Uchwala Nr XXI/157/2016 Z Dnia 28 Kwietnia 2016 R
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
UCHWAŁA NR XXI/157/2016 RADY MIEJSKIEJ W PACZKOWIE z dnia 28 kwietnia 2016 r. w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Opieki nad Zabytkami na lata 2016-2019 Na podstawie art. 87 ust. 3 i 4 Ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (T.j. Dz. U. z 2014 r. poz. 1446; zm.: Dz. U. z 2015 r. poz. 397, poz. 774 i poz. 1505) Rada Miejska w Paczkowie uchwala, co następuje: § 1. Przyjmuje się Gminny Program Opieki nad Zabytkami na lata 2016-2019 stanowiący załącznik do uchwały. § 2. Wykonanie uchwały powierza się Burmistrzowi Gminy Paczków. § 3. Uchwała wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia jej ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa Opolskiego. Przewodniczący Rady Miejskiej w Paczkowie Wiesław Jan Barabasz Id: A742ED3D-FC3A-4F86-8289-D86A7BC4587A. Podpisany Strona 1 Zał ącznik do Uchwały nr XXI/157/2016 Rady Miejskiej w Paczkowie z dnia 28 kwietnia 2016 r. GMINNY PROGRAM OPIEKI NAD ZABYTKAMI GMINY PACZKÓW NA LATA 2016-2019 Paczków 2016 Id: A742ED3D-FC3A-4F86-8289-D86A7BC4587A. Podpisany Strona 2 SPIS TRE ŚCI 1. Wst ęp 2. Podstawa prawna opracowania gminnego programu opieki nad zabytkami 3. Uwarunkowania prawne ochrony i opieki nad zabytkami w Polsce 3.1. Akty prawne 3.2. Organy ochrony zabytków 3.3. Zadania i kompetencje organów gminy w zakresie opieki nad zabytkami 4. Uwarunkowania zewn ętrzne ochrony dziedzictwa kulturowego 4.1. Strategiczne cele polityki pa ństwa w zakresie ochrony zabytków i opieki nad zabytkami 4.2. Relacje Gminnego programu opieki nad zabytkami z dokumentami wykonanymi na poziomie województwa i powiatu 5. Uwarunkowania wewn ętrzne ochrony dziedzictwa kulturowego 5.1. Relacje gminnego programu opieki nad zabytkami na lata 2016-2019 z dokumentami wykonanymi na poziomie gminy. 5.2. Charakterystyka zasobów i analiza stanu dziedzictwa i krajobrazu kulturowego gminy 5.2.1. Charakterystyka ogólna gminy Paczków 5.2.2. Zarys historii gminy Paczków 5.2.3. Krajobraz kulturowy: I. Zabytki nieruchome • układy urbanistyczne i ruralistyczne • architektura sakralna • architektura rezydencjonalna • architektura obronna • budownictwo u żyteczno ści publicznej • zabytki techniki • cmentarze i mogiły • parki II. Zabytki ruchome III. Zabytki archeologiczne IV. Zabytki w zbiorach muzealnych i innych V. Dziedzictwo niematerialne 5.3. Zabytki obj ęte prawnymi formami ochrony 5.3.1. Zabytki nieruchome wpisane do rejestru zabytków 5.3.2. Zabytki archeologiczne 5.3.3. Zabytki ruchome wpisane do rejestru zabytków 5.3.4. Zabytki uznane za Pomnik Historii 5.3.5. Zabytki obj ęte ochron ą na mocy ustale ń miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. 5.4. Zabytki w gminnej ewidencji zabytków 5.5. Zabytki o najwy ższym znaczeniu dla gminy 6. Ocena stanu dziedzictwa kulturowego gminy. Analiza szans i zagro żeń. 7. Zało żenia programowe 7.1. Priorytety i kierunki działa ń gminnego programu opieki 7.2. Zadania gminnego programu opieki 8. Instrumentarium realizacji programu opieki nad zabytkami 9. Zasady oceny realizacji programu opieki nad zabytkami Id: A742ED3D-FC3A-4F86-8289-D86A7BC4587A. Podpisany Strona 3 10 Źródła finansowania gminnego