings on Iraq, zd, url, compilatie door Cedoca 209 UN Security Council, 22/11/2019, p. 5, url ; UN Security Council, 05/08/2019, p. 4, url; Al-Monitor, 08/06/2019, url 210 UNHCR, 12/11/2019, p. 113, url 211 UNHCR, 12/11/2019, pp. 16-17, url 212 ISW, 07/03/2019, url 213 ISW, 07/03/2019, url 214 ISW, 07/03/2019, url 215 Institute for the Study of War, 30/06/2019, p. 21, url 216 Inspector General - Department of Defense (USA), 19/11/2019, p. 10, url 217 Inspector General - Department of Defense (USA), 19/11/2019, p. 49, url 218 Inspector General - Department of Defense (USA), 19/11/2019, p. 54, url 219 Stockholm International Peace Research Institute, 12/04/2019, url 220 Stockholm International Peace Research Institute, 12/04/2019, url
Pagina 50 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
sommige bronnen die International Review contacteerde zou de terugkeer van de peshmerga-troepen naar Diyala de veiligheidssituatie in de regio verbeteren.221
Overzicht van veiligheidsincidenten in Diyala in 2019 en 2020 met dodelijke burgerslachtoffers, door ACLED 222
Date District Location Source Notes Fat.
05/02/2019 Muqdadiyah Qaryat al Xinhua On Feb 05, a child was shot dead by IS 1 Mukhaysah militants near his home in al Mukhaysah village in Diyala province.
27/02/2019 Baquba Al Jadidah Xinhua On Feb 27, 2 villagers were killed and 2 4 were wounded by suspected IS mortar shelling that landed on houses in al-Jadida Village to the south of Baquba city.
28/02/2019 Muqdadiyah Buhriz Yaqein On Feb 28, 2 children were killed and 3 2 other civilians were injured when unidentified mortar shells fell on the outskirts of Buhriz, south of Baquba city.
19/03/2019 Muqdadiyah Buhriz Yaqein On Mar 19, 2 children herding sheep 2 were killed by an unidentified IED explosion in the Buhriz region of Diyala province, killing both of them.
03/04/19 Muqdadiyah Al Wajihiyah National As reported on Apr 03, unidentified 1 Iraqi News armed men assassinated a Agency government employee after storming his house in Wajihiya district northeast of Baquba.
05/04/19 Muqdadiyah Buhriz Yaqein As reported on Apr 05, a farmer and 2 his son were killed by the explosion of an unidentified explosive device on the outskirts of Buhriz, south of Baqubah city.
10/04/19 Baquba Al Abbarah Iraq News As reported on Apr 10, a farmer was 1 Gazette killed in the explosion of an unidentified IED at the gate of an agricultural grove in the village of Al- Hadd al-Akhdhar in the direction of Al- Abbara district northeast of Baquba.
14/04/19 Baquba Baquba Rudaw As reported on Apr 14, IS militants 9 published a video on Telegram appearing to depict the execution of Sunni militiamen and village chiefs accused of passing on information about militant activities to security forces, the alleged Mukhtar of the village of Bahiza al Kabira in Diyala, is executed as well as 8 other captives.
14/04/19 Baquba Khan Bani Al On Apr 14, unidentified armed men 1 Saad Maloomah opened fire at an associate of the Ministry of Defense on the highway
221 International Review, 22/03/2019, url 222 ACLED, via export tool geraadpleegde update: 01/02/2020, url
Pagina 51 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
near Khan Bani Saad district, killing him immediately.
17/04/19 Baquba Baquba Al Sumaria On Apr 17, an unidentified bomb blast 1 TV killed 1 civilian east of Baqubah city in Diyala province.
23/04/19 Baquba Baquba National As reported on Apr 23, unidentified 1 Iraqi News armed men shot and killed an off duty Agency and unarmed soldier near his home in al-Qaton al-Razi area west of Baquba.
23/04/19 Muqdadiyah Abu Saida Al On Apr 23, unidentified armed men in 1 Maloomah a vehicle opened fire at an employee in the Ministry of Municipalities while he was coming out of his home in Abu Saida in Diyala province.
24/04/19 Baquba Baquba Yaqein On Apr 24, unidentified armed men 1 shot at an off duty and unarmed soldier near his home in the western neighborhoods of Baqubah city, killing him immediately.
27/04/19 Muqdadiyah Qaryat al Sotaliraq; On Apr 27, IS militants attacked al 1 Mukhaysah Basnews Mukhaysah village on the outskirts of Abu Saida, killing 1 civilian farmer and injuring another.
04/05/2019 Muqdadiyah Qaryat al National On May 4, two unidentified explosive 1 Mukhaysah Iraqi News devices exploded simultaneously near Agency a residential house in Al-Mukhisa village in the Waqf basin northeast of Baquba, killing a young man and wounding his father and a woman.
12/05/2019 Khanaqin Khanaqin NRT News On May 12, a group of IS militants 2 attacked Habib Abdalla village in Khanaqin, killing 2 members of the Kurdistan Socialist Democratic Party (KSDP).
17/05/2019 Khanaqin Khanaqin National On May 17, a farmer was killed by the 1 Iraqi News explosion of an unidentified IED near Agency Yusuf Bek village in the outskirts of Khanaqin district northeast of Baquba.
17/05/2019 Khanaqin Khanaqin National On May 17, the explosion of an 1 Iraqi News unidentified IED near the village of Agency Mubarak, on the outskirts of Khanaqin district northeast of Baquba, killed a civilian near the scene of the explosion.
30/05/2019 Muqdadiyah Abu Saida Al Sumaria On May 30, an unidentified IED 6 TV explosion, followed by an armed attack in Abu Saida left 6 civilians killed and 4 others injured.
30/05/2019 Muqdadiyah Abu Saida National On May 30, 1 civilian was killed and 4 1 Iraqi News others were injured by the explosion of Agency an unidentified bomb in the vicinity of the village of Shikhi in Abu Saiyda, northeast of Baquba.
01/06/2019 Muqdadiyah Abu Saida Xinhua On June 01, 3 civilians were killed 3 unidentified gunmen in a village near the town of Abu Saida.
Pagina 52 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
10/06/2019 Baquba Al Husseiniya Al Sumaria Reported on 10 06 2019, an 1 TV unidentified armed man shot and killed a civilian, in Al Husseiniya of Baquba district, Diyala.
11/06/2019 Muqdadiyah Abu Saida Iraq News On 11 06 2019, an IED planted by an 1 Gazette; unidentified armed group killed 1 National farmer, in Abu Saida of Muqdadiyah Iraqi News district, Diyala. Agency
15/06/2019 Balad Ruz An Nada Nashir On June 15, IS militants reportedly 1 captured and killed a "spy" for the military after raiding his home. He was shot and killed in al Nada area, east of Baladruz.
23/06/2019 Muqdadiyah Al-Muqdadiya National On June 23, unidentified armed men 1 Iraqi News opened fire at a farmer near a grove in Agency the outskirts of Muqdadiya district northeast of Baquba, killing him instantly.
30/06/2019 Khanaqin Jalawla National On June 30, an unidentified IED 1 Iraqi News exploded near an agricultural grove on Agency the outskirts of Jalawla, killing a farmer and wounding another one.
07/07/2019 Muqdadiyah Qaryat al Xinhua On July 7, 1 civilian was killed when IS 1 Mukhaysah militants opened fire on the residents of the village of Mkheisa.
21/07/2019 Muqdadiyah Qaryat al Islah Xinhua; Al On July 21, an IS planted IED exploded 1 Nabaa at an orchard on the edges of Islah village, eastern Diyala, killing 1 civilian and injuring 3 others (claimed by IS to have been TMF fighters).
08/08/19 Muqdadiyah Al-Muqdadiya National As reported on Aug 08, a civilian was 1 Iraqi News killed and another was injured by the Agency; Al fall of six unidentified mortar shells on Maloomah al-Mayah at the outskirts of Muqdadiya district northeast of Baquba.
23/08/2019 Baquba Baquba Telegram On Aug 23, IS militants shot and killed 1 1 Shiite civilian by sniping and another was injured in Abadah (Ibadah) village in the district of Baquba.
01/09/2019 Baquba Al Abbarah National On Sept 1, the explosion of an 1 Iraqi News unidentified IED reportedly killed 1 Agency farmer near an agricultural grove on the outskirts of Al-Abbara northeast of Baquba.
04/09/2019 Baquba Al Abbarah Liveuamap; On Sept 4, the explosion of an 1 National unidentified IED reportedly killed 1 Iraqi News farmer near an agricultural grove on Agency; the outskirts of Al-Abbara northeast of Twitter Baquba.
28/09/2019 Muqdadiyah Qaryat al Basnews On Sept 28, Iraqi forces shot and killed 3 Mukhaysah 3 Kurdish civilians near Mukhaysah village in Diyala province.
10/10/2019 Khanaqin Khanaqin Xinhua On Oct 10, IS militant snipers shot and 3 killed 3 civilians and injured 4 others in a village in Khanaqin district.
Pagina 53 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
24/10/2019 Muqdadiyah Abu Saida Xinhua; On Oct 24, suspected IS militants shot 3 Anadolu dead the head of Abu Saida town Agency council, his son and a civilian accompanying them in the town's center, before fleeing the scene.
24/10/2019 Khanaqin Jalawla NRT News On Oct 24, suspected IS militants 1 attacked a house in Arab Sulayman in Diyala's Sheikh Baba area in Jalawla sub-district, killing 1 and injuring 2 others.
24/10/2019 Khanaqin Jalawla Sotaliraq On Oct 24, IS militants raided the 1 home of Iraqi military personnel, and did not find him and killed 1 of his children and injured 3 others in the Jalawla area in Khanaqin district.
24/10/2019 Muqdadiyah Abu Saida Xinhua; On Oct 24, the mayor of Abu Saida 1 Anadolu town was shot and killed by a former Agency bodyguard of his who invited the mayor to his house for lunch in the town.
24/10/2019 Muqdadiyah Abu Saida Anadolu On Oct 24, suspected IS gunmen 1 Agency; opened fire on the director of the Xinhua national identity cards office of Abu Saida, killed him and fled the scene.
28/10/2019 Muqdadiyah Al-Muqdadiya Al Sumaria On October 28, an employee of the 2 TV Ministry of Trade was killed along with his daughter after an unidentified IED roadside bomb explosion hit their car on the outskirts of al-Muqdadiya district in Diyala province.
28/10/2019 Baquba Baquba Telegram On October 28, Islamic State fighters 1 killed a Shiite civilian in the village of Ibada, west of Baquba in Diyala province.
04/11/2019 Khanaqin Shafiq Aziz Baghdad As reported on November 4, Islamic 1 Agha Today State fighters killed a young man and kidnapped another in Shafiq village near Khanaqin in Diyala province.
01/12/2019 Balad Ruz Nahiyat Kanan Al Reported on 01 December 2019, 1 Maloomah unidentified gunmen shot and killed a civilian, while driving his car, in Nhiyat Kanan.
04/12/2019 Balad Ruz Mandali Al Ghad Reported on 04 December 2019, 1 Press unknown gunmen shot and killed a village elder in Mandali of Diyala province.
07/12/2019 Khalis Al Azim Baghdad Reported on 07 December 2019, 1 Post Islamic State militants shot and killed 1 farmer, in Al Azim village.
12/12/2019 Muqdadiyah Buhriz Al On Dec 12, an explosive device placed 2 Maloomah; under a motorcycle exploded leaving 2 Al Sumaria civilians killed and 4 others injured in TV; Buhriz area in Diyala province. Anadolu Agency
17/12/2019 Balad Ruz Mandali Al Ghad On Dec 17, a retired teacher was killed 1 Press by unidentified armed men outside his
Pagina 54 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
home in al-Asri neighborhood in Mandali, Diyala province.
17/12/2019 Muqdadiyah Abu Saida Al On Dec 17, a civilian was killed and his 1 Maloomah son was injured by the explosion of an unidentified IED in central Abu Saida in Diyala province.
17/12/2019 Muqdadiyah Abu Saida Al On Dec 17, unidentified gunfire 1 Maloomah targeting a vehicle carrying civilians on the outskirts of Abu Saida left 1 civilian killed and a woman injured.
18/12/2019 Muqdadiyah Abu Saida Al On Dec 18, a civilian was killed by 1 Maloomah unidentified gunfire near his home in central Abu Saida, northeast Baqubah.
23/12/2019 Muqdadiyah Abu Saida Baghdad On Dec 23, a civilian was killed by 1 Today unidentified gunfire shots near his home in Abu Saida, Diyala province.
24/12/2019 Baquba Al Abbarah Al Ghad On Dec 24, a civilian was killed by 1 Press unidentified gunfire in a garden on the outskirts of Al Abbarah in Diyala province.
27/12/2019 Muqdadiyah Al-Muqdadiya Al Ghad On Dec 27, a civilian was killed by 1 Press unidentified gunfire in al-Muqdadiya district in front of his home.
02/01/2020 Muqdadiyah Abu Saida Baghdad On Jan 2, an unidentified hand grenade 1 Today exploded near a civilian home in Abu Saida killing a civilian and injuring 2 others.
09/01/2020 Balad Ruz Mandali Al Ghad On 09 January, 2020, an unknown 1 Press armed group killed a customs officer in Mandali crossing point with Iran, near Mandali town.
09/01/2020 Baquba Baquba Al Ghad On 09 January, 2020, a grenade 1 Press thrown by an unknown armed group, exploded targeting a house in Baquba city in Diyala province, killing 1 child.
12/01/2020 Muqdadiyah Buhriz Al Ghad On 12 January, 2020, an unknown 1 Press armed group opened fire on a civilian (car gallery owner) in Buhriz in Diyala province killing him.
18/01/2020 Baquba Al Husseiniya Al Sumaria On 18 January, 2020, an unknown 1 TV armed group attacked and killed a civilian in Al Husseiniya city, using silenced guns.
27/01/2020 Muqdadiyah Qaryat al Al Ghad On Jan 27, an unidentified IED 1 Mukhaysah Press exploded killing an off duty officer near a checkpoint in al Mukhaysah village's orchards, northeast Diyala province.
Pagina 55 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
Overzicht van de veiligheidsincidenten in Diyala in 2019 en 2020, door EPIC Op 11 februari 2019 doden ISIS-strijders een ordehandhaver bij een controlepost in Khanaqin nabij de Iraaks-Iraanse grens.223 Op 19 februari 2019 voert de Iraakse luchtmacht een bombardement uit op een schuilplaats van ISIS ten noorden van Baquba. Vier ISIS-strijders komen om.224 Op 27 februari 2019 komen bij een mortieraanval op de Buhrez-buitenwijk in Baquba twee burgers om.225 Op 6 maart 2019 komt een politieagent om bij de ontploffing van een bermbom in het dorp al-Tawakol, gelegen op 40 kilometer ten noordwesten van Baquba.226 Op 13 maart 2019 komt een burger om bij een mortieraanval op een woondistrict in Qara Tapah. Vijf anderen raken gewond.227 Op 19 maart 2019 komen twee kinderen om bij een bomexplosie in het dorp Tarfaya, gelegen in Zuid- Diyala.228 Op 26 maart 2019 wordt in Qarah Tapah, ten noordoosten van de provincie Diyala, een Iraaks militair door een IS strijder doodgeschoten.229 Op 2 april 2019 worden luchtbombardementen uitgevoerd op schuilplekken van ISIS in het gebergte van Hamrin. Vier strijders van ISIS zouden daarbij omgekomen zijn.230 Op 3 april 2019 opent een man het vuur in het dorp Wadi al-Awsay. Een politieman komt om, drie anderen raken gewond.231 Op 26 april 2019 doen ISIS-strijders een aanval op het dorp Beit al- Sumti, gelegen tussen de districten Muqdadiya en Abi Saida. Een dorpeling wordt gedood, twee anderen raken gewond.232 Op 4 mei 2019 ontploffen twee IED’s in het dorp Mukhaysa, ten noorden van Diyala. Een man komt om, drie anderen raken gewond.233 Op 17 mei 2019 eist ISIS de verantwoordelijkheid op voor de akkerbranden die in Khanaqin gesticht worden. De volgende dag worden opnieuw branden gesticht.234 Op 19 mei 2019 komen bij een bermbomexplosie nabij de stad Balad Ruz zeven militieleden van de PMF om. Er raken 26 anderen gewond.235 Op 11 juni 2019 komt een landbouwer om bij de ontploffing van een bermbom in het dorp al- Mkhaysa.236 Op 3 juli 2019 komt een werkman om bij een granaatexplosie op een markt in al-Wajihija.237 Op 12 juli 2019 komen vier militieleden van de PMF om door een IED in Sa’diya.238 Op 21 juli 2019 komt een burger om bij de explosie van een IED in het dorp al-Islah, gelegen in Jalwala.239
223 EPIC, 14/02/2019, url 224 EPIC, 21/02/2019, url 225 Iraqi News, 27/02/2019, url 226 EPIC, 07/03/2019, url 227 EPIC, 14/03/2019, url 228 EPIC, 21/03/2019, url 229 EPIC, 28/03/2019, url 230 EPIC, 04/04/2019, url 231 EPIC, 04/04/2019, url 232 EPIC, 02/05/2019, url 233 EPIC, 2019, 09/05/2019, url 234 EPIC, 23/05/2019, url 235 Iraqi News, 19/05/2019, url; EPIC, 23/05/2019, url 236 EPIC, 13/06/2019, url 237 EPIC, 04/07/2019, url 238 EPIC, 18/07/2019, url 239 EPIC, 25/07/2019, url
Pagina 56 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
Op 25 juli 2019 vallen ISIS-strijders leden van de PMF aan in het dorp Shafiq, nabij Khanaqin. Een militielid van de PMF komt om.240 Op 31 juli 2019 vindt in het dorp Kulajo, gelegen in het district Kifri, een confrontatie plaats tussen ISIS-strijders en Koerdische veiligheidsdiensten. Hierbij komen vijf tot acht personen om, waarvan drie leden van de Koerdische veiligheidsdiensten.241 Op 2 augustus 2019 komt een landbouwer om bij de explosie van een IED in het dorp Islah, gelegen in het district Jalawla.242 Op 4 augustus 2019 doodt een IED een Iraakse militair ten zuiden van Diyala. Twee anderen raken gewond.243 Op 7 augustus 2019 komen bij een veiligheidsoperatie ten oosten van Baquba vier strijders van ISIS om.244 Op 8 augustus 2019 komen twee burgers om bij een mortieraanval op het dorp Abu Nazar.245 Op 11 augustus 2019 komt een soldaat om bij de ontploffing van een IED nabij Jalawla.246 Op 14 augustus 2019 komen bij een luchtbombardement in het gebergte van Hamrin vier ISIS strijders om.247 Op 22 augustus 2019 zetten ISIS-strijders in Qara Tapah een aanval in op posities van de ISF. Zes van hen komen hierbij om.248 Op 24 augustus 2019 komt een politieman om bij een aanval van ISIS op een controlepost in Hashimiyat, nabij Baquba.249 Op 26 augustus 2019 komt een politieman om bij de ontploffing van een IED nabij Gatoun, ten westen van Baquba.250 Op 26 augustus 2019 vallen ISIS-strijders een controlepost aan nabij Khanaqin. Twee soldaten komen om.251 Op 30 augustus 2019 wordt in Qara Tappah een burger doodgeschoten.252 In augustus 2019 vindt een ontploffing plaats in een wapenopslagplaats van de PMF in Ashraf camp, gelegen in Diyala. Mogelijk is de Israëlische luchtmacht hiervoor verantwoordelijk.253 Op 9 september 2019 komen bij bombardementen op schuiloorden van ISIS in Mtaibijah, gelegen op de grens tussen Diyala en Salah al-Din, vijftien ISIS-strijders om.254 Op 11 september 2019 komt een soldaat om bij een aanslag met een IED in Nida, ten oosten van Baquba.255 Op 11 september 2019 doodt een scherpschutter een Iraakse soldaat aan een controlepost in de regio van Dawaleeb, ten noordoosten van Baquba.256 Op 23 september 2019 komt een bommenexpert om bij de ontploffing van een IED nabij Baquba.257
240 EPIC, 25/07/2019, url 241 EPIC, 01/08/2019, url 242 EPIC, 08/08/2019, url 243 EPIC, 08/08/2019, url 244 EPIC, 08/08/2019, url 245 EPIC, 15/08/2019, url 246 EPIC, 15/08/2019, url 247 EPIC, 15/08/2019, url 248 EPIC, 22/08/2019, url 249 EPIC, 29/08/2019, url 250 EPIC, 29/08/2019, url 251 EPIC, 29/08/2019, url 251 EPIC, 05/09/2019, url 252 EPIC, 05/09/2019, url 253 Al-Monitor, 23/08/2019, url 254 EPIC, 12/09/2019, url 255 EPIC, 12/09/2019, url 256 EPIC, 12/09/2019, url 257 EPIC, 26/09/2019, url
Pagina 57 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
Op 24 september 2019 komt een militielid van de PMF om bij een aanval van ISIS op een controlepost in de regio Bawa Mahmoud, in Khanaqin.258 Op 28 september 2019 valt ISIS nabij Khanaqin een militaire buitenpost aan. Hierbij komen drie burgers om.259 Op 17 oktober 2019 komt bij een militaire operatie in het Hamringebergte een zelfmoordterrorist van ISIS om.260 Op 18 oktober 2019 neemt een scherpschutter een legerkamp nabij Buhriz, ten zuiden van Baquba, onder vuur. Een soldaat komt om.261 Op 24 oktober 2019 doden onbekende schutters twee plaatselijke beambten en de burgemeester van het subdistrict Abu Saida. Ook een burger komt om. Hierop volgend stelt de gouverneur van Diyala een avondklok in.262 Op 24 oktober 2019 komt een tiener om bij een aanval van ISIS op een dorp in Khanaqin.263 Op 27 oktober 2019 zetten ISIS-strijders een aanval in op een oliebron in de regio Naft Khana. PMF-militieleden doden drie van hen.264 Op 11 november 2019 doden ISIS-strijders vier soldaten en verwonden zeven anderen in het district Khanaqin.265 Op 12 november 2019 komen tien ISIS-strijders om bij een bombardement van de Iraakse luchtmacht in de regio tussen Jalawla en Khanaqin.266 Op 1 december 2019 doden ISIS-strijders een peshmerga-strijder in al-Sadiyah, ten zuiden van Jalawla.267 Op 2 december 2019 komen zes PMFleden om bij gevechten met ISIS in Naft Khana.268 Op 3 december 2019 wordt een PMF-militielid gedood in Khanaqin.269 Op 4 december 2019 doden ISIS-scherpschutters een PMF-militielid en drie peshmerga’s bij een confrontatie in Kolajo, gelegen in het district Kifri.270 Op 5 december 2019 doden ISIS-strijders een politieman bij een aanval op een controlepost in de regio van Gatoun.271 Op 7 december 2019 doden ISIS-strijders een landbouwer in het subdistrict Udhaim.272 Op 12 december 2019 komt een burger om bij de explosie van een IED in het subdistrict Buhruz.273 Op 15 december 2019 komen bij een luchtbombardement nabij het dorp Abu Jumaa drie ISIS- strijders om.274 Op 15 december 2019 vallen ISIS-strijders een tankeenheid van de vijfde divisie van het Iraakse leger aan in het dorp Nawfal, gelegen in het district Muqdadiya. Twee soldaten komen om.275
258 EPIC, 26/09/2019, url 259 EPIC, 03/10/2019, url 260 EPIC, 17/10/2019, url 261 EPIC, 25/10/2019, url 262 EPIC, 25/10/2019, url 263 EPIC, 31/10/2019, url 264 EPIC, 31/10/2019, url 265 EPIC, 14/11/2019, url 266 EPIC, 14/11/2019, url 267 EPIC, 05/12/2019, url 268 EPIC, 05/12/2019, url 269 EPIC, 05/12/2019, url 270 EPIC, 05/12/2019, url 271 EPIC, 12/12/2019, url 272 EPIC, 12/12/2019, url 273 EPIC, 19/12/2019, url 274 EPIC, 19/12/2019, url 275 EPIC, 19/12/2019, url
Pagina 58 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
Op 15 december 2019 worden drie soldaten gedood nabij Balad Ruz.276 Op 17 december 2019 komt een burger om bij een IED-aanslag nabij een woning in het subdistrict Abu Saida.277 Op 19 december 2019 komen in Abu Saida vier personen om bij tribale confrontaties. Twee van de slachtoffers zijn militairen.278 Op 22 december 2019 komen volgens de PMF acht ISIS-strijders om bij een veiligheidsoperatie nabij Khanaqin.279 Op 22 december 2019 komt een soldaat om bij een ISIS-aanval op een controlepost in het subdistrict al-Udheim.280 Op 30 december 2019 komt een soldaat om bij een aanval op een controlepost in Mandili.281 Op 30 december 2019 doden onbekende daders een politieman in Khalis, gelegen ten noorden van Baquba.282 Op 2 januari 2020 komt een politieman om bij een ISIS-aanval op een controlepost in de regio van Imam Safir, district Muqdadiya.283 Op 20 januari 2020 komt een demonstrant om in Baquba bij een confrontatie tussen betogers en de oproerpolitie over de sluiting van een brug.284 Op 27 januari 2020 komt een politieman om bij een IED-aanslag in het subdistrict Abu Saida.285 Op 29 januari 2020 doodt een ISIS-scherpschutter een Iraaks soldaat in de regio van Buhruz, ten zuiden van Baquba.286
6.4. Kirkuk
6.4.1. Territoriale controle
Als reactie op het Koerdische onafhankelijkheidsreferendum neemt het Iraakse leger, samenwerkend met Popular Mobilization Forces, in oktober 2017 de controle van de stad Kirkuk en de andere betwiste gebieden van de provincie Kirkuk over.287 Sindsdien claimt de Iraakse overheid de controle over het volledige territorium van de provincie288, inclusief het district Dibis, het subdistrict Multaqa en de Khabbaz- en Bai Hassan-olievelden. Volgens het Iraakse leger staan alle gebieden die de Koerdische peshmerga’s in juni 2014 innamen opnieuw onder hun controle.289
276 EPIC, 19/12/2019, url 277 EPIC, 19/12/2019, url 278 EPIC, 19/12/2019, url 279 EPIC, 02/01/2020, url 280 EPIC, 02/01/2020, url 281 EPIC, 02/01/2020, url 282 EPIC, 02/01/2020, url 283 EPIC, 09/01/2020, url 284 EPIC, 23/01/2020, url 285 EPIC, url 286 EPIC, 30/01/2020, url 287 ICG, 14/12/2018, pp. 9-10, url 288 BBC, 20/10/2017, url; Al Jazeera, 21/10/2017, url 289 BBC, 18/10/2017, url
Pagina 59 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
BBC, Iraq takes disputed territories as ‘Kurds withdraw to 2014 lines’, 18/10/2017290
Volgens een rapport van de onafhankelijke denktank Clingendael raakt de bestuurlijke controle over de betwiste gebieden sinds oktober 2017 gefragmenteerd doordat de veiligheidstaken door een kluwen van lokale milities, PMF en Iraakse legereenheden overgenomen worden.291 UNHCR stipt aan dat de mate waarin de Iraakse overheid de controle uitoefent in de betwiste gebieden, die in 2017 heroverd werden, varieert. Bepaalde gebieden blijven de facto onder de controle van de Koerdische peshmerga’s.292 Zo staat de stad Qara Hanjir, gelegen ten oosten van Kirkuk stad, gedeeltelijk onder de controle van peshmerga’s.293 De Franse krant Les Echos rapporteert dat de Iraakse veiligheidsdiensten in de afgelegen plattelandsgebieden van Kirkuk de steun van de Koerdische peshmerga’s nodig hebben bij anti-terreuroperaties.294 Vooral ten oosten van de provincie Kirkuk blijven de Koerdische peshmerga’s ook na oktober 2017 present volgens Clingendael:295
290 BBC, 18/10/2017, url 291 Clingendael Institute, 03/07/2018, p. 9, url 292 UNHCR, 12/11/2019, pp. 11-12, url 293 Rudaw, 27/01/2020, url 294 Les Echos, 05/06/2019, url 295 Clingendael Institute, 03/07/2018, p. 10, url
Pagina 60 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
Clingendael Institute, In the Eye of the Storm? (In)stability in Western Iraqi Kurdistan, 03/07/2018296
De gebrekkige coördinatie tussen de Iraakse en de Koerdische overheid omtrent de ordehandhaving in de betwiste gebieden biedt ISIS de mogelijkheid om er toe te slaan.297 In januari 2019 trekt de Iraakse regering de Counter Terrorism Service uit Kirkuk terug. Hierop volgend keren Koerdische peshmerga-strijders naar de betwiste gebieden ten noorden van de provincie terug. Deze troepenverplaatsingen resulteren volgens Al-Monitor in de toenadering tussen de Iraakse en de Koerdische regering.298 Bij verder overleg tussen beide overheden over het ontstane veiligheidsvacuum in de betwiste gebieden ligt ook de eventuele terugkeer van peshmerga-troepen naar de stad Kirkuk op tafel. De nieuwssite Kirkuk Now bericht dat Koerdische peshmerga’s en het Iraakse leger in de loop van 2019 een aantal gezamenlijke veiligheidsoperaties opzetten om ISIS in de betwiste gebieden terug te dringen.299 The Economist rapporteert in juni 2019 dat de Iraakse autoriteiten in de stad Kirkuk nauwere samenwerking met de Koerdische veiligheidsdiensten overwegen. De Koerdische veiligheidsdienst Asayesh zou haar netwerken in de stad reactiveren. Ook het noorden van de provincie Kirkuk behoort volgens The Economist nog steeds tot de Koerdische invloedssfeer.300 In oktober 2019 verklaart de KDP-afdeling van Kirkuk dat ze van de Iraakse en de
296 Clingendael Institute, 03/07/2018, p. 10, url 297 ICG, 11/10/2019, pp. 6-7, url ; Carnegie Endowment for International Peace, 11/01/2019, url ; Rudaw, 21/05/2019, url ; UNHCR, 12/11/2019, pp. 16-17, url 298 Al-Monitor, 28/02/2019, url 299 Kirkuk Now, 11/07/2019, url 300 The Economist, 15/06/2019, url
Pagina 61 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
Koerdische overheid toestemming kreeg om naar de stad Kirkuk terug te keren. Vanwege de aanwezigheid van PMF stelt de partij haar terugkeer naar Kirkuk echter uit.301
