G M I N Y W I L C Z Y

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

G M I N Y W I L C Z Y C E

[Tarnów, 2013 r.

Zał ącznik nr 6 do Uchwały Nr XXI/123/2013 Rady Gminy Wilczyce z dnia 19 kwietnia 2013 r.] 2

[Opracowanie II zmiany studium: 2

MGGP S.A. BIURO PLANOWANIA PRZESTRZENNEGO 33-100 Tarnów, ul. Kaczkowskiego 6, Tel. (014)62 638 90 mgr in ż. arch. Małgorzata Przybysz-Ławnicka członek OIU w Katowicach Nr KT-252 uprawnienia urbanistyczne nr 1644 mgr Artur Oleszkowicz mgr in ż. arch. Tomasz Oberc mgr in ż. arch. Renata Gevorgyan mgr Maciej Smyk mgr Maria Mierzwa mgr Marcin Rosegnal ]2

OPRACOWANIE: BUDPLAN SP. Z O.O. 04-390 Warszawa, ul. Kickiego 26B m 10, tel.(022) 870-42-62

Zespół autorski w składzie:

Zagospodarowanie przestrzenne: arch. Tomasz Sławi ński, WOIU nr WA - 192 arch. Małgorzata Denis arch. Aneta Pawlikowska

In żynieria: mgr in ż. Stefan Parys

Komunikacja: mgr in ż. Marek Samoder OW/79/86

Ochrona środowiska, system przyrodniczy: mgr Jarosław Bogda ński TUP nr 152/93

WARSZAWA, wrzesie ń 2006

Spis tre ści

I. I. WPROWADZENIE I.1. Cel i zakres opracowania. [ I.a. Podstawa prawna II zmiany. [I.b. Zakres opracowania II zmiany studium...... ] 2

II. II. UWARUNKOWANIA ZEWN ĘTRZNE...... II.1. II.1. Rola i miejsce Gminy Wilczyce w strukturach ponadlokalnych. II.2. II.2. Koncepcja polityki przestrzennego zagospodarowania kraju a studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Wilczyce III. III. UWARUNKOWANIA WEWN ĘTRZNE ...... III.1. Podstawowa charakterystyka gminy. III. 2. Uwarunkowania przyrodnicze III.3. Elementy dziedzictwa kulturowego. III.4. Uwarunkowania wynikaj ące ze stanu układu komunikacyjnego III.5. Uwarunkowania wynikaj ące ze stanu gospodarki III.6. Uwarunkowania demograficzne. III.7. Uwarunkowania z zakresu infrastruktury technicznej. III.8. Uwarunkowania z zakresu infrastruktury społecznej. IV-KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY ...... IV.1. Kierunki zmian w strukturze przestrzennej gminy oraz w przeznaczeniu terenów IV.2. Kierunki i wska źniki dotycz ące zagospodarowania oraz u żytkowania terenów, w tym tereny wył ączone spod zabudowy IV.3. Obszary oraz zasady ochrony środowiska i jego zasobów, ochrony przyrody, krajobrazu kulturowego IV.4. Obszary i zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej. IV.5. Kierunki rozwoju systemów komunikacji i infrastruktury technicznej IV.6. Obszary, na których rozmieszczone b ędą inwestycje celu publicznego o znaczeniu lokalnym IV.7. Obszary, na których rozmieszczone b ędą inwestycje celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym, zgodnie z ustaleniami planu zagospodarowania przestrzennego województwa i ustaleniami programów słu żą cych realizacji inwestycji celu publicznego o znaczeniu krajowym sporz ądzonych przez wła ściwych ministrów i centralne organy administracji rz ądowej IV.8. Obszary, dla których obowi ązkowe jest sporz ądzenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, na podstawie przepisów odr ębnych, w tym obszary wymagaj ące przeprowadzenia scale ń i podziału nieruchomo ści, a tak że obszary rozmieszczenia obiektów handlowych o powierzchni sprzeda ży powy żej 2000 m2 oraz obszary przestrzeni publicznej. IV.9.Obszary, dla których Gmina zamierza sporz ądzi ć miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, w tym obszary wymagaj ące zmiany przeznaczenia gruntów rolnych i le śnych na cele nierolnicze i niele śne IV.10.Obszary nara żone na niebezpiecze ństwo powodzi i osuwania si ę mas ziemnych IV.11.Obiekty lub obszary, dla których wyznacza si ę w zło żu kopaliny filar ochronny IV.12.Obszary pomników zagłady i ich stref ochronnych oraz obowi ązuj ące na nich ograniczenia prowadzenia działalno ści gospodarczej IV.13.Obszary wymagaj ące przekształce ń, rehabilitacji lub rekultywacji IV.14. Granice terenów zamkni ętych i ich stref ochronnych IV.15. Inne obszary problemowe IV.16. Kierunki rozwoju Gminy w zakresie elektroenergetyki, gazyfikacji i zaopatrzenia w ciepło, gospodarki wodno – ściekowej i gospodarki odpadami oraz telekomunikacji IV. 17. Warunki ochrony obiektów wa żnych i szczególnie wa żnych dla obronno ści i bezpiecze ństwa pa ństwa V - POLITYKA PRZESTRZENNA DLA WYODR ĘBNIONYCH JEDNOSTEK STRUKTURY PRZESTRZENNEJ GMINY ...... VI - UZASADNIENIE ORAZ SYNTEZA STUDIUM ...... [VII. UZASADNIENIE I SYNTEZA II ZMIANY STUDIUM…………………………………………………..…………………………….... ] 2 I. WPROWADZENIE

I.1. Cel i zakres opracowania.

I.1.1. Cele i zadania studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego.

Zmiany do studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Wilczyce zostały sporz ądzone na podstawie ustawy z dnia 27 marca 2003 roku o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. Nr 80, poz. 717 z późniejszymi zmianami) oraz Rozporz ądzenia Ministra Infrastruktury z dnia 28 kwietnia 2004 roku w sprawie zakresu projektu studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy (Dz. U. Nr 118 poz. 1233). Podstaw ą do podj ęcia prac nad opracowaniem zmiany studium zwanej dalej „studium” była Uchwała Rady Gminy w Wilczycach Nr XXV/141/2005 z dnia 22 czerwca 2005 roku. Celem studium jest okre ślenie polityki przestrzennej gminy w tym lokalnych zasad zagospodarowania przestrzennego oraz polityki inwestycyjnej i kierunków tych dziedzin gospodarki przestrzennej, które wynikaj ą z przepisów prawa. Studium nie stanowi aktu prawa miejscowego, którego zapisy stanowi ą podstaw ę do ustalania decyzji o warunkach zabudowy. Jest to opracowanie ustalaj ące i okre ślaj ące polityk ę gminy w zakresie gospodarki przestrzennej, stanowi ące jednocze śnie podstaw ę merytoryczn ą wielu różnych zada ń inwestycyjnych Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy stanowi ąc akt kierownictwa wewn ętrznego jest opracowaniem służą cym mi ędzy innymi do nast ępuj ących działań gminy: • Podejmowanie uchwał o przyst ąpieniu do sporz ądzania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego ( w tym obligatoryjnych). • Wewn ętrznej kontroli uchwał o miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego pod k ątem ich zgodno ści z ustaleniami studium. • Posługiwania si ę przepisami ustaw szczegółowych, które maj ą swój aspekt przestrzenny i wi ążą w post ępowaniu administracyjnym organy gminy. Poprzez „uwarunkowania rozwoju przestrzennego” rozumie si ę zjawiska przyrodnicze, kulturowe, społeczne, ekonomiczne i przestrzenne, które sprzyjaj ą b ądź ograniczaj ą mo żliwo ść rozwi ązywania problemów oraz zaspokajanie potrzeb. W oparciu o zebrane informacje na temat zagospodarowania przestrzennego i stanu społeczno gospodarczego gminy, usystematyzowano najistotniejsze zjawiska i problemy w formie kompleksowej oceny uwarunkowa ń oraz wytyczenia kierunków rozwoju ukierunkowanych na osi ągni ęcie celów równowagi i harmonii przestrzennej.

I.1.2. Tematyka studium i zakres jego ustale ń. Zmiana studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego polega na aktualizacji kierunków zagospodarowania przestrzennego SUiKZP wykonanego w 2001 roku.

I.1.2.1. Zmiany cz ęś ci tekstowej. W cz ęś ci dotycz ącej uwarunkowa ń zewn ętrznych nie zostały wprowadzone zmiany do studium wykonanego w 2001 roku. W uwarunkowaniach wewn ętrznych zmiany dotycz ą: - danych statystycznych – aktualizacji tych danych, - infrastruktury technicznej - zada ń inwestycyjnych umieszczonym w planie inwestycyjno – finansowym gminy. Rozdziały odnosz ące si ę do kierunków i polityki przestrzennej zostały całkowicie zmienione. Wszystkie nowe elementy wprowadzane do tekstu pisane s ą kursyw ą..

I.1.2.2. Zmiany cz ęś ci graficznej. Cz ęść graficzna została zmieniona w zakresie ekofizjografii oraz kierunków zagospodarowania przestrzennego – polityka przestrzenna. Plansza uwarunkowa ń nie uległa zmianie.

I.1.3. Zakres opracowania studium. Opracowanie obejmuje teren gminy Wilczyce w granicach administracyjnych o powierzchni 70 km 2.

I.1.4. Zawarto ść studium. Studium obejmuje nast ępuj ące materiały: Cz ęść tekstowa: • Wprowadzenie. • Uwarunkowania zewn ętrzne i wewn ętrzne • Kierunki zagospodarowania przestrzennego Gminy. • Uzasadnienie przyj ętych rozwi ąza ń i synteza ustale ń studium.

Rysunki w skali 1: 10 000 : 1.Zmiana studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego - kierunki zagospodarowania przestrzennego – polityka przestrzenna, 2. Zmiana studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego – kierunki zagospodarowania przestrzennego – infrastruktura techniczna, 3.Zmiana studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego - uwarunkowania przyrodnicze zagospodarowania przestrzennego

I.2. Materiały wyj ściowe.

W toku prac nad zmianami do studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy posługiwano si ę mi ędzy innymi nast ępuj ącymi materiałami wyj ściowymi: 2.1. Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Wilczyce (2004 -20013) z dnia 7 czerwca 2004roku. 2.2. Strategia Rozwoju Gminy Wilczyce wykonana w 1998 roku 2.3. Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Wilczyce – Uchwała nr XXXI/166/2001 Rady Gminy w Wilczycach z dnia 28 grudnia 2001 roku. 2.3.Miejscowy Plan Ogólny Zagospodarowania Przestrzennego gminy Wilczyce z 1989 wraz ze zmian ą z 1991 roku 2.4.Mapa sytuacyjno – wysoko ściowa Gminy Wilczyce w skali 1 : 10 000 z 1981 roku 2.5.Plan zagospodarowania przestrzennego województwa świ ętokrzyskiego uchwalony Uchwał ą nr XXIX/399/02 Sejmiku Województwa Świ ętokrzyskiego z dnia 26.04.2002 roku. 2.6.Mapa geologiczna Polski 1 : 25 000 2.7. Mapa glebowo – rolnicza 1: 5 000

[I.a. Podstawa prawna opracowania II zmiany studium.

Podstaw ę prawn ą opracowania II zmiany Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Wilczyce stanowi Uchwała Nr XII/69/2012 Rady Gminy w Wilczycach z dnia 16 lutego 2012 r. w sprawie przyst ąpienia do sporz ądzenia II zmiany Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Wilczyce.

I.b. Zakres opracowania II zmiany studium. II Zmiana Studium obejmuje tereny poło żone w gminie Wilczyce oznaczone cyframi od 1-11 na zał ączniku graficznym do Uchwały Rady Gminy Wilczyce Nr XII/69/2012 z dnia 16 lutego 2012 r.] 2 [II zmiana studium obejmuje jednolit ą wersj ę studium, zawieraj ącą zapisy wprowadzone II zmian ą studium: 1. Cz ęść tekstow ą. 2. Cz ęść graficzn ą, na któr ą składaj ą si ę: • Zmiana Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Wilczyce - Kierunki Polityki Przestrzennej – skala 1:10 000, • Zmiana Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Wilczyce – Kierunki Polityki Przestrzennej - Infrastruktura Techniczna – skala 1:10 000, • Gmina Wilczyce Kierunki Zagospodarowania Przestrzennego Uwarunkowane Przesłankami Przyrodniczymi – skala 1:10 000, • Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Wilczyce - środowisko przyrodniczo – kulturowe w skali 1:25 000 oraz wg jednostek osadniczych w skali 1:10 000, • Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Wilczyce – uwarunkowania i kierunki rozwoju systemu komunikacyjnego w skali 1:25 000.]²

II. UWARUNKOWANIA ZEWN ĘTRZNE.

II.1. Rola i miejsce Gminy Wilczyce w strukturach ponadlokalnych. 1. Poło żenie w geobotanicznym okr ęgu sandomiersko — opatowskim stanowi ącym głównie o rozwoju sadownictwa i wielokierunkowej produkcji rolniczej. Strefa gleb o najwy ższej przydatno ści rolniczej w województwie świ ętokrzyskim. 2.Poł ączenia i powi ązania. Gmina Wilczyce poło żona jest poza bezpo średnim zasi ęgiem krajowych i mi ę- dzyregionalnych korytarzy transportowych przebiegających przez tereny s ąsiednich gmin. Powi ązanie z tym układem zapewnia droga krajowa nr 79 (723) relacji Warszawa — Sandomierz - Kraków — Katowice - Bytom oraz drogi powiatowe Hultajka —Wilczyce — Wysiadłów i Przezwody - Kleczanów 3. Bezpo średnie s ąsiedztwo historycznego miasta Sandomierza stanowi ącego znacz ącą w skali kraju atrakcj ę turystyczn ą. 4.Poło żenie znacznej cz ęś ci gminy w obr ębie identyfikowanego w skali regionalnej obszaru bezwodnego.

II.2. Koncepcja polityki przestrzennego zagospodarowania kraju a studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Wilczyce 1.Podstawowy materiał o charakterze studialno — planistycznym kształtuj ący pogl ądy na polityk ę przestrzenn ą w skali pa ństwa i na dynamik ę zmian w organizacji przestrzeni stanowi głównie: • „Koncepcja Polityki Przestrzennego Zagospodarowania Kraju — Polska 2000 Plus — Raporty 1. 2, 3 , 4” wykonane przez zespół ekspertów w Centralnym Urz ędzie Planowania — Warszawa, 1995 r., • „Koncepcja Polityki Przestrzennego Zagospodarowania Kraju — Polska 2000 Plus” (opracowanie Rz ądowego Centrum Studiów Strategicznych — Warszawa, lipiec 1997 r), której ostateczna wersja została ogłoszona obwieszczeniem Prezesa Rady Ministrów z dnia 28 lipca 2001 ( MP. Z 16 sierpnia 2001 nr 26 poz.432). 2. Z szeregu informacji zawartych w tych materiałach mo żna w sposób po średni wydedukowa ć opinie o aktualnym miejscu danego regionu w strukturze funkcjonalno- przestrzennej kraju oraz o przewidywanych zmianach. 3. W „STUDIUM” przyj ęte oceny i zarysowane tendencje dotycz ące regionu, w którym funkcjonuje gmina Wilczyce, uznaje si ę za elementy uwarunkowa ń zewn ętrznych, jakie nale ży rozwa żać przy kształtowaniu koncepcji rozwojowych (mimo bardzo ogólnego ich charakteru). Wywarły one i dalej wywieraj ą bardzo du ży wpływ na zapisy polityki wojewódzkiej stanowi ącej u ści ślenie polityki pa ństwa w stosunku do danego regionu. Według wymienionych w „Koncepcji...” zasad rejon, w którym poło żona jest gmina Wilczyce charakteryzowany jest w nast ępuj ący sposób: - ze wzgl ędu na posiadany potencjał do transformacji dawne województwa kieleckie i tarnobrzeskie zakwalifikowane zostało do trzeciego (najliczniejszego) typu województw, w którym: • restrukturyzacja jest potrzebna i mo żliwa, • struktura społeczno — ekonomiczna — zró żnicowana, • stopie ń rozwoju — średni, • dost ępno ść kapitału — zła; Gmina Wilczyce poło żona jest pomi ędzy Kielcami i Tarnobrzegiem, miastami, które traktowane s ą jako krajowe o środki równowa żenia rozwoju oraz w bezpo średnim sąsiedztwie innego subregionalnego o środka równowa żenia rozwoju, za jaki uznane zostało miasto Sandomierz; Gmina Wilczyce poło żona jest w pa śmie przyspieszonych przekształce ń strukturalnych wymuszonych istnieniem rozdrobnionej struktury rolniczej. 4. W zapisanych w „Koncepcji...” celach i kierunkach polityki przestrzennego zagospodarowania kraju woj. kieleckie i zachodnia cz ęść woj. tarnobrzeskiego stanowi ące obecnie woj. świ ętokrzyskie zostały zaliczone do regionu południowo-wschodniej cz ęś ci kraju, charakteryzuj ącego si ę do ść g ęst ą sieci ą miast małych i średnich oraz rozdrobnionym rolnictwem cechuj ącym si ę wysoką stop ą ukrytego bezrobocia. 5. Jednym z naczelnych celów strategii społeczno — gospodarczej rozwoju i przestrzennego zagospodarowania jest zahamowanie regresu środowiska oraz osi ągni ęcie odczuwalnej poprawy jego stanu. Cel ten ma by ć realizowany przez realizacj ę polityki zrównowa żonego rozwoju, a w szczególno ści: • promowanie ekologicznych kierunków i form w wybranych dziedzinach i na wybranych obszarach, • stopniowe rozszerzenie i utrwalenie dobrej kondycji ekologicznej obszarów obj ętych ochron ą prawn ą ze wzgl ędu na walory przyrodnicze, • zahamowanie procesów degradacji, a nast ępnie uzyskanie stopniowej poprawy jako ści środowiska na obszarach ekologicznie zagro żonych, a tak że skuteczne przeciwdziałanie rozprzestrzenianiu si ę procesów degradacji środowiska na inne obszary. III. UWARUNKOWANIA WEWN ĘTRZNE

III.1. Podstawowa charakterystyka gminy. Gmina Wilczyce poło żona jest w województwie świ ętokrzyskim, w powiecie sandomierskim. Posiada 16 sołectw (Bo żę cin, Bugaj, Dacharzów, Daromin, Dobrocice, Gałkowice — Ocin, Łukawa, Ocinek. P ęczyny, Pielaszów, Przezwody, Radoszki, Tułkowice, Wilczyce, Wysia- dłów, Zagrody). Ośrodek gminny mie ści si ę w miejscowo ści Wilczyce i le ży w środkowej cz ęś ci gminy. Obecnie wiod ącą funkcj ą gminy jest rolnictwo z mocno rysuj ącą si ę specjalizacj ą sadowniczo-warzywnicz ą. Charakterystycznymi cechami przestrzeni gminy s ą znaczne ilo ści sadów, bardzo dobra jako ść gleb, deficyt wody i niewielka lesisto ść . Liczba ludno ści w gminie wynosi wg. stanu na koniec. 2004 r. wynosi 4083 osoby. Jest tu wyj ątkowo mało lasów oraz średnio urozmaicona rze źba terenu. Ze wzgl ędu na rolniczo- sadowniczy charakter gminy - dominuje tu zabudowa zagrodowa o nieco rozproszonych tendencjach.

III. 2. Uwarunkowania przyrodnicze W celu zapewnienia (tak że przez polityk ę przestrzenn ą) realizacji zasady zrównowa żonego rozwoju społeczno — gospodarczego, odpowiedzialnego gospodarowania zasobami przyrody. w „STUDIUM” przedstawia si ę identyfikacj ę i analiz ę istniej ących zasobów, walorów i zagro żeń środowiska w zakresie i formie odpowiadaj ącej zadaniom, jakie „STUDIUM” ma do spełnienia. Warunkiem społecznego i gospodarczego rozwoju gminy jest zachowanie podstaw, a szczególnie zasobów wód, gleb, krajobrazu oraz elementów przyrody o żywionej.

III.2.1. Obszary chronione Gmina Wilczyce le ży poza granicami systemów przyrodniczych o skali regionalnej i krajowej. Lokalnie na terenie gminy wyst ępuj ą tereny o podwy ższonych walorach przyrodniczych w postaci licznych zadrzewionych i zakrzaczonych jarów i w ąwozów. S ą to tzw. „.Doły Wysiadłowskie”. Na terenach tych w obowi ązuj ącym obecnie miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego gminy wyznaczono stref ę chronionego krajobrazu. T ę i analogiczne strefy na terenie byłego woj. tarnobrzeskiego wprowadzono w 1985 na mocy uchwały WRN w Tarnobrzegu nr VII/49/85 z dnia 25 wrze śnia 1985 r. Obszar ten nie jest dotychczas obj ęty prawn ą ochron ą przyrody w rozumieniu obecnie obowi ązuj ących przepisów. Ochrony i zabiegów konserwacyjnych wymaga starodrzew zakwalifikowany jako pomniki przyrody wyst ępuj ące głównie na terenie zespołu dworsko — parkowego w Wilczycach. Drzewostan ten reprezentowany jest przez okazy lipy drobnolistnej (16 obiektów) „ sosny czarnej (3 obiekty) i klonu zwyczajnego (1 obiekt).

III.2.2. Klimat W regionalizacji klimatycznej Polski Gumi ńskiego (1948) opracowanej dla celów rolnictwa omawiany teren mie ści si ę w obszernej dzielnicy XI (Radomskiej). Liczba dni do ść mro źnych waha si ę tu od 13 do 15 dni za ś z przymrozkami od 120 do 135. Jednak że gmina Wilczyce le ży w klimacie znacznie łagodniejszym ni ż niedalekie tereny Pasma Łysogórskiego. Opady kształtuj ą si ę w granicach 600 — 700 mm/rok. Na terenie gminy Wilczyce liczba dni okresu wegetacyjnego średnio trwa od 200 do 220 dni . Izotermy stycznia i lipca na poziomie rzeczywistym wg. Wiszniewskiego, Gumi ńskiego i Bartnickiego przedstawiaj ą si ę nast ępuj ąco: Izotermy stycznia na terenie gminy Wilczyce wynosz ą ok. - 3,5 0C do — 4,5 0C, natomiast izotermy lipca kształtuj ą si ę w granicach ±18,0 0C do ±18,5 0C. W regionalizacji klimatycznej A.Wosia omawiany obszar nale ży do XXII (Sandomierskiego) regionu klimatycznego charakteryzuj ącej si ę mał ą zmienno ści ą warunków pogodowych.

Liczba dni w których temperatura powietrza spada poni żej 0,0 0C wynosi 47.6, a liczba dni z pogod ą bardzo ciepł ą bez opadu zamyka si ę przedziale 30 — 35 . Średnioroczny okres przypadaj ący na pogod ę z opadami obejmuje 46 — 53 dni. Z uwagi na cz ęsto ść wyst ępowania ciszy i słabego wiatru gmina poło żona jest w rejonie charakteryzuj ącym si ę przeci ętnym w skali kraju wska źnikiem (40 — 50 %)„ a w aspekcie średniej rocznej liczby dni z wiatrem bardzo silnym w obszarze o niskim wska źniku (2- 4 dni). Wg T. Nied źwiedzia, E. Cebulak i Zbigniewa Ustrnuła suma roczna opadów o 90% prawdopodobie ństwie wyst ąpienia w subregionie sandomierskim waha si ę w granicach 450 — 500 mm, a średnioroczna amplituda temperatur powietrza jest jedn ą z wy ższych w kraju

(21-22 0C). Opracowanie M.Kuczmarskiego zalicza obszar gminy Wilczyce do jednego z lepiej nasłonecznionych obszarów Polski (1300 — 1400 godz.)

III.2.3. Gleby W regionalizacji litologiczno-glebotwórczej gmina Wilczyce le ży we wschodniej paleozoicznej cz ęś ci Gór Świ ętokrzyskich i Zapadliska Przedkarpackiego wypełnionego osadami trzeciorz ędu. W regionalizacji geobotanicznej teren gminy wchodzi w skład okr ęgu sandomiersko— opatowskiego. Obszar gminy znajduje si ę w cało ści w obr ębie wyst ępowania gleb lessowych. Na ca. 80% powierzchni gminy wyst ępuj ą czarnoziemy wytworzone z lessów. Na pozostałej cz ęś ci wyst ępuj ą gleby brunatne, a w dolinach przepływaj ących strumieni mady rzeczne. Na terenie całej gminy wyst ępuj ą dobre i b. dobre warunki glebowe których ocen ę zawiera syntetyczny wska źnik jako ści (wg. opracowania IUNIG w Puławach) wynosz ący dla gruntów ornych — 82,4, dla u żytków zielonych — 46,5 oraz dla ogółu rolniczej przestrzeni produkcyjnej — 96,8. Warunki przyrodniczo — glebowe wyst ępuj ące na terenie gminy Wilczyce kwalifikuj ą jej rolnicz ą przestrze ń produkcyjn ą do obszaru o najwy ższych w województwie świ ętokrzyskim cechach jako ściowych. Bardzo powa żnym problemem znacznie zagra żaj ącym stabilno ści warunków glebowych jest erozja na, któr ą s ą nara żone w sposób szczególny gleby lessowe.

III.2.4. Rze źba terenu. W regionalizacji fizyczno - geograficznej wg J. Kondrackiego, A Richlinga (1994) omawiany teren le ży w Prowincji Wy żyna Małopolska, w makroregionie Wy żyny Kieleckiej w obr ębie Wy żyny Sandomierskiej. Wy żyna Sandomierska zbudowana jest ze skał paleozoicznych, których powierzchnia została zrównana w wyniku działania procesów denudacyjnych. Wy żyna ma struktur ę antyklinaln ą, a wyst ępuj ące tu osady kambru i ordowiku s ą silnie sfałdowane i przykryte utworami czwartorz ędowymi na wi ększo ści terenu gminy. W południowej cz ęś ci gminy warstw ę przekrycia stanowi ą iły trzeciorz ędowe. Lessy buduj ące wierzchni ą warstw ę w znacznym stopniu maskuj ące nierówno ści podło ża dochodz ą do 35 m nierówno ści. Dominuje tu lessowy typ gleby, co sprzyja intensywnej erozji. Pokrywa lessowa bardzo podatna na erozj ę jest silnie rozci ęta szeregiem dolin i w ąwozów tworz ąc bardzo urozmaiconą powierzchni ę. Deniwelacja wy żyny w granicach gminy nie jest znaczna i przekracza 75 m „ a zawiera si ę pomi ędzy 156 m w dolinie Opatówki i 229 m w cz ęś ci południowej. Niektóre z wyst ępuj ących na terenie gminy Wilczyce dolin i w ąwozów maj ą cechy kraj obrazu naturalnego.

