Zał ącznik do U C H W A Ł Y Nr VII/48/2011 Rady Gminy z dnia 25 maja 2011 r.

PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI

NA LATA 2011 – 2018

1 1. Wprowadzenie...... 3 2. Charakterystyka miejscowo ści...... 6 2.1. Poło żenie, przynale żno ść administracyjna, powierzchnia, liczba ludno ści...... 6 2.2. Rys historyczny...... 9 2.2.1. Historia miejscowo ści Hostynne...... 9 2.2.2. Hostynne w archeologii...... 11 2.2.3. Rys historyczny /szkolnictwo/...... 11 2.2.4. Rys historyczny /obiekty infrastruktury/...... 11 2.2.5 Rys historyczny / obiekty religijne/...... 12 2.3. Struktura przestrzenna miejscowo ści...... 14 2.4. Opis obszaru o szczególnym znaczeniu dla zaspokojenia potrzeb mieszka ńców, sprzyjaj ącego nawi ązaniu kontaktów społecznych, ze wzgl ędu na poło żenie oraz cechy funkcjonalno-przestrzenne...... 16 3. Inwentaryzacja zasobów...... 17 3.1. Środowisko przyrodnicze...... 17 3.1.1. Walory krajobrazu...... 17 3.1.2. Walory klimatu...... 18 3.1.3. Walory szaty ro ślinnej...... 18 3.1.4. Fauna...... 18 3.1.5. Gleby...... 18 3.2. Dziedzictwo kulturowe...... 19 3.2.1. Atrakcyjno ść turystyczna...... 25 3.3. Infrastruktura społeczna...... 26 3.4. Infrastruktura techniczna...... 31 3.5. Gospodarka i rolnictwo...... 35 3.5.1. Gospodarka...... 35 3.5.2. Rolnictwo...... 35 3.6. Kapitał społeczny i ludzki...... 36 3.7. Inne zasoby kulturalne...... 37 3.8. Inne informacje...... 38 4. Analiza SWOT Mocnych i słabych stron, szans i zagro żeń...... 39 4.1. Mocne strony...... 39 4.2. Słabe strony...... 39 4.3. Szanse dla wsi...... 40 4.4. Zagro żenia dla wsi...... 40 5. Planowane zadania inwestycyjne i przedsi ęwzi ęcia aktywizuj ących społeczno ść lokaln ą.41 6. Wdro żenie i monitorowanie planu...... 46

2 1. Wprowadzenie

Rozwój i odnowa obszarów wiejskich stanowi kluczowe wyzwanie dla Polski w okresie integracji z Uni ą Europejsk ą. Zasadniczym celem jest wzmocnienie działa ń słu żą cych zmniejszaniu dysproporcji i ró żnic w poziomie rozwoju obszarów wiejskich w stosunku do terenów miejskich. Plan Odnowy Miejscowo ści jest jednym z najwa żniejszych elementów odnowy wsi, jej rozwoju oraz poprawy warunków pracy i życia mieszka ńców. Sporz ądzenie i uchwalenie takiego dokumentu stanowi niezbędny warunek przy aplikowaniu o środki finansowe w ramach „Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007 – 2013” działanie „Odnowa i rozwój wsi”. Celem działania „Odnowa i rozwój wsi” jest poprawa jako ści życia na obszarach wiejskich poprzez zaspokojenie potrzeb społecznych i kulturalnych mieszka ńców wsi oraz promowanie obszarów wiejskich. Działanie umo żliwi rozwój to żsamo ści społeczno ści wiejskiej, zachowanie dziedzictwa kulturowego i specyfiki obszarów wiejskich oraz wpłynie na wzrost ich atrakcyjno ści turystycznej i inwestycyjnej. w ramach działania pomoc ą finansow ą zostan ą obj ęte projekty dotycz ące: • budowy, przebudowy, remontu lub wyposa żenia obiektów: a. pełni ących funkcje publiczne, społeczno – kulturalne, rekreacyjne i sportowe; b. słu żą cych promocji obszarów wiejskich, w tym propagowaniu i zachowaniu dziedzictwa historycznego, tradycji, sztuki oraz kultury; • kształtowania obszaru przestrzeni publicznej; • budowy, remontu lub przebudowy infrastruktury zwi ązanej z rozwojem funkcji turystycznych, sportowych lub społeczno – kulturalnych; • zakupu obiektów charakterystycznych dla tradycji budownictwa w danym regionie, w tym budynków b ędących zabytkami, z przeznaczeniem na cele publiczne; • odnawiania, eksponowania lub konserwacji lokalnych pomników historycznych, budynków b ędących zabytkami lub miejsc pami ęci; • kultywowania tradycji społeczno ści lokalnej oraz tradycyjnych zawodów. Uwarunkowania Planu Odnowy Miejscowo ści polegaj ą na tym, że ma on zdecentralizowany, lokalny charakter, obejmuje ograniczony teren jednej miejscowo ści i przygotowywany jest (przy udziale przedstawicieli gminy) z inicjatywy i przez mieszka ńców miejscowo ści. Specyfika planu polega na tym, że jest on ukierunkowany na zagadnienia cywilizacyjno – kulturowe, koncentruje si ę na prostych, lokalnych przedsi ęwzi ęciach, które prowadzi ć maj ą do poprawy standardu i jako ści życia mieszka ńców. Ma mniej pro- gospodarczy, a bardziej pro-społeczny i pro-kulturowy charakter. Dzi ęki temu mo że stanowi ć doskonałe uzupełnienie strategii rozwoju całej gminy, która zazwyczaj koncentruje si ę na zagadnieniach infrastrukturalnych i gospodarczych.

3 Celem planu jest podtrzymanie lub odtworzenie atrakcyjno ści wsi jako miejsca zamieszkania i zaplanowanie oraz przeprowadzenie tego w sposób dost ępny, oczekiwany i popierany oraz wykonalny dla lokalnej społeczno ści. Jest to szczególnie wa żne w dzisiejszej sytuacji, gdy miasta oferuj ą konkurencyjn ą alternatyw ę zamieszkania, a rolnictwo traci sw ą atrakcyjno ść jako źródło utrzymania, co prowadzi m.in. do migracji młodych ludzi, szczególnie tych lepiej wykształconych ze wsi do miasta. Idea odnowy wsi wyrasta z przekonania, że odnowiona, doinwestowana i o żywiona kulturowo wie ś odzyska swoj ą atrakcyjno ść jako miejsce zamieszkania, zapewni swoim mieszka ńcom godziwy standard i jako ść życia oraz zdoła zatrzyma ć młodzie ż na miejscu. Nie jako „mini-miasto”, wysoko zurbanizowana i konkuruj ąca z o środkami miejskimi bogactwem oferty, ale wła śnie jako „nowa wie ś”, nowoczesna, lecz ceni ąca i zachowuj ąca swój wiejski charakter i kulturow ą specyfik ę. Plan Odnowy ma wi ęc charakter „planu małych kroków”, ale w kierunku wielkich celów. Małych kroków, które podejmowane przez mieszka ńców przy finansowym i organizacyjnym wsparciu gminy doprowadzi ć maj ą do trwałej poprawy miejscowych warunków życia. Korzy ści wynikaj ące z posiadania Planu Odnowy Miejscowo ści: plan umo żliwia efektywne gospodarowanie zasobami takimi jak środowisko, ludzie, infrastruktura i środki finansowe; • zapisanie tego procesu w formie dokumentu umo żliwia stał ą ocen ę post ępów i korygowanie • bł ędów przez wszystkich członków społeczno ści lokalnej; • dokument umo żliwia zaanga żowanie władz lokalnych oraz mieszka ńców w planowanie swojej przyszło ści; • uwzgl ędnienie ró żnych opinii, pomysłów i koncepcji cz ęsto wymaga porozumienia. Osi ągni ęte porozumienie, na drodze otwartej dyskusji, pozwala na wypracowanie strategii, z któr ą b ędzie identyfikowała si ę społeczno ść lokalna; • tworzenie Planu Odnowy sprzyja realistycznej ocenie mocnych i słabych stron miejscowo ści, a przez to przyjrzenie si ę mo żliwo ściom oraz potencjalnym problemom, które mog ą si ę pojawi ć w przyszło ści. W ten sposób mo żna unikn ąć wielu trudno ści. Plan Odnowy Miejscowo ści Hostynne obejmuje swoim zasi ęgiem obszar tej miejscowo ści. Niniejsze opracowanie zawiera charakterystyk ę miejscowo ści, inwentaryzacj ę zasobów słu żą cą uj ęciu stanu rzeczywistego, analiz ę SWOT, czyli mocne i słabe strony miejscowo ści, planowane kierunki rozwoju, przedsi ęwzi ęcia wraz z szacunkowym kosztorysem i harmonogramem działa ń. Plan Odnowy Miejscowo ści Hostynne to dokument, który okre śla strategi ę działa ń w sferze społeczno – gospodarczej na lata 2011 – 2018. Niniejszy plan jest planem otwartym

4 stwarzaj ącym mo żliwo ść aktualizacji w zale żno ści od potrzeb społecznych i uwarunkowa ń finansowych. Oznacza to, że mog ą by ć dopisywane nowe zadania, a tak że to, że mo że zmieni ć si ę kolejno ść ich realizacji w zale żno ści od uruchomienia i dost ępu do funduszy UE. Projekt wprowadzonych do planu zada ń powstał w oparciu o wytyczne środowiska lokalnego i konsultacje społeczne. Podstaw ą tworzenia Planu Odnowy Miejscowo ści Hostynne jest zdanie sobie sprawy z lokalnych zasobów i potencjałów, zmobilizowanie ich, zainwestowanie w rozwój i stworzenie systemu działań partnerskich tak, aby uzyska ć efekt przyrastania inicjatyw i kumulowania si ę ich skutków.

5 2. Charakterystyka miejscowo ści

2.1. Poło żenie, przynale żno ść administracyjna, powierzchnia, liczba ludno ści Miejscowo ść Hostynne poło żona jest w południowo – wschodniej cz ęś ci województwa lubelskiego, w powiecie hrubieszowskim, w zachodniej cz ęś ci Gminy Werbkowice, w obr ębie Kotliny Hrubieszowskiej. le ży w północno – zachodniej cz ęś ci Kotliny Hrubieszowskiej, która wchodzi w skład Wy żyny Zachodnio – Woły ńskiej oraz w niewielkiej cz ęś ci (cz ęść północno – zachodnia) w obszarze Działów Grabowieckich, wchodz ących w skład Wy żyny Lubelskiej. Według regionalizacji fizyczno – geograficznej poło żona jest w obr ębie nast ępuj ących jednostek: • Wy żyna Woły ńsko – Podolska, • Wy żyna Zachodnio Woły ńska, • Kotlina Hrubieszowska, • Wy żyna Wschodniomałopolska, • Wy żyna Lubelska, • Działy Grabowieckie. Miejscowo ść Hostynne le ży w odległo ści 18,8 km od miasta powiatowego Hrubieszowa, w sąsiedztwie z miejscowo ściami: Hostynne – Kolonia, , Peresołowice, Werbkowice, , Łotów.

