Polderlintportretten - gesprekken over verleden, heden en toekomst - Colofon De oude polderwegen met de aanliggende boerderijen, kerken en bedrijfsruimtes zijn typerend voor . Hoe zorgen we ervoor dat deze polderlinten ook in de toekomst herkenbaar blijven in het landschap? En hoe kunnen we ervoor zorgen dat ze nog meer dan nu het beeld bepalen in de polder? Daarvoor onderzoeken we wat die polderlinten bijzonder maken.

In opdracht van de gemeente Haarlemmermeer heeft Podium voor Architectuur in de zomer van 2020, 23 mensen geïnterviewd die in Haarlemmermeer langs de Polderlinten wonen of werken. De gesprekken met deze mensen, jong en oud, gingen over de geschiedenis, maar ook over het gebruik van de polderlinten en over wat belangrijk is voor de toekomst. Alle geïnterviewden zijn gefotografeerd op een plek langs de polderlinten. Het resultaat daarvan zijn de Polderlintportretten in dit boekje: dit zijn hun persoonlijke visies en ervaringen. De gemeente gebruikt de verhalen bij het maken van een visie op de toekomst van de polderlinten.

In opdracht van gemeente Haarlemmermeer, juni - september 2020 Uitgave van Podium voor Architectuur Haarlemmermeer en Schiphol Inhoud en beeld Yvonne Lub en Floor Nijdeken, Podium voor Architectuur Fotografie Loek van Vliet

Polderlintportretten - gesprekken over verleden, heden en toekomst -

podium voor architectuur Haarlemmermeer en Schiphol Noordelijk deel Haarlemmermeer

4 5 Jos Vis Weg met die oude troep. plat en er komen twaalf woningen. Ik 24 juni, Spaarnekade, Moeten we dit ‘oude’ landschap dus spreek veel mensen die daar tegen ‘Zorg er voor dat die beperkte ruimte behouden. De polderlinten? zijn. Niet omdat er meer woningen Spaarndam die er nog is bijzonder blijft. Dat Ik zou zeggen, ga er verstandig komen, maar omdat ze nostalgisch Wat benoem je als de linten mee om. Als ik de ringvaart af fiets zijn over de werf. Opeens is die van dit gebied en wat is de richting is slechts 4 vervallen industrie iets wat bij het er dan toch niet weer opeens een kwaliteit? kilometer van de 12 nog een soort dorp hoort en op haar eigen manier tankstation of bedrijfspand kan Wat voor ons een bijzonder en van onbebouwd. Het begint als je mooi is. Of in ieder geval passend. Tijd blijvend ijkpunt is, is het Spaarne. onder de A5 door bent, daar heb je bepaalt in hoge mate de perceptie. worden neergezet.’ De rivier doorkruist ons dorp en nog wat ‘oude’ natuur al is het geluid is daarmee bepalend voor al het van de rijksweg niet te ontkennen. Wat ik wel besef is hoe kwetsbaar het andere. Daar denk je niet zo over na, Zorg er dan ook voor dat die beperkte landschap is. De lijnen, die openheid, maar het is de basis. Als het ware het ruimte die er nog is bijzonder blijft. die ruimtelijkheid blijken nogal fundament van het landschap. En Dat er dan toch niet weer opeens een kwetsbaar. Bij het Rotterpolderplein kenmerkend zijn dan linten als de tankstation kan worden neergezet, verrijzen een aantal blokkendozen: Spaarndammerdijk die recht door of een bedrijfspand. Een echt distributie- en datacentra. Dat is het landschap. Dat is echt iets wat slecht voorbeeld daarvan vind ik de zo’n 3 kilometer hier vandaan. Maar bij dit landschap hoort. Het verdeelt Hoofdweg die loopt van naar als je over de dijk fietst zie je ze het landschap. Zo kronkelend als het . Met recht een polderlint. direct. Ze zijn niet te missen. Kijk Spaarne West en Oost verdeelt, zo Een prachtige vaart met aan beide je in noordelijke richting zie je de recht snijdt de dijk de weilanden in zijden een weg en bomen. Maar op olieopslag van het havengebied. De twee. En toch is het helemaal een met vele plekken is mooie natuur gemixt maatvoering in zo’n vlak landschap het landschap, omdat vele paden en met lelijke industrie. Is er aan de is enorm belangrijk. Grote gebouwen wegen volledig parallel lopen met de Westzijde een prachtige oude kerk, worden nog groter lijkt het en ze dijk. Paden midden in de weilanden, zo fotogeniek als het maar kan. Met hebben een enorme impact op waar we fietsen, hardlopen en veel daar tegenover aan de oostzijde het landschap. Je ziet ze van alle recreëren. Als je daar loopt met je een garagebedrijf dat sloopauto’s kanten. Iedere ingreep beïnvloedt kinderen zie je in no time kikkers, een opstapelt, dit zou je moeten reguleren. de perceptie van het landschap, juist stier of een lepelaar. Het landschap is Houd een gedeelte in stand dat omdat het zo vlak is. En daar moet je vlak en toch boeiend. De verhoging het verleden eer aan doet. En laat dus rekening mee houden. van de dijken geeft het een heel de toekomst de overige kilometers karakteristiek beeld. Het sluit iets af. bepalen. Bouw passend in de ruimte! Hier De dijk beschermt. in Spaarnebuiten, de nieuwe wijk ‘Aan de Westzijde van van Spaarndam, is dat denk ik goed Sta je op de dijk dan overzie je het de Hoofdvaart staat een gelukt. Er werden hier in de vorige ‘echte’ Hollandse landschap; het is eeuw boten gebouwd. Het was een prachtige oude kerk, zo heel herkenbaar. De vraag is of we dat grote industriële werf. Het karakter allemaal moeten behouden. Koste wat fotogeniek als het maar van die werf is samen met de kost. Ik las Grand Hotel Europa van Ilja kan. Met daar tegenover authentieke bouw uit het oude dorp gebruikt in de architectuur. Daardoor Pfeijffer en dat heeft eerlijk gezegd een garagebedrijf dat mijn zienswijze veranderd. Wij leven is er een karakteristieke, nieuw wijk in een cultuur waarin we traditie, sloopauto’s opstapelt. verrezen met hogere appartementen oude gebouwen en kunstwerken Dit zou je moeten als een soort van pakhuizen. Met graag behouden. Iedereen vindt het reguleren.‘ kadewoningen die passen bij het oude Spaarndam prachtig, en ieder gevoel van de oude dijkbebouwing huis aan de oude Kolk wordt onder Wat is oud? Wat is mooi? van het dorp. Goed gedaan: oud en toezicht gerestaureerd. Maar in andere Wat me wel opvalt is dat het ook de nieuw gecombineerd. Het is echt heel culturen kijkt men daar heel anders perceptie van de mensen is. Kijk nou goed mogelijk. Het past ook bij het naar. En daar gaat het boek over. Over hier in ons dorp. Vanaf de kade kijk je omringende landschap. Een soort van dat Europa, en met name een land als uit op de Rietpol. Ooit een florerende nieuw dorp in het groen. Dat groen Italië, gezien kan worden als een groot scheepswerf, nu zijn het vervallen moet dan wel blijven. Niet bedorven openlucht museum. Een ode aan het oude loodsen en een oude hoge worden door verdere industrie. Zo verleden. Maar waarom niet kijken kraan. Er is nu aangekondigd dat dat kan je vernieuwen en het landschap naar en werken aan de toekomst? allemaal gaat verdwijnen. Alles gaat behouden. 7 Beleving & persoonlijke noot Contrast is soms ook prachtig. Niet ver hier vandaan ligt Ruigoord. In de jaren ‘60 ontruimd om plaats te maken voor de havens van , maar sinds de jaren ‘70 bewoond. Daar zie je kinderen spelen op het grasveld met een grote olietanker op 50 meter achter hun achtertuin. Natuur en cultuur te midden van zware industrie. Dan heeft het ook wel weer iets. Net als Spaarnwoude. Ontworpen natuur! Keurige rijen bomen. Aangelegd om te recreëren, maar niet met veel aandacht voor het oorspronkelijke landschap. Grappig is het om te zien dat ook deze aangelegde natuur inmiddels wordt verstoord. Recreatiewoningen die tot voor kort volledig in het groen lagen, liggen nu in de schaduw van grote loodsen waar Albert Heijn en PostNL hun orders verwerken. Maar ook hier is het contrast boeiend. En misschien wel Hollandser dan we denken. Want in dit kleine kikkerlandje met beperkte ruimte staan de ‘wilde’ paarden van Spaarnwoude nu eenmaal langs het streng bewaakte hek van de olieopslag.

Jos Vis is Directeur van een reclamebureau en voorzitter van de Kunstmarkten Spaarndam, maar bovenal inwoner van Spaarndam.

9 Henk Koelman, Ruud van aan het ‘nieuwe erfgoed’ binnen en het balkon biedt plaats aan een Dobben, Nico Kooij, Stichting de nieuw ontstane gemeentelijke groot publiek (125 personen). ‘In een hechte gemeenschap is de grenzen. Het wennen zit hem ook Vrienden van de Stompe Toren in het gegeven dat er een stichting Historische context 24 juni, Spaarnwoude natuurlijke houding dat je met is die zich belangeloos bezighoudt Recreatiegebied Spaarnwoude is naar dit buurtschap vernoemd. Wat maakt wonen en werken op met het onderhoud van gemeentelijk elkaar de kwaliteit bewaakt.’ Als het gaat om de ruimtelijke deze plek aan het lint bijzonder? eigendom, zij kan dit doen dankzij beleving en het groen, speelt de Al veertig jaar woon ik hier en vanuit diverse subsidies voor renovaties. historische context mee. We zitten private gevoelens gesproken wonen hier op eeuwenoude grond, een we hier ontzettend goed, het is een De gemeente Haarlemmerliede strandwal. Dit is de meest oostelijke buitengewoon prettige omgeving. De stelde destijds 6000 gulden ter strandwal, toen er weer water in de verscheidenheid aan mensen is door beschikking op jaarbasis, dat is in Noordzee kwam. Dit gebied is 6000 de tijd heen veranderd. Het is van de nieuwe gemeente 2500 euro jaar geleden gevormd. oorsprong een boerengebied, in de geworden. Dat is uiteraard niet is 4000 jaar geleden gevormd. De jaren ‘60 is het ontpacht en onteigend. voldoende voor het organiseren van veenriviertjes monden allemaal uit in Het is een recreatieschap geworden. culturele bijeenkomsten. Daarnaast het oer IJ. Op alle wallen zijn kerken De meeste boeren zijn niet meer is er is behoefte aan middelen om gebouwd. De kerk is omringd door de werkzaam vanwege hun hoge leeftijd. onderhoud te plegen. In de afgelopen graven op ‘De Akker Gods’. Het vormt Mensen hier zijn sympathiek, het is jaren is door de vrienden subsidie in dit gebied nog steeds een oase van een prettige leefomgeving. geworven en aangewend voor het rust. De buurtschap was voornamelijk plaatsen van een uniek uurwerk en de katholiek georiënteerd. Van oorsprong aankoop een kabinetorgel. was hier een grote katholieke gemeenschap. Dit kerkje is na de De culturele activiteiten in de beeldenstorm protestants geworden. weekenden zorgen voor een ‘Wat we moeten koesteren, Sinds 1880 is het kerkje niet meer in bescheiden bron van inkomsten is de identiteit van de en veel toeloop. De kerk biedt een gebruik voor kerkdiensten. De toren aparte dorpjes. Elk dorpje is al sinds de 18e eeuw eigendom prachtige locatie, in het groene van de gemeente, omdat dat een landschap, omringd door rust en heeft z’n eigen unieke uitkijktoren was, een militaire functie. ruimte, aan beginnende bandjes, en karakter. Daar moet je studenten van het conservatorium. De heel zuinig op zijn.’ De sociale component is heel akoestiek is heel goed en de kerkzaal belangrijk. Evenals het cultuuraspect. Het kerkje heeft enige jaren leeg gestaan en heeft jaren gefunctioneerd als atelier voor beeldhouwers. Zoals voor Jan Mulder. Prinses Beatrix heeft hem ooit bezocht in de jaren dat prins Claus nog leefde. Sinds 1983 is het kerkje onder beheer van de ‘Stichting Gilde van de Stompe Toren’. De stichting organiseert vanaf die jaren culturele activiteiten, in de periode mei tot half oktober. Tot 2000 was het van de Hervormde gemeente Schoten – Spaarndam en pachtte de burgerlijke gemeente het schip en het kerkhof van de kerkelijke. Er was geen gemeentelijk budget bij de gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude beschikbaar en de nieuwe gemeente Haarlemmermeer moet nog wennen

10 11 De ontstaansgeschiedenis speelt een In de oude kerk in Spaarndam opknappen zouden de grindputten aangebracht. Dat is eigenbelang. Het de oorspronkelijke veengebieden. De Vergezichten rol in dit gebied. Juist op verschillende ligt Qruquius begraven, de grote zichtbaar gemaakt moeten worden, recreatieschap, ook dat helpt mee Inlaagpolder is een stukje buitendijks Het polderlandschap is van nature plaatsen heb je door het ontstaan van waterschapkundige. Het gemaal is met bankjes erbij zodat je kunt met het bieden van bescherming. gebied dat voor de aanleg van het weids en overzichtelijk, jammer dat het Haarlemmermeer, op de plaatsen naar hem vernoemd. Op de muur uitkijken over het hele poldergebied. Ook rondom het kerkje is alles weer in Noordzeekanaal in de wintermaanden jaren geleden door deskundigen die om het meer lagen, kleine van het kerkje de Stompe Toren is Waardevol is ook de paal die in het originele staat teruggebracht. onder water kwam te staan, hier diverse bosschages in het gebied zijn dorpjes gekregen zoals , de naam van de Spaarnwouder reus najaar is neergezet; er staan nu drie Een autogarage is weer twee vind je op de veengrond zeeklei. aangebracht. en . Bij Klaas van Kieten afgebeeld. Klaas was in het gebied van de voormalige huisjes geworden. Als je een hechte De Houtrakpolder is de laatste overstromingen kon je naar een 2,69 meter lang. Hij staat vermeld in gemeente Haarlemmerliede en gemeenschap hebt met elkaar dan is zuiderlijke polder, aangelegd na de Henk Koelman, Ruud van hoger gelegen gebied vluchten. Dat de geschriften van Willem Procurator, Spaarnwoude, deze palen zijn er een natuurlijke houding dat je met aanleg van het Noordzeekanaal, die Dobben en Nico Kooij werken als veilige gevoel is er nog steeds maar schrijver van de abdij van Egmond. geplaatst vanuit het elkaar de kwaliteit bewaakt. nog echt als polder herkenbaar is. Stichting Vrienden van de Stompe het is een beetje weggenomen. De De volksverhalen omschrijven hem als Haarlemmermeermuseum de Deze polder dient, als eerbetoon Toren aan beheer en onderhoud op Spaarndammerdijk was de dijk die een zachtmoedig mens. Vondel heeft Cruquius. Toekomstgericht aan de oorspronkelijke kanaal- en basis van donaties en giften. het hele achterland veilig hield, in een heel ander beeld van hem. Ecologische ontwikkeling: De polderwerkers beschermd te worden. de Spaarndammerdijk, zaten in De oude IJdijk is zichtbaar in het land. veehouders die nu nog actief zijn in Recreatie: In het gebied lig het ‘Bij het opknappen van Spaarndam circa zes sluisjes, de Naast de Spaarndammerdijk, is Aan de overkant ligt een stukje inlaag het gebied proberen, volgens mij, zo Recreatieschap Spaarnwoude, het de Spaarndammerdijk ecologisch mogelijk te werken. Er onderhoudskosten van deze sluisjes de Kerkweg, de oude weg vanuit polder, de dijk die daar omheen liep is schap dankt haar naam aan het zouden de grindputten werden betaald door plaatsen in het Haarlem, vroeger de doorgaande de oude IJdijk. wordt rekening gehouden met de dorpje Spaarnwoude. Dit gebied achterliggende gebied, er was sprake weg van Haarlem naar Amsterdam. flora en de fauna, hoewel het aantal is uiterst geschikt voor zichtbaar gemaakt van een 1e en een 2e Alphense sluis Aan het begin van het weggetje Mijn grootvader was boer, hij had weidevogels veel kleiner is geworden recreatiedoeleinden. Door het schap moeten worden, met en de Woerdersluis is er nog steeds. stond een herberg, dan ging je over waarschijnlijk meer kindertjes dan wordt gewerkt aan een visie voor de Cultuurhistorie bankjes erbij zodat je kunt de hoge dijk, door naar Amsterdam. koetjes. Het gebied was oorspronkelijk toekomst De Vereenigde Binnenpolders zijn Wat we moeten koesteren, is de Die dijk heeft heel veel waterstanden in gebruik voor de landbouw. Omdat uitkijken over het hele voorbeelden van de ontwikkelingen in identiteit van de aparte dorpjes. Elk tegengehouden en is ook een men slootjes ging graven ging het poldergebied.’ dorpje heeft z’n eigen unieke karakter. aantal keren weggespoeld. Bij land verder inklinken en kon er niet Daar moet je heel zuinig op zijn. Er , een grote dijkdoorbraak, meer gezaaid worden en kwam er mag best gebouwd worden maar in hier vlakbij een kleine doorbraak, en veeteelt. Men kwam vanuit de duinen, beperkte mate. De bebouwing hier is bij Spaarndam stond ooit het huis ter nadat daar de landerijen gingen als kleinschalig en dorps te typeren. Oosterwaal, dat duidt ook op een dijk verzanden. Een stukje bos maakte Spaarndam heeft inmiddels even doorbraak. men houtvrij en het werden akkers, stukje hoogbouw. Dat is goed, want was het opnieuw verarmd, pakte je we willen dat onze inwoners ook Beleven van de historie de boerderij op. In Haarlemmerliede kunnen wonen en als je niet te veel De Groeneweg heette vroeger de werden boerderijen georiënteerd op wilt uitbreiden, dan zul je de hoogte Houtrakweg, het tegenwoordige en zo dicht mogelijk gebouwd bij de in moeten. Spaarnebuiten, dat is een Halfweg was Houtrijk en Polanen. kerk. is een redelijke afspiegeling van het Het was altijd een landweg, en is een oude dorp. Het is wat hoger dan het aantal jaren geleden opgeknapt, de Buurtschap Spaarnwoude heeft een oorspronkelijke beeld maar het is grootste kuilen zijn eruit gehaald. De beschermd dorpsgezicht, dus er mag niet hoger dan de oorspronkelijke Spaarndammerdijk is nu afgesloten niet gebouwd worden. Eventueel een scheepskranen die er stonden. Dat is maar moet weer een doorgaande renovatie, en kleine uitbouw maar dus de grens. Het is typisch voor dit route geworden. Er is hier een redelijk er mag geen nieuwbouw gepleegd dorp, dat in het in twee gemeentes fietscircuit, dat is goed doordacht en worden. ligt. aangelegd. Verleden jaar heeft de gemeente een nieuw bankje geplaatst Beleving & persoonlijke noot Er is een beperkt aantal boerderijen. bij de Stompe Toren waar zeer veel Ook wat betreft het afbakenen van Recentelijk is er een ‘nieuwe boerderij’ gebruik van wordt gemaakt. het erf; wij zien er met elkaar op toe gebouwd, niet passend bij de hoe mensen hun erf afbakenen omgeving, vanuit het oorspronkelijke Als de gemeente de en dat het blijft zoals het is. We beeld maar meer een Belgische Spaarndammerdijk gaat opknappen: zorgen zelf voor de infrastructuur. boerderij. Te groot en de typologie dat was vroeger een grindweg. Her en Het is hier een slagenlandschap, klopt ook niet. der had je grindputten, daar moesten we zullen er op toezien en ons de arbeiders het grind uit halen, later met hand en tand verzetten, dat er zijn de grindputten verdwenen. Bij het structureel veranderingen worden

