DUNGENSE HISTORIËN Onafhankelijk Tijdschrift voor de Geschiedenis van Den Dungen 6e jaargang, augustus 2012, Het Bossche-broeknummer. Dit is nummer 18. Redaktie: L. van Minderhout, R. van Nuland en E. Verzandvoort; redaktieadres: Groot Grinsel 25, Den Dungen, telefoon 073 5942088 of
[email protected] Het Bossche Broek De bijna verloren strijd om het natuurbehoud door Peter J. C. Verhagen te Haaren
[email protected] ls we nu over het Bossche Broek spreken bedoelen we het open landschap van circa 180 ha, direct grenzend aan de zuidelijke vestingmuren van ‟s-Hertogenbosch, de abrupte overgang A van de middeleeuwse stad naar ommeland. Eeuwenlang in gebruik als landbouw- en inunda- tiegebied maar ook vrij schootsveld, strijdtoneel en onderdeel van de meest omstreden ruilverkaveling van Nederland. Het Bossche Broek van nu is het restant van een veel groter gebied, oorspronkelijk circa 2700 ha groot, begrensd door de meanderende beken Aa en Dommel, met voorheen o.a. namen als „Boschbroek‟, „Het Bossche Veld‟ en „Dungens Broek‟. R.A. van Zuijlen (1806-1894) - befaamd stadsarchivaris van ‟s-Hertogenbosch1, schrijft dat in het jaar 1374 bij een verdeling van gemene gron- den tussen ‟s-Hertogenbosch, Vught en Cromvoirt 305 morgen grond van het Vughterbroek aan ‟s- Hertogenbosch wordt toegewezen „welke landerijen van af dien tijd den naam kregen van het Bosch- broek‟. Vanaf ca. 1900 komt voor het gedeelte tussen de Zuid-Willemsvaart en Dommel de naam Bos- sche Broek in zwang, en voor het gedeelte tussen het kanaal en de Aa de benaming Bossche Veld. Verdeelt de Zuid-Willemsvaart het Broek in 1825 in tweeën, de aanleg van de A2 (1970) vierendeelt het letterlijk.