Proefschrift

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Proefschrift UvA-DARE (Digital Academic Repository) Innovatiepolitiek: Een reconstructie van het innovatiebeleid van het ministerie van Economische Zaken van 1976 tot en met 2010 Velzing, E.-J. Publication date 2013 Document Version Final published version Link to publication Citation for published version (APA): Velzing, E-J. (2013). Innovatiepolitiek: Een reconstructie van het innovatiebeleid van het ministerie van Economische Zaken van 1976 tot en met 2010. Eburon. General rights It is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of the author(s) and/or copyright holder(s), other than for strictly personal, individual use, unless the work is under an open content license (like Creative Commons). Disclaimer/Complaints regulations If you believe that digital publication of certain material infringes any of your rights or (privacy) interests, please let the Library know, stating your reasons. In case of a legitimate complaint, the Library will make the material inaccessible and/or remove it from the website. Please Ask the Library: https://uba.uva.nl/en/contact, or a letter to: Library of the University of Amsterdam, Secretariat, Singel 425, 1012 WP Amsterdam, The Netherlands. You will be contacted as soon as possible. UvA-DARE is a service provided by the library of the University of Amsterdam (https://dare.uva.nl) Download date:27 Sep 2021 Innovatiepolitiek Beleid is zelden het resultaat van rationele overwegingen. Dat geldt ook voor het innovatiebeleid dat het ministerie van Economische Zaken van 1976 tot en met 2010 uitvoerde. Evert-Jan Velzing reconstrueert in Innovatiepolitiek Innovatiepolitiek het innovatiebeleid dan ook vanuit drie perspectieven. Hij vult het rationele perspectief aan met een analyse over de invloed van de organisatie zelf en Een reconstructie van van de betrokken externe belanghebbenden. Innovatiepolitiek geeft de lezer het innovatiebeleid van het zodoende helder inzicht in het verloop van deze boeiende geschiedenis. ministerie van Economische Zaken Door verschillende perspectieven te hanteren zijn de ontwikkelingen beter te begrijpen en is het mogelijk om in zeven hoofdlijnen duidelijke conclusies te van 1976 tot en met 2010 trekken. Velzing concludeert dat moet worden ingezet op een permanent en gefundeerd innovatiebeleid. Met een actieve rol kan een slimme overheid een Evert-Jan Velzing aanjager van innovatie zijn. Van 2002 tot eind 2007 studeerde Evert-Jan Velzing Natuurwetenschap & Innovatiemanagement. Hij deed in Brussel onderzoek naar onderzoeks- en innovatiebeleid, werkte bij het Innovatieplatform en – na een intermezzo in t Centraal Amerika – als adviseur bij het onderzoeks- en adviesbureau Dialogic. ▼ Bij de Universiteit van Amsterdam deed hij van 2009-2013 een promotie- onderzoek naar innovatiebeleid. t t ▼ Evert-Jan Velzing Evert-Jan ▼ t t ISBN ISBN 978-90-5972-799-19789059727991 t t 9 789059 727991 Innovatiepolitiek Innovatiepolitiek Een reconstructie van het innovatiebeleid van het ministerie van Economische Zaken van 1976 tot en met 2010 ACADEMISCH PROEFSCHRIFT ter verkrijging van de graad van doctor aan de Universiteit van Amsterdam op gezag van Rector Magnificus prof. dr. D.C. van den Boom ten overstaan van een door het college voor promoties ingestelde commissie, in het openbaar te verdedigen in de Agnietenkapel op donderdag 21 november 2013, te 14.00 uur door Evert-Jan Velzing geboren te Emmen Promotor: prof. dr. D. Jacobs Overige leden: prof. dr. W.L. Buitelaar prof. dr. B. Dankbaar prof. dr. C.M. van Praag prof. dr. A.H.G. Rinnooy Kan prof. dr. E.J.J. Schenk Faculteit Economie en Bedrijfskunde ISBN 978-90-5972-799-1 Uitgeverij Eburon Postbus 2867 2601 CW Delft Tel: 015 - 213 14 84 / Fax: 015 - 214 68 88 [email protected] / www.eburon.nl Omslagontwerp: Studio Hermkens, Amsterdam Dit boek is mede tot stand gekomen dankzij de steun van de Stichting voor Industriebeleid en Communicatie (SIC), het ministerie van Economische Zaken en de Universiteit van Amsterdam. ©2013 Evert-Jan Velzing. