Ostirala Berbetan Javier Bodegas: «Gaur Aisialdia Datorren martitzenean 2021eko martxoaren 26a 4 8 XII. urtea ezinezkoa da lasterketa herrikoi bukatuko da foru aldundiaren 484. zenbakia batek Urkiolakoak zuen maila izatea» udalekuetan izena emateko epea PREZIOA: 0,50 €

www.bizkaia.hitza.eus [email protected]

BIZKAIKO HITZA

FEVEren bidetik ARITZ LOIOLA / / FOKU LOIOLA ARITZ FEVEren trenbidea erabilita sortuko da Bilboko metroaren 4. linea, Abandotik Alonsotegira bHerritarrek hautatuko dute ibilbidea osorik errespetatzea ala Iralara eta Errekaldera desbideratzea gura duten b 2-3 BIZKAIKO HITZA 2 Astekoa Ostirala, 2021eko martxoaren 26a Metroa

LAUGARREN LINEARAKO BI AUKERAK Bilboko Errekaldeko plaza, artxiboko irudian. Han izango du laugarren lineak A aukera Errekaldeko geltokirako sarbidea, B aukera A alternatiban. ARITZ LOIOLA / FOKU

Zorrotza

Bilbo

Abandoko 2. fasea 1. fasea estazio intermodala Zorrotza - Irauregi Basurtu Abando - Zorrotza

Irala Errekalde Irauregi

Alonsotegi

ITURRIA: EUSKAL TRENBIDE SAREA Metroaren laugarren linea Bilboko Abando geltokitik Alonsotegira joango da, FEVEren trenbidea erabiliz. Euskal Trenbide Sareak ibilbide bi proposatu ditu: orain arteko trenbidearen ibilbidea errespetatzen duena ala Irala eta Errekaldera desbideratuko litzatekeen beste linea bat. Bizilagunek desbideratzea nahi dute. Geltokia, auzoan bertan

Ibai Maruri Bilbao Bilbo Cadagua bailara zeharkatzen VEren trenbidea osorik aprobe- metroa hartu? Zer adarjotze da la. Baina, kasu horretan, beste duen FEVEren trenbidean oina- txatuko litzateke. Kasu honetan, hori? Bi alternatiba eman dizki- desbideratze bat eskatzen dute: ilboko metroa- rrituko da laugarren linea hau. metroa Iralarekin eta Errekalde- gute aukeran, bozkatzen utzi zai- Basurtun FEVEren egungo gelto- ren 4. linearen- Ibilbide osoan lurpetik joango da. rekin lotzeko, auzo biotako ba- gula esateko. Baina argi dago A kia aprobetxatu ordez, 200 metro tzako ibilbide bi Metropolian aurreikusita dauden koitzera lurpetik igoko liratekeen aukeratzera behartzen gaituzte- iparralderago eroan trenbidea eta osatu ditu Eus- beste obra batzuk ere integratuko funikular bana egitea proposa- la». Irala, Errekalde eta San San Mamesko geltoki intermoda- B kal Trenbide Sa- ditu; besteak beste, Zorrotzan tzen da. 4,2 milioi bidaiari aurrei- Adriango 60 bat elkartek osatzen larekin lotu. «Abandora joateko reak. Bilboko trenbidea lurperatzea eta Aban- dute Orbea ordezkari den plata- baditugu lehendik ere FEVEren Irala, Errekalde, Basurtu eta Zo- doko geltoki intermodal berria. forma; esan du guztiak bat dato- trena, Renferena eta autobusak. rrotza auzoetako eta Alonsotegi- Lehen faserako A alternatibak ‘‘ zela A ereduaren aldeko iritzian. Baina auzotik ez dugu zelan joan ko bizilagunei zein diren aurkez- FEVEren bideari saihesbide bat Uste zuten, aukeratzera emate- San Mamesko geltoki intermoda- ten dabil hil honetan. Bilboko egitea proposatzen du: Basurtu Bi alternatiba eman kotan, oraingo A aukerarekin ba- lera, eta gure eguneroko bizitzan Abandoko tren geltokitik Alonso- eta Abando artean eraikiko litza- dizkigute, bozkatzen tera garai batean iragarritako Ma- ezinbestekoa dugu han lehen edo tegiko Irauregikora joango da li- teke, Iralatik eta Errekaldetik iga- utzi digutela esateko. tiko-Moyua-Errekalde ibilbidea bigarren metroak hartzeko: uni- nea berria. Fase bitan egitea da roko litzateke, eta bi auzo horie- Baina A aukeratzera izango zela bigarrena. «Ez dugu bertsitatera joateko, industrialde- asmoa: lehenengoa, Bilbokoa, tan geltoki bana izango luke, behartzen gaituzte» ezinbestekoa ikusten hegoaldeko etara, Ezkerraldeko edo Eskui- Abandotik Zorrotzara doana; bi- Ametzolakoaren ordez. Trenbide Asier Orbea auzoak Moyuarekin lotzea, baina naldeko herri handietara...». Eu- garrena, Zorrotzatik Alonsotegi- hori egungo Bilbo-Balmaseda, Errekalde eta Iralako plataformakoa ibilbide horretan Matiko eta Mo- rek eskatzen duten moldaketa rakoa. Lehenengo zatian bost mi- Bilbo-Leon eta Bilbo-Santander yua arteko proiektua eginda ze- hori egin ezean, Orbeak esan du nutuero igaroko litzateke trena; FEVEren lineek ere erabiliko lu- kusi dituzte, eta 240 milioi euro- goen, eta soilik Moyuatik Errekal- hegoaldeko auzoetakoek mende- bigarrenean, hamabostero. Bil- kete. 289 milioi euroko inbertsioa ren inbertsioa behar luke. dera artekoa falta zen». Gustuko balderantz egin beharko dutela, boko tarterako osatu dira A eta B beharko litzateke. A alternatiba Metroa Errekaldera eta Iralara zuten euren auzoak Bilboko Za- gero ekialderantz jotzeko. Den- aukerak. Herritarrek bataren edo honekin, urtean, Abando eta Zo- eroatearen aldeko plataformako balgunearen bihotzarekin lotzea. bora galtzea iruditzen zaie. bestearen alde bozkatzeko auke- rrotza artean 5,87 milioi herritarri Asier Orbeak argi dauka aukera Hala ere, ez dute begi txarrez Zorrotzako auzo elkarteko Fer- ra dute, auzootako udaltegietan zerbitzua ematea aurreikusi dute; bi horien artean A dela Bilbo he- ikusten Abandon egotea linea be- nando Ramosek, berriz, ez du eta Alonsotegiko kultur etxean hirugarren lineak dituen beste da. goaldeko auzoei komeni zaiena: rriaren abiapuntua, Euskal Tren- ezinbestekoa jo trenbidea San dauden buzoietan edo Internetez. B aukeran, berriz, egungo FE- «Funikularra Ametzolara eta han bide Sareak orain pentsatu beza- Mameseko intermodalerantz BIZKAIKO HITZA Jaurlaritza: Ostirala, 2021eko martxoaren 26a AHTa Bilbora, Astekoa 3 2027rako ere ez Metroa

Eusko Jaurlaritzak R berriro atzeratu du Kastrexanan eta abiadura handiko trenaren lanen bukaera data: Iñaki Santa Agedan Arriola Lurralde Plangintza, ere metroaren Etxebizitza eta Garraio sail- buruaren arabera, 2027rako geltokiak nahi amaituko dira. Baina or- duan egiteke egongo da ditu EH Bilduk Bilborako sarbidea, tramita- zioak egin gabe daudelako . Abandoko geltoki inter- I. Maruri Bilbao Bilbo modal berrira iritsiko da, lur- petik. Han, metroaren le- EH Bilduk Bilboko Udalaren hen, bigarren eta laugarren konpromisoa eskatu du metroa- lineekin, Renfe aldirietako ren laugarren lineak FEVEren C-1, C-2, C-3 lineekin, FEVE- Kastrexana eta Santa Ageda tren ren lineekin egingo du bat. geltokietan geldialdiak egin di- tzan; izan ere, Euskal Trenbide Sareak bizilagunei aurkeztutako jaso dituztela esan du Orbeak: proiektuan, ez dira geldialdi ho- kasurako, Iralan geltokirako sar- riek aurreikusi. bideetako bat gorago jartzea, go- Bilboko Udaleko EH Bilduko rago dauden San Adrian eta Miri- zinegotzi Bruno Zubizarretak billa auzoetako bizilagunei ere adierazi duenez, «ezinbestekoa» zerbitzu emateko. «Txikikeriak da egun dauden azpiegiturak era- dirudite, baina jende askori erraz- biltzea, Bilbo eta Barakaldo arte- tuko liokete egunerokoa. Bestela, an banatutako auzo horretako bi- kasu honetan, San Adriangoak zilagunek metroaren laugarren eta Miribillakoak metrotik bakar- lineako geltokiak eskura izan di- tuta geratuko lirateke». tzaten, horrela «haien mugikor- tasuna eta bizi kalitatea hobetu Garraio publikoari bultzada ahal izateko». Gainera, gogorara- Zorrotzan trenbidea nondik joan- zi duenez, leku horretan gune go den zehaztu gabe dago orain- industrial bat dago. «Metroak dik. Izan ere, lurpeko tren geltokia geltokiak izateak sarbideak hobe- non egongo den adostu behar dute tuko lituzke, inguru horren be- Espainiako Gobernuak eta Bilbo- rroneratzeari lagunduz». ko Udalak. «Ondo bidean, aurten Raul Mendez Bizkaiko EH Bil- ESANDAKOAK sinatuko dute akordioa, eta han duren batzarkide denarekin eta jasoko dute proiektua eta nola fi- Maria Solar Barakaldoko Udaleko Bilboko Udaleko osoko bilkurak nantzatuko den», dio Ramosek. EH Bilduren bozeramailearekin metroaren laugarren linearen Zorrotzako bizilagunek eskaera batera egin du eskaera. Solarrek proiektu eraikitzailea 2022ko le- argia egiten diete: geltoki horrek azaldu du, linea horretako gera- hen seihilekoan lizitatzeko eskatu bi sarbide izatea; goiko aldean ba- lekuak Bilbon egongo liratekeen dio Eusko Jaurlaritzari, «posible ta eta beheko aldean bestea. Duela arren auzo horretako biztanle bada». EH Bilduk aurkeztutako 11 urte, metroaren laugarren linea gehienak Barakaldon bizi direla. desbideratzea. «Aireportuetan Abandora doan: guk metroa nahi mozioa izan da: jatorrizko testuak handik igaroko zela erabaki au- Era berean, esan du badakitela bezala, pasabide mekanikoak jar dugu, eta lurpetik». Aitortu du «2021 amaitu aurretik» esaten rretik, FEVEren trenbidea eta gel- Barakaldoko Udaleko Alkatetza ditzakete geltoki batetik bestera. egungo bi aukeren artean euren- zuen, baina 2022ra atzeratzea hi- tokia lurperatzeko bost proiektu sailetik dagoeneko jakinarazpe- Azken batean, 200 metro baino ez tzat aproposagoa izan daitekeela tzartu zuen udal gobernua osatzen aurkeztu zizkieten, eta auzokoek nen bat egin dietela Bizkaiko dira». Zorrotzan proiektuarekin B aukera. «Iralara eta Errekalde- duten EAJ eta PSE-EErekin. Soilik haietako bat hautatu zuten. Hura Foru Aldundiari eta Eusko Jaur- «oso pozik» daudela adierazi du. ra desbideratu gabe zuzenean jo- PPk bozkatu du aurka. errespetatzea nahi dute. laritzari eskaera horrekin, eta «Hogei urte generaman entzuten ango ginateke Abandora, azka- bbb «Urtebeteko atzerapena du Orbea ezkor eta baikor agertu ondo iritzi dio. Hala ere, EH Bil- rrago. Baina garraio publikoaren ikerketa informatiboak, eta ezin da da obren hasieraz hitz egiterako- duk eskatuko du udalaren osoko helburua denoi mesede egitea gehiago atzeratu. Udalak argi an. Batetik, badaki metroaren bilkurak aho batez aldeko jarrera ‘‘ izan behar da, eta ondo deritzogu esan behar du metroaren lauga- laugarren eta bosgarren lineen har dezala eta eskaera horren A aukerari». rren linea egiten hastea ezinbeste- obrak COVID-19ak eragindako berri eman dezala. Zorrotzan berdin zaigu Orbeari eta Ramosi, biei iruditu koa dela» krisiari aurre egiteko Europako metroa Moyuara edo zaie «eskasa» prozesu parte har- Bruno Zubizarreta Batasunak hitzemandako funtsei Moyuara joatea, aukeran Abandora doan: guk tzailea. Batetik, eman dieten in- EH Bilduko zinegotzia lotu dituela Bizkaiko Foru Aldun- Mendez batzarkideak ohartarazi metroa nahi dugu, eta formazioa «urria» izan dela uste bbb «Gauza bera dira bukaeran diak. Baina, bestetik, auzootan du prozesu parte hartzailean he- lurpetik joatea» dute. Aurkezpenak online egin ‘posible bada’ gehitzea eta ezer ez «borroka egiteko prest» ikusten rritarrek egindako eskaeretako Fernando Ramos dira, gainera. Era berean, iritzia esatea. Beti gabiltza ‘posible bada’ ditu bizilagunak, eta horrek agin- bat dela FEVEren bi geltoki horiek Zorrotzako auzo elkartekoa emateko eta proposamenak egi- esaten, eta, azken hogei urteetan, tari politikoei «presio» egingo laugarren linearen geltoki ere iza- teko aukera ukatu dietela irudi- inoiz ez da posible izan». diela uste du. «[Unai Rementeria] tea. Era berean, parte hartze pro- gure auzora eta Enkarterrira me- tzen zaie. Inkesta bat eman diete. Carlos Garcia Ahaldun nagusiak beti hitz egiten zesuari dagokionez, EH Bilduk troa FEVEren trenbidetik etorri- Horri aurre egiteko, Errekalde eta PPko zinegotzia du Bizkaian mugikortasuna ho- mozioa aurkeztu du Batzar Nagu- ko dela, eta azkenean badatorrela Iralako plataformak bere aldarri- bbb «Prozesu parte hartzailea betzeko proiektuez. Baina iragarri sietan, herritarrei aukeratzeko dirudi». Haien aldarrikapen na- kapenak jasotzen dituen doku- erabat gidatuta dago, herritarrek dituen guzti-guztiak dira garraio emandako alternatiben artean gusia auzoan trenbidea lurpera- mentua sortu eta banatu du auzo- alternatiba bi baino ez dituztelako pribaturako —itsasadarreko tune- laugarren linearen jatorrizko ibil- tzea da, eta hori egingo da. Ibilbi- tarren artean, buzoietan sartze- aukeratzeko» la, Bilbo hegoaldeko saihesbi- bidea ere jasotzeko: Errekalde eta deak ez die hainbeste inporta. ko. San Mamesko loturaz gain, Ana Viñals dea...—. Garraio publikoa bultza- Moyua artekoa. Joan den astean «Berdin zaigu Moyuara edo bestelako egokitzapen batzuk ere Elkarrekin Podemoseko zinegotzia tzeko garaia da. Langile auzoetan bozkatu zen, baina ez da onartu. BIZKAIKO HITZA 4 Iritzia Ostirala, 2021eko martxoaren 26a

