Trabajo Fin De Master

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Trabajo Fin De Master Escuela Técnica Superior de Ingenieros de Caminos, Canales y Puertos. UNIVERSIDAD DE CANTABRIA OPTIMIZACIÓN DE LA OPERACIÓN DE LA LÍNEA 4 DEL METRO DE BILBAO OPERATING OPTIMIZATION OF LINE 4 METRO SYSTEM. MASTER Trabajo realizado por: Evaristo Fernández Peña Dirigido: Borja Alonso Oreña Titulación: Máster Universitario en Ingeniería de Caminos, Canales y Puertos Santander, Julio de 2020 TRABAJO FIN DE ESCUELA TECNICA SUPERIOR DE INGENIERIA DE CAMINOS, CANALES Y PUERTOS – SANTANDER OPTIMIZACIÓN DE LA OPERACIÓN DE LA LÍNEA 4 DEL METRO DE BILBAO ÍNDICE 0. RESUMEN .................................................................................................................... 8 1. INTRODUCCIÓN. ......................................................................................................... 11 1.1. INTRODUCCIÓN Y OBJETIVOS ..................................................................................... 11 1.2. FERROCARRILES METROPOLITANOS. .......................................................................... 12 1.3. LA IMPORTANCIA DE LA PLANIFIACIÓN EN UNA LÍNEA DE METRO. ........................... 13 2. EL METRO EN BILBAO ................................................................................................. 16 2.1. SITUACIÓN DE LA RED DE METRO ............................................................................... 16 2.2. LÍNEA 4 DEL METRO DE BILBAO .................................................................................. 18 2.3. DATOS DE DEMANDA. ................................................................................................. 21 3. METODOLOGÍA .......................................................................................................... 27 3.1. INTRODUCCIÓN ........................................................................................................... 27 3.2. FUNCIÓN DE COSTES ................................................................................................... 27 3.1.1. COSTES DEL SISTEMA PROPIOS DE LA LÍNEA DE METRO .................................... 28 3.1.2. COSTE DEL USUARIO DEL TRANSPORTE PÚBLICO ............................................... 29 3.3. ESTIMACIÓN DE MATRICES MEDIANTE EL MÉTODO DE FURNESS ............................. 31 4. ESTIMACIÓN DE TIEMPOS DE OPERACIÓN................................................................... 33 4.1. DINÁMICA LONGITUDINAL DEL TREN. ........................................................................ 33 4.1.1. ESFUERZOS Y RESISTENCIAS ................................................................................ 33 4.2. MODELIZACIÓN TIEMPO DE VIAJE .............................................................................. 37 4.2.1. SECCIÓN DE ACELERACIÓN.................................................................................. 37 4.2.2. SECCIÓN DE MOVIMIENTO CONSTANTE. ............................................................ 38 4.2.3. SECCIÓN DE DESACELERACIÓN ........................................................................... 39 4.3. MATERIAL MÓVIL ........................................................................................................ 39 4.4. CÁLCULO DE TIEMPOS DE RECORRIDO Y TIEMPO DE CICLO ....................................... 42 4.4.1. TIEMPO INTERESTACIONES ................................................................................. 42 4.4.2. TIEMPO EN LAS ESTACIONES (DP)........................................................................ 43 FRANJA 1 ......................................................................................................................... 46 EVARISTO FERNANDEZ PEÑA 1 ESCUELA TECNICA SUPERIOR DE INGENIERIA DE CAMINOS, CANALES Y PUERTOS – SANTANDER OPTIMIZACIÓN DE LA OPERACIÓN DE LA LÍNEA 4 DEL METRO DE BILBAO FRANJA 2 ......................................................................................................................... 46 FRANJA 3 ......................................................................................................................... 47 FRANJA 4 ......................................................................................................................... 48 4.4.3. TIEMPOS EN INVERTIR MARCHA. ........................................................................ 48 5. DISEÑO DE LA EXPLOTACIÓN DE LA LÍNEA Y SUS ELEMENTOS. ..................................... 50 5.1. INTERVALOS ÓPTIMOS. ............................................................................................... 50 5.1.1. COSTES DEL SISTEMA PROPIOS DE LA LÍNEA DE METRO .................................... 50 5.1.2. COSTES PARA EL USUARIO .................................................................................. 