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of op enig andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de rechthebbende(n). ©2013 Evert-Jan Velzing. All rights reserved. No part of this publication may be reproduced, stored in a retrieval system, or transmitted, in any form or by any means, electronic, mechanical, photocopying, recording, or otherwise, without the prior permission in writing from the proprietor(s). Voorwoord Zonder innovatie is de toekomst van bedrijven onzeker. Het is dan ook een belangrijk onderwerp in de economie en bedrijfskunde. Innovatie omvat een grote verscheidenheid aan mogelijke vernieuwingen. Het kan gaan om totaal nieuwe productconcepten, betere producten of diensten, organisatorische veranderingen of nieuwe vormen van marketing. Bedrijven proberen om zo hun concurrentiekracht te vergroten. Gezien de voorname rol van innovatie valt het mij op dat innovatiebeleid in het overheidsbeleid slechts geringe aandacht krijgt. Verkiezingsprogramma’s besteden er nauwelijks een regel aan en in Kamerdebatten komt het slechts summier aan de orde. Bovendien ziet men het verantwoordelijke ministerie niet bepaald als één van de belangrijkste departementen. Het is nochtans niet nieuw dat de minister van Economische Zaken (EZ) verantwoordelijk is voor het innovatiebeleid. Het ministerie coördineert dit beleid al sinds het begin van de jaren ’80 van de 20e eeuw en ook voor die tijd voerde EZ al beleid uit op dit terrein, dat gebeurde als onderdeel van het industriebeleid. Paul de Hen en Hans Wijers, die industriebeleid al eerder bestudeerden, maakten duidelijk dat het ministerie van EZ met wisselend succes beleid voerde op dit punt.1 Deze studies inspireerden mij om ook de innovatiepolitiek te onderzoeken: van de start omstreeks 1976 tot en met 2010, het jaar dat EZ fuseerde met het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit. Evenals De Hen en Wijers geef ik een overzicht over een langere periode. Ik hoop dat mijn dissertatie wordt gezien als het vervolg op hun analyse van de industriepolitiek in de periode 1930 tot 1950 en 1950 tot ongeveer 1980. Ik bouw daarbij natuurlijk voort op anderen, die evenwel focusten op kortere periodes. Het technologiebeleid van de jaren ’80 werd uitvoerig onderzocht door Jan Buijs, Asje van Dijk, Annemieke Roobeek, Johan de Bruijn en Hans Hufen.2 Delen van het EZ-beleid in de jaren ’90 werden beschreven door Ard Schilder en Adriaan Schout.3 Ik verwijs naar hen voor meer details over specifieke onderdelen van het EZ-innovatiebeleid. Dany Jacobs, tot slot, beschreef in zijn oratie in vogelvlucht het innovatiebeleid vanaf 1945 tot en met de periode van het Innovatieplatform.4 Een veel gehoorde vraag is: wat leverde het innovatiebeleid Nederland nu op? Dat is ook wat ik wilde weten. De dikke pakken evaluatierapporten konden mijn honger naar deze vraag echter niet stillen. Ze gaven geen antwoord op de vraag wat het effect is van de vele maatregelen op economisch-maatschappelijke doelen als economische groei, werkgelegenheid en de concurrentiekracht van bedrijven. Bovendien ontbrak het vaak aan heldere doelstellingen, bruikbare cijfers of zelfs überhaupt aan evaluaties. In 2012 stelde de commissie Theeuwes dan ook vast dat de gehanteerde methoden tekortschieten om uitspraken te doen over de effectiviteit 6 Innovatiepolitiek van het innovatiebeleid.5 De vraag is of er überhaupt methoden voorhanden zijn die daarin