ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

G M I N Y W I L C Z Y C E

OPRACOWANIE: BUDPLAN SP. Z O.O. 04-390 Warszawa, ul. Kickiego 26B m 10, tel.(022) 870-42-62

Zespół autorski w składzie:

Zagospodarowanie przestrzenne: arch. Tomasz Sławi ński, WOIU nr WA - 192 arch. Małgorzata Denis arch. Aneta Pawlikowska

In Ŝynieria: mgr in Ŝ. Stefan Parys

Komunikacja: mgr in Ŝ. Marek Samoder OW/79/86

Ochrona środowiska, system przyrodniczy: mgr Jarosław Bogda ński TUP nr 152/93

WARSZAWA, wrzesie ń 2006

Spis tre ści

I. WPROWADZENIE ...... I.1. Cel i zakres opracowania...... II. UWARUNKOWANIA ZEWN ĘTRZNE...... II.1. Rola i miejsce Gminy Wilczyce w strukturach ponadlokalnych...... II.2. Koncepcja polityki przestrzennego zagospodarowania kraju a studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Wilczyce ...... III. UWARUNKOWANIA WEWN ĘTRZNE ...... III.1. Podstawowa charakterystyka gminy...... III. 2. Uwarunkowania przyrodnicze...... III.3. Elementy dziedzictwa kulturowego...... III.4. Uwarunkowania wynikaj ące ze stanu układu komunikacyjnego...... III.5. Uwarunkowania wynikaj ące ze stanu gospodarki ...... III.6. Uwarunkowania demograficzne...... III.7. Uwarunkowania z zakresu infrastruktury technicznej...... III.8. Uwarunkowania z zakresu infrastruktury społecznej...... IV-KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY ...... IV.1. Kierunki zmian w strukturze przestrzennej gminy oraz w przeznaczeniu terenów...... IV.2. Kierunki i wska źniki dotycz ące zagospodarowania oraz u Ŝytkowania terenów, w tym tereny wyłączone spod zabudowy...... IV.3. Obszary oraz zasady ochrony środowiska i jego zasobów, ochrony przyrody, krajobrazu kulturowego...... IV.4. Obszary i zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej...... IV.5. Kierunki rozwoju systemów komunikacji i infrastruktury technicznej ...... IV.6. Obszary, na których rozmieszczone b ędą inwestycje celu publicznego o znaczeniu lokalnym ...... IV.7. Obszary, na których rozmieszczone b ędą inwestycje celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym, zgodnie z ustaleniami planu zagospodarowania przestrzennego województwa i ustaleniami programów słuŜą cych realizacji inwestycji celu publicznego o znaczeniu krajowym sporz ądzonych przez właściwych ministrów i centralne organy administracji rz ądowej...... IV.8. Obszary, dla których obowi ązkowe jest sporz ądzenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, na podstawie przepisów odr ębnych, w tym obszary wymagaj ące przeprowadzenia scale ń i podziału nieruchomo ści, a tak Ŝe obszary rozmieszczenia obiektów handlowych o powierzchni sprzeda Ŝy powy Ŝej 2000 m2 oraz obszary przestrzeni publicznej...... IV.9.Obszary, dla których Gmina zamierza sporz ądzi ć miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, w tym obszary wymagaj ące zmiany przeznaczenia gruntów rolnych i le śnych na cele nierolnicze i niele śne...... IV.10.Obszary nara Ŝone na niebezpiecze ństwo powodzi i osuwania si ę mas ziemnych ...... IV.11.Obiekty lub obszary, dla których wyznacza si ę w złoŜu kopaliny filar ochronny...... IV.12.Obszary pomników zagłady i ich stref ochronnych oraz obowi ązuj ące na nich ograniczenia prowadzenia działalno ści gospodarczej ...... IV.13.Obszary wymagaj ące przekształce ń, rehabilitacji lub rekultywacji...... IV.14. Granice terenów zamkni ętych i ich stref ochronnych ...... IV.15. Inne obszary problemowe...... IV.16. Kierunki rozwoju Gminy w zakresie elektroenergetyki, gazyfikacji i zaopatrzenia w ciepło, gospodarki wodno – ściekowej i gospodarki odpadami oraz telekomunikacji ...... IV. 17. Warunki ochrony obiektów wa Ŝnych i szczególnie wa Ŝnych dla obronno ści i bezpiecze ństwa pa ństwa ...... V - POLITYKA PRZESTRZENNA DLA WYODR ĘBNIONYCH JEDNOSTEK STRUKTURY PRZESTRZENNEJ GMINY ...... VI - UZASADNIENIE ORAZ SYNTEZA STUDIUM ......

I. WPROWADZENIE

I.1. Cel i zakres opracowania.

I.1.1. Cele i zadania studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego.

Zmiany do studium uwarunkowa ń i kierunk ów zagospodarowania przestrzennego gminy Wilczyce zosta ły sporz ądzone na podstawie ustawy z dnia 27 marca 2003 roku o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. Nr 80, poz. 717 z późniejszymi zmianami) oraz Rozporz ądzenia Ministra Infrastruktury z dnia 28 kwietnia 2004 roku w sprawie zakresu projektu studium uwarunkowa ń i kierunk ów zagospodarowania przestrzennego gminy (Dz. U. Nr 118 poz. 1233).

Podstaw ą do podj ęcia prac nad opracowaniem zmiany studium zwanej dalej „studium ” by ła Uchwa ła Rady Gminy w Wilczycach Nr XXV/141/2005 z dnia 22 czerwca 2005 roku.

Celem studium jest okre ślenie polityki przestrzennej gminy w tym lokalnych zasad zagospodarowania przestrzennego oraz polityki inwestycyjnej i kierunk ów tych dziedzin gospodarki przestrzennej, kt óre wynikaj ą z przepis ów prawa.

Studium nie stanowi aktu prawa miejscowego, kt órego zapisy stanowi ą podstaw ę do ustalania decyzji o warunkach zabudowy.

Jest to opracowanie ustalaj ące i okre ślaj ące polityk ę gminy w zakresie gospodarki przestrzennej, stanowi ące jednocze śnie podstaw ę merytoryczn ą wielu r óŜnych zada ń inwestycyjnych

Studium uwarunkowa ń i kierunk ów zagospodarowania przestrzennego gminy stanowi ąc akt kierownictwa wewn ętrznego jest opracowaniem s łuŜą cym mi ędzy innymi do nast ępuj ących dzia łań gminy:

•Podejmowanie uchwa ł o przyst ąpieniu do sporz ądzania miejscowych plan ów zagospodarowania przestrzennego ( w tym obligatoryjnych).

•Wewn ętrznej kontroli uchwa ł o miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego pod kątem ich zgodno ści z ustaleniami studium.

•Pos ługiwania si ę przepisami ustaw szczeg ółowych, kt óre maj ą sw ój aspekt przestrzenny i wi ąŜą w post ępowaniu administracyjnym organy gminy.

Poprzez „uwarunkowania rozwoju przestrzennego ” rozumie si ę zjawiska przyrodnicze, kulturowe, spo łeczne, ekonomiczne i przestrzenne, kt óre sprzyjaj ą b ądź ograniczaj ą mo Ŝliwo ść rozwi ązywania problem ów oraz zaspokajanie potrzeb. W oparciu o zebrane informacje na temat zagospodarowania przestrzennego i stanu spo łeczno gospodarczego gminy, usystematyzowano najistotniejsze zjawiska i problemy w formie kompleksowej oceny uwarunkowa ń oraz wytyczenia kierunk ów rozwoju ukierunkowanych na osi ągni ęcie cel ów równowagi i harmonii przestrzennej.

I.1.2. Tematyka studium i zakres jego ustale ń. Zmiana studium uwarunkowa ń i kierunk ów zagospodarowania przestrzennego polega na aktualizacji kierunk ów zagospodarowania przestrzennego SUiKZP wykonanego w 2001 roku.

I.1.2.1. Zmiany cz ęś ci tekstowej. W cz ęś ci dotycz ącej uwarunkowa ń zewn ętrznych nie zosta ły wprowadzone zmiany do studium wykonanego w 2001 roku. W uwarunkowaniach wewn ętrznych zmiany dotycz ą: - danych statystycznych – aktualizacji tych danych, - infrastruktury technicznej - zada ń inwestycyjnych umieszczonym w planie inwestycyjno – finansowym gminy. Rozdzia ły odnosz ące si ę do kierunk ów i polityki przestrzennej zosta ły ca łkowicie zmienione. Wszystkie nowe elementy wprowadzane do tekstu pisane s ą kursyw ą..

I.1.2.2. Zmiany cz ęś ci graficznej. Cz ęść graficzna zosta ła zmieniona w zakresie ekofizjografii oraz kierunków zagospodarowania przestrzennego – polityka przestrzenna. Plansza uwarunkowa ń nie uleg ła zmianie.

I.1.3. Zakres opracowania studium. Opracowanie obejmuje teren gminy Wilczyce w granicach administracyjnych o powierzchni 70 km 2.

I.1.4. Zawarto ść studium. Studium obejmuje nast ępuj ące materia ły: Cz ęść tekstowa:

•Wprowadzenie. •Uwarunkowania zewn ętrzne i wewn ętrzne •Kierunki zagospodarowania przestrzennego Gminy. •Uzasadnienie przyj ętych rozwi ąza ń i synteza ustale ń studium.

Rysunki w skali 1: 10 000 : 1.Zmiana studium uwarunkowa ń i kierunk ów zagospodarowania przestrzennego - kierunki zagospodarowania przestrzennego – polityka przestrzenna, 2.Zmiana studium uwarunkowa ń i kierunk ów zagospodarowania przestrzennego – kierunki zagospodarowania przestrzennego – infrastruktura techniczna, 3.Zmiana studium uwarunkowa ń i kierunk ów zagospodarowania przestrzennego - uwarunkowania przyrodnicze zagospodarowania przestrzennego

I.2. Materiały wyj ściowe.

W toku prac nad zmianami do studium uwarunkowa ń i kierunk ów zagospodarowania przestrzennego Gminy pos ługiwano si ę mi ędzy innymi nast ępuj ącymi materia łami wyj ściowymi:

2.1. Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Wilczyce (2004 -20013) z dnia 7 czerwca 2004roku. 2.2. Strategia Rozwoju Gminy Wilczyce wykonana w 1998 roku 2.3. Studium Uwarunkowa ń i Kierunk ów Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Wilczyce – Uchwa ła nr XXXI/166/2001 Rady Gminy w Wilczycach z dnia 28 grudnia 2001 roku. 2.3.Miejscowy Plan Og ólny Zagospodarowania Przestrzennego gminy Wilczyce z 1989 wraz ze zmian ą z 1991 roku 2.4.Mapa sytuacyjno – wysoko ściowa Gminy Wilczyce w skali 1 : 10 000 z 1981 roku 2.5.Plan zagospodarowania przestrzennego wojew ództwa świ ętokrzyskiego uchwalony Uchwa łą nr XXIX/399/02 Sejmiku Wojew ództwa Świ ętokrzyskiego z dnia 26.04.2002 roku. 2.6.Mapa geologiczna Polski 1 : 25 000 2.7. Mapa glebowo – rolnicza 1: 5 000

II. UWARUNKOWANIA ZEWN ĘTRZNE.

II.1. Rola i miejsce Gminy Wilczyce w strukturach ponadlokalnych. 1. PołoŜenie w geobotanicznym okr ęgu sandomiersko — opatowskim stanowi ącym głównie o rozwoju sadownictwa i wielokierunkowej produkcji rolniczej. Strefa gleb o najwy Ŝszej przydatno ści rolniczej w województwie świ ętokrzyskim.

2.Połączenia i powi ązania.

Gmina Wilczyce połoŜona jest poza bezpo średnim zasi ęgiem krajowych i mi ę- dzyregionalnych korytarzy transportowych przebiegających przez tereny s ąsiednich gmin. Powi ązanie z tym układem zapewnia droga krajowa nr 79 (723) relacji Warszawa —

Sandomierz - Kraków — Katowice - Bytom oraz drogi powiatowe Hultajka —Wilczyce — Wysiadłów i Przezwody - Kleczanów

3. Bezpo średnie s ąsiedztwo historycznego miasta Sandomierza stanowi ącego znacz ącą w skali kraju atrakcj ę turystyczn ą.

4. PołoŜenie znacznej cz ęś ci gminy w obr ębie identyfikowanego w skali regionalnej obszaru bezwodnego.

II.2. Koncepcja polityki przestrzennego zagospodarowania kraju a studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Wilczyce 1.Podstawowy materiał o charakterze studialno — planistycznym kształtuj ący pogl ądy na polityk ę przestrzenn ą w skali pa ństwa i na dynamik ę zmian w organizacji przestrzeni stanowi głównie:

•„Koncepcja Polityki Przestrzennego Zagospodarowania Kraju — Polska 2000 Plus — Raporty 1. 2, 3 , 4” wykonane przez zespół ekspertów w Centralnym Urzędzie Planowania — Warszawa, 1995 r.,

•„Koncepcja Polityki Przestrzennego Zagospodarowania Kraju — Polska 2000 Plus”

(opracowanie Rz ądowego Centrum Studiów Strategicznych — Warszawa, lipiec 1997 r), której ostateczna wersja została ogłoszona obwieszczeniem Prezesa Rady Ministrów z dnia 28 lipca 2001 ( MP. Z 16 sierpnia 2001 nr 26 poz.432).

2. Z szeregu informacji zawartych w tych materiałach mo Ŝna w sposób po średni wydedukowa ć opinie o aktualnym miejscu danego regionu w strukturze funkcjonalno- przestrzennej kraju oraz o przewidywanych zmianach.

3. W „STUDIUM” przyj ęte oceny i zarysowane tendencje dotycz ące regionu, w którym funkcjonuje gmina Wilczyce, uznaje si ę za elementy uwarunkowa ń zewn ętrznych, jakie nale Ŝy rozwa Ŝać przy kształtowaniu koncepcji rozwojowych (mimo bardzo ogólnego ich charakteru). Wywarły one i dalej wywieraj ą bardzo du Ŝy wpływ na zapisy polityki wojewódzkiej stanowi ącej u ści ślenie polityki pa ństwa w stosunku do danego regionu.

Według wymienionych w „Koncepcji...” zasad rejon, w którym połoŜona jest gmina Wilczyce charakteryzowany jest w nast ępuj ący sposób: - ze wzgl ędu na posiadany potencjał do transformacji dawne województwa kieleckie i tarnobrzeskie zakwalifikowane zostało do trzeciego (najliczniejszego) typu województw, w którym:

•restrukturyzacja jest potrzebna i mo Ŝliwa,

•struktura społeczno — ekonomiczna — zró Ŝnicowana,

•stopie ń rozwoju — średni,

•dost ępno ść kapitału — zła;

Gmina Wilczyce połoŜona jest pomi ędzy Kielcami i Tarnobrzegiem, miastami, które traktowane są jako krajowe o środki równowa Ŝenia rozwoju oraz w bezpo średnim s ąsiedztwie innego subregionalnego o środka równowa Ŝenia rozwoju, za jaki uznane zostało miasto Sandomierz;

Gmina Wilczyce połoŜona jest w pa śmie przyspieszonych przekształce ń strukturalnych wymuszonych istnieniem rozdrobnionej struktury rolniczej.

4. W zapisanych w „Koncepcji...” celach i kierunkach polityki przestrzennego zagospodarowania kraju woj. kieleckie i zachodnia cz ęść woj. tarnobrzeskiego stanowi ące obecnie woj. świ ętokrzyskie zostały zaliczone do regionu południowo-wschodniej cz ęś ci kraju, charakteryzuj ącego si ę do ść g ęst ą sieci ą miast małych i średnich oraz rozdrobnionym rolnictwem cechuj ącym si ę wysoką stop ą ukrytego bezrobocia.

5. Jednym z naczelnych celów strategii społeczno — gospodarczej rozwoju i prze- strzennego zagospodarowania jest zahamowanie regresu środowiska oraz osi ągni ęcie odczuwalnej poprawy jego stanu. Cel ten ma by ć realizowany przez realizacj ę polityki zrównowa Ŝonego rozwoju, a w szczególno ści:

•promowanie ekologicznych kierunków i form w wybranych dziedzinach i na wybranych obszarach,

•stopniowe rozszerzenie i utrwalenie dobrej kondycji ekologicznej obszarów obj ętych ochron ą prawn ą ze wzgl ędu na walory przyrodnicze,

•zahamowanie procesów degradacji, a nast ępnie uzyskanie stopniowej poprawy jako ści środowiska na obszarach ekologicznie zagro Ŝonych, a tak Ŝe skuteczne przeciwdziałanie rozprzestrzenianiu si ę procesów degradacji środowiska na inne obszary.

III. UWARUNKOWANIA WEWN ĘTRZNE

III.1. Podstawowa charakterystyka gminy. Gmina Wilczyce połoŜona jest w województwie świ ętokrzyskim, w powiecie sandomierskim. Posiada 16 sołectw (Bo Ŝę cin, Bugaj, Dacharzów, Daromin, Dobrocice, Gałkowice — Ocin, Łukawa, Ocinek. P ęczyny, Pielaszów, Przezwody, Radoszki, Tułkowice, Wilczyce, Wysiadłów, Zagrody).

Ośrodek gminny mie ści si ę w miejscowo ści Wilczyce i le Ŝy w środkowej cz ęś ci gminy. Obecnie wiod ącą funkcj ą gminy jest rolnictwo z mocno rysuj ącą si ę specjalizacj ą sadowniczo-warzywnicz ą. Charakterystycznymi cechami przestrzeni gminy s ą znaczne ilo ści sadów, bardzo dobra jako ść gleb, deficyt wody i niewielka lesisto ść .

Liczba ludno ści w gminie wynosi wg. stanu na koniec. 2004 r. wynosi 4083 osoby . Jest tu wyj ątkowo mało lasów oraz średnio urozmaicona rze źba terenu. Ze wzgl ędu na

rolniczo- sadowniczy charakter gminy - dominuje tu zabudowa zagrodowa o nieco rozproszonych tendencjach.

III. 2. Uwarunkowania przyrodnicze W celu zapewnienia (tak Ŝe przez polityk ę przestrzenn ą) realizacji zasady zrównowa Ŝonego

rozwoju społeczno — gospodarczego, odpowiedzialnego gospodarowania zasobami przyrody. w „STUDIUM” przedstawia si ę identyfikacj ę i analiz ę istniej ących zasobów, walorów i zagro Ŝeń środowiska w zakresie i formie odpowiadaj ącej zadaniom, jakie „STUDIUM” ma do spełnienia.

Warunkiem społecznego i gospodarczego rozwoju gminy jest zachowanie podstaw, a szczególnie zasobów wód, gleb, krajobrazu oraz elementów przyrody o Ŝywionej.

III.2.1. Obszary chronione Gmina Wilczyce le Ŝy poza granicami systemów przyrodniczych o skali regionalnej i krajowej . Lokalnie na terenie gminy wyst ępuj ą tereny o podwy Ŝszonych walorach przyrodniczych w postaci licznych zadrzewionych i zakrzaczonych jarów i w ąwozów. S ą to tzw. „.Doły Wysiadłowskie”. Na terenach tych w obowi ązuj ącym obecnie miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego gminy wyznaczono stref ę chronionego krajobrazu. Tę i analogiczne strefy na terenie byłego woj. tarnobrzeskiego wprowadzono w 1985 na mocy uchwały WRN w Tarnobrzegu nr VII/49/85 z dnia 25 wrze śnia 1985 r. Obszar ten nie jest dotychczas obj ęty prawn ą ochron ą przyrody w rozumieniu obecnie obowi ązuj ących przepisów.

Ochrony i zabiegów konserwacyjnych wymaga starodrzew zakwalifikowany jako pomniki przyrody wyst ępuj ące głównie na terenie zespołu dworsko — parkowego w Wilczycach.

Drzewostan ten reprezentowany jest przez okazy lipy drobnolistnej (16 obiektów) „ sosny czarnej (3 obiekty) i klonu zwyczajnego (1 obiekt).

III.2.2. Klimat W regionalizacji klimatycznej Polski Gumi ńskiego (1948) opracowanej dla celów rolnictwa omawiany teren mie ści si ę w obszernej dzielnicy XI (Radomskiej). Liczba dni do ść mro źnych waha si ę tu od 13 do 15 dni za ś z przymrozkami od 120 do 135. Jednak Ŝe gmina Wilczyce le Ŝy w klimacie znacznie łagodniejszym ni Ŝ niedalekie tereny Pasma

Łysogórskiego. Opady kształtuj ą si ę w granicach 600 — 700 mm/rok. Na terenie gminy

Wilczyce liczba dni okresu wegetacyjnego średnio trwa od 200 do 220 dni . Izotermy stycznia i lipca na poziomie rzeczywistym wg. Wiszniewskiego, Gumi ńskiego i Bartnickiego przedstawiaj ą si ę nast ępuj ąco: Izotermy stycznia na terenie gminy Wilczyce wynosz ą ok. - 0 0 0 0 3,5 C do — 4,5 C, natomiast izotermy lipca kształtuj ą si ę w granicach ±18,0 C do ±18,5 C.

W regionalizacji klimatycznej A.Wosia omawiany obszar nale Ŝy do XXII (Sandomierskiego) regionu klimatycznego charakteryzuj ącej si ę małą zmienno ści ą warunków pogodowych. Liczba dni w których temperatura powietrza spada poni Ŝej 0,0 0C wynosi 47.6, a liczba dni z pogod ą bardzo ciepłą bez opadu zamyka si ę przedziale 30 — 35 . Średnioroczny okres

przypadaj ący na pogod ę z opadami obejmuje 46 — 53 dni.

Z uwagi na cz ęsto ść wyst ępowania ciszy i słabego wiatru gmina połoŜona jest w rejonie

charakteryzuj ącym si ę przeci ętnym w skali kraju wska źnikiem (40 — 50 %)„ a w aspekcie średniej rocznej liczby dni z wiatrem bardzo silnym w obszarze o niskim wska źniku (2- 4 dni).

Wg T. Nied źwiedzia, E. Cebulak i Zbigniewa Ustrnuła suma roczna opadów o 90% prawdopodobie ństwie wyst ąpienia w subregionie sandomierskim waha si ę w granicach 450 — 500 mm, a średnioroczna amplituda temperatur powietrza jest jedn ą z wy Ŝszych w kraju (21- 22 0C).

Opracowanie M.Kuczmarskiego zalicza obszar gminy Wilczyce do jednego z lepiej nasłonecznionych obszarów Polski (1300 — 1400 godz.)

III.2.3. Gleby W regionalizacji litologiczno-glebotwórczej gmina Wilczyce le Ŝy we wschodniej paleozoicznej cz ęś ci Gór Świ ętokrzyskich i Zapadliska Przedkarpackiego wypełnionego osadami trzeciorz ędu.

W regionalizacji geobotanicznej teren gminy wchodzi w skład okr ęgu sandomiersko— opatowskiego. Obszar gminy znajduje si ę w całości w obr ębie wyst ępowania gleb lessowych. Na ca. 80% powierzchni gminy wyst ępuj ą czarnoziemy wytworzone z lessów. Na pozostałej cz ęś ci wyst ępuj ą gleby brunatne, a w dolinach przepływaj ących strumieni mady rzeczne. Na terenie całej gminy wyst ępuj ą dobre i b. dobre warunki glebowe których ocen ę zawiera syntetyczny wska źnik jako ści (wg. opracowania IUNIG w Puławach) wynosz ący dla gruntów ornych — 82,4, dla u Ŝytków zielonych — 46,5 oraz dla ogółu rolniczej przestrzeni produkcyjnej — 96,8.

Warunki przyrodniczo — glebowe wyst ępuj ące na terenie gminy Wilczyce kwalifikuj ą jej rolnicz ą przestrze ń produkcyjn ą do obszaru o najwy Ŝszych w województwie świ ętokrzyskim cechach jako ściowych.