III.2.5. Budowa geologiczna i kopaliny Pod wzgl ędem budowy geologicznej obszar gminy Wilczyce obejmuje pogranicze wschodniej paleozoicznej cz ęś ci Gór Świ ętokrzyskich i Zapadliska Przedkarpackiego wypełnionego osadami trzeciorz ędu. Paleozoik jest reprezentowany przez osady kambru (dolnego, środkowego i górnego) oraz osady ordowiku i syluru. Utwory trzeciorz ędowe reprezentowane s ą przez osady miocenu, helwetu, tortonu i sarmatu. Warstw ę przypowierzchniow ą stanowi płaszcz osadów czwartorz ędowych o do ść znacznej mi ąż szo ści miejscami zanikaj ący i lokalnie ujawniaj ący wychodnie warstw gł ębszych. Utwory czwartorz ędowe reprezentowane przez żwiry, pyły, gliny zwałowe, piaski i iły zastoiskowe s ą silnie zdenudowane i rozci ęte sieci ą plejstoce ńskich dolin. Deluwia i mady rzeczne tworz ące holocen osadzone s ą w ni ższych partiach i dnach dolin rzecznych i wąwozów. Bezpo średnim podło żem budowlanym w przewa żaj ącej wi ększo ści jest less korzystny do bezpo średniego posadowienia budowli pod warunkiem zachowania odpowiednich warunków wilgotno ściowych w czasie realizacji i nie lokowania zabudowy w obr ębie zboczy o nachyleniu powy żej 10%. Studium identyfikuje szczególnie niebezpieczne miejsca osuwiskowe zawarte w katalogu osuwisk woj. kieleckiego. Na terenie ubogiej w surowce mineralne gminy rozpoznane zło ża obejmuj ą zasoby 11,5 tys. m3 pospółki przydatnej dla budownictwa wyst ępuj ącej w Jankowicach ko ścielnych 3140 tys. ton wapiennego kamienia łamanego w Zagrodach. W bilansie zasobów wyst ępuje jedynie zło że wapienia w Zagrodach. Z uwagi na kolizyjno ść wyst ępowania tych zasobów z chronionymi wysokiej jako ści glebami nie maj ą one praktycznego znaczenia gospodarczego. Surowcami mineralnymi, które mog ą stanowi ć potencjalnie przedmiot zainteresowania gospodarczego mog ą by ć jedynie wyst ępuj ące na całym obszarze lessy w przypadku ewentualnego rozwoju produkcji glinoporytu lub cegły. Lokalnie mog ą mie ć te ż niewielkie znaczenie wyst ępuj ące przypowierzchniowo w niewielkich ilo ściach gliny czwartorz ędowe i iły trzeciorz ędowe. Wyst ępuj ące na całym obszarze gminy surowce ilaste (lessy) i surowce krzemionkowe lu źne (piaski, pospółka) s ą eksploatowane okresowo lub dorywczo dla potrzeb miejscowej ludno ści. [W obszarze gminy obj ętym II zmian ą studium udokumentowano poni ższe zło ża: - piasków „Dacharzów” w kategorii C1. Zło że o powierzchni 0.8 ha buduj ą drobnoziarniste piaski trzeciorz ędowe, o średniej mi ąż szo ści 8,25 m. Nadkład stanowi warstwa gleby o śr. grubo ści 3,4m. Na terenie zło ża nie nawiercono zwierciadła wody, zło że jest suche. Wielko ść udokumentowanych zasobów wynosi 55,1 ty ś. m3. Obszar udokumentowanego zło ża we wsi Dacharzów zalega w obr ębie dz. nr 83/3, 83/4 i 83/5, pokrywaj ą go grunty rolne kl III i IV oraz użytki zielone kl. VI. Na zło żu ustalono filar ochronny o szeroko ści 6m przy zachodniej granicy zło ża przylegaj ącej do drogi gruntowej, która stanowi dojazd do pól. Piaski ze zło ża „Dacharzów”, przydatne s ą dla potrzeb budownictwa i drogownictwa. Teren zło ża poło żony jest poza obszarami podlegaj ącymi prawnej ochronie, - kruszywa naturalnego „Pielaszów” w kategorii C1. Zło że o powierzchni 1.88 ha obejmuje działki nr 148/1, 150 i 151 na terenie miejscowo ści Pielaszów. Buduj ą go piaski drobnoziarniste i średnioziarniste z domieszk ą żwirów o średniej mi ąż szo ści 13,7 m. Nadkład stanowi ą gleby o śr mi ąż szo ści 0,75 m. Wielko ść udokumentowanych zasobów wynosi 258,3 ty ś m3, w tym zasoby mo żliwe do wydobycia okre ślono na 119,8 ty ś. m3. Zło że zalega pod gruntami IV i V klasy za wyj ątkiem północno- wschodniej cz ęś ci, gdzie nadkład stanowi ą grunty klasy III. Kopalina przydatna dla potrzeb budownictwa i drogownictwa. Na zło żu ustalono pas ochronny o szeroko ści 20 m dla linii energetycznej przebiegaj ącej przez zło że, - piasków „Gałkowice” w kategorii C1. Zło że o powierzchni 1,95 ha buduj ą drobnoziarniste piaski trzeciorz ędowe, o średniej mi ąż szo ści 18,2 m. Nadkład stanowi cienka warstwa gleby o grubo ści 0,1 m. Na terenie zło ża do gł ęboko ści 20 m ppt nie wyst ępuje woda, zło że nie jest zawodnione. Wielko ść udokumentowanych zasobów wynosi 420,9 ty ś. m3. Obszar udokumentowanego zło ża na gruntach wsi Gałkowice –Ocin obejmuje cz ęś ci dz. nr 230, 231 i 232, pokrywaj ą go grunty rolne kl IVb i VI oraz grunty le śne, a w zachodniej cz ęś ci w ąwóz i stare wyrobisko – pozostało ść „dzikiej eksploatacji”. Zło że zaliczono do II grupy ze wzgl ędu na znaczne ró żnice jego mi ąż szo ści. Piaski ze zło ża „Gałkowice” charakteryzuj ą si ę dobrymi parametrami fizycznymi, przydatne s ą dla potrzeb budownictwa i drogownictwa. Teren zło ża poło żony jest poza obszarami podlegaj ącymi prawnej ochronie. Z uwagi na znaczne oddalenie zabudowa ń wsi Gałkowice – Ocin wynosz ące ok.200 – 250 m, eksploatacja nie będzie uci ąż liwa dla mieszka ńców. Eksploatacja zło ża spowoduje zmian ę ukształtowania terenu, a tak że jego przydatno ść u żytkow ą. Zakłada si ę rekultywacj ę terenu po wydobyciu kopaliny, poprzez złagodzenie ścian eksploatacji i jego zalesienie.] 2 Surowce ilaste reprezentowane s ą przez lessy szaro żółte, żółtobrunatne i szarobrunatne wyst ępuj ące w odsłoni ęciach, w w ąwozach lessowych oraz punktach eksploatacji dorywczej. Surowce krzemionkowe lu źne reprezentowane s ą przez pospółk ę i piaski.

III.2.6. Hydrosfera Obszar gminy le ży w zlewni II - rz ędu, rzeki Opatówki b ędącej dopływem Wisły. Od strony północnej do rzeki Opatówki wpływaj ą : ciek od Lisowa (gm. Wojciechowice) i ciek od Wilczyc za ś od strony południowej ciek od Kieczanowa (gm. Obrazów) Uzupełnieniem układu strug i strumieni jest szereg drobnych oczek wodnych oraz stawów rybnych Konieczno ść regulacji wywołuj ącego znaczne szkody cz ęsto gwałtownego spływu wód powierzchniowych jest zapewne przyczyn ą wyznaczenia w obr ębie gminy a ż sze ściu zbiorników małej retencji o ł ącznej powierzchni 17 ha. [W II zmianie studium uwzgl ędnia si ę teren w Wilczycach pod powi ększenie projektowanego zbiornika retencyjnego usytuowanego na pograniczu sołectw Dacharzów i Wilczyce uj ętego w „Programie małej retencji województwa świ ętokrzyskiego”.] 2 Na terenie gminy wyst ępuje du że zró żnicowanie w zaleganiu wód gruntowych. Najpłycej wody gruntowe zalegaj ą w dolinach (2-5 m). Na wysoczy źnie zaleganie wód gruntowych uzale żnione jest od wysoko ści wzgl ędnych. W partiach terenu ni żej poło żonych woda wyst ępuje na gł ęboko ści 5 — 20 .Natomiast na wierzchowinie od 20 — 30 m. Roczne wahania poziomu wód gruntowych wynosz ą ok. 2 m. Pod wzgl ędem hydrogeologicznym obszar gminy Wilczyce najlepiej został rozpoznany w miejscowo ściach: Daromin, Bugaj, Wilczyce i Radoszki. Odwiercono 6 studni gł ębinowych w których przeprowadzono badania hydrogeologiczne, a z po śród nich 5 dopuszczono do eksploatacji. S ą to jednak uj ęcia o małej wydajno ści i nie maj ą znaczenia w systemie zbiorowego zaopatrzenia mieszka ńców w wod ę. Eksploatowane studnie gł ębinowe ujmuj ą trzeciorz ędowy poziom wodono śny w studniach nr 1 (Daromin) i nr 6 (Radoszki) oraz poziom czwartorzędowy w studni nr 2 w Bugaju oraz w studniach zlokalizowanych w obr ębie Wilczyc. Jako ść wód wgł ębnych jest na ogół dobra . Pod wzgl ędem fizyko — chemicznym i bakteriologicznym nie budzi zastrze żeń. Przez północno wschodni ą cz ęść gminy przebiega granica Głównego Zbiornika Wód Podziemnych nr 422 - Romanówka rozci ągaj ącego si ę na obszarze 74 km2. Zasoby dyspozycyjne wynosz ą 14 000 m3 /dob ę.

III.2.7. Szata ro ślinna. Szata ro ślinna w gminie Wilczyce jest uboga .Lasy zajmuj ą powierzchni ę zaledwie 149 ha stanowi ąc 2,3 % powierzchni gminy. Porastaj ą przewa żnie zbocza dolin i w ąwozów co znacznie ogranicza mo żliwo ść ich rekreacyjnego wykorzystania. W krajobrazie dominuj ą pola uprawne z agrocenozami chwastów polnych oraz zadrzewieniami i zakrzewieniami śródpolnymi pełni ącymi funkcje glebochronne, wiatrochronne, retencyjne i ekosystemowe. Najcenniejsze przyrodniczo tereny obejmuj ą dolin ę Opatówki i doliny jej dopływów .Szata ro ślinna tego obszaru jest reprezentowana przez zespoły ro ślinno ści wodnej, ł ąkowej, bagienno - szuwarowej i jest interesuj ąca z uwagi na wyst ępowanie szeregu rzadkich i chronionych gatunków. Dolina Opatówki pełni wa żną funkcj ę lokalnego korytarza ekologicznego. Cennymi, głównie z uwagi na ogólne ubóstwo szaty ro ślinnej, wydaj ą si ę by ć tak że kompleksy d ębowo — grabowych lasów wyst ępuj ących w południowej cz ęś ci gminy podlegaj ące ochronie ze wzgl ędu na potencjalne zagro żenia erozyjne obszaru i mo żliwo ść wyodr ębnienia zal ąż ni zró żnicowanych ekosystemów. Kompleksy wymagaj ące ochrony to lasy w rejonie Dacharzowa . Pozostałe lasy li ściaste w południowej cz ęś ci gminy to lasy gospodarcze. Wobec tak ubogiej szaty ro ślinnej znacz ące wydaj ą si ę by ć tak że zespoły drzewostanu wyst ępuj ące w formie parków obj ętych ochron ą w Gałkowicach, Jankowicach, Łukawie i Wilczycach oraz szpalery zadrzewie ń śródpolnych.

III.2.8. Zagro żenia środowiska przyrodniczego -zbyt mała lesisto ść gminy -nieprzemy ślane melioracje odwadniaj ące -zły stan jako ści wód powierzchniowych i płytko zalegaj ących wód podziemnych stanowi ący rezultat aktualnego stanu sanitacji gminy, - zagro żenia powodziowe terenów dolinnych - erozja gleb stanowi ąca w znacznej cz ęś ci skutek nadmiernego wylesienia

III.3. Elementy dziedzictwa kulturowego.

III.3.1. Kalendarium dziejów gminy Paleolit — ślady osadnictwa na terenie obecnego terytorium gminy stanowi ącego element zespołu grodowo — miejskiego Sandomierza. Neolit — ślady osadnictwa z okresu kultury ceramiki sznurowej, kultury amfor kulistych i kultury pucharów lejkowatych. Pó źno neolityczna kultura amfor kulistych reprezentowana jest przez znaleziska w Wilczycach. Dacharzowie, Dobrocicach, P ęczynach, Słabuszewicach, Tulkowicach Okres kultury ceramiki sznurowej dokumentuje cmentarzysko w Wilczycach . Nowym Darominie, Środkowoneolityczn ą kultur ę pucharów lejkowatych reprezentuj ą znaleziska w Tutkowicach, Słabuszewicach, Przezwodach, Pielaszowie, Darominie. Epoka br ązu —. Z analizy wyników przeprowadzonych bada ń s ądzi ć mozna. ze wi ększo ść rejonów osadniczych koncentrowała si ę w zdecydowanej wi ększo ści w wy ższych partiach lerenu lub na stokach o ekspozycji południowej. Starsza epoka br ązu ilustrowana jest znaleziskami kultury trzcinieckiej w Wilczycach i Słabuszewicach, kultury łu życkiej w Przezwodach i Darominie, I okres epoki br ązu dokumentowany jest znaleziskami kultury postsznurowej w Przezwodach, Pielaszowie,Dobrocicach, Darominie, Dacharzowie Młodszy okres przedrzymski i okres wpływów rzymskich. Zwi ązany jest ze śladami działalno ści przybyłych na ziemie obecnej Polski plemion german- skich .Znaleziska dotycz ące kultury przeworskiej odnotowujemy na terenie Tułkowic, P ęczyn i Dobrocie Średniowiecze datowane do X — XII wieku - osadnictwo tego okresu potwierdzone jest śladami jego istniienia na terenie Tułkowic Słabuszewic, Dobrocicach i Pielaszowie. Obecno ść osadnictwa na terenie gminy Wilczyce potwierdzaj ą tak że odkrywane na San- domierszczy źnie, w latach poprzedzaj ących kompleksow ą akcj ę archeologiczn ą z lat 89 — 92 liczne obiekty typu kurchanowego jak i plaskie groby szkieletowe. Najstarsze z nich si ęgaj ą epoki neolitu, a cmentarzyska z okresu plemiennego dowodz ą istnienia dobrze zorganizowanych społeczno ści. 1216 - pierwsza wzmianka o wsi Jankowice, której nazwa pochodzi najprawdopodobniej od Janka Odrow ąż a (kanclerza Leszka Białego) fundatora miejscowej parafii. 1220 — pierwsza wzmianka O wsi Łukawa zawieraj ąca informacj ę o przekazaniu cystersom wąchockim dóbr w obr ąbie tej wsi „ a nale żą cych do pierwotnego wła ściciela wsi Łukawy, biskupa krakowskiego „ kanclerza ksi ęstwa krakowskiego Iwo Odrow ąż a —pierwsze przekazy pisane wymieniaj ą wie ś jako miejscowo ść „Vilczyce”, 1314 — informacja o istnieniu wsi parafialnej w Łukawie. Fundacja ko ścioła parafialnego w Lukawie uczyniona przez niejakiego Janusza Ballona 1326 — wzmianka o istnieniu parafii z ko ściołem drewnianym w Jankowicach 1470 — pojawienie si ę patronimicznego nazewnictwa Wilczyc wywodz ącego si ę od przezwiska „Wilk”. 1745 — powstaje murowany ko ściół w Lukawie wzniesiony kosztem i staraniem miejscowego Jó żefa Wojciecha Zyberta 1910 — powstaje jedyny murowano — drewniany dom w Łukawie 1914 — 2 listopada w rejonie Dacharzów — Ro żki — Obrazów rozegrała si ę wielka bitwa pomi ędzy wojskami austriackimi i rosyjskimi. I poł. 1944 — stycze ń 1945 — dolina Opatówki jest terenem walk frontowych 1944 — bitwa partyzantów AK z wojskami niemieckiej 4 Armii Pancernej pod Pieiaszowem; po żar ko ścioła w Łukawie 1949 — 1958 odbudowa ko ścioła w Łukawie

III.3.2. Do obiektów obj ętych ochron ą konserwatorsk ą nale żą (wg aktualnie obowi ązuj ącego rejestru zabytków i ewidencji). DAROMIN 1.Dom nr 44, drewn., pocz. XX. JANKOWICE 3.Zespół ko ścioła parafialnego pw. Sw. Tomasza Kantuaryjskiego a.ko ściół, murowany, 1937. proj. Stanisława Gał ęzowskiego i Jerzego Wierzbickiego b.Plebania, murowana, 3 ćw. XIX w.. 4. Kaplica cmentarna, murowana., 2 poł. XIX.

ŁUKAWA 6.Zespół Ko ścioła par. pod wezwaniem Św. Katarzyny w skład „ którego wchodzi XVIII wieczny, murowany, gruntownie restaurowany w 1911 r. budynek ko ścioła i murowane XVIII wieczne ogrodzenie z bram ą 7.Dom nr I 0, drewn.. pocz. XX w. 8.Dom nr 72, drewniany, ok. 1900 9.Dom nr 76, murowany ok. 1910 r. O.Dom nr 84. drewniany, ok. 1910 I l.Dom nr 105. drewniany, pocz. XX w.. OCINEK 12.Domnr 15, drewn., 1919- 1921. 13. Dom nr 17. drewn., ok. 1920. r. PĘCZYNY 14. Dom nr 21, drewn., ok.. 1910 r. 15. ruina młyna wodnego . murowany k. XIX w. PIELASZÓW 16. Dom nr 9, drewniany, łata 20 XX wieku. RADOSZKI 17. Dom nr 27, drewn., ok.1920. 18. Dom nr 39, drewn., koniec XIX w. TUŁKOWICE 19. Dom nr 5, drewn., ok. 1930 r. 20. Dom nr 21, drewn. pocz. XX w. 21. Dom nr 37, drewn ok. 1930 r.. 22. Dom nr 61, drewn., ok. 1910 r. 23. Dom nr 62, drewn., ok. 1930. 24. Dom nr 63, drewn., łata 20. XX w. 25. Dom nr 65, drew, 1930 26. Budynek gospodarczy w zagrodzie nr 10 „ drewniany, XIX - XX wiek WILCZYCE 27. Szkoła, drewniana, pocz. XX wieku 28. Zespół dworski Świe żyńskich, stanowi ący własno ść Stacji Hodowli Nasienno — Szkółkarskiej w skład którego wchodz ą: XIX wieczny murowany dwór, pochodz ące z XIX wieku 3 budynki murowanych czworaków, XIX wieczna murowana stajnia, dwie murowana pochodz ące z 4 ćw. XIX wieku obory, dwa murowane magazyny (4 ćw. XX w.),studnia oraz gorzelnia. 29. Dom nr 137, drewniany, pocz. XX wieku. WYSIADŁÓW 30. Dom nr 45, drewniany ok. 1930 r.. 31. Dom nr 53, drewniany, ok. 1920 32. Dom nr 96, drewniany. ok. 1921. ZAGRODY 33. Dom z obor ą nr 51, drewniany, 1936 r. Powy ższy wykaz obiektów zabytkowych sporz ądzono w oparciu o aktualny katalog O środka Dokumentacji Zabytków „Zabytki architektury i budownictwa w Polsce” (województwo tarnobrzeskie - Warszawa 1995).Lista zabytków uj ętych w tabeli jest w znacznym stopniu nieaktualna z uwagi na zniszczenia spowodowane głównie upływem czasu. Oprócz wymienionych w wykazie obiektów zabytkowych dziedzictwo kulturowe gminy stanowi ą cmentarze, pomniki i mogiły rozlokowane umiarkowanie na terenie gminy. S ą to na ogół cmentarze wyznaniowe i mogiły ludno ści cywilnej z okresu II wojny światowej. Rejestr zabytków Pa ństwowej Słu żby Ochrony Zabytków identyfikuje poni żej zestawione cmentarze o charakterze zabytkowym: 1. Jankowice — Dacharzów cmentarz rzymsko - katolicki o pow. 0.35 ha zało żony w XIII wieku obecnie nieczynny „ poro śni ęty traw ą z zieleni ą wysok ą uło żon ą wzdłu ż ogrodzenia w postaci kilku młodych robinii i świerka przy bramie głównej. 2. Jankowice — Dacharzów, cmentarz rzymskokatolicki, o pow. 1,2 ha zało żony w 1805 roku, poło żony na skłonie wysoczyzny poza wsi ą. 3. Łukawa — nieczynny cmentarz parafialny rzymskokatolicki o pow.0.15 ha . zało żony w pocz. XIV wieku na niewielkim wzniesieniu w centrum Wsi .Teren poro śni ęty traw ą, wzdłu ż ogrodzenia kilka starych lip i robini. 4. Łukawa -- nale żą cy do parafii św. Katarzyny w Łukawie cmentarz parafialny rzymsko— katolicki o pow. 0,8 ha zało żony w 1830 r. Najstarsze nagrobki z ko ńcz XIX i pocz. XX wieku Liczny starodrzew wzdłu ż ogrodzenia. Szczególn ą warto ść historyczno — poznawcz ą maj ą znajduj ące si ę w obr ębie cmentarzy parafialnych miejsca pami ęci narodowej do których zaliczy ć nale ży: • kwater ę wojenn ą i 2 mogiły zbiorowe na cmentarzu parafialnym w Łukawie, 4 mogiły zbiorowe na cmentarzu parafialnym w Jankowicach oraz 2 mogiły zbiorowe na cmentarzu w Darominie. List ę obiektów zabytkowych dopełniaj ą znacz ące dla lokalnej to żsamo ści kulturowej zacho- wane figury, kapliczki i krzy że przydro żne z XIX wieczn ą kapliczk ą drewnian ą i kamienn ą figur ą przydro żną w Jankowicach, trzema figurami przydro żnymi w Radoszkach oraz kamiennym krzy żem i figur ą z XIX wieku w Wysiadłowie. Do wyró żniaj ących si ę zabytków gminy trzeba niew ątpliwie zaliczy ć kurchany kultury trzcinieckiej w Dacharzowie i pradziejowy kurhan w Dobrocicach oraz zespól ko ścioła parafialnego w Łukawie wraz z cmentarzem parafialnym. S ą to jedyne obiekty obj ęte rejestrem dóbr kultury w gminie. Aktualn ą rewelacj ą archeologiczn ą tego obszaru jest odkrycie w kwietniu 2001 roku grobu szkieletowego z pó źnego neolitu na drodze dojazdowej z Wilczyc do Koloni Wilczyce. Ślady życia zwykłych mieszka ńców tych terenów pozostawione we wczesnej epoce br ązu, a sygnalizowane świadectwami przeszło ści z okresu wczesnego średniowiecza naj- wyra źniejsze s ą jednak w okresie ostatniego dwuwiecza. Spotykane tu stare domy, zespoły dworskie, ko ścioły i kapliczki stanowi ą cenne dla nas dziedzictwo przej ęte od wcze śniej szych pokole ń. Cecha charakterystyczn ą zabytków nieruchomych gminy jest wyra źna dominacja drewnianej zabudowy mieszkalnej głównie z okresu mi ędzywojennego, a tak że przewaga zabudowa ń ko ścielnych w pozostałych zasobach. Teren gminy Wilczyce zaliczony jest w klasyfikacji wojewódzkiej do obszarów o średnim nasyceniu zabytkami nieruchomymi (grupa 201 — 500 zabytków). W wykazie Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Kielcach znajduje si ę 35 obiektów zabytkowych. W tym, w rejestrze zabytków znajduj ą si ę 3 obiekty. Do ść istotnym świadectwem przeszło ści gminy s ą te ż wpisane do rejestru zabytków cmentarze. Zało żenia komponowane w relacji do innych obiektów zabytkowych nie s ą liczne i obejmuj ą park podworski i cmentarze parafialne. Jako ść substancji zabytkowej w parku jest co najwy żej średnia, a w przewa żaj ącej wi ększo ści niska. W słabo udokumentowanej przeszło ści historycznej gminy na podkre ślenie zasługuj ą wyst ępuj ące tu stanowiska archeologiczne wpisane do rejestru. Obecne układy ruralistyczne maj ą na ogół metryk ę z XIX wieku. Bogata dokumentacja obiektów budownictwa wiejskiego b ędąca w dyspozycji Delegatury WOSOZ w Kielcach pozwala na identyfikacj ę cech tradycji budowlanych obowi ązuj ących w drugiej połowie XIX wieku i na pocz ątku XX. Warto ść istniej ącego zasobu zabytkowego ma znaczenie głównie lokalne i subregionalne. Pogl ąd na temat pozycji gminnych zabytków w hierarchii zabytków krajowych i woje- wódzkich daje przeprowadzona w latach 1960 — 1962 na potrzeby Ministerstwa Kultury i Sztuki klasyfikacja obiektów zabytkowych oparta na ocenie ich warto ści kulturowych i historycznych. Zgodnie z t ą klasyfikacj ą na terenie gminy Wilczyce nie wyst ępuj ą zabytki odpowiadające kryteriom grupy „0” i .„I” czyli zabytki i zespoły zabytkowe o najwy ższej warto ści artystycznej, historycznej i naukowej oraz obiekty reprezentacyjne w skali krajowej. Jedynie zespół ko ścioła parafialnego w Łukawie posiada walory klasyfikuj ące je do grupy II czyli obiektów reprezentacyjnych dla regionu lub miejscowo ści w której mogłyby si ę znale źć tak że obiekty o pierwotnie wysokiej klasie zabytkowej lecz gruntownie przebudowanych z zachowaniem znacznej cz ęś ci substancji zabytkowej. Przewa żaj ąca substancja zabytkowa gminy reprezentuje cechy klasyfikuj ące j ą do grupy III „ do której zaliczono obiekty o przeci ętnej lub miernej, lecz bezspornej warto ści artystycznej „ historycznej czy naukowej. Ostatni ą grup ę zabytków gminy stanowi ą obiekty których warto ść artystyczna, historyczna czy naukowa jest minimalna lub których stan techniczny niegdy ś dobry klasyfikował je w wy ższych grupach, a których obecny stan techniczny je dyskwalifikuje. Potwierdzeniem przytoczonego powy żej warto ściowania wydaje si ę by ć tak że swoista waloryzacja przeprowadzona w ramach opracowania p.n. „Atlas zabytków architektury w Polsce” — 1967, dokonuj ąca selekcji pod k ątem warto ści artystycznej zabytku i roli jak ą spełniał w rozwoju kultury artystycznej danego okresu. W grupie wyselekcjonowanych do grupy obiektów wyró żniaj ących si ę, w atlasie zabytków nie znalazł si ę żaden obiekt z gminy Wilczyce Znacznie lepiej notowane na tle województwa i kraju wydaj ą si ę by ć stanowiska archeologiczne dla których przewiduje si ę mo żliwo ść ochrony biernej . Wprawdzie pochodz ące z okresu kultury trzcinieckiej kurhany w Dacharzowie oraz pradziejowy kurhan w Dobrocicach nie zostały zakwalifikowane do grupy 11 znajduj ących si ę w granicach województwa świ ętokrzyskiego rezerwatów archeologicznych to unikatowo ść tych obiektów plasuje je wysoko w rankingu subregionalnym. zagro żenia: środowiska kulturowego spowodowane s ą głównie upływem czasu. Na wielu w sposób szczególny zaznacza si ę upływ czasu. Wy ższe koszty remontu i ostre przepisy ochronne s ą niew ątpliwie powodem małego zainteresowania substancj ą zabytkow ą ze inwestorów komercyjnych. Znaczne zagro żenie stanowi emisja gazów i substancji toksycznych do atmosfery. Dotyczy to zarówno budynków jak i przyrodniczych elementów środowiska kulturowego. Niewielki stopie ń nasycenia zabytkami w gminie oznacza wzgl ędnie niekorzystne warunki atrakcyjno ści turystycznej „ a tym samym wpływa mało kreatywnie na rozwój funkcji turystycznej. Problemem ochrony stanowisk archeologicznych na obszarze gminy jest wyst ępowanie zagro żeń naturalnych spowodowanych niszcz ącą erozj ą wodn ą i zagro żeń antropogenicznych powstaj ących w wyniku dokonywanych prac polowych.