Rys. 1. Gmina Werbkowice na tle województwa lubelskiego i powiatu hrubieszowskiego

6 Rys. 2. Miejscowo ść Hostynne na tle gminy Werbkowice

7 Rys. 3. Hostynne - "Mapka z lotu ptaka"

Powierzchnia gminy Werbkowice zajmuje 18,826 ha (miejscowo ść Hostynne 613,6813 ha), w tym u żytki rolne stanowi ą 828,67 ha, natomiast lasy 92,52 ha. Gmin ę Werbkowice tworzy 28 sołectw, w tym sołectwo Hostynne. Jest ona gmin ą rolniczo – przemysłow ą z nastawieniem na przemysł rolno – spo żywczy. Gmin ę Werbkowice na koniec 2010 roku zamieszkiwało 10 405 osoby w tym 5 138 męż czyzn i 5 267 kobiet (15,21 % populacji powiatu hrubieszowskiego) . Miejscowo ść Hostynne pod wzgl ędem demograficznym plasuje si ę na 12 miejscu w gminie Werbkowice z liczb ą ludno ści 329 osób (stan na dzie ń 31.12.2010 r.) w strukturze wielko ściowej sołectw na terenie Gminy Werbkowice wpisuje si ę w grup ę sołectw du żych – powy żej 200 – 18 miejscowo ści (w tym Hostynne).

Wiek Kobiety Męż czy źni Razem DO 18 LAT 35 39 74 19-60 LAT 128 114 242 POW. 60 LAT 13 0 13 OGÓŁEM 176 153 329

8 2.2. Rys historyczny

2.2.1. Historia miejscowo ści Hostynne Pierwsza wzmianka o miejscowo ści pochodzi z roku 1394, kiedy Hostynne weszło w skład nowo utworzonej parafii łaci ńskiej w Grabowcu. Od roku 1400 wie ś była w posiadaniu szlachty, cho ć nazwisko wła ściciela jest nieznane. W połowie XV wieku wła ścicielem tych ziem był Junosza z Hostynnego, notowany w latach 1448-49 w bełskim sądzie ziemskim. Był on jeszcze wła ścicielem Hostynnego w roku 1464, a w poł. XV wieku razem z Janem Uhrynowskim, Janem Honiaty ńskim oraz Mikołajem Stomporem z Malic ufundował ko ściół w Malicach. Nast ępnym wła ścicielem wsi po roku 1469 był Michał z Hostynnego, o żeniony z Małgorzat ą, córk ą Jana Szwaba z Typina. Małgorzata wniosła w posagu swemu m ęż owi 60 grzywien, które on ubezpieczył na połowie dóbr Hostynnego oraz na połowie dworu, folwarku i tamtejszej stadniny. Michał był wła ścicielem Hostynnego jeszcze w roku 1487. Według rejestru poborowego w 1472 roku było tu 12 łanów użytków, 2 karczmy, cerkiew oraz jeden słu żka. W ko ńcu XV wieku wyst ępował jeszcze jeden wła ściciel - Andrzej Sulensky z Hostynnego. W 1531 roku notowano w Hostynnym młyn o 1 kole (by ć mo że to jest ten sam młyn, który w 1472 roku został zaliczony do Łotowa). W roku 1578 wie ś razem z Łotowem nale żała do Bartłomieja Udryckiego i obie liczyły 5 łanów u żytków, 6 zagrodników z ziemi ą, 4 komorników i 1 szewca. Na pocz ątku XVII wieku wła ścicielem wsi był Krzysztof Pogroszowski, notowany w 1606 roku. W 1664 roku Hostynne nale żało do Andrzeja Wi śniowskiego, żonatego z Zofi ą Świrsk ą. Wi śniowski zmarł mi ędzy 1665 a 1668 rokiem, a wdowa po nim wyszła za Jana Karola Romanowskiego. Wi śniowski obok Hostynnego posiadał tak że , Werbkowice, Łotów, Konopne i Kotorów. W rejestrze poborowym z 1677 roku wła ścicielem wsi był Mikołaj Firlej. W 1723 roku wie ś przeszła we władanie Piotra Brodowskiego, cze śnika buskiego, zapewne m ęż a Joanny Firlej, a w 1732 roku kupił ją Karol Sapieha herbu Lis, żonaty z Ann ą Noskowsk ą. Nast ępnie wie ś przej ą jego bratanek Michał Jerzy (1670-1737), pisarz polny litewski, żonaty z Ludwik ą z Wielopolskich. Zmarł jednak nie pozostawiwszy dziedzica, bowiem jego syn Kazimierz zmarł w młodym wieku. Wówczas dobra ponownie obj ął zapewne Karol Sapieha, wojewoda brzeski, notowany jej wła ścicielem w 1767 roku. Jednak i on zmarł bezpotomnie w 1768 roku. Prawdopodobnie wówczas wie ś przej ął Franciszek Kunicki herbu Bo ńcza, notowany jej wła ścicielem w 1773 roku. Od tego ostatniego w 1794 roku Hostynne kupił Jan Suffczy ński herbu Szeliga, po którym w 1819 roku odziedziczył Franciszek Suffczy ński, poseł na sejm Królestwa Polskiego z powiatu hrubieszowskiego. W 1843 roku dobra te w połowie odziedziczył po ojcu, a w połowie kupił od brata Juliana – Kacper Suffczy ński. Przypuszczalnie Jan Suffczy ński pod koniec XVIII wieku wybudował w Hostynnem wielki klasycystyczny dwór. Była to budowla dziewi ęcioosiowa, dwukondygnacyjna, bez podmurówki, wzniesiona na rzucie prostok ąta,

9 przykryta wysokim łamanym dachem gontowym. W roku 1833 wybudowano przy folwarku magazyn gromadzki.

Rys.3. Dwór wbudowany pod koniec XVIII w. przez Jan Suffczy ński, zniszczony w 1915 r.

Na pocz ątku XIX wieku Hostynne było średniej wielko ści wsi ą. Spis z 1827 roku notował j ą w powiecie hrubieszowskim i parafii Grabowiec a liczyła wówczas 66 domostw i 592 mieszka ńców. Cztery lata pó źniej, w czerwcu 1831 roku, powsta ńcy z korpusu generała Wojciecha Chrzanowskiego przeprowadzili we wsi rekwizycj ę żywno ści. Nie wpłyn ęło to rzecz jasna, w sposób istotny, na rozwój ani upadek wsi, która zreszt ą niewiele rozwin ęła si ę w ci ągu 40 lat. W 1866 roku wie ś liczyła 67 domów i 957 mórg gruntu, natomiast dobra Hostynne, do których nale żały folwarki Hostynne i Łotów oraz obie wsie liczyły 1722 morgi, w tym gruntów ornych i ogrodów 1062 morgi, ł ąk 132 morgi, lasu 473 morgi oraz 55 mórg nieu żytków i placów. We wsi istniała karczma drewniana, która spłon ęła podczas I wojny światowej. Na przełomie XIX i XX wieku dobra Hostynne nale żały nadal do Kacpra Suffczy ńskiego. Ten jednak nie maj ąc potomstwa, zaadoptował Adama Mariana Komorowskiego herbu Korczak (1861 - ok. 1937) i zapisał jemu dobra Hostynne. Adam Marian Komorowski był ostatnim wła ścicielem maj ątku, który w krótkim czasie praktycznie przestał istnie ć. Do jego upadku głównie przyczyniły si ę najazdy wojenne. W 1915 roku klasycystyczny dwór został spalony wraz z cał ą niemal wsi ą przez wycofuj ące si ę wojska rosyjskie. Resztówk ę kupił Szymon Karczewski. W 1919 roku, w wyniku parcelacji maj ątku, w zachodniej cz ęś ci wsi powstała Kolonia - Hostynne. W 1946 roku dobra Karczewskiego przej ęto na Skarb Pa ństwa i rozparcelowano. Nieocenion ą rol ę w rozbudowie miejscowo ści spełnił utworzony w 1957 roku w Hostynnem Zakład Budowlany produkuj ący pustaki żużlowo-betonowe. Zakład istniał do 1963 roku, a zatrudnienie w nim znalazły 2 osoby. Obok rolnictwa rozwijały si ę tak że drobne zaj ęcia rzemie ślnicze: kowalstwo (4 ku źnie),

10 tkactwo, murarstwo, stolarstwo, kołodziejstwo oraz handel. Bardzo wa żną inwestycj ą była elektryfikacja wsi w 1965 roku. W latach 1955-1972 Hostynne było siedzib ą Gromadzkiej Rady Narodowej. W 2001 roku wie ś liczyła 213 domów i 833 mieszka ńców, a pod koniec 2006 roku 761 mieszka ńców.

2.2.2. Hostynne w archeologii

Podczas bada ń powierzchniowych prowadzonych w ramach Archeologicznego Zdj ęcia Polski (AZP) na terenie miejscowo ści odkryto 17 stanowisk (punktów osadniczych). Pierwsze ślady pobytu człowieka pochodz ą z wczesnego neolitu i zwi ązane s ą z kultur ą ceramiki wst ęgowej rytej (5500-5200 r. p.Chr.). Odkryto tu sk ąpe ślady w postaci pojedynczych fragmentów ceramiki charakterystycznych dla tej kultury. Znacznie młodsze chronologicznie s ą dwa fragmenty kamiennych toporków, które zapewne nale żały do ludno ści kultury ceramiki sznurowej (2900-2200 r. p.Chr.). Na kilku stanowiskach znaleziono ceramik ę kultury trzcinieckiej (1600-1200 r. p.Chr.) oraz do ść liczne materiały kultury łu życkiej datowanej na 1200-400 r. p.Chr. Znalezione materiały podobnie jak poprzednie pochodz ą z bada ń powierzchniowych AZP. Z Hostynnego znane s ą tak że fragmenty ceramiki z okresu rzymskiego (I – V w.). Liczniejsze ślady osadnictwa w postaci fragmentów naczy ń glinianych zwi ązane s ą z okresem wczesno średniowiecznym i datowane są na X-XIII wiek.

2.2.3. Rys historyczny /szkolnictwo/ Zapewne na pocz. XX wieku powstała we wsi 2-klasowa szkoła rosyjska, w której w 1904 roku uczył Gawryło Kiriuszyn, a w 1914 roku Łucja Kusyk i Aleksy Samusik. W 1918 roku powstała we wsi polska szkoła, która mie ściła si ę w budynkach prywatnych. Po utworzeniu Kolonii Hostynne w 1919 roku wybudowano szkoł ę na jej terenie. W okresie okupacji hitlerowskiej utworzono we wsi szkoł ę ukrai ńsk ą.

2.2.4. Rys historyczny /obiekty infrastruktury/

Sklep spo żywczy /handel/ W latach 1929-1930 wybudowano we wsi murowany, pi ętrowy budynek z przeznaczeniem na sklep w cz ęś ci parterowej oraz siedzib ę Kasy Stefczyka na pi ętrze. Podczas okupacji Niemcy przenie śli Kas ę Stefczyka z Hostynnego do Werbkowic. Lata

11 1935-1938 to okres rozwoju handlu - powstały i funkcjonowały w miejscowo ści 3 sklepy żydowskie. Po wyzwoleniu pozostał tylko jeden sklep, który w 1949 roku przej ęła Gminna Spółdzielnia z Werbkowic i prowadziła tu handel do 1991 roku. W nast ępnych latach powstały sklepy prywatne.

