cover Adriaanse_01 18-09-13 12:53 Pagina 1

Dick Advocaat

www.devoetbaltrainer.nl

‘Ook topspelers moeten handelen in teambelang’

‘We hebben maximaal gepresteerd’

‘Deze groep kan meer meedenken’ 04-13_Dick Advocaat_04-13 21-03-11 14:58 Pagina 4

Topcoach in het buitenland (2) Tekst/ en Paul Geerars Dit is het tweede interview uit een serie met Nederlandse topcoaches die in het buitenland werken of hebben gewerkt. We proberen er achter te komen waarom ze voor een avontuur in het buitenland kozen, de verschillen te ontdekken in speelstijlen, structuren, culturen, maar ook te leren van hun persoonlijke ervarin- gen. Wat waren hoogtepunten, wat waren de dieptepunten en wat heeft de Neder- landse toptrainer zelf geleerd in het buitenland? Deel 2: .

Dick Advocaat: controlefreak met blind vertrouwen in assistent

We spreken Dick Advocaat op een steenworp afstand van de club waar hij heeft gevoetbald

én zijn trainersdebuut beleefde: DSVP uit Pijnacker. Op verzoek van de Haagse trainer

schuift ook Bert van Lingen aan, al jaren zijn assistent. Het wordt een prettig weerzien met

een van ons: Rob Baan was namelijk Advocaats trainer bij VVV Venlo. Weer later vroeg

Advocaat hem als assistent bij PSV. Het gesprek gaat nu over voetbaldetails, blind vertrou-

wen in de assistent, Haagse bluf bij de onderhandeling en buitenlandse avonturen. ‘Ook topspelers moeten hand

Hoewel het grootste deel van het ge- op het trainingsveld. Ik werk nu vier heeft hij niet van coaches geleerd op sprek zal gaan over de buitenlandse maanden voor AZ met als doel Euro- de training. Dat is een aangeboren ei- avonturen van Advocaat, wordt afge- pees voetbal veilig te stellen. Daarom genschap, die wel verder is ontwik- trapt naar aanleiding van de actuali- moet ik uitsluitend denken aan het keld. teit van dat moment: AZ-Roda JC. De resultaat op korte termijn. Ik ga be- wedstrijd eindigt in 2-0. Het eerste wust geen ruzie zoeken met in poten- Ik heb wel gekeken hoe ik het rende- doelpunt is een eigen doelpunt van tie bepalende spelers, zo lang ze maar ment van Mounir, dus het aantal ke- de ploeg uit Kerkrade, nadat onder voldoen aan een bepaalde ondergrens ren dat hij in scoringspositie kan ko- meer diverse van bijvoorbeeld het meeverdedigen. men, het best kan realiseren. Is dat kansen niet heeft benut. Hoe ga je door hem in de spits op te stellen of daar als trainer mee om? Scoren is eigenlijk niet aan te leren. juist van buiten naar binnen te laten Zoals El Ham- komen? Je Dick Advocaat: ”Het belangrijkste is daoui vrijloopt, ziet die dat je de speler het vertrouwen blijft dat is niet te le- ‘Met ‘gevoel’ inspelen ontwikke- geven. Ik moet hem dus niet in de ren. De manier ling steeds groep bekritiseren en de schuld geven waarop hij zich is afhankelijk van meer bij van een matige uitslag. Je weet dat hij net voor een spelers die het niet expres doet. Mounir is altijd verdediger tus- het moment en wel kunnen de eerste speler die aanwezig is om sen hem en de en willen zich zo goed mogelijk voor te berei- bal weet te de situatie’ omschake- den en te concentreren op de wed- wurmen, is de len bij bal- strijd. kan hem wel verdienste van hem en natuurlijk van verlies, maar dat eigenlijk niet goed extra aandacht geven en vanuit zijn de ploeggenoot die hem aanspeelt. kunnen doen vanwege hun positie op ervaring als spits specifiek met hem Waarom is Klaas-Jan Huntelaar dode- het veld. Door hem een beetje vals aan de gang gaan. Zelf doe ik dat niet lijk in het zestienmetergebied? Dat van buiten naar binnen te laten spe-

www.devoetbaltrainer.nl 04-13_Dick Advocaat_04-13 21-03-11 14:58 Pagina 5

P R O F V O E T B A L Foto: Orange Pictures Orange Foto: andelen in teambelang’

len, moet de verdediger van de tegen- wil doen. Ik wil zelf beslissen. Ik werk Ik vind het belangrijk dat spelers ini- partij gaan kiezen: volgen of in de po- en denk vooral aan het collectief, waar- tiatieven nemen en dat ze plezier sitie blijven? El Hamdaoui vrij laten bij ik wel spelers persoonlijke aandacht hebben in de training. Bijvoorbeeld komen of niet? Denk ook aan voor- geef door voldoende individueel met door partijvormen als 8:8, 6:6, 4:4 in beelden als Lionel Messi, Thierry Hen- hen te praten. Ik ben geen trainer van allerlei variaties. Ze moeten altijd ry, en .” sjabloontrainingen, van vaste structu- ‘scherp’ trainen. Liever kort en met ren of methodieken. Wel ben ik heel veel inzet dan lang en langdradig. Details erg gefocust op het passen en aanne- Maar steeds zal ik de doelstellingen Dick Advocaat: “Ik ben niet zo’n voor- men/meenemen van de bal. Je hoort zo herhalen binnen de training. Elke stander van te veel specialisten op het vaak trainers roepen dat de bal ‘hard’ keer weer zal ik de spelers erop wij- trainingsveld, zoals linietrainers. Een moet worden gepasst. Dat is een kreet zen hoe ik het wil hebben. Ja, ik ben keeperstrainer en specifieke conditie- die ik vaak niet begrijp. Met ‘gevoel’ een controlefreak, zit spelers op hun trainer vind ik wel noodzakelijk. Zij een bal inspelen en dus afhankelijk huid. Net zo lang totdat de uitvoering krijgen van mij de ruimte om zelf te van het moment en de situatie, dat is is zoals ik die wil hebben.” plannen, maar ik wil wel geïnformeerd voor mij de kern. Wat kan de me - worden en zo nodig stuur ik bij. Uitein- despeler met de bal, welke mogelijk- Assistent-trainer delijk ben ik toch verantwoordelijk. Als heid bied ik hem door die medespeler Dick Advocaat: “Ik werk graag met het slecht gaat, krijg ik de kritiek en met gevoel en aan de juiste kant aan te een vaste assistent. Een assistent die kan ik niet zeggen dat het aan de con- spelen? Ik, degene die passt, ben ver- ik blindelings kan vertrouwen en die ditietrainer ligt. antwoordelijk wat mijn teamgenoot er- complementair is aan mij. Vandaar Zeker als je Europees speelt met veel mee kan doen. Op dit onderdeel kun je dat ik Bert van Lingen diverse keren wedstrijden achter elkaar is de wel trainen en daarmee ben ik bijna el- heb gevraagd om met me mee te arbeid/rust-verhouding en dus de her- ke training ook wel bezig. Ik gebruik gaan. Bert is net als jij, Rob. Jullie steltraining erg belangrijk. deze vormen ook vaak in de warming- kunnen uitstekend training geven. Ik ben een trainer die het vooral zelf up (zie trainingsvorm op pagina 13). Jullie zijn heel goede lesgevers, met

4 5 De Voetbaltrainer nr.168 2010 04-13_Dick Advocaat_04-13 21-03-11 14:58 Pagina 6

goede oefenstof en dito aanwijzin- Analyse goed uit. Ik analyseer eerst zelf en lees gen. Jullie zijn vooral heel duidelijk in Dick Advocaat: “Marcel Bout, die nu daarna pas het rapport om te zien of wat je op dat moment als doelstelling trainer is van Telstar, maakt voor mij dat klopt met mijn eigen waarneming. wilt bereiken. Dat neemt niet weg dat wedstrijdanalyses. De analyse gebruik Meestal train ik twee dagen voor de ik zelf nog steeds graag training geef ik voornamelijk om een bevestiging te wedstrijd op bepaalde situaties en doe en niet graag uitsluitend met mijn ar- krijgen van wat ik dat door twee of men over elkaar blijf staan om te kij- al weet en vooral drie keer 10 mi- ken. om te worden ‘Je gebruikt de nuten een partij- geïnformeerd spel te spelen Bert is een stuk rustiger dan ik. Soms over de stan- analyse om je van 11 tegen 11, ben ik aardig, soms ben ik heel verve- daardsituaties. Ik waarbij de te- lend. Hij kan dat altijd plaatsen en gebruik de analy- tactiek op details genpartij speelt blijft kalm. Soms heb ik Bert aan de se om de tactiek zoals de komen- telefoon en dan provoceer ik of ben ik op details aan te aan te passen’ de tegenstander. heel onrustig. Hij blijft altijd kalm en passen. Details In mijn coachen geeft dan weerwoord, waardoor ik kunnen wel belangrijk zijn. Zo hadden ben ik dan steeds met dat ene gegeven weet dat ik de juiste beslissing kan we Roda JC geanalyseerd en op basis bezig en let erop dat de spelers het be- nemen. Belangrijk is dat je weet wat daarvan hebben we besloten steeds grijpen en ook zo uitvoeren als ik in je aan elkaar hebt en dat je elkaar van dezelfde kant op te bouwen. Tegen mijn gedachten heb. kunt vertrouwen. Maar ik vind het NAC spraken we af dat we de opbouw ook belangrijk dat je het gezellig met van Kees Kwakman zouden voorko- Videoanalyse is belangrijk, maar geen elkaar hebt. Eigenlijk ben je vaak lan- men en de andere centrale verdediger hoofdzaak voor mij. Als speler had ik ger bij elkaar dan met je eigen vrij zouden laten. Beide opties, voort- een hekel aan ‘plaatjes kijken’. Ik weet vrouw.” komend uit de (video-)analyse, pakten nog uit mijn tijd als speler van ADO

Dick Advocaat met het spel te maken. Zijn spelers vragen zich dan af wat Bert van Lingen over Dick Advocaat: “Dick manifesteert zich het met voetballen te maken heeft. Dick is zo intensief met door datgene te doen wat er écht toe doet. Dat had Rinus Mi- zijn spelersgroep bezig dat hij vaak precies de juiste snaar chels ook. Dicks hele benadering staat in dienst van het func- weet te raken. Hij heeft het vermogen dagelijks situaties op te tioneren van het team. Hij zorgt voor evenwicht, bereidheid, slaan en wanneer nodig weer naar boven te halen. Hij heeft teamgeest en vooral duidelijkheid. Spelers weten precies wat net een olifantenkop waarin heel veel kan worden vastgelegd. hij van hen verlangt. Daarbij kent hij geen uitzonderingen of speciale vedettebehandelingen. Het liefst werkt hij daarbij Het heeft te maken met een commandostructuur. Als er geen met een zo klein mogelijke staf en weet hij van alle stafleden leiding is, dan maken voetballers het zich zo makkelijk moge- hoe ze werken en dat lijk. Dick zorgt ervoor ze loyaal zijn. Als je dat spelers weten waar langer bij een club ‘Advocaat zorgt voor evenwicht, ze aan toe zijn, welke blijft, dan kun je je regels er worden ge- omringen met spe- bereidheid, teamgeest hanteerd. Heel veel trai- cialisten en aandacht ners vluchten in allerlei besteden aan de en vooral duidelijkheid’ wollige dingen en com- jeugdopleiding. Maar plexe begrippen. Blijf bij als je zoals Dick Advocaat in de frontlinie staat, moet je je niet de basis van een goede training en een goede coaching. door deze dingen laten afleiden. Die kunst verstaat hij erg Dick heeft veel gevoel voor het aanvoelen van de krachtvel- goed. Veel trainers gaan vaak allerlei zijpaden op die niets den binnen een club, een team, een staf. Wie neemt de beslis- singen? Wie moet ik overtuigen? Daar heeft hij een natuurlijk aanvoelingsvermogen voor ontwikkeld. Hij pakt hen in of overtuigt hen met zijn charisma. Dick weet zijn ideeën waar te maken en bestuursleden raken daardoor overtuigd van zijn capaciteiten. Ze weten met wie ze in zee willen gaan en waarom. De afgelopen jaren hebben we allerlei nieuwe ontwikkelingen voorbij zien komen, vaak uit andere sporten overgenomen, maar meestal niet toepasbaar bij het voetbal. Bij Dick is het: ‘geen gezeur, geen gezeik, geen fratsen’. Doordringen tot de kern van het voetbal, dat is de basis waaraan alles wordt op- gehangen. Daarna probeer je pas de organisatie te verbete- Dick Advocaat, Bert van Lingen en . ren.” Foto: VI Foto: Images

www.devoetbaltrainer.nl 04-13_Dick Advocaat_04-13 21-03-11 14:58 Pagina 7

P R O F V O E T B A L

dat we onder trainer Václav Ježek een schrift moesten meenemen en zelf aantekeningen moesten maken van onze komende tegenstander. Ik vond dat verschrikkelijk, maar de man was eigenlijk zijn tijd ver vooruit! AZ’s vorige video-expert, Max Reckers, is met meegegaan naar Bayern München. In zijn tijd kregen de spelers per e-mail ieder een videoana- lyse toegestuurd, vaak ook met beel- den van hun persoonlijke tegenstan- der. Ook is Reckers in staat om tijdens de rust al beelden te laten zien, die de trainer nodig heeft om zijn tactische opmerkingen te ondersteunen. Nu stelde Dick Advocaat aan bij de KNVB. hebben we bij AZ een cameraman en VI Foto: Images samen met wordt dan ge- Zonder dat ik aan het gezag van de bij jou, Rob, wel heb meegekregen! Bij keken naar de komende tegenstander. kwam, was ik toch een bepalen- Ježek was er ook altijd een bedoeling, Zij halen daar de vooraf door mij aan- de speler. Bij jou was ik als speler van maar ik vond het te theoretisch en gegeven momenten uit. Ik ben vooral VVV ook dominant. Wilde ik bij alles vaak niet leuk om te doen. geïnteresseerd in de omschakelmo- weten waarom en kwam ik zelf ook menten en de standaardsituaties. Je vaak met suggesties. Niet om jou aan Ik begon als trainer bij DSVP, terwijl ik moet dan wel oppassen dat je de te- te vallen, maar om het team te onder- ook nog als speler actief was bij Spar- genstander niet sterker maakt dan hij steunen. Ook in de jeugdelftallen was ta. Daardoor alleen al genoot ik veel in werkelijkheid is, door je ploeg bij- ik de jongen met de grote mond en respect. Ik zei tegen mijn spelers hoe voorbeeld alleen maar op de ‘gevaren’ daardoor vaak de aanvoerder. en wat ze moesten doen, maar onge- te wijzen. structureerd en uit de losse pols. Dus Als speler wilde ik vooral lekker trai- niet zoals bijvoorbeeld Leo Beenhak- Ik kijk niet meer in elk vrij uurtje naar nen. Met plezier, maar wel met een ker met de juiste opbouw en de juiste dvd’s van wedstrijden of spelers. Te- idee achter de training. En het liefst accenten. Didactisch was ik waar- genwoordig krijg ik alles kant en klaar altijd gevarieerd, maar wel met een- schijnlijk niet erg hoogstaand, maar aangeleverd. Ik wil wél altijd zo snel zelfde doelstelling. Dat is iets dat ik toch begrepen mijn spelers precies mogelijk mijn eigen gespeelde wed- strijd terugzien. Het is dan vaak opval- lend dat je achteraf soms totaal ande- Borussia Mönchengladbach re indrukken krijgt dan tijdens of di- juli 2004- oktober 2004 rect na de wedstrijd.” Na de EK 2004 met Oranje in Portugal dacht Advocaat wat meer afstand te moeten nemen. Na Beginnende trainer vier maanden kwam Borussia Mönchengladbach. De vermoeidheid was snel over. Dick Advocaat: “Ik weet nog wel uit Dick Advocaat: “Dat schitterende stadion, altijd uitverkocht, het niveau van de Duitse competi- mijn tijd als speler van ADO dat ik een tie, de instelling van de Duitse spelers , het Gladbach-publiek. Ja, dat laat je niet voorbijgaan, moeilijke band had met trainer Ježek. dat neem je meteen aan. Ik tekende voor 2 jaar. Ik kocht onder meer en Bernd Hij vond mij een waterdrager. Dat Thys van Racing , de spelbepalende spelers van de kampioen van België in de tijd dat Sef klonk negatief en zo werd ik ook ge- Vergoossen daar trainer was. Beide spelers presteerden vanaf de eerste wedstrijd zwaar onder waardeerd. Tymoschuk was bij Zenith de maat, terwijl ik echt dacht dat ze het elftal zouden versterken. Niet dus. ook een waterdrager, maar wel een Op een gegeven moment speelden we twee thuiswedstrijden. Beide keren staan we voor en in heel belangrijke! Hij werd ook als zo- de laatste minuten geven we de voorsprong toch weer uit handen. Ik zeg tegen danig door ons gewaardeerd. Maar als ‘Dit elftal of dit stadion is behekst. Ik kap er mee. Alleen als jij zegt dat we het nog op de rails ik aan mijn ADO-tijd terugdenk, dan krijgen, ga ik door.’ Voor Pim was het werken in Gladbach extra aantrekkelijk aangezien hij in deed ik wel precies wat bij mijn kwali- Sittard woonde. Pim was het echter met me eens. Ik heb het keurig opgelost en de club zelfs teiten paste. Later werd ik bij andere nog die paar maanden salaris terugbetaald. Was het, achteraf bezien, een verkeerde keus? Nee, clubs verdedigende middenvelder en ik denk van niet. Ik had het niet willen missen, maar mede door mij lag er een enorme druk eiste ik meteen een belangrijke rol op. op het elftal. Daar moet ik eerlijk in zijn. Uiteindelijk is het team dat seizoen gelukkig toch niet Ik gaf leiding aan het team en was gedegradeerd. Ik kan mezelf niet veel verwijten. Wat ik wel anders had moeten doen, was mijn ook aanvoerder. Ik ging ook voorop in omgang met de media. Die waren vóór mijn komst gewend om de dag na de wedstrijd op- de strijd en was een voorbeeld voor nieuw met de camera te komen en allerlei vragen te stellen over de afgelopen wedstrijd. Daar mijn medespelers, als ik dat van me- had ik geen zin in, want ik had de dag ervoor al anderhalf uur de tijd voor hen genomen. Dat zelf mag zeggen. Daardoor had ik vaak gaat dus tegen je werken.” ook een speciale band met de trainer.