III.4. Uwarunkowania wynikaj ące ze stanu układu komunikacyjnego

I1I.4.1.Transport drogowy. Gmina Wilczyce poło żona jest poza bezpo średnim zasi ęgiem krajowych i mi ędzyregionalnych korytarzy transportowych z których najbli żej poło żone przebiegaj ą w gminach s ąsiednich „ a dotycz ą korytarza transportowego opartego o drog ę krajow ą 74 relacji Kielce — Lublin i korytarza opartego o drogę krajow ą nr 77 relacji Opatów —Rzeszów i lini ę kolejow ą Łód ź — Sandomierz — Rzeszów. 1.1.Podstawowy szkielet komunikacyjny gminy stanowią: - elementy systemy transportowego gminy ł ącz ące układ gminny z systemem zewn ętrznym, a mianowicie: • droga krajowa mi ędzyregionalna nr 79 (723) relacji Warszawa — Zwole ń — Ożarów - Sandomierz - Kraków - Bytom • drogi powiatowe nr 42 155 Hultajka — Wilczyce — Wysiadłów, nr 42 156 odc. Przezwody –Kleczanów

1.2.Uzupełnienie podstawowego układu dróg stanowi ą trasy o znaczeniu powiatowym i wa żniejsze drogi gminne: • droga powiatowa 42 1 74 Gałkowice — 0cm- Dwikozy; • droga powiatowa 42 150 Kolonia Okalina — Pielaszów- Daromin • droga powiatowa 42 156 Bo źę cin — P ęczyny — mleczanów • droga powiatowa 42 172 Wilczyce — Lukawa — Romanówka Nowa • droga powiatowa 42 191 Sobótka - Wilczyce Maj ą one znaczenie w poł ączeniach mi ędzygminnych i lokalnych „ obsługuj ą tak że bezpo- średnio tereny zabudowy mieszkalnej i zagrodowej . 1.3. Ogólna długo ść dróg krajowych na obszarze gminy wynosi 4,452 km, powiatowych 31,548 km, oraz dróg gminnych 87,4 km. Sie ć drogowa na terenie gminy jest stosunkowo g ęsta i rozbudowana. Znaczna cz ęść dróg gminnych wymaga ulepszonej nawierzchni i poprawy standardów geometrii. W tabeli podano zestawienie dróg krajowych i powiatowych na terenie gminy Wilczyce.

LP Nr drogi Relacja Długo ść na terenie gminy Ikml 1 79 (723) Warszawa — Zwole ń — O żarów — Sandomierz - 7,1 Tarnobrzeg 2 42155 Hultajka — Wilczyce - Wysiadłów 12,013 3 42150 Kolonia Okalina — Pielaszów- Daromin 4,467 4 42156 Bo żę cin — P ęczyny - Kleczanów 6,424 5 42172 Wilczyce — Łukawa - Romanówka 4,072 6 42174 Gałkowice — Ocin- Dwikozy 0,56 7 42191 Sobótka - Wilczyce 4,012 Ponadto na terenie gminy istnieje kilkana ście dróg obsługuj ących mniejsze skupiska zabudowy lub b ędących ł ącznikami z innymi drogami.

III.3.2.Transport kolejowy. Przez teren gminy nie przebiega żadna linia kolejowa. Najbli ższe stacje kolejowe znajduj ą si ę w Sandomierzu i Tarnobrzegu „ obsługuj ą lini ę relacji Koluszki — Stalowa Wola.

III.3.3.Komunikacja pasa żerska. Obsług ę komunikacyjn ą gminy w zakresie komunikacji masowej pełni MZK — Sandomierz oraz samodzielny oddział PKS — Sandomierz. Komunikacja zbiorowa w obszarze gminy w sposób nie wystarczaj ący obsługuje teren gminy. A ż do 7 z 16 wsi sołeckich nie docieraj ą bezpo średnio autobusy głównie za przyczyn ą złego stanu dróg. Bezpo średnie s ąsiedztwo Sandomierza sprawia, że gmina oprócz obsługi komunikacj ą zbiorowądalekosi ęż ną (PKS, przewo źnicy prywatni) korzysta z działania komunikacji miejskiej.

III.3.4. Wnioski • Sie ć dróg lokalnych, bezpo średnio obsługuj ących tereny mieszkalnictwa i produkcji rolnej (drogi powiatowe, gminne i pozostałe) jest stosunkowo dobrze rozwini ęta i poza niewielkimi uzupełnieniami nie wymaga istotnych zmian. Stan techniczny tych dróg jest mało zadawalaj ący. • Podstawowe problemy transportowe w obszarze gminy są zwi ązane z tranzytowymi drogami krajowymi . Takie czynniki jak: nat ęż enie ruchu na tej drodze, jej przebieg przez obszary zabudowane, parametry techniczne, konieczno ść obsługi ruchu lokalnego stwarzaj ą powa żne zagro żenia. • Znacznej poprawy jako ściowej wymaga sie ć dróg powiatowych ( 40% nawierzchni nieulepszonej) i gminnych ( poni żej l% dróg o nawierzchni ulepszonej). z których znaczna cz ęść wymaga podniesienia standardu technicznego. Szczególnej intensyfikacji takich działa ń wymagaj ą drogi w sołectwach Daromin, Tułkowice i Zagrody. Utrzymywanie znacznej ilo ści dróg gruntowych w tych sołectwach powa żnie pot ęguje skutki wyst ępuj ących cz ęsto w ostatnim okresie ulewnych opadów rozmywaj ących podatne na działania erozyjne grunty lessowe.

III.5. Uwarunkowania wynikaj ące ze stanu gospodarki

III.5.1. Rolnictwo i le śnictwo. Rolnictwo w gminie Wilczyce charakteryzuje si ę na ogół bardzo dobrymi warunkami przyrodniczo — glebowymi, średnio korzystn ą struktur ą agrarn ą i nadmiernym zatrudnieniem, a tak że siln ą recesj ą rynków zbytu produkcji rolniczej i nasileniem niekorzystnych zjawisk w rolnictwie i jego otoczeniu. W ogólnej powierzchni u żytki rolne stanowi ą ok. 91,5%. Lasy wyst ępuj ą na niewielkich fragmentach gminy stanowi ąc zaledwie 2,4 % jej powierzchni.

Powierzchnia gruntów wg rodzaju gospodarstwa i grup obszarowych u żytków rolnych rolnictwo ogółem ogółem a ogółem r 536828 a użytki rolne r 491571 a grunty orne ogółem r 371476 a grunty orne pod zasiewami r 333001 a grunty orne odłogi r 27645 a grunty orne ugory r 10830 a sady r a łąki trwałe ogółem r 48536 a łąki trwałe u żytkowane r 20256 a pastwiska ogółem r 2735 a pastwiska u żytkowane r 1301 a lasy ogółem r 10981 a lasy zalesione r 10981 a pozostałe grunty ogółem r 34276 a pozostałe grunty zadrzewione i zakrzewione r 2353 Dane zaczerpni ęte z powszechnego spisu rolnego z 2002 roku.

Jedn. 2000 2001 2002 2003 2004 m. LE ŚNICTWO WSZYSTKICH FORM WŁASNO ŚCI Powierzchnia gruntów le śnych 14 14 14 14 14 ogółem ha 3.0 2.0 2.0 2.0 9.0 14 14 14 14 14 lasy ogółem ha 3.0 2.0 2.0 2.0 9.0 2 1 1 1 1 grunty le śne publiczne ogółem ha .0 .0 .0 .0 .0 grunty le śne publiczne Skarbu 2 1 1 1 1 Pa ństwa ha .0 .0 .0 .0 .0 14 14 14 14 14 grunty le śne prywatne ha 1.0 1.0 1.0 1.0 8.0 LE ŚNICTWO (POZA SKARBEM PA ŃSTWA) Powierzchnia gruntów le śnych 14 14 14 14 14 ogółem ha 1.0 1.0 1.0 1.0 8.0 14 14 14 14 14 lasy ogółem ha 1.0 1.0 1.0 1.0 8.0 14 14 14 14 14 grunty le śne prywatne ogółem ha 1.0 1.0 1.0 1.0 8.0 grunty le śne prywatne osób 14 14 14 14 14 fizycznych ha 1.0 1.0 1.0 1.0 8.0 Dane zaczerpni ęte z Głównego Urz ędu Statystycznego.

III.5.2. Uwarunkowania wynikaj ące ze stanu gospodarki. Użytkowanie gruntów w latach 2000-2004: Jedn. m. 2000 2001 2002 2003 2004 UŻYTKI ROLNE Powierzchnia u żytków rolnych powierzchnia u żytków rolnych 62 62 62 62 57 ogółem ha 33 33 33 33 97 w gospodarstwach 60 60 indywidualnych ha 51 46 - - - grunty orne 52 52 52 45 42 ogółem ha 42 43 43 78 28 w gospodarstwach 50 50 indywidualnych ha 82 80 - - - sady 2 2 2 8 8 ogółem ha 11 10 10 74 74 w gospodarstwach 2 2 indywidualnych ha 07 06 - - - łąki 6 6 6 6 6 ogółem ha 40 40 40 40 37 w gospodarstwach 6 6 indywidualnych ha 25 24 - - - pastwiska 1 1 1 1 5 ogółem ha 40 40 40 41 8 w gospodarstwach 1 1 indywidualnych ha 37 36 - - - LASY Lasy i grunty le śne 2 2 2 2 1 ogółem ha 08 08 08 06 42 w gospodarstwach 1 1 indywidualnych ha 97 98 - - - POZOSTAŁE GRUNTY I NIEU ŻYTKI Pozostałe grunty i nieu żytki 5 5 5 5 10 ogółem ha 53 53 53 55 55 w gospodarstwach 3 2 indywidualnych ha 02 99 - - - Dane zaczerpni ęte z Głównego Urz ędu Statystycznego Wśród u żytków zielonych podobnie jak w gruntach ornych dominuj ą kl. I, II, III stanowi ąca. 47% ogółu gruntów o tym sposobie u żytkowania. Według stanu z 2002 indywidualne gospodarstwa rolne zajmuj ą 6046 ha, w tym 198 ha lasów 6046 ha u żytków rolnych.. Podstawow ą produkcj ą gospodarstw rolnych w gminie produkcja wielkotowarowa buraków cukrowych i j ęczmienia oraz warzywnictwo, w mniejszym zakresie sadownictwo. W strukturze upraw dominuje: uprawianie ziemniaka, warzyw gruntowych, pszenicy ozimej. Wg powszechnego spisu rolnego z 2002 roku. Gospodarstwa z upraw ą wg rodzaju i powierzchni zasiewów rolnictwo ogółem ogółem gosp.rol. 839 pszenica ozima gosp.rol. 538 pszenica jara gosp.rol. 66 żyto gosp.rol. 22 jęczmie ń ozimy gosp.rol. 34 jęczmie ń jary gosp.rol. 411 owies gosp.rol. 66 pszen żyto ozime gosp.rol. 33 pszen żyto jare gosp.rol. 7 mieszanki zbo żowe ozime gosp.rol. 11 mieszanki zbo żowe jare gosp.rol. 115 gryka, proso i inne zbo żowe gosp.rol. 33 kukurydza na ziarno gosp.rol. 34 kukurydza na zielonk ę gosp.rol. 7 str ączkowe jadalne gosp.rol. 432 ziemniaki gosp.rol. 607 buraki cukrowe gosp.rol. 134 rzepak ozimy gosp.rol. 0 rzepak jary gosp.rol. 0 okopowe pastwene gosp.rol. 56 warzywa gruntowe gosp.rol. 574 truskawki gosp.rol. 21 Produkcja ro ślinna jest dominuj ącą cz ęś ci ą rolniczego sektora gospodarki. Dominuje sektor indywidualny stanowi ący 98 % ogółu działalno ści rolniczej w gminie. W gminie prowadzi działalno ść rolnicz ą 1017 gospodarstw o średniej wielko ści 6,8 ha, które dla 2/3 rolników stanowi ą główne b ądź jedyne źródło dochodu. Dane wg powszechnego spisu rolnego z 2002 roku. Jedn. m. 2002 PSR WG SIEDZIBY GOSPODARSTWA Gospodarstwa wg rodzaju gospodarstwa rolne gosp.rol. 1017 gospodarstwa indywidualne gosp.rol. 1017 gospodarstwa indywidualne powy żej 1 ha u żytków rolnych gosp.rol. 875 Gospodarstwa wg rodzaju i grup obszarowych u żytków rolnych gospodarstwa rolne ogółem gosp.rol. 1017 do 1 ha wł ącznie gosp.rol. 142 powy żej 1 do mniej ni ż 2 ha gosp.rol. 150 od 2 do mniej ni ż 5 ha gosp.rol. 339 od 5 do mniej ni ż 7 ha gosp.rol. 150 od 7 do mniej ni ż 10 ha gosp.rol. 136 od 10 do mniej ni ż 15 ha gosp.rol. 78 od 15 do mniej ni ż 20 ha gosp.rol. 14 od 20 do mniej ni ż 50 ha gosp.rol. 6 od 50 do mniej ni ż 100 ha gosp.rol. 0 100 ha i wi ęcej gosp.rol. 0 gospodarstwa indywidualne ogółem gosp.rol. 1017 do 1 ha wł ącznie gosp.rol. 142 powy żej 1 do mniej ni ż 2 ha gosp.rol. 150 od 2 do mniej ni ż 5 ha gosp.rol. 339 od 5 do mniej ni ż 7 ha gosp.rol. 150 od 7 do mniej ni ż 10 ha gosp.rol. 136 od 10 do mniej ni ż 15 ha gosp.rol. 78 od 15 do mniej ni ż 20 ha gosp.rol. 14 od 20 do mniej ni ż 50 ha gosp.rol. 6 od 50 do mniej ni ż 100 ha gosp.rol. 0 100 ha i wi ęcej gosp.rol. 0 Struktura obszarowa gospodarstw obejmuje: do 1ha – 13,9%, 1 — 5 ha - 48,4%, 5 — 7 ha – 14,7% , 7-10 ha – 13,4%, 10 — 15 ha – 7,6% oraz 2% powy żej 15 ha. Bardziej zadowalaj ące wyniki gmina odnotowuje w hodowli bydła. Obsługa weterynaryjna, doradztwo rolnicze, usługi z zakresu melioracji i urz ądze ń wodnych s ą pełnione przez rejonowe oddziały wła ściwych instytucji wojewódzkich. Z punktu widzenia mo żliwo ści rozwojowych najwi ększe znaczenie ma uwarunkowana wieloletnimi tradycjami uprawa buraka cukrowego i znakomicie rozwijaj ąca si ę produkcja warzywnictwa foliowego (drugie miejsce w dawnym województwie tarnobrzeskim) realizowane na terenie wsi granicz ących a gminami Sandomierz i Dwikozy. Szans rozwoju funkcji rolniczej w gminie Wilczyce nale ży upatrywa ć w s ąsiedztwie miejskiego rynku zbytu Sandomierza i w rozwoju przetwórstwa owocowo - warzywnego. W zwi ązku z prowadzon ą polityk ą zwi ększania lesisto ści kraju nale ży liczy ć si ę z dalszym wzrostem powierzchni le śnej. B ędzie to niew ątpliwie nast ępstwem preferencyjnej zalesieniowej polityki pa ństwa i obejmowa ć b ędzie grunty o słabej jako ści.

III.5.2.Przemysł, drobna wytwórczo ść , handel i gastronomia. Liczba zarejestrowanych w systemie REGON podmiotów gospodarczych na terenie gminy wynosiła wg stanu na koniec 2004 roku 153, w tym zakłady osób fizycznych 113, jedna spółka prawa handlowego, trzy spółdzielnie oraz 10 instytucji sektora publicznego. Pracuj ący w gospodarce narodowej ogółem w roku 2003 to grupa 93 osób co oznacza znaczny spadek ilo ści osób zatrudnionych w gospodarce narodowej (w 1992—238, w 1996 —232, 2000r – 133). Jedn. 2000 2001 2002 2003 2004 m. JEDNOSTKI ZAREJESTROWANE WG SEKTORÓW Ogółem jed.gos ogółem p. 129 140 150 150 153 Sektor publiczny jed.gos jednostki ogółem p. 11 10 11 10 10 jednostki prawa bud żetowego pa ństwowe i jed.gos komunalne ogółem p. 4 9 9 8 8 jed.gos przedsi ębiorstwa pa ństwowe p. 0 0 0 0 0 jed.gos spółki prawa handlowego p. 0 0 0 0 0 jed.gos spółki z udziałem kapitału zagranicznego p. 0 0 0 0 0 jed.gos gospodarstwa pomocnicze p. 0 0 0 0 0 Sektor prywatny jed.gos jednostki ogółem p. 118 130 139 140 143 jed.gos osoby fizyczne p. 103 104 113 114 113 jed.gos spółki prawa handlowego p. 1 1 1 1 1 jed.gos spółki z udziałem kapitału zagranicznego p. 0 0 0 0 0 jed.gos spółdzielnie p. 3 3 3 3 3 jed.gos fundacje p. 0 0 0 0 0 jed.gos stowarzyszenia i organizacje społeczne p. 3 11 11 11 14 Dane zaczerpni ęte z Głównego Urz ędu Statystycznego . W przewa żaj ącej cz ęś ci osoby zatrudnione stanowi ą kobiety — 80. Pocz ąwszy od roku 1995 bezrobocie, które obejmowało 298 wykazuje powolny, ale systematyczny wzrost. W roku 1996 obj ęło 270 osób, a w 1997 —250 osób, w roku 1999 — 296,w 2004—314. Wprawdzie stopa bezrobocia utrzymująca si ę na poziomie 10 — 11%, jest jedn ą z ni ższych w województwie świ ętokrzyskim to niepokoj ący jest wysoki odsetek osób nie posiadaj ących prawa do zasiłku (a ż 89% ogółu bezrobotnych).

Jedn. m. 2002 2003 2004 PRACUJ ĄCY Pracuj ący wg płci ogółem osoba 168 104 112 męż czy źni osoba 65 27 32 kobiety osoba 103 77 80 BEZROBOCIE Bezrobotni zarejestrowani wg płci ogółem osoba - 297 314 męż czy źni osoba - 160 182 kobiety osoba - 137 132 Dane zaczerpni ęte z Głównego Urz ędu Statystycznego . Główne miejsca pracy w gminie stanowi ą: • Urz ąd Gminy, • Bank Spółdzielczy, • Poczta Polska • Ośrodek Zdrowia, • Ośrodek Pomocy Społecznej • szkolnictwo, • stacja paliw. • biblioteka publiczna • liczne obiekty handlu detalicznego, usług gastronomicznych, punktu sku- pu owoców i warzyw i drobne firmy usługowe — prywatne. • znajduj ąca si ę w fazie przekształce ń restrukturyzacyjnych Spółdzielnia Kółek Rolniczych Rozmieszczenie przestrzenne przedsi ębiorstw i instytucji jest nierównomierne, a najwi ększa koncentracja obejmuje siedzib ę gminy. Charakterystycznym i niepokoj ącym zjawiskiem jest równie ż całkowity brak firm zajmuj ących si ę przetwórstwem rolno spo żywczym.

III.6. Uwarunkowania demograficzne.

III.6.1. Dynamika wzrostu ludno ści gminy w latach 1992-1999 Globalna liczba ludno ści w poszczególnych latach omawianego o śmiolecia jest w miar ę stabilna i zamyka si ę w przedziale 4106— 4083. Przewaga kobiet nad m ęż czyznami jest jedn ą z wy ższych po śród gmin województwa świ ętokrzyskiego.

Jedn. m. 2000 2001 2002 2003 STAN LUDNO ŚCI I RUCH NATURALNY Ludno ść wg miejsca zameldowania/zamieszkania i płci stałe miejsce zameldowania stan na 30 VI ogółem osoba 4144 4123 4099 4106 męż czy źni osoba 2086 2071 2050 2061 kobiety osoba 2058 2052 2049 2045 stan na 31 XII ogółem osoba 4149 4097 4116 4087 męż czy źni osoba 2085 2057 2066 2052 kobiety osoba 2064 2040 2050 2035 faktyczne miejsce zamieszkania stan na 30 VI ogółem osoba 4052 4039 4021 4026 męż czy źni osoba 2038 2028 2013 2028 kobiety osoba 2014 2011 2008 1998 stan na 31 XII ogółem osoba 4065 4019 4036 4016 męż czy źni osoba 2042 2020 2033 2021 kobiety osoba 2023 1999 2003 1995

Dane zaczerpni ęte z Głównego Urz ędu Statystycznego.

III.6.2.Ruch naturalny ludno ści. Tabela przedstawiaj ąca stan ludno ści: Jedn. m. 2000 2001 2002 2003 STAN LUDNO ŚCI I RUCH NATURALNY Ruch naturalny wg płci Urodzenia żywe ogółem osoba 44 38 45 43 męż czy źni osoba 18 18 23 23 kobiety osoba 26 20 22 20 Zgony ogółem ogółem osoba 54 51 43 59 męż czy źni osoba 26 29 20 36 kobiety osoba 28 22 23 23 Przyrost naturalny ogółem osoba -10 -13 2 -16 męż czy źni osoba -8 -11 3 -13 kobiety osoba -2 -2 -1 -3

Saldo przyrostu naturalnego ma tendencj ę wzrostow ą mimo zauwa żalnego skokowo – zmiennego charakteru tego wzrostu. Znacz ący wpływ na poziom tego wska źnika maj ą warunki ekonomiczne ludno ści.

III.6.3.Saldo migracji ogółem. Pocz ąwszy od pocz ątkowych lat ostatniej dekady zauwa żalna jest niewielka i chwiejna tendencja wzrostowa wska źnika migracji w niewielkim stopniu ograniczaj ąca tendencj ę spadkow ą ogółu ludno ści . Przyczyn tego stanu upatrywa ć nale ży w dekoniunkturze pozagminnego rynku pracy i wymuszonych powrotach byłych mieszka ńców gminy.

III.6.4.Struktura wiekowa ludno ści gminy w latach 2000-2003.

Jedn. m. 2000 2001 2002 2003 STAN LUDNO ŚCI I RUCH NATURALNY Ludno ść w wieku produkcyjnym i nieprodukcyjnym wg płci ogółem ogółem osoba 4065 4019 4036 4016 męż czy źni osoba 2042 2020 2033 2021 kobiety osoba 2023 1999 2003 1995 w wieku przedprodukcyjnym ogółem osoba 1048 998 980 947 męż czy źni osoba 539 523 512 497 kobiety osoba 509 475 468 450 w wieku produkcyjnym ogółem osoba 2233 2247 2292 2322 męż czy źni osoba 1240 1236 1262 1272 kobiety osoba 993 1011 1030 1050 w wieku poprodukcyjnym ogółem osoba 784 774 764 747 męż czy źni osoba 263 261 259 252 kobiety osoba 521 513 505 495

III.7. Uwarunkowania z zakresu infrastruktury technicznej.

