Het Leven En De Werkplaats Van Kees Boeke (1884-1966)
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
UvA-DARE (Digital Academic Repository) De geest in dit huis is liefderijk: het leven en De Werkplaats van Kees Boeke (1884-1966) Hooghiemstra, D.A. Publication date 2013 Link to publication Citation for published version (APA): Hooghiemstra, D. A. (2013). De geest in dit huis is liefderijk: het leven en De Werkplaats van Kees Boeke (1884-1966). General rights It is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of the author(s) and/or copyright holder(s), other than for strictly personal, individual use, unless the work is under an open content license (like Creative Commons). Disclaimer/Complaints regulations If you believe that digital publication of certain material infringes any of your rights or (privacy) interests, please let the Library know, stating your reasons. In case of a legitimate complaint, the Library will make the material inaccessible and/or remove it from the website. Please Ask the Library: https://uba.uva.nl/en/contact, or a letter to: Library of the University of Amsterdam, Secretariat, Singel 425, 1012 WP Amsterdam, The Netherlands. You will be contacted as soon as possible. UvA-DARE is a service provided by the library of the University of Amsterdam (https://dare.uva.nl) Download date:06 Oct 2021 Noten Inleiding – Noten bij blz. 9-14 1. Von der Dunk, In het huis van de herinnering, 69. 2. Renders, De zeven hoofdzonden van de biografie, 30-31. 1. Thuis – Noten bij blz. 15-55 1. iisg, Archief Kees Boeke, inv.nr. 665, Transcript fonograaf, wasrol nr. 1, 19 december 1897. 2. iisg, Archief Kees Boeke, inv.nr. 665, Transcript fonograaf, wasrol nr. 1, 19 decem- ber 1897. 3. iisg, Archief Kees Boeke, inv.nr. 665, Transcript fonograaf, wasrol nr. 3, 29 decem- ber 1897. 4. Nelly was de oudste in een gezin van in totaal acht kinderen. Vijf stierven jong: Jo- hannis (17) in 1868, Arnoldine (17) in 1869, Elisabeth (4) in 1861, Albert (2) in 1858 en Henriette (1) in 1854. Nelly en haar zusters Anna Maria (1869-1938) en Nancy (1851- 1940) bleven over. Uit: Ten Houte de Lange, Het Alkmaarse regentengeslacht. 5. Van Loo, Armelui, 20. 6. Geciteerd in: Vis, 650 jaar ziekenzorg, 90. 7. raa, Familiearchief Boeke, doos 12, Afscheidsrede A. J. P. Oort, uitgesproken in de Groote Kerk te Alkmaar op den 26 april 1891, 6. 8. iisg, Archief Kees Boeke, inv.nr. 657, Dagboek Nelly Oort, 1 januari 1869. 9. iisg, Archief Kees Boeke, inv.nr. 657, Dagboek Nelly Oort, 3 januari 1869. 10. Daarvoor, in 1944, was hij predikant geweest in Eemnes-Buiten, en vanaf 1948 in Broek in Waterland. Ten Houte de Lange, Het Alkmaarse regentengeslacht, 662. 11. raa, Familiearchief Boeke, doos 48, Receptenboeken van Nelly Oort. Vgl. S. Baar- da, ‘Een huis vol papier. Van woonhuis tot stadsarchief ’, Oud Alkmaar 15 (1991) 18. 12. iisg, Archief Kees Boeke, inv.nr. 657, Dagboek Nelly Oort, 22 november 1870. 13. iisg, Archief Kees Boeke, inv.nr. 657, Dagboek Nelly Oort, 24 december 1868. 14. iisg, Archief Kees Boeke, inv.nr. 657, Dagboek Nelly Oort, 9 juni 1870. 15. iisg, Archief Kees Boeke, inv.nr. 657, Dagboek Nelly Oort, 3 januari 1869. 