6 7 De Voetbaltrainer nr.168 2010 04-13_Dick Advocaat_04-13 21-03-11 14:58 Pagina 8

wat ik bedoelde. Ook nam ik direct keerde. Ik gaf aan dat het op die ma- Het interessante is dat ik op dat mo- impopulaire maatregelen. Drie spe- nier voor mij niet hoefde. Als je het ment helemaal nog niet het besef had lers, alle drie leraar, zeiden dat ze in na drie uren niet weet, dan weet je dat er jaren later zulke mooie clubs januari niet op de training konden ko- het ook niet over twee weken. Michels voor mij als trainer zouden zijn weg- men. Gevolg: drie maanden uit de se- schoof langzaam zijn stoel naar ach- gelegd. Ik was net begonnen bij DSVP, lectie. Ik ben er niet per se trots op, teren en keek mij op zijn bekende had het daar prima naar mijn zin en maar blijkbaar had ik wel lef. manier heel doordringend aan zonder ik had nog geen helder beeld van mijn iets te zeggen. ‘Zo, denk jij dat. Nou, trainerscarrière.” Ik vraag me de laatste tijd geregeld af dan ben je vanaf nu mijn assistent.’ waarom ik heb bereikt wat ik heb be- reikt en andere trainers beter functio- neren als assistent of minder aan- sprekende resultaten hebben behaald. Glasgow Rangers Waarom zou Bert van Lingen nu voor- al gedijen als assistent-trainer en zou (1998-2002) ik dat absoluut niet kunnen? Heeft dat met beïnvloeding in het verleden te maken, met aangeboren talenten of Prijzen: regeld en op Jersey stond een limousi- gewoon met wat op je pad komt en Kampioen Schotland: 1999, 2000 ne klaar. Aan het einde van de oprij- een beetje geluk? Ik weet het ant- : 1999, 2000 laan stond Murray op zijn krukken op woord ook niet. : 1999 mij te wachten. Onvergetelijk. De warmte die de man uitstraalde, liet Ik was heel leergierig als voetballer en Zijn trainerscarrière bracht Advocaat mij meteen ontdooien. Na dat eerste later als trainer. Toen ik trainer was na DSVP onder meer bij HFC Haarlem, gesprek in Jersey volgde er nog een bij DSVP belde Rinus Michels mij voor SVV en PSV. Na een goed salaris in gesprek. Bij het laatste gesprek ge- een gesprek. was zijn kon hij bij Glasgow Ran- beurde iets wat leek op mijn kennis- eerste kandidaat, maar die had nee gers ineens het dubbele verdienen. makingsgesprek met Rinus Michels. gezegd omdat hij net was benoemd Advocaat werd aanvankelijk benaderd Ik zou namelijk binnen drie weken tot technisch directeur van Feye- door Ton van Dalen en Bob Maaskant. iets te horen krijgen. Ik gaf aan dat ik noord. Michels en ik hebben drie uur Die hadden zijn naam laten vallen bij een hekel heb aan wachten en dat ik lang over voetbal zitten praten en hij de club van eigenaar Sir David Murray. het binnen vier dagen wilde weten. sloot af met de opmerking dat er nog Dat was een risico, want voor hetzelf- een paar andere kandidaten waren en Dick Advocaat: “Ik werd uitgenodigd de geld is het einde verhaal. Het liep dat ik binnen twee weken iets zou om naar zijn huis op Jersey te komen. echter goed af. horen. Dan heb je aan mij een ver- Vanaf Brussel was er een privé-jet ge- Mijn opdracht was om een nieuw elf- tal op te bouwen. Dat jaar werd Celtic met Wim Jansen kampioen. Ik moest spelers als , Ally Mc- Verenigde Arabische Emiraten Coist, , niet de minste 2005 namen dus, gaan vertellen dat het voorbij was. Van de achttien selectie- Dick Advocaat heeft slechts twee maanden gewerkt als bondscoach van de Verenigde Arabi- spelers bleven er vijf over. We kochten sche Emiraten. Hij nam Pim Verbeek mee als assistent. bijna een heel nieuw elftal met na- men als , Arthur Nu- Dick Advocaat: “Bij de onderhandelingen bleek dat men niet in het contract wilde opnemen man, Fernando Ricksen en later ook dat ik gewoon ‘afbetaald’ zou worden als men mij zou ontslaan. Dat is voor Nederlandse trai- Tore Andre Flo. Alle aankopen werden ners natuurlijk ongebruikelijk. Zeker in de Emiraten is het zelfs onverstandig, omdat de trainer met Murray besproken. We namen die na twee nederlagen snel op straat kan komen te staan. Daarom kwam ik met het tegenvoorstel beslissingen bijna altijd met z’n dat ik akkoord ging, mits ook voor mij zou gelden dat ik zonder verdere verplichtingen zou drieën. kunnen opstappen. Volkomen toevallig kwam Zuid-Korea vrij nadat ze niet langer met Jo Bonfrère wilden doorgaan. Binnen een paar dagen hadden we een contract getekend om Zuid- De eerste wedstrijd tegen Hearts ver- Korea naar het WK in Duitsland te leiden. We deden het niet voor het geld, want dat was onge- loren we met 2-1. Verliezen mag daar veer gelijk. Omdat we, ondanks onze afspraken, bang waren dat de mensen in de Emiraten niet en er was direct paniek. We speel- moeilijk zouden gaan doen, zijn Pim en ik ons hotel uitgeslopen en hebben de auto’s in de ga- den de tweede helft fantastisch, dus rage geparkeerd met de huissleutels erin. En een dag later, terwijl wij in het vliegtuig zaten, dat gaf mij wel houvast. De volgende heb ik mijn advocaat laten bellen dat we ons contract inleverden. We hebben ruim twee maan- wedstrijd verloren we met 5-1 van den voor niks gewerkt, omdat we ons eerder ontvangen salaris netjes terugbetaalden. Pim Ver- Celtic. Het verliezen van de beek en ik waren de goedkoopste trainers uit hun historie!” is natuurlijk een catastrofe. Direct na deze nederlaag was het vooral zaak de

www.devoetbaltrainer.nl 04-13_Dick Advocaat_04-13 21-03-11 14:59 Pagina 9

P R O F V O E T B A L

rust te bewaren en ik benadrukte dat Ik weet dat Britse ploegen in de voor- Het eerste seizoen werden we bij we toch wel kampioen zouden wor- bereiding naar een wedstrijd graag Glasgow Rangers kampioen met 16 den. Een beetje Haagse bluf is mij niet nog keiharde muziek willen spelen in punten voorsprong. Het tweede sei- vreemd. We werden vervolgens kam- de kleedkamer om zich op te peppen. zoen met 19 punten en het derde sei- pioen, wonnen de beker en de Super- Bij mij werd dat niet toegestaan. Tot zoen werd Celtic weer kampioen met cup. aan de warming-up mochten ze naar 19 punten voorsprong. Zo snel kan hun eigen muziek luisteren met hun het gaan. In december van het vierde We kozen voor 1:4:4:2 en hadden daar oordopjes in en dan pas na de wed- seizoen heb ik de periode bij Glasgow dan ook op ingekocht. We gaven de strijd weer als we in de bus terug afgesloten als technisch directeur, ter- nieuwe ploeg vertrouwen en lieten de naar huis zaten. Discipline ligt aan je- wijl Bert al naar Nederland was terug- spelers ondanks de nederlagen ge- zelf. Bij mij vind je geen spelersregle- gegaan. Toen volgde het Nederlands woon staan. De trainingen bleven er- ment. In de praktijk gaat dat vanzelf. Elftal, hetgeen in dit vakblad al uitge- op gericht om de afspraken nog Je moet daar een beetje mee kunnen breid is belicht.” scherper te bewaken en bepaalde pa- spelen, maar op gezette tijden ook tronen bleven we inslijpen. En weer wel weer consequent in zijn. had ik een middenveld waarmee ik kon schuiven. Dus een vlak midden- veld, in een ruit of in een kom. Ik Zenith St. Petersburg koos voor Van Bronckhorst als centra- le middenvelder en dat hield in dat ik 01-07-2006 / 09-08-2009 dé moest wegsturen. Hij was een van de weinige spelers die waren overgebleven, samen met Prijzen: Dick Advocaat behaalde grote succes- en Jörg Alberts, van Kampioen Rusland: 2007 sen met de club uit Sint Petersburg. het elftal van . Ferguson Russische Super Cup: 2008 Eindelijk won een ploeg weer eens de was toen geen basisspeler, maar werd UEFA Cup: 2008 landstitel, die niet uit Moskou kwam. dat bij mij wel. UEFA Supercup: 2008 Ook Europees telde Zenith opeens

In seizoen 2007-2008 wint Dick Advocaat de UEFA-cup met Zenith St. Petersburg. Foto: Orange Pictures Orange Foto:

8 9 De Voetbaltrainer nr.168 2010 04-13_Dick Advocaat_04-13 21-03-11 14:59 Pagina 10

mee. Advocaat kreeg te maken met zeggen: je kunt wel een visie hebben eerder druk te kunnen zetten. Bij Ze- topspelers en met spelers die dachten over hoe je wilt spelen en welk sys- nith had ik een linkspoot op 6 en dat top te zijn. Deze periode lichten we er teem je voorkeur heeft, maar ik moet maakte het kantelen heel makkelijk. eens uit. me op dat moment aanpassen aan de aanwezige spelerskwaliteiten en er Het werkte niet. Dus moest ik wel de Vedette het beste uit halen wat er op dat mo- keuze maken om een speler met een Dick Advocaat: “Het ‘makkelijkste’ ment inzit. Dus de speelwijze heb ik grote reputatie en dus zeer geliefd bij systeem, zowel in balbezit als bij bal- toen niet veranderd. de supporters en pers niet meer in de verlies, is in mijn ogen 1:4:3:3. Toen ik basisopstelling op te nemen. Dat doe in Rusland kwam, speelde iedere Pas het jaar daarop zijn we overge- je niet zomaar even. Daar moet je als ploeg 1:4:4:2 of 1:5:3:2. De toenmalige gaan naar 1:4:3:3. Er kwam toen wel coach heel goede argumenten voor coach van het Russische elftal koos een spits bij, maar de belangrijkste hebben en kunnen uitleggen. Argu- zes spelers van CSKA Moskou en dat wijziging was dat Arshavin vanaf de menten had ik natuurlijk wel, maar speelde 1:5:3:2. Ik begon bij Zenith St. zijkant ging spelen. We kochten ook uitleggen gaat niet zo makkelijk in Petersburg met 1:4:4:2. Daar was het nog voor 20 miljoen dollar Anatoliy Rusland. Het enige wat telde, waren elftal op in- de resultaten. gekocht. Ik Met Radimov had twee Advocaat kreeg te maken met topspelers hadden we internatio- net verloren nals, Andrei en met spelers die dachten top te zijn voor de com- Arshavin petitie van en Alek- Dynamo. Drie sandr Kerzhakov, die heel bepalend Tymoschuk en we hadden ook nog dagen later moesten we voor de beker waren in dit systeem. Vanaf het begin Vladislav Radimov. Dat was de vedette weer tegen deze tegenstander. Ik liep de laatste al te zeuren dat hij weg van Zenith. Een heel bepalende spe- moest keihard zijn. Ik wist dat we het wilde. Hij had in de Europa Cup-wed- ler, die door de supporters werd ver- met Radimov niet zouden redden, ter- strijden heel goed gepresteerd en er eerd. Ik ging eigenlijk marchanderen wijl iedereen hem de beste speler was belangstelling van andere clubs. door hen naast elkaar op te stellen, vond. Als coach zie je echter dingen Ik moest steeds de strijd met hem terwijl ik eigenlijk in mijn visie liever waarvan je weet dat het tegen het aangaan. Dan krijg je te maken met met de punt naar achteren en een ro- teambelang gaat werken en dus min- onrust in je groep. Ik wil er maar mee terend middenveld wil spelen om zo der resultaat oplevert. Radimov ver- dween uit de opstelling, we kregen een betere balans op het middenveld en we wonnen met 9-3. Daarna ging , assistent van Dick Advocaat bij Zenith St. Petersburg: “Vanaf het begin het lopen en uiteindelijk werden we hebben we de nadruk gelegd op positiespelen, meestal met kaatsers en een vrije dat jaar kampioen. man. Bijvoorbeeld 8 tegen 8, met twee of vier kaatsers aan de kanten. Eerst twee maal raken en aan het einde eenmaal raken. Hierdoor is het snelle posi- Inmiddels hadden de Russische ploe- tiespel ontstaan. Deze opdrachten met één of twee keer raken kwamen ook terug gen ons spel geanalyseerd en ook bij- in de partijvormen. Dick ging meestal achter de verdediging staan om de spelers na allemaal gekopieerd. Nu speelden vanaf die positie te coachen in de aansluiting. Aanvankelijk bleven ze namelijk ineens meer ploegen 1:4:3:3. Wij ble- veel te veel ‘hangen’.” ven 1:4:3:3 spelen en pasten ons niet aan de tegenpartij aan. Hooguit kan- telden we ons middenveld. Door onze reputatie paste bijna elke tegenstan- der zich aan ons aan.

