«ΕΡΝΣΤ ΤΕΛΜΑΝ, Ο ΗΓΕΤΗΣ ΤΗΣ ΤΑΞΗΣ ΤΟΥ» Ernst Thälmann - Führer Seiner Klasse
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Η NEW STAR ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΕΙ ΤΗΝ ΤΑΙΝΙΑ TOY ΒΡΑΒΕΥΜΕΝΟΥ ΣΚΗΝΟΘΕΤΗ KURT MAETZIG «ΕΡΝΣΤ ΤΕΛΜΑΝ, Ο ΗΓΕΤΗΣ ΤΗΣ ΤΑΞΗΣ ΤΟΥ» Ernst Thälmann - Führer seiner Klasse Μια ταινία αφιερωμένη στον μεγάλο Γερμανό Κομμουνιστή και ηγέτη στην πάλη κατά του φασισμού ΕΡΝΣΤ ΤΕΛΜΑΝ «Βραβείο Καλύτερου Ηθοποιού» «Βραβείο ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ» Karlovy Vary International Film Festival 1956 «η ιστορία της ζωής μας είναι σκληρή, γι’ αυτό απαιτεί ολοκληρωμένο ανθρώπινο χαρακτήρα... Το να είσαι στρατιώτης της επανάστασης σημαίνει: να δείχνεις σ’ όλες τις καταστάσεις απεριόριστη αφοσίωση στην πίστη της υπόθεσής μας, μια αφοσίωση που δοκιμάζεται στη ζωή και στο θάνατο, σημαίνει να κρατάς απόλυτα το λόγο σου, πεποίθηση, αγωνιστικό θάρρος και αγωνιστική δύναμη.» Οι δυο μέρες της ένοπλης πάλης, οι δυο μέρες της Σοβιετικής εξουσίας στα προλεταριακά προάστεια του Αμβούργου είναι μια από τις πιο ένδοξες σελίδες μέσα στην ιστορία του επαναστατικού αγώνα της εργατικής τάξης όχι μονάχα της Γερμανίας, μα ολόκληρου του κόσμου. «ΕΡΝΣΤ ΤΕΛΜΑΝ, Ο ΗΓΕΤΗΣ ΤΗΣ ΤΑΞΗΣ ΤΟΥ» Λαϊκή Δημοκρατία Γερμανίας – 1955 – 140’ Συντελεστές Σκηνοθεσία: Kurt Maetzig Σενάριο: Willi Bredel, Michael Tschesno-Hell Μουσική: Wilhelm Neef Φωτογραφία: Horst E. Brandt , Karl Plintzner Μοντάζ: Lena Neumann Σχεδιασμός Παραγωγής: Otto Erdmann, Willy Schiller Κοστούμια: Gerhard Kaddatz Πρωταγωνιστούν: Günther Simon ως Ernst Thälmann, Michel Piccoli ως Rouger, Fritz Diez ως Adolf Hitler, Hans-Peter Minetti ως Fiete Jansen, Karla Runkehl ως Änne Jansen, Paul R. Henker ως Robert Dirhagen, Hans Wehrl ως Wilhelm Pieck, Karl Brenk ως Walter Ulbricht, Gerd Wehr ως Wilhelm Florin, Walter Martin ως Hermann Matern, Theo Shall ως Marcel Cachin, Georges Stanesc ως Georgi Dimitrof, Nikolai Kryuchkov ως Sowjetischer Panzeroberst, Carla Hofmann ως Rosa Thälmann, Angela Brunner ως Irma Thälmann Σύνοψη Η δεύτερη ταινία για τον Έρνστ Τέλμαν ταινίες περιλαμβάνει το χρονικό διάστημα μεταξύ του 1930 μέχρι και τη δολοφονία του Τέλμαν το 1944. Δείχνει τη μάχη του Τέλμαν για την επίτευξη ενός ενιαίου μετώπου με όλους τους Γερμανούς εργάτες κατά του Εθνικού Σοσιαλιστικού Κόμματος, τη σύλληψή του μετά τη κατάληψη της εξουσίας από τον Χίτλερ και τα έντεκα χρόνια της φυλάκισής του, κατά τη διάρκεια των οποίων προσκολλάται