voldoende inzicht kunnen geven. Moeten we niet om te beginnen meer zicht krijgen op de overwegingen achter de beleidsontwikkelingen? Bij achtereenvolgens het Netherlands house for Education and Research (Neth-ER), het Innovatieplatform en Dialogic deed ik van 2007 tot en met 2009 mijn eerste ervaringen op met beleid om innovatie te bevorderen. Daar zag ik dat het vaak ontbreekt aan coherentie tussen beleidsadviezen, theoretische inzichten, beleidsnota’s en de daadwerkelijke maatregelen die daaruit volgen. Dat wekte bij mij interesse om meer te weten te komen over de achtergrond van het beleid. Op welke manier komt dat tot stand? Wie zijn van invloed op de besluiten die worden genomen? En wat is er daarin veranderd ten opzichte van vroeger? Ik kon mijn vragen over de Nederlandse innovatiepolitiek beantwoorden dankzij de Stichting voor Industriebeleid en Communicatie (SIC). Die probeert sinds het eind van de jaren ’90 van de 20e eeuw industrie- en innovatiebeleid op de politieke agenda te zetten. De SIC initieerde dit onderzoek, waardoor ik mij vier jaar lang kon verdiepen in het innovatiebeleid van het ministerie van EZ. In dit boek teken ik deze geschiedenis op. EZ speelde zelf ook een rol bij dit onderzoek: het maakte de start van het project mede mogelijk. Toch wel een verrassing dat men een inkijkje wilde geven in het eigen doen en laten. Midden in het proces trok EZ zich evenwel weer terug. Mijn onderzoek dreigde daardoor op losse schroeven te komen staan, maar dankzij de niet aflatende steun van de SIC en de bijdrage van de Universiteit van Amsterdam kon ik mijn werk voortzetten en volgens afspraak in de zomer van 2013 afronden. Ik heb in deze boeiende tijd veel geleerd en nieuwe inzichten opgedaan: theoretisch over hoe overheidsorganisaties werken en beleid tot stand komt, maar vooral ook praktisch over wat de realiteit is van het beleid en wat er echt in de economie gebeurt. Daarvoor wil ik mijn
Recommended publications
  • Hans Hoogervorst Reappointed As IASB Chairman; Ian Mackintosh to Retire As Vice-Chairman at End of First Term
    PRESS RELEASE 12 February 2016 For immediate release Hans Hoogervorst reappointed as IASB Chairman; Ian Mackintosh to retire as Vice-Chairman at end of first term The Trustees of the IFRS Foundation®, responsible for the governance and oversight of the International Accounting Standards Board® (The Board), today announced the reappointment of Hans Hoogervorst as IASB Chairman for a second, five year term with effect from 1 July 2016. At the same time, the Trustees announced that Ian Mackintosh has decided not to seek a second term, and will step down as IASB Vice-Chairman when his first term expires on 30 June 2016. Under the leadership of Mr Hoogervorst and Mr Mackintosh, the Board has introduced a number of substantial enhancements to the quality of financial reporting, including the finalisation of IFRS 9 Financial Instruments, IFRS 15 Revenue from Contracts with Customers and most recently IFRS 16 Leases. In the same period, there has been a significant increase in the number of countries applying IFRS® Standards and the IFRS for SMEs®, as well as positive evaluations on the use of IFRS Standards by the European Union and other jurisdictions. Furthermore, during this time the organisation has also introduced several major innovations and initiatives, including a substantial research project to provide accurate and reliable information on the use of IFRS Standards around the world, the successful introduction of the Investors in Financial Reporting programme as well as a new Mission Statement. The IFRS Foundation is currently undertaking a review of its structure and effectiveness, while the Board is reviewing its Agenda for the next five years.
