zondag 08.11.2015 Happy Birthday, Concertgebouw Jos van Immerseel Anima Eterna Brugge & Jos van Immerseel Schubertiade I. Der Hirt

Beste bezoeker, bovendien terug aan de schitterende op maat 14.00 / Kamermuziekzaal gemaakte projecten rond Mozart in 2006, rond Jos van Immerseel, bezieler van ons huisorkest - en harpbouwer Erard in 2012, aan de Yeree Suh: sopraan Anima Eterna Brugge, wordt 70 jaar. Het is een fantastische musici die Jos van ver (én nabij!) Lisa Shklyaver: klarinet moment om stil te staan bij een carrière van telkens weer naar Brugge haalt … Chouchane Siranossian: viool een halve eeuw pionierswerk, 50 jaar musiceren Jos van Immerseel, Claire Chevallier: op het allerhoogste niveau. Al ruim dertien jaar De plannen voor de toekomst zijn talrijk en Hammerflügel, kopie naar Conrad Graf (1826) mag het Concertgebouw meeschrijven aan dit ambitieus, er is nog zoveel repertoire dat in door Christopher Clarke succesverhaal, dat – kijk maar naar de tournees de filosofie van Jos en Anima Eterna Brugge (Ruckersgenootschap Antwerpen) van Anima Eterna Brugge dit seizoen – van herontdekt moet worden. En de opgebouwde Brugge tot New York en van Mexico tot expertise moet verder doorsijpelen naar de — Australië reikt. volgende generaties. Daar blijven we samen aan werken. (1797-1828) Tussen de opening op 20.02.2002 met Haydns Impromptu, opus 90 nr. 1, D899/1 (1827) Schöpfung en deze feestelijke Jos-dag Beste Jos, in naam van het hele barst het van de hoogtepunten, zowel in als Concertgebouwteam: van harte proficiat, Franz Schubert buiten de schijnwerpers. In Brugge treedt het en bedankt voor alles; in verleden, heden Vioolsonate in g, D408 (1816) orkest resoluut buiten z’n comfort zone door en toekomst! - Allegro giusto Brahms, Rimsky-Korsakov, Borodin en Liszt - Andante te verkennen op historische instrumenten. Jeroen Vanacker - Menuetto Net zo onvergetelijk waren de live-opnames - Allegro moderato vanuit de Concertzaal van Poulenc, Debussy, Mussorgsky, en natuurlijk de baanbrekende Franz Schubert uitgave in 2014 van Orffs met Fantasie in f, D940 (1828) Collegium Vocale Gent, nog zo’n vaste gast in de Concertgebouwprogrammering. Ik denk Franz Schubert Der Hirt auf dem Felsen, D965 (1828)

BIJNA EEN TROTSE DERTIGER: ANIMA ETERNA BRUGGE IN ENKELE MIJLPALEN

2002 Inwijding Concertgebouw Brugge 2010 Als Anima Eterna Brugge heeft het orkest voort- op 20.02.2002 met Haydns die Schöpfung. aan zijn kantoren in de Brugse Ezelpoort, en 2003 Anima Eterna wordt orkest wordt het Ensemble Associé de l’Opéra de Dijon. in residentie in het Concertgebouw. 2013 Na Poulenc en Debussy zet Anima zijn Speciaal voor deze feestelijke dag, namen wij cava op 2004 Anima verkent Brahms, Rimsky-Korsakov, avonturen in romantisch en vroegmodern in het aanbod van de pauzebar. Alle voorwaarden zijn Borodin en Liszt op historisch instrumentarium. repertoire verder met Mussorgsky en Ravel. dus vervuld om te klinken op een mooie verjaardag 2005 De herontdekking van Ravel op 20e-eeuwse 2014 Concertdebuut in Frankfurts Alte Oper voor Jos van Immerseel! Franse blaasinstrumenten. en baanbrekende opname van 2006 Internationaal Mozartjaar: Anima’s eerste Carmina Burana met Collegium Vocale Gent. liefde wordt met nieuw repertoire en diverse 2015 – Het feestjaar van maestro van Immerseel gelauwerde opnamen gevierd. 2016 culmineert in meerdere cd-releases – 2008 Na drie jaar voorbereiding wordt de opname waaronder de vierdelige, intimistische box van Beethovens integrale symfonieën en Schubertiade – en Beethoven-tournees Dit concert wordt opgenomen door Klara en een selectie diverse ouvertures gelanceerd in een cd-box. door Mexico, Sydney en New York! ANIMA KAMER wordt uitgezonden op 09.11.2015 tussen 13 uur en 17 uur VOCAAL ETERNA MUZIEK BRUGGE tijdens 'Maestro’. Bedankt voor het vermijden van storende geluiden, ook tussen de delen. Schubertiade II. Die Forelle Schubert Close-up