αταλάντευτα τις πεποιθήσεις του μέχρι το θάνατό του. Μια προσπάθεια από την πλευρά των συντρόφων του για να τον απελευθερώσουν τελειώνει καταστροφικά, και μια διεφθαρμένη προσφορά της ελευθερίας από τον ίδιο τον Γκέρινγκ έχει σαν αποτέλεσμα την άρνηση του Τέλμαν. Επίσης, γίνεται μάρτυρας του πως η γενναία συναδέλφος Aenne Jansen, που βρισκόταν στη φυλακή των γυναικών απέναντι από εκείνον, χάνει με τραγικό τρόπο τη ζωή της κατά τη διάρκεια μιας βομβαρδιστικής επιδρομής. Ο δεύτερος βασικός χαρακτήρας της ταινίας είναι ο σύζυγός της Aenne Fiete Jansen, ο οποίος έχει ήδη αποδείξει την πίστη του στον Τέλμαν, ως φίλος και μαχητής στη πρώτη ταινία. Ως διοικητής του Τάγματος του Τέλμαν, πολεμάει στην Ισπανία στο πλευρό του λαού και αργότερα στις τάξεις του Κόκκινου Στρατού προς την ταχεία λήξη του πολέμου κατά του φασισμού. Η ΤΑΙΝΙΑ Η ταινία πραγματεύεται τη ζωή του ηγέτη του Κομμουνιστικού Κόμματος της Γερμανίας, Ερνστ Τέλμαν από το 1930 μέχρι το θάνατό του το 1944. Με ανάλαφρες σκηνές παρουσιάζεται κυρίως το πολιτικό έργο του ηγέτη του κόμματος. Ο Τέλμαν στις αρχές της δεκαετίας του 1930, ζει σε ένα δωμάτιο ενός τυπικού βερολινέζικου σπιτιού που του υπενοικιάζουν οι σύντροφοί του Φίτε Γιάνζεν και η έγκυος σύζυγός του Άννε. Ο Φίτε ήταν πολλά χρόνια στη φυλακή. Η Άννε δραστηριοποιείται πολιτικά ως μέλος της Κομμουνιστικής Νεολαίας του ΚΚΓ. Και τα τρία άτομα παρουσιάζονται ως χαρισματικές και ιδεολογικά συγκροτημένες προσωπικότητες που δεν μπορούν ακόμα και μέσα από οικονομικές δυσκολίες και διωγμούς να ξεφύγουν από την πορεία τους. Ο Τέλμαν ταξιδεύει αδιάκοπα. Ως βουλευτής του Ράιχσταγκ (γερμανικό κοινοβούλιο) επισκέπτεται τους απεργούς εργάτες στο Βερολίνο, στην περιοχή Μάνσφελντερ και στην κοιλάδα του Ρουρ. Στην περιοχή του Μάνσφελντερ, συναντά μπλόκο της αστυνομίας οι οποίοι εμποδίζουν τους γεωργούς να μεταφέρουν τρόφιμα στους απεργούς εργάτες των ορυχείων και εν τέλει διώχνει την αστυνομία. Παρευρίσκεται σε μια κηδεία απεργών οι οποίοι πυροβολήθηκαν και θεωρεί υποκριτική τη στάση των εκπροσώπων των σωματείων. Όταν οι ιδιοκτήτες των ορυχείων ζητούν απ’τους εργάτες μείωση μισθών με αφορμή την οικονομική κρίση, ο Τελμαν τους καλεί σε απεργία. Τελικά αφού δημιουργείται ένα μέτωπο εργατών, πραγματοποιείται μια τεράστια διαδήλωση, στην οποία οι διαδηλωτές τραγουδούν το τραγούδι της αλληλεγγύης του Μπρεχτ. Η ηγεσία του Τελμαν θεωρείται απειλή από το σοσιαλδημοκρατικο κομμα, όπως και οι δεξιοί και οι εθνικοσοσιαλιστές τον