01_Cover:01 22-09-11 15:39 Pagina 1 DeVoetbalTrainer 29 e JAARGANG | SEPTEMBER 2011 | www.devoetbaltrainer.nl

nummer 180

Buitenlandse spelers Wat van ver komt, Robert is beter?

Bafana Bafana Maaskant Een jaar na het WK

Dossier kampioen Individuele periodisering

Long Term Player in Polen Development en het thema ‘scoren’

Middenkatern: De JeugdVoetbalTrainer

De JeugdVoetbalTrainer 3 1e JAARGANG | SEPTEMBER 2011 | www.devoetbaltrainer.nl nummer

Jeugdopleiding AWC ‘training on the job’

Pesten is niet sportief

Bedrijfspresentatie Euro-SportRing

A-jeugd Henk Sleurink

B-jeugd Caspar Dekker

C-jeugd Carlo Rietdijk

D-jeugd Rinke Borger Website_Mediatheek_0 22-09-11 14:37 Pagina 1 DeDeVoetbalTrainerTrainer Nieuw! De Voetbaltrainer online mediatheek op www.devoetbaltrainer.nl

Gratis proberen? Ga naar devoetbaltrainer.nl/ mediatheek

Voordelen van de online mediatheek

� Onbeperkt en overal toegang tot de mediatheek � Handige en snelle zoekfunctie (per categorie, thema of leeftijdsgroep) Ga voor een online abonnement op de mediatheek via devoetbaltrainer.nl/mediatheek � Snel te printen pdf.files van oefenstof En wees er snel bij want onder de eerste 100 aanmelders verloten wij vrijkaarten � Inloggen via computer, smartphones en tabloids voor de Interlands van Oranje. � Speciaal voor abonnees geldt een korting van €20,-. U betaalt dan geen €55,- maar €35,- per jaar

devoetbaltrainer.nl 03_Inhoud:03 22-09-11 15:40 Pagina 3

In dit nummer Van de redactie

Kleintjes bestaan niet meer. Deze ‘Begin met duidelijkheid over waar je heen wilt’ 4 opmerking horen we telkens als een topland tegen een minder hoog aan­ geslagen land speelt, en derhalve Iets minder dan vijf minuten was Robert onderschatting op de loer ligt. Wie Maaskant met zijn ploeg Wisla Krakow ver- onlangs het Nederlands elftal zag wijderd van het bereiken van de groepsfase stoeien met San Marino, weet inmid­ van Champions League. Na het behalen van dels wel beter. De vertegenwoordi­ de Poolse titel komt Maaskant nu uit in de Eu- gers van de door Italië omgeven en­ Paul Geerars ropa League. De Voetbaltrainer zocht hem in clave hadden tegen de geöliede ma­ Hoofdredacteur Polen op voor een praktijkverhaal eerste klas. chine van niets te vertellen en kwam er met 11­0 genadig vanaf. Kleintjes be­ staan nog wel degelijk. Spelers uit andere culturen 58 Er waren tijden dat teams uit Cyprus een soortgelijke rol vervulden. Een wedstrijdje tegen een ploeg van het Mediter­ Wat van ver komt, is beter? rane eiland liep meestal uit op een schuttersfestijn. Die tij­ Heb je ook wel eens een talentvolle buiten- den zijn voorbij. Robert Maaskant liep zich met zijn Wisla landse speler aangetrokken die het op de Krakow in de laatste voorronde van de Champions League een of andere manier niet waar kon maken? stuk op Apoel Nicosia (dat daarna bovendien in de eerste Waarom slagen talenten niet bij de ene club groepswedstrijd het gerenommeerde Zenit Sint­Petersburg en wél bij de andere? Hoe kun je de begelei- versloeg). Kort voor de ontmoeting met Apoel Nicosia sprak ding en communicatie zo inrichten dat je De Voetbaltrainer met de Nederlandse trainer in Poolse optimaal rendement haalt uit de investering dienst. Zijn ploeg had net de Bulgaren van Litex Lovech uit­ in deze talentvolle spelers? geschakeld en met veel vertrouwen werd het vervolg tege­ moet gezien. Helaas voor Maaskant en zijn spelers incas­ seerde Wisla kort voor tijd het beslissende derde Cyprioti­ Long Term Player Development en ‘scoren’ 65 sche doelpunt dat de Poolse kampioen veroordeelde tot de Europa League, waarin het onder meer tegen FC Twente Joost Desender uitkomt. Ook op deze wijze blijven wij op de hoogte van de Moeten we eerst voetballers technisch en tac- verrichtingen van de Nederlandse trainer, die ons in het tisch opleiden en later aandacht hebben voor openingsartikel een mooie inkijk geeft in hoe hij is omge­ de noodzakelijke fysieke kwaliteiten van een gaan met het cultuurverschil waarmee hij werd geconfron­ volwassen voetballer? Of opteren we voor een teerd. simultane ontwikkeling van de technisch-tac- Het verblijf van Maaskant in Polen staat min of meer sym­ tische vaardigheden en de zogenaamde bool voor de uittocht van talent waarmee ons land worstelt. CLUSK–eigenschappen met als fundament de Blijkbaar kan Nederland financieel de middenmoot in Euro­ juiste sportieve en gezonde lifestyle? pa nauwelijks nog volgen. Ook spelers uit het tweede en derde echelon verhuizen massaal naar landen waar tien jaar geleden geen Nederlander wilde spelen: Polen, Cyprus, De JeugdVoetbalTrainer

De JeugdVoetbalTrainer: e 3 1 JAARGANG | SEPTEMBER 2011 | www.devoetbaltrainer.nl nummer Scandinavië. Veelal vinden dat soort mutaties plaats kort voor de competitiestart, tijdens de transferperiode die me­ Jeugdopleiding AWC ‘training on the job’

Pesten is niet sportief Bedrijfspresentatie nige club, trainer en speler in zijn greep houdt. Dat brengt AWC koppelt jeugdtraining en kaderopleiding 30 Euro-Sportring Pesten is niet sportief 37 ons bij onze rubriek Actueel, waarin we vanaf dit nummer

A-jeugd Henk Sleurink B-jeugd aandacht zullen besteden aan een onderwerp dat veel in het Bedrijfspresentatie: Euro-Sportring 38 Caspar Dekker

C-jeugd Carlo Rietdijk

D-jeugd De A-, B-, C- en D-jeugd 40 Rinke Borger nieuws is. In deze editie betreft het de transferdeadline van 31 augustus. Een uittocht van talent zal, zo zou je vermoeden, de deur openen voor een stroom van zelf opgeleide jonge spelers Verder: die als vanzelf daardoor de kans krijgen zich te openbaren. We constateren daarentegen juist dat veel in het buitenland Actueel: de trainer en de transferdeadline 12 opgeleide spelers op de Nederlandse velden te bewonderen FC Zwolle en Centre for Sports & Education 14 zijn. Juist nu we een groot aantal buitenlandse spelers in Bafana Bafana, een jaar na het WK 18 Nederland zien, valt ook regelmatig op dat veel van hen in Voetbalschool: lichaamshouding bij voetballen 23 (voor hen) het buitenland moeite hebben om vaste voet aan TalentTool zet speler centraal in eigen ontwikkeling 26 de grond te krijgen. Dat ook hierin nog aanmerkelijke stap­ Dossier individuele periodisering (2) 49 pen gemaakt kunnen worden, bewijst het artikel vanaf pagi­ De mediatheek van De Voetbaltrainer 56 na 58. Want we praten doorgaans veel over trainingsmetho­ De Verlenging 72 dieken, maar soms zit de winst juist in de randzaken!

2 3 De Voetbaltrainer 180 2011 04-11_Maaskant:04-11 22-09-11 16:43 Pagina 4

PROFVOETBAL Tekst: Gerjos Weelink

Robert Maaskant, kampioen in Polen ‘Begin met duidelijkheid over waar je heen wilt’

Iets minder dan vijf minuten was Robert Maaskant met zijn ploeg Wisla Krakow verwijderd van het bereiken van de groepsfase van Champions League. Na in de playoffs thuis met 1­0 te hebben gewonnen van Apoel Nicosia, ging zijn In de periode voor de komst van Robert ploeg kort voor tijd in Cyprus met 1­3 onderuit. Na het beha­ Maaskant versleet Wisla Krakow veel trainers. Sinds het seizoen 2006/2007 len van de Poolse titel komt Maaskant nu uit in de Europa gingen , Dragomir Okuka, Adam Nawalka, Kazimierz Noska, Ma- League. In de poulefase treft zijn ploeg Odense BK, Fulham en ciej Skorza en hem al voor. Met name het ontslag van Dan FC Twente. De Voetbaltrainer zocht hem afgelopen zomer in Petrescu had invloed op de aanstelling van Maaskant. De spelersgroep kwam Polen op, kort na de in de derde voorronde gewonnen wed­ destijds in opstand, omdat Petrescu te hard zou trainen. De club luisterde strijd tegen Litex Lovech uit Bulgarije (1­2). naar de spelers en zette de Roemeense oefenmeester op straat. Saillant detail is dat Petrescu een tijd later met het Robert Maaskant: “Toen ik binnen- bereiding begonnen. Gaandeweg die nietige Unirea Urziceni kampioen werd kwam was de sfeer in de ploeg niet voorbereiding kwamen er wel wat van Roemenië. Het plaatsje telde maar goed. Er waren veel goede Poolse spe- spelers bij, maar deze hadden vol- 17.000 inwoners. lers vertrokken. Maar ook enkele bui- gens de Poolse spelers die er nog za- tenlanders. Marcelo ging naar PSV en ten lang niet het niveau dat ze ge- Eenheid Arkadiusz Głowacki ging naar Trab- wend waren. Bovendien kwam het Robert Maaskant: “We zijn inmiddels zonspor. Wisla was begin vorig sei- merendeel op huurbasis voor de club al twee transferperiodes verder, dus zoen met twaalf spelers aan de voor- spelen.” er is al weer veel veranderd. Maar dat

www.devoetbaltrainer.nl 04-11_Maaskant:04-11 22-09-11 16:43 Pagina 5

zetten. Ik heb er ook voor gekozen heb continu gehamerd op het proces. niet mijn eigen staf mee te nemen We moeten eerst dit doen en pas naar de club, terwijl dat wel had ge- daarna kunnen we dat gaan doen. Al kund. heel vlot belegden we een trainings- kamp in het Tatragebergte bij Zako- Door veel op het veld te staan kun je pane. We hebben daar vier dagen ge- optimaal bezig zijn met de discipline. zeten en met alle spelers heb ik er in- Welke taken voer je uit, wat doe je al- dividuele gesprekken gevoerd. Ik wil- leen en wat doe je samen? Ik moet de met name weten wat hun overtui- zeggen dat het me heel goed beviel. ging was ten aanzien van het kam- Desondanks vielen de resultaten nog pioenschap. Vervolgens bleek dat het wel wat tegen. We stonden achtste of geloof bij een meerderheid vrijwel negende en in wedstrijden waarin we niet aanwezig was. Het is voor een wel tachtig procent balbezit hadden, trainer wel belangrijk te weten of er bleven we toch steken op een gelijk- draagvlak is voor hetgeen je wilt be- spel. Kort daarna konden we wat spe- reiken. Zeven of acht spelers geloof- lers gaan halen. Een van die nieuwe den niet in die titel en dus moest ik spelers was Nordin Boukhari. On- ze ervan overtuigen. danks dat hij niet heel veel gespeeld heeft, was hij wel heel belangrijk voor In Zakopane heb ik de spelers uitge- de sfeer in de ploeg. Hij vond het leuk legd dat we met twee systemen gin- om te trainen en deed dat met zoveel gen spelen. In Polen spelen de meeste enthousiasme en plezier, dat de ande- teams een soort 1:4:2:3:1. Wij zijn met re spelers hierdoor werden aangesto- de punt naar achteren gaan spelen op ken. We begonnen in die fase ook het middenveld, in een systeem met wedstrijden te winnen en met de vleugelspelers. Veel tegenstanders winterstop stonden we bovenaan.” vonden dat toch lastig om tegen te spelen en de resultaten begonnen be- Resultaat vs proces ter te worden. Een maand voor de Robert Maaskant: “Ik praat hier vaak winterstop heb ik weer individuele over resultaat en proces. In het top- gesprekken gevoerd en toen kwam ontslag van Dan Petrescu heeft hier voetbal gaat het vrijwel altijd over het geloof. Waarom zouden we geen wel indruk gemaakt. Ik ben dan ook het resultaat. Zeker hier in Polen. Ik kampioen kunnen worden? Bepaalde begonnen met een eenheid te sme- den. Dit deed ik onder andere door een gezamenlijk ontbijt en lunch in te stellen. We hebben veertien verschil- lende nationaliteiten in de ploeg, maar elke buitenlander zit op Poolse les. Bovenal ging ik heel veel trai- ningsuren maken. De club zei me dat ze ten tijde van Petrescu te veel naar de spelers hebben geluisterd en dat ze dat niet weer zouden doen. Eigen- lijk ging het heel goed. Door die vele trainingsuren ontstaat er ook een vorm van teambuilding. Je zou kun- nen stellen dat samen trainen de bes- te vorm van teambuilding is. Het is een kwestie van veel uren maken. Ik wilde door die maatregelen vooral mijn intentie laten zien hier samen met de spelers en staf wat neer te

4 5 De Voetbaltrainer 180 2011 04-11_Maaskant:04-11 22-09-11 16:43 Pagina 6

PROFVOETBAL

wedstrijden hebben we in een kerst- boomsysteem gespeeld, waarbij je ei- genlijk zeven controlerende spelers hebt met daarvoor drie spelers die vrij mogen bewegen. We spelen de kerst- boom ook vaak als we voor staan of in Europese wedstrijden. Zo’n drie wed- strijden voor het einde van de compe- titie heb ik het spelsysteem aange- past. Ik zag namelijk dat veel spelers toch wat vermoeid waren en ze min- der energie hadden. We zijn toen weer gaan spelen met twee controleurs op het middenveld. We hebben een ploeg die namelijk geweldig op de counter kan spelen. Het is belangrijk dat je goed kijkt naar je spelers. Kunnen ze brengen wat je van ze verwacht?

In Nederland wil de meerderheid van de teams en trainers lekker en mooi voetballen. In Polen werkt dat anders. Het gaat puur om het resultaat. Dit betekent dat je in wedstrijden tegen de wat mindere teams veel meer bal- bezit hebt. Er wordt soms zo verdedi- gend gevoetbald, dat het erg lastig is je eigen spelletje te spelen. Hier wordt wel eens gezegd dat tegenstanders twee bussen in de zestienmeter par- kans op het kampioenschap, maar moeite heeft met het spelen met keren. Het is aan ons daar een ope- gaandeweg het seizoen moesten ze ruimte achter de laatste linie. Hun ning in te vinden. Je geeft altijd wel dat toch bijstellen. Het begint altijd verdedigende centrum is traag en het wat kansjes weg in een wedstrijd, dus met de duidelijkheid over waar je middenveld is aanvallend ingesteld. als er één in valt, loop je achter de naar toe wilt, de doelstelling. Bij ons Ze hebben een goede spelmaker op feiten aan. De druk van het moeten was dat vrij simpel. Kampioen wor- het middenveld en er zit met name winnen is groot. In februari speelden den, het bereiken van de groepsfase voorin veel beweging in de ploeg. Uit we oefenwedstrijden in Turkije. We van de Champions League en het onze analyse bleek verder dat hun wonnen met 3-1 van Bate Borisov uit winnen van de beker. Dat laatste is twee centrale verdedigers in balbezit Wit-Rusland en versloegen een club een ondergeschoven kindje, spelers gingen zoeken naar de spelmaker of uit Litouwen met 5-0. Er kwamen nog krijgen er niet eens een premie voor. andere middenvelders. Bovendien een aantal frisse gezichten bij en de Maar ik vind dat je bij een topclub al- hebben ze in Petar Zanev een sterke selectie was op dat moment uitgeba- les moet winnen, dus hebben we dat linksback die veel mee opkomt. Door lanceerd en compleet. Ik durf wel te ook benoemd. middel van beeldmateriaal heb ik de- stellen dat ik door middel van de leef- ze situaties aan de spelers laten zien. wijze en pure overtuiging de cultuur In de voorrondes van de groepsfase Mede op basis daarvan hebben we hier veranderd heb.” Champions League zijn we begonnen onze speelwijze tegen Litex aange- tegen Skonto Riga uit Letland. Uit past. Zowel aan hun sterkte, maar Doelstellingen wonnen we met 0-1 en bij ons werd dus ook zeker aan hun zwakte.” Robert Maaskant: “Het feit dat je elke het heel overtuigend 2-0. In de derde wedstrijd moet winnen, is kenmer- voorronde lootten we Litex Lovech, Robert Maaskant maakt veel gebruik kend voor een topclub. Ik had eerlijk een in mijn ogen heel goede ploeg, van video-analyse. Binnen de techni- gezegd verwacht dat het winnen van gecoacht door Ljuboslav Penev. We sche staf is Przemysław Paczko dage- wedstrijden gemakkelijker zou gaan hebben in Hoenderloo tegen ze ge- lijks bezig met het monteren van beel- dan dat in werkelijkheid het geval speeld in de voorbereiding. Tijdens den van zowel de eigen ploeg als de te- was. In de media merkte ik dat ook. die wedstrijd zagen we ook hun genstander. Mede op basis van deze In het begin gaven ze ons geen enkele kwetsbaarheid. Litex is een ploeg die beelden besluit Maaskant op welke ma-

www.devoetbaltrainer.nl 04-11_Maaskant:04-11 22-09-11 16:43 Pagina 7

te spelen. Daarvoor speelde de Argen- gaat om dat soort momenten. Als je tijn Gervasio Núñez. Normaal gespro- de kans krijgt zo’n bepalende pass te ken speelt Israëlisch international geven dan moet je dat doen. Ik ben Maor Melikson op de positie van cen- heel scherp op zulke momenten en trale middenvelder, maar Núñez verwacht van de spelers hetzelfde. Na denkt wat meer in verdedigend op- de rust maakten we 1-2 en de bele- zicht. We vonden het niet erg dat de ving bij de spelers was enorm. We centrale verdedigers van Litex de hebben lang en grondig toegewerkt middenvelders inspeelden, zo lang we naar deze wedstrijd en het is gewel- daar maar kort zaten. In aanvallend dig dat je op zo’n manier wint. Het opzicht speelden we met Tsvetan was fantastisch om te zien hoe de Genkov als aanspeelpunt, met daar- spelers juichten na onze doelpunten. omheen Ivica Iliev en Maor Melikson Je merkt aan de groep dat dit precies in een vrije rol. Op papier stonden ze is wat ze willen.” wel op de linker- en rechtervleugel (zie tekening 1) en in de competitie spelen we ook met vleugels, maar in de praktijk mochten ze over het veld zwerven. Voor de verdedigers van Li- tex bleek dit heel lastig te verdedigen. Tegelijkertijd moesten we er wel voor Genkov Zanev waken dat beide spelers niet te veel Melikson Iliev aan één kant kwamen te spelen, om-

dat Litex in dat geval over de linker- Núñez kant via Zanev vrij kon spelen. Tij- dens trainingen, teammeetings en Wilk Sobolewski met beeldmateriaal hebben we de spelers bewust gemaakt van de kan- sen die er voor onze ploeg zouden lig- Lamey nier zijn ploeg gaat spelen. In de Poolse gen tegen Litex. In de eerste helft de- Diaz Chavez Jaliens competitie is Wisla Krakow vrijwel altijd den zich een stuk of drie, vier mo- de betere ploeg en is aanpassen minder menten voor waarin we een diepe bal Jovani´c noodzakelijk. In Europees verband ligt hadden moeten spelen. Ik ben in de dat anders. Wisla is in de ogen van rust dan ook flink tekeergegaan, om- 1 Maaskant min of meer gelijkwaardig dat het in dit soort wedstrijden juist aan het Bulgaarse Litex Lovech. Daar- door komt het aan op de details.

Litex Lovech Robert Maaskant: “Gezien de sterktes en zwaktes van Litex hebben we een aantal veranderingen doorgevoerd, zowel in speelwijze als in de keuze voor de basisopstelling. In verdedi- gend opzicht heb ik mijn ploeg laten inzakken tot op de eigen helft. Daar- door kwam er in de omschakeling veel meer ruimte achter de laatste li- nie van Litex te liggen. Ruimtes waar- in wij door middel van een dieptebal heel gevaarlijk konden worden. En dat is ook gebleken. We scoorden twee keer uit een diepe bal achter de laat- ste linie. Omdat Litex in de opbouw veelal de middenvelders zocht, heb ik ervoor gekozen met twee controleurs

6 7 De Voetbaltrainer 180 2011 04-11_Maaskant:04-11 22-09-11 16:43 Pagina 8

PROFVOETBAL

5 7 11 2

8 6 3 9 9 3

4 6 6 3 9 2 3 4 1

2 3

Communicatie gepasseerd had. Hier hoeft dat niet. gaan sprinten, gaat iedereen daadwer- Robert Maaskant: ”Ik ben een trainer Als een speler niet speelt, zegt hij me kelijk tien keer vijftien meter sprin- die ervan houdt veel te communice- dat hij gaat knokken voor een basis- ten. Op honderd procent. In Nederland ren met de spelers. Ik sta open voor plek. Niet alleen jonge spelers doen is dat niet altijd zo. We trainen in deze spelers en bevraag ze. Maar ook daar- dit, ook internationals. Spelers zijn periode één keer per dag. Ik heb 24 se- in is een verschil tussen Nederlandse hier niet gewend om uitleg te krijgen lectiespelers en wil in verband met de en Poolse spelers. In Nederland ging ik waarom ze niet spelen. Als ik hier zou periodisering de verschillen in belas- nog wel eens zitten met spelers die ik zeggen dat we tien keer vijftien meter ting beperken. We hebben bijvoor-

www.devoetbaltrainer.nl 04-11_Maaskant:04-11 22-09-11 16:43 Pagina 9

6 4 6 3

2 9 3 4

1

4

beeld de dag na de wedstrijd tegen Skonto Riga een oefenwedstrijd ge- speeld met de groep die tegen Skonto niet meegedaan heeft. Op die manier krijgt elke speler een wedstrijdprikkel. Vervolgens had iedereen een dag vrij en de dag daarop zijn we weer met de volledige groep gestart. Op vrije dagen was ik in Nederland ook zelf echt een dag niet met voetbal bezig. Nu is dat anders. Als de groep een dag vrij is, ga ik op individuele basis met spelers aan de slag. Van mensen buiten de club hoor je ook dat spelers zich hier echt aan het ontwikkelen zijn. Fysiek, mentaal maar bovenal ook op voet- balgebied. Er zijn spelers tijdens hun periode hier bij Wisla Krakow weer international geworden. Dat komt puur omdat ze hier betere voetballers worden. Oefenvormen haal ik groten- deels uit de wedstrijd. We spelen be- paalde wedstrijdsituaties na en oefe- nen die in patroonvorm. (zie de teke- ningen 2, 3 en 4; Maaskant trainde de oefenvormen zoals in tekening 3 en 4 veelvuldig met middenvelder en Pools in- ternational Cezary Wilk. Wilk speelt op 6 bij de aanvallende partij, red.) Het één keer raken wordt dan ook belangrijker en gemakkelijker, omdat spelers meer op elkaar ingespeeld zijn. In wedstrij- den zie je dit terug. Belangrijk bij een oefenvorm is de doelstelling. Wat wil je ermee? Ik kan wel honderd jaar 8:8 spelen, maar wat heb ik aan alge- meenheden? Je moet als trainer iets specifieks in zo’n oefening leggen, want als je dat niet doet gebeurt er ook niets. Oefenvormen moeten altijd een doel hebben.”

8 9 De Voetbaltrainer 180 2011 04-11_Maaskant:04-11 22-09-11 16:43 Pagina 10

PROFVOETBAL

1

34

6 8 10 8 1 10 4

2 6 3 4 3

1

5

Een voorbeeld: der ook een speler (of twee) van

1 In de volgende oefenvorm wordt er 5:5 achter de lijn laten inschuiven,

34 met twee keepers gespeeld (zie teke- waardoor er een 6:6 of 6:7 situatie ningen 5, 6 en 7). De focus ligt op het ontstaat. 8 10 tempo maken door de centrale verde- - met de overige spelers (2, 5, 7, 11 en 5 10 6 digers en het inspelen van het mid- 9) kan een lijnvoetbalvorm gespeeld 8 6 1 denveld. Nummers 3 en 4 blijven in worden (zie tekening 8), waarbij de 2 4 eerste instantie achter een lijn spelen. trainer de bal kan inspelen. 3 4 3 Maaskant stelt de regel in dat op het Ook verdedigend heeft deze oefen- 1 moment dat de bal teruggespeeld vorm een functie. Op het moment dat wordt op 4 (zie passlijn 2), de bal in er balverlies geleden wordt, moet ie- één keer naar 3 gespeeld moet wor- dereen (dus ook 3 en 4) druk naar vo- 6 den. (zie passlijn 3) Door deze regel in ren zetten. te stellen weten 6 en 10 al op het mo- ment dat 8 op 4 kaatst welke loopac- ties ze kunnen maken. Op zijn beurt weet 4 al dat hij 6 of 10 kan aanspelen, indien mogelijk direct. Op het moment

1 dat 4 de bal naar 3 speelt zijn er varia-

34 ties en methodische stappen mogelijk. 5 7 8 - 6 beweegt naar buiten, waardoor 10 10 10 6 naar binnen komt en aangespeeld 8 6 1 wordt (zie tekening 5). 2 - 6 beweegt naar de bal toe en opent 11 3 3 2 4 op 8 die diep gaat (zie tekening 6). 1 - 3 mag het middenveld indribbelen, waardoor 6 of 10 aangespeeld kan worden en de tegenstanders (8 en 10) 7 8 keuzes moet maken (zie tekening 7). - zodra 3 inschuift, mag de tegenstan-

www.devoetbaltrainer.nl 04-11_Maaskant:04-11 22-09-11 16:43 Pagina 11

Op de dag van het interview traint 1 1 Maaskant met zijn ploeg op het na- bijgelegen trainingscomplex. Hij 3 4 3 speelt een vorm 5:5 plus keeper (zie 2 9 5 2 3 4 4 7 9 7 11 11 3 5 tekeningen 9 en 10). Doordat hij zelf 2 2 8 ballen inspeelt, kan hij situaties laten 10 10 6 8 ontstaan. In dit geval speelt hij zelf 1 1 de bal in op 10 (zie passlijn 1), legt vervolgens het spel stil en bevraagt spelers. De manier van inspelen door 10 op 9 bepaalt in dit geval het ver- loop van de oefenvorm. Speelt 10 in op het rechterbeen van 9, dan kan hij 10 zelf doorlopen voor een eentweecom- 9 binatie (zie tekening 9). Speelt 10 ech- ter in op het linkerbeen van 9, dan kan vervolgens 8 aangespeeld wor- den en is de steekbal op 7 een optie ook de nadruk op en dwingt spelers Samenvatting: (zie tekening 10). Hierbij is het van op die manier vooruit te denken en • De beste vorm van teambuilding vindt plaats belang dat 10 de positie van 8 weet ze te laten beseffen dat het gaat om op het veld. voordat hij de bal op 9 speelt. 9 moet details. Bepalend is het been waarop • Is er draagvlak voor hetgeen je wilt bereiken? er op vertrouwen dat 8 er onder komt 9 wordt ingespeeld. De aanvallers • Als je de kans krijgt een bepalende pass te ge- en 7 weet dat als 9 op het linkerbeen kunnen scoren op het grote doel, de ven dan moet je dat doen. aangespeeld wordt, hij een loopactie verdedigers kunnen scoren door de • Kunnen spelers brengen wat je van hen ver- naar buiten kan maken om een mo- bal te onderscheppen en bijvoorbeeld wacht? gelijke steekbal van 8 te ontvangen. de trainer in te spelen of te scoren in • Oefenvormen moeten altijd een doel hebben. Maaskant legt hier in de oefenvorm een doeltje. • Het gaat steeds weer om de details.

10 11 De Voetbaltrainer 180 2011 12-13_Actueel:12-13 22-09-11 16:06 Pagina 12

ACTUEEL Tekst: Ruud Doevendans

Niets is zeker in de voorbereidingsperiode De trainer en de transferdeadline

Je zult maar Erwin Koeman zijn. Vol transferdeadline, die pas op 31 augus- goede moed en met de nodige ambi- tus eindigt. Dit vraagt uiterste creati- tie teken je in de zomer een contract viteit en flexibiliteit van de trainers. bij FC . Lekker, eindelijk weer Hoe gaat de trainer anno 2011 om dagelijks aan de slag met een belofte- met de transferdeadline? Hoe traint vol team. Kijk je goed naar je selectie, hij, en hoe past hij zijn werkwijze aan dan krijg je vlinders in je buik; met de omstandigheden aan? De Voetbal- dit materiaal zou FC Utrecht wel eens trainer vroeg het aan Raymond Atte- een geslaagde gooi kunnen doen naar veld (Hoofd Opleiding bij AEL Limas- een hoge positie in de . sol op Cyprus) en Gerard Marman (di- Waarom zou FC Utrecht niet linea recteur van de vereniging Coaches Be- recta FC Twente achterna kunnen taald Voetbal). gaan? Michel Vorm is een van ’s lands

beste keepers en met Michael Silber- Hoe bent u zelf als trainer-coach in Shots Pro Foto: bauer en nieuwbakken international het verleden omgegaan met situaties Kevin Strootman staat er een mid- waarin bepalende spelers gedurende De club had niet de financiële moge- denveld van allure. Dries Mertens is het seizoen (of in de voorbereidings- lijkheden capabele vervangers aan te de revelatie van de eredivisie geweest periode) vertrokken? Was dit voor u trekken. Dat was voor mij (ik was te- en kan alleen nog maar beter worden, aanleiding om uw werkwijze of gelijkertijd trainer-coach en tech- en Ricky van Wolfswinkel gaat onder speelwijze aan te passen? nisch manager) geen reden om de jou zeker vijftien doelpunten maken. Raymond Atteveld: “Het is nogal een werkwijze en speelwijze aan te pas- Als het lekker draait, misschien wel verschil of je spelers erbij krijgt, of sen maar wel om de doelstellingen twintig. juist spelers verliest. In díe zin, dat je aan te passen.” Een prachtig team dus. Had je ge- veel eenvoudiger je speelwijze in po- dacht. Eén maand later zijn deze vijf sitieve zin kunt aanpassen (kortom, Wat is uw ervaring, hoe spelers met spelers allemaal verdwenen: de trans- je krijgt er mogelijkheden bij) dan dat de transferperiodes omgaan? Leidt dit ferperiode heeft zijn tol geëist. Je kunt je opties moet schrappen omdat er tot onrust? Hoe speelt u hierop als beginnen aan de bouw van een nieuw spelers verdwijnen. Dat laatste heb ik trainer in? elftal met een volslagen ander gezicht gelukkig niet meegemaakt. Wel zie je Raymond Atteveld: “In de praktijk is en wellicht ook een andere speelstijl. dat de piek van de transferperiode al- het nooit rustig tijdens de voorberei- Dat is even andere koek. De doelstel- tijd tegen eind augustus optreedt. Dit ding. Pas na 1 september treedt de si- lingen blijven overigens intact, on- betekent dat de trainer pas heel laat tuatie in waarin iedereen weet waar danks het vertrek van de vijf topspe- precies weet wat zijn ploeg wordt en hij aan toe is. Zelf zet ik altijd sterk in lers uit je selectie. Want de ijlings ge- wat zijn mogelijkheden zijn. In dat op communicatie in deze periode. Je haalde vervangers, die overigens vrij- opzicht kun je dan ook pas na 1 sep- moet met spelers, binnen de club en wel niemand kent, zijn ‘uiteraard’ van tember definitieve stappen zetten.” met de pers blijven praten. Zo weet grote kwaliteit. Gerard Marsman: “Tijdens een van iedereen wat op dat moment de stand Tot 1 september ben je als trainer in mijn periodes als trainer-coach werd van zaken is. Maar voor spelers is het het Nederlandse voetbal slechts van ik in de voorbereiding geconfronteerd erg lastig om de concentratie vast te één ding zeker: niets is zeker. De oor- met het feit dat twee bepalende spe- houden. Als een transfer niet door- zaak is de alom bediscussieerde lers vertrokken naar een andere club. gaat, dan zoeken zij vaak een zonde-

www.devoetbaltrainer.nl 12-13_Actueel:12-13 22-09-11 16:06 Pagina 13

kamp, zelfs de teamfoto’s voor het maal tegen dezelfde speler speelt, seizoen worden al gemaakt. Dat de omdat deze tussentijds van club is transferperiode tot 31 augustus door- veranderd. Dat gebeurde bijvoorbeeld loopt, veroorzaakt niet alleen onrust Roda JC, dat in twee weken tijd twee- bij de spelers, maar ook bij de trainer- maal met Leroy Fer werd geconfron- coach en de club. Immers, dagelijks teerd, die inmiddels van verschijnen er berichten van te ver- naar FC Twente was gegaan. Dat is wachten transfers. En of ze nu wel of vreemd, dat moeten we voorkomen. niet doorgaan, het veroorzaakt hoe Daarom moet het einde van de dan ook onrust. Dit staakt haaks op transferdeadline vóór het begin van de bedoeling van een voorbereiding alle competities liggen. Dan weet ie- en het gegeven dat een trainer-coach dereen precies waar hij aan toe is.” zes weken ongestoord wil kunnen Gerard Marsman: “Uitgangspunt is werken aan het formeren van een mijns inziens een rechtvaardig ver- team. Op dit moment en in deze situ- loop van de competitie, waarin iede- atie dient een trainer-coach zich dus re club vanaf een zeker moment flexibel op te stellen en snel te kun- (mijn voorstel zou zijn 1 augustus - nen schakelen.” in elk geval voor de eerste te spelen competitiewedstrijd) op sportief- Vaak ziet men dat, wanneer bepalen- technisch gebied gelijke kansen de spelers verdwijnen, de doelstellin- heeft.” gen niet worden aangepast. Hoe kan een trainer hiermee omgaan? Bent u vóór of tégen de transferperio- Raymond Atteveld: “Het blijft steeds de gedurende de wintermaanden? terugkomen op hetzelfde: communi- Waarom? catie. De doelstelling heb ikzelf altijd Raymond Atteveld: “Ik ben nadrukke- gesteld na deze deadline, eerder is ge- lijk vóór een transferwindow in de woon niet reëel vanwege alle mogelij- wintermaanden. Je kunt zodoende op ke mutaties. Bij ADO heb ik meege- nieuwe situaties inspelen. Je kunt een maakt dat andere mensen de doel- vervanger aantrekken voor een lang- bok. Omdat alles rondom een transfer stelling gingen bepalen zonder kennis durig geblesseerde speler. En zij die vaak erg ondoorzichtig verloopt, komt van zaken. Daarop heb ik gelijk gere- niet aan spelen toekomen, kunnen de zwarte piet soms bij personen te- ageerd in de media zodat men de za- dat wellicht elders wel. Zo blokkeren recht die dat niet verdienen. Het le- ken in perspectief bleef zien. Je bent we tenminste niet de ontwikkeling vert veel onrust op. Het bëinvloedt als coach hier erg alert op omdat er van spelers.” het groepsproces, dus als trainer moet anders een verkeerd verwachtingspa- Gerard Marsman: “Over het algemeen je er in deze fase bovenop zitten en troon ontstaat, dat zich tegen de kunnen we stellen dat een club het doorlopend in gesprek zijn met alle ploeg kan keren. Je moet het team beschikbare spelersbudget ingezet partijen.” daarvoor beschermen.” heeft op het moment dat een compe- Gerard Marsman: “De voorbereiding Gerard Marsman: “De trainer-coach titie begint. Alle extra uitgaven beteke- op een voetbalseizoen, waarvoor een dient onafhankelijk van anderen een nen normaal gesproken een tekort op trainer-coach meestal een periode eerlijke afweging te maken van de de begroting. Dat is al een goede re- van zes weken uittrekt, is bedoeld om kwaliteit en mogelijkheden. Hij dient den om de transferperiode te beper- in alle rust te werken aan de opbouw zijn mening in eerste instantie te toet- ken. Als het uitgangspunt steeds is en samenstelling van een team. Met sen met zijn staf, vervolgens de spe- dat iedere club gelijke sportieve kan- name de laatste twee weken zijn be- lers vertrouwd te maken met zijn me- sen houdt, dan is ook een transferpe- doeld om te komen tot een vast en ning en daarna het te volgen beleid af riode in de winter niet wenselijk. Van- ingespeeld team, een goede taakver- te stemmen met de clubleiding.” zelfsprekend zijn er redenen te beden- deling, een duidelijke speelwijze en te ken om toch mogelijkheden open te bouwen aan vertrouwen. Voetbal is Wat vindt u van de huidige transfer- laten. Denk hierbij aan het wegvallen mensenwerk, we draaien niet aan deadline met als einddatum 31 au- van spelers door langdurige blessures, knoppen! Dit zijn momenten waarin gustus? Moet deze aangepast wor- spelers die zonder club zitten of op een trainer-coach, samen met zijn den? Waarom en hoe? een dood spoor zitten bij een club. Dit staf, een belangrijk deel van zijn Raymond Atteveld: “Het vreemde ta- zou dus betekenen dat onder bepaal- kwaliteit kan inzetten. Men speelt oe- fereel kan zich in de huidige situatie de heldere voorwaarden transfers nog fenwedstrijden, gaat op trainings- voordoen dat je kort na elkaar twee- mogelijk zijn in de winter.”

