VERSLAG ******************* van de commissievergadering van de gemeente Westerwolde, gehouden op 10 april 2019 in de raadzaal in Sellingen.
Voorzitter: H. van der Goot
Griffier: P.D. Nap
Aanwezig Gemeentebelangen: G.H.M. Heijne (fractievoorzitter), R. Koskamp, J.D. Elinga, P.F.X. Timmermans, M. Visscher; PvdA: J.T.E.M. Molle, S. Melis (fractievoorzitter), H.L. Brouwer, R. van Dam, W. Eilert CDA: H.M. Hemmen (fractievoorzitter), H.J. Kuper, W.F. Meendering; VVD: P.L. Dinkla (fractievoorzitter), K.R.P. Buigel; GroenLinks: R.H.J. Kriek, E. Hoomoedt (fractievoorzitter); Partij voor de Dieren: E.C. van der Horst (fracctievoorzitter).
De wethouders: H. Brunen, B.A. Huizing, F.J. Luth, W. Potze De burgemeester: J. Velema Gemeentesecretaris: A.A. Flikkema
Afwezig: J.R. Kruiter-Draadjer.
1. Opening
De heer Van der Goot, voorzitter, opent de commissievergadering van de gemeente Westerwolde heet iedereen welkom. Afwezig is mevrouw Kruiter. De heer Van der Goot wordt vervangen door de heer Elinga.
2. Mededelingen Raadscommissie en College
Mevrouw Van der Horst (Partij voor de Dieren) meldt dat in het Dagblad van het Noorden van 20 maart staat dat bewoners van Westerwolde de kandidatenlijst erg laat hebben ontvangen. Dit maakt het met name voor mensen die een machtiging willen afgeven haast onmogelijk om de gemachtigde te instrueren over de te kiezen kandidaat. Het schrijnt dat de gemeente de bezorging van de lijsten heeft uitbesteed. Het zou goed zijn indien voor de volgende verkiezingen met deze partij in gesprek te gaan om deze late bezorging in het vervolg te voorkomen.
3. Vaststellen agenda
De agenda wordt ongewijzigd vastgesteld.
4. Spreekrecht voor burgers over geagendeerde en niet geagendeerde onderwerpen
De heer Schoenmakers heeft nog geen reactie gekregen op zijn inspreken van de vorige keer over de borden. In Laudermarke staat bij de bruggen matig uw snelheid. Er zouden ook bij andere bruggen borden moeten komen. de heer Schoenmaker wil graag de chocolade die hij in januari heeft gewonnen.
1 5. Vaststellen verslag van de commissievergaderingen d.d. 27 februari 2019
De heer Hoomoedt (GroenLinks): pagina 4: wethouder Luth zegt over de gemeentelijke monumentenlijst dat deze op vrijwillige basis is. De fractie wil weten waar deze lijst te vinden is. Op pagina 8 in het was-wordt overzicht vervalt punt drie. Wethouder Brunen geeft aan dat er schriftelijk wordt gereageerd. Dit antwoord heeft de fractie niet kunnen vinden. Pagina 10: de heer Dinkla van de VVD vraagt naar de 300 miljoen euro. Dit is wat veel.
Wethouder Luth antwoordt dat de monumentenlijst er niet is, maar wanneer er een gemeentelijke monumentenlijst zou komen deze op vrijwillige basis zal zijn.
Wethouder Brunen geeft aan dat hij meent wel antwoord te hebben gegeven op de was-wordt vraag van GroenLinks. Het stuk gaat over de eigen bijdrage en omdat de eigen bijdrage vervalt, is dit punt ook vervallen.
6. Periodieke rapportage veiligheid Ter Apel
De heer Dinkla (VVD) geeft aan dat het jammer is dat er niets wordt gerapporteerd over hoe de inwoners van Ter Apel de veiligheidssituatie ervaren en of dit gewijzigd is. De fractie wil graag een grafiek met hierin het verloop van de asielzoekers met daarin opgenomen het percentage veilige landers. Bij het kopje ontwikkelingen staat ‘Daar waar mogelijk worden kansen benut om aandacht te vragen voor een structurele capaciteit uitbreiding van het basis team Ommenlanden Oost’. De heer Dinkla geeft aan dat hier eigenlijk niets staat. Wanneer komt de extra fte, want die is noodzakelijk. Wat is het verschil tussen woningcriminaliteit en high impact crime. Deze zijn bij elkaar opgeteld bijna een verdubbeling. De conclusie is dat in Westerwolde de criminaliteit stijgt.