12 13 IJweg Wendela Peppelman meneer die naar zijn landje gaat, een component is belangrijk. Dat betekent 24 juni, IJweg ter hoogte van ontzettend groot magazijn. Juist in die ook sociale interactie met omliggende ‘Het is meer verscheidenheid ligt ook kwaliteit. Het boerenbedrijven, zoals de boerderij nr 1580, Nieuw-Vennep dan even iets dilemma tussen de verstedelijking, aan de overkant. Kun je daar een Wat maakt wonen aan de het willen behouden van de helpende hand bieden? Het is meer neerzetten, het is polderlinten bijzonder? oorsprong. De open stukken ertussen. dan even iets neerzetten, het is Ik woon zelf aan de IJweg in Het uitzicht over de open polder heen. zorgdragen voor de polder. We gaan zorgdragen voor Hoofddorp. Het is voor mij een een tuin door een landschapsarchitect bijzondere locatie. Ik ben er gaan De IJweg kent veel verschillende laten ontwerpen, een gezamenlijke de polder.’ wonen toen die plek nog boerenland snelheden. Er zijn veel maatregelen berging, coöperatie. Weg van het was. De boer was gestopt met boeren getroffen zoals het aanleggen van beeld van en hippy enclave, en en er kwam een woonwijk. Pionieren drempels, wat gelukkig snelheid het ondervangen van speculatie. in de polder was het. De fazanten verlagend werkt. Op het moment dat Betaalbaar en duurzaam. Doe het en hazen liepen nog rond. De eerste je langzamer rijdt, komt dat ten goed zelf goed, dan kan een ander dat huizen van de wijk kregen bewoners. aan de beleving van de omgeving overnemen. Maak pareltjes, verbeter De wijk kreeg leven. Nu zijn de en de kwaliteit. Ik wil ook bijdragen de leefbaarheid. Zo moet het en zo kinderen volwassen en via de kinderen aan die kwaliteit en ervoor zorgen willen we het en zo kan het ook. De ben ik geïnteresseerd geraakt in dat het ook mooi blijft of nog mooier polder nieuw leven inblazen naar tiny houses. Jonge mensen aan de wordt. Het inspireert mij enorm om hedendaagse modellen. start van hun carrière, met kleine binnen deze context tiny houses toe te contracten die geen woning kunnen voegen, maar dat moet ook écht een Wendela Peppelman is Intern vinden in de markt van dure huizen in waardevolle toevoeging zijn. Bijdragen begeleider en coach op een de polder. Pionieren past bij de polder. aan de kwaliteit van de bebouwing Hoofddorpse basisschool. Hoe mooi zou het zijn als dat mogelijk én dat jongeren ook een plek kunnen wordt, op kavels tussen de bestaande vinden om ergens te kunnen wonen. bebouwing. Hier op de IJweg ligt zo’n kavel, prachtig ingeklemd tussen Wat moeten we nou echt behouden of bestendigen voor nieuwbouw en een oude boerderij. de toekomst? Intussen heeft zich een groep Het karakteristieke van zo’n weg, gevormd van gelijk gestemden en dat je het open land behoudt, de pioniers. Het zou zo mooi zijn als er doorzichten vanaf die weg. De op deze plek aan de IJweg gepionierd populieren zijn echt karakteristiek. Het zou kunnen worden met nieuwe ‘Het moet iets zijn niet de meest ideale bomen maar vormen van wonen. wel heel belangrijk. De afwisseling toevoegen, niet alleen De ruimtelijke kwaliteit IJweg tussen het open landschap, stukjes voor de mensen die De combinatie is heel landelijk, bebouwd, en weer open. Landgoed er wonen maar ook Olmenhorst, bedrijven tussendoor, bestaande bebouwing is erfgoed in voor de beleving combinatie met nieuwbouwwijken, dat bewaakt toch tegelijkertijd de bedrijven die helemaal niet mooi zijn. waarde. Haarlemmermeer groeit snel, van voorbijganger De weg die er al van oudsher ligt. en die populieren symboliseren dat of bezoekers en tegelijkertijd, maar… De boerderijen die zijn ontstaan na een functie voor de het inpolderen op de ruwe klei van Beleving & persoonlijke wens Haarlemmermeer in van die keurige bewoners en buurt. De Mijn behoefte en wens is het rechte rijtjes. sociale component is realiseren van goed een ontworpen Waardevol is het enorme uitgestrekte groep tiny houses, ingepast op belangrijk.’ karakter van de weg. Het is wel heel de plek, dat het klopt. Het moet druk, een echte verbindingsweg iets toevoegen, niet allen voor de door de polder. En dan nummer mensen die er wonen maar ook 1163A, ons toekomstige huis aan de voor de beleving van voorbijganger IJweg ingepast in die polder. De of bezoekers en een functie voor schoonheid van de contrasten: een de bewoners en buurt. De sociale

16 17 Ka Chun Lai Beleving & persoonlijke wens medewerking op lokaal niveau. Alles ‘Je zou 24 juni, IJweg ter hoogte van Ik woon al mijn hele leven in wat groen en circulair is, is eigenlijk prima, deze kenmerken zijn belangrijk. nr 1580, Nieuw-Vennep Haarlemmermeer. Tot mijn zesde het oude in Hoofddorp en daarna in Nieuw Wat maakt wonen op deze plek Vennep. Ja ik ben een echte Ka Chun Lai studeerde biologisch en poldertempo aan dit polderlint bijzonder? polderman. Dit is een hele fijne medisch laboratoriumonderzoek en Het is een goede plek dit, een goede omgeving om te wonen. Ik ken veel de pabo. Als ondernemer geeft hij wat terug mix tussen groen en woningen en mensen hier, sport hier en tafeltennis. techniek- en programmeerworkshops die mix is heel belangrijk om te Ik wil hier het liefst blijven wonen. aan kinderen. moeten behouden. De IJweg heeft hiervoor Heel veel leeftijdsgenoten trekken pakken. veel potentie, maar er moet dan ook een voor een weg, omdat ze hier niet echt een wil zijn om dit te willen doen. betaalbaar kunnen wonen. Moet ik Het jachtige Veel gemeenten zetten in op behoud wel hier blijven gezien de prijzen? Ik en vernieuwen van de kwaliteit, dat heb gezocht naar alternatieven en eruit halen, zou hier ook kunnen. ben op die manier de tiny houses ingerold en probeer aan de realisatie zodat je het Wat is de ruimtelijke kwaliteit bij te dragen. van de IJweg? perspectief en Het is een drukke weg. Ik woon nu iets verderop, dus zelf heb ik niet veel de openheid last van het verkeer. Nu je hier zo staat kunt beleven.’ hoor je erg veel verkeer. Hoe kunnen we die linten in de toekomst nog beter laten functioneren als je dit zo gadeslaat? Dat is een moeilijke kwestie. Het is een doorgaande weg, er zou misschien een andere weg moeten komen waar je wat makkelijker doorheen kunt, een extra lint minder dicht hier op de woningen. Of de snelheid vertragen en het oude poldertempo wat terug pakken. Slow pace. Het jachtige eruit te halen zodat je ook veel meer perspectief en de openheid kunt Voor mij persoonlijk is het belangrijk beleven. landschap te behouden, een mooie combinatie tussen wonen en natuur.

Open land vind ik belangrijk om te Ook al is hier minder ‘natuur’ dan in behouden, zoals dit stukje hier, met Drente of Gelderland, er is zeker voor zicht op de gewassen en daarachter dichtbevolkt gebied, best nog veel de 380KV. Als ik zou mogen bouwen natuur. Dat wil ik graag zo houden. Je zou ik het juist aan de andere kant moet ook af en toe naar groen kunnen van het lint doen. Inpassen tussen de kijken en niet te veel naar je scherm. bestaande bebouwing, met de juiste Dat kun je prima combineren met maatvoering. Geen grote contrasten, extra woonplekken voor starters, voor maar aanvullend en goed. mensen die niet zoveel verdienen. Wat open is moet open blijven. Juist Ik hoop dat de gemeente mee wil tussen de verschillende bebouwingen werken. Er is zoveel behoefte. Zoveel aan de linten, de ruimte tussen de twintigers worstelen met gebrek boerderijen en de schuren. aan woonruimte en de behoefte om anders te willen leven. Maar er is geen

19 Dubbelgesprek zoon Hein die arbeiders, dat is verleden tijd. De geen nieuwe landgoederen maken? van Elderen & vader Reinier huisjes zijn weg, er is weinig meer. Er zijn mensen met visie en ‘Geef een goede leidraad, tot zover mag je Het is vereenzaamd. Wat is nog heel daadkracht. Dat promoten we. Er is van Elderen, 24 juni, IJweg waardevol, dat is de boerderij, die is landbouwgrond zat in Nederland. Zwanenburg gaan, en verleen hulp bij het maken van een 30 jaar geleden helemaal opgeknapt. Er is voedsel in overvloed op de verdienmodel op het pand.’ Wat maakt wonen / werken op Die was helemaal in slechte staat. wereld, want er verdwijnt 30% in deze plek aan het polderlint Bij het opknappen kregen we advies de afvalbak. Waarom dan de keuze bijzonder? van Meerhistorie. Je ziet ook veel om landbouwgrond te behouden Wat is nou een polderlint ? Ik heb boerderijen die worden opgekocht en laat je niet een nieuw landgoed er nog nooit van gehoord, wat valt door de overheid en dan gebeurt er neerzetten? Adviseren op een daaronder?De polderlinten zijn niets meer. Een goed voorbeeld is verdienmodel en het behouden van natuurlijk ontzettend veranderd. Alle boerderij Den Burg, daar is het gelukt. de kwaliteit: kan een kwaliteitsgids bebouwing hoorde vroeger bij een helpen? De provincie Zuid Holland boerderij. Door de schaalvergroting Her en der zie je de polder verloederen heeft heel goed beleid. Noord Holland zijn vrijkomende boerderijen door hobbyisten die een rommelige wil geen nieuw beleid maken voor het vrijgekomen. Daarmee is veel dierhouderij opzetten met oude ontwikkelen van landgoederen. verrommeling ontstaan. Dat is zeecontainers of schuilhutten. Moet eigenlijk de verandering, dat kun je je op die manier die lintbebouwing Door de crisis is het slecht gegaan, ook niet tegenhouden. in stand houden? Dat denk ik niet. en er komt weer interesse om naar Geef er een goede bestemming aan. buiten te gaan. Buiten beleven. Als je Wat doe je met de vrijkomende De bestemming wijzigen want als de naar buiten wilt, naar een landgoed, boerderijen? boer eraf gaat en er mag niets omdat moet je naar Frankrijk. Waarom hou Dat is een lastige vraag. Boeren het een agrarische bestemming is, je het kapitaal niet hier, je kunt hier verdwijnen nu eenmaal. Als een boer dat heeft geen enkele zin. Mijn advies zo aan de slag, locaties genoeg en een zijn land moet inleveren dan blijft hij is ‘Geef een goede leidraad, tot zover goede oplossing voor de vrijgekomen zitten op de boerderij, totdat de boer mag je gaan. En verleen hulp bij het boerderijen. Recreatie is nodig, dood gaat, dan komt de boerderij maken van een verdienmodel op buiten trekt mensen aan. Kijk eens te koop. De buitenruimte wordt het pand.’ Een mooi huis is een ding naar de Olmenhorst, ooit de grootste gebruikt. Er komen bijvoorbeeld maar het onderhoud is enorm. Het boerderij van Haarlemmermeer. Het stadsmensen, die niet gewend zijn perceel moet het kunnen opbrengen is een prima verdienmodel, goede om te gaan met het landelijk gebied. en anders verpaupert het. Het gaat organisatie, op die manier kan Florian Grondbeheer is een vak. Dat vereist om het verdienmodel en deskundig het oude familiebedrijf in stand kennis. Rommeligheid ontstaat beheer; hoe is het op te brengen, houden. door de gehele polder. Het begint hoe en waar plant je bomen aan, al met verschillende bouwstijlen en hoe onderhoud je het netjes rond de Dit is een enorme boerderij, er is materialen van bijvoorbeeld bedrijven boerderij. minder maar nog veel land. Wat en bezinepompen. brengt de toekomst? Worden het Dat vraagt om beleid en uien, miscanthusgras, zonnepanelen? Wat hebben we nodig om samenwerking met gemeente. De visie van Hein is ‘veel minder eten kwaliteit te behouden? Er is een mooi oud pand aan de verbouwen want er is teveel voedsel in Er zijn veel vrijkomende Hoofdvaart, maar door het uitblijven de wereld, tegen bodemprijzen. Als ik monumentale boerderijen. Als je van vergunningen op ander gebruik 10 jaar geleden al niet omgeschakeld die in stand wil houden moet je of andere inrichting, gaat zo’n locatie was, zou ik het niet volhouden.‘ een goede bestemming geven, verpauperen. De gemeente exploiteert Kleinschalige voedselverbouw is niet maak er seniorenwoningen van. Wie bedrijventerreinen en verkoopt liever rendabel. Sowieso, voedsel telen onderhoudt het, wie betaalt het, het zijn grond, dan dat er ruimte is om onder die twee landingsbanen is dat land brengt het niet meer op om de bestaande boerderijen op een nieuwe nou wel zo verstandig, is dat wel zo boerderij te onderhouden. Maak er wijze te behouden voor de toekomst. lekker? Het is niet zo gezond denk een restaurant van, notaris, advocaat, Ik heb me veel bezig gehouden met ik, Hak neemt echt geen biologische etc. dan gaat het platteland ook weer nieuwe landgoederen. Er is behoefte producten van me af. Het gewas dat leven. Vroeger werkten hier 10 / 15 aan landgoederen. Waarom laat je hier goed past is olifantsgras voor mensen op de boerderij, het was een particulieren in Haarlemmermeer gebruik in beton en bioplastics. Als dorp op zich, met 40 hectare land. Al

20 21 ondernemer moet je niet op 1 paard teruggegaan wordt in hun vermogen, woont heb je een bepaalde vorm van eieren verkopen goed. Biologisch telen gaan naar Yrseke, dat zou juist lokaal Hein van Elderen is bekend van de wedden. Zonnepanelen in het land dan zijn ze niet meer 100 procent herkenning, ik kom weer thuis. is moeilijk om iets mee te verdienen. moeten kunnen. Miscanthusgroep en het uitdragen plaatsen, dat is fantastisch, ook in eigenaar over het eigen terrein. Dat is Als kind fietste ik tussen de iepen, Een mens neemt wel medicijnen, Het ligt er maar net aan hoe je een van innovatieve producten. verhouding tot de polderlinten. het grote probleem. Daar moet je heel langs de polderwegen. Ze zijn maar om het gewas gezond te polderlint definieert, 5 meter prima, Reinier van Elderen geeft als Het is mooi in te passen met voorzichtig mee zijn. Bijvoorbeeld; er allemaal omgezaagd, vanwege de houden zou het niet mogen? In 50 meter wordt alweer eng deskundige veel adviezen en lezingen groenranden erlangs. Olifantsgras liggen een stuk of 12 leidingen in onze iepziekte. Vroeger had je trekpaden, de Flevopolder zijn er een aantal wat versta je eronder? over de toekomstkansen en beheer groeit tot 3 /4,5 meter hoog, dus je grond, waterleidingen van 1,5 meter dan had je geen last van de biologische boeren, veel groente, van agrarische bedrijven. kunt het hele zonnepanelenpark dik. Die moeten altijd toegankelijk zijn boomwortels, nu met asfalt is dat per kilo brengt dat veel meer op. De Beleving & persoonlijke wens laten verdwijnen. Langs de weg, voor derden, met het recht om op het anders. Bomen moeten eigenlijk oogst gaat meteen naar Duitsland Wij willen graag een zonnepark groeit eerst een mooie bloemenrand land te komen. En eigenlijk hebben verder van de wegen afstaan, en dan toe. In NL is het niet zo gewild. In de creëren op onze landbouwgrond, het van een meter of 5. De omgeving die mensen net zoveel recht op dat kom je als gemeente weer bij de gangbare landbouw is de hoeveelheid olifantsgras rondom het park zorgt verbetert, de bezoeker kan ervan terrein als de eigenaren. Een ander particulieren uit: ‘ wij planten ze voor gewasbeschermingsmiddel in 30 er voor dat het zonnepark aan het genieten. Vervolgens een mooie rand kan daarmee de baas zijn over jouw je, wil je dat dan?‘’Bomenrijen, het kan jaar met 90% gedaald. Biologische olifantsgras van meter of 3 erlangs terrein. het is kaal hier. Maar dan krijg je veel en gangbare landbouw komt steeds en dan de zonnepanelen. Ik heb een boeren die met schaduwwerking te dichter bij elkaar. dikke 30 bijenkasten in het land staan Wat willen we? Ga je allerlei maken krijgen, dat is weer slecht voor en heb er een hoge honingproductie beperkingen invoeren, of ga je boeren de gewassen. Van alle negen boeren, zijn er maar van. Marianne van Arkel verkoopt het en bewoners stimuleren om de drie met een opvolger. Hoe ziet dat als streekproduct en mijn olie. Ik zie de polderlinten mooier te maken? Wat is van deze plek de grote er over 25 jaar uit? Het eigen bedrijf polderlinten als grote bedreiging. Heb Zoals we nu hebben, zijn ze goed, kwaliteit? en die van je collega’s, wat gaat je er straks geen vat meer op? Het ligt bloemrijke akkerranden een met een Wij zitten met een mooie boerderij er gebeuren? Je ziet het gewoon eraan wat je mag en niet mag. gewas erlangs. Sinds de droogmaking beeldbepalend voor dit gebied, gebeuren. Daar moet je als gemeente zijn die wegen aangelegd maar maar wel tegenover een hightech ook aan denken, kijk vooruit, denk Als mensen (gemeente) gaan bepalen 4000 jaar geleden waren hier ook rioolwaterzuivering. De grond na over het buitengebied. Hou niet wat je op je eigen grond mag doen, al mensen, was het ook geen meer. is destijds onteigend, voor de halsstarrig vast aan hoe het was. Er dan bevelen wij dit aan: dat de linten Waarom gaat het je specifiek om waterzuivering. Op ons verzoek is er moet bedacht worden hoe het in de herkenbaar blijven en functioneren. die datum. Het is het prikken van wel een dijk voor gemaakt, anders toekomst betekenis heeft. Durf een Het ligt er wel aan wat het rendement een datum in de geschiedenis. zit je tegen de betonbakken aan te visie neer te leggen. wordt. Als we als grondeigenaren Welk moment in de tijd pak je, hoe kijken. Wat is hier nog het mooie? eraan verdienen’. Als er alleen maar betrekkelijk is het? Als je ergens Het is gewoon industrie. Aan deze Een aantal voorbeelden weg zitten een autohandelaar, een Er zijn nog wat boerderijen met 1 hoveniersbedrijf, een aannemer. Is hectare land erachter. Weilandje hier nog sprake van enige kwaliteit? gemaakt, als je niet stuurt, krijg je gezicht wordt onttrokken. Bedenk Ja voor mensen die hier langs fietsen, allemaal versnipperde hoekjes. Voor goed in de plannen of het haalbaar ‘wat een mooie boerderij’. Dat is dan een boer is het te klein. Als je met een is en of je er samen uit kunt komen. alles. En het bos wat erachter ligt. En polderlint 100 meter bedoelt: Vanuit het ministerie I&W gezien, is de randen van de akkers waar geplukt agrarisch is het niet te bewerken. deze locatie de allerbeste plek om kan worden. Ze zeggen nooit, ‘we Rommelaars komen in het gebied te ganzen te weren met zonnepanelen. vinden het monotone landschap met zitten. Is dit dan de kwaliteit die we Met dat zonnepark creëren we een de suikerbieten en het gras zo mooi’. met elkaar willen? Haarlemmermeer muur want op een diervriendelijke Maar over een veld met zonnepanelen heeft te maken met stadsrand manier gaan we ganzen weghouden gaan mensen altijd meteen zeuren. verschijnselen: de stadsrand moet je bij Schiphol. Als we dan polderlinten We moeten ons bedrijf verbreden en niet naar de polder verplaatsen, in erin gaan maken, maken we eigenlijk met nieuwe ontwikkelingen aan de recreatiegebied Spaarnwoude gebeurt een fuik voor die ganzen. dan gaan slag, dat dient de gemeente mee te ook van alles. Handhaven is nodig, alle ganzen er precies tussendoor, dan nemen in haar beleid.. wetten en regels zonder handhaven wordt het een fuik van 200 meter. heeft geen zin. Dit is ook internationaal gezien een Je mag hier geen windmolens zetten. goed product, een goed voorbeeld van Landbouw is over een paar jaar Dit is agrarisch gebied, maar er is een verdienmodel, vogels weren en over. Op deze locatie kan je geen niets agrarisch meer aan. Er zijn energie opwekken. biologische boer zijn. Drie en een half geen mechanisatiebedrijven meer, procent van de landbouwgrond is geen graanhandelaren meer. Uien maar biologisch in Nederland. Alleen