16.00 / Kamermuziekzaal C.a.p.e. Anima 19.00 / Concertzaal CREW & Anima Eterna Brugge Yeree Suh: sopraan Anima Eterna Brugge: orkest Chouchane Siranossian: viool Door middel van immersieve technologie, Jos van Immerseel: dirigent Corina Golomoz: altviool een videobril, trackers en een Pieter Bergé: spreker Stefano Veggetti: cello hoofdtelefoon nodigt C.a.p.e. Anima Beltane Ruiz Molina: contrabas de bezoeker uit voor een bijna tastbare, — Jos van Immerseel, Claire Chevallier: hoogst persoonlijke muzikale ervaring. Hammerflügel, kopie naar Conrad Graf (1826) C.a.p.e. Anima brengt de toeschouwer Schubert close-up: lecture-performance rond door Christopher Clarke recht in het hart van de Pastorale en Schuberts Negende symfonie door Pieter Bergé (Ruckersgenootschap Antwerpen) schotelt hem een tableau vivant voor met live muziekvoorbeelden waarin hij de innerlijke wereld van — Beethovens Symfonie nr. 6, uitgevoerd — pauze — door Anima Eterna Brugge, kan voelen Franz Schubert (1797-1828) en proeven. Beleef het zelf gratis tijdens Franz Schubert (1797-1828) Marche caractéristique, D886/2 (?1826) Happy Birthday, Jos! Symfonie nr. 9 in C ‘Die Grosse’, D944 (1825-28) Meer info en inschrijven in de Inkomhal. - Andante – Allegro ma non troppo Franz Schubert Van 13 uur tot 17.30 uur - Andante con moto Nacht und Traüme, D827 (1825) (telkens 30 minuten) - Scherzo: allegro vivace - Allegro vivace Franz Schubert Der Taubenpost, D965 (1828)

Franz Schubert Beleef een volgende Close-Up op Die junge Nonne, D828 (1826) zaterdag 23 januari tijdens de Bach Academie Brugge. Dan neemt Ignace Franz Schubert Bossuyt samen met het ensemble Gretchen am Spinnrade, D118 (1814) BachPlus Bachs Gottes Zeit ist die allerbeste Zeit onder de loep. Franz Schubert Pianokwintet in A ‘Die Forelle’, D667 (?1819) - Allegro vivace - Andante - Scherzo Speciaal voor deze feestelijke dag, namen wij cava op - Andantino: thema en variaties in het aanbod van de pauzebar. Alle voorwaarden zijn dus vervuld om te klinken op een mooie verjaardag - Allegro giusto voor Jos van Immerseel!

Dit concert wordt opgenomen door Klara en een selectie Dit concert wordt opgenomen door Klara. De integrale wordt uitgezonden op 09.11.2015 tussen 13 uur en 17 uur ANIMA uitvoering van de symfonie na de pauze wordt uitgezonden ORKESTRAAL ETERNA tijdens 'Maestro’. Bedankt voor het vermijden van storende BRUGGE op 09.11.2015 om 20 uur tijdens 'Klara Live'. Bedankt voor geluiden, ook tussen de delen. het vermijden van storende geluiden, ook tussen de delen. Schubertiade