Rys. 4. Budynek byłego sklepu z pierwszej poł. XX wieku. Komunikacja W latach 1935-1938 wybudowano we wsi utwardzon ą drog ę, jako odcinek traktu Zamo ść -Hrubieszów. Uruchomio no wówczas lini ę autobusow ą Zamo ść - Hrubieszów z dwoma kursami dziennie.

2.2.5 Rys historyczny / obiekty religijne/

 1472 – notacje cerkwi w rejestrze poborowym;  XV w. - przypuszczalnie zniszczenie cerkwi podczas jednego z najazdów tatarskich;  1732 - Michał Sapieha ufundował drewnian ą cerkiew unick ą p. w. św. Jerzego, parochem (proboszczem grekokatolickim) hosty ńskim został ks. Jan Skibnicki;  1760 - cerkiew drewniana nale żała do dekanatu hrubieszowskiego;  1840 - w skład parafii wchodziły tylko dwie wsie: Hostynne i Łotów, a liczyła wówczas 708 parafian;  1872 - parafia unicka liczyła 858 wiernych;

12  1875 – paroch Mikołaj Wojnowski przyj ął prawosławie;  1875 – zamiana cerkwi unickiej na prawosławn ą;  1889 – 1890 - w miejsce drewnianej cerkwi, wybudowano murowan ą świ ątyni ę na planie krzy ża równoramiennego, według projektu Wiktora Iwanowicza Syczugowa;  30 XI 1890 - konsekracji świ ątyni dokonał Joann Hoszowski, protojerej katedry chełmskiej  1894 - duchownym prawosławnym był Michał Wigura;  1919 – 1936 – w okresie mi ędzywojennym istniała nadal parafia prawosławna, przy której posług ę duchow ą pełnił Jan Kotorowicz;  1946 - po wyje ździe mieszka ńców narodowo ści ukrai ńskiej cerkiew stała nieczynna, do tego czasu cmentarz był u żytkowany przez prawosławnych;  1947 - rekoncyliowano cerkiew na ko ściół rzymskokatolicki p.w. Apostołów Szymona i Judy Tadeusza jako filialny parafii Werbkowice;  1964 - zmieniono kopuł ę ze stylu cerkiewnego na sto żek o śmiok ątny;  1965 - utworzono Samodzielny O środek Duszpasterski, a funkcj ę kapłana pełnił ks. Czesław Biziorek, który zamieszkał w Hostynnem, ale nominalnie był wikarym werbkowickim;  1967-1969 - budowa plebani;  30 XI 1975 – dekretem biskupa lubelskiego Bolesława Pylaka została utworzona parafia rzymskokatolicka, której pierwszym proboszczem został ks. Czesław Biziorek;  1991 - funkcj ę proboszcza rozpocz ął ks. Stanisław Kołodziejczyk, wznowiono użytkowanie cmentarza;

13 Rys. 5. Ko ściół Parafialny p.w. Św. Jana Chrzciciela

2.3. Struktura przestrzenna miejscowo ści

Tereny wsi Hostynne przynale żą , tak jak cała gmina, do makroregionu pod nazw ą Zamojszczyzna i to z jej, burzliw ą histori ą jest zwi ązany układ przestrzenny miejscowo ści. Zniszczenia wojenne, przesiedlenia, eksterminacja ludno ści polskiej ze strony okupanta niemieckiego, a tak że nieustaj ące walki ludno ści polskiej z ukrai ńsk ą, nacjonalizacja w okresie powojennym sprawiły, że wie ś po cz ęś ci straciła swój „kresowy” charakter. Wiele charakterystycznych zabudowa ń uległo nieodwracalnym zniszczeniom, a na ich miejsce powstał nieład urbanistyczny. Wyst ępuje typ siedlisk z zabudow ą wolno stoj ącą wokół podwórza zakre ślonego zazwyczaj w prostok ąt, zwrócony szczytem do drogi przez wie ś, niezale żnie czy ustawienie domu mieszkalnego jest szczytowe czy kalenicowe. Oba rozwi ązania wyst ępuj ą w Hostynnem z przewag ą ustawienia kalenicowego i z przysuni ęciem domu mieszkalnego do drogi. Wi ększo ść budynków powstałych w II połowie XX w. charakteryzuje si ę budow ą jednokondygnacyjn ą wykonan ą przewa żnie z popularnego pustaka, z elewacj ą tynkow ą o dwuspadowych dachach i niskim k ącie nachylenia, krytych przewa żnie eternitem, blach ą. Budynki gospodarcze wolno stoj ące, ustawione kalenicowo, wokół prostok ątnego podwórza. Domy mieszkalne maj ą ró żne gabaryty. W nielicznych przypadkach ł ączone s ą z zabudow ą inwentarsk ą, na któr ą składa si ę kilka oddzielnych budynków gospodarskich ustawionych w czworobok wokół podwórza, najcz ęś ciej ze stodoł ą

14 na tylnym, krótszym boku działki. Brak jest pełnych zagród z zabytkow ą zabudow ą drewnian ą charakteryzuj ącą si ę poszyciem dachowym zwanym "strzech ą", wyst ępuje tylko kilka pojedynczych domów z przełomu XIX i XX w., pokrytych strzech ą lub drewnian ą dachówk ą, parterowych z małymi, z zasady 4 otworami okiennymi, 2 izbowymi o konstrukcji budowlanej drewnianej b ądź trzcinowo–glinianej. Bardzo charakterystyczne jest tak że wznoszenie przy skromnych drewnianych domach okazałych, nowszych, murowanych stodół, usytuowanych na tyłach siedlisk. Podwórka otaczane s ą zazwyczaj płotami siatkowymi b ądź drewnianymi sztachetowymi, które coraz cz ęś ciej wypierane s ą przez te pierwsze. Na obszarze gminy brak jest charakterystycznego budownictwa wiejskiego, które jeszcze do niedawna dominowało na omawianym terenie. Ostatnie kilkana ście lat przyniosło wyparcie drewnianej architektury ludowej, na rzecz murowanych, bezstylowych domów. Pomimo wyst ępuj ącej dysharmonii budowlanej zwi ązanej czy to z zawirowaniami historycznymi, czy te ż z panuj ącym nieskalanym stylem budownictwa nowo żytnego wie ś zachowała swój układ przestrzenny oparty na planie ulicówki, pomimo ubytków w zabudowie i wprowadzenia współczesnych, dysharmonizuj ących budynków. Obr ęb miejscowo ści charakteryzuje si ę płask ą rze źbą terenu . Z drog ą krajow ą nr 74 powi ązana jest dominanta przestrzenna miejscowo ści (dominanta płaska), której układ przestrzenny mo żna okre śli ć jako „liniowy”. Widoczne jest nasilenie zabudowy w obr ębie dróg zawieraj ących najwi ększe skupisko mieszkaniowe w miejscowo ści. Pomi ędzy drogami 111 293 L, 111 292 L, 111 324 L i przecinaj ących je drog ą krajow ą K-74 usytuowany jest ko ściół i tu ż przy drodze krajowej świetlica wiejska – które s ą wyznacznikami dominanty przestrzennej wysoko ściowej, Opis obiektów dominanty przestrzennej tj. świetlicy i ko ścioła znajduje si ę w rozdziale 3.3. Infrastruktura społeczna.

15 2.4. Opis obszaru o szczególnym znaczeniu dla zaspokojenia potrzeb mieszka ńców, sprzyjaj ącego nawi ązaniu kontaktów społecznych, ze wzgl ędu na poło żenie oraz cechy funkcjonalno-przestrzenne

Obszar zlokalizowany jest w centrum Hostynnego, u zbiegu 2 głównych dróg przebiegaj ących przez miejscowo ść – tj. droga krajowa K-74, oraz droga nr 111293L. W obr ębie wskazanego obszaru znajduj ą si ę najwa żniejsze punkty w miejscowo ści o znaczeniu kulturowym i rekreacyjnym handlowym, usługowym, komunikacyjnym /droga krajowa i usytuowane przy niej 2 przystanki komunikacji publicznej/ Zalicza si ę do nich świetlico- remiz ę, sklep spo żywczo-przemysłowy. Świetlica oddalona jest o ok. 100 m od wspomnianego skrzy żowania wspomnianej wcze śniej drogo krajowej z drog ą 111293L. Przedstawiony powy żej obszar ze wzgl ędu na poło żenie oraz cechy funkcjonalno- przestrzenne pełni rol ę centrum, czyli obszaru o szczególnym znaczeniu dla zaspokojenia potrzeb mieszka ńców, sprzyjaj ącego nawi ązaniu kontaktów społecznych. Niestety jak wynika z analizy przedstawionej w powyższym dokumencie teren ten wymaga niezb ędnej interwencji naprawczej. W pierwszej kolejno ści dotyczy ć ona b ędzie remontu świetlicy, w przyszło ści niezb ędna jest tak że rozbudowa przyległego do niej terenu, budowa parkingu, placu zabaw oraz modernizacja infrastruktury sportowej, dalszy remont przyległego /nowszego/ obiektu remizo- świetlicowego. Niezb ędne i konieczne jest ich przystosowanie do obecnych potrzeb infrastruktury technicznej a tak że funkcjonalnych. Odnowa budynku świetlicy wytworzy zorganizowan ą przestrze ń wspóln ą dla mieszka ńców i przyjezdnych go ści. Uzupełni ofert ę miejscowo ści, tworz ąc infrastruktur ę nie tylko dla dzieci i ich rodziców, ale osób starszych oraz niepełnosprawnych. B ędzie to te ż miejsce wytchnienia dla turystów korzystaj ących z atrakcji turystycznych na terenie miejscowo ści jak i całej gminy. Wygodny dojazd do opisanego obszaru umo żliwia wspomniana w ww. dokumencie droga krajowa. Funkcjonalno ść świetlicy, jej przystosowanie do pełnienia swoich zada ń kładzie tak że potrzeb ę działa ń poprawczych, tak aby mieszka ńcy, go ście w tym tury ści odwiedzaj ący miejscowo ść mogli spotyka ć si ę na imprezach społeczno-kulturalnych integruj ących społeczno ść . Przedsi ęwzi ęcie zapocz ątkuje realizacj ę wspólnych działa ń mieszka ńców na rzecz poprawy warunków i jako ści życia na wsi. dost ępno ść obszaru: -dost ępno ść mobilna: krajowa K-74; droga 111293L; przystanki autobusowe po obu stronach drogi krajowej; -dost ępno ść piesza: ci ąg pieszy wzdłu ż drogi krajowej.