Volgens Reuters is territoriale controle op korte termijn niet het oogmerk van ISIS in de provincie Kirkuk. Wel poogt deze terreurorganisatie het staatsgezag in de provincie door middel van hit-and- run-aanvallen te ondermijnen.302 Daartoe hanteert ISIS guerrillatechnieken, zoals onder meer moordaanslagen en ontvoeringen.303 Ten zuidwesten van de provincie Kirkuk geldt de Hamrinbergketen als safe haven voor ISIS.304 Ondanks de militaire operaties die er opgezet worden305, blijft het staatsgezag in deze regio beperkt en houdt ISIS er een ondergronds netwerk in stand. Vooral ’s nachts manifesteert ISIS zich en ondergaat de plaatselijke bevolking ontvoeringen, afpersing en overvallen.306
6.4.2. Algemene situatie
Volgens USDOS nemen de etno-sektarische spanningen in de provincie Kirkuk toe sinds de Iraakse centrale overheid de controle over de regio in oktober 2017 herwon. De Koerdische, Turkmeense, Arabisch-Soennitische en Kakai-minderheden ondervinden er discriminatie en in een aantal gevallen geweld van de kant van de overheidstroepen, in het bijzonder door de overwegend sjiitische Popular Mobilization Forces.307 De toekomst van de betwiste gebieden en de verdeling van de olierijkdommen uit de regio blijven twistpunten tussen de Iraakse en de Koerdische regering.308 Een politiek geschil tussen de Koerdische partijen KDP en PUK voorkomt dat in de provincie een nieuwe gouverneur aangesteld wordt.309 Koerdische partijen betichten de voorlopige gouverneur van de provincie, Rakan Al-Jabouri, ervan de Arabische bevolking te bevoordelen.310
Vooral de Koerdische bevolking van Kirkuk is misnoegd over de machtsovername door de Iraakse autoriteiten in oktober 2017. Niet alleen schrijven ze de veiligheidsincidenten in de provincie toe aan het falende bestuur van de Iraakse overheid, de investeringen voor de reconstructie zouden hoofdzakelijk Kirkuk ten goede komen, ten nadele van de andere provinciesteden en het platteland.311 Volgens de Turkmeense gemeenschap in de provincie voldoen de investeringen in de overwegend Turkmeense woongebieden, zoals bijvoorbeeld de stad Altun Kupri, niet.312
In mei 2019 pogen Arabische belagers om de Koerdische bevolking van een aantal dorpen in het district Dibis313 te verdrijven. Het Iraakse leger laat deze aanvallen oogluikend toe. De door Bagdad aangestelde tijdelijke gouverneur van Kirkuk Rakan al-Jabouri praat deze aanvallen goed door te stellen dat de bewoners van deze dorpen Iraanse Koerden zijn. In de provincies Kirkuk en Diyala worden meer dan duizend hectare landbouwgrond van Koerdische landbouwers in brand gestoken. Koerdische politici maken gewag van een arabiseringspolitiek in de regio.314
301 Rudaw, 16/10/2019, url 302 Reuters, 07/05/2019, url 303 Reuters, 24/07/2018, url 304 CTC, 10/09/2018, url 305 Reuters, 14/04/2019, url; Rudaw, 11/04/2019, url 306 Stockholm International Peace Research Institute, 12/04/2019, url 307 USDOS, 13/03/2019, url 308 Al-Monitor, 14/08/2019, url 309 The Washington Institute, 30/05/2019, url; Al-Monitor, 26/06/2019, url 310 ICG, 14/12/2018, url, pp. 10-11; Rudaw, 23/12/2019, url 311 The New Humanitarian, 26/09/2019, url 312 The New Humanitarian, 26/09/2019, url 313 Volgens een lokale politicus gaat het om de dorpen Palkana, Sarbashakh, Shanagha, Darband, Jastan, Talhalala, Jastuma, Chard, Gabalaka, Kharaba, Qoch, Qaplan, Saralu, Lheban, Sargaran, Dawdgruga en Sequchan. 314 The Washington Institute, 31/05/2019, url; Rudaw, 14/05/2019, url; EPIC, 23/05/2019, url
Pagina 62 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
In de loop van 2019 vinden in Kirkuk een aantal protestdemonstraties plaats315, zij het beduidend kleinschaliger dan in Bagdad en het sjiitische zuiden van Irak.316
6.4.3. Veiligheidsincidenten
Een kaart van Kirkuk met daarop de incidenten met explosieven opgetekend door EPIC van maart 2019 tot januari 2020 en alle incidenten opgetekend door ACLED van 1 januari 2019 tot 31 januari 2020 toont het volgende beeld:
EPIC, aanslagen met explosieven, 28/02/2019-16/01/2020; ACLED, alle incidenten, 01/01/2019 – 31/01/2020 (rode punten= EPIC, groene tekens = ACLED, aanvallen door ISIS, blauwe megafoon = betogingen, blauwe punten = alle gebeurtenissen door ACLED opgetekend) 317
De veiligheidsincidenten die zich tijdens de onderzochte periode voordoen in Kirkuk spelen zich overwegend af in de districten Hawija en Daquq. Naast een aantal luchtaanvallen door de Iraakse luchtmacht en de internationale coalitie op mogelijke schuilplaatsen van ISIS waren er anti- terreuroperaties door de ISF en PMF tegen ISIS maar ook aanvallen van de terroristische organisatie op de Iraqi Security Forces en burgers.318
Het aantal incidenten per maand wordt bijgehouden door Joel Wing van Musings of Iraq.319 Terwijl in 2018 een toename van het aantal veiligheidsincidenten in de provincie Kirkuk vastgesteld werd320, neemt het geweld in de regio in 2019 af:
315 Al-Monitor, 15/10/2019, url 316 Al Jazeera, 02/10/2019, url 317 EPIC, 22/01/2020, url; ACLED, compilatie door Cedoca op Google Maps, url 318 Zie lijst van incidenten infra 319 Musings on Iraq, 06/01/2020, url 320 Center for Strategic and International Studies, 30/11/2018, p. 4, url
Pagina 63 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
Musings on Iraq, Islamic State Makes Its Return In December 2019, 06/01/2020321
Het aantal door Musings on Iraq vastgestelde burgerslachtoffers in Kirkuk in 2019 varieert van twee tot dertien burgerdoden per maand:
Kirkuk 14
12
10
8
6
4
2
0
321 Musings on Iraq, 06/01/2020, url
Pagina 64 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
Wing, J., Musings on Iraq, Iraqi Deaths, Kirkuk322
Overblijvende ISIS-terreurcellen voeren nog steeds asymetrische aanvallen uit op militaire en burgerdoelwitten in de provincie Kirkuk.323 Vooral in de plattelands- en de woestijngebieden waar de Iraakse veiligheidsdiensten beperkt aanwezig zijn, behoudt ISIS operationele bewegingsvrijheid. In het bijzonder ’s nachts manifesteert ISIS zich in tal van dergelijke regio’s nadrukkelijk. Dit vertaalt zich onder meer in moordaanslagen en ontvoeringen van plaatselijke voormannen en aanslagen met IED’s op militaire en burgerdoelwitten. Dergelijke feiten vinden volgens UNHCR hoofdzakelijk plaats in regio’s waar ISIS eerder territoriale controle uitoefende.324 Vooral buiten de stedelijke centra van Kirkuk is het staatsgezag niet volledig hersteld.325 ISIS opereert daarbij in eenheden van een twaalftal strijders en manifesteert zich nadrukkelijk in de rurale gebieden waar de Iraakse veiligheidsdiensten zwak vertegenwoordigd zijn en/of waar onduidelijk is welke veiligheidsactoren voor de openbare veiligheid instaan, aldus The New York Times.326
ICG merkt op dat ISIS het sinds 2017 moeilijker heeft om in de Iraakse steden door te dringen. Het beperkte aantal aanslagen dat in de stad Kirkuk plaatsvond, werd niet door ISIS opgeëist. Plaatselijke bronnen schrijven deze aanslagen eerder toe aan politieke spanningen of afpersingspraktijken door criminele organisaties.327 International Crisis Group haalt de landelijke gebieden rondom Hawija aan als een regio waar de Iraakse veiligheidsdiensten de aanhoudende bijstand van de internationale coalitie nodig hebben om de wederopstanding van ISIS af te blokken.328 Het Institute for the Study of War identificeert elf regio’s in Irak waar ISIS zich sinds 2017 hergroepeerde. In de provincie Kirkuk gaat het om de landelijke gebieden in de districten Hawija en Daquq. Aanvallen op de stad Kirkuk worden vanuit deze regio’s opgezet.329 De plaatselijke bevolking ondergaat er afpersing. De velden van landbouwers die weigeren om zakat af te dragen aan ISIS worden in brand gestoken.330 Volgens ISW beschikt ISIS in het Hamringebergte niet alleen over onderkomen voor haar strijders. De terreurorganisatie richtte er ook trainingskampen en eigen rechtbanken op.331 In het Lead Inspector General Report to the United States Congress van november 2019 rapporteert het Amerikaanse ministerie van Defensie dat de Iraqi Security Forces (ISF) moeite ondervinden om de territoriale controle vast te houden in regio’s waar ISIS nog steeds door de lokale bevolking gesteund wordt.332 Hoewel ISIS minder actief is in de provincie Kirkuk333 blijken de ISF niet bereid of niet capabel om er bepaalde berg- en woestijngebieden in de hand te houden.334
In april 2019 peilt de vredesorganisatie PAX de bevolking in alle vier de districten van de provincie Kirkuk naar hun bevindingen over de veiligheidssituatie in de regio.335 Een meerderheid van de respondenten (52 %) geeft aan dat de veiligheidssituatie het voorbije jaar verbeterde.336 Tegelijk stelt ongeveer de helft van de respondenten dat ze vrezen in de nabije toekomst met geweld geconfronteerd te worden. Vooral in de districten Daquq en Hawija leeft de vrees voor willekeurig
322 Musings on Iraq, zd, url, compilatie door Cedoca 323 UN Security Council, 22/11/2019, p. 5, url; UN Security Council, 05/08/2019, p. 4, url; Al-Monitor, 08/06/2019, url 324 UNHCR, 12/11/2019, pp. 16-17, url 325 UNHCR, 12/11/2019, p. 113, url 326 The New York Times, 19/08/2019, url 327 ICG, 11/10/2019, p. 7, url 328 ICG, 11/10/2019, p. 14, url 329 Institute for the Study of War, 30/06/2019, p. 21, url 330 Institute for the Study of War, 30/06/2019, p. 38, url 331 ISW, 07/03/2019, url 332 Inspector General - Department of Defense (USA), 19/11/2019, p. 10, url 333 Inspector General - Department of Defense (USA), 19/11/2019, p. 48, url 334 Inspector General - Department of Defense (USA), 19/11/2019, p. 49, url 335 Voor dit onderzoek werden 613 inwoners van de provincie Kirkuk ondervraagd, waarvan 52 % vrouwen en 48 % mannen. 336 PAX, 19/12/2019, p. 1, url
Pagina 65 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
geweld. Respondenten uit het grotendeels Koerdische district Dibis vrezen dan weer om geweld te ondergaan vanwege hun etniciteit.337 Gevraagd van wiens kant ze geweldpleging vrezen, antwoordt 45 % crimineel geweld. 27 % verklaart dat ze geweld door ISIS vrezen, een beduidende vermindering ten opzichte van 2017 toen 71 % van de respondenten ISIS als de meest gevreesde actor van geweld aanduidde. Het district Hawija vormt hierop de uitzondering: de respondenten uit dit district verklaren dat ze vooral voor ISIS op hun hoede zijn.338 In het district Hawija worden vooral de familieleden van Iraakse militairen of agenten als mogelijke slachtoffers van geweld aangewezen. Respondenten uit het district Dibis aanzien vooral leden van religieuze of etnische minderheden als plausibele geweldslachtoffers.339 Volgens ongeveer de helft van de respondenten is de politie constant aanwezig in hun regio. Twintig procent van de respondenten geeft te kennen dat de PMF continu present zijn in hun regio.340 Bij respondenten uit Hawija ligt dit cijfer beduidend hoger: 80 % verklaarde dat de PMF er continu present zijn. Ook het leger is er nadrukkelijker present dan in andere districten in Kirkuk.341
Overzicht van veiligheidsincidenten in Kirkuk in 2019 en 2020 met dodelijke burgerslachtoffers, door ACLED 342
Date District location Source Notes Fat.
1/01/2019 Kirkuk Mullah Iraq News As reported on Jan 1, an 1 Abdullah Gazette unidentified bomb exploded in Abdullah al-Yassin village, targeting a civilian vehicle and killing 1 civilian and injuring his brother who was also in the vehicle.
6/01/2019 Kirkuk Kirkuk Yaqein On Jan 06, an unidentified IED 1 planted roadside in one of the villages northwest of Kirkuk city killed and injured 3 others, while also causing material damages.
14/01/2019 Haweeja Haweeja Yemen News On Jan 14, 1 civilian was killed by 1 Agency SABA the explosion of a suspected IS IED near a car traveling in a village between the district of Hawija and Abbasi district of Kirkuk province.
16/01/2019 Kirkuk Kirkuk Yaqein On Jan 16, unidentified armed men 1 fired shots towards a leader of the KDP in al Musala neighborhood in Kirkuk city, killing him.
17/01/2019 Kirkuk Kirkuk Al Ghad Press As reported on Jan 17, an 1 unidentified IED exploded targeting a vehicle passing through Sabti neighborhood in Kirkuk city, killing 1 woman and injuring 2 other civilians.
337 PAX, 19/12/2019, p. 3, url 338 PAX, 19/12/2019, p. 3, url 339 PAX, 19/12/2019, p. 4, url 340 PAX, 19/12/2019, p. 5, url 341 PAX, 19/12/2019, p. 5, url 342 ACLED, via export tool geraadpleegde update: 01/02/2020, url
Pagina 66 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
18/02/2019 Kirkuk Rashad National Iraqi As reported on Feb 18, an 1 News Agency unidentified IED exploded near a village belonging to the al-Rashad area south of Kirkuk, killing a shepherd.
29/03/2019 Daquq Daquq Basnews On Mar 29, IS militants attacked the 1 Kurdish village Sheikh Mahmoud near Daquq in Kirkuk province, killing a young man and injuring another.
07/04/2019 Dibis Dibis National Iraqi As reported on Apr 07, three 3 News Agency civilians were killed at a fake checkpoint set up by IS militants near Dibis district, northwest of Kirkuk.
10/04/2019 Kirkuk Mullah Al Sumaria TV As reported on Apr 10, an 2 Abdullah unidentified IED explosion in Mullah Abdullah, west of Kirkuk left 2 brothers killed and their father was seriously injured.
10/04/19 Kirkuk Kirkuk Iraq News As reported on Apr 10, a child was 1 Gazette killed and five other civilians were wounded when an unidentified roadside bomb exploded in the village of Kawaz Arabs, within the area of Al-Multaqa west of Kirkuk.
08/05/2019 Kirkuk Kirkuk National Iraqi As reported on May 8, an 1 News Agency unidentified IED explosion killed a shepherd in agricultural land near the area of K-1, west of Kirkuk.
08/05/2019 Haweeja Haweeja NRT News On May 8, a suspected IS planted 1 bomb went off in the Multaqa sub- district, Haweeja district, Kirkuk province, and killed one civilian. Earlier in the day, another IED wounded 2 police in the same area.
14/05/2019 Kirkuk Rashad National Iraqi As reported on May 14, IS militants 1 News Agency detonated an explosive device at the entrance to Dhi Qar residential complex in Rashad district, south of Kirkuk, which led to the death of 1 civilian.
30/05/2019 Kirkuk Kirkuk Basnews; AP On May 30, at least six unidentified 4 bomb explosions hit the province of Kirkuk, resulting in the killing of 4 and the wounding of 23 (among them a police officer), IEDs as well as vehicle-borne improvised explosive devices detonated (VBIED) exploded.
08/06/2019 Kirkuk Kirkuk Al Ghad Press On 08 09 2019, a bomb planted by 1 an unidentified armed group killed 1 civilian, and injured 1 policeman, in Kirkuk province.
13/06/2019 Kirkuk Kirkuk Baghdad Post Reported on 11 06 2019, 1 unidentified armed men shot and killed a civilian, in Kirkuk city.
Pagina 67 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
24/06/2019 Haweeja Nahiyat al Liveuamap; On June 24, IS militants killed 3 3 Abbasi Twitter civilians in a village in Haweeja's Abbasi sub-district southwest of Kirkuk province.
27/06/2019 Kirkuk Kirkuk NRT News; On June 27, 1 woman was killed 1 Yaqein; National and 28 civilians were injured by the Iraqi News explosion of an unidentified IED Agency planted on a civilian bus in al Khadra area central Kirkuk.
28/06/2019 Haweeja Qaryat al National Iraqi On June 28, 2 civilians were killed 2 Hawas News Agency and a child was wounded by IS mortar shelling of the village of Umm Qasir, in the Abbasi area west of Kirkuk.
10/07/2019 Kirkuk Kirkuk Al Mirbad; Al On July 10, an unidentified IED 2 Maloomah; NRT planted on a motorbike exploded in News the Domiz neighborhood of Kirkuk city killing 2 civilians and injuring 1.
16/07/2019 Kirkuk Rashad National Iraqi As reported on July 16, IS militants 2 News Agency broke into Ahmad al-Danuk village in Rashad district and abducted two residents of the village on charges of cooperating with the security forces, and then executed them by firing squad.
24/07/2019 Daquq Daquq Basnews On July 25, Iraqi police forces 6 mistakenly opened fire on a vehicle carrying 6 civilians, killing them and injuring 1 because they thought they were IS militants in the village of Zandi Mala Yousif in Daquq district.
26/07/2019 Daquq Taza Iraq News On July 26, an unidentified IED 2 Gazette exploded on the road between (Tal al-Jul village and Bashir village) in Taza district, killing 2 civilians and wounding seven others.
24/08/2019 Daquq Daquq Anadolu Agency On Aug 24, IS militants targeted 6 the PMF who were exercising in a football pitch in Kirkuk's Daquq district with a mortar attack killing 6 people and injuring 11 others.
10/09/2019 Kirkuk Hameria National Iraqi On Sept 10, an unidentified IED 1 News Agency planted on an agricultural road near the village of al-Humeria, south of Kirkuk, killing a shepherd.
26/09/2019 Kirkuk Rashad National Iraqi On Sept 26, an unidentified IED 2 News Agency exploded targeting a civilian car on the outskirts of al-Jadida village in Rashad, killing 2 civilians and wounding 1.
09/10/2019 Kirkuk Kirkuk Shafaaq News On Oct 09, IS militants killed 5 5 herders on a road in Kombetlir village in al Mamdoudah area northwest Kirkuk (coded as provincial capital).
Pagina 68 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
23/10/2019 Haweeja Qaryat Saray Yaqein On Oct 23, an IS planted IED 3 al Fadl exploded on the road leading to Saray al Fadl village in Kirkuk province, killing 3 civilians and injuring 1.
27/11/2019 Daquq Daquq Basnews On Nov 27, suspected IS gunmen 2 opened fire at a Peshmerga fighter when he was off duty with his wife near Daquq city killing them instantly.
25/12/2019 Kirkuk Kirkuk Liveuamap On Dec 25, an unidentified attack 3 by gunmen in Jalawat in Kirkuk province left 3 civilians killed
29/12/2019 Kirkuk Kirkuk Al Ghad Press On Dec 29, unidentified armed men 2 shot and killed a man and his son in Kirkuk province.
17/01/2020 Haweeja Hamrin Liveuamap On Jan 17, IS militants killed a 1 Mountains - civilian from the Lahib clan in the Kirkuk village of Rafiya on the Hamrin slopes in Kirkuk province, along the Zaghyatun river.
Overzicht van veiligheidsincidenten in Kirkuk in 2019 en 2020, door diverse bronnen Op 1 februari 2019 doodt ISIS drie burgers in het dorp Haftagar, gelegen in het district Daquq.343 Op 12 maart 2019 komen twee ISIS-strijders om bij een bombardement door de luchtmacht van de internationale coalitie tegen ISIS. Deze luchtaanval vindt plaats in Al- Rashad, gelegen in het district Hawija.344 Op 30 maart 2019 komt een dorpeling om wanneer ISIS-strijders van ISIS een groep burgers beschieten in het Koerdische dorp Sheikh Mahmoud, gelegen ten zuiden van Kirkuk.345 Op 17 april 2019 doden gewapende ISIS-strijders een officier van de Federal Police in Kirkuk.346 Op 19 april worden bij een veiligheidsoperatie in Hawija twaalf leden van ISIS gedood.347 Op 14 mei 2019 verplichten gewapende Arabische mannen de Koerdische bevolking van het dorp Palkana, gelegen in het district Dibis, om de regio te verlaten. Het Iraakse leger is present maar onderneemt niks om de bevolking te beschermen.348 Op 15 en 16 mei 2019 komen in Kirkuk zeven leden van de Iraakse veiligheidsdiensten om bij twee hit- and- run- aanvallen door ISIS-strijders.349 Op 30 mei 2019 vallen er vijf doden en achttien gewonden bij verschillende bomaanslagen met IED’s in Kirkuk-stad.350 Op 30 mei 2019 nemen ISIS-strijders een aantal burgers onder vuur die een brandend veld proberen te blussen in Daquq. Een man komt om, minstens zeven anderen raken gewond.351
343 iMMAP - IHF Humanitarian, 06/02/2019, url 344 Iraqi News, 12/03/2019, url 345 EPIC, 04/04/2019, url 346 EPIC, 02/05/2019, url 347 EPIC, 02/05/2019, url 348 The Washington Institute, 31/05/2019, url 349 EPIC, 16/05/2019, url 350 Al-Monitor, 08/06/2019, url ; Al Arabiya, 30/05/2019, url; Institute for the Study of War, 30/06/2019, p. 46, url, 351 EPIC, 30/05/2019, url
Pagina 69 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
Op 8 juni komen een politieman en twee burgers om bij drie aanslagen met IED’s in de dorpen al-Gharab, Saadouniyah en al-Asiriya.352 Op 24 juni 2019 doden ISIS-strijders drie burgers in al-Wardiya, gelegen in het subdistrict Abbasi in Hawija.353 Op 25 juni 2019 komt een politieman om bij een aanslag met een IED in al-Rashad, gelegen ten westen van Kirkuk.354 Op 26 juni 2019 komt bij een aanslag op een patrouille van de Federal Police in Al-Rashad, gelegen ten zuiden van Kirkuk, een politieman om. Eerder was een vermeende voorman van ISIS opgepakt in de al-Wahda wijk van de stad Kirkuk.355 Op 10 juli 2019 komen twee motorrijders om door een bermbom nabij een brug in het zuiden van de provincie Kirkuk.356 Op 16 juli 2019 voeren ISIS-strijders een aanval uit op het dorp Ahmad al-Danuk, gelegen in al-Rashad. Twee burgers komen om.357 Op 25 juli 2019 vuurt ISIS bommen af op een dorp in Daquq. Een burger komt om, drie anderen raken gewond.358 Op 12 augustus 2019 vallen ISIS-strijders een controlepost nabij het dorp Ali Sarai, gelegen in Daquq. Twee politieagenten komen om.359 Op 25 augustus 2019 vallen bij een mortieraanval door ISIS op een voetbalveld in Daquq zes doden.360 In augustus 2019 vinden een aantal aanslagen en andere gewelddaden plaats tegen leden van de Kakai-minderheid in de dorpen Topzawa, Ali Saray en Zanqar, gelegen ten zuiden van het district Daquq.361 Op 4 september 2019 ontvoert ISIS het dorpshoofd van Abdullah Al-Yassin. Ook een andere man in Hawija werd ontvoerd, kennelijk vanwege zijn betrokkenheid bij de Iraakse veiligheidsdiensten.362 Op 15 september 2019 komen twee politiemannen om bij een IED-aanslag in Al-Rashad.363 Op 19 september 2019 komt een politieman om bij een IED-aanslag in Hawija.364 Op 2 oktober 2019 komen bij een luchtaanval door de internationale coalitie tegen ISIS tien ISIS-strijders om in Hawija.365 Op 8 oktober 2019 komen bij een anti-terreuroperatie door de Counter Terrorism Service in het district Daquq zeven ISIS-strijders om.366 Op 11 oktober 2019 vermoorden ISIS-strijders Zakaria Taha Saleh Mansour, de burgemeester (mukhtar) van Al-Rashad.367 Op 23 oktober 2019 komen drie burgers om bij een IEDaanslag in Riyadh, gelegen ten westen van Kirkuk.368
352 EPIC, 13/06/2019, url 353 EPIC, 27/06/2019, url 354 EPIC, 27/06/2019, url 355 Kurdistan 24, 26/06/2019, url 356 Iraqi News, 10/07/2019, url 357 EPIC, 18/07/2019, url 358 EPIC, 25/07/2019, url 359 EPIC, 15/08/2019, url 360 Inspector General - Department of Defense (USA), 19/11/2019, p. 46, url; Iraqi News, 25/08/2019, url 361 Kirkuk Now, 22/08/2019, url 362 EPIC, 05/09/2019, url 363 EPIC, 19/09/2019, url 364 EPIC, 26/09/2019, url 365 EPIC, 03/10/2019, url 366 Iraqi News, 08/10/2019, url 367 EPIC, 17/10/2019, url 368 EPIC, 25/10/2019, url
Pagina 70 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
Op 24 oktober 2019 komen twee burgers om bij een IED-aanslag in de regio Khazir, ten noordwesten van Kirkuk.369 Op 25 oktober 2019 doden scherpschutters van ISIS twee politieagenten nabij Taza, ten zuiden van Kirkuk.370 Op 31 oktober 2019 doden militieleden van de PMF een militaire operatie in Tel Gul drie vermeende strijders van ISIS.371 Op 12 november 2019 voeren de Federal Police en de PMF een veiligheidsoperatie uit in Riyadh, gelegen in Hawija. Daarbij komen drie strijders van ISIS om, waaronder ISIS- voorman Ali Hisham Mulan.372 Op 20 november 2019 doodt ISIS bij een aanval op een politiepatrouille in Al-Rashad drie agenten.373 Op 21 november 2019 komen bij een ISIS-aanval op een controlepost van de Federal Police in Rashad, gelegen in het district Hawija, twee agenten om.374 Op 25 november 2019 doden agenten van de Federal Police zes leden van ISIS in Wadi al- Karha.375 Op 3 december 2019 arresteert de politie van Hawija ISIS-voorman Abu Khaldoun. Deze naaste medewerker van Abu Bakr al-Baghdadi gold als de militaire leider van ISIS in de provincie Salah al-Din.376 Op 7 december 2019 voeren strijders van ISIS een aanval uit op PMF in Al-Dandish, gelegen in Hawija district. Twee sjiitische militieleden worden gedood, drie raken gewond.377 Op 15 december 2019 doodt ISIS twee agenten van de Federal Police in de Zhaitonvallei.378 Op 24 december 2019 vallen strijders van ISIS het Khabbaz-olieveld ten westen van de stad Kirkuk aan. Een politieagent komt om.379 Op 25 december 2019 doden ISIS-strijders in het dorp Alu Mahmoud, gelegen in het district Dibis, twee leden van een stammenmilitie.380 Op 27 december 2019 komt bij een raketaanval op de K1 militaire basis nabij Kirkuk een werknemer van het Amerikaanse leger om. Vier Amerikaanse militairen en twee leden van de Iraakse veiligheidsdiensten raken gewond. De Verenigde Staten schrijven deze aanslag toe aan KH.381 Op 28 december 2019 komt een familie van vijf om bij een door ISIS opgezette valse controlepost in het subdistrict Rashad, gelegen in het district Hawija.382 Op 15 januari 2020 doodt ISIS twee landbouwers in de Zughaytunvallei, gelegen ten zuiden van de provincie Kirkuk.383 Op 18 januari 2020 doden ISIS-strijders een soldaat bij een aanval op een legerpost in Tel al- Theib.384
369 EPIC, 25/10/2019, url 370 EPIC, 31/10/2019, url 371 EPIC, 07/11/2019, url 372 EPIC, , 14/11/2019, url 373 EPIC, 21/11/2019, url 374 iMMAP - IHF Humanitarian, 27/11/2019, url 375 EPIC, 05/12/2019, url 376 Al Arabiya, 03/12/2019, url 377 iMMAP - IHF Humanitarian, 12/12/2019, url 378 iMMAP - IHF Humanitarian, 22/12/2019, url 379 EPIC, 02/01/2020, url 380 iMMAP - IHF Humanitarian, 27/12/2019, url 381 Al-Monitor, 30/12/2019, url 382 Kurdistan 24, 28/12/2019, url 383 iMMAP - IHF Humanitarian, 15/01/2020, url 384 EPIC, 23/01/2020, url
Pagina 71 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
6.5. Ninewa
6.5.1. Territoriale controle
De controle over het grondgebied van de provincie Ninewa komt niet overeen met de officiële grenzen ervan. De districten Akre en Sheikhan maken dan wel officieel deel uit van de provincie maar staan al vanaf de invoering van de zogenaamde “Green Line”, die de door de Verenigde Staten afgedwongen wapenstilstand tussen het regime van Saddam Hussein en de Koerden in 1991 afbakende, onafgebroken onder controle van de Koerdische Autonome Regio (KAR). De controle over het gebied grenzend aan de KAR blijft omstreden. Grote delen van de provincie worden door de Iraakse grondwet van 2005 formeel als “disputed territory” aangeduid.385 Enkele van deze gebieden staan feitelijk onder Koerdische controle. Het gaat om delen van de districten Tal Afar, Tel Kayf en Hamdaniya (zie kaarten infra). De grenzen van deze invloedssfeer zijn niet duidelijk gedefinieerd. Kaarten van het gebied van verschillende bronnen tonen kleinere afwijkingen:
Ahn, J. et al., The Politics of Security in Ninewa: Preventing an ISIS Resurgence in Northern Iraq386
385 Ahn, J. et al., 07/05/2018, p. 6, url 386 Ahn, J. et al., 07/05/2018, p. 6, url
Pagina 72 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
US CRS, Iraq: Issues in the 115th Congress, 4 October 2018, p. 12 387
Clingendael, In the eye of the storm? (In)stability in Western Iraqi Kurdistan, 07/2018, p. 6 388