Wie Schubert zegt, zegt Wenen, begin 19e Jos van Immerseel, op uw verjaardag doet anders dan wat we normaliter doen. de renaissance werd toegepast. Het decor, eeuw: klatergoud en Sehnsucht, cotillons u zichzelf een hele dag Schubert cadeau. Doorgaans zitten we aan twee klavieren en de ouverture, de opkomst van de zangers, en koffiehuizen! De burgerij laafde zich aan Hoe reflecteren de Schubertiaden de ontstaat uit onze partijen een dialoog. In de kostuums, de houding, de positie op de verzen van Goethe, Schiller en Schlegel muziekpraktijk van toen? deze vierhandige werken, speelt ieder de het podium, de gestiek, de blik, de mimiek en consumeerde muzikaal entertainment De twee kamerconcerten zijn om te beginnen helft: er is maar één persoon die de pedaal en de ademhaling: met dat alles wordt het met meer gulzigheid dan ooit voorheen. geen historische reconstructies, alleen al maar kan bedienen, harmoniewisselingen moeten leeuwendeel van het narratief eigenlijk al Om die honger te stillen, blies de Weense omdat we over de eigenlijke programma’s perfect op elkaar worden afgestemd … de onthuld, nog vóór de eerste gezongen noot middenklasse geregeld verzamelen op van de Schubertiaden zeer weinig gegevens dynamiek is, kortom, helemaal anders. weerklinkt. informele avonden met voordrachten en bezitten. Vanuit deze basisidee heb ik de debatten, spelletjes en toneel, poëzie en werkencataloog van Otto Erich Deutsch van Kan u de vinger leggen op Schuberts Zo werken ook Schuberts liederen: elk woord politiek-maatschappelijke discussies. Muziek het eerste tot het laatste werk doorgenomen, meesterschap als liedcomponist? wordt in de klavierpartij perfect voorbereid, speelde echter steevast de hoofdrol, met een en op basis daarvan – en van mijn eigen Vóór Schubert was de geschiedenis van wat uiteraard een grondige kennis van tekst repertoire van luisterlied tot rondedans – niet Schubert-ervaringen doorheen de jaren – een het Lied er een zonder veel hoogtepunten. en inhoud vereist van de . Hij is de zelden mondden deze bijeenkomsten uit dubbele Schubertiade bij elkaar gepuzzeld. Uiteraard is er goed werk te vinden bij Haydn, loods voor de zanger. in feestjes tot voorbij het ochtendgloren … De selectie is heel persoonlijk uitgepakt: ik Mozart en quasi-tijdgenoot von Weber, Ook Franz Schubert bezocht dergelijke heb me laten leiden door de musici met wie maar het Lied was aanvankelijk toch vooral salons, en werd daarbij vaak om nieuwe ik graag wilde werken, en door mijn favoriete ‘gezelschapskunst’, die ook door mindere ‘Schubert heeft liederen of kamermuziek verzocht. Door cellist instrumentale bezettingen. Elk werk op het goden werd beoefend. Dat Schubert kon zich nooit wat Paumgartner, bijvoorbeeld, die met zijn vraag programma vind ik gewoon ontroerend knap. uitgroeien tot de meesterlijke liedsmid die om een kwintet voor een huisconcert in Steyr hij is, heeft in sterke mate te maken met de aangetrokken van muziekgeschiedenis schreef: het resultaat was Er is heel wat ‘nachtmuziek’ in de selectie kwaliteit van de poëzie – Goethe! Müller! ­– wat anderen van zijn het vermaarde Forellenkwintet. geslopen, wat eigenlijk weinig verwonderlijk en de algemene aandacht en gevoeligheid is. Schubert hield er nu eenmaal van om ’s daarvoor in het Wenen van de vroege 19e muziek vonden.’ De bijeenkomsten die Schubert en zijn nachts te componeren. Merkwaardig genoeg eeuw. In die zin hing Schuberts liedkunst er vriendenkring zelf inrichtten, hadden stelde ik ook vast dat deze bloemlezing geen misschien wel een beetje in de lucht. De Schubert-perceptie anno 2015 is sepia een bescheiden, gemoedelijk karakter. tenorliederen bevat, en dat terwijl Schubert gekleurd: de romantische antiheld, de Deze ‘Schubertiaden’ genoten al snel een zelf een tenor was en zijn meeste liederen Daarnaast is het van belang dat Schubert tragische figuur, jong gestorven, miskend, bijzondere reputatie, en lokten dankzij hun voor die stemsoort geschreven zijn! zelf zanger was: zijn opleiding als koorknaap eenzaam, rusteloos, ongelukkig … is dat bohémien-atmosfeer en artistiek/intellectuele schemert duidelijk door in zijn vocale oeuvre. beeld in uw ogen aan rehabilitatie of gezelschap zelfs adellijke gasten. Ook het vierhandig klavierspel wilde ik Hij schrijft werkelijk ideaal voor de stem nuance toe? absoluut een plaats geven: we weten – topkwaliteit in de klasse ‘Haydn/Mozart’ – Dat denk ik wel. Luister om te beginnen eens Vandaag hebben de Schubertiaden een dat Schubert zelf zulke werken heeft en overklast als lieddichter ruimschoots naar Der Taubenpost, een van Schuberts legendarische status verworven. Centraal uitgevoerd, en vaak voor deze bezetting Beethoven, die zelf geen zangervaring had. laatste werken. Hij was er al beroerd aan toe, in het mythische beeld bevinden zich heeft gecomponeerd: drie volle boekbanden maar slaagde er toch in een bijzonder vrolijk Schubert, die vaak zelf zong (‘met zachte – zelden opgenomen, hoogst uitzonderlijk Ook de dramaturgische opzet van Schuberts lied te schrijven! maar aangename stem’) en improviseerde op historische instrumenten! Dit is prachtige liederen is fenomenaal. De piano is steevast achter het klavier, en zijn oeuvre, waarvan heel muziek, maar aartsmoeilijk om uit te voeren. de regisseur: hij bepaalt de sfeer en is sturend De verklaring voor het ‘gebrek aan succes’ wat liederen en dansen (ca. 400 werken in Vooral op het vlak van ‘speelcomfort’ is bij de weergave van de inhoud. De partituren in eigen tijd, is ook eerder in praktische totaal) direct op deze context terug te voeren het even wennen, al blijkt alles uiteindelijk tonen duidelijk dat de dramatische kracht dan wel romantische hoek te zoeken: de zijn. Ze getuigen van een verinnerlijkte, schitterend uitgekiend. vertrekt vanuit het klavier: dat anticipeert sociale omstandigheden waarin Schubert geïndividualiseerde, intieme