16 Wizualizacja obszaru o szczególnym znaczeniu dla zaspokojenia potrzeb mieszka ńców, sprzyjaj ącego nawi ązaniu kontaktów społecznych, ze wzgl ędu na poło żenie oraz cechy funkcjonalno-przestrzenne - uj ęcie z lotu ptaka

Dane i potrzeby zamieszczone w opisie uzupełnione są innymi zapisami w ww. dokumencie m.in. w pozycji "Struktura przestrzenna miejscowo ści", "Infrastruktura społeczna" oraz "Planowane zadania inwestycyjne i przedsi ęwzi ęcia aktywizuj ących społeczno ść lokaln ą", stanowi ąc komplementarn ą cało ść opisu miejscowo ści, jej charakterystyki i potrzeb.

3. Inwentaryzacja zasobów

3.1. Środowisko przyrodnicze

3.1.1. Walory krajobrazu

Wie ś Hostynne poło żona jest w południowo – wschodniej cz ęś ci województwa lubelskiego. Od północnej i południowej strony znajduj ą si ę ł ąki oraz tereny podmokłe poprzecinane sieci ą rowów, urozmaicone ro ślinno ści ą drzewiast ą, bogat ą gam ą gatunków traw i ziół.

17 3.1.2. Walory klimatu

Główne cechy klimatu dla rejonu Hostynnego to: • klimat z przewag ą wpływów kontynentalnych; • zimy długie i chłodne; • lata ciepłe; • przewa żaj ą wiatry z sektora zachodniego i południowo – zachodniego. Poło żenie miejscowo ści w dolinie powoduje, że amplitudy zjawisk pogodowych są złagodzone, przez co warunki klimatu s ą korzystne.

3.1.3. Walory szaty ro ślinnej

Jest to obszar o znikomym uprzemysłowieniu, a nawet w ogóle nie wyst ępuj ącym, dlatego, te ż stanowi enklaw ę ro ślinno ści zbli żonej do stanu naturalnego. Priorytetowe znaczenie ma wyj ątkowe bogactwo florystyczne i zró żnicowanie zbiorowisk ro ślinnych oraz du ży stopie ń naturalno ści siedlisk. Na zmienny krajobraz wpływaj ą pola uprawne i u żytki zielone poprzecinane rowami melioracyjnymi, wyst ępowanie małych skupisk drzewnych i zakrzacze ń.

3.1.4. Fauna

Przyległe do Hostynnego lasy oraz stosunkowo mało przekształcone środowisko naturalne s ą bogate w ró żnego rodzaju zwierz ęta łowne takie jak: sarny, zaj ące, dziki oraz bobry, lisy, borsuki, łasice. Okoliczne ł ąki stanowi ą ostoj ę ptaków takich jak: czajki, kilka rodzin bociana białego, ba żanty, kuropatwy oraz inne gatunki.

3.1.5. Gleby

Teren Gminy Werbkowice nale ży do obszarów o najlepszych warunkach glebowych w Województwie Lubelskim i jednego z najlepszych na terenie Polski. Jest to efektem wyst ępowania tu czarnoziemów, ale tak że innych doskonałych pod wzgl ędem rolniczym gleb takich jak r ędziny, gleby brunatne wytworzone na lessach i inne. Gleby tu wyst ępuj ące posiadaj ą doskonałe warunki fizykochemiczne, tj. niewielki udział gleb

18 kwa śnych i bardzo kwa śnych w ogólnym obszarze u żytków rolnych poni żej 40 %. Gleby kwa śne nale ży podda ć procesowi wapnowania, w celu poprawy wła ściwo ści fizykochemicznych, chemicznych i fizycznych, wzrostu plonów ro ślin uprawnych i poprawy ich jako ści. Gleby gminy cechuj ą si ę niewielkim udziałem u żytków rolnych o bardzo niskiej i niskiej zasobno ści w przyswajalny fosfor (poni żej 40 %), potas (poni żej 40 %) i magnez, (poni żej 20 %). Prowadzone wzdłu ż trasy drogi krajowej 74 (Kielce – Zamo ść – Hrubieszów – Zosin) badania gleb wykazuj ą, że udział elementów z grupy tzw. metali ci ęż kich wykazuje zerowy stopie ń zanieczyszczenia rozumiany jako zawarto ść naturalna.

3.2. Dziedzictwo kulturowe Obiekty religijne Na terenie miejscowo ści znajduje si ę przydro żny krzy ż konstrukcji metalowej i przydro żna kapliczka drewniana z podstaw ą murowan ą z ko ńca XX w. Na placu ko ścielnym znajduje si ę drewniany krzy ż z poł. XX w. i figura z ko ńca XX w., b ędące szczególnym miejscem kultu wiary chrze ścija ńskiej. Przy tych obiektach religijnych w miesi ącu maju odbywaj ą si ę spotkania modlitewne zwane "majówkami", oraz po świ ęcenie pól.

Rys. 6. Przydro żna kapliczka „Podzi ękowanie za łaski Bo że i opiek ę Maki Naj świ ętszej z pro śbą o dalsz ą opiek ę nad naszymi rodzinami” maj 1993

19 Rys. 7. Przydro żny krzy ż

Rys. 8. Krzy ż na placu ko ścielnym pami ątka misji świ ętych 31. V. 1968 rok

20 Rys. 9. Figura na placu ko ścielnym „Matko wspomagaj nas w drodze do nieba” 2006

Rys. 10. W bardzo bliskim s ąsiedztwie w Hostynnem – Koloni pomnik ku czci 30–go Pułku Strzelców Kaniowskich poległych za wolno ść i za Niepodległo ść Ojczyzny w 1920 w walkach na naszych terenach z Sowietami

Kaplica na „Krynkach” Na skraju lasu, w miejscu zwanym uroczysko "Krynki" znajduje si ę kaplica nad

21 źródłem. Wg przekazywanego podania, miała tu chroni ć si ę miejscowa ludno ść podczas napadów tatarskich, a kaplic ę miał wznie ść dziedzic s ąsiedniej wsi (nie wiadomo jednak której). Obecna kaplica wybudowana została w 1863 roku, o czym świadczy data na drzwiach i naro żnym słupie. Kaplic ę remontowano w 1911 roku i w latach 90 ubiegłego wieku. Znajduje si ę w niej drewniana figura Matki Bo żej z Dzieci ątkiem (dawniej umieszczona była w ołtarzyku z figurkami adoruj ących aniołków). Miejscowi nazywaj ą j ą Matk ą Bo żą Kry ńsk ą lub Kryneck ą, od miejsca lokalizacji kaplicy na źródle czyli krynicy. Spod południowej ściany kaplicy wypływa źródełko (obecnie obudowane betonowymi kr ęgami), z którego woda uznawana jest za cudown ą, posiadaj ącą wła ściwo ści lecznicze. Do kaplicy nad źródłem przybywaj ą pielgrzymi oraz tury ści, nawet z dalekich stron. Najwi ęcej wiernych gromadzi uroczysto ść odpustowa, przypadaj ąca w trzeci ą niedziel ę maja. Wówczas w kaplicy odprawiana jest Msza świ ęta pod przewodnictwem proboszcz parafii w Hostynnem. P ątnicy zostawiaj ą w kaplicy wota (gipsowe figurki, obrazki, ró żańce, koraliki).

Rys. 11. Kaplica Kryniczna w „Krynkach” p. w. M. B. Kry ńskiej z 1863 roku

Cmentarze Cmentarz rzymskokatolicki, dawniej prawosławny (obecnie czynny) Pocz ątkowo zmarłych grzebano przy cerkwi. Obecny cmentarz grzebalny zało żony został prawdopodobnie po 1875 roku przez prawosławnych. Czynny był do ko ńca II wojny światowej. Po wojnie nieu żytkowany. Korzystano wówczas z cmentarza w Werbkowicach. W 1979 roku cmentarz zniwelowano, niszcz ąc groby prawosławne i powi ększono go w kierunku północnym i zachodnim. Obecnie u żytkowana jest tylko nowa cz ęść . Poło żony jest 200 m na północ od drogi do Hrubieszowa, 200 m na północny – wschód od ko ścioła, poza zabudow ą. Jest to czworobok o powierzchni 1,7 ha, w tym dawny cmentarz prawosławny ok 0,5 ha. Posiada trzy prostok ątne, równoległe do siebie kwadraty oraz dwie prostopadłe do nich

22 kwatery obrze żne. Groby w rz ędach, kierowane s ą ró żnorodnie. Na dawnym cmentarzu prawosławnym zachował si ę fragment nagrobka z 1938 roku. Jest to postument w postaci kopca kamieni. W nowej cz ęś ci pierwszy pochówek pochodzi z 17. X. 1979 roku. Dominuj ą lastrikowe stelle z krzy żami. Wyró żniona została mogiła Stanisława Buczy ńskiego (ur. 23. VII.1912 zm. 23.II.1982) miejscowego poety ludowego. W starej cz ęś ci ro śnie klon, w nowej tuje kolumnowe przy alejkach. Ogrodzenie pochodzi z1984 roku. S ą to metalowe prz ęsła przy słupach murowanych z białej cegły. Brama wej ściowa znajduje si ę w południowo – wschodnim naro żniku.

Rys. 12. Cmentarz rzymskokatolicki

Cmentarz wojskowy z 1920roku (obecnie nieu żytkowany) Poło żony jest przy drodze z Zamo ścia do Hrubieszowa w bliskim s ąsiedztwie we wsi Hostynne – Kolonia przed Szkoł ą Podstawow ą. Zało żony został w 1920 roku, po bitwie stoczonej na polach Horyszowa i Hostynnego. Jest to prostok ąt o powierzchni 0,2 ha. Centralne miejsce zajmuje pomnik, po bokach znajdują si ę dwie mogiły zbiorowe. Mogiły te są obwiedzione betonowymi opaskami. Pomnik projektował i wykonał rze źbiarz Sługocki. Ma kształt dwustopniowego słupa zawieszonego krzy żem na kuli. Dekorowany jest płaskorze źbą orła w koronie. Pod płaskorze źbą widnieje inskrypcja: „Ku czci poległych żołnierzy 30 – go Pułku Strzelców Kaniowskich w dniu 31 sierpnia 1920 roku na polach Horyszowa i Hostynnego za wolno ść i niepodległo ść Ojczyzny”. Odsłoni ęcie pomnika miało miejsce 9. X. 1932 roku. Wyró żnione zostały mogiły pi ęciu oficerów i stu kilkudziesi ęciu żołnierzy 30 – go Pułku Strzelców Kaniowskich. Na naro żach cmentarza rosn ą dwie lipy i dwa jesiony. Ogrodzenie jest z grabowego żywopłotu. Mi ędzy krzewami s ą betonowe słupki i metalowe poprzeczki.

23 Rys. 13. Cmentarz wojskowy z 1920roku Młyn Na granicy wsi Hostynne i Koloni – Hostynne widnieje motorowy młyn drewniany z przed 1929 roku. Budynek produkcyjny młyna poło żony jest wzdłu ż trasy drogi krajowej Nr 74 Sulejów – Granica Pa ństwa. Trzykondygnacyjny budynek młyna zało żony na planie prostok ąta, ma kształt bryły prostopadło ściennej, kryty dachem dwuspadowym o niewyodr ębnionych szczytach. Schody umieszczone s ą w wydzielonym, wewn ętrznym filarze łącz ąc wszystkie kondygnacje. Otwory okienne s ą zamkni ęte odcinkowo, bez obramowa ń o wielokwaterowej stolarce, mniejsze w górnej kondygnacji. Drewniane skrzydła w otworach wej ściowych. Z prawej strony jest usytuowany budynek mieszkalny. Poszczególne kondygnacje cz ęś ci produkcyjnej zajmuj ą maszyny i urz ądzenia mły ńskie składaj ące si ę na zwarty ci ąg technologiczny przemiału zbo ża.

