Gwarchodfa Natur Leol COED BODLONDEB WOODS Local Nature Reserve
Ehangwch eich gorwelion… Broaden your horizons… Llwybr Coedwig Woodland Walk • Golygfeydd gwych dros Foryd Conwy • Great views over Conwy Estuary • Yn agos at dref hanesyddol Conwy • Close to the historic town of Conwy
Sir Conwy, yr amgylchedd iawn i fyw, gweithio a darganfod Conwy County, the right environment to live, work and discover
Woods Bodlondeb 2 Coed Ar gael oGanolfanDdiwylliantConwy ac mae llawer rhagor o blanhigion yn dangos ac maellawerrhagoroblanhigionyndangos gog yneich croesawui’r coetirynygwanwyn gwyllt yno.Maelluardderchog oglychau’r cipolwg arymynyddoedd a’r arfordir gan gynnwys Mynydd yDref -gweler Archifdy Conwy, ystafell arddangos, neu gallwch euhargraffu o canolfan gelfyddydau, caffi a gardd cyfeiriannu Bodlondeb cerdded ymMwrdeistref Sirol Conwy, Gobeithio ybyddwch ynmwynhau’r yw Coed Bodlondeb, ac mae llawer o fywyd yw CoedBodlondeb,acmaellawerofywyd pa morhynafol yw’r coedyma. Croeso iFodlondeb Coetir bychan ogoedconifferaidd achollddail y clawr ôl wrth gerddedarhyd llwybrau’r coetir. www.conwy.gov.uk/coedbodlondeb synhwyraidd. www.visitllandudno.org.uk 01492 577566 Gwybodaeth athaflen/map cwrs Canolfan Groeso Conwy Conwy ewch i: Llyfrgell Ardal sydd hefyd yncynnwys I gael gwybodaeth amdref hanesyddol I gael rhagor ofanylion amdeithiau Mae Canolfan DdiwylliantConwy yn Hyacinthoides non-scripta Clychau’r Gog /Bluebells
Available fromtheConwy CultureCentre ancient status. or printonefrom of mountainandcoastwhilewalking the coniferous anddeciduouswoodland, on Bodlondeb’s Orienteering course exhibitions, arts hub, café andaccessible of Conwy visit: rich inwildlife.Splendid drifts ofbluebells more plants are indicative ofthewood’smore plantsareindicative Welcome to Bodlondeb woodland paths. welcome youinthespringtimeandmany www.conwy.gov.uk/bondlondebwoods sensory garden. Bodlondeb Woods isasmall,mixed We hopeyouenjoythestunningglimpses within Conwy CountyBorough, www.visitllandudno.org.uk 01492 577566 Conwy Culture Centre isan Area Library Conwy Tourist Information Centre For further information aboutwalks For information onthehistorical town located together with Conwy Archive, Information andcourse map/leaflet including Conwy Mountain-seeback cover
MWYNHAU. DIOGELU. PARCHU. os gwelwch yndda a chymryd gofal Diogelu’r amgylchedd naturiol Parchu pobleraill Dilynwch YCôdCefnGwlad Mwynhau’r awyr agored Gwrandewch argyngoradilynwch Cynlluniwch ymlaenllawabyddwch Cadwch eich cˆwn danreolaethlwyr Peidiwch âgadael unrhyw ôlo’ch ymweliad Gadewch gatiau acunrhyw eiddofel Cofiwch ystyriedygymunedleolaphobl ac ewch â’ch sbwrielgartref gydachi eraill sy’nmwynhau’r awyragored yr arwyddionlleol yn barod y maentachadwch atyllwybr, onibai bod mynediad ehangach argael
ENJOY. PROTECT. RESPECT. The Countryside Code Protect thenaturalenvironment Enjoy andstay theoutdoors safe Respect otherpeople Please follow Follow adviceand localsigns Plan aheadandbeprepared Keep dogsunder effective control Leave notraceofyourvisitandtake Leave gates andproperty asyoufind Consider thelocalcommunityand access isavailable other peopleenjoyingtheoutdoors your litter home them and follow paths, unless wider them andfollowpaths,unlesswider
3 Coed Bodlondeb Woods Aberdaron
Bangor Woods Bodlondeb 4 Coed Conwy Mountain
Mynydd yDref A55 Holyhead Caergybi
10 munudarhyd FforddBangor.