III.7.1 Zaopatrzenie w wod ę. Gmina Wilczyce jest w pełni zwodoci ągowania. Proces budowy sieci wodoci ągowej we wszystkich sołectwach zako ńczono w 2004 roku. Pod koniec 2004 roku na terenie gminy funkcjonowały trzy wodoci ągi wiejskie, ka żdy zasilany z uj ęcia zlokalizowanego na terenie innej gminy. Sytuacja ta jest pochodn ą niekorzystnych warunków hydrogeologicznych na terenie gminy, praktycznie uniemo żliwiaj ących pobór wody podziemnej w ilo ściach zabezpieczaj ących potrzeby wodoci ągów publicznych. Funkcjonuj ące wodoci ągi to: wodoci ąg wiejski "Włostów" o wydajno ści Qmaxd=3384m3/d i Qmaxh=141m3/h (stacja z 2 studniami znajduj ąca si ę w gminie Lipnik), dla miejscowo ści: - Pielaszów - Dobrocice - Pęczyny Długo ść sieci wodoci ągowej na terenie gminy Wilczyce zasilana z wodoci ągu „Włostów” wynosi ok.14km. przewody wodoci ągowe ma średnice od 90 do 110mm. Ilo ść dostarczanej wody Q śr.d=ok.70m3/d. Eksploatacj ę wodoci ągu prowadzi Zakład Gospodarki Komunalnej w Lipniku. Gmina Wilczyce kupuje wod ę w gminie Lipnik i sama rozlicza si ę z odbiorcami na swoim terenie. wodoci ąg wiejski "Gierczyce" o wydajno ści Qmaxd=2600m3/d i Qmaxh=109m3/h (stacja z 2 studniami znajduj ąca si ę w Lisowie w gminie Wojciechowice), dla miejscowo ści: - Bo żę cin - Daromin Na teren gminy Wilczyce woda podawana jest przewodem d110mm. Ilo ść dostarczanej wody Q śr.d=ok.60m3/d. Eksploatacj ę wodoci ągu prowadzi Zakład Komunalny w Bidzinach. Gmina Wilczyce kupuje wod ę w gminie Wojciechowice i sama rozlicza si ę z odbiorcami na swoim terenie. wodoci ąg ponadgminny "Romanówka" o wydajno ści Qmaxd=12000m3/d i Qmaxh=500m3/h (9 studni odwierconych w pokładach jurajskich) znajduj ący si ę w gminie Dwikozy), z którego na terenie gminy Wilczyce woda jest pobierana w 3 punktach z przewodu grawitacyjnego d500mm, który stanowi poł ączenie uj ęcia „Romanówka” z m. Sandomierz. Ł ącznie w dobie średniej Q śrd pobierane jest ok.120m3 wody z tego przewodu. W okresie intensywnego zu życia wody na uprawy pod foli ą pobór dobowy wzrasta kilkakrotnie. Trzy punkty poboru wody to: z pompowni „Łukawa Ko ścielna” poprzez zbiorniki V=2x100m3 dla miejscowo ści: - Łukawa Ko ścielna - Gałkowice – Ocin - Gałkowice w gm. Dwikozy z pompowni „Łukawa Rz ądowa” poprzez zbiorniki V=2x300m3 dla miejscowo ści: - Łukawa Rz ądowa - Bugaj - Daromin - Wilczyce - Przezwody - Sobótka w gm. O żarów grawitacyjnie, bezpo średnio z wodoci ągu d500mmm dla m. Sandomierz, dla miejscowo ści: - Ocinek - Wysiadłów - Radoszki - Zagrody (z wyj ątkiem kilku siedlisk przy granicy gminy zasilanych od strony wsi Komorna w gm. Obrazów) - Tułkowice - Dacharzów Ponadto z wodoci ągu „Romanówka” jest zasilane od strony gminy Dwikozy poprzez pompowni ę „Gałkowice” około 20 siedlisk w Łukawie Zakrzacze. W tym przypadku gmina Wilczyce kupuje wod ę w gminie Dwikozy i rozlicza si ę z odbiorcami na swoim terenie. Eksploatacj ę wodoci ągów rozdzielczych i obydwu pompowni w Łukawie prowadzi Zakład Gospodarki Komunalnej w Wilczycach. Eksploatacj ę wodoci ągu grawitacyjnego d500mmm dla m. Sandomierz prowadzi Przedsi ębiorstwo Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Sandomierzu Zakład Wodoci ągów. Brak jest precyzyjnych danych o rezerwach w wydajnościach urz ądze ń źródłowych wodoci ągów zaopatruj ących w wod ę gmin ę Wilczyce, niemniej na uj ęciu „Romanówka” zasadniczym dla gminy oraz na uj ęciu „Gierczyce”, s ą one znaczne. Z uwagi jednak na prognozowan ą regresj ę w rozwoju demograficznym Wilczyc nie przewiduje się wzrostu zapotrzebowania wody w grupie mieszkalnictwa i bezpiecznie mo żna przyj ąć , że potrzeby perspektywiczne równie ż b ędą zbilansowane po stronie źródeł. Brak własnych zasobów wód podziemnych i uzale żnienie od dostaw wody z zewn ątrz nie stanowi bariery rozwoju gminy. Jedynie sieci układy wodoci ągowe zasilane z terenów gmin Obrazów, Lipnik i Dwikozy funkcjonuj ą autonomicznie. Natomiast wodoci ągi wiejskie "Wilczyce", "Gierczyce" i "Romanówka" maj ą sieci poł ączone. Na terenie gminy Wilczyce zu życie wody średniodobowe w grupie mieszkalnictwa wynosi 165m3/d., ogółem260m3/d., długo ść sieci wodoci ągowej wynosi ł ącznie 103,5km, ilo ść przył ączy ok.1054 sztuk. Jedyne na terenie gminy urz ądzenia źródłowe systemu zaopatrzenia w wod ę, tj. dwie pompownie na wodoci ągu przesyłowym z uj ęcia "Romanówka" wraz ze zbiornikami wody, nie generuj ą stref ochronnych. Wska źniki charakteryzuj ące zwodoci ągowanie gminy na koniec 2004 roku wynosiły 77% licz ąc odsetek ludno ści korzystaj ącej z wodoci ągu i 26,1 sztuk przył ączy na 100 mieszka ńców. Trwa proces podł ączania nowych odbiorców do ju ż zbudowanych wodoci ągów co wkrótce doprowadzi do osi ągni ęcia wska źnika blisko 100% korzystaj ących z wodoci ągu.

III.7.2 Odprowadzanie ścieków i wód opadowych. Na terenie gminy Wilczyce nie ma w pełni uporz ądkowanej gospodarki ściekowej. Brak jest sieci kanalizacji sanitarnej. Sieci kanalizacji deszczowej (odwodnieniowej) nie ma i si ę nie przewiduje. Około 70% siedlisk oraz wszystkie obiekty u żyteczno ści publicznej posiadaj ą kanalizacje indywidualne zako ńczone bezodpływowymi zbiornikami ścieków. Pozostałe 30% wyposa żone jest w suche ust ępy. Wska źniki charakteryzuj ące skanalizowanie gminy na koniec 2004 roku wynosiły 0% licz ąc odsetek ludno ści korzystaj ącej z sieci kanalizacyjnej i 0 sztuk przył ączy na 100 mieszka ńców. Nieczysto ści płynne gromadzone w zbiornikach nale żą cych do u żytkowników nieruchomo ści są okresowo wywo żone na składowisko odpadów w sołectwie Bugaj lub poza kontrol ą zanieczyszczaj ą wody powierzchniowe i gleb ę na terenie gminy. W celu eliminowania uci ąż liwego oddziaływania zanieczyszcze ń nale ży istniej ące zbiorniki ścieków poddawa ć okresowej próbie szczelno ści, a tam gdzie ich nie ma nale ży dopuszcza ć tylko rozwi ązania posiadaj ące stosowne atesty. U żytkownicy kanalizacji bezodpływowych powinni by ć administracyjnie zobowi ązani do legitymowania si ę umowami z koncesjonowanym przewo źnikiem na wywóz odpadów płynnych. Obowi ązuj ący plan rozwoju lokalnego dla gminy zakłada rozpoczęcie budowy układu kanalizacyjnego dla wsi gminnej Wilczyce i wsi Bugaj zako ńczonego oczyszczalni ą ścieków w Kolonii Łukawa (działka pow. 0,9ha) w 2007 roku. Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy zatwierdzone uchwał ą Rady Gminy z 28.12.2001 przewiduje te ż budow ę oczyszczalni dla południowej i wschodniej cz ęś ci gminy w Gałkowicach-Ocinie (działka pow. 0,7ha) i w Przezwodach (1,0ha) dla zachodniej i północnej cz ęś ci gminy. Wielko ść działek w dalszych pracach planistycznych mo że ulec zmianie. Zabudowa rozproszona w obszarach, w których budowa kanalizacji zbiorczej nie jest uzasadniona ekonomicznie, ma by ć obj ęta programem budowy oczyszczalni zagrodowych (przydomowych).

III.7.3. Uciepłownienie. Potrzeby cieplne gminy na terenach wiejskich zabezpieczane s ą w oparciu o źródła indywidualne (kotłownie wbudowane, piece stałopalne, piece kaflowe, ogrzewanie elektryczne akumulacyjne). S ą to drobne źródła nie podlegaj ące inwentaryzacji ani ocenie w studium.

III.7.4. Gazyfikacja przewodowa. Gmina jest zgazyfikowana. Przez teren gminy przebiega gazoci ąg wysokiego ci śnienia Dn300mm 4Mpa relacji Ostrowiec Świ ętokrzyski-Sandomierz. Z gazoci ągu tego zasilane s ą dwie stacje redukcyjno- pomiarowe I stopnia stanowi ące bezpo średnie źródła gazu średniopr ęż nego dla gminy Wilczyce. S ą to stacje gazowe w Łukawie na terenie gminy oraz w Kleczanowie (w gminie Obrazów) o przepustowo ści 600nm3/h ka żda. Ze stacji w Łukawie zasilane s ą sołectwa Gałkowice-Ocin, Łukawa, Wilczyce, Dacharzów, Radoszki, Ocinek i Wysiadłów. Ze stacji w Kleczanowie zasilane s ą sołectwa Dobrocice i P ęczyny. Łącznie 9 sołectw jest zgazyfikowanych. Brak jest jeszcze sieci gazowej w sołectwach Pielaszów, Daromin, Przezwody, Bo żę cin, Bugaj, Tułkowice i Zagrody. Mo żna zało żyć, że przynajmniej w przypadku terenów o walorach przyrodniczych prawnie chronionych b ędzie miało znaczenie zastosowanie przez bud żet Pa ństwa systemu ulg i zach ęt dla ludno ści celem ułatwienia jej przyst ąpienia do programu gazyfikacji. Decyduj ące o dalszej gazyfikacji b ędzie kryterium ekonomiczne. Na terenie gminy Wilczyce zu życie gazu wynosi ok. 1200nm3/d., długo ść sieci gazowej średniego ci śnienia o średnicy od 32 do 90mm wynosi ł ącznie ok.40km, ilo ść przył ączy ok.300 sztuk. Wska źniki charakteryzuj ące zgazyfikowanie gminy na koniec 2004 roku wynosiły 25% licz ąc odsetek ludno ści korzystaj ącej z gazoci ągu i 7,4 sztuk przył ączy na 100 mieszka ńców. Eksploatacje urz ądze ń gazowniczych na terenie gminy prowadzi Karpacka Spółka Gazownictwa Sp. z o.o. w Tarnowie, Oddział Zakład Gazowniczy w Sandomierzu. Gazoci ąg wysokiego ci śnienia 4Mpa o średnicy d300mm jaki przebiega przez teren gminy, odnoga d100mm w kierunku Dwikoz i stacja gazowa I stopnia w Łukawie generuj ą ograniczenia w u żytkowaniu terenu wewn ątrz tzw. odległo ści podstawowej od obrysu obiektów terenowych, której szeroko ść w ich przypadku wynosi np. 20m do osi gazoci ągi do najbli ższego budynku mieszkalnego, za ś 35m do najbli ższego budynku u żyteczno ści publicznej. O wielko ści i ograniczeniach wewn ątrz wymienionych stref wypowiada si ę Rozporz ądzenie Ministra Przemysłu i Handlu z 14.11.1995 (Dz.U. Nr 139 7 grudnia 1995r). Generalnie w strefie kontrolowanej nie nale ży wznosi ć budynków, urz ądza ć stałych składów i magazynów, sadzi ć drzew oraz nie powinna by ć podejmowana żadna działalno ść mog ąca zagrozi ć trwało ści gazoci ągu podczas jego eksploatacji. [Projektuje si ę w obszarze gminy realizacj ę przesyłowego gazoci ągu wysokopr ęż nego DN500 relacji Sandomierz – Ostrowiec Świ ętokrzyski wraz z obiektami, urz ądzeniami i towarzysz ącą infrastruktur ą techniczn ą w tym światłowodem.]²

III.7.5. Elektroenergetyka. Sie ć elektroenergetyczna SN na terenie gminy zasilana jest napowietrznie w energi ę elektryczn ą z krajowego systemu za po średnictwem stacji RPZ 110/15kV "Gierlachów” o mocy 16MWA znajduj ącej si ę na terenie gminy Dwikozy i zlokalizowanej przy niej rozdzielni 15kV. Drugostronne zasilanie gminy od strony zachodniej zapewnia napowietrzna linia 15kV wyprowadzona z rozdzielni przy RPZ „Opatów”. Generalnie niezawodno ść dostaw energii elektrycznej jest wystarczaj ąca i nie odbiega od średniej w województwie. Przez obszar gminy przebiega elektroenergetyczna 2-torowa linia napowietrzna 110kV relacji RPZ „Ostrowiec”, RPZ „O żarów Osiedla”– RPZ „Sandomierz”, RPZ „Gorzyce” znaczenia podstawowego. Linia 110kV generuje stref ę ochronn ą w pasie 2 x 19,0m praktycznie woln ą od zabudowy mieszkaniowej. Szczegółowe wytyczne w tym zakresie podaje Zarz ądzenie Ministra Górnictwa i Energetyki z dnia 28 stycznia 1985 (MP nr 3, poz. 24) i s ą one zwi ązane z wielko ści ą nat ęż enia pola elektromagnetycznego wytwarzanego przez linie wysokiego napi ęcia. Plan zagospodarowania przestrzennego województwa świ ętokrzyskiego z 2002 roku nie przewiduje wprowadzenia w obszar gminy nowych linii elektroenergetycznych wysokiego napi ęcia ani nowych RPZ-tów generuj ących strefy ochronne. Sie ć SN 15kV na terenach wiejskich jest w wi ększo ści napowietrzna. Wszyscy odbiorcy energii elektrycznej posiadaj ą przył ącza do sieci energetycznej poprzez stacje transformatorowe 15/0,4kV, których na koniec 2004 roku zinwentaryzowano 50. Jedyne nowe inwestycje elektroenergetyczne zgłoszone przez ZKE S.A. to modernizacja istniej ących i budowa nowych urz ądze ń na sieci SN i nn. Sie ć średniego i niskiego napi ęcia pomimo, że zapewnia dostarczanie wymaganej przez odbiorców energii elektrycznej, wymaga jednak ci ągłej modernizacji w celu zmniejszenia awaryjno ści, zwłaszcza na obszarach wiejskich. Program reelektryfikacji wsi zakłada m.in. stosowanie dla obszarów wiejskich – w wi ększym stopniu ni ż ma to miejsce obecnie – izolowanych sieci napowietrznych lub kablowych ziemnych niskiego napi ęcia. Ma to przyczyni ć si ę do zmniejszenia awaryjno ści w dostawach energii elektrycznej. Przy konstrukcji zapisów planów zagospodarowania przestrzennego na terenie gminy nale ży uwzgl ędnia ć wymóg aby na wszystkich obszarach przewidzianych pod zalesianie, zgodnie z PN-E-05100-1, nale ży pozostawi ć pod istniej ącymi liniami elektroenergetycznymi WN, SN i nn pas bez zalesiania o szeroko ści odpowiednio 20,0m, 11,0m i 9,3m. Dopuszcza si ę w pozostawionym pasie prowadzenie gospodarki le śnej pod warunkiem utrzymywania pod lini ą drzew nie przekraczaj ących 2,00m wysoko ści oraz pozostawienie wokół ka żdego słupa powierzchni nie zalesionej w odległo ści co najmniej 4,00m od słupa. Eksploatacj ę podsystemu prowadzi Rzeszowski Zakład Energetyczny S.A. Rejon Energetyczny w Tarnobrzegu. Zapotrzebowanie mocy szczytowej przez odbiorców zlokalizowanych na terenie gminy ocenia si ę na ok. 1,06GWh, co odpowiada średniorocznemu zu życiu energii elektrycznej ok. 1500kWh na 1 odbiorc ę.

III.7.6. Gospodarka odpadami. Na terenie gminy funkcjonuje dobrze zorganizowany wywóz odpadów stałych i płynnych na wyznaczone miejsca ich gromadzenia. [Obecnie system gospodarki odpadami nale ży realizowa ć zgodnie z zało żeniami „Planu gospodarki odpadami dla województwa świ ętokrzyskiego” na lata 2012 – 2018 (Uchwała Nr XXI/36/12 Sejmiku Województwa Świ ętokrzyskiego z dnia 28.06.2012 r.) w zakresie obszarów obj ętych II zmian ą studium.]² Wywóz odpadów płynnych na wylewisko nieczysto ści płynnych wspólne ze składowiskiem odpadów stałych we wsi Bugaj prowadzi Przedsi ębiorstwo Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej Sp. z o.o. w Sandomierzu. Na terenie gminy nie jest prowadzona selektywna zbiórka odpadów stałych. Organizacja gromadzenia odpadów sprowadza si ę do eksploatacji przez gmin ę 18 sztuk kontenerów KP- 7 ustawionych w 13 sołectwach. W pozostałych trzech sołectwach mieszka ńcy składuj ą odpady w plastikowe worki, które nast ępnie odbierane s ą samochodami typu „ śmieciarka” i przewo żone na gminne składowisko odpadów komunalnych. Miejscem gromadzenia odpadów stałych z gminy jest nieuszczelnione składowisko gminne urz ądzone w 1993r. na gruntach wsi Bugaj, o pow. brutto 1,28ha, z czego wykorzystywane jest 0,80ha. Pojemno ść geometryczna składowiska wynosi 14447 m 3 a do ko ńca 2003 roku nagromadzono tam blisko 2200 Mg odpadów komunalnych. Likwidacj ę składowiska wraz z rekultywacj ą przewidziano pierwotnie na 2008 r. Stopie ń zapełnienia składowiska przemawia jednak za przesuni ęciem terminu jego zamkni ęcia. Zasadne b ędzie jego dostosowanie do wymogów ochrony środowiska i eksploatowanie po 2009 roku. Wła ścicielem obiektu jest Urz ąd Gminy w Wilczycach a jego obsług ą zajmuje si ę obecnie Przedsi ębiorstwo Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej Sp. z o.o. w Sandomierzu. Na terenie składowiska operuje spychacz. Nie jest prowadzona żadna segregacja odpadów ani odzysk papieru/tektury, szkła, tworzyw sztucznych i metali. Wywóz odpadów stałych na składowisko prowadzi Przedsi ębiorstwo Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej Sp. z o.o. w Sandomierzu. W 2003 roku było 1324m3, inaczej ok.460 ton. Prowadzona jest niezb ędna dokumentacja zwi ązana z obsług ą składowiska, w tym rejestr ilo ści oraz rodzaju przyjmowanych odpadów oraz nieczysto ści płynnych. W oparciu o obserwacje ilo ści i jako ści powstaj ących odpadów komunalnych w gminie Wilczyce szacuje si ę, że ich ilo ść w okresie perspektywicznym nieznacznie zmaleje lub pozostanie na tym samym poziomie. Aktualne przepisy nie przewiduj ą normatywnych wska źników w zakresie ustanawiania obszarów ograniczonego u żytkowania wokół składowiska. Obszar taki mo że by ć ustanowiony w trakcie eksploatacji wysypiska, je żeli badania i pomiary wyka żą przekroczenie norm zanieczyszczenia. W przypadku wysypiska dla gminy Wilczyce takich bada ń nie przeprowadzono. Obiekt jest jedynie wygrodzony, oznakowany i dozorowany. Według ustale ń Planu gospodarki odpadami dla gminy Wilczyce z 2004 roku dla zabezpieczenia perspektywicznych potrzeb gminy wystarczaj ąca b ędzie modernizacja istniej ącego składowiska we wsi Bugaj. Jednocze śnie uchwalone studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz plan gospodarki odpadami dla województwa świ ętokrzyskiego uznaje za celowe utworzenie jednego wspólnego dla kilku powiatów Rejonowego Zakładu Gospodarki Odpadami. Decyzja o docelowym rozwi ązaniu ma charakter organizacyjny i nie wymaga przes ądze ń w studium. Gmina Wilczyce na tle gmin województwa świ ętokrzyskiego i powiatu sandomierskiego w zakresie obsługi in żynieryjnej we wszystkich wyst ępuj ących podsystemach: wodoci ągach, gazownictwie i telekomunikacji standard obsługi mieszka ńców jest równy lub nieznacznie wy ższy ni ż średnia w śród gmin wiejskich w woj. świ ętokrzyskim. Wyra źnym brak jest kanalizacji w gminie Wilczyce. Wybrane wska źniki, źródło: roczniki WUS za lata 2002-2003

Wska źniki Gmina Wilczyce Powiat Województwo sandomierski świ ętokrzyskie Zu życie wody, m3/M/rok 14,8 27,3 27,1 Gęsto ść sieci wod., km/km2 1,46 1,3 0.87 Gęsto ść sieci kanaliz., km/km2 0 0,1 0,14 Zu życie gazu, nm3/M/rok bd 108,8 67,1 Gęsto ść sieci gaz., km/km2 0,57 1,04 0,30 Zu życie energii elektr. kWh/M/rok bd 263,7 362,9 Gęsto ść telefoniczna abon./1000M 173 bd 227

III.7.8. Ochrona przeciwpowodziowa Brak na terenie gminy du żych rzek ogranicza znacznie mo żliwo ść wyst ąpienia zagro żenia powodziowego.. Zasadniczym elementem struktury hydrograficznej gminy jest rzeka Opatówka płyn ąca do ść szerok ą dolin ą daj ącą mo żliwo ść czasowego retencjonowania wód powodziowych. W pozostałych dolinach, wyst ępuj ących tu niewielkich z reguły cieków wodnych. Strefa zagro żenia obejmuje teren zawarty w pasie 50 metrowym. Wyst ępuj ą nieliczne przypadki nadmiernego zbli żenia zabudowy do przepływaj ących strumieni. W chwili obecnej dla wi ększo ści cieków wodnych na terenie gminy brak jest wynikaj ących z opracowa ń specjalistycznych danych dotycz ących charakterystyki przepływu wód w ciekach warunków zabezpieczenia przeciwpowodziowego. III.8. Uwarunkowania z zakresu infrastruktury społecznej.

III.8.1. O świata. Przed reform ą szkolnictwa obszar gminy obsługiwany był przez 4 (Wilczyce, Daromin, Łukawa, Radoszki) szkoły podstawowe 8 — klasowe oraz dwie szkoły filialne w Pielaszowie i Tułkowicach . Brak jest na terenie gminy samodzielnie funkcjonuj ących przedszkoli. Po wprowadzeniu reformy szkolnictwa na terenie gminy nadal funkcjonuj ą 4 z wy żej wspomnianych szkół podstawowych (trzy 6 — oddziałowe i jedna 10- oddziałowe) do których w roku szkolnym 2003/2004 ucz ęszczało 309 uczniów. Wdra żana reforma skutkowała wyodr ębnieniem gimnazjum zlokalizowanego w Wilczycach i Łukawie do którego ucz ęszcza 186 uczniów. W opinii środowiska nauczycielskiego niedomagania w zakresie szkolnictwa dotycz ą głównie potrzeby wła ściwego wyposa żenia informatycznego szkół, remontu niektórych obiektów i realizacji pełnowymiarowych sal gimnastycznych w Radoszkach i Łukawie. Stosunkowo dobre warunki posiada szkoła w Radoszkach i nowo wybudowana szkoła w Wilczycach. Skromne mo żliwo ści terenowe w niektórych szkołach s ą powodem braku dobrze urz ądzonych i wyposa żonych szkolnych terenów sportowych. Żadna ze szkół nie jest wyposa żona w kryt ą pływalni ę. Opiek ą przedszkoln ą realizowan ą w obr ębie 4 placówek szkolnych obj ętych było w roku szkolnym 1999/2000 57 dzieci uczestnicz ących w zaj ęciach funkcjonuj ących przy szkołach podstawowych klas „0”.

Jedn. m. 2003 2004 SZKOLNICTWO PODSTAWOWE Szkoły podstawowe dla dzieci, młodzie ży i dorosłych wg gestora ogółem ogółem ob. 4 4 uczniowie ogółem osoba 339 309 absolwenci ogółem osoba 65 70 SZKOLNICTWO GIMNAZJALNE Gimnazja dla dzieci, młodzie ży i dorosłych ogółem ogółem ob. 2 2 uczniowie ogółem osoba 174 186 absolwenci ogółem osoba 47 57 Dane zaczerpni ęte z Głównego Urz ędu Statystycznego.

III.8.2. Ochrona zdrowia i opieka społeczna Obsług ę gminy w zakresie usług zdrowotnych pełni Gminny Samodzielny Publiczny Zakład Podstawowej Opieki Zdrowotnej W Wilczycach. W sektorze gminnej opieki zdrowotnej zatrudnionych jest trzech lekarzy etatowych o specjalno ści ogólnej i pediatrycznej oraz pi ęć piel ęgniarek. Liczba mieszka ńców przypadaj ąca na 1 o środek wg. stanu na koniec roku1999 wynosi 4106 osób. Na terenie gminy funkcjonuje jedna apteka. Opieka społeczna na terenie gminy realizowana jest przez Gminny O środek Pomocy Społecznej zatrudniaj ący 6 osób. Opiek ą obj ętych jest około 50 rodzin i dotyczy głównie grupy byłych pracowników PGR.

III.8.3. Zwi ązki wyznaniowe. Społeczno ść gminy Wilczyce niemal w cało ści przynale ży do ko ścioła rzymsko- katolickiego Na terytorium gminy w cało ści funkcjonuj ą trzy parafie: w Darominie, Łukawie Jankowicach. Parafie te zarz ądzaj ą zlokalizowanymi na ich obszarach cmentarzami.

III.8.4. Kultura. Na terenie gminy Wilczyce brak jest wiod ącej placówki integruj ącej mieszka ńców w sferze kultury. Wyznaczona w planie miejscowym pod realizacj ę gminnego o środka przestrze ń pozostaje dalej w sferze rezerw.