muziekbeleving op de zangstem en zorgt ervoor dat het heeft geleefd en gewerkt. Laten we de die in de Schubertiaanse salons haar ultieme Voor Claire Chevallier en mezelf is dit geen verhaal perfect door het publiek begrepen vergelijking maken met een componist die, habitat had gevonden. vanzelfsprekende ervaring: het is helemaal wordt – in feite een theaterprincipe dat al in net als Schubert, ‘immigrant’ was in Wenen, maar er wel succes heeft weten te oogsten: de eigenlijke reden waarom hij erkenning Beate Kielland, en ook de sopraan van deze Denkt u nog aan ‘nieuwe’ Schubert- Beethoven. Schubert was de zoon van een verdient. Er zijn massa’s stukken die geen namiddag, Yeree Suh – heb ik al heel vaak projecten in de toekomst? dorpsleraar en de familie woonde buiten mens wil horen omdat men ze ‘te moeilijk’ Schubert uitgevoerd, daarom lag het voor Er zijn nog enkele domeinen die ik graag de stadsmuren van Wenen, interessante vindt, maar zij maken het portret van het de hand om met hen te werken. Zij kunnen zou willen betreden. Zo heeft Schubert heel contacten, die met zijn carrière hadden genie Schubert net meer waarheidsgetrouw! allemaal verschillende stijlen aan, maar de wat opera’s geschreven, en de meeste zijn kunnen helpen, had hij niet. Schubert heeft constante is de nauwgezetheid waarmee slechts één- of tweemaal uitgevoerd; hij lag overigens ook nooit het burgerschap van de Hoe zou u uw fascinatie voor deze zij zich voorbereiden, zich de ontstaans- en eenvoudigweg niet goed in de Weense markt, stad verkregen. In die zin was het niet evident componist omschrijven? uitvoeringscontext van de muziek eigen en ook vandaag is dit repertoire zelden te om door welgestelde, muziekminnende De vraag naar mijn lievelingscomponisten ga maken, tekstinhoud en -uitspraak bestuderen. horen. Voorts heb ik me er altijd geweldig Weners opgepikt en ondersteund te worden, ik altijd liever uit de weg, dat verschilt van Ook dat is bepalend geweest voor mijn over verbaasd dat Schuberts missen nr. 4 en 5 en bleven uitvoeringskansen erg beperkt. dag tot dag! Maar wanneer men insisteert, keuze. Bovendien zijn ze het gewend om met nagenoeg nooit worden uitgevoerd. Misschien Weinig verrassend dus dat het publiek hem moet ik toch vaststellen dat het Schubert is historische instrumenten te zingen, en dat is wel een ideale toekomstmissie voor Anima? eenvoudigweg niet kende. Beethoven, die boven water komt. Schubert heeft zich erg belangrijk voor me. daarentegen, heeft in Wenen meteen veel nooit wat aangetrokken van wat anderen Sofie Taes weerklank gevonden dankzij de connecties van zijn muziek vonden: hij is helemaal zijn Deze ‘Josdag’ sluit groots af met een van zijn vader, die ridders, hertogen en andere eigen weg gegaan en was bijzonder origineel, van uw absolute favorieten, eerst in een hooggeplaatste mecenassen kon mobiliseren. niet óm het te zijn, maar omdat hij het wás. lecture-performance met Pieter Bergé en Dat maakt zijn muziek in mijn ogen ‘zuiver’, livevoorbeelden door uw Anima Eterna, Daartegenover staat, dat Schubert op de to the point. Hij had een enorme drang om daarna een integrale uitvoering. nooit aflatende steun kon rekenen van een te componeren, en ook die gedrevenheid Waarover spreek ik? hechte vriendengroep, die onder meer voor bewonder ik. Ik vind niet alleen zijn Uiteraard de Symfonie in C ‘Die Grosse’, de uitgave en distributie van zijn oeuvre complete oeuvre interessant, maar ook zijn dat hoogtepunt van energie, levenskracht, hebben gezorgd. Dat had Beethoven compositorische traject ronduit opmerkelijk: tomeloze creativiteit en optimisme. De dan weer niet … Schubert is ook maar 31 Erlkönig heeft hij geschreven vóór hij 20 symfonie ontstond in wat een van de geworden, vergeet dat niet. Moest hij 30 jaar was, en op het einde van zijn leven is hij nog gelukkigste perioden uit Schuberts leven langer hebben geleefd, zou dit verhaal er contrapunt gaan studeren! Tot slot koester ik moet zijn geweest: een vakantie ten huize van helemaal anders hebben uitgezien. enkele van zijn uitspraken enorm. Een van de muziekmecenas Ferdinand Traweger, waar mooiste: ‘O Phantasie! du höchstes Kleinod hij steden en dorpjes bezocht, uitgestrekte De hele mythe is voor mij vooral dat: des Menschen, du unerschöpflicher Quell, aus meren bewonderde, aan rotsklimmen deed een mythe, die gebaseerd is op weinig dem sowohl Künstler als Gelehrte trinken! O en zich kiplekker voelde. Hij kon er bovendien substantieels. Hoeveel weten we eigenlijk bleibe noch bei uns, wenn auch von wenigen beschikken over een piano en zich dus ooit exact over iemands leven, vandaag nur anerkannt und verehrt, um uns vor jener ongeremd op het componeren toeleggen. of 200 jaar terug? Het is alleszins geen sogenannten Aufklärung, jenem hässlichen noodzakelijke voorwaarde om muziek te Gerippe ohne Fleisch und Blut, zu bewahren!’ begrijpen of te waarderen. Wat ik belangrijker vind, is een breed perspectief op Schuberts Laat ons even terugkeren naar het Wie niet genoeg krijgt van Schubert muzikale erfenis: hij is in moderne tijden gezelschap dat u uitnodigde voor dit en zijn Schubertiades, kan zijn hart ‘populair’ geworden dankzij enkele, weliswaar Schubertiaanse salon … ophalen met de Schubertiade-box. schitterende, liederen die sterk tot de … een groep fantastische musici, uit alle Deze verzamelbox met het mooiste van verbeelding spraken en op geweldige poëzie hoeken van de wereld, naar die internationale Schubert door Anima Eterna Brugge en zijn gecomponeerd. Maar voor mij is dit spreiding heb ik ook wel een beetje bewust Jos van Immerseel verscheen onlangs bij slechts een spectaculair fragment van zijn gezocht. Vooral met de zangers op onze Outhere en werd trouwens integraal in het oeuvre: dat is niet de ware Schubert, niet Schubertiade-box – Thomas Bauer, Marianne Concertgebouw opgenomen! Uit het privé-archief van Jos van Immerseel