kubritu behar zituela konponke- zuela esan zidan. Gas konpainia- Gaizkilea R tak. Hala ere, lehenengo aldia ko abokatuek pentsatu zuten TRANPEROA izateko, kontent. Atso inozoak helburu politiko bat zegoela ez zuen susmo txarrik hartu. Ho- ekintza ustez ulertezin horren Patxo Telleria rrek konfiantza eman zion. azpian. Gainontzeko konpainiek Gainera, atsoak bere lanari bu- ere alarma piztu zuten berehala. ruzko erreferentzia onak eman, Alor Energetikoen kontrako egeaz bestaldekoak in- zergatik ari zara zu oraindik ira- eta amua irentsi zuen atsoak. Ba- eta pentsionista askoren etxeko eraso baten lehenengo agerraldi- teresatzen zaizkit. Ez kurtzen? zela garaia, urte erdia zeramala ateak ireki zitzaizkion. Denak gas tzat jo zuten, pobrezia energeti- L eztijario batek esango Irribarrez hartu ninduen. Gaiz- ur berorik gabe, hamaika aldiz konpainiak kalteturikoak. Tre- koa salatzen zuen mugimen- lukeen moduan, «bote- kileak ez du irririk debalde egi- deitu zuela gas konpainiaren te- bea zen, eta galdara mordoa kon- duak bultzatua. Gure iruzurgilea retsuek munduaren hariak nola ten; egitekotan, irri makurra da, lefonora erantzunik jaso gabe eta pondu zituen, baina agure eta terrorista energetiko arriskutsu maneiatzen dituzten ikusita disi- bigarren asmo ezkutukoa. Nire jada etsita zegoela esanda, sukal- atso kabroi horiek ez zioten begi- bihurtu zen justiziaren begirada- dentzia delako bide bakarra» edo gaizkilearenak xaloa zirudien. deraino eraman zuen, galdara rik kentzen. Otzana zen; ez zeu- pean, gaizkile gupidagabea, pen- antzeko lelo kursiengatik. Bost Txarto hasi ginen. Betidanik zue- matxuratuaren aurrera. kan ostiaka hasteko gibelik, eta, tsionista deskapitalizatuei etxean axola niri munduaren hariak, bo- la gaizkilea izateko bokazioa, bai- Itxurak egiteko erreminta ku- ondorioz, lapurreta bakar bat ere hotza pasatzeko eskubidea uka- teretsuak eta disidentziak. Ondo na biolentzia fisikoarekin uzkur- txa zeramanez, segituan hasi zen ez urte osoan! tzen ziena. saltzen diren pertsonaiak direla- tzen den horietakoa dela. Duela galdararen tripak desmuntatzen. Orduan, zergatik zegoen kar- Iruzurgilearen abokatuak egia ko interesatzen zaizkit. gutxi erabaki zuen iruzur egitera Kitzikagarria. Gutxi usteko zuen tzelan galdetu nion harriduraz. esatea gomendatu zion, hots, Kartzelara joan nintzaion bisi- dedikatuko zela, eskularru zuri- atsoak azeria oilategian sartzen Gas konpainiak berak salatu zue- etxeetara lapurtzeko asmotan tan. Iruzurgilea da, agure-atsoen ko delinkuentzia. utzi zuela. Bi orduan ur beroa ga- la erantzun zidan, instalatzaile sartzen zen iruzurgile bat beste- etxeetan engainuz sartu eta Bere lehenengo lapurretarena lanki irteten zen txorrotatik. Ka- baimenik gabe konponketak egi- rik ez zela, baina ez zioten sinistu. lapurreta egiten duten horieta- kontatu zidan. Gas zerbitzuaren tramilarekin ez zuen astirik izan teagatik. Ez nuen ondo ulertu. Ez Zigor eredugarri bat ezarri zioten, koa. «Xarma gutxi», pentsatuko buzoz jantzita jo zuen tinbrea. kaxoi armairuetan dirua bilatze- zituen konponketak kobratzen: jarraibide hori errotik mozteko. duzue. Ados. Nazkagarria. Atso batek ireki zion. Zimurrak ko, eta ezin zion konponketaga- non zegoen, ba, delitua? Kartzelatik abailduta atera Agian. Baina pertsonaia hauek eta gernu usaina. Gas instalazioa tik kobratu, atsoak ondo baitze- Dirurik ez kobratzeak zigorra nintzen. Jota. Ez dira garai onak morboa sortzen dute. Bestela, errebisatzera zetorrela esan, kien gas konpainiaren aseguruak samurtu barik, gogortu egin gaizkileentzat.

Irudia b Bilbo Supermerkatuetako banatzaileek, lehen lan ituna Bizkaian

BILBO bELA sindikatuak aurrea- kordioa lortu du supermerkatue- tan eta hipermerkatuetan eros- ketak etxera eroaten dituzten ba- natzaileen Bizkaiko lehen lan itunerako. Gehiengoa du sekto- rean. Azkenaldian hainbat su- permerkatutan izandako gataz- kak aprobetxatu ditu, sektorera- ko ituna borrokatzeko. Besteak beste, hilean 1.200 euroko solda- ta izango dute langileek. Banake- ta enpresa aldatzen denerako su- brogazioa ere jaso dute itunean. %15 KRISIAREN KONTRAKO INBERTSIOETAKO KENKARIA Bizkaiko Foru Aldundiak saritu egin nahi ditu enpresek COVID- 19aren pandemiak sortutako kri- siari aurre egiteko egingo dituzten inbertsioak. 2020an 2019ko jar- duera %25 gutxitu zaien enpresek %15eko kenkaria izango dute aur- ten egindako inbertsioetan.

Bizkaiko Hitza-k irakurleen es- % kutitzak plazaratzen ditu. Ez dituz- te 1.400 karaktere baino gehiago Kalean bizi zen gizon gazte bat hil da Bilbon izan behar, tarteak barne, eta Bizkaiko Hitza-k mozteko esku- Kalean bizi zen gizon gazte bat zendu da, Bilbon. Piotr zuen izena, eta 23 urte zituen. Polonian jaio zen, baina urte eta erdi zeraman Bizkaian. Pande- bidea du. Helbide honetara bidali miaren ondorioz, azken hilabeteetan aterpetxe batean pasatu izan ditu gauak, eta kalean egin izan ditu egunak. Martxoaren 12an hil zen. Ingurukoek behar dira, izen-abizenak eta he- rria adierazita: Bizkaiko Hitza. Uri- gogorarazi dutenez, hiriburuko leku askotan ibiltzen zen gitarra jotzen, baina Uribarri auzoa izaten zen haren geralekuetako bat; bizilagunek loreak, bitarte kalea, 18, 3-C. 48001, Biz- argazkiak eta kartelak jarri dituzte hura egoten zen lekuan —irudian—. Bizkaian aurten hildako lehen etxebakoa da. Hala ere, abenduaren amaieran kaia. Eskutitzak Internet bidez bi- daltzeko: [email protected] desagertutako etxebako baten gorpuzkiak aurkitu zituzten urtarrilean, Getxoko Arrigunaga hondartzan: Barakaldoko 34 urteko gizon bat zen. HITZA BIZKAIKO HITZA Ostirala, 2021eko martxoaren 26a Berbetan 5 «Munduko onenak bildu dira Urkiolan»

Javier Bodegas b Txirrindularitzaren historiari buruzko idazlea Urkiolako igoeraren inguruko liburua osatu du Javier Bodegasek: 1931n lehenengoz antolatu zenetik, 2009ko azken igoerara arte txirrindularitza lasterketa horretan izandako kronikak, anekdotak eta argazkiak bildu ditu.