arddangos arbenwythnosau) neuym Ar fws: nghyffordd 18. nghyffordd 17 amGonwy. Gwasanaeth bwsardderchog i/o Gallwch barcioymModlondeb (taluac meysydd parciotrefConwy eihun. SUT MAEDOD YMA O’r dwyrain–dylech adaelyr A55 yng O’r gorllewindylech adaelyr A55 yng O orsaf Conwy,O orsaf taithgerdded Ffoniwch Traveline Cymruar i gael amsertrenauneuewch i: Ffoniwch Landudno, Dyffryn Conwy, Bangor. www.traveline-cymru.org.uk www.nationalrail.co.uk 0800 464 0000 neuewch i 4640000 0800 Gyda char: Gyda’r trên A497 PWLLHELI
Trefor
Y Ffor
17
R CAERNARFON CAERNARFON
L
o
l
u A499 w Penygroes
0345 748 4950
Junction Cyffordd
t y
e
b
t
A55
r
o
Criccieth i
Tywyn
B
F
o
Aberdovery o
d
d
l
l
o Groeslon o A487
Y Felinheli Y Felinheli
HARLECH A497 Llanbedr n
n A511 A487
d
LLANGEFNI
d e BANGOR
A493 e
b
Beddgelert b Forest B4418
BARMOUTH Llanrug Llanrug A493 A496 Y BERMO Menai Bridge Menai Menai Bridge Menai Porthaethwy Porthaethwy PORTHMADOG
MACHYNLLETH A498
A487 Portmeirion Dechrau’r Glas Llwybr A4085 Beddgelert LLANBERIS Start ofBlue Start Trail Yr Wyddfa Rhinog Snowdon Di wys B4405 Y Llethr Fawr Penrhyndeudraeth DOLGELLAU Beaumaris Beaumaris Biwmares Biwmares
A4086 Bronaber Llanfairfechan A498 Llanfairfechan
Glyder Fawr
F
A5 Bethesda f
o
A470 Dolwyddelan r
A489 d
Corris A4086 Trawsfynydd
B
Ffestniog FFESTINIOG a
BLAENAU n A470
Coed-y-Brenin
g
o A55
Forest r
o Gwydyr Capel
Curig Forest
a Penmachno d CONWY Trefriw Trefriw CONWY TOWN Deganwy TREF CONWY
Arenig Fawr B510 BETWS - Y -COEDBETWS
Local NatureReserve BODLONDEB WOODS COED Gwarchodfa NaturLeol B4407 A470 onSea /Rhos Llandrillo-yn-Rhos
Llanrwst A470
A458 LLANDUDNO LLANDUDNO
© Hawlfraint y Goron. Cedwir pob hawl. Cyngor Bwrdeistref Sirol Conwy 100023380 2010© HawlfraintyGoron.Cedwir pobhawl.CyngorBwrdeistrefSirolConwy 100023380 A4212
A494 BALA
© Crowncopyright. 2010All rights reserved.Conwy County BoroughCouncil100023380 A548 tunnel twnnel Cerrigydrudion
grounds (payanddisplaymachine in operation at weekends) orinConwyoperation atweekends) call Conwy Valley,Bangor. walk alongBangorRoad. town itself. From theEast–leave A55 at From the West –leavethe A55 at For railenquiries: From Conwy railstation,10 minutes www.traveline-cymru.org.uk www.nationalrail.co.uk 0800 464 0000 orvisit 4640000 0800 Parking isavailablewithinBodlondeb hn rvln Cymru Phone Traveline junction 18. junction 17 forConwy. HOW TO GETHERE Excellent buslinkswithLlandudno, By car: By bus: By train: BAE COLWYN COLWYN BAY COLWYN BAY
B4501 Pentrefoalas Talhaearn Talhaearn Talhaearn Llangernyw Llangernyw Llangernyw
Llanfair Llanfair Llanfair
Quay Abergele Abergele Abergele
Conwy A543 0345 748 4950orvisit
Llandulas Cei Cei Llangynog
B4401 A5 B4501 Start ofwalk from townStart Dechrau'r daitho'r dref A544
Clocaenog A543 B4391 DENBIGH DENBIGH DINBYCH DINBYCH Rhuddlan Rhuddlan Rhuddlan Llanelwy Llanelwy St Asaph St Asaph Suspension Bridge Telford Pont Grog Llandrillo
B5105 Asaph A547 Cynwyd RHYL Afon Alwen St. © lntermapTedinologies Inc. All rightsreservedDCON100 2010 Corwen ©lntermap Technologies Inc.Cedwirpobhawl DCON100 2010
A547 RUTHIN RHUTHUN
Afon Ceiriog Afon A494 Afon Dyfrdwy Afon Trefnant Trefnant Deganwy PRESTATYN PRESTATYN Dyserth
LLANGOLLEN Afon Tanat Afon Llanarmon DC. Llanarmon Glyn Ceiriog
Llantysilio Mountain A5104 A525 Caerwys Caerwys
B4580 A548
Helygain A494 Helygain
Rhosllanerchrugog A542 Halkyn Halkyn
WYDDGRUG A55 Mostyn Mostyn
MOLD
Mountain YR
Ruabon
TREFFYNNON TREFFYNNON
B4579 HOLYWELL HOLYWELL Chirk A55 BUCKLEY A5104 Coedpoeth BIRKENHEAD Heswall Heswall
Neston Neston