Deze verschillen zijn onder andere te wijten aan de onduidelijkheid over waar de nationale of lokale veiligheidsactoren in de genoemde regio’s actief zijn. De situatie zoals beschreven in het EASOrapport over de veiligheidssituatie van maart 2019 is nog steeds actueel. Tientallen verschillende gewapende groepen, al dan niet onder de officiële paraplu van de PMF of onder het gezag van de KAR, controleren vaak slechts kleinere delen van een gebied. De versplintering van de veiligheidsactoren bemoeilijkt
387 US CRS, 04/10/2018, p. 12, url 388 Clingendael, 13/07/2018, url; EASO, 13/03/2019, p. 6, url
Pagina 73 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
ook de toegang van waarnemers en hulpverleners.389 Volgens het VN-rapport van 22 november 2019 is de toegang voor humanitaire hulp beperkt in 93 % van de districten in de centrale en noordelijke provincies. Dit geldt in de eerste plaats voor Ninewa. De redenen voor deze beperkingen zijn de fragmentatie van de veiligheidsactoren en de ontbrekende coördinatie tussen hen, maar ook de talrijke en voortdurend veranderende administratieve en andere vereisten om toestemming te krijgen voor het werken in een gebied.390
6.5.2. Algemene situatie
De heropbouw van de vernietigde woningen en infrastructuur in Ninewa verloopt traag, vooral door het ontbreken van de nodige fondsen. Dit is voor een deel te wijten aan de zware corruptie die na protesten van de bevolking tot het ontslag van de provinciegouverneur en een arrestatiebevel tegen hem hebben geleid. De gouverneur werd verantwoordelijk geacht voor het afleiden van subsidies voor de heropbouw van de vernielde bruggen over de Tigris in Mosul. Op het Koerdische nieuwjaar van 21 maart 2019 verdronken meer dan 100 mensen toen een geïmproviseerde veer over de rivier kapseisde. De volkswoede richtte zich op de gouverneur die naar de KAR vluchtte.391
De uitblijvende overheidssteun voor de heropbouw is het meest zichtbaar in het zwaar vernielde West- Mosul.392 Ook andere plaatsen hebben te kampen met oorlogsschade die maar moeilijk hersteld raakt. Het district Sinjar heeft niet alleen te kampen met onduidelijke en weinig gecoördineerde veiligheidsactoren die de toegang tot de regio belemmeren, zoals in het rapport van de VN-secretaris- generaal van 5 augustus 2019 wordt vernoemd, maar ook met het ontbreken van een stabiele overheid die volgens dezelfde bron in overleg tussen de verschillende partijen moet worden opgebouwd.393
De fragmentatie van de veiligheidsactoren en de ontoereikende controle over hen door de centrale overheid zorgt voor problemen. Het meest spraakmakende geval was dat van de 30ste PMF-brigade: op 11 september 2019 wordt de autokolonne van de adjunct-gouverneur en van een parlementslid aan een controlepost buiten Mosul gestopt door leden van de 30ste PMF-brigade (Liwa al-Shabak). Vier lijfwachten werden gewond en gearresteerd, dit was een van de meerdere incidenten met deze brigade die al in augustus 2018 en opnieuw in juli 2019 door de centrale autoriteiten het bevel had gekregen om Ninewa te verlaten. Deze Shabak-militie werd ervan beschuldigd christenen te verdrijven, eigendommen in beslag te nemen, de toegang te weigeren aan hulporganisaties, en geld af te persen aan de door hun bemande controleposten. Bovendien zouden zij zich ook schuldig hebben gemaakt aan ontvoering en verkrachting. In juli 2019 had dezelfde groep twee dagen lang geprotesteerd tegen haar verwijdering en daarbij de verbindingsweg tussen Mosul en Erbil geblokkeerd.394 De 50ste brigade, (Kata’ib Babilyun, Babylon Brigade), een christelijke militie, kwam eveneens in opspraak voor gelijkaardige feiten. De leiders van beide milities hebben door de Amerikaanse regering sancties opgelegd gekregen.395
Volgens een rapport van IOM over de gevolgen van het conflict met ISIS op de economie in landelijke gemeenschappen in Sinjar en de Ninewa Plains stelden de terugkerende bewoners van deze gebieden vast dat een groot deel van hun bezittingen vernield of gestolen waren, ook hun veestapel is verdwenen. De landbouwers in deze regio’s ondervinden moeilijkheden om hun bedrijven terug op het vooroorlogse peil te brengen. 85% van de nederzettingen in Sinjar hangen af van de landbouw.396 De
389 UN Security Council, 22/11/2019, url 390 UN Security Council, 22/11/2019, url 391 The Guardian, 05/12/2019, url 392 EASO, 13/03/2019, url 393 UN Security Council, 05/08/2019, p. 12, url 394 Musings on Iraq, 16/09/2019, url; Kurdistan24, 19/07/2019, url 395 Kurdistan24, 19/07/2019,url 396 IOM Iraq, 28/11/2019, p. 23, url
Pagina 74 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
werkloosheid is hoog, zowel op het land als in de steden, veel gevluchte bewoners zijn nog niet teruggekeerd. Volgens het IOM-rapport maken veel nederzettingen een verlaten indruk. In het noorden van het district zou de situatie beter zijn maar de stad Sinjar en de naburige dorpen zijn volgens dit rapport “spooksteden”.397 Van alle door IOM onderzochte gebieden in Ninewa heeft Sinjar ook te kampen met de hoogste voedselonzekerheid.398
IOM geeft aan dat de vrees voor etnische en religieuze spanningen sterker zijn in stedelijke gebieden. Dit zou volgens de onderzoekers te wijten kunnen zijn aan het feit dat rurale nederzettingen een homogene bevolkingssamenstelling kennen. De spanningen treden daar eerder op tussen dorpen of onderdistricten.399 Incidenten zoals wraakacties, etnisch-religieuze of tribale spanningen, en het ontbreken van verzoeningsinitiatieven, komen vooral in Sinjar veel voor. Vier van de vijf nederzettingen gaven blijk van een noodzaak voor verzoening tussen de gemeenschappen maar slechts een op de tien plaatsen gaf aan dat dergelijke initiatieven plaatsvinden.400
Een bijkomende factor voor spanningen tussen en ook binnen de gemeenschappen is de versnelde sluiting van kampen van ontheemden in Ninewa, die soms is gebeurd zonder voorafgaande afspraken met internationale humanitaire partners. Dit heeft volgens het rapport van de VN-secretaris-generaal aan de VN-Veiligheidsraad van 22 november 2019 geleid tot humanitaire tekorten. Volgens hetzelfde rapport werden de gemeenschappen waarnaar werd teruggekeerd, niet op voorhand op de hoogte gebracht, waardoor geen voorbereidingen konden worden getroffen om de spanningen tussen de groepen te verminderen.401
6.5.3. Veiligheidsincidenten
In de hele provincie hebben in de onderzochte periode veiligheidsincidenten plaatsgevonden: naast luchtaanvallen door de Iraakse luchtmacht en de internationale coalitie op mogelijke schuilplaatsen van ISIS waren er militaire grondoperaties door de ISF en PMF tegen ISIS, maar ook aanvallen van de terroristische organisatie op de ISF, en ook op burgers. De Turkse luchtmacht heeft aanvallen tegen stellingen van de Koerdisch/Yezidische YBS gevlogen in Sinjar. Er waren ook betogingen tegen de corruptie door de afgezette gouverneur, en door leden van een PMF-brigade die zich hebben verzet tegen het bevel om Mosul en de Ninewa Plains te verlaten (cf supra).402
Een kaart van Ninewa met daarop de incidenten met explosieven opgetekend door EPIC van maart 2019 tot januari 2020, en alle incidenten opgetekend door ACLED van 1 januari 2019 tot 31 januari 2020 toont dat ISIS in deze periode geen aanvallen heeft uitgevoerd in de districten Akre en Sheikhan:
397 IOM Iraq, 28/11/2019, p. 20, url 398 IOM Iraq, 28/11/2019, p. 24, url 399 IOM Iraq, 28/11/2019, p. 25, url 400 IOM Iraq, 28/11/2019, p. 25, url; IOM Iraq, 18/04/2019, p. 11, 45, url 401 UN Security Council, 22/11/2019, url 402 Zie lijst van incidenten infra
Pagina 75 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
EPIC, aanslagen met explosieven, 28/02/2019-16/01/2020; ACLED, alle incidenten, 01/01/2019 – 31/01/2020 (rode punten= EPIC, groene tekens = ACLED, aanvallen door ISIS, blauwe megafoon = betogingen, blauwe punten = alle gebeurtenissen door ACLED opgetekend) 403
Het aantal incidenten per maand bijgehouden door Joel Wing van Musings of Iraq bleef vanaf april 2018 tot december 2019 binnen dezelfde marges:
Musings on Iraq, Islamic State Makes Its Return In December 2019, 06/01/2020,404
403 EPIC, 22/01/2020, url; ACLED, compilatie door Cedoca op Google Maps, url 404 Musings on Iraq, 06/01/2020, url
Pagina 76 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
Het aantal door Musings on Iraq vastgestelde burgerslachtoffers in Ninewa in 2019 wordt vertekend door de regelmatige vondst van massagraven in de provincie (buiten Ninewa weegt dit veel minder door). De volgende grafiek bevat twee lijnen, de eerste voor alle burgerdoden geteld door Musings on Iraq in 2019. De tweede, lagere lijn toont eveneens de burgerdoden, maar zonder de door Joel Wing in zijn rapporten zelf vernoemde massagraven die in de betreffende maanden werden ontdekt op het grondgebied van de provincie en die hij in zijn algemene statistiek meetelt:
Aantal burgerdoden Ninewa 160 140 120 100 80 60 40 20 0
Ninewa met massagraven Ninewa zonder massagraven
Wing, J., Musings on Iraq, Iraqi Deaths, Ninewa405
Er worden voor de grafiek slechts de massagraven in mindering gebracht die door Joel Wing in zijn blog uitdrukkelijk worden vernoemd, met het aantal gevonden overledenen zoals door hem vermeld. Meer dan waarschijnlijk zijn de relatief hoge aantallen in februari en mei te wijten aan nog meer vondsten van slachtoffers van het conflict met ISIS maar deze heeft hij niet expliciet vermeld in de blog. Het gaat bij deze doden zowel om slachtoffers van ISIS alsook van luchtaanvallen en bombardementen tijdens het conflict. Voor heel 2019 telt de blog 531 burgerdoden, waarvan 348 in massagraven uit de tijd van het conflict met ISIS (2014-2017). Er blijven 183 actuele dodelijke burgerslachtoffers. Dat zijn er gemiddeld iets boven vijftien per maand.406
405 Musings on Iraq, s.d.d, url, compilatie door Cedoca 406 Musings on Iraq, , s.d.d, url, compilatie door Cedoca; ook in andere provincies worden graven met daarin slachtoffers van het conflict met ISIS gevonden, maar alleen in Ninewa ligt het aantal slachtoffers die op deze manier worden gevonden zo hoog.
Pagina 77 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
Overzicht van veiligheidsincidenten in Ninewa in 2019 en 2020 met burgerdoden, door ACLED 407
Date District Location Source Notes Fat.
5/01/2019 Mosul Badush Amaq On Jan 05, 3 PMF intelligence fighters had 3 their homes raided by IS and were killed in Badush area.
10/01/2019 Mosul Mosul - Al- Yaqein As reported on Jan 10, an unidentified 1 Rabee armed group shot dead the al-Harmat area Mukhtar (local leader), in Mosul city (Al Rabee).
27/01/2019 Hatra Shurah Anadolu As reported on Jan 27, an Iraqi man and his 2 Agency wife were shot dead by suspected IS militants in al Shurah, south of Mosul.
29/01/2019 Mosul Mosul - Al- Amaq On Jan 29, two civilians (alleged spies for 2 Salam the PMF) were killed by IS gunfire in al Malutha village west of Mosul.
6/02/2019 Mosul Mosul Al As reported on Feb 06, IS militants attacked 3 Maloomah Zoor al-Kanus village south of Mosul using gunfire, killing a number of civilians and injuring others (unknown fatalities).
21/02/2019 Al Baaj Al Baaj National As reported on Feb 21, unidentified armed 1 Iraqi News men shot dead an employee of the Agency municipality of Ninewa in Baaj district.
28/02/2019 Mosul Mosul Baghdad On Feb 28, two suspected attacks by IS 1 Post; AP militants involving the explosion of two bombs in the city of Mosul killing 1 person and wounding 24 others.
8/03/2019 Mosul Mosul - Al- AP On Mar 08, a suspected IS planted car 2 Ghizlani bomb outside a restaurant in Muthanna (Al- Ghizlani) Mosul city, killing 2 civilians including a 13-year-old girl, and wounded 10 others.
15/04/19 Sinjar Al Qayrawan Amaq On Apr 15, IS militants killed the Mukhtar 2 of Bir al-Maleh village and an accused spy for the PMF after being abducted in al Qayrawan west of Ninewa province.
29/04/19 Telafar Telafar National On Apr 29, an IS remnant IED exploded in 1 Iraqi News Tel Afar district killing a farmer (Ibrahim Agency Mohammed Younis) and injuring engineer (Mahdi Ibrahim Sulaiman) and agricultural engineer (Assi Idris Hussein), who work in the Department of Agriculture in Tal Afar.
9/05/2019 Mosul Qaryat National As reported on May 9, IS militants attacked 6 Lazakah Iraqi News the house of the Mukhtar of the village of Agency Al-Lazakah in the area of Hammam al-Alil in Nineveh province, which resulted in the killing of him and 5 of his family members, and wounding 2 others.
9/05/2019 Mosul Mosul - Al- Patriotic On May 9, 2019, IS militants attacked the 4 Jadeda Union of home of the mukhtar of Tall al Rumman, in Kurdistan Mosul's Al Jadeda neighbourhood. The
407 ACLED, via export tool geraadpleegde update: 01/02/2020, url
Pagina 78 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
attacked killed the mukhtar, his wife and two children. 2 other children were injured.
20/05/2019 Telafar Telafar National As reported On May 20, 4 farmers were 4 Iraqi News killed and 3 others were wounded by the Agency explosion of unidentified explosive devices while harvesting in their agricultural land in the district of Tal Afar west of Mosul.
22/05/2019 Mosul Shurah National As reported on May 22, an unidentified 1 Iraqi News explosive device exploded when a civilian Agency car passed in Shoura area, killing the driver.
26/05/2019 Telafar Tall Uwaynat Xinhua; Al On May 26, a suspected IS booby-trapped 5 Sumaria TV truck was detonated at a crowded marketplace in the village of al-Uwaynat near the town of Rabiaa, killing 5 civilians and injuring 8 others.
27/05/2019 Mosul Badiyat al Amaq On May 27, 1 Peshmerga fighter was killed 1 Jazirah after being captured by IS militants near the Jazirah complex in Sinjar, west of Mosul.
21/06/2019 Mosul Mosul - Al- National On June 21, a girl was killed and three 1 Salam Iraqi News others wounded when an IS remnant bomb Agency exploded near the cemetery of al-Quds (Jerusalem) neighborhood (Al Salam) on the left side of Mosul.
23/06/2019 Mosul Hajj Ali National As reported on June 23, unidentified armed 1 Iraqi News men attacked the village of Haj Ali in the Agency area of al Qayara and managed to kill the owner of a civil generator inside the village.
23/06/2019 Telafar Al National As reported on June 23, unidentified armed 1 Muhallabiyah Iraqi News men attacked the village of Tufaha within Agency the area of Al Muhallabiyah and killed the son of the village's Mukhtar and fled to an unknown location.
27/06/2019 Al Baaj Al Yaqein On June 27, an IS armed attack on the 2 Khuzirjiyah village of al- Khuzirjiyah in al-Baaj district, resulted in the killing of 2 women and the injury of a Sheikh and a number of children.
24/08/19 Mosul Shurah Yaqein On Aug 24, an unidentified mortar shell fell 1 on a civilian home in Tal Tiba in Al Shurah area, southern Mosul, killing 1 civilian and injuring another.
31/08/19 Mosul Hammam al National On Aug 31, unidentified armed men 5 Alil Iraqi News reportedly killed 5 members of the same Agency family in Hammam al-Alil district in Ninewa province.
3/09/19 Mosul Al Qayyarah Shafaaq On Sept 3, a US explosives expert, who 1 News works for a foreign agency specialised in lifting mines and other explosive remnants of war was killed while defusing an explosive device in Tal al-Shair village in Qayara district in Mosul.
9/09/19 Telafar Salhia National On Sept 09, an unidentified IED planted 1 Iraqi News roadside exploded killing 1 farmer and Agency injuring 6 others as they passed through the village of Salahia, south of Mosul.
Pagina 79 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
13/09/19 Mosul Shurah Iraq News On Sept 13, an unidentified IED exploded 1 Gazette near a vegetable seller, killing him near Zulfha village in Shura district south of Mosul.
20/09/19 Mosul Mosul - Al- Iraq News On Sept 20, unidentified armed men 1 Rabee Gazette stormed the house of the Mukhtar of Tall al- Zallat area in the Yarmouk neighborhood (Al Rabee) in Mosul city and killed him.
3/10/2019 Telafar Telafar Sotaliraq On Oct 3, an unidentifed IED explosion in 1 Telafar city, Ninewa left 1 civilian killed and another injured.
17/10/2019 Mosul Shurah Al Sumaria Reported on 17 October 2019, a bomb 1 TV planted by an unidentified armed group killed 1 civilian, in Shura of Mosul district, Ninewa.
23/10/2019 Hatra Al Marir Baghdad On Oct 23, the mukhtar of al-Marir village 1 Today in Hatra district was killed in an IS attack in the village.
18/12/19 Mosul Bishmana Al On Dec 18, IS militants dressed in army 1 Maloomah; gear attacked the administrative chief of Xinhua Bishmana village near the town of al- Shurah and killed him.
25/12/19 Mosul Mosul Yaqein On Dec 25, 2 people were killed by IS 2 gunfire after they were kidnapped from their village Hulwat, southeast of Mosul.
28/12/19 Hatra Hatra Liveuamap On Dec 28, IS militants killed 2 civilians in 2 Hatra district.
8/01/2020 Hatra Hatra Basnews On 08 January, 2020, an unknown armed 1 group riding a motorbike, opened fire on civilians in Hatra town, in Ninewa province, killing 1 man, and injuring the other.
23/01/2020 Hatra Hatra Al Sumaria On Jan 23, IS militants attacked a civilian in 1 TV Hatra inside his home, killing him and burning his house.
29/01/2020 Hatra Hatra Yaqein As reported on Jan 29, an unidentified IED 1 exploded on a civilian vehicle in Hammad district in Hatra, killing 1 person and injuring 3 of his children.
Overzicht van veiligheidsincidenten in Ninewa in 2019 en 2020, door andere bronnen Op 31 januari 2019 schieten onbekende bewapenden een burger in het dorp Bazwaya dood. De daders weten te ontkomen.408 Op 15 februari 2019 vallen gewapende mannen het dorp Taya in het westen van het district Qayyara aan en doden een vrouw. Volgens de lokale autoriteiten van Qayyara zijn de daders ISIS-militanten.409 Op 16 februari 2019 vindt de Civiele Bescherming lijken van mannen en vrouwen onder het puin in de Al-Qadimah-wijk in Mosul, die tijdens het conflict met ISIS waren overleden. 410
408 iMMAP - IHF Humanitarian, 06/02/2019, urlrl 409 iMMAP - IHF Humanitarian, 20/02/2019, url 410 iMMAP - IHF Humanitarian, 20/02/2019, url
Pagina 80 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
Op 17 februari 2019 ontdekken de veiligheidsdiensten een bomauto in de buurt van Badush die wordt bestuurd door een zelfmoordterrorist.411 Op 17 maart 2019 worden een PKK-militant gedood en twee anderen gewond in een gevecht met de ISF in het district Sinjar.412 Op 21 maart 2019 vallen bij een ongeluk met een veerboot over de Tigris in Mosul 128 doden, waaronder 57 vrouwen en 44 kinderen. 69 mensen blijven vermist. 413 De gouverneur van Ninewa die ervan wordt verdacht publieke fondsen te hebben verduisterd, wordt ontslagen, en hij vlucht om een arrestatie te ontwijken.414 Op 24 maart 2019 worden drie ISIS-militanten met zelfmoordvesten in het district Sinjar gedood door de ISF.415 Op 15 april 2019 worden twee burgers ontvoerd door ISIS-militanten die militaire uniformen droegen.416 Op 24 april 2019 worden de lijken van twee door ISIS geëxecuteerde burgers gevonden in Tal Afar.417 Op 24 april 2019 meldt Iraqi News dat er al tientallen wraakacties op familieleden van ISIS- militanten werden gepleegd in Mosul, waaronder ook enkele moorden.418 Op 30 april 2019 worden zeven terreurverdachten gearresteerd in het district al-Ba’aj.419 Tussen 5 en 7 augustus vindt een militaire operatie plaats in het westen van de provincie, om ISIS-cellen op te sporen.420 Op 6 oktober 2019 begint een militaire operatie tegen infiltratie van ISIS-cellen uit Syrië.421 Op 4 november 2019 bombardeert de Turkse luchtmacht Khanasur in Sinjar, twee YBS- strijders worden gewond.422 Op 8 november 2019 vuren onbekenden vier raketten af op de militaire basis van Qayara. De veiligheidsdiensten hebben het vuur beantwoord en drie aanvallers gedood.423 Op 9 november 2019 ontploft een IED op een transportvoertuig in het dorp Qaraj, ten zuidwesten van Mosul, drie burgers geraken door de ontploffing gewond. 424 Op 9 november 2019 ontploft een IED naast een legerpatrouille aan de toegangsweg naar het district Tal Afar. Hierbij worden drie burgers gewond. 425 Op 12 november 2019 voeren de veiligheidsdiensten een operatie uit in het Badushgebergte waarbij ze drie ISIS-leden weten te doden in een tunnel.426 Op 18 november 2019 wordt de mukhtar van het dorp Ahlila gedood. Hij wordt vermoord in Oost-Mosul.427 Op 19 november 2019 weten eenheden van de PMF drie ISIS-basissen in het zuiden van het district Hatra te vernietigen.428
411 iMMAP - IHF Humanitarian, 20/02/2019, url 412 Iraqi News, 17/03/2019, url 413 The Guardian, 05/12/2019, url 414 Reuters, 27/03/2019, url 415 Iraqi News, 24/03/2019, url 416 Iraqi News, 15/04/2019, url 417 Iraqi News, 23/04/2019, url 418 Iraqi News, 24/04/2019, url 419 Iraqi News, 30/04/2019, url 420 UN Security Council, 22/11/2019, p. 5, url 421 UN Security Council, 22/11/2019, pp. 5-6, url 422 NRTTV, 04/11/2019, url 423 iMMAP - IHF Humanitarian, 13/11/2019, url 424 iMMAP - IHF Humanitarian, 13/11/2019, url 425 iMMAP - IHF Humanitarian, 13/11/2019, url 426 iMMAP - IHF Humanitarian, 13/11/2019, url 427 iMMAP - IHF Humanitarian, 20/11/2019, url 428 iMMAP - IHF Humanitarian, 20/11/2019, url
Pagina 81 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
Op 19 november 2019 bombardeert de Iraakse luchtmacht een tunnel van ISIS in het Badushgebergte waarbij zes militanten worden gedood.429 Op 19 november 2019 vindt de civiele bescherming in de wijk Al-Qadima in Mosul zes lijken van ISIS-strijders die tijdens de oorlog waren gesneuveld.430 Op 20 november 2019 bombardeert de Turkse luchtmacht Khanasur bij Sinjar, 45 mensen geraken gewond.431 Op 22 november 2019 ontploft een IED naast een vrachtwagen aan de toegang tot het onderdistrict Hammam Alil. Twee burgers worden gewond.432 Op 22 november 2019 vinden de militaire inlichtingendiensten een tunnel in Mosul met daarin een uitgebreid arsenaal bedoeld voor het plegen van aanslagen met IED’s en vuurwapens.433 Op 21 december 2019 weren de PMF een zelfmoordaanslag af in de sector Al-Hader in het zuiden van Mosul. De PMF dwingen de aanvallers in de vlucht. 434 Op 22 december 2019 valt ISIS het dorp Al-Rusif in het district Shoura (Zuid-Mosul) aan, twee burgers worden gedood, een gewond.435 Op 28 december 2019 voert de Iraakse luchtmacht een luchtaanval uit ten zuiden van Mosul, waarbij zes ISIS-militanten worden gedood. 436 Op 30 december 2019 vallen twee gewonde burgers bij de ontploffing van een IED naast een colonne van de plaatselijke politie in het onderdistrict Wana, noordoostelijk van Mosul. 437 Op 31 december 2019 vinden de veiligheidsdiensten in het gebied van Al-Hader, 90 km ten zuiden van Mosul een massagraf met 30 lichamen, de meeste van hen blijken tot de Federale Politie te behoren.438 Op 31 december 2019 voert de internationale coalitie een luchtaanval uit bij Jabal Al-Manayef, in de buurt van het district al-Ba’aj, vier ISIS-strijders komen om het leven.439 Op 2 januari 2020 wordt een controlepost van een tribale militie in het dorp Al-Haj in het onderdistrict Qayara door onbekenden aangevallen met lichte wapens. Twee militieleden worden daarbij gedood. 440 Op 8 januari 2020 worden burgers in het district Hatra beschoten door onbekenden. Bij deze aanval wordt een persoon gedood en een tweede gewond. 441
6.6. Salah al-Din
6.6.1. Algemene situatie
De analyse van de situatie in de provincie Salah al-Din zoals ze is beschreven in het EASO-rapport over de veiligheidssituatie (hoofdstuk 2.6 Salah al-Din) voor 2018 blijft ook in 2019 en begin 2020 van kracht.442
429 iMMAP - IHF Humanitarian, 20/11/2019, url 430 iMMAP - IHF Humanitarian, 20/11/2019, url 431 iMMAP - IHF Humanitarian, 20/11/2019, url 432 iMMAP - IHF Humanitarian, 27/11/2019, url 433 iMMAP - IHF Humanitarian, 27/11/2019, url 434 iMMAP - IHF Humanitarian, 25/12/2019, url 435 iMMAP - IHF Humanitarian, 25/12/2019, url 436 iMMAP - IHF Humanitarian, 01/01/2020, url 437 iMMAP - IHF Humanitarian, 01/01/2020, url 438 iMMAP - IHF Humanitarian, 01/01/2020, url 439 iMMAP - IHF Humanitarian, 01/01/2020, url 440 iMMAP - IHF Humanitarian, 08/01/2020, url 433 iMMAP - IHF Humanitarian, 08/01/2020, url 442 EASO, 13/03/2019, pp. 133-147, url
Pagina 82 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
ISIS is vooral actief in rurale gebieden in de provincie, zoals het Hamringebergte en volgens Musings on Iraq behoort de provincie tot de sleutelgebieden voor ISIS.443 De meeste acties van ISIS in de provincie zijn van beperkte schaal (zie infra), maar de terroristische organisatie is wel in verschillende districten aanwezig, waaronder de vallei van de Tigris, in sterkere mate in het bovengenoemde Hamringebergte, en ook in het Makhoulgebergte. Vanuit deze bergachtige zones slaagt ISIS erin om aanvallen uit te voeren en er zich weer terug te trekken.444 De confrontaties tussen de ISF en PMF tegen ISIS bestaan uit hinderlagen op eenheden van leger en milities en uit luchtaanvallen op posities van de ISIS-strijders.445
Ook Salah al-Din heeft op zijn grondgebied omstreden gebieden (“disputed territories”), het gaat hierbij om het district Tuz Khurmatu.446 In dit district is de bevolking gemengd, met vooral Koerden en sjiitische Turkmenen die in concurrentie met elkaar staan. In oktober 2017 braken in Tuz Khurmatu gevechten uit tussen Koerdische peshmerga en de ISF, en het kwam ook tot plunderingen door de plaatselijke bevolking. Door de inval van de ISF die in de nasleep van het Koerdische referendum van 2017 en de verovering van Hawija binnenvielen in de provincie Kirkuk namen de ISF de controle van het omstreden district volledig over van de peshmerga.447 Volgens een rapport van LSE Middle East Centre heeft Tuz Khurmatu in het verleden meer geweld gekend dan alle andere omstreden gebieden.448 De Turkmenen zijn gelieerd met de sjiitische PMF, daardoor is hun positie tegenover de Koerden versterkt.449 Om de spanningen te doen dalen, werden al in 2017 eenheden van de Rapid Response Force (RRF) naar Tuz Khurmatu gestuurd, om de terugkeer van de gevluchte Koerden mogelijk te maken. De Koerden voelden zich immers bedreigd door de sjiitische PMF (vooral door de brigades van Badr en AAH). In de zomer van 2018 was de Iraakse regering echter gedwongen om delen van de RRF naar Basra te sturen om ze daar in te zetten bij betogingen. Ze werden vervangen door reguliere eenheden van het Iraakse leger, vooral sjiitische Arabieren die meer affiniteit hebben met de sjiitische Turkmenen dan met de soennitische Koerden en Arabieren.450
In 2019 heeft Badr in feite de controle over Tuz Khurmatu in handen, ook de Koerdische bestuursleden zijn aan hen schatplichtig. Volgens een rapport van het LSE Middle East Centre is er een grote ontevredenheid bij de Koerden over de actuele stand van zaken en is er binnen de Koerdische gemeenschap grote bereidheid om over te gaan tot geweld zodra de gelegenheid zich voordoet.451 Deze spanningen vertalen zich echter niet naar een verhoogd aantal geweldincidenten in en rond Tuz Khurmatu (zie infra).