22 23 Michael Sevenhuijsen met de wind. Hier in de polder, is het peil. De sloot is het oude peil. In de 24 juni IJweg 1273 – de wind, als factor die me opbreekt. toekomstmoet je ook het nieuwe peil ‘Laat het landschap niet afhangen gaan aanleggen, waterberging om Bennebroekerweg, Nieuw- Parallelle polderlinten droogte en regenval op te kunnen Vennep van het type ondernemerschap In de verte is Landgoed Kleine Vennep lossen. Zo’n park op dit landschap als zichtbaar waar afgelopen weken een Wat maakt werken op deze plek soort waterbuffering, leg maar aan. maar van het landschap en de windhaag is geplant, met subsidie aan het polderlint bijzonder? Daarom ben ik hier ook begonnen, om want als boer is dat mogelijk. Ik heb Het Klimpark21 in PARK21 is hier verder te kunnen ontwikkelen. doorgetrokken lijnen.’ een andere functie en dan is het niet aangelegd zoals de bodem naar mogelijk om subsidie te verkrijgen boven kwam na de inpoldering. De Een klimpark als aanjager van terwijl we allebei in PARK21 onze bodem van het meer. In overleg met diversiteit in dieren; het barst hier van onderneming hebben. Een rij bomen de landschapsarchitect van gemeente de valken en de muizen. De valken en ik ben geholpen. Het is in feite is er een golvend landschap ontstaan. zitten op de lijnen. een parallel van de Benneboekerweg, Klimpark 21 functioneert off grid en het past in het beeld. Het is een heeft geen enkele nutsaansluiiting. Waar de heuvels bij elkaar komen, mooie aanleiding, ik zit hier op de werk ik aan hindernissen. Door deze hoek van 2 polderlinten. Laat het Vanaf de locatie zijn de kavels te zien, periode met corona is buitensport landschap niet afhangen van het de oude maatvoering. Het zicht op de ideaal. Daarom zet het klimpark in op type ondernemerschap maar van het IJweg, de Bennebroekerweg en de sporten gedurende alle seizoenen. landschap en de doorgetrokken lijnen. busbaan van de Zuidtangent. Tussen het Klimpark en het omringende land Er is hier best veel geluid. Het De bereikbaarheid van Klimpark21 is geen erfafscheiding zoals bij de verkeerslawaai is een constante. via de linten is beperkt, via een afslag, boeren. Ook om die reden zijn parallelle met de auto en een heel eind lopen. polderlinten gewenst. De nieuwe Ik hoop op een halte bij de busbaan Een begrenzing van het Klimpark zou Bennebroekerweg gaat vierbaans zodat ook publiek uit Amsterdam naar een functie hebben omdat er veel worden, de aansluiting op de Drie Park21 kan komen. De scholen weten wind is. Er is een aanknopingspunt in Merenweg, wordt verbreed. Voor Klimpark nu redelijk (goed) te vinden. de zichtlijn naar de boombeplanting mij kunnen de bomen niet groot en van het perceel van het perceel robuust genoeg zijn. De zuidwesten wind, op het strand, van Nieuwenhuis. Het zou een alle ribbeltjes, dit is hoe de bodem van Beleving & persoonlijke wens verbinding opleveren met de IJweg het meer eruit zag. Tussen de golven Het onderhoud is intensief. Eenmaal en Bennebroekerweg, allebei een van het loopt het traject per week rijdt er een maaimachine belangrijk lint, omzoomd door bomen. van de skatebordbaan. over het land. Als ondernemer moet Ik wil heel graag bomen vanwege ik alles zelf maaien. Een connectie de wind. Vooral zijwaartse wind, die De polderlinten die me ontsluiten tussen groot onderhoud en dat van de waait het meest. Dan heb ik last met en omsluiten; wat we moeten ondernemers zou zo functioneel zijn. de tokkellijn omdat ze zo lang zijn. versterken, dat is meer natuur en Wat ik nodig heb aan landschap en Het park is seizoensgebonden, een bomen. Dat zou een hele goede als windvanger is in feite een parallel strandtent seizoen. Bij wind, meer aanvulling zijn. Mensen gaan voor de polderlint. Maar het mag niet. Ik heb dan 25 km per uur wind, moet ik het bossen en de ruimte en de rust naar vertrouwen nodig en gecreëerd met park sluiten. Dat scheelt heel veel de Achterhoek, Twente en Brabant. mijn startende onderneming. Wat ik inkomsten. Maar Haarlemmermeer heeft dat nodig heb: ga met me verder, denk type landschap niet. Maak het dan. met me mee. Ik ben een startende ondernemer met Compenseer Schiphol, plant die dit klimpark. Bij de plannen en aanleg bomen! Investeer in bomen, in het Michael Sevenhuijsen is eigenaar en van het park en in het vooroverleg landschap. initiatiefnemer van Klimpark21 met gemeente heb ik er nooit over nagedacht. Het is een ervaring die Water, dieren en geluid zich openbaart bij gebruik. Ik wilde Het plan voor het PARK21 bestaat dit heel graag, op deze locatie en uit die lagen van polderbodem, het binnen drie jaar bouwen. Als recreatie en park. Water is van belang. Brabander heb ik niet veel ervaring Om de sloot heen ligt het nieuwe

24 25 Hoofdweg Reinier Bronkhorst m’n racefiets langs de oude genie, Aantasting kwaliteit 24 juni, Hoofdweg langs het oude zwembad, de IJweg Een van de mooiste boerderijen, ‘Kleinschalige in, Polderbaan op, heb ik het zelfs in Nieuw-Vennep naast de Meerkerk, wat wordt daar toevoegingen Haarlemmermeer naar mijn zin, ik tegenover gezet, een doos van een Wat maakt wonen op deze plek kan nog ver kijken, ik zie Amsterdam Chinees hotel. Het liefst ging ik geconcentreerd aan het polderlint bijzonder? liggen, Halfweg, de Suikerfabriek met er vandaag met een sloophamer We hebben lering te trekken uit de silo’s. Vergezichten zijn belangrijk, naartoe. Hoe moet dat in de om een oude de dingen die ‘fout’ zijn gegaan. het vlakke open landschap. Schiphol toekomst, dit mag nooit meer. Het Benoemen wat we nu zien en hoeft niet te groeien, het mag wel iets is niet erg dàt ze hem neerzetten, boerderij waarvan we weten dat het beter was minder, of er nou 100 of 2000 over maar precies RECHT ERVOOR…als geweest als we het anders hadden die baan gaan, maar door het vliegen het nou net 100 meter verder was zou best wel gedaan. Bijvoorbeeld waar we hier op blijft het landschap wel open. geweest, dan was het al minder erg. uitkijken, het industrieterreintje aan Een ander voorbeeld is de boerderij kunnen.’ het lint. Het staat te kort op het lint, Er is al wel verrommeling maar nog van Bulk, waar nu zorg is. Ik had die dozen, dat gebeurt gewoon. niet in een vergelijkbare staat als in er bedenkingen over omdat ze er het Westland, ook een drama. Dat huizen omheen gingen bouwen. Wat nu langs de Rijnlanderweg gebeurt hier gelukkig niet en dat is Geen stolp, het land was van een gebeurt, die verdozing. De grond is belangrijk. stichting waar onze boerderij ook voor milenniumwisseling allemaal van was. Als je daar voorbij fietst, al gekocht. Als ouwe boer weet ik Deze plek langs de Hoofdweg, je loopt kijk je altijd, omdat je er als kind dat het daar gaat gebeuren en het van de kruising langs de huizen uit altijd al langs kwam, de Margaretha gebeurt nu, de verdozing. Nu begint de jaren ’80 in een groene tunnel. Hoeve. Toen dat bord kwam, zag ik men er opeens over. Wat willen we Dat heeft grote waarde en het is niet meteen allemaal rommel komen. dan? Wie zorgt er dan voor dat dat zo’n grote moeite om aan te leggen, Er kwamen 30 huizen omheen en niet gebeurt, het is toch de macht van bomen planten is niet zo moeilijk. dat valt nou weer bar mee, dat is het geld. Eenmaal per 25 jaar gaan de bomen best mooi geworden. Het past bij de plat. Ook al staan er groene dozen, boerderij. Het is er misschien nog wel Als je naar de toekomst kijkt en dan kun je toch nog een groene beter door geworden. Kleinschalige enige invloed wilt uitoefenen, moet tunnel maken. Aan beide kanten van toevoegingen geconcentreerd om een je sowieso zorgen dat wat er nu de weg planten. Polderlinten van oude boerderij zou best wel kunnen. open is, open blijft. Er zijn nog open bomen maken. Goed gedaan. stukken, dat komt door Schiphol, de aanvliegroute. Zorg dan in ieder geval dat als er geen huizen komen onder de aanvliegroutes dat er ook geen bergen dozen komen. We storen ons er al jaren aan, en we doen er ook niets tegen. Er wordt wel gezegd, het is economie en werkgelegenheid maar het zijn allemaal robots en er werken 20 man…in een doos van 6 hectare.

Ik fiets veel. De fietspaden zijn best langs de linten. Ik kom de laatste tijd niet meer in Berkel en Rodenrijs, helemaal verhapstukt, oude industrie, nieuwe industrie, nieuwbouw, oudbouw, nieuwe kassen ouwe kassen, dat is wel zo verrommeld. Wij hebben geluk door Schiphol, het is hier nog niet zo verrommeld. Op Denk gewoon goed na over wat waar komt. Voorkom die incidenten. 29 Wat moet je over de Hoofdvaart ‘Vergezichten zijn zeggen. Het is gewoon een mooi belangrijk, het vlakke ding. De Calatravabrug daar hebben ook veel mensen hun bedenkingen open landschap.’ over. Wij zijn er altijd heel positief over gebleven. Haskoning en Niet ingrijpen. Niet te veel rarigheid Oranjewoud, als boer ben ik technisch, erbij. Niet alle veranderingen zijn dus bij de aanleg heb ik me er ook altijd verbeteringen. De kant boven mee bemoeid, ik lul graag, kraan Hoofddorp is echt wel fraai. Richting opbouwen, alles wat je kapot maakt ook. Het enige waar de moet je herstellen, maar alles bleef Hoofdweg niet zo fraai is, is door heel. de dozen die er te kort op staan. In Hoofdorp is het nog steen met Een week of zes voor de opening door kantoren. Maar die stalen dozen…. de koningin, werd ik gebeld, door de gemeente of ‘ u dan namens de En het industrieterrein Hoofddorp, gemeente de koningin wil ontvangen’. nu komt er woningbouw op een Ik ging fietsen en voor ik in Abbenes stukje waar industrie gepland was. was, had ik een plan. Ik zat op de Wijzigen van industrieterrein naar fiets en dacht, wat moet ik met woningbouw. Dat hofje dat vormt in dat mens aan, je moet een ingang de toekomst meteen een compleet hebben: ‘Van ruisend graan, naar eigen getto. Geen voorzieningen, een ruisende tuien’. Mijn vader heeft 40 afgezonderd stukje wonen midden jaar in Oranjevereniging gezeten. op een bedrijventerrein. Denk gewoon Toen Haarlemmermeer 100 jaar oud goed na over wat waar komt. Voorkom was, werkten alle Oranjeverenigingen die incidenten. samen. Ouwe Juul kwam toen praten. Ze was er, bij de opening. Ze had zich Nu zit je weer met grondlawaai van goed voorbereid ze wist dat haar de Polderbaan. Industrie die toch al moeder hier was geweest. Het ging bejaard is, weg ermee. Een buffer van overigens fout. Het geluid deed het industrie. Niet perse slim bedacht. niet. Paniek. Dat beginnetje. Ik begon Bedrijvigheid, en dan minder, daar een beetje in de oudheid. Maar Beatrix zou ik wel voor kiezen. Concentreren vond, ‘ze kwam nu ook met de bus zou wel interessant zijn. Hoogbouw. van Beuk, en niet met de postkoets’. Beleving & persoonlijke noot Waar gaat het om? Niet teveel in de Ook al weet ik het, het winstbejag oudheid lullen. in de hele ontwikkeling van de maatschappij, dat zou wel eens een Bestemmingsverkeer, dat is al een ‘Er wordt wel gezegd, het is economie en beetje minder mogen. Het algemeen zegen. Vanuit verkeersafhandeling; de belang zou voorop moeten staan. werkgelegenheid maar het zijn allemaal robots en er Hoofdvaart is steeds beter ingericht, werken 20 man…in een doos van 6 hectare.’ met de rotondes en deze kant Reinier is voormalig agrariër, verleent verkeersluw. hand - en spandiensten op Landgoed Kleine Vennep

30 31 Dirk Molenaar Leeghwater getekend in de 18e eeuw. De iep moet iets symboliseren, die 25 juni, Landgoed Kleine Naar zijn oorspronkelijke plan van elementen hebben we in het park ‘De keuze van de bomen is een verkaveling, wat revolutionair was in ingetekend, een cirkel gemaakt Vennep, Hoofdweg 1041 de wereld, is de Haarlemmermeer van iepen. Een rond lint, de bomen Nieuw-Vennep lastige, hoe ga je om met de ingedeeld. In samenwerking met de symboliseren de provincies. Het past beplanting? Het heeft er vroeger Wat maakt wonen en werken landschapsarchitect van de gemeente goed bij elkaar, het doet het goed zo. op deze plek aan het polderlint die ook aan PARK21 heeft meegewerkt Iepen hoorden bij boerderijen. Tijdens dus niet allemaal gestaan.’ bijzonder? wil ik dit behouden met het accent op tweede wereldoorlog zijn alle andere We staan hier bij een groot historisch de zichtlijnen. Alles staat haaks op de bomen de kachel in gegaan. Alle Dirk Molenaar, Landgoed Kleine Vennep gebouw, het wordt bewoond van Hoofdvaart. Die is pal gegraven zuid bomen in de polder zijn in de laatste Hoofdweg 1041, Nieuw Vennep generatie op generatie. De boerderij is west - noord oost. Alles is daar haaks twee winters van de oorlog gekapt. samengevoegd door mijn grootvader op gesitueerd. We hebben kavels die Ook voor de boerderij stonden bomen. en -moeder. De hoeve heeft de zijn 1 kilometer lang en 200 meter In de jaren 50 zijn ze vervangen door naam gekregen van burgemeester breed. Vroeger bestonden we uit 4 Canadese populieren. Ze groeien van Amersfoordt. De droogmakerij kavels, dus 80 hectare. In de belijning lekker snel maar zijn na 40 jaar kapot. Haarlemmermeer trok mensen uit en zichtlijnen is de sterke wens dat Alle bomen langs de Hoofdweg zijn alle windstreken die allemaal hun de beplantingsplannen daarmee in gekapt, daarom hebben wij als familie eigen bouwtype meebrachten. Dit stand worden gehouden en worden besloten dat het leeuwendeel van is de kop romp boerderij, afgeleid aangevuld. Er zit in ons gedeelte de bomen die we thans planten op van de Friese kop hals romp. Helaas van PARK21 slechts één bocht, op de en rond de boerderij binnen PARK21 zijn er veel van de oorspronkelijk hoek van de dijk die het dorp met makkelijk 100 jaar oud moeten boerderijen gesneuveld. Dit is een ons landgoed verbindt. Bewust een kunnen worden. Grote eikenbomen, Rijksmonument. We proberen het te bocht om te kunnen zeggen, we zijn lindebomen, 33 Lindeboom soorten herstellen en de oude allure terug te wel erg rechtlijnig maar een speelse hebben we op het landgoed brengen. Het landbouwbedrijf gaat gedachtegang nemen we mee als neergezet. Grote oude perenbomen langzaam maar zeker stoppen. We meandering. en de zomereik hebben we zitten in een transformatieproces. teruggehaald. Daar nemen wij 10 tot 15 jaar Een landgoed moet ten minste voor voor. We bewegen van landbouw 30 procent bebost zijn; dat vinden we in afbouw naar landgoed en zelf het minimale, het wordt iets meer. evenementenlocatie in opbouw. De keuze van de bomen is een lastige, hoe ga je om met de beplanting? Het Het is zoeken naar het Beplanting heeft er vroeger dus niet allemaal evenwicht. Platanen De beplanting vormt een belangrijk gestaan. horen van origine niet onderdeel van de plannen. Vorig jaar hebben we een heel grote slag Het meest aansprekende voorbeeld bij boerderijen. We geslagen door het organiseren van de zijn de iepenbomen. Langs de hebben er een mix van nationale boomfeestdag op initiatief windsingels stonden iepen omdat gemaakt. Ik hou me wel van de Gemeente Haarlemmermeer. van de stammen gereedschap aan de lanenstructuur Daar is onvoorstelbaar veel aandacht gemaakt kan worden. Elke boom had aan besteed. Het is groot en zwaar een bepaalde functie, geschikt om in het plan. Maar uitgepakt, ver boven verwachting. We te gebruiken voor gereedschap, de niet specifiek aan de hebben veel bomen geplant en ze bouw of als vruchtdrager: elzenhout, polderlinten. Ik neem doen het allemaal. eikenhout, appels en perenhout. het wel mee in de Vorig jaar stond er alleen een klein Op basis op een verordening uit 1972, ontwikkeling van het berkenbos en een bomenlaan. Vanuit zijn alle iepen rond onze boerderij landgoed en passend het idee polderlinten hebben we er gekapt, dit vanwege de iepkever die allemaal lanen en linten omheen een ziekte overbracht. In het kader bij PARK21. Daardoor gerealiseerd, zowel aan deze kant van van de boomfeestdag 2019 hebben we krijg je een prettige het landgoed als aan de dorpszijde iepensoorten die resistent zijn terug woonomgeving. van het landgoed. Alles is rechtlijnig. geplant. Dat komt voort uit het plan van 32 33 georganiseerd kan worden, omdat het de boeren en de burgers mogen een ondoenlijke zaak is geworden om hier te gast zijn, maar dan wel met door de regelgeving heen te komen. het besef dat het voedselpakket nergens in de wereld zo goedkoop Beleving en persoonlijke noot is ten opzichte van het besteedbaar Wij zetten in op het groen en inkomen, nergens zo veilig en de festiviteiten die daaraan zijn nog bijzonderder; altijd aanwezig. gerelateerd. Het beplantingsplan Het is echt een wonder. Je kan op vinden we prima; het gaat erom zaterdagavond om 20.00 uur de dat we wel iets maken waar andere supermarkt in hollen en alles is er nog. mensen iets fijns mee beleven, en Wachten hoef je alleen voor de kassa waar wij dan ook nog een snee brood en nooit voor het schap. Dit is het uit kunnen halen. Ik heb tractoren en resultaat van een hoog ontwikkelde brandstof etc. De familie is niet uit op agrarische sector met boeren en een waanzinnig verdienmodel, maar kwekers die vaak als familiebedrijf voor de bestendigheid. Houden wat je met lef en inzet telkenmale weer dat hebt en doorzetten naar een volgende voedsel verbouwen. Het doet mij als generatie en anderen meenemen in voedselproducent verdriet te zien en De berkenlaan vormt een lint maar herstellen. Populieren horen bij het proces. te horen dat er vaak geen enkel besef berken zijn wel een vreemde eend in de polder. Als ze hun levenseinde en begrip is voor de basisbehoefte de bijt. Een pioniersboom, ze worden naderen, gewoon weer vervangen. Dat doet Rob aan de overkant ook, van onze samenleving: voedsel. ook niet ouder dan 40 jaar. Er kan bij ons veel. Kampvuurtje met zijn paarden en Pieter Bijlsma, Hierbij wordt de agrarische sector stoken, foodtruck festivalletje houden, zij brouwen jenever van graan etc. vaak weggezet als veroorzakers van We kiezen met het landgoed kinderen laten spelen, buiten spelen, Onderling hebben we het heel diverse problemen in de samenleving. voor de openbaarheid. Tachtig weg van de computer, bewegen, goed met elkaar. Iedereen heeft Dit laatste geheel ten onrechte. Maar procent van de landgoederen is hollen, rennen. Maar de moeilijkheid z’n eigen ding. We willen alles aan zoals mijn grootmoeder al zei, ‘en gesloten en privédomein maar met de gemeente is de samenwerking elkaar knopen, ons doel verbinden. wat ga jij daar dan aan doen?’. Welnu dat vinden we lariekoek. Als je een met vergunning en handhaving. Het Hier worden geen huizen gebouwd, ik ga die verbinding maken tussen samenwerkingsverband aangaat, dan gaat waanzinnig goed hier maar dat dus we houden de boerderijen in de burger, het landschap, de boer, faciliteer je elkaar en dan moet je wel blijft een struikelblok. combinatie met nieuwe initiatieven voedsel en recreatie in de ruimste zin de moed hebben dat het leeuwendeel van het woord. openbaar is. Een vergunning is nodig voor ieder ‘Houden wat je hebt en evenement van klein (meer dan 100 De familie zet het landgoed en de We gaan wandelpaden aanleggen personen) tot groot. Dat varieert doorzetten naar een boerderij binnen PARK21 voort en en grote grasstroken, zodat mensen van een viering Pink Ribbon met de volgende generatie en staan open voor samenwerking met rond kunnen lopen. Mensen kunnen personeelsvereniging voor vijf euro anderen meenemen in het iedereen die positief is ingesteld. komen meegenieten van de per persoon, tot de jongens van het Iedereen is welkom, we gaan de schoonheid van het landschap, van Oorlog- en Transportmuseum, die proces.’ verbinding aan sociaal, cultureel, de boerderijen en de traditionele D-Day naspelen. De hele schuur staat zoals het nieuwe klimpark. We lokaal voor de komende 100 jaar. gewassen. Iedereen ziet dat het netjes ter beschikking, alle gronden, alles. koppelen alles zoveel mogelijk aan is, voor een boerenerf. Iedereen mag We leven inmiddels in een elkaar maar we moeten er wel geld Ik zie u allen graag komen. komen, je mag evenementen doen, samenleving waarbij het gaat om aan verdienen. voor kinderen, voor mindervaliden afschuiven van verantwoording, Dirk Molenaar is ondernemer, enz. Er is een voorwaarde: iedereen niemand wil ergens verantwoording Economisch belang initiatiefnemer en landgoedeigenaar moet z’n eigen rotzooi meenemen. En meer voor nemen. Protocollen We zien dat het economisch belang van Landgoed Kleine Vennep plastic proberen we helemaal uit te en voorwaarden zijn eindeloos van de agrarische gemeenschap bannen. Plastic in gras, dat kun je niet en vaak onzinnig. Ik ben er van binnen de Gemeente aan de dieren voeren. overtuigd dat binnen het bestuurlijk Haarlemmermeer en zeker binnen apparaat iedereen zijn best doet en PARK21 verschuift. In mijn optiek Hoofdweg het goede wil binnen zijn of haar zal het accent moeten komen te Als we dan naar de Hoofdweg kijken: verantwoording, niets is echter meer liggen op de combinatie van gezond de bomen van het lint gewoon weer eenvoudig. Het gevolg is dat we lokaal voedsel verbouwen en gebruik neerzetten is het advies. Die lanen compleet vast zitten en er niets meer van het landschap. De grond is van