24 Rys. 14. Drewniany młyn motorowy.

Rys. 15. Wn ętrze młyna

3.2.1. Atrakcyjno ść turystyczna

O atrakcyjno ści turystycznej miejscowo ści Hostynne decyduj ą przede wszystkim malownicze drogi i ście żki polne idealne dla turystyki pieszej, rowerowej i konnej, pi ękne krajobrazy, urozmaicony teren. Atrakcyjne jest s ąsiedztwo z Werbkowicami, z ich zabytkami architektury budowlanej i archeologicznej tj.: pałac Szydłowskich z 1 poł. XIX w, pomnik upami ętniaj ący walki w latach 1918-1920 r., grób nieznanego żołnierza, stary ko ściół drewniany (dawna cerkiew), Gminny O środek Kultury, w którym skupia si ę życie kulturalne całej gminy oraz gdzie mie ści si ę Biblioteka Gminna; ogólnodost ępne boisko sportowe ORLIK, hala sportowa, plac zabaw i park. Poło żenie wsi Hostynne stwarza doskonałe warunki do aktywnego wypoczynku oraz do korzystania z dobrodziejstw turystyki. Z miejsc kultu religijnego godnymi zainteresowania s ą obiekty sakralne tj.: ko ściół parafialny p.w. Św. Jana Chrzciciela (opisany w punkcie 3.3 – Infrastruktura społeczna), kapliczka na „Krynkach” wzniesiona w 1863 roku nad źródłem (opisana w punkcie 3.2 – Dziedzictwo kulturowe) przydro żne obiekty religijne (opisane w punkcie 3.2 – Dziedzictwo kulturowe). Z miejsc pami ęci narodowej, które warto zobaczy ć jest pomnik upami ętniaj ący Strzelców Kaniowskich walcz ących z Sowietami na naszych terenach znajduj ący si ę na przeciwko Szkoły Podstawowej na cmentarzu wojskowym we wsi Hostynne – Kolonia kilkaset metrów od

25 Hostynnego (opisany w punkcie 3.2 – Dziedzictwo kulturowe). Atrakcyjnym obiektem jest drewniany młyn znajduj ący si ę na terenie Hostynnego a po wojnie na terenie Hostynne – Kolonia (opisany w punkcie 3.2 – Dziedzictwo kulturowe). Wyst ępuj ą sprzyjaj ące warunki do rozwoju agroturystyki i ekoturystyki. Rozwój turystyki mo że spełnia ć rol ę czynnika wzrostu i pełni ć funkcj ę instrumentu wspomagaj ącego restrukturyzacj ę i przemiany społeczno – gospodarcze. Turystyka wywołuje równie ż zmiany wtórne struktury bran żowej poprzez pobudzenie rozwoju usług i handlu.

3.3. Infrastruktura społeczna

Ko ściół W latach 1889 – 1890 w miejsce drewnianej cerkwi, wybudowano murowan ą świ ątyni ę na planie krzy ż równoramiennego, jednonawowy według projektu Wiktora Iwanowicza Syczugowa. Od strony południowej dobudowana z pustaków zakrystia. Ołtarze drewniane, w głównym: obraz MB Cz ęstochowskiej i obraz Chrztu Pana Jezusa w Jordanie, dwa ołtarze boczne: w jednym obraz Serca Pana Jezusa, a w drugim - Serca NMP. Ornat z tkaniny z XVIII w., pochodz ący z ko ścioła w Werbkowicach. Na nowej wie ży (konstrukcja z belek) dzwon z r. 1566. wykonany przez firm ę ze Lwowa. W roku 1964 zmieniono wie że ze stylu cerkiewnego na sto żek o śmiok ątny. Obok ko ścioła znajduje si ę dzwonnica z dwoma dzwonami. Działka na której znajduje si ę ko ściół ogrodzona jest murowanymi słupkami z prz ęsłami metalowymi. Plac przyko ścielny z prawej strony stanowi zacisze poro śni ęte drzewami

Świetlico - remiza wiejska / świetlica i remizo- świetlica/ Usytuowana w centrum wsi, jest jednym z najwa żniejszych obiektów pełni ących inne funkcje ni ż wyznaniowe i stricte edukacyjne, a jako świetlica wiejska pełni ąca funkcje społeczno-kulturalne jest miejscem spotka ń i zabaw mieszka ńców miejscowo ści. Świetlica powstała 1954 roku a pi ętrowe skrzydło zostało dobudowane w 1988 roku. Obiekt murowany. Cz ęść przeznaczona na świetlic ę znajduje si ę w budynku parterowym, posiadaj ącym 3 wyodr ębnione niezale żne cz ęś ci składowe – cz ęść świetlicow ą z sal ą taneczn ą, scen ą, pomieszczenie kuchenne oraz niewielkie pomieszczenie przeznaczone na schowek - pomieszczenie gospodarcze, druga cze ść świetlicowa znajduje si ę nad gara żem stra żackim - jest to budynek pi ętrowy – na parterze znajduje si ę 1 pomieszczenie pełni ące funkcje siedziby i gara żu OSP oraz 1 pomieszczenie stanowi ące magazyn; na pi ętrze znajduje si ę pomieszczenie świetlicowe do spotka ń rozrywkowo – kulturowych młodzie ży, gdzie we własnym zakresie zorganizowali siłowni ę. Cały obiekt jest ogrodzony, teren nie jest zagospodarowany (m.in. brak utwardzonego placu dojazdowego, obiektów małej

26 infrastruktury typu: plac zabaw). Brak infrastruktury wodno – kanalizacyjnej, sanitariatów. Świetlica wiejska jest miejscem spotka ń zorganizowanych i niezorganizowanych grup dzieci oraz dorosłych mieszka ńców wsi. Obiekt pełni funkcje siedziby: • Koła Gospody ń Wiejskich, do którego czynnie nale ży 23 osoby, • Ochotniczej Stra ży Po żarnej (w cz ęś ci remizowej budynku wyodr ębniony gara ż), • Rady Sołeckiej, Obiekt „ świetlicowy” skupiaj ący tak wa żne i potrzebne instytucje życia społecznego miejscowo ści, niestety z roku na rok staje si ę coraz mniej przystosowany do sprawnego funkcjonowania ze wzgl ędu na stan techniczny, niepozwalaj ący na jego nale żyte zgodne z przeznaczeniem funkcjonalne u żytkowanie. Brak wyposa żenia, infrastruktury wodno – kanalizacyjnej, zagospodarowania ternu wokół świetlicowego nie pozwalaj ącego na spełnianie misji takiego typu obiektu. Zrealizowanie zadania remontowego stworzy podwaliny pod centrum społeczno – kulturalne oraz turystyczne wsi. Pomimo powy ższych braków organizowane s ą w świetlicy du żym nakładem społecznym, imprezy dla mieszka ńców. W programie festynów s ą konkursy i zabawy dla dzieci przeprowadzone przez pracowników GOK Werbkowice. W trakcie imprez uczestnicy delektuj ą si ę ciastem upieczonym przez panie z KGW, oraz grochówk ą, potrawami z grilla oraz napojami. Wszystko odbywa si ę przy muzyce prezentowanej dla ka żdego pokolenia w formie festynu rodzinnego.

Rys. 16. Świetlico-remiza

27 Rys. 17. Cz ęść świetlicowa

Rys. 18. Sala taneczna

28 Rys. 19. Pomieszczenie kuchenne

Rys. 20. Plac przed świetlico-remiz ą Boisko sportowe Usytuowane jest w Centrum Hostynnego. Niepełnowymiarowe boisko do piłki no żnej w bardzo złym stanie technicznym (zdewastowana nawierzchnia trawiasta, brak infrastruktury przy boiskowej typu: zaplecze sportowe, ogrodzenie, trybuny).

29 Rys. 21. Obecna infrastruktura boiska sportowego

Wiejski O środek Zdrowia w Hostynnym-Kolonia W s ąsiedniej miejscowo ści Hostynne – Kolonia w odległo ści około 1 kilometra znajduje si ę Samodzielny Publiczny Zespół Opieki Zdrowotnej w Hrubieszowie - Wiejski O środek Zdrowia  Liczba pacjentów: ok 1300;  Piel ęgniarka środowiskowa: jedna;  Liczba piel ęgniarek: dwie;  Liczba lekarzy: jeden spec. lekarz rodzinny; Raz w miesi ącu przyje żdża lekarz spec. ginekolog.

30 Rys. 22. Wiejski O środek Zdrowia

3.4. Infrastruktura techniczna

Zaopatrzenie w wod ę Brak sieci wodoci ągowej na terenie miejscowo ści. Woda pobierana jest ze źródeł studni gł ębinowych.

Energia elektryczna Cały teren gminy obj ęty jest sieci ą energetyczn ą średniego napi ęcia, zrealizowan ą jako linia napowietrzna na słupach żelbetowych. Odbiorcy zasilani s ą energi ą elektryczn ą niskiego napi ęcia ze stacji transformatorowych. Ogólny stan linii jest średni, jednak w cz ęś ci gmin wymagaj ą one nakładów inwestycyjnych. Przez teren gminy przebiegaj ą tak że linie energetyczne wysokiego napi ęcia WN – 110 kV. Zamojska Korporacja energetyczna w Zamo ściu, Rejonowy Zakład Energetyczny ma opracowany rozwój sieci energetycznej dotycz ącej gminy Werbkowice do roku 2011, dalej plany na dzie ń dzisiejszy nie si ęgaj ą. W roku 2008 podj ęta została decyzja na szczeblu władz gminy o odł ączeniu zasilania ulicznego w miejscowo ściach: Kotorów, Wilków, Podhorce, zredukowano o świetlenie w systemie świetlnym co 2 lampy w miejscowo ści: Hostynne, Gozdów, Werbkowice,ze wzgl ędu na zły stan techniczny urz ądze ń świetlnych, wysokie nakłady bud żetowe ponoszone nieadekwatnie do korzy ści jakie daje o świetlenie uliczne w obecnym stanie technicznym.

Ciepłownictwo Zaopatrywanie mieszka ńców w ciepło opiera si ę na indywidualnych źródłach ciepła. (ogrzewanie mieszka ń oraz budynków gospodarczych).

Kanalizacja i gospodarka odpadami Miejscowo ść Hostynne jest miejscowo ści ą nieskanalizowan ą. W miejscowo ści funkcjonuj ą zbiorniki bezodpływowe (szamba), których znaczna cz ęść zanieczyszcza środowisko poprzez nieszczelne zbiorniki lub odprowadzaj ąc ścieki do rowów melioracyjnych, zanieczyszcza wody powierzchniowe i podskórne. Istnieje wyra źna potrzeba budowy komunalnej sieci kanalizacyjnej i wyposa żenia indywidualnych posesji w hydroponiczne przydomowe oczyszczalnie ścieków.