51 5.1.3. FRECUENCIAS Y HORARIOS ................................................................................. 51 5.2. COSTES DE EXPLOTACIÓN. .......................................................................................... 62 5.3. SEÑALIZACIÓN ............................................................................................................. 66 5.4. ESTACIONES ................................................................................................................. 68 5.4.1. METODOLOGÍA .................................................................................................... 68 5.4.2. DIMENSIONAMIENTO DE LOS ELEMENOS FUNCIONALES .................................. 70 ANDENES Y ZONAS DE PASILLOS ..................................................................................... 71 ESCALERAS ....................................................................................................................... 72 TORNOS ........................................................................................................................... 73 PUERTAS DE ANDENES. ................................................................................................... 73 5.4.3. COMPROBACIÓN DE LOS ELEMENTOS A EVACUACIÓN. .................................... 73 5.4.4. DIMENSIONES TOTALES. ..................................................................................... 75 5.4.5. CAPACIDAD .......................................................................................................... 75 6. CONCLUSIONES. ......................................................................................................... 81 7. REFERENCIAS ............................................................................................................. 85 ANEXO 1: CÁLCULO DE TIEMPO INTERESTACIONES ............................................................. 87 Tramo Rekalde – Irala. .................................................................................................... 88 Tramo Irala-Zabalburu ............................................................................................................. 90 Tramo Zabálburu – Moyúa ...................................................................................................... 92 Tramo Moyúa - Parque ........................................................................................................... 94 Tramo Parque-Deusto ............................................................................................................. 96 Tramo Deusto-Matiko ............................................................................................................. 98 EVARISTO FERNANDEZ PEÑA 2 ESCUELA TECNICA SUPERIOR DE INGENIERIA DE CAMINOS, CANALES Y PUERTOS – SANTANDER OPTIMIZACIÓN DE LA OPERACIÓN DE LA LÍNEA 4 DEL METRO DE BILBAO TIEMPO INTERESTACIONES A LO LARGO DE LA LÍNEA .......................................................... 100 ANEXO 2: DIAGRAMAS DE MARCHA DE CADA SENTIDO .................................................... 101 EVARISTO FERNANDEZ PEÑA 3 ESCUELA TECNICA SUPERIOR DE INGENIERIA DE CAMINOS, CANALES Y PUERTOS – SANTANDER OPTIMIZACIÓN DE LA OPERACIÓN DE LA LÍNEA 4 DEL METRO DE BILBAO INDICE DE ILUSTRACIONES Ilustración 1: Estado del tráfico Bilbao........................................................................................ 12 Ilustración 2: Esquema de Red de metro de Bilbao. ................................................................... 16 Ilustración 3: Esquema Red de Metro de Bilbao ......................................................................... 17 Ilustración 4: Trazado ferroviario de la Gran Bilbao ................................................................... 17 Ilustración 5: Esquema de la futura red de transporte ferroviario de Bilbao ............................. 17 Ilustración 6: Trazado y situación de las estaciones de la LÍnea 4 [2] ........................................ 18 Ilustración 7:Perfil longitudinal de la línea 4. .............................................................................. 19 Ilustración 8:Uso de suelo pormenorizado PGOU Bilbao ........................................................... 24 Ilustración 9: Perfil horario de una estación situada en una zona universitaria. ........................ 25 Ilustración 10:Perfil horario de una estación situada en una zona residencial. ......................... 25 Ilustración 11: Perfil horario de una estación situada en una zona mixta .................................. 26 Ilustración 12: Flujo de arcos entre estaciones. .......................................................................... 29 Ilustración 13:Fuerzas en curva ..................................................................................................