34 35 De kwaliteiten – een Wat is belangrijk voor de De fietspaden, bestaande en nieuwe, Groepsgesprek toekomst en de polderlinten? hebben bomen nodig. Variatie aan Er is hier heel veel om naar te kijken, Over fietsen, recreëren en spelen: bomen. En tussendoor bankjes, bijvoorbeeld de fontein, de bloemen, Maak vooral bij plekken met bomen plekken om even te zijn, te rusten, te de natuur, de winkels, een iets ouder kleine speeltuintjes voor kinderen. Het hangen. Met een prullenbak. gebouw. Er is gewoon heel veel lint is anders alleen maar om naar te Skaten is ook leuk, met grindpaden. afwisseling. Heel is druk maar wel kijken en niet om te gebruiken. Het Het is jammer dat je langs de linten gezellig druk, met verkeer, fietsers, gebruik van het groen ontbreekt. niet kunt skaten. Er zijn fietsers en auto’s. Er zijn de oude gebouwen die als je vaart wil maken, liggen de vroeger belangrijk waren en nu sfeer Ik zou wel in het water willen stoeptegels los en er zijn steentjes. Dat geven aan de plek. Een mix van oud zwemmen, is de kwaliteit van het is heel gevaarlijk. en nieuw is goed. water goed genoeg? Het water kan een recreatiefunctie krijgen. Er zijn op en rond de linten veel Elk dorp begint met een huis, het Fietsen langs de polderlinten is op kruispunten die onhandig zijn. wordt vanzelf een ouder huis, dus is zich wel te doen. Maar er zijn geen Onduidelijk aangegeven. Bijvoorbeeld wel logisch dat het er is. Bewaren is dwarsverbindingen behalve de bij basisschool Klimop, begrijp ik nog goed om die mix te krijgen. wegen. altijd niet hoe die werkt en ik fiets daar al heel lang. Vooral langs die Het feit dat dit vlakbij Schiphol Als je door de weilanden een fietspad polderlinten zijn de kruispunten vaak ligt is heel raar. Alle vrienden die zou kunnen aanleggen is dat een heel vreemd. niet hier vandaan komen die zijn verbetering want je kunt nergens altijd verbaasd over de vliegtuigen. mooi fietsen, je moet altijd maar Achter de linten, meer naar de Geluidsoverlast maakt me echt rechtuit en meebewegen met het bebouwde kom, liggen veel helemaal niet uit. Je bent er gewoon langsrijdende verkeer. voetbalveldjes maar geen ruimte om aan gewend. Het is fijn dat Schiphol Een pad alleen voor fietsers. Maak te softballen bijvoorbeeld. Je moet hier ligt, je kunt naar de bushalte nieuwe polderlinten! voor meer actie naar het sportveld. Zes jongeren van het Kaj Nieuw Vennep is gewoon een klein Bibi: Ik vind het zo mooi dat er lopen en de bus naar Schiphol nemen. Meer kleinschaliger sportvelden of dorpje, het is niet heel veel meer. gewoon natuur is langs de Hoofdweg. Munk College 24 juni, Het Of fietsen en je bent er binnen een Als je dan Hoofddorp binnen komt, Een boerderijtje, een molen. Je Oude Raadhuis, Hoofdweg 675 kwartiertje. dan vraag je je af is dit wel een dorp, hebt ook nog een boerderijtje waar Westzijde Hoofddorp zit ik wel tussen de weilanden? Er allemaal boomgaarden zijn. Het is ook Iets verder van de Hoofdvaart, in het zijn gebouwen, een winkelcentrum, leuk omdat je hier met je vrienden Wat maakt wonen / werken centrum bij de bioscoop is ook een openbaar vervoer, veel verkeer, het is naartoe kan, naar een terrasje of een op deze plek bijzonder? Zes soort skate parkje. Daar is een soort stedelijk. ijsje kan halen. Dat je het allebei observaties en belevingen. natuur, het is groen, dat is wel mooi Ik woon sinds vier jaar in hier hebt. De terrassen liggen in het Hosam: gedaan. Waar de fietsen staan, is het Nederland, ik kom uit Syrië. Op deze Rosalie: Ik woon ook in Nieuw centrum, vlak achter de Hoofdweg en weer minder, omdat het daar weer plek is aan alles aandacht besteed, Vennep. Het is een fijne plek om te de Hoofdvaart. Eigenlijk zou hier best te strak is. Bij de KFC en de Jamin het groen, de mooie gebouwen en zijn, altijd gezellig, niet zo druk, en wel wat meer activiteit mogen zijn; is een soort boog waar planten in ook het verkeer is goed geregeld. het voelt wel thuis. Het voelt zowel in meer terras, meer publiek. Het zou zitten. Daar is een soort kweektuin Nieuw Vennep als in Hoofddorp thuis. helemaal fijn zijn als je ergens naar in bakken waar je ook courgettes Wat bijzonder is, is dat de Hoofddorp iets minder. Het is wel kunt kijken. Als er boten langs zouden Nyle: kon uithalen. Het lijkt me fijn als dat Hoofdweg aan weerszijden van een leuke plek om te zijn maar wat komen. weer terugkomt. Toen hebben we het water loopt. Het is mooi met drukker. echt heel veel courgettes geplukt, in voldoende bomen, voldoende groen. Het groen in Nieuw Vennep aan de Iris: Er gebeurt niet zo veel met het centrum. Eigenlijk zit je hier in Water is wel belangrijk, water is Hoofdweg is minder groen dan hier, het water. De Hoofdvaart wordt de polder. Verbouwen van voedsel, wel heel mooi, dat opsplitst in twee het centrum van Hoofddorp. Vooral niet gebruikt. Stel je voor dat er dat gaat heel erg over identiteit en wegen. het centrum van Nieuw Vennep bij de gebruik van wordt gemaakt met verbinding met de plek. ‘Het water van de Hoofdvaart, we benutten Hoofdvaart is behoorlijk stenig. Op die opblaasbootjes, kleine kinderen die het niet. Je kunt suppend van Nieuw Sil: Ik woon zelf in Nieuw Vennep locatie mag meer groen komen; het spelen. Gewoon aanlegsteigers en Vennep naar Hoofddorp, naar school. aan de Hoofdweg. Naar school fiets ik Händelplein heeft nauwelijks groen, aanlegplaatsen, stijgers of vlonders langs weilanden, veel frisse lucht en dat mag opgefrist worden. Dat geldt langs de Hoofdvaart aanleggen. Dan Gebruik het water voor sport, voor vervoer uitzicht. Eenmaal in Hoofddorp is het ook voor de Symfonie, de rotonde. Het kun je er ook even gaan zitten, als naar school.’ iets heel anders met alle bebouwing. kan beter en mooier. picknickplekken.

36 37 velden waar je geen last hebt van de Hosam Altawil woont in Hoofddorp Rosalie Weijers woont in Nieuw-Vennep Sil Taal woont in Nieuw-Vennep auto’s etc. Groter dan een speelveld, met een hoog hek, met softbal sla je er zo overheen.

Over bebouwing en erfgoed Er zijn veel oude boerderijen waar weinig mee wordt gedaan. Ze staan soms leeg en verdwijnen. Je kunt ze ook opknappen, een andere functie geven voor bewoners zoals een speciale groenteboerderij. Er zijn boerderijen die je kunt gebruiken voor cursussen. Je zou ook cursussen kunnen geven over het gebruik van boerenland. Zodat alle kennis en de geschiedenis niet weggaat; want hoe en waarom werden machines gebruikt, wat voor landbouw, hoe ging dat? Hoe ging het vroeger en hoe gaat het nu?

Het is goed om meer boerderijtjes toe te voegen om het beeld te versterken. Restaurantje erin, met vers eten, echt Hollands eten, stamppot, aardappels, groente, vlees. Met een grasveld eromheen, voor een picknickplaats waar je lekker kunt zitten. Dat kan bij de IJweg, de Hoofdweg etc. Je kunt die oude boerderijen veel meer benutten. Dat we daar geen nieuwe woonhuizen neerzetten en dan de oude boerderijen bewaren waar je ook cursussen kunt geven, kunt sporten en recreeren.

Boerderijen zijn belangrijk om te bewaren, ze moeten wel beter gebruikt worden. Ik zie weinig boerderijen die goed gebruikt worden, zoals voor het verbouwen van voedsel etc. Waarvoor boerderijen bedoeld zijn.

Jonge bewoners uit Hoofddorp en Nieuw Vennep en leerlingen van het Kaj Munk college

Nyle Morris woont in Hoofddorp Bibi Vosshard woont in Hoofddorp Iris Rozemeijer woont in Nieuw-Vennep

38 39 Mees en Judith van vind ik dat het groene en de industrie gehoorde klacht dat ze met z’n drieën “Dat is wel interessant voor de Nieuwenhuijzen in elkaar overlopen. Dat groen het naast elkaar fietsen op zo’n snelheid gewoon goed doet en industrie ook. dat ze eigenlijk beter op de weg 30 juni, Zorgboerderij Vlinder polder: de erfbeplanting, ook al is Als je ziet dat Schiphol hier heel zouden kunnen fietsen. Hoofdweg 474, Hoofddorp dichtbij is, zoveel industrie en dat het oude gebouw verdwenen.” Wat maakt wonen en werken hier verder allemaal boeren zitten, De Hoofdvaart functioneert niet als op deze plek aan het polderlint die lekker kunnen draaien en hun vaart. Wij hebben geen boot, een bijzonder? producten kunnen afzetten. Dat is een enkele keer komt er iemand varend Historisch gezien was de scheidslijn heel mooie combinatie. Het hoeft niet langs. Vissen, een bootje. Terugkijkend op de Geniedijk. Wat ik uniek vind los van elkaar kan allemaal met elkaar in de tijd; we hebben geschaatst aan deze locatie is Schiphol, onze te maken hebben. De ruimtelijke en Sinterklaas is er een paar keer achterbuurman, dat blijft leuk en component maakt het interessant. Je doorheen gevaren, dat was het wel. intrigeert je, daar kijk je altijd naar, ben niet afhankelijk van de industrie Suppen, misschien zou dat wel de actie. We hebben er niet veel of Schiphol. De combinatie is gewoon kunnen en wat meer richting het dorp last van. Het is hier een oase van heel mooi. Het is niet of of. Het is een terras bij het water. Je zou best rust. Het beweegt altijd, en het leeft niet tegen groen of tegen industrie. wat plekken kunnen maken waar je altijd, ‘s avonds altijd lichtjes, het Er is een tussenweg. Je hoeft niet makkelijk met je kano of je sup board heeft iets. Dat vind ik het bijzondere tegenover elkaar te staan. Deze weg is makkelijk het water op kunt. Je kunt van Hoofdweg Oostzijde. Daar komt juist een hele mooie verbindingsweg er nergens uit, dus pleziervaart zit er bij dat het hier nog open is, weinig om dit naar elkaar toe te trekken. niet echt in maar de lengte pakken, bebouwing, akkerbouwland, zowel Het een kan niet zonder het ander. dat is best een ervaring. voor als achter. Dat is uniek. De Hoofdweg is eigenlijk een Agrarisch erfgoed als identiteit Pas geleden kregen we een brief, verbindingslint. Letterlijk en figuurlijk. Agrarisch erfgoed betekenis geven dat er een aanwijzing ligt voor in de toekomst en identiteit? Het is zonnepanelen, een zoekgebied. Maar De Hoofdweg functioneert als jammer dat er steeds meer hoeves dat gaat richting Zwanenburg. Het doorgaande weg goed. Er wordt te verdwijnen. Die aan de overkant zou een raar gezicht zijn als die parken hard gereden. Het is een schitterende staat op instorten. Waar nieuwbouw hier komen. weg. Het is een N weg, een provinciale weg, dus en hogere snelheid is komt, is het allemaal een beetje van hetzelfde. Een schuur met Zelf ben ik erg gesteld op het toegestaan. Het mag van mij wat damwandplaten, dat haalt wel wat akkerbouwland. Wij zijn altijd boer minder hard. Het is een groene weg, karakteristieks weg. Het is functioneel geweest, op de Adolfshoeve, alle wat hem heel mooi maakt, zeker op maar het zou wel leuk wezen als er generaties, over- en grootvader, zomerdagen met de lange schaduw nog van het oude bewaard kan blijven. vader en ik als vierde generatie. van de bomen. Het is een heel Die boerderij is tien jaar geleden praktische weg, die ook weer alles verkocht aan de provincie. Toen zijn verbindt. Voordat de Drie Merenweg ‘Waarom die sloopzone, mijn vrouw en ik, ‘het vierde gewas’ was aangelegd, was het hier een en wat komt er dan voor geworden, een zorgboerderij. Een crime. Die erge drukte is nu over, je initiatief van de gemeente. Ik ben bent overal zo. Eigenlijk is het meer terug? Je ziet het allemaal van het loonwerk en Judith van de een luwe weg geworden. zo verloederen.’ zorg. De levensvatbaarheid van de akkerbouwers vergroten was een In het weekend wordt de Hoofdweg De Adolfshoeve, hij wordt genoemd in doelstelling. In 2006 zijn we hiermee veel gebruikt voor recreatie met de sloopzone. Waarom die sloopzone, begonnen. Het liep toen tijdje gelijk de fiets. Door de weeks meer en wat komt er dan voor terug? Je ziet op, akkerbouw en zorg. Vervolgens schooljeugd en woon werk verkeer. het allemaal zo verloederen. Wat gaat zijn we met akkerbouw gestopt, en Je kunt leuke cirkels maken vanuit er dan mee gebeuren; het antwoord hier verder gegaan, met Zorgboerderij het dorp gezien. Er zijn verschillende komt niet boven. De sloopzone baart VLINDER. Er resteert een hectare snelheden; de banenfiets, speedfiets, ons wel zorgen. Wie kan dan nog die eigen land, ten dienste van de brommers, alles over dat ene fietspad. overdracht vanuit het verleden doen, zorgboerderij. Er lopen geiten, er is De wielrenners zijn irritant, die educatief gezien? gras om te maaien, een moestuin. moeten allemaal voor 1 juli bij de Tour Ik ben hier later komen wonen. Ik Het meest bijzondere aan deze plek de France zijn. Dat is een landelijk