Peru Azpillaga Diez dro Delgado, Claudio Chiapucci, ka-gutxinaka, bertako lehiaketak Tony Rominger... Gaur egun ezi- desagertuz joan dira Euskal He- Historia de la subida a Urkiola li- nezkoa da lasterketa herrikoi ba- rrian. burua (Urkiolako igoeraren histo- tek halako partaidetza izatea. Nola dago antolatuta liburua? ria) argitaratu berri du Javier Bo- Gainera, ez ziren denbora pasa Edizioka dago egituratua. Urte degasek (Lemoiz, 1957). Duran- etortzen; lehiatzera etortzen zi- bakoitzean lasterketa nola izan galdeko mendatearen igoera eza- ren: irabaztera. Palmaresa ikus- zen, nortzuek parte hartu zuten, guna helburu zuen lasterketaren ten baduzu, izugarria da. sailkapena nola geratu zen, anek- historia bildu du, 1931n martxan Nolako bilakaera izan zuen? dotak eta argazkiak biltzen saiatu jarri zenetik, 2009an Igor Anto- Lasterketa martxan jarri zen ga- gara. Emaitza oso polita da, argaz- nek azkena irabazi zuen arte. Edi- raian, modan zegoen bat-bateko kietan Urkiolan biltzen zen jen- zio bakoitzaren inguruko infor- igoerak egitea, laburrak eta gogo- detza ikus daitekeelako, eta, urtez mazioa, kronika, sailkapena eta rrak. Lehenengo edizioa 1931n urte lasterketarekin batera gizar- pasadizoak bildu ditu lanean. Txi- izan zen. Gero eten egin zen, tea ere nola aldatuz joan den ikus rrindularitzaren bidez, denbora- 1936ko gerraren ondorioz, eta ez daitekeelako. ren poderioz gizarteak izandako zen berriz antolatu 1960ko ha- Pasadizoren bat nabarmenduko aldaketa ere agerian utzi nahi izan markadara arte. Denborarekin, zenuke? du Bodegasek liburuarekin. lasterketa aldatuz joan zen; erre- 1960ko hamarkadan emakume- Nondik sortu zaizu Urkiolako pidea moldatu egin zuten; urru- ek ez zuten bizikletarik izateko igoerari buruzko liburu bat osa- nagotik hasten ziren... Baina gi- aukerarik, eta, beraz, ez zegoen tzeko ideia? roa ez zen aldatu; urtero jai bat emakumezkoen txirrindularitza- Hau ez da txirrindularitzari buruz izaten zen, herriko afizioak berea ko probarik. Garai hartan, jendea idatzi dugun lehen liburua. Tal- sentitzen zuen proba bat zelako. entretenitzeko, lasterketa baino ARITZ LOIOLA / FOKU detxo bat gara, eta txirrindulari- lehen hainbat ekintza Edizio guztien arteko markarik Txirrindularitza oso kirol herri- tzaren historiari buruzko hainbat «1964an, Carmen Diaz de antolatzen ziren. 1964an, onena Iban Mayo igorreztarrak koia izan da, gertukoa. Jendeak lan argitaratu ditugu jada. Gure Lezana amurrioarrak Urkiola Carmen Diaz de Lezana du. Hala ere, behin igoera molda- lotura handia izaten zuen halako zaletasuna da, gustatzen zaigu, igo zuen, eta zur eta lur utzi amurrioarrak Urkiola tuta eskuratu zuen. lasterketekin. Adibidez, txirrin- eta ondo pasatzen dugu lan hori zituen zale guztiak» igo zuen, eta zur eta lur Horrek zer esan nahi du? dulariak bertatik bertara ikusteaz egiten: txirrindularitzaren ingu- utzi zituen han bilduta Igoera berregokitu zutenean, gain, lehen lasterketaren ostean ruko historia bildu, datuak jaso, «Txirrindularitza oso kirol zeuden zale guztiak. hainbat ezaugarri hobetu ziren, haiekin egoteko abagunea ere iza- anekdotak bildu, argazkiak lor- herrrikoia izan da beti, Handik urte batzuetara eta denborek ere behera egin zu- ten zen. Jai handi bat izaten zen tu... Dena esku artean dugunean, eta Urkiolako lasterketa hau gizon batek atzeraka igo ten: aldapa batzuk lausotu egin txirrindularitzaren zaleentzat. liburua osatzen dugu. horren adibide garbia da» zuen mendatea, heldule- ziren, bihurgune batzuk aldatu, Zer garrantzi du historia biltze- kuan jesarrita eta pedalei zorua egokitu... Igoera zaharreko Liburua eskuratu nahi Kar- ak? Txirrindularitza oso kirol herri- atzekoz aurrera eraginez. errekorra Ramon Larrosa @ izanez gero, jo mani Kirolaren bidez gizartean izan di- koia izan da beti, eta lasterketa Zer garrantzi du Urkiolako igoe- txirrindulariak du. webgune honetara: ren aldaketak azaleratzeko auke- hau horren adibide garbia da. rak txirrindularitzaren mun- Zergatik zuen hainbesteko arra- www.urtekaria.com ra ematen digu. Urkiolako laster- Orain zergatik ez da antolatzen duan? kasta igoera horrek? keta, esaterako, 1931n hasi zen, Urkiolako igoera? Igoera mitikoa da. Ez soilik proba eta geroztik sekulako aldaketak Batez ere, UCI World Tourraren honengatik: Euskal Herriko Itzu- izan ditu. Lehenengo edizioan, sorreraren ondorioz. Globaliza- lian eta Espainiako Vueltan, asko- kasurako, partaideak trenez joan zioarekin batera, txirrindulari- tan igo izan da Urkiolako menda- ziren lasterketara, eta izarrak zi- tzaren egoera aldatu egin zen. tea, eta beti izan da erabakigarria. ren jada, ez pentsa, baina trenean Txirrindulari onenak lasterketa Orain moldatu egin da errepidea, joaten ziren; hori, gaur egun, onenetan lehiatzeko apustua egin baina, lehen, orain baino are go- pentsaezina da. Eta lasterketa zen, eta arreta beste toki batzue- gorragoa zen, eta itzuli handieta- ikusteko ere jendetza biltzen zen tan jartzen hasi. Horrekin batera, ko proba asko ere bertan erabaki urtero; hori argazkietan ikustea euskal instituzioek ere, tokiko izan dira. izugarria da. lasterketen aldeko apustua egin Igoera guztien artean, nor izan Nolako lasterketa izan da Urkio- beharrean, Espainiako Vueltaren da Urkiolako mendatea azka- lakoa? aldeko apustua egin zuten; berto- rren igo duen txirrindularia? Urte askotan munduko onenak ko probei babesa eta oihartzuna Urtero gainsari bat egoten zen bildu zituen: Julio Jimenez, Euse- eman ordez, Vueltako etapak lasterketa irabazteaz gain aurre- bio Velez, Vicente Belda, Marino Euskal Herrira ekartzeko ahalegi- tik ezarrita zegoen marka haus- Lejarreta, Andrew Hampsten, Pe- na egin dute. Ondorioz, gutxina- ten zuen txirrindulariarentzat. BIZKAIKO HITZA EGITARAUA 6 Memoria Ostirala, 2021eko martxoaren 26a Durangoko 1937ko bonbarda- keta oroitzeko hainbat ekintza antolatu ditu udalak, herriko elkarteekin. Izena eman behar da ekintza gehienetarako.

Martxoak 28 ‘Anzola, Euskal Robert Capa’. Durangoko bonbarda- ketaren argazkiak atera zituen gudariari buruzko erakusketa. Maiatzaren 30era arte, Arte eta Historia Museoan.

Martxoak 30 19:00. Guillermo Otanoren hi- tzaldia, Landako Elkartegian: Conflictos armados y control de los recursos naturales.

Martxoak 31 08:30. Lehen aire erasoaren alarma-hotsa jotzea, Andra Mariako kanpandorrean. 10:00-19:00. Sua biktimen omenez, Andra Mari elizpean. 12:00-19:00. Lekukoen testi- gantzak jasotzen dituzten bi- deoen emanaldia. 12:00. Giza eskubideen alde- ko adierazpena, ikastetxeeta- ko ikasleen ahotik. 17:45. Bigarren aire erasoaren Durangoko Udaleko eta herriko zenbait elkarteko kideak, hilaren 18an, 1937ko bonbardaketari buruzko programazioa aurkezten. DURANGOKO UDALA alarma-hotsa jotzea. 20:00. Bonbardaketan hilda- koei oroimen ekitaldia, Andra Bonbardaketa gogoan hartuta Mari Elizpean.