Uiteindelijk kwamen de nadelen van succes. Plotseling wilde elke goede speler weg. Een aantal van hen had uitstekend Europees gepresteerd en in die wedstrijden de aandacht getrok- ken van kapitaalkrachtige clubs. Nu was Arshavin niet meer te houden en hij werd verkocht aan Arsenal. Het bestuur vond het niet nodig adequaat nieuw talent aan te kopen en vond dat de jeugdopleiding moest worden opgewaardeerd en rendement moest opleveren. Men wilde mij dwingen om Foto: Pro Shots Pro Foto:

www.devoetbaltrainer.nl 04-13_Dick Advocaat_04-13 21-03-11 14:59 Pagina 11

P R O F V O E T B A L

een aantal spelers uit de jeugd en uit Russen moet je precies uitleggen wat, hebben we voor het begin van mijn het tweede elftal aan de selectie toe hoe en wanneer ze iets moeten doen. tweede seizoen een Turk gehaald, te voegen. Dat vind ik prima, als je Dat willen ze ook, dat zijn ze gewend. Fatih Tekke. Hij kwam binnen via een dan maar geen aspiraties hebt om Ze wachten af welke instructies ze makelaar en ik kende hem dus niet weer met de Europese top mee te krijgen. Russen hebben een fantasti- persoonlijk. Hij was topscorer ge- doen! Jeugd inpassen kost tijd.” sche basistechniek. Mogelijk heeft dat weest, maar bleek ook lui en niet met de opleiding te maken. coachbaar. Een geweldige voetballer, Aan- en verkoopbeleid Het scoutingbeleid bij Zenith was ei- maar ik kreeg hem niet aan de gang. Dick Advocaat: “Ik heb in al mijn con- genlijk heel amateuristisch. We moes- Bij zijn eerste persconferentie zei hij tracten een artikel staan dat ik mede- ten voornamelijk op onze TD afgaan. dat hij shirtnummer 63 wilde. ‘Ik verantwoordelijk ben voor het aan- Zelf had ik er gewoon geen tijd voor. scoor het eerste jaar 30 goals en het en verkoopbeleid. Maar ik heb niet Om spelers beter te kunnen ‘scree- tweede jaar 33 goals’. Hij wilde zelf het alleenrecht, hoewel ik het bij alle nen’ voordat je overgaat tot een bepalen hoe hij trainde en niet naar clubs direct naar me toe trek. Nu bij transfer, moet je eigenlijk een Piet de mij luisteren. Hij begreep niet dat er AZ bemoei ik me daar niet mee, want Visser hebben. Een scout die een in de top meer bij komt kijken. Dat ik heb nu eenmaal maar een contract weeklang bij de club rondneust om de botste constant. Als je deze instelling voor vier maanden. Bij Zenith had ik speler te observeren in trainingen. vergeleek met de echte vedette zoals te maken met een Technisch Direc- En het liefst bekijk ik de speler zelf Arshavin, dan kon je precies zien teur die ik al kende vanuit mijn tijd minstens twee keer. Een keer in een waarom Arshavin nu bij Arsenal van PSV: Konstantin Sarsania. Met thuiswedstrijd en een keer in een speelt. Hij trainde altijd keihard, was hem heb ik bij Zenith fantastisch ge- uitwedstrijd. Dat is het ideaalplaatje, altijd positief en vooral bezig met het werkt. We hadden maar twee woor- maar in de praktijk niet realistisch. Zo team.” den nodig om elkaar te begrijpen. Hij is zelf oud-voetballer, wist alles van het Russische voetbal en kende alle Zuid-Korea spelers. Daarvan heb ik natuurlijk ge- 2005-2006 (WK Duitsland 2006) bruik gemaakt. Zo kwamen we ook aan Tymoschuk. Hij was mijn duurste Zijn ervaring met Zuid-Korea had Advocaat nooit willen missen. De ontvangst op het aankoop, maar werd ook mijn beste vliegveld was al een grote happening. Zo’n 400 man pers, overal camera’s, flitslampen, speler. Niet eens omdat hij zo’n fan- spandoeken. tastische speler was, maar vooral dankzij een geweldige mentaliteit. Al- Dick Advocaat: “Het leek wel of The Beatles waren gearriveerd. Mijn eerste oefenwedstrijd tijd als eerste op de training, altijd was thuis in Seoul tegen Iran. In het stadion zag ik een groot spandoek hangen: ‘Dick we voorop in de strijd, in het veld alle will support you till the end’. Zowel in het Engels als in het Koreaans. De rillingen liepen gaatjes willen dichten. Kortom, hij langs mijn rug, kippenvel. was overal waar hij nodig was. Wanneer ik naar een wedstrijd ging kijken in de nationale competitie, kreeg ik vier body- guards mee, maar dat was echt niet nodig. Er komen namelijk heel weinig toeschouwers kijken. Ik kreeg het gevoel snel geaccepteerd te zijn in het land en ook met de spelers- groep klikte het meteen. Boetes kennen ze daar niet, want die heb je gewoon nooit nodig. Wat een discipline en respect! Misschien waren die 9 maanden dat ik daar heb gewerkt precies lang genoeg, want je krijgt bijna de neiging te gaan denken dat je echt zo goed en zo bijzonder bent.”

Onvoorwaardelijke steun in Zuid-Korea. Foto: Pro Shots Pro Foto:

10 11 De Voetbaltrainer nr.168 2010 04-13_Dick Advocaat_04-13 21-03-11 14:59 Pagina 12

wacht. Daar zijn heel wat trainingen Nederlandse speelstijl, vooral op club- Nederlandse speelstijl en oefenwedstrijden aan voorafge- niveau. Bij het nationale team kan het We sluiten af met de vraag in hoe- gaan. nog wel. Daar spelen alleen Neder- verre Dick Advocaat de Nederlandse Een goede trainer streeft de doelen landse spelers en die hebben allemaal speelstijl in de wereld heeft ‘ver- van het spel na. Aanvallen als het kan een traject doorlopen van een Neder- spreid’. en verdedigen als het moet. Maar ook landse opleiding. Daar zou je dus nog Dick Advocaat: “Wat is de Nederland- al kiest de coach voor een verdedi- typisch Hollandse ontwikkelingen se speelstijl? Ik zou het niet weten. Is gende tactiek, dan nog zal hij trach- kunnen herkennen. Misschien is dat dat 1:4:3:3? Wie spelen er dan nog uit- ten de wedstrijd te winnen. Ik ben in dan wel de opbouw van achteruit of sluitend 1:4:3:3? De trainer moet altijd ieder geval sceptisch over een typisch de wisselpass. Maar opkomende kijken naar het spelersmateriaal en dan pas een keuze maken voor het beste systeem of formatie. Natuurlijk zeggen we van de Engelsen nog steeds ‘lange halen, gauw thuis’. In- derdaad, ze willen nog steeds de bal snel in de ‘box’ hebben. Maar dat gaat met al die invloeden van buitenland- se coaches en spelers echt wel op een Europese manier en niet meer typisch Engels.”

Bert van Lingen: “Maatstaf van een winnende speelstijl is mijn ogen de WK-finale, de EK-finale en de Cham- pions League finale van dat moment. In 2006 zagen we finalist Frankrijk heel behoudend spelen en wereld- kampioen Italië zelfs in het extreme. Heel geduldig wachtend op dat mo- ment van omschakeling en daar dan maximaal van profiteren. Maar dat ging dan wel met het gehele elftal. Ook hier wist elke speler precies wat op dat moment van hem werd ver- Foto: VI Foto: Images

België 2009 – 2012 (kwalificatie voor EK 2012)

Dick Advocaat, bondscoach van België. Voor velen een verrassende In december, toen ik net een paar maanden voor België werkzaam keuze. Het Belgische nationale team kent jaren geen successen meer was, werd ik wederom benaderd. Ik zei meteen ‘nee’. Datzelfde en er zijn weinig professionals werkzaam binnen de bond en de weekend zit ik bij Genk-Anderlecht naast en we zien clubs. Aanvankelijk kreeg Advocaat een soort postkamer toegewezen de coach van Genk steeds vanaf zijn bank springen om te coachen. als werkplek en om besluiten te nemen moet men eerst langs aller- Ik zeg tegen Sef dat dát het eigenlijk toch wel is. Het ging weer krie- lei commissies. Toch gelooft de Haagse trainer dat de spelers beter belen. Twee weken later belde AZ weer en voor dit seizoen heb ik willen en beter kunnen presteren dan in het recente verleden. toen dus toegezegd.

Dick Advocaat: “Ik heb bewust voor België gekozen. Op dat moment We hebben de Belgische selectie direct duidelijk gemaakt hoe we wilde ik namelijk geen club trainen. Ik was het zat om elke dag 24 denken dat we succes kunnen behalen. Wie daarin niet mee wilde, uur met zo’n club bezig te zijn en geen tijd te hebben voor een soci- hebben we gelijk geëlimineerd. Veel te snel wordt er in België ge- aal leven. Al dat reizen gaat niet in de koude kleren zitten. Toch wil- schreven dat een speler rijp is voor Barcelona of Liverpool, terwijl hij de ik wel op het hoogste niveau en dus met topspelers blijven wer- nog alles moet bewijzen. Inmiddels hebben we alle kandidaat-spe- ken. En België is naast de deur. lers in kaart gebracht en in de tot nu toe gespeelde wedstrijden Na mijn periode bij Zenith St. Petersburg was ik echt moe en wilde slechts een paar posities anders ingevuld. We spelen1:4:3:3, omdat ik een rustperiode hebben. Één probleem: ik ben altijd maar heel de taakverdeling dan het duidelijkst is.” kort moe. AZ kwam in mei na de periode Van Gaal voor mij te vroeg.

www.devoetbaltrainer.nl 04-13_Dick Advocaat_04-13 21-03-11 14:59 Pagina 13

P R O F V O E T B A L

backs zie je in alle landen. Positie- en Pass- en trapvorm Dick Advocaat mandekking zie je in alle landen. Ik zie niet echt meer onderscheid tussen Frankrijk of Engeland, hoe ze hun C wedstrijden tegemoet treden. Wil je snel scoren? Doe je dat met lange bal- 4 len? Of denkt de coach meer kans te hebben via de opbouw, want dan ge- bruikt hij zijn verdedigers al voor het 5 voorbereiden van de aanval.” B 3 Dick Advocaat: “Hebben veel Neder- landse coaches werk gevonden in het 2 buitenland vanwege onze speelstijl? Waarom worden veel Nederlandse 6 trainers gevraagd? Niet vanwege hun aanvallende spel, hoor. Nee, omdat ze veel winnen! Daarnaast zijn ze duide- 1 lijk in hun bedoelingen en spreken D vaak meerdere talen, waardoor de communicatie normaal kan verlopen. De voorzitter van de club wil alleen re- sultaat en anders nemen ze een ander. Dat geldt niet alleen in het buitenland, A maar zeker ook in Nederland.”

Samenvatting: • Door Mounir El Hamdaoui zo op te stellen dat hij goed in sco- ringspositie kan komen, heeft Dick Advocaat de AZ-aanvaller weer aan het scoren gekregen. • Advocaat is zeer gefocust op de details bij het passen en aan- nemen van elke bal. Doel • Bij diverse contractbesprekin- • A passt op B die vraagt om de bal gen kwam zijn Haagse bluf • A vraagt de bal terug goed van pas. • B laat de bal vallen • Advocaat waardeerde ‘water- • Zodat A direct kan passen (over de grond, door de lucht) op C drager’ Tymoschuk bij Zenith • B vraagt de bal van C voor eentweecombinatie als onmisbare kracht. • C speelt de bal direct op vragende B • In zijn beginjaren als trainer • C vraagt om eentweecombinatie was hij net zo gedreven als dat • B passt op C (eentweecombinatie) hij als speler was. Dat viel • C neemt aan en dribbelt/controleert Rinus Michels ook op. • C passt op D • C loopt/sprint door • D neemt de bal aan, controleert en dribbelt naar beginpunt

Coaching • Communicatie: oogcontact, vragen om de bal, moment van vragen, moment van spelen • Pass-snelheid: afgestemd op wat de medespeler met de bal moet gaan doen • Pass-richting: op welk been, afgestemd op de richting waar de medespeler heen moet • Positiekiezen bij eentweecombinatie: niet te vroeg, niet te laat, juiste moment en richting

Variatie • oefening gaat linksom en rechtsom

12 13 De Voetbaltrainer nr.168 2010 3. advocaatnieuw 28-07-2004 22:44 Pagina 2

Het is de dertiende… Tien dagen na het ver- trek uit Portugal melden wij ons in Zeist. Dick Advocaat is er om zijn laatste spulle-

Tekst/Henny Kormelink tjes op te ruimen en wat archiefwerk te Tjeu Seeverens doen. We parkeren onze auto op de hoofd- parkeerplaats van het KNVB Sportcentrum. Als we uitstappen, blijkt de auto naast ons eigendom van … Cruijff Foundation te zijn. Toeval? Het is maar de vraag, want diezelfde ochtend heeft het AD op de voorpagina ge- kopt dat Cruijff superadviseur van Oranje wordt en het duo Van Basten en Van ’t Schip op korte termijn Advocaat zal opvolgen. “We hebben maximaal gepresteerd!”

Wij realiseren ons terdege het unieke dens dit memorabele gesprek over- karakter van dit moment. Als enig komt. Natuurlijk heeft hij nog lang medium wordt dit vakblad in staat niet alles verwerkt. De impact van gesteld het vakinhoudelijke testa- wat hem tijdens het EK is overkomen, ment van Dick Advocaat als bonds- is onmenselijk groot geweest. Maar coach te formuleren. Die keuze licht we treffen geen trainer aan die tot in Advocaat zelf even later vanachter elke vezel verbitterd is en het liefst de zijn bureau toe: “De Voetbaltrainer is voetbalwereld voor altijd de rug zou objectief. Het gaat jullie steeds om de willen toekeren. Integendeel. Al vrij inhoud en niet om te scoren. Dat snel heeft Advocaat het over zijn toe- bleek ook uit het interview dat ik voor komst. Hij hoopt spoedig in het bui- het EK met jullie had en waaruit vaak tenland bij een topclub aan de slag te is geciteerd, hoewel sommige citaten kunnen gaan. Liever morgen dan over ook uit hun verband zijn gerukt. Ik een maand. Maar eerst neemt hij toch ben er nu verzekerd van dat mijn vi- alle tijd om uitgebreid zijn verhaal te sie op wat allemaal is gebeurd ook op doen over wat er in de aanloop naar een goede manier naar buiten komt.” en tijdens het EK is gebeurd. We verbazen ons hoe Advocaat tij-

www.devoetbaltrainer.nl 3. advocaatnieuw 28-07-2004 22:44 Pagina 3

Terugblik Speelwijze Die worden als het ware geïndoctri- Laten we voorzichtig beginnen. Wat Door het ontbreken van buitenspelers neerd door het voortdurende geroep heeft volgens u het EK in Portugal heeft u in de aanloop naar het EK, om een speelwijze met vleugelspit- opgeleverd? zoals aangekondigd in De Voetbal- sen. Dick Advocaat: “Dit EK heeft op de trainer, ook even voor 4:4:2 gekozen. eerste plaats bevestigd wat het WK in Waarom is die tactische variant mis- Dat we daar ook uiteindelijk voor Korea/Japan ook al aantoonde: je hebt lukt? hebben gekozen, komt vooral doordat in het topvoetbal met mensen en niet Dick Advocaat: “Dat heeft niet alleen in de eindfase van de voorbereiding met robots te maken. Je kunt nauwe- met de kwaliteiten van deze groep te de vleugelspelers Overmars, Robben lijks van de echte vedetten verwach- maken. Wat zeker een grote rol heeft en Van der Meyde weer beter in vorm ten dat ze na een slopend seizoen, gespeeld, is de discussie in de media kwamen. Bovendien creëerden we waarin van hen verwacht wordt dat over dit concept. 4:4:2 als speelwijze door een gebrekkige uitvoering in de ze in meer dan zestig wedstrijden de voor het Nederlands Elftal wordt in 4:4:2-opstelling te weinig kansen. bepalende spelers zijn, ook nog eens ons land niet geaccepteerd, zoals dat Daarom hebben we na Ierland duide- uitblinken tijdens een fysiek lood- vroeger bij Ajax ook het geval was. lijk aangegeven dat 4:4:2 niet langer zwaar EK of WK. Er wordt pure roof- Het zou on-Nederlands zijn en dus meer een optie was en uitgelegd bouw op deze spelers gepleegd van- krijg je niet de kans om daar op ver- waarom we verder zouden gaan met wege de grote commerciële belangen. der te borduren. Elke buitenlandse 4:3:3. Eerst met Van der Vaart in de Dan kun je geen fysieke en mentale coach zal dat niet realistisch vinden, punt naar voren als ondersteuning fitheid verwachten. Daar zal toch een want het gaat uiteindelijk om het van Van Nistelrooy. Toen dat tegen oplossing voor gevonden moeten wor- eindresultaat. Heel frappant vond ik Duitsland niet echt liep, kozen we te- den, maar dat roep ik al langer. in dit kader een uitspraak van Ruud gen de Tsjechen voor 4:3:3 met de Gullit bij de start van de voorberei- punt naar achter met Cocu als centra- In dat verband ben ik heel tevreden ding van . In een krantenin- le verdedigende middenvelder.” over hoe fit onze groep uiteindelijk terview kondigde Gullit aan dat voor aan het toernooi is begonnen. Maar er hem komend seizoen in elk geval het De analyses was ook een speler bij die een maand resultaat heilig is. Als hij geen goede Tijdens het EK kon je op elke zender voordat de voorbereiding startte een buitenspelers heeft, zal hij voor het wel een analist horen die na afloop vetpercentage van meer dan 17 pro- tweespitsensysteem kiezen, voor- vertelde wat er allemaal fout was ge- cent had. (Van der Vaart-redactie) Dat spelt hij. En als de winstkansen groter gaan bij Oranje. Zullen we de tegen- kan toch niet als je weet dat je over zijn door voor de counterstrategie te standers eens met u doornemen? een paar weken op het allerhoogste kiezen, dan zal dat zijn keuze wor- Dick Advocaat: “Na de eerste week niveau moet presteren. Ik liet bij mijn den. Zo denk ik en elke buitenlandse heb ik de meeste analyses niet meer club de spelers elke week op de weeg- topcoach er ook over, maar als bonds- gezien. Van wat ik wel nog gezien schaal staan en het vetpercentage coach van Oranje mag je zo niet den- heb, werd ik niet echt vrolijk, behalve meten. Je moet toch de vinger aan de ken. Dan mag je van de media, de col- van de analyses van Cruijff en ook die pols houden als trainer? lega-trainers en dus uiteindelijk ook van Louis van Gaal, die als een van de Dit voorbeeld weerhoudt me er niet van het publiek alleen volgens de Ne- weinige analisten objectief probeer- van om te concluderen dat er op con- derlandse School voetballen. Doe je den te zijn. Ik had vooral problemen ditioneel gebied uitstekend werk is dat niet, dan weet je dat je bij het met het oeverloos over- en overanaly- verricht en dat ik een volgende keer rustsignaal ook bij 0-0 of zelfs een seren na afloop van elk duel, zonder weer dezelfde planning zou aanhou- kleine voorsprong een fluitconcert dat er ook maar enige mate rekening den. Ik heb alleen met een heel frisse kunt verwachten. Een andere speel- met de invloed van de tegenstander groep mogen werken. Dat heeft ook te wijze wordt nu eenmaal niet geaccep- op het spel van Oranje werd gehou- maken met de vele overuren die de teerd. Dat is ook nadrukkelijk van in- den. Iedereen schreeuwde iedereen medische staf voor dit doel heeft ge- vloed op de denkwijze van de spelers. na dat je altijd van je eigen kracht maakt.” 4:4:2 als speelwijze voor het Nederlands elftal wordt in ons land niet geaccepteerd