41 ‘Het meest bijzondere aan deze plek vind ik dat het groen en de industrie in elkaar overlopen.’ weet eigenlijk niet of het me raakt dat zeker, als je in mijn jeugd dacht over we ieder weekend vol zitten. Niet het zijn. Dit was ooit aangekocht als Schiphol, hier zijn nog nooit mensen het gesloopt wordt. Het is heel oud en boerderijen of buiten wonen, waren lawaai, niet de overlast, hooguit de compensatieboerderij voor het park iets komen vragen. Omwonenden er moet heel veel aan gebeuren. Aan het kastanjebomen en notenbomen kerosine. Ik snap de overbuurman van de 21e eeuw. Daar is natuurlijk de hebben al 1000 keren gebeld? Nou wij de andere kant is het gewoon jammer dat hoorde bij het buiten wonen. De ook wel, niet dat we alles voor hem rem op gezet, de compensatie functie niet hoor. Wij kunnen tot diep in de als het weg is. Ik weet niet of het mij notenboom, niets lekkerder dan vers. laten maar je bent ook met elkaar in vervalt. Toendertijd was het de Dienst nacht buiten zitten, niemand hoort emotioneel raakt. overleg. Landelijk Gebied die het aankocht, je niemand ziet je. Wij horen ook Open karakter de Adolfshoeve en meer van die niets. Of het zijn gillende kinderen die Kunnen we nog iets leren, wat Wij hebben hoofdzakelijk fruit Ik denk dat het heel belangrijk is boerderijen. langsfietsen. Dat is lawaai, dan slaan moeten we bewaren of wat mag geplant, en hebben een bestaande dat je het economisch belang in de de honden aan. weg? singel. In de geitenweide staan vier benen houdt, dat zie je wel aan de Beleving & persoonlijke noten Ik heb er niets mee, ik ben er niet karakteristieke bomen, die beginnen verloedering. Als er geen economische De identiteit van deze plek is toch mee opgegroeid maar Mees is hier nu heel mooi uit te lopen. Wij hebben groei is, zie je de panden direct dat dorpse, het klinkt raar. Het ‘Je zou bijna een geboren, de vierde generatie. Ik ben het bij lage bomen vanuit de wens verloederen. Ik was van de week in gemeenschapsgevoel, ook al is het er erin komen wonen maar ik heb er camperplek beginnen, ik van de overbuurman. Want, bij hoge en je ziet al die ouwe niet. Hoofddorp is toch steeds meer niets mee, met dat huis. Wel met de bomen, is hij zijn uitzicht op Schiphol kassen staan. Hoe houden we het een stad. Hier is het een beetje of de denk dat we ieder weekend hoge bomen eromheen, de plek, het kwijt. Die wil geen hoge bomen voor in beweging? Dat is wel spannend. tijd heeft stilgestaan. Het centrum vol zitten.’ groen. Dat zou ontzettend jammer de verkeerstoren. Mag je wel of geen caravans plaatsen, gaat zo ontzettend hard, dat vind ik zijn als het allemaal weg is. wat mag je als onderneming? Dat is lang niet even prettig om naartoe Die contour is belangrijk, het moet moeilijk. te gaan. Ik vind ik het altijd prettiger Mees en Judith van Nieuwenhuijzen In die 17 jaar dat ik hier woon, zijn open blijven. De mensen die hier om aan deze kant van het viaduct te bieden op zorgboerderij Vlinder de mooiste hoeves verdwenen. wonen, wij hebben geen last van Stel, dat het zou mogen dat je mag fietsen. Daar ligt de grens naar het dagbesteding voor mensen met een Karakteristieke gebouwen zijn Schiphol. Ze vliegen hier niet. Wij overnachten in de Adolsfhoeve, hoe genoeglijke. Het jachtige leven hoeft verstandelijke beperking of dementie afgebroken, daar had de jeugd van hebben uitzicht, dat dat is reuring, uniek zou dat zijn. Dat je ‘s avonds van mij niet zo. kunnen leren, hoe mooi een boerderij een vliegtuig dat voorbij rijdt, het van het weidse uitzicht zou mogen met bomen kan zijn. Een oprijlaan van raden naar een maatschappij. genieten. Dat ie niet wordt gesloopt; Als wij achter bij ons huis buiten kastanjebomen. Dat is wel interessant Bezoekers en cliënten vinden het er moet veel worden verbouwd naar zitten en er komt visite, waar gaat dan voor de polder, de erfbeplanting, ook machtig. Eentje zit de hele dag voor een luxe spottershotel. de aandacht naartoe? Bij een gezin al is het oude gebouw verdwenen. Dat het raam, vliegtuigen kijken. Hij met kinderen lopen mensen naar de past bij de identiteit. Bij nieuwbouw gaat niet naar ‘’buiten kijken maar Dit is agrarisch gebied, het heeft nog box. De eerste aandacht is gericht kun je zeggen dat een gazen huis vliegtuigen kijken’’. De boompjes wel een toekomst maar er wordt op het kind en dan begroeten ze de niet past in het lint. Maar je kunt wel moeten daarom goed gesnoeid. steeds meer land ingepikt. Het ouders. Bij ons begint het meteen aan karakteristieke bouw denken en zonnepanelen park bij Zwanenburg, over het uitzicht, en daarna pas over dan kastanjes of notenbomen, dat Je hoort natuurlijk heel vaak de dat is ook weer een groot stuk dat hoe het met ons is. Wij hebben geen hoorde bij het buiten wonen. Dat oproer over Schiphol. Wij plukken eraan gaat. Er liggen nog best veel last van de drukte, het geluid, maar weet de jeugd niet meer, hooguit de vruchten ervan. Je zou bijna een stukken grond, die van de provincie een paar kilometer verderop wel. De van de boerderij van hun oma. En camperplek beginnen, ik denk dat krant schrijft over omwonenden van

44 45 Adrie Verbeek had een stukje land verkocht en met Hendrikushoeve met een heel mooie 25 juni, Hoofdweg Noord, dat geld heeft hij een perceel grond hal, is al gesloopt, wat kun je ermee? gekocht en een boerderij gebouwd. Bijvoorbeeld Fort bij Hoofddorp, daar bankje bij de H. Joannes Hij was er net iets eerder dan de zit nu een restaurant in, je moet maar Evangelist kerk, Verbeeken. Verbeek kon daar terecht, overleven daar. Het is daar uit de loop. Wat maakt wonen en werken van het zelfde houtje, afgescheiden Dat heb je met de Hoofdvaartkerk op deze plek aan het polderlint van de zware kerk. Dat was kat in ‘t gezien. Het gaat even goed en dan is bijzonder? bakkie. Via van ‘t Hoofd, deden de het al uit de route. Dus als je midden Ik ben geboren en getogen Verbeeken zo hun best. Zetboer en in de polder zit moet je zoveel in Haarlemmermeer. Met vijf pachter geworden van een aantal goodwill kweken om de klanten er te paarden uit de klei getrokken in bedrijven. Wij hebben hier meer dan halen. 1943. Uit een pioniersfamilie die 40 jaar geboerd aan de Hoofdvaart Die boerderijen aan de overkant, laat hier in 1855 als polderjongens richting Lijnden net onder de N201 je staan en ze blijven altijd zichtbaar. zijn binnengekomen vanuit het door. Haal voor mijn part de percelen eruit. rivierengebied Bergse Maas. Ze Vroeger is 98 procent leefde van de leefden van de riviervisserij. Het ging ‘Wij gaan voor het agrarische wereld nu nog 2 procent. niet zo goed meer. De rivieren waren landelijke. Met de Beleving & persoonlijke noot leeggevist en ze verdienden niets Het is moeilijk om oud spul goed te meer. Haarlemmermeer was net polderlinten. De structuur maken. Ze hebben hier altijd heel drooggevallen en ze zochten werkers moet blijven terugkomen, goedkoop gebouwd. De laatste stolp om de greppels en sloten te graven. bewaard blijven en richting Lijnden zit met strekstangen Het handwerk. Hier kon je een kwartje zichtbaar zijn.’ aan elkaar. Je zou ze eigenlijk moeten meer verdienen dan elders. Mijn herbouwen maar dat ga je niet doen voorouders zijn hierheen getrokken en onder die herrie. Die is op termijn in Aalsmeer terechtgekomen. De ruimtelijke kwaliteit hangt af van waar je in de Haarlemmermeer staat. verloren. Je moet voorzichtig zijn niet te idealiseren. Het gebouwde is Ze waren uitgeschreven in Andel, Je hebt de idyllische plekjes, hier langzamerhand aan het verdwijnen. waar ga je heen, Haarlemmermeer bij gemaal De Leeghwater, Lijnden Voor de toekomst moet je keuzes bestond nog niet. Ze begonnen te of bij Cruquius. Het merendeel van maken. werken in Aalsmeer dus werden ze Haarlemmermeer bestaat uit kantoren en industrie, daar zie je iets heel ingeschreven in Aalsmeer. Een deel is ‘Je moet voorzichtig overgevaren, over de Ringvaart heen. anders. Rond het station is het weer een ander verhaal. Wij gaan voor het zijn niet te idealiseren. Toen kon je officieel bij de landelijke. Met de polderlinten. De Het gebouwde is structuur moet blijven terugkomen, Margaretha’s Hoeve je kind aangeven, langzamerhand aan daar woonde de wethouder. Dan bewaard blijven en zichtbaar zijn. Het hoefde je niet helemaal met je fiets doet ons veel leed, dat er een aantal het verdwijnen. Voor de naar Hoofddorp. Die afstanden zijn boerderijen in verval staan. En er toekomst moet je keuzes enorm. In die tijd moest je met paard gebeurt niets. Het kost steeds meer maken.’ en wagen of lopend. In de winter om het straks op te knappen en het was het een poel van narigheid, een gaat niet goed. onbegaanbare toestand. Als je ging Adrie Verbeek is oorspronkelijk trouwen kreeg je bij veel boeren De betekenis van het water, vanwege bewoner en agrariër geen dag vrij. Je moest werken. Er het overvaren: hier ligt die prachtige ‘De betekenis van het water: werd getrouwd over de puthaak. Hoofdvaart, en we doen er niets Alleen als je bij de Badhoeve werkte, mee. Best geschikt voor transport of hier ligt die prachtige bij burgemeester Amersfoordt, daar recreatie. Vroeger hadden we kano’s kreeg je een dag vrij én doorbetaald. bij de boerderij liggen, gingen we Hoofdvaart, we doen er niets vissen, deden we aan vlotten bouwen. Dat overvaren over de Ringvaart naar Van een oud laken maakten we een mee. Best geschikt voor Ringdijk 400 leidde naar boer Arie van zijl. transport of recreatie.’ ‘t Hoofd, hij kwam uit Angerden. Hij 46 47 ‘Wat moet je over de Hoofdvaart zeggen, het is gewoon een mooi ding.’ Reinier Bronkhorst Ben Langendoen bieden aan twee tot drie bouwkavels. ‘het is hier gevaarlijk ‘ en zakte door de ‘Iemand zou een 25 juni, Hoofdweg Noord, Een boerderij, daar mag niet een vloer. Dat zou een boerderij kunnen huis voor of ernaast. De boerderij zijn die je kunt laten staan. Dan moet bankje bij de H. Joannes notitie moeten moet altijd zichtbaar blijven vanaf de je wel weer een keuze maken want Evangelist kerk, Buitenkaag schrijven voor de openbare weg. Ook de beplanting er staat een afschuwelijke singel met De waarde van de polderlinten is belangrijk. Bijvoorbeeld boerderij populieren rond die boerderij. Dat is gemeenteraad, hangt voor u samen met de Stad Zaandam aan de IJweg; dat doet slecht voor je bedrijf dat het altijd in boerderijen. Wat zouden die Stadsherstel. Eigenlijk is dat een taak de schaduw staat. ‘wat te doen met boerderijen voor functie kunnen voor de gemeente. krijgen? Wat we nodig hebben om het ons agrarisch Over 50 jaar hebben we geen Bied ruimte aan de stoppende boer, tij te keren is een notitie van de agrarisch Haarlemmermeer meer. Wil die kan dan een ontwikkelaar in de gemeenteraad, ‘wat doen we met erfgoed van je dan op weg naar de toekomst toch arm nemen. Door bouwpercelen agrarisch erfgoed’. De agrariërs die nog iets bewaren zodat je kunt zien te verkopen heeft hij geld om te gaan stoppen moeten een vast punt voor 1940’. dat het een boerenwereld is geweest? investeren in onderhoud en zou je als hebben op het gemeentehuis, ‘wat Dan moet je een aantal boerderijen gemeente kunnen accorderen met zijn de mogelijkheden’. Wie heeft Visiualiseer hoe zien te bewaren. Dat hoeven er geen een woonfunctie en een kleine nering, nog binding met de agrarische honderd te zijn, dertig tot veertig zou zodat een stukadoor, een schilder of wereld? Ook dat is de geest van de deze boerderijen mooi zijn. Het geld dat je erin steekt een advocatenkantoor een locatie op tijd. Ik verdiep me al twintig jaar in is, zou subsidiabel moeten zijn. Een maat krijgt. Al die beroepen die een de historie van boerderijen. Ik vind behouden kunnen particulier die zijn geld erin steekt is ruimte nodig hebben. Je houdt dan het interessant, maar de raad kan eigenlijk zijn geld kwijt want het is de kop, het gezicht overeind. de die vragen niet aan. Er zijn een blijven daar zij niet een kostbare zaak. hoop carrièrejongens. Dat is iets Dat is mijn stokpaartje. Aan de van deze tijd, de datacenters, de meer functioneel Zoek de mooie boerderijen, het zijn Lisserdijk in Buitenkaag staat de wereldbedrijven. er maar weinig. Voorwaarde is dat boerderij van Van Zadelhoff tegenover ‘Een boerderij, daar zijn voor de het voor 1950 gebouwd moet zijn. de molen van Hillegom. Een echt Alles wat ouder is, is nu niet meer mooie boerderij, die staat nog frank mag niet een huis voor huidige agrarische functioneel, niet meer geschikt en vrij in de polder. Daar zou je een of ernaast. De boerderij voor bedrijfsvoering. Ik vind dat de beschermd poldergezicht van moeten moet altijd zichtbaar bedrijfsvoering. gemeente een plan moet hebben voor maken. blijven vanaf de openbare Denk aan de boerderijen waarvan de boer stopt met werken omdat hij geen opvolger Een keuze maken is belangrijk, want weg. Ook de beplanting is ruimte voor meer heeft. Welke betekenis kun je wat moet je met honderd boerderijen. belangrijk.’ die boerderij geven voor de toekomst? Het kost heel veel geld. Dat fenomeen, Als je rond de polderlinten bij het Wat is het grote plan? De gemeente dat type denken, moet je erin krijgen. ondernemerschap industrieterrein fietst bij de zou de boer tegemoet moeten komen Die boerderijen die aan de Hoofdvaart Aalsmeerderdijk, die fietspaden om de agrarische bestemming van staan te verkrotten. Die met dat en wonen’ lopen dood. Dat heeft niets meer met dat perceel om te buigen naar een torentje, uit 1902, ik heb die historie agrarische uitstraling te maken. Maak halve hectare met een algemene beschreven in 2005. Toen kon ik al groen. Ga windhagen aanleggen. bestemming. Zodat het ruimte kan letterlijk de handen in de boerderij Plaats sowieso overal groenstroken. steken. De buitenmuur staat dertig En dan niet van die populieren, voor ‘De gemeente zou de boer centimeter naast de wanden van de die biomassa, je moet duurzaam hout kelder. Die platte keldervloer zakt niet tegemoet moeten komen om maken, duurzaam, waar je planken en de buitenmuren van de boerderij de agrarische bestemming van kan zagen. Wat moet je met al die wel. van dat perceel om te versnipperaars? Al die bomen worden dan naar centrales gestuurd. buigen naar een halve Adriana Hoeve; die boer stopte een jaar of vier geleden of langer. Hij had hectare met een algemene Als je dit lint wil ervaren, de op een bepaald moment een koper Hoofdvaart, moet je midden in de bestemming. Zodat het voor het hele spul en die loopt over sloot gaan staan voor een mooie de vloer bij de koeienstal, die zei nog, ruimte kan bieden aan foto. In het boerderijenboek dat ik twee tot drie bouwkavels.’ 50 51 ‘Bied ruimte aan de stoppende boer, die kan dan een ontwikkelaar in de arm nemen. Door bouwpercelen te verkopen heeft hij geld om te investeren in onderhoud en zou je als gemeente kunnen accorderen met een woonfunctie en een kleine nering, zodat een stukadoor, een schilder of een advocatenkantoor een locatie op maat krijgt.’

heb gemaakt, is een van de favoriete Naast de Adolfshoeve heb je De Opdat er een keer wordt ingebroken plukpark aangelegd. De ideeën zijn er foto’s op de Calatravabrug met links Vlinder, een nieuwbouwwoning met op de het denken. Visualiseer hoe zo’n wel maar er wordt geen onderhoud de boerderij van Dirk Molenaar. Dat een schuur. Hij heeft geboerd in de boerderij eruit kan zien, een nieuw gepleegd, er moet gesnoeid worden. zijn echt blikvangers, dat moet je echt Adolfshoeve. Boerengeluk aan de type erf, passend bij deze tijd, met bewaren. In Lijnden gebeurt ook niets, Rijnlanderweg, met een dubbele ruimte voor ondernemerschap. Die lange rechte lijnen met Stichting Boei beheert het gemaal. functie van zorg en agrarisch is ook populieren, lindes het maakt niet uit. Daar staat een motor in van 1907, is prachtig, en de Adriana Hoeve. Groene linten Als die groene linten maar blijven. zo’n mooi gemaal van binnen, met die Aan de Geniedijk zijn die oude Maak hier en daar beschermd tegeltjes etc. Dat soort dingen moeten De verpaupering is echt populieren weggehaald, was een dorpsgezicht. behouden blijven. verschrikkelijk; de agrarische wereld must, en ze staan er weer, opnieuw verandert hier zo snel, die panden aangeplant, dat is een plaatje aan het Ben Langendoen is deskundige De Adolfshoeve, die zou ook zwaar komen leeg. Van 40 hectare heb je worden. Het laatste stuk is om en om agrarisch erfgoed en auteur onder handen genomen moeten geen broodwinning meer. De andere geplant, een linde en een populier. Haarlemmeerse Boerderijen, worden. Het dak zit helemaal vol met grote jongens van 400 hectare…dat Dat is ook verstandig, dan kun je over bewoners en wijken asbest. Dat kost veel geld maar als de kan nog en de oude boerderijen twintig jaar de populieren eruit zagen gemeente zich sterk maakt, kan daar staan in de weg. Hoe kunnen we en dan krijgen de lindebomen ruimte. best wat subsidie naar dat herstel. Er kleinschalig ondernemerschap Nog beter zou de keuze voor walnoten is een eigenaar van dat pand, maar ondersteunen? Iemand zou een zijn. Kwaliteit in groen en voedsel, die heeft geen ruimte om bouwkavels notitie moeten schrijven voor de nuttige bomen langs de weg. te maken. gemeenteraad, een discussiestuk. Langs de liniedijk en Den Burgh is een

52 53 Rijnlanderweg Anne Greet List Wat is de ruimtelijke kwaliteit racisme item. Nieuwkomers, migratie. 25 juni, ateliers Rijnlanderweg van dit polderlint? De boerderijen zijn een verbeelding ‘De linten en de De linten zijn van belang, de oude van de migratie. fietspad Geniedijk, Hoofddorp kennis hierover wegen en de kennis over de locatie, Wat maakt het werken aan de de geschiedenis. De muur langs de Elke nieuwkomer nam de bouwstijl zijn van belang. Rijnlanderweg zo bijzonder? Geniedijk lokt reacties uit: ‘ als ze die uit zijn streek mee naar de Alles gebeurt hier. Je hebt hier de muur dan ook eens weghalen dan Haarlemmermeer. Het was een De muur langs stilte en de vliegtuigen gaan laag wordt het hier nog wat’. multiculturele broedplaats destijds. over. Als je hier 200 meter verder Bewoners kwamen uit heel Nederland de geniedijk lokt over de brug van de A4 gaat, zie en daarbuiten. Daar hoorde ook de je heel veel banen vrachtverkeer. ‘De omgeving is verscheidenheid aan gedrag bij. bijvoorbeeld Er gaat een zwaan door het water, contrastrijk. Dit zijn heel Mijn opa Th. List: oud-pionier in de vleermuizen komen op hun route kleine blokjes ten opzichte reacties uit: langs. De boer oogst z’n gewassen. later drooggelegde polder vertelde En de schoenendozen worden van de blokken aan de het zo: ‘de Wieringermeer had de ‘als ze die muur gebouwd, een nieuwe energiestroom, overkant. Micro en macro uitspraak: De Wieringers hebben het ook vanuit het kantoorpersoneel van korreligheid aan die dijk geld, maar de Wieringermeerders de ook nog eens 20|20, waardoor het gebied enorm in kapsones’. Dit was vast ook een gevolg beweging komt. En tegelijkertijd heb en de Rijnlanderweg. Het van het jezelf boven water weten te weghalen, dan ik hier de schapen die aan de muur en contrast is als beeld heel houden… deur schurken. Ik wil heel graag de goed.’ In de Wieringermeer drooglegging wordt het hier dijk en de natuur bij me hebben. Er is 1927-1930 is een keuze gemaakt voor een nieuwe fruitgaard gekomen, een universele bouw: de eerste woon en werkgedeelte onder één kap en later nog eens wat’. nieuwe Fruittuin, een soort spiegeling Voorbijgangers kennen de betekenis de kop-romp boerderijen met groene van de oude Fruittuinen. Alles is hier. van de locatie niet, wat kunnen we Voorbijgangers deuren en kenmerkende oranje eraan doen om het verhaal beter over dakpannen bedekking. kennen de Het zijn meerdere linten. Er was te dragen? Er is al veel informatie. dit vreemde voorjaar. Ik stapte van Hopelijk brengt de corona: besef Haarlemmermeerpioniers kwamen schilderen over naar het maken van en interesse in eigen omgeving betekenis van van ver om zwaar werk te verrichtten mondkapjes, ik had ineens heel veel met zich mee… In plaats van het en om zichzelf te onderhouden fietsers op de route, die allemaal verder weg te zoeken. Dit is erfgoed, de locatie niet, en een bestaan op te bouwen. Veel afstapten, nieuwsgierig en ‘wat is hier het blijft behouden inclusief de boeren zijn met hun bedrijf ten onder wat kunnen aan de hand’. Het was meteen een betonnen muur. De stelling is een gegaan, bijvoorbeeld door te diep te opening naar mijn schilderwerk toe, wandelroute, druk bezocht, dwars ploegen, kwam veel kalk naar boven, we eraan doen het waren topweken. Om het maken door Haarlemmermeer en dwars door waardoor de grond onvruchtbaar van mondkapjes leuk te houden, ben de polderlinten. om het verhaal ik planten gaan afdrukken op die werd en dit opbrengsten in gevaar bracht. mondkapjes, met natuurlijke verf, van De omgeving is contrastrijk. Dit zijn beter over te planten uit de berm en de dijk. heel kleine blokjes ten opzichte van Wat de een met veel zweet en fouten de blokken aan de overkant. Micro had opgebouwd, kon een ander dragen?’ en macro korreligheid aan die dijk en overnemen, want die had nog geld de Rijnlanderweg. Het contrast is als ‘Het kost natuurlijk heel en kon de fouten herstellen. Die beeld heel goed. veel geld een boerderij migratie vanuit heel Nederland, is hier samengevoegd tot een samenleving. op te knappen en te De nieuwe bebouwing van de onderhouden. Hoe zouden logistieke centra is echt een ramp. De maatvoering is niet menselijk. Ik we daar een vorm voor hoop echt dat we in ieder geval de kunnen vinden, een boerderijen kunnen bewaren. De eigentijdse bestemming?‘ boerderijen zijn de opbouw van de polder. Die boerderijen passen nu ook bij de tijd, sluiten aan bij het hele

57 ‘De cirkel Ringvaart en deze lijn, wordt veel gebruikt door fietsers, wandelaars, recreatie. De pauzeplekken ontbreken.’