programu opieki nad zabytkami 11. Realizacja i finansowanie przez gmin ę zada ń z zakresu ochrony zabytków 12. Cz ęść graficzna - zał ączniki: Zał ącznik nr 1 Rejestr zabytków ruchomych Zał ącznik nr 2 Rejestr zabytków nieruchomych Zał ącznik nr 3 Gminna Ewidencja Zabytków Nieruchomych Id: A742ED3D-FC3A-4F86-8289-D86A7BC4587A. Podpisany Strona 4 1. WST ĘP Gminny Program Opieki nad Zabytkami Gminy Paczków na lata 2016 – 2019 (GPONZ) stanowi kontynuacj ę Gminnego Programu Opieki nad Zabytkami Gminy Paczków na lata 2010-2013, który został przyj ęty uchwał ą Rady Miejskiej w Paczkowie nr XLVI/330/2010 z dnia 27.05.2010 r. Program został zweryfikowany i zaktualizowany w zakresie zasobów zabytkowych i form ochrony zabytków wprowadzonych w okresie od 2010 r. do 2016 r. oraz dostosowany do obowi ązuj ących przepisów prawnych dotycz ących ochrony zabytków oraz aktualnych źródeł finansowania. W oparciu o obecn ą diagnoz ę stanu zachowania zabytków i wiarygodne dane dotyczące dziedzictwa kulturowego gminy wskazuje działania słu żą ce poprawie stanu zachowania zabytków, ich adaptacji i rewaloryzacji oraz zwi ększenia do nich dost ępno ści mieszka ńców i turystów. Przedmiotem opracowania jest dziedzictwo kulturowe zlokalizowane w granicach administracyjnych gminy, na które składaj ą si ę pojedyncze obiekty zabytkowe i zespoły budowli, dzieła sztuki, elementy zagospodarowania przestrzeni, krajobraz miejski i wiejski, zabytki archeologiczne oraz dziedzictwo niematerialne. Są to obiekty i obszary kształtuj ące świadomo ść i to żsamo ść regionaln ą mieszka ńców, zdefiniowane poprzez wpis do rejestru zabytków, uznanie z Pomnik Historii, uj ęcie w gminnej ewidencji zabytków i ochron ę w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. Podmiotem programu jest społeczno ść lokalna. Jest on adresowany do mieszka ńców gminy, w tym do wła ścicieli zabytków, władz samorz ądu terytorialnego, miejscowych organizacji i osób zainteresowanych dziedzictwem kulturowym, mog ących w praktyce zastosowa ć si ę do nakre ślonych postulatów i mo żliwo ści działa ń. Zapewnienie warunków trwania i zachowania dziedzictwa kulturowego dla przyszłych pokole ń oraz wykorzystanie zabytków na potrzeby społeczne, gospodarcze i edukacyjne przyczynia si ę do wzmocnienia świadomo ści wspólnoty kulturowej i lokalnej to żsamo ści. Dziedzictwo kulturowe posiada potencjał, który poprzez wyznaczone działania mo że przyczyni ć si ę do wzrostu atrakcyjno ści ekonomicznej regionu m.in. poprzez rozwój turystyki. Gminny program opieki nad zabytkami ma za zadanie pełni ć wa żną rol ę społeczn ą, d ąż yć do zachowania ci ągło ści tradycji i kultury regionu, a jego konsekwentna realizacja sta ć si ę ma istotnym czynnikiem rozwoju gminy. Celem Programu Opieki nad Zabytkami Gminy Paczków jest okre ślenie zasadniczych kierunków działania i zada ń na rzecz ochrony i opieki nad zabytkami oraz upowszechniania i promowania wyj ątkowo bogatego dziedzictwa kulturowego gminy Paczków. Wskazane w Programie działania maj ą na celu popraw ę stanu zabytków zachowania zabytków, ich restaurację oraz zwi ększenie dost ępno ści do nich mieszka ńców i turystów. Opracowanie „Gminnego Programu Opieki nad Zabytkami” powinno słu żyć rozwojowi gminy poprzez d ąż enie