Mevrouw Hemmen (CDA) geeft aan dat een format dat vergelijken mogelijk maakt, wenselijk is. Zichtbaar zou moeten zijn welke strafbare feiten direct te koppelen zijn aan het asielcomplex en welke in Ter Apel of de rest van Westerwolde plaatsvinden. Dit is van belang, omdat steeds vaker blijkt dat het imago van Ter Apel en het imago van Westerwolde te lijden heeft onder de feiten die gepresenteerd worden. Alle cijfers bij elkaar geven een beeld dat geen recht doet aan de werkelijkheid. Het CDA verzoekt om de cijfers uit elkaar te halen waardoor zichtbaar wordt waar de feiten plaatsvinden. Het is zorgelijk dat er geen afname te zien is in het aantal strafbare feiten. De staatssecretaris, de heer Harbers heeft vandaag enkele tussenresultaten gepresenteerd, maar over het algemeen zijn grote resultaten nog ver weg. Er moet meer politie komen in heel Westerwolde. Ook moet er een schadefonds voor ondernemers komen. Er zijn ook positieve ontwikkelingen, maar alles duurt erg lang.
De heer Hoomoedt (GroenLinks) geeft aan dat zijn fractie zich aansluit bij de voorgaande sprekers wat betreft de zorgen over Ter Apel. Het uitsplitsen van de cijfers van Ter Apelervenen, Ter Apel en Westerwolde is wenselijk. De fractie wil weten hoe de situatie op het centrum nu is en of de bewoners en werknemers zich veiliger voelen.
De heer Eilert (PvdA): de fractie van de PvdA sluit zich aan bij de wens van het CDA ten aanzien van het format. Er zou een duidelijke scheiding moeten zijn tussen de cijfers van Ter Apelervenen, Ter Apel en de rest van de gemeente. Er is een toename van incidenten zichtbaar. Ten aanzien van het bezoek van de staatssecretaris geeft de heer Eilert aan dat er enkele positieve ontwikkelingen zijn: beveiligers van het COA zijn in Ter Apel; er is een lik op stuk beleid bij het COA en de politie kan verdachten in Ter Apel vastzetten, waardoor tijd wordt bespaard. Hier werd al lang om gevraagd. Er is geen progressie gemaakt met de 15 fte’s die gewenst is. Ook is er nog geen volwaardig politiebureau. Bij het gesprek met de staatssecretaris bleek niet dat er in de nabije toekomst een volwaardig politiebureau komt. De fractie is van mening dat dit juist wel gerealiseerd moet worden. In december is gezegd dat er een politiebureau moet komen en nu blijkt dat dit er niet komt. Voor de fractie is dit onacceptabel. De raad zal zich sterk moeten maken voor de 15 fte’s en het volwaardige politiebureau.
De heer Timmermans (Gemeentebelangen) merkt op dat het bijspringen van politiepersoneel uit de regio niet veel oplevert, omdat reistijd werktijd is, waardoor er weinig effectieve uren zijn. De fractie zegt de burgemeester alle steun toe bij het vergroten van de politiesterkte in de gemeente.
2 De heer Timmermans waardeert het dat de heer Bruining van de politie in Ter Apel aanwezig is en zegt dat de stijgende misdaadcijfers reden tot zorg zijn. Hij vraagt waarom de high impact crime stijgt, terwijl de bestrijding hiervan een speerpunt van de politie is. Het politiebureau moet volledig bemensd worden. Door de inzet rond de asielzoekers, is er te weinig politiecapaciteit voor de problemen elders in de gemeente. Hij vindt het de verantwoordelijkheid van de politie om ook bij de problemen in de rest van de gemeente in te grijpen. Er moet 30 fte politie in de gemeente zijn. De gemeente zal voor een goed gebouw voor de politie moeten zorgen. Gemeentebelangen is blij dat de p.i.in Ter Apel nu gebruikt kan worden en dat de beveiligers van Trigion in Ter Apel aanwezig zijn. Ook een splitsing van de criminaliteitscijfers is belangrijk. Westerwolde is rood op de misdaadkaart van Nederland en hij vindt dat de gemeente dit niet moet accepteren. Er is een kleine groep die zorgt voor de misdaadcijfers, alleen het uiterste zuidwestelijke deel van de gemeente hoort rood te zijn. De fractie wil weten wat de inzet van de politie op het COA complex omvat. Er zou daar een vaste post met een spreekuur moeten zijn.
Burgemeester Velema zegt dat er waarschijnlijk geen verschil is tussen college en raad wat betreft de teleurstelling over het resultaat van het gesprek met staatssecretaris Harbers. Dit kan hoogstens een tussenstap zijn, maar niet het eindresultaat. De extreme situatie is de laatste jaren door de veilige landers ontstaan. Dit is niet langer te dulden. Er zijn vervolgafspraken met de staatssecretaris gemaakt, met name over de inzet van extra politie in de gemeente. De overige dorpen en streken moeten ook kunnen beschikken over politie. De staatssecretaris heeft gezegd dat hij zich hiervoor wil inspannen en de burgemeester is van mening dat die ruimte hem geboden moet worden. Over de opmerking van de VVD dat ook gekeken moet worden hoe de inwoners het ervaren zegt de burgemeester dat de ervaring van veiligheid is veranderd. Hij koppelt hieraan het gesprek dat hij met medewerkers van het COA had. Zij hebben aangegeven dat het niet alleen om de aantallen gaat, maar dat het vooral om de intensiteit gaat. De COA medewerkers hebben hun werk jaren lang goed kunnen doen, maar dat is veranderd na de toestroom van veilige landers die intimiderend aanwezig zijn. Er moet een structurele inzet van meer politie komen en hier blijft aan gewerkt worden. De burgemeester waardeert de ondersteuning en deelt de mening dat er een goed politiebureau in Ter Apel moet komen. Er wordt aan gewerkt. De burgemeester heeft hierbij ook een inspanning gevraagd van de politie.