12 13 De Voetbaltrainer 180 2011 14-17_FC Zwolle jeugd:14-17 22-09-11 15:46 Pagina 14

JEUGD Tekst: Gerjos Weelink

FC Zwolle en Centre for Sports & Education ‘Dé weg naar een topsportcarrière’

Een plek waarin je optimale begeleiding krijgt bij het beoefenen van je sport en school. Voor elk jong talent zou dat de ideale omgeving zijn om je in te bewegen. In Zwolle is dat al enkele jaren mogelijk. Op het Centre for Sports & Education (CSE) haalt ieder talent dagelijks het beste uit zichzelf, zowel in de schoolbanken als op het veld. Door goed onderwijs, sportspeci­ fieke trainingen en sportondersteunende lessen over bijvoorbeeld voeding, kracht en mentale aspecten worden talenten optimaal voorbereid op een toekomst als topsporter.

En daarmee is het CSE uniek in Neder- onderzoek gedaan onder topsporters bepaalt of je wordt toegelaten. Daarna land. Thomas van der Staak, directeur hier in de regio. Daar kwam uit dat geeft een talentenanalyse aan hoe je Centre for Sports & Education en Bert topsporters het volgen van onderwijs het beste begeleid kunt worden.” Ebbens, Hoofd Opleiding bij FC Zwolle altijd als een remmende factor heb- en leercoach op het CSE vertellen over ben ervaren in het nastreven van hun Model het begin, de huidige stand van zaken ambities. We hebben toen gezocht Thomas van der Staak: “Het CSE en de veelbelovende toekomst. naar een modus waarin topsport en werkt volgens het LTAD-model van onderwijs zo optimaal mogelijk sa- Istvan Balyi. De Canadees van Hon- Aanleiding men konden gaan.” gaarse komaf is de geestelijk vader Thomas van der Staak: “Zo’n drie jaar van het Long Term Athlete Develop- geleden mochten wij een kijkje in de Bert Ebbens: “Onderwijs bleek inder- ment (LTAD) model, dat ten grondslag keuken nemen bij de jeugdopleiding daad vaak een beperkende factor te heeft gelegen aan het Masterplan Ta- van Ajax op De zijn bij het ver- lentontwikkeling van NOC*NSF. De Toekomst. Dit wezenlijken basis voor het LTAD-model werd ge- heeft ons aan ‘Waarom is er van een spor- legd in 1995, toen Balyi werkte met de het denken ge- tieve droom. succesvolle Canadese skiploeg. Het zet. Want waar- geen opleiding tot Scholen gun- model geeft specifieke informatie om heb je wel nen talenten over training, competitie en herstel een beroepsop- profvoetballer?’ vaak extra trai- gebaseerd op de ontwikkeling van leiding tot kap- ningsuren, sporters op verschillende niveaus en per of bakker, maar altijd be- in alle leeftijdsfasen. Het gaat erom maar niet tot voetballer, basketballer paalt het onderwijs de mogelijkheid. dat de training van jeugdsporters of volleyballer? Daarnaast hebben we Bij ons is de sport leidend. Je talent moet worden afgestemd op het stadi-

www.devoetbaltrainer.nl 14-17_FC Zwolle jeugd:14-17 22-09-11 15:46 Pagina 15

um van ontwikkeling en rijping waar- staat het ontwikkelen van het indivi- onderwijs. We zijn op zoek gegaan in ze zich bevinden. Alleen afgaan op du centraal. Pas bij de B1 begint de naar goede inhoudelijke trainers met de kalenderleeftijd is verkeerd. Een echte profopleiding. En dan mag je een pedagogische inslag. Mensen die algemeen bekend feit wellicht, maar hopen dat je aan het eind van die op- zowel op een trainingsveld als in een toch is het competitiesysteem in Ne- leiding één of twee pareltjes over- klaslokaal uit de voeten kunnen. Maar derland voor vrijwel alle sporten ge- houdt die de stap naar het eerste elf- ook als het gaat over presteren moet baseerd op die kalenderleeftijd.” tal kunnen maken.” je keuzes maken. Moet je namelijk met je standaardteams op het hoog- Keuzes Thomas van der Staak: “We zijn gaan ste niveau van Nederland willen uit- Bert Ebbens: “Naar aanleiding van het kijken hoe we dit concept het beste komen? Of gaat het om het ontwikke- LTAD-model en de grote verschillen in konden invul- len van het in- rijping hebben we bij FC Zwolle de len. Dus welke dividu? Voor de keuze gemaakt om in de onderbouw trainers horen ‘Bij ons is de buitenwereld de opleiding uit te breiden. Er is nu er op welke gaat het erom een team voor spelers onder de 12, leeftijdscatego- sport leidend. Je hoe hoog je 13, 14 en onder 15. In het kader van rie en wat gaan speelt en hoe het periodiseren is dat trouwens ook we per jaar talent bepaalt of je hoog je staat. een beter verantwoorde keuze. Daar- doen? Dat gaat Dat bepaalt uit- naast bied je de spelers in deze leef- dus over het wordt toegelaten’ eindelijk of je tijd meer speelminuten; iedereen inslijpen van een goede speelt in het weekend. Met ingang technieken, school bent. van dit seizoen starten we daarom functionele techniek en spelpatronen. Wij zijn echter veel meer op zoek met een D2 en een C2. Bij die teams Met hierbij ook de koppeling naar het naar de balans tussen individuele

14 15 De Voetbaltrainer 180 2011 14-17_FC Zwolle jeugd:14-17 22-09-11 15:46 Pagina 16

JEUGD

ontwikkeltrajecten en op de zaterdag Thomas van der Staak: “Bovendien is kregen bij de geboorte, maar ook zaken presteren met je elftal.” het voor voetballers ook goed om zich als het onderwijs, steun van je ouders zo af en toe eens te spiegelen aan een et cetera. Zodra die bewustwording Combinatie individuele sporter. Bij hen in de klas aanwezig is, gaat het om de bereidheid. Bert Ebbens: “Elke leerling op het CSE zitten ook een stuk of wat individuele Ben je bereid er alles aan te doen om te heeft een bindende factor. Ze hebben sporters, die geheel verantwoordelijk slagen? En pas wanneer je dat kunt op- namelijk allemaal talent gekregen om zijn voor hun eigen prestaties. Tennis- brengen kun je bekwaam worden in je in een tak van sport te excelleren en sers en golfers bijvoorbeeld. En daar- sport. Dat is de laatste fase. Een fase moeten dat door ontstaat die slechts een enkeling gaat halen.” talent op een er een mooie bepaalde ma- ‘Het is te hopen dynamiek, Thomas van der Staak: “Ik geloof ook nier gaan ont- want voetbal- eigenlijk niet zo in het principe van wikkelen. Ze dat je aan het lers zijn vaak één trainer. Ik houd meer van techni- komen hier geneigd de sche teams, die om een elftal heen om een oplei- einde van de schuld bij an- staan. Dan heb je het dus over trai- ding tot prof- deren neer te ners, maar ook over mentoren en an- voetballer te opleiding een leggen als het dere begeleiders. We maken voor ie- volgen en even tegenzit. dereen een talentprofiel, dat informa- krijgen het pareltje overhoudt’ En we wilden tie geeft over het mentale en fysieke onderwijs er ook niet alleen gedeelte van een sporter. En elke spor- op maat bij. Ik maar klassen ter is weer anders. De één heeft bij- zie ‘de leerling’ hier op school en ik met jongens. De interactie met meiden voorbeeld wat meer vrijheid nodig dan zie ‘de voetballer’ bij FC Zwolle. Dat is is ook belangrijk, ook omdat die soms een ander. We vragen ons steeds af natuurlijk een goede ontwikkeling, op een andere manier met hun sport hoe we recht kunnen doen aan de in- omdat je door die vele contactmo- omgaan.” dividuele ontwikkeling van een talent.” menten een completer beeld hebt van de persoonlijkheid van een speler. De drie B’s Groei Zodra het met iemand op school cij- Bert Ebbens: “In gesprekken met spe- Bert Ebbens: “Het CSE is een dynami- fermatig niet goed gaat, heeft dat lers zijn de drie B’s vaak onderwerp sche omgeving. Sporters zien elkaar consequenties. Minder trainen of niet van gesprek. Het begint allemaal met dagelijks, zowel op het trainingsveld spelen bijvoorbeeld. De lijnen zijn bewustwording. Het bewust worden als in het klaslokaal. Dat betekent dat heel kort en dat werkt natuurlijk van de kansen die je krijgt. Dan heb ik teamgenoten elkaar door en door ken- prima.” het over het talent dat je hebt meege- nen. Ze zien elkaars kwaliteiten en te-

www.devoetbaltrainer.nl 14-17_FC Zwolle jeugd:14-17 22-09-11 15:46 Pagina 17

straks samen in een CSE-monitor, waarvoor we van de provincie Over- ijssel een subsidie hebben gekregen. In die monitor komt allerlei informa- tie over een speler te staan, variërend van cijferlijsten tot aan sportmedi- sche tests, gegevens van docenten, trainers, ouders et cetera. Met een druk op de knop heb je allerlei infor- matie voorhanden.”

Toekomst Thomas van der Staak: “Zoals al eer- der gezegd vind ik kwaliteit en be- heersbaarheid belangrijke factoren kortkomingen op allerlei vlakken en gaan we volgend jaar gestaffeld trai- van het succes. En dat geldt voor een zullen daarmee om moeten leren te nen. De bovenbouw traint dan van club als FC Zwolle ook op financieel gaan. Ik denk dan ook dat deze talen- 8.30 uur tot 10.00 uur en de onder- vlak. Er is niet veel budget beschik- ten beter op elkaar ingespeeld zijn en bouw van 10.30 uur tot 12.00 uur. Dit baar om spelers te kopen, hetgeen be- meer bereid zijn om een stapje harder is voor de jeugdopleiding een grote tekent dat de club het in de toekomst te lopen voor elkaar. De groei die ze vooruitgang. In de praktijk betekent voornamelijk van de eigen jeugd zal hier doormaken als individu, geldt dus dit dat we de trainers langer op het moeten hebben. De keuze voor het ook op groepsniveau. Naast het indivi- veld kunnen laten staan en dat er met CSE is onder andere gemaakt om uit- dueel beter worden is ook het samen meerdere trainers tegelijk een training eindelijk een kwalitatieve verbetering beter worden een aspect.” gegeven kan worden. Hierdoor ont- te krijgen. We willen sporters afleve- staat er meer beïnvloeding en wordt ren die op eredivisieniveau mee kun- Thomas van der Staak: “Je merkt dat de kans op succes ook vergroot. Er is nen draaien.” dit concept aanslaat. We zijn een paar bij FC Zwolle ook een aantal spelers jaar geleden gestart met 24 leerlingen dat een trainerscursus aan het volgen Bert Ebbens: “De visie van FC Zwolle en hebben er dit is. Albert van is te spelen met een regionaal her- jaar al ongeveer der Haar bij- kenbaar elftal. We hebben met Art 350 rondlopen. ‘Naast het voorbeeld, assi- Langeler een trainer die dat waar- De aanmeldin- steert in het maakt. Om een stabiele eredivisieclub gen komen uit individueel beter kader van die te worden moet het niveau omhoog. heel Nederland. cursus bij onze En dat is een uitdaging waar we met Ondanks deze worden is ook het A1. Die jonge ons alles voor staan. Wel een mooie groei vind ik het gasten vinden uitdaging trouwens.” belangrijk dat samen beter dat geweldig. we het beheers- Daarnaast is Samenvatting: baar houden. worden belangrijk’ ook het sociale • In het CSE gaan sport- en We willen daar- aspect belang- schoolopleiding samen. om ook alleen rijk. Alle leer- • Niet schoolprestaties, maar maar sporten aanbieden die we hier in lingen zijn na het volgen van lessen sporttalent bepaalt of je wordt de directe omgeving kunnen faciliteren. en training toch keurig voor het toegelaten. En dat is al vrij breed. Binnen een straal avondeten thuis.” • Het CSE werkt met het Long van vier kilometer kun je hier in Zwolle Term Athlete Development terecht voor voetbal, volleybal, basket- Thomas van der Staak: “Ook op orga- model. bal, hockey, tennis, tafeltennis, golf, nisatorisch vlak maken we stappen. • Het stadium van ontwikkeling hippische sporten, acrogym, waterpolo We werken bijvoorbeeld samen met van de sporter is leidend, niet en zwemmen.” de Isala Klinieken. De sportmedische de kalenderleeftijd. afdeling van dat ziekenhuis is voor • Aanstonds koppelt de CSE-mo- Samenwerking een deel ondergebracht in de top- nitor alle sport- én schoolpres- Bert Ebbens: “Mede door de groei sporthal van Landstede. En alles komt taties

16 17 De Voetbaltrainer 180 2011 18-22_Pitzo:18-22 22-09-11 15:49 Pagina 18

PROFVOETBAL Tekst: Guy Oldenkotte

Zuid­Afrika, een jaar na het WK ‘Bafana Bafana kan Afrika domineren’

Bij zijn aantreden in juli 2010 merkte Pitso Mosimane, de hui­ dige bondscoach van Zuid­Afrika, op dat voetbal in Zuid­Afri­ ka van de grond af aan opnieuw moet worden opgebouwd wil hij kunnen voldoen aan de eis om te kwalificeren voor het WK 2014. De Voetbaltrainer sprak met Mosimane kort na zijn aan­ stelling en blikt nu samen met hem terug op de voortgang.

De verwachtingen in Zuid-Afrika zijn ment zijn. Zuid-Afrika daarentegen sprakelijk en verantwoordelijk voor hooggespannen na de succesvolle or- heeft na het aanvankelijke succes, het resultaat, moet je zowel je spelers ganisatie van het WK 2010. midden jaren negentig, weinig tot als je mensen van de bond managen, Pitso Mosimane: “Er wordt van mij niets geïnvesteerd in voetbal. Pas de heb je te maken met de hiërarchie verwacht dat Zuid-Afrika zich kwalifi- laatste jaren is er meer aandacht en van het voetbal in Zuid-Afrika en pro- ceert voor het WK in Brazilië in 2014. komen er meer middelen vrij om de beer je iedereen tevreden te houden Om deze kwalificatie te bewerkstelli- sport te doen ontplooien. Maar het zal waaronder de media, de gemeen- gen is het essentieel dat we ons ook nog even duren voordat we de eerste schap en de overige coaches. Het is kwalificeren voor de African Cup of echte resultaten daarvan zien.” vaak lastig om dat op elkaar af te Nations in 2013. Maar de druk is hoog stemmen.” en we hebben weinig tijd. Het verve- Het weerhield Mosimane er niet van lende van voetbal in Zuid-Afrika is om de langgekoesterde droom in ver- Talent identificeren dat we geen realistische verwachtin- vulling te doen gaan. Bij zijn aantreden gaf Mosimane aan gen hebben. We hebben niet de juiste Pitso Mosimane: “Ik ben nu in de ge- dat zijn focus ligt bij het nationale programma’s geïmplementeerd en we legenheid om andere topcoaches elftal. Zijn uiteindelijke doel is echter ontberen de broodnodige infrastruc- maar ook beroemdheden en toppers om structuur en opleidingen te intro- tuur. Desondanks zijn veel mensen in andere werkvelden te ontmoeten duceren binnen de voetbalbond zodat van mening dat we hetzelfde moeten en van hen te leren. De baan als Zuid-Afrika, op lange termijn, een kunnen bereiken als Spanje en Ne- coach van het nationale elftal is er vaste waarde wordt op internationale derland. Maar deze landen hebben een met vele voordelen. Dat is de po- toernooien. Om dat doel te bereiken bijna tien jaar hard moeten werken sitieve kant. Maar er zijn ook de nodi- heeft Mosimane een uitgebreid plan om daar te zijn waar ze op dit mo- ge uitdagingen. Zo ben je direct aan- opgesteld. Daarbij leunt hij sterk op

www.devoetbaltrainer.nl 18-22_Pitzo:18-22 22-09-11 15:49 Pagina 19

het model dat in Engeland wordt ge- schikken over de hoogste kwalifica- maximaal 23 spelers dan weten we hanteerd. ties. Assistent-coaches zouden bij zeker dat iedereen regelmatig aan Pitso Mosimane: “Als coach van het voorkeur allemaal Zuid-Afrikanen spelen toekomt en zo dus meer erva- nationale elftal gaat mijn verantwoor- moeten zijn zodat het land in de toe- ring opdoet.” delijkheid verder dan alleen maar het komst kan profiteren van hun kennis nationale elftal. Het is mijn taak om en ervaring wanneer er een nieuwe Maar Mosimane kijkt verder dan al- ervoor te zorgen dat ook in de toe- bondscoach moet worden aangesteld. leen de huidige generatie topspelers. komst het nationale elftal de beschik- We proberen daarnaast de Premier Pitso Mosimane: “De scouting van king heeft over spelers die in staat Soccer League (de nationale competi- spelers moet beter en als we eenmaal zijn om voor de prijzen mee te doen. tie) zover te krijgen om een regel te een talent hebben gespot dan moeten Om dat te bereiken moeten we de introduceren die verbiedt dat er meer we hem beter begeleiden. Om talen- coaches in de competitie en de orga- dan drie buitenlanders deel uitmaken ten vroegtijdig te ontdekken is het be- nisatie die verantwoordelijk is voor van een team. Bovendien zou het langrijk dat we zowel landelijke als het organiseren van de competitie na- goed zijn voor de ontwikkeling van de regionale U20 competities realiseren. drukkelijker bij onze plannen betrek- spelers wanneer teams verplicht wor- De talenten die we hebben geïdentifi- ken. Zo moeten we de wedstrijden be- den om tenminste twee spelers van ceerd moeten worden opgenomen in ter afstemmen op de wedstrijdplan- jonger dan 23 jaar op te stellen. Met de teams van de Zuid-Afrikaanse ning van FIFA en CAF (de Afrikaanse name deze jonge spelers moeten in voetbalbond (SAFA) die ernaar streven voetbalbond) zodat de spelers tijdig de gelegenheid worden gesteld om om zoveel mogelijk internationale beschikbaar zijn voor het nationale zoveel mogelijk ervaring op te doen. wedstrijden te spelen om zo ervaring elftal. Ook is het belangrijk dat Als we dan ook nog bereiken dat de op te doen. En tussen de SAFA-teams coaches in de hoogste competitie be- selecties worden teruggebracht naar onderling is het belangrijk dat we af-

18 19 De Voetbaltrainer 180 2011 18-22_Pitzo:18-22 22-09-11 15:50 Pagina 20

PROFVOETBAL

stemmen en van elkaar weten wat de visie en doelstellingen zijn. Elke coach heeft z’n eigen visie maar het is belangrijk dat we dezelfde stijl van spelen introduceren in alle SAFA- teams. De juniorteams zullen uitein- delijk de aanvoer voor het nationale elftal moeten genereren. We kunnen het ons niet veroorloven dat het ene team een ander spelpatroon hanteert dan het andere. Kijk hoe succesvol het heeft gewerkt voor landen als Spanje, Duitsland en Nederland. Als het voor hen werkt, dan moet het ze- ker voor ons werken.”

Verbeterde coaching Mosimane’s plan leunt sterk op on- dersteuning vanuit de regio en zijn ambitie is om de kwaliteit van coaches te verhogen. In de komende drie jaar moeten er tenminste tien coaches zijn opgeleid die aan de slag kunnen in de nationale competitie. Om dit te bereiken heeft Mosimane de hulp ingeroepen van twee assistenten, die hij uit eigen zak bekostigt. Pitso Mosimane: “Het ontbreken van training en begeleiding van amateur- coaches is een groot probleem. Ik werk op dit moment veel samen met Tegenwoordig is voetbal nog altijd geen standaard onderdeel van het sportpakket de U17, U21 en U23 coaches in het op veel scholen. land. Het zijn juist de regionale coaches die nieuwe talenten voor favoriete sport onder de zwarte be- dat geweldig en inmiddels hebben Bafana Bafana, het nationale team, volking terwijl cricket en rugby meer zich meer dan tachtig scholieren la- moeten ontwikkelen en klaarsto- de voorkeur genoten van het blanke ten registreren als speler; 45 van hen men. Een betere kwaliteit van de deel. Tegenwoordig is voetbal nog al- zijn meisje. Maar dit is niet voldoen- coaches kan alleen worden bereikt tijd geen standaard onderdeel van het de. We moeten de coaches naar alle wanneer coaches ook naar behoren sportpakket op veel scholen en veelal scholen sturen waar ze goede sport- worden beloond. Er was een pro- ontbreekt het ook aan de materialen voorzieningen hebben. En scholen bleem met de plaatsing en beloning en middelen om hier verandering in waar het daaraan ontbreekt, moeten van zwarte coaches. In Zuid-Afrika te brengen. ondersteuning krijgen om alsnog heerst nog altijd de gedachte dat lo- Pitso Mosimane: “Ik heb er daarom goede sportvoorzieningen te krijgen. kale coaches niet bekwaam genoeg bewust voor gekozen om de voorbe- Wanneer er voldoende scholen in de zijn. Dat alleen buitenlanders in reiding voor onze eerste wedstrijd in omgeving beschikken over een goed staat zijn de kwaliteit van de teams de kwalificatie voor de Afrikaanse veld dan moet daarna zo snel moge- te verbeteren. Maar we werken nu kampioenschappen af te werken op lijk een lokale voetbalcompetitie aan plannen om coaches zelfs op velden van een middelbare school in worden gestart. Op deze scholen amateurniveau een basisvergoeding Randburg in Johannesburg. Tijdens kunnen we zelfs een dubbelslag te kunnen geven.” het WK 2010 maakte Brazilië gebruik slaan wanneer we de scholieren en- van de sportaccommodatie in Rand- thousiast krijgen voor de sport om- Blank-zwart burg. Op deze school is rugby tradi- dat we daarmee ook interesse creë- Ruim twintig jaar nadat Apartheid tioneel de meest populaire sport ren bij de ouders. Tijdens de FIFA definitief werd afgeschaft is de in- maar ik heb er, op eigen kosten, een Confederations Cup zagen we veel vloed van de rassenpolitiek nog altijd coach aangesteld om voetbal te in- toeschouwers die anders nooit naar merkbaar. Voetbal was lange tijd de troduceren. De scholieren vonden voetbalwedstrijden kwamen.”

www.devoetbaltrainer.nl 18-22_Pitzo:18-22 22-09-11 15:50 Pagina 21

clubs weigerden ze af te staan hoewel king op de groep. De voetbalbond van sommige spelers niet eens verder ko- Zuid-Afrika behoort tot de top zes van men dan de bank bij het eerste elftal. rijke voetbalbonden ter wereld. Maar Ik ben tot de conclusie gekomen dat het geld moet sneller worden vrijge- ik niet een of twee teams moet klaar- maakt zodat we ook qua voetbal een stomen, maar eigenlijk drie. Het eer- positie in de top zes kunnen claimen. ste team bestaat uit spelers die tot de We hebben duidelijke afspraken ge- vaste kern van het nationale elftal be- maakt over procedures en ambities horen. Het tweede team kent vooral om te voorkomen dat een belangrijke spelers die als alternatief kunnen die- speler uit een van de teams vroegtijdig nen wanneer we te kampen hebben de overstap maakt naar een hoger met blessures in de nationale ploeg. team waardoor de kwaliteit van het Het derde team gaat uit spelers be- oude team inboet. Uiteindelijk is het in staan van wie we geloven dat die in ons aller belang dat alle teams het de toekomst deel kunnen uitmaken goed doen op hun niveau. van het team. Ze zijn misschien nog iets te jong of niet rijp genoeg maar Volgende voorbereiding het is belangrijk dat we hen toch al bij Pitso Mosimane: Aan het einde van de nationale ploeg betrekken om te de competitie weigerden sommige voorkomen dat we in de toekomst teams spelers af te staan voor het na- weer te maken krijgen met een situ- tionale elftal omdat ze zelf nog volop atie waarbij we niet genoeg goede in de race waren voor het landskam- spelers hebben. Deze aanpak staat los pioenschap. Uit vrees dat dit weder- van de begeleiding in de andere SAFA- om zou gebeuren wanneer we op trai- teams zoals de U21 of U23. Sinds be- ningsstage zouden gaan naar Brazilië gin dit jaar roep ik acht spelers op om in juli is daarom besloten de hele sta- hun kwaliteiten beter te kunnen be- ge af te gelasten. We speelden op 10 oordelen. Het is belangrijk dat ze ge- augustus tegen Burkina Faso en dat wend raken aan onze filosofie. Wij was ook een prima gelegenheid om trainen anders, er is meer druk vanuit het team verder te testen." de media en de eisen aan mentaliteit en discipline liggen veel hoger. We Verbeterde opleiding willen ze proberen langzaamaan klaar Waar Mosimane wel over te spreken Nog altijd hoopvol te stomen zodat ze klaar zijn wanneer is, is de introductie van trainingen Bijna een jaar verder is Mosimane we ze echt oproepen.” voor coaches en spelers. nog altijd ambitieus en hoopvol ge- Pitso Mosimane: “Samen met FIFA, stemd. Met tien punten uit de eerste Los van de afhankelijkheid van de het Ministerie van Sport, het Ministe- vier groepswedstrijden zijn de voor- medewerking van bestuurders en be- rie van Onderwijs en het Ministerie uitzichten voor kwalificatie voor de langhebbenden is Mosimane ook af- van Gezondheid hebben we een pro- Afrikaanse kampioenschappen posi- hankelijk van de middelen die hem tief. Temeer daar Zuid-Afrika vier ter beschikking worden gesteld. punten wist te pakken tegen de hui- Pitso Mosimane: “Er is inmiddels een Pitso Mosimane dige kampioen Egypte. Maar Mosima- start gemaakt met het in ere herstel- Pitso Mosimane is 47 jaar en werd geboren in So- ne is tevens veel wijzer geworden. len van de School of Excellence zoals weto. Als speler kwam hij viermaal uit voor het na- Pitso Mosimane: “De organisatie van we die vroeger hadden. Dat moet ons tionale team. Mosimane won diverse titels met Su- de competitie en de nationale voetbal- nationale trainingscentrum worden. perSport United. Hij beschikt over zowel de FIFA 1 bond hebben hun onderlinge me- Tot die tijd gebruiken we de faciliteiten en 2 certificaten als een UEFA A certificaat. Mosi- ningsverschillen nog steeds niet vol- die het Engelse nationale team heeft mane studeerde Sport Wetenschap en Sport Ma- doende uitgewerkt. Coaches weigeren laten aanleggen in Rustenburg, waar nagement aan de Universiteit van Johannesburg. In spelers en informatie met de bond te zij verbleven tijdens het WK. Hier heb- 2006 werd Mosimane aangesteld als assistent delen. Dat leidde tot slechte prestaties ben we ook het voordeel dat we ver bondscoach met de bedoeling hem klaar te stomen van het nationale U20 team. Met de weg zitten van alle drukte waardoor voor de rol van bondscoach na het WK voetbal in beste spelers in de ploeg hadden ze we als team beter tot elkaar komen. 2010. Eerder mocht Mosimane even aan de rol rui- nooit verloren van Lesotho en hadden Bovendien beschikt deze locatie over ken toen hij in 2007 de functie waarnam voordat ze zich gekwalificeerd voor het jeugd- de beste faciliteiten van ons land en coach Joel Santana werd aangesteld. kampioenschap in Libië. Maar de dat heeft een enorme positieve wer-

20 21 De Voetbaltrainer 180 2011 18-22_Pitzo:18-22 22-09-11 15:50 Pagina 22

PROFVOETBAL

KNVB gramma opgestart voor coaches op De KNVB speelt al sinds 1997 een rol bij het verbeteren en opleiden van het laagste niveau en spelers uit de coaches in Zuid-Afrika. Dankzij het Coach-de-coach project leidt de KNVB jongste groep. Spelers tussen zes en coaches op in ontwikkelingslanden en landen waar Nederland historisch een twaalf jaar zijn de meest vormbare band mee heeft. In de zomer van 2009 is het programma ‘coach the coach’ spelers. Tijdens voetbalkampen beste- uitgebreid tot WorldCoaches, een project waarbij coaches worden opgeleid den we zoveel mogelijk aandacht aan die de lokale jeugd kunnen helpen zich te ontwikkelen, op voetbalgebied, de balbehandeling en ‘fair-play’. Je maar zeker ook op sociaal vlak. De WorldCoach leert kinderen op een leuke staat versteld als je ziet hoe weinig en verantwoorde manier (beter) voetballen terwijl hij ze ook lifeskills bij- oudere spelers in staat zijn om een brengt. Sinds de start van het project zijn er ruim 450 coaches opgeleid en goede pass te geven of om de bal cor- voor het einde van dit jaar moeten dat er ruim 700 zijn. rect in te gooien. We proberen de Behalve het opleiden van coaches wil de KNVB ook een academie opzetten in jeugd te trainen op een manier waar- samenwerking met de Universiteit van de Witwatersrand. Tegen de tijd dat er bij er niet echt een competitief ele- in 2014 wordt afgetrapt voor het WK in Brazilië moet het project lokaal ver- ment in zit omdat we niet zozeer ankerd zijn en zichzelf kunnen bedruipen. Dit betekent dat de lokale part- geïnteresseerd zijn in winnen maar ners de academie zelfstandig runnen en dat de talentvolle, opgeleide coaches meer in het stimuleren van jonge op hun beurt weer nieuwe coaches opleiden. spelers. De jeugd moet juist uitvinden wat ze zoal kan doen met een bal in diverse situaties. Pas wanneer ze doorstromen naar de groep van 14 te leren. Maar vergeleken met bijvoor- aan potentieel goede spelers. Zuid- jaar en ouder brengen we er een com- beeld Del Bosque van Spanje kom ik Afrika kan binnen afzienbare tijd we- petitie-element in dat uiteindelijk vol- nog maar net kijken. Toch hoop ik de derom de dominante voetbalnatie van ledig tot ontwikkeling moet komen bij basis te kunnen leggen voor een sterk Afrika zijn. En daar wil ik graag aan spelers van tussen 16 en 18 jaar. Op team dat Zuid-Afrika vanaf 2014 zal bijdragen. Ik zal fouten maken en er deze manier hopen we een stabiele vertegenwoordigen op de grote toer- zullen ook wedstrijden verloren wor- stroom van gedisciplineerde en vaar- nooien en daarbij probeer ik zowel de den. Het enige dat ik vraag is de tijd dige spelers te garanderen voor het spelers als de coaches te helpen voor- en de ruimte om te kunnen bouwen nationale elftal in de toekomst.” komen dat ze dezelfde fouten maken aan het team van de toekomst.” als die ik heb gemaakt. Het is geen ‘Geef me de tijd’ makkelijke weg die we zijn ingeslagen Samenvatting: Pitso Mosimane: “Sinds 1998, toen ik maar er zijn wegen die slimmer en • Samenwerking met de nationa- aan de slag ging als jeugdtrainer bij sneller zijn dan degene die ik moest le competitie en de afstemming De staf van Mamelodi Sundowns, heb ik hard ge- nemen. Naar mijn mening beschikt van de nationale competitie op Bafana Bafana. werkt en geprobeerd zoveel mogelijk Zuid-Afrika over een enorm arsenaal de internationale kalender is voor Zuid-Afrika essentieel. • Jonge spelers moeten meer speeltijd krijgen bij de teams in de nationale competitie. • De opleiding en begeleiding van spelers moet naar een hoger ni- veau en begint al bij het identi- ficeren van spelers op scholen en in lokale competities. • De opleiding en begeleiding van trainers moet beter. • De diverse nationale teams moeten beter samenwerken en hun plannen beter op elkaar afstemmen. • Er moeten meer middelen be- schikbaar komen voor scholen waar goede voetbalaccommoda- ties ontbreken. • Goede spelers moeten lang- zaamaan in het nationale team worden gebracht.

www.devoetbaltrainer.nl 23-24-25_voetbalschool:23-25 22-09-11 16:00 Pagina 23

JEUGD Tekst: Gerjos Weelink

Lichaamshouding bij voetballen Goede techniek zorgt voor vertrouwen

‘Johan Cruijff schreef vroeger in De Telegraaf wel eens stukjes over bepaalde aspecten van het voetbalspel, zoals bijvoor­ beeld lichaamshouding. Die aspecten gaven de basis van het voetbal weer, iets waar je zeker je voordeel mee kon doen. Op die manier kon je zelf al aan het werk om een betere voetbal­ waarde is natuurlijk wel dat je het als ler te worden. Bovendien was het nog leuk ook. Met veel ple­ trainer goed voor kunt doen.”

zier een betere voetballer worden. Daar gaat het om’, volgens Beheersing Wim Bouckaert: “Bij vrijwel elke voet- Wim Bouckaert van voetbalschool SoccerSkills. balschool draait het om het beheers- baar maken van de bal. Een vrij alge- meen begrip. Spelers leren baas te Wim Bouckaert is naast eigenaar van lende dvd’tjes zie je techniektrainin- worden over de bal door balgevoel- zijn voetbalschool SoccerSkills nog gen uitgevoerd worden, maar steevast oefeningen, snel voetenwerk en door steeds algeheel topscorer van FC Lis- door de betere voetballertjes. Het gaat bewegingen te maken. Als een speler se, de club waar hij op dit moment mij er juist om dat je elke speler beter ziet dat zijn acties elke keer verbete- Hoofd Opleiding is en techniektrai- kunt maken. Dus ook de minder geta- ren en hij daarover complimenten ning bij de eerste selectie verzorgt. De lenteerden. Als een spelertje zich aan- krijgt, stimuleert dat enorm. Bij het technisch begaafde middenvelder meldt, delen we in op basis van leef- dribbelen gaat het erom de bal zo kort speelde vanaf zijn 17e in de zaal op tijd en kwaliteit. In groepjes van on- mogelijk bij je te houden. Maar hoe het hoogste niveau van Nederland. geveer tien gaan we vervolgens aan doe je dat? Dan maak je spelers dui- Hij werd met Bax-Zeefdruk nationaal het werk. Op elke groep staan twee delijk dat je moet dribbelen door op je kampioen en won tevens de beker. Hij trainers, zodat elk kind de aandacht voorvoeten te bewegen en dat ze hun kwam ook uit voor het Nederlands krijgt die het verdient. Werken in borstgedeelte boven de bal houden. zaalvoetbalteam, haalde in 2002 het groepjes heeft meerdere voordelen. Zo creëer je een beheersbare ruimte TC3-diploma en volgde de driedaagse De beide trainers kunnen samen de en door een goede beheersing krijgen cursus ‘Hoe train je het verschil?’ van vaardigheden van de spelers nauwge- spelers vertrouwen. Dat is essentieel. René Meulensteen. zet bekijken en beter maken. De spe- Ze durven zich dan vaker te laten in- lers kijken naar elkaar en worden hier spelen, juist ook in moeilijke situ- Groepen beter van. Zeker wanneer trainers de aties. Het ‘baas zijn over de bal’ is een Wim Bouckaert: “Het begint met de spelers vragen gaan stellen: ‘Wat vin- voorwaarde om je ook in lastige situ- vraag: ‘Wat streef je na?' Op verschil- den jullie van zijn houding?’ Voor- aties staande te houden. Kijk bij FC

22 23 De Voetbaltrainer 180 2011 23-24-25_voetbalschool:23-25 22-09-11 16:00 Pagina 24

JEUGD

Barcelona naar Xavi en Iniesta. Het maakt ze niet uit hoe druk het om hen heen is. Ze laten zich altijd aan- spelen en raken nooit in paniek. Ze vertrouwen op hun technische vaar- digheden.”