Prowadzona działalno ść kulturalna ma charakter sporadyczny i incydentalny, a trudno ści ekonomiczne dnia codziennego wypieraj ą realizacj ę programów rozwojowych w tej dziedzinie na plan dalszy. Do niedawna instytucj ą ogniskuj ącą życie kulturalne w gminie była Ochotnicza Stra ż Po żarna posiadaj ąca remizy w Darominie, P ęczynach Pielaszowie, Radoszkach, Wysiadłowie, Wilczycach i Łukawie. Brak przejrzystych zasad działania tej instytucji w dobie gospodarki rynkowej i jednoczesny brak wsparcia finansowego w sposób zdecydowany ogranicza liczb ę podejmowanych w ramach niej inicjatyw kulturalnych. Pewne formy działalno ści kulturalnej o wymiarze środowiskowym prowadzone s ą w ramach zada ń szkolnictwa podstawowego. Zamiłowania do uprawiania sportu wyczynowego mog ą by ć realizowane w „ jedynym na obszarze gminy klubie sportowym LZS „Huragan”. Zarz ąd Gminy dostrzega potrzeb ę zorganizowania działalno ści kulturalnej na terenie gminy opartej o niezale żną jednostk ę instytucjonaln ą zwan ą Gminnym O środkiem Kultury i Sportu . Funkcje kulturotwórcze wypełnia tak że Gminna Biblioteka Publiczna. Na terenie gminy Wilczyce funkcjonuj ą 3 placówki biblioteczne (1 biblioteka i 2 filie). Bie żą ce braki działalno ści amatorskich zespołów artystycznych. działalno ści kółek zainteresowa ń okre śla perspektywiczn ą potrzeb ę rezerwacji w przestrzeni gminy wła ściwych terenów umo żliwiaj ących wykonywanie zada ń statutowych placówek kultury .

III.8.5. Turystyka, wypoczynek i sport. Na terenie gminy Wilczyce funkcje rekreacyjne pełnią jedynie istniej ące przyszkolne boiska sportowe i boisko klubowe w Wilczycach. Kubaturowe zaplecze sportowe stanowi ące tak że miejsca do uprawiania czynnych form rekreacji to jedyna na terenie gminy du ża normatywna sala przyszkolna w Darominie. Istnieje uzasadniona potrzeba budowy gminnego o środka rekreacyjno —sportowego o szerokim programie funkcjonalnym. Na terenie gminy brak jest bazy turystycznej. Warunki przyrodnicze doliny Opatówki i atrakcyjne sąsiedztwo Sandomierza oraz doliny Wisły stanowi ą tak że znaczny potencjał dla rozwoju usług turystycznych lokalizowanych na terenie gminy . Motorem nap ędowym rozwoju turystyki w gminie mog ą sta ć si ę tak że W pewnej mierze własne zasoby dziedzictwa kulturowego jak równie ż mo żliwo ść obsługi tranzytu komunikacyjnego. Rozwija ć mogłyby si ę tak że pewne formy agroturystyki. W programowanym rozwoju turystki i rekreacji w gminie znacz ącą rol ę mogą odegra ć dobrze zagospodarowane pozostało ści parku podworskiego w Wilczycach i wła ściwie wypromowane znacznej warto ści znaleziska archeologiczne. Ograniczeniami rozwoju funkcji turystycznej w gminie Wilczyce s ą: Niedorozwój infrastruktury technicznej, brak znacz ących zbiorników wód powierzchniowych, a tak że małe zainteresowanie miejscowej ludno ści rozwojem tej dziedziny gospodarki.

III.8.6.Mieszkalnictwo Rozwój budownictwa mieszkaniowego na terenie gminy Wilczyce w latach 1994 —ilustruje poni ższa tabela,, wykazuj ąca proporcjonalny do wzrostu liczby mieszka ńców wzrost wielko ści zasobów mieszkaniowych, osi ągaj ący w roku 2000 poziom 75 249 m 2. Liczba osób przypadaj ących na jedno mieszkanie nieznacznie ale systematycznie maleje świadcz ąc o podnoszenie si ę standardu u żytkowego mieszka ń i osi ągn ęła w 2000 poziom 3,38 os./mieszkanie (przeci ętny roczny spadek 0,02 os/mieszk.) . powierzchnia u żytkowa przypadaj ąca na jednego mieszka ńca wzrosła do poziomu 18,2m 2/mieszka ńca (przeci ętny roczny przyrost 0,16 m 2) ) Na przestrzeni ostatnich siedmiu lat oddawano rocznie około 8 mieszka ń. Jedn. m. 2000 2001 2002 2003 2004 LUDNO ŚĆ Ludno ść w mieszkaniach 40 40 40 ogółem osoba 92 46 21 - - ZASOBY MIESZKANIOWE Zasoby mieszkaniowe zamieszkane wg rodzaju własności ogółem 12 12 10 mieszkania miesz. 10 17 69 - - 37 37 38 izby izba 39 77 64 - - powierzchnia u żytkowa 752 764 875 mieszka ń m2 49 80 47 - - własno ść gminy 1 1 mieszkania miesz. 4 0 0 - - 1 2 3 izby izba 1 3 3 - - powierzchnia u żytkowa 26 55 51 mieszka ń m2 9 5 3 - - Zasoby mieszkaniowe wszystkie wg rodzaju własno ści ogółem 11 11 mieszkania miesz. - - - 26 26 40 40 izby izba - - - 07 07 powierzchnia u żytkowa 905 905 mieszka ń m2 - - - 87 87 własno ść gminy mieszkania miesz. - - - 9 9 2 2 izby izba - - - 8 8 powierzchnia u żytkowa 55 55 mieszka ń m2 - - - 5 5 Dane zaczerpni ęte z Głównego Urz ędu Statystycznego

Jedn. 2000 2001 2002 2003 2004 m. LUDNO ŚĆ MIESZKANIA ODDANE DO U ŻYTKU Mieszkania oddane do u żytku ogółem

mieszkania miesz. 4 7 4 1 0 2 3 2 izby izba 2 8 0 5 0 6 12 4 1 powierzchnia u żytkowa m2 89 31 21 40 0 Stopie ń wyposa żenia budynków w urz ądzenia infrastruktury technicznej jest wysoki w telefonii przewodowej, energii elektrycznej „ umiarkowany sieci wodoci ągowej oraz niezadowalaj ący w aspekcie zbiorczych sieci i urz ądze ń sanitarnych. Na koniec roku 2000 na terenie gminy istniało 534 przył ączy wodoci ągowych prowadz ących do budynków mieszkalnych co stawia to gmin ę w rz ędzie gmin najlepiej zwodoci ągowanych. Znaczna dysproporcja pomi ędzy stopniem zwodoci ągowania i skanalizowaniem gminy przy jednoczesnym do ść znacznym zu życiu wody oraz słabej skuteczno ści w egzekucji wywozu ścieków stanowi powa żne zagro żenie czysto ści stanu środowiska gminy. Dominuj ącym typem zabudowy mieszkaniowej jest zabudowa zagrodowa rozwijaj ąca na całym terytorium gminy.

III.8.7. Ruch budowlany.

Wykaz wydanych decyzji o warunkach zabudowy w latach 2004-2005 rok ogółem Budynki Budynki Podł ączenie Budynki usługowe, i Budynki mieszkaln inwentarskie Przył ączy Sala gimnastyczna nne Gospodarcze e Telefonia gara że komórkowa 2001 14 - 2 - 12 - - 2002 26 5 9 1 10 1 - 2003 25 8 3 - 12 1 1 2004 11 3 2 2 2 2 - 2005 18 7 4 - 3 1 3 ogółem 94 23 20 3 41 5 4

Ruch budowlany jest niewielki i dotyczy głównie obiektów mieszkalnych, budynków gospodarczych oraz przył ączy. Jak na gmin ę o wielko ści 70km 2 jest bardzo małe zainteresowanie budowami, wynika to z tego i ż jest to gmina wiejska. Na przestrzeni ostatnich dwudziestu lat nie nast ąpiły na terenie Gminy widoczne zmiany w gospodarce budowlanej.

III. 8.8. Wnioski do studium Do studium po ogłoszeniu nie wpłyn ęły wnioski od ludno ści.

III.8.9.Zadania inwestycyjne umieszczone w wieloletnim planie inwestycyjno – finansowym Gminy Wilczyce na lata 2005 – 2006 i 2007 – 2013.

L.p zadanie Termin wykonania 1. Modernizacja drogi gminnej Wilczyce - Tułkowice 2005-2006 2. Modernizacja drogi gminnej Dacharzów – P ęczynyn w 2005-2006 Zagrodach 3. Modernizacja drogi gminnej Ocinek - Ocinek 2005 - 2006 4. Modernizacja drogi gminnej Pielaszów - Wesołówka 2005 5. Modernizacja drogi gminnej Daromin - Grochocice 2004-2005 6. Modernizacja drogi gminnej Wilczyce - Wilczyce 2004-2005 7. Modernizacja drogi gminnej Gałkowice - Ocin 2004-2005 8. Modernizacja drogi gminnej Radoszki – Wilczyce Sachalin 2004-2005 9. Sala gimnastyczna w Wilczycach 2004-2006 10. Modernizacja drogi gminnej Przezwody – Przezwody 2005-2006 Kolonia 11. Modernizacja drogi gminnej Pielaszów - Dobrocice 2005-2006 12. Modernizacja drogi gminnej Daromin Kolonia – Daromin 2006 G. 13. Modernizacja drogi gminnej Wilczyce – Wilczyce Kol. 2006 14. Modernizacja drogi gminnej Wysiadłów - Radary 2006 15. Budowa sieci kanalizacyjnej 2007 16. budowa sali gimnastycznej w Wilczycach 2007 17. Modernizacja drogi gminnej Dacharzów - Komorna 2007 18. Modernizacja drogi gminnej Daromin wie ś 2007 19. Modernizacja drogi gminnej Łukawa Rz – Łukawa Z 2007 20. Modernizacja drogi gminnej Bugaj - Łukawa 2007 21. Budowa oczyszczalni ścieków w Wilczycach 2008 22. Budowa sieci kanalizacyjnej 2008 23. Budowa oczyszczalni przydomowych 2008 24. Kontynuacja budowy dróg gminnych 2009 25. Budowa sieci kanalizacyjnej 2010 26. Budowa obiektów sportowych 2011 27. Budowa i remont dróg gminnych 2011 28. Budowa obiektów sportowych 2012 29. Budowa sieci kanalizacyjnej 2012 30. Budowa i remonty dróg gminnych 2012 31. Kontynuacja lat poprzednich 2013

II.8.10. Dotychczasowe przeznaczenie terenów w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. Gospodarka przestrzenna w gminie Wilczyce jest obecnie oparta o obowi ązuj ące prawo miejscowe w postaci zmian planu ogólnego zagospodarowania przestrzennego gminy Wilczyce (uchwała Nr X/32/90 Rady Gminnej w Wilczycach z dnia 28 lutego 1990 roku) przyj ętych uchwał ą Nr XXXVIII/195/2002 Rady Gminnej w Wilczycach z dnia 5 pa ździernika 2002 roku oraz uchwał ą Nr IX/62/2003 Rady Gminnej w Wilczycach z dnia 0 grudnia 2003 roku. Zmiany do planu dotyczyły niewielkich, pod wzgl ędem obszarowym, terenów mieszkaniowych, usługowych lub przemysłowych.

W dotychczasowych planach miejscowych wyodr ębniono tereny zaj ęte przez zabudow ę mieszkaniow ą i zagrodow ą w poszczególnych wsiach. W rejonach tych nast ępuje zabudowa , mo żna wi ęc stwierdzi ć i ż ustalenia tych planów były realizowane.

IV-KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY

IV.1. Kierunki zmian w strukturze przestrzennej gminy oraz w przeznaczeniu terenów IV.1.1. Gmina Wilczyce powinna rozwija ć swoje zagospodarowanie przestrzenne w nast ępuj ących kierunkach: IV.1.2 . Funkcje mieszkaniowe realizowane w formie adaptacji istniej ącej zabudowy zagrodowej, uzupełnianej zabudow ą mieszkaniow ą o charakterze ekstensywnym powinny by ć skupiane przede wszystkim na terenach obecnie zurbanizowanych oraz przewidywanych w dotychczasowych planach zagospodarowania przestrzennego na cele mieszkaniowo-usługowe, oznaczonych na rysunku Studium symbolem MU [i MU.2 .] 2 IV.1.3. zabudowa mieszkaniowo-usługowa wykraczaj ąca poza tereny wskazane powy żej, powinna by ć lokalizowana w rejonie głównych ci ągów komunikacyjno- infrastrukturalnych , w szczególno ści we miejscowo ści Wilczyce, Łukawa, Gałkowice, Ocinek, Daromin, Radoszki, Wysiadłów, w strefach wskazanych na rysunku Studium jako tereny potencjalnego rozwoju funkcji mieszkaniowo-usługowych, oznaczonych na rysunku studium symbolem MU 1 [i MU.3 .] 2 IV.1.4. Terenami rezerwowanymi dla przyszłej zabudowy w odległym okresie kierunkowym mog ą sta ć si ę obszary, na których rozwijana b ędzie sie ć uzbrojenia, w szczególno ści kanalizacja, przy czym tereny te powinny pozostać w u żytkowaniu rolniczym IV.1.5. usługowe o charakterze podstawowym, w tym obiekty oświatowe, ochrony zdrowia, administracji, powinny by ć rozwijane równomiernie w sposób policentryczny na terenie całej Gminy, na obszarach oznaczonych na rysunku Studium symbolami MU i MU 1 . [IV.1.5 a. usługowe sportowo – rekreacyjne US w tym obiekty sal sportowych, pływalni oraz urz ądze ń terenowych boisk, kortów itp, (obszar nr 11). IV.1.5 b. usługowe kultury UK, w tym pawilon ekspozycji obiektów z wykopalisk archeologicznych (obszar nr 11).]² IV.1.6 . Kształtuj ąc sie ć osadnicz ą obszaru nale ży uwzgl ędni ć potrzeb ę zapewnienia mieszka ńcom odpowiedniego dost ępu do usług, w tym usług sektora publicznego. Wilczyce s ą wielofunkcyjnym o środkiem obsługi ludno ści gminy, konieczne jest jednak stopniowe, na miar ę mo żliwo ści wzmacnianie funkcji usługowych na terenie gminy w szczególno ści we wsiach: Daromin, Łukawa, Wysiadłów, Radoszki, Pielaszów poło żonych w odległych rejonach gminy, co powinno znale źć wyraz w ustaleniach miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. IV.1.7. usługowe o charakterze ponadlokalnym, w tym zwi ązane z obsług ą ruchu turystycznego, obsług ą socjaln ą powinny by ć lokowane na terenach oznaczonych na rysunku Studium symbolami MU. MU1 [i U]² wzdłu ż korytarza drogi krajowej w miejscowo ściach Łukawa, Wysiadłów, Ocinek, Gałkowice- Ocin. IV.1.8. będące w strefie rzeki Opatówki na tarasie zalewowym oznaczone s ą na rysunku Studium symbolem MUZ i [MUZ.1]² Dopuszcza si ę tam zachowanie istniej ących funkcji mieszkaniowych budownictwa zagrodowego, ale ogranicza si ę now ą zabudow ę z racji wyst ępowania na tym obszarze bardzo dobrych gleb, niekorzystnych warunków gruntowo – wodnych oraz zagro żenia powodziowego. IV.1.9. rolne, oznaczone na rysunku Studium symbolem RR , tereny le śne oznaczone na rysunku Studium symbolem LS , oraz tereny znajduj ące si ę na tarasie zalewowym , oznaczone na rysunku Studium symbolem MUZ , powinny pozosta ć w u żytkowaniu rolniczym, le śnym lub pozostawa ć w formie przyrodniczo aktywnej. Na terenach tych wyznacza si ę na rysunku Studium dodatkowo obszar wył ączony spod zabudowy. IV.1.10. o charakterze przemysłowo-składowym, b ądź infrastrukturalnym oznaczone na rysunku Studium symbolem TP, nale ży zachowa ć w istniej ących lokalizacjach. Tereny te wyst ępuj ą w śród zabudowy zagrodowej. Dopuszcza si ę rozwój tych funkcji w Bugaju, Gałkowicach-Ocinek, Ocinku, Łukawie, Wilczycach. [IV.1.10 a. pod eksploatacj ę złó ż kruszywa naturalnego „Pielaszów” PE.1 (obszar nr 1), piasku „Dacharzów” PE.2 (obszar 2) i „Gałkowice”PE.3 (obszar nr 3), oznaczone na rysunku II zmiany studium.]² IV.1.11. rysunku Studium wyznaczono ponadto tereny przeznaczone do zalesienia oznaczone symbolem LS 1.

IV.2. Kierunki i wska źniki dotycz ące zagospodarowania oraz użytkowania terenów, w tym tereny wył ączone spod zabudowy Zasoby mieszkaniowe w gminie s ą własno ści ą prywatn ą i wymagaj ą cz ęsto remontu. S ą to jednak zadania wła ścicieli nieruchomo ści. Analiza stanu zabudowy w poszczególnych wsiach dokonana na podstawie wizji w terenie, zdj ęć lotniczych i materiałów kartograficznych wykazuje niewiele podj ętych ju ż działa ń w zakresie odnowienia i remontu obiektów.

IV.2.1. Ustalenia dotycz ące kierunków i wska źników dotycz ących zagospodarowania oraz u żytkowania terenów:

IV.2.1.1 . Zagospodarowanie terenów obecnie zurbanizowanych oraz przewidywanych w dotychczasowych planach zagospodarowania przestrzennego na cele mieszkaniowo- usługowe, powinno uwzgl ędnia ć dotychczasowy kształt przestrzenny i architektoniczny Gminy. Nale ży utrzyma ć ulicowy charakter zabudowy wsi. IV.2.1.2. łnianie, wymiana i rozbudowa obiektów, na istniej ących działkach budowlanych, mo żliwe jest z zachowaniem nast ępuj ących warunków: • kształtowanie nowej linii zabudowy wzdłu ż linii zabudowy utworzonej przez wi ększo ść obiektów istniej ących przy ulicy, na której realizowana jest nowa inwestycja, • stosowanie zasady harmonijnego s ąsiedztwa w zakresie sposobu zabudowy i zagospodarowania terenów oraz gabarytów i charakteru zabudowy, IV.2.1.3. Zmiana funkcji obiektu mo żliwa, pod warunkiem zachowania przepisów o ochronie środowiska, o ochronie dóbr kultury oraz przestrzegania zasad ochrony interesów osób trzecich. IV.2.1.4. Wtórny podział działki budowlanej le żą cej przy istniej ącej ulicy mo że nast ąpi ć pod warunkiem, że wydzielane działki budowlane b ędą posiada ć szeroko ści frontów nie mniejsze ni ż: - przy zabudowie zagrodowej – 20 m, - przy zabudowie jednorodzinnej – 18 m, - przy zabudowie zwi ązanej z działalno ści ą gospodarcz ą – 20 m.

IV.2.1.5. Nale ży wył ączy ć spod zabudowy wszystkie tereny le śne oraz przewidziane do zalesienia, tereny które powinny by ć chronione pod wzgl ędem przyrodniczym oraz tereny rolne, na których dopuszcza si ę jedynie zabudow ę zagrodow ą, zwi ązan ą z produkcja roln ą. [Wył ączenie to nie dotyczy cz ęś ci terenów RR: pod zabudow ę mieszkaniow ą jednorodzinn ą MU.2 w miejscowo ściach Zagrody, Tułkowice, Przezwody, Dacharzów.] 2

IV.2.2. Ustalenia dotycz ące terenów , które mog ą by ć przeznaczone pod zabudow ę zagrodow ą, mieszkaln ą, usługow ą, produkcyjn ą w gminie Wi ększo ść inwestycji budowlanych w gminie stanowi realizacja indywidualnego budownictwa zagrodowego i mieszkaniowego, a tak że budownictwa zwi ązanego z działalno ści ą produkcyjn ą i usługow ą. Potrzeby społeczno ści lokalnej w zaspakajaniu potrzeb mieszkaniowych realizowane s ą we własnym zakresie. Do kompetencji gminy nale ży stworzenie warunków dla realizacji wszelkiego rodzaju budownictwa. W zwi ązku z powy ższym, na obszarze gminy okre śla si ę obszary zwartej zabudowy wsi. Okre śla si ę wska źniki urbanistyczne dla omawianej zabudowy: IV.2.2.1. Zabudow ę mieszkaniow ą, usługow ą oraz zabudow ę zwi ązan ą z rzemiosłem, a tak że z obsług ą sportu, turystyki i wypoczynku nale ży lokalizowa ć, przede wszystkim, na niezabudowanych działkach w granicach zwartej zabudowy wsi. IV.2.2.2. okre ślone jako preferowane do zabudowy wskazuj ą kierunek rozwoju struktury funkcjonalno – przestrzennej terenów zabudowanych. Przeznaczenie tych terenów pod zabudow ę mo że nast ępowa ć pod warunkiem harmonijnego rozwoju istniej ących struktur zagospodarowania poszczególnych miejscowo ści. IV.2.2.3. granicach zwartej zabudowy wsi mog ą by ć lokalizowane obiekty zwi ązane z realizacj ą celów publicznych. IV.2.2.4. i realizacja obiektów budowlanych przy istniej ących ulicach podporz ądkowana by ć musi nast ępuj ącym zasadom: • budynki mieszkalne powinny by ć dwukondygnacyjne z u żytkowym poddaszem, z wyj ątkiem przypadków dostosowywania charakteru nowej zabudowy do zabudowy w s ąsiedztwie, • poziom podłogi parteru powinien by ć nie wy żej ni ż 1 m od poziomu terenu, • dachy powinny by ć symetryczne dwuspadowe z mo żliwo ści ą wprowadzania

naczółków lub czterospadowe, o nachyleniu połaci 30o do 45 o, z wyj ątkiem przypadków dostosowywania charakteru nowej zabudowy do zabudowy w sąsiedztwie, • charakter dachów i ich pokrycia musz ą by ć zbli żone do rozwi ąza ń w tym zakresie zastosowanych w s ąsiedztwie, z jednoczesnym zakazem realizowania obiektów budowlanych z dachami pulpitowymi i asymetrycznymi, • zachowanie istniej ącej linii zabudowy przy zabudowie plombowej,

[II zmian ą studium wyznaczono: 1. Tereny przewidziane pod zabudow ę mieszkaniowo – usługow ą – MU.2 oraz tereny potencjalnego rozwoju funkcji mieszkaniowo – usługowej MU.3 , dla których okre śla si ę nast ępuj ące zasady zagospodarowania: • zapewnienie prawidłowych powi ąza ń komunikacyjnych z układem istniej ących dróg, • kompleksowe rozwi ązanie w zakresie uzbrojenia technicznego w powi ązaniu z istniej ącym i projektowanym systemem, W terenach MU.2 i MU.3 dopuszcza si ę obiekty, urz ądzenia i sieci infrastruktury technicznej. Celem ochrony walorów krajobrazowych i kulturowych gminy dla nowo realizowanej zabudowy na terenach MU.2 i MU.3 okre śla si ę nast ępuj ące wska źniki i parametry architektoniczno-budowlane: − maksymalny wska źnik powierzchni zabudowy - 40%, − minimalny wska źnik powierzchni terenu biologicznie czynnej - 50%, − budynki mieszkalne dwukondygnacyjne z u żytkowym poddaszem, wysoko ść - do 10 m, − wska źnik miejsc postojowych – 1 miejsce na 1 dom, dla dopuszczonych usług

- 1 miejsce na 20 m 2 powierzchni u żytkowej.

2. Tereny budownictwa zagrodowego na terasie zalewowej rzeki Opatówki MUZ.1 , dla których okre śla si ę nast ępuj ące zasady zagospodarowania: • zapewnienie prawidłowych powi ąza ń komunikacyjnych z układem istniej ących dróg, • kompleksowe rozwi ązanie w zakresie uzbrojenia technicznego w powi ązaniu z istniej ącym i projektowanym systemem, • realizacja zabudowy bez podpiwnicze ń. W terenach MUZ.1 dopuszcza si ę urz ądzenia i sieci infrastruktury technicznej. Celem ochrony walorów krajobrazowych i kulturowych gminy dla nowo realizowanej zabudowy na terenach MUZ.1 okre śla si ę nast ępuj ące wska źniki i parametry architektoniczno-budowlane: − maksymalny wska źnik powierzchni zabudowy - 25%, − minimalny wska źnik powierzchni terenu biologicznie czynnej - 70%, − budynki mieszkalne dwukondygnacyjne z u żytkowym poddaszem, wysoko ść - do 10 m, − wska źnik miejsc postojowych - 1 miejsce na 1 dom.] 2

[3. Teren usług komercyjnych U (obszar nr10). W terenach U dopuszcza si ę stacj ę paliw. W terenie U okre śla si ę nast ępuj ące wska źniki i parametry architektoniczno-budowlane: − wysoko ść budynków usługowych - do 12 m, − maksymalny wska źnik powierzchni zabudowy - 40%, − minimalny wska źnik powierzchni terenu biologicznie czynnej - 30%, − wska źnik miejsc postojowych:

- dla obiektów usługowych - 1 miejsce na 20 m 2 powierzchni u żytkowej,

- dla obiektów hotelowych - 1 miejsce postojowe na 2 miejsca noclegowe. W terenie U przy realizacji stacji paliw nale ży zachowa ć warunki ochrony środowiska, w tym nie przekroczenia standardów jako ści środowiska poza terenem, do którego inwestor przedsi ęwzi ęcia ma tytuł prawny.

4. Teren usług kultury – UK (obszar nr 11). W terenie UK okre śla si ę nast ępuj ące wska źniki i parametry architektoniczno-budowlane: − wysoko ść budynków – do 12 m, − maksymalny wska źnik powierzchni zabudowy - 50%, − minimalny wska źnik powierzchni terenu biologicznie czynnej - 40%, − wska źnik miejsc postojowych - 30 miejsc na 100 uczestników.