Komunikacja Droga krajowa Nr 74 Sulejów – Granica Pa ństwa długo ści ok. 350 km w granicach

31 administracyjnych gminy Werbkowice długo ść tej drogi wynosi 2,4 km. Droga ta o szeroko ści jezdni 7,0 m i utwardzonej nawierzchni przystosowana jest do przenoszenia zwi ększonych obci ąż eń ma bardzo du że znaczenie gospodarczo – komunikacyjne. Pełni funkcj ę drogi tranzytowej do przej ścia granicznego w Zosinie.

Rys. 23. Droga krajowa Nr 74 Sulejów – Granica Pa ństwa

Poza tym wyst ępuje droga powiatowa Nr 3418L Hostynne - Zaborce o długo ści 1,55 km o nawierzchni utwardzonej. Wie ś przecinana jest równie ż przez drogi gminne tj.:  Nr 111253L - długo ści 2,3 km (w tym 0,9 km o nawierzchni utwardzonej, 0,2 km o nawierzchni ulepszonej, 1,2 km o nawierzchni gruntowej);  Nr 111293L - długo ści 1,35 km o nawierzchni utwardzonej;  Nr 111254L - długo ści 1,3 km (w tym 1 km to droga gruntowa, 0,3 km nawierzchnia utwardzona);  Nr 111247L – długo ści 1,25 km (w tym 0,2 km o nawierzchni utwardzonej, 1,05 km o nawierzchni ulepszonej);  Nr 111269L - długo ści 3,2 km o nawierzchni gruntowej.

Sie ć dróg na terenie gminy Werbkowice Sie ć drogowa ł ącz ąca poszczególne miejscowo ści jest dobrze rozwini ęta. Na terenie gminy znajduje si ę obecnie 13,7 km dróg krajowych oraz 12 km dróg wojewódzkich, 76,8 km dróg powiatowych. Pozostał ą cze ść stanowi ą drogi gminne. Ich ł ączna długo ść wynosi 134,4 km (w tym na terenie sołectwa 10,8 km), z czego 6,1 km dróg posiada nawierzchni ę tward ą, 0,7 km to drogi o nawierzchni twardej ulepszonej, natomiast 4 km to drogi o nawierzchni

32 gruntowej. Wi ększo ść dróg na terenie gminy z naciskiem na drogi powiatowe i gminne wymaga zintensyfikowanych nakładów inwestycyjnych w celu poprawy ich stanu nawierzchni oraz dostosowania ich do obecnych obci ąż eń komunikacyjnych. W szczególno ści nale ży przebudowa ć nawierzchni ę dróg gminnych z nawierzchni gruntowej na nawierzchni ę tward ą lub tward ą ulepszon ą.

Sie ć telekomunikacyjna Obejmuje cały obszar Hostynnego jak i cały obszar gminy. Sie ć ta wyposa żona jest przewa żnie w nowoczesne automatyczne centrale cyfrowe, cz ęsto poł ączone ze sob ą przewodami światłowodowymi. Taki poziom telefonizacji zaspokaja w wi ększo ści potrzeby mieszka ńców.

Komunikacja -Linia Hutnicza Szerokotorowa Przez wie ś Hostynne przebiega Linia Hutnicza Szerokotorowa (LHS), dawniej zwana Lini ą Hutniczo-Siarkow ą. Budow ę linii rozpocz ęto 15. XI. 1976 roku, a oddano do eksploatacji 30. XI. 1979 roku. Generalnym projektantem był mgr ni ż. Józef Skorupski. Była sztandarowym przedsi ęwzi ęciem PKP realizowanym w drugiej połowie lat siedemdziesi ątych. LHS miała słu żyć transportowi rudy żelaza, siarki (co uwidoczniono w nazwie) oraz w ęgla do ówczesnego ZSRR, bez przeładunku towarów na granicy. LHS z zało żenia była (i jest nadal) lini ą towarow ą (tzw. przemysłow ą), posiadała te ż znaczenie strategiczne. LHS przebiega przez południowy-wschód i południe naszego kraju maj ąc blisko 400 km długo ści. Polski odcinek LHS swój bieg rozpoczyna na granicy Polski z Ukrain ą na Bugu w okolicach Hrubieszowa. Ukrai ński odcinek LHS biegnie od mostu na Bugu przez Łudin, Izov, Vladimir Woły ński do Kowla, gdzie wł ącza si ę do sieci kolejowej ukrai ńskich kolei UŻ.

33 Rys. 24. Linia Hutnicza Szerokotorowa (LHS)

Sie ć kanalizacyjna Obecnie stan skanalizowania miejscowo ści Hostynne uznaje si ę za zły. Brak jest układów sieciowych w rozproszonej zabudowie miejscowo ści, gdzie funkcjonuj ą zbiorniki bezodpływowe (szamba), których znaczna cz ęść zanieczyszcza środowisko poprzez nieszczelne zbiorniki lub odprowadzaj ąc ścieki do rowów melioracyjnych, zanieczyszcza wody powierzchniowe i podskórne. Istnieje wyra źna potrzeba rozbudowy komunalnej sieci kanalizacyjnej i wyposa żenia indywidualnych posesji w hydroponiczne przydomowe oczyszczalnie ścieków.

Odpady komunalne Wie ś zaopatrzona jest przez UG Werbkowice w pojemniki na odpady o kubaturze 120 l, przy świetlicy znajduje si ę kontener na odpady. Składowanie odpadów odbywa si ę poza granicami gminy na wysypiskach w Hrubieszowie, Mirczu i Tyszowcach. Odpady segregowane i odprowadzane s ą na sortownie odpadów w Łaskowie. Z roku na rok nast ępuje poprawa sytuacji odpadów i zwi ększa si ę świadomo ść mieszka ńców na ten temat. Gmina Werbkowice posiada 2 Wiejskie Punkty Gromadzenia Odpadów zlokalizowane w miejscowo ści Hostynne i Sahry ń. Tam gromadzone s ą odpady komunalne tymczasowo i cyklicznie wywo żone na stanowisko w Łaskowie.

34 Rys. 25. Pojemniki na odpady o kubaturze 120 l

Zasoby mieszkaniowe

Zasoby mieszkaniowe miejscowo ści Hostynne (stan na koniec 2010 r.)

Nazwa miejscowo ści Budynki Liczba Budynki Liczba Razem wielorodzinne osób jednorodzinne osób liczba /ilo ść lokali osób Hostynne 0 0 90 329 329

We wsi Hostynne wyst ępuje zwarta zabudowa.

3.5. Gospodarka i rolnictwo

3.5.1. Gospodarka

Na terenie miejscowo ści Hostynne działaj ą nast ępuj ące podmioty gospodarcze prowadz ące działalno ść handlow ą i usługow ą: • Sklep spo żywczo – przemysłowy; • Punkt unasienniania zwierz ąt; • PPUH DOMEX; • Działalno ść usługowa wspomagaj ąca produkcj ę ro ślinn ą.

3.5.2. Rolnictwo

35 Powierzchnia administracyjna Gminy Werbkowice to w przewa żaj ącej cz ęś ci u żytki rolne. Zajmuj ą one powierzchni ę 15 655 ha, co stanowi 83 % powierzchni gminy. Z tego przewa żaj ąca cz ęść – 12 251 ha, to grunty orne w klasach bonitacyjnych od I do III kl., sklasyfikowano 69,1 % gruntów ornych w gminie. W większo ści miejscowo ści grunty orne stanowi ą ponad 50 % wszystkich gruntów. Gmina Werbkowice to gmina rolnicza (w przewa żaj ącej cz ęś ci), charakteryzuje si ę dobrymi i bardzo dobrymi glebami. W śród gruntów ornych przewag ę stanowi ą kompleksy pszenny bardzo dobry i pszenny dobry zaliczane do czarnoziemów wła ściwych, czarnoziemów zdegradowanych, gleb brunatnych wła ściwych i brunatnych wyługowanych. Przedstawione powy żej dane wskazuj ą bezpo średnio na rolniczy charakter gminy, w tym miejscowo ści Hostynne.

Struktura gospodarstw rolnych według wielko ści w Gminie Werbkowice. do 1 ha powy żej 1ha od 5ha do od 10 ha do 15 ha i ogółem wł ącznie do 5 ha mniej ni ż 10 ha mniej ni ż 15 ha wi ęcej 497 578 582 262 178 2097

Struktura gospodarstw rolnych według wielko ści w miejscowo ści Hostynne. do 1 ha Powy żej 1 ha Od 2 ha do Od 5 ha do 15 ha i ogółem wł ącznie do 2 ha mniej ni ż 5 ha mniej ni ż 15 ha wi ęcej 51 22 31 25 9 138

3.6. Kapitał społeczny i ludzki

Rada Sołecka Radzie sołeckiej przewodniczy Sołtys – Mariusz Czerwieniec. W skład Rady wchodz ą: Wróbel Iwona, Kostecki Mirosław, Czerwieniec Mieczysław. Do zada ń Rady nale ży: • organizowanie wspólnych prac na rzecz miejsca zamieszkania a zwłaszcza w zakresie upowszechniania kultury, rozwijanie pomocy społecznej, utrzymania porz ądku publicznego i czysto ści a tak że dysponowanie zgromadzonymi w bud żecie gminy środkami przeznaczonymi dla sołectwa okre ślaj ąc sposób ich wykorzystania; • kształtowanie odpowiednich warunków współ życia mieszka ńców; • zapewnienie udziału mieszka ńców w rozpatrywaniu spraw socjalnych, kulturalnych, sportu, wypoczynku.

Ochotnicza Stra ż Po żarna

36 W 1954 roku Stanisław Chomik i Józef Kulczycki założyli w Hostynnem Ochotnicz ą Stra ż Po żarn ą, a pierwszym prezesem OSP w 1954 roku został Józef Kulczycki. W tym samym roku zbudowano pierwsz ą remiz ę. W trzy lata pó źniej stra żacy dostali motopomp ę, w 1973 roku samochód,a w 1988 roku rozbudowano remiz ę, dostawiaj ąc pi ętrowe skrzydło. Nast ępnie na stanowisku prezesa zasiadali: 1694 – Bogumił Mielczarek, - 1975 – Dionizy Siudak, 1985 – Fabian Żmudzki, a na stanowisku naczelnika wyst ępowali: 1954 – Stanisław Chomik, 1964 – Józef Kulczycki, 1978 – Mieczysław Mazurek, 1988 – Wiesław Siedlecki – Kazimierz Nawoł.