Houding Wim Bouckaert: “Veel winst is er te halen uit een juiste houding tijdens de uitvoering van een actie. Hier ha- meren we steeds weer op tijdens trai- ningen. Het gaat erom dat spelers een goede balans leren zoeken, om een zo optimaal mogelijke controle over de actie te krijgen. Neem bijvoorbeeld het trappen van de bal, waarbij het belangrijk is dat spelers een goede ba- lans zoeken op hun standbeen. De ar- men worden daarbij een belangrijke factor, want tijdens het trappen komt een rechtsbenige trap) of naar rechts Ook bij het wegdraaien speelt een vrijwel al je lichaamsgewicht op je (bij een linksbenige trap). Ik ben van houding een rol. Je houding bepaalt standbeen terecht. Met je armen zoek mening dat iedereen die ook maar voor een groot deel of je draaibewe- je ondersteuning in het vinden van een beetje aanleg heeft, een bal over ging succes heeft. Daarop worden die balans. Ook is de plaats van het dertig meter kan trappen. Met de juis- spelertjes gecoacht. Ik zie jongetjes standbeen belangrijk, omdat spelers te techniek is er afstand en precisie. van zes jaar die wachten totdat er een moeten trappen met souplesse in Met kracht is er minder controle en tegenstander op hen af komt en dan plaats van met veel kracht. De lange zelfs een mindere afstand die afge- fantastisch wegdraaien. Prachtig om bal trap je met de (binnenkant) van legd wordt. te zien. Eljero Elia gebruikt het weg- de wreef, waarbij je de voet zo vlak draaien zelfs als een passeerbewe- mogelijk plaatst. Als je je standbeen Om het belang van een goede hou- ging.” te dicht bij de bal zet, krijg je de voet ding te benadrukken, gaat tijdens de niet vlak genoeg en zal de bal veelal trainingen een aparte coördinatietrai- Positief met een boog afdraaien naar links (bij ner twintig minuten met de spelers Wim Bouckaert: “Je moet jonge voet- aan het werk. Hoe loop je? Wat is je ballers positief benaderen. Een posi- houding en hoe kun je krachten be- tieve benadering zorgt voor vertrou- sparen? Bij een goede coördinatie wen. Zeker hele jonge spelertjes gaat het erom dat je zo soepel moge- groeien van complimenten. Waar het lijk probeert te blijven lopen en de he- in Nederland regelmatig alleen maar le tijd je lichaam in balans houdt. Het om winnen gaat, moeten spelers ook lichaam moet niet te gespannen zijn, kunnen verliezen. Als een tegenstan- want dit kost extra energie. Als voor- der beter is, accepteer dat dan ge- beeld neem ik wel eens de sprint- woon. Misschien verlies je wel met nummers bij atletiek. Hoe vaak hoor 4-6 maar speel je een geweldige wed- je daar niet zeggen dat hij of zij ‘ver- strijd. Dat kan. Het draait om plezier. krampt’. Je ziet dan dat de souplesse Spelenderwijs een betere voetballer weg is en de snelheid vermindert. In worden. Aan het eind van de training een optimale loop zie je de wangen spelen we ook altijd een partijtje. van de persoon die loopt zelfs bewe- Voor de spelers is het een stukje ont- gen. Alle energie wordt dan op de lading en ontspanning. We stimule- juiste manier gebruikt. Des te langer ren dan wel om datgene uit te voe- dat duurt, des te langer de snelheid ren wat is aangeleerd tijdens de vastgehouden kan worden. oefeningen.”

www.devoetbaltrainer.nl 23-24-25_voetbalschool:23-25 22-09-11 16:00 Pagina 25

Handelen Lisse gespeeld. Hij is een fantastische gen getraind en bijgehouden. Daar Wim Bouckaert: “Trainers roepen nog voetballer, maar ook erg links geo- zag je bijvoorbeeld dat zelfs Cristiano wel eens dat de handelingssnelheid riënteerd. Ook hij trainde bij de aan- Ronaldo elke dag zijn technische omhoog moet. Of ouders langs de lijn vullende trainingen zijn minder ster- vaardigheden verbeterde. Inspelen te- dat er een bal afgespeeld moet wor- ke been. In een van de beslissings- gen een muur, aannemen en weg- den. Men vergeet vaak dat het wel wedstrijden uit het kampioensjaar draaien. Elke dag beter willen wor- noodzakelijk is dat spelers eerst con- van FC Lisse tegen HHC Hardenberg den.” trole moeten hebben over de bal, kreeg hij de bal in een kluts voor zijn voordat ze een vrijstaande medespe- rechterbeen. Hij haalde uit en scoor- Samenvatting: ler überhaupt kunnen zien. Ik denk de. Na de wedstrijd gaf hij aan dat hij • Goede techniek zorgt voor ver- dat als het niveau omhoog gaat en er die betreffende bal zonder de aanvul- trouwen. qua handelingssnelheid meer ge- lende training waarschijnlijk met bui- • Het begint met de vraag: wat vraagd wordt, technisch begaafde tenkantje links had behandeld. Het is streef je na? spelers zich sneller kunnen aanpas- maar de vraag of hij dan gescoord • Een positieve benadering zorgt sen. Enkel en alleen omdat ze eerder had. Elk contact met je verkeerde voor vertrouwen en daardoor in staat zijn spelsituaties te zien die been is er weer één. Op verzoek geef een snellere ontwikkeling. op het veld ontstaan. Hun hande- ik ook privétrainingen aan spelers. • Technisch begaafde spelers lingssnelheid kan omhoog, omdat ze Momenteel doe ik dat met drie spe- kunnen spelsituaties eerder de bal beheersen.” lers uit de en een A- en inschatten. B-junior. • Met de juiste techniek is er Tweebenig afstand en precisie. Wim Bouckaert: “Bij Soccerskills trai- Volgens mij heeft elke speler op elk nen we alles tweebenig. Zo gaat dat niveau baat bij techniektraining. Ik ook met afwerken. Als een speler van heb in het verleden mailcontact on- nature een sterk linkerbeen heeft, derhouden met René Meulensteen en blijft dat zich wel ontwikkelen. Tij- heb zelfs de mogelijkheid gekregen dens wedstrijden kom je echter altijd drie dagen langs te komen in Man- in situaties waarin je een bal met je chester. Dat was fantastisch. Daar minder sterke been moet trappen. werd mijn gedachte dat ook senioren Kevin Winter is daarvan een prachtig door deze manier van trainen zich voorbeeld. Hij speelt nu in de Topklas- nog sterk kunnen verbeteren beves- se bij Rijnsburgse Boys, maar heeft tigd. Regelmatig worden ook bij de een paar seizoenen terug nog bij FC hoofdmacht de technische handelin-

24 25 De Voetbaltrainer 180 2011 26-27-28_TalentTree:26-27-28 22-09-11 16:03 Pagina 26

VOETBALONTWIKKELING Tekst: Qasim Hakim

TalentTool zet speler centraal in eigen ontwikkeling Het bereiken van de persoonlijke top

TalentTool is een innovatief en digitaal talentontwikkelpro­ : “Het idee is ontstaan toen ik bij PSV als Hoofd Opleidingen gramma dat is ontworpen door onder anderen Wiljan Vloet, ben vertrokken. Mijn motto luidt: ‘Spelers meten is weten’. Iedereen technisch en algemeen directeur van Sparta, en Marco heeft talent. De vraag is echter op welk gebied en hoe deze talenten Hoogerland van de Talentenacademie. TalentTool is een web­ maximaal ontwikkeld kunnen wor- den. De antwoorden liggen vaak niet applicatie die bedoeld is om de ontwikkeling van jonge voet­ voor de hand. Iedereen is namelijk uniek. Elke persoon heeft behoefte ballers te optimaliseren. De talenten in kwestie kunnen bin­ aan andere begeleiding en oefenstof bij het ontwikkelen van zijn of haar nen dit interactieve programma hun eigen ontwikkeling als mogelijkheden. TalentTool is een hulpmiddel dat geschikt is voor voetballer bekijken en het gebruiken als hulpmiddel om het (top)sportorganisaties, zorg- en onder- wijsinstellingen, maar ook voor het maximale uit zichzelf te halen. bedrijfsleven. De eerste versie van Ta- lentTool is specifiek ontwikkeld voor het voetbal. Het interactieve systeem volgt niet alleen een speler in zijn ontwikkeling, maar wat de TalentTool uniek maakt is dat het ook in de digi- tale bibliotheek hulpmiddelen aan- reikt waarmee het talent zichzelf ver- der kan ontwikkelen. Dat kunnen bij- voorbeeld videobeelden, oefenvor- men, lesmateriaal of voedingsadvie- zen zijn. Het systeem laat precies zien op welke onderdelen de speler zich heeft ontwikkeld. De speler wordt hierdoor bewust dat hij zelf verant- woordelijk is voor zijn eigen vooruit- gang. Voor elke speler, coach en ver- eniging in Nederland is de TalentTool een ideaal hulpmiddel om voetbalta- lent te herkennen, te erkennen en zo op de juiste manier te laten rijpen. Voetbalclubs kunnen op hun eigen ni- veau een van de pakketten imple- menteren binnen hun vereniging. Er zijn drie modules die bedoeld zijn voor spelers in de leeftijd van 9 tot 21

www.devoetbaltrainer.nl 26-27-28_TalentTree:26-27-28 22-09-11 16:03 Pagina 27

jaar. Het verschil in de modules heeft er een bepaalde motivatie in de mens. te maken met het niveau van de ver- Het leerproces van vertrouwen en eniging. Hoe hoger het niveau, hoe hoop geven begint bij de ouders door meer details: TalentTool Basic, Talent- positieve handelingen en gedragingen Tool Advanced en TalentTool Pro. De- te stimuleren. Dat geldt in een later ze modules zullen wel continu aan stadium ook voor de trainer.” doorontwikkeling onderhevig zijn.” Uitvoering Cijfers motiveren Wiljan Vloet: “Voetbalverenigingen Wiljan Vloet: “Vanaf het begin van kunnen bij ons inlogcodes kopen. Er afbeelding 1 mijn trainerschap heb ik me bezig zijn drie manieren van inloggen: door gehouden met de ontwikkeling van het bestuur, de trainer en de speler talenten. Natuurlijk kun je zien of zelf. Het bestuur kan alle gegevens, elf- iemand bepaalde kwaliteiten heeft, tallen en daaraan verbonden trainers progressie boekt, stagneert in zijn bekijken. De trainer kan de gegevens ontwikkeling of achteruit gaat. Maar van alle spelers uit zijn elftal bekijken dat is een inschatting. De vraag is en de speler kan alleen zijn eigen ont- dus: Hoe breng je het in kaart zodat wikkeling bekijken.We benaderen dan de juiste beeldvorming ontstaat? ook alleen verenigingen, op elk niveau, Zodra er cijfers bijkomen krijgt de en geen individuele spelers. speler in kwestie een beter beeld van Eerst worden de spelers onderworpen zichzelf en raakt hij gemotiveerd om aan een lijst met vragen. Je begint nog meer uit zijn kwaliteiten te heel simpel met de algemene NAW- halen. Vroeger maakte ik gebruik van gegevens en de positie die je inneemt het Idefix-systeem. Daarin kon je alle op het veld. Vervolgens gaan we aan elftallen met de bijbehorende resul - de hand van persoonlijke vragen be- taten invoeren. Dat werd verwerkt in kijken wat voor type je bent. Er zijn de vorm van een grafiek. Dat kun je twee soorten vragenlijsten die vanuit natuurlijk ook bij spelers doen.” de gedachte van de voetballer (we noemen hem gemakshalve even Jans- afbeelding 2 Trainer sen) beantwoord moeten worden: Wiljan Vloet: “Tijdens mijn PSV-perio- 1. Denk na hoe jij je zou gedragen de had de club de wens van een ont- wanneer je als voetballer lekker in siek, sociaal en persoonlijk-medisch. wikkelingssysteem waardoor ze het je vel zit. Deze wegen niet in dezelfde mate individu beter konden maken. Wat 2. Denk na hoe jij je zou gedragen mee. Deze segmenten hebben verschil- PSV wilde hebben is TalentTool ge- wanneer je als voetballer niet lek- lende onderdelen. Het segment fysiek worden. Hierin staan het gedrag van ker in je vel zit. (zie afbeelding 1) bestaat uit de onderdelen snelheid, iemand en diens vaardigheden cen- wendbaarheid, uithoudingsvermogen, traal. Trainers zijn slechts een hulp- Vaak leveren deze vragen uitingen op lenigheid en kracht/coördinatie. Deze middel, het talent is het middelpunt van positief resp. negatief gedrag. Deze onderdelen bestaan uit verschillende en verantwoordelijk voor zijn eigen worden ingevoerd en verwerkt. Aan de vaardigheden. Vaardigheden zijn ontwikkeling. Trainers kunnen talen- hand van de daaropvolgende uit- testen en oefeningen die volgens een ten namelijk ook in de weg staan. Je komst, het persoonlijkheidstype met vast protocol uitgevoerd en beoordeeld hebt een mening over een speler die zijn eigenschappen, wordt bekeken moeten worden (zie afbeelding 3). met smaak, visie en persoonlijke wat voor deze persoon het beste is om In totaal zijn er zo’n tweehonderd voorkeur te maken heeft, maar de Ta- zich verder te ontwikkelen (zie afbeel- vaardigheden, de zogeheten meet - lentTool geeft de feiten weer. Het leer- ding 2). Deze informatie gaat de zoge- instrumenten, die gekoppeld zijn aan proces is gegrond op basis van ver- heten cockpit in, het beginveld van het het niveau, de leeftijd en de positie trouwen en hoop. Iedereen moet naar systeem. Janssen is in dit geval een van de speler in het elftal. De speler zijn eigen kwaliteiten kijken, zelfver- strateeg die als spits speelt die balvast kan van elke vaardigheid op detail - trouwen kweken en vanuit een posi- is. Het negatieve aspect is dat hij re- niveau zijn ontwikkeling bekijken. tief oogpunt zich verbeteren. Dat kan bels is. In de cockpit staat ook de schijf (afbeelding) In de cockpit van een door je sterke punten te herkennen, van zes aangegeven. Dat zijn de ont- speler bevindt zich ook een logboek te erkennen en vervolgens te perfec- wikkelingssegmenten die onderver- waarin alle bijzonderheden van de tioneren. Dat is het fundament op elk deeld zijn in de volgende componen- speler zijn weergegeven met bijvoor- niveau. Vanaf het vierde levensjaar zit ten: technisch, tactisch, mentaal, fy- beeld persoonlijke situaties.

26 27 De Voetbaltrainer 180 2011 26-27-28_TalentTree:26-27-28 22-09-11 16:03 Pagina 28

VOETBALONTWIKKELING

is, zetten wij de limiet van een 100% Protocol testen van spronghoogte

score op 70 cm (zie afbeelding 4). Tij- Doel:

dens een dribbeloefening waarbij de Plaats: vlakke, indien mogelijk, steeds dezelfde ondergrond.

Methode: speler om de pylonen moet slalom- 1. sprongmat met bijbehorend protocol. 2. “meten met krijtje” Eerst wordt de “rijkhoogte” van de speler opgemeten, tegen een vlakke wand met de armen in maximale strekking. Vervolgens wordt er met gestrekte men wordt met een stopwatch de tijd armen gesprongen waarbij met een krijtje op de muur wordt getikt.

Spronghoogte = rijkhoogte – krijtstip op de wand. gemeten. Als blijkt dat na enkele test- Uitvoering: 3 x beide sprongen opnames geen progressie gemaakt Squat-jumps (SJ)

wordt, zijn er hulpmiddelen zoals Doorzakken tot 90º in de knieën met de handen in de zij. Vanuit deze stand, die gedurende 5 seconden wordt vastgehouden, op springen en weer landen.

oefenstof (bibliotheek), communicatie Countermovement-jumps (CMJ)

(met de trainer) en videobeelden die In één vloeiende beweging doorzakken tot 90º in de knieën, doorveren en met volledige arminzet op een verhoging springen.

de spelers kunnen inschakelen, be- Spring in beide gevallen met de benen gestrekt!

schikbaar. De hulpmiddelen zijn af-

hankelijk van het type persoon dat je

bent. Het Coaching- en Beïnvloedings- Beoordeling / resultaat: Normen mannelijke topsporter: Squat Jump… 55-65 cm model zit geïntegreerd in de Talent- Counter Movement Jump… 65-75 cm Tool om tot inzicht te komen wat voor type mens een speler is. afbeelding 4 Een perfectionistische middenvelder krijgt in dit geval geen beelden van Hieronder vallen basistechnieken zo- zichzelf te zien, maar van dribbelaars als aanname en passeren waarop hij als Zidane, Maradona en Cruijff. Dat twintig tot veertig procent scoort. wil niet zeggen dat hij hetzelfde ni- Door de TalentTool worden zijn andere veau heeft, maar wel dat hij zichzelf kwaliteiten echter zichtbaar. In deze afbeelding 3 oplegt om zich te verbeteren waar- tijd wordt dat steeds belangrijker om- door de speler het maximale uit zich- dat de topteams vaak mentaal en fy- Vervolgens kan hij in de bibliotheek zelf haalt. Als een perfectionist beel- siek een stuk sterker zijn en zich bekijken welke verbeterplannen/oefe- den van zichzelf terugziet zal hij na- doorontwikkelen op deze gebieden. ningen beschikbaar voor hem zijn (zie melijk nooit tevreden zijn, maar een Het meten van spelers en dit objectief afbeelding 3). Uiteraard is dit ook ge- perfectionist die zijn eigen top haalt wegzetten is ontzettend belangrijk. koppeld aan de positie waarop ie- is wel tevreden. Dat kan alleen als hij Nog een voorbeeld, Iker Casillas, een mand speelt. Elke positie in het team visueel geprikkeld wordt door perfec- keeper die hooguit 1.85 cm is, maar vraagt specifieke vaardigheden. Hier- te handelingen. Natuurlijk is een wel de beste van de wereld. In Neder- door is de wegingsfactor er vaardig- oefening ook positiespecifiek. Een land zeggen we: ‘Hij is te klein voor de heid afgestemd op de positie van de sprint van dertig meter weegt voor top’. Maar door een enorme ontwikke- speler. Verandering van de positie een vleugelverdediger zwaarder dan ling van zijn reflex en sprongkracht geeft een ander resultaat in totaal. een centrale verdediger. Het is dan als compensatie is hij doorontwikkeld Dat kan gezien de vaardigheden tot ook niet de bedoeling om te vergelij- tot een uitmuntende keeper.” een hoger cijfer leiden, maar ook tot ken, maar puur dat het individu naar een minder cijfer.” zichzelf kijkt. Natuurlijk zijn er op Samenvatting: ieder gebied testen die je moet doen, • Wiljan Vloet en Marco Hooger- Test ook weer afhankelijk van het niveau land hebben samen de Talent- Wiljan Vloet: “De bijbehorende trai- en speelwijze van de club.” Tool ontwikkeld. ningsvormen zijn voor het individu • Dit digitale systeem maakt de een hulpmiddel en niet het doel dat Inzaghi en Casillas ontwikkeling van talent zicht- bereikt moet worden. We hebben bij- Wiljan Vloet: “De Nederlandse voet- baar. voorbeeld de ‘vertical jump test’, de balopleiding heeft een visie die voet- • Er zijn zes ontwikkelingsgebie- sprong met het krijtje. Deze is onder- ballers vooral beoordeelt op technisch den die samen tweehonderd deel van het segment fysiek, het on- niveau. Filippo Inzaghi, spits van AC meetpunten hebben. derdeel kracht/coördinatie en de vaar- Milan en Champions League-topsco- • Aan de hand van oefening, digheid sprongkracht. Een voetballer rer, zou in Nederland nooit zijn door- communicatie en videobeelden heeft bij deze vaardigheidsoefening in gebroken. Hij scoort, bij wijze van kan het talent zich verder ont- de rechterhand een krijtje, strekt deze spreken, op de vlakken sociaal-maat- wikkelen. arm terwijl hij springt en zet een schappelijk, persoonlijk, mentaal, • Het talent is zelf verantwoorde- streepje op de muur. BVO’s zullen dit fysiek en tactisch een score van tegen lijk voor zijn persoonlijke ont- ongetwijfeld digitaal meten. Als het de honderd procent, maar op tech- wikkeling en kan deze bijhou- hoogste meetpunt bijvoorbeeld 68 cm niek slechts zeventig procent. den in het digitale systeem.

www.devoetbaltrainer.nl 29_Cover JeugdVT:29 22-09-11 16:04 Pagina 29

De JeugdVoetbalTrainer

1e JAARGANG | SEPTEMBER 2011 | www.devoetbaltrainer.nl

nummer 3

Jeugdopleiding AWC ‘training on the job’

Pesten is niet sportief

Bedrijfspresentatie Euro-Sportring

A-jeugd Henk Sleurink

B-jeugd Caspar Dekker

C-jeugd Carlo Rietdijk

D-jeugd Rinke Borger 30-36_AWC-jeugd:30-36 22-09-11 16:45 Pagina 30

De JeugdVoetbalTrainer Tekst: Ruud Doevendans

AWC koppelt jeugdtraining en kaderopleiding Kaderverbetering door ‘training on the job’

Welke club kan zeggen dat het de UEFA op bezoek krijgt om te leren van de trainingsmethodes die binnen die club worden toegepast? Het overkwam AWC uit Wijchen, eersteklasser en zich bewust van de noodzaak om niet alleen spelers maar voor­ al ook het kader verder op te leiden. Dat doet de club onder meer door zijn AWC Voetbalacademie: een combinatie tussen het trainen van jeugdspelers en het verbeteren van de trainers.

Frank Graveth en Vincent Koolen lo- En dus moeten de materialen klaar- ouders van de deelnemers leuke acti- pen op zondagochtend met hun colle- staan. Een goede voorbereiding is het viteiten. AWC immers is een echte fa- ga-trainers al vóór half negen met py- halve werk. En dat is ook wat Graveth milieclub en dat willen we uitdragen. lonnen en hoedjes over een trainings- en Koolen hun trainers proberen mee Uiteraard trainen bij AWC alle selec- veld en zetten de doelen op hun te geven. Trainen doe je niet zo maar tieteams tweemaal in de week, maar plaats: er gaat getraind worden deze even uit de losse pols maar het ver- een aantal andere teams komt niet ochtend in Wijchen, door F- en E-pu- eist kennis en voorbereiding. Deze verder dan één training per week. Dat pillen die op vrijwillige basis deelne- kennis kunnen de trainers binnen de heeft te maken met onze accommo- men aan de AWC Voetbalacademie. AWC Voetbalacademie ruimschoots datie, die de groei van de vereniging opdoen. niet helemaal heeft kunnen bijbenen. We waren ons ervan bewust dat we De belangrijke kenmerken/kernwaarden van de Opleidingscentrum meer moesten gaan bieden aan álle AWC Voetbalacademie op een rij: Frank Graveth: “De AWC Voetbalaca- jeugdleden, en dat is de AWC Voet - • Uitstraling demie is een intern opleidingscen- balacademie geworden. De trainingen • Professionaliteit trum binnen onze club. De bedoeling vinden plaats op de zondagochtend, • Kwaliteit is dat het initiatief bijdraagt aan het tijdens het najaar en tijdens het voor- • Deelname coaches en spelers vrijwillig realiseren van de voetbaltechnische jaar. Daarbij wisselen we pupillen en • Voor elk jeugdlid van AWC bereikbaar beleidsdoelstelling van AWC. Niet al- junioren af, zodat er voor alle spelers • Geen extra kosten deelnemers leen voor de jeugdspelers, maar ook twaalf extra trainingsmomenten per • Invulling activiteiten door ‘eigen’ kader voor de jeugdtrainers. Bovendien wil- jaar gerealiseerd worden. Die trainin- • Betrokkenheid ouders len we ons niet profileren als een club gen staan onder leiding van mijn col- • Podium voor sponsors waar het voetbal alléén zaligmakend lega Vincent en mijzelf en worden is, maar organiseren we ook voor de verder uitgewerkt in samenwerking

www.devoetbaltrainer.nl 30-36_AWC-jeugd:30-36 22-09-11 16:45 Pagina 31

De JeugdVoetbalTrainer

met het aanwezige jeugdkader. Vin- die onze spelers de fijne kneepjes van jaar geleden was een aantal coaches cent neemt daarbij de F- en E-pupil- bepaalde technische vaardigheden uit diverse Europese landen bij ons op len voor zijn rekening waarbij ik hem kunnen aanleren. De keepers worden bezoek in het kader van een UEFA assisteer. Bij de D- en C-spelers doen zeker niet vergeten maar draaien wel Study Group Scheme. Ze werden toen we dat andersom. Voor trainers is mee in deze vormen. geïnformeerd over de structuur van deelname, net als voor spelers, niet In alle bescheidenheid mogen we het amateurvoetbal in Nederland. verplicht maar uiteraard wel zeer stellen dat onze aanpak brede inter - Daarna kregen ze op het veld een gewenst. We zien dan ook een grote esse heeft gewekt. De UEFA startte in demonstratietraining te zien waarin opkomst. Blijkbaar zijn we er hier 2002 het Grassroots Programma, voetbalvormen werden gebruikt zoals gezamenlijk van doordrongen dat een waarbij voetbalbonden worden aan- wij in Nederland tijdens trainingen goede opleiding van trainers uiteinde- gemoedigd activiteiten te ontplooien gebruiken. In het voorjaar van 2011 lijk ook de opleiding van spelers ten voor de breedtesport, de zogeheten is de UEFA daarna bij ons op bezoek goede komt. grassroots. Bij grassroots staat - naast geweest om video-opnames te maken De verhouding tussen trainers en spe- het leren voetballen - het plezier van in het kader van dit Grassroots Pro- lers is tijdens de trainingen 1 op 8. Dit de spelers en speelsters voorop. Het gramma. Daarbij zijn ook trainers en betekent dat, meer nog dan tijdens uitgangspunt van de UEFA is dat een deelnemers aan de AWC Voetbalaca- reguliere trainingen vaak het geval is, brede en gezonde basis uiteindelijk demie geïnterviewd. Het is voor ons spelers optimale aandacht van hun een sterke top oplevert. Verder heeft natuurlijk een fantastische stimulans trainer krijgen. We bieden de spelers het sporten in algemene zin natuur- dat wij model mogen staan voor ver- basis- en spelvormen aan die veel lijk een belangrijke maatschappelijke dere voetbalontwikkeling die zelfs de zgn. TIC-elementen bevatten: tech- meerwaarde. In dat kader hebben we landsgrenzen overgaat. Het betekent niek, inzicht en communicatie. Daar- bij AWC inmiddels tweemaal bezoek dat we een flink eind op de goede bij nodigen we soms gasttrainers uit mogen ontvangen van de UEFA. Twee weg zitten.”