2 3 De Voetbaltrainer nr.123 EURO 2004 3. advocaatnieuw 28-07-2004 22:44 Pagina 4

moet uitgaan. Dat moet je doen als je een belangrijk aandeel in de kijkcij- Duitsland/Ballack balbezit hebt. En dan nog moet je re- fers wordt verwacht. Ik vind dat je je Laten we daarom het huiswerk van kening houden met eventuele tegen- als coach niet in die situatie moet la- de analisten maar overdoen. We heb- maatregelen die de tegenstander dan ten manoeuvreren. Ook al streelt dat ben de flap-over mogen bekijken die zal bedenken. En als de tegenstander je ego en dat van je vrouw nog zo erg, tijdens de wedstrijdbespreking voor de bal heeft, zul je je speelwijze zo zeker als zij ook nog in hetzelfde pro- Duitsland-Nederland is gebruikt. moeten aanpassen dat die niet kan gramma mag verschijnen. Je kunt na- Daaruit blijkt dat jullie precies wis- uitvoeren waartoe hij eigenlijk wel in melijk vooraf al inschatten dat je uit- ten hoe de Duitsers zouden spelen. Er staat is op basis van zijn kwaliteiten. spraken gaat doen waarvan je de reik- stond geen enkele speler bij de Duit- In Nederland werd bij de meeste ana- wijdte waarschijnlijk niet kunt over- sers op een andere positie dan jullie lyses gedaan alsof die tegenstander zien en dat de kans groot is dat je col- hadden voorspeld. Toch hadden we eigenlijk geen invloed had op het ver- lega’s of andere mensen zult bescha- moeite met de Duitsers. Hoe kwam loop van de wedstrijd. Dat is absoluut digen. Als politici op kosten van de dat? niet realistisch. staat snoepreisjes maken, staat Ne- Dick Advocaat: “Dat heeft weer alles Daarnaast had ik moeite met het derland op zijn kop. Gebeurt dat in te maken met die specifieke kwalitei- sfeertje. Kijk, als je weken op kosten feite tijdens zo’n EK door coaches van ten van de tegenstander. De ster op van een tv-zender samen met je ge- wie bepaalde uitspraken waarschijlijk het veld liep op die avond bij de Duit- zin in de duurste hotels mag vertoe- een nog grotere impact hebben, dan sers: Michael Ballack. Wij zijn onvol- ven en ook nog eens een riante ver- vinden we dat normaal. Ik zeg dat het doende in staat geweest om dat ge- goeding krijgt, voel je je als trainer al niet normaal is. Ik zou me in elk geval vaar te elimineren. Ballack mocht van snel verplicht om prikkelende uit- niet zo gedragen.” zijn coach lopen waar hij wilde, maar spraken te doen. Je weet dat van jou zocht in de eerste helft heel slim de

www.devoetbaltrainer.nl 3. advocaatnieuw 28-07-2004 22:45 Pagina 5

zone van Davids op. Daardoor hadden in die eerste 45 minuten steeds vaker Waarom Sneijder niet in de basisop- de Duitsers ergens anders op het zonder een rechtermiddenvelder stelling stond? Omdat de hele techni- middenveld bijna altijd een extra speelden. Dus heb ik daar in de rust sche staf ervan overtuigd was dat Bal- man over. Bovendien bleken de Duitse mijn wissels op aangepast. Allereerst lack dan in de zone van Sneijder zou buitenspelers Schneiders en Frings, Overmars voor Zenden, omdat Marc gaan spelen en dat durfde niemand van origine echte middenvelders, veel van nature veel dieper speelt dan van ons aan. Daar was geen enkele meer gevoel voor de balans in het elf- Boudewijn. En om het evenwicht op discussie over. En ik weet zeker dat tal te hebben dan bij Oranje Andy van het middenveld te herstellen kwam ook er voorlopig niet der Meyde en . op rechts Sneijder voor Davids, die voor zal kiezen om Sneijder in een in- Vooral Boudewijn bracht bij ons die eerst naast Cocu op links de controle- ternationale topwedstrijd tegenover balans in het gevaar. De opdracht was rende middenvelder was. Het blijken een type speler als Ballack te plaat- dat hij bij balbezit als een echte links- wissels te zijn waardoor Nederland sen. Dat wil ik duidelijk maken: je buiten moest fungeren en dat hij bij weer meer grip op de wedstrijd krijgt, hebt altijd te maken met de kwalitei- balbezit van de Duitsers in de zone maar daar hoor je dan niemand over. ten van de tegenstander, ook al is dat tussen aanval en verdediging moest Je werkt een achterstand weg en ver- in Nederland voor veel analisten vloe- spelen, zo’n beetje er tussenin. In de liest een zeer beladen openingsduel ken in de kerk.” uitvoering liep hij echter veel te ver op het EK niet. Dan zijn er veel slech- naar achteren, waardoor Van Bronck- tere scenario’s te bedenken. Maar als horst, Davids en Zenden veel te dicht je dan de media volgt, lijkt het alsof op elkaar kwamen te spelen. Het ge- we met forse cijfers van onze grootste volg was dat het hele elftal naar de rivaal hebben verloren en het EK ei- linkerkant overhelde en we eigenlijk genlijk al voorbij is.

4 5 De Voetbaltrainer nr.123 EURO 2004 3. advocaatnieuw 28-07-2004 22:45 Pagina 6

Tsjechië/Robben derde doelpunt. Toen Advocaat be- land naar buiten trekken, zodat Galá- Na Duitsland was Angstgegner Tsje- sloot Robben te wisselen, moet God sek werd gedwongen om mee te gaan. chië aan de beurt. Een wedstrijd die even geslapen hebben: mijn collega Je kunt natuurlijk bij die toenemende we voorlopig niet uit ons geheugen die vaker bewezen heeft door wissels druk van de tegenstander blijven gok- zullen deleten. Het duel bracht alles het wedstrijdverloop positief te kun- ken op 3-1, maar dat vond ik door het wat je je als voetballiefhebber maar nen beïnvloeden, had vanaf dat mo- ontbreken van de balans op het mid- wensen kunt, behalve de winst voor ment geen geluk meer…” denveld op dat moment geen reële Oranje. Maar het zal toch vooral ook Dick Advocaat: “Het is leuk dat ie- optie. de wedstrijd blijven van de wissel die mand als Mourinho dat zegt. Ik blijf De keuze die toen overbleef, was: Van u in de 59-ste minuut toepaste: Bos- er ook nu nog bij dat de gedachte der Meyde of Robben wisselen? Als je velt voor Robben. Mourinho, na zijn achter de wissel geen onlogische was. alles vooraf had geweten, inclusief successen met FC Porto in de Cham- Ons probleem was de wissel van het missen van de opgelegde kansen pions League waarschijnlijk met Otto Brückner na 25 minuten: de slecht door Van der Meyde, had ik natuurlijk Rehhagel vechtend om de titel ‘Coach spelende Grygera werd gewisseld voor voor Robben gekozen en was ook de van het Jaar’, vond het een logische Smicer, die links aanvallend op het massahysterie achterwege gebleven. wissel. Wij horen na afloop van dit middenveld ging spelen, waardoor Maar op dat moment vond ik Robben onvergetelijke duel uit zijn mond: Nedved centraal op het middenveld de meest logische keuze. Het was pas “Het was een wissel waarvan je kon kon gaan spelen. Vooral na rust vond zijn eerste wedstrijd in drie maanden afzien dat de ervaren Dick Advocaat de hele technische staf dat er iets en het tempo was moordend, waar- de wedstrijd gelezen had, vervolgens moest gebeuren aan de toenemende door de kans op een nieuwe blessure logisch had nagedacht en toen pas dreiging van de Tsjechen, omdat zij in de eindfase geen gekke gedachte een beslissing nam. Hij zag dat hij de na die wissel steeds meer het mid- was. Bovendien was de kans groot dat greep op het middenveld dreigde te denveld beheersten. Het probleem naarmate de wedstrijd vorderde Po- verliezen en bracht daarom Bosvelt was dat de Tsjechen drie man cen- borsky steeds aanvallender zou gaan in. Een begrijpelijke keuze, want Bos- traal op het middenveld hadden (Ned- spelen en Robben daardoor bij balbe- velt staat bekend als een sterke spe- ved, Rosicky en Galásek) en wij zit van de Tsjechen op de linksachter- ler, een balafpakker en een vaste slechts twee spelers (Seedorf en Da- positie zou uitkomen. Dat is iets wat waarde als controlerende speler. Ver- vids). Elke coach weet dat de slag op hij op dit niveau niet beheerst. Po- volgens moet je als coach het geluk het middenveld gewonnen wordt. borsky zet in dat geval Robben weg, hebben dat hij die kwaliteiten ook Daarom wilde ik door het inbrengen geen twijfel mogelijk. toont op dat moment. Ik heb in de fi- van Bosvelt het middenveld ‘dichtzet- Als ik Van der Meyde had gewisseld nale van de Champions League ook ten’, maar tegelijkertijd wilde ik wel en Robben naast Van Nistelrooy zou zo’n beslissing genomen. In de 60-ste nog met twee spitsen blijven spelen hebben laten spelen, had Ruud iets (!) minuut haalde ik doelpuntenmaker (Van Nistelrooy en een vleugelspits) meer naar rechts moeten uitwijken. Carlos Alberto van het veld om het en een aanvallend ingestelde midden- Daardoor zou hij er als taak bij heb- middenveld te kunnen versterken velder (Seedorf). Ik had Robben in de ben gekregen om bij balbezit van de door Alenitchev in te brengen en zo rust al de opdracht gegeven om tus- Tsjechen de opkomende Jankulovski de 1-0 voorsprong te verdedigen. Ik sen Galásek en Poborsky in te gaan af te stoppen. Dat wilde ik ook niet. had geluk: de wissel pakte goed uit, spelen, zodat hij bij balbezit van Tsje- Een andere mogelijkheid was nog ge- Alenitchev bracht wat ik hoopte en chië Galásek kon storen. Vanuit die weest om Cocu door te schuiven naar scoorde zelfs in de 75-ste minuut het positie kon hij bij balbezit van Neder- het middenveld om die balans te her-

Bouma scoort met een kopbal uit een vrije trap van Robben 1-0 (4’) 3. advocaatnieuw 28-07-2004 22:45 Pagina 7

stellen, maar dan hadden we achterin ties als dat de tegenstander over- 1 op 1 moeten spelen. Ik vond dat zo komt? Wat gaan we doen als we op De feiten vroeg in de wedstrijd tegen een spit- voorsprong komen? Hoe gaan we de senduo Koller/Baros geen optie. Ook boel forceren als we in de eindfase te- Brückner herstelde meteen de vier- gen een achterstand aankijken? Wat Nederland - Tsjechië (2e helft) manslijn achterin toen de Tsjechen in is een optie als we al vroeg in de wed- de 75-ste minuut op 2:2 waren geko- strijd een tegengoal krijgen? Welke men door spits Koller in te ruilen voor mogelijkheden zijn er om de wed- Nederland Tsjechië de centrale verdediger Rozehnal! Ach- strijd te kunnen draaien, rekening terin 1 op 1 spelen is in het interna- houdend met de specifieke kwalitei- Schoten op doel 3 Schot en op doel 9 tionale voetbal een te groot risico, dat ten van de tegenstander? Hoe denkt Hoekschoppen 4 Hoekschoppen 4 je alleen kunt nemen als je iets moet de coach van de tegenpartij en is er Balbezit 52% Balbezit 48% forceren, niet als je een voorsprong een rode draad in zijn wisselbeleid te verdedigt. herkennen? Dat komt allemaal aan 45 Van der Meyde kans Kortom, ik vind de keuze voor Robben bod als je als technische staf bij el- 46 Poborsky kans nog altijd eentje die te verdedigen is kaar zit. De spelers val je daar niet 51 Nedved kans als je geen kennis hebt van de afloop. mee lastig. Ik ben er geen voorstander 51 Poborsky kans En als Van der Meyde gewoon een van van om spelers vooraf al met erg veel 55 Nistelrooy (voorzet Robben) kans die twee grote kansen had benut, informatie te belasten over wat moge- hadden we gewonnen en was diezelf- lijk zou kunnen gebeuren.” 56 wissel Bosvelt (Robben) de beslissing in heel ander daglicht 57 Poborsky kans komen te staan, net als die wissel van Letland/pressie 61 wissel Heinz (Galásek) Mourinho. Elke coach weet dat je op Na Tsjechië wachtte weer een moeilij- zo’n moment ook geluk moet hebben.” ke klus: Letland. Oranje moest win- 63 Smicer kans nen en vooraf was de kans niet zo 71 Van der Meyde kans Voorbereiding groot dat Duitsland van Tsjechië B 71 2-2 Baros (Koller-Nedved) Door de terugblik op de Robben-wis- zou verliezen. Een lastige klus voor sel krijgt de lezer een indruk wat er een coach om dan na een dreun als 74 wissel Rozehnal (Koller) allemaal voorafgaande aan dat mo- tegen Tsjechië de groep weer op ment door uw hoofd spookte. Denkt u scherp te krijgen… 74 Heitinga 2x geel vooraf al over al die opties na? Dick Advocaat: “Jullie geven precies Dick Advocaat: “Je moet op de eerste de moeilijkheidsgraad aan. Maar zo 75 Nedved (vrije trap) kans plaats op dat moment de wedstrijd werd die wedstrijd in de media niet 78 wissel Reiziger (Van der Meyde) kunnen lezen, dus de mogelijke op- benaderd, niet vooraf en helemaal al ties ook echt zien en vervolgens snel niet achteraf. Als je de dvd van die 84 Nedved (schop op lat) kans handelen. Maar vooraf denk je als wedstrijd terugkijkt, dan zie je een 85 wissel Van der Vaart (Seedorf) technische staf uitgebreid na over wat Nederlands Elftal dat op een zeer ge- er allemaal kan gebeuren. Dat kost dreven manier pressie speelt en voor 88 2-3 Smicer (Baros-Heinz) heel wat tijd tijdens zo’n EK. Wat dat doel bereid is om ongelooflijk 89 Van der Vaart kans kunnen we doen als we met tien spe- hard te werken. Oranje leverde tegen 93 Heinz kans lers verder moeten? Wat zijn de op- Letland een fantastische prestatie, zo-