Connah's A525 Quay Quay A483 FLINT FLINT Y FFLINT Ruabon Llandudno Junction Cyffordd Llandudno
A495 A541
A551 A550
A55
Queensferry Ewloe M53 WREXHAM
Gresford Overton ELLESMERE ELLESMERE Junction A528 Cyffordd
A483 A540 18 Bangor on Dee River A534
Dee A525
A41
PORT PORT
CHESTER
LIVERPOOL LIVERPOOL
LERP
Chester Caer
A533
RUNCORN RUNCORN WL W M56 L Y Llwybrau: Y Tirwedd: darnau gwastad arhaidarnauserth. gerdded oFodlondeb, gydanifero cyfagos. coetir. Ceirllwybrautarmactrwy’r gerddi a thaithgerdded gylchol o’r dref y teithiau cerdded Gan fodycoetirarlechwedd, ceirrhai Gwybodaeth am fwytai, siopauathafarndai. wyneb cerrig mânarnifero’r llwybrautrwy’r (heb eiharwyddo). Nid oesunrhyw giatiaunachamfeydd. Llwybrau priddwedi’igywasgu, ondmae Mae trefConwy tua10 munudodaith Dangosir ystepiauarmap. hwn: yLlwybrGlassydd wedi’i arwyddo Lluniaeth: Dim onddaubrif lwybrsydd arymap Mae nifer coetir. olwybrau trwy’r llwybrau eraillwrth ddilyny map. ond gallwch estynhynny amynd arhyd Bydd ydaithyncymrydtua30munud, Bodlondeb, trwy’r gerddiaci’r coetir. wrth ygofgolofnoflaenprifadeilad Dilynwch ydisgiauo’r mancychwyn 1 filltir/ 1.6 cilomedrau Llwybr Glas-bron yn
Arwyddbost glas Blue waymarker
10 minuteswalk beyondBodlondeb, The pathsvaryfromreasonablyflattoa This maphighlightsjusttwo mainroutes: There are many pathsthrough thewoodland. All steps are marked onthemap. All stepsaremarked a hillside. There arenogates orstiles. gardens. chippings, runthroughthe woodland. Tarmac cafés andpubs. paths arelaidoutthroughouttheadjoining Compacted earth paths,many withstone Conwy townoffers avarietyofshops, Walking few steep sections as the woodland is on few steepsectionsasthewoodlandison walk from town (notwaymarked). Ground: the waymarked Blue Trail andthecircular information Paths: Refreshments: and detourasyou wish. although themap allowsyoutoextend estimated thewalk 30minutes, willtake the gardens andintothewoodland.Itis the mainBodlondebbuilding,through the war memorial (cenotaph)infrontof Follow thediscs fromthestart pointat 1 mile/1.6 kilometres Blue Trail -justunder
5 Coed Bodlondeb Woods
Woods Bodlondeb 6 Coed pinwydd yr Alban anawsoreniddyntyn gyda’i haenautonnogogalchfaen. Mae ac i’ch chwith gallwch weldpentiryGogarth, olion ygallwch eugweld. Ymhellach ymlaen Dyma safleCastellDeganwy ond ychydig o’i gyda’r Faerdre a’iddaufryncynynycefndir. marina/gwesty Deganwy ardraws yrafon Ar ôlmynd heibio’r tro,gallwch weld tair derwenfythwyrddharddareich ochr dde. Esgyryn ytuôliddo.Byddwch ynmynd heibio Ar drawsyrafongallwch weldDeganwy, ac ochr ddeathiroeddBodlondeb i’ch chwith. lwybr Marine Walk. MaeafonConwy areich ym muriau’r castell. Trowch i’r ddeadilynwch hyd yceioddiwrth ycastellathrwy’r bwa oedd unwaith ynferwobrysurdeb.Ewch ar Mae’r daithhonyndechrau arGeiConwy, a (tua 2filltir/3.2cilomedrau) a grëwyd 400 miliwn oflynyddoedd ynôl! a grëwyd400 geir yma.Rydych ynsefyllargreigiaufolcanig sy’n addasargyferypriddtywodlyd, asidiga coedfrwyn mawrion,sy’ndebyg i laswelltac o’r tirymawedi’iorchuddio gan ddailmawr yma, gyda’ubonionllwydallyfn. Maellawer nifer offawydd gwych yneich amgylchynu coed adilynwch ddisgiau’r LlwybrGlas.Mae Ar ôlcyrraedd ypanelgwybodaeth,trowch i’r dyfnder daearareugwreiddiau. yn gallu tyfuynooherwyddnadoesangen glynu wrth y graig i’ch chwith. Maent Taith gerdded gylchol o’r dref