30 31 De Voetbaltrainer 180 2011 30-36_AWC-jeugd:30-36 22-09-11 16:45 Pagina 32

De JeugdVoetbalTrainer

Uitgangspunten een programma moeten bieden waar Vincent Koolen: “Binnen de visie van ze veel lol aan beleven en waarvan ze AWC is het een doel dat het eerste aan het einde zeggen: ik heb er ook elftal zich doorontwikkelt tot een sta- iets van geleerd.” biele eersteklasser. Dat kun je op di- verse manieren proberen te bereiken. Methodisch AWC kiest ervoor om dit na te streven Frank Graveth: “Wij proberen een met voornamelijk zelf opgeleide spe- oefening heel methodisch op te bou- lers. Dan is het natuurlijk wel zaak wen. Ik geef het volgende voorbeeld: het dat je die spelers een mogelijkheid 1:1 duel voor E-pupillen, waarbij we het biedt om zichzelf in hun jeugdtijd verdedigen willen coachen. Wij kiezen sterk te kunnen ontwikkelen. Daar- er dan voor om voorafgaand aan het voor zijn goede trainers nodig. Daar- echte 1:1 duel een tikspel te geven, Npa de 1:1 vorm is de 2:2 een logisch om combineren wij de opleiding van waarbij een speler (de ‘aanvaller’) moet vervolg waarbij de nadruk komt te lig- spelers en de opleiding van trainers, proberen de overkant te bereiken. Die gen op samenwerking. Als jouw me- zowel professionele trainers als vrij- verdediger leert dat hij wendbaar moet despeler verdedigend in duel is, wat willigers. Zo ontstaat een klimaat zijn en gaat als vanzelf al iets door zijn moet jij dan doen om ervoor te zorgen voor hoogwaardig opgeleide jeugd- knieën staan en neemt een actieve hou- dat je je eigen mannetje goed blijft af- voetballers. Daarbij wordt de ontwik- ding aan. Hij leert dus: wat is nu de juis- dekken, maar tegelijkertijd ook je keling van een individuele speler naar te houding als ik iemand wil tegenhou- ploeggenoot kunt helpen? Zo leren ze een teamspeler nagestreefd. den, ofwel als ik een bal wil veroveren. dat je ook steeds in beweging blijft als De trainingen zijn bij AWC heel her- Vervolgens zetten we de 1:1 vorm in de je zelf niet in duel bent. Want jouw po- kenbaar gestructureerd. De warming- breedte weg, zodat de verdediger een sitie wordt dan mede bepaald door de up, het afwerken en het partijtje moe- groot gebied moet bestrijken. De aanval- bewegingen van de andere spelers. Ze ten in iedere training terugkomen. ler komt vanuit een vak, begint te drib- moeten dan leren dat ze zich verdedi- Vooral het afwerken en het partijtje belen en de verdediger gaat dan probe- gend nooit naast elkaar, maar schuin zijn, omdat er gescoord kan worden ren de bal te veroveren. achter elkaar moeten opstellen, ofwel en het winnen en verliezen centraal Diezelfde vorm kun je dan makkelijk gestaffeld. Daar kun je bij E-spelertjes staat, onderdelen van een training uitbreiden naar een afwerkvorm, zodat al best aandacht aan besteden. waar kinderen altijd weer naar uitkij- er dus een keeper bij komt en er ge- Het vervolg en tevens het einde van ken en waarbij veel beleving ontstaat. scoord kan worden. We zorgen er dan dit trainingsblok wordt dan uiteraard We hebben daar ook een logo voor la- altijd voor dat er voldoende hoedjes het partijtje. Dat kan met keepers, ten ontwerpen, waardoor ‘wappen’ binnen handbereik zijn. Als het passe- maar dat hoeft niet per se. Dan komt (afgeleid van de drie trainingselemen- ren en scoren te makkelijk wordt of te er ook weer ruimte voor de details die ten warming-up, afwerken, partijtje) moeilijk blijkt, kunnen we snel ingrijpen we al bij de 1:1 vorm hebben aangege- binnen AWC een begrip is geworden. en de ruimte waarin gespeeld wordt ven. Denk daarbij aan het schuin Het helpt trainers om zich te herinne- kleiner of juist groter maken. Als trainer staan, zodat je de kans kleiner maakt ren hoe zij hun training moeten sa- heb je snel de neiging om de aanvaller dat je aan twee kanten gepasseerd menstellen. Zonder dit houvast kan te gaan coachen. Daar moeten onze kunt worden. Je dwingt dus de aanval- dat voor sommige trainers nog best trainers sterk op letten: we kiezen in ler de kant op, die jij wilt. Vervolgens een probleem zijn. Door deze elemen- deze vorm voor het coachen van de ver- drijf je de speler steeds verder naar de ten steeds terug te laten komen, bied dedigers. Ik wijs ze daar in onze voorbe- zijkant en wordt het veroveren van de je kinderen heel veel plezier. En als spreking dan ook nadrukkelijk op. Ook bal een stuk eenvoudiger. Het moge wij graag willen dat ze op zondag ook tijdens de trainingen kan ik hier nog duidelijk zijn dat deze werkwijze niet naar ons toe komen, dan zullen we een accent leggen. alleen voor onze spelers vruchten af- Na verloop van tijd kun je de oefening werpt, maar ook louterend werkt voor verder uitbouwen: je geeft de verdediger onze trainers. Immers, trainers van de kans om óók te scoren zodra hij de ieder niveau kunnen deelnemen aan bal veroverd heeft. Dit kun je bijvoor- onze Voetbalacademie en niet ieder- beeld doen door hem met de bal aan de een heeft dit alles al vanuit zichzelf voet in het vak te laten dribbelen waar- paraat. Dat is logisch.” in de aanvaller gestart is. Hier komt voor de speler die oorspronkelijk de Ontwikkelingen aanvaller was, dus ook het omschake- Vincent Koolen: “Het is nu het derde len om de hoek kijken. Voor je het weet, seizoen dat we de AWC Voetbalacade- heb je een wedstrijdvorm te pakken. mie organiseren. Onze coördinatoren

www.devoetbaltrainer.nl 30-36_AWC-jeugd:30-36 22-09-11 16:45 Pagina 33

De JeugdVoetbalTrainer

der de AWC Voetbalacademie. Dat bete- kent dat de AWC-jeugdopleiding vanaf het nieuwe seizoen AWC Voetbalacade- mie gaat heten. Er zullen drie technisch coördinatoren worden aangesteld. De coördinator wordt verantwoordelijk voor het technische gedeelte binnen de betreffende leeftijdsgroep. De jeugd- opleiding zal in drie groepen worden opgedeeld, de onderbouw (mini-pupil- len, F- en E-pupillen), de middenbouw (D-pupillen en C-junioren) en de boven- werken echter niet uitsluitend op de- strijd halen en kunnen daarin dus an- bouw (B- en A-junioren). Op deze ma- ze zondagen met hun vrijwillige ka- dere keuzes gemaakt worden. nier komen we tot een opleiding (de der. Ook doordeweeks zijn zij doorlo- We proberen bij de bepaling van onze zgn. groenwitte weg, clubkleuren AWC) pend op de velden te vinden en lopen werkwijze ontvankelijk te zijn voor van mini-pupillen tot en met A1. zij de trainingen af om waar dat no- zoveel mogelijk impulsen. Zo bestu- We hebben bij AWC al jaren een Voet- dig is hun ‘coaching on the job’ toe te deren we het programma Long Term bal Technisch Beleidsplan. Dit plan passen. Verder worden er van tijd tot Player Development van Joost Desen- gaan we aanvullen met een oplei- tijd thema-avonden georganiseerd. Ik der en hebben veel van onze trainers dingsplan. In dit plan zal beschreven train en coach dit jaar ook de D1 en de boeken van Henk Mariman aange- worden hoe we willen voetballen en er bestaat natuurlijk altijd de moge- schaft. Ook zijn we op bezoek geweest hoe dat getraind kan worden. De drie lijkheid om te komen kijken hoe je bij UDI '19 om kennis te maken met coördinatoren zullen vervolgens het een training kunt vormgeven. de coachingmethodes die door Paul opleidingsplan binnen hun leeftijds- Bij AWC zijn wij tamelijk stringent als van Zwam en wor- groep uitdragen maar ook bewaken. het gaat om de manier van spelen, den gepropageerd. Uiteraard speelt Op die manier is het voor ons nog be- zeker ook bij de niet-geselecteerde ook bij AWC verder de visie vanuit de ter te realiseren om de trainers aan te teams. Bij de F en E spelen we stan- KNVB een belangrijke rol. We staan sturen en wordt het voor hen ook nog daard 7:7 en niet, als daarom ge- dus voor veel meningen open en pak- beter hanteerbaar. Met als doelstel- vraagd wordt door de tegenstander, ken daaruit wat we denken dat voor ling meer spelers vanuit de onder- 8:8. Binnen die 7:7 willen we dat er al- ons van toepassing is. bouw door te laten stromen naar het tijd gespeeld wordt met drie aanval- eerste team van AWC, zodat we een lers en drie verdedigers omdat we van Het afgelopen jaar hebben we daarbij topteam creëren met zoveel mogelijk mening zijn dat we zo het best wer- de samenwerking gezocht met de eigen jeugd vanuit de onderbouw. Uit- ken aan persoonlijke ontwikkeling. zaalvoetbalvereniging ZSW Wijchen. eindelijk vindt iedereen dat toch het Wij leren dan de middelste spelers, Het blijkt namelijk dat zaalvoetbal een leukste en daarin schuilt voor ons dus de centrale verdediger en de meerwaarde heeft voor veldvoetbal- dan ook de grootste uitdaging!” spits, wel om flexibel te zijn en zich lers. Marius Privee (coach en zaalvoet- van tijd tot tijd ofwel te laten zakken, balontwikkelaar bij de KNVB) heeft bij Samenvatting: ofwel juist verder vooruit te gaan spe- AWC tijdens een informatiebijeen- • AWC organiseert op zondagoch- len. Op die manier creëren we meer komst voor trainers en ouders hier tend extra trainingsmomenten afspeelmogelijkheden. meer over verteld. De kinderen die voor spelers én trainers. deelnamen aan de AWC Voetbalacade- • De elementen warming-up, af- Vanaf de D wordt standaard in een mie konden op deze manier op de ene werken en partijtje moeten in 1:4:3:3 formatie gespeeld. We proberen zondagochtend meedoen aan de veld- iedere training terugkomen. veel de bal te hebben en dominant te training en op de andere zondagoch- • De oefeningen worden sterk spelen. Om dit te bereiken, bekijken tend deelnemen aan de zaalvoetbal- methodisch opgebouwd. we van wedstrijd tot wedstrijd of de training verzorgd door ZSW. Van dege- • Ook doordeweeks begeleiden de vrije man áchter of juist vóór zijn ver- nen die hebben deelgenomen aan bei- coördinatoren de trainers van dediging moet spelen. Wanneer de te- de trainingen hebben we enthousiaste alle elftallen. genstander niet te sterk is, gaat hij reacties ontvangen. • De te hanteren speelwijze en dus voor zijn verdedigers spelen om Verder onderzoek heeft ons geleerd dat trainingsmethodes zullen zodoende al op het middenveld een het mogelijk is om de AWC Voetbalaca- steeds verder worden verfijnd. man meer te creëren. Als de tegen- demie toekomstig nog meer te integre- • Zaalvoetbaltrainingen worden stander echter sterker is dan wij, wil- ren binnen AWC. Dit willen we berei- als een meerwaarde beschouwd len we wel het optimale uit een wed- ken door alle jeugdteams te hangen on- voor veldvoetballers.

32 33 De Voetbaltrainer 180 2011 30-36_AWC-jeugd:30-36 22-09-11 16:45 Pagina 34

De JeugdVoetbalTrainer Trainingsvormen van AWC­jeugd

Warming­up 1 - 4 rode hesjes (verdedigers) • oefening 2: - geen ballen - tikspel 3:2 Doel • oefening 2: - in een vierkant proberen 2 verde- • aanleren/verbeteren van het komen - vierkant van 20x20 m digers de aanvallers te beletten in een verdedigende houding - 3 gele hoedjes, 2 rode hoedjes om over te steken • aanleren/verbeteren van het storen - 2 rode hesjes (verdedigers) - drie aanvallers en twee verdedi- en het verdedigende duel - geen ballen gers starten tegelijk • aanleren/verbeteren van het samen - extra opdracht voor de verdedi- druk zetten op de tegenstander(s) Inhoud gers om maar maximaal 1 aanval- • oefening 1: ler “door” te laten Organisatie - tikspel 1:1 • duur ca. 5 minuten - de aanvaller probeert in het eind- Coaching • oefening 1: vak te komen zonder getikt te • ‘Ga bedachtzaam vooruit op de tegen- - 2 rechthoeken van 20x10 m, een worden stander af (in een niet te laag tempo).’ startvak van 5 m en een eindvak - de verdediger zoekt de aanvaller • ‘Sta laag door je knieën, met je voe- van 2 m (actief) op en probeert hem te tik- ten (uit elkaar) op schouderhoogte.’ - 8 gele hoedjes, 8 rode hoedjes ken of terug te dringen in het • ‘Sta opengedraaid (dus de ene voet startvak vóór de ander).’ • ‘Niet te snel happen/doorlopen op tegenstander.’ • ‘Probeer de tegenstander naar een zijkant te dwingen.’ • ‘Jaag de tegenstander op en dwing hem tot terug gaan of fouten maken.’

Bij samenspel (vanaf E): • ‘Kijk goed naar elkaar en probeer te- zamen de tegenstander(s) naar een hoek van het veld te drijven.’ • ‘Verklein samen deze hoek en voer zo de druk op de tegenstander(s) op.’ • ‘Laat de tegenstander(s) niet (tus- sendoor) ontsnappen.’ • ‘Jaag de tegenstander(s) op en dwing tot terug gaan of fouten 1 2 maken.’

Warming­up 2 startvak van 5 m en een eindvak - de aanvaller probeert te scoren in van 2 m het doel(-tje) in het eindvak Doel - 8 gele hoedjes, 8 rode hoedjes - de verdediger zoekt de aanvaller • aanleren/verbeteren van het komen - 4 rode hesjes (actief) op en probeert te storen in een verdedigende houding - 4 ballen en de bal uit het vierkant te krij- • aanleren/verbeteren van het storen • oefening 2: gen of te onderscheppen (verove - en het verdedigende duel - rechthoek van 20x25 m ren van de bal) • aanleren/verbeteren van het samen - 4 rode hoedjes • oefening 2: druk zetten op de tegenstander(s) - 2 rode hesjes (verdedigers) - 5 tegen 3 (chaos-pingelen) - 5 ballen - in een vierkant proberen 3 ver- Organisatie: dedigers de aanvallers te beletten • duur ca. 10 minuten Inhoud: om met bal over te steken • oefening 1: • oefening 1: - vijf aanvallers en drie verdedigers - 2 rechthoeken van 20x10 m, een - 1:1 (in vierkant) op 1 doel starten tegelijk

www.devoetbaltrainer.nl 30-36_AWC-jeugd:30-36 22-09-11 16:46 Pagina 35

De JeugdVoetbalTrainer

• ‘Sta laag door je knieën, met je voe- ten (uit elkaar) op schouderhoogte.’ • ‘Sta opengedraaid (dus de ene voet vóór de ander).’ • ‘Niet te snel happen/doorlopen op tegenstander.’ • ‘Probeer de tegenstander naar een zijkant te dwingen.’ • ‘Jaag de tegenstander op en dwing hem tot terug gaan of fouten ma- ken.’

Bij samenspel (vanaf E): • ‘Kijk goed naar elkaar en probeer te- zamen de tegenstander(s) naar een 1 2 hoek van het veld te drijven.’ • ‘Verklein samen deze hoek en voer zo de druk op de tegenstander(s) op.’ - de verdedigers mogen samen pro- Coaching: • ‘Laat de tegenstander(s) niet (tus- beren de druk (wat) op te voeren, • ‘Ga bedachtzaam vooruit op de te- sendoor) ontsnappen.’ maar de duels met de balbezitters genstander af ( in een niet te laag • ‘Jaag de tegenstander(s) op en dwing zijn 1 tegen 1 tempo).’ tot terug gaan of fouten maken.’

Afwerkvorm - de twee aanvallers proberen te Bij beide vormen proberen de verdedi- scoren in het doel met keeper. De gers de bal naar een zijkant ‘uit’ de Doel verdediger stoort de aanvalsop- rechthoek te krijgen. Stimuleren om • aanleren/verbeteren van het komen bouw en tracht een doelpoging te de bal te veroveren en naar de zijkant in een verdedigende houding voorkomen te dribbelen of terug te spelen op de • aanleren/verbeteren van het storen • Oefening 2: keeper (= balbezit!). en het verdedigende duel - afwerkvorm 2:2 met keeper • aanleren/verbeteren van het samen - de twee aanvallers proberen te Coaching: druk zetten op de tegenstander(s) scoren in het doel met keeper. De • ‘Ga bedachtzaam vooruit op de te- verdedigers storen de aanvalsop- genstander af (in een niet te laag Organisatie: bouw (rugdekking) en trachten tempo).’ • duur ca. 20 minuten een doelpoging te voorkomen • oefening 1: - rechthoek van 30x15 m - 6 gele hoedjes, 2 rode hoedjes - 2 rode hesjes (verdedigers) - 1 pupillendoel - 5 ballen • Oefening 2: - rechthoek van 30x20 m - 4 rode hoedjes, 4 gele hoedjes - 2 rode hesjes (verdedigers) - 1 pupillendoel - 5 ballen

Inhoud: 1 2 • oefening 1 - afwerkvorm 2:1 met keeper

34 35 De Voetbaltrainer 180 2011 30-36_AWC-jeugd:30-36 22-09-11 16:46 Pagina 36

De JeugdVoetbalTrainer

• ‘Sta laag door je knieën, met je voe- • ‘Jaag de tegenstander op en dwing • ‘Verklein samen deze hoek en ten (uit elkaar) op schouderhoogte.’ hem tot terug gaan of fouten ma- voer zo de druk op de tegenstan- • ‘Sta opengedraaid (dus de ene voet ken.’ der(s) op.’ vóór de ander).’ • ‘Laat de tegenstander(s) niet (tus- • ‘Niet te snel happen/doorlopen op Bij samenspel (vanaf E): sendoor) ontsnappen.’ tegenstander.’ • ‘Kijk goed naar elkaar en probeer te- • ‘Jaag de tegenstander(s) op en • ‘Probeer de tegenstander naar een zamen de tegenstander(s) naar een dwing tot terug gaan of fouten zijkant te dwingen.’ hoek van het veld te drijven.’ maken.’

Partijspel Inhoud Coaching: • partijspel 4 tegen 4 met nadruk op • ‘Ga bedachtzaam vooruit op de te- Doel verdedigende duels genstander af ( in een niet te laag • aanleren/verbeteren van het komen • de niet-balbezittende partij probeert tempo).’ in een verdedigende houding de balbezitters onder druk te zetten • ‘Sta laag door je knieën, met je • aanleren/verbeteren van het storen en te komen tot een 1 tegen 1 duel voeten (uit elkaar) op schouder- en het verdedigende duel om de bal. De balbezitters mogen al- hoogte.’ • aanleren/verbeteren van het samen léén scoren op de helft van de te- • ‘Sta opengedraaid (dus de ene druk zetten op de tegenstander(s) genstander (dus over de middenlijn) voet vóór de ander).’ • alle spelers ervan bewust maken dat • ‘Niet te snel happen/doorlopen op Organisatie ze een ‘verdedigende taak’ hebben tegenstander.’ • duur ca. 20 minuten bij balbezit tegenstander • ‘Probeer de tegenstander naar een • rechthoek van 35x25 m • gevolg: meer en vaker strijd om de zijkant te dwingen.’ • 8 spelers (eventueel met keepers bal (duels) en wellicht (wat) minder • ‘Jaag de tegenstander op en dwing erbij) samenspel hem tot terug gaan of fouten ma- • 6 rode hoedjes • opzet is om via een duel in balbezit ken.’ • 2 pupillendoeltjes te komen, dus niet zomaar ballen • 5 ballen laten wegschieten door niet-balbe- Bij samenspel (vanaf E): • 4 gele hesjes, 4 rode hesjes zitters (dan blijft het balbezit voor • ‘Kijk goed naar elkaar en probeer de tegenstander)! tezamen de tegenstander(s) naar een hoek van het veld te drijven.’ • ‘Verklein samen deze hoek en voer zo de druk op de tegenstan- der(s) op.’ • ‘Laat de tegenstander(s) niet (tus- sendoor) ontsnappen.’ • ‘Jaag de tegenstander(s) op en dwing tot terug gaan of fouten maken.’

1 2

www.devoetbaltrainer.nl 37_Pesten:37 22-09-11 16:08 Pagina 37

De JeugdVoetbalTrainer Pesten is niet sportief

Pesten is (psychisch, fysiek of seksueel) systematisch geweld Pesten en plagen Er is een duidelijk verschil tussen pesten en plagen. van een teamgenoot of een groep ten opzichte van een of Pesten gebeurt systematisch, er is sprake van ongelijke machtsverdeling en heeft vaak desastreuze gevolgen meer teamgenoten, die niet in staat is/zijn zichzelf te verdedi­ voor het slachtoffer. Het slachtoffer wordt niet toege- staan voor zichzelf op te komen. gen. Eén op de vier kinderen wordt gepest. Het is dus een Plagen komt voor in het sociale spel. Je wordt er sterker door en leert voor je zelf opkomen. Het kan dus goed serieus probleem, ook op de sportclub. zijn voor de sociale ontwikkeling en heeft geen nadeli- ge gevolgen voor het slachtoffer. Het slachtoffer krijgt de mogelijkheid of is in staat de grens aan te geven.

Oorzaken pesten: Wat zijn opvallende Preventieve aanpak: - autoritair gedrag van trainer, coach of be- signalen: - je deelt de spelers de verenigingsnormen en geleider - wil niet meer naar de club regels mee en licht ze toe. Beter is om sa- - spelers hebben onder elkaar een slechte - is vaak dingen kwijt of heeft zijn spullen men met je spelers afspraken te maken over relatie kapot of niet in orde omgang en gedrag (teamafspraken). Als we - er is een voortdurende strijd van macht - heeft vaak hoofdpijn of buikpijn samen iets afspreken, veroorzaakt dit vaak - voortdurend met elkaar competitie moe- - blauwe plekken op ongewone plaatsen een goede basis voor sociale controle ten aangaan - zit alleen in kleedlokaal - regels zijn vaak negatief geformuleerd, - er zijn persoonlijke problemen - wordt niet of steeds als laatste gekozen kijk of er ook positieve regels te formule- - veel verschillen tussen teamgenoten als spelers zelf teams mogen maken ren zijn - geen democratisch leefmilieu bij de ver- - gaat niet onder de douche - laat de regel opnemen dat klikken niet eniging - wordt niet uitgenodigd op verjaardags- mag, behalve als het over pesten gaat. - biologische of psychologische ontwikke- feestje en viert zijn eigen verjaardag ook Wat een pester doet is zo ernstig dat hem ling van speler niet ‘aangeven’ geen klikken genoemd kan - zondebokfenomeen - heeft stemmingswisselingen (boos, prik- worden. Iedereen heeft een basisbehoefte - anonimiteit kelbaar, verdrietig) aan veiligheid. Het samen opstellen met het team van een anti-pestcontract is een hulpmiddel.

Tips voor de trainer/coach/begeleider:

1. de gepeste helpen formatie geven over pesten als algemeen buitengesloten te worden - bouw goed contact op met de gepeste en verschijnsel. Posters ophangen over anti- - ga samen met de pester na waardoor hij pest neem zijn problemen serieus pesten, aandacht besteden op website of in - maak zijn ouders duidelijk dat dit niet op - bevestig de gepeste in wat hij goed doet clubblad. de club wordt geaccepteerd, ondanks het - ga na of er iemand in het team (hoge socia- - werken aan een algemeen beleid rondom feit dat hun kind best aardig is le rangorde en communicatief sterk) de ge- sociale veiligheid bij de vereniging - maak duidelijke afspraken met de pester peste tijdelijk wil ondersteunen inzake pestgedrag. Beloon goed sociaal ge- - neem de sociale interacties met het kind door, 3. de pester helpen drag, bestraf pestgedrag en bespreek dit bijvoorbeeld: Je reageerde zo op … Wat gebeur- - bouw een goed contact op met de pester - accepteer nooit lichamelijk geweld! Geef de daarna en was je daar tevreden over? Zo - bevestig de pester in wat hij goed doet daarvoor straf. Breng ouders hiervan op de nee, hoe zou je het anders kunnen doen. - laat de pester ervaren dat je zowel hem als hoogte. - hem steunen bij het werken aan een oplossing de gepeste als mens mag - probeer problemen op te lossen via de - zo nodig zorgen dat hij deskundige hulp krijgt - maak de pester duidelijk, dat het pestge- stopmethode: als je wilt dat een ander met - ouders inlichten drag leidt tot ernstige problemen en dat je iets stopt dan zeg je ‘STOP’. De ander moet dit heel jammer vindt, omdat je hem als dan direct stoppen. 2. tips voor de vereniging mens aardig vindt - werk aan het team-, wij- of groepsgevoel - bestuur, trainers, coaches en begeleiders in- - aan den lijve laten ervaren wat het is om - en als niets helpt: schorsen of verwijderen

Deze pagina is tot stand gekomen met medewerking van Harry Oomen en de NKS CD-rom 'Teamboek'. Bestellen: [email protected]

36 37 De Voetbaltrainer 180 2011 38-39_ESR-Advertorial:38-39 22-09-11 16:09 Pagina 38

ADVERTORIAL Bedrijfspresentatie

Euro­Sportring introduceert: Meer dan 130 internationale voetbaltoernooien in heel Europa

De oorsprong van Euro­Sportring ligt in de jaren vijftig. Na de Tweede Wereldoorlog kwam de Nederlander George Oudt op het idee om jongeren

uit verschillende landen met elkaar in contact te brengen door middel van Internationaal netwerk Met dank aan een internationaal net­ sport. Het startte in 1951 met een Nederlands­Duits tafeltennistoernooi, werk van enthousiaste vrijwilligers is het aanbod aan internationale toernooien maar al snel bleek er bij voetbal veel behoefte aan internationale contacten de laatste vijftig jaar tot een ongekend aantal gegroeid. De toernooien vonden bestond. Het accent werd verschoven en niet zonder succes. Sinds de in het begin uitsluitend in de zomer plaats en vormden voor veel mensen officiële oprichting in 1960 hebben miljoenen jongens, meisjes en een aantrekkelijke vakantiebestemming in combinatie met sportieve inspanning. volwassen voetballers uit heel Europa aan deze toernooien deelgenomen. De groep vrijwilligers werd een profes­ sionele en betrouwbare organisatie. Het toernooiprogramma van Euro­Sportring Heel Europa land en Denemarken vooral de landen werd alsmaar omvangrijker en in steeds Jaarlijks vinden onder de vlag van Euro­ waar de toernooien plaatsvonden, later meer Europese landen werden toernooi­ Sportring meer dan 130 jeugd­ en senio­ volgden nog Oostenrijk, Noorwegen en en georganiseerd. rentoernooien plaats in heel Europa. In Spanje. Tegenwoordig worden de inter­ de beginjaren waren Nederland, Duits­ nationale toernooien op tal van niveaus Organisatie ook in landen als Engeland, Schotland, Euro­Sportring is een non­profitorgani­ Italië, België, Spanje, Frankrijk en Tsje­ satie met professionele medewerkers. chië georganiseerd. Vanuit het hoofdkantoor in Baarn zijn zij Tijdens deze toernooien gaan elk jaar verantwoordelijk voor de dagelijkse zo’n 8000 teams uit meer dan dertig lan­ gang van zaken. De medewerkers van den de sportieve strijd met elkaar aan. Euro­Sportring werken nauw samen met een internationaal netwerk van lo­ kale vertegenwoordigers en regionale agenten. Euro-Sportring brengt verschillende Daarnaast kan Euro­Sportring een be­ roep doen op de kennis en ervaring van nationaliteiten bij elkaar door middel van het bestuur, dat bestaat uit mensen die hun sporen in het internationale voetbal internationale voetbaltoernooien stuk voor stuk hebben verdiend. Het be­

www.devoetbaltrainer.nl 38-39_ESR-Advertorial:38-39 22-09-11 16:09 Pagina 39

Schitteren op een internationaal toernooi?

Voor meer informatie over Euro­Sportring, kunt u contact opnemen met:

Euro­Sportring Javalaan 7b 3742 CN Baarn Nederland

Tel: +31 (0) 35 5414420 E­mail: e.kool@euro­sportring.org www.euro­sportring.nl

stuur wordt gevormd door Gerhard Aig­ Hele jaar door Voor iedere beurs ner (voorzitter), Horst R. Schmidt (pen­ Wie met zijn jeugdteam of als uitstap Dat betekent dat naast de reguliere huis­ ningmeester), Alfred Ludwig, Jan Pee­ met een seniorenelftal ‘international’ wil vesting in hotels en groepsaccommoda­ ters en Jean Verbeke. gaan, die heeft daar via Euro­Sportring ties, ook alternatieve vormen van huis­ En last but not least zijn er natuurlijk de nu het hele jaar door talloze mogelijkhe­ vesting in bijvoorbeeld scholen of inter­ vele vrijwilligers van de organiserende den voor. In het Paasweekend strijden naten geboden wordt. En die arrange­ verenigingen, die zich er elk jaar weer om de Blackpool Cup in Engeland, de menten zijn al vanaf €69,­ beschikbaar. voor inzetten om van elk toernooi een Berlin Eastern Cup in Duitsland of de Voor dat bedrag wordt een pracht van succes te maken. Trofeo Mediterraneo II in het Spaanse een toernooi met een vierdaags verblijf Blanes. Met Pinksteren naar Frankrijk of inclusief maaltijden geboden. Toekomst Denemarken óf in de zomer naar Oos­ Sinds de oprichting van Euro­Sportring in tenrijk of Italië. Euro­Sporting is: 1960 is er veel veranderd in Europa. Ge­ • dé specialist voor internatio­ opende grenzen en de Europese bevol­ Uitgekiend nale toernooien king is meer naar elkaar toe gegroeid. De wedstrijdprogramma • een deskundig bestuur met doelstelling van Euro­Sportring is echter Een buitenlandse trip hoeft echter niet prominente officials uit de onveranderd gebleven: zoveel mogelijk volledig in het teken te staan van de internationale sportwereld sporters in staat stellen elkaar op het sport. Bij de planning van het wed­ • een team met professionele sportveld te ontmoeten om grenzen te strijdschema wordt rekening gehouden managers verleggen en barrières te slechten. Dit met eventuele attracties in de omge­ • efficiënt, kostenbewust en met de blik gericht op het oosten. ving. Het maakt natuurlijk een verschil non­profit of je naar een plaats gaat waar veel te Dit leidde onlangs tot de opening in We­ doen is of in een omgeving terecht­ nen van het Central Europe Office. Van­ komt waar minder te beleven valt. In uit Wenen richt Euro­Sportring zich op dat laatste geval wordt er dan ook een de landen Oostenrijk, Tsjechië, Slowa­ uitgebreider wedstrijdprogramma ge­ kije, Polen, Kroatië, Slovenië en Honga­ boden zodat niemand zich ook maar rije. Het is de bedoeling om in deze lan­ een moment hoeft te vervelen. In een den het toernooiprogramma uit te brei­ plaats met veel topattracties zoals Pa­ den en meer jongeren de gelegenheid te rijs of Berlijn wordt in het programma bieden om aan een internationaal toer­ juist een paar uur vrijgehouden voor nooi deel te nemen. een uitstapje.

38 39 De Voetbaltrainer 180 2011 40-41_A-jeugd:40-41 22-09-11 16:10 Pagina 40

A-JEUGD

Seizoensindeling

Henk Sleurink: “Ondanks dat we met het eerste elftal van SC Genemuiden in de Topklas- se spelen, is de doelstelling om met maximaal vijf spelers van buiten de club te spelen. Hier ligt voor mij dus ook de uitdaging. Als trainer van A1 probeer ik spelers klaar te sto- men voor de hoofdmacht. Aan het begin van elk seizoen vraag ik aan de spelers van de In zijn woonplaats Ens, een dorp voorlopige selectie om een vragenlijstje in te vullen. Enkele persoonlijke gegevens, posi- in de Noordoostpolder, begon ties waar de speler in het verleden heeft gespeeld en de favoriete positie staan daar on- Henk Sleurink op zijn vijfde met der andere op. Aan de hand van deze gegevens schat ik vooraf de samenstelling van het voetballen bij de plaatselijke SV. team en de opstelling in. De eerste training van de voorbereiding wordt er met de hele Op zijn vijftiende werd hij selectie een bijeenkomst gepland. Tijdens deze bijeenkomst bespreken we de doelstel- gescout door Pec Zwolle ’82, ling voor het seizoen, de grootte van de selectie, de aanvoerder, corvee, et cetera. Spelers waar hij vier seizoenen speelde. krijgen ook een beeld van hoe de trainingen eruit gaan komen te zien. Tijdens de zomer- Na gevoetbald te hebben bij en winterstop krijgen de spelers een loopschema mee om de conditie op peil te houden. verschillende hoofdklassers sloot Na iedere vakantieperiode starten we de eerste training met een conditionele test. Voor hij zijn actieve carrière af bij SV en na elke vakantie wordt een vetmeting verricht door de verzorger van het eerste elftal. Ens, alvorens trainer te worden Hiermee willen we de spelers bewust maken van wat er in een korte periode van vakan- van de A1 bij diezelfde club. tie met het lichaam kan gebeuren. Wanneer de waarden van een speler erg afwijken met Sleurink haalde zijn TC3­diploma de situatie daarvoor, wordt dit met hem besproken. Prettige bijkomstigheid is dat de spe- en tijdens de cursus TC2 trainde lers onderling elkaar er ook op aanspreken.” hij Go Ahead Kampen C1. Op dit moment staat hij voor het tweede jaar aan het roer bij SC Genemuiden A1, dat in de vierde divisie speelt. Trainingen

Henk Sleurink: “Ik vind het belangrijk dat spelers met plezier Wedstrijdbesprekingen trainen. Alleen dan kun je spelers beter maken. De inhoud van de trainingen varieert. In principe probeer ik zoveel mogelijk oefe- Henk Sleurink: “Interactie met de groep vind ik erg be- ningen met de bal te geven. We trainen veel positiespel, tactisch langrijk. Wij trainen op maandag en woensdag, waarbij (verdedigen, opbouw, omschakeling, aanvallen) en hierin verwe- op maandag de wedstrijd van zaterdag besproken ven zit de conditionele opbouw. Aan het begin van het seizoen wordt. Spelers wordt dan gevraagd of de vooraf gemaak- staat de veldbezetting vaak centraal. We beginnen met de verde- te afspraken nagekomen zijn en hoe ze de wedstrijd er- digende organisatie. Als je verdedigend goed staat kun je snel varen hebben. Soms wordt de nabespreking ook door overgaan naar het opbouwen en aanvallen. Positiespelen worden een speler gehouden, waarbij hij op het magneetbord of in diverse vormen en met verschillende taken gegeven. Bij af- flip-over zijn uitleg over de wedstrijd geeft. Door spelers werkvormen staat niet alleen het scoren centraal, maar let ik ook op deze manier mee te laten praten, merk ik dat ze be- op een goede snelheid van de inspeelpass, op het inspelen op het wust over de wedstrijden gaan nadenken en tijdens de juiste been en of spelers op de juiste manier kaatsen. Bij wed- wedstrijd beslissingen gaan nemen. Bij wedstrijdbespre- strijdgeoriënteerde oefeningen let ik op de technische uitvoering, kingen ga ik altijd uit van onze eigen afspraken en pas veldbezetting en de beslissingen die spelers in bepaalde situaties ik me niet aan de tegenstander aan. Ik ga uit van de nemen. Ook hierbij komt de interactie goed van pas. Bij iedere kracht van mijn eigen team en de ontwikkeling van trainingsvorm verwacht ik van de spelers een 100% uitvoering en mijn eigen spelers.” concentratie. Op het niveau waar wij spelen worden wedstrijden vaak op details beslist. Als individuele spelers bovenstaande on- derdelen van het voetbalspel goed beheersen, kunnen zij gemak- De VoetbalTrainer kelijker de volgende stap richting de eerste of tweede selectie van VOLG SC Genemuiden maken.”

www.devoetbaltrainer.nl 40-41_A-jeugd:40-41 22-09-11 16:11 Pagina 41

De JeugdVoetbalTrainer

Trainingsvorm

Doel verbeteren van de verdedigende samenwerking tussen verdedi- 3 • 1 4 gers en middenvelders vanuit een vooraf afgesproken ruimte 2 Organisatie 9 • het speelveld is 50 meter breed en 70 meter lang 6 8 ruimte waar de verdedigende organisatie neergezet wordt, is 30 • 8 7 meter voor het eigen doel en 10 meter vanaf middenlijn op de 6 helft van de tegenstander. 9 7 11 • 1 groot doel en 2 kleine doeltjes 10 6 grote pylonen en 4 hoedjes 5 2 • 3 • voldoende ballen en hesjes

Inhoud 1 • de te coachen partij speelt 1:3:3:1 • de tegenpartij speelt 2:3:3 • de oefening start bij de linker- of rechtercentrale verdediger van de tegenpartij • deze spelers moeten elkaar inspelen • zodra de tegenpartij een middenvelder of aanvaller inspeelt, - ‘7 in dekking bij 7.’ moet iedereen vooruit druk zetten - ‘3 probeert voor de spits van de tegenpartij te komen.’ • als de te coachen partij bal verovert, binnen 45 seconden scoren - ‘5 geeft rugdekking aan centrale verdediger 3.’ op kleine doeltjes - ‘8 kantelt naar binnen en dekt de ruimte achter 7 af en probeert de diepe diagonale pass te onderscheppen.’ Coaching - ‘1 sluit aan ter hoogte van de zestienmeterlijn om de bal • Ruimte achter de eigen verdediging op te vangen.’ - ‘9, zorg via omloopactie dat 4 de bal moet spelen op 8 en 4 niet • Samenwerking vrij kan doorlopen.’ - ‘3 zorgt er voor dat 2 en 5 niet achteruitlopen waardoor de - ‘6 en 7 schermen ruimte af zodat 4 de diepe bal op de spitsen linies te groot worden.’ niet kan geven.’ - ‘7 geeft het teken aan 9 wanneer deze de loopactie kan uit- - ‘8 komt naar binnen om rugdekking te geven.’ voeren.’ - ‘5, 3 en 2 stellen zich op de aangeven verdedigingslijn op.’ - ‘3 geeft aan hoe 6 zich op moet stellen om de dieptepass er - ‘1 doet mee en schuift wat naar voren om een diepe bal op te uit te halen.’ vangen.’ - ‘5 en 8 kantelen en houden contact hoe de ruimtes achter • Dekking zich afgeschermd moet worden.’ - ‘2 gaat gelijk in de mandekking op 11.’ • Inzicht - ‘6 zet gelijk druk op de bal bij 8.’ - ‘Herken het moment van druk zetten.’ - ‘Houdt altijd onderling contact en coach elkaar.’ - ‘Ruimte tussen linies kort houden.’