De boerderijen zijn een voorbeeld van samengaan. Het kost natuurlijk heel veel geld een boerderij op te knappen en te onderhouden. Hoe zouden we daar een vorm voor kunnen vinden, een eigentijdse bestemming? Ik hoop dat het woonboerderijen worden met appartementen, kleinschalig. Of een streek supermarkt met een verzorgings- samenkomsthuis voor dagbesteding. Microwoningen eromheen. Een samenwoon voorziening, gemeenschappelijke keuken en was voorziening, moestuinen voor je eigen gebruik. En nieuwe fruittuinen. De verbinding van het centrum loopt dan als een lint verder door. dicht op elkaar, we zullen minder ‘De muur langs de moeten gaan vragen van de natuur, Geniedijk lokt reacties de natuur overwint ons namelijk toch De cirkel Ringvaart en deze uit: ‘als ze die muur dan lijn, wordt veel gebruikt door wel! (zie de corona) Het is beter lief te fietsers, wandelaars, recreatie. De zijn voor moeder natuur! We moeten ook nog eens weghalen pauzeplekken ontbreken. Ik bood gewoon rustiger aan gaan doen, elke dan wordt het hier nog keer goed bedenken of vliegen wel zo koffie en thee aan, want in coronatijd eens wat’. Voorbijgangers was alles dicht of ontbreekt. Vaste nodig is. Vertragen. klanten heb ik eigenlijk al. kennen de betekenis van de Anne Greet List is beeldend locatie niet, wat kunnen we Beleving & persoonlijke wens kunstenaar, maakt schilderijen en eraan doen om het verhaal Het helpt om dit soort kleinschalige installaties en geeft schilderlessen en locaties op te nemen in de routes. workshops. beter over te dragen?’ Levendigheid. Men stapt af, mensen halen een verhaal op. De aanloop op het atelier van een kunstenaar is natuurlijk geweldig. In september organiseren we tijdens ’Ontdek Hoofddorp’ een festivalletje met alle kunstenaars. De locatie kan ook voor kantoorpersoneel extra betekenis krijgen met bijvoorbeeld een lunchconcertje. De diversiteit van de berm, kunnen we versterken; je kunt het zelfs voor verf gebruiken. We zijn allemaal beïnvloedbaar, we werken en wonen

58 59 Imme Groet ondergaat het poldergrid een ervaringen en gedachtes. Ik koos voor 25 juni, Rijnlanderweg 916, verandering. Zelf ervaar ik dat als mijn studie omdat ik de wereld beter ‘Er liggen zo veel mooie kansen in de karakterverlies. Ik fiets regelmatig wil achterlaten, dan toen ik geboren C-Creators, Hoofddorp gebouwde omgeving, maar dan moeten we vanuit het Amsterdamse bos langs werd. De richting werd gaandeweg Wat maakt werken op deze plek de Schiphol zijde van de Ringvaart voor mij steeds duidelijker en daarom niet alleen sturen op geld en tijd, maar ook aan het polderlint bijzonder? en waardeer het laatste stuk langs koos ik voor industriële ecologie, Toen ik voor de eerste keer bij C-Bèta de dijken, ik hoop dat die fietspaden een studie die gebaseerd is op op kwaliteit en beleving.’ kwam en de omgeving zag, voelde behouden blijven. oplossingsgericht en toekomstgericht het veel liefelijker en groener en meer ontwerpen. agrarisch dan nu het geval is. In de Toevoeging voor het gebied afgelopen twee jaar is het landschap Vanuit mijn vakgebied, Bijvoorbeeld hoe de afvalstroom van veranderd. Zeker door de logistieke gebiedsontwikkeling, zou ik het heel de ene industrie een materiaalstroom gebouwen die verschijnen, vierkante positief vinden als er goed wordt kan worden voor de andere. Het dozen in mijn beleving, zowel voor als nagedacht over dubbel ruimtegebruik. circulaire en de ecologie; deze achter C-Bèta, krijgt het landschap Dat dit een doelstelling op zich kringlopen zijn geïnspireerd op een hele andere uitstraling. Er zijn wordt. Dat je parkeergelegenheden de natuur. Het brengt je naar de veel bomen gekapt vanwege alle op een slimme manier combineert vraag hoe ecologische processen bouwwerkzaamheden. Dat vind ik met groen in de openbare ruimte in zijn ingericht, hoe dat soort erg jammer, ik hou van een groene plaats van ieder op zijn eigen terrein. basisprincipes, de symbiose, hoe uitstraling en hoogteverschillen in Of dat bepaalde logistieke functies die te implementeren zijn in de het landschap. Zelf vond ik het een demontabel worden neergezet, gebouwde omgeving, bedrijven aansprekende werkomgeving, omdat zodat deze in de toekomst een steden en industriële processen. ik me in een agrarische omgeving andere functie kunnen krijgen. Een Vanuit deze hoedanigheid heb ik me bevond. Nu verschuift het naar een ander voorbeeld is het inzetten verdiept in stedelijke gebieden met meer logistieke omgeving. van de openbare ruimte voor een veelheid aan materiaalstromen. recreatiemogelijkheden voor de Hoe kan je wonen en werken samen Die agrarische uitstraling die er omliggende woonwijken. Zo wordt gebruik laten maken van duurzame was en het landelijke gevoel, is het gebied ook ’s avonds gebruikt energiebronnen en bestaande karakteristiek voor Nederland. Met de door bezoekers, in plaats van alleen materiaalstromen? Er liggen zo toevoeging van de logistieke hallen tijdens de openingstijden van de veel mooie kansen in de gebouwde wordt het landschap nu economisch bedrijven. omgeving, maar dan moeten we niet functioneel ingericht en verdwijnt het alleen sturen op geld en tijd, maar ook karakter. Wil je iets van dat karakter Ik hoop dat er gebruik gemaakt gaat op kwaliteit en beleving. terugbrengen, dan gaat het niet worden van ecosysteemdiensten. Er is nog een hele wereld te winnen. alleen om het toevoegen van bomen, Dat betekent dat je diensten haalt Het wordt nu te weinig gedaan en maar ook van lagere gewassen en uit ecosystemen, zoals natuurlijke daar wil ik mijn bijdrage aan leveren. typerende veeteelt. Ik snap wel dat koeling en luchtventilatie. Dat dat niet altijd haalbaar is gezien betekent dat je in je ontwerp van Imme Groet is Industrieel Ecoloog bij de doelstellingen en toekomstige zowel je kavel, als gebouw, het C-Creators functies voor het gebied. Ik heb versterken van biodiversiteit en begrepen dat de logistieke hallen de piekbuienbelasting verwerkt. op Schiphol Trade Park duurzame Dat je dat op natuurlijke manieren en circulaire gebouwen zijn. De afhandelt, in plaats van mechanisch. uitstraling daarvan heeft in mijn Misschien kan je de polderstructuur optiek weinig met duurzaamheid en de groene uitstraling die nu lijkt te te maken. De gebouwen hebben verdwenen hiervoor inzetten. bijvoorbeeld geen zichtbare groene Beleving & persoonlijke noot daken. Het zijn zwarte logistieke Ik werk bij C-Creators, omdat ik dozen en hebben geen open intrinsiek gemotiveerd ben integraal uitstraling. Ik zou graag een kijkje denken breder in te zetten. Een brede achter de schermen nemen. blik op gebiedsontwikkeling delen Door de toekomstige plannen met anderen vanuit verschillende

60 61 Bas van Haastrecht nog identiteit of zijn we de buitenwijk De snelheid waarmee Schiphol groeit 25 juni, C-Bèta Rijnlanderweg van Amsterdam geworden?’ tegenover de trage ontwikkeling van ‘Het zijn een soort Hoe toegankelijk is het lint dan nog? PARK21; daar ervaar ik onbalans. 916, Hoofddorp levensaders waar Het heeft met een soort besef te PARK21 zou een groene tegenhanger Wat maakt werken op deze plek maken, dat mensen zich realiseren moeten zijn. Het buiten zijn, je het leven uit aan het polderlint bijzonder? dat ze in de badkuip wonen. Ik ben er verblijven in de natuur wordt des Voor mij heeft het polderlint veel steeds meer mee bezig; nu ga ik een te belangrijker. Het vormt in ieder weg ziet sijpelen, waarde. Ik woon al heel lang in de stukje omlaag. Bij de Kleine Vennep geval een buffer. Tot daar kan polder, al zo’n 50 jaar, ik ken het niet is het laagste punt van de polder. Dat het gaan. Ik zou die ontwikkeling omdat het van anders dan vanuit het grid. De waarde gevoel als je die polder inrijdt. Doordat versnellen als tegenhanger tegen die heeft heel erg te maken met de Spaarnwoude er bij is gekomen, oprukkende bebouwing. Als je naar die doodlopende identiteit van de plek waar je woont verwatert het daar ook weer een grote internationale steden rijdt, kom werkt en leeft. Die identiteit, die beetje. Gemeente en polder lopen niet je eerst door die buitenwijken en stukjes worden. herkenbaarheid van de plek heeft heel meer een op een. logistieke parken zoals bij Parijs. Als veel met dat grid te maken. Ik heb dat hier zo zou zijn, dan zou ik me niet Daarin zit de veel hardgelopen, marathons. Dan is Je kan zeggen het doet er niet toe, meer thuis voelen. Die groene open, zo’n grid heel handig, als maatvoering, dingen veranderen. Maar toch, er historische kant en dat gevoel van bedreiging van de je weet, tot de volgende afslag is het 2 gaat iets van de identiteit verloren identiteit. Dat kan nu nog behouden of 3 km. en ik denk wel dat het belangrijk is worden. Die linten geven die identiteit identiteit van de voor mensen ‘waar kom ik vandaan, nog weer. Zoveel mogelijk in stand Waar zit nou de identiteit van waar woon ik dan en wat is dat houden! polder.’ déze plek? dan?’ Er verdwijnt steeds meer. De Dat is een heel raar gegeven polder, de linten zeker in combinatie ‘Het heeft met een soort hier, omdat het zo kunstmatig is. met de ringvaart; we hebben hier besef te maken, steeds Tegelijkertijd is het heel eigen en eigenlijk geen echte natuur. Maar natuurlijk. De Ringvaart is eigenlijk het die linten geven nog iets van een minder mensen realiseren ‘meest natuurlijk’ als randje van het natuurbeleving. Je kunt in ieder geval zich dat ze in de badkuip meer. Dat grid maakt het weer een oneindig ver weg lopen of fietsen en wonen.’ compact geheel. ervaren ’ben ik er nou nog niet’. Wind mee, wind tegen, dat raak je dan kwijt. Toen de 5e baan werd aangelegd, Dat zou ik jammer vinden. werden sommige linten afgekapt. Zo heb ik het ervaren. Daar verdwijnt Ik werk nu anderhalf jaar op deze dat polderlint. De Rijnlanderweg plek. Het is heel fraai om met de fiets wordt naar verluidt ook afgesloten vanaf de Geniedijk deze weg op te zodat je niet meer door kunt rijden. komen. Voor mij geeft dat iets extra Zomaar. Als dat echt zo is, wordt dan bijzonders. Het verandert echter ook daar weer een stuk afgekapt. Net razendsnel. Ik zit hier 1,5 jaar en er als bij de 5e baan. Het zijn een soort is zoveel veranderd. Als je ziet hoe levensaders, waar je het leven uit ver Schiphol oprukt, ook als je de weg ziet sijpelen omdat het van die Geniedijk afrijdt. Wat daar al tegen de doodlopende stukjes worden. Daar dijk aan staat. Poeh. zit een bedreiging van de identiteit van de polder. Stel dat het hier ook Dit is de dynamiek van de luchthaven afgekapt wordt, net als zoals er steeds en ik begrijp dat. Maar hoe kunnen meer gebouwen en bedrijven de we het zo doen, dat we daar toch het Rijnlanderweg omsluiten. Wat doet beste uit halen, het beste van maken, dat met de bewoners? Dat wordt binnen de context luchthaven, wonen, een dood stuk en om die reden kan werken, recreëren. Voorbeeld stellend dan gedacht worden ‘daar kan weer voor andere locaties. gebouwd worden’. De vraag is dan: ‘heeft die plek dan

62 63 Wat betekent het lint? dorpshistoricus, vertelde me dat daar Die matrix, de taartstructuur. Als je er vroeger turf werd gestoken en over ‘Je kan zeggen het doet een verkeersluwe weg van zou maken dat weggetje liep een spoorbaantje, er niet toe, dingen zou het meer van de identiteit kunnen dat het grid doorbrak. Een stukje veranderen. Maar toch, er behouden. Dat gevoel van die lengte historie maakt toch dat beide dingen meer opvallen en bijzonder worden. gaat iets van de identiteit en die bomen die er vaak langs staan en de boerderijen die eraan liggen, dat verloren en ik denk wel bepaalt dan de beleving. Beleving & persoonlijke noot dat het belangrijk is voor Op Kleine Vennep ben ik actief met Pop-up Palènpa Park, hutten mensen ‘waar kom ik De open tussenruimte doet er ook toe. Als je dicht tegen de weg aanbouwt, bouwen met kinderen. Voor een vandaan, waar woon ik ben je de ruimte en open structuur school uit Floriande is die locatie nu dan en wat is dat dan?’ kwijt. Vanaf mijn flexibele werkplek alleen via het grid te bereiken. Het kijk ik er al tegenaan. De zichtlijn is zou wel interessant zijn dat je tussen weg. dat grid kunt variëren. Dat zou voor mij kronkelend moeten zijn, meer

Ik werk voor het platform zoekend over natuurlijke paden. Zodat HeelHaarlemmermeer aan een video, je meer perspectieven kunt ervaren in samen met SADC, waarin het erover de polder. gaat om alle bedrijven te stimuleren duurzame gebouwen te plaatsen, Bas is founder van This is Why, groene schillen, tussenruimte, merkstrategie vanuit de kernvragen: minder verharding, meer bomen die Wie ben je? Waar sta je voor? jaarlijks voor voedsel voor beesten Waar ga je voor? Daarnaast is hij zorgen. Ik ben niet naïef, ik zie ook ondernemer in Palènpa huttenbouw. wel dat Schiphol belangrijk is, dat ontwikkelingen hun plek moeten krijgen. Ik geloof zeker dat je die gebouwen goed kunt inpassen. Het zou ook nog ecologische kansen bieden. Nieuwe gebouwen die nieuwe natuur brengen, meer diversiteit.

Het onderhoud van de fietspaden is behoorlijk slecht hier, net als de Aalsmeerderweg. Die routes vermijden we in mijn fietsclub. Dan neem je de ‘Ik geloof zeker dat je Ringvaart. Maar als het hard waait wil die gebouwen goed kunt je toch eigenlijk laag de polder in om de wind een beetje te ontwijken. inpassen. Het zou ook nog ecologische kansen bieden. Er is ook een historische context Nieuwe gebouwen die waarin je weer de kronkelingen van de oorspronkelijke bodem zou kunnen nieuwe natuur en meer vinden. Per locatie is de grond net diversiteit brengen.’ weer even anders. Het zijn de boeren die weten waar welke grond ligt. Wat de bodemgesteldheid is. Waar wat op kan groeien. Je hebt het stukje turfspoor, dat is eigenlijk heel a-typisch, omdat het het grid doorbreekt. Cor Wies,

64 65 Xander Meijer vergaderzaal Dit alles past natuurlijk Wij maken die keuken volledig ‘We hebben een 25 juni, Pharos toren, uitzicht goed bij de ambitie van deze circulair met nieuwe oplossingen voor omgeving zoals Park 20|20, het eerste de afvalstromen. Bijvoorbeeld met op de Rijnlanderweg grote weeffout in circulaire kantorenpark van Europa. de biodigester die energie opwekt Wat maakt werken op deze plek voor de keuken en compost levert onze boekhouding, met uitzicht over de polderlinten Een kritische noot voort het land, waardoor er een hele bijzonder? We bouwen zo meteen alles vol in logische circulaire stroom ontstaat. waarin welbevinden Cape Karpa zit in het vernieuwde de buurt. Landbouwgrond verdwijnt Ook hier liggen uitdagingen, hoe Pharos gebouw. Wat dit gebouw voor “duurzame” gebouwen. Die dan kunnen wij voor dit circulaire concept en gezondheid niet is bijzonder maakt is de plek en hun voedsel weer van ver halen. Een bij de gemeente ruimte krijgen om dit het vergezicht. Vooral vanaf de gemiddelde maaltijd legt 30.000 neer te zetten? opgenomen.’ 19e verdieping heb je een enorm kilometer af. Daar is niks duurzaam vergezicht op de omgeving. Je ziet de aan. Dat moet en kan anders. Tegelijkertijd heb ik ontzettend veel Randstad in het klein. Van Amsterdam Voedsel is misschien wel het meest mensen ontmoet bij de gemeente die tot Rotterdam en de duinen met de wezenlijk voor ons leven. Goed eten willen helpen versnellen. Hoe mooi is drukste snelweg van Nederland, de geeft energie, samen eten is gezellig het als we samen Haarlemmermeer spoorverbinding, en Schiphol, dus en verbindt, helemaal als het van uit laten groeien tot voorbeeldgebied je zit hier in de kern van logistiek en producenten uit de buurt komt. in alle aspecten van circulariteit. Dan mobiel Nederland. Vanuit Pharos kun krijg je een gebied in ‘verbinding je letterlijk verder kijken. Maar je ziet De grond waar ons voedsel wordt ‘waar het steeds aantrekkelijker wordt ook de Geniedijk, waar Amsterdam verbouwd is cruciaal. De ecologie, om te wonen, te werken, te eten en eigenlijk begint. Een stuk historie, niet de energie en gezondheid van de te leven. Het is ongelofelijk uniek wat voor niets een Unesco monument. mensen zijn verbonden. En wat de natuur ons biedt. Als je investeert Het is letterlijk op de grens van Groot gebeurt er? We gaan ermee om alsof in biodiversiteit, en de natuurlijke Amsterdam. het allemaal bouwgrond is. Wat wij kwaliteit van onze bodem, dan levert samen met bedrijven willen opzetten dat goed voedsel op, voeding dat Daarnaast is Pharos met Cape Karpa is een voedselsysteem dat er in de mensen vitaliseert. een vergezicht, in healthy working. oorsprong voor zorgt dat de grond Met meer dan 20 innovaties gericht weer gezond en rijk wordt, daardoor Ik gun de gemeente ook iemand die op het verbeteren van de energie vitaler voedsel produceert en dat deelgebieden weet te integreren. en gezondheid van de mensen voedsel weer verbinden aan lokale Een helicopterview op de zorg en in Pharos. Het gebouw is bijna af bedrijven. gezondheid (waar de kosten uit de en wordt echt sensationeel, een klauwen lopen), onze leef- en werk De Farm Kitchen gevelrand die energie opwekt en omgeving, voedselproductie en De farmkitchen is een heel simpel daarmee onder andere ledlampen lokale economie. Het is relatief snel idee dat dit bewerkstelligt. De eerste aanzet, geïoniseerde lucht waardoor te herstellen. Dat is het mooie van gaan we hier in de Haarlemmermeer de luchtkwaliteit Alpenfris is, regeneratie. Genoeg voorbeelden neerzetten waarschijnlijk op een bloementuin op de gevel. En in de wereld die herstel op alle Olmenhorst. Een keuken tussen natuurlijk Cape Karpa met super deelgebieden aangeven. ‘kringlooplandbouw’ boeren die lekker vers gezond eten, voor de op goede grond veel verschillende lunch of om mee te nemen direct Ik geloof in de kracht van elke regio. gewassen groeien. Groenten vol van de biologische boeren uit de Hoe je dichtbij dingen op gang kan smaak. De boer oogst, de keuken Haarlemmermeer. krijgen. Sterke lokale ecosystemen maakt er de lekkerste voeding van, maken. Wij kunnen daar op ons deze maaltijden bezorgen we naar Jonathan Karpathios en zijn gebied een katalysator voor zijn met locaties in de omgeving. Echte keukenteam komen met noviteiten de Farmkitchen voeding, hyperlokaal, supervers, lekker zoals wondrous wraps, super salads en vol goede voedingswaarden. Als je en vanaf december opent Cape Xander Meijer is mede eigenaar van dat proeft en ervaart wil je niet meer Karpa de deuren ook voor bezoekers Cape Karpa en de Farmkitchen, het anders. Gisteren van het land nu op je en de buurt en kan je hier co work nieuwe foodconcept van Jonathan bordje. places krijgen, eten en ontmoeten. Karpathios Bijvoorbeeld in de circulaire