«Uste dugu oso garrantzitsua Durangoko Udalak eta herriko zenbait elkartek programazio bat antolatu dute 1937an dela gogora ekartzea Durangon herria bonbardatu egin zutela oroitzeko b Oraindik ere gogoratu beharra dagoela diote gertatutakoa, jende asko oraindik ere harritu egiten baita bonbar- daketaren nondik norakoen berri Peru Azpillaga nik iragana ezagutu gabe. Eta, «Aurten argi izan dugu ezin moa. Hemen jazo zena oroitzeko izaten duenean», ohartarazi du erakunde publiko gisa, behartuta geniola gure urteroko hitzorduari eta belaunaldi berriei ezagutzera Ellakuriagak. «Detaileetan sar- Datorren astean 84 urte beteko sentitzen gara belaunaldi berriei huts egin, eta, Kriskitin dantza emateko. Era berean, baita bizitza tzen zarenean, zenbat bonba bota dira Durangoko bonbardaketa ezagutzera ematera gure senide- taldearen laguntzarekin, urtero- galdu zuten edota frankismoaren zituzten aipatuz, argazkiak era- jazo zenetik: 1936ko gerraren ba- ek duela 84 urte jasan zuten bon- ko ekitaldi xumea egiten saiatu biolentzia pairatu zuten pertsona kutsiz edota egun horretan jazo- rruan, Italiako Aviazione Legio- bardaketa lazgarri hura. Izan ere, gara», kontatu du Ellakuriagak. guztiei aitortza bat egiteko ere». tako istorio txikiak azalduz, or- nariako hegazkinek, Francisco memoria historikoa ez da bon- Dantza ikuskizunaz gain, bon- duan harritu egiten gara». Francoren Espainiako diktadore- bardaketa hartara mugatzen, bardaketaren lekuko izandako Memoria batzordea 1937ko eraso hark herriaren bi- aren armadari lagunduz, herria gerora herri gisa jasan behar izan Josefi Izazelaiak lore eskaintza bat Azkeneko urteetan udalak me- lakaera errotik aldatu zuen. Le- bonbardatu zuten, martxoaren 31 genuen errepresio guztia barne egingo du. «Izazelaiak bost urte moria edo gatazkak lantzen di- herketen ondorioz, Durangoko eta apirilaren 4 artean. Historiala- hartzen du», esan dute Ima Ga- zituen bonbardaketa izan zene- tuzten elkarteekin batzorde bat zati handi bat berreraiki behar riek bildutako datuen arabera, rrastatxu alkateak eta Julian Rios an, eta, haur txikia bazen ere, gor- osatu duela esplikatu du Ellaku- izan bazuten ere, herrian orain- erasoak 337 lagun hil zituen, eta alkateordeak. detzen ditu egun hartako oroitza- riagak, eta bonbardaketa oroitze- dik ikusgai daude gerrako aztar- hegazkinek 281 bonba baino Hori bermatzeko, udalak eta ko egitaraua ere bertan nak. «Ez ziren soilik bonbak izan, gehiago jaurti zituzten. Durango herriko zenbait elkartek egitarau 1937ko bonbardaketak adostu dute. «Elkarte hegazkinek tiro ere egin zuten ez zen izan, ordea, gerra hartan bat atondu dute, martxoaren 31ra 337 lagun hil zituen; Italiako bakoitzak bere proposa- herritarren aurka, eta metraila- bonbardatu zuten herri bakarra; arte iraungo duena eta ekitaldi hegazkinek 281 bonba baino mena egiten du, eta gero ren zuloak oraindik topa daitezke Durangaldean bertan, Elorriok desberdinak biltzen dituena. Ho- gehiago bota zituzten batu egiten da dena». eraikin batzuetan». Ellakuriagak eta Otxandiok ere pairatu zituz- rietako bat izango da Andra Mari Bihar, esaterako, era- gogoratu duenez, aztarna psiko- ten indar faxisten aire erasoak. elizpean egingo dutena, bonbar- Hilaren 31n bonbardaketaren kusketa bat estreinatuko logikoek ere iraun izan dute, Urte hartan gertatukoa ezagu- daketaren biktimen oroimenez lekukoen testigantzak da Durangoko Arte eta hainbat familiatan oso presente tzera eman, faxismoaren bikti- antolatutakoa —Gerediaga elkar- proiektatuko dira, Durango 1936 Historia Museoan, Jose egon baita 1936ko gerraren oroi- mak oroitu eta aurrerantzean his- teak antolatu ohi du—. «Guk anto- elkarteak urteetan bildutakoak Maria Anzola errepubli- tzapena: «Bakoitzak modu dife- toria gertaberri ez dadin, Duran- latzen dugu, norbaitek bere gain kazaleari buruzkoa; rentean bizi izan du; batzuei hur- goko Udalak eta herriko hainbat hartu behar duelako, baina herria- pen gutxi batzuk», azaldu du 1937ko martxoaren 31ko eta hu- bilagotik eragiten die, ez soilik elkartek oroimen jardunaldiak rentzat sortutako ekitaldi bat da, Ellakuriagak. Horrekin batera, rrengo egunetako aire erasoen ar- bonbardaketak, baita gerora eto- antolatzen dituzte urtero. Osasun herritarrek herritarrentzat egin- Durango 1936 elkarteak azken gazkiak atera zituen Anzolak. Hi- rritako guztiak ere. Urteak sufri- arrazoiengatik iazko edizioaren dako oroimen ariketa bat», na- urteetan bildutako testigantza laren 31n bertan, 12:00etatik tzen eta isilik egoten bizi ostean, programazioa bertan behera ge- barmendu du Izaskun Ellakuriaga batzuekin, egun hartako konta- 19:00etara, Durango 1936 elkar- batzuentzat leungarria da oroi- ratu ondoren, aurten antolatzai- Gerediaga Elkarteko kideak. kizuna egiten duen ikus-entzu- teak urteetan bildutako bonbar- men ariketa honetan parte har- leek egungo egoerara egokitzea «Gertatutakoa ahazten ez dugula nezko bat eskainiko dute. «Testi- daketaren lekukoen testigantzen tzea, baina badira oraindik oroi- eta oroimen ariketa antolatzea berresteko; ostera, errepikatzeko gantzetatik abiatuta, egun hartan bideoak proiektatuko dituzte An- tzapenak barruan gordeta bizi di- erabaki dute: «Ez dago etorkizu- arriskua egon ezdadin». gertatutakoa kontatzea da as- dra Mari elizpean. renak ere». BIZKAIKO HITZA Ostirala, 2021eko martxoaren 26a Ekonomia 7 BILBOKO UDALA BILBOKO UDALA BILBOKO

«Une zailetan «Emozioetan jokatu behar zentratu gara. dugu ausarten, Horretara eta arriskatu egin bideratu dugu behar dugu» gure enpresa»

Geisiane Maiara Marth Jokin Astorkiarena Ceolex enpresaren sortzailea Tokitu Espaciosen sortzailea

N. S. O. N. S. O.

2020a «urte zaila» izan zela ai- Pandemiak gizartea aldatu zuen, tortu du Geisiane Maiara Mart- eta, horrekin batera, espazioak hek. Hala ere, aholkularitza juri- eta harremanak ulertzeko erak Juan Mari Aburto eta Xabier Otxandiano, pasa den asteartean, Bilboko udaletxean egindako ekitaldian. BILBOKO UDALA dikoa sarean eskaintzeko Ceolex ere bai. Hala uste du Tokitu Espa- enpresa sortzeko hautua egin cios enpresaren sortzaile Jokin COVID-19ak urtea baldintzatu duen arren, iaz 112 enpresa sortu zuen iaz. «Une zailetan jokatu Astorkiarenak. Amaia Diez Ro- zituzten Bilbon, udalaren laguntzarekin. Hiriko baldosaren behar dugu ausarten, eta arriska- driguezekin batera sortu zuen en- tu eta sinisten dugunaren aldeko presa, iaz. Ikuspegi berri hori jarri figura sinboliko bana eman diete ekintzaileoi. apustua egin behar dugu. Gauzak zuten enpresaren oinarrian. As- Euren esperientzia kontatu dute horietako bik. funtzionarazten saiatu behar torkiarenak azaldu du diseinua dugu gizarteari ekarpena egiten eta teknologia uztartu dituztela: diogun bitartean», adierazi zuen «Lortu dugu jendea gai izatea joan den asteartean, Bilboko Uda- bere etxetik proiektuak ikusteko. lak ekintzaileei egin zien aitortza Eta, garrantzitsuena: diseinuak Bilboko ekintzaileen ekitaldian. pertsonak izatea ardatz. Emozio- Brasildarra da sortzez Maiara, etan zentratu gara. Horretara bi- eta hamabi urte daramatza Eus- deratu dugu guk gure enpresa». kal Herrian. Bihotzez euskalduna Bi bazkideek arkitektura ikasi ausardia aitortu dute dela aitortu zuen, euskaraz: zuten. 2008ko krisiak harrapatu «Euskaraz ulertzen dut, baina zituen, eta kanpora joan behar kostatu egiten zait hitz egitea». izan zuten. Londresen ezagutu zuten elkar. «Singapurko aire- Legearen arloa, «arkaikoa» portua diseinatzen aritu ginen Natalia Salazar Orbe barmendu egin behar dugu, inoiz boliko bana. Baldosa horiek nego- Zuzenbidea eta Komunikazioa biok. Euskal Herrira itzultzea era- bizi izan dugun urterik latzena zioa abian jartzeko egindako bi- ikasten ari da. «Jabetu nintzen le- baki genuen, uste genuelako zer- ilboko Udalak aur- izan baita. Pertsona ausarten ur- dea islatzen dute. Enpresa horiek gearen sektorea arkaikoa dela. bait ekar genezakeela kanpotik». ten ezin izan du tea izan da, pandemia garaian ne- martxan jartzeko, udalaren ahol- Nola litekeen gaur egun hain ga- egin Bilbo Ekinean gozioak sortzen ausartu baitira». kularitza jaso dute, Bilbao Ekintza rrantzitsua den lege sektoreak Bilbao Ekintzaren laguntza B galarik, pandemiak udal sozietateari atxikitako BIG hain arkaiko jarraitzea. Niretzat Bilbora iritsi, eta proiektua gauza- ezinezko egin baiti- Negozioaren bidearen isla Bilbao —Bilbao Ideien Gunea— oso garrantzitsua da zuzenbidea tzeko Bilbao Ekintzaren lagun- tu jende topaketa handiak. Au- Horietako bi ordezkari izan zituz- ekintzailetza zentroaren bitartez. pertsonengana hurbilduko duen tzak izan zuen garrantzia azpima- rreko urtean Bilboko Udalaren la- ten, ohikoa baino xumeagoa izan Aburto alkateak eman zituen konponbide bat aurkitzea». rratu du: «Oso beharrezkoa zen. guntzarekin enpresa bat sortu arren «hiriko gertakari garrantzi- datuen arabera, 112 enpresa berri Hortik sortu zuen zuzenbide Gu sormenaren sektoretik gatoz. dutenei aitortza egitea da gala ho- horiek 137 lanpostu sortu laboraleko zalantzak argitzeko Sektore horretan inork ez digu rren helburua. COVID-19ak ekin- 2019an 139 enpresa sortu dituzte, eta hirian milioi txat bat. «Hasierako proiektu irakasten enpresa bat sortzen. tzaileak kikildu zitzakeen arren, zituzten. 30 urtetik beherako bat eurotik gorako in- hori garatu genuen, eta Ceolex Bilbao Ekintzak bidaia hori egiten Bizkaiko hiriburuan ehun enpre- gazteek zuzendutako bertsioa egin da. Enpre- bihurtu zen». 2020ko otsailean lagundu zigun». satik gora sortu zituzten iaz, eta proiektuek gora egin dute sen kopuru handiaz gain eratu zuten enpresa. «Hiru aste Gaur egun erakundeak egiten horiei aitortza egin die asteon —2019an 139 sortu ziren—, geroago, konfinamendua hasi duen ekarpenari buruz mintzatu udalak, galarik ezean, udaletxeko tsuenak» ospatzeko erabiltzen 30 urtetik beherako gazteek zu- zen». Bilbao Ekintzaren lana es- da: «Networking-etan ere oso si- Arabiar aretoan. duten aretoko ekitaldian. Abur- zendutako proiektuek gora egin kertu du: «Ekintzailea izatea zaila nergia interesgarriak sortzen Zehazki, 112 enpresa sortu zi- tok eta Xabier Otxandiano Gara- dute: %28,47 izan dira. Hala ere, da. Ezagutza handia behar da. Bil- ditu, sortu berriak diren enpresa- tuzten iaz, Bilbon. Juan Mari pen Ekonomikoko zinegotziak ekintzaile gehienak 36 eta 45 urte bao Ekintzak ikastaro asko eta tan eta baita zaharragoetan ere. Aburto alkatearen esanetan, egun batzuk lehenago eman zie- artekoak dira. Emakumeen ko- babes handia eman dizkigu. Ikus- Hori da inportantea, Bilbo ezagu- «oso kopuru garrantzitsua da, ten, banan-banan eta aurrez au- puruak ere gora egin du: %51,09 pegi horretatik, Bilbon oso erraza tzen duten enpresek gu ezagutzea eta, orain inoiz baino gehiago, na- rre, Bilboko baldosaren figura sin- dira. da ekintzaile izatea». eta sinergia horiek sortzea». BIZKAIKO HITZA 8 Aisialdia Ostirala, 2021eko martxoaren 26a

Udaleku bateko gazteak Laida hondartzaren inguruan piraguetan, artxiboko irudi batean. JON HERNAEZ / FOKU Udalekuak itzuli dira

Aldundiak uztailaren 1etik 29rako antolatu ditu udalekuak b Bizkaiko bost espaziotan 822 umerentzako lekua egongo da b Datorren martitzenera arte eman ahal izango da izena webgunean