Van Nistelrooy scoort uit de voorzet van Robben 2-0 (19’)

6 7 De Voetbaltrainer nr.123 EURO 2004 3. advocaatnieuw 28-07-2004 22:45 Pagina 8

wel mentaal als qua voetbal. We had- ken en alles ondergeschikt te maken land teruggezien. Hadden we dat va- den alleen nog meer doelpunten aan het teambelang ver zijn geko- ker herkend en ook nog bij een aantal moeten maken. In Nederland hebben men. Wat er onvoldoende is uitgeko- andere spelers, dan waren we wel we dan de arrogantie om te stellen men, is de extra klasse die sommige met de hoofdprijs op Schiphol ge- dat die Letten er helemaal niets van spelers op andere momenten wel land.” kunnen. Dat team heeft wel Turkije in hebben getoond. Daarom verliezen de aanloop naar het EK uitgeschakeld we in de halve finale ook verdiend Portugal/wissels en op het EK pas in de allerlaatste fa- van Portugal. Bij dat team waren de Dan sta je na de winst op Zweden en se van de wedstrijd van Tsjechië ver- beste spelers tegen ons wel in staat het wegwerken van het strafschop- loren en gelijkgespeeld tegen Duits- hun surplus aan talent op het veld pentrauma in de halve finale met land. Tegen die tegenstander domi- waar te maken. Het beste voorbeeld is Portugal als tegenstander. Vooraf neer je van de eerste tot en met de . Die jongen heeft schatten we allemaal in dat dit land laatste minuut en dan durf ik dat een nog nooit zo hard gewerkt als tijdens ons beter zou liggen dan Zweden, knappe prestatie te noemen. Punt.” dit EK en allemaal in het belang van omdat het ook wil voetballen. De het team. Veel meer dan ik hem bij realiteit was dat Portugal in dit duel Zweden/gedegen Manchester United ooit heb zien duidelijk beter was dan Oranje en Door de onverwachte misstap van doen. Daarmee heeft hij een heel be- verdiend won. Wat is uw verklaring? Duitsland en de prestatie van Neder- langrijk aandeel gehad in het berei- Dick Advocaat: “Portugal heeft inder- land tegen Letland zit u dan met ken van de halve finale en hij was er daad verdiend ten koste van ons de Oranje in de kwartfinale. Tegenstan- bijna ook nog topscorer mee gewor- finale bereikt. De Portugezen hadden der Zweden is bij voorbaat een lasti- den. Maar die extra, extra klasse die op alle fronten een betere dag dan het ge tegenstander. hij bij Manchester vooral in de eerste Nederlands Elftal. Voetbaltechnisch Dick Advocaat: “Zweden-Bulgarije helft van het seizoen vaker heeft la- maar ook qua mentale en fysieke fit- 5-0, een gelijkspel tegen Italië en ook ten zien, hebben we bij Ruud eigenlijk heid. We kwamen overal op het veld nog eens tegen Denemarken. Dan alleen bij dat doelpunt tegen Duits- steeds een stapje te laat, zodat de weet je dat het zwaar wordt. Zweden is altijd een lastig te bespelen team voor Oranje, net als Noorwegen en Denemarken. De Zweden hanteren al- leen maar de lange bal op Ibrahimo- vic en Larsson. Je weet dat je je daar- door geen moment concentratiever- lies in de laatste linie kunt permitte- ren. En dan moet je ook nog heel at- tent blijven op Ljungberg die voortdu- rend naar binnen komt en voor drei- ging zorgt. Dat drietal is door zijn spe- cifieke kwaliteiten heel moeilijk te be- spelen. Elke dieptebal die bij Larsson aankomt, betekent meteen dreiging. Wat gebeurt? We domineren bijna de hele wedstrijd, zijn de betere ploeg en krijgen enkele mogelijkheden om op een verdiende voorsprong te komen. Pas in de laatste fase, in de verlen- ging, krijgen ook de Zweden enkele goede kansen en hebben we soms ge- luk. Maar voor de rest spelen we een gedegen wedstrijd onder hele moeilij- ke omstandigheden: het was in het stadion echt heel warm. Het spel van de Zweden kost veel minder energie dan dat van ons. Toch zijn wij gedu- rende het grootste gedeelte van de wedstrijd de beste ploeg. Dat vind ik dan een hele knappe prestatie. Zo be- oordeel ik persoonlijk ook het hele optreden van Nederland in Portugal. We waren een gedegen ploeg die, net als de Grieken, door heel hard te wer- De technische staf tijdens Mederland-Portugal

www.devoetbaltrainer.nl 3. advocaatnieuw 28-07-2004 22:46 Pagina 9

Portugezen de ruimte kregen hun fa- lijkheid wil hebben om in de slotfase Solari had inmiddels verdedigend zo- voriete spel te spelen. Het was boven- Pierre van Hooydonk in te brengen. veel zekerheden ingebouwd dat de dien de beste wedstrijd van een ge- zou er bij gebaat balans in zijn elftal in de verlenging tergde Figo, die na de wissel tegen En- zijn geweest als het experiment met zeker een probleem was geweest. geland zijn gelijk wilde halen. Daar- 4:4:2 en een ruit op het middenveld Maar nogmaals: Portugal verdiende entegen zat Seedorf, de man die bij wel geslaagd was. Dan zou hij op de het om de finale te spelen. Wij waren ons voor de ideeën moest zorgen, he- 10-positie meer vrijheid hebben ge- in deze wedstrijd gewoon niet goed lemaal niet in de wedstrijd. Ik heb al- had, zoals hij die ook bij AC genoeg, maar hebben op basis van de le banden van het EK teruggezien. Te- gen Zweden was Seedorf de meest We verliezen verdiend van Portugal dominante speler van Oranje. Tegen Portugal speelde hij absoluut onder heeft. Hij wilde op die positie ook de aanwezige kwaliteiten uitstekend ge- zijn niveau. Waarom ik hem niet ge- concurrentie met Van der Vaart aan- presteerd door bij de laatste vier te wisseld heb? Ook elders op het veld gaan en was van zichzelf overtuigd eindigen.” was er pijn: we stonden vanaf de 58- dat hij die slag zou winnen. Rafael zal ste minuut met 2-0 achter. Ik heb in de toekomst nog heel veel voor Achilleshiel even overwogen om Seedorf voor Oranje gaan betekenen. Het is dood- Wat was tactisch de achilleshiel van Sneijder te wisselen, maar dan zou zonde dat hij zich in de aanloop naar dit Oranje? Wesley op hebben moeten spe- dit EK met zoveel andere dingen heeft Dick Advocaat: “Bij balbezit kwamen len en ik was er niet zeker van of dat beziggehouden en niet fit is binnen- we vooral door het spel van de vleu- goed zou gaan. Bovendien had ik al gekomen. Die achterstand heeft hij gelspelers in de problemen. Tegen twee keer gewisseld, Makaay voor nooit helemaal kunnen wegwerken. Tsjechië deed Arjen Robben het uit- Overmars en Van der Vaart voor Bou- Dat lukt je in die korte periode niet. stekend: toen was hij balvast en leed ma en werd het al vrij snel 2:1. Dan is Ook heeft dat hij geen onnodig balverlies. Daarna is het vrij logisch dat ik nog de moge- aangetoond. Maar als Rafael weer he- het bij Arjen steeds minder geworden lemaal fit is, wordt hij ongetwijfeld en op rechts bleek Andy van der Mey- die bepalende speler bij de club en de niet te kunnen brengen waartoe het Nederlands Elftal die iedereen van hij wel in staat moet zijn. Veel was te hem verwacht. wijten aan de balaanname. De druk In de rust heb ik ook nog even over- van de verdedigers is tegenwoordig zo wogen om niet Overmars maar Rob- immens groot, dat die balaanname ben te wisselen. Ik vond in de eerste perfect moet zijn. Gebeurt dat niet, helft meer dreiging van Marc dan van dan moet je vooral geen risico in de Arjen uitgaan. Waarom ik toch voor vervolgactie stoppen. Dat zit niet in Overmars heb gekozen? Marc had al de aard van type spelers als Robben een gele kaart en had daarna nog en Van der Meyde. Dus volgde ook na eens een vrij grove overtreding be- een matige of slechte balaanname gaan. Bovendien keken we tegen een meestal een risicovolle voortzetting achterstand aan en weet je dat Rob- en dat was te vaak de inleiding tot ben meer scorend vermogen dan balverlies. Bij Van der Meyde had dat Overmars heeft. Tot slot was het on- zeker ook te maken met het ontbre- zeker of Marc het fysiek nog lang zou ken van de echte vorm doordat hij in volhouden. Dat speelt allemaal door het afgelopen seizoen zo weinig heeft je hoofd en dan neem je de beslissing gespeeld. Die achterstand werk je in om toch Robben te laten staan ten drie weken niet weg, maar ik moet koste van Overmars, die op basis van Van der Meyde een groot compliment zijn prestatie in de eerste helft eigen- voor zijn werklust geven. Als hij lijk niet voor een wissel in aanmer- straks weer fit is en voldoende wed- king kwam. Daarom vind ik dat je strijden in zijn benen heeft, heb je vakinhoudelijk als analist eigenlijk met hem en Arjen Robben twee ge- meer vraagtekens kunt plaatsen bij weldige buitenspelers ter beschikking het niet wisselen van Robben in de die zeker iets extra’s aan het spel van rust tegen Portugal dan het wel wis- Oranje zullen toevoegen. Maar wij selen van Robben tegen Tsjechië… kregen een Arjen Robben die drie Toch hadden we in de slotfase nog te- maanden niet had gespeeld en een gen alle verhoudingen in op 2:2 kun- Van der Meyde die een jaar op de nen komen. Bij het terugkijken van de bank had gezeten. Een mogelijk alter- band zag ik pas echt hoe groot die natief op rechts zou in de toekomst kans in de allerlaatste seconden was. Daniël de Ridder kunnen worden, al En dan had ik het willen zien, want begreep ik dat Koeman in hem op den

8 9 De Voetbaltrainer nr.123 EURO 2004 3. advocaatnieuw 28-07-2004 22:46 Pagina 10

duur toch ook eerder een middenvel- Welke conclusies kunnen we trekken de fase zal zijn dat de Griekse suppor- der ziet. uit de winst van de Grieken? ters gaan eisen dat er op een overtui- Terug naar het spel van de buitenspe- Dick Advocaat: “Als één team heeft gende manier wordt gewonnen. Dan lers op het EK. Door hun snelle bal- aangetoond dat je heel ver kunt ko- wordt het al veel moeilijker voor een verlies in sommige wedstrijden kwa- men als je uitgaat van de kwaliteiten coach, want iedereen in Griekenland men de middenvelders in de proble- van de tegenstander, dan zijn dat de zal vanaf nu ook een mening over zijn men, ook al omdat ze een te groot ge- Grieken. Het elimineren van de sterke aanpak hebben. Een ander groot voor- bied moesten bestrijken doordat de punten van de tegenstander was deel voor Rehhagel was dat hij met laatste linie niet durfde aan te slui- steeds het vertrekpunt. En die een of een team zonder vedetten heeft kun- ten. We hebben keer op keer gevraagd twee kansen om zelf een doelpunt te nen werken. De status van de huidige om dat wel te doen, maar op een of maken krijg je toch elke wedstrijd. vedetten maakt het werken voor een andere manier durfde het hart van Rehhagel koos voor die strategie op topcoach veel complexer dan het ooit onze verdediging dat toch niet aan. basis van de kwaliteiten van zijn spe- is geweest. Daar had Rehhagel nog heeft een goed toer- lers. Dan ben je dus een coach met geen last van.” nooi gespeeld en heeft naar de toe- een hele realistische kijk op voetbal- komst toe mogelijkheden om tot een len. Het eindresultaat van zijn aanpak Media Europese topper op die positie uit te toont nog eens dat de kans op een De vraag over de invloed van de me- groeien. Toch zal hij eerst bepaalde goed eindresultaat via een defensieve dia op uw loopbaan, moeten we stel- facetten nog beter moeten beheersen. strategie veel groter is dan met een len, ook al wilt u daar eigenlijk geen Bij balbezit moet hij in de gaten krij- offensieve speelwijze zoals die van woord meer over zeggen. Nog één gen hoe hij zelf in balbezit kan ko- het Nederlands Elftal wordt verwacht. keer, alsjeblieft… men. Bij balverlies moet hij slimmer Otto Rehhagel, die natuurlijk een Dick Advocaat: “Naar wat er allemaal worden en niet altijd met zijn directe unieke prestatie met zijn team heeft in Portugal is gebeurd en door de me- tegenstander in de diepte meegaan. geleverd, had bovendien met een zeer dia is opgeroepen, verwachten de Hij hoeft vaak maar één stap te zet- laag verwachtingspatroon te maken. meeste mensen waarschijnlijk dat ik ten om zijn tegenstander buitenspel Het nationale elftal leefde absoluut de eerste tien dagen in Nederland te zetten, maar dat moment herkent niet in Griekenland. Zelfs het berei- veel negatieve reacties heb gehad. hij nog onvoldoende. ken van de eerste plaats in de kwalifi- Hoe anders is de realiteit geweest. Wat we in Nederland ook missen is catiepoule ten koste van Spanje Overal waar ik kom, ontmoet ik alleen het type speler zoals in het verleden bracht daar geen verandering in. Dan maar mensen die aardig tegen me of Wim Jansen. Spelers kun je je als coach permitteren om in zijn. Vaak verontschuldigen ze zich die in het veld de wedstrijd kunnen alle rust aan een speelwijze te werken voor wat de media over mij geschre- lezen, altijd scherp zijn en onmiddel- die je op basis van de aanwezige kwa- ven hebben. Een soort plaatsvervan- lijk anticiperen op onverwachte spel- liteiten bij jouw team vindt passen. gende schaamte. Ik denk dat het ook situaties. Cocu kan dat ook wel, maar Na dit EK zal dat ook voor Rehhagel te maken heeft met de uiteindelijke mist het meedogenloze van een Jan heel anders worden. Dat verwach- prestatie van Oranje. Nederland miste Wouters als de situatie daarom vraagt.” tingspatroon is er nu wel. De volgen- het WK in Korea/Japan. We leken toen