Bardzo powa Ŝnym problemem znacznie zagra Ŝaj ącym stabilno ści warunków glebowych jest erozja na, któr ą s ą nara Ŝone w sposób szczególny gleby lessowe.

III.2.4. Rze źba terenu.

W regionalizacji fizyczno - geograficznej wg J. Kondrackiego, A Richlinga (1994) omawiany teren le Ŝy w Prowincji Wy Ŝyna Małopolska, w makroregionie Wy Ŝyny Kieleckiej w obr ębie Wy Ŝyny Sandomierskiej. Wy Ŝyna Sandomierska zbudowana jest ze skał paleozoicznych, których powierzchnia została zrównana w wyniku działania procesów denudacyjnych. Wy Ŝyna ma struktur ę antyklinaln ą, a wyst ępuj ące tu osady kambru i ordowiku s ą silnie sfałdowane i przykryte utworami czwartorz ędowymi na wi ększo ści terenu gminy. W południowej cz ęś ci gminy warstw ę przekrycia stanowi ą iły trzeciorz ędowe. Lessy buduj ące wierzchni ą warstw ę w znacznym stopniu maskuj ące nierówno ści podłoŜa dochodz ą do 35 m nierówno ści. Dominuje tu lessowy typ gleby, co sprzyja intensywnej erozji. Pokrywa lessowa bardzo podatna na erozj ę jest silnie rozci ęta szeregiem dolin i w ąwozów tworz ąc bardzo urozmaiconą powierzchni ę.

Deniwelacja wy Ŝyny w granicach gminy nie jest znaczna i przekracza 75 m „ a zawiera si ę pomi ędzy 156 m w dolinie Opatówki i 229 m w cz ęś ci południowej.

Niektóre z wyst ępuj ących na terenie gminy Wilczyce dolin i w ąwozów maj ą cechy kraj obrazu naturalnego.

III.2.5. Budowa geologiczna i kopaliny Pod wzgl ędem budowy geologicznej obszar gminy Wilczyce obejmuje pogranicze wschodniej paleozoicznej cz ęś ci Gór Świ ętokrzyskich i Zapadliska Przedkarpackiego wypełnionego osadami trzeciorz ędu. Paleozoik jest reprezentowany przez osady kambru (dolnego, środkowego i górnego) oraz osady ordowiku i syluru. Utwory trzeciorz ędowe reprezentowane s ą przez osady miocenu, helwetu, tortonu i sarmatu. Warstw ę przypowierzchniow ą stanowi płaszcz osadów czwartorz ędowych o do ść znacznej mi ąŜ szo ści miejscami zanikaj ący i lokalnie ujawniaj ący wychodnie warstw głębszych.

Utwory czwartorz ędowe reprezentowane przez Ŝwiry, pyły, gliny zwałowe, piaski i iły zastoiskowe s ą silnie zdenudowane i rozci ęte sieci ą plejstoce ńskich dolin. Deluwia i mady rzeczne tworz ące holocen osadzone s ą w ni Ŝszych partiach i dnach dolin rzecznych i wąwozów.

Bezpo średnim podłoŜem budowlanym w przewa Ŝaj ącej wi ększo ści jest less korzystny do bezpo średniego posadowienia budowli pod warunkiem zachowania odpowiednich warunków wilgotno ściowych w czasie realizacji i nie lokowania zabudowy w obr ębie zboczy o nachyleniu powy Ŝej 10%.

Studium identyfikuje szczególnie niebezpieczne miejsca osuwiskowe zawarte w katalogu osuwisk woj. kieleckiego.

Na terenie ubogiej w surowce mineralne gminy rozpoznane złoŜa obejmuj ą zasoby 11,5 tys. m3 pospółki przydatnej dla budownictwa wyst ępuj ącej w Jankowicach ko ścielnych 3140 tys. ton wapiennego kamienia łamanego w Zagrodach.

W bilansie zasobów wyst ępuje jedynie złoŜe wapienia w Zagrodach.

Z uwagi na kolizyjno ść wyst ępowania tych zasobów z chronionymi wysokiej jako ści glebami nie maj ą one praktycznego znaczenia gospodarczego.

Surowcami mineralnymi, które mog ą stanowi ć potencjalnie przedmiot zainteresowania gospodarczego mog ą by ć jedynie wyst ępuj ące na całym obszarze lessy w przypadku ewentualnego rozwoju produkcji glinoporytu lub cegły.

Lokalnie mog ą mie ć te Ŝ niewielkie znaczenie wyst ępuj ące przypowierzchniowo w niewielkich ilo ściach gliny czwartorz ędowe i iły trzeciorz ędowe.

Wyst ępuj ące na całym obszarze gminy surowce ilaste (lessy) i surowce krzemionkowe lu źne (piaski, pospółka) s ą eksploatowane okresowo lub dorywczo dla potrzeb miejscowej ludno ści.

Surowce ilaste reprezentowane s ą przez lessy szaro Ŝółte, Ŝółtobrunatne i szarobrunatne wyst ępuj ące w odsłoni ęciach, w w ąwozach lessowych oraz punktach eksploatacji dorywczej. Surowce krzemionkowe lu źne reprezentowane s ą przez pospółkę i piaski. III.2.6. Hydrosfera

Obszar gminy le Ŝy w zlewni II - rz ędu, rzeki Opatówki b ędącej dopływem Wisły.

Od strony północnej do rzeki Opatówki wpływaj ą : ciek od Lisowa (gm. Wojciechowice) i ciek od Wilczyc za ś od strony południowej ciek od Kieczanowa (gm. Obrazów)

Uzupełnieniem układu strug i strumieni jest szereg drobnych oczek wodnych oraz stawów rybnych

Konieczno ść regulacji wywołującego znaczne szkody cz ęsto gwałtownego spływu wód powierzchniowych jest zapewne przyczyn ą wyznaczenia w obr ębie gminy a Ŝ sze ściu zbiorników małej retencji o łącznej powierzchni 17 ha. Na terenie gminy wyst ępuje du Ŝe zró Ŝnicowanie w zaleganiu wód gruntowych. Najpłycej wody gruntowe zalegaj ą w dolinach (2-5 m).

Na wysoczy źnie zaleganie wód gruntowych uzale Ŝnione jest od wysoko ści wzgl ędnych. W partiach terenu ni Ŝej połoŜonych woda wyst ępuje na głęboko ści 5 — 20 .Natomiast na

wierzchowinie od 20 — 30 m.

Roczne wahania poziomu wód gruntowych wynosz ą ok. 2 m.

Pod wzgl ędem hydrogeologicznym obszar gminy Wilczyce najlepiej został rozpoznany w miejscowo ściach: Daromin, Bugaj, Wilczyce i Radoszki.

Odwiercono 6 studni głębinowych w których przeprowadzono badania hydrogeologiczne, a z po śród nich 5 dopuszczono do eksploatacji. S ą to jednak uj ęcia o małej wydajno ści i nie maj ą znaczenia w systemie zbiorowego zaopatrzenia mieszka ńców w wod ę.

Eksploatowane studnie głębinowe ujmuj ą trzeciorz ędowy poziom wodono śny w studniach nr 1 (Daromin) i nr 6 (Radoszki) oraz poziom czwartorzędowy w studni nr 2 w Bugaju oraz w studniach zlokalizowanych w obr ębie Wilczyc.

Jako ść wód wgłębnych jest na ogół dobra . Pod wzgl ędem fizyko — chemicznym i bakteriologicznym nie budzi zastrze Ŝeń.

Przez północno wschodni ą cz ęść gminy przebiega granica Głównego Zbiornika Wód

Podziemnych nr 422 - Romanówka rozci ągaj ącego si ę na obszarze 74 km2. Zasoby dyspozycyjne wynosz ą 14 000 m3 /dob ę. III.2.7. Szata ro ślinna. Szata ro ślinna w gminie Wilczyce jest uboga .Lasy zajmuj ą powierzchni ę zaledwie 149 ha stanowi ąc 2,3 % powierzchni gminy.

Porastaj ą przewa Ŝnie zbocza dolin i w ąwozów co znacznie ogranicza mo Ŝliwo ść ich rekreacyjnego wykorzystania.

W krajobrazie dominuj ą pola uprawne z agrocenozami chwastów polnych oraz zadrzewieniami i zakrzewieniami śródpolnymi pełni ącymi funkcje glebochronne, wiatrochronne, retencyjne i ekosystemowe.

Najcenniejsze przyrodniczo tereny obejmuj ą dolin ę Opatówki i doliny jej dopływów .Szata ro ślinna tego obszaru jest reprezentowana przez zespoły ro ślinno ści wodnej, łąkowej, bagienno - szuwarowej i jest interesuj ąca z uwagi na wyst ępowanie szeregu rzadkich i chronionych gatunków.

Dolina Opatówki pełni wa Ŝną funkcj ę lokalnego korytarza ekologicznego. Cennymi, głównie z uwagi na ogólne ubóstwo szaty ro ślinnej, wydaj ą si ę by ć tak Ŝe kompleksy d ębowo — grabowych lasów wyst ępuj ących w południowej cz ęś ci gminy podlegaj ące ochronie ze wzgl ędu na potencjalne zagro Ŝenia erozyjne obszaru i mo Ŝliwo ść wyodr ębnienia zal ąŜ ni zró Ŝnicowanych ekosystemów. Kompleksy wymagaj ące ochrony to lasy w rejonie

Dacharzowa . Pozostałe lasy li ściaste w południowej cz ęś ci gminy to lasy gospodarcze.

Wobec tak ubogiej szaty ro ślinnej znacz ące wydaj ą si ę by ć tak Ŝe zespoły drzewostanu wyst ępuj ące w formie parków obj ętych ochron ą w Gałkowicach, Jankowicach, Łukawie i Wilczycach oraz szpalery zadrzewie ń śródpolnych.

III.2.8. Zagro Ŝenia środowiska przyrodniczego -zbyt mała lesisto ść gminy -nieprzemy ślane melioracje odwadniaj ące -zły stan jako ści wód powierzchniowych i płytko zalegaj ących wód podziemnych stanowi ący rezultat aktualnego stanu sanitacji gminy, - zagro Ŝenia powodziowe terenów dolinnych - erozja gleb stanowi ąca w znacznej cz ęś ci skutek nadmiernego wylesienia III.3. Elementy dziedzictwa kulturowego.

III.3.1. Kalendarium dziejów gminy

Paleolit — ślady osadnictwa na terenie obecnego terytorium gminy stanowi ącego element ze- społu grodowo — miejskiego Sandomierza.

Neolit — ślady osadnictwa z okresu kultury ceramiki sznurowej, kultury amfor kulistych i kultury pucharów lejkowatych.

Pó źno neolityczna kultura amfor kulistych reprezentowana jest przez znaleziska w Wilczycach. Dacharzowie, Dobrocicach, P ęczynach, Słabuszewicach, Tulkowicach

Okres kultury ceramiki sznurowej dokumentuje cmentarzysko w Wilczycach . Nowym Darominie, Środkowoneolityczn ą kultur ę pucharów lejkowatych reprezentuj ą znaleziska w Tutkowicach, Słabuszewicach, Przezwodach, Pielaszowie, Darominie.

Epoka br ązu —. Z analizy wyników przeprowadzonych bada ń s ądzi ć mozna. ze wi ęk- szo ść rejonów osadniczych koncentrowała si ę w zdecydowanej wi ększo ści w wy Ŝszych partiach lerenu lub na stokach o ekspozycji południowej. Starsza epoka br ązu ilustrowana jest znaleziskami kultury trzcinieckiej w Wilczycach i Słabuszewicach, kultury łuŜyckiej w Przezwodach i Darominie, I okres epoki br ązu dokumentowany jest znaleziskami kultury postsznurowej w Przezwodach, Pielaszowie,Dobrocicach, Darominie, Dacharzowie

Młodszy okres przedrzymski i okres wpływów rzymskich.

Zwi ązany jest ze śladami działalno ści przybyłych na ziemie obecnej Polski plemion german- skich .Znaleziska dotycz ące kultury przeworskiej odnotowujemy na terenie Tułkowic, Pęczyn i Dobrocie

Średniowiecze datowane do X — XII wieku - osadnictwo tego okresu potwierdzone jest śladami jego istniienia na terenie Tułkowic Słabuszewic, Dobrocicach i Pielaszowie.

Obecno ść osadnictwa na terenie gminy Wilczyce potwierdzaj ą tak Ŝe odkrywane na San-

domierszczy źnie, w latach poprzedzaj ących kompleksow ą akcj ę archeologiczn ą z lat 89 —92 liczne obiekty typu kurchanowego jak i plaskie groby szkieletowe. Najstarsze z nich si ęgaj ą epoki neolitu, a cmentarzyska z okresu plemiennego dowodz ą istnienia dobrze zorganizowanych społeczno ści.

1216 - pierwsza wzmianka o wsi Jankowice, której nazwa pochodzi najprawdopodobniej od Janka Odrow ąŜ a (kanclerza Leszka Białego) fundatora miejscowej parafii.

1220 — pierwsza wzmianka O wsi Łukawa zawieraj ąca informacj ę o przekazaniu cystersom wąchockim dóbr w obr ąbie tej wsi „ a nale Ŝą cych do pierwotnego właściciela wsi Łukawy,

biskupa krakowskiego „ kanclerza ksi ęstwa krakowskiego Iwo Odrow ąŜ a —pierwsze przekazy pisane wymieniaj ą wie ś jako miejscowo ść „Vilczyce”,

1314 — informacja o istnieniu wsi parafialnej w Łukawie. Fundacja ko ścioła parafialnego w Lukawie uczyniona przez niejakiego Janusza Ballona

1326 — wzmianka o istnieniu parafii z ko ściołem drewnianym w Jankowicach

1470 — pojawienie si ę patronimicznego nazewnictwa Wilczyc wywodz ącego si ę od przezwiska „Wilk”.

1745 — powstaje murowany ko ściół w Lukawie wzniesiony kosztem i staraniem miejscowego Jó Ŝefa Wojciecha Zyberta

1910 — powstaje jedyny murowano — drewniany dom w Łukawie

1914 — 2 listopada w rejonie Dacharzów — Ro Ŝki — Obrazów rozegrała si ę wielka bitwa pomi ędzy wojskami austriackimi i rosyjskimi.

I poł. 1944 — stycze ń 1945 — dolina Opatówki jest terenem walk frontowych

1944 — bitwa partyzantów AK z wojskami niemieckiej 4 Armii Pancernej pod Pieiaszowem; po Ŝar ko ścioła w Łukawie

1949 — 1958 odbudowa ko ścioła w Łukawie

III.3.2. Do obiektów obj ętych ochron ą konserwatorsk ą nale Ŝą (wg aktualnie obowi ązuj ącego rejestru zabytków i ewidencji). DAROMIN

l.Dom nr 44, drewn., pocz. XX.

JANKOWICE

3.Zespół ko ścioła parafialnego pw. Sw. Tomasza Kantuaryjskiego a.ko ściół, murowany, 1937. proj. Stanisława Gałęzowskiego i Jerzego Wierzbickiego b.Plebania, murowana, 3 ćw. XIX w..

4. Kaplica cmentarna, murowana., 2 poł. XIX.

ŁUKAWA

6.Zespół Ko ścioła par. pod wezwaniem Św. Katarzyny w skład „ którego wchodzi XVIII wieczny, murowany, gruntownie restaurowany w 1911 r. budynek ko ścioła i murowane XVIII wieczne ogrodzenie z bram ą

7.Dom nr I 0, drewn.. pocz. XX w. 8.Dom nr 72, drewniany, ok. 1900 9.Dom nr 76, murowany ok. 1910 r. O.Dom nr 84. drewniany, ok. 1910 I l.Dom nr 105. drewniany, pocz. XX w..

OCINEK 12.Domnr l5, drewn., 1919- 1921. 13. Dom nr 17. drewn., ok. 1920. r.

PĘCZYNY 14. Dom nr 21, drewn., ok.. 1910 r.

15. ruina młyna wodnego . murowany k. XIX w. PIELASZÓW 16. Dom nr 9, drewniany, łata 20 XX wieku. RADOSZKI 17. Dom nr 27, drewn., ok.1920. 18. Dom nr 39, drewn., koniec XIX w. TUŁKOWICE 19. Dom nr 5, drewn., ok. 1930 r. 20. Dom nr 21, drewn. pocz. XX w. 21. Dom nr 37, drewn ok. 1930 r.. 22. Dom nr 61, drewn., ok. 1910 r. 23. Dom nr 62, drewn., ok. 1930.

24. Dom nr 63, drewn., łata 20. XX w. 25. Dom nr 65, drew, 1930 26. Budynek gospodarczy w zagrodzie nr 10 „ drewniany, XIX - XX wiek

WILCZYCE 27. Szkoła, drewniana, pocz. XX wieku

28. Zespół dworski Świe Ŝyńskich, stanowi ący własno ść Stacji Hodowłi Nasienno — Szkółkar- skiej w skład którego wchodz ą: XIX wieczny murowany dwór, pochodz ące z XIX wieku 3 budynki murowanych czworaków, XIX wieczna murowana stajnia, dwie murowana pochodz ące z 4 ćw. XIX wieku obory, dwa murowane magazyny (4 ćw. XX w.),studnia oraz gorzelnia.

29. Dom nr 137, drewniany, pocz. XX wieku. WYSIADŁÓW 30. Dom nr 45, drewniany ok. 1930 r.. 31. Dom nr 53, drewniany, ok. 1920 32. Dom nr 96, drewniany. ok. 1921.

ZAGRODY 33. Dom z obor ą nr 51, drewniany, 1936 r. Powy Ŝszy wykaz obiektów zabytkowych sporz ądzono w oparciu o aktualny katalog O środka Dokumentacji Zabytków „Zabytki architektury i budownictwa w Polsce” (województwo tarnobrzeskie - Warszawa 1995).Lista zabytków uj ętych w tabeli jest w znacznym stopniu nieaktualna z uwagi na zniszczenia spowodowane głównie upływem czasu.

Oprócz wymienionych w wykazie obiektów zabytkowych dziedzictwo kulturowe gminy stanowi ą cmentarze, pomniki i mogiły rozlokowane umiarkowanie na terenie gminy. S ą to na ogół cmentarze wyznaniowe i mogiły ludno ści cywilnej z okresu Ił wojny światowej.

Rejestr zabytków Pa ństwowej SłuŜby Ochrony Zabytków identyfikuje poni Ŝej zestawione cmentarze o charakterze zabytkowym:

1. Jankowice — Dacharzów cmentarz rzymsko - katolicki o pow. 0.35 ha załoŜony w XIII

wieku obecnie nieczynny „ poro śni ęty traw ą z zieleni ą wysok ą ułoŜon ą wzdłuŜ ogrodzenia w postaci kilku młodych robinii i świerka przy bramie głównej.

2. Jankowice — Dacharzów, cmentarz rzymskokatolicki, o pow. 1,2 ha załoŜony w 1805 roku, połoŜony na skłonie wysoczyzny poza wsi ą.

3. Łukawa — nieczynny cmentarz parafialny rzymskokatolicki o pow.0.15 ha . załoŜony w pocz. XIV wieku na niewielkim wzniesieniu w centrum Wsi .Teren poro śni ęty traw ą, wzdłuŜ ogrodzenia kilka starych lip i robini..

4. Łukawa -- nale Ŝą cy do parafii św. Katarzyny w Łukawie cmentarz parafialny rzymsko— katolicki o pow. 0,8 ha załoŜony w 1830 r. Najstarsze nagrobki z ko ńcz XIX i pocz. XX wieku Liczny starodrzew wzdłuŜ ogrodzenia.

Szczególn ą warto ść historyczno — poznawcz ą maj ą znajduj ące si ę w obr ębie cmentarzy parafialnych miejsca pami ęci narodowej do których zaliczy ć nale Ŝy:

•kwater ę wojenn ą i 2 mogiły zbiorowe na cmentarzu parafialnym w Łukawie, 4 mogiły zbiorowe na cmentarzu parafialnym w Jankowicach oraz 2 mogiły zbiorowe na cmentarzu w Darominie.

List ę obiektów zabytkowych dopełniaj ą znacz ące dla lokalnej to Ŝsamo ści kulturowej zacho- wane figury, kapliczki i krzy Ŝe przydro Ŝne z XIX wieczn ą kapliczk ą drewnian ą i kamienn ą figur ą przydro Ŝną w Jankowicach, trzema figurami przydro Ŝnymi w Radoszkach oraz kamiennym krzy Ŝem i figur ą z XIX wieku w Wysiadłowie.

Do wyró Ŝniaj ących si ę zabytków gminy trzeba niew ątpliwie zaliczy ć kurchany kultury trzci- nieckiej w Dacharzowie i pradziejowy kurhan w Dobrocicach oraz zespól ko ścioła parafialnego w Łukawie wraz z cmentarzem parafialnym. S ą to jedyne obiekty obj ęte rejestrem dóbr kultury w gminie.

Aktualn ą rewelacj ą archeologiczn ą tego obszaru jest odkrycie w kwietniu 2001 roku grobu szkieletowego z pó źnego neolitu na drodze dojazdowej z Wilczyc do Koloni Wilczyce.

Ślady Ŝycia zwykłych mieszka ńców tych terenów pozostawione we wczesnej epoce br ązu, a sygnalizowane świadectwami przeszłości z okresu wczesnego średniowiecza najwyra źniejsze są jednak w okresie ostatniego dwuwiecza. Spotykane tu stare domy, zespoły dworskie, ko ścioły i kapliczki stanowi ą cenne dla nas dziedzictwo przej ęte od wcze śniej szych pokole ń.

Cecha charakterystyczn ą zabytków nieruchomych gminy jest wyra źna dominacja drewnianej zabudowy mieszkalnej głównie z okresu mi ędzywojennego, a tak Ŝe przewaga zabudowa ń ko ścielnych w pozostałych zasobach.

Teren gminy Wilczyce zaliczony jest w klasyfikacji wojewódzkiej do obszarów o średnim

nasyceniu zabytkami nieruchomymi (grupa 201 — 500 zabytków).

W wykazie Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Kielcach znajduje si ę 35 obiektów zabytkowych. W tym, w rejestrze zabytków znajduj ą si ę 3 obiekty. Do ść istotnym świadectwem przeszłości gminy s ą te Ŝ wpisane do rejestru zabytków cmentarze.

ZałoŜenia komponowane w relacji do innych obiektów zabytkowych nie s ą liczne i obejmuj ą park podworski i cmentarze parafialne. Jako ść substancji zabytkowej w parku jest co najwy Ŝej średnia, a w przewa Ŝaj ącej wi ększo ści niska.

W słabo udokumentowanej przeszłości historycznej gminy na podkre ślenie zasługuj ą wyst ępuj ące tu stanowiska archeologiczne wpisane do rejestru.

Obecne układy ruralistyczne maj ą na ogół metryk ę z XIX wieku.

Bogata dokumentacja obiektów budownictwa wiejskiego b ędąca w dyspozycji Delegatury WOSOZ w Kielcach pozwala na identyfikacj ę cech tradycji budowlanych obowi ązuj ących w drugiej połowie XIX wieku i na pocz ątku XX.

Warto ść istniej ącego zasobu zabytkowego ma znaczenie głównie lokalne i subregionalne.

Pogl ąd na temat pozycji gminnych zabytków w hierarchii zabytków krajowych i woje-

wódzkich daje przeprowadzona w latach 1960 — 1962 na potrzeby Ministerstwa Kultury i Sztuki klasyfikacja obiektów zabytkowych oparta na ocenie ich warto ści kulturowych i historycznych.