De heer Bruining (politie) antwoordt op de vraag van de VVD (de heer Dinkla) hoe de inwoners de situatie in Ter Apel ervaren. De inwoners van Ter Apel klagen meer over fout parkeren en te snel rijden dan over de overlast door veilige landers of vreemdelingen. Het verschil tussen woningcriminaliteit en high impact crime is dat woningcriminaliteit een verzamelnaam is voor woninginbraken, diefstal uit en rondom de woning, kamers op het COA terrein. Deze woningcriminaliteit is een onderdeel van de high impact crime. Er vallen overvallen, straatroven, mishandeling, bedreiging en inbraken onder. Ten aanzien van het format van de rapportage zegt de heer Bruining dat het aangeleverd kan worden zoals de gemeente het vraagt. Splitsing van cijfers is mogelijk. De cijfers van de criminaliteit geven een golvend beeld. In 2016 was er beduidend meer criminaliteit dan 2017 en in 2018 was er weer een stijging zichtbaar. Het jaar 2019 lijkt op dit moment gunstiger dan 2018. Huisvestingmedewerkers van de politie zijn bezig met een volwaardig gebouw voor de politie. Ten aanzien van de inzet vanuit de regio zegt de heer Bruining dat er verschil is in verleende assistentie op de Avim straat en in de gemeente. De medewerkers van de Avim straat komen uit het gehele land. De inzet voor de rest van de gemeente komt uit het flex-team en hun uren zijn exclusief reistijd. De verantwoordelijkheid voor het drugsprobleem is een integraal probleem waar ook de zorg een rol in heeft. De politie heeft een taak in het strafrechtelijke deel hiervan, maar de heer Bruining geeft aan dat dit van ondergeschikt belang is. Het misdaadcijfer van de gemeente is hoog, omdat ook de inbraken in de kamers op het COA centrum hierin zijn opgenomen. De woninginbraken hebben in het afgelopen najaar met name in het noordelijke deel van Westerwolde plaatsgevonden en hier is geen relatie met het vreemdelingencentrum. Op het COA terrein is geen politiepost, omdat het een terrein van het COA is. COA is verantwoordelijk voor de openbare orde op het terrein.
Burgemeeser Velema benadrukt dat het om de intensiteit van een gebeurtenis gaat. Hierover is met de COA medewerkers gesproken toen de staatssecretaris er was. Er is al vele jaren gewerkt in de opvang van asielzoekers, maar de intensiteit zoals die de laatste jaren is, erg veranderd is. Wat de COA medewerkers ervaren zal vergelijkbaar zijn met wat de inwoners van Ter Apel ervaren van het gedrag van de veilige landers.
3 Tweede termijn
De heer Timmermans (Gemeentebelangen) geeft aan dat de veiligheidsmonitor waarover gesproken wordt dateert van 2016 en toen was de grote instroom van veilige landers nog maar net begonnen en de gebruikte gegevens zullen van eerder datum zijn . Hij adviseert om een nieuwe veiligheidsmonitor te houden, omdat er dan een ander beeld zal zijn. De fractie is van mening dat door de geringere inzet van de politie het drugsprobleem tot meer overlast heeft geleid. Wanneer er een adequaat strafrechtelijke aanpak is dan zal er minder overlast zijn. De cijfers van diefstallen door mensen uit Ter Apelervenen zouden ook inzichtelijk gemaakt moeten worden. Ook als een woninginbraak te herleiden is naar iemand uit Ter Apelervenen, wil Gemeentebelangen dit zichtbaar hebben. Het is niet zo raar dat er in de kop van Westerwolde een inbraakgolf was. Dit komt omdat de aanrijtijd van de politie 20 minuten is. Dit is een argument om het korps uit te breiden. Op het COA terrein kan een politiepost worden ingesteld, dit is elders ook op COA terreinen. Of er is een buurtagent die aanwezig is. De diefstallen lijken gewoon te worden, maar zijn een belasting voor de winkeliers, zij hebben er veel werk van. Dit geldt ook voor het COA terrein. De heer Timmermans heeft diep respect voor de mensen van het COA, zij moeten ongewapend incidenten oplossen. Het blijft een vreemde situatie dat op een terrein waar zoveel conflicten zijn geen politie aanwezig is.
De heer Eilert (PvdA) merkt op dat de antwoorden en de reacties teleurstellend zijn. Het zou doortastender mogen. Als voorbeeld noemt hij dat de fte’s voor de politie zoveel tijd kost. Hij vraagt hoe lang dit nog mag duren. Er zouden meer specifieke antwoorden moeten komen in plaats van vage antwoorden. Dit geldt ook voor een volwaardig politiebureau. Het verbaast de fractie dat volgens de heer Bruinig de burgers zich het meest zorgen maken over parkeren en te snel rijden. De burgers maken zich wel zorgen over de overlast.