    [Show full text]
  • Vastgeroeste Idealen
    Bachelorscriptie Geschiedenis VASTGEROESTE IDEALEN De Communistische Partij Nederland, de verandering van haar politieke oriëntatie en de doorwerking daarvan op de Binnenlandse Veiligheidsdienst (1945 -1991) Auteur: Kort, J.W.J. de (Jasper) Studentnummer: S4344219 Begeleider: dr. M.H.C.H. Leenders Nijmegen, 18 oktober 2018 1 Inhoudsopgave Inleiding..................................................................................................................................... 3 Hoofdstuk 1: Vijandbeelden: ontstaan, verandering en functie .......................................... 6 Vijand en vijandbeeld ............................................................................................................. 6 Hoe ontstaan vijandbeelden? .................................................................................................. 7 Wat is de functie van vijandbeelden? ..................................................................................... 7 Hoe veranderen vijandbeelden? ............................................................................................. 8 Het communistisch vijandbeeld in Nederland ....................................................................... 8 Hoofdstuk 2: Einthovens BVD .............................................................................................. 10 Einthovens anticommunisme ............................................................................................... 10 Een dienst naar Einthovens richtlijnen ................................................................................
    [Show full text]
  • Partners in the Polder
    Herman Wijffels, Professor of Sustainability and Social Change, Utrecht University … I would like to see a truly sustainable society and knowledge economy develop, and I am convinced the life sciences can and must play a major role in bringing it about … Ab Klink, Minister of Health, Welfare and Sport … A long-term vision supported by all stakeholders is essential to guiding the innovations that will help us overcome these challenges – together … Robert-Jan Smits, Director DG Research, European Commission … A knowledge economy can only be created by investing in it! ... Feike Sijbesma, CEO Royal DSM … The only other ingredient needed for a flourishing life sciences field and bio-based economy is a firm commitment from all stakeholders involved to help make the Netherlands the world’s “Life Sciences Polder” … Partners in the polder A vision for the life sciences in the Netherlands and the role of public-private partnerships Partners in the polder A vision for the life sciences in the Netherlands and the role of public-private partnerships Summary of the main recommendations Many representatives from the life sciences field have come The world has entered the age of the life sciences. More and together to write Partners in the Polder. The book articulates more, the life sciences help us address social challenges in the promise of the life sciences and discusses how the healthcare, food supply, energy security and environmental Netherlands can deliver on that promise, paying particular sustainability and enable our knowledge economy. The attention to the role of public-private partnerships (PPPs). Netherlands has a unique position.
    [Show full text]
  • Komt De Titel Van Jouw Rapport Boek
    De adoptie van wijken Een evaluatie van ‘Nieuwe Coalities voor de Wijk’ Godfried Engbersen Erik Snel Jan de Boom De adoptie van wijken Een evaluatie van ‘Nieuwe Coalities voor de Wijk’ G. Engbersen, E. Snel, J. de Boom Rotterdam: Erasmus Universiteit/ RISBO Contractresearch BV mei 2007 © Copyright RISBO Contractresearch BV. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de directie van het Instituut. Inhoudsopgave Inhoudsopgave .................................................................................i Voorwoord ...............................................................................iii Hoofdstuk 1 Nieuwe Coalities voor de Wijk..................................1 1.1 De wijk in! .................................................................................1 1.2 Nederland verandert ....................................................................1 1.3 Licht ontvlambare wijken? ............................................................3 1.4 Nieuwe Coalities voor de Wijk .......................................................4 1.5 Vraagstelling en opzet van de studie ..............................................8 Hoofdstuk 2 Het grotestedenbeleid............................................11 2.1 Inleiding .................................................................................. 11 2.2 Kleine geschiedenis van het Nederlandse grotestedenbeleid............