Zgodnie z t ą klasyfikacj ą na terenie gminy Wilczyce nie wyst ępuj ą zabytki odpowiadające kryteriom grupy „0” i .„I” czyli zabytki i zespoły zabytkowe o najwy Ŝszej warto ści artystycznej, historycznej i naukowej oraz obiekty reprezentacyjne w skali krajowej. Jedynie zespół ko ścioła parafialnego w Łukawie posiada walory klasyfikuj ące je do grupy II czyli obiektów reprezentacyjnych dla regionu lub miejscowo ści w której mogłyby si ę znale źć tak Ŝe obiekty o pierwotnie wysokiej klasie zabytkowej lecz gruntownie przebudowanych z zachowaniem znacznej cz ęś ci substancji zabytkowej.

Przewa Ŝaj ąca substancja zabytkowa gminy reprezentuje cechy klasyfikuj ące j ą do grupy III „ do której zaliczono obiekty o przeci ętnej lub miernej, lecz bezspornej warto ści artystycznej „ historycznej czy naukowej.

Ostatni ą grup ę zabytków gminy stanowi ą obiekty których warto ść artystyczna, historyczna czy naukowa jest minimalna lub których stan techniczny niegdy ś dobry klasyfikował je w wy Ŝszych grupach, a których obecny stan techniczny je dyskwalifikuje. Potwierdzeniem przytoczonego powy Ŝej warto ściowania wydaje si ę by ć tak Ŝe swoista waloryzacja przeprowadzona w ramach opracowania p.n. „Atlas zabytków architektury w

Polsce” — 1967, dokonuj ąca selekcji pod k ątem warto ści artystycznej zabytku i roli jak ą spełniał w rozwoju kultury artystycznej danego okresu.

W grupie wyselekcjonowanych do grupy obiektów wyró Ŝniaj ących si ę, w atlasie zabytków nie znalazł si ę Ŝaden obiekt z gminy Wilczyce

Znacznie lepiej notowane na tle województwa i kraju wydaj ą si ę by ć stanowiska arche- ologiczne dla których przewiduje si ę mo Ŝliwo ść ochrony biernej . Wprawdzie pochodz ące z okresu kultury trzcinieckiej kurhany w Dacharzowie oraz pradziejowy kurhan w Dobrocicach nie zostały zakwalifikowane do grupy 11 znajduj ących si ę w granicach województwa świ ętokrzyskiego rezerwatów archeologicznych to unikatowo ść tych obiektów plasuje je wysoko w rankingu subregionalnym.

zagro Ŝenia: środowiska kulturowego spowodowane s ą głównie upływem czasu. Na wielu w sposób szczególny zaznacza si ę upływ czasu. Wy Ŝsze koszty remontu i ostre przepisy ochronne s ą niew ątpliwie powodem małego zainteresowania substancj ą zabytkow ą ze inwestorów komercyjnych. Znaczne zagro Ŝenie stanowi emisja gazów i substancji tok- sycznych do atmosfery. Dotyczy to zarówno budynków jak i przyrodniczych elementów środowiska kulturowego.

Niewielki stopie ń nasycenia zabytkami w gminie oznacza wzgl ędnie niekorzystne warunki

atrakcyjno ści turystycznej „ a tym samym wpływa mało kreatywnie na rozwój funkcji tury- stycznej.

Problemem ochrony stanowisk archeologicznych na obszarze gminy jest wyst ępowanie zagro Ŝeń naturalnych spowodowanych niszcz ącą erozj ą wodn ą i zagro Ŝeń antropogenicznych powstaj ących w wyniku dokonywanych prac polowych.

III.4. Uwarunkowania wynikaj ące ze stanu układu komunikacyjnego

I1I.4.1.Transport drogowy. Gmina Wilczyce połoŜona jest poza bezpo średnim zasi ęgiem krajowych i mi ędzyregionalnych korytarzy transportowych z których najbli Ŝej połoŜone przebiegaj ą w

gminach s ąsiednich „ a dotycz ą korytarza transportowego opartego o drog ę krajow ą 74 relacji

Kielce — Lublin i korytarza opartego o drog ę krajow ą nr 77 relacji Opatów —Rzeszów i lini ę kolejow ą Łód ź — Sandomierz — Rzeszów.

1.1.Podstawowy szkielet komunikacyjny gminy stanowią:

- elementy systemy transportowego gminy łącz ące układ gminny z systemem zewn ętrznym, a mianowicie:

•droga krajowa mi ędzyregionalna nr 79 (723) relacji Warszawa — Zwole ń — OŜarów -

Sandomierz - Kraków - Bytom

•drogi powiatowe nr 42 155 Hultajka — Wilczyce — Wysiadłów, nr 42 156 odc.

Przezwody -Kleczanów

1.2.Uzupełnienie podstawowego układu dróg stanowi ą trasy o znaczeniu powiatowym i wa Ŝniejsze drogi gminne:

•droga powiatowa 42 1 74 Gałkowice — 0cm- Dwikozy;

•droga powiatowa 42 150 Kolonia Okalina — Pielaszów- Daromin

•droga powiatowa 42 156 Bo źę cin — P ęczyny — mleczanów

•droga powiatowa 42 172 Wilczyce — Lukawa — Romanówka Nowa

•droga powiatowa 42 191 Sobótka - Wilczyce

Maj ą one znaczenie w połączeniach mi ędzygminnych i lokalnych „ obsługuj ą tak Ŝe bezpo-

średnio tereny zabudowy mieszkalnej i zagrodowej .

1.3. Ogólna długo ść dróg krajowych na obszarze gminy wynosi 4,452 km, powiatowych 31,548 km, oraz dróg gminnych 87,4 km.

Sie ć drogowa na terenie gminy jest stosunkowo g ęsta i rozbudowana. Znaczna cz ęść dróg gminnych wymaga ulepszonej nawierzchni i poprawy standardów geometrii.

W tabeli podano zestawienie dróg krajowych i powiatowych na terenie gminy Wilczyce.

LP Nr drogi Relacja Długo ść

na terenie gminy Ikml 1 79 (723) Warszawa — Zwole ń — O Ŝarów — 7,1 Sandomierz - Tarnobrzeg

2 42155 Hultajka — Wilczyce - Wysiadłów 12,013 3 42150 Kolonia Okalina — Pielaszów- Daromin 4,467

4 42156 Bo Ŝę cin — P ęczyny - Kleczanów 6,424

5 42172 Wilczyce — Łukawa - Romanówka 4,072

6 42174 Gałkowice — Ocin- Dwikozy 0,56

7 42191 Sobótka - Wilczyce 4,012

Ponadto na terenie gminy istnieje kilkana ście dróg obsługuj ących mniejsze skupiska zabu- dowy lub b ędących łącznikami z innymi drogami.

III.3.2.Transport kolejowy. Przez teren gminy nie przebiega Ŝadna linia kolejowa.

Najbli Ŝsze stacje kolejowe znajduj ą si ę w Sandomierzu i Tarnobrzegu „ obsługuj ą lini ę relacji

Koluszki — Stalowa Wola.

III.3.3.Komunikacja pasa Ŝerska.

Obsług ę komunikacyjn ą gminy w zakresie komunikacji masowej pełni MZK — Sandomierz

oraz samodzielny oddział PKS — Sandomierz.

Komunikacja zbiorowa w obszarze gminy w sposób nie wystarczaj ący obsługuje teren gminy. A Ŝ do 7 z 16 wsi sołeckich nie docieraj ą bezpo średnio autobusy głównie za przyczyn ą złego stanu dróg.

Bezpo średnie s ąsiedztwo Sandomierza sprawia, Ŝe gmina oprócz obsługi komunikacj ą zbiorowądalekosi ęŜ ną (PKS, przewo źnicy prywatni) korzysta z działania komunikacji miejskiej.

III.3.4. Wnioski •Sie ć dróg lokalnych, bezpo średnio obsługuj ących tereny mieszkalnictwa i produkcji rolnej (drogi powiatowe, gminne i pozostałe) jest stosunkowo dobrze rozwini ęta i poza niewielkimi uzupełnieniami nie wymaga istotnych zmian. Stan techniczny tych dróg jest mało zadawalaj ący.

•Podstawowe problemy transportowe w obszarze gminy są zwi ązane z tranzytowymi

drogami krajowymi . Takie czynniki jak: nat ęŜ enie ruchu na tej drodze, jej przebieg przez obszary zabudowane, parametry techniczne, konieczno ść obsługi ruchu lokalnego stwarzaj ą powa Ŝne zagro Ŝenia.

•Znacznej poprawy jako ściowej wymaga sie ć dróg powiatowych ( 40% nawierzchni nieulepszonej) i gminnych ( poni Ŝej l% dróg o nawierzchni ulepszonej). z których znaczna cz ęść wymaga podniesienia standardu technicznego.

Szczególnej intensyfikacji takich działań wymagaj ą drogi w sołectwach Daromin, Tułkowice i Zagrody. Utrzymywanie znacznej ilo ści dróg gruntowych w tych sołectwach powa Ŝnie pot ęguje skutki wyst ępuj ących cz ęsto w ostatnim okresie ulewnych opadów rozmywaj ących podatne na działania erozyjne grunty lessowe.

III.5. Uwarunkowania wynikaj ące ze stanu gospodarki

III.5.1. Rolnictwo i le śnictwo. Rolnictwo w gminie Wilczyce charakteryzuje si ę na ogół bardzo dobrymi warunkami przyrodniczo — glebowymi, średnio korzystn ą struktur ą agrarn ą i nadmiernym zatrudnieniem, a tak Ŝe siln ą recesj ą rynków zbytu produkcji rolniczej i nasileniem niekorzystnych zjawisk w rolnictwie i jego otoczeniu.

W ogólnej powierzchni u Ŝytki rolne stanowi ą ok. 91,5%. Lasy wyst ępuj ą na niewielkich fragmentach gminy stanowi ąc zaledwie 2,4 % jej powierzchni.

Powierzchnia grunt ów wg rodzaju gospodarstwa i grup obszarowych u Ŝytk ów rolnych rolnictwo og ółem og ółem og ółem ar 536828 u Ŝytki rolne ar 491571 grunty orne og ółem ar 371476 grunty orne pod zasiewami ar 333001 grunty orne od łogi ar 27645 grunty orne ugory ar 10830 sady ar łąki trwa łe og ółem ar 48536 łąki trwa łe u Ŝytkowane ar 20256 pastwiska og ółem ar 2735 pastwiska u Ŝytkowane ar 1301 lasy og ółem ar 10981 lasy zalesione ar 10981 pozosta łe grunty og ółem ar 34276 pozosta łe grunty zadrzewione i zakrzewione ar 2353 Dane zaczerpni ęte z powszechnego spisu rolnego z 2002 roku.

Jedn. 2000 2001 2002 2003 2004 m. LE ŚNICTWO WSZYSTKICH FORM W ŁASNO ŚCI Powierzchnia grunt ów le śnych

og ółem ha 143.0 142.0 142.0 142.0 149.0

lasy og ółem ha 143.0 142.0 142.0 142.0 149.0

grunty le śne publiczne og ółem ha 2.0 1.0 1.0 1.0 1.0 grunty le śne publiczne Skarbu Pa ństwa ha 2.0 1.0 1.0 1.0 1.0

grunty le śne prywatne ha 141.0 141.0 141.0 141.0 148.0 LE ŚNICTWO (POZA SKARBEM PA ŃSTWA) Powierzchnia grunt ów le śnych

og ółem ha 141.0 141.0 141.0 141.0 148.0

lasy og ółem ha 141.0 141.0 141.0 141.0 148.0

grunty le śne prywatne og ółem ha 141.0 141.0 141.0 141.0 148.0 grunty le śne prywatne os ób fizycznych ha 141.0 141.0 141.0 141.0 148.0 Dane zaczerpni ęte z G łównego Urz ędu Statystycznego.

III.5.2. Uwarunkowania wynikaj ące ze stanu gospodarki. UŜytkowanie gruntów w latach 2000-2004:

Jedn. m. 2000 2001 2002 2003 2004 UśYTKI ROLNE Powierzchnia u Ŝytk ów rolnych powierzchnia u Ŝytk ów rolnych

og ółem ha 6233 6233 6233 6233 5797

w gospodarstwach indywidualnych ha 6051 6046 - - - grunty orne

og ółem ha 5242 5243 5243 4578 4228

w gospodarstwach indywidualnych ha 5082 5080 - - - sady

og ółem ha 211 210 210 874 874

w gospodarstwach indywidualnych ha 207 206 - - - łąki

og ółem ha 640 640 640 640 637

w gospodarstwach indywidualnych ha 625 624 - - - pastwiska

og ółem ha 140 140 140 141 58

w gospodarstwach indywidualnych ha 137 136 - - - LASY Lasy i grunty le śne

og ółem ha 208 208 208 206 142

w gospodarstwach indywidualnych ha 197 198 - - - POZOSTA ŁE GRUNTY I NIEU śYTKI Pozosta łe grunty i nieu Ŝytki

og ółem ha 553 553 553 555 1055

w gospodarstwach indywidualnych ha 302 299 - - - .Dane zaczerpni ęte z Głównego Urz ędu Statystycznego

Wśród u Ŝytków zielonych podobnie jak w gruntach ornych dominuj ą kl. I, II, III stanowi ąca. 47% ogółu gruntów o tym sposobie u Ŝytkowania.

Według stanu z 2002 indywidualne gospodarstwa rolne zajmuj ą 6046 ha, w tym 198 ha lasuj 6046 ha u Ŝytków rolnych..

Podstawow ą produkcj ą gospodarstw rolnych w gminie produkcja wielkotowarowa buraków cukrowych i j ęczmienia oraz warzywnictwo, w mniejszym zakresie sadownictwo oraz.

W strukturze upraw dominuje: uprawianie ziemniaka, warzyw gruntowych, pszenicy ozimej.

Wg powszechnego spisu rolnego z 2002 roku.

Gospodarstwa z upraw ą wg rodzaju i powierzchni zasiew ów rolnictwo og ółem og ółem gosp.rol. 839 pszenica ozima gosp.rol. 538 pszenica jara gosp.rol. 66 Ŝyto gosp.rol. 22 j ęczmie ń ozimy gosp.rol. 34 j ęczmie ń jary gosp.rol. 411 owies gosp.rol. 66 pszen Ŝyto ozime gosp.rol. 33 pszen Ŝyto jare gosp.rol. 7 mieszanki zbo Ŝowe ozime gosp.rol. 11 mieszanki zbo Ŝowe jare gosp.rol. 115 gryka, proso i inne zbo Ŝowe gosp.rol. 33 kukurydza na ziarno gosp.rol. 34 kukurydza na zielonk ę gosp.rol. 7 str ączkowe jadalne gosp.rol. 432 ziemniaki gosp.rol. 607 buraki cukrowe gosp.rol. 134 rzepak ozimy gosp.rol. 0 rzepak jary gosp.rol. 0 okopowe pastwene gosp.rol. 56 warzywa gruntowe gosp.rol. 574 truskawki gosp.rol. 21 Produkcja ro ślinna jest dominuj ącą cz ęś ci ą rolniczego sektora gospodarki.

Dominuje sektor indywidualny stanowi ący 98 % ogółu działalno ści rolniczej w gminie. W gminie prowadzi działalno ść rolnicz ą 1017 gospodarstw o średniej wielko ści 6,8 ha, które dla 2/3 rolników stanowi ą główne b ądź jedyne źródło dochodu.

Dane wg powszechnego spisu rolnego z 2002 roku.

Jedn. m. 2002 PSR WG SIEDZIBY GOSPODARSTWA Gospodarstwa wg rodzaju gospodarstwa rolne gosp.rol. 1017 gospodarstwa indywidualne gosp.rol. 1017 gospodarstwa indywidualne powy Ŝej 1 ha u Ŝytk ów rolnych gosp.rol. 875 Gospodarstwa wg rodzaju i grup obszarowych u Ŝytk ów rolnych gospodarstwa rolne og ółem gosp.rol. 1017 do 1 ha w łącznie gosp.rol. 142 powy Ŝej 1 do mniej ni Ŝ 2 ha gosp.rol. 150 od 2 do mniej ni Ŝ 5 ha gosp.rol. 339 od 5 do mniej ni Ŝ 7 ha gosp.rol. 150 od 7 do mniej ni Ŝ 10 ha gosp.rol. 136 od 10 do mniej ni Ŝ 15 ha gosp.rol. 78 od 15 do mniej ni Ŝ 20 ha gosp.rol. 14 od 20 do mniej ni Ŝ 50 ha gosp.rol. 6 od 50 do mniej ni Ŝ 100 ha gosp.rol. 0 100 ha i wi ęcej gosp.rol. 0 gospodarstwa indywidualne og ółem gosp.rol. 1017 do 1 ha w łącznie gosp.rol. 142 powy Ŝej 1 do mniej ni Ŝ 2 ha gosp.rol. 150 od 2 do mniej ni Ŝ 5 ha gosp.rol. 339 od 5 do mniej ni Ŝ 7 ha gosp.rol. 150 od 7 do mniej ni Ŝ 10 ha gosp.rol. 136 od 10 do mniej ni Ŝ 15 ha gosp.rol. 78 od 15 do mniej ni Ŝ 20 ha gosp.rol. 14 od 20 do mniej ni Ŝ 50 ha gosp.rol. 6 od 50 do mniej ni Ŝ 100 ha gosp.rol. 0 100 ha i wi ęcej gosp.rol. 0

Struktura obszarowa gospodarstw obejmuje: do 1ha – 13,9%, 1 — 5 ha - 48,4%, 5 — 7 ha – 14,7% , 7-10 ha – 13,4%, 10 — 15 ha – 7,6% oraz 2% powy Ŝej 15 ha.

Bardziej zadowalaj ące wyniki gmina odnotowuje w hodowli bydła. Obsługa weterynaryjna, doradztwo rolnicze, usługi z zakresu melioracji i urz ądze ń wodnych s ą pełnione przez rejonowe oddziały właściwych instytucji wojewódzkich.

Z punktu widzenia mo Ŝliwo ści rozwojowych najwi ększe znaczenie ma uwarunkowana wieloletnimi tradycjami uprawa buraka cukrowego i znakomicie rozwijaj ąca si ę produkcja warzywnictwa foliowego (drugie miejsce w dawnym województwie tarnobrzeskim) realizowane na terenie wsi granicz ących a gminami Sandomierz i Dwikozy.

Szans rozwoju funkcji rolniczej w gminie Wilczyce nale Ŝy upatrywa ć w s ąsiedztwie miejskiego rynku zbytu Sandomierza i w rozwoju przetwórstwa owocowo - warzywnego.

W zwi ązku z prowadzon ą polityk ą zwi ększania lesisto ści kraju nale Ŝy liczy ć si ę z dalszym wzrostem powierzchni le śnej. B ędzie to niew ątpliwie nast ępstwem preferencyjnej zalesieniowej polityki pa ństwa i obejmowa ć b ędzie grunty o słabej jako ści.

III.5.2.Przemysł, drobna wytwórczo ść , handel i gastronomia. Liczba zarejestrowanych w systemie REGON podmiot ów gospodarczych na terenie gminy wynosi ła wg stanu na koniec 2004 roku 153, w tym zak łady os ób fizycznych 113, jedna sp ółka prawa handlowego, trzy sp ółdzielnie oraz 10 instytucji sektora publicznego.

Pracuj ący w gospodarce narodowej og ółem w roku 2003 to grupa 93 os ób co oznacza znaczny spadek ilo ści os ób zatrudnionych w gospodarce narodowej (w 1992 —238, w 1996 — 232, 2000r – 133).

Jedn. 2000 2001 2002 2003 2004 m. JEDNOSTKI ZAREJESTROWANE WG SEKTOR ÓW Og ółem jed.gos og ółem p. 129 140 150 150 153 Sektor publiczny jed.gos jednostki og ółem p. 11 10 11 10 10 jednostki prawa bud Ŝetowego pa ństwowe i jed.gos komunalne og ółem p. 4 9 9 8 8 jed.gos przedsi ębiorstwa pa ństwowe p. 0 0 0 0 0 jed.gos sp ółki prawa handlowego p. 0 0 0 0 0 jed.gos sp ółki z udzia łem kapita łu zagranicznego p. 0 0 0 0 0 jed.gos gospodarstwa pomocnicze p. 0 0 0 0 0 Sektor prywatny jed.gos jednostki og ółem p. 118 130 139 140 143 jed.gos osoby fizyczne p. 103 104 113 114 113 jed.gos sp ółki prawa handlowego p. 1 1 1 1 1 jed.gos sp ółki z udzia łem kapita łu zagranicznego p. 0 0 0 0 0 jed.gos sp ółdzielnie p. 3 3 3 3 3 jed.gos fundacje p. 0 0 0 0 0 jed.gos stowarzyszenia i organizacje spo łeczne p. 3 11 11 11 14 Dane zaczerpni ęte z Głównego Urz ędu Statystycznego.

W przewa Ŝaj ącej cz ęś ci osoby zatrudnione stanowi ą kobiety — 80.

Pocz ąwszy od roku 1995 bezrobocie, które obejmowało 298 wykazuje powolny, ale systematyczny wzrost. W roku 1996 obj ęło 270 osób, a w 1997 —250 osób, w roku 1999 —

296,w 2004-314. Wprawdzie stopa bezrobocia utrzymująca si ę na poziomie 10 — 11% , jest jedn ą z ni Ŝszych w województwie świ ętokrzyskim to niepokoj ący jest wysoki odsetek osób nie posiadaj ących prawa do zasiłku (a Ŝ 89% ogółu bezrobotnych).

Jedn. m. 2002 2003 2004 PRACUJ ĄCY Pracuj ący wg p łci og ółem osoba 168 104 112 m ęŜ czy źni osoba 65 27 32 kobiety osoba 103 77 80 BEZROBOCIE Bezrobotni zarejestrowani wg p łci og ółem osoba - 297 314 m ęŜ czy źni osoba - 160 182 kobiety osoba - 137 132 Dane zaczerpni ęte z Głównego Urz ędu Statystycznego.

Główne miejsca pracy w gminie stanowi ą:

•Urz ąd Gminy, •Bank Spółdzielczy, •Poczta Polska •Ośrodek Zdrowia, •Ośrodek Pomocy Społecznej •szkolnictwo, •stacja paliw. •biblioteka publiczna •liczne obiekty handlu detalicznego, usług gastronomicznych, punktu skupu

owoców i warzyw i drobne firmy usługowe — prywatne. •znajduj ąca si ę w fazie przekształce ń restrukturyzacyjnych Spółdzielnia Kółek Rolniczych Rozmieszczenie przestrzenne przedsi ębiorstw i instytucji jest nierównomierne, a najwi ększa koncentracja obejmuje siedzib ę gminy.

Charakterystycznym i niepokoj ącym zjawiskiem jest równie Ŝ całkowity brak firm zaj- muj ących si ę przetwórstwem rolno spo Ŝywczym.

III.6. Uwarunkowania demograficzne.

III.6.1. Dynamika wzrostu ludno ści gminy w latach 1992-1999 Globalna liczba ludno ści w poszczególnych latach omawianego o śmiolecia jest w miar ę stabilna i zamyka si ę w przedziale 4106— 4083. Przewaga kobiet nad m ęŜ czyznami jest jedn ą z wy Ŝszych po śród gmin województwa świ ętokrzyskiego.

Jedn. m. 2000 2001 2002 2003 STAN LUDNO ŚCI I RUCH NATURALNY Ludno ść wg miejsca zameldowania/zamieszkania i p łci sta łe miejsce zameldowania stan na 30 VI og ółem osoba 4144 4123 4099 4106 m ęŜ czy źni osoba 2086 2071 2050 2061 kobiety osoba 2058 2052 2049 2045 stan na 31 XII og ółem osoba 4149 4097 4116 4087 m ęŜ czy źni osoba 2085 2057 2066 2052 kobiety osoba 2064 2040 2050 2035 faktyczne miejsce zamieszkania stan na 30 VI og ółem osoba 4052 4039 4021 4026 m ęŜ czy źni osoba 2038 2028 2013 2028 kobiety osoba 2014 2011 2008 1998 stan na 31 XII og ółem osoba 4065 4019 4036 4016 m ęŜ czy źni osoba 2042 2020 2033 2021 kobiety osoba 2023 1999 2003 1995

Dane zaczerpni ęte z Głównego Urz ędu Statystycznego.