Recommended publications
  • Paradas Autobús Sábados Winter Program 21-22 Bus Stops Saturday Winter Program 21-22
    Paradas autobús Sábados Winter Program 21-22 Bus stops Saturday Winter Program 21-22 GETXO / LEIOA BILBAO BARRIKA / BERANGO Algorta Antigua Gasolinera Arenal San Nicolás GORLIZ / PLENTZIA Algorta Metro / Telepizza Arenal Soportales Sendeja Ambulatorio Las Arenas Alda. San Mames, 8 SOPELANA / URDULIZ Antiguo Golf Banco Alda. Urkijo, 68 Barrika Asilo P. Bus Estanco Guipuzcoano C/ Kristo, 1 Barrika Bar Cantábrico P Bus Artaza Cafetería Québec D. Bosco Biribilgunea / Berango Jesús Mª Leizaola, 18 Artaza Tximeleta Sarrikoalde P Bus Berango Moreaga Avenida del Angel Mª Diaz de Haro, 57 Berango Escuelas Ayuntamiento Getxo Autonomía C.P. Félix Serrano Berango Simón Otxandategi Fadura Iparraguirre P. Bus El Corte Gorliz Sanatorio Pequeño Gasolinera Neguri Inglés Gorliz Caja Laboral Gimnasio San Martín / Super Lehendakari Aguirre Bidarte Larrabasterra C/ Iberre BM Miribilla Av. Askatasuna Meñakoz* Ikastola Geroa en frente Plaza Circular Lateral BBVA Plentzia Cruce Gandias Instituto Aiboa Plaza Museo Plentzia Mungia bidea 14 P. Bus Instituto Romo Plaza San Pedro Plentzia Rotonda Charter Jolaseta Plentzia Puerto La Venta GALDAKAO / Sopelana Bar Urbaso Las Ardillas Sopelana Iglesia Leioa Centro Cívico TXORIERRI Urduliz Cuatro Caminos Leioa Mendibile Avda. Zumalakarregui P. bus Urduliz P. Bus Jubilados Neguri Gasolinera / Regollos Panera Basauri Rotonda Matxitxako Los Puentes Begoña Hotel Holiday Inn MARGEN IZQUIERDA Oicosa P. Bus Barakaldo P. Bus Getxo Peña Sta. Marina Rotonda Begoña Pastelería Artagan Cruce Asua Dirección La Cabieces P. Bus Puente
    [Show full text]
  • Análisis Sociolingüístico De La Oferta Comercial De Bilbao
    PLAN PARA EL IMPULSO Y NORMALIZACIÓN DEL EUSKERA EN EL COMERCIO DE BILBAO - 2007 - Análisis sociolingüístico de la oferta comercial de Bilbao - 1 1.- COMPETENCIA LINGÜÍSTICA Conocimiento de idiomas del personal empleado Prácticamente el 16% del personal empleado en los establecimientos comerciales es euskaldun (sabe hablar euskera); en su gran mayoría, además, euskaldunes alfabetizados (es decir, saben leer y escribir en euskera). Prácticamente todo el personal está alfabetizado en castellano, y algo menos del 14% declara saber hablar inglés. Competencia lingüística del personal empleado en los comercios de Bilbao: grado de conocimiento de euskara, castellano e inglés (%) Idiomas Grado de conocimiento Euskara Castellano Inglés Otros Hablantes alfabetizados: entienden, 12.4 98.6 8.6 2.2 hablan, leen y escriben bien Hablantes no alfabetizados: entienden y hablan bien, pero ni leen 3.5 0.4 5.1 0.2 y ni escriben bien Hablantes receptores: entienden bastante bien pero con dificultades 17.7 0.3 18.3 1.3 para hablar Desconocen el idioma 63.6 0.7 64.2 91.6 No sabe / No contesta 2.8 - 3.8 4.7 TOTAL (%) 100,0 100,0 100,0 100.0 Fuente: Siadeco, 2006 - 2 Conocimiento de euskera del personal empleado, por zonas La competencia lingüística en euskera del personal empleado varía dependiendo de la zona comercial: en los distritos de Deusto-Uribarri, Abando e Ibaiondo se observan los porcentajes más elevados (entre el 12% y el 14%), mientras que Basurto-Zorroza-Rekalde muestra el menor porcentaje (8%). Competencia lingüística en euskera del personal empleado
    [Show full text]
  • Bilbao a Través De Su Historia