Een uitgebreidere selectie foto’s kan u in het Concertgebouwcafé bewonderen. Anima Eterna Brugge Gezongen teksten

eerste viool klarinet Der Hirt auf dem Felsen Rachael Beesley Lisa Shklyaver Wenn auf dem höchsten Fels ich steh', Als ik op de hoogste rots sta, Balázs Bozzai Daniele Latini In's tiefe Tal hernieder seh', In het diepe dal mijn blikken sla, Malina Mantcheva Und singe. En zing, László Paulik fagot Fern aus dem tiefen dunkeln Tal Ver uit het diepe donkere dal Martin Reimann Jane Gower Schwingt sich empor der Widerhall Weergalmt de echo Fiona Stevens Lisa Goldberg Der Klüfte. Langs de rotsen. Je weiter meine Stimme dringt, Hoe verder mijn stem doordringt, tweede viool hoorn Je heller sie mir wieder klingt Hoe klaarder ze klinkt, John Meyer Ulrich Hübner Von unten. Van beneden terug naar boven, Daniela Helm Martin Mürner Mein Liebchen wohnt so weit von mir, Zo ver van mij woont mijn liefste, Barbara Erdner Helen MacDougall Drum sehn' ich mich so heiß nach ihr Daarom hunker ik zo naar haar Femke Huizinga Jörg Schulteß Hinüber. Aldaar. Agnieszka Rychlik Joseph Tan trompet In tiefem Gram verzehr ich mich, Ik word verteerd door diep verdriet, Thibaud Robinne Mir ist die Freude hin, Plezier heb ik niet, altviool Sebastian Schärr Auf Erden mir die Hoffnung wich, Op aarde is de hoop vergaan, Frans Vos Ich hier so einsam bin. Hier ben ik zo eenzaam. Laxmi Bickley trombone So sehnend klang im Wald das Lied, Zo smachtend klonk in het woud het lied, Corina Golomoz Timothy Dowling So sehnend klang es durch die Nacht, Zo smachtend klonk het in de nacht, Noah Mayer Cas Gevers Die Herzen es zum Himmel zieht Dat het hart naar de hemel schiet Chloé Parisot Gunter Carlier Mit wunderbarer Macht. Met wonderbaarlijke kracht.