De heer Hoomoedt (GroenLinks) geeft aan dat naast de bewoners en de medewerkers van het COA ook de vluchtelingen op het complex overlast ervaren. Er zijn vluchtelingen die het terrein verlaten omdat zij zich niet veilig voelen. Hij benadrukt dat de 15 fte’s echt nodig zijn om te voorkomen dat er zich nog meer problemen voordoen.
Mevrouw Hemmen (CDA) reageert dat ook de fractie van het CDA teleurgesteld is in het antwoord van de portefeuillehouder. Het CDA verwacht meer daadkracht. Wat er nu ligt is nog lang niet genoeg. Het verbaast de fractie dat na vier jaar vragen om een splitsing van de cijfers dit geen probleem blijkt te zijn. Zij verwacht de uitsplitsing op heel korte termijn. De cijfers die bekend zijn vormen het topje van een ijsberg, want de aangiftebereidheid bij de winkeliers is laag. Slechts drie grote winkeliers doen regelmatig aangifte. Waar zijn de aangiftes van de andere ondernemers? Het CDA heeft zich eerder ingespannen om het gevoel van veiligheid bij de bewoners van Ter Apel in beeld te krijgen. Hiervoor heeft de politie een monitor ingericht. Met Gemeentebelangen is het CDA het eens dat er een nieuwe veiligheidsmonitor moet komen.
De heer Dinkla (VVD) kan zich vinden in de opmerkingen van de voorgaande sprekers. De heer Harbers heeft toegezegd dat er een pendelbus gaat rijden. De heer Harbers was het meest onder de indruk van het gesprek met de COA medewerkers. Het is bijzonder dat de klachten zo worden doorgegeven. De heer DInkla geeft aan dat elk raadslid over deze kwestie hetzelfde denkt en het zou goed zijn als alle partijen zich in Den Haag laten horen.
De heer Melis (PvdA) geeft aan dat voor het contact met Den Haag de staatssecretaris naar Westerwolde was gekomen. Hij voelt er niet voor om nu via zijn eigen partij in Den Haag kenbaar te maken wat het probleem is. Er moet gestopt worden met het analyseren van de problemen, want dat is al bekend. Het gaat nu om passende maatregelen. De staatssecretaris moet nu zijn verantwoordelijkheid nemen.
De heer Dinkla (VVD) geeft aan dat er door de staatssecretaris gezegd is waarom er geen uitbreiding van de politie is.
De heer Eilert (PvdA) geeft aan dat de fractie daar geen genoegen mee kan nemen. Het is te gemakkelijk om de uitbreiding bij de regiopolitie neer te leggen.
4 Burgemeester Velema herhaalt zijn stelling dat er in deze zaak geen verschil is tussen raad en college met betrekking tot de urgentie. Er zijn inspanningen nodig. Het resultaat van de bijeenkomst met de staatssecretaris is teleurstellend en de burgemeester kan niet aangeven wat de vervolgstappen zullen zijn, omdat ook hij tijdens de bijeenkomst pas hoorde wat de resultaten zijn. Het college zal aan de slag gaan en de toezeggingen die de staatssecretaris heeft gedaan moeten gerealiseerd worden. Eer zal ingezet blijven worden op de formatieplaatsen. De veiligheidsmonitor is een instrument van de gemeente en de burgemeester wil zich nog beraden of het bevragen van de inwoners het juiste instrument is. De raad is in de afgelopen winter zelf naar Ter Apel geweest om informatie te krijgen en dit is een even sterk instrument als de veiligheidsmonitor. De burgemeester wil bekijken wat de beste wijze is om de inwoners te bevragen.
De heer Melis(PvdA) maakt zich zorgen over het feit dat de raadsleden weer naar de inwoners moeten om het gevoel rond e problemen te peilen. Dat is al volledig bekend en doorpakken zou beter zijn. Een oplossing moet er komen.
Burgemeester Velema geeft aan dat er vanuit de raad om een veiligheidsmonitor is gevraagd en dat hij daar naar wil kijken en geeft daarbij aan dat er wellicht ook nog andere methoden zijn. Ook hoeft de raad niet de inwoners te bevragen. Gekeken moet worden wat de beste manier van informatie verzamelen is.
De heer Timmermans (Gemeentebelangen) stelt voor dat de portefeuillehouder voor de volgende vergadering enkele voorstellen doet om het veiligheidsgevoel van de inwoners te onderzoeken.
Mevrouw Hemmen (CDA) geeft aan dat in de raad twee jaar geleden de behoefte bestond om te weten hoe de inwoners tegenover deze problematiek staan, omdat er deze door veel inwoners heel verschillend beleefd wordt. Er was een buurtsignaal dat op maat was ingericht door de politie. Allerlei inwoners zijn toen geïnterviewd waaruit een beeld is ontstaan. Indertijd is al gezegd dat dit niet eenmalig moet worden uitgevoerd, maar dat dit herhaald moet worden om te weten hoe het gaat, of er verbetering is of niet. Het gaat hier niet om de veiligheidsmonitor.