Reiziger verliest het duel van Figo

www.devoetbaltrainer.nl 3. advocaatnieuw 28-07-2004 22:46 Pagina 11

in een heel diep dal te zitten. Op het genomen door mij te vragen.’ Ik moment dat ik het overnam, zullen moest aan dat moment denken toen niet veel ‘kenners’ hebben gedacht twee dagen na de finale van het EK in dat we in Portugal bij de laatste vier Portugal ik van Kesler opnieuw het zouden komen. Vervolgens gaat die aanbod kreeg om toch te blijven. Dat groep toch steeds beter presteren, was voor mij absoluut geen optie. Al maar voor de media was het nooit na de kwalificatie had ik sterk het ge- goed genoeg. Ook al wonnen we van voel dat het EK mijn laatste klus als aansprekende tegenstanders, de kri- bondscoach zou worden. Dat heeft tiek bleef en steeds moest ik in de overigens me alleen maar gemoti- verdediging. Daarom zijn het twee veerd om alles uit die groep te halen.” zeer zware jaren geweest. De hele mediahetze tegen mijn persoon ken- Cruijff de in Portugal een climax, maar ei- Wat hebt u zelf tijdens het EK meege- genlijk heb ik in die twee jaar nooit kregen van wat de media allemaal enige krediet gehad. Weet je wanneer geschreven en uitgezonden hebben? ik dat al voor de eerste keer voelde? Dick Advocaat: “In het begin las en Tijdens mijn presentatie! Ik begon zag ik alles. En waar ik geen tijd voor met een heel positief gevoel aan de had, selecteerde Bert van Lingen voor nieuwe uitdaging bij Oranje, maar de mij. Maar op een gegeven moment vraagstelling bij die allereerste pers- werd er zo grof op de man gespeeld, conferentie was al zodanig dat ik wist dat ik voelde dat het mijn functione- dat de gezaghebbende media als De ren mogelijk kon gaan beïnvloeden. Telegraaf en VI veel liever iemand van Dat wilde ik niet, in het belang van de generatie 88 met lijnen naar Cruijff het Nederlands Elftal. Daarom heb ik op mijn stoel hadden gezien. Een dag me zoveel mogelijk voor die media- daarvoor had De Telegraaf eigenlijk al wereld afgesloten. Na de eerste week een paginagroot bewijs geleverd door heb ik nauwelijks nog iets gelezen of een artikel te publiceren waarin mijn gezien. Dat is maar goed ook, want aanstelling bekritiseerd werd. Toen als ik toen had geweten wat ik nu zo werd al geschreven dat het iemand begin te horen, had ik niet voor me- van de generatie Koeman, Gullit of zelf ingestaan als ik sommige men- Van Basten had moeten worden. Op sen was tegengekomen. dat moment is de oorlog tegen mij Uiteraard krijg je toch bepaalde signa- begonnen! In mijn periode als bonds- len binnen, bijvoorbeeld als je met je coach hebben de hoofdredacteuren naaste omgeving belt. Maar als ik dan van VI en Sportweek het besluit geno- zelfs direct na het EK een praatpro- men om mij de definitieve genade- gramma zie waarin men mij opnieuw klap te geven. Zo werkt dat anno 2004 probeert onderuit te halen door Roy in het Nederlandse voetbal. Makaay te pushen iets negatiefs over Hoe machtig die media zijn, is tijdens mij te zeggen, dan kan ik me wel een het EK nog eens gebleken. Henk Kes- beetje voorstellen wat er allemaal op ler zei tegen mij: ‘Dick, ga maar ge- tv is gezegd. Dat is een vorm van zeer woon door, want wij als KNVB kun- slechte journalistiek door mensen nen die media wel aan.’ Dus niet! met een slecht karakter. Dat heb je Geen bondscoach in Nederland redt namelijk in mijn ogen als je zo vaak het zonder de steun van de belang- iemand bewust de grond in probeert rijkste media. Weet je wat frappant te trappen. Zo veel meer klasse toon- was? De dag nadat het persbericht de Cruijff. Zijn visie kreeg ik natuur- was verschenen dat ik er officieel lijk tijdens de nabeschouwingen mee. mee zou stoppen, stond het allereer- Ik heb erg veel respect voor de manier ste objectieve verhaal na twee jaar waarop hij zijn mening weergaf. Niet over mij in De Telegraaf, inclusief een alleen vakinhoudelijk was hij weer keurig overzicht van wat er in de af- erg sterk en objectief, maar ook zeer gelopen twee jaar goed was gegaan. ingetogen en met respect voor de col- Nu kon het wel, want het doel was lega-coach. Daar kunnen heel wat ex- immers bereikt. voetballers en trainers een voorbeeld Weet je wat ik dacht na afloop van aan nemen.” mijn eerste persconferentie? ‘De KNVB heeft een verkeerde beslissing

10 11 De Voetbaltrainer nr.123 EURO 2004 3. advocaatnieuw 28-07-2004 22:46 Pagina 12

Steun Het wordt stil aan de overkant. Advo- weken op deze manier, zonder enig Hebt u behalve van uw familie en de caat slikt. noemenswaardig conflict, met elkaar begeleidingsgroep rondom Oranje nog omgaat, dan heb je het als begelei- van andere mensen steun gehad toen Teleurstelling dingsgroep een compliment verdiend. de kritiek losbarstte? Wat is de grootste teleurstelling ge- Vergeet niet, het zijn bijna allemaal Dick Advocaat: “Het is natuurlijk een weest? grote persoonlijkheden, spelers met cliché, maar in slechte tijden ontdek Dick Advocaat: “Die heb ik pas na een grote status bij hun club, die ge- je pas echt op wie je aankunt. Ruud het EK opgelopen: de kritiek van wend zijn dat hun stem, hun visie Gullit heeft me vaak gebeld, dat heeft in NRC Handelsblad. meestal doorslaggevend is. Tijdens me ontzettend goed gedaan. Ook met Dat heeft me veel meer geraakt dan een dergelijk toernooi moet je als Louis van Gaal heb ik contact gehad. welke opmerking in een tv-program- coach die groep individualisten dui- Ik heb een aantal hele mooie brieven ma dan ook. Ik ben de coach geweest delijk maken dat alles ondergeschikt ontvangen, bijvoorbeeld van Joop Al- die altijd achter Frank is blijven staan. moet zijn aan het teambelang. Dat is beda en Frits Spits. Of de faxen van Ook toen heel Nederland hem uitkot- geen vanzelfsprekendheid, maar een PSV-clubarts Cees-Rein van den ste en eiste dat hij uit de Oranje-se- moeilijke opgave. We hebben die klus, Hoogenband voor bijna elke wedstrijd lectie zou verdwijnen. Juist toen ben vind ik, op een overtuigende manier waarin hij steeds in andere bewoor- ik naar hem toegegaan. Dat is zes, ze- geklaard. Dat voelden we vooral na de dingen zijn geloof in mijn vakman- ven maanden geleden geweest. Hij ontlading die volgde op het winnen schap uitsprak. was de eerste speler die ik beloofde van de strafschoppenserie tegen Zwe- Heel bijzonder vond ik de belangstel- dat ik hem hoe dan ook mee naar het den. ling van premier Balkenende. Hij EK zou nemen. Zo ga je als coach met Dat het goed zat met de sfeer in de heeft me een keer na een wedstrijd iemand om die zoveel voor het Ne- groep, bleek bijvoorbeeld ook uit de gebeld en na Nederland-Portugal was derlands voetbal heeft betekend. Ik boetepot. Het is helemaal niet zo gek hij ook bij de kleedkamer. Je merkte heb hem toen gezegd dat ik geen ba- als daar na zes weken 20.000 euro in dat hij zelf een aantal keren slacht- sisplaats kon garanderen, maar dat zit. Deze keer hebben we welgeteld offer is geweest van de hooligans met hij bij de groep zou zitten. Zowel drie boetes moeten uitdelen wegens de pen. Ik vind het knap dat hij zo Frank als ik wisten dat die beslissing te laat komen en maar 750 euro geïn- stelling heeft durven te nemen. Hij mij veel kritiek zou opleveren, maar casseerd. Dat zegt alles over hoe seri- wist dat hij kritiek zou krijgen toen dat vond ik niet belangrijk. Ik vond eus de groep met het uiteindelijke hij die open brief aan De Volkskrant dat ik onvoorwaardelijk de kant van doel bezig was. schreef waarin hij de handelswijze mijn aanvoerder moest kiezen. “Niet Als bondscoach heb ik sturing aan dat van een aantal journalisten scherp de media maken uit wie er geselec- proces gegeven. Bert van Lingen was veroordeelde. Toch stak hij zijn nek teerd worden, dat doe ik. En dus hoor meestal mijn klankbord. Jan Wouters uit. jij nu als eerste dat je bij de groep en hebben Daarnaast heb ik veel steun onder- voor Portugal zit,” heb ik tegen Frank vooral tijd gestoken in de gesprekken vonden van David Murray, de voorzit- gezegd. Zoals ik toen ook al heb aan- met individuele spelers. En ook daar- ter van Glasgow Rangers. We hebben gegeven dat hij aanvoerder zou blij- in ging het vaak om het benadrukken elkaar vaak gebeld. Na afloop van het ven op het moment dat hij in het veld van het teambelang. EK heb ik hem gevraagd of ik op een zou staan. Ook dat is duidelijk stelling De grote lijnen werden door mij uit- aanbod van een tv-zender moest in- durven nemen. En dan spuit diezelfde gezet. Voor de rest hebben we met gaan op mijn verhaal te vertellen. Da- speler na afloop als eerste vanuit de ons vieren alles in goed overleg ge- vid zei toen: ‘Noem me één reden groep kritiek op zijn coach. Hij durft daan. Trainingen, opstellingen, wis- waarom je je als coach na het berei- te stellen dat ik mijn oren naar de sels: alles spraken we door. Tijdens de ken van een halve finale op een EK media heb laten hangen door hem te- trainingen waren Bert, Jan en ik met zou moeten verdedigen, Dick?’ Voor gen Duitsland en Tsjechië niet in de de groep bezig. Met Willem van Hane- de zoveelste keer gaf hij mij een ad- basisopstelling op te nemen. Dan val gem was afgesproken dat hij dan de vies waar ik echt iets aan had. Typisch je voor mij door de mand, ook als groep zou observeren. Vervolgens ging Murray. Ik ben dankbaar dat ik zo ie- mens. Dat heeft me het meeste ge- Willem op basis van wat hij gezien mand als vriend mag hebben.” stoord van alles wat over mij is ge- had met individuele spelers praten. zegd en geschreven. Dat zelfs bij een Dat is ook zijn kracht. Alsof het zo moet zijn, ontvangt Dick speler als Frank de Boer blijkbaar het Daarnaast mag ook de bijdrage van Advocaat precies op dat moment van eigenbelang voor alles gaat, is voor teammanager Hans Jorritsma niet on- het vraaggesprek een sms’je van een mij de grootste teleurstelling van dit vermeld blijven. Hij heeft alles op een Oranje-speler. EK geweest.” perfecte manier rondom het elftal ge- stuurt digitaal de volgende bood- organiseerd, ook in de voorbereidende schap: “Ik wil je nog even bedanken Technische staf fase. Dat is de basis voordat je aan voor de fijne samenwerking in de af- Hoe heeft in uw ogen de technische het sportieve gedeelte kunt beginnen gelopen twee jaar. Het ga je goed. staf gefunctioneerd? en dat blijft het moeilijkste.” Misschien kruisen onze wegen elkaar Dick Advocaat: “Ik vind dat we het in de toekomst nog eens. Succes!” uitstekend hebben gedaan. Als je zes

www.devoetbaltrainer.nl 3. advocaatnieuw 28-07-2004 22:46 Pagina 13

Van Basten Heeft de KNVB u ook om advies over de opvolger gevraagd? Dick Advocaat: “In dat gesprek met Kesler is dat inderdaad een gespreksonderwerp geweest. We hebben toen gespro- ken over Van Hanegem, Hiddink en Van Basten. Ik heb ge- zegd wat ik van die kandidaten vond, maar ook nadrukke- lijk dat het niet aan mij is om een keuze te maken. Maar toen voelde ik wel al wat de trend zou worden: het moest per se een jongere trainer met naam als voetballer worden. Dan kom je vanzelf bij Van Basten uit. Dat wist ik toen dat gesprek voorbij was. Marco heeft die noodzakelijke steun van de media. Hoe groots Van Basten als voetballer ook is geweest, als trainer/coach zit hij midden in een leerproces en zelfs Van Basten kan zich als bondscoach geen al te gek- ke dingen permitteren. Ik ben benieuwd hoe hij het gaat doen zonder die ervaring als coach. Maar voor de rest wil ik er weinig over zeggen, want het is mijn zaak niet.”

Valkuilen Wat kunnen de valkuilen voor uw opvolger zijn? Dick Advocaat: “Hij zal tegen dezelfde problemen als ik aanlopen. Iedereen zegt dat het voor de bondscoach van Nederland een luxeprobleem is dat we vier van zulke we- reldspitsen hebben. Ik zeg je dat het wel een probleem is als je een spits van het kaliber als Kluivert geen speelminu- ten op een EK kunt geven. Ik kan me voorstellen dat hij kwaad op me is. Hij trainde keihard, stelde zich enorm po- sitief in de groep op en moest toch elke keer weer op de bank plaatsnemen in de wetenschap dat de kans groot was dat hij zelfs niet zou invallen. Op den duur gaat dat voor een coach spanningen opleveren. Ook het vinden van de juiste balans in het nieuwe Oranje versus de roep om be- paalde spelers op te stellen zal niet gemakkelijk op te los- sen zijn. Dan zijn er ook spelers, zoals Clarence Seedorf, die in de meeste wedstrijden op het EK goed hebben gespeeld. Maar in hun spel en kijk op voetballen blijft een risico zit- ten en dat kan een volgende keer misschien ook tot een conflict met de nieuwe bondscoach leiden.”

Kwaliteiten U heeft de halve finale bereikt van het EK. Kunt u bij het afscheid als bondscoach in een paar zinnen aangeven wat uw kwaliteiten als coach zijn? Dick Advocaat: “Waar ik ook werk, ik cijfer me zelf hele- maal weg voor het teambelang. Als ik aan mezelf had ge- dacht, had ik in de periode als bondscoach een aantal an- dere beslissingen genomen. Dan had ik veel minder ter dis- cussie gestaan, maar was de kans groot geweest dat de re- sultaten van het Nederlands Elftal veel minder waren ge- weest. Dat zou ik nooit van mezelf kunnen accepteren. Al- leen de prestatie, de winst van het team telt voor mij. Dat hebben mijn werkgevers ook altijd gewaardeerd. Daarom ben ik nergens ontslagen. Mijn teams hebben, waar ik ook gewerkt heb, altijd gepresteerd en ja, relatief weinig tegen- goals hoeven te incasseren. Ik ben namelijk een trainer die realistisch denkt en handelt: hoe kunnen we tot winst ko- men en welke organisatie is daarvoor nodig? Daar gaat het om! En voor de topclub die dat aanspreekt, ben ik beschik- baar, want ik wil weer zo snel mogelijk in het buitenland De grootste teleurstelling was voor mij na afloop aan de slag.” van de EK de kritiek van Frank de Boer.

12 13 De Voetbaltrainer nr.123 EURO 2004 3. advocaat 03-04-2004 13:01 Pagina 2

De voorbereiding op het EK is gestart

Tekst/ Teletekst meldt het op de dag van het interview ook in de hal van Henny Kormelink Tjeu Seeverens het KNVB Sportcentrum in Zeist: Nederland staat aan de vooravond van het EK Portugal op een vierde plaats op de FIFA-ranglijst. Een wereldwijde toppositie die alleen te danken is aan de prestaties van Oranje, want de resultaten van de clubs zijn er niet in verwerkt. Dick Advocaat ziet het ook en merkt met een ietwat cynische onder- toon op: “Er lopen in Nederland ongetwijfeld mensen rond die roe- pen dat die positie te danken is aan het feit dat we zulke aardige mensen zijn, want door het voetballen kan het niet komen…” “Deze groep kan meer meedenk