Natalia Salazar Orbe udalekuak. Aurten, ordea, parte dira, 2013an eta 2014an jaiotako Lurraskan. Eskaera guztiak Biz- ko hurrenkera ere orduan finka- hartzeko aukera izango dute zaz- umeentzat; 406 —366 euskaraz kaiko Foru Aldundiaren egoitza tuko dute. «Era horretako jarduerak oso pi eta hamahiru urte arteko gaz- eta 40 elebidunak—, 2010 eta 2012 elektronikoaren bidez egin behar onuragarriak dira umeentzat. tetxoek, eta horien onura azpi- bitartean jaiotakoentzat; eta 280 dira: ebizkaia.eus webgunean. Zazpi eguneko egonaldia Ahaztuko ez duten esperientzia marratu du Zobaranek. Martitze- —252 euskaraz, 28 elebidunak—, Horretarako interesa duten fami- Bizkaiko etxeek zazpi eguneko izateaz gain, lagun berriak egitea, nera arte eman ahal izango da 2008an eta 2009an jaiotakoen- liek, izena eman aurretik, identi- udalekuak eskainiko dituzte, uz- etxeko babesetik kanpo elkarre- izena udaleku horietan. tzat. Hala ere, Bizkaiko umeek fikazio elektronikorako bitarte- tailean zehar banatutako lau aste- kin bizitzen ikastea, norbere Udalekuak 2021 programa uz- Arabako, Gipuzkoako eta Nafa- koren bat izan beharko dute: tan. Horietara doazen umeen autonomia garatzea eta etxean tailaren 1etik 29ra bitartean gara- rroako beste 11 aterpetxetara joa- Izenpek emandakoa, NA elektro- familiek 130 euro ordaindu be- egiten ez dituzten jarduerekin go- tuko da. Osasuna bermatzeko se- teko ere eman ahalko dute izena. nikoa edota beste ziurtagiri harko dituzte. Hobariak izango zatzea dira, besteak beste, udale- gurtasun neurri zorrotzagoak digitalen bat. dituzte diru sarrerak bermatzeko kuen helburuak». Nagore Zoba- bete beharko dituzte aterpetxeek, Eskabideak, sarean Zozketa apirilaren 27an egingo errenta jasotzen dutenek edota ranen berbak dira. Ajangizen den eta leku gutxiago izango da. Iaz, Bizkaian bost espaziotan eskaini- dute, 10:00etan. Horren ondoren familia ugarikoek. Lurraska ingurumen zentroko 1.360 eskaini zituzten Bizkaian. ko dituzte udalekuak: Trapaga- ezarriko dute udalekuetako Zobaranek gogorarazi duenez, koordinatzailea da. Iaz bertan be- Aurten, kopuru hori asko murriz- rango La Arboledan, Dimako La- lekuak esleitzeko hurrenkera. umeek iaz ez zuten izan udale- hera utzi zituzten Bizkaiko Foru tu da: 822 izango dira. Horietatik, purreketan, Morgako Meakau- Plazarik lortu ez duten eskabide- kuetako esperientziarik bizitzeko Aldundiak antolatzen dituen 136 —denak euskaraz— izango rren, Gorlizen eta Ajangizko ak itxarote zerrendan antolatze- aukerarik: «Espero dugu aurten BIZKAIKO HITZA Ostirala, 2021eko martxoaren 26a Aisialdia 9

BIZKAIKO ESKAINTZA

La Arboleda aterpetxea Lapurreketa Lurraska Meakaur Gorlizko aterpetxea Trapagaran. Garai batean Euro- Dima. Lapurreketa baserri eskola Ajangiz. Lurraska ingurugiro zen- Morga.Naturan eta nekazaritza Gorliz. Gorlizko aterpetxea Aston- pako meatze ustiapenik garrantzi- ingurune natural betean dago, troa Urdaibaiko biosferaren erre- gunean sartuta dago. Besteak doko hondartza parean dago. tsuena izan zen eremuan dago Urkiolako eta Gorbeiako parke serbaren erdian dago. Zenbait beste, erabilera anitzeko egonge- Hainbat jardueretarako hainbat La Arboleda aterpetxea. Gaur naturalen artean. Barrualdea gela areto eta tailerretarako eremu iza- lak, ludoteka, ikus-entzunetarako gune ditu barrualdean, eta kanpo- egun, naturak sortutako lakuen handietan bereizita dago. Besteak teaz gain, ludoteka eta egur labea materiala, mahai jokoak, futbolina aldean, berdeguneak. Besteak edertasunagatik da ezaguna beste, jarduera aretoak, gela inte- ditu. Hainbat animalia dituzte ater- edota billarra daude. Kanpoan ere beste, aterpetxeak, jokoak, irtenal- eremu hori. Janaria aterpetxean raktiboa, tailer aretoak, korta, petxean: ardiak, behiak, zaldiak, leku zabala dute. Ping-pong ma- diak, herri kirolak, tailerrak edota bertan egiten dute. Jolasleku ortua, berotegiak eta saskibaloi oiloak eta untxiak, besteak beste. haiak eta estali gabeko frontoia mendi ibilaldiak eskaintzen dituz- estalia, kirol esparruak eta ume- pista ditu. Janaria aterpean bertan Otorduak aterpetxean bertan daude atari zabalean. Jatekoa te. Janaria aterpetxean bertan ger- entzako parkea ditu. egiten dute. prestatzen dituzte. aterpetxean bertan egiten dute. tatzen dute. gogoz etortzea gure udalekueta- tu, garbiketa lanetan parte hartu egingo dituzte. Hala ere, egonaldi ra, nahiz eta baldintzak zorrotza- eta zaldiz ibiltzeko aukera ere iza- osoa Lurraskan bertan egin be- goak izan». Haienean, orain arte ten dute. Ortuko lanak egiten harko balute ere, adierazi du hau- 130 umerentzako egonaldiak iza- dituzte: landatu, lurrean aritu eta rrek ez dutela aspertzeko tarterik ten zituzten, eta, aurten, 75entza- sasoiko produktuak jaso. Baserri- izango. Eta segurtasun neurriak ko tokia izango dute. Horrez gain, ko ogia eta taloa egiten ere ikas- bermatuta daudela baieztatu du: ohi baino kontrol handiagoa eza- ten dute». «Gure udalekua itxia da, eta kan- rri beharko dute hainbat alorre- Birziklatzearekin lotutako tai- poko kontakturik gabe egotea tan: «Taldeen banaketan eta lo- lerrak ere eskaintzen dituzte ahalbidetzen du». gelen, norbere garbiketaren, ai- Ajangizen, piraguetan ibiltzeko sialdi garaiaren eta jantokiaren aukera izaten dute eta irteerak ere Adinen araberako arreta antolaketan izango du eragina, egiten dituzte. Aisialdiarekin lo- Udalekuak adin guztietako ume- batez ere, beste urte batzuekin tutako jolasak antolatzen dituzte, entzako aukera oso aberasgarri- konparatuta». besteak beste, ginkanak eta ure- tzat ditu Lurraskako koordina- Aldundiak joan den tzaileak: «Adin bakoitzak beha- Zenbait ume ahuntzak ezagutzen Ajangizen, Lurraskaren udalekuetan. LURRASKA astean egin zuen udale- rrizan ezberdinak ditu, eta, kuen aurkezpena. Ber- ‘‘ horietara egokitzen bazara, uda- tzen zaien arren, denbora librea an jaiotakoentzako hiru aukera tan izan ziren Lorea Bil- leku arrakastatsua izango dela izatea ere eskatzen dute. Garran- daude: Meakaur, Lurraska eta La- bao Bizkaiko Euskara, Espero dugu aurten gogoz ziurta dezakezu. Txikienek, arre- tzi handia ematen diete euren ar- purreketa. 2013an eta 2014an Kultura eta Kirol diputa- etortzea gure udalekuetara, ta handiagoa eskatzen dutenez, teko harremanak garatzeari». jaiotakoek La Arboleda dute au- tua, Ana del Val Arabako nahiz eta baldintzak jolas asko behar izaten dute ingu- Adinaren araberako eskaintzei kera bakarra Bizkaian. Handik Kultura eta Kirol diputa- zorrotzagoak izan» ru eta egoera ezberdinera egoki- dagokienez, txikienek, 2008an kanpoko aukeretara jotzerik ere tua eta Harkaitz Millan tzeko eta udalekuko erritmoa eta 2009an jaiotakoek, Bizkaian badute. Izena, banaka, binaka Gipuzkoako Kultura, «Gauetan gau belak izaten hartzeko. Nagusiagoek, ostera, aukera bakarra dute: Gorlizko edo, gehienez, hirunaka eman Gazteria eta Kirol dipu- dituzte, haientzako jarduera bideratuak egitea gusta- aterpetxea. 2010 eta 2012 bitarte- dezakete umeek. tatua. Han azaldu zute- dantzalekua litzatekeena. nez, haurrek naturare- Arrakasta izaten du horrek» kin kontaktuan egiten diren kirol eta kultura «Adin bakoitzak beharrizan jarduerez gozatu ahal ezberdinak ditu, eta, horietara izango dute. Besteak bes- egokitzen bazara, udaleku te, txalaparta, birziklatze arrakastatsua izango da» tailerra, mitologiari bu- Nagore Zobaran ruzko gaualdiak, mendi Ajangizko Lurraska zentroko koordinatzailea ibilaldiak, eskalada, ra- pela, tirolina, arku tiraketa, tako jolasak. «Gauetan gau belak paintballa edota arrauna eta izaten dituzte. Abestu eta gaueko arroila jaitsiera aipatu zituzten. jolasak edota dantzaldiak egiteko Ingurumenaren ezagutzan, aukera izaten dute. Haientzako errespetuan eta zaintzan kon- dantzalekua litzatekeena. Arra- tzientziatzeko jarduerak ere gara- kasta handia izaten du horrek». tuko dituzte. Egoera epidemiologikoak bal- Bide horretatik mintzatu da dintzatuko du zeintzuk jarduera Zobaran ere, eta Lurraskako egin ditzaketen aurtengo udale- eskaintzaren berri eman du: kuetan. «Aldaketak egin baino «Gurean baserri eskolarekin eta gehiago, moldaketaren bat edo ingurumenarekin lotutako jar- beste egin beharko dugu jardue- duerak egiten dituzte: baserriko rak garatzeko orduan». Hala animaliekin lan egin, haiei jaten azaldu du Zobaranek. Ahal bada, eman, haien ezaugarriak ezagu- ohikoak dituzten irtenaldiak

BIZKAIKO HITZA Ostirala, 2021eko martxoaren 26a Udalerriak 11

buruz eta lur horiek ematen dituzten fruituei buruz da, baina ez gestioari buruz». Kudeaketa beti Zeanuriko Udalaren kontua izan dela esan du. «Nik begiratu ditut aktak, 1980. urtetik hona- koak, eta ordenantza beti eroan du aurrera Zeanuriko Udalak, baita larreen gestioa ere. Eta Zea- nuriko Udalak egiten ez dituen lanak Zeanuriko Abeltzain Elkar- teak egin ditu. Guk argi daukagu Zeanuriko Udala dela lur horien jabea eta lur horien gestioa egiten duena».