De heer Bruining (politie) geeft aan dat de aanpak van het probleem van drugsgebruik in Vlagtwedde loopt. In het basisteam van de politie houden vier mensen zich dagelijks bezig met het drugsgebruik. Elke inbraakmelding die binnenkomt wordt doorgegeven aan de politieauto die het dichtste bij is. De inbraken in Blijham zijn aangepakt samen met het flexteam, de recherche en het handhavingsteam. Er is met veel blauw op straat en ook onopvallend aan gewerkt om mensen te traceren. Daders zijn niet aangehouden. In die tijd waren er veel inbraken in de noordelijke provincies. De politie heeft een redelijk goed beeld van de productie van drugs in de provincie. er is een ondermijningsbeeld opgesteld voor de gemeenten. Het zijn momenteel voornamelijk hennepkwekerijen in het gebied.
De heer Heijne (Gemeentebelangen) geeft aan dat de politie zich hier niet is om zich te verantwoorden. Het doel is gemeenschappelijk en de situatie is uitzonderlijk. De fractie biedt steun aan de politie indien dit nodig is.
De heer Hoomoedt (GroenLinks) geeft aan dat na dit punt het afvalstoffenbeleid komt en dat zal ook veel tijd kosten. Daarom vraagt hij of bij de andere punten op de agenda een urgentie is en dat deze punten dan door kunnen naar de raad.
Wethouder Huizing geeft aan dat de volgorde naar de mate van urgentie is geordend.
7. Grondstoffenplan Westerwolde (Afvalbeleid) Uitvoering
Wethouder Brunen geeft aan dat de ambitie is om zoveel mogelijk grondstoffen uit het huisvuil te halen om te worden hergebruikt. Hierdoor is er minder restafval waardoor de kosten dalen. Het gaat om de harmonisatie van het afvalbeleid van de twee voormalige gemeenten en moet op uiterlijk 1 januari 2020 gerealiseerd zijn. Er is zorgvuldig gewerkt om dit plan op te stellen: er is een enquête onder de inwoners gehouden en er is gesproken met een klankbordgroep van de inwoners; via de start- en keuzenotitie, de themabijeenkomst, een excursie en twee informatieve raadsbijeenkomsten is de raad geïnformeerd.
5 De keuzes van de maatregelen zijn goed overwogen. Het optimale wordt bereikt ten aanzien van de kosten, de duurzaamheid en de service voor de inwoners.
De heer Meendering (CDA) geeft aan dat het woord grondstoffenplan suggereert dat het geld oplevert, maar het blijkt geld te kosten. Alle stukken en informatiesessies in aanmerking nemend vraagt de fractie van het CDA zich af waarom bij de bepaling van beleid een derde die bij de uitvoering van het beleid betrokken is, steeds aanwezig was. Zijn alle mogelijkheden wel goed onderzocht, ook die welke niet door deze partij kan worden geboden. Het is nog onbekend wat het de burger gaat kosten, maar er lijkt sprake van diftar te zijn. Hoe wordt omgegaan met de bewustwording. Is de aanbesteding goed geregeld, want er wordt eigenlijk niet aanbesteed.
De heer Heijne (Gemeentebelangen) geeft aan dat de doelstelling om zo veel mogelijk te hergebruiken goed is. Er wordt nog niet gesproken over betalen per kilo. De heer Heijne zegt dat afval gescheiden wordt en bij de vuilverwerker weer bij elkaar wordt gegooid of verbrand. Het contract geldt voor vier jaar en de ontwikkelingen staan niet stil.
Mevrouw Molle (PvdA) vraagt of het klopt dat na-scheiding minder belastend is voor het milieu dan bronscheiding van PMF. Er staan op internet hierover verschillende berichten. Zij geeft aan dat de fractie zeker wil weten of na-scheiding beter is. Is de 190 euro per gezin het maximum en wordt dit lager als er minder ledigingen binnen het gezin zijn. Zij vraagt hiervan een berekening. Biedt het contract voldoende flexibiliteit om toekomstige ontwikkelingen niet in de weg te staan. De inwoners van Westerwolde-Noord doen al negen jaar hun best om PMD en restafval gescheiden aan te leveren en zijn erg tevreden over de huidige wijze van inzameling. Het stoppen met bronscheiding gaat in tegen alle logica en daarom wil de fractie van de PvdA dat er een zorgvuldige communicatie gaat plaatsvinden. Is de wethouder bereid om deze zorgvuldige communicatie op te nemen in het voorstel. Wanneer de na-scheiding echt minder belastend is dan moet dit goed uitgelegd worden aan de bewoners. Ook moet waardering worden uitgesproken naar deze bewoners die negen jaar hun afval hebben gescheiden. Ook dit wil de PvdA in het raadsvoorstel opgenomen zien.