cello pauken Der Frühling will kommen, De lente zal komen, Sergei Istomin Jan Huylebroeck Der Frühling, meine Freud', De lente die mij verblijdt, Inka Döring Nun mach' ich mich fertig Nu maak ik me klaar Hilary Metzger Zum Wandern bereit. Tot wandelen bereid. Regina Wilke

contrabas James Munro Love Persson Beltane Ruiz Molina

fluit Georges Barthel Anne Pustlauk

hobo Benoit Laurent Elisabeth Schollaert Nacht und Träume Drum heg ich sie auch so treu an der Brust, Daarom koester ik ze ook oprecht in mijn hart, Heil'ge Nacht, du sinkest nieder; Heilige nacht, je daalt neer; Versichert des schönsten Gewinns; Verzekerd van het mooiste gewin; Nieder wallen auch die Träume En ook dromen vlijen zich neer Sie heißt – die Sehnsucht! Kennt ihr sie? – Ze heet – de hartstocht! Kent u haar? – Wie dein Mondlicht durch die Räume, Zoals jouw maneschijn in vertrekken, Die Botin treuen Sinns. De bode van de trouwe zin. Durch der Menschen stille Brust. En op de stille borst van mensen. Die belauschen sie mit Lust; Ze luisteren, vol verlangen; Die junge Nonne Rufen, wenn der Tag erwacht: Ze roepen, als de dag ontwaakt: Wie braust durch die Wipfel der heulende Hoe raast de huilende storm door de Kehre wieder, heil'ge Nacht! Heilige nacht, keer terug! Sturm! boomtoppen! Holde Träume, kehret wieder! Zoete dromen, keer terug! Es klirren die Balken, es zittert das Haus! De balken knetteren, het huis kraakt! Es rollet der Donner, es leuchtet der Blitz, De donder rommelt, de bliksem flitst, Der Taubenpost Und finster die Nacht, wie das Grab! En donker is de nacht, als het graf! Ich hab‘ eine Brieftaub‘ in meinem Sold, Ik heb een briefduif in mijn soldij, Die ist gar ergeben und treu, Ze is heel trouw en toegewijd, Immerhin, immerhin, En toch, en toch, Sie nimmt mir nie das Ziel zu kurz Ze stopt nooit voor haar doel so tobt' es auch jüngst noch in mir! Zo ging het ook kort geleden in mij tekeer! Und fliegt auch nie vorbei. En vliegt er ook nooit voorbij. Es brauste das Leben, wie jetzo der Sturm, Het leven dat bruiste, zoals nu de storm, Es bebten die Glieder, wie jetzo das Haus, Mijn leden die beefden, zoals nu het huis, Ich sende sie viel tausendmal Ik stuur ze duizendmaal weg Es flammte die Liebe, wie jetzo der Blitz, De liefde die opvlamde, zoals nu de bliksem, Auf Kundschaft täglich hinaus, Naar clientèle elke dag, Und finster die Brust, wie das Grab. En donker was mijn hart als het graf. Vorbei an manchem lieben Ort, Voorbij heel wat geliefde plekjes, Nun tobe, du wilder gewalt'ger Sturm, Bis zu der Liebsten Haus. Tot naar het huis van mijn liefste. Im Herzen ist Friede, im Herzen ist Ruh, Welnu, ga tekeer, wilde, geweldige storm, Des Bräutigams harret die liebende Braut, In het hart heerst er vrede, het hart vond rust, Dort schaut sie zum Fenster heimlich hinein, Daar kijkt ze heimelijk door het raam, Gereinigt in prüfender Glut, Op de bruidegom wacht de minnende bruid, Belauscht ihren Blick und Schritt, Luistert naar haar blik en tred, Der ewigen Liebe getraut. Gereinigd in de keurende gloed, Gibt meine Grüße scherzend ab Brengt mijn groeten met een scherts Verloofd met haar eeuwige liefde. Und nimmt die ihren mit. En neemt die van haar met zich mee. Ich harre, mein Heiland! mit sehnendem Blick! Komm, himmlischer Bräutigam, hole die Braut, Ik wacht, mijn verlosser! Met smachtende blik! Kein Briefchen brauch ich zu schreiben mehr, Geen briefje hoef ik nog te schrijven, Erlöse die Seele von irdischer Haft. Kom, hemelse bruidegom, haal de bruid, Die Träne selbst geb ich ihr, Zelfs de tranen krijgt ze van mij, Horch, friedlich ertönet das Glöcklein Verlos de ziel van de aardse band. Oh, sie verträgt sie sicher nicht, Ach, ze verdraagt ze zeker niet, vom Turm! Hoor, vredig weerklinkt het klokje van Gar eifrig dient sie mir. Vol ijver dient ze mij. Es lockt mich das süße Getön de toren! Allmächtig zu ewigen Höhn. De zoete klanken lokken mij Bei Tag, bei Nacht, im Wachen, im Traum, Bij dag, bij nacht, bij het waken en het dromen, Alleluja! Allemachtig naar de eeuwige hemelse hoogten. Ihr gilt das alles gleich, Dat blijft haar gelijk, Halleluja! Wenn sie nur wandern, wandern kann, Als ze maar kan rondvliegen, heenvliegen Dann ist sie überreich! Dan voelt ze zich als koning te rijk!