5. Teren sportowo – rekreacyjny – US (obszar nr 11). W terenie US okre śla si ę nast ępuj ące wska źniki i parametry architektoniczno-budowlane: − wysoko ść budynków i obiektów sportowych - do 12 m, − maksymalny wska źnik powierzchni zabudowy - 20%, − min wska źnik powierzchni terenu biologicznie czynnej - 70%,

− wska źnik miejsc postojowych – 30 miejsc na 100 uczestników.] 2

IV.2.2.5. si ę kierunkowe wielko ści nowych działek przeznaczanych pod zabudow ę zagrodow ą i jednorodzinn ą na terenie zwartej zabudowy wsi, które powinny by ć w miar ę mo żliwo ści zastosowane w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego:

• zabudowa zagrodowa - 1200m 2 , przy szeroko ści frontu działki min. 18 m,

• zabudowa zwi ązana z działalno ści ą gospodarcz ą – 1000m 2, przy szeroko ści frontu działki nie mniej ni ż 20 m, • zabudowa jednorodzinna - dla budynków wolnostoj ących 800 - 2000 m 2, przy szeroko ści frontu min. 18m,

- dla budynków bli źniaczych - 600 do 1000 m 2 przy szeroko ści frontu ka żdej z nich, min.14 m. IV.2.2.6. obszarem zwartej zabudowy wsi okre śla si ę tereny, które mog ą by ć przeznaczone pod nast ępuj ące rodzaje zabudowy: • zabudowa zwi ązana z produkcj ą, przetwórstwem, rzemiosłem i hurtowniami – jest to zabudowa zwi ązana z działalno ści ą gospodarcz ą. Wielko ść działek powinna by ć odpowiednia do prowadzonej działalno ści, pod warunkiem oszcz ędnego gospodarowania przestrzeni ą i zachowania przepisów o obowi ązku ograniczenia uci ąż liwo ści do granic własno ści. Okre ślone w studium obszary (TP), które mog ą by ć przeznaczone pod zabudow ę zwi ązan ą z prowadzeniem działalno ści gospodarczej nale ży pozyskiwa ć do zasobów aby stanowi ć one mogły ofert ę gminy na rynku inwestycyjnym i podstaw ę tworzenia nowych miejsc pracy dla społeczno ści lokalnej. IV.2.2.7. przemysłowe i składowe nie powinny przekracza ć wysoko ści opisanych powy żej, z wyj ątkiem takich, w których technologia wykorzystania obiektów powoduje konieczno ść wi ększej wysoko ści (np. elewatory zbo żowe, maszty). IV.2.2.8. terenach z ograniczeniami zabudowy nale ży poinformowa ć przyszłych inwestorów o konieczno ści poniesienia wi ększych kosztów na inwestycje ze wzgl ędu na konieczno ść wyeliminowania istniej ących ogranicze ń i uzyskania odpowiednich standardów u żytkowania wznoszonych obiektów. IV.2.2.9. liniami najwy ższych napi ęć 400kV oraz 220 kV i w ich strefach ochronnych tych linii nie nale ży lokalizowa ć obiektów kubaturowych ani nie dopuszcza ć do wysokiego zadrzewienia i zalesienia gruntów. Lokalizacja tych obiektów w pobli żu stref ochronnych wymaga dodatkowych uzgodnie ń. IV.2.2.10. terenie gminy mo żna lokalizowa ć maszty telekomunikacyjne, stacje benzynowe, stacje gazowe. Lokalizacja tych obiektów wymaga dodatkowych uzgodnie ń.

[IV.2.2.11. w terenach eksploatacji złó ż kruszywa naturalnego „Pielaszów” PE.1 oraz piasku „Dacharzów” PE.2 i „Gałkowice” PE.3, oznaczonych na rysunku zmiany studium symbolem PE, okre śla si ę nast ępuj ące zasady zagospodarowania przestrzennego: • optymalne wykorzystanie zło ża i kopaliny z uwzgl ędnieniem ochrony środowiska, • rekultywacj ę terenów poeksploatacyjnych w kierunku le śnym, • wprowadzenie zieleni osłonowej, izoluj ącej przyrodniczo i wizualnie tereny wydobycia.]²

IV.3. Obszary oraz zasady ochrony środowiska i jego zasobów, ochrony przyrody, krajobrazu kulturowego

IV.3.1.Kierunki i zasady kształtowania rolniczej i le śnej przestrzeni produkcyjnej Głównymi funkcjami gminy Wilczyce s ą: • Rolnictwo i przetwórstwo rolno – spo żywcze, • Le śnictwo i gospodarka le śna, • Osadnictwo w tym mieszkalnictwo i usługi Z powodu braku wi ększych kompleksów le śnych, gospodarka le śna – wył ącznie w lasach prywatnych – odgrywa niewielk ą rol ę.

IV.3.2. Rozwój rolnictwa – wykorzystanie rolniczej przestrzeni przyrodniczej Rolnictwo stanowi ć b ędzie nadal jedn ą z wiod ących funkcji rozwojowych gminy Wilczyce. Szczególnego znaczenia nabiera wycofanie rolniczej przestrzeni produkcyjnej w sposób optymalny i dostosowany do zrównowa żonego rozwoju gminy. [W terenach rolnych oznaczonych na rysunku studium RR wyznacza si ę II zmian ą studium tereny RR.1, dla których okre śla si ę utrzymanie dotychczasowego u żytkowania rolniczego. W cz ęś ci terenów rolnych RR.1, tj. w miejscowo ściach Łukawa i Wysiadłów, projektuje si ę przesyłowy gazoci ąg wysokopr ęż ny DN500 relacji Sandomierz – Ostrowiec Świ ętokrzyski wraz z obiektami, urz ądzeniami i towarzysz ącą infrastruktur ą techniczn ą w tym światłowodem.]² Główne kierunki zagospodarowania na zwartych obszarach gleb najwy ższych klas bonitacyjnych powinny stanowi ć: IV.3.2.1 .Racjonalne wykorzystanie walorów przyrodniczych dla rozwoju produkcji rolnej. IV.3.2.2. gleb najwy ższych klas bonitacyjnych przed zmian ą przeznaczenia na nierolnicze, poprzez ograniczenie rozpraszania zabudowy mieszkaniowej i usługowej oraz wprowadzania wielko przestrzennej infrastruktury komunikacyjnej.

IV.3.2.3. w dotychczasowym zasi ęgu i u żytkowaniu trwałych u żytków zielonych oraz racjonalne ich wykorzystanie jako bazy paszowej. IV.3.2.4. gruntów najsłabszych oraz na stromych zboczach, mało przydatnych do upraw rolnych, w sposób ł ącz ący niewielkie, zalesione ju ż enklawy w zwarte kompleksy le śne. IV.3.2.5. wód powierzchniowych i gruntowych przed zanieczyszczeniem ściekami bytowymi i przemysłowymi oraz infiltracj ą zanieczyszcze ń od działalno ści rolniczej (na glebach z utworów łatwo przepuszczalnych). IV.3.2.6. niezb ędna ochrona pomników przyrody oraz cennych zadrzewie ń. IV.3.2.7. zadrzewie ń i zakrzewie ń śródpolnych i przydro żnych, pełni ących funkcj ę ostoi faunistycznych oraz zieleni ozdobnej (przydomowej) i izolacyjnej, walorach przyrodniczych i krajobrazowych. IV.3.2.8. rozwoju rolnictwa ekologicznego w rejonach poza zasi ęgiem wpływu toksycznych zanieczyszcze ń i uci ąż liwo ści. Główne kierunki działa ń na obszarach gleb słabych i najsłabszych powinny stanowi ć: IV.3.2.9. wykorzystanie uwarunkowa ń przyrodniczych dla rozwoju produkcji rolnej z preferencj ą rolnictwa ekologicznego i produkcji zdrowej żywno ści.

IV.3.3. Le śnictwo i gospodarka le śna obszary le śne gminy Wilczyce s ą lasami prywatnymi, i wyst ępuj ą w południowej cz ęś ci gminy. Siedliskowo s ą to lasy gr ądowe, głównie li ściaste z dominacj ą grabu, d ębu, brzozy, lipy i klonu oraz domieszk ą sosny. Znacz ące powierzchnie zajmuj ą zaro śla z udziałem brzozy, topoli, tarniny. W dolinie Opatówki znaczne obszary zajmuj ą lasy olsowe i ł ęgowe z dominacj ą olczy i wierzby. Lasy, mimo niewielkich obszarów które zajmuj ą, spełniaj ą istotn ą rol ę glebo- i wodochronn ą, stanowi ą naturalne ostoje faunistyczne, s ą wa żnym elementem krajobrazu. Celowe jest powi ększanie areałów lasów prywatnych, zwłaszcza na najsłabszych siedliskach.

IV.3.4. Osadnictwo Sie ć osadnicza gminy Wilczyce składa si ę z 16 wsi. Ich mo żliwo ści rozwoju przestrzennego s ą ró żne. Jedn ą z barier to dobre gleby, chronione przed zmian ą użytkowania na cele nierolnicze, zaliczone do II – IV B klasy bonitacyjnej, słabo no śne grunty oraz płytko wyst ępuj ący poziom wód gruntowych utrudniaj ą lub uniemo żliwiaj ą wprowadzenie zabudowy kubaturowej. Cz ęsto obszary o takich warunkach u żytkowane s ą jako ł ąki lub pastwiska. Czynnikiem oddziałuj ącym negatywnie na funkcj ę osadnicz ą s ą uci ąż liwo ści komunikacyjne drogi krajowej. Nale ży do nich nadmierny hałas, zwi ązki toksyczne zawarte w spalinach, za śmiecenia oraz zagro żenie wypadkami. Cz ęść uci ąż liwo ści mo żna osłabi ć poprzez zastosowanie odpowiednich rozwi ąza ń technicznych. Rozwój miejscowo ści Wilczyce b ędzie nast ępował wzdłu ż dróg dojazdowych. Rozwój mo że by ć utrudniony przez wyst ępowanie bardzo dobrych gleb, co wpływa na ograniczenie osadnictwa. Pozostałe miejscowo ści gminne b ędą rozwija ć si ę wzdłu ż ulic, przy których s ą utworzone. Wszystkie miejscowo ści s ą typowo rolniczymi wsiami, utrzymuj ącymi si ę z upraw rolniczych i sadowniczych. W miejscowo ści Daromin i Łukawa znajduje si ę najwi ęcej, po Wilczycach, punktów i ośrodków usługowych, w zwi ązku z tym posiadaj ą one najwi ększe szanse na rozwój. Niestety grunty tych miejscowo ści nale ży do bardzo dobrych klas gleb, co ogranicza ten rozwój.

IV.3.5. Rekreacja i wypoczynek Rekreacja pobytowa, a szczególnie agroturystyka, znajduje korzystne przyrodniczo warunki do rozwoju, zwłaszcza na terenach atrakcyjnych krajobrazowo, o urozmaiconej rze źbie i zró żnicowanej szacie ro ślinnej oraz ograniczonych uci ąż liwo ściach. Warunek ten spełniaj ą zwłaszcza tereny południowe gminy. Pozostałe obszary s ą mniej odpowiednie dla rozwoju rekreacji pobytowej. Do ść atrakcyjne do formowania tras turystycznych (pieszych i rowerowych) s ą wybrane miejsca kompleksów le śnych , zró żnicowana rze źba terenu z dolinami. Obiektami przyci ągaj ącymi turystów mog ą by ć lokalne obiekty kultury materialnej (ko ścioły z cmentarzami, parki wiejskie, [teren UK]² ), oraz współczesne budowle o funkcjach usług sportowych (basen, jazdy konne, siłownia itp.

IV.3.6. Obszary chronione Na rysunku studium został zaproponowany Obszar Chronionego Krajobrazu. 7.6.1.Pomniki przyrody według rejestru Wojewódzkiego Konserwatora Przyrody : • Wąwóz lessowy ze stanowiskami rzadkich gatunków ro ślin, w miejscowo ści Gałkowice – Ocin, • Drzewa o wybitnych walorach przyrodniczych i krajobrazowych zgrupowane w parku podworskim w miejscowo ści Wilczyce ( 1 lipa drobnolistna, 3 sosny czarne, 1 klon pospolity) • 2 lipy drobnolistne w miejscowo ści Radoszki, 7.6.2. Park podworski, z cennym wielogatunkowym drzewostanem w miejscowo ści Wilczyce Obszar chronionych, naturalnych gruntów organicznych ( torfy niskie, namuły mułowo – torfowe).Obszarów gruntów ornych i u żytków zielonych na glebach wy ższych klas bonitacyjnych (I – III), chronionych przed zmian ą u żytkowania na nierolnicze i niele śne.

IV.4. Obszary i zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej. W gminie Wilczyce ochronie podlega ć powinny wszystkie elementy krajobrazu kulturowego oraz nieruchome zabytki kultury materialnej. IV.4.1. Kształt nowej zabudowy kreowany w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego powinien ochrania ć zabytkowy charakter wsi ulicowych i sposób ich zabudowy oraz ekspozycj ę przestrzenn ą poprzez wła ściwe kształtowanie linii, wysoko ści i gęsto ści zabudowy, warunki realizacji ogrodze ń oraz zieleni wiejskiej. IV.4.2. Ochronie, polegaj ącej na zachowaniu i podkre śleniu w układzie przestrzennym cech zabytkowych powinny podlega ć na terenie Gminy obiekty ko ściołów i plebanii w Łukawie, Darominie i Dacharzowie, a tak że zabytkowe zagrody, domy wiejskie i zabudowania gospodarcze. IV.4.3. Obiekty wpisane do rejestru zabytków lub znajduj ące si ę w ewidencji zabytków (według aktualnego spisu znajduj ącego si ę w archiwum Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków) powinny podlega ć ochronie na zasadach okre ślonych, w przepisach szczególnych. W szczególno ści wszelkie prace budowlane, adaptacyjne, remontowe dokonywane w tych zabytkach lub w ich otoczeniu, zmiany drzewostanu i inne zmiany zagospodarowania terenu powinny by ć ka żdorazowo uzgadniane z wła ściwym Konserwatorem Zabytków. W planach zagospodarowania przestrzennego nale ży wytyczy ć strefy ochrony zabytków uj ętych w ewidencji oraz w rejestrze zabytków IV.4.4. Zakaz lokalizowania obiektów uci ąż liwych i obiektów, które mog ą pogorszy ć stan środowiska przyrodniczego w s ąsiedztwie obiektów zabytkowych oraz obiektów zasłaniaj ących widok na zabytek czy te ż dysharmonizuj ących przestrzennie i kompozycyjnie z jego elementami. IV.4.5. Ochronie konserwatorskiej powinny podlega ć istniej ące w Gminie pomniki i cmentarze oraz ich otoczenie. Ochrona powinna polega ć miedzy innymi na zapewnieniu w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego wła ściwego otoczenia tych obiektów, utrzymania zieleni, w tym starodrzewu z preferencj ą dla gatunków li ściastych i rodzimych. IV.4.6. Szczególnej ochronie podlega ć powinny stanowiska i strefy archeologiczne - w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego lub w decyzjach administracyjnych wydawanych w sytuacji braku planu powinno si ę uwzgl ędnia ć poło żenie tych stanowisk, a wszelkie prace w pobli żu tych obiektów, lub w ich miejscu powinny by ć poprzedzone eksploracj ą archeologiczn ą prowadzon ą pod nadzorem Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, na zasadach okre ślonych w przepisach szczególnych. IV.4.7. Najistotniejsze stanowiska archeologiczne oraz zabytki architektury powinny by ć przystosowane do eksponowania i zwiedzania, [w tym wyznaczony II zmian ą studium teren w miejscowo ści Wilczyce o symbolu UK - z przewidzianym pawilonem ekspozycji obiektów z wykopalisk archeologicznych,]² przy czym preferuje si ę ście żki kulturowo-przyrodnicze, dostosowane dla potrzeb turystów pieszych i rowerowych z wykorzystaniem istniej ącej bazy gastronomiczno-turystycznej i agroturystycznej. IV.4.8. Kontynuacja zasady sporz ądzania okresowych, specjalistycznych analiz stanu środowiska kulturowego gminy Wilczyce, w celu stworzenia aktualnych, merytorycznych podstaw procesów planistycznych i decyzji administracyjnych dotycz ących obszarów istotnych dla ochrony i kształtowania środowiska kulturowego gminy

IV.5. Kierunki rozwoju systemów komunikacji i infrastruktury technicznej

IV.5. 1. Kierunki polityki przestrzennej Podstawowym problemem transportowym na obszarze gminy jest ruch tranzytowy na drodze krajowej (du że nat ęż enie ruchu, przebiega przez obszar zurbanizowany, konieczno ść obsługi ruchu lokalnego, parametry techniczne w wielu przypadkach nie odpowiadaj ące klasie drogi). Wi ększo ść dróg powiatowych i gminnych wymaga modernizacji (uło żenie nawierzchni ulepszonej, poprawienie parametrów technicznych dróg).Sie ć drogowa na terenie jest stosunkowo dobrze rozbudowana. Szczególnie wymagaj ą tego drogi w sołectwach Tułkowice, Daromin, Zagrody. Na brak sprawnej komunikacji publicznej autobusowej na terenie gminy Wilczyce wpływa przede wszystkim zły stan istniej ących dróg jak i parametry techniczne tj. szeroko ść jezdni, geometria itp. W zakresie polityki przestrzennej dotycz ącej komunikacji wyró żni ć nale ży nast ępuj ące podstawowe cele rozwoju: IV.5.1.1.Cel wiod ący. - zaspokojenie potrzeb transportowych gospodarki i społecze ństwa głównie poprzez modernizacj ę podstawowej drogi w gminie tj. drogi krajowej nr 79 (poprawienie parametrów technicznych drogi i skrzy żowa ń z drogami poprzecznymi, ograniczenie ilo ści zjazdów z trasy mi ędzy innymi poprzez budow ę dróg dojazdowych do istniej ącego zagospodarowania wzdłu ż trasy a nowo projektowane zagospodarowanie powinno by ć obsługiwane od układu lokalnego). IV.5.1.2. Zadania komplementarne W celu zaspokojenia wzrastaj ących potrzeb transportowych z uwzgl ędnieniem minimalizacji kosztów społecznych i środowiskowych nale ży d ąż yć do: • Minimalizacji czasu podró ży mi ędzy poszczególnymi rejonami gminy (np. zwi ększaj ąc ilo ść dróg, modernizuj ąc nawierzchnie). • Zwi ększenia bezpiecze ństwa ruchu (np. odpowiednie oznakowanie, osi ąganie odpowiednich parametrów technicznych dróg, realizacja ci ągów rowerowych). • Zapewnienie odpowiedniej przepustowo ści na kierunkach najbardziej obci ąż onych (np. modernizacja skrzy żowa ń, ograniczenie ilo ści skrzy żowa ń z trasami poprzecznymi, realizacja przystanków autobusowych wraz z zatokami). • Zmniejszenie uci ąż liwo ści transportu dla mieszka ńców i środowiska (np. eliminowanie z ruchu pojazdów najbardziej zatruwaj ących środowisko, realizacja ekranów, modernizacja okien w domach, stosowanie m. innymi wymogów odległo ściowych dla nowego i modernizowanego zagospodarowania, zgodnie z Rozporz ądzeniem Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2.03.1999 roku Dz. U. Nr 43/99). • Wspieranie budowy i modernizacji parkingów dla potrzeb istniej ącego i nowego zagospodarowania, co b ędzie miało równie ż wpływ na realizacj ę w/w zada ń transportowych (mi ędzy innymi na bezpiecze ństwo i przepustowo ść na drogach). • Wspieranie rozwoju komunikacji pasa żerskiej lokalnej • Rozwój stacji obsługi pojazdów i stacji paliw równomiernie na terenie całej gminy. • Okre ślenie docelowych linii rozgraniczaj ących dróg i sukcesywne wykupywania terenów dla zapewnienia miejsca do realizacji drogi o docelowych parametrach i docelowego uzbrojenia in żynieryjnego.

IV.6. Obszary, na których rozmieszczone b ędą inwestycje celu publicznego o znaczeniu lokalnym Na terenie Gminy Wilczyce wyznacza si ę na rysunku studium obszary, na których powinny by ć zlokalizowane zajmuj ąc cz ęść lub cało ść terenu, nast ępuj ące inwestycje celu publicznego o znaczeniu lokalnym: IV.6.1. Wiejskie oczyszczalnie ścieków w poszczególnych miejscowo ściach oznaczonych na rysunku Studium symbolem NU IV.6.2. Istniej ące wysypisko komunalne w Bugaju do modernizacji, oznaczone na rysunku Studium symbolem NO IV.6.3. Tereny proponowane na lokalizacj ę zbiorników retencyjnych wody na terenie całej gminy , oznaczone na rysunku Studium symbolem NW [i NW.1 .]² IV.6.4. Drogi publiczne gminne wraz z towarzysz ącą infrastruktur ą, w granicach linii rozgraniczaj ących. IV.6.5. Ponadto na wszystkich terenach przewidzianych do urbanizacji lub zurbanizowanych, oznaczonych na rysunku Studium symbolami MU, i MU 1, studium dopuszcza lokalizacje inwestycji celu publicznego takich jak obiekty o światy, ochrony zdrowia i opieki zdrowotnej, administracji publicznej szczebla gminnego, bez wyznaczania ich szczegółowej lokalizacji oraz modernizacje dróg i realizowanie liniowych i punktowych obiektów infrastruktury technicznej.

IV.7. Obszary, na których rozmieszczone b ędą inwestycje celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym, zgodnie z ustaleniami planu zagospodarowania przestrzennego województwa i ustaleniami programów słu żą cych realizacji inwestycji celu publicznego o znaczeniu krajowym sporz ądzonych przez wła ściwych ministrów i centralne organy administracji rz ądowej

[W obszarze gminy planuje si ę realizacj ę przesyłowego gazoci ągu wysokopr ęż nego DN500 relacji Sandomierz – Ostrowiec Świ ętokrzyski wraz z obiektami, urz ądzeniami i towarzysz ącą infrastruktur ą techniczn ą w tym światłowodem.]²

IV.8. Obszary, dla których obowi ązkowe jest sporz ądzenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, na podstawie przepisów odr ębnych, w tym obszary wymagaj ące przeprowadzenia scale ń i podziału nieruchomo ści, a tak że obszary rozmieszczenia obiektów handlowych o powierzchni sprzeda ży powy żej 2000 m 2 oraz obszary przestrzeni publicznej. Obszary takie nie wyst ępuj ą w Gminie Wilczyce.

IV.9. Obszary, dla których Gmina zamierza sporz ądzi ć miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, w tym obszary wymagaj ące zmiany przeznaczenia gruntów rolnych i le śnych na cele nierolnicze i niele śne

[Obszary wymagaj ące zmiany przeznaczenia gruntów rolnych (I-III kl) i le śnych na cele nierolnicze i niele śne, wskazane na rysunku studium, dla terenów obj ętych II zmian ą studium.]²

IV.9.1. Obszary przewidziane do obj ęcia miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego IV.9.1.1. , dla których sporz ądzenie planów miejscowych jest obowi ązkowe na podstawie przepisów szczególnych: te nie wyst ępuj ą na terenie gminy Wilczyce IV.9.1.2 . Nale ży wykona ć miejscowe plany zagospodarowania terenu dla: • Wszystkich miejscowo ści gminnych – wzdłu ż ci ągów komunikacyjnych. Oznaczone na rysunku studium nr 1. Dla terenów rolnych i le śnych przeznaczonych pod zabudow ę nie zwi ązan ą z gospodark ą roln ą lub le śną. Stosownie do przepisu art. 7 ustawy o ochronie gruntów rolnych i le śnych przeznaczenie gruntów rolnych i le śnych na cele nierolnicze i nie le śne dokonuje si ę w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. W zwi ązku z tym przepisem decyzj ę o przyst ąpieniu do sporz ądzania planów miejscowych dla terenów rolnych przeznaczonych pod zabudow ę nie zwi ązan ą z gospodark ą roln ą lub le śną, nale ży podejmowa ć po zaistnieniu potrzeb w tym zakresie. • Dla terenów rolnych i le śnych oznaczone na rysunku studium numerem 2. S ą to tereny dla których nale ży wprowadzi ć cz ęś ciowy zakaz zabudowy lub tereny przewidziane do zalesie ń. [IV.9.1.3 Obszary dla których podj ęto przygotowania do sporz ądzenia zmiany miejscowego planu zagospodarowania:

Gmina podj ęła działania zmierzaj ące do zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Gminy Wilczyce w granicach sołectw: Łukawa, Radoszki, Wysiadłów, Zagrody, Wilczyce, Pielaszów, Gałkowice-Ocin, Tułkowice, Przezwody, Dacharzów, celem wprowadzenie do obowi ązuj ącego planu: − planowanego przesyłowego gazoci ągu wysokopr ęż nego DN500 relacji Sandomierz - Ostrowiec Świ ętokrzyski wraz z obiektami, urz ądzeniami i towarzysz ącą infrastruktur ą techniczn ą w tym światłowodem, − pozostałych terenów obj ętych II zmian ą studium.]²

IV.10.Obszary nara żone na niebezpiecze ństwo powodzi i osuwania si ę mas ziemnych Na rysunku studium zaproponowano zasi ęg obszarów nara żonych na i wskazano do wył ączenia spod zabudowy w planach zagospodarowania przestrzennego. Wyst ępuj ą w centralnej cz ęś ci gminy wzdłu ż rzeki Opatówki. Wszelkie inwestycje mog ące mie ć wpływ na urz ądzenia wodne, urz ądzenia przeciwpowodziowe oraz lokalizowane w pobli żu rzek, cieków naturalnych b ędą uzgadniane z ich Zarz ądc ą lub sprawuj ącym prawa wła ścicielskie. Dla zapewnienia szczelno ści i stabilno ści wałów powodziowych zabrania si ę: 1) przeje żdżania przez wały oraz wzdłu ż korony wałów pojazdami, konno lub przep ędzania zwierz ąt, z wyj ątkiem miejsc do tego przeznaczonych, 2) uprawy gruntu, sadzenia drzew lub krzewów na wałach oraz w odległo ści mniejszej ni ż 3m od stopy wału, 3) rozkopywania wałów przez osoby nieupowa żnione, 4) wykonywania obiektów budowlanych , kopania studni, sadzawek, dołów oraz rowów w odległo ści mniejszej ni ż 50m od stopy wału

IV.11.Obiekty lub obszary, dla których wyznacza si ę w zło żu kopaliny filar ochronny Obszary te nie zostały wyznaczone na rysunku Studium.

IV.12.Obszary pomników zagłady i ich stref ochronnych oraz obowi ązuj ące na nich ograniczenia prowadzenia działalno ści gospodarczej Na terenie Gminy Wilczyce nie wyst ępuj ą.

IV.13.Obszary wymagaj ące przekształce ń, rehabilitacji lub rekultywacji Na terenie Gminy Wilczyce wyst ępuj ą nast ępuj ące tereny wymagaj ące rekultywacji: • Obszar wysypiska odpadów komunalnych: wysypisko, po zako ńczeniu działalno ści powinno by ć poddane rekultywacji oznaczonego symbolem NO .