Mevrouw Van der Horst (Partij voor de Dieren) vraagt wanneer er duidelijkheid is over het contract met na-scheidingstarief. Bij een hoger na-scheidingstarief worden de tarieven voor de bewoners mogelijk structureel hoger en als er geïnvesteerd moet worden in milieustraten komen daar structurele kosten bij. Dit betekent dan een inwoner van zuid gemiddeld meer zal betalen dan de 190 euro gemiddeld. Als de raad nu instemt is er nog geen duidelijkheid over de financiële gevolgen voor de inwoners. Is het niet verstandiger om eerst een contract af te wachten en de uitkomsten met Stadskanaal en Oldambt af te wachten voor het besluit over het afvalstoffenplan genomen wordt. Het is voor mevrouw Van der Horst niet duidelijk waarom het college voorstelt om met Fryslân Miljeu en afvalsturing Friesland zaken te doen. Welke opties zijn nog meer verkend en is daarin ook meegenomen dat de voormalige gemeente Bellingwedde een eigen BV heeft opgericht voor de inzameling van afval, waar andere gemeenten zich bij kunnen aansluiten.
De heer Hoomoedt (GroenLinks) in het commissievoorstel wordt geen scenario genoemd. Volgens het VANG rapport zou scenario 2 B het beste zijn. Komt dit overeen met het voorstel en zo nee, waarom niet. Het oud papier wordt niet overal door scholen en verenigingen opgehaald. Dit is met name voor het buitengebied een probleem. Is hier een oplossing voor. In hoeverre hangt de keuze van de gemeente Westerwolde af van de keuze van omliggende gemeenten en waarom. Er worden nu geen tarieven vastgesteld en daarom is het lastig om een besluit te nemen. De fractie wil meer informatie over de tarieven per lediging.
De heer Buigel (VVD) geeft aan dat in het coalitieakkoord is afgesproken dat er geen diftar komt, maar het college stelt voor om te betalen per lediging. De VVD vraagt om een definitie van diftar. De fractie is van mening dat het voorstel incompleet is. Gemist wordt het beleid met betrekking tot de smalspoorroute. Er zou een verbetering voor het inzamelen van papier komen, maar er zijn geen wijzigingen opgenomen. Hierover is in het vooroverleg wel gesproken. Blijven de huidige inzamelingsvarianten bestaan of komt er nog een nieuw voorstel. Ook wordt een objectieve benadering gemist tussen Omrin en SOZOG. Het zou goed zijn als deze kunnen worden vergeleken. Wat zijn de voor- en nadelen van beide. Het advies van Giraf is duidelijk: het beste is bron en na-scheiding. De wethouder wijkt van dit advies af, maar geeft geen argumenten. De VVD ontvangt deze argumenten graag alsnog.
6 De fractie had liever een compleet plan ontvangen, inclusief de kosten van de milieustraten. De inzameling van bedrijfsafval wordt beëindigd en de wethouder is van mening dat scholen en verenigingen het zelf kunnen regelen. Zou het niet voordeliger zijn wanneer deze inzameling gezamenlijk wordt georganiseerd waardoor een hoge korting kan worden bedongen. De fractie maakt zich zorgen over de planning. In november ontvangt de raad meer informatie en zullen de burgers worden geïnformeerd. Dit lijkt de VVD vrij lastig en voor de inwoners ineffectief. De informatie en de besluitvorming zouden beter eerder kunnen plaatsvinden. In de enquête hebben elf personen aangegeven te willen meedenken/meepraten. Wanneer en hoe worden zij benaderd. De VVD vindt service en een gunstig tarief heel belangrijk, maar het voorstel is hierover niet geheel duidelijk. Wat zijn de kosten van containerbeheer, inclusief de administratie van alle ledigingen. Wat wordt het vaste tarief, exclusief de milieustraten. In het voorstel wordt uitgegaan van restafval en PMD in één container. Wat betalen de inwoners per lediging van deze container en wat betalen zij voor de lediging van de gft container. Wat kost een extra container en wat zijn de prognoses van het aantal ledigingen per huishouden. Vanaf 2025 moet de gemeente zich houden aan de landelijke regel van 30 kg onbruikbaar restafval. Wanneer gekozen wordt voor Omrin en aan de bovengrens van 30 kg wordt niet voldaan, wat zijn dan de sancties.