    [Show full text]
  • Verloren Vertrouwen
    ANNE BOs Verloren vertrouwen Afgetreden ministers en staatssecretarissen 1967-2002 Boom – Amsterdam Verloren vertrouwen Afgetreden ministers en staatssecretarissen 1967-2002 Proefschrift ter verkrijging van de graad van doctor aan de Radboud Universiteit Nijmegen op gezag van de rector magnificus prof. dr. J.H.J.M. van Krieken, volgens het besluit van het college van decanen in het openbaar te verdedigen op woensdag 28 maart 2018 om 14.30 uur precies door Anne Sarah Bos geboren op 25 februari 1977 te Gouda INHOUD INLEIdINg 13 Vraagstelling en benadering 14 Periodisering en afbakening 20 Bronnen 22 Opbouw 23 dEEL I gEïsOLEERd gERAAkT. AftredEN vanwegE EEN cONfLIcT IN hET kABINET 27 hOOfdsTUk 1 dE val van mINIsTER dE Block, ‘hET mEEsT gEgEsELdE werkpAARd’ VAN hET kABINET-dE JONg (1970) 29 ‘Koop prijsbewust, betaal niet klakkeloos te veel’ 32 ‘Prijzenminister’ De Block op het rooster van de oppositie 34 Ondanks prijsstop een motie van wantrouwen 37 ‘Voelt u zich een zwak minister?’ 41 De kwestie-Verolme: een zinkend scheepsbouwconcern 43 De fusie-motie: De Block ‘zwaar gegriefd’ 45 De Loonwet en de cao-grootmetaal 48 Tot slot. ‘Ik was geen “grote” figuur in de ministerraad’ 53 hOOfdsTUk 2 hET AftredEN van ‘IJzEREN AdRIAAN’ van Es, staatssEcretaris van dEfENsIE (1972) 57 De indeling van de krijgsmacht. Horizontaal of verticaal? 58 Minister De Koster en de commissie-Van Rijckevorsel 59 Van Es stapt op 62 Tot slot. Een rechtlijnige militair tegenover een flexibele zakenman 67 hOOfdsTUk 3 sTAATssEcretaris JAN GlasTRA van LOON EN dE VUILE was Op JUsTITIE (1975) 69 Met Mulder, de ‘ijzeren kanselier’, op Justitie 71 ‘Ik knap de vuile was op van anderen’ 73 Gepolariseerde reacties 79 In vergelijkbare gevallen gelijk behandelen? Vredeling en Glastra van Loon 82 Tot slot.
    [Show full text]
  • IRELAND JANUARY-JUNE 1990 Meetings and Press Releases 7-22
    COUNCIL OF THE EUROPEAN COMMUNITIES PRESS RELEASES PRESIDENCY: IRELAND JANUARY-JUNE 1990 Meetings and press releases 7-22 May 1990 Meeting number Subject Date 1400th General Affairs 7 May 1990 1401st Internal Market 14 May 1990 1402nd Health 17 May 1990 1403rd Culture 18 May 1990 1404th Energy 21 May 1990 1405th Agriculture 21-22 May 1990 - 1 - COUNCIL OF THE EUROPEAN COMMUNITIES GENERAL SECRETARIAT PRESS RELEASE 6025/90 (Presse 55) 1400th Council meeting - General Affairs - Brussels, 7 May 1990 President: Mr Gerard COLLINS, Minister for Foreign Affairs of Ireland 6025/90 (Presse 55 - Gl EN - 2 - 7.V.90 dey/BS/ep The Governments of the Member States and the Commission of the European Communities were represented as follows: Belgium: Mr Mark EYSKENS Minister for Foreign Affairs Mr Paul DE KEERSMAEKER State Secretary, European Affairs Denmark: Mr Uffe ELLEMANN-JENSEN Minister for Foreign Affairs Mr J0rgen 0RSTR0M M0LLER State Secretary, Ministry of Foreign Affairs Germany: Mr Hans-Dietrich GENSCHER Federal Minister for Foreign Affairs Ms Irmgard ADAM-SCHWAETZER Minister of State, Federal Ministry of Foreign Affairs Greece: Mr Antonis SAMARAS Minister for Foreign Affairs Spain: Mr Pedro SOLBES MIRA State Secretary for relations with the European Communities France: Mr Roland DUMAS Ministre d'Etat, Minister for Foreign Affairs 6025/90 (Presse 55 - G) EN - 3 - 7.V.90 dey/BS/ep Ireland: Mr Gerard COLLINS Minister for Foreign Affairs Ms Maire GEOGHEGAN-QUINN Minister of State with responsibility for EEC matters ~: Mr Gianni DE MICHELIS Minister for Foreign Affairs Luxembourg: Mr Jacques F. POOS Minister for Foreign Affairs Netherlands: Mr H.