Eskubide kontua Aldaketak, besteak beste, Gor- beialdeko osasun planari egoki- tzeko egin dira. Alkate biak ados daude: «Beharrezkoak». Gaine- ra, erabilerak zehaztu dira: larre horietan egon daitekeen ganadua eta abar. Baldintza horiek bete ezean, isunak ipiniko direla ere zehazten da. «Baina mamia ez da aldatu», ohartarazi du Ajuriage- rrak. Ubideko alkateak azaldu due- Zeanuri eta Ubide arteko akordioa gaurkotzeko ekitaldia, 2016an, Ubideko udaletxean. IPIZKI nez, gehienbat, Zeanuriko abel- tzainak dira larreak erabiltzen di- Zeanurik Ubiderekin osatzen duen Larreen Mankomunitateko araudia gaurkotu du. tuztenak. «Ubiden orain ez dago Ubidek protesta egin du, eurekin adostu barik aldatzeagatik. Edukian ados daude. abeltzain askorik. Guztiek dute larreak erabiltzeko eskubidea, baina 25-30 idi dituen batek bai- no ez du ganadua hara eroaten». Beraz, edukiarekin ez dute arazo- Nork kudeatzen dituen larreak rik, eta eragina ere ez da handia. Ubideko Udalak gura duena da kudeaketan parte izan. Ajuriagerrak gaur-gaurkoz ez du horretarako aukerarik ikus- Ibai Maruri Bilbao ak agindu digu guri eta antzeko Karrerak ondutako alegazioa- emandako foru dekretuan eta ten. Udal biek txosten bana egin beste kasu guztiei araudia gaur- ren arabera, «hainbatetan argi 1904. urtean emandako arbitrai dute azken urteetan, hori azter- bide 1540an bana- kotzeko. Eta egin diren aldaketak geratu da» kudeaketa partekatua laudoan. Ubidek uste du orain tzeko, eta uste du hori irakurri eta tu zen Zeanuriren- egokiak dira. Baina ez modua». egin behar dutela bi udalek. Hori hautsi egin dela adostasuna. Hau ikusi beharko dela zein izan dai- gandik. Jazoera Baina araudi aldaketa udal biek baieztatzeko, ondoko adibideak da, kudeaketa partekatua ez dela tekeen konponbidea. Hala ere, U haren ondoren, or- elkarrekin egin behar zutela uste jaso ditu. 1542an bertan, eraba- errespetatu. Euren eskubidea au- kudeaketaren ardura beti eurena dura arte herri bie- du. Hori horrela, alegazioak aur- kiak adostu egin behar dituztela zitan ipini dela uste du Iñaki Beo- izango dela esan du. «Orain arte tako herritarrek erabiltzen zituz- keztu dizkio Ubidek Zeanurik esan zieten epai batean. Herri bide Ubideko alkateak. horrela izan da». Gaineratu du ten mendiak biek aprobetxatzen onartutako araudiari. Izan ere, biek ere hala onartu zuten 1790. Zeanuriko alkate Eider Ajuria- Ubidek aurkeztutako alegazioak jarraitzeko hitzarmen bat egin testua oraindik ez da behin beti- urtean hitzartutako transijitze es- gerrak esan du, lursail horiek kudeaketari lotutakoak izan dire- zuten. Hala sortu zen Ubide eta koa: alegazio fasean dago. EHUko krituran. Bizkaiko Foru Aldun- Zeanurirenak diren heinean, la, baina eurek araudia aldatzera- Zeanuriko Larreen Mankomuni- Zuzenbide Zibileko irakasle Mikel diaren parte hartzearekin beste kudeaketa ere eurena dela: «Lur koan arlo hori ez dutela aldatu. tatea. Gaur egun lehen sektoreak Mari Karrera doktoreak lagundu birritan azpimarratu da adosta- horiek Zeanuriko Udalarenak «Aldaketak erabileraren inguru- indarra galdu du, baina oraindik die prestatzen. sunaren premia: 1870. urtean dira. Mankomunitatea erabilerari koak izan dira soilik». ere badira lursail haiek aprobe- txatzen dituzte baserritarrak. Eta bi udalek tinko eusten diote ia 500 urte dituen akordioari. Hala ere, bost mende hauetan hainbatetan izan dituzte gataz- kak. Eta azkena orain sortu da. Joan den azaroan, Zeanuriko Udalak bere jabetzako basoetako belardien ustiaketa arautzen duen udal ordenantza berria onartu zuen behin-behinean. Iñaki Beobide Ubideko alkateak «zentzuzkoa» ikusi du araudian egin den aldaketa: «Araudi zaha- rra zen, eta bazuen berritzeko eta gaurkotzeko beharra. Diputazio- BIZKAIKO HITZA 12 Proposamena Ostirala, 2021eko martxoaren 26a Antzerkia

2 3 4

1 Afixa. Aurtengo afixako iru- dian, Yogurinha Boroba ageri da heroiz jantzita. 2 Maite Gebara. ¡Qué buen- día! emanaldia aurkeztuko du. 3 Naita Produkzioak. Adela eta Martirio Bernarda Albaren etxean emanaldia. 4 Landakon. Los Bardou kon- painiaren Step up ikuskizuna.

ARGAZKIAK: TOPAKLOWN

1

Zailtasunak zailtasun Topaklown jaialdiaren 8. edizioa egingo dute apirilaren koak adibide praktikoak ditu emaitza, eta horrek clownaren 1etik 4ra, Durangon. Aurreko edizioetan ez bezala, aurten ez dituzte komunitatea indartzen duela formakuntza saioak eta ikastaroak egingo. Emanaldi bakoitza bi aldiz egingo uste dute antolatzaileek. dute. San Agustin kultur gunea eta Landako gunea izango dira agertokiak. Iazkoa berreskuratu Umorearen erabileraren beha- rretik abiatuta josten da Topa- klown. Aurtengo egitaraua pres- tatzerakoan, iaz bertan behera Umore absurdoz blai utzi behar izan zuten edizioa izan dute abiapuntu. «Aurtengoa iaz- koaren jarraipena da, saiatu gara iaz antzeztu ezin izan zuten kon- painiei parte hartzeko aukera Uxue Gutierrez Lorenzo laratuko dituzte ikuskizunak, eta, nea izango da, berriz, barnealde- Ikastaroetako eta jendearen ar- ematen». Horren adibide dira Za- birritan erakutsiko du emanaldia ko emanaldien plaza. M & Mme teko harremanen garapenerako ragozako (Aragoi, Espainia) Tea- udur gorria jan- konpainia bakoitzak. Erabaki Poiseau Frantziako konpainiak espazio faltan, ikuskizunen es- tro Indigesto eta Frantziako M & tzita, algara era- hori ez da nolanahikoa izan, eta abiatuko du jaialdia L´abre à va- kaintza mantentzea izan da apus- Mme Poiseau. gitea izaten dute pandemiaren ondorioetako bat che ikuskizuna eskainiz. Landako tua. Halere, Gansok aitortu du 2020ko Topaklowneko partai- helburu clow- dela azaldu du Gorka Ganso topa- gunea izango dute agertoki, eta Topaklown «deskafeinatua» deekin batera, clown munduko S nek. Txantxaz ketako zuzendari artistikoak: doan izango da emanaldia. izango dela. Azaldu duenez, 200 beste zenbait artista ere batu dira txantxa eta «Jarleku kopurua asko mugatu Ezohiko edizioa izango dela pertsona inguru bildu ohi dira to- egitaraura. Kasurako, Maite Ge- umorea oinarri, pertsonaia inu- du pandemiak, eta horregatik argi dute antolatzaileek, eta topa- paketaren ikastaroetan, eta, for- barak ¡Qué buen día! emanaldia- zente bezain gardenak publikoa- erabaki dugu konpainia bakoi- keten berezko zenbait alderdi makuntzetan nahiz ikuskizunen ren aurre estreinaldia egingo du ren irribarrearen bila igotzen dira tzak birritan eskaintzea ikuskizu- moldatzea beste aukerarik ez ondorengo elkarrizketetan elika- datorren barikuan. Zapatuan, al- oholtzara. Umorea eta clown na, horrela, herritar gehiagok dute izan: «Topaklownek hanka tu ohi da, gehienbat, zale, profe- diz, Herrialde Katalanetatik hel- unibertsoa oinarri, Topaklown to- izango dute clownez gozatzeko asko ditu: formakuntza, elkartru- sional eta ikusleen arteko harre- duko den Los Barlou konpainiak paketen 8. edizioa egingo dute Du- aukera». kerako espazioa izatea, ikuskizu- mana. «Abiapuntua beti izan dira Step Upemanaldia eskainiko du. rangon. Herria umorez blaitu as- Emanaldiak bi espaziotan ba- nak... Moldatu egin gara eta ikusi ikastaroak, formakuntza; are, as- Artisten eta konpainien hauta- moz, sudur gorri andanak beteko natu dituzte: Landako gunean dugu aukera zegoela behintzat kotan irakasle eta ikasle asko dira keta egiterakoan, Euskal Herriko dituzte Durangoko agertokiak egongo dira ikusgai kalean egite- Topaklownen hanka bat man- beraien ikuskizunak ekartzen di- zein munduko beste txoko datorren eguenetik domekara. ko onduak izan diren ikuskizu- tentzeko: ikuskizunak», azaldu tuztenak Topaklownera». batzuetako artisten arteko oreka- Orotara, zazpi konpainiek tau- nak, eta, San Agustin kultur gu- du Gansok. Partekatutako jakintza teori- ri erreparatzen diote antolatzaile- EGITARAUA BIZKAIKO HITZA Ostirala, 2021eko martxoaren 26a Proposamena 13 Apirilak 1 Antzerkia 12:00 eta 17:30. L’ arbre à vache konpainia: M & Mme Poseau, Landako gunean. 17:30 eta 19:30. Teatro Durangoko Karrika Antzerki Taldeak ‘Karrikan’ ikuskizuna estreinatuko du Topaklownen. Indigesto konpainia: Apirilaren 4an, domekaz, egingo dute emanaldia San Agustin kultur gunean. Secuestrados, San Agustin kultur gunean.