6.6.2. Veiligheidsincidenten
In de hele provincie hebben in de onderzochte periode veiligheidsincidenten plaatsgevonden. Een kaart van Salah al-Din met daarop de incidenten met explosieven opgetekend door EPIC van maart 2019 tot januari 2020 en alle incidenten opgetekend door ACLED van 1 januari 2019 tot 31 januari 2020 toont het volgende beeld:
443 Musings on Iraq, 02/12/2019, url 444 Reuters, 09/07/2019, url 445 Military Times, 28/01/2020, url; Xinhua, 09/09/2019, url; Diyaruna, 28/03/2019, url; INA, 19/12/2019, url; Iran Press, 29/07/2019, 04/10/2019 [update], url 446 EASO, 13/03/2019, pp. 37-38, url 447 EASO, 13/03/2019, p. 134, url 448 LSE Middle East Centre, Skelton, M., Zmkan, A.S., 25/02/2019, url 449 LSE Middle East Centre, Skelton, M., Zmkan, A.S., 25/02/2019, url 450 LSE Middle East Centre, Skelton, M., Zmkan, A.S., 25/02/2019, url 451 LSE Middle East Centre, Skelton, M., Zmkan, A.S., 25/02/2019, url
Pagina 83 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
EPIC, aanslagen met explosieven, 28/02/2019-16/01/2020; ACLED, alle incidenten, 01/01/2019 – 31/01/2020 (rode punten= EPIC, groene tekens = ACLED, aanvallen door ISIS, blauwe megafoon = betogingen, blauwe punten = alle gebeurtenissen door ACLED opgetekend) 452
In de hele provincie hebben in de onderzochte periode veiligheidsincidenten plaatsgevonden: naast beschietingen door het Iraakse leger van mogelijke schuilplaatsen van ISIS waren er ook aanvallen van de terroristische organisatie op de ISF en op burgers. De ISIS-aanvallen gebeurden door middel van IED maar ook door hinderlagen tegen de ISF en de PMF en door beschietingen. In Salah al-Din zijn er relatief veel confrontaties tussen ISIS en het leger/de PMF: er vallen daarbij slachtoffers aan beide kanten.453
Het aantal incidenten per maand wordt bijgehouden door Joel Wing van Musings of Iraq. Dit bleef voor Salah al-Din vanaf september 2018 tot december 2019 binnen een marge van zeven tot twintig per maand:
452 EPIC, 22/01/2020, url ; ACLED, via export tool geraadpleegde update: 01/02/2020, url, compilatie door Cedoca op Google Maps, url 453 ACLED, via export tool geraadpleegde update: 01/02/2020, url
Pagina 84 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
Musings on Iraq, Islamic State Makes Its Return In December 2019, 06/01/2020 454
Het aantal door Musings on Iraq vastgestelde burgerslachtoffers in Salah al-Din in 2019 blijft relatief beperkt, maar er is een piek vast te stellen in mei 2019, deze kwam door een toename van de activiteit van ISIS in die maand455:
Aantal burgerdoden Salah al-Din 16 14 12 10 8 6 4 2 0
Wing, J., Musings on Iraq, Iraqi Deaths, Salah al-Din 456
454 Musings on Iraq, 06/01/2020, url 455 Musings on Iraq, 06/01/2020, url 456 Musings on Iraq, s.d., url, compilatie door Cedoca
Pagina 85 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
Overzicht van veiligheidsincidenten in Salah al-Din in 2019 en 2020 met burgerdoden, door ACLED 457
Alle incidenten opgetekend door ACLED in Salah al-Din, waarbij volgens de telling van ACLED minstens een burgerdode is gevallen, van 1 januari 2019 tot en met 31 januari 2020 458:
Date District Location Source Notes Fat.
25/05/2019 Shirqat Qaryat Tulul al Xinhua On May 25, IS militants attacked a 4 Baj group of farmers who were harvesting wheat in the village of Tulul al-Baj, killing 4 farmers and setting fire in their farm and their harvester machine before they fled the scene.
26/12/2019 Tikrit Nahiyat al Alam Al Sumaria TV; On Dec 26, suspected IS militants set 4 Yaqein up a false checkpoint between Kirkuk and Tikrit on al-Alam road, killing at least 4 civilians.
06/02/2019 Baiji Al Mishak Anadolu On Feb 06, 3 brothers were executed 3 Agency near al Mishak village, Salahuddin province, by IS firing squad.
07/05/2019 Baiji Al-Mazraa Xinhua On May 7, suspected IS militants 3 opened fire on the house of Lt. Col. Wisam Mahmoud Hassan in the village of al-Mazarei in Salahuddin province, killing 3 people, and wounded 5 other family members.
17/12/2019 Baiji Baiji Al Ghad Press On Dec 17, 3 truck drivers were killed 3 and 1 was injured in an unidentified armed attack as they passed through the Baiji road in Baiji.
25/06/2019 Dujail Dujail Telegram On /06/ 25, an IS planted IED 3 targeted a civilian vehicle killing and injuring a number of Shia civilians. IS claimed the event and said that "a number of Shia were killed and wounded" when IS targeted their vehicle with an IED. Unknown fatalities.
12/12/2019 Shirqat Qaryat Kanus Al Sumaria TV On Dec 12, 3 students were killed and 3 al Ulya 2 others were injured after an IS war remnant IED exploded in Kanus village, Shirqat district.
22/03/2019 Daur Al Mutassim Al Sumaria TV; On Mar 22, Saraya al-Salam brigades 3 Xinhua (Peace Brigades) killed 2 IS militants in an armed clash in al Mutassim, in Salahuddin province and 1 civilian was also killed in the clashes.
09/07/2019 Shirqat Shirqat Liveuamap; As reported on /07/ 9, two IS planted 3 National Iraqi IEDs exploded near the water project News Agency in Shati al-Jidr village in the district of Sharqat, killing three people and injuring three PMF fighters.
457 ACLED, via export tool geraadpleegde update: 01/02/2020, url 458 ACLED, via export tool geraadpleegde update: 01/02/2020, url
Pagina 86 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
01/02/2019 Baiji Makhol Shafaaq News As reported on Feb 1, 2 children were 2 Mountain killed and 4 people from the same family were injured when an unidentified IED exploded in the Makhoul Mountains of Baiji district, targeting the family as they were taking a walk near a small mosque.
03/04/2019 Dujail Dujail Al Sumaria TV On Apr 03, unidentified armed men 2 targeted the home of a PMF leader with a hand grenade killing his son and his wife in the Dujail area south of Salahuddin province.
04/06/2019 Tooz Qarah Naz BBC News Reported on 04 06 2019, a bomb 2 planted by an unidentified armed group killed 2 farmers, in Qarah Naz village of Tooz district, Sala al-Din.
24/05/2019 Baiji Baiji Xinhua On May 24, a suspected IS roadside 1 bomb struck a civilian car on the main road near the town of Baiji, killing a woman and wounding her husband and her three children,
27/04/2019 Baiji Baiji Yaqein; On Apr 27, an IS remnant bomb 1 National Iraqi exploded as a driver was working on News Agency an excavator in the Tal al Zaatar area in Baiji district, killing the driver and injuring 2 workers.
31/01/2019 Baiji Baiji Anadolu On Jan 31, an unidentified IED 1 Agency; Al exploded near a bus carrying Ghad Press employees to the Baiji refinery on the outskirt of Baiji city, leaving 1 passenger (employee of the refinery) dead and 5 others injured.
23/03/2019 Baiji Baiji Al Sumaria TV On Mar 23, 1 civilian was killed and 1 another was wounded when IS militants opened fire at them while they were truffle hunting on the Haditha-Baiji road, west of Ramadi.
22/03/2019 Baiji Baiji Al Sumaria TV On Mar 22, 1 civilian was killed and 1 another was injured when IS militants opened fire on a group of young men in al Tabishiyah area near Baiji.
04/02/2019 Daur Aradi al Jallam Twitter; As reported on Feb 04, an unidentified 1 Liveuamap; IED planted in al Jallam, east of Yaqein Samarra, exploded killing 1 civilian and injured 6 others.
21/07/2019 Daur Daur Xinhua; Al On /07/ 21, an IS planted IED 1 Ghad Press; exploded near the town of Daur, east National Iraqi of Tikrit, killing a farmer and injuring News Agency his two sons.
25/06/2019 Dujail Dujail Telegram On /06/ 25, IS militants opened fire, 1 using machine guns, on a vehicle, killing one person on board and injuring another.
3/05/2019 Shirqat Al Khadraniyah Yaqein On May 3, IS militants attacked a 1 civilian vehicle in the area between Kanteirah and Lazakah villages in Shirqat district, killing 1 civilian and injuring 4 others.
Pagina 87 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
11/12/2019 Shirqat Shirqat Yaqein On Dec 11, a farmer was killed by an 1 unidentified IS war remnant in southern Shirqat district in Salahuddin province.
7/11/2019 Shirqat Shirqat Yaqein; Al On November 7, one civilian was killed 1 Sumaria TV; and another injured by a bomb blast BBC News by an unknown actor in al-Shirqat town in Salah ad-Din province.
02/01/2020 Tikrit Tikrit Amaq On Jan 02, an alleged PMF spy was 1 killed by IS militants after they raided his home in Albu Sanou in Salahuddin province.
28/01/2020 Daur Daur Al Ghad Press On Jan 28, IS militants attacked and 1 killed a fisherman and injured another by gunfire in the Zallaya area in Daur district, Saladin province.
21/01/2020 Tooz Tuz Khurma ROJ News On Jan 21, one of the associates of the 1 head of the Kurdistan Democratic Party in Tuz Khurmato in Saladin province was found dead in his home, reportedly killed by an unidentified armed group.
09/05/2019 Shirqat Shirqat Xinhua On May 9, IS militants stormed a mill 1 and shot dead the guard in a village near the town of Shirqat.
03/02/2019 Balad Balad Telegram; AP; On Feb 03, 1 female Iranian Shiite 1 Shafaaq News pilgrim was killed and 8 others were wounded when their bus came under gunfire in an attack claimed by IS militants on the Dhulu'iyah-Balad road in Salahuddin province.
6.7. Zuidelijke Provincies
6.7.1. Algemene situatie
Het Iraakse zuiden omvat de provincies Babil, Basra, Dhi Qar, Karbala, Maysan, Muthanna, Najaf, Qadisiyah en Wasit.459 Deze overwegend sjiitische regio ontsnapt grotendeels aan open gevechten bij de opmars van ISIS in de zomer van 2014.460 Wel pleegt ISIS terreuraanslagen in Zuid-Irak461 en rekruteren de PMF er tal van jongeren om ISIS in de Centraal-Iraakse provincies terug te drijven.462 De olierijkdommen in de regio komen de bevolking van Zuid-Irak nauwelijks ten goede. De gunsten van de internationale oliebedrijven worden hoofzakelijk door politieke partijen, stammenleiders en plaatselijke milities opgeëist.463 Naast wijdverspreide corruptie kampt het Iraakse zuiden met hoge werkloosheidscijfers, armoede, povere openbare dienstverlening, regelmatige stroompannes en
459 EASO, 13/03/2019, p. 159, url 460 EASO, 13/03/2019, pp. 163-164, url; The New York Times, 08/09/2018, url 461 EASO, 13/03/2019, pp. 166-170, url 462 Financial Times, 31/07/2018, url; The New York Times, 08/09/2018, url 463 The Guardian, 27/08/2018, url
Pagina 88 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
gebrekkige watervoorziening.464 Het maatschappelijke ongenoegen hieromtrent vertaalt zich sinds 2015 regelmatig in protestdemonstraties465, onder meer in de Zuid-Iraakse steden.466
Anno 2020 blijft de stad Jurf al-Sakhr, gelegen ten noorden van de provincie Babil, in de handen van de PMF. De oorspronkelijk soennitische bevolking word niet toegestaan om terug te keren.467 In augustus 2019 worden 31 in Babil aangetroffen ongeïdentificeerde lichamen begraven. Volgens soennitische politici gaat het om slachtoffers van het sektarische geweld dat in de zomer van 2014 plaatsvond ten noorden van de provincie.468 De heilige steden Najaf en Kerbala, gesitueerd in de gelijknamige provincies, vormen spirituele centra voor de wereldwijde sjiitische geloofsgemeenschap. Ook in 2019 bezoeken miljoenen pelgrims de steden. Het Iraanse aanbod om een politiemacht te sturen om de ordehandhaving te garanderen tijdens de arbaeen-viering van oktober 2019, wordt door de Iraakse autoriteiten afgeslagen.469 De landbouwsector in het hoofdzakelijk rurale Basra blijft door waterschaarste geplaagd.470 De beperkte watervoorziening in de stad Basra staat onder druk door de toenemende migratie van het platteland naar de stad.471 In de zomer van 2019 worden in de provincie Muthanna vier massagraven ontdekt. Het gaat om Koerdische slachtoffers van de Anfal-campagne, de onderdrukking van de Koerdische opstand in Noord-Irak in 1988.472 Qadisiya staat als de armste provincie van het land bekend, volgens een lokaal politicus leeft 60 procent van de bevolking er in armoede.473 De provincies Wasit, Maysan en Basra worden in april 2019 door regenstormen en overstromingen getroffen.474 In de provincie Dhi Qar leidt de waterdistributie via de talrijke irrigatiekanalen in de regio tot tribale spanningen.475 De werkloosheids- en armoedecijfers in de provincie zijn hoog.476 In juni 2019 wordt de provinciegouverneur van Dhi Qar, Yahya al-Nasiri, op beschuldiging van corruptie door de provincieraad weggestemd.477 Onder meer in de provincies Babylon, Maysan, Wasit, Diwaniyah, Muthanna en Najaf worden in juni 2019 akkerbranden gerapporteerd. De oorzaak van deze branden schrijft de Iraakse eerste minister deels toe aan onachtzaamheid, deels aan subversieve activiteiten.478
6.7.2. Protestbetogingen
Op 1 oktober 2019 breken in Bagdad en in de zuidelijke provincies Babil, Dhi Qar, Kerbala, Missan, Muthana, Najaf, Qadisiya en Wasit grootschalige anti-regeringsprotesten uit. Door buitensporig geweld van de Iraakse veiligheidsdiensten bij het neerslaan van deze protesten vallen gedurende de eerste week van oktober 2019 157 doden en 5.494 gewonden volgens de cijfers van UNAMI.479 Tientallen demonstranten worden gearresteerd.480 Vanaf 25 oktober 2019 hernemen de protestdemonstraties in Bagdad en de zuidelijke provincies. Opnieuw begaan de Iraakse autoriteiten mensenrechtenschendingen. In de periode van 25 oktober tot 4 november 2019 vallen volgens UNAMI
464 Foreign Policy, 09/11/2018, url; CNN, 07/09/2018, url; NRC, 09/09/2018, url 465 The Swedish Institute of International Affairs, 01/07/2019, url, pp. 18-23 466 The New York Times, 08/09/2018, url 467 CTC, 13/08/2019, url 468 EPIC, 15/08/2019, url 469 The New York Times, 22/10/2019, url; Niqash, 03/12/2015, url 470 HRW, 22/07/2019, url; Financial Times, 29/04/2019, url; NRC, 19/02/2019, url 471 Norwegian Refugee Council, 19/10/2018, url 472 Al-Monitor, 09/08/2019, url; EPIC, 08/08/2019, url 473 Niqash, 10/12/2015, url; EPIC, 30/05/2019, url 474 Iraqi Red Crescent Society, 14/04/2019, url; EPIC, 09/05/2019, url 475 Niqash, 14/11/2019, url 476 Niqash, 20/11/2019, url 477 EPIC, 27/06/ 2019, url 478 EPIC, 04/07/2019, url; Kurdistan 24, 30/06/2019, url 479 UNAMI, 22/10/2019, p. 3, 4, 9, url 480 UNAMI, 22/10/2019, p. 6, url
Pagina 89 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
minstens 97 doden en duizenden gewonden.481 Onder meer in de provincies Missan, Dhi Qar en Babil worden demonstranten door leden van gewapende milities onder vuur genomen om hen te verhinderen overheidsgebouwen en/of partijkantoren te betreden.482 Tientallen demonstranten worden opgepakt.483 In de verslagperiode van 5 november tot 9 december 2019 stelt UNAMI verdere misbruiken ten aanzien van demonstranten in Bagdad en Zuid-Irak vast, inclusief mishandeling, willekeurige aanhouding en dodelijk geweld. In de betreffende periode worden 170 doden en 2.265 gewonden geregistreerd.484 Opnieuw blijken milities medeverantwoordelijk voor moorden en ontvoeringen van demonstranten.485 Volgens Euro-Med Human Rights Monitor, een onafhankelijke mensenrechtenorganisatie met haar hoofdzetel in Genève en lokale kantoren in het Midden-Oosten, vallen in de periode 1 oktober – 15 december 2019 meer dan 500 doden en meer dan 17.000 gewonden.486 Op 23 januari 2019 maakt AI gewag van meer dan 600 doden.487 Volgens ICG zijn de aan Iran gelinkte sjiitische milities van de PMF de hoofdverantwoordelijken voor het disproportionele geweld tegen betogers.488
Volgens een van de leden van IHCHR is de dodentol tot 30 januari 2020 opgelopen tot minstens 536, waarvan zeker 17 leden van de veiligheidsdiensten, 23.545 mensen raakten gewond (3.519 leden van de veiligheidsdiensten), 2.713 mensen werden gearresteerd, waarvan slechts 328 in detentie verblijven, 72 betogers en activisten werden ontvoerd (22 terug vrijgelaten). Deze bron telt ook 49 aanvallen op betogers en activisten, waarvan 22 tot de dood van het slachtoffer hebben geleid, 13 werden gewond, en 14 aanslagen mislukten. Dit zijn de cijfers gepubliceerd door één lid van de IHCHR.489
Een andere organisatie die de slachtoffers en arrestaties tijdens de betogingen van dichtbij volgt is de ngo Iraqi War Crimes Documentation Center. Zij publiceren de gegevens regelmatig publiceert op sociale media. Deze ngo heeft een overzicht van de doden, gewonden en arrestaties van 1 oktober tot 31 december 2019 per provincie gepubliceerd op sociale media:
Provincie Gearresteerd Gedood Gewond Diwaniya 132 24 422 Najaf 122 42 401 Misan 11 26 234 Wasit 115 4 294 Dhi Qar 526 105 1721 Babil 158 8 232 Basra 267 51 1079 Karbala 357 13 1053 Muthanna 12 1 323 Totaal 1700 274 5759
481 UNAMI, 05/11/2019, p. 2, url 482 UNAMI, 05/11/2019, p. 3, url 483 UNAMI, 05/11/2019, p. 5, url 484 UNAMI, 03/12/2019, p. 2, url 485 UNAMI, 03/12/2019, p. 8, url 486 Euro-Med Human Rights Monitor, 22/12/2019, p. 7, url 487 AI, 23/01/2020, url 488 ICG, 01/01/2020, url 489 Ali Albayati, lid van IHCHR, Facebook, 02/02/2020, url
Pagina 90 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
Iraqi War Crimes Documentation Center, Twitter Post, 14/01/2020490
De betogingen gaan ook in januari 2020 door. Iraqi War Crimes Documentation Center heeft cijfers voor de periode van 1 tot 20 januari 2020 gepubliceerd: 191 gewonden, 40 doden en 88 arrestaties.491
In alle zuidelijke provincies vinden in de onderzochte periode protestdemonstraties plaats. Vooral in de stad Nasiriya, gelegen in de provincie Dhi Qar, vinden tal van incidenten plaats en wordt disproportioneel geweld gebruikt. Onder meer de partijgebouwen van de aan Iran gelieerde sjiitische milities vormen uitgesproken doelwitten van de betogers. Ook de olieraffinaderijen en andere infrastructuur van de olie-industrie worden door demonstranten geviseerd. Meerdere burgeractivisten komen bij moordaanslagen om het leven.492 De vooraanstaande rol van de stad Nasiriya in de protesten wordt toegeschreven aan de rebelse geschiedenis van de stad, de steun van de plaatselijke stammen aan de betogers en de beperkte invloed van Moqtada al-Sadr in de regio.493
Onderzoeker Phillip Smyth van The Washington Institute merkt op dat de stammencultuur een belangrijke rol speelt bij de aanhoudende betogingen in Irak. Misnoegd over het optreden van de sjiitische milities kiezen bepaalde stammen partij voor de betogers en nemen tijdens demonstraties het voortouw.494 Tegen de leden van de veiligheidsdiensten en de militieleden van de PMF die geweld plegen tegen demonstranten kondigen plaatselijke stammenleiders bloedwraak af.495 Desondanks is Dr. Ranj Alaaldin, visiting fellow bij het Brookings Institute, van oordeel dat de massale protestdemonstraties de machtspositie van de sjiitische milities in Irak nauwelijks verzwakten. Vooral sinds Moqtada al-Sadr zijn steun aan de demonstranten opzegde, verwacht Alaaldin toenemende repressie.496
Overzicht van veiligheidsincidenten bij betogingen in Zuid-Irak in 2019 en 2020 met burgerdoden, door diverse bronnen
Dhi Qar Op 1 oktober 2019 komt een betoger om en raken twintig anderen gewond bij een confrontatie met de veiligheidsdiensten tijdens een protestbetoging in Nasiriya.497 Op 2 oktober 2019 nemen betogers in Nasiriya de kantoren van verschillende politieke bewegingen in de stad in het vizier. Hierop volgend wordt traangaas en het waterkanon ingezet en wordt met scherp geschoten. Van 1 tot 5 oktober 2019 komen bij de betogingen in Nasiriya 19 demonstranten om door kogelwondes.498 Op 6 oktober 2019 worden in Nasiriya een honderdtal jongens en mannen door vermeende militieleden opgepakt en naar de Imam Ali legerbasis overgebracht. De meesten worden na vier dagen weer vrijgelaten.499 Op 25 oktober 2019 worden demonstranten die het kantoor van een politieke partij willen betreden beschoten in Nasiriya. Acht betogers komen om, minstens 150 anderen raken gewond.500
490 Iraqi War Crimes Documentation Center, 14/01/2020, url 491 Iraqi War Crimes Documentation Center, 23/01/2020, url 492 Zie lijst van incidenten infra 493 Le Monde, 15/02/2020, url; Al-Monitor, 19/11/2019, url; Middle East Eye, 02/02/2020, url 494 The Washington Institute, 04/12/2019, url 495 The Guardian, 30/11/2019, url; Middle East Eye, 02/02/2020, url 496 Brookings Institute, 31/01/2020, url 497 RFE/RL, 01/10/2019, url 498 UNAMI, 22/10/2019, p. 5, url 499 UNAMI, 22/10/2019, p. 7, url 500 UNAMI, 03/12/2019, p. 2, url
Pagina 91 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
Op 26 oktober 2019 beschiet de politie een groep demonstranten die zich naar de woning van het hoofd van het veiligheidscomité van de provincieraad van Dhi Qar begeven. Er vallen drie doden en 27 gewonden.501 Op 11 november 2019 vallen bij confrontaties tussen de veiligheidsdiensten en demonstranten in Nasiriya vier doden en 130 gewonden.502 Op 15 november 2019 ontploft een IED in een tent opgericht door demonstranten op het Haboubi- plein in Nasiriya. Er vallen 18 gewonden.503 Op 23 november 2019 bestormen betogers de kantoren van de Dhi Qar oil company. Hierop volgend blokkeren ze de weg naar het olieveld Gharraf.504 Op 24 november 2019 komen vier betogers om bij een interventie van de veiligheidsdiensten in Nasiriya.505 Op 28 november 2019 openen de veiligheidsdiensten het vuur op een menigte demonstranten bij de Al-Zaitoun brug in Nasiriya. Er vallen 24 doden en 200 gewonden.506 Op 29 november 2019 gaan in Nasiriya protesten door tegen het buitensporig geweld van de vorige dag. Een groep demonstranten voor een politiekantoor wordt onder vuur genomen met 17 doden en 300 gewonden tot gevolg.507 Op 30 december 2019 wordt in Nasiriya een burgeractivist om het leven gebracht.508 Op 5 januari 2020 komt het op het Haboubi-plein in Nasiriya tot een confrontatie tussen betogers en militieleden van de Popular Mobilization Forces. Drie betogers worden neergeschoten, een van hen overlijdt in het hospitaal. In een bureau van de PMF in de stad wordt brand gesticht.509 Op 13 januari 2020 wordt een activist om het leven gebracht in Dhi Qar.510 Op 5 februari 2020 wordt in het centrum van Nasiriya een IED-aanslag gepleegd op de prominente burgeractivist Dr. Alaa al-Rikabi. Hij blijft ongedeerd, vier anderen raken gewond.511 Op 10 februari 2020 openen de veiligheidsdiensten het vuur op een betoging bij de al-Ain universiteit in Nasiriya. Een betoger komt om.512 Op 12 februari 2020 stichten betogers brand op verschillende bruggen in Nasiriya, de toegang tot overheidsgebouwen wordt versperd. Minstens een betoger komt om, twee anderen worden ontvoerd. Ook vallen er tientallen gewonden.513
Basra Op 2 oktober 2019 doden onbekende gewapende mannen twee burgeractivisten in Basra. Beide worden thuis gedood nadat ze eerder die dag aan een betoging deelnamen.514 Van 30 oktober tot 7 november 2019 wordt in Basra geprotesteerd bij de haven van Umm Qasr.515 Op 5 november 2019 opent de politie het vuur op demonstranten die de weg naar de haven blokkeren. Twee demonstranten komen om, meer dan honderd anderen raken
501 UNAMI, 05/11/2019, p. 3, url 502 RFE/RL, 11/11/2019, url 503 EPIC, 21/11/2019, url 504 EPIC, 05/12/2019, url 505 EPIC, 05/12/2019, url 506 UNAMI, 03/12/2019, p. 3, url; AI, 28/11/2019, url 507 UNAMI, 12/2019, p. 3, url 508 EPIC, 02/01/2020, url 509 EPIC, 09/01/2020, url 510 EPIC, 16/01/2020, url 511 EPIC, 06/02/2020, url 512 EPIC, 13/02/2020, url 513 EPIC, 13/02/2020, url 514 UNAMI, 22/10/2019, p. 8, url 515 EPIC, 14/11/2019, url
Pagina 92 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
gewond.516 Op 7 november 2019 treden de veiligheidsdiensten op tegen de betogers, met minstens dertig gewonden tot gevolg. Op 9 november 2019 wordt de haven heropend.517 Op 6 en 7 november 2019 pogen demonstranten in het wooncomplex van de gouverneur van Basra binnen te dringen. Het optreden van de veiligheidsdiensten kost negen demonstranten het leven, 150 anderen raken gewond.518 Op 15 november 2019 wordt opnieuw geprotesteerd bij de haven van Umm Qasr.519 Op 24 november 2019 komen vier demonstranten om en vallen 70 gewonden wanneer de veiligheidsdiensten hun blokkade van de weg naar Umm Qasr proberen te doorbreken.520 Op 10 januari 2020 doden onbekende daders twee journalisten in Basra. Eerder maakte één van hen verslag van willekeurige aanhoudingen van demonstranten.521 Op 23 januari 2020 wordt een burger neergeschoten en gedood nabij een verzamelplaats voor betogers in het centrum van Basra.522
Missan Op 2 oktober 2019 stichten betogers brand in het hoofdkwartier van Islamic Supreme Council in Missan. Dezelfde dag komen vier burgers en een politieman om, tientallen anderen raken gewond.523 Op 25 oktober 2019 openen gewapende mannen het vuur op een groep betogers die willen binnendringen in het gebouw van een politieke partij. Twaalf personen komen om, minstens 110 anderen raken gewond.524 Op 2 november 2019 wordt in Al-Amarrah een burgeractivist neergeschoten. Hij raakt gewond.525 Op 6 november 2019 wordt in Al-Amarrah een burgeractivist doodgeschoten. Een andere activist raakt zwaar gewond.526 Op 29 november 2019 wordt in Al-Amarrah een burgeractivist doodgeschoten op de terugweg van een betoging.527
Babil Op 26 oktober 2019 openen militieleden het vuur op demonstranten die hun partijbureau in Babil bestormen. Zeven personen komen om, twaalf anderen raken gewond.528 Op 2 februari 2020 worden vier betogers neergeschoten in Hilla. Een andere betoger wordt neergestoken en komt om.529
Kerbala Tijdens de nacht van 28 op 29 oktober 2019 wordt met scherp geschoten op demonstranten in Kerbala. Volgens bepaalde bronnen vallen er minstens achttien doden en 143 gewonden. De volgende dag verklaart de provinciegouverneur dat er geen doden gevallen zijn.530
516 UNAMI, 03/12/2019, p. 3, url 517 EPIC, 21/11/2019, url 518 UNAMI, 03/12/2019, p. 3, url, p. 3 519 EPIC, 05/12/2019, url 520 UNAMI, 03/12/2019, p. 3, url 521 RSF , url 522 EPIC, 23/01/2020, url 523 EPIC, 03/10/2019, url 524 UNAMI, 12/11/2019, p. 3, url 525 UNAMI, 03/12/2019, p. 6, url 526 UNAMI, 03/12/2019, p. 6, url 527 UNAMI, 03/12/2019, p. 6, url 528 UNAMI, 05/11/2019, p. 3, url 529 Musings on Iraq, 12/02/2020, url 530 UNAMI, 11/2019, p. 3, url
Pagina 93 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
Op 4 november 2019 komen bij confrontaties tussen de veiligheidsdiensten en demonstranten in Kerbala vier betogers om, twaalf anderen raken gewond. De vorige dag werd het Iraanse consulaat in de stad belaagd.531 Op 8 december 2019 doden onbekende schutters een burgeractivist in Kerbala.532 Op 13 januari 2020 stichten betogers brand in een opslagplaats van Badr in Kerbala. Bij de hierop volgende confrontatie met de veiligheidsdiensten raken tien demonstranten gewond.533 Op 20 januari 2020 opent de politie het vuur op een sit-in van studenten in Kerbala. Twee studenten komen om, vijftig anderen raken gewond.534
Najaf Op 2 oktober 2019 stichten betogers brand in de partijbureaus van Dawaa en Hikma.535 Op 3 oktober 2019 worden betogers die het Iraanse consulaat in Najaf bestormen door de veiligheidsdiensten onder vuur genomen.536 Op 27 november 2019 stichten demonstranten brand in het Iraanse consulaat in Najaf. Als reactie hierop schieten militieleden van de PMF tussen 27 en 30 november 2019 27 demonstranten dood.537 Op 1 december 2019 stichten demonstranten opnieuw brand in het Iraanse consulaat in Najaf.538 Op 5 februari 2020 treden de blue hats, aanhangers van Moqtada al-Sadr die oorspronkelijk de veiligheid tijdens betogingen bewaakten, op tegen demonstranten in Najaf. Elf betogers komen om, 122 anderen raken gewond.539 Op 18 januari 2020 stichten demonstranten brand in de kantoren van Kata’ib Hezbollah in Najaf.540 Op 5 februari 2020 komen bij confrontaties tussen aanhangers van Moqtada al-Sadr en betogers in Najaf acht betogers om. Honderd anderen raken gewond.541
Muthanna Op 25 oktober 2019 stichten betogers brand in de partijbureaus van AAH en National Wisdom (Hikma), geleid door Ammar al-Hakim, in Samawa.542
Qadisiya Op 10 december 2019 blokkeren demonstranten de toegang tot de Shanafiyahraffinaderij in Qadisiya.543
6.7.3. Veiligheidsincidenten
Slechts een beperkt aantal veiligheidsincidenten in Zuid-Irak in de onderzochte periode wordt aan ISIS toegeschreven. In de provincie Babil vinden rondom Jurf al-Sakhr nu en dan aanslagen met IED’s plaats op militieleden van de PMF. In augustus 2019 raken tientallen personen gewond bij een aanslag met een IED in de stad Musayyab, gelegen in Babil. In september 2019 eist ISIS een aanslag op in
531 RFE/RL, 04/11/2019, url 532 Euro-Med Human Rights Monitor, 22/12/2019, p. 12, url 533 EPIC, 16/01/2020, url 534 EPIC, 23/01/2020, url 535 EPIC, 03/10/2019, url 536 EPIC, 03/10/2019, url 537 UNAMI, 03/12/2019, p. 3, url 538 RFE/RL, 01/12/2019, url 539 Musings on Iraq, 12/02/2020, url 540 EPIC, 23/01/2020, url 541 EPIC, 06/02/2020, url 542 Reuters, 25/10/2019, url 543 EPIC, 12/12/2019, url