βλέπουν ως βασικό εχθρό τους αφού εμποδίζει την άνοδο τους και την πολεμική τους πολιτική. Το 1930 κάνει μια πύρινη ομιλία στο Ράιχσταγκ ενάντια στο υπάρχον πολιτικό σύστημα που καταπιέζει τους εργαζόμενους και προετοιμάζεται για έναν νέο παγκόσμιο πόλεμο. Ενάντια σ’αυτό, παρουσιάζει το «πρόγραμμα της εθνικής και κοινωνικής απελευθέρωσης» και εξυμνεί την απελευθέρωση του εργαζόμενου λαού στη Σοβιετική Ένωση. Παρά την κλιμάκωση της κρίσης, το ΣΔΚΓ αρνείται το αίτημα του Τέλμαν για ενιαίο μέτωπο με τους κομμουνιστές. Ο πρόεδρος του συμβουλίου εργαζομένων στις μεταφορές του Βερολίνου, Ρόμπερτ Ντίρχαγκεν, ο οποίος ήταν παλιός σοσιαλδημοκράτης, αποστασιοποιείται από το ΣΔΚΓ λόγω της ελλιπούς αγωνιστικής ετοιμότητας της ηγεσίας του κόμματος. Μόνο το 1932 κατεβαίνει πολύ διστακτικά με τη σημαία του ΣΔΚΓ σε μια διαδήλωση για την εκλογή του Πωλ φον Χίντενμπουργκ στις προεδρικές εκλογές. Ο Καρλ Σέβερινγκ, σοσιαλδημοκράτης υπουργός εσωτερικών της Πρωσίας, αρνείται το αίτημα των συντρόφων του για έναν αγώνα ενάντια στον επικείμενο φασισμό και χάνει τη θέση του κατά τη διάρκεια του πραξικοπήματος στην Πρωσία. Ο Τέλμαν ενθαρρύνει την Αννε και τον Φίτε ώστε να αντέξουν τον αγώνα. Τους προσφέρει ένα από τα αριστουργήματα του σοσιαλιστικού ρεαλισμού, το μυθιστόρημα «πώς δενότανε τ’ατσάλι» του σοβιετικού συγγραφέα Νικολάι Οστρόφσκι, το οποίο διηγείται τον αγώνα για την απελευθέρωση της ανθρωπότητας, το πιο ωραίο ιδανικό του κόσμου. Η Άννε εμπνέεται απ’ αυτό. Μετά την κατάληψη της εξουσίας από τους εθνικοσοσιαλιστές και τον εμπρησμό του Ράιχσταγκ, ο Φίτε πρέπει να κρυφτεί. Η Άννε μένει πίσω με το παιδί της και συμμετέχει στην αντίσταση μοιράζοντας προκηρύξεις. Οι σοσιαλδημοκράτες δεν μπορούν ακόμα να αποφασίσουν για τον αγώνα ενάντια στον Χίτλερ και ψηφίζουν το πρόγραμμα εξωτερικής πολιτικής του νέου καγκελαρίου. Ο Τέλμαν συλλαμβάνεται και φυλακίζεται. Όπως και πολλοί άλλοι ενεργοί σοσιαλδημοκράτες και κομμουνιστές όπως ο Ντίρχαγκεν συλλαμβάνονται από τα τάγματα εφόδου και βασανίζονται. Η διεθνής επίδραση του Τέλμαν συνεχίζεται αμείωτη παρά το ξέσπασμα της τρομοκρατίας. Στα 50α του γενέθλια λαμβάνει τη στήριξη απ’όλο τον κόσμο με γράμματα του Μαξίμ Γκόρκι και του Ρομαίν Ρολάν. Η ελπίδα ότι κάποια μέρα οι «φλεγόμενες καρδιές» των καταπιεσμένων θα συντρίψουν τον φασισμό τον κρατά όρθιο. Με τη μεγάλη εσωτερική του υπεροχή αντιμετωπίζει και αντιστέκεται στην προσφορά του Χέρμαν Γκέρινγκ να αρνηθεί την ιδεολογία του και να μη δρα ως