Apirilak 2 12:00 eta 17:30. Maite Bakoitzaren gabeziei barre Gebara: ¡Qué buen día!, Landako gunean. 17:30 eta 19:30. Carlo Mo: eMe, San Agustin kultur U. Gutierrez Lorenzo gunean. holtza gainean zortzi Apirilak 3 kutxa, eta, kutxetara 12:00 eta 17:30. Los Barlou O egokitu nahian, zor- konpainia: Set up, Landako tzi herritar. Baina, gunean. zer gertatuko litzateke bakoitzari 17:30 eta 19:30. Naita egokitu zaigun kutxari egokitze- produkzioak: Adela eta rik ez badago? Zer gertatuko litza- Martirio, San Agustin kultur teke herritarrek une batez burua gunean. dagokien kutxatik aterako balu- te? Hausnarketarako galdera ho- Apirilak 4 riek jolas bihurtu eta Karrikan 17:30 eta 19:30. Karrika ikuskizuna ondu du Durangoko Antzerki Taldea: Karrikan, Karrika antzerki konpainiak. San Agustin kultur gunean. Umore absurdoa abiapuntu har- tuta, norberaren beldur eta gabe- ziei egingo diete barre aktoreek. ek. «Beti ekartzen ditugu kanpo- Uxuri Gallastegi, Maite Lopez, ko artistak, hemengo jendeak Naiara Lopez, Gorka Madrazo, aukera izan dezan beste toki Garazi Magunagoitia, Mikel Uri- batzuetan zer-nolako gauzak egi- belarrea, Maialen Magunagoitia Karrika Durangoko gazte konpainia, Karrikan ikuskizunaren entsegu batean. TOPAKLOWN ten diren, baina, aldi berean, Eus- eta Eider Chavez igoko dira ohol- kal Herrian umorearen arloan tzara, eta, Patricia Urrutiaren zu- niako zuzendari bihurtu denare- lanean daudenei ere aukera zendaritzapean aritu dira jolase- kin: Patricia Urrutiarekin. «To- eman nahi diegu». tik sortzen. Apirilaren 4an, do- paklown jaialdiko ikastaro bate- Jatorri aniztasunaz gain, umo- mekaz, egingo dute estreinaldia an ezagutu genuen Patricia, eta rearen abiapuntutik clownarekin Durangon, Topaklown jaialdian. berehala konektatu genuen hare- batera uztartzen diren beste tek- Ibilbide luzeko konpainia da kin eta erabaki genuen pertsona nika batzuk ere ikusi ahal izango Karrika, eta hogei urtetik gora da- egokia zela Karrikaren parte ditu publikoak: inprobisazioa eta ramate antzerki giroan buru bela- bihurtzeko». Gidaritza aldaketa- zirkua, esaterako. «Abiaputua rri murgilduta; halere, erronka gi- ren emaitza da Karrikan. beti da clowna, sudur gorriaren sa ikusten dute estreinatzear den Sortzan, jolasa izan dute abia- “ATZERRIAN maskara txiki hori daukaten per- pieza. Uxuri Gallastegi taldekide- puntu eta lan molde. Norberaren AM AOXTRA tsonaiak, baina baita gustatzen ak azaldu duenez, clowna ez dute gabezi eta beldurrei barre eginez LURRA GARRATZ” 27 zaigu erakustea umoreak paleta ondu dute emanaldia, gi- ARTEDRAMA 1 00:9 anitza duela ere, eta ez dela baka- zarte estereotipoen ingu- rrik clowna», adierazi du Gan- ‘‘ ruko gogoeta absurdoa sok. Esate baterako, Teatro Indi- egiteko. «Norberaren gesto konpainiak inprobisazioan Topaklownen parte hartu dugu gabeziak edo beldurrak oinarritutako emanaldia eskaini- azken urteetan, eta ‘Karrikan’ abiapuntu hartu, horiez ko du, eta, lana birritan taularatu- jaialdian estreinatzea ohorea barre egiten ikasi, horre- ko duenez, saioetako bakoitzean eta aitortza dira guretzat» kin gozatu eta hori era- publikoak emanaldi ezberdin bat Uxuri Gallastegi man oholtzara», esan du ikusiko du. Karrika antzerki taldeko kidea Gallastegik. Egitarau koloretsuari irudia Ikuskizun baten es- gehitu diote, egitarauaren afixa berezko erregistroa eta lehenen- treinaldia beti da urduritasun, AM AOXTRA ere umorez janzteko. Sudur go- goz taularatuko dute umore ab- emozio eta gogo pizgarri, baina “CRUSOE” 28 rrien aldarrikapena heroi «pate- surdoan oinarritutako ikuskizun Karrikan-en kasuan ezohiko go- MARKELIÑE 1 00:8 tikoz» jantzi dute afixa egiteko. bat. Erronkari gogoz heldu diote, goa eta beharra dute sortzaileek O Yogurinha Borova artista heroiz eta apurka joan dira jolasaren di- lana erakusteko. «Lau aldiz atze- IIAAGGO EEHHIHHIA jantzita ageri da , eta ikusleak ziri- namika barneratzen. Gallastegi- ratu behar izan dugu estreinaldia I GGE LDDDI katzeko erabili dute argazkia. Iru- ren hitzetan, hainbat kasualitate- pandemia dela eta, ia urtebete be- MANAL di horren bidez, clownaren funtsa ren bidegurutzean azaldu da erre- randu goaz, eta energia aldetik ez BBII EEM islatu nahi izan dute. «Herrita- gistro aldaketa. Jose Martin Urru- da batere erraza izan erritmoari rrek koraza bat eraman ohi dugu tia Txotxe Karrikako zuzendari eustea». PA ILIR A gure buruak babestu eta barruan izandakoaren heriotzak taldea Gorabeheren ondotik, pozik -01 11 duguna ezkutatzeko.Clownak, «umezurtz» utzi zuen. daude estreinaldirako agertokia 00:61 / aldiz, ez dira mundu honetakoak Topaklown izango delako. «Ur- 19 00: eta dira tentelak eta traketsak, Zuzendari berria teak daramatzagu Topaklownen

txartelen salmenta Karrikan venta de localidades eta, hain zuzen, guk ezkutatzen Kanpo gidaritza berri bila hasi zen parte hartzen, eta ber- ...... leh...... iatilan / taquilla www.teatrobarakaldo.com dugun barneko guztia agerian taldea orduan, eta Topaklownen tan estreinatzea ohorea eta aitor- ...... sarrrerak saltzeko uzten dute clownek». egin zuten topo gerora konpai- tza dira guretzat». terminal de venta BIZKAIKO HITZA 14 Agenda Ostirala, 2021eko martxoaren 26a Martxoak 26-Apirilak 1

MUSIKA

BARAKALDO Barakaldoko udal musika banda. Trombón concertino. bGaur, 19:00etan, antzokian.

BILBO 100 años Piazzolla. Bilbao orkestra sinfonikoa. bGaur, 19:30ean, Euskaldunan.

BILBO The Space Octopus. bGaur, 17:00etan, Santana 27n.

BILBO MrJam CMM musika eskolako konboen emanaldia. bGaur, 18:00etan, Bilborocken.

BILBO Basabi. bGaur, 19:00etan, Euskal Itsas museoan.

BILBO Maria Ruiz. bBihar eta etzi, 13:30ean, Biran.

BILBO Trio Veracruz. b Bihar, 18:00etan, HITZA Otxarkoagako udaltegian. Euskal Herriko kultur agenda berritu du BERRIAk, sarean BILBO Akatz. bBihar, 18:00etan, BERRIA egunkariak beste pauso garrantzitsu bat eman du irakurleei ahal den zerbitzurik onena emateko, Euskal Herriko kultur ekitaldien agenda Santana 27n. berritu baitu bere webgunean. Diseinua eraberritu du, eta, horrez gain, Berria.eus-en dagoen agendak aukera ematen du bilaketak egiteko: herrial- deak eta herriak, kultur diziplinak —antzerkia, bertsolaritza, musika, dantza, erakusketak, ikus-entzunekoak, hitzaldiak, ikastaroak...— eta egunak. BILBO Pingüistar. Hain zuzen ere, Berria.eus/zerbitzuak/agenda helbidean dago Euskal Herriko kultur ekitaldien agenda. BERRIAk astero eguneratzen du. Gainera, era- bBihar, 18:30ean, Bilborocken. gileek eta antolatzaileek han ekitaldiak zuzenean sartzeko aukera daukate. Argazkian, agendaren azaleko irudi bat.

BILBO Gonzalo del Val trio eta Benet Palet. ZORNOTZA Guda Dantza. BILBO ¿Diez años ya?. ELORRIO Atzerria lurra garratz. PORTUGALETE La sirena varada. bBihar, 19:00etan, bGaur, 19:00etan, Bocabeats comedia. Artedrama. Hamaika konpainia. Juan Crisostomo Arriagan. Zelaieta zentroan. bGaur, 19:00etan, bGaur, 19:00etan, Arriolan. bBihar, 19:00etan, Nuestra Señora Campos Eliseosen. del Carmen ikastetxean. BILBO Pedro Almaraz eta ANTZERKIA ERANDIO Ez dok ero. Underdogs. BILBO A.K.A.. Albert Salazar. Tartean Teatroa. SESTAO Losers (Galtzaileak). bBihar, 19:00etan, Zawpen. AREATZA Tripaki salda eta bGaur eta bihar, 19:00etan, bBihar, 19:00etan, kultur etxean. Txalo Produkzioak. Margarita Molotov. Pez Limbo. BBK aretoan. bGaur, 19:30ean, BILBO Rayden. bGaur, 19:00etan. GERNIKA-LUMO Erresistentzia Musika Eskolan. bIgandean, 19:00etan, BILBO El alimento de las moscas. arazo fisikoa da. Maite Aizpurua. BBK aretoan. BARAKALDO Atzerrian lurra bGaur eta bihar, 19:00etan, bGaur, 19:00etan, Astran. ZORNOTZA El patio de mi casa. garratz. Artedrama. Pabiloi 6n. Pez Limbo. BILBO Bilbao orkestra sinfonikoa. bBihar, 19:00etan, antzokian. GERNIKA-LUMO Angela, verso bGaur, 19:00etan, bAstelehenean, 19:30ean, BILBO Hits live. Venga Monjas suelto de Iparragirre. Ana Elordi, Zornotza aretoan. Euskaldunan. BASAURI Mi tercer acto. eta Miguel Noguera. JuanLu Escudero, Amorante. La Dinamika. bBihar, 19:00etan, bBihar, 19:00etan, Lizeon. BERTSOLARITZA DERIO La Carrocería. bGaur, 19:00etan, Socialen. Campos Eliseosen. bGaur, 19:00etan, GETXO Los Mojigatos. ARANTZAZU Erradikalak ginen. Gurea aretoan. BASAURI Los mojigatos. BILBO De Bilbao, Cecilia Solaguren, Gabino Diego. Ane Labaka eta Beatriz Egizabal. Cecilia Solaguren, Gabino Diego. ¡¡ahivalahostia!!. Gorka Mínguez, bGaur, 19:00etan, Muxikebarrin. bGaur, 19:00etan, kulturgunean. GERNIKA-LUMO Leihotikan. bBihar, 19:00etan, Socialen. Yeyo Bayeyo. bBihar, 18:00etan, Iparragirren. bBihar, 19:00etan, Euskaldunan. LEIOA De Gernika a Nueva York, DURANGO Durangaldea BILBO Migraaaantes. pasando por Berlin. Iñaki Rikarte, Uztabarritzen bertso zirkuitua. GETXO Neønymus kontzertuak. Pabiloi 6ko gazte konpainia. BILBO Esnatu naiz. Elur Etxea. Iñaki Salvador. Eneko Abasolo Abarkas, bBihar, 17:00etan, bGaur eta bihar 19:00etan, bBihar eta etzi, 19:00etan, bGaur, 19:00etan, Kultur Leioan. Irune Basagoiti, Gorka Andres Isasi entzunaretoan. igandean 12:00etan, Pabiloi 6n. Fundicionen. Pagonabarraga, Julio Soto. MARKINA-XEMEIN Abandónate Gai-jartzailea: Leire Vargas. GETXO Dead Bronco. BILBO Señora de rojo sobre fondo BILBO Hoy todo puede salir mal. mucho. Las Xl. bBihar, 18:30ean, bBihar, 19:00etan, Muxikebarrin. gris. Anton Lofer. bBihar, 19:30ean, gaztetxean. bIgandera arte, 19:00etan, bIgandean, 19:00etan, Uni frontoian. IGORRE Rap ikuskizuna. Arriagan. Campos Eliseosen. ERANDIO Bertso saioa. bGaur, 18:30ean, gaztetxean. MUSKIZ ¡Ese no!. Onintza Enbeita, Inazio Vidal. BILBO Arde la palabra. Laura Sam. BILBO Sex o no sex. Banarte antzerki taldea. Gai-jartzailea: Oier Iturralde. UGAO Olatz Salvador. bGaur, 19:00etan, bAsteazkenean eta ostegunean, bBihar, 19:00etan, bIgandean, 12:30ean, bGaur, 19:00etan, institutuan. Zorrotzako udaltegian. 19:00etan, Pablioi 6n. Meatzari aretoan. udaletxe aurreko plazan. BIZKAIKO HITZA Ostirala, 2021eko martxoaren 26a Agenda 15 Martxoak 26-Apirilak 1