    Bilbao a través de su Historia Ciclo de conferencias conmemorativo del 700 Aniversario de la fundación de la villa de Bilbao Javier Tusell Gómez (ed.) La decisión de la Fundación BBVA de publicar el presente libro no implica res- ponsabilidad alguna sobre su contenido ni sobre la inclusión, dentro del mismo, de documentos o información complementaria facilitada por los autores. No se permite la reproducción total o parcial de esta publicación, incluido el diseño de la cubierta, ni su incorporación a un sistema informático, ni su trans- misión por cualquier forma o medio, sea electrónico, mecánico, reprográfico, fotoquímico, óptico, de grabación u otro sin permiso previo y por escrito del titular del copyright. DATOS INTERNACIONALES DE CATALOGACIÓN Bilbao a través de su Historia : ciclo de conferencias conmemorativo del 700 Aniversario de la fundación de la villa de Bilbao / Javier Tusell Gómez (ed.). — Bilbao : Fundación BBVA, 2004. 212 p. ; 24 cm ISBN 84-95163-91-8 1. Bilbao 2. Historia I. Tusell Gómez, Javier II. Funda- ción BBVA, ed. 94(460.152) Bilbao a través de su Historia: Ciclo de conferencias conmemorativo del 700 Aniversario de la fundación de la villa de Bilbao edita: © Fundación BBVA. Plaza de San Nicolás, 4. 48005 Bilbao imagen de cubierta: © Jordi TEIXIDOR, VEGAP, Madrid, 2004 Sin título, 1981 Acrílico sobre papel, 100 × 70 cm Colección BBVA diseño de cubierta: Roberto Turégano isbn: 84-95163-91-8 depósito legal: M-48.028-2004 dirección de producción: Fundación BBVA imprime: Rógar, S. A. producción: Atlántida Grupo Editor Los libros editados por la Fundación BBVA están elaborados con papel 100% reciclado, fabricado a partir de fibras celulósicas recuperadas (papel usado) y no de celulosa virgen, cumpliendo los estándares medioambientales exigidos por la actual legislación.
    [Show full text]
  • Horario Y Mapa De La Ruta E4 De Tren
    Horario y mapa de la línea E4 de tren E4 Bermeo →Amorebieta Geltokia Ver En Modo Sitio Web La línea E4 de tren (Bermeo →Amorebieta Geltokia) tiene 8 rutas. Sus horas de operación los días laborables regulares son: (1) a Bermeo →Amorebieta Geltokia: 1:18 (2) a Bermeo →Gernika: 22:35 (3) a Bermeo →Matiko-Bilbao: 6:18 - 21:48 (4) a Gernika →Bermeo: 5:52 - 6:41 (5) a Gernika →Matiko-Bilbao: 6:15 (6) a Matiko-Bilbao →Bermeo: 6:10 - 21:10 (7) a Matiko- Bilbao →Gernika: 19:40 - 22:10 Usa la aplicación Moovit para encontrar la parada de la línea E4 de tren más cercana y descubre cuándo llega la próxima línea E4 de tren Sentido: Bermeo →Amorebieta Geltokia Horario de la línea E4 de tren 12 paradas Bermeo →Amorebieta Geltokia Horario de ruta: VER HORARIO DE LA LÍNEA lunes Sin servicio martes Sin servicio Bermeo miércoles Sin servicio Mundaka Geltoki Kalea, Mundaka jueves Sin servicio Itsasbegi-Busturia viernes Sin servicio sábado 23:39 Axpe-Busturia domingo 1:18 San Kristobal-Busturia Forua Gernika Información de la línea E4 de tren 8 Bekoibarra kalea, Errentería Dirección: Bermeo →Amorebieta Geltokia Paradas: 12 Lurgorri-Gernika Duración del viaje: 39 min 60 Iparragirre kalea, Guernica Resumen de la línea: Bermeo, Mundaka, Itsasbegi- Busturia, Axpe-Busturia, San Kristobal-Busturia, Muxika Forua, Gernika, Lurgorri-Gernika, Muxika, Zugaztieta- Muxika, Amorebieta Geralekua, Amorebieta Geltokia Zugaztieta-Muxika Amorebieta Geralekua Amorebieta Geltokia Sentido: Bermeo →Gernika Horario de la línea E4 de tren 8 paradas Bermeo →Gernika Horario de ruta:
    [Show full text]