εχθρός των ναζί με αντάλλαγμα την απελευθέρωσή του. Ο Φίτε εν τω μεταξύ αγωνίζεται με την πλευρά των κομμουνιστών ενάντια στο καθεστώς του Φράνκο. Μέσω της Άννε και ενός γάλλου κομμουνιστή στη Γερμανία μεταφέρονται παράνομα οι σημαίες του κομμουνιστικού κόμματος και κυματίζουν ενάντια στους ναζί. Η Άννε εν τω μεταξύ έχει συλληφθεί και κρατείται στην ίδια φυλακή με τον Τέλμαν. Κατά τη διάρκεια βομβαρδισμών χάνει τη ζωή της αφού όμως πρώτα βλέπει τον Τέλμαν στο διπλανό μπλοκ της φυλακής. Πεθαίνει με τη σιγουριά ότι ο ηγέτης της εργατικής τάξης είναι ζωντανός. Τις τελευταίες μέρες του πολέμου ο Φίτε στέλνεται στη Γερμανία από τον Βάλτερ Ούλμπριχτ, ο οποίος βρισκόταν στη Μόσχα εξόριστος και διεύθυνε τα γραφεία του ΚΚΓ, για να αναγκάσει περικυκλωμένους γερμανούς στρατιώτες να παραδοθούν και μ’αυτόν τον τρόπο να σώσει 60.000 ζωές. Το κατάφερε παρόλο που μερικοί ξεροκέφαλοι αξιωματικοί θέλουν να πολεμήσουν μέχρι και τον τελευταίο άντρα και δε διστάζουν να πυροβολήσουν σοβιετικούς βουλευτές. Ο Ντίρχαγκεν οργανώνει την αυτοαπελευθέρωση των κρατουμένων στο στρατόπεδο συγκέντρωσης, εν όψει της άφιξης του Κόκκινου Στρατού. Στη συνέχεια συναντά τον Φίτε Γιάνσεν και αγκαλιάζονται σαν αγωνιστές από την ίδια τάξη που το μόνο που τους χωρίζει είναι η κομματική τους ταυτότητα. Η χειραψία τους γίνεται ως εκ τούτου σύμβολο ενάντια στις προκαταλήψεις για τη διαίρεση της εργατικής τάξης. Ο Τέλμαν τελικά εκτελείται από το ναζιστικό καθεστώς. Πηγαίνει στο θάνατο με φόντο μια κόκκινη σημαία και με την ελπίδα ότι έζησε όπως ο πρωταγωνιστής στο «πώς δενότανε τ’ατσάλι» δίνοντας όλες τις δυνάμεις του για την απελευθέρωση της ανθρωπότητας. Kurt Maetzig (1911- 2012) Βιογραφία Ο Κουρτ Μέτσιγκ γεννήθηκε στο Βερολίνο στις 25 Ιανουαρίου του 1911 και ήταν γερμανός σκηνοθέτης που είχε σημαντική επίδραση στη κινηματογραφική βιομηχανία της Ανατολικής Γερμανίας. Ήταν ένας από του πιο αξιοσέβαστους σκηνοθέτες στη Γερμανική Λαοκρατική Δημοκρατία. Σπούδασε χημεία και πολιτική οικονομία στο Μόναχο και κοινωνιολογία,ψυχολογία και νομική για ένα χρόνο στη Σορβόννη. Στα τέλη του 1920 ο Μέτσιγκ δούλεψε με τον πατέρα του στο εργοστάσιο παραγωγής ταινιών και απέκτησε εμπειρία σε όλους τους τομείς δημιουργίας ταινίας. Ξεκίνησε τα πρώτα του έργα το 1932 και 3 χρόνια αργότερα έφτιαξε το δικό του εργαστήρι καρτούν όπου έφτιαχνε τίτλους για ταινίες μικρού μήκους. Τελείωσε τη διατριβή του το 1935 με τίτλο «τα οικονομικά ενός ιδρύματος αντιγραφής ταινιών». Δούλεψε σε