GALDAKAO Korrika ekimenaren Sestao b Antzerkia Revueltas, Aroa Blanco, Nerea inguruko ekitaldia. Miren Amuriza, Ariznabarreta, Pau Torres. Jon Maia. Haurrentzat. bIgandean, 12:00etan, bGaur, 17:00etan, kultur etxean. kultur etxean. BERRIZ Horiek bai benetako ONDARROA Erik eta Win. Ander heroiak. Ameli eta Irati ipuin Lizarralde Jimeno, Unai Muñoa. kontalariak. bOstegunean, 19:00etan, bBihar, 12:15ean, kultur etxean. Zaldupeko jolastokian. BILBO Loraldia jaialdia. PORTUGALETE Plazara! ekimena bAstelehenera arte, bertso saioa. Asier Alcedo, Igor hiriko hainbat tokitan. Galartza, Asier Galarza, Paule Ixiar Loizaga. Gai-jartzailea: BILBO ¡Ilumina! Argitu!. Barruko Ander Uzelai. argi-euskarriak eta Bilboko kale bGaur, 19:30ean, hutsen argazkien hautaketa. gaztetxean. bGaur eta bihar, hirian.

DANTZA BILBO Opeileko erlea. Unai Elorriaga, Fernando BERRIZ Orbita. Velazquez, Oihana Iguaran, bBihar, 19:00etan, kultur etxean. Jone Uria eta Joseba Santxo. bIgandean, 12:30ean, MUNITIBAR Gorria. Miren Guggenheimen. Amuriza, Askoa Etxebarrieta. bGaur, 19:00etan, BILBO Eskutarte. herriko aretoan. Udaberriko artisautza azoka. bApirilaren 11ra arte, SANTURTZI Erritu. Areatzan. Kukai konpainia. bGaur, 19:00etan, 40 urte betetzeak sortzen duen zama DURANGO Topaklown. Serantesen. Imanolek eta Sarak ia 40 urte dauzkate, baina ez dituzte betetzen adin horretarako gizarteak markatutako bal- bApirilaren 3ra arte, dintzak: umerik ez, bikoterik ez, etxea erosteko dirurik ez... Goibel bizi dira, baina pozik bizi nahi dute. Lortuko San Agustinen. SOPELA Orbita. Carlos Lopez, duten jakiteko, gaur Sestaoko Musika Eskolara joan beharko da, Losers antzezlana ikustera. J. MANTEROLA / FOKU Noemi Pareja. ERMUA Amaren intxaurrak. Pirritx, bGaur, 19:00etan, Porrotx eta Marimotots pailazoak. kultur etxean. BILBO Lendia song. BILBO Sare sozialei buruzko ELORRIO Txertoei buruzko bGaur, 17:00etan eta 19:00etan, Elena Aitzkoa. topaketa gazteekin. hitzaldia. Xavier Uriarte. antzokian. ERAKUSKETAK bEkainaren 13ra arte, Marta Peirano. bBihar, 11:30ean, Arriolan. Azkuna zentroan. bGaur, 10:00etan, IGORRE V. Poesia topagunea. BILBO Agustin Ibarrola, naturalki. Azkuna zentroan. BESTELAKOAK bBihar, 19:00etan, bUztailaren 4ra arte, DURANGO Nekaldiaren herria. Lasarte aretoan. Rekalde aretoan. Durango. BILBO Saiakera eta fikzioaren BARAKALDO Crusoe. bApirilaren 11ra arte, bidegurutzean. Eider Rodriguez, Markeliñe konpainia. LEIOA Amaren intxaurrak. Pirritx, BILBO Bizitza erresilenteak. Santa Ana plazan. Katixa Agirre, Aixa de la Cruz eta bIgandean, 18:00etan, antzokian. Porrotx eta Marimotots pailazoak. Unicef. Haizea Barcenilla. Gutun Zuria, bBihar, 11:30ean, udal kiroldegian. bAsteazkenera arte, LEIOA Angel Garrido. bihar arte. BERANGO Magiaren mozorroa. San Frantziskoko udaltegian. bMaiatzaren 3ra arte, bGaur, 17:00etan, Marsel magoa. Haurrentzat. MUNGIA Ene Kantak. Liluragarria. Kultur Leioan. Azkuna zentroan. bBihar, 19:00etan, antzokian. bBihar, 16:30ean, Olalde aretoan. BILBO Eggs onna plate. Alazne Zubizarreta. Akuafortearekin eta HITZALDIAK DIMA Trans-formatzen. BERMEO Izaskun Mujika Euskal Herriko kultur aguatintarekin egindako Naizen elkarteko kide bat ariko da ipuin kontalaria. @ ekitaldien agenda: grabatuak. BILBO Birsortzen: kultura loratuz. hizlari. bGaur, 17:30ean, udal liburutegian. Berria.eus/ bApirilaren 30era arte, BilboArten. bGaur, 09:30ean, 13:30 arte, bBihar, 18:00etan, zerbitzuak/agenda Astelehenetik ostiralera. Bizkaia aretoan. eskolan. BERRIZ Pinocchio. Pako OSTIRALA, 2021eko martxoaren 26a Zuzendaria: Ibai Maruri Bilbao. Argitaratzailea: Bizkaiko Hedabideak SM. BIZKAIKO HITZA Lege gordailua: SS-1515-2010 ISSN: 2173-1721 www.bizkaia.hitza.eus b [email protected] s BIDELAGUNAK

Zalllako Offroad Motor Klubeko kide Gilen Albizua, lasterketa batean, artxiboko irudi batean. ZALLAKO OFFROAD MOTOR KLUBA Klubaren inguruan errotuta dagoen motorrekiko zaletasunetik sortu zen Zallako Offroad Motor. Kirolaren etorkizuna bermatzeko nerabeen lizentziak erraztu behar direla aldarrikatu du Lemus presidenteak. Gurpil biren gaineko askatasuna

Maialen Arteaga rioz, egun jakinen eta lasterketen tzeko aukerarik eskaintzen, eta, Bizkaiko gazteek Nafarroara Motorzaletasunaren etorkizu- bueltan biltzen direla. ondorioz, ezin dira lehiatu». Ez edo Espainiara joan behar izaten na kluben esku dagoela iruditzen rrepideetatik kanpo- Hasierako garai hartan, Muski- du ulertzen instituzioen erabaki dute. Ez da berdin gertatzen, or- zaio Iñaki Lemusi: «Piloturik ko pistak dira haien zen eta Gernika-Lumon, eta Gi- hori: «Ez zait buruan sartzen. Ez dea, futbolarekin edo saskibaloia- gabe ez dago klubik, eta klubik eremua. Lokatza na- puzkoan Bergaran, Arrasaten eta dut ulertzen nola debekatzen die- rekin: atzerriko klubek bertako gabe ez dago federaziorik. Sorgin E hastu, bide berriak Elgoibarren oroitzen ditu laster- ten kirol hau modu formalean kirolariak eraman ez ditzaten, lu- gurpil bat da». Kirolaren trans- ireki eta naturaz go- ketak, baina loraldia zimelduz egitea». Herrialde Katalanetako rraldeko lizentziak errazten zaiz- misioaz kezkatuta dago. Pilotu zatu. Badira urte batzuk Zallako zihoala nabaritu zuten: «Urteak egoerarekin alderatu du: «Han, kie. Diskriminazioa dagoela iru- gazterik izan gabe zaletasuna Offroad Motor kluba sortu zutela. aurrera joan ahala, motorzaleta- nerabeei gobernuak ordaintzen ditzen zaio: «Kirol handiak ba- «galdu» egingo dela dio; eta gal- Iñaki Lemus da klubeko presi- suna gutxituz edo baretuz zihoala die lizentzia, eta baita lasterkete- bestu dituzte, eta gurearen modu- tzen den hori zaletasuna baino dentea, eta ondo oroitzen ditu ikusten genuen. Hori ikusita, Za- tarako diru laguntzak eskaini ko kirol gutxituak baztertu». gehiago da motorzalearentzat: kluba sortzeko lehen pausoak: llako Offroad Motor Kluba sor- «Harremanetarako bidea ireki- «Zallan motorrekiko zaletasun tzea erabaki genuen, eta zaletasu- Nerabeen lizentziak erraztea Lehiaketak, urri tzen dizu zaletasun honek; lurral- handia zegoela sumatzen ge- na indartzeko lasterketa gehiago beharrezkoa dela uste dute Argazki geografiko bat de askotan lagunak egiteko auke- nuen; adin askotako zaletu asko antolatu behar genituela erabaki motorzaletasuna indartu eta eginez, zirkuiturik ez da- ra ematen dizu». geunden: helduak, umeak, gazte- genuen». Zaletu asko bildu ziren lehiatzeko aukera eskaintzeko goela salatu du. Lehiatu Urriak ziren lasterketak are ak... 15 urteko nerabeetatik hasi- talde berriaren bueltan. Orain ahal izateko, gehienetan, gehiago oztopatu ditu pande- ta, 50 urtekoetara arte biltzen gi- ere, 25 lagun daude antolakun- ere». Erraztasun administratibo Espainiara joan behar izaten dute: miak. Dena den, egoerara molda- nen». Baina zer berezitasun du tzan lanean, heldu zein gazte. horiek ez eskaintzeak ondorioak Burgosera, Kantabriara edo Zara- tuta eta segurtasun neurriak ber- errepidetik kanpoko diziplina Aitortu du askorentzat kirol dakartzala uste du Lemusek: gozara. Aukera bakarra dago Eus- matuta lortu zuten iaz lehiaketa honek? «Zuk zeure buruarekin arriskutsua dela eurena. Hala «Ume bat ez bada txikitatik kirol kal Herrian: Zallan. Aurten, anto- bat antolatzea: «Gastu asko izan lehiatzen duzu, ez beste inoren izendatuta egoteak oztopo ugari horretan formatzen, gerora zaila- latu diren motokroseko bi laster- dira, eta ahalegin handia egin be- aurka; nork bere burua gaindi- dakartza kirol lizentziak lortzeko goa da kirol horretan murgiltzea; ketak hantxe bertan izango dira: har izan dugu. Baina egoerarik tzean datza», argitu du Lemusek. garaian. Adingabeen baimenak 16 urterekin ez da hasiko. Ordu- «Basoagan egingo ditugu, Zallan. gogorrenera ere molda daiteke. Futbolarekin alderatuz, kirol dira horren adibide: «16 urtetik rako hainbat maila igaro ditu ia Bi lasterketa horiek klubek egin- Maiatzaren 23an daukagu hu- «txikia» dela uste du, eta, ondo- beherakoei ez zaie lizentzia eska- motorrean aritu gabe». dako lanari esker dira posible». rrengo topaketa garrantzitsua».