16. In de negentiende eeuw was sprake van een ‘paradoxaal samengaan van aristocratie en burgerlijkheid’. Oude landadel en regentengeslachten mengden zich met oud-patriot- tische, katholieke en doopsgezinde bourgeoisie. Van der Laarse, Van goeden huize, 8-9. De stemgerechtigde katholieke bovenlaag beschouwde zichzelf over het algemeen als ‘libe- raal’. Datzelfde gold voor de Nederlands-hervormde bestuurlijke elite, die weinig ophad met de protestantse orthodoxie. Labrie, ‘Verenigingsleven’, 140-142. 17. Vis, ‘Geloven in de stad’, 444, en Kapteijn, ‘Ingehouden industrialisatie’, 420. 18. Hoewel de orthodox-protestantse vleugel in Alkmaar altijd vrij beperkt van om- 338 De geest in dit huis is liefderijk; D. Hooghiemstra [PS] 2e proef pag 338 vang bleef, leidde de benoeming van de orthodox-protestantse burgemeester Archibald Maclaine Pont in 1858 tot toenemende spanning tussen katholieken en protestanten. Ma- claine Ponts concentratie op de belangen van het rechtzinnige smaldeel leidde ook tot spanningen binnen de Nederlandse Hervormde Kerk. Naar aanleiding van onder andere de ‘Weeshuiskwestie’, de ‘Armenkwestie’ en de viering van het Alkmaars ontzet kwamen deze spanningen naar boven. Labrie, ‘Verenigingsleven’, 140-142. Vgl. Van der Wal, ‘Ma- claine Pont als Alkmaars magistraat’, 11-13. De grootste bedreiging voor de Nederlandse Hervormde Kerk in Alkmaar zou uiteindelijk niet de orthodoxie, maar de algehele ont- kerkelijking worden, die begin twintigste eeuw tot een substantiële uittocht leidde. La- brie, ‘Verenigingsleven’, 160. Het socialisme schoot pas laat wortel in Alkmaar. Pas in de loop van de twintigste eeuw werd het met de sdap een factor van betekenis. Wognum, ‘Sociaal-democratie in Alkmaar’, 134-135. 19. Zijn vader, Henricus Oort (1778-1849), was predikant in Zwolle en in Rotterdam. ‘Henricus Oort was een zeer welsprekend predikant’ die ‘stampvolle kerken’ had. Ten Houte de Lange, Het Alkmaarse regentengeslacht, 662. 20. raa, Familiearchief Boeke, doos 24, Brief A. J. P. Oort aan zijn kleinzoon, 23 de- cember 1904. 21. Voor een duiding van het ‘juste milieu’: Van Sas, De metamorfose van Nederland, 35. 22. raa, Familiearchief Boeke, doos 12, Afscheidsrede A. J. P. Oort, uitgesproken in de Groote Kerk te Alkmaar op den 26 april 1891, 11. 23. raa, Familiearchief Boeke, doos 24, Brief A. J. P. Oort aan zijn oudste kleinzoon A. J. P. Boeke, 23 december 1904. 24. iisg, Archief Kees Boeke, inv.nr. 657, Dagboek Nelly Oort, 3 januari 1869. 25. iisg, Archief Kees Boeke, inv.nr. 657, Dagboek Nelly Oort, 24 december 1868. 26. iisg, Archief Kees Boeke, inv.nr. 657, Dagboek Nelly Oort, 3 februari 1872. 27. iisg, Archief Kees Boeke, inv.nr. 657, Dagboek Nelly Oort, 3 februari 1872. 28. iisg, Archief Kees Boeke, inv.nr. 657, Dagboek Nelly Oort, 3 februari 1872. 29. Ook voor de ‘Groninger’ theoloog P. Hofstede de Groot had deze psalm een bij- zondere betekenis. Stoppels, De kunst van ontfermen, 154. 30. iisg, Archief Kees Boeke, inv.nr. 657, Dagboek Nelly Oort, 22 februari 1876. 31. iisg, Archief Kees Boeke, inv.nr. 657, Dagboek Nelly Oort, 7 juli 1875. 32. iisg, Archief Kees Boeke, inv.nr. 657, Dagboek Nelly Oort, 17 maart 1873. 33. iisg, Archief Kees Boeke, inv.nr. 657, Dagboek Nelly Oort, 25 januari 1874. 34. iisg, Archief Kees Boeke, inv.nr. 657, Dagboek Nelly Oort, 25 januari 1874. 