million years ago! million years standing onvolcanic rock createdover 400 suited totheacidic,sandysoilshere. You are leavesofgreatwoodrush,whichgrass-like is Much ofthegroundiscovered bythelarge, mature beech, withtheirsmooth,greytrunks. Blue Trail discs. Around youisafinestandof turn intothewoodandfollowwaymarked On reaching aninformationpanelonthewall, develop becauseoftheirshallowroots. clinging tothecliffs onyourleft, ableto Orangey-barked Scots pinecanbeseen oflimestone. with itsundulatinglayers left youcansee theGreatOrmeheadland, ruined Deganwy Castle.Further roundtoyour humped Vardre behind,siteofthenowmuch withthetwin marina/hotel acrosstheriver Once aroundthebend,youseeDeganwy your righthandside. You willpassthreefine,matureholmoakson liesDeganwy,river withEsgyrynHillbehind. your left thegroundsofBodlondeb. Across the Walk. To Conwy yourrightistheRiver and to town wall, thenturnrighttofollowMarine from thecastle,andthroughanarch inthe ofactivity.once ahive Follow thequay, away This walk starts fromConwy Quay, which was Circular walk from town 3.2 kilometres) (just under2miles/ © Uned Archifau Conwy /ConwyUnit Archives
Cerdyn Post o’r Cei1930au Quayside postcard 1930s
Golygfa ardrawsmoryd Conwy tuagat Ddeganwy a’r Gogarth View across Conwy estuary to Deganwy andGreat Orme Marine Walk
7 Coed Bodlondeb Woods
Woods Bodlondeb 8 Coed Lôn gelyn Holly alley dwy goedenoestrwyddhyfryd. syth uwchben dôlagored,gan fyndheibio ewch allano’r coetir(disg glas)arhyd llwybr ar ôlybisgwyddena’idailsiâp calon ac cedr fawreddogi’ch chwith. Trowch i’r chwith y llwybri’r chwith, ifyndheibiodwygoeden gan ddilynllwybrsiâppedol. Anwybyddwch a dilynwch yllwybrdrwy’r pinwydd gwyllt, fertigol. Trowch i’r chwith ynygroesffordd derwen mesdi-goesfrodorolgyda’iholltau hollti’n sgwariau. Cymharwch hyn ârhisgl bytholwyrdd siâpcelynarhisglllwydsy’n plannodd. Sylwch areudailsgleiniog, Wood (GwelerHanesDiweddarislaw)a’u y Canoldiracmae’n debygolmai’r teulu Maent yndodwreiddioloardalMôr dde fewelwch chi goedderwbythwyrdd. o stepiauatgroesffordd. Osedrychwch i’r Ewch ymlaenarhyd yllwybrifyny ychydig gwahanol. ifanc abedwarian.Sylwch arydail llannerch llawnrhedyn,derwmesdi-goes Wrth ddilynyllwybrbyddwch yncyrraedd Rhufeiniaid ddaethâ’r coedhyn iBrydain. wrth ycelyn,acmae’n ddigonposib’mai’r ailgychwyn? Masarnyw’r coedaeddfed chi gyfrifystepiau?Naddo? Betham - nodweddeithafanarferol. Wnaethoch byddwch yncerddedtrwygoedcelyn Dilynwch ysaethauarhyd yllwybra
hornbeam trees. open meadow, passing acoupleofnice the woodlandviaastraightpath above an heart-shaped leaves,andexit(bluedisc) left. Turn left after alimetree,withits to passtwomajesticcedartreesonyour loop.Ignoreapathtotheleft, horseshoe and followapaththroughScots pine,ina vertical fissures. Turn left atthecrossroads sessileoakwhichthe barkofanative has that splitsintosquares.Comparethiswith evergreen, holly-like leavesandagreybark Recent Historybelow).Noticetheirshiny, probably plantedbythe Wood family(See oaks. They areMediterranean andwere to therightyouwillseeastandofholm steps youcometoacrossroads.Looking Continuing alongthetrail,upafew in theleaves. oak andsilverbirch. Notice thedifference open areawithbracken, youngsessile Following thetrailwillbringyoutoan been introducedtoBritainbytheRomans. by thehollyaresycamores,which mayhave Why notstart again! The maturetrees over feature. Didyoulosecountofthesteps? pass throughahollyalley–quiteanunusual Following thearrowed routeyouwill Tilia xeuropea Tilia Pisgwydden /Lime