www.devoetbaltrainer.nl 3. advocaat 03-04-2004 13:01 Pagina 3

P R O F V O E T B A L

De bondscoach doet vervolgens aan (het basiselftal toen: Menzo- Van Aer- vertellen. Dat team komt in de pro- zijn bureau wat hij in het veld nog le, Koeman, Frank de Boer, Rijkaard, blemen als je pressie speelt. Punt. In een groot aandachtspunt voor zijn in- Wouters, , Gullit, Berg- de thuiswedstrijd bewezen de spelers ternationals vindt: snel omschakelen. kamp, Van Basten en Roy). Maar ver- ons gelijk. Toen durfden ze de op- “Natuurlijk hebben wij de afgelopen volgens verloor Oranje in de daarop drachten wel uit te voeren, in Schot- tijd goed gepresteerd. Toen ik in 2002 volgende 44 interlands onder zijn lei- land ontbraken die lef en discipline. bondscoach werd, stond Nederland ding nog slechts 6 keer, werd er 10 Het voordeel bij deze twee beslissen- op diezelfde ranglijst nog zestiende. keer gelijkgespeeld en liefst 28 keer de duels was wel dat je daar de spe- Bovendien hebben we ons weer ge- gewonnen. Een meer dan aardige cv. lersgroep twee dagen later op kon plaatst voor een groot toernooi. Dat Dick Advocaat: “Die hoge positie op aanspreken. Normaal moet je als geeft aan wat de afgelopen tweeën- de FIFA-ranglijst is niet te danken aan bondscoach minimaal vier weken eenhalf jaar met het Nederlands elftal resultaten in duels tegen middelmati- wachten eer je plooien kunt gladstrij- qua resultaten is gebeurd.” ge tegenstanders. We hebben in de ken. Dat is een groot nadeel. laatste negentien wedstrijden, dus in Ik heb de groep toen op de maandag Ook andere cijfers tonen aan dat het mijn tweede periode als bondscoach, na het verlies in het uitduel verweten Nederlands Elftal onder Dick Advo- tegen landen gespeeld als Engeland, dat er enkele spelers waren die waar- caat uitstekende resultaten neerzet. Spanje, Duitsland, Noorwegen, Tsje- schijnlijk al tijdens de wedstrijdbe- Hij debuteerde op 9 september 1992 chië, Argentinië, Amerika en Portugal. spreking voor het eerste duel dach- met een 2-3 nederlaag in Eindhoven Er wordt vaker gezegd dat dit Oranje ten: ‘Voor mij mag het allemaal wat tegen Italië na een 2-0 voorsprong passie mist. Ik durf te stellen dat je behoudender.’ Maar ze hebben er door twee doelpunten van Bergkamp niet zo’n serie tegen zulke tegenstan- niets over gezegd. Dat kan op dit ni- ders neerzet als die passie ontbreekt. veau niet. Het is een van de minder Of de chemie tussen de technische sterke punten van deze groep. In mijn staf en de spelersgroep. Dan win je eerste periode als bondscoach over- niet zo vaak. Onmogelijk. Laatst kreeg legde ik regelmatig met spelers als ik ook kritiek van Gullit, Koeman en Van Basten over dat het maar aanmodderen met het tactische strijdplan. Dat heb ik Oranje was. Zijn geheugen staat dan van Rinus Michels opgepikt en spelers realiteitszin in de weg. Ook in zijn tijd die meedenken, maken het werken speelde Oranje regelmatig hele mati- als bondscoach makkelijker. Deze ge- ge wedstrijden, dat is nooit anders ge- neratie oogt misschien mondiger, weest. Geen enkel Nederlands elftal maar bij de wedstrijdbespreking vind heeft een lange serie met louter goe- ik het vaak opvallend stil. Ik heb het nken!” de wedstrijden neergezet. Maar ook gevoel dat ze minder nadenken over als ik kritisch naar die negentien laat- tactische zaken. Een goed voorbeeld is ste duels kijk, kom ik tot de conclusie de eerste helft tegen België. Vooraf dat we drie keer slecht hebben ge- had ik bewust geen richtlijnen voor speeld en zestien keer redelijk tot de taken bij balverlies gegeven. Ze goed. Dat vind ik heel aardig.” moesten het zelf opknappen aan de hand van wat er op het veld gebeur- “Forse kritiek was wel terecht na het de. Wat was de praktijk? Plotseling uitduel tegen Schotland. Dat belang- waren spelers niet bereid bij balver- rijke kwalificatieduel hadden we op lies het loopwerk te verrichten dat bij basis van het niveauverschil nooit het gekozen concept hoorde. En nie- mogen verliezen. De oorzaak? Een ge- mand stelde orde op zaken. Als je het brek aan tactische discipline! Vooraf hun voorschrijft, doen ze het wel, om- hadden we duidelijk afgesproken dat dat ze weten dat ik ze anders wissel. we vroegtijdig pressie zouden spelen. Dat moet echter niet de motivatie zijn Maar tijdens de wedstrijd durfden om je taken honderd procent uit te sommige spelers dat niet aan. In voeren. plaats van vooruit gingen ze naar In de aanloop naar het EK krijgen we achteren lopen. Elke coach weet dat je wat meer tijd om daar wat aan te de ellende over je afroept als je team doen. Dat geldt tevens voor de onder- op twee gedachten hinkt. Voor de linge coaching. Die kan en moet veel tweede wedstrijd hebben we heel be- beter, want dan maak je elkaar ster- wust dezelfde flap-overs gebruikt met ker. Te veel spelers in deze groep heb- dezelfde algemene tactische richtlij- ben moeite met dat coachen van el- nen om Schotland te bestrijden als kaar. Dat geldt ook voor de kritiek op voor het eerste duel. Niemand hoeft elkaar als bepaalde taken niet goed ons iets over het Schotse voetbal te worden uitgevoerd. Ik vind dat je el-

2 3 De Voetbaltrainer nr.120 2004 3. advocaat 03-04-2004 13:01 Pagina 4

kaar daarop moet aanspreken, in en Dick Advocaat: “Dat is niet te verge- interland wachten om dat beide spe- buiten het veld. De laatste tijd komt lijken. Als clubcoach kom je bijna elke lers en de groep duidelijk te maken. dat wat los, maar het kan nog vaker.” dag hetzelfde groepje journalisten te- In de tussentijd zal de pers voortdu- gen. Dan ontstaat er vanzelf een soort rend op die situatie terugkomen. ” “De kritiek over ons spel in het uit- band en kun je die journalisten ook duel tegen Moldavië en in de eerste regelmatig beïnvloeden, in een be- U kunt snel geïrriteerd raken tijdens helft tegen België was ook begrijpe- paalde richting duwen. Als bonds- persconferenties. Werkt u daar nog lijk. Waar ik veel meer moeite mee coach zie je die journalisten alleen aan? heb gehad, is de negatieve pers na de maar bij interlands en moet je elk Dick Advocaat: “Natuurlijk kijk je kri- wedstrijden tegen Tsjechië. Ondanks woord op een weegschaal leggen. Dat- tisch naar je eigen functioneren. Je het ene punt uit die twee duels heb- zelfde geldt voor de spelers. Een uit- vraagt ook advies. Zo hebben ze me ben we tegen de Tsjechen namelijk spraak direct voor of na een interland geadviseerd eens wat vaker tijdens heel goed gevoetbald, alleen hebben heeft vaak veel meer impact dan een zulke momenten te lachen. Dus pro- we geen positief resultaat behaald. quote na een clubtraining. Onbelang- beer ik wat aardiger te zijn, maar een Vooraf wisten we dat we ons tegen de rijke dingen worden daardoor plotse- mens verandert maar moeilijk. En wat ik zeker niet wil, is onnatuurlijk en geforceerd overkomen. Het is in het omgaan met de pers belangrijk dat je jezelf blijft als coach. Trouwens, op mijn manier heb ik bereikt wat ik bereikt heb en daar ben ik niet onte- vreden over.”

Tijdens het komende EK breekt er weer een periode van columns aan, geschreven door spelers en collega- trainers. Hoe kijkt u daar tegen aan? Dick Advocaat: “Ik heb daar geen en- kel probleem mee als het over voet- ballen gaat. De praktijk is helaas vaak anders: randverschijnselen en eigen meningen worden uitvergroot. Als technische staf moet je je daar tijdens zo’n toernooi niet te veel door laten afleiden. Wij hebben een bepaalde vi- Belangrijk is dat je bij balbezit van de tegenpartij goed sie over hoe je zo’n groep door een EK georganiseerd speelt als een blok (6 + 3 spelers) moet leiden en daar moet je je aan vasthouden. Je weet dat er elke dag iemand met een bepaalde ‘status’ in andere landen geen puntverlies kon- ling ‘belangrijke’ zaken, zeker nu de een krant of tv-programma zal roepen den permitteren. In het verleden ver- concurrentie onder het steeds toene- dat het anders moet. Ook dat is inhe- loor Oranje zo’n duel als uit tegen mend aantal media moordend is. rent aan zo’n toernooi en…aan men- Wit-Rusland vaker. Wij hebben in de- Daarnaast heb ik het gevoel dat spe- sen. Als je gelooft in je eigen aanpak ze kwalificatiereeks dit soort duels al- lers tegenwoordig vaker met bevrien- en je weet dat die goed doordacht is, lemaal gewonnen, maar worden ui- de journalisten sms’en dan met hun moet het mogelijk zijn zulke uitspra- terst kritisch door de media benaderd. trainers. ken naast je neer te leggen en vast te Het is het lot van elke bondscoach En als er echt iets gebeurt wat niet houden aan je eigen koers.” van het Nederlands elftal. Je collega kan, heb je direct na de interland te in het buitenland wordt de hemel in weinig tijd om daar op terug te ko- Speelwijze geprezen na zo’n serie, in Nederland men. Een goed voorbeeld is de wed- In De Voetbaltrainer heeft u ooit een weet je dat winnen alleen onvoldoen- strijd tegen Amerika. Spelers hebben pleidooi gehouden voor 4:4:2 met een de is. Nee, je moet de tegenstander in het veld een bepaalde tactische ruit op het middenveld. Is dat nog ook nog liefst negentig minuten met vrijheid, maar het kan nooit zo zijn steeds uw ideale formatie? fraai voetbal domineren. Zo zit het dat spelers op eigen gezag van positie Dick Advocaat: “Met dat systeem is topvoetbal niet in elkaar.” ruilen, zoals Seedorf en Van der Vaart niets mis. Kijk maar naar FC Porto, AC dat in dit duel hebben gedaan. Bij een Milan of Werder Bremen. Drie top- Media club roep je dat duo op de dag na de teams die dit concept op een fantasti- Is het omgaan met de pers voor een wedstrijd bij je en laat je beiden mer- sche manier uitvoeren. Maar het is bondscoach moeilijker dan voor een ken: één keer, maar nooit meer. Als een open deur intrappen als ik stel clubcoach? bondscoach moet je op de volgende dat je bij elk systeem afhankelijk bent

www.devoetbaltrainer.nl 3. advocaat 03-04-2004 13:01 Pagina 5

P R O F V O E T B A L

van je spelersmateriaal. Bij PSV koos ik in eerste instantie ook voor dit con- De analyse van Nederland-Frankrijk. cept. In de praktijk werkte het niet. Als je zo speelt, moet een van beide Het interview met Dick Advocaat vond plaats vóór Nederland-Frankrijk (0-0). Maar spitsen wat dieper spelen en de ande- de ochtend na de wedstrijd blikten we voetbalinhoudelijk terug op dit duel, dat re spits naar de zijkanten uitwijken, door de bondscoach als ‘heel leerzaam’ werd ervaren. in feite de back opzoeken. Analyseer maar hoe AC Milan dat met Sjevtjen- Winstpunten ko en Inzaghi (of Tomasson) doet. Bij Laten wij eens starten met de winstpunten van het duel tegen de Fransen… PSV had ik toen het probleem dat Luc Dick Advocaat: “Ik heb met het oog op de definitieve selectie in mei een aantal Nilis als een van beide spitsen niet nieuwe spelers kunnen testen tegen een sterke tegenstander. Een tweede winst- naar de zijkanten bewoog, maar zich punt is dat wij tegen de Fransen hebben laten zien dat we ook met andere spelers liet zakken naar het middenveld, om- in de basis goed gedisciplineerd kunnen spelen. dat hij graag in balbezit kwam. Daar- Vooral in de eerste helft zag je ook een aantal tekortkomingen. Ofschoon Frankrijk door kwam hij op de positie van Marc tegen België ook al een keer 4:4:2 had gespeeld, verwachtten wij dat ze vanuit een Degryse uit (de meest vooruitgescho- 4:3:3-formatie zouden spelen. Dat was niet zo, ook tegen ons koos mijn Franse col- ven middenvelder) en die wist vervol- lega voor 4:4:2. Giuly speelde rechts op het middenveld en had veel drang naar vo- gens niet waar hij moest lopen. Door ren. Makele speelde kort op Davids en Dacourt speelde op Van der Vaart. Micoud één bepaalde loopactie van een speler die links op het middenveld speelde, trok steeds naar binnen en speelde meer cen- kan zo’n systeem al niet werken. Dat traal. Deze speler moest opgevangen worden door de middenvelder (Van Bommel). luistert aan de top heel nauw. De back (Melchiot) kon dan mandekker worden op een van de twee spitsen. Bij Als bondscoach weet je dat je puur op balbezit van de Fransen lukte dat aardig. Veel meer problemen hadden wij als basis van kwaliteit een aantal spelers we zelf de bal hadden. Dan was Van Bommel of Melchiot onze vrije man. In moet laten spelen. De puzzel is ver- dat geval moet Van Bommel veel meer de bal opeisen, zoals Sneijder dat volgens het invullen van de overge- de tweede helft in het eerste 30 minuten wel deed. Het goede van het bleven posities. Het resultaat moet in spelen van oefenwedstrijden, vooral tegen sterke tegenstanders, is dat elk geval zijn dat er een goede balans je spelers soms zelf dingen kunt laten oplossen tijdens de wedstrijd. is naar voren, maar vooral ook naar Dan zie je waar het fout gaat. In de rust heb ik aangegeven wat voetbal- achteren. Dat is misschien wel de be- lers op dit niveau volgens mij in principe al lang zelf had moeten oplos- langrijkste doelstelling van de ko- sen: de vrije man op het middenveld of achterin had zich veel meer mende oefenwedstrijden. moeten inschakelen Van der Vaart speelde iets te diep: hij stond er al, Je begint natuurlijk niet bij nul. Wij terwijl hij in die positie moet kómen. Sneijder pakte dat de tweede helft weten dat deze selectie heel aardig goed op, maar dat heeft ook met het type speler te maken. Wel heb ik hem het 4:3:3 concept kan uitvoeren. Vier na ongeveer acht minuten in de tweede helft erop gewezen dat hij vooral con- spelers achterin is sowieso het uit- trolerend moest spelen en niet te snel diep mocht gaan. Dat gevaar is er, omdat hij gangspunt. Maar ik ben ook gechar- een natuurlijke drang naar voren heeft. Je wordt dan als team kwetsbaar. Zijn rol meerd van het concept van de Tsje- was duidelijk: hij moest de spelverdeler op het middenveld zijn. In de eerste helft chen: vier spelers achterin met daar- bouwden we vooral via de linkerkant (Zenden) op, terwijl juist aan de andere kant voor één controlerende middenvelder, de opening lag. Daardoor hanteerden wij te vroeg de lange boogbal, die moeilijk Tomás Galásek. Die zeer belangrijke voor de spitsen te bespelen is, zeker tegen zulke kopsterke Franse verdedigers. Dus rol van de Ajacied zou in Oranje Cocu trad er te snel balverlies op en daardoor kregen we nauwelijks kansen. of Van Bommel kunnen vervullen. De diepe spits moet dan in principe als eerste worden aangespeeld en van daaruit ga je voetballen. Tegen Ameri- ka gebeurde dat in de tweede helft een aantal keren heel aardig: Stam verstuurde de lange bal op Van Nistel- rooy, die de bal kaatste op Seedorf die vervolgens naar een van de zijkanten opende. Dat moet een automatisme worden. De Tsjechen spelen vóór Galásek met Heitinga kort in de dekking op Henry vier spelers in een soort halve cirkel (Smicer, Nedved, Rosicky en Poborsky) en één diepe spits, Koller. In feite Het is jammer dat je als bondscoach in deze fase niet de kans hebt om de wed- 4:1:4:1, maar je kunt ook zeggen met strijd samen met de spelers te analyseren. Iedereen vliegt na de wedstrijd alle kan- twee blokken van vijf: 5:5. We gaan ten op en over 25 dagen zien wij elkaar weer om te spelen tegen de Grieken. Maar zeker nog proberen of deze selectie vanaf 25 mei begint de echte voorbereiding.” dit systeem aankan. Veel hangt af van

4 5 De Voetbaltrainer nr.120 2004 3. advocaat 03-04-2004 13:02 Pagina 6

de tactische discipline. Als de vier Nistelrooy in de tweede helft veel Tw ee andere middenvelders meer middenvelders en de diepe spits te minder geïsoleerd stond. Aanvallend ertussen, met diepte in hun spel, diep spelen of te traag omschakelen was de balans na rust veel beter. Maar maar ook met de tactische disci- bij balverlies, ben je bij balverlies vijf in de slotfase kregen de Amerikanen pline om bij balverlies meteen om spelers kwijt. Dat wordt internatio- toch drie goede kansen en dus klopte te schakelen en verdedigend te naal meteen afgestraft. Echte scherp- toen de balans naar achteren niet denken. te bij balverlies begint voorin en daar- meer. Daarom was het ook zo’n leer- Tw ee spitsen, die elkaar aanvullen in moeten wij zeker progressie boe- zaam duel, hoewel de media een an- en positie kiezen, afhankelijk van ken. Het zal, als onderdeel van de der beeld schetsten. De goede presta- de speelwijze van de tegenpartij. ” noodzakelijke balans bij balbezit van tie van Robben, die in de eerste helft de tegenstander, in de aanloop naar wel nog wat te veel balverlies leed, Voorbereiding EK het EK een voortdurend aandachts- werd ook meteen gekoppeld aan de Hoe ziet de voorbereiding op Portugal punt zijn. In principe wil ik dat we slechte van de Amerikaanse rechts- er concreet uit? eerder storen, pressie uitoefenen. back Hejduk, die helemaal niet zou Dick Advocaat: “Na Frankrijk krijgen Maar dan moet daar wel het hele kunnen voetballen. Typisch Neder- we op 28 april in Eindhoven nog Grie- team achter staan. Niemand mag ver- land. Die jongen heeft wel een WK kenland. Daarna worden knopen zaken, anders moet je andere keuzes achter zijn naam staan…” doorgehakt wat de selectie betreft maken. met alle consequenties die daaruit