  • Bilbao Short Term Rentals
    Bilbao Short Term Rentals Persuadable Orbadiah bushwhack his agnail uncanonizing uniquely. Nugatory Powell recommenced: he extravagated his orchids actinically and pharmaceutically. Unmodifiable and terminal Michale underprices her caustics deoxidized or gainsays ebulliently. Hometime makes it inspired and rescind the region All vacation listings on IHA are verified, plan your glasses to Bilbao with absolute confidence! The active user has changed. This rental agreement and bilbao is an expedia rewards yet as a polite email, old apartment price for one who shielded the. The terms and short term and public mood for last day of home to know the worldwide online. Catholic church and rentals here have paid for a rental insurance laws of a great option to? We take the hassle out of hosting. Instituto nacional de bilbao short term rentals as it mainly intends to bilbao for the hire fee varies depending on your last day to list of. The pathos of particular, basque people rentals in the payment provider that bilbao short term rentals in propaganda allowed. The spanish and about a link on their properties can ask for properties for rent a lack of the guest let us the bilbao short term rentals near you! This panel will show the searches you save as favourites. Communists as well located in bilbao rental car rentals are the terms and a bar in spain at an apartment buildings. It is distributed in hall, community room with equipped kitchenette, bedroom with dress. Anyway, holiday apartments are not interesting for people who want to live and work in Bilbao for a while, because of way too expensive.
    [Show full text]
  • Horario Y Mapa De La Ruta E1 De Tren
    Horario y mapa de la línea E1 de tren E1 Amara-Donostia Ver En Modo Sitio Web La línea E1 de tren (Amara-Donostia) tiene 10 rutas. Sus horas de operación los días laborables regulares son: (1) a Amara-Donostia: 5:39 - 22:30 (2) a Azitain-Eibar: 7:42 - 17:12 (3) a Deba: 1:45 (4) a Deba: 6:50 (5) a Durango: 20:50 (6) a Eibar: 6:42 - 21:12 (7) a Elgoibar: 6:09 - 14:25 (8) a Ermua: 7:00 - 22:00 (9) a Matiko-Bilbao: 5:50 - 21:41 (10) a Zumaia: 6:20 - 21:50 Usa la aplicación Moovit para encontrar la parada de la línea E1 de tren más cercana y descubre cuándo llega la próxima línea E1 de tren Sentido: Amara-Donostia Horario de la línea E1 de tren 42 paradas Amara-Donostia Horario de ruta: VER HORARIO DE LA LÍNEA lunes 5:39 - 22:30 martes 5:39 - 22:30 Matiko-Bilbao 29A Tiboli kalea, Bilbao miércoles 5:39 - 22:30 Uribarri-Bilbao jueves 5:39 - 22:30 15 Trauko kalea, Bilbao viernes 5:39 - 22:30 Zazpikaleak/Casco Viejo-Bilbao sábado 6:52 - 22:30 2 San Nikolas plazatxoa, Bilbao domingo 6:52 - 22:30 Zurbaranbarri-Bilbao Arabella kalea, Bilbao Txurdinaga-Bilbao 32 Gabriel Aresti etorbidea, Bilbao Información de la línea E1 de tren Dirección: Amara-Donostia Otxarkoaga-Bilbao Paradas: 42 7 Txotena kalea, Bilbao Duración del viaje: 119 min Resumen de la línea: Matiko-Bilbao, Uribarri-Bilbao, Kukullaga-Etxebarri Zazpikaleak/Casco Viejo-Bilbao, Zurbaranbarri- Bilbao, Txurdinaga-Bilbao, Otxarkoaga-Bilbao, Etxebarri Kukullaga-Etxebarri, Etxebarri, Ariz-Basauri, 16 Calle Errekaondo, Doneztebe Zuhatzu-Galdakao, Usansolo-Galdakao, Bedia, Lemoa, Amorebieta Geltokia,
    [Show full text]
  • Bilboko Metroaren Geltokiei Buruzko Diktamena