Quercus ilex Carpinus betulus Oestrwydden /Hornbeam Derwen fythwyrdd/Holmoak yn ôlarhyd yMarine Walk. gael aryceii’ch gwobrwyo arôleich taith gwybodaeth abwrdd picnic.Maebwydar arwain atlannerch addasgydaphanel gyda golygfeyddgwych ohonoyneich (wedi einodiarymap).Mae’r llwybrllinol yr afonsy’naddasargyfercadeiriau olwyn Mae Marine Walk ynllwybrhyfryd arhyd OLWYN AR EIHYD LLWYBR HAWDD IFYND Â CHADEIRIAU y gerddiffurfiol tuagatydref. Gan ddefnyddio’r map,ewch ardraws safle’r pafiliwncriced. erbyn hyn, achoeden cnauFfrengigar gwlanog yntyfuygerddi,arosod gofgolofn; gerddi’r gegingydageirin erddi rhosodaphwllpysgodllemae’r Pan oeddBodlondebynystâdroeddyno y parcdirffurfiol. Bodlondeb, byddwch yndodiran Wrth gerddedheibiocefn adeilad
back along Marine Walk. Refreshments onthequayreward yourtrip information panelandtabletopicnic at. you toasuitablewoodedclearing with on map). A linearroutewithfineviewsleads beyond thegardens ofBodlondeb(shown path, knownasMarine Walk, liesjust A pleasantwheelchair-friendly riverside WHEELCHAIR-FRIENDLY ROUTE of Bodlondebtoheadtowards thetown. Using themap,crossformalgrounds where thecricket pavilionnowsits. andalargewalnut worked, treecloseto peaches growingwhereallotmentsare cenotaph nowsits,kitchen gardens with with rosegardens, afishpondwherethe When itwas anestate,itwas planted up formal parklandpart ofBodlondeb. building, youarenowenteringintothe Walking aroundtheback oftheBodlondeb Quercus petraea Cedrus libani Cedrwydden Libanus/CedarofLebanon Derwen mesdi-goes/Sessileoak
9 Coed Bodlondeb Woods
10
Woods Bodlondeb Coed
3 Marine Walk M arin e W a lk Ysgol Aberconwy Afon School Conwy River
30
Gwarchodfa Natur Leol 16 90 COED BODLONDEB WOODS Local Nature Reserve 3
Twthill Lane
5
Allwedd / Key 6 Parcio Parking Gwybodaeth Information Swyddfeydd
Bin baw cwn y Cyngor M Dog waste bin a Council O ces r i n Grisiau e W
Steps a l k Sae golygfa Cofeb View point Cenotaph Mainc Bench Sae picnic Picnic site Gwarchodfa Natur Leol Local Nature Reserve Pa liwn Criced Coed Cricket Pavilion Rhandiroedd Trees Allotments Ardal blodau gwyllt Wildower area Gwely blodau Cyrtiau Flower bed Tennis Tennis Y cei Llecyn agored Tir agored Courts Quayside Clearing Open ground Berry Street Gardd synhwyraidd Sensory garden Dechrau’r Llwybr Glas Start of Blue Trail Cae Chwarae Taith gerdded gylchol o'r dref Canolfan Play Ground Circular walk from town Bangor Road A547 Ddiwylliant Town Ditch Road Man cychwyn y cwrs cyfeiriannu Conwy Waliau’r Castell Orienteering course start point Culture Centre Castle Walls
0 50 100 150m TREF CONWY
© Hawlfraint y Goron. Cedwir pob hawl. Cyngor Bwrdeistref Sirol Conwy 100023380 2010 CONWY TOWN © Intermap Technologies Inc. Cedwir pob hawl DCON100 2010 © Crown copyright. All rights reserved. Canol y Dref Conwy County Borough Council 100023380 2010 © Intermap Technologies Inc. All rights reserved DCON100 2010 Town Centre
11 Coed Bodlondeb Woods
12
Woods Bodlondeb Coed adeiladwyd t yˆ newyddyn1877 panbrynodd ond dymchwelwyd yt yˆ gwreiddiolhwnac Adeiladodd yteuluHollandd yˆ arytiryn1742, alw’n ‘Bodlondeb’. Arcadia Cymruarno.” Maebellach yncaelei ger aberafonConwy, acwedirhoi’r enw addas plannu agosodllwybrauarfryncynbychan unigryw achydag ysbrydgweddus,wedi Holland:“MaeMrHolland,gydachwaeth Mr ardal brydhynny. Ysgrifennodd ymwelyddam a oeddynperthyn iunobrifdeuluoeddyr ddeunawfed ganrif gan MrOwen Holland, Gosodwyd gerddiBodlondebynystody Hanes Diweddar mawr iletyaeigosgordd! ymweld âBodlondebondnidoedd ynddigon Roedd yFrenhines Victoria wedibwriadu George acEdward Elgar ymysg yrymwelwyr. enwog achyfoethog feleigilydd, gydaLloyd t yˆ hwn ynfancyfarfodpoblogaidd gan bobl Mr Albert Wood ystâdBodlondeb.Roedd y Aerial viewofBodlondebcirca 1982 Golygfa oFodlondeb o’r awyryntua1982