    [Show full text]
  • 7. Komitee Zuidelijk Afrika
    UvA-DARE (Digital Academic Repository) Aan de goede kant: Een geschiedenis van de Nederlandse anti- apartheidsbeweging 1960-1990 Muskens, R.W.A. Publication date 2013 Link to publication Citation for published version (APA): Muskens, R. W. A. (2013). Aan de goede kant: Een geschiedenis van de Nederlandse anti- apartheidsbeweging 1960-1990. General rights It is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of the author(s) and/or copyright holder(s), other than for strictly personal, individual use, unless the work is under an open content license (like Creative Commons). Disclaimer/Complaints regulations If you believe that digital publication of certain material infringes any of your rights or (privacy) interests, please let the Library know, stating your reasons. In case of a legitimate complaint, the Library will make the material inaccessible and/or remove it from the website. Please Ask the Library: https://uba.uva.nl/en/contact, or a letter to: Library of the University of Amsterdam, Secretariat, Singel 425, 1012 WP Amsterdam, The Netherlands. You will be contacted as soon as possible. UvA-DARE is a service provided by the library of the University of Amsterdam (https://dare.uva.nl) Download date:01 Oct 2021 7. Komitee Zuidelijk Afrika Inleiding In april 1959 richtten Sietse Bosgra en To van Albada Actie Informatie Algerije (AIA) op.1090 De aanleiding was hun ontzetting over de wandaden van de Fransen in hun Noord-Afrikaanse gebiedsdeel. Bosgra en de zijnen pakten de zaken voortvarend aan. Naast picket lines bij de Franse ambassade hield de Actie Informatie Algerije zich bezig met het vertalen van boeken en het schrijven van brochures over de anti-koloniale strijd in Algerije.
    [Show full text]
  • De VVD-Ministers Liberaal Reveil Is Een Uitgave Van De Prof.Mr
    DOCUMENTATlECENTRUM NEDERLANDSE POUTlEKE themanummer: P~RTIJEN de VVD-ministers Liberaal Reveil is een uitgave van de Prof.Mr. B.M. Telderssti chting Inhoudsopgave Redactie drs. J.A. Weggemans (voorzitter) E.R.M. Balemans dt: R. Braams Ten geleide 133 profmr. d r. P.B. Cliteur eb: K. Groenveld drs. J.A. de Hoog 'Ik wil herinnerd worden als de minister die echt drs. J.F Hoogervorst iets aan de files gedaan heeft.' mw J.H. Krijnen drs. H.H.J. Labohm Interview met Annemarie Jorritsma cü: C.A. van der List (e indredacteur) T.P. Monkhorst J.C. van Duin profdt: U. Rosenthal Gerry van der List 134 profir. 1.1. Sierenberg mt:drs. S.E. van Tuy/1 van Seroaskerken Een vrolijke kapitein op een schip met tegenwind. Redactieadres Twee jaar Hans Dijkstal Koninginnegracht 55a 251 4 AE 's-Gravenhage als minister Yan Binnenlandse Zaken telefoon: 070-363 1948; fax: 070-363 1951 G.H. Scholten 139 Wenken voor het schrij ven van artikelen voor Liberaal Reveil zijn op het 'Ik heb een grondige hekel aan mensen die de redacti e-adres verkrij gbaar problemen niet in hun perspectief kunnen zien.' Abonnementenadministratie Interview met Hans Dijkstal Mevrouw M.P. Moene Postbus 192 Gerry van der List 144 6700 AD Wageningen telefoon: 03 17-427655 Gi ro 240200 t.n. v. Jozias van Aartsen: een liberaal in coördinatieland 'Sti chting Liberaal Reveil ' te Wageningen A.J. Oskam 150 De abonnementsprijs (6 nrs.) bedraagt f 55,00 per jaar. Voor jongeren onder de 'Paars past bij het ritme van de tijd.' 27 jaar is de prij s f 30,-.