66 67 Mariska Joustra Het zou goed zijn als organisaties die Hoe combineren we die visie ‘Het idee is integraal te 1 juli, C-Creators Rijnlanderweg zich vestigen niet alleen onzichtbaar, met de polderstructuur, de maar ook zichtbaar maken voor linten, de ervaringsfactor? 917, Hoofddorp kijken naar een opgave en bezoekers, bewoners en medewerkers. De vraag is, waarom wil je dat Wat maakt werken op deze plek Dat er duurzame keuzes gemaakt zijn. poldergrid behouden? Wil je dat bepalen wat de stip op de aan het polderlint bijzonder? En in deze keuzes de (circulaire) lat behouden omdat het een stuk Ik denk dat veel mensen als ze aan voor zichzelf zo hoog mogelijk leggen. historie is dat we niet kwijt willen? horizon is. Een vraagstuk een werkomgeving denken, denken Het is wetenschappelijk onderzocht De polder is ooit ontstaan omdat is multidisciplinair, dus aan grijze kantoorgebouwen of dat natuur zien en ervaren goed is we land wilden winnen en we fabrieksachtige omgevingen. Ook voor ons als mens. Het zou jammer water moesten afvoeren. Dat was ook het antwoord zou dat ik heb in die omgevingen gewerkt. zijn als dat vanwege efficiëntie, alleen toen een functionele invulling Functioneel, maar weinig inspirerend. sturen op budget en tijd of simpelweg van een economisch streven naar moeten zijn.’ Het mooie van C-Bèta is dat je in een een gebrek aan aandacht verdwijnt. landbouwgrond. Nu, zeggen we, dat heel andere omgeving zit. Er staat er de Randstad leefbaar moet zijn en dat een hazelnotenbos naast ons kantoor, Gisteren organiseerden we samen geldt ook voor haar omgeving. Elke over het aangrenzende grasveld met één van onze partners een keer kan je integraal kijken naar het huppelen konijnen en hazen. Er staat lunchwebinar over de Omgevingswet. vraagstuk en bepalen wat de stip op een bijenkast en je ziet de seizoenen Alles begint met ambitie en visie; de horizon is. Niet noodzakelijkerwijs veranderen. Dat maakt voor mij dat wat wil je bereiken, welke visuele opofferen, omdat dat logisch klinkt, je je meer bewust bent van jouw rol uitstraling streef je na, welke eisen stel maar voors en tegens afwegen. in het grotere geheel, je ervaart de je. Het behoud van erfgoed kan zeker natuur. Wij doen ons circulaire werk, een aandachtspunt zijn, dat zien we Vinden wij het belangrijk dat we niet alleen voor de opdrachtgevers en bijvoorbeeld ook bij de ontwikkeling erfgoed of een stuk geschiedenis -nemers in de gebouwde omgeving, van het Pampus-eiland. bewaren? En moet je dan alles maar ook, als ik voor mijzelf spreek, bewaren, of zijn er andere oplossingen voor het behoud van onze aarde. Bij Mensen houden van esthetiek, van te bedenken? Kan het misschien in C-Bèta zie je duidelijk waar je het voor schoonheid, van mooie dingen. Je kleinere zones en daarbij een locatie doet. wordt geraakt door zaken die je creëren om het verhaal te vertellen. moeilijk vast kan leggen. Je voelt het Misschien niet zo zeer het grid Voorheen stond onze locatie, een als er aandacht gegeven wordt aan bewaren, maar wel de beleving van gerenoveerde boerderij, in het een gebouw, publicatie of locatie. Het de polder, met weidse vergezichten. polderlandschap. Nu worden een mooie van natuur toevoegen, is dat Dat je ziet dat er gewassen gekweekt groot aantal hectares onderdeel van je van natuur kan genieten zonder er worden. Daarmee voorzie je meteen in de werklocatie Schiphol Trade Park. een oordeel over te hebben. Natuur de discussie over voedselvoorziening. In de toekomst leeft meer dan 70% is gewoon natuur en vraagt niets van Gaat het een ten koste van het van de mensen in de stad, ook in ons. Dat biedt de plek van C-Bèta ander? Ik heb het antwoord niet. Het Amsterdam en Haarlemmermeer, dat op de dagelijkse werkmomenten; vraagstuk is multidisciplinair, dus ook betekent dat veel voorzieningen in de lunchen aan de picknickbank het antwoord zou dat moeten zijn. periferie van de stad een plek moeten buiten, met je collega van gedachten krijgen. Schiphol Trade Park legt de wisselen terwijl de zon schijnt, of een lat hoog, het wil de eerste circulaire powerwalk door de polder doen. Ik werklocatie worden. Een ecosysteem was blij toen ik hoorde dat nieuwe dat bestaat uit verschillende vestigers ook steeds meer visueel ‘Alles begint met ambitie bouwstenen; met werkgebouwen, laten zien dat zij circulair en groen duurzame energieopwekking, bouwen. Het is de eeuwige zoektocht en visie; wat wil je waterberging, goede mobiliteit en naar de balans tussen bewaren bereiken, welke visuele veel groen dat goed is voor mensen, wat er al is, investeren in nieuwe uitstraling streef je na, planten en dieren. ontwikkelingen en keuzes maken vanuit visie, kennis en kunde. welke eisen stel je. Het behoud van erfgoed kan zeker een aandachtspunt zijn.’

68 69 Beleving & persoonlijke noot Mijn vakgebied is marketing en communicatie. Ik bevind me op het snijvlak tussen de organisatie en de inzet van communicatiemiddelen en het belang van een zichtbare bijdrage van deze middelen aan de organisatiedoelstellingen. Doen we de goede dingen en doen we ze goed? Wat is het effect en de impact op onze doelgroep, welke issues en trends signaleer je en bewaak je wat moreel, bij jouw missie en visie past? Communicatie gaat voor mij om een relevant en betekenisvol contact tussen onze organisatie en onze omgeving. Speerpunten daarin zijn voor mij het betrekken van alle stake- en shareholders, circulaire ervaringen en verhalen delen en het aanjagen van verandering. Ik ben geen gebiedsexpert, bouwer of architect. Mijn bevlogenheid combineer ik met kennis van communicatiemiddelen en ‘common sense’. Natuurlijk wil ik daarbij zoveel mogelijk mensen binnen en buiten de circulaire wereld enthousiasmeren na te denken over hun eigen keuzes en circulair te worden.

Mariska Joustra is board member C-Creators

‘Het zou goed zijn als organisaties die zich vestigen niet alleen onzichtbaar, maar ook zichtbaar voor bezoekers, bewoners en medewerkers laten zien dat er duurzame keuzes gemaakt zijn.‘

70 71 Evert van der Vlugt in getrouwd zijn. Ook daar komt geplaatst. Eigenlijk is de soort boom 25 juni, Rijnlanderweg uitbreiding van de luchthaven. Alles wel bepalend. De bomen vormen de ‘Zonder verleden staat op de foto’s van vroeger. Alle groene linten. Hoofddorp geen heden. oude buurten, gebouwen, het is niet Wat maakt wonen op deze plek meer herkenbaar. Het is jammer dat Boerderij Den Burg, die mooi Zeker in zo’n snel aan het polderlint bijzonder? de eerste drie generaties niet echt de behouden is, geeft nog een Mijn overgrootvader was Willem van vruchten hebben kunnen plukken van historische lijn aan. En ander goed veranderende der Vlugt, de stamboom is te volgen de economische vooruitgang. voorbeeld is het groene carré naast de tot 1575. Vanaf het moment dat de polder moet je Haarlemmermeer was drooggelegd kon de landbouw generaties lang het verleden doorgaan, vanaf drie zonen, mijn opa en zijn twee broers. Daarna mijn ruimte geven. De vader met 4 broers. Ze werkten met dorsmachines en paarden etcetera. Ze oorsprong is het woonden aan wat toen de Sloterweg heette. Vanaf 1985 namen 4 neven het verhaal. Dat is bedrijf over. Sjors is de vijfde generatie en zijn zoon de zesde. Momenteel voor de jeugd en wonen zij in Hoofddorp-Toolenburg

de toekomst heel Het is mooi dat er vele generaties van dezelfde familie aan deze weg wonen. belangrijk.’ Begin jaren 60, ik was 10 jaar, moest het bedrijf verplaatst worden vanwege de aanleg van de Zwanenburgbaan en de uitbreiding van Schiphol; 3 km verder richting Hoofddorp kon het bedrijf opnieuw opgebouwd worden. De landbouw is sindsdien Polderlinten Hoofdvaart. Daar is nu groengebied, gemoderniseerd. Belangrijk voor het landschap is het voorheen pachtten wij daar 20 hectare terugvinden van historische waarden. landbouwgrond. We werden wel Het is hier prachtig wonen. Dat Het verhaal terugvinden in het gecompenseerd door de gemeente komt door de ruimtelijke omgeving. landschap. Die polderlinten worden met een nieuw te pachten stuk land. Het is net een oase. Als je onder op heel veel plekken gemarkeerd door het spoorviaduct doorkomt, kom de bomen. Dat geeft de ruimtelijke Aalsmeerderweg je in een rustig gebied, weg van de kwaliteit. Dat is goed voor nu en Wij hadden daar land aan het bedrijvigheid en drukte. We waren bedenk wat we moeten behouden noordelijk deel, iets van 50 - 60 wat huiverig, maar er komen gelukkig voor later. jaar geleden. Wat ik me weet te geen kantoren en hoge gebouwen. herinneren, is dat je ook spoorlijntjes De bomen die hier voor aan de had. Die spoorlijnen zijn heel De laatste 30 jaar is er een sterke weg stonden, zijn 1,5 jaar geleden erg belangrijk geweest voor de ontwikkeling geweest rondom de weggehaald. Populieren geven Haarlemmermeer. Ga vooral heel uitbreiding van Schiphol met de wortels, die groeien net zo ver als de snel nog eens kijken naar het oude aanleg van kantorenparken etcetera. boom hoog is. In deze weg ligt nog spoorhuis op de Beach Avenue. Veel landbouwgrond is daarvoor een oude gietijzeren waterleiding. Daar zie je het oude spoorhuis met opgeofferd. Bijvoorbeeld tot waar het Je krijgt een storm, de boom tilt ‘Aalsmeerderweg’ er groot op. politiebureau nu is, stonden bieten, de straat inclusief de waterleiding dat herken je niet meer terug. op. Het gaf een lekkage, het water De Aalsmeerderweg is zo’n brok Zo ook de Aalsmeerderweg, dat tot 100 meter verder in het veld historie. Mijn vader liep op zijn Rozenburg, waar de kerk stond, stond. Het moet groen blijven, maar klompjes zo naar school. Dat er een waar wij en generaties voor ons, het moet op tijd bedacht worden en paal voor het huis kwam en dat

72 73 Beleving & persoonlijke wens Waar ik niet tegen kan is dat veel mooie panden zijn afgebroken. Moderne gebouwen kunnen best mooi zijn, maar je moet het in combinatie doen. Restaurant Den Burg. Daar heb ik 10 jaar geleden nog een oude transportband in de schuur gezet. Dat ze daarnaast dan iets in dezelfde stijl bouwen, dat is fantastisch.

De zonnepanelen waar we op uitkijken zijn niet te hoog. Daardoor heb je nog een ruimtelijk effect. Onder die zonnepanelen moet het gras worden gemaaid; dat kan machinaal of in combinatie met de schapen. Nu kan de natuur zich blijven ontwikkelen, ook onder de panelen.

Evert van der Vlugt is vierde generatie voormalig agrariër in Haarlemmermeer

er elektriciteit kwam. Er was nog Op de plek waar nu een datacenter Het is prachtig dat daar het groen De oude stijl vasthouden is belangrijk. Ik heb Schiphol altijd als een soort geen waterleiding, water drinken staat, woonden bekende teruggebracht wordt en het lint Een mooie mix maken van oude langzame tsunami gezien, als deed je uit putten bij huizen. Dat boerenfamilies. In Rijsenhout zichtbaar houdt. De herbouw van de dingen en de Haarlemmermeer laten een vijand die ons opvrat. Aan de is 80 jaar geleden ongeveer, mijn worden nieuwe kassencomplexen schuur van Mees Nieuwenhuis, door herleven. Het kan ook klein. Zonder andere kant heeft de luchthaven vader heeft die ontwikkelingen gebouwd met veel groen en recreatie architect Gijs de Waal, dat zijn goede verleden geen heden. Het is zeker ons ook goede dingen gebracht allemaal meegemaakt. Wat er in mijn er omheen. Ook bedrijven en voorbeelden. Allemaal oude schuren zo dat je het verleden in zo’n snel en zijn we goed behandeld. Maar vaders jeugd is ontwikkeld, dat is ondernemers leggen groen aan, zoals hebben we bekeken, als kans voor veranderende polder zijn ruimte moet het gevoel van ‘tsunami’ blijft als je onvergelijkbaar met de veranderingen van der Valk, die legt nieuwe wegen herbouw met een nieuw functie. geven. Maar de oorsprong vormt het die grote graafmachines ziet, die van de laatste tien jaar. Als hij hier en parken en bomen. Dan hou je het De schuur van Adolfshoeve komt verhaal. Dat is voor de jeugd en de alles in een jaar tijd omwoelen en terug zou komen zou hij echt de weg groene effect erin. Ook daar is altijd terug als Gerritshoeve, tegenover het toekomst heel belangrijk. een kantoorpand of grote loods kwijt zijn. landbouwwerk gedaan. station, tussen de kastanjebomen. neerzetten.

74 75 Sjors van der Vlugt Daar is best wel gebrek aan geweest, een plekje geworden waar je even die 25 juni, Rijnlanderweg dat kan je hier en daar best wel kruispunten van die oude polderlinten ‘Die polderlinten zouden eigenlijk zien. Bijvoorbeeld verkeerssituaties kunt beleven. Het is nu een rustpunt Hoofddorp net zo’n soort functie moeten krijgen waar meerdere malen een andere geworden voor de fietsers. Zo kan ik Wat maakt wonen op deze plek ‘oplossing’ op losgelaten is, terwijl me wel voorstellen dat dit op meer als de Geniedijk. Een groen lint met aan het polderlint bijzonder? géén maatregelen toepassen plekken zou kunnen. Die palen van Ik ben de generatie die het bedrijf misschien wel het beste werkt. het Haarlemmermeermuseum bezinningsplekken, vooruit naar niet in gaat; als klein kind werd ik al triggeren mij wel. De combinatie gestimuleerd eigen keuzes te maken De oorsprong blijven waarderen van recreatie en historie. Het groene de oorsprong, met behoud van de en vooral niet zomaar het bedrijf in te en wel vooruit blijven denken. Een carré hier verderop is zo’n soort nieuw gaan. Die stimulans was er óók niet van de grootste luchthavens van polderlint, een dwarslint, daar wordt herkenbaarheid.’ omdat mijn vader van de generatie is Europa kun je hier gewoon zien, heel veel gebruik van gemaakt. die veel van het bedrijf heeft moeten direct naast een stukje polder met afstoten voor de ontwikkelingen in de oorspronkelijke functie. Ik ben nog Uitkijkend over het meer van buurt. Het is een familiebedrijf, mijn wel wat nostalgisch, maar ben niet zonnepanelen, zonder enig geluid van opa met vier broers, mijn vader met meer persé economisch gebonden. Schiphol of verkeer merkt Sjors op: drie neven. Wel werk ik heel bewust in de lokale ‘toch denk ik, die enorme cultuursector. Ik ben dus de generatie parkeerplaatsen bij Schiphol, Het buurtschap, de verbinding met die niet het bedrijf in gaat, maar ik wil waarom krijgen die geen dak van de omgeving hier op deze plek dat wel graag die waarden houden. De zonnepanelen in plaats van de maakt het bijzonder. Het wonen in internationale luchthaven is enerzijds weilanden er voor op te offeren?’ zo’n buurtschap is eigenlijk een van belangrijk, maar dit mooie gebied de kwaliteitsfactoren. Hoe gaat dat in anderzijds. de toekomst? Laatst was ik bij Paul Bos voor een training en daar kwamen Welke ruimtelijke componenten, zijn dan heel belangrijk, welke vragen over het idee van je ‘roots’ waarden ? naar voren. Conclusie: niet terug naar Die linten, voor mij is dat ruimte, het verleden, maar ‘vooruit naar de het doorkijken. Vanaf hier kon ik de oorsprong’ en door naar de toekomst. Geniedijk zien, dat gaat nu lastiger. De doorkijken en de bereikbaarheid Het zou voor mij en mijn gezin leuk is heel belangrijk, voor bewoners zijn om ooit weer eens hier ergens op en de boeren, voor de wielrenners, dit stukje te gaan wonen. Mijn broertje recreatieve fietsers etc. De fiets heeft Beleving & persoonlijke wens is me al voor gegaan, die woont de toekomst voor wonen en werken. In Hoofddorp Centrum gaan we sinds kort twee huizen verderop en is Een goede infrastructuur voor het weinig polder meer terug herkennen. daarmee vooruit naar de oorsprong nieuwe fietsen, dat is echt heel Het zou wel aantrekkelijker of gegaan. Eigenlijk zou dat kunnen belangrijk. Vroeger gebeurde ook alles interessanter kunnen. De molen en gelden voor heel Haarlemmermeer, met de fiets, toen met de auto en het fort zijn heel goede voorbeelden, vooruit naar de oorsprong. Vergeet die straks weer meer met de fiets. een goede bestemming met veel oorsprong nou niet. Zoals in PARK21, groen om heen. Die polderlinten die gelaagdheid erin, met in die Mini polderlinten langs de zouden eigenlijk net zo’n soort functie lagen ruimte voor de oorspronkelijke polderlinten met goede fietspaden, moeten krijgen als de Geniedijk. Een bewoners, dat zij functies vanuit een met mooie vergroening en groen lint met bezinningsplekken, eigen keus kunnen invullen. Dat is pauzeplekken. Zoals op dat hoekje vooruit naar de oorsprong, met wel waar toekomst ligt. Een vorm van de Bennebroekerweg en de behoud van de herkenbaarheid. van participatie, zoals dit proces Rijnlanderweg, op de zuid westhoek Ruimtelijkheid, doorkijkjes en op zich is heel goed, dan haal je de is een huis gesloopt en daar staat bereikbaarheid, dat is belangrijk voor oorsprong op en kunnen we daarmee nu een sculptuur. Ik snap niet dat de toekomst. vooruit naar wat de toekomst vereist er een huis gesloopt moest worden en vraagt. Maar vooral een stukje voor een parkje met een beeld, Sjors van der Vlugt is hoofd afdeling common sense of gezond (boeren) maar waarschijnlijk moet er ooit een sociaal domein bij Cultuurgebouw verstand lijkt me ook belangrijk. rotonde komen. Het is overigens wel