III.6.2.Ruch naturalny ludno ści. Tabela przedstawiaj ąca stan ludno ści:

Jedn. m. 2000 2001 2002 2003 STAN LUDNO ŚCI I RUCH NATURALNY Ruch naturalny wg p łci Urodzenia Ŝywe og ółem osoba 44 38 45 43 m ęŜ czy źni osoba 18 18 23 23 kobiety osoba 26 20 22 20 Zgony og ółem og ółem osoba 54 51 43 59 m ęŜ czy źni osoba 26 29 20 36 kobiety osoba 28 22 23 23 Przyrost naturalny og ółem osoba -10 -13 2 -16 m ęŜ czy źni osoba -8 -11 3 -13 kobiety osoba -2 -2 -1 -3

Saldo przyrostu naturalnego ma tendencj ę wzrostow ą mimo zauwa Ŝalnego skokowo – zmiennego charakteru tego wzrostu. Znacz ący wpływ na poziom tego wska źnika maj ą warunki ekonomiczne ludno ści.

III.6.3.Saldo migracji ogółem. Pocz ąwszy od pocz ątkowych lat ostatniej dekady zauwa Ŝalna jest niewielka i chwiejna tendencja wzrostowa wska źnika migracji w niewielkim stopniu ograniczaj ąca tendencj ę spadkow ą ogółu ludno ści . Przyczyn tego stanu upatrywa ć nale Ŝy w dekoniunkturze pozagminnego rynku pracy i wymuszonych powrotach byłych mieszka ńców gminy.

III.6.4.Struktura wiekowa ludno ści gminy w latach 2000-2003.

Jedn. m. 2000 2001 2002 2003 STAN LUDNO ŚCI I RUCH NATURALNY Ludno ść w wieku produkcyjnym i nieprodukcyjnym wg p łci og ółem og ółem osoba 4065 4019 4036 4016 m ęŜ czy źni osoba 2042 2020 2033 2021 kobiety osoba 2023 1999 2003 1995 w wieku przedprodukcyjnym og ółem osoba 1048 998 980 947 m ęŜ czy źni osoba 539 523 512 497 kobiety osoba 509 475 468 450 w wieku produkcyjnym og ółem osoba 2233 2247 2292 2322 m ęŜ czy źni osoba 1240 1236 1262 1272 kobiety osoba 993 1011 1030 1050 w wieku poprodukcyjnym og ółem osoba 784 774 764 747 m ęŜ czy źni osoba 263 261 259 252 kobiety osoba 521 513 505 495

III.7. Uwarunkowania z zakresu infrastruktury technicznej.

III.7.1 Zaopatrzenie w wod ę. Gmina Wilczyce jest w pe łni zwodoci ągowania. Proces budowy sieci wodoci ągowej we wszystkich so łectwach zako ńczono w 2004 roku.

Pod koniec 2004 roku na terenie gminy funkcjonowa ły trzy wodoci ągi wiejskie, ka Ŝdy zasilany z uj ęcia zlokalizowanego na terenie innej gminy. Sytuacja ta jest pochodn ą niekorzystnych warunk ów hydrogeologicznych na terenie gminy, praktycznie uniemo Ŝliwiaj ących pob ór wody podziemnej w ilo ściach zabezpieczaj ących potrzeby wodoci ągów publicznych. Funkcjonuj ące wodoci ągi to:

wodoci ąg wiejski "W łost ów" o wydajno ści Qmaxd=3384m3/d i Qmaxh=141m3/h (stacja z 2 studniami znajduj ąca si ę w gminie Lipnik), dla miejscowo ści:

-Pielasz ów -Dobrocice -Pęczyny Długo ść sieci wodoci ągowej na terenie gminy Wilczyce zasilana z wodoci ągu „Włost ów” wynosi ok.14km. przewody wodoci ągowe ma średnice od 90 do 110mm. Ilo ść dostarczanej wody Q śr.d=ok.70m3/d.

Eksploatacj ę wodoci ągu prowadzi Zak ład Gospodarki Komunalnej w Lipniku. Gmina Wilczyce kupuje wod ę w gminie Lipnik i sama rozlicza si ę z odbiorcami na swoim terenie.

wodoci ąg wiejski "Gierczyce" o wydajno ści Qmaxd=2600m3/d i Qmaxh=109m3/h (stacja z 2 studniami znajduj ąca si ę w Lisowie w gminie Wojciechowice), dla miejscowo ści: -Bo Ŝę cin -Daromin Na teren gminy Wilczyce woda podawana jest przewodem d110mm. Ilo ść dostarczanej wody Qśr.d=ok.60m3/d.

Eksploatacj ę wodoci ągu prowadzi Zak ład Komunalny w Bidzinach. Gmina Wilczyce kupuje wod ę w gminie Wojciechowice i sama rozlicza si ę z odbiorcami na swoim terenie. wodoci ąg ponadgminny "Roman ówka" o wydajno ści Qmaxd=12000m3/d i Qmaxh=500m3/h (9 studni odwierconych w pok ładach jurajskich) znajduj ący si ę w gminie Dwikozy), z którego na terenie gminy Wilczyce woda jest pobierana w 3 punktach z przewodu grawitacyjnego d500mm, kt óry stanowi po łączenie uj ęcia „Roman ówka ” z m. Sandomierz. Łącznie w dobie średniej Q śrd pobierane jest ok.120m3 wody z tego przewodu. W okresie intensywnego zu Ŝycia wody na uprawy pod foli ą pob ór dobowy wzrasta kilkakrotnie. Trzy punkty poboru wody to: z pompowni „Łukawa Ko ścielna ” poprzez zbiorniki V=2x100m3 dla miejscowo ści:

-Łukawa Ko ścielna -Ga łkowice – Ocin -Ga łkowice w gm. Dwikozy z pompowni „Łukawa Rz ądowa ” poprzez zbiorniki V=2x300m3 dla miejscowo ści: -Łukawa Rz ądowa -Bugaj -Daromin -Wilczyce -Przezwody -Sob ótka w gm. O Ŝar ów grawitacyjnie, bezpo średnio z wodoci ągu d500mmm dla m. Sandomierz, dla miejscowo ści:

-Ocinek -Wysiad łów -Radoszki -Zagrody (z wyj ątkiem kilku siedlisk przy granicy gminy zasilanych od strony wsi Komorna w gm. Obraz ów) -Tu łkowice -Dacharz ów Ponadto z wodoci ągu „Roman ówka ” jest zasilane od strony gminy Dwikozy poprzez pompowni ę „Ga łkowice ” oko ło 20 siedlisk w Łukawie Zakrzacze. W tym przypadku gmina Wilczyce kupuje wod ę w gminie Dwikozy i rozlicza si ę z odbiorcami na swoim terenie.

Eksploatacj ę wodoci ągów rozdzielczych i obydwu pompowni w Łukawie prowadzi Zak ład Gospodarki Komunalnej w Wilczycach.

Eksploatacj ę wodoci ągu grawitacyjnego d500mmm dla m. Sandomierz prowadzi Przedsi ębiorstwo Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Sandomierzu Zak ład Wodoci ągów.

Brak jest precyzyjnych danych o rezerwach w wydajnościach urz ądze ń źródłowych wodoci ągów zaopatruj ących w wod ę gmin ę Wilczyce, niemniej na uj ęciu „Roman ówka ” zasadniczym dla gminy oraz na uj ęciu „Gierczyce ”, s ą one znaczne. Z uwagi jednak na prognozowan ą regresj ę w rozwoju demograficznym Wilczyc nie przewiduje się wzrostu zapotrzebowania wody w grupie mieszkalnictwa i bezpiecznie mo Ŝna przyj ąć , Ŝe potrzeby perspektywiczne r ównie Ŝ b ędą zbilansowane po stronie źróde ł. Brak w łasnych zasob ów wód podziemnych i uzale Ŝnienie od dostaw wody z zewn ątrz nie stanowi bariery rozwoju gminy. Jedynie sieci uk łady wodoci ągowe zasilane z teren ów gmin Obraz ów, Lipnik i Dwikozy funkcjonuj ą autonomicznie. Natomiast wodoci ągi wiejskie "Wilczyce", "Gierczyce" i "Roman ówka" maj ą sieci po łączone.

Na terenie gminy Wilczyce zu Ŝycie wody średniodobowe w grupie mieszkalnictwa wynosi 165m3/d., og ółem260m3/d., d ługo ść sieci wodoci ągowej wynosi łącznie 103,5km, ilo ść przy łączy ok.1054 sztuk.

Jedyne na terenie gminy urz ądzenia źródłowe systemu zaopatrzenia w wod ę, tj. dwie pompownie na wodoci ągu przesy łowym z uj ęcia "Roman ówka" wraz ze zbiornikami wody, nie generuj ą stref ochronnych.

Wska źniki charakteryzuj ące zwodoci ągowanie gminy na koniec 2004 roku wynosi ły 77% licz ąc odsetek ludno ści korzystaj ącej z wodoci ągu i 26,1 sztuk przy łączy na 100 mieszka ńców. Trwa proces pod łączania nowych odbiorc ów do ju Ŝ zbudowanych wodoci ągów co wkr ótce doprowadzi do osi ągni ęcia wska źnika blisko 100% korzystaj ących z wodoci ągu.

III.7.2 Odprowadzanie ścieków i wód opadowych. Na terenie gminy Wilczyce nie ma w pe łni uporz ądkowanej gospodarki ściekowej. Brak jest sieci kanalizacji sanitarnej. Sieci kanalizacji deszczowej (odwodnieniowej) nie ma i si ę nie przewiduje.

Oko ło 70% siedlisk oraz wszystkie obiekty u Ŝyteczno ści publicznej posiadaj ą kanalizacje indywidualne zako ńczone bezodp ływowymi zbiornikami ściek ów. Pozosta łe 30% wyposa Ŝone jest w suche ust ępy.

Wska źniki charakteryzuj ące skanalizowanie gminy na koniec 2004 roku wynosi ły 0% licz ąc odsetek ludno ści korzystaj ącej z sieci kanalizacyjnej i 0 sztuk przy łączy na 100 mieszka ńców.

Nieczysto ści p łynne gromadzone w zbiornikach nale Ŝą cych do u Ŝytkownik ów nieruchomo ści są okresowo wywo Ŝone na sk ładowisko odpad ów w so łectwie Bugaj lub poza kontrol ą zanieczyszczaj ą wody powierzchniowe i gleb ę na terenie gminy. W celu eliminowania uci ąŜ liwego oddzia ływania zanieczyszcze ń nale Ŝy istniej ące zbiorniki ściek ów poddawa ć okresowej pr óbie szczelno ści, a tam gdzie ich nie ma nale Ŝy dopuszcza ć tylko rozwi ązania posiadaj ące stosowne atesty. U Ŝytkownicy kanalizacji bezodp ływowych powinni by ć administracyjnie zobowi ązani do legitymowania si ę umowami z koncesjonowanym przewo źnikiem na wyw óz odpad ów p łynnych.

Obowi ązuj ący plan rozwoju lokalnego dla gminy zak łada rozpocz ęcie budowy uk ładu kanalizacyjnego dla wsi gminnej Wilczyce i wsi Bugaj zako ńczonego oczyszczalni ą ściek ów w Kolonii Łukawa (dzia łka pow. 0,9ha) w 2007 roku. Studium uwarunkowa ń i kierunk ów zagospodarowania przestrzennego gminy zatwierdzone uchwa łą Rady Gminy z 28.12.2001 przewiduje te Ŝ budow ę oczyszczalni dla po łudniowej i wschodniej cz ęś ci gminy w Ga łkowicach-Ocinie (dzia łka pow. 0,7ha) i w Przezwodach (1,0ha) dla zachodniej i północnej cz ęś ci gminy. Wielko ść dzia łek w dalszych pracach planistycznych mo Ŝe ulec zmianie.

Zabudowa rozproszona w obszarach, w kt órych budowa kanalizacji zbiorczej nie jest uzasadniona ekonomicznie, ma by ć obj ęta programem budowy oczyszczalni zagrodowych (przydomowych).

III.7.3. Uciepłownienie. Potrzeby cieplne gminy na terenach wiejskich zabezpieczane s ą w oparciu o źródła indywidualne (kot łownie wbudowane, piece sta łopalne, piece kaflowe, ogrzewanie elektryczne akumulacyjne). S ą to drobne źródła nie podlegaj ące inwentaryzacji ani ocenie w studium.

III.7.4. Gazyfikacja przewodowa. Gmina jest zgazyfikowana.

Przez teren gminy przebiega gazoci ąg wysokiego ci śnienia Dn300mm 4Mpa relacji Ostrowiec Świ ętokrzyski-Sandomierz. Z gazoci ągu tego zasilane s ą dwie stacje redukcyjno- pomiarowe I stopnia stanowi ące bezpo średnie źródła gazu średniopr ęŜ nego dla gminy Wilczyce. S ą to stacje gazowe w Łukawie na terenie gminy oraz w Kleczanowie (w gminie Obraz ów) o przepustowo ści 600nm3/h ka Ŝda.

Ze stacji w Łukawie zasilane s ą so łectwa Ga łkowice-Ocin, Łukawa, Wilczyce, Dacharz ów, Radoszki, Ocinek i Wysiad łów.

Ze stacji w Kleczanowie zasilane s ą so łectwa Dobrocice i P ęczyny.

Łącznie 9 so łectw jest zgazyfikowanych.

Brak jest jeszcze sieci gazowej w so łectwach Pielasz ów, Daromin, Przezwody, Bo Ŝę cin, Bugaj, Tu łkowice i Zagrody. Mo Ŝna za łoŜyć, Ŝe przynajmniej w przypadku teren ów o walorach przyrodniczych prawnie chronionych b ędzie mia ło znaczenie zastosowanie przez bud Ŝet Pa ństwa systemu ulg i zach ęt dla ludno ści celem u łatwienia jej przyst ąpienia do programu gazyfikacji. Decyduj ące o dalszej gazyfikacji b ędzie kryterium ekonomiczne. Na terenie gminy Wilczyce zu Ŝycie gazu wynosi ok. 1200nm3/d., d ługo ść sieci gazowej średniego ci śnienia o średnicy od 32 do 90mm wynosi łącznie ok.40km, ilo ść przy łączy ok.300 sztuk.

Wska źniki charakteryzuj ące zgazyfikowanie gminy na koniec 2004 roku wynosi ły 25% licz ąc odsetek ludno ści korzystaj ącej z gazoci ągu i 7,4 sztuk przy łączy na 100 mieszka ńców.

Eksploatacje urz ądze ń gazowniczych na terenie gminy prowadzi Karpacka Spółka Gazownictwa Sp. z o.o. w Tarnowie, Oddzia ł Zak ład Gazowniczy w Sandomierzu.

Gazoci ąg wysokiego ci śnienia 4Mpa o średnicy d300mm jaki przebiega przez teren gminy, odnoga d100mm w kierunku Dwikoz i stacja gazowa I stopnia w Łukawie generuj ą ograniczenia w u Ŝytkowaniu terenu wewn ątrz tzw. odleg łości podstawowej od obrysu obiekt ów terenowych, kt órej szeroko ść w ich przypadku wynosi np. 20m do osi gazoci ągi do najbli Ŝszego budynku mieszkalnego, za ś 35m do najbliŜszego budynku u Ŝyteczno ści publicznej. O wielko ści i ograniczeniach wewn ątrz wymienionych stref wypowiada si ę Rozporz ądzenie Ministra Przemys łu i Handlu z 14.11.1995 (Dz.U. Nr 139 7 grudnia 1995r). Generalnie w strefie kontrolowanej nie nale Ŝy wznosi ć budynk ów, urz ądza ć sta łych sk ład ów i magazyn ów, sadzi ć drzew oraz nie powinna by ć podejmowana Ŝadna dzia łalno ść mog ąca zagrozi ć trwa łości gazoci ągu podczas jego eksploatacji.

III.7.5. Elektroenergetyka. Sie ć elektroenergetyczna SN na terenie gminy zasilana jest napowietrznie w energi ę elektryczn ą z krajowego systemu za po średnictwem stacji RPZ 110/15kV "Gierlach ów” o mocy 16MWA znajduj ącej si ę na terenie gminy Dwikozy i zlokalizowanej przy niej rozdzielni 15kV. Drugostronne zasilanie gminy od strony zachodniej zapewnia napowietrzna linia 15kV wyprowadzona z rozdzielni przy RPZ „Opat ów”. Generalnie niezawodno ść dostaw energii elektrycznej jest wystarczaj ąca i nie odbiega od średniej w wojew ództwie.

Przez obszar gminy przebiega elektroenergetyczna 2-torowa linia napowietrzna 110kV relacji RPZ „Ostrowiec ”, RPZ „OŜar ów Osiedla ”– RPZ „Sandomierz ”, RPZ „Gorzyce ” znaczenia podstawowego.

Linia 110kV generuje stref ę ochronn ą w pasie 2 x 19,0m praktycznie woln ą od zabudowy mieszkaniowej. Szczeg ółowe wytyczne w tym zakresie podaje Zarz ądzenie Ministra Górnictwa i Energetyki z dnia 28 stycznia 1985 (MP nr 3, poz. 24) i s ą one zwi ązane z wielko ści ą nat ęŜ enia pola elektromagnetycznego wytwarzanego przez linie wysokiego napi ęcia. Plan zagospodarowania przestrzennego wojew ództwa świ ętokrzyskiego z 2002 roku nie przewiduje wprowadzenia w obszar gminy nowych linii elektroenergetycznych wysokiego napi ęcia ani nowych RPZ-tów generuj ących strefy ochronne.

Sie ć SN 15kV na terenach wiejskich jest w wi ększo ści napowietrzna. Wszyscy odbiorcy energii elektrycznej posiadaj ą przy łącza do sieci energetycznej poprzez stacje transformatorowe 15/0,4kV, kt órych na koniec 2004 roku zinwentaryzowano 50. Jedyne nowe inwestycje elektroenergetyczne zg łoszone przez ZKE S.A. to modernizacja istniej ących i budowa nowych urz ądze ń na sieci SN i nn.

Sie ć średniego i niskiego napi ęcia pomimo, Ŝe zapewnia dostarczanie wymaganej przez odbiorc ów energii elektrycznej, wymaga jednak ci ągłej modernizacji w celu zmniejszenia awaryjno ści, zw łaszcza na obszarach wiejskich. Program reelektryfikacji wsi zak łada m.in. stosowanie dla obszar ów wiejskich – w wi ększym stopniu ni Ŝ ma to miejsce obecnie – izolowanych sieci napowietrznych lub kablowych ziemnych niskiego napi ęcia. Ma to przyczyni ć si ę do zmniejszenia awaryjno ści w dostawach energii elektrycznej.

Przy konstrukcji zapis ów plan ów zagospodarowania przestrzennego na terenie gminy nale Ŝy uwzgl ędnia ć wym óg aby na wszystkich obszarach przewidzianych pod zalesianie, zgodnie z PN-E-05100-1, nale Ŝy pozostawi ć pod istniej ącymi liniami elektroenergetycznymi WN, SN i nn pas bez zalesiania o szeroko ści odpowiednio 20,0m, 11,0m i 9,3m. Dopuszcza si ę w pozostawionym pasie prowadzenie gospodarki le śnej pod warunkiem utrzymywania pod lini ą drzew nie przekraczaj ących 2,00m wysoko ści oraz pozostawienie wok ół ka Ŝdego s łupa powierzchni nie zalesionej w odleg łości co najmniej 4,00m od s łupa.

Eksploatacj ę podsystemu prowadzi Rzeszowski Zak ład Energetyczny S.A. Rejon Energetyczny w Tarnobrzegu. Zapotrzebowanie mocy szczytowej przez odbiorc ów zlokalizowanych na terenie gminy ocenia si ę na ok. 1,06GWh, co odpowiada średniorocznemu zu Ŝyciu energii elektrycznej ok. 1500kWh na 1 odbiorc ę.

III.7.6. Gospodarka odpadami. Na terenie gminy funkcjonuje dobrze zorganizowany wyw óz odpad ów sta łych i p łynnych na wyznaczone miejsca ich gromadzenia. Wyw óz odpad ów p łynnych na wylewisko nieczysto ści płynnych wsp ólne ze sk ładowiskiem odpad ów sta łych we wsi Bugaj prowadzi Przedsi ębiorstwo Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej Sp. z o.o. w Sandomierzu.

Na terenie gminy nie jest prowadzona selektywna zbiórka odpad ów sta łych. Organizacja gromadzenia odpad ów sprowadza si ę do eksploatacji przez gmin ę 18 sztuk kontener ów KP-7 ustawionych w 13 so łectwach. W pozosta łych trzech so łectwach mieszka ńcy sk ładuj ą odpady w plastikowe worki, kt óre nast ępnie odbierane s ą samochodami typu „śmieciarka ” i przewo Ŝone na gminne sk ładowisko odpad ów komunalnych.

Miejscem gromadzenia odpad ów sta łych z gminy jest nieuszczelnione sk ładowisko gminne urz ądzone w 1993r. na gruntach wsi Bugaj, o pow. brutto 1,28ha, z czego wykorzystywane

jest 0,80ha. Pojemno ść geometryczna sk ładowiska wynosi 14447 m 3 a do ko ńca 2003 roku nagromadzono tam blisko 2200 Mg odpad ów komunalnych.

Likwidacj ę sk ładowiska wraz z rekultywacj ą przewidziano pierwotnie na 2008 r. Stopie ń zape łnienia sk ładowiska przemawia jednak za przesuni ęciem terminu jego zamkni ęcia. Zasadne b ędzie jego dostosowanie do wymog ów ochrony środowiska i eksploatowanie po 2009 roku.

Właścicielem obiektu jest Urz ąd Gminy w Wilczycach a jego obs ługą zajmuje si ę obecnie Przedsi ębiorstwo Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej Sp. z o.o. w Sandomierzu.

Na terenie sk ładowiska operuje spychacz. Nie jest prowadzona Ŝadna segregacja odpad ów ani odzysk papieru/tektury, szk ła, tworzyw sztucznych i metali.

Wywóz odpad ów sta łych na sk ładowisko prowadzi Przedsi ębiorstwo Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej Sp. z o.o. w Sandomierzu. W 2003 roku by ło 1324m3, inaczej ok.460 ton. Prowadzona jest niezb ędna dokumentacja zwi ązana z obs ług ą sk ładowiska, w tym rejestr ilo ści oraz rodzaju przyjmowanych odpad ów oraz nieczysto ści p łynnych.

W oparciu o obserwacje ilo ści i jako ści powstaj ących odpad ów komunalnych w gminie Wilczyce szacuje si ę, Ŝe ich ilo ść w okresie perspektywicznym nieznacznie zmaleje lub pozostanie na tym samym poziomie.

Aktualne przepisy nie przewiduj ą normatywnych wska źnik ów w zakresie ustanawiania obszar ów ograniczonego u Ŝytkowania wok ół sk ładowiska. Obszar taki mo Ŝe by ć ustanowiony w trakcie eksploatacji wysypiska, je Ŝeli badania i pomiary wyka Ŝą przekroczenie norm zanieczyszczenia. W przypadku wysypiska dla gminy Wilczyce takich bada ń nie przeprowadzono. Obiekt jest jedynie wygrodzony, oznakowany i dozorowany.

Wed ług ustale ń Planu gospodarki odpadami dla gminy Wilczyce z 2004 roku dla zabezpieczenia perspektywicznych potrzeb gminy wystarczaj ąca b ędzie modernizacja istniej ącego sk ładowiska we wsi Bugaj. Jednocze śnie uchwalone studium uwarunkowa ń i kierunk ów zagospodarowania przestrzennego gminy oraz plan gospodarki odpadami dla wojew ództwa świ ętokrzyskiego uznaje za celowe utworzenie jednego wsp ólnego dla kilku powiat ów Rejonowego Zak ładu Gospodarki Odpadami. Decyzja o docelowym rozwi ązaniu ma charakter organizacyjny i nie wymaga przes ądze ń w studium.