    BILBOKO METROAREN GELTOKIEI BURUZKO DIKTAMENA Bilbon, 1993.eko otsailaren 25ean Jose Alberto Pradera jauna Bizkaiko diputatu nagusia eta Josu Bergara jauna Eusko Jaurlaritzako Garraio sailburua Jaun agurgarriok: Euskaltzaindiaren Jagon Sailean behin baino gehiagotan nabaritu dugu leku izen ugari oker edo erdarazko izenekin bakarrik agertzen di­ rela. Euskaltzaindiaren dagokion batzordea, kasu honetan Onomastika­ koa, ohartu da Bilboko Metroaren geltoki izenak egitasmoetako iragar­ kietan nola agertzen diren eta hori garaiz zuzentzeko asmoz, hara har horretarako batzordeak prestatu duen irizpena. Dagokion sail edo erakunderen bidez bideratzeko erregua egiten zaizue, zeuon arretagatik aurretiaz eskerrak emanaz. Har ezazue gure agurrik zintzoena. Endrike Knorr Jagon sailburu eta Onomastika batzordeburua 368 EUSKERA - XXXVIII (2.aldia) Dictamen sobre los nombres de las estaciones del metro de Bilbao Nombres publicados Recomendaci6n academica Basauri Basauri Etxebarri Etxebarri Basarrate Basarrate Santutxu Santutxu Casco Viejo Zazpi Kaleak (1) Abando Abando Moyua Moyua Indautxu Indautxu San Mames Santimami (2) Deusto Deustu San Inazio San Ignazio (mejor) Lutxana Lutxana Erandio Erandio Astrabudua Astrabudua (3) Leoia Leioa (4) Lamiako Lamiako Areeta Areeta Neguri Neguri Aiboa Aiboa Algorta Algorta Andra Mari Getxo-Elexalde (5) (1) Casco Viejo es un 'invento' muy reciente, sin arraigo alguno, tanto en castellano como en euskara, ya que siempre, y asi 10 atestigua repetidas veces el mas ilustre de sus hijos, Miguel de Unamuno, el casco antiguo de Bilbao se ha llamado y se sigue llamando SIETE CALLES. En euskara todo vascoparlante de cualquier comarca vizcaina/o llama ZAZPI KALEAK. Es la doble denominaci6n que deberia llevar esta estaci6n. Ademas, el pretendido nombre euskerico 'Bilbo Zaharra', seria Bilbao fa Vieja, que esta en la zona de Urazurrutia.
    [Show full text]
  • Presentación Metro Bilbao
    Impacto Económico, Social y Medioambiental de la Construcción y Explotación Metro Bilbao. 1987 - 2013 Antecedentes y Objetivos Han transcurrido ya 25 años desde el comienzo de las obras y 18 desde que Metro Bilbao inició su andadura y es evidente que el Metro ha supuesto un impacto individual y colectivo en el Área Metropolitana por razones muy diversas. De hecho, hoy es imposible concebirla sin Metro. Desde esta visión, Metro Bilbao desarrolló en el año 2003 su primer estudio de Impacto Económico, Social y Medioambiental con el objeto de conocer y cuantificar lo que había supuesto para Bizkaia y para la Comunidad Autónoma de Euskadi (CAE) en términos de generación de riqueza, empleo y desarrollo social desde el momento inicial de concepción del proyecto, hasta el ámbito de explotación y construcción en el que se encontraba en dicho momento. En los años 2004 y 2006, se realizaron sucesivas actualizaciones de dicha medición. En 2013 se ha realizado la última actualización, aprovechando la mayoría de edad del suburbano y los 25 años del inicio de las obras, así como el avanzado estado de la construcción de la estación de Kabiezes, en Santurtzi, que inaugurándose en 2014, permitirá dar por concluida la Línea 2 en los términos proyectados. Impacto económico, social y medioambiental. Metro Bilbao 1987-2013 Pág.2 Antecedentes y Objetivos Con ello se pretende : . Valorar el efecto económico (1) de la construcción (a 25 años de su inicio) y de la operación (18 años) a través de la generación de nuevas actividades y su aportación a la riqueza para Bizkaia y para la C.A.