Methodiek • het veld over de gehele breedte uitzetten • 4 van blauw komt bij rood achterin te spelen, zodat er door de overige spelers gemakkelijker druk op de bal gegeven kan worden • door de keeper van de te coachen partij bij de tegenpartij in een doel te zetten, zal er door de te coachen ploeg constant druk gezet moeten worden, om scoren op het lege doel te voorkomen • als de oefening loopt kun je 4 of 3 van de tegenpartij zelf de keuze laten maken om elkaar aan te spelen of direct voor- waarts te gaan

40 41 De Voetbaltrainer 180 2011 42-43_B-jeugd:42-43 22-09-11 16:11 Pagina 42

B-JEUGD

Visie Individu bedienen

Caspar Dekker: “Bij AZ hebben we in Caspar Dekker: “Het is belangrijk voor Caspar Dekker begon zijn deze leeftijdscategorie voor het tweede een trainer dat je begrijpt hoe je spelers trainersloopbaan in 2002, bij de seizoen twee teams, namelijk een O.16 leren en denken. Bij AZ zijn trainers en amateurs van derdeklasser HFC en O.17. We hebben hiervoor gekozen, specialisten bezig met dit vraagstuk. De Haarlem. In 2005 maakte hij de omdat er zowel fysiek als mentaal een verschillende karakters binnen het team overstap naar de jeugdopleiding groot verschil zit tussen eerste- en zullen zich niet allemaal conformeren van HFC Haarlem, waar hij drie tweedejaars B-junioren. Het geboorte- aan je eigen manier van leren en den- jaar de C2­junioren trainde en een maandeffect en zogenaamde vroegrij- ken. Het gaat erom dat je iedere speler seizoen met de B1 in de eerste pers en laatrijpers hebben hier ook in- op maat bedient. Sommige spelers heb- divisie landelijk speelde. Tevens vloed op. De stap van de C1 in de lande- ben aan een half woord genoeg om te was hij er een half jaar lijke naar de B1, dat in de begrijpen wat je van ze verlangt, andere plaatsvervangend Hoofd landelijk eredivisie speelt, is in veel ge- spelers hebben andere manieren nodig Opleiding. Na het behalen van vallen te groot. Door met een O.16 te om je te begrijpen. Dat kan ook in kleine zijn TC1­diploma trad hij in dienst gaan spelen, kunnen we een veel gelei- dingen zitten. Bijvoorbeeld een spelsitu- bij AZ Alkmaar en trainde twee delijker traject uitzetten om spelers in- atie uitleggen op het magneetbord of zelf seizoenen het team voor spelers dividueel beter te laten ontwikkelen. Er op het trainingsveld iets voordoen. Als je onder 14 jaar. Dit seizoen traint hoeven ook minder spelers af te vallen weet hoe spelers leren kun je heel ge- Dekker bij de club uit Alkmaar de door deze opzet. Aan het eind van de richt stappen maken in de ontwikkeling onder 16. opleiding moeten deze spelers voorbe- van een voetballer. Bovendien kun je de reid zijn om bij de A-selectie in te stro- tijd die je met je spelers hebt heel effi- men. In de jaren voorafgaand aan zo’n ciënt gebruiken. Door je coaching op stap is het dus belangrijk dat je spelers maat bereik je spelers op een voor hen op individueel vlak optimaal kunt laten zinvollere manier. Een teambespreking ontwikkelen. Voetballen is een leersport voor de wedstrijd is daar ook een voor- waar je met vallen en opstaan beter beeld van. Het zal mijn aanvallers niet zult worden.” altijd interesseren hoe de verdedigers moeten handelen tijdens bepaalde situ- aties. Ik bespreek geregeld met een apar- te linie hoe we gaan spelen, in plaats van de hele groep. Ik merk dat de inter- actie met de spelers beter wordt en je meer contact krijgt. Dit komt volgens mij Posities doordat je meer op individuele basis be- zig bent. De teambesprekingen worden Caspar Dekker: “Voor een trainer is het de uitdaging om spelers op posities te laten namelijk grotendeels ook individueel. De spelen waar ze straks in het eerste elftal de meeste kans op succes kunnen hebben. speelwijze van mijn team wordt tijdens Het wordt dus belangrijk dat er aan posities in het team profielen hangen, waaraan trainingen al duidelijk. In besprekingen een speler minimaal moet voldoen. Wij kijken welke technische, mentale en fysieke kun je daardoor de nadruk leggen op aspecten de speler bezit, en op welke positie in het team hij deze het beste kan be- accenten per linie, of op individueel nutten. Een vleugelverdediger moet in staat zijn om de snelle spitsen van de tegen- niveau. We zijn constant bezig om ons in partij bij te kunnen houden en zal in aanvallend opzicht de gehele zijkant van het deze materie te ontwikkelen.” veld moeten kunnen bestrijken. Het is dus nodig dat deze speler explosief sterk is maar ook over een goed uithoudingsvermogen beschikt. Bij B-junioren zal het spe- cialiseren naar een positie binnen het team en op die positie kunnen samenwerken De VoetbalTrainer met anderen binnen de linie en het team verder ontwikkeld worden.” VOLG

www.devoetbaltrainer.nl 42-43_B-jeugd:42-43 22-09-11 16:12 Pagina 43

De JeugdVoetbalTrainer

Trainingsvorm 1 Doel verbeteren van de samenwerking van de middenvelders op en 4 • 3 2 rond de middenlijn 2 5 Organisatie 9 11 • het veld is 70-75 meter lang en 50 meter breed 7 twee grote doelen met keepers • 6 • voldoende ballen bij het doel van de tegenpartij 10 • voldoende hesjes 8 10 Inhoud 6 8 de te coachen partij speelt 1:2:3:3 • 9 • de tegenpartij speelt 1:4:3:1 3 • spel begint steeds met een doeltrap van de keeper van de 4 tegenpartij • vanuit een opbouw probeert de tegenpartij een vrijstaande 1 speler in te spelen • er wordt 3 x 8 minuten gespeeld, met telkens 2 minuten rust

Coaching • Centrale verdedigers en keeper • Aanvallers - ‘3 geeft rugdekking aan 6.’ - ‘7 en 11 laat de vleugelverdedigers los en maak het klein.’ - ‘3 schuift door op 10 van tegenpartij, indien deze heel diep - ‘9 dwingt de tegenpartij naar een één kant.’ gaat spelen.’ - ‘8 knijpt ter hoogte van de middencirkel naar binnen.’ - ‘1 sluit bij om de diepte eruit te halen.’ • Middenvelders Methodiek - ‘6 zet op het juiste moment druk om de bal te veroveren.’ • tegenpartij maximaal aantal keer raken - ‘8 knijpt ter hoogte van de middencirkel naar binnen.’ • tijd instellen waarbinnen gescoord moet worden door - ‘Na balverovering proberen om de eerste bal diep te spelen.’ tegenpartij, waardoor ze eerder diepte gaan zoeken

42 43 De Voetbaltrainer 180 2011 44-45_C-jeugd:44-45 22-09-11 16:13 Pagina 44

C-JEUGD

Coaching Discipline

Carlo Rietdijk: “Als je ontwikke- Carlo Rietdijk: “Ik vind het belangrijk dat de ling wilt zien, is discipline ontzet- spelers die ik train optimaal plezier halen uit tend belangrijk. In mijn ogen is de trainingen en de wedstrijden. Plezier staat discipline het nakomen van de ge- binnen mijn werkwijze voorop en bepaalt uit- maakte afspraken binnen en bui- eindelijk het resultaat van het individu en ook ten het veld. Wat verwachten we van het team. Plezier zorgt voor zelfvertrou- van elkaar, zowel op als buiten het wen en wordt mede bepaald door de manier Carlo Rietdijk is al elf seizoenen veld? De accenten die ik leg voor van coachen. Ik ben een groot voorstander van actief bij SC Cambuur het begeleiden van de spelers en positieve coaching en leg dus voornamelijk ac- Leeuwarden. Tot en met de staf zijn altijd in het belang van centen op de punten die al heel goed gaan. Te- tweede selectie speelde hij zelf in het team. Om er voor te zorgen gelijkertijd benoem ik ook de verbeterpunten, het geel en blauw, daarna bleef dat teamafspraken duidelijk zijn, maar probeer ook daarin weer positief te zijn. hij als jeugdtrainer verbonden vind ik het belangrijk dat spelers Op een training legde ik eens het accent op de aan de club uit Leeuwarden. Op en begeleiding betrokken zijn bij handelingssnelheid. Een van mijn spelers gaf het CIOS haalde hij zijn het opstellen en maken van die op het eerste gezicht een prima pass in de trainersdiploma’s TC3 en TC2 en afspraken. Daarom heb ik ervoor ruimte op zijn medespeler. Toch zag ik dat de in Zeist TC1­jeugd. In Groningen gekozen om deze afspraken voor bal niet op het buitenste been werd inge- rondde hij ook de HBO­opleiding een deel samen met spelers en be- speeld, waardoor een extra handeling moest Sportmanagement af en geleiding te maken. Op deze ma- worden toegevoegd. Dit gaat ten koste van de vervolgens de ALO. Rietdijk is nier merk je dat de regels voor ie- handelingssnelheid. Naast de positieve voor de opleiding FC Groningen/ dereen duidelijk zijn, omdat je coaching heb ik deze speler ook nog gevraagd SC Cambuur coördinator op de hier samen voor gekozen hebt.” of hij wist hoe hij zijn medespeler nog beter locatie Leeuwarden. Dit seizoen zou kunnen helpen om de handelingssnelheid traint hij er de C2, het team voor te verbeteren. Hij kwam dan zelf ook op het eerstejaars C­junioren. In het idee om op het buitenste been in te spelen. dagelijks leven is hij docent De VoetbalTrainer Zijn medespeler ging daardoor automatisch lichamelijke opvoeding. VOLG opendraaien, doordat de pass op het buitenste been hem daartoe dwingt. Ik denk dat het ef- fect van zo omgaan met je spelers veel groter is dan wanneer je voortdurend aangeeft wat er Trainingen en wedstrijden niet goed gaat. Mijn coaching is sowieso veelal vragenderwijs. Ik vind het belangrijk dat de Carlo Rietdijk: “Ik ben een voorstander van een combinatie tussen de Coer- oplossing vanuit de spelers zelf komt. Hierdoor ver-methode en de Zeister Visie. Een goede technische basis is een vereiste creëer je bewustwording binnen een actieve om goed positiespel te kunnen spelen. Bij de C-junioren leg ik komend sei- leeromgeving. Het gaat er om dat je spelers zoen het accent op het spelen vanuit een bepaalde basistaak gekoppeld aan bewust maakt van wat er anders kan en de positie, binnen een 1:4:3:3 systeem. Hierin is het de bedoeling om stapsge- moet.” wijs te komen tot een herkenbare speelwijze, die gerelateerd is aan mijn visie en die van de RVO FC Groningen/SC Cambuur. Als trainer zie ik de wedstrijd als middel om mijn trainingsaccenten tot uiting te brengen. De trainingsac- centen werk ik per periode uit in de diverse teamfuncties. Ditzelfde geldt voor de spelhervattingen, zowel verdedigend en aanvallend. Dit doe ik, omdat ik er dan zeker van ben dat alle teamfuncties behandeld worden binnen een be- paalde periode. Tijdens de trainingen probeer ik zo dicht mogelijk bij de reali- teit van de wedstrijd te blijven. Weerstanden in een oefenvorm pas ik steeds zodanig aan, dat er elke keer een nieuwe uitdagende wedstrijdsituatie ont- staat voor mijn spelers. Daarnaast gaat het ook vooral om ruimtelijk inzicht bij het aanvallen. Kunnen spelers ruimtes groot houden en benutten? Bij ver- dedigen geldt het omgekeerde. Doordat de trainingen wedstrijdecht zijn, wor- den bepaalde spelsituaties beter herkenbaar en leren spelers voetballend op- lossingen te zoeken.”

www.devoetbaltrainer.nl 44-45_C-jeugd:44-45 22-09-11 16:13 Pagina 45

De JeugdVoetbalTrainer

Trainingsvorm

Doel • verbeteren van de samenwerking tussen de verdedigers binnen 1 1 de teamfunctie verdedigen, waarbij het accent ligt op de juiste 3 manier van het samenwerken in ondertal 3 4 7 11 11

Organisatie 7 10 • het speelveld is 20 meter breed en 30 meter lang bij vorm 1 en 2 • het speelveld is 40 meter breed en 40 meter lang bij vorm 3 en 4 • 8 pylonen • 16 ballen • voldoende gele en rode hesjes • een groot doel • 2 kleine doeltjes • 14 spelers + 2 keepers • de spelers staan opgesteld naast de goal, zodat ze steeds snel Oefenvorm 1 2:1 Oefenvorm 2 3:2 het veld in kunnen • de verdedigers staan naast het vaste grote doel en de aanvallers naast de kleine doeltjes 1 1

Inhoud 4 3 4 3 5 5 de vormen worden uitgebouwd van 2:1, 3:2, 4:3 naar uiteindelijk 7 2 7 • 11 10 11 5:4 10 8 • het gaat bij elke vorm om de positie en handelingen van de ver- 6 6 dediger(s) op de momenten dat de aanvallers van de tegenpartij in overtal richting goal aanvallen • de aanval begint opnieuw als er over of naast geschoten wordt, de keeper een redding verricht, als de aanvallers buitenspel staan of als er gescoord wordt • de aanvallers nemen steeds de bal uit • de verdedigers (het te coachen team) kunnen scoren in de twee kleine doeltjes na het veroveren van de bal Oefenvorm 3 4:3 Oefenvorm 4 5:4

Coaching • Houding - ‘Verdedigers, sta met licht gebogen knieën.’ Methodiek - ‘Zorg dat je niet uitgespeeld wordt.’ om het makkelijker te maken • Ruimte • de ruimte kleiner maken, zodat onderlinge afstanden kleiner - ‘Verdedig vooruit, dus van het doel af.’ worden - ‘Blijf dicht bij elkaar, in een compacte organisatie.’ • de aanvallers dwingen binnen een bepaalde tijd te scoren - ‘Sta gestaffeld, zodat je elkaar rugdekking kunt geven.’ • maximaal aantal keer raken voor de aanvallers, zodat ze geen - ‘Haal de diepte uit het spel door de aanvallers naar de zijkant 1:1 actie kunnen maken te dwingen.’ om het moeilijker te maken - ‘Dwing aanvallers tot een breedtepass.’ • het overtal van de aanvallers uitbreiden - ‘Probeer de aanvallers op te houden, zodat medespelers terug • de ruimte groter maken, zodat onderlinge afstanden groter kunnen komen.’ worden - ‘Na balverovering gelijk kijken of je diep kunt spelen, oftewel • een aanvaller in de punt zetten, zodat de verdedigende kunt scoren.’ organisatie anders wordt • Coachen • verdedigers in de rug van de aanvallers laten komen, zodat het - ‘Coach elkaar dwingend en duidelijk.’ overtal van de aanvallers in eerste instantie groter is

44 45 De Voetbaltrainer 180 2011 46-47_D-jeugd:46-47 22-09-11 16:14 Pagina 46

D-JEUGD

Bevragen

Rinke Borger: “Tijdens trainingen en wedstrijdbesprekingen probeer ik zoveel mogelijk vragen te stellen aan de spelers. Wat kan er gebeuren als we zo gaan verdedigen? Hoe kun je het anders doen? Vaak betreft dit situaties die al vele keren in trainingen of in wedstrij- den aan de orde zijn geweest. Belangrijk hierbij is om naast situaties die verbeterd moe- ten worden, ook zaken te bevragen die al heel goed gaan. Spelers kunnen dan ook aange- ven en begrijpen waarom het zo goed gaat en het geeft vertrouwen. Bij deze leeftijdscate- gorie is dat belangrijk. In de wedstrijdbespreking teken ik met een krijtje een veld op een Rinke Borger traint voor het deur in de kleedkamer en vraag bijvoorbeeld een middenvelder hoe hij zal gaan staan als vijfde jaar de D1 van vv Berkum onze keeper de bal heeft. Of de spits hoe hij moet gaan staan als de keeper van de tegen- uit Zwolle. De wijk Berkum is een partij de bal heeft. Hierbij is het ook goed om af te wisselen en telkens een andere speler dorpje op zich. Het eerste elftal het woord te geven. Vaak staat de vraag ‘waarom’ centraal. Door te bevragen weet je wat speelt in de Hoofdklasse op er bij de spelers leeft. Je kunt zelf wel hele mooie gedachten hebben over hoe je wilt dat je zaterdag. Naast het trainerschap elftal zou moeten voetballen, maar dat is wel iets te eenvoudig. Het wil namelijk niet zeg- maakt Borger ook deel uit van de gen dat de spelers alles direct oppakken en goed doen, maar laten ze het vooral blijven Technische Commissie. Het proberen. De uitdaging is om het ‘simpel’ te houden en veel herhalingen in te bouwen. afgelopen seizoen heeft hij de Uiteindelijk gaat het er bij de D-pupillen om dat ze plezier houden in het spel en dat ze opleiding TC3 afgerond. Borger betere voetballers worden.” heeft zelf langjarig in het eerste elftal gespeeld. Hij heeft ambities om TC2 te gaan volgen. Keeper

Rinke Borger: “Bij D-pupillen vind ik dat mijn keeper de bal niet of zo weinig mogelijk uit zijn handen moet schieten. Door namelijk vanaf de keeper op te bouwen, wordt er meer voetballend vermogen gevraagd van Ouders bijvoorbeeld de verdedigers en middenvelders. Als je de keeper de bal wel uit de handen laat schieten, wordt het samenspel van verdedigers en Rinke Borger: “Aan het begin van het middenvelders onvoldoende geleerd en groeien de spelers onvoldoende. seizoen organiseer ik een ouderbijeen- Buiten dat betekent een lange, hoge bal vaak balverlies. Bij de nog jonge- komst, waarbij ik duidelijk maak wel- re pupillen vind ik het een interessante discussie of je wel met een ‘ech- ke afspraken er met de spelers zijn ge- te’ keeper moet spelen. Eigenlijk ben ik er een voorstander van een spe- maakt en geef ik aan wat ik van de ler op (of ver voor) het doel te zetten. Je speelt dan in balbezit 7:6 en bent ouders verlang. Het belangrijkste item in het voordeel. Het komt het voetballen wel ten goede. Het lijkt de laat- vind ik dat de ouders de spelers niet ste jaren wel mode om de bal steeds maar weer ‘uit’ te halen richting moeten coachen, maar aanmoedigen. keeper. Ik wil liever dat een speler zijn (trap)techniek gebruikt om de bal Een speler wil naar de trainer luiste- vooruit te spelen. Veel D-pupillenteams (en andere jeugdteams) spelen ren, maar ook naar zijn vader of moe- achterin op lijn, maar zijn door een steekbal snel verrast. Het is belang- der. Dit met als gevolg dat hij naar rijk om spelers op tijd rugdekking aan elkaar te laten geven. De keeper beiden een beetje luistert en het dus speelt hier ook een rol in. Ik laat mijn keeper trouwens ook heel ver voor niet goed doet. Na mijn uitleg begrij- zijn doel spelen. Als we in balbezit zijn op de helft van de tegenpartij, pen ouders dit wel en de meesten staat de keeper op de rand cirkel bij de middenlijn, waardoor hij als een handelen hier ook naar. Die enkele soort laatste man fungeert die eenvoudig lange diepe ballen van de te- keer dat het niet goed gaat, maak ik genpartij kan onderscheppen. Werkt prima.” dit bespreekbaar. Verder leg ik uit wat de speelwijze is en wat ik hoop in de winterstop bereikt te hebben. Dit vin- den de meeste ouders leuk en voor ve- len is dit nieuw. Kennelijk doen veel trainers dit niet, maar ik zie hier al- De VoetbalTrainer leen maar winst in.” VOLG

www.devoetbaltrainer.nl 46-47_D-jeugd:46-47 22-09-11 16:15 Pagina 47

De JeugdVoetbalTrainer

Trainingsvorm

Doel • verbeteren van het opbouwen van achteruit, via de zijkanten van het veld

Organisatie • het veld is 60 meter lang en 60 meter breed • voldoende ballen bij de opbouwers • voldoende hesjes en pylonen

6 Inhoud 10 • 5 (+keeper):4 7 • de opbouw begint bij de keeper 4 5 11 3 de te coachen partij (aanvallers) kan scoren op de twee doeltjes 9 • 5 6 2 • de tegenpartij kan scoren op het grote doel 2 4 3 1 Coaching • Zonder bal 1 -‘Kijk hoe je staat ten opzichte van elkaar.’ -‘Maak vooracties.’ -‘2 en 5 zoek diepte om de aanvaller weg te lokken.’ -‘Zodra de bal op de linkerkant is, moeten spelers op de rechterzijde knijpen.’ • Met bal -‘Speel de ballen strak in.’ -‘Draai op de juiste manier open.’

Methodiek • deze oefening kun je starten zonder weerstand, dus als pass- en trapvorm • uitbouwen naar 7(+keeper):6 • maximaal aantal keer raken • met buitenspel spelen • 2 en 5 wisselen om ook het andere been te trainen • spelers steeds met links laten aannemen en met rechts laten passen en andersom

46 47 De Voetbaltrainer 180 2011 EuroSporting:EuroSporting 18-08-11 15:00 Pagina 1

JZ_`kk\i\efg\\e `ek\ieXk`feXXckf\ieff`6 nnn%\lif$jgfiki`e^%ec

Euro-Sportring - Open inschrijving - Deskundige toernooicommissie - Uitgekiend wedstrijdprogramma - 50 jaar ervaring in toernooiorganisatie 9\c\\]_\kd\k

VOETBALCONDITIE Tekst: Raymond Verheijen en Jan Zoutman Dossier Individuele Periodisering (2)

Bij de topamateurs van IJsselmeervogels houdt coach Jan Zoutman zich al jarenlang bezig met het ‘Periodiseren van voetballen’. Binnen deze periodisering zorgt specialist Kohei Sagara voor maatwerk in voetbalbelasting per speler. Middels het ‘Dossier Individuele Periodisering’ biedt De Voetbaltrainer in samenwerking met Raymond Verheijen een kijkje in de keuken bij de Ne­ derlandse Amateurkampioen. Dit keer deel 2 waarin de individuele periodisering van spelers wordt geëvalueerd en de revalidatieperiodisering wordt geïntroduceerd.

Teamperiodisering Jan Zoutman met zijn staf onderweg eerste cyclus van zes weken in totaal In deel 1 van het ‘Dossier Individuele noodgedwongen allerlei aanpassingen negen weken in beslag genomen. Dit Periodisering’ werd de planning van moeten doen als gevolg van een aan- heeft met name te maken met de mid- cyclus 1 beschreven en onderbouwd. tal storende factoren die roet in het weekse wedstrijden die VVIJ moest Inmiddels ligt deze eerste fase van eten hebben gegooid? spelen voor de KNVB Beker (AFC Am- zes weken achter ons en is het tijd sterdam) en de competitie (HHC Har- om te evalueren. Zijn alle trainingen Evaluatie denberg) waardoor in respectievelijk volgens plan verlopen of heeft trainer Binnen de Teamperiodisering heeft de week 34 en 35 geen voetbalconditione- Foto’s: Pro Shots Pro Foto’s:

48 49 De Voetbaltrainer 180 2011 49-55_Dossier Periodis_49-55 23-09-11 14:20 Pagina 50

VOETBALCONDITIE

le training kon plaatsvinden. Deze voet- voorbereidingsperiode is dit niet aan te Week 28 balconditionele prikkels werden dus raden omdat het in die fase vooral gaat In principe is de eerste trainingsweek noodgedwongen doorgeschoven naar om het geleidelijk opbouwen van het geheel volgens plan verlopen. Alleen de daaropvolgende weken waardoor de voetbalconditionele fundament. Het is moest de trainersstaf tijdens de voet- eerste cyclus van zes weken langer dan verstandig om met name de voet- balconditionele partijvormen duurde dan normaal. Een aantal trai- balconditionele partijvormen 11v11/8v8 11v11/8v8 anticiperen op het feit dat ners is in zo’n situatie snel geneigd om en 7v7/5v5 twee weken achter elkaar te een aantal (ervaren) spelers tijdens de over te schakelen van een zes- naar plannen voor het verbeteren van het eerste trainingsweek ontbrak. Als ge- een driewekencyclus zodat de verschil- ‘Volhouden van voetballen’. Daarom volg van deze kleinere trainingsgroep lende voetbalconditionele partijvormen heeft de staf bewust vastgehouden aan mondde de voetbalconditionele trai- elkaar sneller afwisselen. Zeker in de een zeswekencyclus. ning op dinsdag 12 juli uit in partij-

Evaluatie Teamperiodisering: juli­september 2011

Week 28:Cyclus 1/week 1 Week 31:Cyclus 1/week 3 Week 34:Neutrale week Ma 11 juli: TT EVV: 6x60m/60%/60secR Ma 1 aug: TT Pass- en trapvorm vanuit de speelwijze Ma 22 aug: TT Pass- en trapvorm vanuit de speelwijze Pass- en trapvorm vanuit de speelwijze Groot positie-/partijspel: 4x4min/2minR Groot positie-/partijspel: 4x4min/2minR Groot positie-/partijspel: 4x4min/2minR (tactisch) (tactisch) (tactisch) Di 2 aug: VVIJ (team 1) – De Treffers 3-1 Woe 24 aug: VVIJ – AFC 2-1 (Amstel Cup) Di 12 juli: VCT EVV: 7x50m/70%/50secR 9v9: 2x14min/2minR (nulmeting) VCT (team 2) VSWR: 2x6x15m/10secR (stap 1) Don 25 aug: TT 11v11: 2x8min/2minR (tactisch) Speler 2: vrij Positie-/partijspel: 4x4min/2minR (tac- Speler 3: 9v9: 2x10min/2minR tisch) Zat 27 aug: VVIJ – SVZW 3-1 (Competitie 2) Speler 9: 9v9: 2x10min/2minR Speler 2: 90min Speler 10: vrij Speler 3: VSWR: 1x6x15m/10secR Speler 9: VSWR: niet Week 35:Neutrale week Don 14 juli: TT EVV: 8x40m/80%/40secR Speler 10: VSWR: 1x6x15m/10secR Ma 29 aug: TT Pass- en trapvorm vanuit de speelwijze 9v9: 2x8min/2minR (tactisch) Groot positie-/partijspel: 4x4min/2minR 6v6: 4x2min/2minR (underload) Don 4 aug: TT 11v11: 2x8min/2minR (tactisch) (tactisch) 4v4: 1x6x1minA/2minR (underload) Zat 16 juli: Vrij Di 30 aug: VVIJ – HHC 0-1 (Competitie 3) Zat 6 aug: VVIJ (team 2) – NSC 2-0 Week 29:Cyclus 1/week 2 VCT (team 1) VSWR: 2x6x15m/10secR (stap 1) Don 1 sep: TT 11v11: 2x8min/2minR (tactisch) Ma 18 juli: TT EVV: 9x30m/90%/30secR 6v6: 3x5min/2minR Pass- en trapvorm vanuit de speelwijze Speler 2: VSWR: 1x6x15m/10secR Zat 3 sep: Montfoort – VVIJ 1-2 (Competitie 4) Groot positie-/partijspel: 4x4min/2minR 6v6: 3x5min/2minR (tactisch) Speler 3: 90min Week 36:Cyclus 1/week 6 Speler 9: 90min Ma 5 sep: TT Pass- en trapvorm vanuit de speelwijze Di 19 juli: VCT EVV: 9x30m/90%/30secR Speler 10: 90min Groot positie-/partijspel: 4x4min/2minR 11v11: 3x11min/2minR (stap 6) (tactisch) Speler 2: 11v11: 3x11min/2minR Week 32:Cyclus 1/week 4 Speler 3: 11v11: 2x11min/2minR Ma 8 aug: TT Pass- en trapvorm vanuit de speelwijze Din 6 sep: VCT VSVR: 7x5m/30secR-4x15m/45secR- Speler 9: vrij Groot positie-/partijspel: 4x4min/2minR 2x25m/60secR (stap 2) Speler 10: 11v11: 2x11min/2minR (tactisch) 4v4: 2x6x1minA/1.5minR (stap 4) Speler 2: VSVR: 7x5m/4x15m Don 21 juli: TT EVV: 10x20m/100%/20secR Di 9 aug: VCT VSWR: 2x7x15m/10secR (stap 2) 4v4: 1x6x1minA/1.5minR 11v11: 2x8min/2minR (tactisch) 6v6: 4x5min/2minR (stap 3) Speler 3: VSVR: 7x5m/4x15m 6v6: 4x2min/2minR (underload) Speler 2: VSWR: 1x7x15m/10secR 4v4: 1x6x1minA/1.5minR 6v6: 4x5min/2minR Speler 9: VSVR: niet Zat 23 juli: VVIJ – NAC Breda 2-2 Speler 3: VSWR: 1x7x15m/10secR 4v4: 1x6x1minA/1.5minR 6v6: 2x5min/2minR Speler 10: Geblesseerd Week 30:Neutrale week Speler 9: VSWR: niet Ma 25 juli: TT EVV: 10x20m/100%/20secR 6v6: 2x5min/2minR Don 8 sep: TT 11v11: 2x8min/2minR (underload) Pass- en trapvorm vanuit de speelwijze Speler 10: VSWR: 1x7x15m/10secR Groot positie-/partijspel: 4x4min/2minR 6v6: 3x5min/2minR Zat 10 sep:VVIJ – Capelle 2-2 (Competitie 5) (tactisch) Don 11 aug: TT 11v11: 2x8min/2minR (tactisch) Week 37:Cyclus 2/week 1 Di 26 juli: VVIJ – Jong FC Utrecht 2-1 4v4: 6x1minA/2minR (underload) Ma 12 sep: TT Pass- en trapvorm vanuit de speelwijze Groot positie-/partijspel: 4x4min/2minR Don 28 juli: TT 11v11: 2x8min/2minR (tactisch) Zat 12 aug: VVIJ – Achilles’21 1-2 (Super Cup) (tactisch) 6v6: 4x2min/2minR (underload) Week 33:Cyclus 1/week 5 Di 13 sep: VCT EVV: 8x40m/80%/40secR Zat 30 juli: VVIJ – Argon 5-1 Ma 15 aug: TT Pass- en trapvorm vanuit de speelwijze 11v11: 3x11min/2minR (stap 6) Groot positie-/partijspel: 4x4min/2minR Speler 2: 11v11: 3x11min/2minR (tactisch) Speler 3: 11v11: 2x11min/2minR Speler 9: 11v11: 2x11min/2minR Afkortingen Di 16 aug: VCT VSVR: 6x5m/30secR-4x15m/45secR- 2x25m/60secR (stap 1) Don 15 sep: TT 11v11: 2x8min/2minR (tactisch) 4v4: 2x6x1minA/2minR (stap 3) 7v7: 4x3min/2minR (underload) EVV: explosiviteits voorbereidende Speler 2: VSVR: 6x5m/4x15m vormen 4v4: 1x6x1minA/2minR Zat 17 sep:Genemuiden – VVIJ 2-3 (Competitie 6) Speler 3: VSVR: 6x5m/4x15m TT: tactische training 4v4: 1x6x1minA/2minR Week 38:Neutrale week R: rust Speler 9: VSVR: niet Ma 19 sep: TT 11v11: 2x8min/2minR (tactisch) 4v4: 1x6x1minA/2minR A: arbeid Speler 10: VSVR: 6x5m/4x15m Di 20 sep:VVIJ – Dordrecht 0-2 (KNVB beker) VCT: voetbalconditietraining 4v4: 9x1minA/2minR Don 22 sep: TT 11v11: 2x8min/2minR (tactisch) VSWR: voetbalsprints met weinig Don 18 aug: TT 11v11: 2x8min/2minR (underload) 5v5: 4x3min/2minR (underload) rust VSVR: voetbalsprints met veelrust Zat 20 aug: ARC – VVIJ 2-3 (Competitie 1) Zat 24 sep:VVIJ – GVVV (Competitie 7)

www.devoetbaltrainer.nl 49-55_Dossier Periodis_49-55 23-09-11 14:20 Pagina 51

vormen 9v9, hetgeen uiteraard inten- siever was dan de voetbalconditionele 11v11 die normaal gespeeld wordt. Jan Zoutman heeft hierop geantici- peerd door niet de beoogde 3x10 mi- nuten te laten spelen maar tijdens de derde partijvorm na 8 minuten te stoppen. Binnen de trainingsmethode van Extensieve Duurtraining heeft de groep feitelijk dus 2x14 minuten 11v11 gespeeld.