Rys. 26. Budynek wiejskiej remizo- świetlicy /pater cz.remizowa/

Koło Gospody ń Wiejskich "Złote Babki" KGW organizuje zaj ęcia, pokazy, szkolenia oraz ró żnego rodzaju kursy: kurs wekowania i przerobów mi ęsa, marynat, wekowania owoców; szkolenia z zakresu, warzywnictwa, higieny, racjonalnego od żywiania, pieczenia ciast, dekorowania potraw, znaczenia kobiet w życiu społecznym; szycia, robót r ęcznych, a tak że gotowania, pieczenia, przygotowywania niepospolitych potraw, p ączków oraz tortów, uczestnictwo w do żynkach parafialnych i gminnych, podczas których panie prezentuj ą nasz ą rodzim ą, regionaln ą twórczo ść . Obrazuje ona nasz ą kultur ę, j ęzyk – miejscow ą gwar ę, styl życia, a cz ęsto eksponuje zalety i pi ętnuje wady społeczno ści.

3.7. Inne zasoby kulturalne

Świ ęta i odpusty

37 W Hostynnem znajduj ę si ę ko ściół parafialny p.w. Św. Jana Chrzciciela. Corocznie w czerwcu odbywa si ę odpust przypadaj ący w imieniny Jana, na którym gromadz ą si ę parafianie i go ście. Przy kaplicy nad źródełkiem na „Krynkach” odbywa si ę uroczysto ść odpustowa w trzeci ą niedziel ę maja pod przewodnictwem proboszcza parafii Hostynne. Uroczysto ść przyci ąga nie tylko parafian z Hostynnego ale równie ż z bli ższych i dalszych parafii. Uczestnicy mszy czerpi ą wod ę ze źródła wypływaj ącego z pod kaplicy wierz ąc w jej cudown ą, lecznicz ą moc. Po uko ńczeniu żniw odbywaj ą si ę parafialne do żynki podczas, których odbywa si ę uroczysta msza z po świ ęceniem płodów rolnych. Wieczorem uroczysto ść jest inaugurowana zabaw ą taneczn ą.

3.8. Inne informacje

Potrawy regionalne Specyficzne potrawy regionalne wsi Hostynne to: − Brody – kapust ą ze śmietan ą i czosnkiem; − Bigos z li ści czerwonych buraków.

Oświata Obecnie na terenie miejscowo ści brak jest placówki o światowej dzieci ucz ęszczaj ą do szkoły podstawowej w Hostynne – Kolonia oddalonej o kilkaset metrów od Hostynnego oraz do gimnazjum w Werbkowicach oddalonego o 4,3 km.

Obiekty u żyteczno ści publicznej Na terenie wsi Hostynnego znajduj ą si ę: • Świetlico-remiza (w cz ęś ci świetlicowej organizowane s ą m.in. zebrania mieszka ńców, imprezy społeczno – kulturalne; w cz ęś ci remizowej znajduje si ę gara ż OSP), • Boisko wiejskie (na nim organizowane s ą rozgrywki piłkarskie, festyny).

38 4. Analiza SWOT Mocnych i słabych stron, szans i zagro żeń

Podsumowanie sytuacji rozwojowej wsi Hostynne.

4.1. Mocne strony

• dobry klimat, • poło żenie geograficzne, • poło żenie przy drodze krajowej, • rolnictwo, • integracja społecze ństwa, • do świadczenie w organizowaniu imprez, • dobre warunki do rozwoju agroturystyki, • aktywna i otwarta społeczno ść , • walory krajobrazowo – turystyczne, • walory architektury zabytkowej,

4.2. Słabe strony

• zły stan infrastruktury społecznej ( świetlica, teren około świetlicowy, boisko), • niedostatecznie rozwini ęta i nie wypromowana turystyka, • brak sieci wodoci ągowej, • brak kanalizacji i oczyszczalni ścieków, • brak ofert na zagospodarowanie wolnego czasu dla mieszka ńców wsi w tym dla dzieci i młodzie ży, • brak placu zabaw, • niezadowalaj ąca estetyka miejscowo ści, • słabo rozwini ęta agroturystyka, • brak bazy noclegowo – gastronomicznej, • brak szansy dla rozwoju młodych ludzi.

39 4.3. Szanse dla wsi

• remont lub budowa obiektów rekreacyjnych, wypoczynkowych i terenów zielonych; • wzrost atrakcyjno ści zwi ązany z rozbudow ą lokalnej infrastruktury; • dobre warunki do zamieszkania i codziennego u żytku; • rozwój turystyki – agroturystyki; • budowa infrastruktury wodno – kanalizacyjnej; • rozwój rolnictwa; • rozwój sektora usług i drobnej wytwórczo ści; • mo żliwo ść uzyskania środków ze źródeł zewn ętrznych (np. PROW); • mo żliwo ść pozyskania inwestorów w zakresie rozbudowy zaplecza turystycznego.

4.4. Zagro żenia dla wsi

• pogarszaj ące si ę warunki bytowe społecze ństwa; • post ępuj ące rozwarstwienie materialne społecze ństwa; • zanieczyszczenie środowiska; • migracja młodzie ży; • utrzymuj ące si ę na wysokim poziomie bezrobocie; • ograniczona mo żliwo ść kształcenia ludzi młodych; • ograniczenie rynku zbytu produktów rolnych; • post ępuj ące rozwarstwienie materialne społecze ństwa; • brak mo żliwo ści finansowych na realizacj ę inwestycji infrastrukturalnych i programów rozwojowych; • polityka gospodarcza i podatkowa pa ństwa.

Rezultaty realizacji Planu Odnowy Miejscowo ści Hostynne na lata 2011 – 2018 Rozwój miejscowo ści Hostynne b ędzie realizowany w oparciu o koncepcj ę wielofunkcyjno ści. Korzy ści jakie uzyskaj ą beneficjenci ko ńcowi bezpo średnio po zako ńczeniu realizacji projektów s ą wielopoziomowe i przyczyni ą si ę przede wszystkim do zwi ększenia jako ści życia mieszka ńców sołectwa Hostynne, jak równie ż Gminy Werbkowice. Nast ąpi rozwój i poprawa lokalnej infrastruktury, wzmocnienie ekonomiczne istniej ących podmiotów rolnych i poza rolnych, wzmocnienia atrakcyjno ści turystycznej i uwypuklenie walorów krajobrazowych i historycznych miejscowo ści i jej okolic, poprawy standardu usług świadczonych na rzecz „czasu wolnego”, poszerzenie i wzbogacenie oferty rekreacyjnej dla

40 turystów i lokalnej społeczno ści.

Podsumowanie • Nowoczesna wie ś poło żona w pobli żu gminnych i powiatowych centrów lokalnych; • Wie ś zagospodarowana gospodarczo; • Wie ś posiadaj ąca wspaniał ą histori ę i tradycj ę; • Wie ś nastawiona na rozwój; • Wie ś wyposa żona w infrastruktur ę techniczn ą (m.in. odpowiedni stan ci ągów jezdnych i pieszych); • Wie ś wyposa żona w infrastruktur ę społeczno – kulturaln ą, rekreacyjn ą ( świetlica, boisko, plac zabaw); • Wie ś inwestuj ąca w dzieci i młodzie ż – posiadaj ąc dobre zaplecze społeczno- kulturalne, sportowo – rekreacyjne.

5. Planowane zadania inwestycyjne i przedsi ęwzi ęcia aktywizuj ących społeczno ść lokaln ą

Opisane zadania zostały przedstawione zgodnie z kolejno ści ą ustalon ą w rankingu przez grup ę mieszka ńców na zebraniach wiejskich. Opis przedsi ęwzi ęć zawiera podstawowe potrzeby zasygnalizowane przez uczestników zebra ń, które mog ą ulec zmianie na etapie projektowania i stosowania konkretnych rozwi ąza ń technicznych. Przedstawione bud żety przedsi ęwzi ęć s ą kwotami szacunkowymi i mog ą równie ż ulec zmianie z chwil ą przyst ąpienia do realizacji wyznaczonego zadania.

Zadanie 1 Nazwa zadania: Remont budynku świetlicy w miejscowo ści Hostynne. Cel zadania: Poprawa jako ści życia mieszka ńców poprzez stworzenie korzystnych warunków do wszechstronnego rozwoju społeczno ści w oparciu o remont budynku świetlicy w miejscowo ści Hostynne. a nast ępnie udost ępnienie obiektu społeczno ści lokalnej i turystom /jako miejsca działa ń społeczno – kulturalnych i rekracyjnych/ Celami cz ąstkowymi s ą: 1. Podniesienia atrakcyjno ści miejscowo ści pod wzgl ędem społecznym, kulturalnym i turystycznym. 2. Zaspokojenie potrzeb społecznych, kulturalnych i turystycznym. a tak że rozwój

41 to żsamo ści społeczno ści wiejskiej i zachowania dziedzictwa kulturowego. 3. Poprawa warunków i standardów życia mieszka ńców Hostynnego. Obszar planowanej inwestycji usytuowany jest w centrum miejscowo ści Hostynne w gminie Werbkowice. Na działce nr 439 o powierzchni 0,16 ha znajduje si ę budynek świetlicy (stanowi własno ść Gminy Werbkowice),

Świetlica powstała 1954 roku a pi ętrowe skrzydło remizo - świetlicy zostało dobudowane w 1988 roku. Cz ęść przeznaczona na świetlic ę b ędąca przedmiotem zadania znajduje si ę w budynku parterowym, posiadaj ącym 3 wyodr ębnione niezale żne cz ęś ci składowe – cz ęść świetlicow ą z sal ą taneczn ą, scen ą, pomieszczenie kuchenne oraz niewielkie pomieszczenie przeznaczone na schowek tzw. pomieszczenie gospodarcze. Powierzchnia u żytkowa świetlicy wynosi 160,70 m2. Budynek świetlicy w zabudowie szeregowej, parterowy nie podpiwniczony, konstrukcji murowanej w formie prostok ąta z dachem dwuspadowym konstrukcji drewnianej krokwiowo-j ętkowej kryty płytami azbestowo-cementowymi falistymi z poddaszem nieu żytkowanym.

W budynku świetlicy przeprowadzony zostanie remont w zakresie rzeczowym: roboty remontowe zewn ętrzne z opask ą odwadniaj ącą wokół świetlicy, roboty remontowe wewn ętrzne. Zmianie ulegn ą zastosowane materiały pokrywcze i wyko ńczeniowe oraz docieplenie ścian zewn ętrznych budynku z wypraw ą elewacyjn ą. Powstanie opaska odwadniaj ąca budynku. Nast ąpi wymiana stolarki okiennej i drzwiowej, wymiana podło ża na posadzk ę terakotow ą, monta ż sufitu podwieszanego oraz malowanie.