Gmina Wilczyce na tle gmin wojew ództwa świ ętokrzyskiego i powiatu sandomierskiego w zakresie obs ługi in Ŝynieryjnej we wszystkich wyst ępuj ących podsystemach: wodoci ągach, gazownictwie i telekomunikacji standard obs ługi mieszka ńców jest r ówny lub nieznacznie wy Ŝszy ni Ŝ średnia w śród gmin wiejskich w woj. świ ętokrzyskim. Wyra źnym brak jest kanalizacji w gminie Wilczyce.

Wybrane wska źniki, źródło: roczniki WUS za lata 2002-2003

Wska źniki Gmina Wilczyce Powiat Wojew ództwo sandomierski świ ętokrzyskie

Zu Ŝycie wody, m3/M/rok 14,8 27,3 27,1

Gęsto ść sieci wod., km/km2 1,46 1,3 0.87

Gęsto ść sieci kanaliz., km/km2 0 0,1 0,14

Zu Ŝycie gazu, nm3/M/rok bd 108,8 67,1

Gęsto ść sieci gaz., km/km2 0,57 1,04 0,30

Zu Ŝycie energii elektr. kWh/M/rok bd 263,7 362,9

Gęsto ść telefoniczna abon./1000M 173 bd 227

III.7.8. Ochrona przeciwpowodziowa Brak na terenie gminy du Ŝych rzek ogranicza znacznie mo Ŝliwo ść wyst ąpienia zagro Ŝenia po-. Zasadniczym elementem struktury hydrograficznej gminy jest rzeka Opatówka płyn ąca do ść szerok ą dolin ą daj ącą mo Ŝliwo ść czasowego retencjonowania wód powodziowych. W pozostałych dolinach, wyst ępuj ących tu niewielkich z reguły cieków wodnych. Strefa zagro Ŝenia obejmuje teren zawarty w pasie 50 metrowym. Wyst ępuj ą nieliczne przypadki nadmiernego zbli Ŝenia zabudowy do przepływaj ących strumieni.

W chwili obecnej dla wi ększo ści cieków wodnych na terenie gminy brak jest wynikaj ących z opracowa ń specjalistycznych danych dotycz ących charakterystyki przepływu wód w ciekach warunków zabezpieczenia przeciwpowodziowego.

III.8. Uwarunkowania z zakresu infrastruktury społecznej.

III.8.1. O świata. Przed reform ą szkolnictwa obszar gminy obsługiwany był przez 4 (Wilczyce, Daromin,

Łukawa, Radoszki) szkoły podstawowe 8 — klasowe oraz dwie szkoły filialne w Pielaszowie

i Tułkowicach . Brak jest na terenie gminy samodzielnie funkcjonuj ących przedszkoli. Po wprowadzeniu reformy szkolnictwa na terenie gminy nadal funkcjonuj ą 4 z wy Ŝej wspomnianych szk ół podstawowych (trzy 6 — oddzia łowe i jedna 10- oddzia łowe) do kt órych w roku szkolnym 2003/2004 ucz ęszcza ło 309 uczni ów.

Wdra Ŝana reforma skutkowała wyodr ębnieniem gimnazjum zlokalizowanego w Wilczycach i Łukawie do którego ucz ęszcza 186 uczniów.

W opinii środowiska nauczycielskiego niedomagania w zakresie szkolnictwa dotycz ą głównie potrzeby właściwego wyposa Ŝenia informatycznego szkół, remontu niektórych obiektów i realizacji pełnowymiarowych sal gimnastycznych w Radoszkach i Łukawie. Stosunkowo dobre warunki posiada szkoła w Radoszkach i nowo wybudowana szkoła w Wilczycach. Skromne mo Ŝliwo ści terenowe w niektórych szkołach s ą powodem braku do- brze urz ądzonych i wyposa Ŝonych szkolnych terenów sportowych. śadna ze szkół nie jest wyposa Ŝona w kryt ą pływalni ę. Opiek ą przedszkoln ą realizowan ą w obr ębie 4 placówek szkolnych obj ętych było w roku szkolnym 1999/2000 57 dzieci uczestnicz ących w zaj ęciach funkcjonuj ących przy szkołach podstawowych klas „0”.

Jedn. m. 2003 2004 SZKOLNICTWO PODSTAWOWE Szko ły podstawowe dla dzieci, m łodzie Ŝy i doros łych wg gestora og ółem og ółem ob. 4 4 uczniowie og ółem osoba 339 309 absolwenci og ółem osoba 65 70 SZKOLNICTWO GIMNAZJALNE Gimnazja dla dzieci, m łodzie Ŝy i doros łych og ółem og ółem ob. 2 2 uczniowie og ółem osoba 174 186 absolwenci og ółem osoba 47 57 Dane zaczerpni ęte z G łównego Urz ędu Statystycznego.

III.8.2. Ochrona zdrowia i opieka społeczna Obsług ę gminy w zakresie usług zdrowotnych pełni Gminny Samodzielny Publiczny Zakład

Podstawowej Opieki Zdrowotnej W Wilczycach.

W sektorze gminnej opieki zdrowotnej zatrudnionych jest trzech lekarzy etatowych o specjalno ści ogólnej i pediatrycznej oraz pi ęć piel ęgniarek. Liczba mieszka ńców przypadaj ąca na 1 o środek wg. stanu na koniec roku1999 wynosi 4106 osób. Na terenie gminy funkcjonuje jedna apteka.

Opieka społeczna na terenie gminy realizowana jest przez Gminny O środek Pomocy Społecznej zatrudniaj ący 6 osób. Opiek ą obj ętych jest około 50 rodzin i dotyczy głównie grupy byłych pracowników PGR.

III.8.3. Zwi ązki wyznaniowe.

Społeczno ść gminy Wilczyce niemal w całości przynale Ŝy do ko ścioła rzymsko- katolickiego Na terytorium gminy w całości funkcjonuj ą trzy parafie: w Darominie, Łukawie Jankowicach. Parafie te zarz ądzaj ą zlokalizowanymi na ich obszarach cmentarzami.

III.8.4. Kultura. Na terenie gminy Wilczyce brak jest wiod ącej placówki integruj ącej mieszka ńców w sferze kultury. Wyznaczona w planie miejscowym pod realizacj ę gminnego o środka przestrze ń pozostaje dalej w sferze rezerw.

Prowadzona działalno ść kulturalna ma charakter sporadyczny i incydentalny, a trudno ści ekonomiczne dnia codziennego wypieraj ą realizacj ę programów rozwojowych w tej dziedzinie na plan dalszy.

Do niedawna instytucj ą ogniskuj ącą Ŝycie kulturalne w gminie była Ochotnicza Stra Ŝ Po Ŝarna posiadaj ąca remizy w Darominie, P ęczynach Pielaszowie, Radoszkach, Wysiadłowie, Wilczycach i Łukawie. Brak przejrzystych zasad działania tej instytucji w dobie gospodarki rynkowej i jednoczesny brak wsparcia finansowego w sposób zdecydowany ogranicza liczb ę podejmowanych w ramach niej inicjatyw kulturalnych.

Pewne formy działalno ści kulturalnej o wymiarze środowiskowym prowadzone s ą w ramach zada ń szkolnictwa podstawowego.

Zamiłowania do uprawiania sportu wyczynowego mog ą by ć realizowane w „ jedynym na obszarze gminy klubie sportowym LZS „Huragan”.

Zarz ąd Gminy dostrzega potrzeb ę zorganizowania działalno ści kulturalnej na terenie gminy opartej o niezale Ŝną jednostk ę instytucjonaln ą zwan ą Gminnym O środkiem Kultury i Sportu .

Funkcje kulturotwórcze wypełnia tak Ŝe Gminna Biblioteka Publiczna. Na terenie gminy Wilczyce funkcjonuj ą 3 placówki biblioteczne (1 biblioteka i 2 filie).

Bie Ŝą ce braki działalno ści amatorskich zespołów artystycznych. działalno ści kółek zainteresowa ń okre śla perspektywiczn ą potrzeb ę rezerwacji w przestrzeni gminy właściwych terenów umo Ŝliwiaj ących wykonywanie zada ń statutowych placówek kultury .

III.8.5. Turystyka, wypoczynek i sport. Na terenie gminy Wilczyce funkcje rekreacyjne pełnią jedynie istniej ące przyszkolne boiska sportowe i boisko klubowe w Wilczycach. Kubaturowe zaplecze sportowe stanowi ące tak Ŝe miejsca do uprawiania czynnych form rekreacji to jedyna na terenie gminy du Ŝa normatywna sala przyszkolna w Darominie.

Istnieje uzasadniona potrzeba budowy gminnego o środka rekreacyjno —sportowego o szerokim programie funkcjonalnym.

Na terenie gminy brak jest bazy turystycznej.

Warunki przyrodnicze doliny Opatówki i atrakcyjne sąsiedztwo Sandomierza oraz doliny Wisły stanowi ą tak Ŝe znaczny potencjał dla rozwoju usług turystycznych lokalizowanych na

terenie gminy .

Motorem nap ędowym rozwoju turystyki w gminie mog ą sta ć si ę tak Ŝe W pewnej mierze własne zasoby dziedzictwa kulturowego jak równie Ŝ mo Ŝliwo ść obsługi tranzytu komunikacyjnego. Rozwija ć mogłyby si ę tak Ŝe pewne formy agroturystyki.

W programowanym rozwoju turystki i rekreacji w gminie znacz ącą rol ę mogą odegra ć dobrze zagospodarowane pozostałości parku podworskiego w Wilczycach i właściwie wypromowane znacznej warto ści znaleziska archeologiczne.

Ograniczeniami rozwoju funkcji turystycznej w gminie Wilczyce s ą:

Niedorozwój infrastruktury technicznej, brak znacz ących zbiorników wód powierzchniowych, a tak Ŝe małe zainteresowanie miejscowej ludno ści rozwojem tej dziedziny gospodarki.

III.8.6.Mieszkalnictwo

Rozwój budownictwa mieszkaniowego na terenie gminy Wilczyce w latach 1994 —ilustruje

poni Ŝsza tabela ,, wykazuj ąca proporcjonalny do wzrostu liczby mieszka ńców wzrost wielko ści zasobów mieszkaniowych, osi ągaj ący w roku 2000 poziom 75 249 m 2.

Liczba osób przypadaj ących na jedno mieszkanie nieznacznie ale systematycznie maleje świadcz ąc o podnoszenie si ę standardu u Ŝytkowego mieszka ń i osi ągn ęła w 2000 poziom

3,38 os./mieszkanie (przeciętny roczny spadek 0,02 os/mieszk.) . powierzchnia u Ŝytkowa przypadaj ąca na jednego mieszka ńca wzrosła do poziomu 18,2m 2/mieszka ńca (przeci ętny 2 roczny przyrost 0,16 m ) )

Na przestrzeni ostatnich siedmiu lat oddawano rocznie około 8 mieszka ń.

Jedn. m. 2000 2001 2002 2003 2004 LUDNO ŚĆ Ludno ść w mieszkaniach

og ółem osoba 4092 4046 4021 - - ZASOBY MIESZKANIOWE Zasoby mieszkaniowe zamieszkane wg rodzaju w łasno ści og ółem

mieszkania miesz. 1210 1217 1069 - -

izby izba 3739 3777 3864 - -

powierzchnia u Ŝytkowa mieszka ń m2 75249 76480 87547 - - w łasno ść gminy mieszkania miesz. 4 10 10 - - izby izba 11 23 33 - - powierzchnia u Ŝytkowa mieszka ń m2 269 555 513 - - Zasoby mieszkaniowe wszystkie wg rodzaju w łasno ści og ółem

mieszkania miesz. - - - 1126 1126

izby izba - - - 4007 4007

powierzchnia u Ŝytkowa mieszka ń m2 - - - 90587 90587 w łasno ść gminy mieszkania miesz. - - - 9 9 izby izba - - - 28 28 powierzchnia u Ŝytkowa mieszka ń m2 - - - 555 555 Dane zaczerpni ęte z Głównego Urz ędu Statystycznego

Jedn. 2000 2001 2002 2003 2004 m. LUDNO ŚĆ MIESZKANIA ODDANE DO U śYTKU Mieszkania oddane do u Ŝytku og ółem

mieszkania miesz. 4 7 4 1 0

izby izba 22 38 20 5 0 powierzchnia u Ŝytkowa m2 0 689 1231 421 140 Stopie ń wyposa Ŝenia budynków w urz ądzenia infrastruktury technicznej jest wysoki w

telefonii przewodowej, energii elektrycznej „ umiarkowany sieci wodoci ągowej oraz niezadowalaj ący w aspekcie zbiorczych sieci i urz ądze ń sanitarnych.

Na koniec roku 2000 na terenie gminy istniało 534 przyłączy wodoci ągowych prowadz ących do budynków mieszkalnych co stawia to gmin ę w rz ędzie gmin najlepiej zwodoci ągowanych. Znaczna dysproporcja pomi ędzy stopniem zwodoci ągowania i skanalizowaniem gminy przy jednoczesnym do ść znacznym zu Ŝyciu wody oraz słabej skuteczno ści w egzekucji wywozu ścieków stanowi powa Ŝne zagro Ŝenie czysto ści stanu środowiska gminy.

Dominuj ącym typem zabudowy mieszkaniowej jest zabudowa zagrodowa rozwijaj ąca na całym terytorium gminy.

III.8.7. Ruch budowlany.

Wykaz wydanych decyzji o warunkach zabudowy w latach 2004-2005 rok og ółem Budynki Pod łączenie Budynki Budynki Budynki inwentarskie Przy łączy us ługowe, inne mieszkaln Gospodarcz Telefonia Sala e e gara Ŝe kom órkowa gimnastyczna

2001 14 - 2 - 12 - - 2002 26 5 9 1 10 1 - 2003 25 8 3 - 12 1 1 2004 11 3 2 2 2 2 - 2005 18 7 4 - 3 1 3 og ółem 94 23 20 3 41 5 4

Ruch budowlany jest niewielki i dotyczy g łównie obiekt ów mieszkalnych, budynk ów gospodarczych oraz przy łączy. Jak na gmin ę o wielko ści 70km 2 jest bardzo ma łe zainteresowanie budowami, wynika to z tego i Ŝ jest to gmina wiejska. Na przestrzeni ostatnich dwudziestu lat nie nast ąpi ły na terenie Gminy widoczne zmiany w gospodarce budowlanej.

III. 8.8. Wnioski do studium Do studium po og łoszeniu nie wp łyn ęły wnioski od ludno ści.

III.8.9.Zadania inwestycyjne umieszczone w wieloletnim planie inwestycyjno – finansowym Gminy Wilczyce na lata 2005 – 2006 i 2007 – 2013.

L.p zadanie Termin wykonania 1. Modernizacja drogi gminnej Wilczyce - Tu łkowice 2005-2006 2. Modernizacja drogi gminnej Dacharz ów – P ęczynyn w 2005-2006 Zagrodach 3. Modernizacja drogi gminnej Ocinek - Ocinek 2005 - 2006 4. Modernizacja drogi gminnej Pielasz ów - Weso łówka 2005 5. Modernizacja drogi gminnej Daromin - Grochocice 2004-2005 6. Modernizacja drogi gminnej Wilczyce - Wilczyce 2004-2005 7. Modernizacja drogi gminnej Ga łkowice - Ocin 2004-2005 8. Modernizacja drogi gminnej Radoszki – Wilczyce Sachalin 2004-2005 9. Sala gimnastyczna w Wilczycach 2004-2006 10. Modernizacja drogi gminnej Przezwody – Przezwody 2005-2006 Kolonia 11. Modernizacja drogi gminnej Pielasz ów - Dobrocice 2005-2006 12. Modernizacja drogi gminnej Daromin Kolonia – Daromin 2006 G. 13. Modernizacja drogi gminnej Wilczyce – Wilczyce Kol. 2006 14. Modernizacja drogi gminnej Wysiad łów - Radary 2006 15. Budowa sieci kanalizacyjnej 2007 16. budowa sali gimnastycznej w Wilczycach 2007 17. Modernizacja drogi gminnej Dacharz ów - Komorna 2007 18. Modernizacja drogi gminnej Daromin wie ś 2007 19. Modernizacja drogi gminnej Łukawa Rz – Łukawa Z 2007 20. Modernizacja drogi gminnej Bugaj - Łukawa 2007 21. Budowa oczyszczalni ściek ów w Wilczycach 2008 22. Budowa sieci kanalizacyjnej 2008 23. Budowa oczyszczalni przydomowych 2008 24. Kontynuacja budowy dr óg gminnych 2009 25. Budowa sieci kanalizacyjnej 2010 26. Budowa obiekt ów sportowych 2011 27. Budowa i remont dr óg gminnych 2011 28. Budowa obiekt ów sportowych 2012 29. Budowa sieci kanalizacyjnej 2012 30. Budowa i remonty dr óg gminnych 2012 31. Kontynuacja lat poprzednich 2013

II.8.10. Dotychczasowe przeznaczenie terenów w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. Gospodarka przestrzenna w gminie Wilczyce jest obecnie oparta o obowi ązuj ące prawo miejscowe w postaci zmian planu og ólnego zagospodarowania przestrzennego gminy Wilczyce (uchwa ła Nr X/32/90 Rady Gminnej w Wilczycach z dnia 28 lutego 1990 roku) przyj ętych uchwa łą Nr XXXVIII/195/2002 Rady Gminnej w Wilczycach z dnia 5 pa ździernika 2002 roku oraz uchwa łą Nr IX/62/2003 Rady Gminnej w Wilczycach z dnia 0 grudnia 2003 roku. Zmiany do planu dotyczy ły niewielkich, pod wzgl ędem obszarowym, teren ów mieszkaniowych, us ługowych lub przemys łowych.

W dotychczasowych planach miejscowych wyodr ębniono tereny zaj ęte przez zabudow ę mieszkaniow ą i zagrodow ą w poszczeg ólnych wsiach. W rejonach tych nast ępuje zabudowa , mo Ŝna wi ęc stwierdzi ć i Ŝ ustalenia tych plan ów by ły realizowane.

IV-KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY

IV.1. Kierunki zmian w strukturze przestrzennej gminy oraz w przeznaczeniu terenów IV.1.1. Gmina Wilczyce powinna rozwija ć swoje zagospodarowanie przestrzenne w nast ępuj ących kierunkach: IV.1.2 . Funkcje mieszkaniowe realizowane w formie adaptacji istniej ącej zabudowy zagrodowej, uzupe łnianej zabudow ą mieszkaniow ą o charakterze ekstensywnym powinny by ć skupiane przede wszystkim na terenach obecnie zurbanizowanych oraz przewidywanych w dotychczasowych planach zagospodarowania przestrzennego na cele mieszkaniowo-us ługowe, oznaczonych na rysunku Studium symbolem MU.

IV.1.3. zabudowa mieszkaniowo-us ługowa wykraczaj ąca poza tereny wskazane powy Ŝej, powinna by ć lokalizowana w rejonie g łównych ci ągów komunikacyjno- infrastrukturalnych , w szczeg ólno ści we miejscowo ści Wilczyce, Łukawa, Ga łkowice, Ocinek, Daromin, Radoszki, Wysiad łów, w strefach wskazanych na rysunku Studium jako tereny potencjalnego rozwoju funkcji mieszkaniowo-us ługowych, oznaczonych na rysunku studium symbolem MU 1. IV.1.4. Terenami rezerwowanymi dla przysz łej zabudowy w odleg łym okresie kierunkowym mog ą sta ć si ę obszary, na kt órych rozwijana b ędzie sie ć uzbrojenia, w szczeg ólno ści kanalizacja, przy czym tereny te powinny pozosta ć w u Ŝytkowaniu rolniczym

IV.1.5. us ługowe o charakterze podstawowym, w tym obiekty o światowe, ochrony zdrowia, administracji, powinny by ć rozwijane r ównomiernie w spos ób policentryczny na terenie ca łej Gminy, na obszarach oznaczonych na rysunku Studium symbolami MU i MU 1.

IV.1.6 . Kszta łtuj ąc sie ć osadnicz ą obszaru nale Ŝy uwzgl ędni ć potrzeb ę zapewnienia mieszka ńcom odpowiedniego dost ępu do us ług, w tym us ług sektora publicznego. Wilczyce s ą wielofunkcyjnym o środkiem obs ługi ludno ści gminy, konieczne jest jednak stopniowe, na miar ę mo Ŝliwo ści wzmacnianie funkcji us ługowych na terenie gminy w szczeg ólno ści we wsiach: Daromin, Łukawa, Wysiad łów, Radoszki, Pielasz ów po łoŜonych w odleg łych rejonach gminy, co powinno znale źć wyraz w ustaleniach miejscowych plan ów zagospodarowania przestrzennego.

IV.1.7. us ługowe o charakterze ponadlokalnym, w tym zwi ązane z obs ług ą ruchu turystycznego, obs ług ą socjaln ą powinny by ć lokowane na terenach oznaczonych na rysunku Studium symbolami MU, MU1 wzd łuŜ korytarza drogi krajowej w miejscowo ściach Łukawa, Wysiad łów, Ocinek, Ga łkowice- Ocin.

IV.1.8. będące w strefie rzeki Opat ówki na tarasie zalewowym oznaczone s ą na rysunku Studium symbolem MUZ . Dopuszcza si ę tam zachowanie istniej ących funkcji mieszkaniowych budownictwa zagrodowego, ale ogranicza si ę now ą zabudow ę z racji wyst ępowania na tym obszarze bardzo dobrych gleb, niekorzystnych warunk ów gruntowo – wodnych oraz zagro Ŝenia powodziowego.

IV.1.9. rolne, oznaczone na rysunku Studium symbolem RR , tereny le śne oznaczone na rysunku Studium symbolem LS , oraz tereny znajduj ące si ę na tarasie zalwowym , oznaczone na rysunku Studium symbolem MUZ , powinny pozosta ć w u Ŝytkowaniu rolniczym, le śnym lub pozostawa ć w formie przyrodniczo aktywnej. Na terenach tych wyznacza si ę na rysunku Studium dodatkowo obszar wy łączony spod zabudowy.

IV.1.10. o charakterze przemys łowo-sk ładowym, b ądź infrastrukturalnym oznaczone na rysunku Studium symbolem TP, nale Ŝy zachowa ć w istniej ących lokalizacjach. Tereny te wyst ępuj ą w śród zabudowy zagrodowej. Dopuszcza si ę rozw ój tych funkcji w Bugaju, Ga łkowicach-Ocinek, Ocinku, Łukawie, Wilczycach.

IV.1.11. rysunku Studium wyznaczono ponadto tereny przeznaczone do zalesienia oznaczone symbolem LS 1. IV.2. Kierunki i wska źniki dotycz ące zagospodarowania oraz uŜytkowania terenów, w tym tereny wyłączone spod zabudowy Zasoby mieszkaniowe w gminie s ą w łasno ści ą prywatn ą i wymagaj ą cz ęsto remontu. S ą to jednak zadania w łaścicieli nieruchomo ści.

Analiza stanu zabudowy w poszczeg ólnych wsiach dokonana na podstawie wizji w terenie, zdj ęć lotniczych i materia łów kartograficznych wykazuje niewiele podj ętych ju Ŝ dzia łań w zakresie odnowienia i remontu obiekt ów.