Week 29 Vanaf de tweede trainingsweek heeft trainer Jan Zoutman een aantal spe- lers van het 2e elftal en de A1 uitge- nodigd om mee te trainen, zodat op ieder gewenst moment partijvormen 11v11 gespeeld konden worden om aan de speelwijze te werken. Om deze gastspelers niet over te belasten, wis- prikkel als een volledige wedstrijd kon deze methodiek. Alleen zal men scher- selden zij elkaar tijdens met name de afwerken. In het tweede deel van de per de grootte van de trainingsgroep in voetbalconditionele trainingen (VCT) voorbereiding dreigt namelijk altijd de gaten moeten houden als de selec- af zodat zij elk slechts 50% van de het gevaar dat het basiselftal steeds tie in tweeën wordt gesplitst, zodat de VCT afwerkten. De stelregel is dus ei- meer wedstrijdminuten gaat maken trainingen niet te intensief worden. genlijk: als je twee spelers tekort en de beoogde wisselspelers steeds komt, moet je er vier extra uitnodigen minder. Het is echter cruciaal dat alle Week 32 die elkaar afwisselen. Dankzij de selectiespelers 90 minuten in hun be- Normaal gesproken zou tijdens deze gast spelers kon men gewoon voetbal- nen krijgen. trainingsweek (cyclus 1/week 4) een conditionele partijvormen 11v11 spe- Helaas zijn voor groep 2 de 4x5 minu- verzwaring plaatsvinden van 4x5 naar len waardoor de aandacht niet alleen ten voetbalconditionele partijvormen 4x5.5 minuut binnen de voetbalcondi- op de voetbalconditie maar ook op 7v7/5v5 op dinsdagavond 2 augustus tionele partijvormen 7v7/5v5. Echter, het ontwikkelen van de speelwijze erbij ingeschoten. Er waren slechts 6 zowel groep 1 als 2 is in de voorgaan- kon worden gericht. Tevens maakte veldspelers beschikbaar. Trainer Jan de trainingsweek niet toegekomen de 11v11 het mogelijk om vast te hou- Zoutman vond voetbalconditionele aan 4x5 minuten 7v7/5v5. Daarom is den aan de geplande 3x11 minuten. partijvormen 4v4 uiteraard nog iets te besloten om deze voetbalbelasting in intensief voor deze fase van de voor- week 32 nogmaals op het programma Week 30 bereiding. Daarom heeft men zich tij- te zetten in plaats van de beoogde Op donderdagavond 28 juli stonden de dens deze training beperkt tot een po- verzwaring. Binnen de voetbalsprints partijvormen 7v7/5v5 in underload (dus sitiespel. De voetbalsprints met weinig met weinig rust werd wel verzwaard niet-voetbalconditioneel) op het pro- rust zijn wel gewoon afgewerkt. van stap 1 naar 2 omdat deze in de gramma. De spelers die in deze week Op zaterdag 6 augustus zou groep 1 voorgaande week wel gewoon konden op dinsdagavond tegen Jong FC Utrecht dezelfde voetbalconditionele training worden afgewerkt. hebben gespeeld, zijn uit deze intensie- afwerken. Vanwege de extreme hitte vere partijvormen gehouden omdat zij op deze dag besloot trainer Jan Zout- Week 33-38 nog niet volledig hersteld waren van de man na 3x5 minuten voetbalconditio- Week 34 en 35 alsmede week 38 ston- wedstrijd. In dat geval zou een volledi- nele partijvormen 6v6 te stoppen. Ook den volledig in het teken van het spe- ge trainingsbelasting een kwestie van nu zijn de voetbalsprints met weinig len van wedstrijden. In week 33 en 36 vragen om blessures zijn. rust gewoon afgewerkt. werd de eerste cyclus van zes weken Ondanks dat de planning moest wor- afgerond. De voetbalsprints met veel Week 31 den aangepast, is het werken in twee rust en de partijvormen 4v4/3v3 von- Tijdens deze vierde trainingsweek van verschillende groepen wel als heel den geheel volgens de planning plaats. de voorbereiding stond een midweekse prettig ervaren door de trainersstaf De wedstrijden in deze fase hebben oefenwedstrijd gepland. Daarom is in van VVIJ. Tijdens de voorbereiding op duidelijk aangetoond dat het team in- twee groepen gewerkt, zodat iedere het volgende seizoen zal dan ook ze- middels voetbalconditioneel in orde is. speler zowel een voetbalconditionele ker weer gebruik gemaakt worden van Telkens werd de tweede helft gedomi-

50 51 De Voetbaltrainer 180 2011 49-55_Dossier Periodis_49-55 23-09-11 14:20 Pagina 52

VOETBALCONDITIE

neerd. Tegen ARC (week 33) en HHC strijden besloot trainer Jan Zoutman voorbeeld dat het in voetballen niet Hardenberg (week 35) gebeurde dit om zijn spelers een extra vrije avond om de kwantiteit maar om de kwali- zelfs met 10 man vanwege een rode te geven. Het gevolg was dat iedereen teit gaat. Beter trainen in plaats van kaart (twee keer geel) voor een speler op dinsdagavond 6 september weer meer trainen. van VVIJ. helemaal fris op het veld stond en dat Op maandagavond 5 september is de de kwaliteit van de voetbalconditione- Planning training komen te vervallen. Na twee le training die avond van zeer hoog ni- Op pagina 52 staat de nieuwe plan- drukke weken met midweekse wed- veau was. Andermaal een duidelijk ning voor de maanden oktober en no- vember 2011 weergegeven. Er is an- dermaal gekozen voor een zesweken- Planning Teamperiodisering: oktober ­ november 2011 cyclus. Binnen iedere voetbalconditio- nele trainingsvorm wordt in eerste in- Week 39:Cyclus 2/week 2 Week 43:Cyclus 2/week 6 Ma 26 sep: TT Pass- en trapvorm vanuit de speelwijze Ma 24 okt: TT Pass- en trapvorm vanuit de speelwijze stantie de belasting uit cyclus 1 her- Groot positie-/partijspel: 4x4min/2minR Groot positie-/partijspel: 4x4min/2minR (tactisch) (tactisch) haald. De daaropvolgende week wordt dezelfde trainingsvorm herhaald Di 27 sep: VCT EVV: 9x30m/90%/30secR Di 25 okt: VCT VSVR: 7x5m/30secR-5x15m/45secR- 11v11/8v8: 3x12min/2minR (stap 7) 2x25m/60secR (stap 3) maar de voetbalbelasting met een Speler 2: 11v11/8v8: 3x12min/2minR 4v4/3v3: 2x6x1minA/1minR (stap 5) Speler 3: 11v11/8v8: 2x12min/2minR Speler 2: VSVR: 7x5m/5x15m stap verzwaard. Speler 9: 11v11/8v8: 2x12min/2minR 4v4/3v3: 1x6x1minA/1minR Speler 3: VSVR: 7x5m/5x15m Don 29 sep: TT 11v11/8v8: 2x8min/2minR (tactisch) 4v4/3v3: 1x6x1minA/1minR Week 39 7v7/5v5: 4x3min/2minR (underload) Speler 9: VSVR: niet 4v4/3v3: 1x6x1minA/1minR Tijdens trainingsweek 37 stond cyclus Zat 1 okt:Katwijk – VVIJ (Competitie 8) Don 27 okt: TT 11v11/8v8: 2x8min/2minR (tactisch) 2/week 1 gepland. Op dinsdagavond Week 40:Cyclus 2/week 3 13 september werd de voetbalbelas- Ma 3 okt: TT Pass- en trapvorm vanuit de speelwijze Zat 29 okt:VVIJ – Harkemase Boys (Competitie 11) Groot positie-/partijspel: 4x4min/2minR ting van cyclus 1/week 2 (dinsdag 19 (tactisch) Week 44:Cyclus 3/week 1 juli) herhaald. Het team speelde an- Ma 31 okt: TT Pass- en trapvorm vanuit de speelwijze Di 4 okt: VCT VSWR: 2x7x15m/10secR (stap 2) Groot positie-/partijspel: 4x4min/2minR dermaal 3x11 minuten 11v11/8v8. De- 7v7/5v5: 4x5min/2minR (stap 3) (tactisch) Speler 2: VSWR: 1x7x15m/10secR ze voetbalbelasting zal worden ver- 7v7/5v5: 4x5min/2minR Di 1 nov: VCT EVV: 8x40m/80%/40secR zwaard naar 3x12 minuten in cyclus Speler 3: VSWR: 1x7x15m/10secR 11v11/8v8: 3x12min/2minR (stap 7) 7v7/5v5: 2x5min/2minR Speler 2: 11v11/8v8: 3x12min/2minR 2/week 2 op dinsdagavond 27 septem- Speler 9: VSWR: niet Speler 3: 11v11/8v8: 2x12min/2minR 7v7/5v5: 2x5min/2minR Speler 9: 11v11/8v8: 2x12min/2minR ber. Diezelfde avond speelt Jong VVIJ

Don 6 okt: TT 11v11/8v8: 2x8min/2minR (tactisch) Don 3 nov: TT 11v11/8v8: 2x8min/2minR (tactisch) overigens een oefenwedstrijd tegen 4v4/3v3: 6x1min/1.5minR (underload) 7v7/5v5: 4x3min/2minR (underload) Jong FC Utrecht. Het zou daarom zo

Zat 8 okt:VVIJ – Spakenburg (Competitie 9) Zat 5 nov:Barendrecht – VVIJ (Competitie 12) kunnen zijn dat er onvoldoende spe- lers overblijven om deze grote voet- Week 41:Cyclus 2/week 4 Week 45:Cyclus 3/week 2 Ma 10 okt: TT Pass- en trapvorm vanuit de speelwijze Ma 7 nov: TT Pass- en trapvorm vanuit de speelwijze balconditionele partijvormen te spe- Groot positie-/partijspel: 4x4min/2minR Groot positie-/partijspel: 4x4min/2minR (tactisch) (tactisch) len. De trainersstaf heeft besloten om het nog even aan te kijken en pas te- Di 11 okt: VCT VSWR: 2x8x15m/10secR (stap 3) Di 8 nov: VCT EVV: 9x30m/90%/30secR 7v7/5v5: 4x5.5min/2minR (stap 4) 11v11/8v8: 3x13min/2minR (stap 7) gen die tijd eventueel te anticiperen Speler 2: VSWR: 1x8x15m/10secR Speler 2: 11v11/8v8: 3x13min/2minR 7v7/5v5: 4x5.5min/2minR Speler 3: 11v11/8v8: 2x13min/2minR op dit mogelijke tekort aan spelers. Speler 3: VSWR: 1x8x15m/10secR Speler 9: 11v11/8v8: 2x13min/2minR 7v7/5v5: 2x5.5min/2minR Speler 9: VSWR: niet Don 10 nov: TT 11v11/8v8: 2x8min/2minR (tactisch) Week 40-45 7v7/5v5: 2x5.5min/2minR 7v7/5v5: 4x3min/2minR (underload) In de weken 40 tot en met 45 zal niet Don 13 okt: TT 11v11/8v8: 2x8min/2minR (tactisch) Zat 12 nov:VVIJ – Noordwijk (Competitie 13) 4v4/3v3: 6x1min/1.5minR (underload) midweeks worden gespeeld. De team- periodisering zal in deze weken heel Zat 15 okt:Excelsior’31 – VVIJ (Competitie 10) regelmatig zijn. In week 43 zal cyclus Week 42:Cyclus 2/week 5 2 worden afgerond waarna in week Ma 17 okt: TT Pass- en trapvorm vanuit de speelwijze Groot positie-/partijspel: 4x4min/2minR 44 begonnen kan worden met de der- (tactisch) de cyclus. In trainingsweek 42 staat Di 18 okt: VCT VSVR: 7x5m/30secR-4x15m/45secR- geen competitiewedstrijd gepland. 2x25m/60secR (stap 2) 4v4/3v3: 2x6x1minA/1.5minR (stap 4) Trainer Jan Zoutman heeft voorals- Speler 2: VSVR: 7x5m/4x15m 4v4/3v3: 1x6x1minA/1.5minR nog besloten om op zaterdag 22 okto- Speler 3: VSVR: 7x5m/4x15m ber vrij te geven. Tegen die tijd zal de 4v4/3v3: 1x6x1minA/1.5minR Speler 9: VSVR: niet trainersstaf zichzelf de vraag stellen 4v4/3v3: 1x6x1minA/1.5minR in hoeverre er ‘onderbelaste’ wissel- Don 20 okt: TT 11v11/8v8: 2x8min/2minR (tactisch) spelers zijn die juist extra belasting Zat 22 okt: Vrij nodig hebben in plaats van een vrij weekend.

www.devoetbaltrainer.nl 49-55_Dossier Periodis_49-55 23-09-11 14:21 Pagina 53

Tijdelijk of 11v11/8v8 7v7/5v5 4v4/3v3 VSWR VSVR structureel 3 partijen 4 partijen 2x6 partijen 2 series 5m/15m/25m speler 1 T ­ 6 partijen ­ 1 serie speler 2 S ­ 3 partijen ­ 1 serie ­ 25 meter Individuele Periodisering speler 3 S ­ 1 partij ­ 2 partijen ­ 6 partijen ­ 1 serie ­ 25 meter speler 4 T ­ 3 partijen ­ 1 serie Voorafgaand aan de voorbereiding is speler 5 voor elke speler een inschatting ge- speler 6 maakt wat betreft de individuele pe- speler 7 S ­ 1 serie ­ 25 meter riodisering. Dit is gedaan op basis van speler 8 S ­ 1 partij ­ 1 partij ­ 3 partijen ­ 2 series de karakteristieken van elk van de speler 9 T ­ 1 partij ­ 1 partij ­ 3 partijen ­ 2 series ­ 25 meter spelers (zie deel 1). In de praktijk pak- speler 10 Blessure xxx xxx xxx xxx xxx te deze planning in grote lijnen goed speler 11 uit. Slechts in een enkel geval diende speler 12 T ­ 3 partijen ­ 1 serie men de belasting bij te sturen omdat speler 13 een bepaalde speler in de praktijk speler 14 minder of juist meer bleek aan te speler 15 Blessure xxx xxx xxx xxx xxx kunnen. Deze ‘fine-tuning’ staat hier- speler 16 T ­ 1 serie onder besproken en is weergegeven in speler 17 Blessure xxx xxx xxx xxx xxx de tabel hiernaast. speler 18 speler 19 T ­ 1 serie ­ 25 meter Evaluatie speler 20 In deel 1 van het ‘Dossier Individuele speler 21 Periodisering’ is voor iedere speler speler 22 S ­ 1 partij ­ 3 partijen ­ 1 serie ­ 25 meter een individueel traject beschreven. Met name spelers 2, 3, 9 en 10 zijn er VSWR: Voetbalsprints met weinig rust VSVR: Voetbalsprints met veel rust uitgelicht. Met behulp van de indivi- De aanpassingen staan cursief weergegeven. duele periodisering van deze vier spe- lers is het verschil tussen het ‘tijde- heeft speler 3 een basisplaats vero- tijd volledig meetrainen. Deze nieuwe lijk’ en ‘structureel’ minder belasten verd en heeft hij volledig vertrouwen aanpak valt of staat bij het vertrou- van spelers geïllustreerd. in de gekozen aanpak. Hij snapt dat wen tussen spelers en trainer(s). de trainersstaf in zijn belang maat- Speler 2 werk levert en dat iemand gewoon Speler 4,12 en 23 Omdat speler 2 al enkele jaren bij VVIJ basisspeler kan worden zonder alle De A-selectie van VVIJ kent enkele eer- speelt, was het vooraf inschatten van trainingen mee te doen. Met name stejaars senioren die deze zomer de zijn belastingsniveau niet heel moeilijk. voor oudere spelers is dit een grote overstap hebben gemaakt vanuit het Omdat hij al een dertiger is, heeft de omslag omdat zij van oudsher ge- jeugdvoetbal naar de Topklasse. Elk van staf besloten hem dit seizoen structu- wend zijn dat spelers door hun trai- deze spelers heeft een eigen aangepas- reel minder te belasten dan het team. ner worden afgerekend als zij niet al- te Individuele Periodisering. Hoewel alle In grote lijnen is deze speler tevreden met de voor hem vastgestelde hoeveel- heid trainingsarbeid. Hij heeft alleen wel aangegeven dat hij tijdens de voet- balconditionele partijvormen 4v4/3v3 liever geen 6 maar 9 partijvormen speelt. In overleg is besloten aan de wens van speler 2 tegemoet te komen.

Speler 3 Ook speler 3 wordt structureel minder belast dan zijn teamgenoten. Vanwe- ge zijn blessuregeschiedenis is zijn belastingsniveau lager dan die van speler 2. Tijdens de voorbereiding had speler 3 soms wat moeite met het feit dat hij bij sommige trainingsvormen vroegtijdig moest stoppen. Hij wilde zich in het eerste elftal knokken en had daarom de ‘traditionele’ instelling dat een speler dan juist eerder meer dan minder moet doen. Inmiddels

52 53 De Voetbaltrainer 180 2011 49-55_Dossier Periodis_49-55 23-09-11 14:21 Pagina 54

VOETBALCONDITIE

drie deze spelers op termijn volledig gedurende de voorbereiding gebles- gelopen trainingstraject van speler 15 met de groep moeten gaan meetrainen, seerd geraakt aan de hamstring tij- kritisch tegen het licht houdt. wordt voorlopig geen verzwaring toege- dens een training met het tweede elf- past. Speler 4, 12 en 23 krijgen nog een tal op dinsdagavond 30 augustus. De Speler 16 extra cyclus de tijd om aan het hogere trainersstaf van de A-selectie voelt Hoewel de nieuw aangetrokken speler niveau te wennen alvorens de trai- zich volledig verantwoordelijk voor 16 bij zijn oude club al wel gewend ningsbelasting omhoog gaat. deze blessure omdat zij in gebreke is was aan het voetballen in de Topklas- gebleven in de communicatie richting se werd bij het samenstellen van zijn Speler 9 de trainersstaf van het tweede elftal. Individuele Periodisering toch beslo- Tijdens de voorbereiding is speler 9 Verderop in dit artikel zal gedetail- ten om de trainingsbelasting geleide- begonnen met een tijdelijk lagere leerd worden ingegaan op deze in- lijk op te bouwen. Tijdens de voetbal- trainingsbelasting omdat hij net als schattingsfout en op het revalidatie- conditionele partijvormen 4v4/3v3 speler 10 afkomstig is van een lager traject van speler 10. was het de bedoeling dat speler 16 spelniveau. In de afgelopen negen aanvankelijk slechts 6 partijvormen weken is gebleken dat speler 9 goed Speler 15 zou meedoen. Op dinsdagavond 16 kan aanhaken bij het hoger voetbalni- Vorig seizoen speelde speler 15 nog augustus (cyclus 1/week 5) bleek ech- veau. Hij heeft op geen enkele mo- voor de A1 van een BVO. Hoewel de ter al snel dat 6 partijvormen aan de ment last gehad van spierklachten of meeste Nederlandse jeugdopleidingen lage kant was voor deze speler. Daar- andere lichamelijke ongemakken. van een hoog niveau zijn, is de over- om is besloten dat nog tijdens cyclus Daarom kan met een gerust hart bin- gang naar de kampioen van de Top- 1 het aantal partijvormen zou worden nen een aantal voetbalconditionele klasse toch een grote stap. Daarom opgevoerd. Op dinsdagavond 6 sep- trainingsvormen voor speler 9 de be- werd de trainingsbelasting voor deze tember (cyclus 1/week 6) speelde spe- lasting iets worden opgevoerd. Binnen jeugdspeler tijdelijk verlaagd. Deson- ler 16 daarom al 9 partijvormen de partijvormen 7v7/5v5 zal hij in cy- danks is speler 15 tijdens de voorbe- 4v4/3v3. In cyclus 2 zal hij alle 2x6 clus 2 geen twee maar drie partijvor- reiding licht geblesseerd geraakt aan partijvormen meedoen. De belasting men meedoen. Daarnaast worden de de knie tijdens het landen na een kop- binnen de voetbalsprints met weinig voetbalsprints met veel rust voor het duel. Vaak zijn dit soort blessures het rust blijft voorlopig nog wel op een eerst worden geïntroduceerd. Speler 9 gevolg van een verminderde lichaams- laag pitje staan. Speler 16 zal ook in zal beginnen met de voetbalsprints controle door vermoeidheid. Een kriti- cyclus 2 slechts 1 serie afwerken. over 5 en 15 meter. sche trainersstaf kijkt daarom ook in dit soort situaties eerst naar zichzelf Speler 17 Speler 10 alvorens te praten over pech. Mis- Vorig seizoen was speler 17 de vaste De van een lager spelniveau afkom- schien is de aangepaste trainingsbe- keeper van VVIJ. In de voorbereiding stige speler 10 wordt dit seizoen in lasting voor speler 15 evengoed nog te is hij tijdens de warming-up vooraf- eerste instantie minder belast zodat hoog geweest. Uiteraard is dit moeilijk gaand aan de wedstrijd tegen HHC hij kan wennen aan het hogere voet- te controleren maar het is een gezon- Hardenberg geblesseerd geraakt. Na balniveau bij VVIJ. Helaas is speler 10 de situatie dat de trainersstaf het af- een duik landde hij op zijn arm waar-

www.devoetbaltrainer.nl 49-55_Dossier Periodis_49-55 23-09-11 14:21 Pagina 55

na de elleboog kort uit de kom raakte staat ook bij VVIJ de A-selectie los van komen kunnen worden. Voor hem en weer terugschoot. Daarbij is een het tweede elftal. Als dan bij de A-se- moet dus nu een revalidatietraject stukje bot afgebroken waaraan ook lectie heel individueel wordt geperio- worden uitgestippeld. een pees bevestigd zat. Het revalida- diseerd, luistert het nog nauwer dat tieproces zal 6-12 weken duren. er goede communicatie plaatsvindt Planning vanuit de trainersstaf van de A-selec- Op deze pagina staat de revalidatiepe- Speler 19 tie richting de trainers van het twee- riodisering van speler 10 gedetailleerd Vorig seizoen speelde speler 19 nog in de elftal. Helaas is dit in het geval van beschreven. In deel 3 van het ‘Dossier de Eerste Divisie en trainde hij over- speler 10 onvolledig geweest. Daar- Individuele Periodisering’ zullen de dag. Na zijn overgang naar VVIJ is hij door heeft het kunnen gebeuren dat principes en trainingsvormen binnen overdag gaan werken. Dit gaat de deze speler tijdens de training van de revalidatieperiodisering nader wor- meeste oud-profs niet in hun koude het tweede elftal volledig is belast tij- den toegelicht en geëvalueerd, zoals kleren zitten. Daarnaast moest speler dens een sprintvorm met verzuring.. ook staat beschreven in hoofdstuk 13 19 wennen aan het trainen in de Speler 10 heeft daarbij zijn hamstring van het boek ‘Het periodiseren van avonduren. Hij had daarom tijdens de geblesseerd. Dit had makkelijk voor- voetballen - profvoetbal’. voorbereiding af en toe last van licha- melijke klachten. Inmiddels lijkt alles in orde. Toch is het een bekend gege- Revalidatieperiodisering: speler 10 ven dat de overgang van het betaald Week 37:Cyclus 2/week 1 Week 42:Cyclus 2/week 5 voetbal naar het amateurvoetbal in de Ma 12 sep: Loop-/coördinatietraining (kwaliteit) Ma 17 okt: TT Pass- en trapvorm vanuit de speelwijze Versnellingen tot 70% met max. rust Groot positie/partijspel: 2x4min/2minR praktijk niet zo eenvoudig is als dat (tactisch) het lijkt. Omdat deze spelers van een Di 13 sep: VCT Intervalloopvorm 1a (kwantiteit) 2x6 minuten / 2 minuten rust Di 18 okt: VCT Intervalloopvorm 2b (kwantiteit) hoger niveau afkomstig zijn, wordt di- 3x5 minuten / 2 minuten rust Don 15 sep: Loop-/coördinatietraining (kwaliteit) rect verwacht dat zij de kar trekken. Versnellingen tot 70% met max. rust Don 20 okt: TT 11v11/8v8: 1x8min/2minR (tactisch)

Dit blijkt vaak onmogelijk omdat deze Zat 17 sep: VCT Intervalloopvorm 1a (kwantiteit) Zat 22 okt: VCT Intervalloopvorm 1d (kwantiteit) spelers eerst moeten wennen aan het 2x8 minuten / 2 minuten rust 2x12 minuten / 2 minuten rust

totaal andere leefritme. Week 43:Cyclus 2/week 6 Week 38:Neutrale week Ma 24 okt: TT Pass- en trapvorm vanuit de speelwijze Ma 19 sep: Loop-/coördinatietraining (kwaliteit) Groot positie/partijspel: 3x4min/2minR Revalidatie periodisering Versnellingen tot 80% met max. rust (tactisch) De doelstelling van het ‘Periodiseren Di 20 sep: VCT Intervalloopvorm 1b (kwantiteit) Di 25 okt: VCT Intervalloopvorm 2b (kwantiteit) van voetballen’ is niet alleen het ont- 2x8 minuten / 2 minuten rust 3x5.5 minuten / 2 minuten rust wikkelen van een topfit team. Ook het Don 22 sep: Loop-/coördinatietraining (kwaliteit) Don 27 okt: TT 11v11/8v8: 1x8min/2minR (tactisch) Versnellingen tot 80% met max. rust voorkomen van blessures is een inte- Zat 29 okt: VCT Intervalloopvorm 3b (kwantiteit) Zat 24 sep: VCT Intervalloopvorm 1b (kwantiteit) 1x6x 1 minuut / 1 minuut rust graal onderdeel van deze methodiek. 2x9 minuten / 2 minuten rust Toch bestaat ook binnen de meest uit- Week 44:Cyclus 3/week 1 Week 39:Cyclus 2/week 2 Ma 31 okt: TT Pass- en trapvorm vanuit de speelwijze gebalanceerde periodisering nog steeds Ma 26 sep: Loop-/coördinatietraining (kwaliteit) Groot positie/partijspel: 4x4min/2minR de kans dat een enkele speler gebles- Versnellingen tot 80-90% met max. rust (tactisch) seerd raakt. Tijdens het daaropvolgen- Di 27 sep: VCT Intervalloopvorm 1b (kwantiteit) Di 1 nov: VCT EVV: 8x40m/80%/40secR 2x10 minuten / 2 minuten rust 11v11/8v8: 3x12min/2minR (stap 7) de revalidatieproces zal de speler voet- Speler 10: 2x12min/2minR Don 29 sep: Loop-/coördinatietraining (kwaliteit) 1x12min 11v11/2minR balconditioneel weer naar het niveau Versnellingen tot 80-90% met max. rust 1x12min Intervalloopvorm 1d/2minR van het team teruggebracht moeten Zat 1 okt: VCT Intervalloopvorm 1c (kwantiteit) Don 3 nov: TT 11v11/8v8: 2x8min/2minR (tactisch) worden. Het fenomeen ‘periodiseren’ 2x11 minuten / 2 minuten rust 7v7/5v5: 1x3min/2minR (underload)

speelt dus ook nu een belangrijke rol. Week 40:Cyclus 2/week 3 Zat 5 nov: VCT Intervalloopvorm 3b (kwantiteit) In samenwerking met voetbalrevalida- Ma 3 okt: Loop-/coördinatietraining (kwaliteit) 1x9x 1 minuut / 1 minuut rust Versnellingen tot 90-100% met max. rust tiespecialist Mikael Kuijpers is de Week 45:Cyclus 3/week 2 Di 4 okt: VCT Intervalloopvorm 2a (kwantiteit) Ma 7 nov: TT Pass- en trapvorm vanuit de speelwijze ‘voetbalperiodisering’ ontwikkeld. 3x4 minuten / 2 minuten rust Groot positie/partijspel: 4x4min/2minR (tactisch) Don 6 okt: Loop-/coördinatietraining (kwaliteit) Speler 10 Versnellingen tot 90-100% met max. rust Di 8 nov: VCT EVV: 9x30m/90%/30secR 11v11/8v8: 3x13min/2minR (stap 7) Speler 10 komt van een lager niveau. Zat 8 okt: VCT Intervalloopvorm 1c (kwantiteit) Speler 10: 2x13min/2minR 2x12 minuten / 2 minuten rust 1x13min 11v11/2minR Binnen zijn aangepaste Individuele 1x13min Intervalloopvorm 1d/2minR Periodisering was daarom vooraf be- Week 41:Cyclus 2/week 4 Ma 10 okt: TT Pass- en trapvorm vanuit de speelwijze Don 10 nov: TT 11v11/8v8: 2x8min/2minR (tactisch) sloten om hem aanvankelijk minder Groot positie/partijspel: 1x4min/2minR 7v7/5v5: 2x3min/2minR (underload) (tactisch) voetbalsprints te laten doen. Op dins- Zat 12 nov:VCT Intervalloopvorm 3c (kwantiteit) dagavond 30 augustus trainde speler Di 11 okt: VCT Intervalloopvorm 2a (kwantiteit) 1x9x 1 minuut / 1 minuut rust 3x4.5 minuten / 2 minuten rust 10 mee met het tweede elftal omdat het eerste elftal een midweekse wed- Don 13 okt: TT 11v11/8v8: 1x8min/2minR (tactisch) strijd speelde tegen HHC Hardenberg. Zat 15 okt: VCT Intervalloopvorm 2a (kwantiteit) 3x5 minuten / 2 minuten rust Net als bij veel andere Topklassers

54 55 De Voetbaltrainer 180 2011 56-57_Mediatheek:56-57 22-09-11 16:17 Pagina 56

MEDIATHEEK

De mediatheek van De Voetbaltrainer

Sinds deze zomer is de website van De Voetbaltrai­

ner verrijkt met de mediatheek. Hier kan men als

abonnee van dit vakblad met grote korting terecht

voor een database van oefenstof in tekst, tekening,

animatie en videomateriaal. Deze database wordt

geregeld aangevuld met nieuwe oefenstof.

Handig is ook het zoeksysteem waarmee u snel die

oefenstof kunt vinden die u wenst. Zoek bijvoor­

beeld op leeftijdsgroep of rubrieken als speelwijze,

training, techniektraining of koppen.

De tekst en tekeningen zijn via een eenvoudig te be­

dienen printfunctie op papier af te drukken waardoor

u altijd goed voorbereid op het trainingsveld staat!

Om een eerste indruk te krijgen van de mediatheek

van De Voetbaltrainer kunt u een aantal gratis onder­

delen bekijken. Om vervolgens gebruik te kunnen

maken van de complete mediatheek, kunt u zich

online aanmelden.

Speciaal voor abonnees € 20,­ korting op de Mediatheek Als abonnee van het blad De Voetbaltrainer kunt u uw abon- Heeft u vragen of over het registreren of inlogcodes dan nement op het blad De Voetbaltrainer voordelig uitbreiden kunt u contact opnemen met de Klantenservice van De met toegang tot de mediatheek. U betaalt voor een jaar geen Voetbaltrainer, via het telefoonnummer 088-2266648 of € 55,- maar € 35,- voor onbeperkte toegang. U kunt zich di- mail naar [email protected]. rect aanmelden via www.devoetbaltrainer.nl/mediatheek en betalen via iDeal of PayPal.

www.devoetbaltrainer.nl 56-57_Mediatheek:56-57 22-09-11 16:17 Pagina 57

Archief van De Voetbaltrainer

De redactie van dit vakblad krijgt veelvuldig een vraag over

oude uitgaven van De Voetbaltrainer. Vanaf nu is het moge­

lijk voor abonnees om het online archief van het vakblad

door te bladeren en te doorzoeken op trefwoord. In de toe­

komst zullen steeds meer eerder verschenen edities online

komen en wordt het archief ‘actueel’ gehouden tot onge­

veer een jaar voor de huidige datum.

Klik op ‘Vakblad’ voor de editie van uw keuze.

De JeugdVoetbalTrainer online

Vanaf nu kan iedere geregistreerde gebruiker op de website

van De Voetbaltrainer het middenkatern van De JeugdVoet­

balTrainer inzien en doorbladeren. Laat uw collega’s op de

club dus op deze manier kennismaken met dit vakblad voor

jeugdtrainers!