Przeprowadzona szczegółowa analiza stanu technicznego obiektu wykazała zu życie techniczne budynku, a tak że brak przystosowania i niedobory w jego infrastrukturze i wyposa żeniu techniczno – u żytkowym. Stwierdzono konieczno ść realizacji prac remontowych. Pomieszczenia wymagaj ą modernizacji (m.in. poło żenia nowych podłóg, poło żenia odpowiednich instalacji bran żowych, wymiany okien) i dostosowania ich do pełnienia funkcji społeczno – kulturalnych oraz turystycznych. Nie dostatecznie rozwini ęta i nie przystosowana infrastruktura społeczno – kulturalna i turystyczna wsi stanowi jedn ą z najpowa żniejszych barier wielofunkcyjnego rozwoju obszaru miejscowo ści. Słaby stopie ń rozwoju infrastruktury wiejskiej nie tylko obni ża standard życia i gospodarowania, lecz tak że decyduje o słabej atrakcyjno ści oferty kulturalnej dla mieszka ńców wsi. Natomiast oferta turystyczna miejscowo ści jest nad wyraz bogata /poparta powy ższym opracowaniem/, ale mało dost ępna. Przeszkod ą w jej dost ępie jest brak miejsca informacyjno – edukacyjnego dla turystów, a takim miejscem bezsprzecznie była by świetlica z jej now ą infrastruktur ą. Planowane jest, aby tury ści odwiedzaj ący okolice mogli korzysta ć ze świetlicy nie tylko jako

42 miejsca odpoczynku i relaksu, ale i miejsca, w którym mog ą odpocz ąć , skorzysta ć z pomieszcze ń kuchennych w celu przygotowania posiłków i gor ących napoi. Takie mo żliwo ści świadczone nieodpłatnie pozwol ą zatrzyma ć potencjalnego turyst ę w miejscowo ści na kilka godzin. Samorz ąd gminy wspólnie ze środowiskami lokalnymi podejmuje działania pozwalaj ące na odpowiednie zaspokojenie potrzeb społecznych, kulturalnych i rekreacyjnych mieszka ńców wsi a tak że potrzeb turystycznych dla przyjezdnych go ści. Podj ęcie działania inwestycyjnego słu ży mobilizacji lokalnej społeczno ści i pobudzenia aktywno ści do podejmowania wspólnych przedsi ęwzi ęć na rzecz poprawy warunków i jako ści życia w swojej miejscowo ści. Przedmiotem przedsi ęwzi ęcia jest:

1. roboty rozbiórkowe 2.docieplenie ścian zewn ętrznych 3. wymiana pokrycia dachowego 4. wymiana stolarki drzwiowej 5. wymiana posadzki 6.wykonanie sufitu podwieszanego 7. roboty malarskie 8. opaska odwadniaj ąca wokół budynku

Realizacji zadania (zapewnienie odpowiednich warunków) pozwoli mieszka ńcom wsi na funkcjonowanie i poszerzenie aktywnej działalno ści społeczno ści (zaspokojenie potrzeb turystycznych, społecznych, kulturalnych, rekreacyjnych) w ramach formalnych i nie formalnych grup (w budynku ma siedzib ę Rada Sołecka, Koło Gospody ń Wiejskich, odbywaj ą si ę zebrania wiejskie, imprezy integracyjne społeczno ści Hostynnego). Projekt ma równie ż za zadanie popraw ę wizerunku miejscowo ści oraz popraw ę estetyki i uporz ądkowanie przestrzeni publicznej. Po zako ńczeniu zadania rola świetlicy jako miejsca wypoczynku /w tym dla turystów/ i życia społeczno – kulturalnego wsi zostanie wykorzystana z lepszym skutkiem. Poniewa ż w miejscowo ści Hostynne jest wiele ciekawych atrakcji turystycznych a sami mieszka ńcy s ą aktywnymi społecznikami, trzeba zadba ć jedynie o odpowiednie warunki lokalowe i wyposa żenie. Je śli pomy ślimy o świetlicy jako o przyjaznej przestrzeni dla aktywnych grup z naszej miejscowo ści, dla go ści z zewn ątrz – turystów, i spróbujemy t ę przestrze ń jak najbardziej przystosowa ć do ró żnych potrzeb tych grup to świetlica b ędzie uzasadnia ć swój byt. Realizacja projektu uwzgl ędnia realizacj ę zada ń na rzecz szeroko poj ętego rozwoju społecze ństwa wiejskiego. Wszelkie działania prowadzone w ramach funkcjonowania jednostki świetlicowej b ędą zapobiegały pogł ębianiu bierno ści i bezradno ści społecznej

43 wobec trudnych sytuacji życiowych, otworz ą drog ę do szerokiej konsolidacji społecze ństwa i jego rozwoju w aspekcie społecznym, turystycznym i kulturalnym. Koniecznym działaniem jest wi ęc pozyskanie funduszy na wyremontowanie budynku i wyposa żenie go w odpowiedni ą infrastruktur ę pod k ątem potrzeb ró żnych grup społeczno ści.

Harmonogram realizacji Kwota ko ńcowa i wskazanie źródła jej pozyskania 2011-12 147.000 zł – zadanie 80 % dofinansowane przez Europejski Fundusz Rolny z PROW –O ś 4 Leader, działanie: Odnowa i rozwój wsi, pozostałe jako wkład własny Gminy Werbkowice.

Zadanie 2 Nazwa zadania Utwardzenie dróg gminnych w miejscowo ści Hostynne. Cel zadania: Inwestycja ma na celu popraw ę bezpiecze ństwa komunikacyjnego oraz popraw ę warunków przejazdu.

Harmonogram realizacji Kwota ko ńcowa i wskazanie źródła jej pozyskania. 2011; 2018 11 000 zł – Środki własne sołectwa, środki własne gminy, podmioty prywatne.

Zadanie 3 Nazwa zadania: Organizowanie imprez kulturalno – rekreacyjnych, pikników, festynów przy/w świetlicy wiejskiej we Hostynnym. Cel zadania: Organizowanie imprez ma na celu kultywowanie tradycji i integracj ę społeczno ści lokalnej, a tak że umo żliwia aktywne sp ędzenie wolnego czasu.

Harmonogram realizacji Kwota ko ńcowa i wskazanie źródła jej pozyskania. 2012-18 (corocznie) Ok. 1.500 zł rocznie – Środki własne sołectwa, środki własne gminy, podmioty prywatne.

Zadanie 4 Nazwa zadania: Utwardzenie parkingu przy świetlicy. Cel: Poprawa jako ści życia na obszarach wiejskich poprzez realizacj ę działa ń maj ących na

44 celu kształtowanie obszaru przestrzeni publicznej. Zadanie inwestycyjne wpłynie na podniesienie poziomu bezpiecze ństwa, poprawie warunków życia mieszka ńców wsi, poprawi podstawow ą niezb ędn ą infrastruktur ę miejscowo ści, uporz ądkuje przestrze ń publiczn ą. Brak utwardzonego parkingu nara ża użytkowników dróg na niebezpiecze ństwo kolizji i wypadków drogowych. Utwardzenie parkingu podniesie estetyk ę miejscowo ści.

Harmonogram realizacji Kwota ko ńcowa i wskazanie źródła jej pozyskania. 2012 9 500 zł – Środki własne sołectwa, środki własne gminy, podmioty prywatne.

Zadanie 5 Nazwa zadania Modernizacja infrastruktury sportowej -boiska do piłki no żnej i siatkowej. Cel zadania: Rozwój infrastruktury rekreacyjnej we wsi Hostynne. Zakres zadania Zadanie polega modernizacji boisk przy świetlicowych jako miejsca wspólnych zabaw i gier, a tak że integracji społeczno ści lokalnej.

Harmonogram realizacji Kwota ko ńcowa i wskazanie źródła jej pozyskania. 2013 9 500 zł – Środki własne sołectwa, środki własne gminy, podmioty prywatne.

Zadanie 6 Nazwa zadania: Budowa parkingu przy cmentarzu. Cel: Poprawa jako ści życia na obszarach wiejskich poprzez realizacj ę działa ń maj ących na celu kształtowanie obszaru przestrzeni publicznej. Zadanie inwestycyjne wpłynie na podniesienie poziomu bezpiecze ństwa, poprawie warunków życia mieszka ńców wsi, poprawi podstawow ą niezb ędn ą infrastruktur ę miejscowo ści, uporz ądkuje przestrze ń publiczn ą. Brak parkingu nara ża u żytkowników dróg na niebezpiecze ństwo kolizji i wypadków drogowych. Budowa parkingu podniesie estetyk ę miejscowo ści.

Harmonogram realizacji Kwota ko ńcowa i wskazanie źródła jej pozyskania.

45 2015 9 500 zł – Środki własne sołectwa, środki własne gminy, podmioty prywatne.

Zadanie 7 Nazwa zadania Zakup pojemników do selektywnej zbiórki odpadów o pojemno ści 1100 l, z podziałem na papier, plastik oraz szkło. Cel zadania: Ochrona środowiska i racjonalne gospodarowanie zasobami przyrodniczymi.

Harmonogram realizacji Kwota ko ńcowa i wskazanie źródła jej pozyskania. 2016 3 000 zł – Środki własne sołectwa, środki własne gminy

6. Wdro żenie i monitorowanie planu

Wdro żenie Planu Odnowy Miejscowo ści rozpocznie si ę poprzez wprowadzenie go w życie uchwał ą Rady Gminy Werbkowice. Wdro żenie Planu zaleca si ę Wójtowi Gminy Werbkowice, Radzie Sołeckiej miejscowo ści Hostynne oraz Sołtysowi wsi Hostynne. Monitorowanie ka żdego przedsi ęwzi ęcia – czyli dbanie o prawidłowy jego przebieg przez cały czas jego trwania polega na systematycznym zbieraniu, zestawianiu i ocenie informacji rzeczowych i finansowych w postaci ustalonych wska źników, które opisuj ą jego post ęp i efekty. W monitorowaniu bior ą udział wszystkie podmioty oraz komórki organizacyjne Urz ędu Gminy w Werbkowicach oraz Rada Sołectwa Hostynne, zaanga żowane we wdra żanie Planu Odnowy Miejscowo ści Hostynne. Ocen ą wdra żania Planu zajmie si ę Rada Sołecka.

Lp. Zadanie Odpowiedzialni Termin realizacji Przedło żenie projektu planu odnowy 1. miejscowo ści Hostynne przedstawicielom Rada Sołecka kwiecie ń 2011 Zebrania Wiejskiego Uchwalenie planu odnowy miejscowo ści 2. Zebranie Wiejskie maj 2011 Hostynne przez Zebranie Wiejskie Odpowiednio Opracowanie dokumentacji technicznych ze przed planowanym szczególnym uwzgl ędnieniem projektów i zada ń 3. Wójt naborem mog ących uzyska ć wsparcie z funduszy wniosków / 2011- strukturalnych 2018 4. Realizacja zada ń okre ślonych poszczególnymi Wójt, Rada 2018 projektami zgodnie z harmonogramem Sołecka

46 przyj ętym w planie odnowy miejscowo ści Hostynne

Ze wzgl ędu na zmieniaj ącą si ę sytuacj ę społeczno – gospodarcz ą na skutek zdarze ń wcze śniej nie przewidywalnych lub z innych wa żnych powodów Plan Odnowy Miejscowo ści Hostynne mo że zosta ć skorygowany w ka żdym z jego rozdziałów, o ile wniosek z uzasadnieniem zło ży ka żdy z członków Rady Sołeckiej na r ęce Przewodnicz ącego Rady Sołeckiej. Wniosek taki Przewodnicz ący Rady Sołeckiej poddaje procedurze uchwalania dokonywanego przez Zebranie Wiejskie i zatwierdzania przez Rad ę Gminy w formie uchwały.

47