Pagina 94 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
Kerbala, daarbij vallen twaalf doden.544 Ook worden in het Iraakse zuiden nu en dan schietpartijen en moordaanslagen gerapporteerd. Doorgaans is de identiteit van de daders van deze geweldfeiten onbekend.545 Volgens het Nederlands ambtsbericht is het geweld in het Iraakse zuiden eerder tribaal en/of crimineel dan terreurgeweld. Het betreft onder meer inter- of intratribale geschillen, drugscriminaliteit en eergerelateerd geweld.546 Een andere vorm van geweld in het zuiden van Irak, met name in de provincie Basra, is geweld tegen zaken of personen die door conservatieve islamitische groepen als haram (verboden) worden beschouwd.547 Zo maakt het Nederlands ambtsbericht gewag van een aanslag op een bus die gebruikt wordt om vrouwelijke medewerkers van een koffiehuis naar hun werk te brengen. Bij deze aanslag, die in september 2019 plaatsvond, wordt een dreigbrief achtergelaten. De berichtgeving maakt geen gewag van slachtoffers.548
Een kaart van Zuid-Irak met daarop de incidenten met explosieven opgetekend door EPIC van maart 2019 tot januari 2020, en alle incidenten opgetekend door ACLED van 1 januari 2019 tot 31 januari 2020 toont het volgende beeld:
EPIC, aanslagen met explosieven, 28/02/2019-16/01/2020; ACLED, alle incidenten, 01/01/2019 – 31/01/2020 (rode punten= EPIC, groene tekens = ACLED, aanvallen door ISIS, blauwe megafoon = betogingen, blauwe punten = alle gebeurtenissen door ACLED opgetekend) 549
544 Zie lijst van incidenten infra 545 Zie lijst van incidenten van ACLED infra 546 Ministerie van Buitenlandse Zaken NL, 20/12/2019, p. 21, url 547 Ministerie van Buitenlandse Zaken NL, 20/12/2019, p. 23, url 548 Ministerie van Buitenlandse Zaken NL, 20/12/2019, p. 23, url 549 EPIC, 22/01/2020, url; ACLED, compilatie door Cedoca op Google Maps, url
Pagina 95 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
De vredesorganisatie PAX doet in het voorjaar van 2019 onderzoek naar de bevindingen van de bevolking van de provincie Basra over de veiligheidssituatie in de regio. 64 % van de respondenten stelt geen merkbare verbetering in vergelijking met 2018 vast. Nagenoeg de helft van de respondenten geeft te kennen dat zij of hun directe familieleden tijdens het voorbije jaar een of meerdere geweldsituaties meemaakten. Tal van respondenten maakt gewag van eremoorden, gedwongen huwelijken en kinderhuwelijken. Tegelijk neemt het aantal overvallen, moorden en ontvoeringen waarvan de respondenten getuige of slachtoffer waren af.550 Het criminele geweld in Basra is onder meer te wijten aan de invoer van drugs, in het bijzonder Crystal Meth.551
Overzicht van veiligheidsincidenten in Zuid-Irak in 2019 en 2020 met burgerdoden, volgens EPIC
Basra Op 12 maart 2019 vallen bij een confrontatie tussen de Albu Hamdan en de al-Batut stammen ten noorden van Basra drie doden en minstens zeven gewonden.552 Op 3 juni 2019 vallen ongeïdentificeerde gewapende mannen het hoofdkwartier van Dawa aan in Basra. Een dag eerder vond een aanval plaats op een bureau van de communistische partij in de stad.553 Op 19 juni 2019 vallen bij een raketaanval op de installaties van verschillende internationale oliemaatschappijen in Burjesia, gelegen in Basra, drie gewonden.554 Op 6 oktober 2019 doden ongeïdentificeerde gewapende mannen twee lokale politici in de regio van Bahar, ten zuiden van Basra.555 Op 14 januari 2020 doden onbekende schutters op bromfietsen twee burgers in het centrum van Basra.556 Op 6 februari 2020 wordt een vooraanstaand aanhanger van Moqtada al-Sadr vermoord in Basra.557 Op 10 februari 2020 doden onbekende schutters een havenfunctionaris in diens woning in Basra.558
Babil Op 30 mei 2019 worden twee leden van de PMF neergeschoten in de regio van Jurf al-Sakhr.559 Op 7 juli 2019 komen vier leden van de PMF om bij een aanslag op hun voertuig op de weg van Babil naar Bagdad.560 Op 23 augustus 2019 raken 39 personen gewond bij een aanslag met een IED in de stad Musayyab, gelegen in Babil.561 Op 6 september 2019 komt een militielid van de PMF om bij een aanslag met een IED in Jurf al-Sakhr.562 Op 20 november 2019 wordt een voormalig provincieraadslid vermoord in het Abi Gharq district, ten westen van Hilla.563
550 PAX, 19/12/2019, url 551 The New York Times, 14/09/2019, url; Reuters, 09/04/2019, url 552 EPIC, 14/03/2019, url 553 EPIC, 06/06/2019, url 554 Reuters, 19/06/2019, url 555 EPIC, 03/10/2019, url 556 EPIC, 16/01/2020, url 557 EPIC, 06/02/2020, url 558 EPIC, 13/02/2020, url 559 EPIC, 06/06/2019, url 560 EPIC, 11/07/2019, url 561 EPIC, 29/08/2019, url 562 EPIC, 12/09/2019, url 563 EPIC, 21/11/2019, url
Pagina 96 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
Op 7 december 2019 raken twee leden van de PMF gewond bij een aanslag met een IED op een controlepost in Jurf al-Sakhr.564
Karbala Op 27 juli 2019 komt een burger om bij een aanslag op een bus op de weg van Bagdad naar Kerbala.565 Op 20 september 2019 komen bij een aanslag met een IED twaalf personen om in Kerbala. Vijf anderen raken gewond. ISIS eist de aanslag op.566 Op 11 januari 2020 doden onbekende schutters een winkeluitbater in al-Qadisiyah, gelegen in Kerbala.567
Najaf Op 11 januari 2020 doden ongeïdentificeerde schutters twee burgers in de begraafplaats Wadi al-Salam in Najaf.568
Dhi Qar Op 22 januari 2020 wordt in Nasiriya een lid van de PMF neergeschoten en gedood.569
Qadisiya Op 27 januari 2020 doden ongeïdentificeerde schutters een burger in de Zaytoun-wijk, ten oosten van Diwaniyah.570
Missan Op 4 februari 2020 vindt in de Rammaneh-buurt van Amara een moordaanslag plaats op een vooraanstaande aanhanger van Moqtada al-Sadr. De man sterft de volgende dag aan zijn verwondingen.571
Overzicht van veiligheidsincidenten in Zuid-Irak in 2019 en 2020 met dodelijke burgerslachtoffers, buiten de context van de betogingen, door ACLED 572
Deze tabel bevat uitsluitend incidenten waarbij burgers werden gedood buiten de betogingen, aanslagen op activisten in het kader van de betogingen zijn niet opgenomen:
Date Govern. District Location Source Notes Fat.
30/01/2019 Muthanna As Salman As Salman Yaqein On Jan 30, 1 civilian was 1 killed by an unidentified landmine explosion in Kharang area of Nahiyat al Busayyah (aka al Salman)
564 EPIC, 12/12/2019, url 565 EPIC, 01/08/2019, url 566 EPIC, 26/09/2019, url 567 EPIC, 16/01/2020, url 568 EPIC, 16/01/2020, url 569 EPIC, 23/01/2020, url 570 EPIC, 30/01/2020, url 571 EPIC, 06/02/2020, url 572 ACLED, via export tool geraadpleegde update: 01/02/2020, url
Pagina 97 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
district in al Muthanna province.
02/02/2019 Kerbala Kerbala Kerbala Front Line On Feb 2, a prominent 1 Defenders writer and journalist was shot and killed near his home in Kerbala by unknown gunmen. The killing is thought to be related to his critique of corruption in Iraq in his recent book.
19/04/2019 Basrah Basrah Basrah Yaqein On Apr 19, unidentified 1 armed men fired shots at a police officer, killing him in central Basra city as he came out of his house.
23/08/2019 Babylon Musayab Musayab Al On Aug 23, an IS planted 4 Maloomah; IED on a parked Telegram; motorcycle exploded in al Xinhua; Musayb near a Shiite Sotaliraq; AP mosque (targeting mainly Shiites), northern Babylon province, killing 4 civilians and injuring 30 others.
20/09/2019 Kerbala Kerbala Kerbala AP On Sept 20, an IS planted 12 bomb exploded targeting a minibus packed with passengers outside the city of Karbala, killing 12 people and wounding five others.
03/10/2019 Basrah Basrah Basrah Front Line On Oct 03, unknown 2 Defenders; armed men shot and killed Basnews Iraqi cartoonist and political activist Hussein Adel al-Maddani and his wife in Basra city, as protests overtook the streets. Motivation unclear for the attack, and no one has claimed responsibility.
08/10/2019 Muthanna As As Samawah Al Mirbad Explosive remnants of 1 Samawah war: On Oct 08, 1 person was killed in the explosion of an unidentified war remnant IED in al Badiyah area (coded at the provincial capital of al Muthanna).
13/12/2019 Basrah Basrah Basrah Al Ghad On Dec 13, armed men in 1 Press a vehicle shot and killed a civilian in Basra province.
16/12/2019 Basrah Basrah Basrah Rudaw On Dec 16, unknown 4 armed men reportedly killed four members of the same family at their home in central Basra. The motive behind the attack is unclear.
Pagina 98 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
27/12/2019 Basrah Al-Zubair Al-Zubair Al Sumaria On Dec 27, unidentified 1 TV armed men on a motorcycle shot at a civilian in al Zubair district in Basrah province.
11/01/2020 Najaf Najaf Najaf Al Ghad On 11 January, 2020, an 2 Press unknown armed group riding a motorbike, opened fire on civilians in Wadi Alsalam cemetry in the center of Najaf city, killing 2 men, and severly injured the other.
11/01/2020 Kerbala Kerbala Kerbala Al Ghad On 11 January, 2020, an 1 Press unknown armed group, opened fire on a civilian in AlQadisiya neighbourhood, in Kerbala city, killing him.
13/01/2020 Thi-Qar Suq Al- Akaika Al Ghad On 13 January, 2020, an 1 Shoyokh Press; NRT unknown armed group News riding a motorbike opened fire on a civilian with silenced guns in Akaika south of Nassriya city in Thi-Qar province killing him.
14/01/2020 Basrah Basrah Basrah Al Ghad On 14 January, 2020, an 2 Press unknown armed group riding a motorbike attacked and killed 2 people in Al Wofod street in Basrah city.
17/01/2020 Thi-Qar Rifai Rifai Al Ghad On 17 January, 2020, an 1 Press unknown armed group opened fire killing a civilian in Rifai city, in Thi- Qar province.
22/01/2020 Basrah Basrah Basrah Al Mirbad On Jan 22, unidentified 1 armed men in a vehicle shot and killed 1 civilian and injured another in central Basra city.
22/01/2020 Thi-Qar Nassriya Nassriya Al Mirbad On Jan 22, a civilian was 1 killed after he was shot by an unidentified armed group in a vehicle in Nassriya city.
27/01/2020 Qadissiya Diwaniya Diwaniya Al Sumaria On Jan 27, unidentified 1 TV men shot and killed a civilian in Diwaniyah city.
Pagina 99 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
7. Verplaatsingen van de bevolking
7.1. Ontheemden (IDP’s) en terugkeerders (returnees)
IOM rapporteert over de evolutie van de aantallen Internally Displaced Persons (IDP’s)573 en returnees574 in Irak door middel van een Displacement Tracking Matrix (DTM), die regelmatig geüpdatet wordt via volgende internetpagina: http://iraqdtm.iom.int
IOM rapporteert dat Irak op 31 december 2019 1.414.632 IDP’s telt. Ook meldt IOM dat 4.596.450 van de Iraakse burgers die sinds januari 2014 ontheemd raakten imiddels naar hun herkomstregio terugkeerden.575 Uit de regelmatig geüpdate DTM Displacement Dashboards blijkt dat Ninewa anno 2020 de provincie is waar het hoogste aantal IDP’s verblijft (334.788). Ook in de Koerdische provincies Dohuk en Erbil verblijven aanzienlijke aantallen IDP’s, respectievelijk 319.584 en 239.052:
IOM, Displacement overview, 31/12/2019576
De regelmatig geüpdatete DTM Return Dashboards wijzen uit dat de provincie Ninewa de provincie is waar de meeste terugkeer geregistreerd wordt: 1.766.334 returnees, waarvan 1.020.336 naar Mosul. Naar de provincie Anbar zijn op 31 december 2019 1.453.704 ontheemden teruggekeerd, waarvan 571.056 naar Ramadi en 537.024 naar Fallujah:
573 In de DTM wordt een IDP gedefinieerd als een Iraaks staatsburger die ontheemd raakte na 1 januari 2014 en die binnen de landsgrenzen toevlucht zocht. 574 Een returnee wordt in de DTM gedefinieerd als een IDP die terugkeerde naar de regio of het subdistrict waar deze verbleef alvorens ontheemd te raken, ongeacht of deze naar zijn/haar oorspronkelijke thuisadres terugkeerde 575 IOM, website, url, geraadpleegd op 19/02/2019 576 IOM, 31/12/2019, url
Pagina 100 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
IOM, Return overview, 31/12/2019577
IOM merkt op dat de algemene levensomstandigheden van IDP’s en returnees verbeterden in vergelijking met 2018. 87 % van de IDP’s en 79 % van de returnees verblijven op plekken waar de voornaamste basisvoorzieningen beschikbaar zijn. Ongeveer de helft van de IDP’s en returnees heeft adequate toegang tot deze voorzieningen.578
Naast de talrijke IDP’s keerden ook Iraakse vluchtelingen uit Syrië en Turkije naar hun regio van herkomst terug. Ook uit België, Nederland en Duitsland keerden Iraakse burgers naar hun afkomstregio terug.579 IOM ondersteunt en faciliteert de terugkeer van Iraakse staatsburgers naar Irak. De hulp kan bestaan uit het ophalen van iemand van de luchthaven, trainingen voor onder meer integratie en terugkeer op de arbeidsmarkt en financiële of materiele ondersteuning.580
7.2. Terugkeerratio
Volgens IOM varieert de terugkeerratio per provincie aanzienlijk. Zo keerde inmiddels ongeveer 90 % van de IDP’s uit de provincie Anbar naar hun regio van herkomst terug, terwijl de terugkeerratio naar de provincie Salah al- Din 75 % bedraagt en die naar de provincie Nineveh 64 %581:
577 IOM, 31/12/2019, url 578 IOM, 03/02/2020, p. 49, url 579 IOM, 03/02/2020, pp. 49, 51, url 580 IOM, 03/02/2020, ongedateerd, url 581 IOM, 03/02/2020, p. 5, url
Pagina 101 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
IOM, Return, yearly rate of change and rate of return, 2020582
Ook geeft IOM aan dat naar bepaalde regio’s geen terugkeer vastgesteld wordt. Naar Al-Musayab (Babil), Hilla (Babil), Adhamia (Bagdad), Al-Resafa (Bagdad), Karkh (Bagdad), Mada’in (Bagdad), Baladrooz (Diyala), Baquba (Diyala) en Al-Thetar (Salah al- Din) registreerde IOM in de periode van januari 2014 tot juli 2019 geen terugkeer.583
Naar andere regio’s is de terugkeerratio laag. Zo keerde slechts 17 % van de IDP’s uit Sinjar (Nineveh) naar hun regio van herkomst terug. Naar Al-Ba’aj (Nineveh) bedraagt de terugkeerratio slechts 8 %, naar Hatra (Nineveh) 30 %, naar Al Ka’im (Anbar) 61 %, naar Kifri (Diyala) 50 %, naar Al-Fares (Salah al-Din) 50 %, naar Tooz (Salah al-Din) 49 % en naar Balad (Salah al-Din) 57 %.584
In andere regio’s loopt de terugkeerratio op tot bijna 90 %. In Falluja (Anbar) is de terugkeerratio 89 %, in Ramadi (Anbar) 84 %, in Al-Khalis (Diyala) 87 %, in de stad Kirkuk (Kirkuk) 81 %, in Al- Hamdaniya (Nineveh) 80 %, in Tilkaif (Nineveh) 83 %, in Samarra (Salah al- Din) 79 % en in Tikrit (Salah al-Din) 88 %.585
De etno-religieuze profielen van de terugkeerders zien er per provincie als volgt uit, volgens het cijfermateriaal van IOM:
IOM, Ethno-religious composition (% of returnees), 2020586
582 IOM, 03/02/2020, p. 12, url 583 IOM, 03/02/2020, p. 14, url 584 IOM, 03/02/2020, p. 14, url 585 IOM, 18/04/2019, p. 12, url 586 IOM, 03/02/2020, p. 62, url
Pagina 102 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
7.3. Obstakels bij terugkeer
Onderzoek door IOM naar de diverse redenen waarom IDP’s vooralsnog niet naar hun regio van herkomst terugkeerden wijst uit dat het gebrek aan werkgelegenheid, basisvoorzieningen en woongelegenheid het vaakst aangehaald worden als hindernissen bij terugkeer. Ook de onzekere veiligheidssituatie in de regio van herkomst wordt regelmatig aangehaald als een reden om niet terug te keren, zij het minder frequent dan bij gelijkaardige onderzoeken in voorgaande jaren.587 9 % van de IDP’s geeft te kennen dat ze niet terugkeren omdat de etno-religlieuze bevolkingssamenstelling in hun herkomstregio gewijzigd is:
IOM, Obstacles to return, 2020588
Al naargelang het etno-sektarische profiel van de IDP’s variëren de redenen om niet naar de herkomstregio terug te keren. Zo halen soennitisch-Arabische IDP’s vooral het tekort aan woongelegenheid, tewerkstelling en basisvoorzieningen aan als reden om niet terug te keren. Daarenboven geeft 9 % van hen aan dat ze niet terugkeren omdat de lokale gemeenschap, plaatselijke autoriteiten en/of veiligheidsactoren zulks afblokt. Andere etno-sektarische groepen IDP’s halen dit motief nauwelijks nog aan. Koerdische IDP’s maken minder gewag van schade aan hun woning als reden om niet terug te keren. Veel vaker dan soennitische Arabieren roepen ze de onveiligheid in hun regio van herkomst in als reden om niet terug te keren. De voornaamste redenen voor jezidi’s om niet terug te keren zijn dan weer het gebrek aan basisvoorzieningen en de onzekere veiligheidssituatie in hun regio van herkomst. Het voornaamste motief voor Turkmeense sjiieten om niet terug te keren is het gebrek aan werkgelegenheid, terwijl Arabische sjiieten vooral de beschadiging of de vernieling van hun thuisadres inroepen. Ook andere minderheden halen vooral het gebrek aan werkgelegenheid aan als reden om niet terug te keren. Ook de schade aan hun voormalige thuisadres, het gebrek aan basisvoorzieningen en de onzekere veiligheidssituatie worden vaak genoemd als reden om niet naar de herkomstregio terug te keren:
587 IOM, 03/02/2020, p. 22, url ; IOM, 02/01/2019, p. 24, url 588 IOM, 03/02/2020, p. 21, url
Pagina 103 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
IOM, Obstacles to return by ethno-religious group (% of location), 2020589
In het rapport Reasons to remain: an in-depth analysis of the main districts of origin, gepubliceerd door IOM in april 2019, lijst IOM de ingeroepen obstakels voor terugkeer op naargelang het district waarvan IDP’s afkomstig zijn. Uit deze tabellen blijkt bijvoorbeeld dat er 14.316 IDP’s uit Ramadi geregistreerd zijn, waarvan er slechts 471 in vluchtelingenkampen verblijven. De overgrote meerderheid van de IDP’s uit Ramadi keert niet terug wegens de vernieling van hun woning. Ongeveer een derde keerde niet terug naar Ramadi uit onvermogen om in zijn/haar levensonderhoud te voorzien. Nagenoeg 20 % keerde niet naar Ramadi terug omdat de veiligheidsdiensten er onvoldoende present zijn.590 Voorts becijfert IOM dat 49.213 IDP’s uit Sinjar vooralsnog niet terugkeerden. 28.804 van hen worden in een vluchtelingenkamp opgevangen. De vernieling van hun woning, het onvermogen om in zijn/haar levensonderhoud te voorzien en de beperkte aanwezigheid van veiligheidsdiensten in de regio zijn de voornaamste motieven om niet terug te keren van de IDP’s uit dit district.591 Ook voor andere districten waarvan IDP’s afkomstig zijn wordt in dit rapport opgelijst wat de voornaamste obstakels bij terugkeer zijn.
In februari 2019 rapporteert Global Public Policy Institute (GPPI), een in Berlijn gebaseerde, onafhankelijke denktank, dat terugkeer belemmerd kan worden door de talrijke Local, Hybrid and Sub- state Security Forces (LHSF) die in Irak actief zijn. Dergelijke lokale, niet rechtstreeks door de Iraakse overheid aangestuurde veiligheidsactoren zijn niet alleen verantwoordelijk voor
589 IOM 03/02/2020, p. 45, url 590 IOM, 18/04/2019, pp. 13-14, url 591 IOM, 18/04/2019, p. 13, url
Pagina 104 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
mensenrechtenschendingen die de bewoners van bepaalde regio’s op de vlucht joegen, ze belemmeren in sommige gevallen ook de terugkeer van IDP’s.592
Zo gebruikten de PMF geweld tegen soennitische IDP’s en ontzegden hen terugkeer naar hun regio van herkomst:
“Whether because of their sectarian tendencies and reputation or simply as a result of their greater capacity to inflict harm, as these Shi’a PMF groups entered Sunni-majority areas during the liberation or stabilization campaigns, allegations of abuse, discrimination against Sunni communities, and extreme violence followed them. This included frequent instances of mistreatment of IDPs, forced displacement and blocked returns. The biggest share of the allegations concerned AAH and the Hezbollah Brigades, although there were also reports of abuse involving the Badr Organization, the Khorasani Brigades, or other Shi’a PMF units”.593
Onder meer in Tal Afar, Shirqat, Baiji, Tikrit, Dour en Tuz Khurmatu waren er berichten van misbruiken door Popular Mobilization Forces, inclusief de versperde terugkeer van IDP’s. Tegelijk geeft GPPI aan dat de meerderheid van dergelijke misbruiken gesitueerd zijn in de periode meteen na de herovering van de betreffende gebieden. Zo vonden in Tikrit en Dour ernstige mensenrechtenschendingen plaats na de bevrijding maar naderhand namen berichten over dergelijke misbruiken af en kwam de terugkeer naar deze regio’s op gang. Tegelijk bleef de aanwezigheid van de PMF in en om Tikrit voor sommige IDP’s een reden om niet terug te keren.594 Ook in andere regio’s vormde de aanwezigheid van de PMF een belemmering voor terugkeer. In Baiji district (Salah al- Din) richtten de PMF aanzienlijke schade aan. Daarenboven waren er berichten dat IDP’s en returnees vastgehouden en mishandeld werden bij controleposten.595 Ook in Jurf al-Sakhr, gelegen in Babil, en een aantal gebieden in Diyala verboden de PMF de terugkeer van soennitische IDP’s.596 Tegelijk werd de aanwezigheid van de PMF in tal van andere regio’s teruggeschroefd en werd de ordehandhaving aan reguliere strijdkrachten overgedragen. Dit had een positieve impact op de terugkeer van IDP’s.597
GPPI rapporteert verder dat in de Centraal-Iraakse provincies ook tal van lokale, kleinere milities opgericht werden die opgenomen werden in de PMF of ermee samenwerken. In theorie houdt de terreinkennis van deze lokale veiligheidsactoren in dat de plaatselijke bevolking beter beschermd kan worden maar dit blijkt niet altijd het geval:
”(…) In practice, these local roots came with local ambitions, interests and grudges. Many of these local forces were mobilized along sectarian, ethnic or political lines in mixed or divided communities. Instead of protecting the local population, many of these groups used their positions of authority to exact revenge or disadvantage rival individuals or groups. IDPs or returnees, who were frequently in a vulnerable position, often bore the brunt of such retaliation.”598
Onder meer in Tuz, Kirkuk, Tikrit, Shirqat, Qaraqosh, Sinjar en andere locaties op de vlakte van Nineveh vormt de aanwezigheid van lokale milities een belemmering voor de terugkeer van IDP’s. In Amerli, gelegen in Tuz, Salah al-Din, keerden sjiitische, Turkmeense families snel na de bevrijding van de regio terug. Tegelijk voorkwam de aanwezigheid van een sjiitische, Turkmeense PMF-militie de terugkeer van soennitische Turkmenen en Arabieren. In Bashir, gelegen in Kirkuk, wordt hetzelfde waargenomen: een plaatselijke sjiitische, Turkmeense PMF-militie verbood soennitische Arabieren terug te komen. In het zuiden van de Nineveh-vlakte weerhoudt een lokale Shabak PMF-militie
592 GPPI, 18/02/2019, url 593 GPPI, 18/02/2019, url 594 GPPI, 18/02/2019, url 595 GPPI, 18/02/2019, url 596 GPPI, 18/02/2019, url 597 GPPI, 18/02/2019, url 598 GPPI, 18/02/2019, url
Pagina 105 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
christenen en soennitische Arabieren van terugkeer. Naar de christelijke stad Qaraqash vindt nauwelijk terugkeer plaats onder meer uit wantrouwen tegenover Shabak-milities in de regio.599
Daarenboven wordt de terugkeer van IDP’s gemonitord door tal van veiligheidsactoren, die niet alleen een eigen screening doorvoeren maar daarenboven aanzienlijke willekeur aan de dag leggen:
“(…) Many of these security actors maintained their own databases of suspected ISIL affiliates and each family member had to receive clearance from all databases. Not only was this process lengthy, but the databases often contradicted each other and the process by which an individual might be blacklisted was unclear. (…) In addition to adding to the overall cacophony of overlapping vetting lists and databases, LHSFs made the application of vetting even more irregular at the point of return. Many LHSFs were in control of checkpoints, which is where the final decision on whether permission to return or to pass through a transit point en route to return would be permitted. Although in theory all LHSFs manning checkpoints would have had the same lists of who was authorized to return, and regular procedures for permitting return, in practice, the ways that these rules were implemented was as numerous as the LHSFs themselves. This was partly to do with multiple lists of vetted individuals as well as the fact that they were poorly updated. But it is also because many LHSF forces at checkpoints applied their own rules and scrutiny.”600
7.4. Gedwongen terugkeer in 2019
In augustus en september 2019 worden 300 families die in de provincie Nineveh toevlucht vonden, gedwongen bepaalde vluchtelingenkampen in de provincie te verlaten. De betrokkenen worden ondanks de uitgesproken vrees voor hun persoonlijke veiligheid naar Anbar, Kirkuk en Salah al-Din teruggebracht. Een aantal families doorstaat de veiligheidsscreening van de autoriteiten in Anbar niet en raakt opnieuw ontheemd. IDP’s die naar Kirkuk teruggeleid worden, maken gewag van dreigtelefoons en de confiscatie van identiteitsdocumenten. Na de aankomst van een aantal IDP’s in een vluchtelingenkamp in Salah al-Din ontploffen er drie handgranaten. Ook worden op sociale media dreigementen geuit.601
7.5. Advies UNHCR
In november 2019 publiceert UNHCR Country of Origin Information on Access and Residency Requirements in Iraq. In dit rapport licht UNHCR toe onder welke voorwaarden personen die uit voormalig ISIS-gebied afkomstig zijn toegang en verblijf kunnen bekomen buiten hun oorspronkelijke herkomstregio. Zo hebben voormalige inwoners van ISIS-gebied, in het bijzonder soennitische Arabieren, een sponsor nodig om toegang te krijgen tot de provincies Missan, Muthana en Dohuk. Voor toegang tot de provincies Babil, Bagdad, Basra, Diyala, Erbil, Kerbala, Kirkuk, Najaf, Qadisiyah, Sulaymaniyah of Wassit geldt deze vereiste niet (meer). Om zich elders in Irak te vestigen ondergaan voormalige inwoners van ISIS-gebied steevast een veiligheidsscreening. Afhankelijk van de plek van hervestiging is een sponsor en/of een aanbeveling van de mukhtar en/of het plaatselijke bestuur vereist.602
599 GPPI, 18/02/2019, url 600 GPPI, 18/02/2019, url 601 UN OCHA, 02/09/2019, url 602 UNHCR, 06/11/2019, url
Pagina 106 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
In mei 2019 publiceert UNHCR het rapport International Protection Considerations with Regard to People Fleeing the Republic of Iraq. Hun positie over terugkeer naar gebieden die door ISIS gecontroleerd werden en/of gebieden waar ISIS present blijft, luidt als volgt:
“In light of widespread destruction and damage to homes, basic infrastructure and agricultural lands, limited access to livelihoods and basic services, the contamination of homes and lands with ERW ongoing community tensions, including reprisal acts against civilians perceived to be supporting ISIS, as well as localized insecurity, UNHCR urges States to refrain from forcibly returning persons who originate from areas previously controlled by ISIS or areas with a continued ISIS presence to their areas of origin. UNHCR also advises against the forcible return of these persons to other parts of Iraq if there is a risk that they may not be able to access to and/or reside in these areas, or that they will otherwise end up in a situation where they have no choice but to return to their area of origin.”603
603 UNHCR, 12/11/2019, p. 128, url
Pagina 107 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
Samenvatting
Tijdens de voor dit document onderzochte periode was er een verdere afname van het geweld door de restanten van de voormalige Islamitische Staat (ISIS) die al sinds november 2017 geen grondgebied in Irak onder vaste controle houdt. ISIS is in 2019 en begin 2020 vooral een ruraal fenomeen en houdt zich schuil in ontoegankelijke gebieden in Centraal-Irak, van waaruit het aanvallen op de veiligheidstroepen en ook op burgers uitvoert. Sinds het verlies van het laatste grondgebied in Irak voert ISIS een guerrillastrategie met in de eerste plaats gerichte aanvallen op posities van het Iraakse leger, de politie en de PMF in de provincies van Centraal-Irak en de rurale buitengebieden van de provincie Bagdad. ISIS viseert ook personen die een of andere veiligheidsfunctie uitoefenen, zoals politiepersoneel of mukhtars, die over het reilen en zeilen in hun dorp of wijk goed op de hoogte zijn. Deze personen en hun families vormen het doelwit van gerichte executies. De grootschalige aanslagen, al dan niet met zelfmoordterroristen, zijn uitzonderlijk geworden, actueel vallen meer slachtoffers onder de combattanten van beide kanten dan onder de burgerbevolking.