76 77 Aalsmeerderweg 78 79 Martijn Vis beter geweest als ik ronde vormen Wat betreft bereikbaarheid en 30 juni, Rozen & Radijs had. Verwarmingsbuizen zijn recht zichtbaarheid; Ik ben een oud ‘Geef maar maar voor de dynamiek zouden er bedrijfje achter de woning. Doordat Aalsmeerderweg 938 wat minder rechtlijnige elementen Looyen kwam, de tomatenkweker, weer stukjes moeten zijn. ben ik in het nauw gedreven. Dit is terug aan de Wat maakt wonen & werken wateroverloop gebied, er is moeras, op deze plek aan het polderlint Je ziet al dat de nieuwe wegen die ook goed om daar weer beesten in te natuur, breng de bijzonder? gelegd worden, naast de bestaande zetten die het een beetje bijhouden. Ik In wezen had de structuur van het Rijnlanderweg, daar zitten al bochten heb het geopperd aan de gemeente kleinschaligheid poldergrid door een kind getekend en rotondes in. Je ziet gelukkig en hoop dat ze daar goed op reageren. kunnen worden. De Drecht, de oude veranderingen. Eigenlijk zou het water Groene omzoming van de linten polder, werd gemaakt op hoe de ook moeten mijmeren. Hiernaast ligt terug. Het is als tunnel of als wand als entree wegen al lagen. Dan krijg je een hele glastuinbouw gebied. Grote maten, van het dorp, is dat functioneel? andere dynamiek. een man, in een keer verkocht. Daar heel mooi als je Het was echt een polder, was het saai zit het speelse niet meer in. Van 20 als alles geoogst was, je was blij als in Oostenrijk Als je het mij vraagt, wat is de meter is het naar 40 meter rand alles weer groeide. Het is duidelijk dat dynamiek? Het is heel statisch. gegaan. je de seizoenen ziet, dat is interessant. bent, boeren Het statische, het bedrijfsmatige, dat Ik weet niet of mensen een begin of maakt het bijzonder, maar niet naar De groenstrook ernaast is bijzonder. eind aan dit gebied ervaren, of er een hebben geen mijn idee positief bijzonder. Ik hou Ik heb aan de gemeente gevraagd entree aan zit. Voor mijn gevoel voel je juist van de natuur. Als ik een stukje of ik de zorg mag hebben over de geen begin en eind. Het kan ook zijn bestaansrecht, ze wil fietsen, ga ik de Haarlemmermeer groenstrook. Daar wil ik graag wat dat ik te blind ben hiervoor omdat ik uit, dan ga ik naar de Drecht of naar koeien laten grazen. Speeltuinen zijn hier woon. Ik ervaar het niet zo. Het is krijgen een Leiden. Uit de rechte structuur, uit verschrikkelijk afgezaagd, drie keer wel een gebied…misschien ben ik wel de rechte belijning. Ik teel mijn van de glijbaan en dat is het. Op die de entree van het gebied, dat weet ik bijdrage om rozen biologisch dynamisch. Water groenstrook, plaats iets wat hoort bij eigenlijk niet. landschap moet ook mijmeren, meanderen. dit gebied; een oude vrachtwagen Vissen leven altijd aan de IJ kant. of een stuk vliegtuig. Kinderen te beheren.’ Vissen houden ook van meanderen. zijn dagen zoet als ze zelf kunnen De energie kan dan beter vloeien. fantaseren. ‘De sociale component Energetisch is dit niet de beste manier hoort er echt ook echt bij, waarop het werkt. Door de rotondes Aan het grid van de polderlinten kun dat is echt de toekomst. gaat de energie in de polder beter je kwaliteit verbeteren door er kleine Dat grootschalige is echt stromen. Ik fiets liever 20 km de kant stukjes speeltuin aan toe te voegen. van het meanderende land op dan 10 Stukjes teruggeven aan de natuur. geweest.’ km die kant van het poldergrid. Als Zoals het Amsterdamse Bos, drie je de Ringvaart op fietst, heb je hele eilanden, sloten erheen, dat heeft De beleving van stromen en verschillende dynamieken. veel gekost. Zoiets is het mooist. Geef iets terug aan kinderen, niet van dat kwaliteit vanuit bedrijfsvoering? Ik ben helemaal omgegaan, terug Wat is aan dit stukje polder zo geciviliseerde maar biedt het vrije naar het biologische, meer gemengde bijzonder is; dit is het oudste denken aan. Vrije denkers hebben we bedrijven. Ik zie niet zoveel in de tuinbouwgebied van de polder. nodig, je moet het zelf ontdekken. bedrijven zoals hier tegenover. Het Nu is er de herverkaveling. Als je is heel eenzijdig. Als bedrijf ben je hier tien jaar geleden was, was de De bereikbaarheid kun je combineren een orgaan binnen je gemeente en polderstructuur nog zichtbaar in met de polderlinten. Je kunt het je land, dus ik moet zorgen voor de kavels van 2 x 3 km. Daar zaten heel goed integreren. Bij PARK21, het evenwicht. De producent aan de kwekerijen op. Het statische, een prachtige speelplek, die wordt de overkant haalt mensen uit het de ruimtelijke kwaliteit, daar kun heel goed bezocht, maar die ligt buitenland, daar is onrust. Ze werken je componenten op benoemen. niet in een woonwijk. Hier ligt ook heel hard, ze moeten vertier hebben, Het is heel makkelijk verpachtbaar, een afgeschreven speeltuintje, ze gaan drinken en eten niet het indeelbaar, verkoopbaar. Strepen dat is vervangen door iets meest gezonde eten. Als je eenzijdig trekken. Voor mijn kwekerij was het slaapverwekkends. teelt, heb je ook eenzijdige bemesting,

80 81 ziekte is uitgebroken. Een verpleegster om een keer, niet altijd in de linten te vertelde ‘’aan mijn kant was er geen fietsen met waanzinnige wind tegen. corona aan de andere kant van de De polder begint al dynamischer te straat allemaal wel’’. Ik voel exact de worden. Dat fietspad bij de Geniedijk, lijn waar de corona zit. Ik ben daar dat is super. nu mee bezig. Stel je voor een bos met een bosbrand; zijn ze aan het Beleving & persoonlijke noot zoeken naar het peukje, dat hou je Mijn opa is hier begonnen met niet tegen, kan alles zijn. Als het bos buitenbloemen telen, mijn vader heeft nat was geweest was het peukje nooit er een rozenkwekerij van gemaakt, ik ontvlamd. De energie is de droogte, heb dit er weer van gemaakt en dat dat peukje is de corona. Als je zo kijkt, voorziet toch in een behoefte. Rozen ga je steeds meer zulke verbanden en radijs, met een tropische tuin, een leggen. Ik heb allerlei lijnen door de rozenkwekerij, een intieme zaal voor lucht aangelegd, ik voel ze, een lijn verhuur, plantenverkoop met een lag parallel, dat is misschien waarom restaurant. Bewoners hebben hart dat kweekbed niet groeit, maar die voor de zaak, ook in coronatijd is er de parallelle lijn pakte het meteen op. gunfactor. En ik organiseer weer iets Mijn dochtertje, kwam al bij ons in dat bijdraagt aan het dorp. We maken bed liggen. Dat bed ligt precies op zelf het eten, dat is belangrijker die lijn. Buxusmot precies op die dat het biologisch is. Dat was in lijn; de buxus groeit nu weer en mijn Amsterdam nou weer hipper geweest. dochter slaapt door. Die coronalijn valt mee in Haarlemmermeer terwijl De stroming, kleinschaliger, we hier het drukste verkeer hebben en fijnkorreliger en stukken land aan Schiphol. Waar de straling het hoogst kinderen geven, het mag iets minder is, gaan de waardes ook omhoog. Er recht. Als dat juist het karakter van is veel vervuiling door de stallen etc., de polder is, dan moet je het houden, hyperconcentratie, daar is de 5G ook maar dat is niet waar ik voor val. uitgerold met experimenteren. Martijn Vis is ondernemer en eigenaar Geef maar weer stukjes aan de natuur van Rozen & Radijs, een familiebedrijf terug, aan de boeren, maak het klein te Burgerveen korreliger, breng de kleinschaligheid terug. Het is heel mooi als je in Oostenrijk bent, boeren kunnen nooit bestaansrecht hebben, ze krijgen subsidie om de landerijen te beheren, je mineralen komen scheef te liggen. De aarde is van oorsprong heel goed. een klein bedrijf, ik ben vrij, de bank Wat betreft corona; ik denk echt dat een verdienmodel om landschap te Hij gebruikt elektriciteit, waar zeven Zandgrond is heel schraal, dan krijg is niet de baas. Het onderneemt ze er helemaal naast zitten. Met mijn beheren. windmolens voor nodig zijn. Daardoor je juist veel meer smaak. Dat geldt verschrikkelijk lekker als de bank rozen heb ik de ervaring dat er vaste heb je veel minder natuur. Uiteindelijk niet voor aardappels. Met kleigrond niet in je nek hijgt. Ik heb heel veel plekken zijn die beginnen met ziektes. Dat PARK21 als groen lint is wel gaat het bedrijf tegen de lamp moet je zorgen dat je de kwaliteit mensen met een afstand tot de Toen zat ik nog op substraat en ging een heel goed idee. Hoe kun je dat lopen omdat de footprint zo groot is, behoudt. Waar al 50 jaar landbouw arbeidsmarkt. Die gaan thuis helemaal ik ze verplaatsen. Maar elke keer volhouden? Dat is wel heel dapper kunstmest, werk, alles is uit balans. bedreven wordt en veel kunstmest fout, die hebben niets te doen. Die kwam op de zelfde plek de ziekte. dat ze het park doorzetten. Van een Het kan beter zijn als je het echt gebruikt, komen heel veel plassen, komen hier graag werken, gewoon Toen was het eigenlijk plaatselijk, hele goede visie getuigt Hoofddorp dynamisch houdt. Een stuk voor de hele bodem wordt verwaarloosd gratis, omdat ze thuis helemaal gek bleek het. Corona is heel plaatselijk. als winkelstad. De infrastructuur rozen, een stuk groente, dat ik straks en niet gevoed. Die bodem is heel worden. Ze doen alles. De sociale Ik denk dat ik weet welke energie de loopt eigenlijk heel goed in de polder. de mest van de koeien weer kan arm geworden. We gaan er niet heel component hoort er echt ook echt corona veroorzaakt, weet het bijna Twintig jaar geleden was je echt een gebruiken. Circulariteit. De keten weer goed mee om. De tijd gaat leren bij, dat is echt de toekomst. Dat zeker. Ik probeer verzorgingstehuizen half uur bezig om naar het centrum te herstellen. dat er wel een eind komt aan die grootschalige is echt geweest. op te bellen, of ik een plattegrond komen, en nu stroomt het verkeer. schrale landbouw activiteiten. Ik heb mag, dan kan ik vertellen waar de Meer beweging vanuit gebogen lijnen

82 83 Kees van der Veer beetje te groot en overbodig over zo’n lagen is niet persé een aanwinst. ‘Open 25 juni, Hoofdweg sloot. Geeft dit een meerwaarde aan Is het nodig leegstaande gebouwen Haarlemmermeer? te slopen? Opknappen was goed Westzijde, kruising Maria stukken in het geweest in Hoofddorp. Er zijn Tesselschadelaan, Hoofddorp landschap Op bovenstaande vermelding van prachtige panden afgebroken, dat Wat maakt de polder met de locatie aan de Hoofdweg zouden is jammer want het centrum heeft moeten linten zo bijzonder? eerst allemaal kantoren komen op nu geen karakter meer. Ik hoef niet In 1974 ben ik in Graan voor Visch het terrein van De President. Nu gaat terug naar het verleden, maar oude blijven, niet komen wonen aan de buitenkant, in men er een woonwijk van maken; gebouwen hadden meer sfeer aan het een flatgebouwtje met tuin en veel Lincolnpark. Dat hotel tegenover De dorp gegeven. Herkenbaarheid. zon, korenvelden en boerderijen. Het Meerkerk aan de Bennebroekerweg alleen voor Wat zijn de kansen? was landelijk wonen. Afkomstig uit de midden in het landschap is een rare Op een gegeven moment moet je kop van Noord-Holland was ik gewend keuze. Horizonvervuiling. Het zou recreatie een bouwstop creëren om bepaalde aan een landelijke omgeving. Mijn goed zijn als er iets herkenbaar blijft. locaties veilig te stellen en te zeggen vrouw komt uit Amsterdam en was Er moeten open stukken blijven in het maar ook ‘het is genoeg’. Je moet dat lef dit niet gewend. Later is de wijk Graan landschap, niet alleen voor recreatie hebben. De gemeente kan bepalen, voor het voor Visch gaan uitbreiden en zijn maar ook voor het landschap zelf. dat als je een tuin hebt, een groot we verhuisd naar een woning in de De boerderijen tonen de tijd die is gedeelte van de tuin groen moet zijn. landschap wijk Bornholm. Dat was in 1981 en in geweest. Je helpt de natuur ermee. Misschien 2016 hebben we de overstap gemaakt is het verstandig bebouwing te zelf.’ naar een flat aan het Burgemeester Ontwikkelingen hou je niet tegen, concentreren en gemeenschappelijke van Stamplein. Een goede stap, naar dat is prima. Op een gegeven tuinen met veel groen aan te leggen, het centrum met veel voorzieningen moment is het ook volgebouwd. zoals de brinken. En het lint bij Nieuw en drukte. Haarlemmermeer is mijn Haarlemmermeer is het buitenverblijf Vennep moet open blijven. Dat is echt fotografisch werkterrein geworden, van Amsterdam. Het agrarisch bedrijf typisch Haarlemmermeer; het is goed belangeloos, voor de gemeente stelt hier niet zo veel meer voor, er om dat te bewaren. De polderwegen Haarlemmermeer, Podium voor is al heel veel land opgegeven aan zijn druk en niet berekend op het vele Architectuur, Historisch Museum woonwijken en kantorenparken verkeer. Lange rechte polderwegen De Cruquius, Spaarne G asthuis en en aan Schiphol. Langzamerhand zijn uitdagend om hard te rijden. Ga Hospice Bardo. verstedelijkt het gebied en wie ben ik om te zeggen dat dat niet mag? niet teveel met grote toegangswegen werken. Laat het maar zoals het is. Ik wandel veel door Haarlemmermeer, Alles moet groot zijn. In Tudorpark er zijn veel locaties die ik heel prettig Beleving & persoonlijk vind. De mooiste liggen ten zuiden staan kasten van huizen. Kinderen Als ik zou mogen dromen zou ik van Nieuw Vennep, richting Abbenes willen een eigen kamer, dat is de willen dat het was zoals een aantal en Kaagdorp, omdat dit nog de tijdgeest. De mensen worden allemaal jaren terug. Alles had een meer originele Haarlemmermeer is. Voor ouder, en later als de kinderen de open karakter. Stedelijkheid met de de rest is er wel heel veel veranderd. deur uit zijn, wordt het huis te groot voorzieningen maar met behoud Niet direct in mijn nadeel, naast en wil men kleiner wonen. Daar van het open landschap heeft mijn landschapsfotografie hou ik ook van moeten ook weer woningen voor voorkeur. Al die locaties die er fijn architectuurfotografie. Gebouwen zijn worden gebouwd. Nu is een flat in uitzien worden volgebouwd: zoals mooi om te fotograferen. het centrum in trek. Dus het centrum bij Turfspoor en een nieuwe wijk bij wordt volgebouwd zoals Hydepark in Lisserbroek en tussen Nieuw-Vennep De drie Calatravabruggen heb ik nooit Beukenhorst met veel woonlagen. en . Het is wel zo dat zo goed begrepen. Als het bij één was Op deze locatie waar eerst iedereen moet kunnen wonen maar gebleven aan de Bennebroekerweg leegstaande kantoorpanden stonden het wordt wel erg vol in de polder. Nieuw Vennep en de Verbinding zou is dit wel een mooi alternatief.

hebben geheten, was dat nog wel een We moeten niet alle buitenwijken Kees van der Veer is polderfotograaf goede optie geweest. De verbinding voorzien van dit bouwtype en een continue factor van Hoofddorp en Nieuw-Vennep, want woonwijken, een enkele is genoeg. fotografische archivering van deze twee plaatsen zijn niet altijd Het is wel mooi als er ook laagbouw Haarlemmermeer “vrienden”. Deze drie bruggen zijn een blijft, een mensenstal van 14 of 16

84 85 Yourick Fokker afritten van de snelwegen, maar de groeperen kun je het totale gebied 24 juni, Driehoek tracé concentratie van nieuwe vervoers- en verbeteren. Niet alleen speel je ‘Geef locaties een passende overslagconcepten maakt veel meer posities vrij voor de bouw van extra Hogesnelheidslijn op mogelijk. Denk aan het toevoegen woningen, je hebt de mogelijkheid de kruising Kaagweg, betekenis door functies en van een oplaadpunt voor waterstof. om de polder transparanter te maken. Rijnlanderweg, Lisserweg te Maak plaats om hier - langer of korter En zo wint kwaliteit, altijd. gronden logisch te ruilen.’ Abbenes - trailers van vrachtautocombinaties te stallen op weg naar de Beleving & persoonlijke wens Wat maakt de polder met de bloemenveiling. Zorg ook dat zaken Haarlemmermeer staat bekend om linten zo bijzonder? slimmer en sneller geregeld worden, de innovatiekracht. Vanaf hier kun In de Haarlemmermeer gonst zoals afspraken om binnen vier je de wereld veroveren. Het komt het van de activiteiten om dit minuten af te koppelen, biedt snelle hier allemaal vandaan. Dus als je historische gebied beter te tankfaciliteiten en goede beveiliging. met de luchthaven het toeristische benutten, voor bewoners, bedrijven Creëer een plek waar chauffeurs overstappunt bent, kun je er voor en passanten. Hier vind je nu nog elkaar kunnen ontmoeten, om te truckers en internationale chauffeurs bijzondere combinaties, zoals rusten, te ontspannen of te sporten een business overstappunt zijn. zicht op de aardappelvelden van in het gebied, zonder zorgen dat hun Een werk- en pauzelandschap op de Rijnlanderweg én op de A4, de cabine wordt leeggehaald. Het werven een onverwachte plek. Een goed drukste snelweg van Nederland. Hier en faciliteren van chauffeurs krijgt dan doordachte polder. Het liefst met vind je de oorspronkelijke gemalen ook een centrale plek. En er is weinig een Haarlemmermeerse naam, zoals Lijnden, De Leeghwater, Cruquius fantasie voor nodig dat het nog veel Knooppunt Abbenes. én een stille hondenuitlaatplaats meer business to business aantrekt onder het treinspoor. Hier loopt de op het gebied van logistiek, berging, Yourick Fokker is ondernemer, infrastructuur van oud en nieuw nog politie, ANWB. Tot zoutopslag aan toe. verbinder en regisseur vanuit Raak door elkaar heen. Toch zullen in deze Ontwikkeling. regio circa 30 tot 40.000 woningen Handelen met visie gebouwd moeten worden, op plekken Er ligt hier 9 hectare met 90.000 waar bedrijven al honderd(en) jaren passanten per dag. Krijgt een bedrijf zitten. te horen dat er een woonwijk komt naast zijn terrein, dan verdient zo’n Beter benutten van bestaande ondernemer een oplossing. Je kunt ruimte hem helpen om weg te gaan. Denk De beste kansen voor alle aan een Kansenkaart: wat is rood, bedrijvigheid, dus ook wonen wat groen, wat oranje? Door functies en de agrarische sector, is om te verschuiven en locaties anders te de oorspronkelijke functies te verschuiven. Zorgvuldig. Zodanig dat de nieuwe gebieden extra betekenis en samenhang krijgen. Waardoor wonen en recreëren logisch bij elkaar komen en de bereikbaarheid van sportvelden en treinstations drastisch wordt verbeterd. Neem nu deze plek aan zo’n kruising van polderlinten. Die is interessant als logistiek ontkoppelpunt (LOP). Door de bestaande driehoek naast de Hogesnelheidslijn anders en efficiënter in te richten, kan de totale ruimte hier beter benut worden. Niet alleen is het mooi om als bedrijf op te schuiven naar een logistiek veel slimmere plek, namelijk bij de op- en

87