Van Bommel in de controlerende rol voor de verdediging “Het kan nooit zo zijn dat spelers o

Vooral de speelwijze van de twee cen- “Die balans bij balbezit van de tegen- voortvloeien. Die groep komt op dins- trale middenvelders (bij de Tsjechen stander zal in de komende wedstrij- dag 25 mei in Noordwijk bij elkaar. De zijn dat dus Nedved en Rosicky) be- den in de aanloop naar het EK mis- eerste taak zal zijn om goed in kaart paalt hoe kwetsbaar je bij balverlies schien wel het belangrijkste aan- te brengen in welke conditie zich spe- bent en welke extra mogelijkheden je dachtspunt worden. Bij 4:4:2 met een lers melden. Voor het WK in Korea bij balbezit hebt. Bovendien moeten ruit op het middenveld kies je bij een hebben sommige landen een foutieve de buitenste middenvelders bereid goede uitvoering in feite voor een keuze gemaakt door vanaf de eerste zijn heel veel loopwerk te verrichten. blok van 6 en een blok van 4: dag van de voorbereiding keihard te Smicer en Poborsky leggen in dienst Achterin vier verdedigers, van wie trainen. Daardoor zijn sterke landen van het elftal wat kilometers af, onge- de backs bij balbezit in staat moe- vroegtijdig uitgeschakeld, omdat de looflijk! ten zijn het juiste moment te her- spelers te vermoeid aan het WK be- kennen om diep te gaan. Bij balver- gonnen. Die fout willen wij in elk ge- Voorlopig is het vertrekpunt bij Oran- lies moeten ze puur als verdedigers val niet maken. Vergis je niet in wat je 4:3:3 met flankspelers en twee con- kunnen en willen denken. spelers tijdens een seizoen voor hun trolerende middenvelders of zoals in Vóór het viertal een controlerende kiezen krijgen. Dat is voor topspelers de tweede helft tegen Amerika met middenvelder. bijna niet vol te houden. Het gaat niet Van Bommel in de rol van de contro- Met de punt naar voren een aan- alleen om de wedstrijden, maar in het lerende middenvelder voor de verde- vallende middenvelder die op het buitenland vreet ook het vliegen naar diging. Doordat de beide middenvel- juiste moment de spitsen onder- de volgende tegenstander energie. Je ders Van der Vaart en Seedorf offen- steunt en zelf over scorend vermo- duikt van het ene trainingskamp in siever konden spelen zag je dat Van gen beschikt. het andere als voorbereiding op inter-

www.devoetbaltrainer.nl 3. advocaat 03-04-2004 13:02 Pagina 7

P R O F V O E T B A L

lands, Champions League of competi- Invulling basisformatie door de redactie tiewedstrijden. Het thuisfront komt in opstand, want geld vergoedt veel Als je naar het spelersmateriaal kijkt, kun je op basis van de vereiste kwaliteiten maar niet alles en dus neemt de druk per positie een basisteam invullen bij de keuze voor 4:3:3 op de spelers van alle kanten toe. Een ongezonde situatie, die door de grote commerciële belangen toch niet snel zal wijzigen.” Van Nistelrooy/Kluivert “Belangrijk is straks de juiste bewa- king van de trainingsintensiteit. Robben Van der Meyde Natuurlijk breng je ook de komende Van der Vaart/Seedorf maanden al zoveel mogelijk alles in kaart. Je weet welke topwedstrijden Davids Van Bommel ze hebben gespeeld, kent de blessures en er volgen nog enkele tests (shuttle run). Als ze zich dan eind mei mel- Heitinga den, kijk je vooral naar het individu. Bouma Cocu Stam Hoe voelt elke speler zich, waar heeft

Advocaat: “Veel hangt af van de tactische discipline. Je kiest voor een blok van zes en een blok van vier.”

Als je naar het spelersmateriaal kijkt, kun je op basis van de vereiste kwaliteiten per positie een basisteam invullen bij de keuze voor 4:1:4:1

Van Nistelrooy

Robben Van der Meyde Davids Seedorf

Van Bommel

Bouma Heitinga Cocu Stam rs op eigen gezag van positie ruilen” Advocaat: “Veel hangt af van de tactische discipline. Als de vier middenvelders en de diepe spits te diep spelen of te traag hij behoefte aan? Puur een kwestie omschakelen bij balverlies, ben je bij balverlies vijf spelers kwijt.” van fine-tuning, waarbij het van be- lang is dat spelers eerlijk aangeven Als je naar het spelersmateriaal kijkt, kun je op basis van de vereiste kwaliteiten hoe ze ervoor staan. Vervolgens diffe- per positie een basisteam invullen bij de keuze voor 4:4:2 rentieer je in belasting. In die eerste periode, de week in Nederland en ver- volgens de eerste dagen in Zwitser- land, is het belangrijk dat je specifiek Van Nistelrooy en individueel te werk gaat. Het uit- Makaay eindelijk doel is dat de spelers weer fris worden, zich lekker in hun lijf Van der Vaart

voelen en er lichamelijk en geestelijk Sneijder Robben voor willen gaan. De eerste week in

Nederland wordt op 29 mei afgerond Cocu/Van Bommel? met het duel tegen België in Eindho- ven. Na een week Zwitserland (met op 1 juni in nog een wed- Cocu/de Boer Heitinga Bouma Stam strijd tegen Faeröer) keren we terug naar Nederland om op 5 juni in Am- Advocaat: “Juist die invulling van die ene positie kan bepalend zijn of je sterdam tegen de Ieren te spelen. wel of niet voor dit systeem kiest. Bovendien moet de samenwerking Daarna vertrekken we naar Portugal. tussen Makaay en Van Nistelrooy in Oranje nog worden uitgetest.”

6 7 De Voetbaltrainer nr.120 2004 3. advocaat 03-04-2004 13:02 Pagina 8

Het fijne van zo’n voorbereiding is dat En de tactische voorbereiding? we er zelf mee kunnen doen: door op je daadwerkelijk met je team aan de Dick Advocaat: “Op dinsdagavond een heel geraffineerde manier een slag kunt. Dat is bij een ‘gewone’ in- voor een interland houden we ons be- blok te zetten, komt Sibon als kop- terland maar heel beperkt. De spelers zig met de komende tegenstander. sterke speler steeds vrij. Dat schijnt melden zich op maandag en hebben Dat gebeurt eerst aan de hand van vi- heel moeilijk te verdedigen te zijn. Bij meestal op zondag nog een wedstrijd deobeelden, die worden toegelicht. Ajax heb ik een aardige vrije trap ge- gespeeld. Eerst wordt een halfuurtje Daarbij geven we aan hoe hun basis- zien, waarbij de doelman denkt dat bijgepraat over de ervaringen bij hun concept is, maar ook welke aanpas- de bal direct op doel komt, maar plot- club. Vervolgens ga je naar het trai- singen we van dat team tegen ons, op seling staat er iemand vrij bij de ningsveld. Fysiotherapeut Rob Ouder- basis van alle analyses, kunnen ver- tweede paal om die bal in te koppen. land traint dan heel lichtjes met de wachten. Een dag later, op de wed- Dat zijn allemaal varianten waarmee spelers die op zondag nog een wed- strijddag, zetten we daar het eigen we straks mogelijk ons voordeel kun- strijd hebben gespeeld en wij nemen elftal tegenover en gaan dan vooral nen doen. de rest van de groep. Op dinsdag wat dieper op details in. Onze eigen Of je vaak uit een vrije trap kunt sco- staan een positie- en partijspel op het kracht is steeds het vertrekpunt, al ren, heeft toch vooral te maken met de kwaliteiten van het individu. Het scheelt een slok op een borrel of je om die reden een type speler als Van Hooijdonk in je team hebt of niet. En ook Sneijder, Van der Vaart en De Boer kunnen een hele aardige vrije trap nemen. We hebben dus de kwaliteit om te scoren uit spelhervattingen en daarom gaan we er ook behoorlijk wat aandacht aan besteden.”

Rinus Michels is iemand die u zeer bewondert. Hij dichtte al in zijn tijd tijdens een EK een belangrijke rol toe aan de zogenaamde B-ploeg, de groep die niet verzekerd is van een basis- als spelverdeler in de tweede helft tegen de Fransen plaats. Dick Advocaat: “Daar ben ik heel dui- programma, waarbij je spelers uit de moet je op dat punt ook niet te naïef delijk in. Je wordt met z’n drieëntwin- basisopstelling aan elkaar koppelt. zijn. Ik herinner me nog heel goed de tigen Europees kampioen. Elke speler Maar in verband met de wedstrijd op woorden van : ‘Ik stel me zal zich ondergeschikt moeten maken woensdag mag de trainingsintensiteit niet op de tegenstander in, maar ik aan het teambelang. We zitten met niet te hoog zijn. Dus wat kun je in hou wel rekening met hem.’ Zo doen Oranje in een fase dat gearriveerde die twee dagen meer doen dan wat wij dat ook: we gaan uit van onszelf, spelers niet meer per definitie verze- herstelwerk en op het trainingsveld in maar houden rekening met de sterke kerd zijn van een basisplaats. Wie van grote lijnen aangeven hoe je het wilt en zwakke punten van de tegenpartij hen geen motivatie kan opbrengen hebben? En op dit niveau geef je echt zowel bij eigen balbezit als balbezit als hij op de bank moet zitten, moet geen pass- en trapvormen om de van de tegenpartij.” dat tijdig zeggen. Ik zal dat in de traptechniek te verbeteren, dat zijn teambespreking nog eens benadruk- meer warming-upvormen. Wat kunnen we nog van de spelher- ken. Van de reserves verwacht ik dat Bij het Nederlands elftal haal je veel vattingen verwachten? ze tijdens trainingen voor maximale meer informatie uit de wedstrijden Dick Advocaat: “We krijgen weinig weerstand zorgen als dat van hen zelf. Door een grondige analyse kun je doelpunten uit spelhervattingen te- wordt gevraagd. Dan til je het niveau zien wat je nog moet veranderen, gen. Daarbij speelt zeker een rol dat van zo’n training meteen een stuk welke zaken je niet nog eens hoeft uit we daar in de aanloop naar een wed- omhoog. Ook buiten het veld dient de te proberen en welke tactische doelen strijd gedetailleerd op ingaan. We zul- B-groep, die van de staf alle aandacht (on)haalbaar zijn. Dat haal je onvol- len niet snel verrast worden. Zelf sco- zal krijgen, zich ondergeschikt te ma- doende uit de trainingen voor een ren we de laatste tijd regelmatig uit ken aan het teambelang. Het eigen vriendschappelijk duel. Tijdens de spelhervattingen, bijvoorbeeld uit de ego zal moeten wijken voor de geza- voorbereiding op een groot toernooi is hoekschoppen, maar dat zullen onze menlijke missie. Dat is in deze tijd dat anders. Dan leveren die trainin- tegenstanders inmiddels ook wel ge- geen gemakkelijke opgave, dat besef gen wel behoorlijk wat informatie op analyseerd hebben. We gaan daarom ik heel goed. Het werk van een bonds- waarmee je iets kunt doen, zowel zeker nog wat variaties bedenken. Zo coach is veel complexer geworden.” over het groepsproces als voetbalin- gaan we de hoekschop van SC Hee- houdelijke aspecten.” renveen analyseren en bekijken wat

www.devoetbaltrainer.nl 3. advocaat 03-04-2004 13:02 Pagina 9

P R O F V O E T B A L

Er is nogal wat kritiek geweest op de gegeven niet meer voor Oranje te wil- keuze van jullie verblijfplaats tijdens len spelen. Als hij zou overwegen op het EK: in het luxueuze Pine Cliff dat besluit terug te komen, had ik ze- Residences Hotel in het Zuid-Portuge- ker een signaal ontvangen. Dat is niet se Albufeira aan de Algarve, terwijl het geval en daarom is het niet zinvol de groepswedstrijden in Noord-Portu- om daar energie in te steken.” gal worden gespeeld… Waarom heb- ben jullie na de loting vastgehouden Tegenstanders op het EK aan die locatie? Hoe kijk je tegen de tegenstanders op Dick Advocaat: “Er zijn nog vijf ande- het EK aan? re landen die voor die omgeving heb- Dick Advocaat: “Het is goed dat we ben gekozen. Dat interesseert me ove- de Duitsers al in de eerste wedstrijd rigens niet. Op basis van ervaringen tegenkomen, want het blijft een hele in het verleden wilden we een basis- lastige tegenstander. Door de onder- kamp hebben met bepaalde facilitei- linge rivaliteit staat iedereen ook in ten. Daar voldoet dit hotel helemaal zo’n eerste duel op scherp. Deze aan. Bovendien ligt het hotel nauwe- groep hoef ik ook niet te motiveren lijks op 20 kilometer van het vliegveld voor het tweede duel tegen de Tsje- van Faro. We hebben een eigen vlieg- chen. Ik vind het een goede ploeg, al tuig ter beschikking en zijn dus heel vijf jaar lang. Maar de revanchegevoe- snel op de plaats van bestemming lens binnen Oranje ten opzichte van voor een wedstrijd. Trouwens, we la- deze tegenstander zijn enorm groot. ten ons niet leiden door wat anderen Er is nog wat recht te zetten. Letland denken wat goed voor het team is. We heeft zich niet voor niets ten koste zetten als staf de voor- en nadelen op van Turkije weten te kwalificeren en een rijtje en nemen dan een beslis- ook vier punten tegen Zweden ge- sing. Zo is het ook bij deze keuze ge- haald. Dus voor onderschatting is gaan.” geen enkele aanleiding. We zitten in de zwaarste poule. Dan U bent een lange periode met 23 spe- weet je ook dat je wat geluk moet lers onderweg. Wordt de staf nog uit- hebben, dat dingen anders kunnen lo- gebreid? pen dan je vooraf inschat. Kijk naar Dick Advocaat: “Er komen zeker nog de halve finale Sparta- FC Utrecht mensen op alle fronten bij, zoals een voor de beker. Vooraf verwacht je dat extra kok en fysiotherapeut. Maar ze- FC Utrecht het niet al te moeilijk zal ker ook een trainer. Die heb je hard krijgen, maar vervolgens loopt dat- nodig tijdens zo’n toernooi. Als Ruud zelfde FC Utrecht bijna de hele wed- Gullit nog trainer van Oranje o.19 was strijd achter de feiten aan. Maar wie geweest, was hij mee naar Portugal gaat naar de finale: FC Utrecht op ba- gegaan. We hebben nooit gezegd dat sis van geluk en een gewonnen straf- dit ook voor zijn opvolger geldt. Die schoppenserie. Tijdens een EK kan dat koppeling is wel door de media ge- elk team, hoe sterk dan ook, overko- legd. Wij denken daar anders over. men. Je wint alleen een toernooi als je Het kan ook heel goed een clubtrainer ook op beslissende momenten geluk worden die het EK op projectbasis hebt. Denk aan Zweden ’92. We had- doet. We denken meer in die richting, den het sterkste team, maar gingen maar daar komen we echt wel uit.” vroegtijdig naar huis omdat een we- reldspits (Van Basten) de beslissende ? penalty miste, terwijl hij anders altijd Dick Advocaat: “Een leuke poging, vanaf elf meter raak schoot. Ik bedoel maar uiteraard ga ik in dit stadium maar… geen namen noemen.” Maar ik geloof dat we met deze groep dat geluk kunnen afdwingen en dus Nu we toch bezig zijn: is Dennis gaan we voor de finale met Frankrijk Bergkamp in de huidige vorm nog een als tegenstander. Dat land blijft een optie? klasse apart.” Dick Advocaat: “Laat er geen misver- stand over bestaan: ik vind Bergkamp nog steeds een fantastische speler. Maar hij heeft vier jaar geleden aan-

8 9 De Voetbaltrainer nr.120 2004