De tendens naar minder geweld door ISIS is over het hele land gezien duidelijk: in Bagdad zijn de aanslagen zeer sterk verminderd en in heel Zuid-Irak is de terroristische organisatie zo goed als volledig afwezig. Lokaal zijn er soms wel opflakkeringen, met name in Diyala, Kirkuk, Ninewa en Salah al-Din is de frequentie van aanvallen door ISIS nog altijd relatief hoog maar nergens is ze nog vergelijkbaar met de periode van 2013 tot 2016. Het (totaal) aantal aanvallen en slachtoffers liggen vele malen lager.
Betogingen van burgers tegen corruptie en dysfunctionele infrastructuur zijn een jaarlijks terugkerend fenomeen in Irak maar na vergelijkbaar rustige zomermaanden kwam het vanaf begin oktober 2019 tot zware betogingen in Bagdad en heel Zuid-Irak. Net als in de zomer van 2018 werd door de overheid en de pro-Iraanse milities gepoogd om het protest neer te slaan met geweld. Maar ondanks het inzetten van waterkanonnen, traangas en geweervuur tegen de jonge betogers (de helft van de Iraakse bevolking is jonger dan 25 jaar) geraakten de protesten niet onder controle en werden de eisen van de betogers alleen maar radicaler: zij eisen het aftreden van de hele politieke klasse en nieuwe bestuurders die niet geworteld zijn in het systeem van machtsdeling tussen de etnische en religieuze machtsblokken (Muhasasa).
Tijdens de protesten zijn honderden burgerdoden en duizenden gewonden gevallen. Er werden ook duizenden betogers gearresteerd en mishandeld. Tientallen activisten werden ontvoerd of vermoord, en media met een uitgebreide berichtgeving over de demonstraties werden bedreigd en ook aangevallen. Begonnen als een protestbeweging van studenten tegen de hoge jongerenwerkloosheid, en als verzet tegen het ontslag van een populaire bevelhebber van de Counterterrorism Forces, groeide het protest uit tot een brede beweging met veel steun vanuit de bevolking die het politieke systeem op zijn grondvesten doet daveren.
Het neerslaan van de betogingen gebeurt niet alleen door leger en politie maar ook door pro-Iraanse milities, die bovendien ook materiele en logistieke steun krijgen vanuit Iran. Er vallen in heel het land sinds het begin van de betogingen op 1 oktober 2019 meer slachtoffers tijdens deze protesten dan door toedoen van ISIS.
Iran speelt een heel actieve rol in Irak, en de toenemende escalatie van het conflict tussen de VS en Iran heeft een sterke politieke invloed in Irak. De VS en Iran hebben beiden een militaire aanwezigheid in het land, en in de loop van 2019 kwam het tot herhaalde wederzijdse aanvallen binnen Irak, tussen de VS en de pro-Iraanse milities, en in een geval ook rechtstreeks vanuit Iran. Ook Israël heeft enkele keren installaties van de pro-Iraanse milities beschoten in Irak. Turkije heeft dan weer enkele luchtaanvallen uitgevoerd op stellingen van Koerdische milities in Sinjar.
De dodelijke aanval door de VS op Qassem Soleimani en Abu Mahdi al-Muhandis in Bagdad was het hoogtepunt van de confrontatie maar de spanningen en wederzijdse aanvallen gaan nog door. Vanuit
Pagina 108 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
politieke hoek in Irak klinkt een sterke roep naar het beëindigen van de buitenlandse militaire inmenging in het land. De pro-Iraanse sjiieten willen vooral een vertrek van de VS maar de Koerden en ook de soennitische Arabieren zijn ertegen gekant. Vooral de laatstgenoemden zouden liever een vertrek van de pro-Iraanse milities uit Centraal-Irak zien en zijn actueel de facto bondgenoten van de VS geworden.
In de soennitische gebieden in Centraal-Irak bleef het opvallend stil. In de verslagperiode zijn er geen betogingen tegen de overheid geweest, hoewel ook deze gebieden dezelfde problemen kennen met falende infrastructuur en endemische corruptie. De bevolking is echter bang om door protesten te worden vereenzelvigd met de rebellie van soennitische extremisten, met name ISIS.
In de omstreden gebieden concurreren de Koerden en Bagdad om de macht. Na het verlies van een deel van de omstreden gebieden in de nasleep van het referendum van september 2017 is er op sommige plaatsen en machtsvacuüm ontstaan: de centrale overheid bleek niet in staat om in landelijke gebieden voor de nodige veiligheid en bescherming voor de resterende ISIS-militanten te zorgen. ISIS maakte dan ook dankbaar gebruik van deze situatie. Ondanks hun concurrentie zijn de Koerden en Bagdad nu gedwongen om op veiligheidsgebied terug samen te werken om de extremistische militanten in deze zones efficient te bestrijden.
De terugkeer van de IDP’s is vertraagd. Nog altijd zijn anderhalf miljoen ontheemden niet teruggekeerd naar hun oorspronkelijke woonplaats. De redenen daarvoor zijn veelvuldig: oorlogsschade, veiligheidsproblemen door actuele conflicten of door contaminatie met explosieven, en ook slechte economische perspectieven maken dat veel gevluchte burgers aarzelen om terug te keren. De gemeenschappen in de voormaals door ISIS bezette gebieden zijn zwaar getekend door de gebeurtenissen en vaak verscheurd langs etnische, religieuze en tribale lijnen. De eisen om bestraffing en wraak drijven samen met de vrees voor een terugkeer van de Islamitische Staat het verzet op tegen een terugkeer van families of clans die met ISIS geassocieerd worden maar de overheid oefent druk uit op de gemeenschappen om deze terugkeer te versnellen. Er zijn enkele gebieden waar weinig of zelfs bijna geen terugkeer gebeurt.
Pagina 109 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
Bibliografie
Geschreven en audiovisuele bronnen
ACLED, alle incidenten, 01/01/2019 – 31/01/2020, compilatie door Cedoca op Google Maps, zd, https://drive.google.com/open?id=1nrslYP8prT7MIkbD7ndujztXW8x8gUgw&usp=sharing [geraadpleegd op 04/03/2020] ACLED, Curated data file - Middle East: Iraq, 1 February 2020, https://www.acleddata.com/download/2915/, compilatie door Cedoca op Google Maps, 01/02/2020, https://www.google.com/maps/d/viewer?hl=nl&hl=nl&mid=1vyrm4wAz5PA9n4q5XM6TktBgCobvJ7Qd&ll=34.476 716049565674%2C42.666464276146826&z=7 [geraadpleegd op 04/03/2020] ACLED, FAQs: ACLED Sourcing Methodology, 09/10/2019, https://www.acleddata.com/wp- content/uploads/dlm_uploads/2019/10/FAQs_ACLED-Sourcing-Methodology.pdf [geraadpleegd op 04/03/2020] Ahn, J. et al., The Politics of Security in Ninewa:Preventing an ISIS Resurgence in Northern Iraq, 07/05/2018, https://www.hks.harvard.edu/sites/default/files/degree%20programs/MPP/files/Finalized%20PAE_Ahn_Campbell _Knoetgen.pdf [geraadpleegd op 04/03/2020] Algemene Inlichtingen – en Veiligheidsdienst, Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (AIVD), Transformatie van het jihadisme in Nederland Zwermdynamiek en nieuwe slagkracht IVD, 06/2014, https://www.aivd.nl/binaries/aivd_nl/documenten/publicaties/2014/06/30/transformatie-van-het-jihadisme-in- nederland/Transformatie+jihadisme+in+nederland+20140630.pdf [geraadpleegd op 04/03/2020] Al Arabiya, Iraqi police capture ISIS leader Baghdadi’s reported deputy chief in Kirkuk, 03/12/2019, https://english.alarabiya.net/en/News/middle-east/2019/12/03/Iraqi-police-capture-ISIS-leader-Baghdadi-s- reported-deputy-chief-in-Kirkuk.html [geraadpleegd op 04/03/2020] Al Arabiya, Series of explosions in Iraq’s oil city of Kirkuk kills five, many injured, 30/05/2019, https://english.alarabiya.net/en/News/middle-east/2019/05/30/Six-improvised-explosive-devices-go-off-in-Iraqi- oil-city-of-Kirkuk.html [geraadpleegd op 04/03/2020] Al Jazeera, Iraq forces in full control of Kirkuk province, 21/10/2017, https://www.aljazeera.com/news/2017/10/iraq-forces-full-control-kirkuk-province-171021044707969.html [geraadpleegd op 04/03/2020] Al Jazeera, Several killed as protests escalate, spread nationwide, 02/10/2019, https://www.aljazeera.com/news/2019/10/iraqi-police-open-fire-day-protests-hit-baghdad- 191002120630933.html [geraadpleegd op 04/03/2020] Ali Albayati, lid van IHCHR, Facebook, 02/02/2020, https://www.facebook.com/aliazalbayati79?__tn__=%2CdC- R- R&eid=ARAX1g11YcntGdPOyGyK9XloYyNMBVOINe8QAiiqhx_qrMKZ8v6qm6hAQw0Xs842ZCXWam8gQ1lFNalB&hc _ref=ARSbFltkBGKCOQgD4e_Dju4Gw6ie19l45KlTklbsU5w3Nmd7FMtow8N9bV8BbEnbc7s&fref=nf [geraadpleegd op 04/03/2020]
Al-Jazeera, Iraqi tribes seek to reinstate security amid unrest, 11/12/2019, https://www.aljazeera.com/news/2019/12/iraqi-tribes-seek-reinstate-security-unrest-191211134649805.html [geraadpleegd op 04/03/2020] Al-Jazeera, Muhasasa, the political system reviled by Iraqi protesters, 04/12/2019, https://www.aljazeera.com/news/2019/12/muhasasa-political-system-reviled-iraqi-protesters- 191202201939755.html [geraadpleegd op 04/03/2020] Al-Monitor, Sunnis support protests in Iraq, yet fear involvement, 15/10/2019, https://www.al- monitor.com/pulse/originals/2019/10/iraq-protests-sunni-mosul.html#ixzz6EEQeQxDF [geraadpleegd op 04/03/2020] Al-Monitor, Turkey bombs Yazidi militia in Iraq affiliated with PKK, 24/01/2020, https://www.al- monitor.com/pulse/originals/2020/01/iraq-sinjar-kurdistan-yazidis-turkey.html [geraadpleegd op 04/03/2020] Al-Monitor, Are Iraq's PMU militias planning to put an end to protests?, 06/01/2020, https://www.al- monitor.com/pulse/originals/2020/01/iraq-protests-pmu-shiite-militias.html [geraadpleegd op 04/03/2020] Al-Monitor, Iraqi protesters decry Iranian and US interference, 11/01/2020, https://www.al- monitor.com/pulse/originals/2020/01/iraq-iran-us-protests-1.html [geraadpleegd op 04/03/2020]
Pagina 110 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
Al-Monitor, Iraqi tribes seek to heal enduring wounds of IS legacy, 22/05/2019, https://www.al- monitor.com/pulse/originals/2019/05/iraq-sunni-tribes-anbar-isis.html#ixzz6DaQJSHnm [geraadpleegd op 04/03/2020] Al-Monitor, IS militants exploit political unrest in Iraq to rise again, 21/12/2019, https://www.al- monitor.com/pulse/originals/2019/12/iraq-terrorism-isis-protests-security.html [geraadpleegd op 04/03/2020] Al-Monitor, Islamic State in Iraq is not over yet, 08/06/2019, https://www.al- monitor.com/pulse/fr/contents/articles/originals/2019/06/iraq-isis-terrorism-anbar-hamreen.html [geraadpleegd op 04/03/2020] Al-Monitor, Kirkuk court issues arrest warrant for acting governor, 26/06/2019, https://www.al- monitor.com/pulse/originals/2019/06/kirkuk-iraq-rakan-jabouri-kurdistan-corruption.html [geraadpleegd op 04/03/2020] Al-Monitor, More victims of Saddam’s purge found, Kurds seek justice, 09/08/2019, https://www.al- monitor.com/pulse/originals/2019/08/anfal-genocide-kurdistan-iraq-saddam.html [geraadpleegd op 04/03/2020] Al-Monitor, Oil, budgets, Kirkuk still nag Baghdad- Erbil relations, 14/08/2019, https://www.al- monitor.com/pulse/originals/2019/08/iraq-baghdad-erbil-kurdistan.html [geraadpleegd op 04/03/2020] Al-Monitor, Peshmerga’s return to Kirkuk raises Arab and Kurdish fears, 28/02/2019, https://www.al- monitor.com/pulse/originals/2019/02/iraq-kurdistan-kirkuk.html [geraadpleegd op 04/03/2020] Al-Monitor, PMU react angrily to US attack on Kataib Hezbollah facilities near Syrian border, 30/12/2019, https://www.al-monitor.com/pulse/originals/2019/12/iraq-syria-qaim-pmu-iran-us.html#ixzz6AQxQRG3D [geraadpleegd op 04/03/2020] Al-Monitor, Protesters in Iraq’s Nasiriyah fear Iran- backed armed groups, 19/11/2019, https://www.al- monitor.com/pulse/originals/2019/11/nassiriya-iraq-iran-protests-abdul-mahdi.html [geraadpleegd op 04/03/2020] Al-Monitor, Qaim residents fearful following conflict between US, Iran-backed militias, 27/01/2020, https://www.al-monitor.com/pulse/originals/2020/01/iraq-qaim-syria-kataib-hezbollah.html#ixzz6DHlZlpa4 [geraadpleegd op 04/03/2020] Al-Monitor, Sunnis support protests in Iraq yet fear involvement, 15/10/2019, https://www.al- monitor.com/pulse/originals/2019/10/iraq-protests-sunni-mosul.html [geraadpleegd op 04/03/2020] Al-Monitor, Turkey bombs Yazidi militia in Iraq affiliated with PKK, 24/01/2020, https://www.al- monitor.com/pulse/originals/2020/01/iraq-sinjar-kurdistan-yazidis-turkey.html [geraadpleegd op 04/03/2020] Al-Monitor, Who is behind explosions at PMU militia sites in Iraq?, 23/08/2019, https://www.al- monitor.com/pulse/originals/2019/08/iraq-iran-pmu-weapon-storage-israel-drone.html [geraadpleegd op 04/03/2020] Al-Monitor, Dangers persist as Iraqi border crossing opens and IDPs return, 31/10/2019, https://www.al- monitor.com/pulse/originals/2019/10/iraq-syria-qaim-idp.html#ixzz6DdUy1VXy [geraadpleegd op 04/03/2020] Amnesty International (AI), Iraq: Eyewitness describes ‘catastrophe’ as at least 15 protesters killed in security force onslaught, 28/11/2019, https://www.ecoi.net/en/document/2020714.html [geraadpleegd op 04/03/2020] Amnesty International (AI), Iraq: Horrific scenes as security forces resort to lethal force to disperse Karbala protests, 29/10/2019, https://www.amnesty.org/en/latest/news/2019/10/iraq-horrific-scenes-as-security-forces- resort-to-lethal-force-to-disperse-karbala-protests/ [geraadpleegd op 04/03/2020] Amnesty International (AI), Iraq: Protest death toll surges as security forces resume brutal repression, 23/01/2020, https://www.ecoi.net/en/document/2023297.html [geraadpleegd op 04/03/2020] AP News, Iraq hunts IS remnants spreading fear in former ‘caliphate’, 13/05/2019, https://apnews.com/12be07c521a343aea188004b028657e0 [geraadpleegd op 04/03/2020] Asharq Al-Awsat, Kurdish-Shiite Dispute over US Troops Ends their ‘Historic Alliance’ in Iraq, 18/01/2020, https://aawsat.com/english/home/article/2088461/kurdish-shiite-dispute-over-us-troops-ends-their- %E2%80%98historic-alliance%E2%80%99-iraq [geraadpleegd op 04/03/2020] BBC News, Huge rally as Iraqis demand US troops pull out, 24/01/2020, https://www.bbc.com/news/world- middle-east-51234205 [geraadpleegd op 04/03/2020]
BBC News, Iraq protests: What's behind the anger?, 07/10/2019, https://www.bbc.com/news/world-middle-east- 49960677 [geraadpleegd op 04/03/2020] BBC, Iraq takes disputed territories as ‘Kurds withdraw to 2014 lines’, 18/10/2017, https://www.bbc.com/news/world-middle-east-41663350 [geraadpleegd op 04/03/2020]
Pagina 111 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
BBC, Iraqi Kurds: Army claims full control of Kirkuk province, 20/10/2017, https://www.bbc.com/news/world- middle-east-41693143 [geraadpleegd op 04/03/2020] BBC, Isis in Iraq: Militants ‘getting stronger again’, 23/12/2019, https://www.bbc.com/news/amp/world-middle- east-50850325 [geraadpleegd op 04/03/2020] Bellingcat, Torching And Extortion: OSINT Analysis Of Burning Agriculture In Iraq, 03/06/2019, https://www.bellingcat.com/news/mena/2019/06/03/torching-and-extortion-osint-analysis-of-burning- agriculture-in-iraq/ [geraadpleegd op 04/03/2020] Brookings Institute, Order from chaos – The irresistible resiliency of Iraq’s protesters, 31/01/2020, https://www.brookings.edu/blog/order-from-chaos/2020/01/31/the-irresistible-resiliency-of-iraqs-protesters/ [geraadpleegd op 04/03/2020] Carnegie Endowment for International Peace, The Islamic State lives on, 11/01/2019, https://carnegieendowment.org/publications/78108 [geraadpleegd op 04/03/2020] Carnegie Middle East Center, Boundary disputes, 26/09/2019, https://carnegie-mec.org/diwan/79875 [geraadpleegd op 04/03/2020] Cedoca, De Veiligheidssituatie In De Koerdische Autonome Regio, 20/11/2019, https://www.cgvs.be/nl/landeninfo/de-veiligheidssituatie-de-koerdische-autonome-regio-0 [geraadpleegd op 04/03/2020]
Center for Strategic and International Studies (CSIS), The Islamic State and the persistent threat of extremism in Iraq, 30/11/2018, https://www.csis.org/analysis/islamic-state-and-persistent-threat-extremism-iraq [geraadpleegd op 04/03/2020] Clingendael, In the Eye of the Storm? (In)stability in Western Iraqi Kurdistan, 12/07/2018, https://www.clingendael.org/sites/default/files/2018-07/in-the-eye-of-the-storm.pdf [geraadpleegd op 04/03/2020] CNBC, ‘No, No America’: Thousands of Iraqis rally against US military presence, 24/01/2020, https://www.cnbc.com/2020/01/24/thousands-of-iraqis-rally-against-us-military-presence.html [geraadpleegd op 04/03/2020]
CNN, There’s more at stake in the Basra protests than dirty water and oil, 07/09/2018, https://edition.cnn.com/2018/09/07/middleeast/iraq-basra-protests-wedeman-intl/index.html [geraadpleegd op 04/03/2020] Combating terrorism center (CTC), From caliphate to caves: The Islamic State’s asymmetric war in northern Iraq, 10/09/2018, https://ctc.usma.edu/caliphate-caves-islamic-states-asymmetric-war-northern-iraq/ [geraadpleegd op 04/03/2020] Combating terrorism center (CTC), Iran’s Expanding Militia Army in Iraq: The New Special Groups, 13/08/2019, https://ctc.usma.edu/irans-expanding-militia-army-iraq-new-special-groups [geraadpleegd op 04/03/2020] Combating terrorism center (CTC), Volume 11, Issue 11, 14/12/2018, https://ctc.usma.edu/app/uploads/2018/12/CTC-SENTINEL-122018.pdf [geraadpleegd op 04/03/2020] Combating terrorism center (CTC), Volume 9, Issue 10, 25/10/2016, https://ctc.usma.edu/app/uploads/2016/10/CTC-SENTINEL_Vol9Iss109.pdf [geraadpleegd op 04/03/2020] Diyaruna, Coalition destroys ISIS hideout in Makhoul mountains, 28/03/2019, https://diyaruna.com/en_GB/articles/cnmi_di/features/2019/03/28/feature-02 [geraadpleegd op 04/03/2020]
Education for Peace in Iraq Center (EPIC), aanslagen met explosieven, ISHM #197 tot ISHM #237, 28/02/2019- 16/01/2020, compilatie door Cedoca op Google Maps, 22/01/2020 https://www.google.com/maps/d/viewer?hl=nl&mid=1nrslYP8prT7MIkbD7ndujztXW8x8gUgw&ll=33.7389289228 8066%2C45.62393329177189&z=7 [geraadpleegd op 04/03/2020]
Enabling Peace in Iraq Center (EPIC), Enhance Understanding ,ISHM January 30 - February 6, 2020, 06/02/2020, https://enablingpeace.org/ishm240/ [geraadpleegd op 04/03/2020]
Enabling Peace in Iraq Center (EPIC), Enhance Understanding ,ISHM January 9 - January 16, 2020, 16/01/2020, https://enablingpeace.org/ishm237/ [geraadpleegd op 04/03/2020]
Enabling Peace in Iraq Center (EPIC), Enhance Understanding, ISHM April 5 – May 2, 02/05/2019, https://enablingpeace.org/ishm202/ [geraadpleegd op 04/03/2020] Enabling Peace in Iraq Center (EPIC), Enhance Understanding, ISHM August 1 – August 8, 2019, 08/08/2019, https://enablingpeace.org/ishm216/ [geraadpleegd op 04/03/2020]
Pagina 112 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
Enabling Peace in Iraq Center (EPIC), Enhance Understanding, ISHM August 8 – August 15, 2019, 15/08/2019, https://enablingpeace.org/ishm217/ [geraadpleegd op 04/03/2020] Enabling Peace in Iraq Center (EPIC), Enhance Understanding, ISHM August 15 – August 22, 2019, 22/08/2019, https://enablingpeace.org/ishm218/ [geraadpleegd op 04/03/2020] Enabling Peace in Iraq Center (EPIC), Enhance Understanding, ISHM August 22 – August 29, 2019, 29/08/2019, https://enablingpeace.org/ishm219/ [geraadpleegd op 04/03/2020] Enabling Peace in Iraq Center (EPIC), Enhance Understanding, ISHM August 29 – September 5, 2019, 05/09/2019, https://enablingpeace.org/ishm220/ [geraadpleegd op 04/03/2020] Enabling Peace in Iraq Center (EPIC), Enhance Understanding, ISHM December 12 – December 19, 2019, 19/12/2019, https://enablingpeace.org/ishm234/ [geraadpleegd op 04/03/2020] Enabling Peace in Iraq Center (EPIC), Enhance Understanding, ISHM December 19, 2019 – January 2, 2020, 02/01/2020, https://enablingpeace.org/ishm235/ [geraadpleegd op 04/03/2020] Enabling Peace in Iraq Center (EPIC), Enhance Understanding, ISHM December 5- December 12, 2019, 12/12/2019, https://enablingpeace.org/ishm233/ [geraadpleegd op 04/03/2020] Enabling Peace in Iraq Center (EPIC), Enhance Understanding, ISHM February 15 – February 21, 2019, 21/02/2019, https://enablingpeace.org/ishm195/ [geraadpleegd op 04/03/2020] Enabling Peace in Iraq Center (EPIC), Enhance Understanding, ISHM February 28 – March 7, 2019, 07/03/2019, https://enablingpeace.org/ishm197/ [geraadpleegd op 04/03/2020] Enabling Peace in Iraq Center (EPIC), Enhance Understanding, ISHM February 6 – February 13, 2020, 13/02/2020, https://enablingpeace.org/ishm241/ [geraadpleegd op 04/03/2020]
Enabling Peace in Iraq Center (EPIC), Enhance Understanding, ISHM February 7- February 14, 2019, 14/02/2019, https://enablingpeace.org/ishm194/ [geraadpleegd op 04/03/2020] Enabling Peace in Iraq Center (EPIC), Enhance Understanding, ISHM January 16 – January 23, 2020, 23/01/2020, https://enablingpeace.org/ishm238/ [geraadpleegd op 04/03/2020]
Enabling Peace in Iraq Center (EPIC), Enhance Understanding, ISHM January 2 – January 9, 2020, 09/01/2020, https://enablingpeace.org/ishm236/ [geraadpleegd op 04/03/2020] Enabling Peace in Iraq Center (EPIC), Enhance Understanding, ISHM January 23 – January 30, 2020, 30/01/2020, https://enablingpeace.org/ishm239/ [geraadpleegd op 04/03/2020]
Enabling Peace in Iraq Center (EPIC), Enhance Understanding, ISHM July 11 – July 18, 2019, 18/07/2019, https://enablingpeace.org/ishm213/ [geraadpleegd op 04/03/2020] Enabling Peace in Iraq Center (EPIC), Enhance Understanding, ISHM July 18 – July 25, 2019, 25/07/2019, https://enablingpeace.org/ishm214/ [geraadpleegd op 04/03/2020] Enabling Peace in Iraq Center (EPIC), Enhance Understanding, ISHM July 4 – July 11, 2019, 11/07/2019, https://enablingpeace.org/ishm212/ [geraadpleegd op 04/03/2020] Enabling Peace in Iraq Center (EPIC), Enhance Understanding, ISHM June 20 – June 27, 2019, 27/06/ 2019, https://enablingpeace.org/ishm210/ [geraadpleegd op 04/03/2020] Enabling Peace in Iraq Center (EPIC), Enhance Understanding, ISHM June 27 – July 4, 2019, 04/07/2019, https://enablingpeace.org/ishm211/ [geraadpleegd op 04/03/2020] Enabling Peace in Iraq Center (EPIC), Enhance Understanding, ISHM June 6 – June 13, 2019, 13/06/2019, https://enablingpeace.org/ishm208/ [geraadpleegd op 04/03/2020] Enabling Peace in Iraq Center (EPIC), Enhance Understanding, ISHM March 15- 21, 2019, 21/03/2019, https://enablingpeace.org/ishm199/ [geraadpleegd op 04/03/2020] Enabling Peace in Iraq Center (EPIC), Enhance Understanding, ISHM March 22-28, 2019, 28/03/2019, https://enablingpeace.org/ishm200/ [geraadpleegd op 04/03/2020] Enabling Peace in Iraq Center (EPIC), Enhance Understanding, ISHM March 29- April 4, 2019, 04/04/2019, https://enablingpeace.org/ishm201/ [geraadpleegd op 04/03/2020] Enabling Peace in Iraq Center (EPIC), Enhance Understanding, ISHM March 8 – 14, 2019, 14/03/2019, https://enablingpeace.org/ishm198/ [geraadpleegd op 04/03/2020] Enabling Peace in Iraq Center (EPIC), Enhance Understanding, ISHM May 10 – May 16, 2019, 16/05/2019, https://enablingpeace.org/ishm204/ [geraadpleegd op 04/03/2020]
Pagina 113 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
Enabling Peace in Iraq Center (EPIC), Enhance Understanding, ISHM May 16 – May 23, 2019, 23/05/2019, https://enablingpeace.org/ishm205/ [geraadpleegd op 04/03/2020] Enabling Peace in Iraq Center (EPIC), Enhance Understanding, ISHM May 23 – May 30, 2019, 30/05/2019, https://enablingpeace.org/ishm206/ [geraadpleegd op 04/03/2020] Enabling Peace in Iraq Center (EPIC), Enhance Understanding, ISHM May 3 – May 9, 2019, 09/05/2019, https://enablingpeace.org/ishm203/ [geraadpleegd op 04/03/2020] Enabling Peace in Iraq Center (EPIC), Enhance Understanding, ISHM May 30 – June 6, 2019, 06/06/2019, https://enablingpeace.org/ishm207/ [geraadpleegd op 04/03/2020] Enabling Peace in Iraq Center (EPIC), Enhance Understanding, ISHM November 14 – November 21, 2019, 21/11/2019, https://enablingpeace.org/ishm231/ [geraadpleegd op 04/03/2020] Enabling Peace in Iraq Center (EPIC), Enhance Understanding, ISHM November 21 – December 5, 2019, 05/12/2019, https://enablingpeace.org/ishm232/ [geraadpleegd op 04/03/2020] Enabling Peace in Iraq Center (EPIC), Enhance Understanding, ISHM November 7- November 14, 2019, 14/11/2019, https://enablingpeace.org/ishm230/ [geraadpleegd op 04/03/2020] Enabling Peace in Iraq Center (EPIC), Enhance Understanding, ISHM October 10 - October 17, 2019, 17/10/2019, https://enablingpeace.org/ishm226/ [geraadpleegd op 04/03/2020] Enabling Peace in Iraq Center (EPIC), Enhance Understanding, ISHM October 3 – October 10, 2019, 03/10/2019, https://enablingpeace.org/ishm225/ [geraadpleegd op 04/03/2020] Enabling Peace in Iraq Center (EPIC), Enhance Understanding, ISHM September 12 – September 19, 2019, 19/09/2019, https://enablingpeace.org/ishm222/ [geraadpleegd op 04/03/2020] Enabling Peace in Iraq Center (EPIC), Enhance Understanding, ISHM September 19 – September 26, 2019, 26/09/2019, https://enablingpeace.org/ishm223/ [geraadpleegd op 04/03/2020] Enabling Peace in Iraq Center (EPIC), Enhance Understanding, ISHM September 26 – October 3, 2019, 03/10/2019, https://enablingpeace.org/ishm224/ [geraadpleegd op 04/03/2020] Enabling Peace in Iraq Center (EPIC), Enhance Understanding, ISHM September 5 – September 12, 2019, 12/09/2019, https://enablingpeace.org/ishm221/ [geraadpleegd op 04/03/2020] Enabling Peace in Iraq Center (EPIC), Enhance Understanding, ISHM, July 25 – August 1, 2019, 01/08/2019, https://enablingpeace.org/ishm215/ [geraadpleegd op 04/03/2020] Enabling Peace in Iraq Center (EPIC), Enhance Understanding, ISHM, October 17 – October 25, 2019, 25/10/2019, https://enablingpeace.org/ishm227/ [geraadpleegd op 04/03/2020] Enabling Peace in Iraq Center (EPIC), Enhance Understanding, ISHM, October 24 - October 31, 2019, 31/10/2019, https://enablingpeace.org/ishm228/ [geraadpleegd op 04/03/2020] Enabling Peace in Iraq Center (EPIC), Enhance Understanding, ISHM, October 31 – November 7, 2019, 07/11/2019, https://enablingpeace.org/ishm229/ [geraadpleegd op 04/03/2020] Euro-Med Human Rights Monitor, Iraqi protests: an audacity to kill and absent justice, 22/12/2019, https://reliefweb.int/report/iraq/iraqi-protests-audacity-kill-and-absent-justice-report-documenting-violations- against [geraadpleegd op 04/03/2020] European Asylum Support Office (EASO), Country of Origin Information, Iraq Security situation (supplement) – Iraq Body Count – civilian deaths 2012, 2017-2018, 13/03/2019, https://coi.easo.europa.eu/administration/easo/PLib/Iraq_IBC_Civilian_Deaths.pdf [geraadpleegd op 04/03/2020] European Asylum Support Office (EASO), Country of Origin Information, Report Iraq Security situation, 13/03/2019, https://coi.easo.europa.eu/administration/easo/PLib/Iraq_security_situation.pdf [geraadpleegd op 04/03/2020]