Sie wird nicht müd, sie wird nicht matt, Ze wordt niet moe of zwak, Der Weg ist stets ihr neu; De weg is voor haar steeds onbekend; Sie braucht nicht Lockung, braucht nicht Lohn, Ze hoeft geen pauze, geen loon, Die duif is zo trouw! Die Taub' ist so mir treu! Gretchen am Spinnrade Meine Ruh‘ ist hin, Mijn rust is weg, Meine Ruh' ist hin, Mijn rust is weg, Mein Herz ist schwer, Mijn hart weegt zwaar, Mein Herz ist schwer, Mijn hart weegt zwaar, Ich finde sie nimmer Ik vind ze nooit, Ich finde sie nimmer Ik vind ze nooit, Und nimmermehr. Nimmermeer. Und nimmermehr. Nimmermeer. Mein Busen drängt sich Mijn boezem smacht Wo ich ihn nicht hab Omdat ik hem niet heb Nach ihm hin. Naar hem. Ist mir das Grab, Wacht mij het graf, Ach dürft ich fassen Ach, kon ik hem maar Die ganze Welt De hele wereld Und halten ihn, Voelen en vasthouden, Ist mir vergällt. Is voor mij vergald. Und küssen ihn, Hem kussen, Mein armer Kopf Mijn arm hoofd, So wie ich wollt, Zoals ik wil, Ist mir verrückt, Buiten zinnen, An seinen Küssen Aan zijn kussen Mein armer Sinn Mijn arm verstand, Vergehen sollt! Wil ik bezwijken! Ist mir zerstückt. Opgebrand. Meine Ruh' ist hin, Mein Herz ist schwer, Mijn rust is weg, Ich finde sie nimmer Mijn hart weegt zwaar, Und nimmermehr. Ik vind ze nooit, Nimmermeer. Nach ihm nur schau ich Zum Fenster hinaus, Slechts naar hem kijk ik Nach ihm nur geh ich Door het raam naar buiten, Aus dem Haus. Slechts voor hem verlaat ik Het huis. Sein hoher Gang, Sein' edle Gestalt, Zijn hoge tred, Seine Mundes Lächeln, Zijn edele gestalte, Seiner Augen Gewalt, Zijn lachende mond, Zijn krachtige blik, Und seiner Rede Zauberfluß, En zijn stem Sein Händedruck, Een betoverende stroom, Und ach, sein Kuß! Zijn handdruk, En ach, zijn kus! Biografieën