IV.2.1. Ustalenia dotycz ące kierunków i wska źników dotycz ących zagospodarowania oraz u Ŝytkowania terenów:

IV.2.1.1 . Zagospodarowanie teren ów obecnie zurbanizowanych oraz przewidywanych w dotychczasowych planach zagospodarowania przestrzennego na cele mieszkaniowo- us ługowe, powinno uwzgl ędnia ć dotychczasowy kszta łt przestrzenny i architektoniczny Gminy. Nale Ŝy utrzyma ć ulicowy charakter zabudowy wsi. IV.2.1.2. łnianie, wymiana i rozbudowa obiekt ów, na istniej ących dzia łkach budowlanych, mo Ŝliwe jest z zachowaniem nast ępuj ących warunk ów:

•kszta łtowanie nowej linii zabudowy wzd łuŜ linii zabudowy utworzonej przez wi ększo ść obiekt ów istniej ących przy ulicy, na kt órej realizowana jest nowa inwestycja,

•stosowanie zasady harmonijnego s ąsiedztwa w zakresie sposobu zabudowy i zagospodarowania teren ów oraz gabaryt ów i charakteru zabudowy,

IV.2.1.3. Zmiana funkcji obiektu mo Ŝliwa, pod warunkiem zachowania przepis ów o ochronie środowiska, o ochronie d óbr kultury oraz przestrzegania zasad ochrony interes ów os ób trzecich. IV.2.1.4. Wt órny podzia ł dzia łki budowlanej le Ŝą cej przy istniej ącej ulicy mo Ŝe nast ąpi ć pod warunkiem, Ŝe wydzielane dzia łki budowlane b ędą posiada ć szeroko ści frontów nie mniejsze ni Ŝ:

-przy zabudowie zagrodowej – 20 m,

-przy zabudowie jednorodzinnej – 18 m,

-przy zabudowie zwi ązanej z dzia łalno ści ą gospodarcz ą – 20 m.

IV.2.1.5. Nale Ŝy wy łączy ć spod zabudowy wszystkie tereny le śne, oraz przewidziane do zalesienia, tereny kt óre powinny by ć chronione pod wzgl ędem przyrodniczym oraz tereny rolne, na kt órych dopuszcza si ę jedynie zabudow ę zagrodow ą, zwi ązan ą z produkcja roln ą.

IV.2.2. Ustalenia dotycz ące terenów , które mog ą by ć przeznaczone pod zabudow ę zagrodow ą, mieszkaln ą, usługow ą, produkcyjn ą w gminie Wi ększo ść inwestycji budowlanych w gminie stanowi realizacja indywidualnego budownictwa zagrodowego i mieszkaniowego, a tak Ŝe budownictwa zwi ązanego z dzia łalno ści ą produkcyjn ą i us ługow ą. Potrzeby spo łeczno ści lokalnej w zaspakajaniu potrzeb mieszkaniowych realizowane s ą we w łasnym zakresie.

Do kompetencji gminy nale Ŝy stworzenie warunk ów dla realizacji wszelkiego rodzaju budownictwa. W zwi ązku z powy Ŝszym, na obszarze gminy okre śla si ę obszary zwartej zabudowy wsi.

Okre śla si ę wska źniki urbanistyczne dla omawianej zabudowy:

IV.2.2.1. Zabudow ę mieszkaniow ą, us ługow ą oraz zabudow ę zwi ązan ą z rzemios łem, a tak Ŝe z obs ług ą sportu, turystyki i wypoczynku nale Ŝy lokalizowa ć, przede wszystkim, na niezabudowanych dzia łkach w granicach zwartej zabudowy wsi.

IV.2.2.2. okre ślone jako preferowane do zabudowy wskazuj ą kierunek rozwoju struktury funkcjonalno – przestrzennej teren ów zabudowanych. Przeznaczenie tych teren ów pod zabudow ę mo Ŝe nast ępowa ć pod warunkiem harmonijnego rozwoju istniej ących struktur zagospodarowania poszczeg ólnych miejscowo ści.

IV.2.2.3. granicach zwartej zabudowy wsi mog ą by ć lokalizowane obiekty zwi ązane z realizacj ą cel ów publicznych.

IV.2.2.4. i realizacja obiekt ów budowlanych przy istniej ących ulicach podporz ądkowana by ć musi nast ępuj ącym zasadom:

•budynki mieszkalne powinny by ć dwukondygnacyjne z u Ŝytkowym poddaszem, z wyj ątkiem przypadk ów dostosowywania charakteru nowej zabudowy do zabudowy w s ąsiedztwie,

•poziom pod łogi parteru powinien by ć nie wy Ŝej ni Ŝ 1 m od poziomu terenu,

•dachy powinny by ć symetryczne dwuspadowe z mo Ŝliwo ści ą wprowadzania

nacz ółków lub czterospadowe, o nachyleniu po łaci 30 o do 45 o, z wyj ątkiem przypadk ów dostosowywania charakteru nowej zabudowy do zabudowy w sąsiedztwie, •charakter dach ów i ich pokrycia musz ą by ć zbli Ŝone do rozwi ąza ń w tym zakresie zastosowanych w s ąsiedztwie, z jednoczesnym zakazem realizowania obiekt ów budowlanych z dachami pulpitowymi i asymetrycznymi,

•zachowanie istniej ącej linii zabudowy przy zabudowie plombowej.

IV.2.2.5. si ę kierunkowe wielko ści nowych dzia łek przeznaczanych pod zabudow ę zagrodow ą i jednorodzinn ą na terenie zwartej zabudowy wsi, kt óre powinny by ć w miar ę mo Ŝliwo ści zastosowane w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego:

•zabudowa zagrodowa - 1200m 2 , przy szeroko ści frontu dzia łki min. 18 m,

•zabudowa zwi ązana z dzia łalno ści ą gospodarcz ą – 1000m 2, przy szeroko ści frontu dzia łki nie mniej ni Ŝ 20 m,

•zabudowa jednorodzinna

-dla budynk ów wolnostoj ących 800 - 2000 m 2, przy szeroko ści frontu min. 18m.,

-dla budynk ów bli źniaczych - 600 do 1000 m 2 przy szeroko ści frontu ka Ŝdej z nich, min.14 m.

IV.2.2.6. obszarem zwartej zabudowy wsi okre śla si ę tereny, kt óre mog ą by ć przeznaczone pod nast ępuj ące rodzaje zabudowy:

•zabudowa zwi ązana z produkcją, przetw órstwem, rzemios łem i hurtowniami – jest to zabudowa zwi ązana z dzia łalno ści ą gospodarcz ą. Wielko ść dzia łek powinna by ć odpowiednia do prowadzonej dzia łalno ści, pod warunkiem oszcz ędnego gospodarowania przestrzeni ą i zachowania przepis ów o obowi ązku ograniczenia uci ąŜ liwo ści do granic w łasno ści. Okre ślone w studium obszary (TP), kt óre mog ą by ć przeznaczone pod zabudow ę zwi ązan ą z prowadzeniem dzia łalno ści gospodarczej nale Ŝy pozyskiwa ć do zasob ów aby stanowi ć one mog ły ofert ę gminy na rynku inwestycyjnym i podstaw ę tworzenia nowych miejsc pracy dla spo łeczno ści lokalnej.

IV.2.2.7. przemys łowe i sk ładowe nie powinny przekracza ć wysoko ści opisanych powy Ŝej, z wyj ątkiem takich, w kt órych technologia wykorzystania obiekt ów powoduje konieczno ść wi ększej wysoko ści (np. elewatory zbo Ŝowe, maszty).

IV.2.2.8. terenach z ograniczeniami zabudowy nale Ŝy poinformowa ć przysz łych inwestor ów o konieczno ści poniesienia wi ększych koszt ów na inwestycje ze wzgl ędu na konieczno ść wyeliminowania istniej ących ogranicze ń i uzyskania odpowiednich standard ów u Ŝytkowania wznoszonych obiekt ów.

IV.2.2.9. liniami najwy Ŝszych napi ęć 400kV oraz 220 kV i w ich strefach ochronnych tych linii nie nale Ŝy lokalizowa ć obiekt ów kubaturowych ani nie dopuszcza ć do wysokiego zadrzewienia i zalesienia grunt ów. Lokalizacja tych obiekt ów w pobli Ŝu stref ochronnych wymaga dodatkowych uzgodnie ń.

IV.2.2.10. terenie gminy mo Ŝna lokalizowa ć maszty telekomunikacyjne, stacje benzynowe, stacje gazowe. Lokalizacja tych obiekt ów wymaga dodatkowych uzgodnień.

IV.3. Obszary oraz zasady ochrony środowiska i jego zasobów, ochrony przyrody, krajobrazu kulturowego

IV.3.1.Kierunki i zasady kształtowania rolniczej i le śnej przestrzeni produkcyjnej Głównymi funkcjami gminy Wilczyce s ą:

•Rolnictwo i przetw órstwo rolno – spo Ŝywcze,

•Le śnictwo i gospodarka le śna,

•Osadnictwo w tym mieszkalnictwo i us ługi

Z powodu braku wi ększych kompleks ów le śnych, gospodarka le śna – wy łącznie w lasach prywatnych – odgrywa niewielk ą rol ę.

IV.3.2. Rozwój rolnictwa – wykorzystanie rolniczej przestrzeni przyrodniczej Rolnictwo stanowi ć b ędzie nadal jeden ą z wiod ących funkcji rozwojowych gminy Wilczyce. Szczeg ólnego znaczenia nabiera wycofanie rolniczej przestrzeni produkcyjnej w spos ób optymalny i dostosowany do zr ównowa Ŝonego rozwoju gminy

Główne kierunki zagospodarowania na zwartych obszarach gleb najwy Ŝszych klas bonitacyjnych powinny stanowi ć:

IV.3.2.1 .Racjonalne wykorzystanie walor ów przyrodniczych dla rozwoju produkcji rolnej.

IV.3.2.2. gleb najwy Ŝszych klas bonitacyjnych przed zmian ą przeznaczenia na nierolnicze, poprzez ograniczenie rozpraszania zabudowy mieszkaniowej i us ługowej oraz wprowadzania wielko przestrzennej infrastruktury komunikacyjnej.

IV.3.2.3. w dotychczasowym zasi ęgu i u Ŝytkowaniu trwa łych u Ŝytk ów zielonych oraz racjonalne ich wykorzystanie jako bazy paszowej. IV.3.2.4. grunt ów najs łabszych oraz na stromych zboczach,ma ło przydatnych do upraw rolnych, w spos ób łącz ący niewielkie, zalesione ju Ŝ enklawy w zwarte kompleksy le śne.

IV.3.2.5. wód powierzchniowych i gruntowych przed zanieczyszczeniem ściekami bytowymi i przemys łowymi oraz infiltracj ą zanieczyszcze ń od dzia łalno ści rolniczej (na glebach z utwor ów łatwo przepuszczalnych).

IV.3.2.6. ędna ochrona pomnik ów przyrody oraz cennych zadrzewie ń.

IV.3.2.7. zadrzewie ń i zakrzewie ń śródpolnych i przydro Ŝnych, pe łni ących funkcj ę ostoi faunistycznych oraz zieleni ozdobnej (przydomowej) i izolacyjnej, walorach przyrodniczych i krajobrazowych.

IV.3.2.8. rozwoju rolnictwa ekologicznego w rejonach poza zasi ęgiem wp ływu toksycznych zanieczyszcze ń i uci ąŜ liwo ści.

Główne kierunki dzia łań na obszarach gleb s łabych i najs łabszych powinny stanowi ć:

IV.3.2.9. wykorzystanie uwarunkowa ń przyrodniczych dla rozwoju produkcji rolnej z preferencj ą rolnictwa ekologicznego i produkcji zdrowej Ŝywno ści.

IV.3.3. Le śnictwo i gospodarka le śna obszary le śne gminy Wilczyce s ą lasami prywatnymi, i wyst ępuj ą w po łudniowej cz ęś ci gminy. Siedliskowo s ą to lasy gr ądowe, g łównie li ściaste z dominacj ą grabu, d ębu, brzozy, lipy i klonu oraz domieszk ą sosny. Znacz ące powierzchnie zajmuj ą zaro śla z udzia łem brzozy, topoli, tarniny. W dolinie Opat ówki znaczne obszary zajmuj ą lasy olsowe i łęgowe z dominacj ą olczy i wierzby. Lasy, mimo niewielkich obszar ów kt óre zajmuj ą, spe łniaj ą istotn ą rol ę glebo- i wodochronn ą, stanowi ą naturalne ostoje faunistyczne, s ą wa Ŝnym elementem krajobrazu.

Celowe jest powi ększanie area łów las ów prywatnych, zw łaszcza na najs łabszych siedliskach.

IV.3.4. Osadnictwo Sie ć osadnicza gminy Wilczyce sk łada si ę z 16 wsi. Ich mo Ŝliwo ści rozwoju przestrzennego s ą r óŜne. Jedn ą z barier to dobre gleby, chronione przed zmian ą uŜytkowania na cele nierolnicze, zaliczone do II – IV B klasy bonitacyjnej, s łabo no śne grunty oraz p łytko wyst ępuj ący poziom w ód gruntowych utrudniaj ą lub uniemo Ŝliwiają wprowadzenie zabudowy kubaturowej. Cz ęsto obszary o takich warunkach u Ŝytkowane s ą jako łąki lub pastwiska. Czynnikiem oddzia łuj ącym negatywnie na funkcj ę osadnicz ą s ą uci ąŜ liwo ści komunikacyjne drogi krajowej. Nale Ŝy do nich nadmierny ha łas, zwi ązki toksyczne zawarte w spalinach, za śmiecenia oraz zagro Ŝenie wypadkami. Cz ęść uci ąŜ liwo ści mo Ŝna os łabi ć poprzez zastosowanie odpowiednich rozwi ąza ń technicznych.

Rozw ój miejscowo ści Wilczyce b ędzie nast ępowa ł wzd łuŜ dr óg dojazdowych. Rozw ój mo Ŝe by ć utrudniony przez wyst ępowanie bardzo dobrych gleb, co wp ływa na ograniczenie osadnictwa.

Pozosta łe miejscowo ści gminne b ędą rozwija ć si ę wzd łuŜ ulic, przy kt órych s ą utworzone. Wszystkie miejscowo ści s ą typowo rolniczymi wsiami, utrzymuj ącymi si ę z upraw rolniczych i sadowniczych.

W miejscowo ści Daromin i Łukawa znajduje si ę najwi ęcej, po Wilczycach, punkt ów i ośrodk ów us ługowych, w zwi ązku z tym posiadaj ą one najwi ększe szanse na rozw ój. Niestety grunty tych miejscowo ści nale Ŝy do bardzo dobrych klas gleb, co ogranicza ten rozw ój.

IV.3.5. Rekreacja i wypoczynek Rekreacja pobytowa, a szczeg ólnie agroturystyka, znajduje korzystne przyrodniczo warunki do rozwoju, zw łaszcza na terenach atrakcyjnych krajobrazowo, o urozmaiconej rze źbie i zr óŜnicowanej szacie ro ślinnej oraz ograniczonych uci ąŜ liwo ściach. Warunek ten spe łniaj ą zw łaszcza tereny po łudniowe gminy. Pozosta łe obszary s ą mniej odpowiednie dla rozwoju rekreacji pobytowej. Do ść atrakcyjne do formowania tras turystycznych (pieszych i rowerowych) s ą wybrane miejsca kompleks ów le śnych , zr óŜnicowana rze źba terenu z dolinami.

Obiektami przyci ągaj ącymi turyst ów mog ą by ć lokalne obiekty kultury materialnej (ko ścio ły z cmentarzami, parki wiejskie), oraz wsp ółczesne budowle o funkcjach us ług sportowych (basen, jazdy konne, si łownia itp.)

IV.3.6. Obszary chronione Na rysunku studium zosta ł zaproponowany Obszar Chronionego Krajobrazu. 7.6.1.Pomniki przyrody według rejestru Wojewódzkiego Konserwatora Przyrody :

• W ąwóz lessowy ze stanowiskami rzadkich gatunk ów ro ślin, w miejscowo ści Ga łkowice – Ocin,

• Drzewa o wybitnych walorach przyrodniczych i krajobrazowych zgrupowane w parku podworskim w miejscowo ści Wilczyce ( 1 lipa drobnolistna, 3 sosny czarne, 1 klon pospolity) • 2 lipy drobnolistne w miejscowo ści Radoszki,

7.6.2. Park podworski, z cennym wielogatunkowym drzewostanem w miejscowo ści Wilczyce

Obszar chronionych, naturalnych grunt ów organicznych ( torfy niskie, namu ły mu łowo – torfowe).Obszar ów grunt ów ornych i u Ŝytk ów zielonych na glebach wy Ŝszych klas bonitacyjnych (I – III), chronionych przed zmian ą u Ŝytkowania na nierolnicze i niele śne.

IV.4. Obszary i zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej. W gminie Wilczyce ochronie podlega ć powinny wszystkie elementy krajobrazu kulturowego oraz nieruchome zabytki kultury materialnej.

IV.4.1. Kszta łt nowej zabudowy kreowany w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego powinien ochrania ć zabytkowy charakter wsi ulicowych i spos ób ich zabudowy oraz ekspozycj ę przestrzenn ą poprzez w łaściwe kszta łtowanie linii, wysoko ści i gęsto ści zabudowy, warunki realizacji ogrodze ń oraz zieleni wiejskiej.

IV.4.2. Ochronie, polegaj ącej na zachowaniu i podkre śleniu w uk ładzie przestrzennym cech zabytkowych powinny podlega ć na terenie Gminy obiekty ko ścio łów i plebanii w Łukawie, Darominie i Dacharzowie, a tak Ŝe zabytkowe zagrody, domy wiejskie i zabudowania gospodarcze.

IV.4.3. Obiekty wpisane do rejestru zabytk ów lub znajduj ące si ę w ewidencji zabytk ów (wed ług aktualnego spisu znajduj ącego si ę w archiwum Wojew ódzkiego Konserwatora Zabytk ów) powinny podlega ć ochronie na zasadach okre ślonych, w przepisach szczeg ólnych. W szczeg ólno ści wszelkie prace budowlane, adaptacyjne, remontowe dokonywane w tych zabytkach lub w ich otoczeniu, zmiany drzewostanu i inne zmiany zagospodarowania terenu powinny by ć ka Ŝdorazowo uzgadniane z w łaściwym Konserwatorem Zabytk ów. W planach zagospodarowania przestrzennego nale Ŝy wytyczy ć strefy ochrony zabytk ów uj ętych w ewidencji oraz w rejestrze zabytk ów

IV.4.4. Zakaz lokalizowania obiekt ów uci ąŜ liwych i obiekt ów, kt óre mog ą pogorszy ć stan środowiska przyrodniczego w s ąsiedztwie obiekt ów zabytkowych oraz obiekt ów zas łaniaj ących widok na zabytek czy te Ŝ dysharmonizuj ących przestrzennie i kompozycyjnie z jego elementami.

IV.4.5. Ochronie konserwatorskiej powinny podlega ć istniej ące w Gminie pomniki i cmentarze oraz ich otoczenie. Ochrona powinna polega ć miedzy innymi na zapewnieniu w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego w łaściwego otoczenia tych obiekt ów, utrzymania zieleni, w tym starodrzewu z preferencj ą dla gatunk ów li ściastych i rodzimych.

IV.4.6. Szczeg ólnej ochronie podlega ć powinny stanowiska i strefy archeologiczne. W miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego lub w decyzjach administracyjnych wydawanych w sytuacji braku planu powinno si ę uwzgl ędnia ć po łoŜenie tych stanowisk, a wszelkie prace w pobli Ŝu tych obiekt ów, lub w ich miejscu powinny by ć poprzedzone eksploracj ą archeologiczn ą prowadzon ą pod nadzorem Wojew ódzkiego Konserwatora Zabytk ów, na zasadach okre ślonych w przepisach szczeg ólnych.

IV.4.7. Najistotniejsze stanowiska archeologiczne oraz zabytki architektury powinny by ć przystosowane do eksponowania i zwiedzania, przy czym preferuje si ę ście Ŝki kulturowo- przyrodnicze, dostosowane dla potrzeb turyst ów pieszych i rowerowych z wykorzystaniem istniej ącej bazy gastronomiczno-turystycznej i agroturystycznej.

IV.4.8. Kontynuacja zasady sporz ądzania okresowych, specjalistycznych analiz stanu środowiska kulturowego gminy Wilczyce, w celu stworzenia aktualnych, merytorycznych podstaw proces ów planistycznych i decyzji administracyjnych dotyczących obszar ów istotnych dla ochrony i kszta łtowania środowiska kulturowego gminy

IV.5. Kierunki rozwoju systemów komunikacji i infrastruktury technicznej

IV.5. 1. Kierunki polityki przestrzennej Podstawowym problemem transportowym na obszarze gminy jest ruch tranzytowy na drodze krajowej (du Ŝe nat ęŜ enie ruchu, przebiega przez obszar zurbanizowany, konieczno ść obs ługi ruchu lokalnego, parametry techniczne w wielu przypadkach nie odpowiadaj ące klasie drogi).

Wi ększo ść dr óg powiatowych i gminnych wymaga modernizacji (u łoŜenie nawierzchni ulepszonej, poprawienie parametr ów technicznych dr óg).Sie ć drogowa na terenie jest stosunkowo dobrze rozbudowana. Szczeg ólnie wymagaj ą tego drogi w so łectwach Tu łkowice, Daromin, Zagrody.

Na brak sprawnej komunikacji publicznej autobusowej na terenie gminy Wilczyce wp ływa przede wszystkim z ły stan istniej ących dr óg jak i parametry techniczne tj. szeroko ść jezdni, geometria itp.

W zakresie polityki przestrzennej dotycz ącej komunikacji wyr óŜni ć nale Ŝy nast ępuj ące podstawowe cele rozwoju: IV.5.1.1.Cel wiod ący.

- zaspokojenie potrzeb transportowych gospodarki i spo łecze ństwa g łównie poprzez modernizacj ę podstawowej drogi w gminie tj. drogi krajowej nr 79 (poprawienie parametr ów technicznych drogi i skrzy Ŝowa ń z drogami poprzecznymi, ograniczenie ilo ści zjazd ów z trasy mi ędzy innymi poprzez budow ę dr óg dojazdowych do istniej ącego zagospodarowania wzd łuŜ trasy a nowo projektowane zagospodarowanie powinno by ć obs ługiwane od uk ładu lokalnego).

IV.5.1.2. Zadania komplementarne

W celu zaspokojenia wzrastaj ących potrzeb transportowych z uwzgl ędnieniem minimalizacji koszt ów spo łecznych i środowiskowych nale Ŝy d ąŜ yć do:

•Minimalizacji czasu podr óŜy mi ędzy poszczeg ólnymi rejonami gminy (np. zwi ększaj ąc ilo ść dr óg, modernizuj ąc nawierzchnie).

•Zwi ększenia bezpiecze ństwa ruchu (np. odpowiednie oznakowanie, osi ąganie odpowiednich parametr ów technicznych dr óg, realizacja ci ągów rowerowych).

•Zapewnienie odpowiedniej przepustowo ści na kierunkach najbardziej obci ąŜ onych (np. modernizacja skrzy Ŝowa ń, ograniczenie ilo ści skrzy Ŝowa ń z trasami poprzecznymi, realizacja przystank ów autobusowych wraz z zatokami).

•Zmniejszenie uci ąŜ liwości transportu dla mieszka ńców i środowiska (np. eliminowanie z ruchu pojazd ów najbardziej zatruwaj ących środowisko, realizacja ekran ów, modernizacja okien w domach, stosowanie m. innymi wymog ów odleg łościowych dla nowego i modernizowanego zagospodarowania, zgodnie z Rozporz ądzeniem Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2.03.1999 roku Dz. U. Nr 43/99).

•Wspieranie budowy i modernizacji parking ów dla potrzeb istniej ącego i nowego zagospodarowania, co b ędzie mia ło r ównie Ŝ wp ływ na realizacj ę w/w zada ń transportowych (mi ędzy innymi na bezpiecze ństwo i przepustowo ść na drogach).