Klik op 'De JeugdVoetbalTrainer' onder de tab Vakblad

Wijs als abonnee de niet­geabonneerde trainers in uw club op de mediatheek. Ook als niet­abonnee op het vakblad kan men nu on­ line zijn of haar kennis en inzicht vergroten door kennis te nemen van de visie en de werkwijze van trainers die staan voor de Ne­ Belangrijk: derlandse Voetbalschool, zoals Bert van Marwijk, Foppe de u vindt uw abonneenummer op het Haan, René Meulensteen, Pepijn Lijnders, , Andries adreslabel van dit vakblad! Ulderink, Sef Vergoosssen, , .

56 57 De Voetbaltrainer 180 2011 58-64_Buitenlandse spelers:58-64 22-09-11 16:19 Pagina 58

MENTAAL Tekst: Eefje Peters en Afke van de Wouw

Spelers uit andere culturen Wat van ver komt is beter?

Heb je ook wel eens een talentvolle buitenlandse speler aan­ de selectie van een speler rekening te houden met zijn sociale en cultu- getrokken die het op de een of andere manier niet waar kon rele competentie. Wat je wél kan doen, is je begeleiding zodanig in- maken? Waarom slagen talenten niet bij de ene club en wél bij richten dat je op een constructieve manier om kunt gaan met diversiteit. de andere? Hoe kun je de begeleiding en communicatie zo in­ En dat loont, want spelers die zich thuis voelen in Nederland en bij de richten dat je optimaal rendement haalt uit de investering in club, presteren beter. En iedereen weet dat het kapitaal van de club in deze talentvolle spelers? de spelers zit.

Aanpassen Sociologen en psychologen weten het, uiteraard goedkoop bellen naar het ‘Ze verdienen bakken met geld, dus economen staan er versteld van en thuisland. Bij de meeste clubs wordt zij moeten zich aanpassen’, een veel- toch blijven veel voetbalclubs geld ver- Nederlandse en/of Engelse les aange- gehoorde uitspraak als het gaat om kwisten: ze betalen miljoenen voor boden, maar dit is vaak vrijblijvend. buitenlandse spelers. Als je hier naar buitenlandse talenten en vervolgens handelt, streef je je doel voorbij. Als doen ze er niks meer mee. De sociale Ondanks alle goede bedoelingen die iedereen immers alleen vanuit zijn ei- begeleiding van spelers kan beter; een de club heeft, stopt de zorg en aan- gen kaders (cultuur) blijft denken, dan minimale investe- dacht vaak daar. En zal communicatie moeilijk zijn (lees ring met een groot dat is zonde, want verderop communicatiemodel). rendement. Niet de wanneer een buiten- landse voetballer Ga eens na wat het met je doet als je Het afgelopen sei- werkelijkheid, niet optimaal pres- verhuist naar Congo, Japan of Saoedi- zoen speelden er teert, heeft dat vaak Arabië. Andere omgeving, een taal die ongeveer 160 ver- maar de te maken met je niet machtig bent, andere gebrui- schillende nationa- sociaal-culturele ken, ander voedsel, andere mensen, liteiten in de eredi- interpretatie verschillen (blijkt ander klimaat. Hoe is dat voor je? En visie. Op dit mo- o.a. uit onderzoek hoe ga je daarmee om? Hoe zou je ment verzorgen de daarvan is van Manchester willen dat men met je omgaat? BVO´s een aantal Business School). basiszaken voor de- bepalend voor “Vijf jaar geleden zag Toon Gerbrands ze buitenlandse Selectie met leedwezen aan hoe een speler van spelers: de ver- gedrag Goede voetballers AZ bijna verdween onder een enorme blijfs- en werkver- hebben zeer bijzon- ijsmuts. Het was Pius Ikedia, een ge­ gunning, huisves- dere kwaliteiten en drongen Nigeriaan die drie jaar bij Ajax ting, school voor de kinderen, medi- talenten die weinig mensen hebben, had gespeeld, een jaar bij FC Groningen sche zorg, een internetverbinding en daarom is het niet makkelijk om bij en twee jaar bij RBC Roosendaal, maar

www.devoetbaltrainer.nl 58-64_Buitenlandse spelers:58-64 22-09-11 16:19 Pagina 59 Foto's: Pro Shots Pro Foto's:

toch nooit kon wennen aan de Neder­ sprek gaat om meer begrip voor elkaars “Basisbegrippen als links, rechts, voor­ landse winters. ‘Hij stond gewoon te standpunt te krijgen. Deze wederzijdse en achteruit en buitenspel waren snel trillen van kou. Ik had echt met hem te aanpassing is de basis voor een goede aangeleerd, maar dat lag moeilijker bij doen’, herinnert de directeur Algemene relatie en vergt een kritische opstelling het uitleggen van een spelsysteem. Zaken zich. Ikedia zou in het seizoen zowel ten opzichte van de eigen als de Daar kwam bij dat die Roemenen erg 2005/06 slechts vijf competitieduels in andere cultuur. ‘Italiaans' dachten, dus verdedigend het shirt van AZ spelen en vertrok met Verbreed je kaders. Ieder mens is an- waren ingesteld en vonden dat alles ge­ de noorderzon.” ders, ziet anders, hoort anders, denkt oorloofd was om te winnen. Pas nadat In Voetbal International anders, voelt anders én doet dus ook ik had besloten hen intensief te helpen (november 2010) anders. Herken en erken de verschillen en meer belangstelling voor hen ging én de overeenkomsten. Maak ze be- tonen, kreeg ik meer respons en lukte Het is belangrijk dat iedereen zich ver- spreekbaar. Ontdek elkaars potenties en het me ze onze bedoelingen duidelijk te plaatst in de ander en met elkaar in ge- zet het in om maximaal te presteren. maken. Dat moest ook, want Heeren­

58 59 De Voetbaltrainer 180 2011 58-64_Buitenlandse spelers:58-64 22-09-11 16:19 Pagina 60

MENTAAL

Scandinaviërs hebben volgens onderzoek van Van Bottenburg aanzienlijk minder aanpassingsproblemen.

veen hecht aan een positief imago; gen. Hetgeen we meemaken, gaat assistent Martin Haar heeft de wedstrijd te­ maar dat moet wel door de spelers wor­ door deze filters waardoor we een in- gen IFK Göteborg ook anders beleefd dan ik en den uitgedragen.” terne voorstelling van die gebeurtenis als ik het aan mijn spelers zou vragen, krijg ik maken. Deze voorstelling creëert een waarschijnlijk elf verschillende verhalen.” bijbehorend gevoel en het lichaam re- Communicatiemodel ageert op dat gevoel. Dit gevoel uit Dit geldt niet alleen voor wedstrijden, Nevenstaande tekening is een manier zich dan weer in het gedrag. Omdat maar voor alle vormen van communi- om communicatie nader te verklaren. iedereen andere filters heeft, zal ie- catie. Ook voor je communicatie met In het kort komt het op het volgende dereen een gebeurtenis op geheel ei- Nederlandse spelers. Alleen is de neer. Het hoofd staat voor iemand zo- gen wijze interpreteren. Daarom is kans groter dat jouw filters dichter bij als jij en ik. Via onze zintuigen komen het ook niet de situatie die maakt hoe die van je Nederlandse speler liggen er per seconde ruim een miljoen prik- we ons voelen, maar de manier waar- dan die van buitenlandse spelers. kels binnen. Als we al deze prikkels op we de situatie interpreteren. Wees je daar bewust van en check bewust zouden meemaken, werden eventueel of je communicatie goed is we helemaal horendol. Vandaar dat gaf hier een mooi overgekomen. we deze prikkels filteren. We laten voorbeeld van in Voetbal Internatio - Ook is het aan te raden om de waarden een groot deel van de prikkels ge- nal (11 augustus 2010) toen hij sprak en normen van het team in kaart te woon weg, vervormen er een aantal tegen journalisten: brengen, het liefst door de spelers zelf. en generaliseren. Daarna gaan de “Vorige week zaten wij hier ook tegenover el­ Wat vinden wij belangrijk in dit team? prikkels door onze eigen persoonlijke kaar. De volgende dag las ik in vier kranten Waar staan we voor? Hoe gaan we met filters. Filters die o.a. te maken heb- verschillende verhalen. Terwijl jullie dezelfde elkaar om? En hoe gaan we om met de ben met tijd, taal, herinneringen, be- Gertjan Verbeek iets hebben horen zeggen en tegenstanders, pers, fans, club? slissingen die we genomen hebben in de rode draad in mijn verhaal heel duidelijk ons leven en waarden en overtuigin- was. Maar ik word er niet boos om, hoor. Mijn Het is geen toeval dat AZ en sc Heeren-

www.devoetbaltrainer.nl 58-64_Buitenlandse spelers:58-64 22-09-11 16:19 Pagina 61

veen veel minder Zuid-Amerikanen en 2. Inzet van communicatievaardighe- Communicatievaardigheden Afrikanen in hun selectie hebben. Zij den in de gehele organisatie Daarnaast is het goed om als club en oriënteren zich vooral op Scandina- 3. Inrichten van een persoonlijk op- teamleiding te investeren in commu- viërs. Die hebben zoals Van Bottenburg vangprogramma voor spelers nicatievaardigheden, waarbij Neder- in zijn onderzoek (zie website van De 4. Coaching on the job van een buiten- landse en/of Engelse les alleen niet Voetbaltrainer) vaststelt aanzienlijk landse speler en mogelijk de staf voldoende is. Taal beslaat slechts 7% minder aanpassingsproblemen. van onze communicatie. Daarnaast Zoals De Haan ook bij Heerenveen Lange-termijnvisie bestaat communicatie voor 38% uit heeft ervaren: Richt je als team en club op het ont- tonaliteit en 56% uit fysiologie. “Scandinaviërs zitten dicht tegen de Ne­ wikkelen van een lange-termijnvisie derlandse cultuur aan, ze zijn snel zelf­ omtrent het omgaan met verschillen. Met tonaliteit wordt de manier waarop standig en kiezen bewust voor Heeren­ Dit heeft een algemeen en breedge- je iets zegt, bedoeld. Hard of zacht, veen als tussenstation voor een topclub'', dragen karakter. Hoe gaan we om met hoog of laag en waar leg je de klem- weet de oud­trainer van de Friese club. verschillen? Spreek deze uitgangs- toon. De Fransen zeggen: ‘C’est le ton, Ook Gertjan Verbeek denkt daar zo punten met elkaar af en wat deze qui fait la musique’. Letterlijk vertaald: over: “Scandinaviërs staan wat dichter concreet betekenen. Is een afspraak het is de toon die de muziek maakt. In bij onze cultuur, het klimaat en de wijze om 10 uur ook écht 10 uur of mag de Nederlandse taal wordt vaak een waarop we met elkaar omgaan. Vrijwel kwart over 10 ook? vorm van ironie gebruikt. Nederlandse iedere Scandinaviër spreekt Engels. Dat spelers horen dit aan de manier waar- maakt de integratie wat eenvoudiger. Ieder mens heeft een ander referen- op iets gezegd wordt, de tonaliteit. Bui- Ze switchen nu eenmaal sneller dan tiekader waardoor misvattingen kun- tenlandse spelers herkennen deze iro- Afrikanen of Zuid­Amerikanen.” nen ontstaan. Wees je daarom bewust nie niet altijd en kunnen dan de tekst (Voetbal International, november 2010): van je eigen communicatie en het ef- heel letterlijk nemen. fect daarvan op anderen. Als de com- Hoe doe je dat dan? municatie namelijk niet goed ver- Met fysiologie bedoelen we je li- In één club komen dus mensen voor loopt, zijn inhoudelijke zaken ge- chaamstaal. Daarmee wordt het met verschillende wensen, normen, doemd te mislukken. Werkt iets niet, grootste deel van je communicatie waarden, gevoelens en gedragingen. doe dan wat anders! bepaald. Om die reden, gelooft men Zet in op de overeenkomsten en ook eerder de lichaamstaal dan de maak tegelijkertijd verschillen be- Het kan daarbij helpen om afspraken woorden die je gebruikt. Als bijvoor- spreekbaar en overbrugbaar. De vol- met elkaar te maken. Psychologisch beeld iemand met afhangende schou- gende onderdelen kunnen je helpen onderzoek heeft daarbij aangetoond ders en een kromme rug zegt dat hij om alle verschillende talenten opti- dat mensen eerder geneigd zullen heel veel zelfvertrouwen heeft, dan is maal te benutten om een nog beter zijn afspraken na te komen als ze be- dat in tegenspraak met zijn lichaams- resultaat te behalen. trokken worden bij de formulering taal (hij straalt dat niet uit) en daar- 1. Ontwikkel een bewuste lange-ter- ervan en als ze publiekelijk verklaren om zullen we hem waarschijnlijk niet mijnvisie over omgaan met ver- zich eraan te houden (uit: Coaches geloven. Of als je iemand met een schillen die nooit verliezen). Enige tijd gele- grote grijns op z’n gezicht zegt dat je den gaf Ruud Kaiser hiervan een je een enorme eikel bent, ga je toch voorbeeld in De Voetbaltrainer: eerder op die grijns af en neem je zijn “Ik liet mijn spelers de volgende woorden minder serieus. vragen in groepjes beantwoorden en Realiseer je daarbij ook dat je li- presenteren: chaamstaal langs de lijn wel degelijk ­ Hoe gedragen spelers zich als zij deel aan de andere kant van het veld gele- willen uitmaken van een topteam? zen wordt, ook als hij je woorden niet ­ Welke onderlinge afspraken moeten hoort of begrijpt. Wanhopige armge- wij als topteam maken? baren en handen voor het gezicht na ­ Wat moet een speler doen om voor een foute actie, omdat de speler ‘het een topteam geselecteerd te worden? wéér niet niet begrepen heeft’ helpen ­ Hoe werken spelers in een topteam sa­ en stimuleren de speler niet om beter men? te gaan presteren. Ik vertaalde hun antwoorden in duide­ lijke opmerkingen en afspraken. Dat Ook al bestaat onze communicatie werden dus hún afspraken. We konden voor ‘slechts’ 7% uit taal, het is wel elkaar daar dus op corrigeren. Dat doen degelijk belangrijk. Ghanese stagespe- de spelers onderling ook.” lers bij Feyenoord gaven aan dat ze de

60 61 De Voetbaltrainer 180 2011 58-64_Buitenlandse spelers:58-64 22-09-11 16:19 Pagina 62

MENTAAL

oefeningen niet snapten en dat ze de “Als iemand iets niet begrijpt, kan ik andere spelers maar nadeden. Dit hem verwijten maken, maar ik kan ook draagt natuurlijk niet echt bij aan op- bij mezelf te rade gaan of ik het mis­ timale prestaties. Daar komt bij dat schien op een andere manier had moe­ het in veel culturen ‘not done’ is om ten vertellen.” vragen te stellen aan de coach, laat Leon Vlemmings in De Voetbaltrainer staan om te zeggen tegen je coach dat je er niets van begrijpt. Dus realiseer Wat onthoudt een speler? je dit als je bijvoorbeeld je training of Tot slot is het ook goed om te realise- teambespreking in het Nederlands ren wat een speler onthoudt van een houdt en je speler niet echt doet wat teambespreking. Dit heeft alles te ma- er van hem gevraagd wordt. Heeft hij ken met de manier waarop de bood- je uitleg wel begrepen? Of zei hij al- schap gecommuniceerd wordt. Uit leen ‘Ja, trainer’ op die vraag uit be- psychologisch onderzoek blijkt het scheidenheid of om niet dom over te volgende. Spelers onthouden: komen? - 10% van wat ze horen Zoals bijvoorbeeld de Nigerianen des- - 35% van wat ze zien tijds bij Heerenveen onder leiding van - 55% van wat ze zien en horen De Haan. Zij vormden daar een bron - 70% van wat ze zelf zeggen van onrust. Volgens De Haan hadden - 90% van wat ze zelf zeggen en doen zij vooral last van hun ‘yes boss-cul- tuur’ en waren ze sociaal moeilijk in- Dus van een monoloog over de ko- pasbaar. Eenmaal uit zijn zicht deden mende wedstrijd, blijft slechts 10% ze de meest afschuwelijke dingen. hangen. Dit geldt voor een normale Nederlandse teambespreking voor een Verantwoordelijkheid Nederlandse speler. Kun je nagaan, als Als de speler het niet begrijpt terwijl je de speler de Nederlandse taal niet het al zo vaak hebt uitgelegd, laat je goed machtig is: wat zal er dan nog het er dan bij zitten? Geef je de taal- van de boodschap blijven hangen…? barrière de schuld? Of de speler zelf? Het scheelt al een stuk als bij de Vind je hem ongemotiveerd? Niet be- teambespreking gebruik wordt ge- reid om mee te werken? Of ben je ook maakt van een bord en/of videobeel- bereid om naar jezelf te kijken? Heb jij den. Het zou echter nog mooier zijn het (voor hem) op de juiste manier uit- als de spelers zelf ook inbreng heb- gelegd? Er zijn ben. En daarna Lichaamstaal is universeel. vele wegen die deze inbreng naar Rome lei- De betekenis van gaan uitvoeren den… op het veld. teren van de communicatievaardig- Je bent zelf ver- je communicatie heden. antwoordelijk Iedereen die wel voor je commu- is de reactie die eens een lezing Opvangprogramma nicatie. Merk je van Marc Lam- De andere aanbevelingen zijn concre- aan de respons je krijgt. En deze mers (voormalig ter en persoonlijker van aard. Zo ver- van de ander dat bondscoach dient iedere speler een opvangpro- je boodschap is soms anders Hockeydames) gramma op maat. Ga om tafel zitten en niet overkomt, heeft bijgewoond, stel persoonlijke doelen vast en afspra- dan is het aan dan we vooraf herkent waar- ken over de vorm waarin bepaalde ont- jou om te kijken schijnlijk het ver- wikkelingen bijgehouden en geëvalu- hoe je het wel- bedoelden haal van de door eerd worden. Wat verwacht je van de licht anders kunt de speelsters zelf speler? Wat heeft de speler (en zijn ge- brengen. Misschien met behulp van verzonnen strafcorner. Het leverde zin) nodig om dat waar te kunnen ma- videobeelden, het nabootsen van uiteindelijk een doelpunt op tegen ken? Op welke manieren kan je dat als wedstrijdsituaties op het veld, zelf Engeland op een EK. club ondersteunen? Naast een per- aan de speler vragen hoe hij het zou soonlijk opvangprogramma, stimuleert, oplossen, medespelers erbij betrek- Dit zijn slechts een paar voorbeelden adviseert, ondersteunt een persoonlij- ken, enz. die kunnen bijdragen aan het verbe- ke begeleider/coach de speler (en zijn

www.devoetbaltrainer.nl 58-64_Buitenlandse spelers:58-64 22-09-11 16:19 Pagina 63

gezin) op sociaal vlak. Buitenlandse Het Koninklijk Instituut voor de ‘a man’s world’ maar ook daar speelt spelers geven vaak vele gewoontes, Tropen heeft voor de eredivisieclubs de (spelers)vrouw een belangrijke rol. vastigheden op als ze een buitenlands een protocol ontwikkeld, dat te ge- Of zoals Wesley Sneijder zegt in AD avontuur aangaan. Een stukje sociale bruiken is bij de komst van een Sportwereld van 5 juni 2010: “Met zekerheid die een dergelijke coach nieuwe buitenlandse speler. Daarin Yolanthe keerde het geluk terug. Privé biedt, is dan geen overbodige luxe. komen praktische zaken aan bod, heb ik nog nooit beter in mijn vel geze­ Indien mogelijk is het ook aan te ra- zoals de aankomst, contract, facili- ten dan nu. Ik voel me vrij, relaxed. En den om meerdere spelers uit hetzelf- teiten, financiën, formaliteiten, vraag het maar aan wie je wilt: als je de land te halen, waarbij men dan huisvesting, in geval van nood, part- thuis gelukkig bent, gaat alles beter. wel alert moeten zijn op het ontstaan ner & familie en de introductie op Dat geeft rust. Dit seizoen is niet los te van subgroepjes binnen de selectie. de club en in Nederland. Ook de be- zien van mijn verloofde”. (inmiddels Of men kan spelers van andere clubs geleiding en de cultuur worden vrouw) met dezelfde nationaliteit met elkaar doorgenomen. Mocht de spelersvrouw zich echter in contact brengen. Zij kunnen dan helemaal niet thuis voelen in het onderling ervaringen uitwisselen en De spelersvrouw ‘vreemde’ Nederland en veel heim- steun hebben aan elkaar. Een buddy- ‘This is a man’s world, but it wouldn’t wee hebben, dan kan dit ook negatie- systeem of een gastgezin is ook een be nothing without a woman or a girl.’ ve gevolgen hebben voor de speler. mogelijkheid om de speler zich meer James Brown heeft er menigmaal over Een ongelukkige spelersvrouw is vaak thuis te laten voelen. gezongen. De voetbalwereld is zeker een reden voor een speler om van

62 63 De Voetbaltrainer 180 2011 58-64_Buitenlandse spelers:58-64 22-09-11 16:19 Pagina 64

MENTAAL

club te wisselen. Aandacht voor de andere ontstaan doordat het gezichts- maakt. Volgens het Koninklijk Insti- spelersvrouw en sociale begeleiding veld van de sporter versmalt tijdens tuut voor de Tropen is dan de toeris- voor haar en het gezin mag daarom stress. De kans dat een speler die ene tenfase grotendeels voorbij. Ze ko- zeker niet ontbreken. Het is daarbij tackle van achter niet op tijd ziet aan- men uit de wittebroodsweken en een ook belangrijk om te realiseren dat komen, is dan groter. Ook heeft hij aantal dingen worden dan gemakke- het aanpassingsproces van de speler minder overzicht over het veld en kan lijk geaccepteerd, maar er kunnen meestal niet synchroon loopt met dat daardoor tactisch minder gaan spe- ook een aantal zaken blijvende erger- van zijn partner. Een partner zal in len. Grote mate van stress kan ook nis en irritatie oproepen. Dit is voor een eerdere fase familie, vrienden en een hoge spiertonus veroorzaken, veel spelers een lastige situatie, andere dingen uit het thuisland (zoals waardoor de coördinatie en de flexibi- waardoor ze hun vrienden, thuisland bijv. bepaald eten) gaan missen. Dit liteit kunnen verminderen. Deze ver- en de gewoontes aldaar meer gaan omdat ze vaak geen dagindeling heeft anderingen kunnen de kans op bles- missen. (meestal niks te doen) en minder sures weer vergroten Dit kan ook negatieve gevolgen heb- mensen ontmoet. ben voor zijn voetbalspel. Zaak is Het blijkt dat sporters die mentale dan om als coach relaxed te blijven “Voor je vriendin moet het helemaal vaardigheden ontwikkelen (bijv. het en niet meteen grote veranderingen lastig zijn, zo opeens in een vreemd stellen van doelen, visualisatie en ont- te gaan toepassen (zoals bijvoorbeeld land?” ‘Natuurlijk, maar we hebben el­ spanningsoefeningen) beter om kun- naar het tweede zetten). Na verloop kaar. Ik weet zeker dat spelers het een nen gaan met stress, waardoor zowel van tijd kan de speler er dan zelf stuk moeilijker krijgen, als ze volledig de kans om geblesseerd te raken ver- weer bovenop komen. op zichzelf in een hotel terechtkomen. mindert als de stress na een blessure. Voor de meeste spelers geldt dat na Je gaat dan vanzelf wat afleiding zoe­ Iets om als club in te investeren. één jaar de overgang naar Nederland ken, soms op de verkeerde manier. Nu voltooid is, hoewel deze door inci- weet ik dat er iemand is als ik ´s mid­ Daar komt bij dat elke buitenlandse denten (bv. blessures, belangrijke ge- dags thuiskom.’ speler na zes tot twaalf maanden in beurtenissen in het ‘thuis’land) weer Marcus Pedersen Nederland te zijn, een dip mee- actueel kan worden. (Voetbal International, januari 2011)

Blessures Tips bij het omgaan met buitenlandse spelers Ook de kans op blessures kan groter worden door het verblijf in een ander - Zorg als club voor een goed beleid ten aanzien van buitenlandse spelers, land. Stress blijkt namelijk de belang- waarin niet alleen de praktische zaken worden beschreven, maar ook de rijkste psychologische factor te zijn bij begeleiding uitvoerig aan bod komt. het ontstaan van blessures. Sporters - Zorg voor een spelverdeler binnen de club die verantwoordelijk is voor de die veel ‘life-stress’ ervaren, hebben taakverdeling, overleg en afstemming, waar het de begeleiding van buiten- vaker last van blessures. Met ‘life- landse spelers betreft. stress’ worden grote veranderingen in - Zorg voor een contactpersoon voor de speler, die de taal van de speler het dagelijks leven bedoeld (transfer spreekt (liefst iemand die uit hetzelfde land komt en al enige tijd in Neder- naar andere club, verhuizen, trouwen, land woont). Deze personen of familie wonen meestal in de buurt van de geboorte van kind, een sterfgeval in de club, maar hoeven niet per se van de club te zijn. familie, enz.). Ook dagelijkse beslom- - Besteed aandacht aan de verwachtingen van de speler. meringen (daily hassles) kunnen stress - Zorg voor een goede introductie in het team, de club en Nederland zelf. oproepen (file rijden, ruzies, irritaties, - Buitenlandse spelers hebben niet aan één woord genoeg. Neem de tijd voor vol dagprogramma, enz.). Bij buiten- communicatie. En wees ook flexibel in je communicatie. landse spelers kun je communiceren - Zorg voor onderling begrip van en voor de (buitenlandse) spelers. Bijvoor- en aanpassen aan de Nederlandse cul- beeld door tijdens een trainingskamp een speler iets te laten vertellen over tuur ook zien als daily hassle. Iedereen het land van herkomst of door een keer te koken voor het hele team. En die voor langere tijd in het buitenland maak cultuurverschillen bespreekbaar. is geweest, heeft wel eens ervaren hoe - Hou er rekening mee dat alle nieuwe indrukken energie kosten. Energie die vermoeiend het is om in een andere de speler niet in zijn spel of herstel kan stoppen. Daarbij kun je ook een te- taal dan je moedertaal te communice- rugval na zes tot twaalf maanden verwachten. ren en je aan te passen. Meer informatie? Stress veroorzaakt cognitieve, fysiolo- [email protected] gische en/of aandachtsveranderingen. [email protected] Aandachtsverstoringen kunnen onder

www.devoetbaltrainer.nl 65-71_LTPD:65-71 22-09-11 16:52 Pagina 65

JEUGD Tekst: Joost Desender

Long Term Player Development­filosofie LTPD en het thema ‘scoren’

Moeten we eerst voetballers technisch en tactisch opleiden en later aan­ ZIER nog steeds de basis vormt van elk SUCCES. dacht hebben voor de noodzakelijke fysieke kwaliteiten van een volwassen Empowerment of the player voetballer? Of opteren we voor een simultane ontwikkeling van de tech­ Een belangrijk middel bij ontwikke- ling van de huidige generatie spelers nisch­tactische vaardigheden en de CLUSK–eigenschappen (Coördinatie ­ is een sportklimaat scheppen waarbij de speler zelf meer verantwoordelijk- Lenigheid ­ Uithouding ­ Snelheid ­ Kracht) met als fundament de juiste heid krijgt in zijn ontwikkelingspro- ces. ‘Empowerment of the future play- sportieve en gezonde lifestyle? er’ of meer mogelijkheden bieden aan de jeugd om zelf beslissingen te ne- men. Wat kan de voetballer zelf doen Het ‘Long Term Player Development’- gekoppeld aan de motorische en om zijn prestaties te optimaliseren. model staat voor een gestructureerde geestelijke rijpheid van de spelers. De trainer/begeleider werkt onder- benadering van een voetbal–jeugdop- steunend en aanvullend. Cruciaal is leidingsmodel. Het LTPD-kaderwerk Window of trainability hoe de trainer communiceert en zijn heeft als doel een methodisch en pe- Met de LTPD-leerinhouden lichten we boodschap overbrengt naar de spelers dagogisch opleidings– en begeleidings- specifiek toe welke kwaliteiten en om optimaal te kunnen functioneren. plan te ontwikkelen om de intrinsieke vaardigheden het best kunnen worden fysieke kwaliteiten van de talentvolle getraind op een bepaalde biologische, Wat moet ‘de voetballer sporter/voetballer als individu binnen motorische en mentaal-psychologi- van morgen’ kunnen? het team te optimaliseren. sche leeftijd. Elke ontwikkelingsfase Hij moet creatief zijn; technisch de per- Planmatig en doelgericht werken aan heeft daarbij haar gevoelige leerperio- fectie nastreven en dominant aanval- het fysieke ontwikkelingsproces van des (windows of trainability). Van een lend voetbal kunnen brengen met aan- jeugdige spelers is de rode draad in algemene bewegingsscholing (speelfa- dacht voor een optimaal verdedigend de LTPD-filosofie. De biologische leef- se) evolueren we naar een fysiek voet- en aanvallend positiespel; ruimte en tijd vormt de basis. We wensen een balspecifieke opleiding in relatie tot tijd beheersen; het spel kunnen lezen planning op korte en lange termijn te inzichtelijk technisch-tactische voet- en tijdens de wedstrijd situatief tac- concretiseren in overeenstemming balvaardigheden (postformatiefase). tisch kunnen bijsturen; sterk zijn in met de individuele ontwikkeling en Zowel op technisch, tactisch, fysiek het 1:1-duel; explosief zijn (beter en va- als mentaal gebied worden de capaci- ker handelen/Raymond Verheijen) en teiten van onze spelers simultaan ge- dat gedurende de hele wedstrijd kun-         optimaliseerd. Deze holistische bena- nen volhouden; over de juiste trai-  dering van ‘Long Term Player Deve- nings- en wedstrijdmentaliteit beschik-        lopment’, naar een doelgerichte en ken en altijd spelen om te winnen.  planmatige ontplooiing van geest en Om dit te realiseren is er geen nood     lichaam, maakt dat ook ‘LIFESTYLE’ aan harder maar wel aan meer en      een centrale plaats binnen deze filo- aan slimmer trainen; aan meer en tij-  sofie inneemt. De lifestyle heeft als dig atletiseren van de jeugd; aan      4") (5  doel een positief en motiverend leer- meer aandacht voor het spelen in de       klimaat te creëren, waarbij SPELPLE- speelfase, voor techniek in de coördi-

www.devoetbaltrainer.nl 65-71_LTPD:65-71 22-09-11 16:53 Pagina 66

Speelfase Van SPELEN met de bal naar leren voetbal-SPELEN tische ontwikkeling (m.a.w. aan het leerplan ‘BASICS’ en ‘TEAMTACTICS’) Coördinatiefase GOUDEN LEEFTIJD voor bal– en lichaamsbeheersing door het ontwikkelen van de bewe- gingsgerichte vaardigheden (betere Puberteitfase MATURITEIT mag de selectie niet bepalen (PHV!!!) coördinatie, sneller, lichtvoetiger) Aspecifiek trainen om specifiek beter te worden

Wedstrijd-win fase Spelen om te WINNEN, maar kunnen verliezen ‘TRAIN TO DEVELOP, PLAY TO WIN’ Vanuit de visie van de KBVB spreken we van: Postformatiefase LIFESTYLE CENTRAAL: spelers zijn verantwoordelijk voor eigen ontwikkeling en voor hun eigen prestaties. Basics = leiden of dribbelen = individuele Empowerment INDIVIDUELE BEGELEIDING technisch-tactische vaardigheid Teamtactics = challenge = als collectieve tech- nisch-tactische vaardigheid (in natiefase, voor het aspecifiek trainen en grote partijtjes, binnen een bepaal- functie van medespelers) om specifiek beter te worden in de de speelwijze. Om de teamtactics (= puberteitsfase, aan een planmatige collectieve technisch-tactische vaar- fysieke periodisering in de wedstrijd- digheden binnen de speelwijze) te en winfase (belasting-belastbaarheid) kunnen optimaliseren, moeten de Doelstellingen BASICS in functie en voor meer individuele begeleiding spelers beschikken over de de juiste van het SCOREN en retraining in de postformatiefase. basics (= individuele technisch-tacti- sche vaardigheden) of m.a.w. functio- 1. Speler weet wanneer naar doel te trappen (bij Functionele vertaling nele en positionele technieken. Dit werkelijke doelkans) LTPD-filosofie: Uitwerking zijn handelingsvaardigheden, met als 2. Speler kan van dichtbij een doelpunt maken van het thema ‘SCOREN’ componenten tijd (wanneer?), tempo 3. Speler weet wanneer en van welke afstand hij Kinderen komen in de eerste plaats (hoe?), richting (waarheen), positie naar doel kan trappen (bij werkelijke doelkans naar training om te voetballen. Dus (waar?) en het maken van de juiste en rekening houdend met eigen mogelijkheden het spelen van partijtjes waarbij het keuzes (spelinzicht). LTPD werkt on- en de positie van de keeper en als er geen me- SCOREN van doelpunten centraal dersteunend en aanvullend aan de in- despelers in gunstiger omstandigheden aan- staat. Het kunnen spelen van kleine dividuele en collectieve technisch-tac- speelbaar zijn) 4. Speler kan een tegenspeler uitschakelen bij het Basics LTPD - Lifestyle dribbelen 5. Speler kan een tegenspeler langs de juiste kant = Ondersteunend Teamtactics Functionele en dribbelen en aanvullend positionele 6. Speler kan bij het dribbelen zoveel mogelijk Speelwijze = Ontwikkeling terreinwinst maken richting doel technieken lichaam en geest 7. Speler weet wanneer hij moet en kan dribbelen (niemand in gunstiger omstandigheden aan- Functionele vertaling: Van het ontwikkelen van bewegingsgerichte vaardigheden speelbaar) naar handelingsgerichte vaardigheden

65 66 De Voetbaltrainer 180 2011 65-71_LTPD:65-71 22-09-11 16:53 Pagina 67

JEUGD

Doelstellingen LTPD in functie van het SCOREN Doelstellingen TEAMTACTICS in functie 1. Speler beweegt lichtvoetig, soepel en elastisch van het SCOREN (Waarheidszone beheersen) 2. Speler heeft snelle voetjes 1. Infiltratie met bal: dribbelen (individuele 3. Speler is wendbaar in alle richtingen technisch/tactische vaardigheid) 4. Speler kan versnellen na de actie 2. Doelkans creëren na individuele actie 5. Speler heeft een goed gevoel voor ritme- en richtingsverandering 3. Subtiele eindpass in de diepte trappen 6. Speler anticipeert, ageert en reageert snel en op het juiste moment 4. Snel bewegen en strikte dekking ontvluchten 7. Speler is explosief (sprong-, trap-, start-, duel-, trapkracht) 5. Zo snel mogelijk afwerken/scoren bij werkelijke 8. Speler heeft een goed evenwicht, balans en stabiliteit doelkans

Trainingsvoorbeelden binnen de ontwikkelingslijn: SCOREN

1. Speelfase: Doel Op een speelse manier kennismaken met het voetbalspel. Kleine • Het verbeteren van het duel 1 tegen 1 op een speelse manier. partijvormen (1:1 tot 5:5). Relatief grote doelen, veel spelvormen Actie maken en versnellen na de actie. met veel scoringskansen . Het coachen in functie van balbezit Organisatie staat voorop. Balbezit tegenpartij en omschakeling als middel, Speelveld van 30 x 35 m. Vier mini-doeltjes. niet als doel. Football as a dribbling and shooting game. Inhoud Overloopspel + scoren Doel 1. Beide spelers bal in de handen. Sp. 1 tracht over te lopen en door • Het verbeteren van het duel 1:1 op een speelse manier. het poortje te lopen zonder aangetikt te worden. Sp. 2 tracht sp. 1 Organisatie aan te tikken met de bal. • Speelveld 30 x 25 m. Twee pupillen-doelen. 2. Speler 1 dribbelt met de bal en tracht te scoren na actie in één van Inhoud beide poortjes. Verdediger geeft druk en tracht het scoren te voor- Nummerspel + scoren komen. Bij balafname kan de verdediger scoren in het andere doel. Spelers zijn genummerd van 1 tot 4. Trainer roept een nummer 3. De aanvaller die door het poortje dribbelt, mag en kan scoren in en speelt de bal in. Sprint naar de bal. Duel 1 tegen 1. het grote doel met keeper. De verdediger mag niet in die zone ko- Variant: Trainer roept 1 of meer nummers. men. Coaching Coaching 1. Speler anticipeert, reageert en ageert snel en op het juiste 1. Neem voldoende snelheid, maak een schijnbeweging en versnel. moment. Actie na actie. 2. Actie na actie, ben je eerst op de bal, maak een actie, versnel 2. Wees overtuigd en vastberaden. Ga door na je actie. richting doel en tracht te scoren. 3. Beweeg lichtvoetig en versnel op de voorvoeten met snelle armen 3. Hou de bal kort aan de voet. Kijk over de bal. (hoge frequentie) vanuit de schouders. 4. Kijk naar de positie van de keeper: juiste keuze tussen doel- Methodiek trap of dribbel. Geef voldoende variaties binnen dezelfde organisatie Methodiek FUN score bijhouden Werk in golven Modaliteiten Geef de kinderen voldoende hersteltijd Volledige recuperatie (kwaliteit staat voorop) Wees positief en moedig aan FUN score bijhouden Modaliteiten Volledige recuperatie (kwaliteit staat voorop)

4

www.devoetbaltrainer.nl 65-71_LTPD:65-71 22-09-11 16:53 Pagina 68

2. Coördinatiefase: Gouden leeftijd voor het aanleren van bewegingsgerichte vaardigheden met en zonder bal. Meer bal­ en lichaamsbeheersing voor een bete­ re spelbeheersing. Dus veel met het ‘balletje’ bezig zijn. Aanleren van schijn­ en passeerbewegingen, kap­ en draaibewegingen, aandacht voor lichtvoetigheid, wendbaarheid, ritme­ en richtingsveranderingen en uiteraard het scoren van dichtbij met de voeten of hoofd accentu­ eren. Kwaliteit staat centraal.