Financial Times, Iraq’s city of black gold pays high price for petrodollars, 29/04/2019, https://www.ft.com/content/b6817830-6830-11e9-9adc-98bf1d35a056 [geraadpleegd op 04/03/2020] Financial Times, Iraq’s Shia militias: capturing the state, 31/07/2018, https://www.ft.com/content/ba4f7bb2- 6d4d-11e8-852d-d8b934ff5ffa [geraadpleegd op 04/03/2020] Foreign Policy, Northern Iraq may be free but the south is seething, 09/11/2018, https://foreignpolicy.com/2018/11/09/northern-iraq-may-be-free-but-the-south-is-seething-basra-isis-sistani- pmf-shiites-oil-poverty/ [geraadpleegd op 04/03/2020]
Pagina 114 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
Global Public Policy Institute (GPPI), At the tip of the spear: armed groups’ impact on displacement and return in Post- Isil Iraq, 18/02/2019, https://www.gppi.net/2019/02/18/at-the-tip-of-the-spear [geraadpleegd op 04/03/2020] Human Rights Watch (HRW), Basra is thirsty, 22/07/2019, https://www.hrw.org/report/2019/07/22/basra- thirsty/iraqs-failure-manage-water-crisis [geraadpleegd op 04/03/2020] Human Rights Watch (HRW), Iraq: Authorities Violently Remove Protesters. Security Forces Shoot Demonstrators, Burn Tents, 31/01/2020, https://www.hrw.org/news/2020/01/31/iraq-authorities-violently- remove-protesters [geraadpleegd op 04/03/2020] Human Rights Watch (HRW), Iraq: Lethal Force Used Against Protesters. Attacks on Fleeing Demonstrators, Ambulances, Media, 10/10/2019, https://www.hrw.org/news/2019/10/10/iraq-lethal-force-used-against- protesters [geraadpleegd op 04/03/2020] iMMAP - IHF Humanitarian, Access Response Weekly Explosive Incidents Flash News 31 january to 6 february 2019, 07/02/2019, https://reliefweb.int/sites/reliefweb.int/files/resources/immap- ihf_humanitarian_access_response_weekly_explosive_incidents_flash_news_31_jan_-_6_feb_2019.pdf [geraadpleegd op 04/03/2020] iMMAP - IHF Humanitarian, Access Response Weekly Explosive Incidents Flash News 21 to 27 November 2019, 28/11/2019, https://reliefweb.int/sites/reliefweb.int/files/resources/weekly_explosive_incidents_flash_news_21- 27_nov_2019.pdf [geraadpleegd op 04/03/2020] iMMAP - IHF Humanitarian, Access Response Weekly Explosive Incidents Flash News 5 to 11 December 2019, 12/12/2019, https://reliefweb.int/report/iraq/iraq-immap-ihf-humanitarian-access-response-weekly-explosive- incidents-flash-news-5-11 [geraadpleegd op 04/03/2020] iMMAP - IHF Humanitarian, Access Response Weekly Explosive Incidents Flash News 12 to 18 December 2019, 22/12/2019https://reliefweb.int/sites/reliefweb.int/files/resources/weekly_explosive_incidents_flash_news_12- 18_dec_2019.pdf [geraadpleegd op 04/03/2020] iMMAP - IHF Humanitarian, Access Response Weekly Explosive Incidents Flash News 19 to 25 December 2019, 27/12/2019https://reliefweb.int/sites/reliefweb.int/files/resources/weekly_explosive_incidents_flash_news_19- 25_dec_2019_.pdf [geraadpleegd op 04/03/2020] iMMAP - IHF Humanitarian, Access Response, 01/01/2020, https://reliefweb.int/sites/reliefweb.int/files/resources/weekly_explosive_incidents_flash_news_26-_dec_- _01_jan.pdf [geraadpleegd op 04/03/2020] iMMAP - IHF Humanitarian, Access Response, 08/01/2020, https://reliefweb.int/sites/reliefweb.int/files/resources/weekly_explosive_incidents_flash_news_2- 8_jan_2020.pdf [geraadpleegd op 04/03/2020] iMMAP - IHF Humanitarian, Access Response, 13/11/2019, https://reliefweb.int/sites/reliefweb.int/files/resources/weekly_explosive_incidents_flash_news_1- 13_nov_2019.pdf [geraadpleegd op 04/03/2020] iMMAP - IHF Humanitarian, Access Response, 15/01/2020, https://reliefweb.int/sites/reliefweb.int/files/resources/weekly_explosive_incidents_flash_new_9- 15_jan_2020.pdf [geraadpleegd op 04/03/2020] iMMAP - IHF Humanitarian, Access Response, 20/02/2019, https://www.humanitarianresponse.info/sites/www.humanitarianresponse.info/files/documents/files/immap- ihf_humanitarian_access_response_weekly_explosive_incidents_flash_news_14-20_feb_2019.pdf [geraadpleegd op 04/03/2020] iMMAP - IHF Humanitarian, Access Response, 20/11/2019 https://reliefweb.int/sites/reliefweb.int/files/resources/Iraq%20-%20iMMAP%20- %20IHF%20Humanitarian%20Access%20Response%20- %20Weekly%20Explosive%20Incidents%20Flash%20News%20%2814%20- %2020%20November%202019%29.pdf [geraadpleegd op 04/03/2020] INA, F-16 launches air strikes targeting Daesh in Hamrin Mountains, 19/12/2019, http://www.ina.iq/eng/6975/f- 16-launches-air-strikes-targeting-daesh-in-hamrin-mountains [geraadpleegd op 04/03/2020]
Inspector General - Department of Defense (USA), Operation inherent resolve Lead Inspector General Report to the United States Congress, 19/11/2019, https://media.defense.gov/2019/Nov/21/2002214786/-1/- 1/1/Q4FY2019_LEADIG_OIR_REPORT_.PDF [geraadpleegd op 04/03/2020] Institute for the Study of War (ISW), 23/01/2020, https://iswresearch.blogspot.com/2020/01/warning- intelligence-update-iran.html [geraadpleegd op 04/03/2020]
Pagina 115 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
Institute for the Study of War (ISW), Iranian Escalation Timeline, 10/01/2020, https://iswresearch.blogspot.com/2020/01/iranian-escalation-timeline.html [geraadpleegd op 04/03/2020] Institute for the Study of War (ISW), Iraq Situation Report: December 27, 2019 - January 3, 2020, 06/01/2020, https://iswresearch.blogspot.com/2020/01/iraq-situation-report-december-27-2019.html [geraadpleegd op 04/03/2020] Institute for the Study of War (ISW), Iraq Situation Report: December 10 - 18, 2019, 19/12/2019, https://iswresearch.blogspot.com/2019/12/iraq-situation-report-december-10-18.html [geraadpleegd op 04/03/2020] Institute for the Study of War (ISW), ISIS re-establishes historical sanctuary in Iraq, 07/03/2019, http://www.understandingwar.org/backgrounder/isis-re-establishes-historical-sanctuary-iraq [geraadpleegd op 04/03/2020] Institute for the Study of War (ISW), ISIS Sanctuary Map: October 27, 2019, 08/11/2019, https://1.bp.blogspot.com/-TS- _Waistek/XcRpTpLLHcI/AAAAAAAAKy0/VzuA6mq8R9YNyS1etqw2QiuIRY08t3t0gCLcBGAsYHQ/s1600/ISIS%2BSan ctuary%2BMap%2BOCT%2B2019_Map%2Band%2BHeader.jpg [geraadpleegd op 04/03/2020]
Institute for the Study of War (ISW), ISIS’ second come-back: assessing the next ISIS insurgency, 30/06/2019, http://www.understandingwar.org/report/isiss-second-comeback-assessing-next-isis-insurgency [geraadpleegd op 04/03/2020] Institute for the Study of War (ISW), ISIS’S Second Comeback. Assessing The Next ISIS Insurgency, 30/07/2019, http://www.understandingwar.org/sites/default/files/ISW%20Report%20- %20ISIS%27s%20Second%20Comeback%20-%20June%202019.pdf [geraadpleegd op 04/03/2020] Institute for the Study of War (ISW), Warning Intelligence Update: Iran Increases Pressure on U.S. Forces in Iraq, 24/01/2020, https://iswresearch.blogspot.com/2020/01/anti-us-protests-in-baghdad-interim.html [geraadpleegd op 04/03/2020] International Crisis Group (ICG), A New Generation of Activists Circumvents Iraq’s Political Paralysis, 05/03/2019, https://d2071andvip0wj.cloudfront.net/5march19-a-new-generation.pdf [geraadpleegd op 04/03/2020] International Crisis Group (ICG), Averting an ISIS Resurgence in Iraq and Syria, 11/10/2019, https://www.ecoi.net/en/file/local/2018264/207-averting-an-isis-resurgence.pdf [geraadpleegd op 04/03/2020] International Crisis Group (ICG), Rescuing Iraq from the Iran-U.S. Crossfire, 01/01/2020, https://www.ecoi.net/en/document/2022398.html [geraadpleegd op 04/03/2020] International Crisis Group (ICG), Reviving UN mediation on Iraq’s disputed internal boundaries, 14/12/2018, https://www.crisisgroup.org/middle-east-north-africa/gulf-and-arabian-peninsula/iraq/194-reviving-un- mediation-iraqs-disputed-internal-boundaries [geraadpleegd op 04/03/2020] International Crisis Group, 11/10/2019, https://d2071andvip0wj.cloudfront.net/207-averting-an-isis- resurgence.pdf [geraadpleegd op 04/03/2020] International Institute for Strategic Studies (IISS), Iran’s network of influence on the Middle East- Chapter four: Iraq, 06/11/2019, https://www.iiss.org/publications/strategic-dossiers/iran-dossier/iran-19-06-ch-4-iraq [geraadpleegd op 04/03/2020] International Organization for Migration (IOM) Iraq, Assisted voluntary return and reintegration, z.d., https://iraq.iom.int/assisted-voluntary-return-and-reintegration [geraadpleegd op 04/03/2020] International Organization for Migration (IOM) Iraq, Displacement overview, 31/12/2019, http://iraqdtm.iom.int/Dashboard#Displacement [geraadpleegd op 04/03/2020] International Organization for Migration (IOM) Iraq, Figures from Jan 2014 to 31 december 2019, 31/12/2019, http://iraqdtm.iom.int/ [geraadpleegd op 04/03/2020]
International Organization for Migration (IOM) Iraq, Integrated location assessment IV, 03/02/2020, http://iraqdtm.iom.int/images/ILA/20203124330549_IOM%20- %20Integrated%20Location%20Assessment%20IV%20-%20English%20-%20Digital.pdf [geraadpleegd op 04/03/2020] International Organization for Migration (IOM) Iraq, Integrated Location Assessment III, 02/01/2019, https://reliefweb.int/report/iraq/iom-iraq-integrated-location-assessment-iii [geraadpleegd op 04/03/2020] International Organization for Migration (IOM) Iraq, Reasons To Remain: An In-Depth Analysis Of The Main Districts Of Origin, 18/04/2019, https://iraq.iom.int/file/63005/download?token=3eW3jDnI [geraadpleegd op 04/03/2020]
Pagina 116 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
International Organization for Migration (IOM) Iraq, Return overview, 31/12/2019, http://iraqdtm.iom.int/Dashboard#Returns [geraadpleegd op 04/03/2020] International Organization for Migration (IOM) Iraq, Rural Areas In Ninewa, Legacies of Conflict on Rural Economies and Communities in Sinjar and Ninewa Plains , 28/11/2019, https://reliefweb.int/sites/reliefweb.int/files/resources/IOM%20Rural%20areas%20in%20Ninewa.pdf [geraadpleegd op 04/03/2020] International Review, Iraq’s Diyala faces a new insurgency, 22/03/2019, https://international-review.org/iraq- 2019-diyala-faces-a-new-insurgency/ [geraadpleegd op 04/03/2020] Iran Press, ISIS terrorists attack on Iraq's oil wells, 29/07/2019, 04/10/2019, https://iranpress.com/en/middle_east-i137085-isis_terrorists_attack_on_iraq's_oil_wells [geraadpleegd op 04/03/2020]
Iraq Body Count (IBC), Data sources, 11/09/2007, https://www.iraqbodycount.org/about/methods/2 [geraadpleegd op 04/03/2020] Iraq Body Count (IBC), Iraq in 2019: Calls for a ‘True Homeland’ met with deadly violence, 31/12/2019, https://www.iraqbodycount.org/analysis/numbers/2019/ [geraadpleegd op 04/03/2020] Iraq Body Count (IBC), Overview, 11/09/2007, https://www.iraqbodycount.org/about/methods/1 [geraadpleegd op 04/03/2020] Iraq Body Count (IBC), Sources used by Iraq Body Count, 29/07/2013, https://www.iraqbodycount.org/analysis/reference/sources/ [geraadpleegd op 04/03/2020] Iraqi High Commission For Human Rights (IHCHR), Demonstrations in Iraq, Report I (1-6, Oct. 2019) (25, Oct. – 2, Nov. 2019), 02/01/2020, http://ihchr.iq/upload/upfile/en/20.pdf [geraadpleegd op 04/03/2020] Iraqi High Commission For Human Rights (IHCHR), Demonstrations in Iraq, Report II (3-15 Nov. 2019), 02/01/2020, http://ihchr.iq/upload/upfile/en/21.pdf [geraadpleegd op 04/03/2020] Iraqi High Commission For Human Rights (IHCHR), Demonstrations in Iraq, Report III (16 Nov. -17 Dec. 2019), 31/12/2019, http://ihchr.iq/upload/upfile/en/22.pdf [geraadpleegd op 04/03/2020] Iraqi News, 6 Iraqi people killed as IS mortar attack strikes pitch in Kirkuk, 25/08/2019, https://www.iraqinews.com/iraq-war/6-iraqi-people-killed-as-is-mortar-attack-strikes-pitch-in-kirkuk/ [geraadpleegd op 04/03/2020] Iraqi News, Acts of reprisal rise against ISIS families in Mosul, 24/04/2019, https://www.iraqinews.com/iraq- war/acts-of-reprisal-rise-against-isis-families-in-mosul/ [geraadpleegd op 04/03/2020] Iraqi News, Bomb explosion kills 7 PMF personnel in Diyala, 19/05/2019, https://www.iraqinews.com/iraq- war/bomb-explosion-kills-seven-pmf-personnel-in-diyala/ [geraadpleegd op 04/03/2020] Iraqi News, Iraqi security arrest seven Islamic State terrorists in Nineveh, 30/04/2019, https://www.iraqinews.com/iraq-war/iraqi-security-arrest-seven-islamic-state-terrorists-in-nineveh/ [geraadpleegd op 04/03/2020] Iraqi News, Iraqi security recover bodies of two men executed by Islamic State in Nineveh, 23/04/2019, https://www.iraqinews.com/iraq-war/iraqi-security-recover-bodies-of-two-men-executed-by-islamic-state-in- nineveh/ [geraadpleegd op 04/03/2020] Iraqi News, IS militants, dressed up in military uniforms, abduct two Iraqi brothers, 15/04/2019, https://www.iraqinews.com/iraq-war/is-militants-dressed-up-in-military-uniforms-abduct-two-iraqi-brothers/ [geraadpleegd op 04/03/2020] Iraqi News, Mortar attack kills two Iraqi civilians in Baqubah city, 27/02/2019, https://www.iraqinews.com/iraq- war/mortar-attack-kills-two-iraqi-civilians-in-baqubah-city/ [geraadpleegd op 04/03/2020] Iraqi News, PKK fighter killed, two others injured in clashes with Iraqi army in Sinjar, 17/03/2019, https://www.iraqinews.com/iraq-war/pkk-fighter-killed-two-others-injured-in-clashes-with-iraqi-army-in-sinjar/ [geraadpleegd op 04/03/2020]
Iraqi News, Roadside bomb explosion kills two Iraqi people in Kirkuk, 10/07/2019, https://www.iraqinews.com/iraq-war/roadside-bomb-explosion-kills-two-iraqi-people-in-kirkuk/ [geraadpleegd op 04/03/2020] Iraqi News, Seven ISIS terrorists killed during counter-terrorism operation in Kirkuk, 08/10/2019, https://www.iraqinews.com/iraq-war/seven-is-terrorists-killed-during-counter-terrorism-operation-in-kirkuk/ [geraadpleegd op 04/03/2020]
Pagina 117 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
Iraqi News, U.S.- led coalition warplanes kill two Islamic State militants in Kirkuk, 12/03/2019, https://www.iraqinews.com/iraq-war/u-s-led-coalition-warplanes-kill-two-islamic-state-militants-in-kirkuk/ [geraadpleegd op 04/03/2020] Iraqi Red Crescent Society, Wasit and Maysan are most affected by torrents and the Iraqi Red Crescent mobilizes its relief teams to provide shelter, food and relief assistance, 14/04/2019, https://reliefweb.int/report/iraq/wasit- and-maysan-are-most-affected-torrents-and-iraqi-red-crescent-mobilizes-its-relief [geraadpleegd op 04/03/2020] Iraqi Red Crescent Society, Wasit and Maysan are most affected by torrents and the Iraqi Red Crescent mobilizes its relief teams to provide shelter, food and relief assistance, 14/04/2019, https://reliefweb.int/report/iraq/wasit- and-maysan-are-most-affected-torrents-and-iraqi-red-crescent-mobilizes-its-relief [geraadpleegd op 04/03/2020]
Iraqi War Crimes Documentation Center, Twitter Post, 14/01/2020, https://twitter.com/IWDCiraq/status/1217211787260694528 [geraadpleegd op 04/03/2020] Iraqi War Crimes Documentation Center, Twitter Post, 23/01/2020, https://twitter.com/IWDCiraq/status/1220300270325858304 [geraadpleegd op 04/03/2020]
Jerusalem Post, Top Iraqi commander removed amid controversy over Iran, U.S. involvement, 29/07/2019, https://www.jpost.com/Middle-East/Top-Iraqi-commander-removed-amid-controversy-over-Iran-US- involvement-603229 [geraadpleegd op 04/03/2020] Joel Wing, My blogs, zd, https://www.blogger.com/profile/09611810110771744360 [geraadpleegd op 04/03/2020] Kirkuk Now, 12 villages in Khanaqin abandoned amid increased alleged ISIS attacks, 29/01/2020, http://kirkuknow.com/en/news/61322 [geraadpleegd op 04/03/2020] Kirkuk Now, Baghdad and Erbil close to reaching agreement on return of Peshmarga to disputed territories, 11/07/2019, http://kirkuknow.com/en/news/59743/Baghdad-and-Erbil-close-to-reach-agreement-on-return-of- Peshmarga-to-disputed-territories [geraadpleegd op 04/03/2020] Kirkuk Now, Kirkuk’s Kakayi minority urge UNAMI to monitor security situation in Daquq, 22/08/2019, http://kirkuknow.com/en/news/59977 [geraadpleegd op 04/03/2020] Kurdistan 24, Bomb targets Iraqi police in Kirkuk after arrest of ISIS ‘leader’ in area: reports, 26/06/2019, https://www.kurdistan24.net/en/news/d35cc17a-8977-408d-8a71-e412e367b870 [geraadpleegd op 04/03/2020] Kurdistan 24, In Iraq’s Diyala, 400 acres of Kurdish crops burned, 18/05/2019, https://www.kurdistan24.net/en/news/b29459c4-fa34-4a04-b2f7-f0d4427caf02 [geraadpleegd op 04/03/2020] Kurdistan 24, Iraq launches ‘large-scale’anti-ISIS operation in Hamrin mountains, 11/04/2019, https://www.kurdistan24.net/en/news/e2d4b872-d38a-4a00-8de1-fd4a6b93d8f0 [geraadpleegd op 04/03/2020] Kurdistan 24, Iraq releases latest crop fire figures, disputed territories worst hit, 30/06/2019, https://www.kurdistan24.net/en/news/c8f1eb2e-3e3e-412c-8077-8eeb8fe04d37 [geraadpleegd op 04/03/2020] Kurdistan 24, Iraq warplanes shell ISIS hideout in Diyala’s Hamrin area, kill all occupants, 21/12/2019, https://www.kurdistan24.net/en/news/64a01446-1022-4784-bb1e-493f05e7fe5e [geraadpleegd op 04/03/2020] Kurdistan 24, ISIS kills 5 family members at fake checkpoint in Kirkuk: security sources, 28/12/2019, https://www.kurdistan24.net/en/news/f73c8b4f-9de5-4352-b776-b2beb1fc8c01 [geraadpleegd op 04/03/2020] Kurdistan24, US sanctions Nineveh Plain’s militia leaders for terrorizing population, blocking IDPs’ return, and corruption, 19/07/2019, https://www.kurdistan24.net/en/news/fc822f07-9717-4757-874f-d75b3798754b [geraadpleegd op 04/03/2020] Le Monde, Nassiriya, dernier bastion de la révolte Irakienne, 15/02/2020, https://www.lemonde.fr/international/article/2020/02/15/nassiriya-dernier-bastion-de-la-revolte- irakienne_6029686_3210.html [geraadpleegd op 04/03/2020] Lead Inspector General, Operation Inherent Resolve, 09/08/2019, https://media.defense.gov/2019/Aug/09/2002169448/-1/-1/1/Q3FY2019_LEADIG_OIR_REPORT.PDF [geraadpleegd op 04/03/2020] Lead Inspector General, Operation Inherent Resolve, 25/11/2019, https://media.defense.gov/2019/Nov/21/2002214786/-1/-1/1/Q4FY2019_LEADIG_OIR_REPORT_.PDF [geraadpleegd op 04/03/2020]
Pagina 118 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
Les Echos, Kirkouk et son or noir au coeur des tensions en Irak, 05/06/2019, https://www.lesechos.fr/monde/afrique-moyen-orient/kirkouk-et-son-or-noir-au-coeur-des-tensions-en-irak- 1026695 [geraadpleegd op 04/03/2020] Live UA Map Iraq, 2019, 2020, https://iraq.liveuamap.com/en [geraadpleegd op 04/03/2020] Los Angeles Times, In Iraq and Syria, a new phase of the war against Islamic State begins, 07/10/2019, https://www.latimes.com/world-nation/story/2019-10-07/in-iraq-and-syria-a-new-phase-of-the-war-against- islamic-state-begins [geraadpleegd op 04/03/2020] LSE Middle East Centre, Iraq’s Disputed Internal Boundaries After ISIS Heterogeneous Actors Vying For Influence, 25/02/2019, https://eprints.lse.ac.uk/100100/3/DIBsReport.pdf [geraadpleegd op 04/03/2020] Middle East Eye, Dhi Qar: The southern province at the heart of Iraq’s uprising, 02/02/2020, https://www.middleeasteye.net/news/demonstrators-iraqs-dhi-qar-say-they-are-inspiration-iraq [geraadpleegd op 04/03/2020] Middle East Institute, The growing economic and political role of Iraq’s PMF, 21/05/2019, https://www.mei.edu/publications/growing-economic-and-political-role-iraqs-pmf [geraadpleegd op 04/03/2020] Middle East Monitor (MEMO), Iraq officially asks US to initiate troop withdrawal, 11/01/2020, https://www.middleeastmonitor.com/20200111-iraq-officially-asks-us-to-initiate-troop-withdrawal/ [geraadpleegd op 04/03/2020] Middle East Monitor (MEMO), Iraq: New Prime Minister selected, but is rejected by protestors, 02/02/2020, https://www.middleeastmonitor.com/20200202-iraq-new-prime-minister-selected-but-is-rejected-by-protestors/ [geraadpleegd op 04/03/2020]
Military Times, ISIS tries to stage comeback amid rising US-Iran tensions, 28/01/2020, https://www.militarytimes.com/news/your-military/2020/01/28/isis-tries-to-stage-comeback-amid-rising-us- iran-tensions/ [geraadpleegd op 04/03/2020]
Ministerie van Buitenlandse Zaken NL, Algemeen ambtsbericht Irak, 20/12/2019, https://www.rijksoverheid.nl/binaries/rijksoverheid/documenten/ambtsberichten/2019/12/20/algemeen- ambtsbericht-irak-december-2019/Algemeen+Ambtsbericht+Irak+%28december+2019%29.pdf [geraadpleegd op 04/03/2020] Musings in Iraq, Activists Targeted In Basra For Summer 2018 Protests, 20/02/2019, https://musingsoniraq.blogspot.com/2019/02/activists-targeted-in-basra-for-summer.html [geraadpleegd op 04/03/2020]
Musings on Iraq, Can The Islamic State Make A Comeback In Iraq Part 3? Interview With Horizon’s Alex Mello, 19/08/2019, https://musingsoniraq.blogspot.com/2019/08/can-islamic-state-make-comeback-in-iraq.html [geraadpleegd op 04/03/2020] Musings on Iraq, Could Missile Attack On Iraqi Bases Defuse US-Iran Tensions?, 08/01/2020, https://musingsoniraq.blogspot.com/2020/01/could-missile-attack-on-iraqi-bases.html [geraadpleegd op 04/03/2020] Musings on Iraq, Crackdown Continues Against Protesters While Iraq Govt Announces Investigations, 14/10/2019, https://musingsoniraq.blogspot.com/2019/10/crackdown-continues-against-protesters.html [geraadpleegd op 04/03/2020] Musings on Iraq, Crimes And Misdemeanors Of Kataib Hezbollah During War Vs ISIS Interview With Free Lance Journalist Jonathan Lee Krohn, 03/01/2020, https://musingsoniraq.blogspot.com/2020/01/crimes-and- misdemeanors-of-kataib.html [geraadpleegd op 04/03/2020] Musings on Iraq, Funerals for Iran’s Gen Suleimani And Hashd Leader Muhandis Used To Attack Protesters, 09/01/2020, https://musingsoniraq.blogspot.com/2020/01/funerals-for-irans-gen-suleimani-and.html [geraadpleegd op 04/03/2020] Musings on Iraq, Hashd’s 30th Brigade In Ninewa Assaults Dep Governor and MP, 16/09/2019, https://musingsoniraq.blogspot.com/2019/09/hashds-30th-brigade-in-ninewa-assaults.html [geraadpleegd op 04/03/2020]
Musings on Iraq, How Will The Deaths Of General Suleimani and Abu Muhandis Affect Iraq? Comments by the Washington Institute’s Mike Knights, 04/01/2020, https://musingsoniraq.blogspot.com/2020/01/how-will-deaths- of-general-suleimani.html [geraadpleegd op 04/03/2020]
Pagina 119 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