•Wspieranie rozwoju komunikacji pasa Ŝerskiej lokalnej

•Rozw ój stacji obs ługi pojazd ów i stacji paliw r ównomiernie na terenie ca łej gminy.

•Okre ślenie docelowych linii rozgraniczaj ących dr óg i sukcesywne wykupywania teren ów dla zapewnienia miejsca do realizacji drogi o docelowych parametrach i docelowego uzbrojenia in Ŝynieryjnego. IV.6. Obszary, na których rozmieszczone b ędą inwestycje celu publicznego o znaczeniu lokalnym Na terenie Gminy Wilczyce wyznacza si ę na rysunku studium obszary, na kt órych powinny by ć zlokalizowane zajmuj ąc cz ęść lub ca łość terenu, nast ępuj ące inwestycje celu publicznego o znaczeniu lokalnym:

IV.6.1. Wiejskie oczyszczalnie ściek ów w poszczeg ólnych miejscowo ściach oznaczonych na rysunku Studium symbolem NU IV.6.2. Istniej ące wysypisko komunalne w Bugaju do modernizacji, oznaczone na rysunku Studium symbolem NO IV.6.3. Tereny proponowane na lokalizacj ę zbiornik ów retencyjnych wody na terenie ca łej gminy , oznaczone na rysunku Studium symbolem NW

IV.6.4. Drogi publiczne gminne wraz z towarzysz ącą infrastruktur ą, w granicach linii rozgraniczaj ących.

IV.6.5. Ponadto na wszystkich terenach przewidzianych do urbanizacji lub zurbanizowanych, oznaczonych na rysunku Studium symbolami MU, i MU 1, studium dopuszcza lokalizacje inwestycji celu publicznego takich jak obiekty o światy, ochrony zdrowia i opieki zdrowotnej, administracji publicznej szczebla gminnego, bez wyznaczania ich szczeg ółowej lokalizacji oraz modernizacje dr óg i realizowanie liniowych i punktowych obiekt ów infrastruktury technicznej.

IV.7. Obszary, na których rozmieszczone b ędą inwestycje celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym, zgodnie z ustaleniami planu zagospodarowania przestrzennego województwa i ustaleniami programów słuŜą cych realizacji inwestycji celu publicznego o znaczeniu krajowym sporz ądzonych przez właściwych ministrów i centralne organy administracji rz ądowej

Inwestycje celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym nie wyst ępuj ą na terenie gminy.

IV.8. Obszary, dla których obowi ązkowe jest sporz ądzenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, na podstawie przepisów odr ębnych, w tym obszary wymagaj ące przeprowadzenia scale ń i podziału nieruchomo ści, a tak Ŝe obszary rozmieszczenia obiektów handlowych o powierzchni sprzeda Ŝy powy Ŝej 2000 m 2 oraz obszary przestrzeni publicznej. Obszary takie nie wyst ępuj ą w Gminie Wilczyce. IV.9.Obszary, dla których Gmina zamierza sporz ądzi ć miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, w tym obszary wymagaj ące zmiany przeznaczenia gruntów rolnych i le śnych na cele nierolnicze i niele śne

IV.9.1.Obszary przewidziane do obj ęcia miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego IV.9.1.1. , dla kt órych sporz ądzenie plan ów miejscowych jest obowi ązkowe na podstawie przepis ów szczeg ólnych:

te nie wyst ępuj ą na terenie gminy Wilczyce

IV.9.1.2 . Nale Ŝy wykona ć miejscowe plany zagospodarowania terenu dla:

•Wszystkich miejscowo ści gminnych – wzd łuŜ ci ągów komunikacyjnych. Oznaczone na rysunku studium nr 1. Dla teren ów rolnych i le śnych przeznaczonych pod zabudow ę nie zwi ązan ą z gospodark ą roln ą lub le śną. Stosownie do przepisu art. 7 ustawy o ochronie grunt ów rolnych i le śnych przeznaczenie grunt ów rolnych i le śnych na cele nierolnicze i nie le śne dokonuje si ę w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. W zwi ązku z tym przepisem decyzj ę o przyst ąpieniu do sporz ądzania plan ów miejscowych dla teren ów rolnych przeznaczonych pod zabudow ę nie zwi ązan ą z gospodark ą roln ą lub le śną, nale Ŝy podejmowa ć po zaistnieniu potrzeb w tym zakresie. •Dla teren ów rolnych i le śnych oznaczone na rysunku studium numerem 2. S ą to tereny dla kt órych nale Ŝy wprowadzi ć cz ęś ciowy zakaz zabudowy lub tereny przewidziane do zalesie ń.

IV.10.Obszary nara Ŝone na niebezpiecze ństwo powodzi i osuwania si ę mas ziemnych rysunku studium zaproponowano zasi ęg obszar ów nara Ŝonych na i wskazano do wy łączenia spod zabudowy w planach zagospodarowania przestrzennego. Wyst ępuj ą w centralnej cz ęś ci gminy wzd łuŜ rzeki Opat ówki.

Wszelkie inwestycje mogące mie ć wp ływ na urz ądzenia wodne, urz ądzenia przeciwpowodziowe oraz lokalizowane w pobli Ŝu rzek, ciek ów naturalnych b ędą uzgadniane z ich Zarz ądc ą lub sprawuj ącym prawa w łaścicielskie.

Dla zapewnienia szczelno ści i stabilno ści wa łów powodziowych zabrania si ę:

1)przeje ŜdŜania przez wa ły oraz wzd łuŜ korony wa łów pojazdami, konno lub przep ędzania zwierz ąt, z wyj ątkiem miejsc do tego przeznaczonych, 2)uprawy gruntu, sadzenia drzew lub krzew ów na wa łach oraz w odleg łości mniejszej ni Ŝ 3m od stopy wa łu,

3)rozkopywania wa łów przez osoby nieupowa Ŝnione,

4)wykonywania obiekt ów budowlanych , kopania studni, sadzawek, do łów oraz row ów w odleg łości mniejszej ni Ŝ 50m od stopy wa łu

IV.11.Obiekty lub obszary, dla których wyznacza si ę w złoŜu kopaliny filar ochronny Obszary te nie zosta ły wyznaczone na rysunku Studium.

IV.12.Obszary pomników zagłady i ich stref ochronnych oraz obowi ązuj ące na nich ograniczenia prowadzenia działalno ści gospodarczej Na terenie Gminy Wilczyce nie wyst ępuj ą.

IV.13.Obszary wymagaj ące przekształce ń, rehabilitacji lub rekultywacji Na terenie Gminy Wilczyce wyst ępuj ą nast ępuj ące tereny wymagaj ące rekultywacji:

•Obszar wysypiska odpad ów komunalnych: wysypisko, po zako ńczeniu dzia łalno ści powinno by ć poddane rekultywacji oznaczonego symbolem NO .

IV.14. Granice terenów zamkni ętych i ich stref ochronnych Na terenie Gminy Wilczyce wyst ępuje teren zamkni ęty Obj ęty jest Decyzj ą nr 0- 11/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 28 grudnia 2000r ustalaj ącą tereny zamkni ęte w resorcie obrony narodowej, z mocy kt órej wszystkie kompleksy wojskowe uŜytkowane przez jednostki organizacyjne resortu obrony narodowej uznane zosta ły za tereny zamkni ęte.

IV.15. Inne obszary problemowe Na terenie Gminy Wilczyce wyznacza si ę zasi ęg nast ępuj ących obszar ów problemowych, kt óre powinny by ć rozwi ązane w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego lub w specjalnych programach rozwojowych, w spos ób rozszerzaj ący ustalenia Studium:

IV.15.1. Tereny zabudowy zagrodowo - us ługowej wzd łuŜ drogi krajowej nr 79.

IV.15.2. Tereny ci ągu przyrodniczo – turystycznego wraz z atrakcjami turystycznymi . Ciągi te wyznaczone zosta ły na rysunku Studium. Wyst ępuj ą przede wszystkim wzd łuŜ w ąwoz ów i wśród las ów.

IV.15.3. Tereny w centrum gminy Wilczyce. W chwili obecnej brakuje ładu przestrzennego w miejscowo ści Wilczyce, nale Ŝy uporz ądkowa ć uk ład urbanistyczny, stworzy ć plac publiczny przy Urz ędzie Gminy

IV.16. Kierunki rozwoju Gminy w zakresie elektroenergetyki, gazyfikacji i zaopatrzenia w ciepło, gospodarki wodno – ściekowej i gospodarki odpadami oraz telekomunikacji

IV.16.1. Gazyfikacja przewodowa. W studium nie wskazuje si ę do gazyfikacji nowych teren ów. O wykorzystaniu technicznych mo Ŝliwo ści gazyfikacji decydowa ć b ędzie kryterium ekonomiczne. Niemniej, przyjmuje si ę, Ŝe wska źnik charakteryzuj ący zgazyfikowanie gminy w perspektywie wyniesie blisko 40% licz ąc odsetek ludno ści korzystaj ącej z gazoci ągu w ju Ŝ istniej ącym zasi ęgu obs ługi. Gaz u Ŝywany będzie do cel ów bytowych i grzewczych przy nast ępuj ących za łoŜeniach:

•pe łne pokrycie potrzeb bytowych w grupie mieszkalnictwa i wybranych us ług przy wska źniku jednostkowego zapotrzebowania gazu 0,025nm 3/hM

•cz ęś ciowe pokrycie potrzeb grzewczych w grupie mieszkalnictwa i wybranych us ług na poziomie 40% przy wska źniku jednostkowego zapotrzebowania gazu 0,457nm3/hM

Obliczeniowe zapotrzebowanie na gaz Qmaxh w obszarze zakwalifikowanym w studium do gazyfikacji wyniesie zatem 1600M x 0,025nm 3/hM + 1600M x 0,40 x 0,457nm 3/hM = ok.330nm 3/h.

Plany rozwoju sieci gazowej na terenie gminy Wilczyce i gmin s ąsiednich prowadzi Karpacka Sp ółka Gazownictwa Sp. z o.o. w Tarnowie, Oddzia ł Zak ład Gazowniczy w Sandomierzu. Sp ółka ta powinna w porozumieniu z w ładzami gminy opracowa ć koncepcj ę gazyfikacji ca łej gminy.

IV.16.2. Elektroenergetyka. Zapotrzebowanie mocy szczytowej przez odbiorc ów zlokalizowanych na terenie gminy ocenia si ę na ok. 1,06GWh, co odpowiada średniorocznemu zu Ŝyciu energii elektrycznej ok. 1500kWh na 1 odbiorc ę w grupie C (bez odbiorc ów przemys łowych). Wska źnik ten, zgodnie z Za łoŜeniami Polityki Energetycznej Polski do 2020 roku, wzro śnie średnio w kraju o 66%, czyli dla gminy Wilczyce wyniesie ok. 2500kWh na 1 odbiorc ę. Nie ma zagro Ŝeń po stronie poda Ŝy energii elektrycznej w gminie tak obecnie jak i w przysz łości.

IV.16.3. Zaopatrzenie w wod ę, odprowadzanie ścieków i gospodarka odpadami IV.16.3.1. Zaopatrzenie w wod ę.

Zaopatrzenie w wod ę na terenie gminy Wilczyce ma r ównorz ędne znaczenie dla dwu grup odbiorc ów:

•mieszkalnictwa

•rolnictwa

W studium do zbiorowego zaopatrzenia w wod ę kwalifikuje si ę wszystkie wsie i so łectwa ale jedynie w zakresie wody pitnej i wody zu Ŝywanej na potrzeby gospodarcze. Zapotrzebowanie na wod ę dla potrzeb rolnictwa powinno by ć pokrywane z w ód powierzchniowych lub podziemnych (np. ze studni do chemizacji wsi).

Zaopatrzenie odbiorc ów na terenie gminy w wod ę realizowane b ędzie z istniej ącego wodoci ągu grupowego "Roman ówka" i wodoci ągu wiejskiego „Gierczyce ” z tendencj ą do zwi ększania udzia łu tego ostatniego w og ólnej poda Ŝy wody. Na uj ęciu wodoci ągu „Gierczyce ” w gminie Wojciechowice wyst ępuj ą znaczne nadwy Ŝki wody. Woda ta jest znacznie ta ńsza od wody zakupywanej w PGKiM w Sandomierzu.

Kierunkiem zaopatrzenia w wod ę powinna by ć przebudowa po łączenia wodoci ągowego pomi ędzy gmin ą Wojciechowice a gmin ą Wilczyce celem umo Ŝliwienia przesy łu wi ększej ilo ści wody, a mianowicie u łoŜenie blisko 8,5 km przewodu d 160-225 mm. Dok ładna trasa i parametry przewodu powinny zosta ć ustalone w osobnym opracowaniu. Nast ąpi po łączenie uk ład ów sieci wodoci ągowej pomi ędzy Przezwodami, Wilczycami a Radoszkami. Zrealizowanie proponowanego uk ładu pozwoli łoby ograniczy ć pob ór wody z wodoci ągu „Roman ówka ” jedynie na czas awarii lub dla ograniczonej liczby odbiorc ów we wschodniej cz ęś ci gminy.

Prognozy demograficzne dla gminy Wilczyce nie przewiduj ą wzrostu liczby mieszka ńców, wr ęcz przeciwnie, wykazuj ą niewielki spadek na okres perspektywiczny. Zakres obs ługi wodoci ągowej ju Ŝ obecnie jest bliski 100%. Zatem wzrost zapotrzebowania na wod ę w grupie mieszkalnictwa b ędzie konsekwencj ą g łównie wzrostu jednostkowego zu Ŝycia wody.

Dla obliczania zapotrzebowania wody przyj ęto nast ępuj ące za łoŜenia:

-scalony wska źnik jednostkowego zapotrzebowania średniego w gospodarstwach domowych 100dcm 3/M/d. -wsp ółczynnik nier ównomierno ści dobowej Nd= 1,6

-wsp ółczynnik nier ównomierno ści godzinowej Nh= 2,6

Za łoŜono, Ŝe podany wska źnik uwzgl ędnia straty wody - nale Ŝy zauwa Ŝyć, Ŝe straty rzeczywiste w nowych wiejskich sieciach budowanych z tworzyw PCV i PE s ą znacznie mniejsze ni Ŝ w podobnych sieciach miejskich.

Dla przyj ętych wska źnik ów jednostkowych oraz wsp ółczynnik ów nier ównomierno ści wyznaczono globalne zapotrzebowanie wody dla ca łej gminy:

Średniodobowe Q śrd = 400 m 3/d

w dobie maksymalnego rozbioru Qmaxd = 640m 3/d w godzinie maksymalnego rozbioru Qmaxh = 69m 3/h, tj. 19,3dcm 3/s

Wyliczone zapotrzebowanie wody na okres perspektywiczny ma zabezpieczenie w wydajno ści źróde ł wody i mo Ŝe zosta ć pokryte za po średnictwem istniej ącego uk ładu sieci wodoci ągowej. Proponowana budowa nowego przewodu zasilaj ącego z gminy Wojciechowice nie tyle warunkuje perspektywiczne zaopatrzenia w wod ę gminy co umo Ŝliwi zmian ę źróde ł zaopatrzenia.

IV.16.3.2. Gospodarka odpadami

Wed ług ustale ń Planu gospodarki odpadami dla gminy Wilczyce z 2004 roku dla zabezpieczenia perspektywicznych potrzeb gminy wystarczaj ąca b ędzie modernizacja istniej ącego sk ładowiska we wsi Bugaj. Jednocze śnie uchwalony plan gospodarki odpadami dla wojew ództwa świ ętokrzyskiego uznaje za celowe utworzenie jednego wsp ólnego dla kilku powiat ów Rejonowego Zak ładu Gospodarki Odpadami. Decyzja o docelowym rozwi ązaniu ma charakter organizacyjny i nie wymaga ustale ń w studium.

IV.16.3.3. System odprowadzania i oczyszczania ścieków

Obowi ązuj ący plan rozwoju lokalnego dla gminy zak łada rozpocz ęcie budowy uk ładu kanalizacyjnego dla wsi gminnej Wilczyce i wsi Bugaj zako ńczonego oczyszczalni ą ściek ów w Kolonii Łukawa (dzia łka pow. 0,9ha) w 2007 roku. Poprzednie studium uwarunkowa ń i kierunk ów zagospodarowania przestrzennego gminy zatwierdzone uchwa łą Rady Gminy z 28.12.2001 przewidywa ło te Ŝ budow ę oczyszczalni dla po łudniowej i wschodniej cz ęś ci gminy w Ga łkowicach-Ocinie (dzia łka pow. 0,7ha) i w Przezwodach (1,0ha) dla zachodniej i północnej cz ęś ci gminy. Wielko ść dzia łek w dalszych pracach planistycznych mo Ŝe ulec zmianie. Zabudowa rozproszona w obszarach, w kt órych budowa kanalizacji zbiorczej nie jest uzasadniona ekonomicznie, ma by ć obj ęta programem budowy oczyszczalni zagrodowych (przydomowych).

W niniejszym studium do obj ęcia kanalizacj ą sanitarn ą kwalifikuje si ę wybrane wsie i so łectwa, w kt órych jest obs ługa wodoci ągowa. Decyduj ącym o zakresie skanalizowania gminy b ędzie kryterium ekonomiczne. Atutem gminy jest zr óŜnicowanie wysoko ściowe terenu i centralne po łoŜenie rz. Opat ówki stanowi ącej potencjalny odbiornik ściek ów oczyszczonych. Wska źnik charakteryzuj ący skanalizowanie gminy w okresie perspektywicznym wzro śnie z 0% do 40% licz ąc odsetek ludno ści korzystaj ącej z sieci kanalizacyjnej. Z uwagi na niski bud Ŝet gminy nie jest realne pe łne ani szybkie wybudowanie kanalizacji gminnych.

Zasadniczo przyjmuje si ę, Ŝe ilo ść ściek ów bytowo-gospodarczych jest r ówna ilo ści zu Ŝywanej wody. St ąd do oblicze ń ilo ści ściek ów przyj ęto te same wska źniki jednostkowe wyra Ŝone przez wska źniki scalone i podobne wsp ółczynniki nier ównomierno ści dobowej i godzinowej jak w obliczeniach zapotrzebowania na wod ę. Z og ólnej ilo ści ściek ów wyra Ŝaj ącej si ę liczb ą Q śrd = 400m 3/d 40% b ędzie kana łowo dop ływa ło na oczyszczalnie ściek ów a 60% b ędzie dowo Ŝone taborem asenizacyjnym do najwi ększej oczyszczalni w

Ocinku zdolnej przyj ąć do 200m 3/d ściek ów. W obliczeniach przepustowo ści projektowanych oczyszczalni nale Ŝy uwzgl ędni ć dodatkowo wody infiltracyjne i przypadkowe, kt órych narzut przyjmuje si ę w ilo ści 0,15dcm 3/s/km sieci.

Obowi ązuj ący plan rozwoju lokalnego dla gminy zak łada rozpocz ęcie budowy uk ładu kanalizacyjnego dla wsi Wilczyce i wsi Bugaj w 2007 roku. Termin realizacji pozosta łych dwu uk ład ów kanalizacyjnych nie jest mo Ŝliwy do prognozowania. Inwestycje w kanalizacje wiejskie cz ęś ciowo b ędą finansowane ze środk ów bud Ŝetowych gminy, cz ęś ciowo ze środk ów UE.

Pod ma łe wiejskie oczyszczalnie ściek ów wystarczaj ące s ą dzia łki o powierzchni od 0,7 do 1,0ha. Wielko ść i lokalizacja dzia łek jest wskazana w cz ęś ci graficznej raportu po świ ęconego kierunkom rozwoju. Dok ładne lokalizacje okre śli dokumentacja przedwykonawcza.

Zabudowa rozproszona w obszarach, w kt órych budowa kanalizacji zbiorczej nie jest uzasadniona ekonomicznie, b ędzie obj ęta programem budowy oczyszczalni zagrodowych (przydomowych).

IV.16.4. Ciepłownictwo Na terenie gminy Wilczyce znajduje si ę (wg Rocznika Statystycznego Wojew ództwa Świ ętokrzyskiego 2003r.) 1.060 mieszka ń o łącznej powierzchni u Ŝytkowej 87.547m 2.

Do obliczenia zapotrzebowania energii cieplnej na okres perspektywiczny przyj ęto nast ępuj ące za łoŜenia i wska źniki jednostkowe:

•zapotrzebowanie ciep ła dla budownictwa mieszkaniowego (przed termorenowacj ą) 90W/m 2, udzia ł 95%

•zapotrzebowanie ciep ła dla budownictwa mieszkaniowego (po termorenowacji) 60W/m 2, udzia ł 5%

•zu Ŝycie energii na ogrzewanie kubatury 500MJ/m 2/rok

•zu Ŝycie energii na przygotowanie ciep łej wody 140MJ/m 2/rok

•nieznacz ący przyrost powierzchni u Ŝytkowej mieszka ń, nast ępowa ć b ędzie g łównie wymiana substancji substandardowej na wy Ŝszą

W ci ągu roku zapotrzebowanie na moc ciepln ą zmienia si ę w zale Ŝno ści od warunk ów zewn ętrznych. I tak, z 640MJ/m 2/rok energii cieplnej zaledwie 30MJ/m 2/rok wykorzystywane jest przez kilka, kilkana ście dni w roku w czasie najsro Ŝszych mroz ów, oko ło 470MJ/m2/rok na ogrzewanie w okresie sezonu grzewczego w tzw. podstawie, a oko ło 140MJ/m 2/rok na ogrzewanie ciep łej wody przez okr ągły rok.

Przy powy Ŝszych za łoŜeniach prognozowane zapotrzebowanie na moc ciepln ą w gminie Wilczyce wyniesie 7,75MW a na energi ę ciepln ą do ogrzewania i przygotowania ciep łej wody 56,0TJ.

IV.16.5. Telekomunikacja W studium przyjmuje si ę pe łne pokrycie potrzeb telekomunikacyjnych na terenie gminy – jest to domena operator ów telefonicznych. Urz ądzenia telefonii przewodowej nie s ą elementami zagospodarowania przestrzennego. Zapisywanie wytycznych, wi ąŜą cych gmin ę przy sporz ądzaniu plan ów miejscowych, jest w tym zakresie bezprzedmiotowe.

IV. 17. Warunki ochrony obiektów wa Ŝnych i szczególnie wa Ŝnych dla obronno ści i bezpiecze ństwa pa ństwa Zadania w zakresie wykrywania zagro Ŝeń oraz ostrzegania i alarmowania:

- Na terenie gminy w 10 miejscowo ściach znajduj ą si ę syreny alarmowe. Znajduj ą si ę na terenie Ochotniczej Stra Ŝy Po Ŝarnej.

- Stan pokrycia syren dla obszaru gminy wynosi oko ło 80%. - W miejscowo ści Dobrocice, Dacharz ów, Ocinek, Bo Ŝę cin, Bugaj Go łkowice-Ocin, Zagrody brakuje syren alarmowych. W tych miejscach nale Ŝy zaplanowa ć system alarmowy.

V - POLITYKA PRZESTRZENNA DLA WYODR ĘBNIONYCH JEDNOSTEK STRUKTURY PRZESTRZENNEJ GMINY

Ustalenia wsp ólne dla wszystkich jednostek struktury przestrzennej zosta ły przedstawione w poprzednim rozdziale „Studium ”. Przedstawione zosta ły najwa Ŝniejsze cele i kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy. Przyj ęto podzia ł na jednostki strukturalne oparty o istniej ące jednostki administracyjne, czyli so łectwa.