Doel Doel Aanleerfase; Ritme– en richtingsverandering met bal aan de voet. Explosiviteitsspel. Ritme– en richtingsverandering met versnelling Versnelling na de actie. (= Actie na actie). Aanleren en inoefenen na de actie. (= Actie na actie). Scoren na doeltrap en/of individuele van verschillende schijn- en passeerbewingen actie; snelle omschakeling

Organisatie Organisatie Oefening 1 Afstand 20 m. Homogene groepen Speelveld 30 x 25 m. Twee doelen Oefening 2 Afstand 20 m. Breedte 10 m Coördinatieve loop- en sprongoefeningen, vb. loopladder, frequentie Oefening 3 Afstand 20 m. Breedte 10 m over de stokken, springen over haagjes.

Inhoud Inhoud 1. Spelers dibbelen naar elkaar en maken een schijn- en passeerbe- Speler 1 frequentieloop over de stokken. Neemt zijn bal en versnelt weging naar doel en tracht te scoren. Op signaal van de trainer start speler 2. Speler 1 dribbelt en tracht de centrale speler te omspelen. Na de 2 (inspelen van de bal, frequentie over de stokken, bal meenemen) dribbel pass op medespeler. De verdediger mag zich enkel late- en tracht te scoren in ander doel. Na het afwerken op doel schakelt raal verplaatsen tussen beide kegels. Kan de verdediger de bal af- speler 1 om en wordt verdediger. pakken, wordt er gewisseld van positie. 3. Speler 1 dribbelt en tracht de tegenstrever uit te schakelen. Indi- Coaching vidueel met dribbel of give and go met medespeler. Speler 1 1. Sp. 1 neemt snelheid, bal kort houden. Coaching 2. Dribbel recht op doel af en kijk naar de positie van de keeper 1. Timing : actie op het juiste moment inzetten 3. Hou je tegenstrever in het oog (‘dansende ogen’) 2. Voor de schijnbeweging, gebruik je volledige lichaam 4. Na doeltrap snel van richting veranderen en druk geven op je te- 3. Versnel na de actie. Snelle voetjes gekoppeld aan snelle armen genstrever. Speler 2 Methodiek Sp. 2 neemt snelheid. Bij druk van sp. 1 veranderen van richting (te- Technisch-coördinatieve opwarming = aanleren van verschillende genvoets nemen en tracht zo snel mogelijk af te werken). schijn- en passeerbewegingen (moves) Methodiek Geef de spelers voldoende hersteltijd (trainen van het explosief ver- mogen A/R = 1/10)

Oefening 1 Oefening 2 Oefening 3

2

1

67 68 De Voetbaltrainer 180 2011 65-71_LTPD:65-71 22-09-11 16:53 Pagina 69

JEUGD

3. Puberteitsfase: Rekening houden met de biologische leeftijd. Elk kind, vroeg­ of laatmatuur, moet evenveel speelkansen krijgen. Kinderen op die leeftijd zijn blessuregevoelig. Hou rekening met de groeispurt, vandaar ook het integreren van het aspecifiek trainen (vb. stabilisatieoefeningen). Spelers sterker maken. Systematisch de belastbaarheid verhogen. Steeds aandacht voor het coördinatief goed kunnen bewegen. Het sco­ ren van afstand systematisch implementeren. Ontwikkelen van algemene en specifieke kracht.

Doel Doel Toepassingsfase. Systematische opbouw van een 2 tegen 1 + kp, Explosiviteitsspel. Explosief vermogen ontwikkelen + scoren op over een 3 tegen 1 + kp naar een 4 tegen 2 en een 4 tegen 3 + kee - snelheid per. Zo snel mogelijk doelkansen creëren en scoren na dribbel of individuele actie. Organisatie Twee homogene groepen. Organisatie Bal klaar leggen aan de binnenkant van de kegel (paaltje) Wedstrijdvorm 4 tegen 2 + keeper. Afstand tot aan de kegel 4, 8, 12 m (sprint) Twee homogene groepen Doel + keeper Verplaatsbaar doel en minidoel. Afmetingen 40 x 25m Met buitenspel Inhoud Op signaal (auditief of bij voorkeur visueel) van de trainer sprint Inhoud speler 1 naar de bal. Wenden rond de kegel of paaltje, bal meene- Verdedigers positie 3 en 4 (+ 6) men en trachten te scoren. Speler 2 sprint rond het kegeltje en Aanvallers in ruit. Flanken hoog en breed. tracht het scoren te verhinderen. Verdedigers + keeper kunnen scoren in minidoel Variant Coaching Sp. 1 start op eigen initiatief. Sp. 2 anticipeert. 1. Bal inspelen op de spits (hoog) of op de flankspeler (breed en opengedraaid) Coaching 2. Flankspeler kan na het inspelen, doordraaien en doellijn of kee- 1. Afwisselend met linker en rechter voet starten per opzoeken 2. Rem kort af, in balans draaien met correcte bekkenkanteling en 3. Na het inspelen van de bal, snel en juist onder de bal komen juiste voetplaatsing. (steun geven aan de balbezitter) 3. Bal meenemen en tracht je tegenstrever de pas af te snijden (schuin voor tegenstrever komen) Methodiek 4. Positie van de keeper opnemen en trachten zo snel mogelijk af te Fun: vier homogene teams op twee veldjes. Op hetzelfde ogenblik werken en te scoren. starten. Wie eerst scoort krijgt dubbele punten. Aanmoedigen om snel acties te maken. Methodiek Geef de spelers voldoende hersteltijd (explosief vermogen A/R = 1/10) Plaats even snelle spelers tegen over elkaar = principe van ‘haal- baar en uitdagend’ FUN score bijhouden

1 2

www.devoetbaltrainer.nl 65-71_LTPD:65-71 22-09-11 16:53 Pagina 70

4. Wedstrijd- en winfase: We willen winnaars opleiden. De fysieke componenten kracht, uithouding en snelheid krijgen hun plaats binnen een fysieke technisch­tacti­ sche periodisering. Ook wel kwantiteit van kwaliteit trainen.

Doel Doel Toepassingsfase. Systematische opbouw van een 2 tegen 1 + kp, Explosiviteitsspel. Sprongkracht, ritme- en richtingsverandering, over een 3 tegen 1 + kp , een 4 tegen 2 + twee teruglopers (negative scoren met het hoofd na inworp, scoren met de voet na passing in pressing). Zo snel mogelijk doelkansen creëren en scoren na drib- de voet. Handelingssnelheid + winnaarsmentaliteit (willen winnen) bel of individuele actie (handelingssnelheid) Organisatie Organisatie Aanvallend en verdedigend team; Wedstrijdvorm 4 + kp tegen 2 + kp + 2 Afstand 32 m, verdediger neemt plaats tussen twee kegels op 8 m Twee homogene groepen; verplaatsbaar doel. Afmetingen 50 x 40 m. van elkaar. Twee haagjes. Met buitenspel. Keeper start het spel. Twee verdedigers als teruglopers. Inhoud Teruglopers geven zo snel mogelijk negatieve druk op het team in Aanvaller: sprongcoördinatie, versnellen na actie, schijnbeweging balbezit. maken, versnellen, duel en trachten te scoren met het hoofd (eer- ste bal) en met de voet (tweede bal) Inhoud Verdedigers positie 3 en 4 Coaching Aanvallers in ruit. Flanken hoog en breed. 1. Sprong met korte contacttijden Verdedigers + keeper kunnen scoren in minidoel 2. Gebruik je armen voor de verticale sprong 3. Versnel na de sprong (landen op de voorvoet) • Bal inspelen op de spits (hoog) of op de flankspeler (breed en 4. Schijnbeweging tijdig inzetten + versnellen opengedraaid) 5. Juiste timing • Flankspeler kan na het inspelen, doordraaien en doellijn of kee- 6. Tracht te bal te koppen op hoogste punt per opzoeken 7. Hou evenwicht en stabiliteit bij het springen (duel) • Na het inspelen van de bal, snel en juist onder de bal komen 8. Na de landing zeer snel wenden, vrijmaken van de tegenstrever (steun geven aan de balbezitter) en bal vragen aan medespeler

Coaching Methodiek 1. Tracht zo snel mogelijk tot scoringskansen te komen Voldoende recuperatietijd na de inspanning 2. Hou de ruimte breed en diep in balbezit Homogene groepjes vormen (even sterke tegenspelers) 3. Beweeg snel zonder bal Fun: punten bijhouden 4. Maak zo snel mogelijk terreinwinst 5. Heb je mogelijkheid tot scoren-durven Modaliteiten H 4 S 2 RH 90” RS 2-4 min Int 100% D 3-4” Methodiek Fun : twee homogene teams H aantal herhalingen / S aantal series /HR recuperatie tussen de H / Aanmoedigen om snel acties te maken. RS recuperatie tussen de series / Int intensiteit / duur of omvang D

2 1

1 2 2

69 70 De Voetbaltrainer 180 2011 65-71_LTPD:65-71 22-09-11 16:53 Pagina 71

JEUGD

5. Postformatiefase Kwaliteiten van de spelers optimaliseren en extra aandacht aan de individuele werkpunten.

Doel Strekketen ontwikkelen. Optimalisatie start- en sprongkracht (individueel retraining)

Organisatie Step, haagjes, doel (eventueel extra halter) Afstand 35 m

Inhoud Squat-houding – 5” isometrisch houden Streksprong op de step Afspringen (dieptesprong (hoogte 20 tot 40 cm) Neerkomen (korte contacttijden, knieën niet te ver inbuigen). Dubbele kaats over de haagjes (20-40 cm) Technisch versnellen (hoge knie-inzet, actieve knieën en explosieve afzet op de voorvoeten). Versnellen naar doel. Scoren na inworp, herpositioneren en scoren na voorzet (timing en juiste positie voor doel)

Coaching 1. Correct lichaamshouding (squat) 2. Sprong met korte contacttijden (elasticiteit) 3. Na sprong landen op 1 voet en voeten geschrankt (niet op dezelfde hoogte) 4. Versnellen naar doel en contact houden met medespelers 5. Juiste timing om te koppen en op het hoogste punt de bal raken 6. In evenwicht-balans bij het koppen 7. Voorspanning opbouwen en explosief gericht koppen 8. Timing op de tweede bal (voorzet). Niet te vroeg in de bal komen. ‘Er niet staan, maar er snel komen.’

Modaliteiten H 4 S 2 RH 90” RS 2-4 min Int 100% D 3-4”

1 2

Joost Desender: Het Long Term Player Development-model (6 delen) Prijs: €25,- per deel. www.longtermplayerdevelopment.be (tevens veel oefenstof-filmpjes)

www.devoetbaltrainer.nl 72_Verlenging_72 23-09-11 11:38 Pagina 72

Colofon De verlenging Uitgave: Eisma Businessmedia bv ‘Wat van ver komt, is beter?’ is de veelzeggende titel over de integratie van bui- Postbus 340 - 8901 BC Leeuwarden Bezoekadres: Celsiusweg 41 tenlandse spelers in het team. Vanwege de toenemende financiële problemen Telefoon: 088-2944800 | Fax: 088-2944810 E-mail: [email protected] moeten de profclubs in Nederland zich deze vraag steeds vaker stellen. We spre- Directie: ken in Nederland vaak van de geringe kansen die talentvolle jeugdspelers krij- Egbert van Hes, algemeen directeur Bouke Hoving, financieel directeur gen in de eerste selectie. Het aantrekken van buitenlandse spelers, met name Gerbert Tiecken, uitgeefdirecteur gericht op de korte termijn, is daar soms debet aan. Uitgever: Het artikel over het omgaan met buitenlandse spelers eindigde met een opsom- Gerbert Tiecken

ming van tips voor trainer-coach. Vooral de proftrainers onder ons zullen hier Hoofdredactie: Paul Geerars (hoofdredacteur) hun voordeel mee kunnen doen. Een veel groter deel van onze lezersgroep is Telefoon: 088-2944826 | 06-51904854 echter amateur- of jeugdtrainer. Zij hebben niet zo vaak te maken met buiten- Fax: 088-2944810 | E-mail: [email protected] landse spelers, maar wel jaarlijks met nieuwe spelers in het team. Ook vanuit Tjeu Seeverens (adjunct-hoofdredacteur) Telefoon: 043-4502304 | 06-23941973 dat perspectief is het interessant om de genoemde tips eens te bekijken. Wat E-mail: [email protected]

kun je als voetbaltrainer doen als je spelers in het team hebt die nieuw zijn op Adviseur: de club? We vervangen daarom hieronder het begrip ‘buitenlandse’ door ‘nieuwe’ Henny Kormelink Telefoon: 06-50686964 | E-mail: [email protected] en maken de vertaalslag naar het amateur- en jeugdvoetbal. Redactiemedewerkers: , Gino van den Broecke, Yves Brokken, Ruud Doevendans, Theo Ducaneaux, Pieter Fischer, Tips bij het omgaan met nieuwe spelers: Qasim Hakim, Henk Mariman, Hans Nijboer, - Zorg voor een contactpersoon voor de nieuwe speler (liefst iemand die uit de- Alex van Vogelpoel, Gerjos Weelink, Ron Weinbrecher zelfde buurt komt en al enige tijd bij de club rondloopt). Aan dit nummer werkten verder mee: Raymond Atteveld, Rinke Borger, Wim Bouckaert, Caspar Dekker, Bert - Besteed aandacht aan de verwachtingen van de speler. Ebbens, Frank Graveth, Vincent Koolen, Robert Maaskant, Gerard Mars- man, Pitso Mosimane, Guy Oldenkotte, Harry Oomen, Carlo Rietdijk, - Zorg voor een goede introductie in het team en de club. Henk Sleurink, Thomas van der Staak, Raymond Verheijen, Wiljan Vloet, - Nieuwe spelers hebben niet aan één woord genoeg als het om club- of team- Jan Zoutman specifieke zaken gaat. Neem de tijd voor communicatie. En wees flexibel in je Foto’s: Joost Desender, Pro Shots communicatie. Redactie-adres: - Zorg voor onderling begrip van en voor de (nieuwe) spelers. Bijvoorbeeld door De Voetbaltrainer, Postbus 340 - 8901 BC Leeuwarden

tijdens een trainingskamp een speler iets te laten vertellen over zijn vorige Lay-out en productiebegeleiding: club, team of trainer. ZeeDesign, Postbus 13 - 8748 ZL Witmarsum Telefoon: 0517-531672 | E-mail: [email protected] - Hou er rekening mee dat alle nieuwe indrukken energie kosten. Energie die de Druk: speler niet in zijn spel of herstel kan stoppen. Daarbij kun je ook een terugval Veldhuis Media, Raalte

na zes tot twaalf maanden verwachten. Boekbestellingen: Jolanda Bloem Telefoon: 088-2944865 I E-mail: [email protected]

Abonnementen voor Nederland: Nieuwe opgaven, adreswijzigingen en correspondentie over abonnementen: Abonneeservice Eisma Businessmedia Postbus 2238 - 5600 CE Eindhoven Telefoon: 088-2266648 | E-mail: [email protected]

Abonnementen voor België: Henk Mariman, Pontweg 35a, 9160 Lokeren (B.) Telefoon: 0499/171834 | Fax: 09/3483439 E-mail: [email protected]

Abonnementsprijs: De Voetbaltrainer verschijnt 8 keer per jaar. De abonnementsprijs voor Nederland en België bedraagt voor jaargang 2011-2012 (loopt van juli tot juli) € 95,- incl. 6% btw en is bij vooruitbetaling verschuldigd. Andere landen op aanvraag. Abonnementen kunnen ieder moment ingaan. Opzegging dient schriftelijk en minimaal een maand voor het einde van de abonnementsperiode te geschieden; u ontvangt een schriftelijke bevestiging van uw opzegging.

Marketing: Heleen Rodenhuis Telefoon: 088-2944863 | E-mail: [email protected]

Advertentieverkoop: Wilma Zijlstra Telefoon: 088-2944847 Foto: Pro Shots Pro Foto: E-mail: [email protected] Traffic, ZeeDesign Telefoon: 0517-531672 | Fax: 0517-531810 Het is sowieso raadzaam om je als trainer af te vragen of je wel nieuwe (buiten- E-mail: [email protected]

landse) spelers nodig hebt. Je weet als trainer wat je in huis hebt en het is maar Bankrelatie: de vraag of die speler van buiten nu echt een aanwinst is. Op de dag van het Friesland Bank 29.80.05.298 schrijven van deze Verlenging las de redactie in het blad NLCoach een artikel © 2011, Eisma Businessmedia bv, Leeuwarden over de zin en onzin van transfers in algemene zin. Ton Boot doet daarin een uit- Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of overgenomen in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, of enige andere manier, zon- der voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Uitgever en auteurs verklaren spraak die teruggaat naar de basis: ‘Ik beoordeelde spelers niet op technische dat dit blad op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld, evenwel kunnen uit- gever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid en/of volledigheid van de kwaliteiten, ze kunnen allemaal wel goed spelen. Maar willen ze echt voor het informatie. Uitgever en auteurs aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die geba- team gaan? Zijn ze intrinsiek gemotiveerd? Dat zijn heel vage begrippen die je seeerd zijn op bedoelde informatie. Gebruikers van dit blad wordt met nadruk aangeraden deze informatie niet geïsoleerd te gebruiken, maar af te gaan op hun professionele kennis en op intuïtie moet invullen. Mijn belangrijkste eis was: doe te allen tijde je best.’ ervaring en de te gebruiken informatie te controleren. Zo is het maar net.

72 73 De Voetbaltrainer 180 2011 INTERNATIONAL INSTITUTE FOR TRAINING I.I.T.VOF OUDE BAAN 19 5854 PJ NIEUW BERGEN (L) NEDERLAND TEL 0031-(0)485 34 34 26

E-MAIL [email protected] HOMEPAGE www.toinevandegoolberg.nl

ALLROUND CURSUS WORKSHOPS CONDITIE / HERSTELTRAINER FYSIEKE TRAINER VOETBAL • Duur: 3 uur op locatie • Erkend door het NGS (35 studiepunten) • Erkende methode Betaald Voetbal • Deelnemers: maximaal 12 en Korps Mariniers, Atletiekunie (8 studiepunten) - NEC-Nijmegen 1ste team • Datum, tijdstip en groepsgrootte in overleg • 12 avonden van 19.30 – 22.30 uur, - Feyenoord- 1ste team Keuze uit de thema's (accreditatie KNGF in ca. 50% praktijk • 4 dagdelen: aanvraag): • Hoofdthema’s zowel voor individuele sport - Dag 1 14.00 – 21.00 uur • Rug Revalidatie Systeem (RRS) als teamsport: - Dag 2 09.00 – 16.00 uur • Kracht Revalidatie Systeem (KRS) - Revalidatie, conditieopbouw, kracht-, • Hoofdthema’s: • Aeroob Revalidatie Systeem (ARS) snelheid- en uithoudingsvermogen volgens - Opbouw loopvermogen • Heart Rate System (HRS) / Polar Team2 System De Rehaboom® en trainingsprogramma’s - Opbouw kracht • Free-Weight System (FWS) / FitroDyne schrijven - Transfer naar voetbal • Cursusdata of/of: Groepsprijs per workshop € 600,00 • Cursus start woensdag 16 november 2011 - Cursus A 01 + 02 juni 2012 • Cursus start maandag 30 januari 2012 - Cursus B 08 + 09 juni 2012 • Cursus start dinsdag 6 maart 2012 - Cursus C 10 + 11 augustus 2012 DOCENT • Locatie NSC Papendal Arnhem TOINE VAN DE GOOLBERG, IIT • Locatie NSC Papendal te Arnhem € € • Cursusprijs 375,00 • Fysieke trainer 1ste team Feyenoord • Cursusprijs 875,00 Rotterdam seizoen 2009-2012 • Kerndocent Masteropleiding Sportfysiotherapie Avans+ te Breda / NPi

U kunt voor aanvullende informatie ook contact opnemen:

Telefoon 0485-34 34 26 www.toinevandegoolberg.nl Fax 0485-53 09 54 E-mail Mobiel 06-53 33 2678 [email protected] Hét Voetbalopleidingsplan Van Speelstijl naar Trainingsvormen

Han Berger en De boeken ‘Voetbalopleidingsplan: Speelstijl’ en ‘Voetbal opleidings plan: Trainingsvormen’ zijn hét hulp- Setprijs: Voetbalopleidingsplan middel bij de invoering van een gestructureerd voetbal- - technisch jeugdbeleid. Aan de hand van hun ervaringen Trainings en werkzaamheden bij diverse clubs geven Han Berger 49, en Andries Ulderink hieraan invulling. € Han Berger en Andries Ulderink vormen Abonnees krijgen In beide boeken wordt diverse malen verwezen naar de Voetbalopleidingsplan7,5% korting DVD, waarop geanalyseerde fragmenten staan uit het Speelstijl betaald voetbal. Deze boeken zijn ook los verkrijgbaar, met DVD, voor € 29,- per stuk

INCLUSIEF www.devoetbaltrainer.nl DEEL2 Online Bestellen Veilig bestellen en snel in huis? INCLUSIEF Ga naar de nieuwe webshop op: devoetbaltrainer.nl

INCLUSIEF Woont u in België? Bestel dan via: marimanfootball.be www.devoetbaltrainer.nl DEEL1

DeVoetbalTrainer devoetbaltrainer.nl VBT 177-2011_Topcoaches@work 8 1-1_0 23-09-11 11:55 Pagina 1

Prijs: - € 25, Abonnees krijgen 7,5% korting Deel 8

Deze DVD staat boordevol praktische informatie van Nederlandse toptrainers.

 Een unieke DVD, samengesteld naar aanleiding van het Trainerscongres 2010.  Topcoaches als Robert Maaskant, Peter Maas, Marcel Lucassen en Pascal Jansen (Sparta jeugd)  Geschikt voor trainers en coaches op elk niveau  Meer dan 25 trainingsvormen  Vol handige coachingstips die Natuurlijk zijn ook de eerder verschenen DVD’s in goed te vertalen zijn naar uw eigen deze serie verkrijgbaar! coachingssituatie

Bestel deze unieke DVD snel via de webshop op devoetbaltrainer.nl

DeVoetbalTrainer devoetbaltrainer.nl 02_CBV_75 22-09-11 16:05 Pagina 75

COACHES BETAALD VOETBAL

“Voetbal is van iedereen voor iedereen.”

De CBV wil zich manifesteren als een vaste bij discussies met andere entiteiten in het Trainer/coaches, allen werkzaam in het en betrouwbare waarde in de wereld van Betaald Voetbal. Door deze stelling wordt Betaald Voetbal in Nederland of in het het Betaald Voetbal. Ze wil een volwaardig vastgesteld dat het voetbal in zijn totaliteit buitenland zijn lid van de CBV. Dat is een gesprekspartner zijn van de KNVB en andere belangrijker is dan de individuele belangen score van ruim 98%, een percentage om belangenorganisaties. Ze biedt zich aan als van spelers, trainers, scheidsrechters en zeer trots op te zijn! adviesorgaan voor overheid en bedrijfsleven andere professionals. Natuurlijk is het ook en als goed belangen behartiger van haar zo, dat wanneer het goed gaat met het Het CBV-kantoor is gevestigd leden en haar sponsors. Nederlandse voetbal, het ook goed gaat in Zwolle. met alle mensen die in de voetballerij MISSIE CBV werkzaam zijn. Dan is er voldoende De CBV vertegenwoordigt haar leden in werkgelegenheid en veel vraag naar in diverse organisaties en ten behoeve van Nederland opgeleide Trainer/coaches. de professionaliteit en het verder professionaliseren van het vak Naast het verhogen van de kwaliteit van CBV trainer/ coach Betaald Voetbal. het voetbal heeft de CBV nog twee Postbus 1 8000 AA Zwolle doelstellingen. Het behartigen van de Bezoekadres: DE CBV, DE VAKVERENIGING VOOR DE belangen van haar leden en het vergroten Hogeland 10 8024 AZ Zwolle PROFESSIONELE TRAINER/COACH! van het imago van het vak Trainer/coach. Telefoon: 088 850 8610 Bij de CBV gaat het in de eerste plaats om Dat vele Trainer/coaches het daarmee Fax 088 850 8613 de kwaliteit van het voetbal te verhogen. eens zijn wordt bevestigd door het E-mail: [email protected] Als uitgangspunt is dit uitermate belangrijk ledenaantal van de CBV. Meer dan 460 Website: www.coachesbv.nl

Onze partners t&VSPQFTFVJUXFETUSJKEFO t(BTUTQSFLFST 7PPSFFODPNQMFFUWFS[PSHEUSBJOJOHTLBNQJOEFXJOUFSTUPQJO77PPPSPPSFFODPNQMFF FFO DPNQMFFFU WFS[PSHE USBJOJOHTLBNQ J t5PFSOPPJFO CJOOFOFOCVJUFOMBOECFOUVCJKPOTBBOIFUHPFEFBESFTCJOOFO FO CVJUFOOMBOECFOUVCJKPOTBBOIFU t7PFUCBMSFJ[FO t4FJ[PFOTBGTMVJUJOH *OGPSNFFSOBBSEFNPHFMJKLIFEFOCJK*OGPSNFFSOBBSEFNPHFMJKLIFEFOCJK t0FGFOXFETUSJKEFO EÏTQFDJBMJTUNFUKBSFOMBOHFFSWBSJOHEÏTQFDJBMJTUNFUKBSFOMBOHFFSWBSJOH

8BBSPN5SBJOJOHTLBNQFOOM8BBSPN 5SBJOJOHTLBNQFOOM 5PQMPDBUJFTJOCJOOFOFOCVJUFOMBOE5PQMPDBUJFTJOCJOOFOFOCVJUFOMBOE $PNQMFUFBSSBOHFNFOUFOPQNBBU$PNQMFUFBSSBOOHFNFOUFOPQNBBU 4DIFSQFQSJKT HFNBLFOLXBMJUFJU4DIFSQFQSJKT HFFNBLFOLLXXBMJUFJU ;FWFOKBBSFSWBSJOHFOWFMFSFGFSFOUJFT;FWFOKBBSFSWBSJOHFOWFMFSFGGFFSFOUJFT 0SHBOJTBUJFPFGFOXFETUSJKEFO0SHBOJTBUJFPFGGFFOXFETUSJKEFO NNeemeem ccontactontact op vvooroor meer infinformatie:foormmatie: *OUFOTJFWFFOEFTLVOEJHFCFHFMFJEJOH*OUFOTJFWFFOEFTLVOEJHFCFHFMFJEJOH TTeTelel : 078-6291577 E E-mail-mail : inf [email protected]@trainingskampen.nl W Web:eb: w www.trainingskampen.nlww.trainingskampen.nl

0OEFSTUBBOEUXFFCBTJTQBLLFUUFO BMMFBSSBOHFNFOUFO[JKOPQNBB00OOEFSTUBBOEUXXFFFCBTTJTQBLLLFFUUUFFO BMMFBSSBOHFFNFOUUFFO[JKOPQNBBUTBNFOUFTUFMMFOUTBNNFOUUFFTUUFFMMFO

WBOBGûQQ 4/&&,/&%&3-"/%4//&&, /&%&3-"/% EvenEven wwegeg uit de ddrukte?rukte? GGaa dan op trainingskamptrainingskamp naar het landelijkelandelijkeS Sneek.neek.H Hetet hos- hos- teltell is schitt schitterenderend gelegen gelegen,, dir directect aan het twt wwaterater en op k korteorte afstand v vanan het c centrum.entrumum. DeDeetr trainingsveldenainingsvelden bevinden zich oopp kkorteoorte afstandafstand.. Naast SSneekneek bevat bevat het assorti-assor a ti- mentmeentv vanan TTrainingskampen.nlrainingskampen.nl ruimruim 40 accommodatiesaccommodaties door heel Nederland Nederland in alle prijsklassen.prijsklassen.

EenEen geheelgeheel verzorgdverzorgd trainingskamptrainingskamp (basispakket)(basispakket) in SneekSneek bestaat bestaat uit: - 2 overnachtingenovernachtingen op 4-6 persoonskamerspersoonskameers "-#6'&*3"-#6'&*3""ű103ű 110356("- - 22x onontbijt,tbijt, 1x lunch en 2x dinedinerr HetHet bh beachrbeachresortesort liligtt iAiinn AAlbufeira,lblbuffe feira, dé ttoeristischeoeriihbdlistische bbadplaatsadplaats idA in de Algarve, Allgarve, aan dde - 22t2tr trainingenainingenii en 1 oefoefenwedstrijd ffeenwedst rijd AtlantischeAtlantische OOceaan.ceaan. VVanuitanuit hhetet hhotelotel loopt u zzoo het pprachtigeracchtige zandstzandstrandrand op! EEenen - ProfessioneleProffeessionele eenn deskdeskundigeundige begeleidibegeleidingnng perfecteperffeecte llocatieocatie om iinspanningnspanning en onontspanningtspanning ttee ccombineren.ombineren. HHetet hhotelcomplexotelcomplex beschikt onder meerro overver een binnenbinnen-- en buitenzwembad, buitenzwembadd, ttennisbanenennisbanen en golfgolf.f..D Dee goedgoed geprepareerdegeprepareerde vvoetbalveldenoetbalvelden bevinden zich op ca.ca. 5 autominuten.autominuten.

EenEen geheelgeheel vverzorgderzorgd ttrainingskamprainingskamp (basispakket)(basispakket) in AlbufeiraAlbuffeeeira bestaabestaatt uit: - RRetourvluchtetourvlucht FFaroaro - 44o overnachtingenvernachtingen inin het 3-sterrenhotel3-sterrenhotel opop 2-persoonskamers2-persoonskammers - TTransferransffeer luchluchthaventhavenn - hothotelel vv.v..v. - 33xx 90 mminuteninuten trtrainingainning + 1 oefoefenwedstrijdfeenwedstrijd WBOBGûQQQO - ProfessioneleProffeessionele en dedeskundigeeskundige bebegeleidinggeleiding

TK_VoetbalTrainer_230x300_AUG_v1.inddTTK_VoetbalTrainer_230x300_AUG_vK_VoeetbtbaallTrraainer_2300x300_AUG_vv1.indd1.iinddd 1 15-8-201115-8-2011 12:33:0312:33:03