Musings on Iraq, Iraq Protests Get Huge Boost As Students And Professional Groups Join In, 29/10/2019, https://musingsoniraq.blogspot.com/2019/10/iraq-protests-get-huge-boost-as.html [geraadpleegd op 04/03/2020] Musings on Iraq, Iraqi Deaths, zd, https://musingsoniraq.blogspot.com/search/label/Iraqi%20Deaths [geraadpleegd op 04/03/2020] Musings on Iraq, Islamic State Makes Its Return In December 2019, 06/01/2020, https://musingsoniraq.blogspot.com/2020/01/islamic-state-makes-its-return-in.html [geraadpleegd op 04/03/2020] Musings on Iraq, Islamic State Might Be Coming Out Of Its Winter Hibernation In Iraq, 04/03/2019, https://musingsoniraq.blogspot.com/2019/03/islamic-state-might-be-coming-out-of.html [geraadpleegd op 04/03/2020] Musings on Iraq, Islamic State Waits Out The Protests In Iraq, 02/12/2019, https://musingsoniraq.blogspot.com/2019/12/islamic-state-waits-out-protests-in-iraq.html [geraadpleegd op 04/03/2020] Musings on Iraq, Pro-Iran Hashd Continue Attacks Upon US Interests In Iraq, 15/01/2020, https://musingsoniraq.blogspot.com/2020/01/pro-iran-hashd-continue-attacks-upon-us.html [geraadpleegd op 04/03/2020] Musings on Iraq, Sadr proves to be as mercurial as ever in his stance towards Iraq’s protests, 12/02/2020, https://musingsoniraq.blogspot.com/2020/02/sadr-proves-to-be-as-mercurial-as-ever.html [geraadpleegd op 04/03/2020] Musings on Iraq, Security handover in Diyala allows Islamic State to rebuild, 27/11/2018, https://musingsoniraq.blogspot.com/2018/11/security-handover-in-diyala-allows.html [geraadpleegd op 04/03/2020] Musings on Iraq, US and Iraq Disagree Over Restarting Anti-IS Operations, 17/01/2020, https://musingsoniraq.blogspot.com/2020/01/us-and-iraq-disagree-over-restarting.html [geraadpleegd op 04/03/2020] Musings on Iraq, US Retaliates Against Kataib Hezbollah Raising Question Of What Comes Next?, 30/12/2019, https://musingsoniraq.blogspot.com/2019/12/us-retaliates-against-kataib-hezbollah.html [geraadpleegd op 04/03/2020] North Atlantic treaty Organization (NATO), Relations with Iraq, 14/02/2020, https://www.nato.int/cps/en/natohq/topics_88247.htm [geraadpleegd op 04/03/2020] Niqash, Buying blessings: in iraq’s holy city, religious holiday opportunity for commercial gain, 03/12/2015, https://www.niqash.org/en/articles/economy/5167/ [geraadpleegd op 04/03/2020] Niqash, Danger money: In Dhi Qar, anti-govt protests offer economic opportunity, 20/11/2019, https://www.niqash.org/en/articles/politics/6025/ [geraadpleegd op 04/03/2020] Niqash, Farmers cry foul: thi’s problem with dirty channels, 14/11/2019, https://www.niqash.org/en/articles/economy/6022/ [geraadpleegd op 04/03/2020] Niqash, Iraq’s poorest province : where locals sell their children to make ends meet, 10/12/2015, https://www.niqash.org/en/articles/economy/5174/ [geraadpleegd op 04/03/2020] Niqash, Thank You, Extremists: In Northern Iraq, Kurdish Military Likely To Return To Lands They Lost, 10/04/2018, https://www.niqash.org/en/articles/security/5874/in-northern-iraq-kurdish-military-likely-to-return- to-lands-they-lost.htm [geraadpleegd op 04/03/2020] Norwegian Refugee Council (NRC), A Clean Drop in the Ocean: Working in Iraq’s Worst Health Crisis, 19/02/2019, https://www.nrc.no/news/2019/february/a-clean-drop-in-the-ocean-working-in-iraqs-worst-health- crisis/ [geraadpleegd op 04/03/2020] Norwegian Refugee Council (NRC), Basra fact finding mission report #1, 09/09/2018, https://reliefweb.int/sites/reliefweb.int/files/resources/NRC%20Basra%20Key%20Findings_FINAL_9Oct.pdf [geraadpleegd op 04/03/2020] Norwegian Refugee Council (NRC), Basra fact finding mission report #3, 19/10/2018, https://reliefweb.int/sites/reliefweb.int/files/resources/NRC%20Basra%20Key%20Findings%203_FINAL.pdf [geraadpleegd op 04/03/2020] NRTTV, Turkish Aircraft Bomb Amedi’s Kurazhar Mountain And Sinjar’s Khanasur, 04/11/2019, https://nrttv.com/EN/News.aspx?id=16464&MapID=1 [geraadpleegd op 04/03/2020]
Pagina 120 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
PAX, Human Security Survey Kirkuk, Iraq - 2019, Summary of Key Findings, 19/12/2019, https://reliefweb.int/sites/reliefweb.int/files/resources/191210_HSS-Kirkuk-Governorate-Summary.pdf [geraadpleegd op 04/03/2020] Radio Free Europe/Radio Liberty (RFE/RL), Four Protesters Killed In Fresh Unrest In Iraq, 11/11/2019, https://www.ecoi.net/en/document/2019972.html [geraadpleegd op 04/03/2020] Radio Free Europe/Radio Liberty (RFE/RL), Iraqi Protesters Torch Iranian Consulate For Second Time Within Week, 01/12/2019, https://www.ecoi.net/en/document/2022938.html [geraadpleegd op 04/03/2020] Radio Free Europe/Radio Liberty (RFE/RL), Security Forces Shoot At Baghdad Protesters, Several Killed In Karbala, 04/11/2019, https://www.ecoi.net/en/document/2019395.html [geraadpleegd op 04/03/2020] Radio Free Europe/Radio Liberty (RFE/RL), Two Dead, Scores Wounded As Iraqi Police Clash With Protesters, 01/10/2019, https://www.ecoi.net/en/document/2017581.html [geraadpleegd op 04/03/2020] REACH, Fallujah City Area-Based Assessment, 28/01/2019, https://www.impact- repository.org/document/reach/2657933e/reach_irq_report_aba_fallujah_city_january_2019_2.pdf [geraadpleegd op 04/03/2020] Reporters sans frontières (RSF-RWB), Two Iraqi journalists shot dead after covering protests in Basra, 11/01/2020, https://rsf.org/en/news/two-iraqi-journalists-killed-past-few-days [geraadpleegd op 04/03/2020] Reuters, After years of war and draught, Iraq’s bumper crop is burning, 20/06/2019, https://www.reuters.com/article/us-iraq-wheat-fires-insight/after-years-of-war-and-drought-iraqs-bumper-crop- is-burning-idUSKCN1TL08T [geraadpleegd op 04/03/2020] Reuters, Crystal meth and crowded jails: problems mount in Iraqi oil city, 09/04/2019, https://www.reuters.com/article/us-iraq-drugs/crystal-meth-and-crowded-jails-problems-mount-in-iraqi-oil-city- idUSKCN1RL13V [geraadpleegd op 04/03/2020] Reuters, Gunmen kill three policemen near Iraq’s Kirkuk, 07/05/2019, https://www.reuters.com/article/us-iraq- security/gunmen-kill-three-policemen-near-iraqs-kirkuk-idUSKCN1SD0JI [geraadpleegd op 04/03/2020] Reuters, Iraq declares curfew as gunfights rage and protests spread nationwide, 02/10/2019, https://www.reuters.com/article/us-iraq-protests/iraq-declares-curfews-as-gunfights-rage-and-protests-spread- nationwide-idUSKBN1WH0YF [geraadpleegd op 04/03/2020] Reuters, Iraq orders arrest of ex-governor after deadly ferry sinking, 27/03/2019, https://www.reuters.com/article/us-iraq-ferry/iraq-orders-arrest-of-ex-governor-after-deadly-ferry-sinking- idUSKCN1R81AV?feedName=worldNews&feedType=RSS [geraadpleegd op 04/03/2020] Reuters, Iraq PM says he will quit after cleric's call but violence rages on, 29/11/2019, https://www.reuters.com/article/us-iraq-protests/iraq-pm-announces-resignation-after-call-from-top-shiite- cleric-idUSKBN1Y30W0?feedName=worldNews&feedType=RSS [geraadpleegd op 04/03/2020] Reuters, Iraq wants foreign troops out after air strike; Trump threatens sanctions, 05/01/2020, https://www.reuters.com/article/us-iraq-security/iraq-wants-foreign-troops-out-after-air-strike-trump-threatens- sanctions-idUSKBN1Z409A?feedName=worldNews&feedType=RSS [geraadpleegd op 04/03/2020] Reuters, Iraqi forces kill Islamic State commander, four fighters, 14/04/2019, https://www.reuters.com/article/us-iraq-security/iraqi-forces-kill-islamic-state-commander-four-fighters- idUSKCN1RQ0KL [geraadpleegd op 04/03/2020] Reuters, Iraqi protesters set fire to political party offices in Muthanna province, 25/10/2019, https://www.reuters.com/article/us-iraq-protests-muthanna/iraqi-protesters-set-fire-to-political-party-offices-in- muthanna-province-idUSKBN1X41HS [geraadpleegd op 04/03/2020] Reuters, Iraqi security forces raid protest camps after Sadr supporters withdraw, 25/01/2020, https://www.reuters.com/article/us-iraq-protests/iraqi-security-forces-raid-protest-camps-after-sadr-supporters- withdraw-idUSKBN1ZO0AN [geraadpleegd op 04/03/2020] Reuters, Iraq's young protesters: 'We're not leaving, even if this lasts 40 years', 14/11/2019, https://www.reuters.com/article/us-iraq-protests-youth/iraqs-young-protesters-were-not-leaving-even-if-this- lasts-40-years-idUSKBN1XO1VE?feedName=worldNews&feedType=RSS [geraadpleegd op 04/03/2020]
Reuters, Islamic State makes comeback in Iraq with switch to guerrilla tactics, 24/07/2018, https://www.reuters.com/article/us-mideast-crisis-iraq-security/islamic-state-makes-comeback-in-iraq-with- switch-to-guerrilla-tactics-idUSKBN1KE0MH [geraadpleegd op 04/03/2020] Reuters, Mortar attack kills three people in northern Iraq: police, 09/07/2019, https://www.reuters.com/article/us-iraq-security/mortar-attack-kills-three-people-in-northern-iraq-police- idUSKCN1U4127 [geraadpleegd op 04/03/2020]
Pagina 121 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
Reuters, Staff evacuated as rocket strikes near foreign oil firms in Iraq, 19/06/2019, https://www.reuters.com/article/us-iraq-energy-rocket/staff-evacuated-as-rocket-strikes-near-foreign-oil-firms- in-iraq-idUSKCN1TK09Y [geraadpleegd op 04/03/2020] Reuters, Unrest intensifies in Iraq as Iranian consulate and oil facility stormed, 07/09/2019, https://www.reuters.com/article/us-iraq-protests/unrest-intensifies-in-iraq-as-iranian-consulate-and-oil-facility- stormed-idUSKCN1LN1M9 [geraadpleegd op 04/03/2020] Reuters, Violence escalates in Iraq as government pushes to end protests, 27/01/2020, https://www.reuters.com/article/us-iraq-protests/violence-escalates-in-iraq-as-government-pushes-to-end- protests-idUSKBN1ZQ0XP?feedName=worldNews&feedType=RSS [geraadpleegd op 04/03/2020] Rudaw, Accusation of sectarian politics ‘media propaganda’: Kirkuk governor, 23/12/2019, https://www.rudaw.net/english/interview/23122019 [geraadpleegd op 04/03/2020] Rudaw, Decades-long unresolved land dispute pits Arabs against Kurds in Kirkuk, 14/05/2019, https://www.rudaw.net/english/kurdistan/140520192?keyword=ISIS [geraadpleegd op 04/03/2020] Rudaw, Iraqi counter- terror forces begin operation against Isis in northern mountains, 11/04/2019, https://www.rudaw.net/english/middleeast/iraq/110420191 [geraadpleegd op 04/03/2020] Rudaw, ISIS burns crop fields in Makhmour after farmers refuse to pay tax, 14/05/2019, https://www.rudaw.net/english/middleeast/iraq/140520191 [geraadpleegd op 04/03/2020] Rudaw, ISIS insurgents move freely in disputed territories Kirkuk : locals, 21/05/2019, https://www.rudaw.net/english/middleeast/iraq/21052019 [geraadpleegd op 04/03/2020] Rudaw, KDP given ‘green light’ to return to Kirkuk, 16/10/2019, https://www.rudaw.net/english/kurdistan/16102019 [geraadpleegd op 04/03/2020] Rudaw, Peshmerga denies Iraqi army unit entry to Kirkuk town, 27/01/2020, https://www.rudaw.net/english/middleeast/iraq/280120201 [geraadpleegd op 04/03/2020] Rudaw, Senior Peshmerga officer warns of PMF excesses in Diyala, 25/05/2019, https://www.rudaw.net/english/middleeast/iraq/25052019 [geraadpleegd op 04/03/2020] Rule of Law in Armed Conflicts (RULAC), International armed conflict in Iraq, 15/02/2018, http://www.rulac.org/browse/conflicts/international-armed-conflict-in-iraq [geraadpleegd op 04/03/2020] Rule of Law in Armed Conflicts (RULAC), Non-international armed conflict in Turkey, 29/01/2018, http://www.rulac.org/browse/conflicts/non-international-armed-conflict-in-turkey#collapse1accord [geraadpleegd op 04/03/2020]
Saleem, A. Z., Skelton, M. en van den Toorn, C., Security and governance in the disputed territories under a fractured GOI: the case of Northern Diyala. Conflict Research Programme Blog, 06/12/2018, http://eprints.lse.ac.uk/102014/ [geraadpleegd op 04/03/2020] Sanad for Peacebuilding and Social Inquiry, Conflict Fragility and Social Cohesion in Diyala Governorate: Khalis, Muqdadiya, Kifri, and Balad, 14/06/2018,https://static1.squarespace.com/static/5bbb4e4c29f2cc31b47ff50f/t/5c515fd5758d4639fb8908c7/15 48836894008/Diyala+Peace+Dynamics+Study+-+Final+Version.pdf [geraadpleegd op 04/03/2020] Sectarianism, Proxies & De-sectarianisation (SEPAD), The Contradictions Of Systemic Sectarianism In Iraq, 26/11/2019, https://www.sepad.org.uk/announcement/the-contradictions-of-systemic-sectarianism-in-iraq [geraadpleegd op 04/03/2020] Skelton M., Saleem Z.A., Iraq’s disputed internal boundaries after ISIS: heterogeneous actors vying for influence, 14/02/2019, http://eprints.lse.ac.uk/100100/ [geraadpleegd op 04/03/2020] Stockholm International Peace Research Institute (SIPRI), Governing ‘the ungoverned’: Suppressing the Islamic State’s insurgency in Iraq, 12/04/2019, https://www.sipri.org/commentary/blog/2019/governing-ungoverned- suppressing-islamic-states-insurgency-iraq [geraadpleegd op 04/03/2020] The Economist, Iraq and the Kurds: the other Jerusalem, 04/04/2007, https://www.economist.com/taxonomy/term/137?page=109 [geraadpleegd op 04/03/2020] The Economist, Two years of a disastrous referendum, Iraq’s Kurds are prospering, 15/06/2019, https://www.economist.com/middle-east-and-africa/2019/06/15/two-years-after-a-disastrous-referendum-iraqs- kurds-are-prospering [geraadpleegd op 04/03/2020] The Guardian, ‘Iraq is dying’: oil flows freely but corruption fuels growing anger, 27/08/2018, https://www.theguardian.com/world/2018/aug/27/iraq-is-dying-oil-corruption-protest-basra [geraadpleegd op 04/03/2020]
Pagina 122 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
The Guardian, Airstrikes kill 18 pro-Iran fighters in eastern Syria, 09/09/2019, https://www.theguardian.com/world/2019/sep/09/hezbollah-says-it-has-downed-israeli-drone-over-lebanon [geraadpleegd op 04/03/2020]
The Guardian, Iraq risks breakup as tribes take on Iran’s militias in ‘blood feud’, 30/11/2019, https://www.theguardian.com/world/2019/nov/30/iraq-risks-breakup-blood-fued-protests-iran-influence [geraadpleegd op 04/03/2020] The Guardian, Making of a martyr: how Qassem Suleimani was hunted down, 05/01/2020, https://www.theguardian.com/world/2020/jan/05/making-of-a-martyr-how-qassem-suleimani-was-hunted-down [geraadpleegd op 04/03/2020] The Independent, Iraq crisis: Isis declares its territories a new Islamic state with 'restoration of caliphate' in Middle East, 30/06/2014, http://www.independent.co.uk/news/world/middle-east/isis-declares-newislamic-state- in-middle-east-with-abu-bakr-al-baghdadi-as-emir-removing-iraq-and-9571374.html [geraadpleegd op 04/03/2020] The Independent, Iraq protests: Baghdad security forces firing tear gas grenades that shatter skulls, Amnesty warns, 31/10/2019, https://www.independent.co.uk/news/world/middle-east/iraq-protests-latest-military-gas- grenades-security-baghdad-death-toll-a9179791.html [geraadpleegd op 04/03/2020]
The Jerusalem Post, Turkey bombs Sinjar villages in Iraq where genocide survivors live, 06/11/2019, https://www.jpost.com/Middle-East/Turkey-bombs-Sinjar-villages-in-Iraq-where-genocide-survivors-live-606992 [geraadpleegd op 04/03/2020] The National, Iraq's tribal elders call for punishment for 'Nasiriyah massacre', 05/12/2019, https://www.thenational.ae/world/mena/iraq-s-tribal-elders-call-for-punishment-for-nasiriyah-massacre- 1.946985 [geraadpleegd op 04/03/2020] The National, Moqtada Al Sadr turns against Iraq’s uprising, 27/01/2020, https://www.thenational.ae/world/moqtada-al-sadr-turns-against-iraq-s-uprising-1.970384 [geraadpleegd op 04/03/2020] The New Humanitarian, Iraq’s Kirkuk: oil deals, ethnic divides, and Kurdish grievances, 26/09/2019, https://www.thenewhumanitarian.org/special-report/2019/09/26/Iraq-Kirkuk-Oil-ethnic-divides-Kurdish- grievances [geraadpleegd op 04/03/2020] The New York Times, A Shiite holiday turns into a test of Iranian power in Iraq, 22/10/2019, https://www.nytimes.com/2019/10/22/world/middleeast/iraq-iran-pilgrimage-shiite.html [geraadpleegd op 04/03/2020] The New York Times, In Strategic Iraqi City, a Week of Deadly Turmoil, 08/09/2018, https://www.nytimes.com/2018/09/08/world/middleeast/in-strategic-iraqi-city-a-week-of-deadly-turmoil.html [geraadpleegd op 04/03/2020] The New York Times, Iraq faces a new adversary: Crystal Meth, 14/09/2019, https://www.nytimes.com/2019/09/14/world/middleeast/iraq-drug-addiction-meth.html [geraadpleegd op 04/03/2020] The New York Times, ISIS is regaining strength in Iraq and Syria, 19/08/2019, https://www.nytimes.com/2019/08/19/us/politics/isis-iraq-syria.html [geraadpleegd op 04/03/2020] The New York Times, ISIS, weakened, finds news bombers: cows wearing explosive vests, 04/09/2019, https://www.nytimes.com/2019/09/04/world/middleeast/isis-iraq-cow-attack.html [geraadpleegd op 04/03/2020] The Swedish Institute of International Affairs, Challenges to the post- 2003 political order in Iraq, 01/07/2019, https://www.ui.se/butiken/uis-publikationer/ui-paper/2019/challenges-to-the-post-2003-political-order-in-iraq/ [geraadpleegd op 04/03/2020] The Telegraph, Thousands of Iraqis join protests despite cleric Moqtada Al-Sadr asking them to go home, 26/01/2020, https://www.telegraph.co.uk/news/2020/01/26/thousands-iraqis-join-protests-despite-cleric- moqtadr-al-sadr/ [geraadpleegd op 04/03/2020] The Washington Institute for Near East Policy, Exposing and Sanctioning Human Rights Violations by Iraqi Militias, 22/10/2019, https://www.washingtoninstitute.org/policy-analysis/view/exposing-and-sanctioning- human-rights-violations-by-iraqi-militias [geraadpleegd op 04/03/2020] The Washington Institute for Near East Policy, How Soleimani’s Killing Could Make a Stronger Iraq, 05/01/2020, https://www.washingtoninstitute.org/policy-analysis/view/how-soleimanis-killing-could-make-a-stronger-iraq [geraadpleegd op 04/03/2020]
Pagina 123 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
The Washington Institute for Near East Policy, Soleimani’s Popularity Is Largely Limited to Iran, 06/01/2020, https://www.washingtoninstitute.org/policy-analysis/view/soleimanis-popularity-is-largely-limited-to-iran [geraadpleegd op 04/03/2020] The Washington Institute, After arson in Kirkuk against Kurdish farmers, Kurdish parties remain divided, 31/05/2019, https://www.washingtoninstitute.org/fikraforum/view/after-arson-in-kirkuk-against-kurdish- farmers-kurdish-parties-remain-divide [geraadpleegd op 04/03/2020] The Washington Institute, Iran is losing Iraq’s tribes, 04/12/2019, https://www.washingtoninstitute.org/policy- analysis/view/iran-is-losing-iraqs-tribes [geraadpleegd op 04/03/2020] The Washington Institute, Iraqi Kurdistan chooses a new president, but internal rifts deepen, 30/05/2019, https://www.washingtoninstitute.org/policy-analysis/view/iraqi-kurdistan-chooses-a-new-president-but-internal- rifts-deepen [geraadpleegd op 04/03/2020] The Washington Post, Fear spreads among Iraqi protesters as government cracks down, keeps death toll secret, 11/11/2019, https://www.washingtonpost.com/world/middle_east/fear-spreads-among-iraqi-protesters-as- government-cracks-down-keeps-death-toll-secret/2019/11/11/be210a28-03f9-11ea-9118- 25d6bd37dfb1_story.html [geraadpleegd op 04/03/2020] TheNewArab (Al-Araby Al-Jadeed), Iraqi protesters resist violent crackdown as UN boosts mediation efforts, 13/11/2019, https://www.alaraby.co.uk/english/news/2019/11/12/iraqi-protesters-face-crackdown-as-un- boosts-mediation-efforts [geraadpleegd op 04/03/2020] TheNewArab (Al-Araby Al-Jadeed), Rockets strike Iraq's Ain al-Asad base hosting US troops, 04/12/2019, https://www.alaraby.co.uk/english/news/2019/12/4/rockets-strike-western-iraq-base-hosting-us-troops [geraadpleegd op 04/03/2020] TheNewArab (Al-Araby Al-Jadeed), The Iraq Report: The prime minister falls but the system remains, 03/12/2019, https://www.alaraby.co.uk/english/indepth/2019/12/3/iraqs-prime-minister-falls-but-the-system- remains [geraadpleegd op 04/03/2020] TheNewArab (Al-Araby Al-Jadeed), Top Iraq cleric Sistani urges cabinet change after bloody 'protester massacre', 29/11/2019, https://www.alaraby.co.uk/english/news/2019/11/29/iraq-cleric-sistani-urges-cabinet-change- after-protester-massacre [geraadpleegd op 04/03/2020] U.S. Department of State (USDOS), 2018 Report on International Religious Freedom: Iraq, 21/06/2019, https://www.ecoi.net/en/document/2011175.html [geraadpleegd op 04/03/2020] U.S. Department of State (USDOS), Country Report on Human Rights Practices 2018 - Iraq, 13/03/2019, https://www.ecoi.net/en/document/2004254.html [geraadpleegd op 04/03/2020] United Nations (UN) IRAQ, Briefing to the Security Council by SRSG for Iraq Ján Kubiš New York, 30 May 2018 [AS DELIVERED], 30/05/2018, https://www.uniraq.org/index.php?option=com_k2&view=item&id=9145:briefing- to-the-security-council-by-srsg-for-iraq-jan-kubis-new-york-30-may-2018-as-delivered&Itemid=712&lang=en [geraadpleegd op 04/03/2020] United Nations (UN) IRAQ, Civilian Casualties, zd, http://www.uniraq.org/index.php?option=com_k2&view=itemlist&layout=category&task=category&id=159&Item id=633&lang=en [geraadpleegd op 04/03/2020] United Nations (UN) Security Council, Implementation of resolution 2470 (2019) Report of the Secretary-General, S/2019/903, 22/11/2019, http://www.uniraq.org/images/SGReports/S_2019_903_E.pdf [geraadpleegd op 04/03/2020] United Nations (UN) Security Council, Implementation of resolution 2470 (2019) Report of the Secretary-General, S/2019/660, 05/08/2019, https://undocs.org/en/S/2019/660 [geraadpleegd op 04/03/2020] United Nations Assistance Mission for Iraq (UNAMI) /Office of the United Nations High Commissioner for Human Rights (OHCHR-HCDH), Report on the Protection of Civilians in the Non International Armed Conflict in Iraq: 5 June – 5 July 2014, 18/07/2014, http://www.ohchr.org/Documents/Countries/IQ/UNAMI_OHCHR_POC%20Report_FINAL_18July2014A.pdf [geraadpleegd op 04/03/2020] United Nations Assistance Mission for Iraq (UNAMI), Amid ongoing protests and violence, UN urges stepped up efforts to break political deadlock, 30/01/2020, http://uniraq.org/index.php?option=com_k2&view=item&id=12314:amid-ongoing-protests-and-violence-un- urges-stepped-up-efforts-to-break-political-deadlock&Itemid=605&lang=en&fbclid=IwAR1MyNkOu3FOW0TO6t- cKdVy6NkPyuFYvIl45_4caacY9Vh1fbsO0rsLhNY [geraadpleegd op 04/03/2020] United Nations Assistance Mission for Iraq (UNAMI), Briefing to the Security Council by Jeanine Hennis- Plasschaert 3 December 2019, 03/12/2019,
Pagina 124 van 125
CG – 825 N
IRAK. Veiligheidssituatie in Centraal- en Zuid-Irak 20 maart 2020
https://www.uniraq.org/index.php?Itemid=712&id=12114%3Abriefing-to-the-security-council-by-jeanine- hennis-plasschaert-3-december-2019&lang=en&option=com_k2&view=item [geraadpleegd op 04/03/2020] United Nations Assistance Mission for Iraq (UNAMI), Demonstrations in Iraq, 1-9 October 2019, 22/10/2019, https://www.ecoi.net/en/file/local/2019889/UNAMI_Special_Report_on_Demonstrations_in_Iraq_22_October_20 19.pdf [geraadpleegd op 04/03/2020] United Nations Assistance Mission for Iraq (UNAMI), Demonstrations in Iraq: update, 25 October – 4 November , 05/11/2019, https://www.ecoi.net/en/file/local/2019890/2nd_UNAMI_Special_Report_on_Human_Rights_in_Iraq_Demonstrat ions_5_November_2019.pdf [geraadpleegd op 04/03/2020] United Nations Assistance Mission for Iraq (UNAMI), Demonstrations in Iraq – 2nd update, 5 November - 9 December 2019, 11/12/2019, https://reliefweb.int/report/iraq/human-rights-special-report-demonstrations-iraq- 2nd-update-5-november-9-december-2019 [geraadpleegd op 04/03/2020]
UN High Commissioner for Refugees (UNHCR), Iraq: Country of Origin Information on Access and Residency Requirements in Iraq: Ability of Persons Origination from Formerly ISIS-Held or Conflict-Affected Areas to Legally Access and Remain in Proposed Areas of Relocation (Update I), 06/11/2019, https://www.refworld.org/docid/5dc04ef74.html [geraadpleegd op 04/03/2020]
United Nations High Commissioner for Refugees (UNHCR), International Protection Considerations with Regard to People Fleeing the Republic of Iraq, 12/11/2019, https://www.ecoi.net/en/file/local/2007789/5cc9b20c4.pdf [geraadpleegd op 04/03/2020] United Nations Office for the Coordination of Humanitarian Affairs (OCHA), UN expresses concern over return of IDPs from Ninewa to al-Anbar, Kirkuk and Salah al Din governorates, 02/09/2019, https://reliefweb.int/report/iraq/united-nations-expresses-concern-over-return-idps-ninewa-alanbar-kirkuk-and- salah-al-din [geraadpleegd op 04/03/2020] United States Congressional Research Service (US CRS), Blanchard Ch. M., Iraq: Issues in the 115th Congress, 04/10/2018, https://fas.org/sgp/crs/mideast/R45096.pdf [geraadpleegd op 04/03/2020] Washington Post, As Iraq’s Shiite Militias Expand Their Reach, Concerns about an ISIS Revival Grow, 09/01/2019, https://www.washingtonpost.com/world/as-iraqs-shiite-militias-expand-their-reach-concerns-about- an-isis-revival-grow/2019/01/09/52da575e-eda9-11e8-8b47-bd0975fd6199_story.html [geraadpleegd op 04/03/2020] WVTF Radio, We've been fighting over what to call ISIS since it started, 16/11/2015, https://www.wvtf.org/post/weve-been-fighting-over-what-call-isis-it-started#stream/0 [geraadpleegd op 04/03/2020]
Xinhua, 9 IS militants killed in security operation, U.S.-led coalition airstrike in Iraq, 09/09/2019, http://www.xinhuanet.com/english/2019-09/09/c_138378856.htm [geraadpleegd op 04/03/2020]
Pagina 125 van 125
CG – 825 N