V.1. Jednostki strukturalne gminy Wilczyce Gmina Osiek zosta ła podzielona na nast ępuj ące jednostki strukturalne:

Bo Ŝę cin Bugaj Dacharz ów Daromin Dobrocice Ga łkowice – Ocin Łukawa Ocinek Pęczyny Pielasz ów Przewody Radoszki Tu łkowice Wilczyce Wysiad łów Zagrody

V.2. Jednostka strukturalna – Bo Ŝę cin Uk ład osadniczy stanowi wie ś Bo Ŝę cin, posiada ona zwart ą zabudow ę o uk ładzie ulicowym. Na obszarze so łectwa znajduje si ę jedynie punkt biblioteczny . Wi ększ ą cz ęść jednostki zajmuje obszar rolny o bardzo dobrych klasach I-IVB. W zakresie us ług, ludno ść miejscowo ści Bo Ŝę cin korzysta z us ług wyst ępuj ących w Darominie.

W zakresie infrastruktury technicznej przewidziana jest kanalizacja sanitarna oraz wodoci ąg.

V.3. Jednostka strukturalna – Bugaj So łectwo Bugaj jest to obszar rolny, tak jak Bo Ŝę cin o bardzo dobrych klasach I-IVB. Na obszarze so łectwa znajduje si ę gminne wysypisko śmieci, kt óre nale Ŝy zmodernizowa ć. Obecnie jest ono nieuporz ądkowane. Teren niegdy ś nale Ŝą cy od PGR, zosta ł przeznaczony pod zabudow ę us ługowo – przemys łow ą. So łectwo to powinno zachowa ć charakter rolniczy.

Z zakresu infrastruktury technicznej przewidziana jest kanalizacja wsi Bugaj

V.4. Jednostka strukturalna – Dacharzów So łectwo znajduje si ę w cz ęś ci centralnej gminy. Obejmuje wie ś Dacharz ów, kt óra kszta łtuje si ę wzd łuŜ ci ągów komunikacyjnych.

Z us ług, jakie znajduj ą si ę we wsi nale Ŝy wymieni ć: ko ści ół, bibliotek ę, handel. Z racji wyst ępowania bardzo dobrych gleb i teren ów zalewowych wie ś ta ma ma łe szanse na rozw ój zabudowy, powinien on wyst ępowa ć jedynie w charakterze uzupe łnie ń istniej ącej tkanki mieszkaniowej z mo Ŝliwo ści ą wprowadzenia funkcji pozarolniczych. Z racji wyst ępowania na terenie so łectwa du Ŝych r óŜnic terenu, w ąwoz ów zosta ł przewidziany ci ąg pieszo – rowerowy.

Z infrastruktury technicznej nale Ŝy wykona ć kanalizacj ę sanitarn ą wsi Dacharz ów.

V.5. Jednostka strukturalna – Daromin

Struktur ę osadnicz ą stanowi wie ś Daromin oraz Kolonia O Ŝarowska, Skrzynki, Go ściniec, Suche Łąki. Jest to najwi ększe obszarowo so łectwo w gminie Wilczyce , zajmuje oko ło 946,6ha. Miejscowo ść Daromin posiada bardzo rozcz łonkowan ą struktur ę przestrzenn ą, utworzon ą wzd łuŜ dr óg. W samym centrum miejscowo ści znajduje si ę teren le śny wraz z ciekiem wodnym. Jest ona pomocniczym o środkiem us ługowym w gminie. Znajduj ą si ę tu us ługi takie jak: szko ła, Ochotnicza Stra Ŝ Po Ŝarna, ko ści ół, sklepy. Nale Ŝy stworzy ć centrum miejscowo ści, poprzez wprowadzenie dodatkowych us ług zar ówno handlu, gastronomii jak i rzemios ła.

Z infrastruktury technicznej nale Ŝy wykona ć kanalizacj ę sanitarn ą wsi Daromin

V.6. Jednostka strukturalna – Dobrocice

So łectwo obejmuje wie ś Dobrocice oraz tereny rolne i le śne. W studium przewiduje si ę jedynie uzupe łnienia zabudowy, poniewa Ŝ znajduj ą si ę tu tereny zalewowe rzeki Opat ówki oraz bardzo dobre grunty.

Z infrastruktury technicznej nale Ŝy wykona ć kanalizacj ę sanitarn ą i gazoci ąg wsi Dobrocice. V.7. Jednostka strukturalna – Gałkowice - Ocin

So łectwo sk łada si ę z wsi Ga łkowice-Ocin, przysi ółka Sachalin oraz z teren ów rolnych. Zachodnia cz ęść so łectwa biegnie wzd łuŜ drogi krajowej nr 79. Przy tej drodze skoncentrowane zosta ły tereny us ługowe i przemys łowe. Zabudowa zagrodowa koncentruje si ę , tak jak w poprzednich miejscowo ściach wzd łuŜ dr óg. W cz ęś ci po łudniowej so łectwa płynie rzeka Opat ówka, w zwi ązku z tym tereny te s ą zalewowe, nie wskazane do zabudowy.

Z infrastruktury technicznej nale Ŝy wykona ć kanalizacj ę sanitarn ą. Ponadto zaproponowana zosta ła przepompownia ściek ów.

V.8. Jednostka strukturalna – Łukawa

So łectwo Łukawa jest drugim pod wzgl ędem wielko ści so łectwem w gminie Wilczyce, zajmuje 828,3 ha. Najstarsza cz ęść wsi zwana jest Łukaw ą Ko ścieln ą z racji wyst ępowania tutaj ko ścio ła parafialnego wraz z cmentarzem. Druga cz ęść wsi usytuowana jest wzd łuŜ drogi krajowej, tu istniej ą mo Ŝliwo ści stworzenia us ług hotelarskich, stacji paliw itp. W chwili obecnej wzd łuŜ tej drogi istniej ą ju Ŝ r óŜnego rodzaju us ługi np.: piekarnia, szko ła , handel.

Trzecia cz ęść wsi jest oddalona od omawianych wy Ŝej, posiada charakter typowo rolniczy, znajduje si ę tu tylko zabudowa zagrodowa. W studium w tej cz ęś ci nie wyznacza si ę teren ów pod us ługi o charakterze poza rolniczym. Cz ęść po łudniow ą so łectwa zajmuje rzeka Opat ówka, w okolicach kt órej znajduj ą si ę tereny zalewowe. Tu r ó•wnie Ŝ znajduj ą si ę tereny le śne.

Z infrastruktury technicznej nale Ŝy wykona ć kanalizacj ę sanitarn ą wsi wraz z oczyszczalni ą ściek ów.

V.9. Jednostka strukturalna – Ocinek

So łectwo zajmuje obszar wielko ści 270ha, obejmuje wie ś Ocinek oraz tereny rolne i le śne. Północn ą cz ęść stanowi rzeka Opat ówka, wok ół kt órej wyst ępuj ą tereny zalewowe i wi ększa cz ęść las ów tego so łectwa. Wzd łuŜ drogi krajowej istnieje ju Ŝ zabudowa us ługowo – przemys łowa. Na terenie tego so łectwa nie wyst ępuje us ługi kultury czy o światy.

Z infrastruktury technicznej nale Ŝy wykona ć kanalizacj ę sanitarn ą, wodoci ąg wsi Ocinek oraz oczyszczalni ę ściek ów.

V.10. Jednostka strukturalna – P ęczyny

So łectwo to zdominowane jest przez produkcj ę rolnicz ą, tak jak wszystkie miejscowo ści gminne. Zajmuje powierzchni ę wielko ści 295,8 ha. Wschodni ą cz ęść so łectwa stanowi rzeka Opat ówka wraz z zadrzewieniami usytuowanymi wzd łuŜ niej.

W Studium wyznaczone s ą tereny pod zabudow ę zagrodow ą z mo Ŝliwo ści ą uzupe łnienia o pozarolnicze funkcje. Znajduj ą si ę tu us ługi z zakresu handlu oraz remiza stra Ŝacka.

Z infrastruktury technicznej nale Ŝy wykona ć kanalizacj ę sanitarn ą wsi P ęczyny oraz oczyszczalni ę ściek ów.

V.11. Jednostka strukturalna – Pielaszów

So łectwo sk łada si ę z miejscowo ści Pielasz ów, teren ów rolnych oraz niewielkiej ilo ści las ów. W Studium wyznaczone s ą tereny pod zabudow ę zagrodow ą z mo Ŝliwo ści ą uzupe łnienia o pozarolnicze funkcje. Tak jak w wi ększo ści wsi gminnych znajduj ą si ę tu us ługi z zakresu handlu oraz remiza stra Ŝacka.

Podobnie jak pozosta łe so łectwa gminy Wilczyce, so łectwo Pielasz ów r ównie Ŝ jest nieskanalizowane i nale Ŝy wykona ć infrastruktur ę systemu kanalizacyjnego.

V.12. Jednostka strukturalna – Przezwody

So łectwo to s ą w wi ększo ści uprawy rolnicze z wsiami: Przewody, Pod P ęczynami, Kolonia Podfelin ów, Las ó•wki oraz przysi ółki Niwka , B łota. Zajmuje ono powierzchni ę wielko ści 526,1 ha. W Studium wyznaczone s ą tereny pod zabudow ę zagrodow ą z mo Ŝliwo ści ą uzupe łnienia o pozarolnicze funkcje. Tak jak w wi ększo ści wsi gminnych znajduj ą si ę tu us ługi z zakresu handlu oraz remiza stra Ŝacka.

So łectwo Przezwody jest nieskanalizowane i nale Ŝy wykona ć infrastruktur ę systemu kanalizacyjnego wraz z oczyszczalni ą ściek ów.

V.13. Jednostka strukturalna – Radoszki

So łectwo Radoszki są to g łównie tereny rolne przeplatane lasami. Jedyn ą wsi ą znajduj ącą si ę na terenie so łectwa s ą Radoszki, kt óre usytuowane s ą wzd łuŜ drogi powiatowej i dr óg gminnych. W miejscowo ści znajduj ą si ę us ługi podstawowe: szko ła, remiza stra Ŝacka, biblioteka oraz sklepy. W Studium zaproponowane zosta ły ście Ŝki pieszo – rowerowe biegn ące w śród las ów i w ąwoz ów, tak aby stworzy ć mo Ŝliwo ść turystyki. Przewidziano równie Ŝ miejsce pod koncentracj ę us ług. Zaproponowane zosta ły dolesienia na obszarze so łectwa.

Z infrastruktury technicznej nale Ŝy wykona ć kanalizacj ę sanitarn ą wsi Radoszki. V.14. Jednostka strukturalna – Tułkowice

Powierzchnia so łectwa wynosi 226,3 ha. Funkcja rolnicza jest podstawowym sposobem zarobkowania mieszka ńców. Tak jak w wi ększo ści wsi tu r ównie Ŝ przep ływa rzeka Opat ówka, w jej dolinie znajduj ą si ę niewielkie tereny le śne. W miejscowo ści Tu łkowice znajduje si ę remiza OSP oraz sklepy spo Ŝywcze. W Studium przewidziane s ą tereny pod zabudow ę zagrodow ą z mo Ŝliwo ści ą uzupe łnienia o pozarolnicze funkcje

Z infrastruktury technicznej nale Ŝy wykona ć kanalizacj ę sanitarn ą wsi Tu łkowice wraz z oczyszczalni ą ściek ów.

V.15. Jednostka strukturalna - Wilczyce

So łectwo sk łada si ę z teren ów zabudowanych : miejscowo ści gminnej Wilczyce, grunt ów rolnych oraz niewielkiego lasu. Miejscowo ść Wilczyce stanowi centrum us ługowe gminy. Znajduje si ę tu Urz ąd Gminy, policja, poczta, bank, o środek zdrowia, szko ła remiza OSP oraz sklepy. W chwili obecnej brakuje uporz ądkowanej przestrzeni, kt óra stworzy łaby widoczne centrum omawianej miejscowo ści. W studium przewidziano obszar skoncentrowanych us ług. W szczeg ólno ści dotyczy to mo Ŝliwo ści wielofunkcyjnego obiektu us ługowego, realizacji szkolnych urz ądze ń sportowych, modernizacj ę lub rozbudow ę obiekt ów o światowo – kulturalnych. Przewidziane zosta ły tereny pod przedsi ębiorczo ść z mo Ŝliwo ści ą wykorzystania za łoŜenia parkowo – dworskiego. Istnieje mo Ŝliwo ść stworzenia us ług rekreacyjno – wypoczynkowych lub agroturystycznych.

Z infrastruktury technicznej nale Ŝy wykona ć kanalizacj ę sanitarn ą miejscowo ści gminnej.

V.16. Jednostka strukturalna – Wysiadłów

Wie ś Wysiad łów po łączona jest z miejscowo ści ą Wysiad łów. Usytuowana jest wzd łuŜ drogi powiatowej. W Studium zaproponowane zosta ły ście Ŝki pieszo – rowerowe biegn ące w śród lasów i w ąwoz ów, tak aby stworzy ć mo Ŝliwo ść turystyki. Przewidziano r ównie Ŝ miejsce pod koncentracj ę us ług z racji mo Ŝliwo ści rozwojowych tej miejscowo ści. Na obszarze so łectwa wyst ępuj ą w ąwozy wzd łuŜ kt órych znajduj ą si ę lasy.

Tak jak w przypadku wszystkich wsi gminnych brakuje kanalizacji, dlatego w studium przewiduje si ę wykonanie infrastruktury sytemu kanalizacyjnego.

V.17. Jednostka strukturalna – Zagrody

So łectwo obejmuje wie ś Zagrody oraz tereny rolne. Powierzchnia so łectwa wynosi 177,6 ha. Północno – wschodnia cz ęść obszaru zaliczona zosta ła do teren ów zalewowych, wyst ępuj ą tam zalesienia. W studium nie przewiduje du Ŝych rezerw pod zabudow ę zagrodowo – us ługow ą jedynie jej uzupe łnienia. Z racji wyst ępowania interesuj ących pod wzgl ędem przyrodniczym teren ów pag órkowatych i w ąwoz ów zaproponowane zosta ły ście Ŝki pieszo- rowerowe. Z infrastruktury technicznej nale Ŝy wykona ć kanalizacj ę sanitarn ą wsi Zagrody.

VI - UZASADNIENIE ORAZ SYNTEZA STUDIUM Gmina Wilczyce po łoŜona jest w wojew ództwie świ ętokrzyskim w powiecie

sandomierskim. Powierzchnia gminy to oko ło 70km 2. Usytuowana jest we wschodniej cz ęści Wy Ŝyny Kielecko – Sandomierskiej, w dolinie rzeki Opat ówki.

Gmina Wilczyce znajduje si ę poza bezpo średnim zasi ęgiem krajowych i mi ędzyregionalnych korytarzy transportowych (najbli Ŝej po łoŜone korytarze przebiegaj ą w s ąsiednich gminach, pierwszy w oparciu o drog ę krajow ą nr 74 relacji Kielce - Lublin i drugi w oparciu o drog ę krajow ą nr 77 relacji Opat ów - Rzesz ów oraz lini ę kolejow ą Łódź - Sandomierz -Rzesz ów).

Podstawowy uk ład komunikacyjny zapewnia droga krajowa nr 79 (723) relacji Warszawa - Kozienice - O Ŝar ów - Sandomierz - Krak ów - Bytom przebiegaj ąca przez teren gminy, stanowi ąca o ś rozwojow ą gminy i jednocze śnie zapewniaj ąca mieszka ńcom dobr ą dost ępno ść do o środk ów administracyjnych powiatu i wojew ództwa.

W gminie brakuje po łączenia kolejowego, mieszka ńcy ca łej gminy zmuszeni s ą do dojazd ów do Sandomierza, gdzie znajduje si ę najbli Ŝsza stacja kolejowa.

W Gminie jest niewiele obiekt ów zabytkowych. Cz ęść zachodnia i po łudniowa gminy posiada rozpoznane stanowiska archeologiczne, kt óre na tym obszarze s ą bardzo liczne. Do obiekt ów zabytkowych zaliczy ć mo Ŝna ko ścio ły parafialne oraz budynki mieszkalne – cha łupy wiejskie. Ochrania ć nale Ŝy zabytkowy charakter wsi ulicowych, spos ób ich zabudowy. Dokona ć tego mo Ŝna poprzez w łaściwe kszta łtowanie linii, wysoko ści, szeroko ści i g ęsto ści zabudowy. W s ąsiedztwie obiekt ów zabytkowych nie nale Ŝy wprowadza ć obiekt ów uci ąŜliwych oraz takich kt óre mog ą pogorszy ć stan środowiska przyrodniczego.

Rzeka Opat ówka biegn ąca z kierunku zachodniego do rzeki Wis ły przecina ca łą gmin ę na po łow ę. Jest ona korytarzem ekologicznym wzd łuŜ kt órego usytuowane s ą lasy . W cz ęści po łudniowej gminy znajduj ą si ę bardzo ciekawe w ąwozy i jary przechodz ące a Ŝ na tereny gminy Obraz ów. Nale Ŝy doceni ć te atrakcyjne tereny przyrodnicze i wykorzysta ć turystycznie.

Zadaniem Studium by ło stworzenie warunk ów dla takiego rozwoju przestrzennego, kt óry pozwoli łby na zdyskontowanie istniej ących walor ów oraz zniwelowanie narastaj ących problem ów i konflikt ów przestrzennych.

W rozwi ązaniach Studium zaproponowano rozw ój Gminy w kilku kierunkach:

Rolnictwo

Obszar ten wyst ępuje w prawie 90% gminy. Znajduj ą si ę tu bardzo dobre gleby. Jest to baza Ŝywicielska ca łej gminy. Z tego wzgl ędu nale Ŝy ten obszar pozostawi ć bez wi ększych zmian, jedynie w cz ęści zurbanizowanej wyst ępuj ącej na tych terenach mo Ŝna uzupe łnia ć zabudow ę mieszkaniow ą z us ługami.

Turystyka na atrakcyjnych przyrodniczo terenach

W celu stworzenia dobrej bazy dla rozwoju turystyki na obszarze gminy Wilczyce nale Ŝy stworzy ć nast ępuj ące warunki:

- dolesienia - w studium s ą to niewielkie obszary w po łudniowej cz ęść gminy gdzie wyst ępuj ą gleby niskiej klasy bonitacyjnej V,VI. Zaproponowane zosta ło dolesienie niewielkich obszar ów w formie uzupe łnie ń ju Ŝ istniej ących zasob ów le śnych. Przewidziane zosta ły ci ągi pieszo – rowerowe wychodz ące z teren ów zurbanizowanych w kierunku kompleks ów le śnych. Nale Ŝy doda ć i Ŝ ta cz ęść gminy posiada du Ŝe zr óŜnicowanie rze źby terenu. Znajduj ą si ę doliny i w ąwozy mi ędzy innymi: wie ś Radoszki, Wysiad łów, Dacharz ów.

- ochrona zabytk ów i przyrody – Najwa Ŝniejsze zabytki znajduj ą si ę w Łukawie i Dacharzowie. Rozwojowi ruchu turystycznego powinno sprzyja ć wykorzystanie i uatrakcyjnienie istniej ących zasob ów dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego

Gmina powinna wykorzysta ć mo Ŝliwo ści turystyczne oraz blisko ść Sandomierza.

- ście Ŝki piesze i rowerowe – stworzone s ą g łównie wzd łuŜ atrakcyjnych krajobrazowo terenach (lasy oraz bogata rze źba terenu na po łudniu ). Nale Ŝy powi ąza ć je w istniej ącymi ju Ŝ szlakami turystycznymi.

-budowa zaplecza us ługowo – hotelowego - We wsiach Łukawa , Ga łkowice – Ocin, Ocinek, Wysiad łów, Wilczyce w studium stworzono centra us ługowe. Nale Ŝy stworzy ć zaplecza hotelowe np.: agroturystyk ę po łączon ą z rekreacj ą,

- poprawa dr óg i infrastruktury – na rozw ój turystyki ma ogromny wp ływ infrastruktura i dobre warunki drogowe, dlatego te Ŝ nale Ŝy poprawi ć stan dr óg i wykona ć kanalizacj ę sanitarn ą dla wsi gdzie nie wyst ępuje. Wzd łuŜ ci ągów komunikacyjnych powinna by ć rozwijana infrastruktura us ługowa przeznaczona dla obs ługi turyst ów, w tym w szczeg ólno ści us ługi hotelarskie i gastronomiczne, handel, obs ługa ruchu samochodowego etc.

Budowa infrastruktury drogowej powinna polega ć na:

•realizacji dr óg zgodnie z rozporz ądzeniem w sprawie warunk ów technicznych, jakim powinny odpowiada ć drogi publiczne i ich usytuowanie Dz.U. Nr 43/99 z dnia 14 maja 1999 roku

tj. droga krajowa - klasy GP (g łówna ruchu przyspieszonego)

drogi powiatowe - klasy Z (zbiorcze)

drogi gminne - klasy L i D (lokalne i dojazdowe),

•wymagania techniczne i u Ŝytkowe dla poszczeg ólnych dr óg powinny odpowiada ć przyj ętym klasom dr óg,

•wszystkie drogi gminne powinny mieć mo Ŝliwo ść prowadzenia ruchu rowerowego (dla drogi krajowej nale Ŝy wydzieli ć ci ąg rowerowy poza jezdni ą),

•nale Ŝy d ąŜyć do zaspokojenia potrzeb parkingowych dla nowych obiekt ów na terenie lokalizacji w łasnej (dla istniej ących obiekt ów w miar ę mo Ŝliwo ści),

•obs ługa zbiorowa powinna odbywa ć si ę tak jak dotychczas w oparciu o autobusy i mikrobusy, i powinna by ć rozwijana w miar ę potrzeb,

•w liniach rozgraniczaj ących ulic powinno si ę znale źć miejsce na realizacj ę docelowych urz ądze ń drogowych i infrastruktury in Ŝynieryjnej,

•nale Ŝy opracowa ć docelowe linie rozgraniczaj ące dr óg i sukcesywnie realizowa ć w nich docelowe urz ądzenia drogowe i uzbrojenie in Ŝynieryjne.

Rozw ój us ług w Wilczycach i najwa Ŝniejszych miejscowo ściach gminy

Miejscowo ść Wilczyce obecnie jest zaniedbana bez centrum o charakterze miejskim. Priorytetowym zadaniem dla w ładz gminnych jest stworzenie nowego uk ładu urbanistycznego uporz ądkowanie zabudowy znajduj ącej si ę w centrum Wilczyc, tak aby sta ł si ę on rynkiem z us ługami. W tym celu nale Ŝy jak najszybciej stworzy ć plac miejski wraz z ma łą architektur ą. W ówczas b ędzie istnia ła mo Ŝliwo ść stworzenia przestrzeni publicznej.

W przysz łości miejscowo ść Wilczyce b ędzie rozwija ć si ę w kierunku wschodnim i po łudniowym oraz wzd łuŜ dr óg komunikacyjnych. B ędzie to jednak g łównie zabudowa mieszkaniowa z us ługami.

W miejscowo ściach Daromin, Łukawa, Wysiad łów, Przezwody zosta ły stworzone centra us ługowe wp ływaj ące na rozw ój omawianych wsi.

Budowa infrastruktury drogowej i technicznej

Infrastruktura techniczna rozwini ęta jest nier ównomiernie – Gmina jest prawie ca łkowicie stelefonizowana i zwodoci ągowania, brak jest natomiast kanalizacji. Gmina cechuje si ę negatywn ą tendencj ą demograficzn ą. Sie ć us ługowa jest rozwini ęta w stopniu wystarczaj ącym dla obs ługi Gminy, miedzy innymi w zakresie szkolnictwa stopnia podstawowego.

Studium Gminy Wilczyce stwarza warunki rozwoju jako funkcji: rolnictwa, przemys łu, agroturystyki. Nale Ŝy stworzy ć atrakcyjne warunki dla inwestor ów, kt órzy zechc ą inwestowa ć w us ługi wypoczynkowo – turystyczne oraz w przetw órstwo rolno – spo Ŝywcze. Nale Ŝy równie Ŝ pami ęta ć o mieszka ńcach gminy i stworzy ć im miejsca pracy w przedstawionych sektorach gospodarki.