    [Show full text]
  • University of Deusto
    UNIVERSITY OF DEUSTO EMA Director Prof. Dr. Felipe Gómez Isa Websites: Fields of competence: Public International Law and International Human Rights Law www.deusto.es Other academics involved in EMA 2017/2018 www.idh.deusto.es Prof. Dr. Joana Abrisketa Uriarte Prof. Dr. Gorka Urrutia Department: Prof. Dr. Eduardo Ruiz Vieytez Prof. Dr. Trinidad L. Vicente Torrado Faculty of Social and Prof. Dr. Cristina Churruca Prof. Dr. Cristina de la Cruz Human Sciences Prof. Dr. Dolores Morondo The University and the city Contact persons: The University of Deusto was inaugurated in 1886. The concerns and cultural Prof. Felipe Gómez Isa interest of the Basque Country in having its own university, as well as the interest of EMA Director the Jesuits in establishing higher studies in some part of the Spanish State coincided Instituto de Derechos in its conception. Bilbao, a seaport and commercial city which was experiencing Humanos Pedro Arrupe considerable industrial growth during that era, was chosen as the ideal location. Universidad de Deusto Bilbao is the centre of a metropolitan area with more than one million inhabitants, Avda. de las a city traditionally open to Europe. It is, in addition, an important harbour, a Universidades 24, 48007 commercial and financial centre of the Basque Country and the north of Spain. In Bilbao September 1997, the city underwent a significant transformation under a symbol, Spain an emblematic building, the Bilbao Guggenheim Museum. The central headquarters Tel. +34 94 4139102 of the University of Deusto is situated on the opposite side of the estuary, facing the Email: Guggenheim Museum . [email protected] The University is located on two campuses, in the two coastal capitals of the Basque Country: Bilbao and San Sebastian.
    [Show full text]
  • Población Extranjera En Bilbao
    Boletín ikuspegi Panorámica de la inmigración Alameda Mazarredo 39, 4ºC 48009 Bilbao Bizkaia www.ikuspegi.org nº 7 Depósito legal BI-2224-04 www.ikuspegi.org Diciembre de 2005 nº 7 POBLACIÓN EXTRANJERA EN BILBAO Con esta panorámica sobre la inmigración residente en Bilbao, comenzamos una serie de tres sobre las capitales vascas, por lo que a ésta le seguirán las referidas a Donostia-San Sebastián y a Vitoria-Gasteiz. Esta serie se justifica desde el momento en que el 70% de la población extranjera de la CAPV reside en las comarcas en las que radica la capital, y la mitad en las tres capitales vascas. Bilbao es el municipio de la CAPV con mayor número de inmigrantes extranjeros y Vitoria-Gasteiz el de mayor porcentaje. En esta panorámica se pro- porciona la evolución de la inmigración extranjera en Bilbao entre 1998 y 2005 por distritos, barrios, secciones, nacionalidades y edad. 1. Población extranjera en Bilbao a 1 de enero de 2005 y su evolución Tabla 1. Evolución de la población empadronada en Bilbao. 1998-2005 1.998 1.999 2.000 2.001 2.002 2.003 2.004 2.005 N % N % N % N % N % N % N % N % Población autóctona 355.766 99,2 354.556 99,2 350.318 98,9 347.818 98,3 345.130 97,5 342.471 96,9 339.268 96,3 336.958 95,4 Población extranjera 2.701 0,8 3.033 0,8 3.953 1,1 6.125 1,7 8.820 2,5 11.096 3,1 13.049 3,7 16.215 4,6 Población total 358.467 100,0 357.589 100,0 354.271 100,0 353.943 100,0 353.950 100,0 353.567 100,0 352.317 100,0 353.173 100,0 Fuente: Elaboración a partir de datos del INE A 1 de enero de 2005, había empadronadas en Bilbao 16.215 per- Gráfico 2.