IV.14. Granice terenów zamkni ętych i ich stref ochronnych Na terenie Gminy Wilczyce wyst ępuje teren zamkni ęty Obj ęty jest Decyzj ą nr 0- 11/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 28 grudnia 2000r ustalaj ącą tereny zamkni ęte w resorcie obrony narodowej, z mocy której wszystkie kompleksy wojskowe użytkowane przez jednostki organizacyjne resortu obrony narodowej uznane zostały za tereny zamkni ęte.

IV.15. Inne obszary problemowe Na terenie Gminy Wilczyce wyznacza si ę zasi ęg nast ępuj ących obszarów problemowych, które powinny by ć rozwi ązane w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego lub w specjalnych programach rozwojowych, w sposób rozszerzaj ący ustalenia Studium: IV.15.1. Tereny zabudowy zagrodowo - usługowej wzdłu ż drogi krajowej nr 79. IV.15.2. Tereny ci ągu przyrodniczo – turystycznego wraz z atrakcjami turystycznymi . Ci ągi te wyznaczone zostały na rysunku Studium. Wyst ępuj ą przede wszystkim wzdłu ż w ąwozów i wśród lasów. IV.15.3. Tereny w centrum gminy Wilczyce. W chwili obecnej brakuje ładu przestrzennego w miejscowo ści Wilczyce, nale ży uporz ądkowa ć układ urbanistyczny, stworzy ć plac publiczny przy Urz ędzie Gminy IV.16. Kierunki rozwoju Gminy w zakresie elektroenergetyki, gazyfikacji i zaopatrzenia w ciepło, gospodarki wodno – ściekowej i gospodarki odpadami oraz telekomunikacji

IV.16.1. Gazyfikacja przewodowa. W studium nie wskazuje si ę do gazyfikacji nowych terenów. O wykorzystaniu technicznych mo żliwo ści gazyfikacji decydowa ć b ędzie kryterium ekonomiczne. Niemniej, przyjmuje si ę, że wska źnik charakteryzuj ący zgazyfikowanie gminy w perspektywie wyniesie blisko 40% licz ąc odsetek ludno ści korzystaj ącej z gazoci ągu w ju ż istniej ącym zasi ęgu obsługi. Gaz używany b ędzie do celów bytowych i grzewczych przy nast ępuj ących zało żeniach: • pełne pokrycie potrzeb bytowych w grupie mieszkalnictwa i wybranych usług przy

wska źniku jednostkowego zapotrzebowania gazu 0,025nm 3/hM • cz ęś ciowe pokrycie potrzeb grzewczych w grupie mieszkalnictwa i wybranych usług na poziomie 40% przy wska źniku jednostkowego zapotrzebowania gazu

0,457nm 3/hM Obliczeniowe zapotrzebowanie na gaz Qmaxh w obszarze zakwalifikowanym w studium do gazyfikacji wyniesie zatem 1600M x 0,025nm 3/hM + 1600M x 0,40 x 0,457nm 3/hM = ok.330nm 3/h. Plany rozwoju sieci gazowej na terenie gminy Wilczyce i gmin s ąsiednich prowadzi Karpacka Spółka Gazownictwa Sp. z o.o. w Tarnowie, Oddział Zakład Gazowniczy w Sandomierzu. Spółka ta powinna w porozumieniu z władzami gminy opracowa ć koncepcj ę gazyfikacji całej gminy. [Planuje si ę realizacj ę przesyłowego gazoci ągu wysokopr ęż nego DN500 relacji Sandomierz - Ostrowiec Świ ętokrzyski wraz z obiektami, urz ądzeniami i towarzysz ącą infrastruktur ą techniczn ą w tym światłowodem, ze stref ą kontrolowan ą gazoci ągu o szeroko ści wynikaj ącej z przepisów odr ębnych wynosz ącej 4 m w obie strony od osi gazoci ągu. Dla odcinków ł ącz ących gazoci ąg ze stacjami redukcyjno-pomiarowymi przewiduje si ę stref ę wynosz ącą 2 m w obie strony od osi gazoci ągu. Dopuszcza si ę u ści ślenie przebiegu gazoci ągu na etapie projektów miejscowych planów. Przy zagospodarowaniu terenów nale ży uwzgl ędni ć uwarunkowania wynikaj ące z przebiegu istniej ącej infrastruktury elektroenergetycznej spełniaj ące wymagania Polskich Norm oraz aktualnie obowi ązuj ących przepisów. W przypadku wyst ąpienia kolizji projektowanych obiektów z istniej ącymi sieciami elektroenergetycznymi, nale ży sieci te przystosowa ć do nowych warunków pracy okre ślonych przez dysponenta sieci.]²

IV.16.2. Elektroenergetyka. Zapotrzebowanie mocy szczytowej przez odbiorców zlokalizowanych na terenie gminy ocenia si ę na ok. 1,06GWh, co odpowiada średniorocznemu zu życiu energii elektrycznej ok. 1500kWh na 1 odbiorc ę w grupie C (bez odbiorców przemysłowych). Wska źnik ten, zgodnie z Zało żeniami Polityki Energetycznej Polski do 2020 roku, wzro śnie średnio w kraju o 66%, czyli dla gminy Wilczyce wyniesie ok. 2500kWh na 1 odbiorc ę. Nie ma zagro żeń po stronie poda ży energii elektrycznej w gminie tak obecnie jak i w przyszło ści.

IV.16.3. Zaopatrzenie w wod ę, odprowadzanie ścieków i gospodarka odpadami IV.16.3.1. Zaopatrzenie w wod ę. Zaopatrzenie w wod ę na terenie gminy Wilczyce ma równorz ędne znaczenie dla dwu grup odbiorców: • mieszkalnictwa • rolnictwa W studium do zbiorowego zaopatrzenia w wod ę kwalifikuje si ę wszystkie wsie i sołectwa ale jedynie w zakresie wody pitnej i wody zu żywanej na potrzeby gospodarcze. Zapotrzebowanie na wod ę dla potrzeb rolnictwa powinno by ć pokrywane z wód powierzchniowych lub podziemnych (np. ze studni do chemizacji wsi). Zaopatrzenie odbiorców na terenie gminy w wod ę realizowane b ędzie z istniej ącego wodoci ągu grupowego "Romanówka" i wodoci ągu wiejskiego „Gierczyce” z tendencj ą do zwi ększania udziału tego ostatniego w ogólnej poda ży wody. Na uj ęciu wodoci ągu „Gierczyce” w gminie Wojciechowice wyst ępuj ą znaczne nadwy żki wody. Woda ta jest znacznie ta ńsza od wody zakupywanej w PGKiM w Sandomierzu. Kierunkiem zaopatrzenia w wod ę powinna by ć przebudowa poł ączenia wodoci ągowego pomi ędzy gmin ą Wojciechowice a gmin ą Wilczyce celem umo żliwienia przesyłu wi ększej ilo ści wody, a mianowicie uło żenie blisko 8,5 km przewodu d 160-225 mm. Dokładna trasa i parametry przewodu powinny zosta ć ustalone w osobnym opracowaniu. Nast ąpi poł ączenie układów sieci wodoci ągowej pomi ędzy Przezwodami, Wilczycami a Radoszkami. Zrealizowanie proponowanego układu pozwoliłoby ograniczy ć pobór wody z wodoci ągu „Romanówka” jedynie na czas awarii lub dla ograniczonej liczby odbiorców we wschodniej cz ęś ci gminy. Prognozy demograficzne dla gminy Wilczyce nie przewiduj ą wzrostu liczby mieszka ńców, wr ęcz przeciwnie, wykazuj ą niewielki spadek na okres perspektywiczny. Zakres obsługi wodoci ągowej ju ż obecnie jest bliski 100%. Zatem wzrost zapotrzebowania na wod ę w grupie mieszkalnictwa b ędzie konsekwencj ą głównie wzrostu jednostkowego zu życia wody. Dla obliczania zapotrzebowania wody przyj ęto nast ępuj ące zało żenia: - scalony wska źnik jednostkowego zapotrzebowania średniego w gospodarstwach domowych 100dcm 3/M/d. - współczynnik nierównomierno ści dobowej Nd= 1,6 - współczynnik nierównomierno ści godzinowej Nh= 2,6 Zało żono, że podany wska źnik uwzgl ędnia straty wody - nale ży zauwa żyć, że straty rzeczywiste w nowych wiejskich sieciach budowanych z tworzyw PCV i PE s ą znacznie mniejsze ni ż w podobnych sieciach miejskich. Dla przyj ętych wska źników jednostkowych oraz współczynników nierównomierno ści wyznaczono globalne zapotrzebowanie wody dla całej gminy: Średniodobowe Q śrd = 400 m 3/d w dobie maksymalnego rozbioru Qmaxd = 640m 3/d w godzinie maksymalnego rozbioru Qmaxh = 69m 3/h, tj. 19,3dcm 3/s Wyliczone zapotrzebowanie wody na okres perspektywiczny ma zabezpieczenie w wydajno ści źródeł wody i mo że zosta ć pokryte za po średnictwem istniej ącego układu sieci wodoci ągowej. Proponowana budowa nowego przewodu zasilaj ącego z gminy Wojciechowice nie tyle warunkuje perspektywiczne zaopatrzenia w wod ę gminy co umo żliwi zmian ę źródeł zaopatrzenia. IV.16.3.2. Gospodarka odpadami Według ustale ń Planu gospodarki odpadami dla gminy Wilczyce z 2004 roku dla zabezpieczenia perspektywicznych potrzeb gminy wystarczaj ąca b ędzie modernizacja istniej ącego składowiska we wsi Bugaj. Jednocze śnie uchwalony plan gospodarki odpadami dla województwa świ ętokrzyskiego uznaje za celowe utworzenie jednego wspólnego dla kilku powiatów Rejonowego Zakładu Gospodarki Odpadami. Decyzja o docelowym rozwi ązaniu ma charakter organizacyjny i nie wymaga ustale ń w studium. W terenie IV.16.3.3. System odprowadzania i oczyszczania ścieków Obowi ązuj ący plan rozwoju lokalnego dla gminy zakłada rozpoczęcie budowy układu kanalizacyjnego dla wsi gminnej Wilczyce i wsi Bugaj zako ńczonego oczyszczalni ą ścieków w Kolonii Łukawa (działka pow. 0,9ha) w 2007 roku. Poprzednie studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy zatwierdzone uchwał ą Rady Gminy z 28.12.2001 przewidywało te ż budow ę oczyszczalni dla południowej i wschodniej cz ęś ci gminy w Gałkowicach-Ocinie (działka pow. 0,7ha) i w Przezwodach (1,0ha) dla zachodniej i północnej cz ęś ci gminy. Wielko ść działek w dalszych pracach planistycznych mo że ulec zmianie. Zabudowa rozproszona w obszarach, w których budowa kanalizacji zbiorczej nie jest uzasadniona ekonomicznie, ma by ć obj ęta programem budowy oczyszczalni zagrodowych (przydomowych). W niniejszym studium do obj ęcia kanalizacj ą sanitarn ą kwalifikuje si ę wybrane wsie i sołectwa, w których jest obsługa wodoci ągowa. Decyduj ącym o zakresie skanalizowania gminy b ędzie kryterium ekonomiczne. Atutem gminy jest zró żnicowanie wysoko ściowe terenu i centralne poło żenie rz. Opatówki stanowi ącej potencjalny odbiornik ścieków oczyszczonych. Wska źnik charakteryzuj ący skanalizowanie gminy w okresie perspektywicznym wzro śnie z 0% do 40% licz ąc odsetek ludno ści korzystaj ącej z sieci kanalizacyjnej. Z uwagi na niski bud żet gminy nie jest realne pełne ani szybkie wybudowanie kanalizacji gminnych. Zasadniczo przyjmuje si ę, że ilo ść ścieków bytowo-gospodarczych jest równa ilo ści zu żywanej wody. St ąd do oblicze ń ilo ści ścieków przyj ęto te same wska źniki jednostkowe wyra żone przez wska źniki scalone i podobne współczynniki nierównomierności dobowej i godzinowej jak w obliczeniach zapotrzebowania na wod ę. Z ogólnej ilo ści ścieków wyra żaj ącej si ę liczb ą Q śrd = 400m 3/d 40% b ędzie kanałowo dopływało na oczyszczalnie ścieków a 60% b ędzie dowo żone taborem asenizacyjnym do najwi ększej oczyszczalni w

Ocinku zdolnej przyj ąć do 200m 3/d ścieków. W obliczeniach przepustowo ści projektowanych oczyszczalni nale ży uwzgl ędni ć dodatkowo wody infiltracyjne i przypadkowe, których narzut przyjmuje si ę w ilo ści 0,15dcm 3/s/km sieci. Obowi ązuj ący plan rozwoju lokalnego dla gminy zakłada rozpoczęcie budowy układu kanalizacyjnego dla wsi Wilczyce i wsi Bugaj w 2007 roku. Termin realizacji pozostałych dwu układów kanalizacyjnych nie jest mo żliwy do prognozowania. Inwestycje w kanalizacje wiejskie cz ęś ciowo b ędą finansowane ze środków bud żetowych gminy, cz ęś ciowo ze środków UE. Pod małe wiejskie oczyszczalnie ścieków wystarczaj ące s ą działki o powierzchni od 0,7 do 1,0ha. Wielko ść i lokalizacja działek jest wskazana w cz ęś ci graficznej raportu po świ ęconego kierunkom rozwoju. Dokładne lokalizacje określi dokumentacja przedwykonawcza. Zabudowa rozproszona w obszarach, w których budowa kanalizacji zbiorczej nie jest uzasadniona ekonomicznie, b ędzie obj ęta programem budowy oczyszczalni zagrodowych (przydomowych).

IV.16.4. Ciepłownictwo Na terenie gminy Wilczyce znajduje si ę (wg Rocznika Statystycznego Województwa

Świ ętokrzyskiego 2003r.) 1.060 mieszka ń o ł ącznej powierzchni u żytkowej 87.547m 2. Do obliczenia zapotrzebowania energii cieplnej na okres perspektywiczny przyj ęto nast ępuj ące zało żenia i wska źniki jednostkowe: • zapotrzebowanie ciepła dla budownictwa mieszkaniowego (przed termorenowacj ą) 90W/m 2, udział 95% • zapotrzebowanie ciepła dla budownictwa mieszkaniowego (po termorenowacji) 60W/m 2, udział 5% • zu życie energii na ogrzewanie kubatury 500MJ/m 2/rok • zu życie energii na przygotowanie ciepłej wody 140MJ/m 2/rok • nieznacz ący przyrost powierzchni u żytkowej mieszka ń, nast ępowa ć b ędzie głównie wymiana substancji substandardowej na wy ższ ą W ci ągu roku zapotrzebowanie na moc ciepln ą zmienia si ę w zale żno ści od warunków zewn ętrznych. I tak, z 640MJ/m 2/rok energii cieplnej zaledwie 30MJ/m 2/rok wykorzystywane jest przez kilka, kilkana ście dni w roku w czasie najsro ższych mrozów, około 470MJ/m 2/rok na ogrzewanie w okresie sezonu grzewczego w tzw. podstawie, a około 140MJ/m 2/rok na ogrzewanie ciepłej wody przez okr ągły rok. Przy powy ższych zało żeniach prognozowane zapotrzebowanie na moc ciepln ą w gminie Wilczyce wyniesie 7,75MW a na energi ę ciepln ą do ogrzewania i przygotowania ciepłej wody 56,0TJ.

IV.16.5. Telekomunikacja W studium przyjmuje si ę pełne pokrycie potrzeb telekomunikacyjnych na terenie gminy – jest to domena operatorów telefonicznych. Urz ądzenia telefonii przewodowej nie s ą elementami zagospodarowania przestrzennego. Zapisywanie wytycznych, wi ążą cych gmin ę przy sporz ądzaniu planów miejscowych, jest w tym zakresie bezprzedmiotowe.

IV. 17. Warunki ochrony obiektów wa żnych i szczególnie wa żnych dla obronno ści i bezpiecze ństwa pa ństwa Zadania w zakresie wykrywania zagro żeń oraz ostrzegania i alarmowania: - Na terenie gminy w 10 miejscowo ściach znajduj ą si ę syreny alarmowe. Znajduj ą si ę na terenie Ochotniczej Stra ży Po żarnej. - Stan pokrycia syren dla obszaru gminy wynosi około 80%. - W miejscowo ści Dobrocice, Dacharzów, Ocinek, Bo żę cin, Bugaj Gołkowice-Ocin, Zagrody brakuje syren alarmowych. W tych miejscach nale ży zaplanowa ć system alarmowy.

V - POLITYKA PRZESTRZENNA DLA WYODR ĘBNIONYCH JEDNOSTEK STRUKTURY PRZESTRZENNEJ GMINY

Ustalenia wspólne dla wszystkich jednostek struktury przestrzennej zostały przedstawione w poprzednim rozdziale „Studium”. Przedstawione zostały najwa żniejsze cele i kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy. Przyj ęto podział na jednostki strukturalne oparty o istniej ące jednostki administracyjne, czyli sołectwa.

V.1. Jednostki strukturalne gminy Wilczyce Gmina Wilczyce została podzielona na nast ępuj ące jednostki strukturalne: Bo żę cin Bugaj Dacharzów Daromin Dobrocice Gałkowice – Ocin Łukawa Ocinek Pęczyny Pielaszów Przewody Radoszki Tułkowice Wilczyce Wysiadłów Zagrody

V.2. Jednostka strukturalna – Bo żę cin Układ osadniczy stanowi wie ś Bo żę cin, posiada ona zwart ą zabudow ę o układzie ulicowym. Na obszarze sołectwa znajduje si ę jedynie punkt biblioteczny . Wi ększ ą cz ęść jednostki zajmuje obszar rolny o bardzo dobrych klasach I-IVB. W zakresie usług, ludno ść miejscowo ści Bo żę cin korzysta z usług wyst ępuj ących w Darominie. W zakresie infrastruktury technicznej przewidziana jest kanalizacja sanitarna oraz wodoci ąg.

V.3. Jednostka strukturalna – Bugaj Sołectwo Bugaj jest to obszar rolny, tak jak Bo żę cin o bardzo dobrych klasach I-IVB. Na obszarze sołectwa znajduje si ę gminne wysypisko śmieci, które nale ży zmodernizowa ć. Obecnie jest ono nieuporz ądkowane. Teren niegdy ś nale żą cy od PGR, został przeznaczony pod zabudow ę usługowo – przemysłow ą. Sołectwo to powinno zachowa ć charakter rolniczy. Z zakresu infrastruktury technicznej przewidziana jest kanalizacja wsi Bugaj

V.4. Jednostka strukturalna – Dacharzów Sołectwo znajduje si ę w cz ęś ci centralnej gminy. Obejmuje wie ś Dacharzów, która kształtuje si ę wzdłu ż ci ągów komunikacyjnych. Z usług, jakie znajduj ą si ę we wsi nale ży wymieni ć: ko ściół, bibliotek ę, handel. Z racji wyst ępowania bardzo dobrych gleb i terenów zalewowych wie ś ta ma małe szanse na rozwój zabudowy, powinien on wyst ępowa ć jedynie w charakterze uzupełnie ń istniej ącej tkanki mieszkaniowej z mo żliwo ści ą wprowadzenia funkcji pozarolniczych. Z racji wyst ępowania na terenie sołectwa du żych ró żnic terenu, w ąwozów został przewidziany ci ąg pieszo – rowerowy. [W obszarze wsi udokumentowano zło że piasku „Dacharzów”.]² Z infrastruktury technicznej nale ży wykona ć kanalizacj ę sanitarn ą wsi Dacharzów.

V.5. Jednostka strukturalna – Daromin Struktur ę osadnicz ą stanowi wie ś Daromin oraz Kolonia O żarowska, Skrzynki, Go ściniec, Suche Ł ąki. Jest to najwi ększe obszarowo sołectwo w gminie Wilczyce , zajmuje około 946,6ha. Miejscowo ść Daromin posiada bardzo rozczłonkowan ą struktur ę przestrzenn ą, utworzon ą wzdłu ż dróg. W samym centrum miejscowo ści znajduje si ę teren le śny wraz z ciekiem wodnym. Jest ona pomocniczym o środkiem usługowym w gminie. Znajduj ą si ę tu usługi takie jak: szkoła, Ochotnicza Stra ż Po żarna, ko ściół, sklepy. Nale ży stworzy ć centrum miejscowo ści, poprzez wprowadzenie dodatkowych usług zarówno handlu, gastronomii jak i rzemiosła. Z infrastruktury technicznej nale ży wykona ć kanalizacj ę sanitarn ą wsi Daromin

V.6. Jednostka strukturalna – Dobrocice Sołectwo obejmuje wie ś Dobrocice oraz tereny rolne i le śne. W studium przewiduje si ę jedynie uzupełnienia zabudowy, poniewa ż znajduj ą si ę tu tereny zalewowe rzeki Opatówki oraz bardzo dobre grunty. Z infrastruktury technicznej nale ży wykona ć kanalizacj ę sanitarn ą i gazoci ąg wsi Dobrocice.

V.7. Jednostka strukturalna – Gałkowice - Ocin Sołectwo składa si ę z wsi Gałkowice-Ocin, przysiółka Sachalin oraz z terenów rolnych. Zachodnia cz ęść sołectwa biegnie wzdłu ż drogi krajowej nr 79. Przy tej drodze skoncentrowane zostały tereny usługowe i przemysłowe. Zabudowa zagrodowa koncentruje si ę , tak jak w poprzednich miejscowo ściach wzdłu ż dróg. W cz ęś ci południowej sołectwa płynie rzeka Opatówka, w zwi ązku z tym tereny te s ą zalewowe, nie wskazane do zabudowy. [W obszarze wsi udokumentowano zło że piasku „Gałkowice”.]² Z infrastruktury technicznej nale ży wykona ć kanalizacj ę sanitarn ą. Ponadto zaproponowana została przepompownia ścieków.

V.8. Jednostka strukturalna – Łukawa Sołectwo Łukawa jest drugim pod wzgl ędem wielko ści sołectwem w gminie Wilczyce, zajmuje 828,3 ha. Najstarsza cz ęść wsi zwana jest Łukaw ą Ko ścieln ą z racji wyst ępowania tutaj ko ścioła parafialnego wraz z cmentarzem. Druga cz ęść wsi usytuowana jest wzdłu ż drogi krajowej, tu istniej ą mo żliwo ści stworzenia usług hotelarskich, stacji paliw itp. W chwili obecnej wzdłu ż tej drogi istniej ą ju ż ró żnego rodzaju usługi np.: piekarnia, szkoła , handel. Trzecia cz ęść wsi jest oddalona od omawianych wy żej, posiada charakter typowo rolniczy, znajduje si ę tu tylko zabudowa zagrodowa. W studium w tej cz ęś ci nie wyznacza si ę terenów pod usługi o charakterze poza rolniczym. Część południow ą sołectwa zajmuje rzeka Opatówka, w okolicach której znajduj ą si ę tereny zalewowe. Tu równie ż znajduj ą si ę tereny le śne. Z infrastruktury technicznej nale ży wykona ć kanalizacj ę sanitarn ą wsi wraz z oczyszczalni ą ścieków [Karpacka Spółka Gazownictwa planuje realizacj ę przesyłowego gazoci ągu wysokopr ęż nego DN500 relacji Sandomierz – Ostrowiec Świ ętokrzyski wraz z obiektami, urz ądzeniami i towarzysz ącą infrastruktur ą techniczn ą w tym światłowodem.]²

V.9. Jednostka strukturalna – Ocinek Sołectwo zajmuje obszar wielko ści 270ha, obejmuje wie ś Ocinek oraz tereny rolne i le śne. Północn ą cz ęść stanowi rzeka Opatówka, wokół której wyst ępuj ą tereny zalewowe i wi ększa cz ęść lasów tego sołectwa. Wzdłu ż drogi krajowej istnieje ju ż zabudowa usługowo – przemysłowa. Na terenie tego sołectwa nie wyst ępuje usługi kultury czy o światy. Z infrastruktury technicznej nale ży wykona ć kanalizacj ę sanitarn ą, wodoci ąg wsi Ocinek oraz oczyszczalni ę ścieków.

V.10. Jednostka strukturalna – P ęczyny Sołectwo to zdominowane jest przez produkcj ę rolnicz ą, tak jak wszystkie miejscowo ści gminne. Zajmuje powierzchni ę wielko ści 295,8 ha. Wschodni ą cz ęść sołectwa stanowi rzeka Opatówka wraz z zadrzewieniami usytuowanymi wzdłu ż niej. W Studium wyznaczone s ą tereny pod zabudow ę zagrodow ą z mo żliwo ści ą uzupełnienia o pozarolnicze funkcje. Znajduj ą si ę tu usługi z zakresu handlu oraz remiza stra żacka. Z infrastruktury technicznej nale ży wykona ć kanalizacj ę sanitarn ą wsi P ęczyny oraz oczyszczalni ę ścieków.

V.11. Jednostka strukturalna – Pielaszów Sołectwo składa si ę z miejscowo ści Pielaszów, terenów rolnych oraz niewielkiej ilości lasów. W Studium wyznaczone s ą tereny pod zabudow ę zagrodow ą z mo żliwo ści ą uzupełnienia o pozarolnicze funkcje. Tak jak w wi ększo ści wsi gminnych znajduj ą si ę tu usługi z zakresu handlu oraz remiza stra żacka. [W obszarze wsi udokumentowano zło że kruszywa naturalnego (pospółki) „Pielaszów”.]² Podobnie jak pozostałe sołectwa gminy Wilczyce, sołectwo Pielaszów równie ż jest nieskanalizowane i nale ży wykona ć infrastruktur ę systemu kanalizacyjnego.

V.12. Jednostka strukturalna – Przezwody Sołectwo to s ą w wi ększo ści uprawy rolnicze z wsiami: Przewody, Pod P ęczynami, Kolonia Podfelinów, Lasówki oraz przysiółki Niwka , Błota. Zajmuje ono powierzchni ę wielko ści 526,1 ha. W Studium wyznaczone s ą tereny pod zabudow ę zagrodow ą z mo żliwo ści ą uzupełnienia o pozarolnicze funkcje. Tak jak w wi ększo ści wsi gminnych znajduj ą si ę tu usługi z zakresu handlu oraz remiza stra żacka. Sołectwo Przezwody jest nieskanalizowane i nale ży wykona ć infrastruktur ę systemu kanalizacyjnego wraz z oczyszczalni ą ścieków.