do eksponowania walorów krajobrazu kulturowego, wykorzystania zabytków na potrzeby społeczne, gospodarcze i edukacyjne. Działania te winny korespondowa ć z działaniami gospodarczymi i społecznymi gminy oraz zapewnia ć ochron ę dziedzictwa kulturowego środkami prawnymi, takimi jak odpowiednie zapisy w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego oraz finansowymi poprzez przeznaczenie cz ęś ci bud żetu gminy na ochron ę zabytków. Intencj ą Programu, opracowanego w oparciu o Gminn ą Ewidencj ę Zabytków, jest stworzenie cało ściowej i wieloletniej strategii ochrony zabytków, znajduj ących si ę na terenie gminy Paczków, realizowanej w 4-letnich cyklach, środkami optymalnymi, dost ępnymi przez gmin ę, zarówno prawnymi (zapisy dotycz ące ochrony zabytków w planach zagospodarowania przestrzennego) jak te ż finansowymi (przeznaczenie cz ęś ci bud żetu gminy na ochron ę zabytków). Id: A742ED3D-FC3A-4F86-8289-D86A7BC4587A. Podpisany Strona 5 Program okre śla równie ż kierunek podejmowanych przez gmin ę działa ń, maj ących na celu szeroko poj ętą ochron ę dziedzictwa kulturowego. Głównym zadaniem Programu Opieki nad Zabytkami Gminy Paczków jest wzmocnienie ochrony i opieki nad zabytkami. Wł ączenie problemów ochrony zabytków do systemu zada ń strategicznych, jak równie ż uwzgl ędnianie uwarunkowa ń ochrony dziedzictwa kulturowego ł ącznie z uwarunkowaniami ochrony przyrody i równowagi ekologicznej przyczyni si ę do poprawy stanu zabytków w gminie. Niniejsze opracowanie oparte jest na wytycznych Narodowego Instytutu Dziedzictwa zawartych w poradniku metodycznym do sporz ądzania Gminnych Programów Opieki nad Zabytkami opracowanym w 2008 r. 2. PODSTAWA PRAWNA OPRACOWANIA GMINNEGO PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI Gminny Program Opieki nad Zabytkami Gminy Paczków na lata 2016 – 2019 (GPONZ) jest dokumentem utworzonym na postawie przepisu art. 87 ust. 1 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (t.j. Dz.U. 2014 poz. 1446 z pó źn. zm. zwanej dalej u.o.z.), która mówi że: 1) Wójt, burmistrz lub prezydent miasta sporz ądza na okres 4 lat program opieki nad zabytkami (art. 87 ust. 1 cyt. wy żej ustawy) 2) Gminny program opieki nad zabytkami podlega uchwaleniu przez rad ę (miasta, gminy, powiatu) po uzyskaniu opinii wojewódzkiego konserwatora zabytków (ust. 3 cyt. wy żej ustawy) 3) Program ogłaszany jest w wojewódzkim dzienniku urz ędowym (ust. 4 cyt. wy żej ustawy) 4) Z realizacji programu wójt, burmistrz lub prezydent sporz ądza, co dwa lata, sprawozdanie, które przedstawia Radzie (ust. 5 cyt. wy żej ustawy) W przypadku programów na poziomie gminnym podstaw ą ich sporz ądzenia jest Gminna Ewidencja Zabytków zało żona w oparciu o art. 21 u.o.z. Gminny Program Opieki nad Zabytkami Gminy Paczków jest jednocze śnie wypełnieniem art. 7 ust. 1 pkt. 9 ustawy z 8 marca 1990 o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z pó źn. zm.), który mówi, że „ Zaspakajanie potrzeb wspólnoty nale ży do zada ń własnych gminy. W szczególno ści zadania własne gminy obejmuj ą sprawy: kultury, w tym bibliotek gminnych, i innych instytucji kultury oraz ochrony zabytków i opieki nad zabytkami”. Zgodnie z t ą delegacj ą organy samorz ądowe ró żnego szczebla maj ą obowi ązek kierowania