35. iisg, Archief Kees Boeke, inv.nr. 657, Dagboek Nelly Oort, 25 januari 1874. 36. iisg, Archief Kees Boeke, inv.nr. 657, Dagboek Nelly Oort, 3 april 1874. 37. iisg, Archief Kees Boeke, inv.nr. 657, Dagboek Nelly Oort, 3 april 1874. 38. iisg, Archief Kees Boeke, inv.nr. 657, Dagboek Nelly Oort, 22 mei 1874. 39. Gorter, Godsdienstige lectuur, 11. 40. Zij was een dochter van Daniël de Stoppelaar Blijdesteijn (1789-1858) en Geer- truida Gerhardina Burger (1786-1832). Daniël de Stoppelaar Blijdesteijn was koopman in tabak te Utrecht. In 1831 trouwden Jenny de Stoppelaar Blijdesteijn en Jan Boeke in Utrecht. Zowel de familie De Stoppelaar Blijdesteijn als de familie Burger is opgenomen in Nederland’s Patriciaat, het zogeheten Blauwe Boekje. Nederland’s Patriciaat, jrg. 33, 1947, 32. 41. Van Bemmelen, ‘Levensschets’, 289. 42. Van Bemmelen, ‘Levensschets’, 289. 43. iisg, Archief Kees Boeke, inv.nr. 657, Dagboek Nelly Oort, 22 mei 1874. 44. iisg, Archief Kees Boeke, inv.nr. 657, Dagboek Nelly Oort, 22 mei 1874. 339 De geest in dit huis is liefderijk; D. Hooghiemstra [PS] 2e proef pag 339 45. iisg, Archief Kees Boeke, inv.nr. 657, Dagboek Nelly Oort, 22 mei 1874. 46. iisg, Archief Kees Boeke, inv.nr. 657, Dagboek Nelly Oort, 22 mei 1874. 47. iisg, Archief Kees Boeke, inv.nr. 657, Dagboek Nelly Oort, 22 mei 1874. 48. iisg, Archief Kees Boeke, inv.nr. 692, R. Boeke, De familie Boeke en haar wapen. 49. De diensten van de doopsgezinde predikant Herman de Boer in Alkmaar werden ook vaak door Nederlands-hervormden bezocht. Vis, ‘Geloven in de stad’, 447. 50. Van der Laarse, Van goeden huize, 24. 51. Zij groeide op in Villa Welgelegen te Baarn en was de dochter van het echtpaar Al- bert Willem Laan en Maria Johanna van Ewijck. Familie Laan in Nederland’s Patriciaat, jrg. 15, 1925, 48. 52. Zoals De Dieu Fontein Verschuur, De Lange, Bruinvis, Van der Drift en De Son- naville. Van Loo, Armelui, 195-196. 53. Stadsarchief Amsterdam, inv.nr. 909, buurt ss, afdeling 2, deel 1, toegangsnum- mer 5000, bevolkingsregister 1851. 54. Polman Tuin, ‘Een notabele levenswijze?’, 87. 55. Geciteerd in: Schijf, Netwerken, 97. 56. Jacob Boeke, de grootvader van Jan Daniël, bezat aan het begin van de negentien- de eeuw een groot aantal molens waar olie geperst werd; een van die molens, De Rogge- bloem, werd op 28 september 1818 door Jacob Boeke voor 8000 gulden verkocht. iisg, Archief Kees Boeke, inv.nr. 692, R. Boeke, De familie Boeke en haar wapen. 57. Toen de kinderen van koopman Jan van Eeghen hun catechisatie hadden afgerond, noteerde deze ‘geschenken voor ds. Boeke’ in zijn familiekasboek. Rogge, Het handelshuis Van Eeghen, 192. 58. Boeke, Mengelwerk, 211. 59. Boeke, Twee gesprekken, 49. 60. Boeke, Voorlezing, 15. 61. Gorter, Godsdienstige lectuur, 25. 62. iisg, Archief Kees Boeke, inv.nr. 657, Dagboek Nelly Oort, 22 mei 1874. 63. Dit schreef Nelly nadat haar moeder in 1882 was overleden. iisg, Archief Kees Boeke, inv.nr. 657, Dagboek Nelly Oort, 7 december 1877. 64. Boeke, ‘De menselijke stem’. iisg, Archief Kees Boeke, inv.nr. 658. 65. Boeke, ‘Mikroskopische Phonogrammstudien ii’. iisg, Archief Kees Boeke, inv.nr. 658. 66. De fonograaf van Boeke bevindt zich thans in het Utrechts Universiteitsmuseum, evenals enkele daarmee door hem gegraveerde wasrollen.