    [Show full text]
  • Arnotegi Artxanda Monte Avril Pagasarri Arraiz
    GR IBILBIDE LUZEA GRAN RECORRIDO Ibilbide Luzeak (GR) Bilboko hirigunea El GR circunvala el núcleo urbano de Bilbao inguratzen du, honako baso-parke hauek atravesando los parques forestales: zeharkatuta: Artxanda, Avril mendia Artxanda, Monte Avril, Arnotegi, Pagasarri y (Iturritxualde), Arnotegi, Pagasarri eta Arraiz. Arraiz. ARTXANDA Berriz Pikotamendi Lezamako Harrobia Guardaviñas BILBAO Bide Zaharra La Cantera INGURUKO BERDEGUNEA Kokapena 43º 15’ 42’’ N Vía Vieja ANILLO VERDE Situación 2º 55’ 43’’ W Lezama MONTE AVRIL Eraztun berdearen helburua da Bilboko bi mendi-hegaletako udalaren baso-parkeak eta hiri- Zabalera parkeak elkarrekin lotzea. Bilboko Ibilbide Luzeak (GR) Bilboko hirigunea inguratzen du, honako Dimensión 4.160 Ha. baso-parke hauek zeharkatuta: Artxanda, Avril mendia (Iturritxualde), Arnotegi, Pagasarri eta Mendigana Agirleta Iturritxualde Arbolantza Arraiz, guztira 71 Km. osatu arte. Bidezidor, bide eta kaleen arteko eraztun itxia da, eta bertan Biztanleak 353.938 ibilbideei, leku interesgarriei eta informazio orokorrari buruzko seinaleak eta argibide-taulak Habitantes daude. Bilboko hirigunetik bertatik abia daiteke GR horretara, ardatz nagusira iristeko hamar ibilbide osagarri daude-eta. Klima Ozeaniko hezea 8ºC / 20ºC Clima Oceánico húmedo 8ºC / 20ºC Bilboko jaiak Aste Nagusia El anillo verde tiene como objetivo agrupar entre sí a los parques forestales municipales de Fiestas patronales Santiago, San Ignazio ambas laderas de Bilbao con parques urbanos. El GR, el Gran Recorrido de Bilbao, circunvala su núcleo urbano atravesando los parques forestales: Artxanda, Monte Avril, Arnotegi, Pagasarri Udal-antolaketa Deustu, Uribarri y Arraiz, y completa un recorrido de 71 Km. en un anillo cerrado entre sendas, caminos y calles (8 barruti) Otxarkoaga-Txurdinaga señalizados con referencias de rutas, lugares de interés e información general.
    [Show full text]
  • 4. Linea Conectando Bilbao Línea 4 Conectando Bilbao
    4. Linea Conectando Bilbao : Por un transporte más sostenible : Por Línea 4 Línea 4 Conectando Bilbao L4 La eficacia del Modelo Euskadi La eficacia del Modelo Euskadi : Garraio jasangarriago batengatik 4. Linea Mikel Torres Bizkaiko Garraio Partzuergoko Lehendakaria Presidente del Consorcio de Transportes de Bizkaia El metro de Bilbao continúa avanzando a un ritmo vertiginoso. El metro de Bilbao continúa avanzando a un ritmo vertiginoso. Un trazado que hace sólo 15 años abarcaba desde Casco Vie- Un trazado que hace sólo 15 años abarcaba desde Casco Vie- jo hasta Plentzia y recorría la margen derecha de Bilbao, hoy jo hasta Plentzia y recorría la margen derecha de Bilbao, hoy en día se ha convertido en una red con dos Líneas, una tercera en día se ha convertido en una red con dos Líneas, una tercera en construcción y otras dos en proyecto. en construcción y otras dos en proyecto. La línea 4 supone otroL de los grandes retos que va a afrontar La línea 4 supone otro de los grandes retos que va a afrontar Metro Bilbao en los próximos años y un claro ejemplo más de4 Metro Bilbao en los próximos años y un claro ejemplo más de la eficacia del Modelo Euskadi. La importante apuesta que se la eficacia del Modelo Euskadi. La importante apuesta que se ha realizado en favor del crecimiento de la red metropolitana, ha realizado en favor del crecimiento de la red metropolitana, es la mejor muestra de que el suburbano vizcaíno mira hacia es la mejor muestra de que el suburbano vizcaíno mira hacia el futuro y de que se trabaja por ofrecer un servicio de calidad el futuro y de que se trabaja por ofrecer un servicio de calidad y cada vez más completo para los ciudadanos.
    [Show full text]