to accommodate herentourage! time, howeveritwasn’t consideredbigenough Victoria hadintendedtovisitthehouse atone Lloyd GeorgeandEdward Elgar. Queen for therich including andfamouswithvisitors Wood. The house was apopularmeetingplace Bodlondeb estatewas purchased byMr Albert demolished andre-builtin1877 whenthe grounds in1742, butthisoriginalhousewas The Hollandfamilybuiltahousewithinthe (meaning contentment). Arcadia’ isnowknownas‘Bodlondeb’ appropriate nameof Welsh Arcadia”. ‘Welsh the Conway, ittheclassic and andhasgiven in walks, asmallrisinghillnearthemouthof and becomingspirit,hasplanted,laidout Mr Holland: of thetime. A contemporarytouristwroteof member ofonethemajorlocalfamilies the 18th CenturybyMrOwenHolland,a The gardens atBodlondebweresetoutduring Recent History “Mr Holland with singular taste “Mr Hollandwithsingulartaste gan yFrenhines ymmisHydref1991. Sirol Conwy. Agorwyd yradeiladynswyddogol Aberconwy abellach argyferCyngorBwrdeistref i greuswyddfeyddargyferCyngorDosbarth chwarae. Moderneiddiwydyradeilada’iestyn y tirargyferllwybraucyhoeddusameysydd Conwy felswyddfeyddcyhoeddus,aneilltuwyd Yn 1936, prynwyd yradeiladgan Gorfforaeth eitemau’r ocsiwn! wisgo. Roedd 12 bowlenyfedargyferieirymysg gynnwys eitemau’r ystafellbiliardsa’r ystafell gwahanol ystafelloeddyncaeleugwerthu, gan eitemau felpaentiadau,llyfrauacarianwaith y o arwerthiant 5niwrnodgydathros1,500 ôl marwolaethMrs Wood yn1936, cynhaliwyd Lancaster allwybrgolygfaolMarine Walk. Ar gan gynnwys cofgolofnLlywelynFawr arSgwâr Wood niferodirnodaupwysicaftrefConwy, Tra bu’nbywymModlondeb,cyflwynoddMr Gardd rosodyny1950au Rose garden 1950s Braslun o’r plasty, coetiraMynydd yDrefcyn1877 Sketch ofmansion, woodland andConwy Mountain pre 1877
opened bytheQueeninOctober1991. Conwy CountyBoroughCouncil.Itwas officially offices for Aberconwy Borough Councilandnow modernised andextendedinordertoprovide walks andplayingfields. Thebuildinghas been offices andthegroundsweresetasideforpublic then Conwy Corporationandusedaspublic Also in1936, thebuildingwas purchased bythe drinking bowls! Amongst theitemsforauctionwere12 chicken rooms includingthebilliardroomandboudoir. as paintings,booksandsilverfromvarious itemssuchhosted a5dayauctionofover 1,500 the deathofMrs Wood in1936, Bodlondeb and thepicturesqueMarine Walk. Following statue ofLlywelyntheGreatinLancasterSquare of itsmostfamouslandmarksincludingthe responsible forproviding Conwy withanumber During histimeatBodlondebMr Wood was Tyˆ Bodlondeb,yrystafellgroesotua’r 1930au Bodlondeb house, drawing room circa 1930s
13 Coed Bodlondeb Woods
14
Woods Bodlondeb Coed Amanita muscaria Amanita’r Pryfed /Flyagaric Vanessa cardui Mantell Dramor/Painted Lady Yn ystodmisoedd yrhafgallwch weld di-goes ifanc dyfu. di-goes ifancdyfu. a Chyfleusterau yngNghyngor Bwrdeistref dan ofalGwasanaeth yr Amgylchedd, Ffyrdd glöynnod bywfel ygweirlöynbrych, eu cyflwynoymawedicaeltorri. Mae’r cyffredin maetorthau’r tylwythteg,ysgwydd chwilod acanifeiliaidbychain. Ymysg yffwng cyffredin achwerwlys yreithinynhaf, coed ynygwanwyn abyseddycwˆ n,gliniogai clychau’r gog,yfioledgyffrediny asuran cael euclirio. Gadawyd sypiauoganghennau bychain a yn ogystal â rhoi cyfle i ynn a derw mes yn ogystalârhoicyfleiynnaderwmes y glesyncyffredin a’r fantelldramor. y fedwena’r gingroen. y coetiracmaehynny’n annogtyfiant Sirol Conwy. Bellach, maerhagoroolau’ncyrraedd llawr llystyfiant y llawr a’u hatal rhag tyfu, wedi llystyfiant yllawra’uhatalrhagtyfu,wedi llwyni rhododendrontrwchus, sy’ntagu Mae rhywfaint o’r coedanfrodorolagafodd Mae’r coetirbellach yn Warchodfa NaturLeol Noddfa ifywyd gwyllt boncyffion arôltorri’r i coedifodyngynefin