    [Show full text]
  • De Geschiedenis Van Tabaksontmoediging in Nederland
    De geschiedenis van tabaksontmoediging in Nederland Marc Willemsen 1948 2017 Alliantie Nederland Rookvrij! Inleiding Meer dan een halve eeuw tabaksontmoediging De strijd tegen het roken is er een van lange adem. Er zaten meer dan 30 jaar tussen het eerste rapport van de Gezondheidsraad over de gevaren van het roken (1957) en het moment dat parlement en regering de Tabakswet aannamen (1988). Die wet was een compromis tussen economie, ideologie en volksgezondheid, waarbij gezondheid aan het kortste eind trok. Pas in 2002 werd de Tabakswet aangepast en kwam ze volledig in dienst te staan van het beschermen van de volksgezondheid. Dit was de grote verdienste van Minister Els Borst, die daarbij de confrontatie met de tabaksindustrie niet had geschuwd. De laatste jaren lijkt het tabaksontmoedigingsbeleid in een maatschappelijke stroomversnelling gekomen, mede door het idee van een Rookvrije Generatie, een initiatief van KWF Kankerbestrijding, de Hartstichting en het Longfonds. Dit chronologische overzicht plaatst alle gebeurtenissen die een rol hebben gespeeld bij het Nederlandse tabaksontmoedigings­ beleid in een historische en internationale context. De belang­ rijkste acties vanuit de overheid worden geplaatst naast die van maatschappelijke organisaties en van de tabaksindustrie. Doordat ook de belangrijkste mijlpalen in het buitenland zijn opgenomen, kan de lezer zélf ontdekken hoe gebeurtenissen in binnen­ en buitenland zich tot elkaar verhouden. Het uitgebreide noten apparaat biedt mogelijkheden tot verdere exploratie. Colofon Veel plezier op deze ontdekkingsreis! Mogelijk gemaakt door KWF Kankerbestrijding ism Universiteit Maastricht en Alliantie Nederland Rookvrij Amsterdam, 2018 Marc Willemsen STIVORO EN OVERIGE DE NEDERLANDSE JAAR OVERHEID EN POLITIEK ALLIANTIE NEDERLAND ROOKVRIJ GEZONDHEIDSORGANISATIES TABAKSINDUSTRIE EUROPA WERELD 1948 Willem Wassink (Ned.
    [Show full text]
  • De Liberale Opmars
    ANDRÉ VERMEULEN Boom DE LIBERALE OPMARS André Vermeulen DE LIBERALE OPMARS 65 jaar v v d in de Tweede Kamer Boom Amsterdam De uitgever heeft getracht alle rechthebbenden van de illustraties te ach­ terhalen. Mocht u desondanks menen dat uw rechten niet zijn gehonoreerd, dan kunt u contact opnemen met Uitgeverij Boom. Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912 gestelde uitzonde­ ringen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch door fotokopieën, opnamen of enig andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. No part ofthis book may be reproduced in any way whatsoever without the writtetj permission of the publisher. © 2013 André Vermeulen Omslag: Robin Stam Binnenwerk: Zeno isbn 978 90 895 3264 o nur 680 www. uitgeverij boom .nl INHOUD Vooraf 7 Het begin: 1948-1963 9 2 Groei en bloei: 1963-1982 55 3 Trammelant en terugval: 1982-1990 139 4 De gouden jaren: 1990-2002 209 5 Met vallen en opstaan terug naar de top: 2002-2013 De fractievoorzitters 319 Gesproken bronnen 321 Geraadpleegde literatuur 325 Namenregister 327 VOORAF e meeste mensen vinden politiek saai. De geschiedenis van een politieke partij moet dan wel helemaal slaapverwekkend zijn. Wie de politiek een beetje volgt, weet wel beter. Toch zijn veel boeken die politiek als onderwerp hebben inderdaad saai om te lezen. Uitgangspunt bij het boek dat u nu in handen hebt, was om de geschiedenis van de WD-fractie in de Tweede Kamer zodanig op te schrijven, dat het trekjes van een politieke thriller krijgt.