Wethouder Brunen geeft aan dat afvalscheiding belangrijk is voor het milieu. Het voorstel gaat over na-scheiding. De wethouder zegt dat het PMD afval enorm vervuild is en dat levert boetes op. Hoewel bronscheiding al jaren plaatsvindt in voormalig Bellingwedde zijn er ook veranderingen in gedrag. Daarom vindt de wethouder na-scheiding toch belangrijk. Machines kunnen beter scheiden dan de inwoners en de technieken hiervan verbeteren nog steeds. De vraag of de aanbesteding goed is geregeld beantwoordt de wethouder bevestigend. Dit is juridisch onderzocht. Er wordt voldaan aan de Europese aanbestedingsrichtlijnen. Voor verticale aanbesteding is geen aanbesteding vereist. Er wordt al zeven jaar met Omrin samengewerkt. Hergebruik is heel belangrijk en het doel is om zoveel mogelijk grondstoffen opnieuw te gebruiken. Door na-scheiding wordt minder afval verbrand. Voor de kosten van afval wordt uitgegaan van 190 euro per jaar per gezin, gebaseerd op twaalf ledigingen. Als er minder ledigingen zijn dalen de kosten. Indien er meer ledigingen zijn zullen de kosten stijgen. Dit is om mensen bewuster te maken van het produceren en scheiden van afval. Indien de gemeente met Omrin verder gaat dan is dat voor vier jaar. De gemeente Westerwolde is aandeelhouder van Omrin en dit betekent dat er ook enige zeggenschap is. Er is ook nog het SOZOG contract samen met Suez, maar hierin participeren meer partijen waardoor de gemeente minder zeggenschap heeft. Wanneer er meer ledigingen zijn komt er meer geld binnen en dat zou kunnen betekenen dat er volgend jaar een prijsverlaging wordt doorgevoerd. Dit kan met Omrin geregeld worden. De milieustraten zijn niet opgenomen in het grondstoffenplan, omdat dit een complex geheel is. Het is de bedoeling dat de gemeente meer milieustraten heeft, zodat de bewoners niet ver hoeven te rijden. De smalspoorroute wordt niet in het voorstel genoemd, maar is wel inbegrepen. Het smalspoor is een kleiner voertuig voor mensen die achteraf wonen.
De heer Gengler (beleidsmedewerker) geeft aan dat voor de inzameling van het oud papier geen wijzigingen zijn voorzien. De inzameling blijft op dezelfde wijze gebeuren. SOZOG is alleen voor de aanbesteding van de verwerking van GFT restafval. Omrin heeft twee takken: een NV zorgt voor de inzameling van afval en de afvoer ervan en de andere NV is voor de na- scheiding en de verbranding van afval. Het plan is om met Omrin te gaan samenwerken en het afval na na-scheiding te laten verbranden. Het alternatief zou aanbesteding op de markt zijn. Er is gekozen voor alternatief 1 B, in plaats van 2 B. In voorstel 1 B gaat het om alleen na-scheiding met diftar. Hier is voor gekozen omdat het pmd afval nogal vervuild is wat extra kosten met zich meebrengt. Er wordt ook verwacht dat er in de toekomst minder plastic wordt gebruikt. Optie 1B is goedkoper dan optie 2 B.
Wethouder Brunen geeft aan dat mensen in buitengebieden hun oud papier zelf kunnen afvoeren naar bijvoorbeeld een school. Hij geeft aan dat dit nog nader wordt bekeken. Ten aanzien van de vraag van GroenLinks over de omliggende gemeenten zegt de wethouder dat in Midden Groningen ook gekozen wordt voor na-scheiding en diftar. Van de andere gemeenten is het nog niet bekend. Diftar kan per kilo of per lediging. Diftar per lediging is niet in het coalitieakkoord genoemd.
Tweede termijn
7 De heer Buigel (VVD) geeft aan dat diftar gedifferentieerd tarief betekent en dat per huishouden wordt bijgehouden hoeveel afval wordt aangeboden. Per chip worden de ledigingen geregistreerd en dit betekent dat er diftar wordt ingevoerd. De VVD heeft gevraagd naar de objectieve benadering tussen Omrin en SOZOG en die vraag is niet voldoende beantwoord. De fractie wil graag een overzicht van voor- en nadelen van beide. Ook ontbreekt nog een antwoord op de vraag over de planning. De vraag over de beëindiging van de inzameling van bedrijfsafval en of dit niet gezamenlijk moet worden opgepakt om een hogere korting te krijgen, is niet beantwoord. De detailvragen over de kosten van containerbeheer, het tarief, de kosten per lediging, kosten voor een extra container en de prognose van de ledigingen zijn nog niet beantwoord. Het lijkt onlogisch om over vier jaar over te stappen naar een andere manier van afval inzamelen. Is er ook nagedacht over een tussenvariant. Het voorstel gaat uit van een vast tarief plus een ledigingstarief, maar er zou ook gedurende vier jaar een vast tarief betaald kunnen worden en als blijkt dat in die periode het afval onvoldoende gescheiden wordt, er alsnog een diftar systeem komt.
De heer Meendering (CDA) merkt op dat er wordt inbesteed via een verticale samenwerking met na- scheiding. De fractie van het CDA kan geen goede afweging maken over de kosten die bij de burgers in rekening moeten worden gebracht. De fractie ontvangt graag een overzicht van de kosten en opbrengsten van pmd in de afgelopen periode. Het CDA zou graag inzage hebben in het juridisch onderzoek aangaande inbesteding. Wat betreft diftar geeft de heer Meendering aan dat gekozen moet worden voor de minst belastende vorm voor de burgers. Op basis van de beschikbare stukken heeft de fractie onvoldoende informatie om tot een goede afweging te komen.