The woodlandisnowaLocal NatureReserve A haven for wildlife A proportion of the introduced non-native A proportion of theintroducednon-native and foxgloves, commoncow-wheat and dog-violets andwoodsorrel inthespring a paintedlady–butterfly ofcourse! commonly seenaresulphurtuft, birch native plantshavebeenremoved. native rhododendron shrubswhich smotherthe providing achance foryoungashand polypore andstinkhorn. sessile oaktreestogrow. stacked after fellingto provide shelter for speckled wood, commonblueandperhaps Council. Council. Small branches andlogshavebeen wood sageinthesummer, whilstalso which isencouragingbluebells,common trees havebeenfelled. The denselygrowing Facilities Service atConwy CountyBorough looked afterlooked bytheEnvironment, Roads and More lightisreaching theground, During the summer months expect to see During thesummermonthsexpect tosee bugs andsmallanimals.Fruiting fungi Geranium robertianum Y goesgoch /Herbrobert Cynefin pentwrofoncyffion/malurion Log/brash habitatpile
Oxalis acetosella Suran yCoed/Wood sorrel
15 Coed Bodlondeb Woods
16
Woods Bodlondeb Coed Allium ursinum Craf ygeifr(garlleg gwyllt)/Ramsons(wildgarlic) Ar nosweithiautawel gallwch glywedy A phanddaw “rhin ygwyddfid,i’r hafnosar arogl cnaucocoareublodau.Mae’r gwenyn dylluan frech wrth iddi hela lygodycoed a llygodpengrwn coch. draenogiaid cysglyd. cysglyd. draenogiaid dechrau adeiladunythod iddynteuhunain. dechrau egino,yblaguryn agora’r adaryn deffro o’i drwmgwsgpanfydd yrhadau’n gwyddfid ynblodeuoogystal â’r eithinac gwynt”, wrth i’r gwanwyn droi’nhafâchanopi’r ei hynt’ nifyddclychau’r gog ‘yngyffro yny garlleg yngogleisio’r trwynwrth ichi sathru glas a’r lawrbritholau’r goedwig.Maesawr coed yncauamelynygliniogai cyffredin a’r craf ygeifrdandraed,acmae’r pryfaidcyntaf chyn pendimbyddclychau’r gogyngarped yn suowrth helaymysg tyrrau byseddycwˆ n yn ymddangosacfwydi’r drywbach a y coeda’r fioledgyffredin allygada Ebrill pinc tlysion.Gallwch weldglöynnodbywfely fantell dramor, yglesyncyffredin a’r gweirlöyn Mae’r eirlysiaucynnarynildio’u lleisuran Pan gyrhaedda’r gwanwyn byddycoetiryn brych ynymweldâ’r coed. Blwyddyn ynyCoetir
A WoodlandA Year As spring turns into summer and the canopy As springturnsintosummerandthecanopy appear, foodfortiny wrensand sleepy insects are pressedunderfoot,andthefirst dappled woodlandfloor. Thetangof garlic along withcommonbluesandspeckled wood. bushesputouttheiryellow,gorse coconut- asdormant seedsbegintosprout,buds alive, early snowdrops give wayearly snowdropsgive towoodsorrel, on the hunt for elusive wood mice and bank woodmiceandbank on thehuntforelusive common cow-wheat andhoneysuckle, and closes, thebluebellsarereplacedbyyellow common dog violet and lesser celandine, and common dogvioletandlessercelandine, nodding bluebells,which sooncarpetthe voles. offoxgloves,pink towers andpaintedlady scented flowers. Beesattend scented flowers. thebeautiful On aquietnight,tawny owlscanbeheard tickles thenoseasleavesoframsons When spring arrives, the woodland comes When springarrives, thewoodlandcomes hedgehogs. hedgehogs. butterflies canbeseenvisitingthewoods, openandbirdsbeginnest-building. burst The Digitalis purpurea Bysedd ycwˆ n /Foxgloves
17 Coed Bodlondeb Woods
18