    [Show full text]
  • Rondom De Nacht Van Schmelzer Parlementaire Geschiedenis Van Nederland Na 1945
    Rondom de Nacht van Schmelzer Parlementaire geschiedenis van Nederland na 1945 Deel 1, Het kabinet-Schermerhorn-Drees 24 juni 1945 – 3 juli 1946 door F.J.F.M. Duynstee en J. Bosmans Deel 2, De periode van het kabinet-Beel 3 juli 1946 – 7 augustus 1948 door M.D. Bogaarts Deel 3, Het kabinet-Drees-Van Schaik 7 augustus 1948 – 15 maart 1951 onder redactie van P.F. Maas en J.M.M.J. Clerx Deel 4, Het kabinet-Drees II 1951 – 1952 onder redactie van J.J.M. Ramakers Deel 5, Het kabinet-Drees III 1952 – 1956 onder redactie van Carla van Baalen en Jan Ramakers Deel 6, Het kabinet-Drees IV en het kabinet-Beel II 1956 – 1959 onder redactie van Jan Willem Brouwer en Peter van der Heiden Deel 7,Hetkabinet-DeQuay 1959 – 1963 onder redactie van Jan Willem Brouwer en Jan Ramakers Deel 8, De kabinetten-Marijnen, -Cals en -Zijlstra 1963 – 1967 onder redactie van Peter van der Heiden en Alexander van Kessel Stichting Parlementaire Geschiedenis, Den Haag Stichting Katholieke Universiteit, Nijmegen Parlementaire geschiedenis van Nederland na 1945, Deel 8 Rondom de Nacht van Schmelzer De kabinetten-Marijnen, -Cals en -Zijlstra 1963-1967 PETER VAN DER HEIDEN EN ALEXANDER VAN KESSEL (RED.) Centrum voor Parlementaire Geschiedenis Auteurs: Anne Bos Charlotte Brand Jan Willem Brouwer Peter van Griensven PetervanderHeiden Alexander van Kessel Marij Leenders Johan van Merriënboer Jan Ramakers Hilde Reiding Met medewerking van: Mirjam Adriaanse Miel Jacobs Teun Verberne Jonn van Zuthem Boom – Amsterdam Afbeelding omslag: Cals verlaat de Tweede Kamer na de val van zijn kabinet in de nacht van 13 op 14 oktober 1966.[anp] Omslagontwerp: Mesika Design, Hilversum Zetwerk: Velotekst (B.L.
    [Show full text]
  • 'Kunnen Kiezers Eindelijok in Een Democratie De Baas Worden? Interview Door Jan Glastra Van Loon En Erik Van Der Roeven
    I idee'66 I Interview met Ed van Thijn I blz. 76 ED VAN TRIJN 'Kunnen kiezers eindelijok in een democratie de baas worden? Interview door Jan Glastra van Loon en Erik van der Roeven Laten wij' beginnen bij' het begin: de tijd rond het ont­ Geb RingnaIda, ookjaargenoot, Eric Visser, geen staan van D'66. Ze hebben mij verteld dat er in die tijd studiegenoot, wel een boezemvriend van Peter in Amsterdam drie kernen waren, waaruit de vernieu­ Baehr, ik kende hem daarom buitengewoon goed. wingsgedachten voortkwamen: een rondom Daudt, daar Het is eigenlijk allemaal ontstaan rond de Am­ was jij een kernfiguur bij, een rond Van den Berg sterdamse crisis, door de grote weerstand die het (staatsrecht), waar Jurgens er een van was, en dan de Amsterdamse establishment opriep, onder leiding journalisten. Is dat in jouw herinnering ook zo geweest? van de toenmalige burgemeester Van Hall, in j confrontatie met de provobeweging. Mijn positie Neen, helemaal niet. Kijk, er hing van alles in de was toen heel bijzonder, want ik maakte natuur­ lucht, er was een speciaal klimaat in Amsterdam. lijk deel uit van dat establishment. Ik was sinds Ikzelf behoorde tot geen enkele groep, ook niet 1965 fractievoorzitter van de Partij van de Ar­ tot een groep rond Daudt. Ik was met een proef­ beid in de gemeenteraad van Amsterdam, en zag schrift bezig, over de rol van de parlem~ntaire met lede ogen wat zich in het gemeentebestuur oppositie in het Nederlandse meerpartijenstelsel, aftekende. Ik heb geprobeerd destijds, als lijst­ s I ·' ontstaan vanuit een diepe verontrusting over het trekker in de campagne van 1966 met 'Amster­ I!, functioneren van onze democratie.
    [Show full text]