De heer Hoomoedt (GroenLinks) geeft aan dat er nog geen antwoord is gegeven over de tarieven. Inzicht in de tarieven is nodig om tot een goed besluit te komen. De redenen waarom voor dit scenario gekozen moet worden in plaats van het scenario uit het VANG rapport, zijn onjuist voor zover de raadsleden geïnformeerd zijn. Op het moment dat de gemeente pmd laat scheiden zal Omrin alle het afval rechtstreeks in de verbrandingsoven doen. De heer Hoomoedt attendeert op het beleidsplan Van afval naar grondstof van de gemeente Midden Groningen. Er wordt aansluiting gezocht bij andere gemeenten in Groningen en Drenthe. Hij vraagt of vanuit de gemeente Westerwolde al contact met Midden Groningen is gezocht.
Mevrouw Van der Horst (Partij voor de Dieren) geeft aan dat zij geen antwoorden op haar vragen heeft gehoord. Wanneer is er duidelijkheid over het contract met Omrin. Is het niet verstandiger om eerst een contract af te wachten en de uitkomsten met Stadskanaal en Oldambt af te wachten voor het besluit over het afvalstoffenplan genomen wordt. Waarom wordt in zee gegaan met Fryslan Milieu en afvalsturing Friesland. Zijn er nog andere opties. Is meegenomen dat Schier BV al bestond en dat hierbij kon worden aangesloten. Wat gebeurt er met Schier BV en de aandelen ervan in het kader van de harmonisatie.
Mevrouw Molle (PvdA) heeft nog niets over communicatie gehoord. Wat is de werkelijke overweging geweest om niet te kiezen voor bron- en na-scheiding.
De heer Heijne (Gemeentebelangen) geeft aan dat iedere partij eigen containers heeft waardoor altijd containers moeten worden aangeschaft, ongeacht de partij waarvoor gekozen wordt. De technieken gaan snel waardoor onbekend is wat er over vier jaar speelt.
Wethouder Brunen geeft aan dat bewust gekozen is voor een publiekrechtelijke organisatie. Ten aanzien van de containers zegt de wethouder dat er nieuwe containers moeten komen. Alle nieuwe containers krijgen een chip. Het gft afval blijft gratis, maar de containers worden door middel van de chip wel gevolgd. De wethouder geeft aan dat het CDA een overzicht krijgt van de aanbesteding. Ten aanzien van de communicatie zegt de wethouder dat dit inderdaad belangrijk is. Een goed communicatieplan wordt gemaakt. Er komt geen tarief per lediging voor gft. De chip is voor de registratie en niet voor betaling. Alleen voor de restcontainer moet worden betaald per lediging. De kosten voor een extra container worden door de raad vastgesteld. Voor het aantal ledigingen per gezin zijn reële cijfers beschikbaar. Er wordt geschat dat de container voor restafval en pmd 12 maal per jaar wordt geleegd. Er blijft een gft container en een grijze container. Een privaatrechtelijke aanbesteding is duurder dan een publiekrechtelijke. De reden van diftar is het geven van een prikkel aan de bewoners om serieus met afval om te gaan.
8 In de toekomst zal er minder pmd zijn. Er wordt gekozen voor goedkoop en daarom wordt gekozen voor na-scheiding, niet omdat Omrin het anders niet kan.
De heer Hoomoedt (GroenLinks) merkt op dat op de informatieavond door iemand van Omrin gezegd werd dat bij Omrin bronscheiding geen optie is. Indien bronscheiding zou plaatsvinden zou het afval rechtstreeks naar de verbrandingsoven gaan.
Wethouder Brunen zegt dat dit destijds niet goed is uitgelegd. De aandelen van Schier BV komen terug bij de gemeente. Op de overige vragen zal schriftelijk gereageerd worden.
De heer Meendering (CDA) geeft aan dat de fractie graag onderbouwing van keuze heeft in plaats van overtuigingen. Waarom valt de keuze op na-scheiding, terwijl bron- en na-scheiding de beste keuze is. Het CDA vraagt zich af of het plan al rijp is voor besluitvorming, omdat er zoveel onduidelijk is.
Wethouder Brunen zegt dat na-scheiding 11 euro per huishouden goedkoper is dan bronscheiding. Deze scheiding is beter en er wordt geen pmd verbrand. Inwoners worden door de na-scheiding minder gestimuleerd om bewust met afval om te gaan, maar dit wordt door een tarief per lediging gecompenseerd.
De voorzitter concludeert dat dit voorstel als bespreekstuk naar de raadsvergadering zal gaan.
De voorzitter stelt voor om de agendapunten 8 tot en met 11 als bespreekpunten naar de raadsvergadering van 24 april te verplaatsen, met daarbij de opmerking dat vragen over deze agendapunten bij voorkeur vooraf schriftelijk moeten worden ingediend. Het voorstel om de resterende agendapunten als bespreekpunten naar de raadsvergadering van 24 april te sturen wordt aangenomen.
8. Sluiting
De voorzitter sluit de vergadering en dankt de aanwezigen voor hun inbreng.
Vastgesteld in de commissievergadering van 15 mei 2019
raadsgriffier ` voorzitter
9