Woods Bodlondeb Coed Ysgwydd Felen /SulphurPolypore (Chicken ofthewoods) Laetiporus sulphureus Yn ygaeaf, mae’r canopi’n ailagor wrth iddail Adeg yma’r flwyddynmae’r coetiryndawel a gallwch fyfyrioarbrydferthwch tawel a’r gingroen,ynffrwydro i’r golwgo’u gallwch weldyradaryngnghorunycoed, dim ondyderwbythwyrdd,pinwydd, a’u dychwelyd i’r ddaear, gan ddarparu olaf ycoedllydanddailddisgyn,gan adael cuddfannau ynyddaearachanghennau mae aeronygelynnenyndisgleirio’n goch, meirw’r coedaeddfed. y gwahanol redynamwswglgyda thro’r yr ywa’r celyndan orchudd oddailgwyrdd y ffawydd a’r ynnyntroi’nfelynacyna’n y flwyddyn ganlynol. O’n golwgmae’r organebau rhyfeddol fflamgoch cyndisgyn. Pan ddawglaw’r fel yboledgwinau,amanita’r pryfed ffynhonnell fwyd faethlonargyferplanhigion wrth i’r mamaliaidbychain aeafgysgu,ond tymhorau, adaw’r gwanwyn unwaith eto. tywyll. Wrth iwresyrhafgiliobydd dailyderw, hydref byddffrwythau cannoeddoffwng, hyn ynailgylchu maethplanhigionmarw
At this time of year the woodland is quiet, At thistimeofyearthewoodlandisquiet, As the heat of summer subsides, the leaves As theheatofsummersubsides,leaves and returnthemtothesoil,providing arich dying stems of mature trees. dying stemsofmaturetrees. agaric intoviewfrom andstinkhornburst ash, turnfieryyellowandred,eventually as the small mammals and insects hibernate, as thesmallmammalsandinsects hibernate, of hundredsfungi,such asbaybolete,fly of thedeciduoustrees,oaks,beeches and of thetrees,hollyberries glowred,andthe recycle thenutrientsindeadplantmatter mosses can be contemplated as the season mosses canbecontemplatedas theseason source offoodfornextyear’s plants. Out ofoursight,thesestrangeorganisms subtle beautyofthemany different fernsand fall. With theautumnrain,fruitingbodies the evergreen holm oaks, pines, yew and the evergreenholmoaks,pines,yewand their secretive homes intheearth their secretive andinthe turns andspringcomesaround again. leaves of the broadleaves fall, leaving only leaves ofthebroadleavesfall,leavingonly In thewinter, thecanopyre-opensaslast holly, cladintheirdarkgreen. but the birds can be seen through the crowns but thebirdscanbeseenthrough thecrowns Tylluan frech / Strix aluco Pararge aegeria Gweirlöyn brych /Speckled wood Tawny owl gorse /Ulexeuropaeus Eithinen Ffrengig/European
© LaurieCampbell Robin goch gaeafol Wintery robin
19 Coed Bodlondeb Woods Am gopi o’r llyfrynhwn cynhyrchu ganGyngor BwrdeistrefSirolConwy. Gwarediadau Tirlenwi. Conwy er mwyn creu gardd synhwyraidd a a creugarddsynhwyraidd Conwy ermwyn hwn eiariannu’nrhannolgan Cafodd yllyfryn Conwy ewch i:www.conwy.gov.uk/cefngwlad Conwy gyda chymorth Cynllun Cymunedau Treth Cyhoeddwyd ganGyngorBwrdeistrefSirol theithiau cerdded ym Mwrdeistref Sirol theithiau cerddedymMwrdeistrefSirol I gael rhagor o wybodaeth ar y taflenni hyn arytaflenni a I gaelrhagorowybodaeth Golygfa ardrawsmorydConwy tuagatFodlondeb 01492 575290 Mae honynunogyfresdaflenniwedi eu View across Conwy estuary to Bodlondeb Neu e-bost:[email protected] Neu ffoniwch: 01492 575290/337 mewn print mawr, ffoniwch hyrwyddo parcachoetirhyrwyddo Bodlondeb. brosiect ‘Culturescape’ Canolfan Ddiwylliant This bookletwas part-fundedby theConwy This isoneofaseriesleafletsproduced sensory gardenandtopromoteBodlondeb park sensory and woodland. Or e-mail:[email protected] Or phone: visit: Communities Scheme. Culture Centre ‘Culturescape’ projectto createa 01492 575290 walks Borough intheCounty ofConwy, with helpfromtheLandfillDisposals Tax Published by Borough ConwyCounty Council For moreinformation ontheseand For alarge print copy of this booklet, pleasecall by Borough ConwyCounty Council. www.conwy.gov.uk/countryside 01492 575290/337
www.viewcreative.co.uk