V.13. Jednostka strukturalna – Radoszki Sołectwo Radoszki s ą to głównie tereny rolne przeplatane lasami. Jedyn ą wsi ą znajduj ącą si ę na terenie sołectwa s ą Radoszki, które usytuowane s ą wzdłu ż drogi powiatowej i dróg gminnych. W miejscowo ści znajduj ą si ę usługi podstawowe: szkoła, remiza stra żacka, biblioteka oraz sklepy. W Studium zaproponowane zostały ście żki pieszo – rowerowe biegn ące w śród lasów i w ąwozów, tak aby stworzy ć mo żliwo ść turystyki. Przewidziano równie ż miejsce pod koncentracj ę usług. Zaproponowane zostały dolesienia na obszarze sołectwa. Z infrastruktury technicznej nale ży wykona ć kanalizacj ę sanitarn ą wsi Radoszki.

V.14. Jednostka strukturalna – Tułkowice Powierzchnia sołectwa wynosi 226,3 ha. Funkcja rolnicza jest podstawowym sposobem zarobkowania mieszka ńców. Tak jak w wi ększo ści wsi tu równie ż przepływa rzeka Opatówka, w jej dolinie znajduj ą si ę niewielkie tereny le śne. W miejscowo ści Tułkowice znajduje si ę remiza OSP oraz sklepy spo żywcze. W Studium przewidziane s ą tereny pod zabudow ę zagrodow ą z mo żliwo ści ą uzupełnienia o pozarolnicze funkcje Z infrastruktury technicznej nale ży wykona ć kanalizacj ę sanitarn ą wsi Tułkowice wraz z oczyszczalni ą ścieków.

V.15. Jednostka strukturalna - Wilczyce Sołectwo składa si ę z terenów zabudowanych : miejscowo ści gminnej Wilczyce, gruntów rolnych oraz niewielkiego lasu. Miejscowo ść Wilczyce stanowi centrum usługowe gminy. Znajduje si ę tu Urz ąd Gminy, policja, poczta, bank, o środek zdrowia, szkoła remiza OSP oraz sklepy. W chwili obecnej brakuje uporz ądkowanej przestrzeni, która stworzyłaby widoczne centrum omawianej miejscowo ści. W studium przewidziano obszar skoncentrowanych usług. W szczególno ści dotyczy to mo żliwo ści wielofunkcyjnego obiektu usługowego, realizacji szkolnych urz ądze ń sportowych, modernizacj ę lub rozbudow ę obiektów o światowo – kulturalnych. Przewidziane zostały tereny pod przedsi ębiorczo ść z mo żliwo ści ą wykorzystania założenia parkowo – dworskiego. Istnieje mo żliwo ść stworzenia usług rekreacyjno – wypoczynkowych lub agroturystycznych. Z infrastruktury technicznej nale ży wykona ć kanalizacj ę sanitarn ą miejscowo ści gminnej.

V.16. Jednostka strukturalna – Wysiadłów Wie ś Wysiadłów poł ączona jest z miejscowo ści ą Wysiadłów. Usytuowana jest wzdłu ż drogi powiatowej. W Studium zaproponowane zostały ście żki pieszo – rowerowe biegn ące w śród lasów i w ąwozów, tak aby stworzy ć mo żliwo ść turystyki. Przewidziano równie ż miejsce pod koncentracj ę usług z racji mo żliwo ści rozwojowych tej miejscowo ści. Na obszarze sołectwa wyst ępuj ą w ąwozy wzdłu ż których znajduj ą si ę lasy. Tak jak w przypadku wszystkich wsi gminnych brakuje kanalizacji, dlatego w studium przewiduje si ę wykonanie infrastruktury sytemu kanalizacyjnego [Karpacka Spółka Gazownictwa planuje realizacj ę przesyłowego gazoci ągu wysokopr ęż nego DN500 relacji Sandomierz – Ostrowiec Świ ętokrzyski wraz z obiektami, urz ądzeniami i towarzysz ącą infrastruktur ą techniczn ą w tym światłowodem.]²

V.17. Jednostka strukturalna – Zagrody Sołectwo obejmuje wie ś Zagrody oraz tereny rolne. Powierzchnia sołectwa wynosi 177,6 ha. Północno – wschodnia cz ęść obszaru zaliczona została do terenów zalewowych, wyst ępuj ą tam zalesienia. W studium nie przewiduje du żych rezerw pod zabudow ę zagrodowo – usługow ą jedynie jej uzupełnienia. Z racji wyst ępowania interesuj ących pod wzgl ędem przyrodniczym terenów pagórkowatych i w ąwozów zaproponowane zostały ście żki pieszo- rowerowe. Z infrastruktury technicznej nale ży wykona ć kanalizacj ę sanitarn ą wsi Zagrody.

VI - UZASADNIENIE ORAZ SYNTEZA STUDIUM Gmina Wilczyce poło żona jest w województwie świ ętokrzyskim w powiecie sandomierskim. Powierzchnia gminy to około 70km 2. Usytuowana jest we wschodniej cz ęś ci Wy żyny Kielecko – Sandomierskiej, w dolinie rzeki Opatówki. Gmina Wilczyce znajduje si ę poza bezpo średnim zasi ęgiem krajowych i mi ędzyregionalnych korytarzy transportowych (najbli żej poło żone korytarze przebiegaj ą w s ąsiednich gminach, pierwszy w oparciu o drog ę krajow ą nr 74 relacji Kielce - Lublin i drugi w oparciu o drog ę krajow ą nr 77 relacji Opatów - Rzeszów oraz lini ę kolejow ą Łód ź - Sandomierz -Rzeszów). Podstawowy układ komunikacyjny zapewnia droga krajowa nr 79 (723) relacji Warszawa - Kozienice - O żarów - Sandomierz - Kraków - Bytom przebiegaj ąca przez teren gminy, stanowi ąca o ś rozwojow ą gminy i jednocze śnie zapewniaj ąca mieszka ńcom dobr ą dost ępno ść do o środków administracyjnych powiatu i województwa. W gminie brakuje poł ączenia kolejowego, mieszka ńcy całej gminy zmuszeni s ą do dojazdów do Sandomierza, gdzie znajduje si ę najbli ższa stacja kolejowa. W Gminie jest niewiele obiektów zabytkowych. Cz ęść zachodnia i południowa gminy posiada rozpoznane stanowiska archeologiczne, które na tym obszarze s ą bardzo liczne. Do obiektów zabytkowych zaliczy ć mo żna ko ścioły parafialne oraz budynki mieszkalne – chałupy wiejskie. Ochrania ć nale ży zabytkowy charakter wsi ulicowych, sposób ich zabudowy. Dokona ć tego mo żna poprzez wła ściwe kształtowanie linii, wysoko ści, szeroko ści i g ęsto ści zabudowy. W s ąsiedztwie obiektów zabytkowych nie nale ży wprowadza ć obiektów uci ąż liwych oraz takich które mog ą pogorszy ć stan środowiska przyrodniczego. Rzeka Opatówka biegn ąca z kierunku zachodniego do rzeki Wisły przecina cał ą gmin ę na połow ę. Jest ona korytarzem ekologicznym wzdłu ż którego usytuowane s ą lasy . W cz ęś ci południowej gminy znajduj ą si ę bardzo ciekawe w ąwozy i jary przechodz ące a ż na tereny gminy Obrazów. Nale ży doceni ć te atrakcyjne tereny przyrodnicze i wykorzysta ć turystycznie. Zadaniem Studium było stworzenie warunków dla takiego rozwoju przestrzennego, który pozwoliłby na zdyskontowanie istniej ących walorów oraz zniwelowanie narastaj ących problemów i konfliktów przestrzennych. W rozwi ązaniach Studium zaproponowano rozwój Gminy w kilku kierunkach:

Rolnictwo Obszar ten wyst ępuje w prawie 90% gminy. Znajduj ą si ę tu bardzo dobre gleby. Jest to baza żywicielska całej gminy. Z tego wzgl ędu nale ży ten obszar pozostawi ć bez wi ększych zmian, jedynie w cz ęś ci zurbanizowanej wyst ępuj ącej na tych terenach mo żna uzupełnia ć zabudow ę mieszkaniow ą z usługami. Turystyka na atrakcyjnych przyrodniczo terenach W celu stworzenia dobrej bazy dla rozwoju turystyki na obszarze gminy Wilczyce nale ży stworzy ć nast ępuj ące warunki: - dolesienia - w studium s ą to niewielkie obszary w południowej cz ęść gminy gdzie wyst ępuj ą gleby niskiej klasy bonitacyjnej V,VI. Zaproponowane zostało dolesienie niewielkich obszarów w formie uzupełnie ń ju ż istniej ących zasobów le śnych. Przewidziane zostały ci ągi pieszo – rowerowe wychodz ące z terenów zurbanizowanych w kierunku kompleksów le śnych. Nale ży doda ć i ż ta cz ęść gminy posiada du że zró żnicowanie rze źby terenu. Znajduj ą si ę doliny i w ąwozy mi ędzy innymi: wie ś Radoszki, Wysiadłów, Dacharzów. - ochrona zabytków i przyrody – Najwa żniejsze zabytki znajduj ą si ę w Łukawie i Dacharzowie. Rozwojowi ruchu turystycznego powinno sprzyja ć wykorzystanie i uatrakcyjnienie istniej ących zasobów dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego Gmina powinna wykorzysta ć mo żliwo ści turystyczne oraz blisko ść Sandomierza. - ście żki piesze i rowerowe – stworzone s ą głównie wzdłu ż atrakcyjnych krajobrazowo terenach (lasy oraz bogata rze źba terenu na południu ). Nale ży powi ąza ć je w istniej ącymi ju ż szlakami turystycznymi. -budowa zaplecza usługowo – hotelowego - We wsiach Łukawa , Gałkowice – Ocin, Ocinek, Wysiadłów, Wilczyce w studium stworzono centra usługowe. Nale ży stworzy ć zaplecza hotelowe np.: agroturystyk ę poł ączon ą z rekreacj ą, - poprawa dróg i infrastruktury – na rozwój turystyki ma ogromny wpływ infrastruktura i dobre warunki drogowe, dlatego te ż nale ży poprawi ć stan dróg i wykona ć kanalizacj ę sanitarn ą dla wsi gdzie nie wyst ępuje. Wzdłu ż ci ągów komunikacyjnych powinna by ć rozwijana infrastruktura usługowa przeznaczona dla obsługi turystów, w tym w szczególno ści usługi hotelarskie i gastronomiczne, handel, obsługa ruchu samochodowego etc. Budowa infrastruktury drogowej powinna polega ć na: • realizacji dróg zgodnie z rozporz ądzeniem w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiada ć drogi publiczne i ich usytuowanie Dz.U. Nr 43/99 z dnia 14 maja 1999 roku tj. droga krajowa - klasy GP (główna ruchu przyspieszonego) drogi powiatowe - klasy Z (zbiorcze) drogi gminne - klasy L i D (lokalne i dojazdowe), • wymagania techniczne i u żytkowe dla poszczególnych dróg powinny odpowiada ć przyj ętym klasom dróg, • wszystkie drogi gminne powinny mie ć mo żliwo ść prowadzenia ruchu rowerowego (dla drogi krajowej nale ży wydzieli ć ci ąg rowerowy poza jezdni ą), • nale ży d ąż yć do zaspokojenia potrzeb parkingowych dla nowych obiektów na terenie lokalizacji własnej (dla istniej ących obiektów w miar ę mo żliwo ści), • obsługa zbiorowa powinna odbywa ć si ę tak jak dotychczas w oparciu o autobusy i mikrobusy, i powinna by ć rozwijana w miar ę potrzeb, • w liniach rozgraniczaj ących ulic powinno si ę znale źć miejsce na realizacj ę docelowych urz ądze ń drogowych i infrastruktury in żynieryjnej, • nale ży opracowa ć docelowe linie rozgraniczaj ące dróg i sukcesywnie realizowa ć w nich docelowe urz ądzenia drogowe i uzbrojenie in żynieryjne. Rozwój usług w Wilczycach i najwa żniejszych miejscowo ściach gminy Miejscowo ść Wilczyce obecnie jest zaniedbana bez centrum o charakterze miejskim. Priorytetowym zadaniem dla władz gminnych jest stworzenie nowego układu urbanistycznego uporz ądkowanie zabudowy znajduj ącej si ę w centrum Wilczyc, tak aby stał si ę on rynkiem z usługami. W tym celu nale ży jak najszybciej stworzy ć plac miejski wraz z mał ą architektur ą. Wówczas b ędzie istniała mo żliwo ść stworzenia przestrzeni publicznej. W przyszło ści miejscowo ść Wilczyce b ędzie rozwija ć si ę w kierunku wschodnim i południowym oraz wzdłu ż dróg komunikacyjnych. B ędzie to jednak głównie zabudowa mieszkaniowa z usługami. W miejscowo ściach Daromin, Łukawa, Wysiadłów, Przezwody zostały stworzone centra usługowe wpływaj ące na rozwój omawianych wsi. Budowa infrastruktury drogowej i technicznej Infrastruktura techniczna rozwini ęta jest nierównomiernie – Gmina jest prawie całkowicie stelefonizowana i zwodoci ągowania, brak jest natomiast kanalizacji. Gmina cechuje si ę negatywn ą tendencj ą demograficzn ą. Sie ć usługowa jest rozwini ęta w stopniu wystarczaj ącym dla obsługi Gminy, miedzy innymi w zakresie szkolnictwa stopnia podstawowego. Studium Gminy Wilczyce stwarza warunki rozwoju jako funkcji: rolnictwa, przemysłu, agroturystyki. Nale ży stworzy ć atrakcyjne warunki dla inwestorów, którzy zechc ą inwestowa ć w usługi wypoczynkowo – turystyczne oraz w przetwórstwo rolno – spo żywcze. Nale ży równie ż pami ęta ć o mieszka ńcach gminy i stworzy ć im miejsca pracy w przedstawionych sektorach gospodarki.

[VII. UZASADNIENIE I SYNTEZA II ZMIANY STUDIUM 1. UZASADNIENIE II ZMIANY STUDIUM. Celem II zmiany studium jest umo żliwienie realizacji na terenie gminy Wilczyce inwestycji: − przesyłowego gazoci ągu wysokopr ęż nego DN500 relacji Sandomierz – Ostrowiec Świ ętokrzyski wraz z obiektami, urz ądzeniami i towarzysz ącą infrastruktur ą techniczn ą w tym światłowodem, − zabudowy mieszkaniowo – usługowej MU.2 i MU.3 i usług komercyjnych U, − zabudowy zagrodowej MUZ.1 na terasie zalewowej rzeki Opatówki, − obiektów sportowo – rekreacyjnych US, usług kultury UK oraz zbiornika małej retencji NW.1 (powi ększenie projektowanego zbiornika retencyjnego usytuowanego na pograniczu sołectw Dacharzów i Wilczyce), − eksploatacji złó ż kruszywa naturalnego (pospółki) „Pielaszów” PE.1 oraz piasku i „Dacharzów” PE.2 i „Gałkowice” PE.3. Zmiana Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Wilczyce przeprowadzona została zgodnie z ustaw ą z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (tekst jednolity Dz. U. z 2012 r., poz. 647), w my śl Uchwały Nr XII/69/2012 Rady Gminy w Wilczycach z dnia 16 lutego 2012 r. w sprawie przyst ąpienia do sporz ądzenia II zmiany Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Wilczyce. Inwestycja dotycz ąca projektowanego gazoci ągu wysokopr ęż nego DN500 relacji Sandomierz – Ostrowiec Świ ętokrzyski posiada strategiczne znaczenie dla dostawy gazu z w ęzła Zarzekowice w Sandomierzu do Ostrowca Świ ętokrzyskiego i Kielc.] 2 [Inwestycja ma na celu zapewnienie obecnego zapotrzebowania na paliwo gazowe, jak równie ż pokrycie rosn ącego zapotrzebowania na gaz w rejonie Ostrowca Świ ętokrzyskiego. W terenach zabudowy oznaczonych na rysunku studium symbolem MU, wydziela si ę tereny MU.2 , w których uzupełnia si ę zapisy studium dla cz ęś ci obszarów MU obj ętych II zmian ą o okre ślenie wymaganych wska źników urbanistycznych. W wydzielonych terenach MU.2, w miejscowo ściach Łukawa i Wysiadłów (obszar 5), planuje si ę realizacj ę przesyłowego gazoci ągu wysokopr ęż nego DN500 relacji Sandomierz – Ostrowiec Świ ętokrzyski wraz z obiektami, urz ądzeniami i towarzysz ącą infrastruktur ą techniczn ą w tym światłowodem, natomiast w miejscowo ści Gałkowice - Ocin (obszar 3), uszczegółowienie przeznaczenia terenu MU.2 pod zabudow ę mieszkaniowo - usługow ą bądź ziele ń izolacyjn ą (ze wzgl ędu na uwarunkowania wynikaj ące z przebiegu drogi dojazdowej do transportu kruszywa) nast ąpi na etapie projektu miejscowego planu. Tereny zabudowy mieszkaniowo - usługowej MU.2 projektowane s ą równie ż w bezpo średnim sąsiedztwie terenów (MU), w miejscowo ściach: Zagrody (obszar nr 6), Tułkowice (obszar nr 7), Przezwody (obszar nr 8) i Dacharzów (obszar nr 9). Ponadto zmienia si ę przeznaczenie cz ęś ci terenu MU: − w miejscowo ści Gałkowice - Ocin na teren U pod obiekt handlowo - usługowy z cz ęś ci ą hotelow ą, z dopuszczeniem stacji paliw (obszar nr 10,), − w miejscowo ści Pielaszów na teren PE.1 (obszar 1), − w miejscowo ści Gałkowice - Ocin pod drog ę dojazdow ą do terenu PE.3 (obszar nr 3), − w miejscowo ści Wilczyce na teren US (sportowo – rekreacyjny, obszar nr 11). W terenach zabudowy oznaczonych na rysunku studium symbolem MU1 wydziela si ę tereny MU.3, w których uzupełnia si ę zapisy o wymagane wska źniki urbanistyczne. W wydzielonych terenach MU.3 planuje si ę realizacj ę przesyłowego gazoci ągu wysokopr ęż nego DN500 relacji Sandomierz – Ostrowiec Świ ętokrzyski wraz z obiektami, urz ądzeniami i towarzysz ącą infrastruktur ą techniczn ą w tym światłowodem. II zmian ą zmienia si ę równie ż przeznaczenie cz ęś ci terenu MU1 w miejscowo ści Wilczyce na teren UK- usług kultury (obszar nr 11) oraz: a) cz ęś ci terenu LS: − na pograniczu miejscowo ści Łukawa, Radoszki i Wysiadłów na teren RR.1 (obszar nr 5) - dla którego jako główn ą zasad ę zagospodarowania przestrzennego okre śla si ę utrzymanie dotychczasowego faktycznego u żytkowania rolniczego, − w miejscowo ści Dacharzów na teren RR.1 – tj. dotychczasowe faktyczne użytkowanie rolnicze zgodnie z ewidencj ą gruntów, którego cz ęść przeznacza si ę w zmianie Studium pod PE.2, − w miejscowo ści Wilczyce na teren NW.1- powi ększenie projektowanego zbiornika]2 [retencyjnego usytuowanego na pograniczu sołectw Dacharzów i Wilczyce (obszar nr 4), − w miejscowo ści Gałkowice - Ocin na teren PE.3; b) cz ęś ci terenów RR pod: − zabudow ę mieszkaniowo – usługow ą MU.2 w miejscowo ściach: Zagrody, Tułkowice, Przezwody, Dacharzów, − zbiornik retencyjny NW.1 (teren pod powi ększenie projektowanego zbiornika retencyjnego usytuowanego na pograniczu sołectw Dacharzów i Wilczyce), − eksploatacj ę zło ża kruszywa naturalnego (pospółki) Pielaszów” PE.1, piasku Dacharzów PE.2 i „Gałkowice” PE.3 wraz z drog ą dojazdow ą. W ramach II zmiany studium wydziela si ę cz ęść terenu MUZ w miejscowo ści Wysiadłów na teren MUZ.1 zabudowy zagrodowej oraz cz ęść terenu LS w miejscowo ści Gałkowice - Ocin (obszar nr 3) i pozostawia dotychczasowe przeznaczenie. Ponadto wydziela si ę LS.1 w miejscowo ści Dacharzów (obszar 2) i pozostawia dotychczasowe przeznaczenie. W terenach RR.1 w obszarze wsi: Łukawa, Wysiadłów oraz w terenie MUZ.1 we wsi Wysiadłów dopuszcza si ę realizacj ę przesyłowego gazoci ągu wysokopr ęż nego DN500 relacji Sandomierz – Ostrowiec Świ ętokrzyski wraz z obiektami, urz ądzeniami i towarzysz ącą infrastruktur ą techniczn ą w tym światłowodem, przy zastosowaniu technologii zapewniaj ącej zminimalizowanie ingerencji w istniej ący stan środowiska naturalnego. Dla obszarów obj ętych II zmian ą studium wskazano dokument, zgodnie z którym obecnie nale ży realizowa ć system gospodarki odpadami. Ze wzgl ędu na zasi ęg obszarów przedmiotowej zmiany nie wyst ąpiła pełna problematyka ustale ń wymaganych dla uregulowania w studium. II zmiana Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Wilczyce nie narusza przepisów odr ębnych i nie pozostaje w sprzeczno ści z interesem publicznym oraz uwzgl ędnia wymogi ochrony środowiska, zatem tworzy podstaw ę do realizacji celów, o których mowa w uzasadnieniu.

2. SYNTEZA USTALE Ń PROJEKTU II ZMIANY STUDIUM. 2.1. Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Wilczyce zostało przyj ęte Uchwał ą Nr XXXI/166/2001 Rady Gminy w Wilczycach z dnia 28 grudnia 2001 r., zmienionej Uchwał ą Nr XXXVI/190/2006 Rady Gminy w Wilczycach z dnia 27 pa ździernika 2006 r. II zmiana studium obejmuje: − tereny w miejscowo ściach: Łukawa, Gałkowice - Ocin, Radoszki i Wysiadłów, przez które przebiega projektowany, przesyłowy gazoci ąg wysokopr ęż ny DN500 relacji]² [Sandomierz – Ostrowiec Świ ętokrzyski wraz z obiektami, urz ądzeniami i towarzysz ącą infrastruktur ą techniczn ą w tym światłowodem, − tereny zabudowy mieszkaniowej MU.2, MU.3 w miejscowo ściach: Łukawa, Gałkowice -Ocin, Zagrody, Tułkowice, Przezwody, Dacharzów i Wysiadłów oraz usług komercyjnych U w Gałkowicach - Ocin, − zabudowy zagrodowej MUZ.1 na terasie zalewowej rzeki Opatówki– w Gałkowicach - Ocin i Wysiadłowie, − tereny obiektów sportowo - rekreacyjnych US, usług kultury UK w Wilczycach oraz zbiornika małej retencji NW.1 – na pograniczu sołectw Dacharzów i Wilczyce, − tereny eksploatacji złó ż kruszywa naturalnego (pospółki) „Pielaszów” PE.1 oraz piasku „Dacharzów” PE.2 i „Gałkowice” PE.3.

2.2 . II zmian ę studium wyró żniono: 1) w tek ście - kolorem czerwonym oraz uj ęciem w kwadratowe nawiasy wraz z oznaczeniem cyfr ą 2 w indeksie górnym, 2) na rysunkach stanowi ących zał ączniki graficzne – przerywan ą, czerwon ą lini ą wraz z numerem obszaru, którego dotyczy dokonana zmiana, według uporz ądkowanej numeracji: a) Nr 1 pt. Zmiana Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Wilczyce - Kierunki Polityki Przestrzennej - skala 1:10 000, b) Nr 2 pt Zmiana Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Wilczyce - Kierunki Polityki Przestrzennej - Infrastruktura Techniczna - skala 1:10 000, c) Nr 3 pt. Gmina Wilczyce Kierunki Zagospodarowania Przestrzennego Uwarunkowane Przesłankami Przyrodniczymi - skala 1:10 000 (sporz ądzony do Uchwały Nr XXXVI/190/2006 Rady Gminy w Wilczycach z dnia 27 pa ździernika 2006 r. w sprawie zmiany studium), d) Nr 4 pt. - Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego - środowisko przyrodniczo – kulturowe w skali 1:25 000 oraz 4a-4p w skali 1: 10 000, ponadto uwzgl ędniony został zał ącznik graficzny jako Nr 5 pt. – Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego - uwarunkowania i kierunki rozwoju systemu komunikacyjnego w skali 1:25 000, sporz ądzony do Uchwały Nr XXXI/166/2001 Rady Gminy w Wilczycach z dnia 28 grudnia 2001 r. w sprawie uchwalenia studium, do którego niniejsza II zmiana studium nie wniosła zmian.]2

2.3. [W ramach II zmiany studium, w tek ście jednolitym zmiany Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Wilczyce, stanowi ącym zał ącznik nr 1 do Uchwały Nr XXXVI/190/2006 Rady Gminy w Wilczycach z dnia 27 pa ździernika 2006 r. dokonano: a) w cz ęś ci dotycz ącej uwarunkowa ń – charakterystyki udokumentowanych złó ż surowców naturalnych oraz zapis odno śnie powi ększenia projektowanego zbiornika małej retencji, b) w cz ęś ci dotycz ącej kierunków zagospodarowania przestrzennego – uzupełnienia dotychczasowych zapisów odno śnie zagospodarowania nowych terenów obj ętych II zmian ą, wraz z nowymi symbolami oraz numeracj ą tych terenów. Na rysunkach stanowi ących zał ączniki graficzne: − Nr 1 pt. Zmiana Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Wilczyce - Kierunki Polityki Przestrzennej – uj ęto granice terenów obj ętych II zmian ą studium oraz nowe sygnatury i numery wyró żniaj ące je spo śród innych obszarów, − Nr 2 pt. Zmiana Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego - Kierunki Polityki Przestrzennej - Infrastruktura Techniczna – uwzgl ędniono projektowany przesyłowy gazoci ąg wysokopr ęż ny DN500, − Nr 3 pt. Gmina Wilczyce Kierunki Zagospodarowania Przestrzennego Uwarunkowane Przesłankami Przyrodniczymi – zmieniono zasi ęg projektowanego zbiornika retencyjnego, − Nr 4 pt. - Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego - środowisko przyrodniczo - kulturowe – wprowadzono udokumentowane zło ża surowców mineralnych oraz zmieniono zasi ęg projektowanego zbiornika retencyjnego. Oznaczenia przyj ęte w II zmianie nawi ązuj ą do okre ślonych w studium.]²