Jos van Immerseel (BE) studeerde piano van de componist vormen het credo van dit Corbett. Haar repertoire reikt van de vroegste Kammerphilharmonie Bremen. Daarnaast (Eugène Traey), orgel (Flor Peeters), zang orkest. Solisten stammen uit eigen rangen klarinetmuziek tot hedendaagse muziek. houdt ze zich graag bezig met nieuwe muziek. (Lucie Frateur) en orkestdirectie (Daniel of zijn ‘vrienden van het huis’, zoals Claire Eerder dit jaar verscheen haar opname met Sternefeld) en verdiepte zich als autodidact Chevallier (piano), Chouchane Siranossian Jos van Immerseel van Frans repertoire voor Stefano Veggetti (IT) behaalde zijn diploma in organologie, retoriek en de historische (viool), Yeree Suh (sopraan) en Thomas Bauer klarinet en piano, La clarinette française. als cellist bij David Cole in L’Aquila en in pianoforte. Deze interesses leidden hem (bariton). Partners als Concertgebouw Brugge, Philadelphia bij Orlando Cole. Tijdens een naar de oude muziek, de oprichting van Opéra de Dijon en BOZAR schrijven mee Claire Chevallier (FR) raakte tijdens haar masterclass met Anner Bijlsma raakte hij een eigen ensemble (Collegium Musicum, aan het verhaal van Anima Eterna Brugge, studies via een masterclass bij Jos van geïnteresseerd in historische instrumenten, 1964-1968), klavecimbelstudies bij Kenneth dat resulteerde in een indrukwekkende Immerseel gefascineerd door historische waarop hij een carrière begon bij tal van oude- Gilbert en een overwinning in het eerste reeks opnames, sinds 2002 voortgezet door piano’s. Als musicus-onderzoeker bezit ze muziekensembles onder leiding van onder klavecimbelconcours van Parijs (1973). Outhere als Collection Anima Eterna. De zes Franse historische piano’s uit de periode anderen Alfredo Bernardini, Ottavio Dantone Vandaag geniet hij wereldwijd erkenning als nieuwsgierigheid van de musici en de honger 1842-1920. Haar interesse voor diverse en Dorothee Oberlinger. Voor het label Brilliant solist en kamermusicus en is hij te horen op van het publiek blijken nog niet gestild: artistieke disciplines leidde tot projecten neemt hij op met zijn Cordia Ensemble. de belangrijkste internationale concertpodia. Anima Eterna Brugge blijft synoniem voor met kunstenaars als Wayn Traub, Josse De Parallel maakte van Immerseel carrière innovatie zonder provocatie, voorbereiding en Pauw, David Claerbout en Anne Teresa de Beltane Ruiz Molina (ES) studeerde contrabas als dirigent, sinds 1987 van geesteskind professionalisme, passie en plezier. Keersmaeker. Sinds 2004 is Chevallier als in Londen, Berlijn en Bazel en specialiseerde Anima Eterna. Hij is ook actief als docent docente pianoforte verbonden aan het zich in oude muziek bij Peter McCarthy aan muziekinstituten overal ter wereld en Yeree Suh (KR) maakte haar professionele Brusselse conservatorium. en David Sinclair. Daarnaast studeerde ze leidt masterclasses van Weimar tot Fukuoka. debuut onder leiding van René Jacobs tijdens compositie. Ze speelde onder meer bij de Ankerpunten zijn het Brugse Concertgebouw de Innsbrucker Festwochen. Sindsdien staat Chouchane Siranossian (AM/FR) combineert Duisburger Philharmoniker, musikFabrik, – waar hij met Anima Eterna Brugge in ze internationaal bekend als zangeres van vanuit haar interesse in historisch- Kammerorchester Basel, Elbipolis en Anima residentie is sinds 2003 –, BOZAR en de barokke en nieuwe muziek. Ze studeerde in geïnformeerde uitvoeringspraktijk met het Eterna Brugge. Eerder dit jaar maakte ze een Opéra de Dijon, waaraan het orkest als Seoul, Berlijn, Leipzig en Bazel en zong met grootste gemak barok- en moderne viool. opname met het Sonic.art Saxophonquartett ‘ensemble associé’ is gelieerd. Hij is ten dirigenten als Philippe Herreweghe, Masaaki Ze werd daarbij geïnspireerd door Reinhard en de trombonist Christian Lindberg met slotte ook verzamelaar: overtuigd dat de Suzuki en Rubén Dubrovsky en bij ensembles Goebel in Salzburg, waar ze terechtkwam muziek van Sofia Gubaidulina. instrumenten die een componist heeft gekend als Ensemble Intercontemporain, Bamberger na haar studies in onder meer Lyon, Fiesole de sleutel zijn tot een correcte voordracht, Symphoniker, Concerto Köln en het BBC en Zürich. Ze was solist en concertmeester Pieter Bergé (BE) studeerde filosofie en bouwde hij een collectie historische klavieren Scottish Symphony Orchestra. Ze straalde in bij onder andere Concerto Köln, Budapest doctoreerde in musicologie in Leuven, uit. Zij brengen hem tot bij de componist Orffs Carmina Burana tijdens de uitvoering Festival Orchestra en de Deutsche waar hij vanaf 2004 als docent en vanaf en zijn muziek: een noodzakelijk en door Anima Eterna Brugge in 2014. Kammerphilharmonie Bremen en werkt veel 2012 als hoogleraar aangesteld werd. Zijn compromisloos uitgangspunt. samen met componisten en kamermusici als onderzoek richt zich op 18e- en 19e-eeuwse Lisa Shklyaver (D) studeerde klarinet bij Jos van Immerseel, met wie ze eerder dit instrumentale muziek; zo schreef hij twee Opgericht in 1987 door Jos van Immerseel haar grootvader en trad op haar veertiende jaar een cd met barokmuziek opnam in het boeken over Beethovens Pianosonate als levend laboratorium voor zijn onderzoek voor het eerst op met orkest in Webers Concertgebouw. ‘Der Sturm’ en is hij verantwoordelijk voor in de barokmuziek, evolueerde Anima Concertino. In 2006 rondde zij haar studies verschillende gespecialiseerde publicaties. Eterna Brugge (BE) van een compact af in Sint-Petersburg en specialiseerde Corina Golomoz (MD) studeerde viool en Hij is lid van de Koninklijke Vlaamse strijkersensemble tot een volbloed symfonisch zich in Karlsruhe en Trossingen. Ze speelt altviool in haar thuisland Moldavië en in Academie van België voor Wetenschappen orkest, dat ook klassiek, romantisch en onder meer bij Elbipolis, Concerto Rostock en Mannheim. Ze was enige tijd en Kunsten en geeft bovendien geregeld vroegmodern repertoire exploreert. Brandenburg en L’arpa Festante München. verbonden aan het SWR Sinfonieorchester concertinleidingen. Het consequente gebruik van historisch Als kamermuziekpartner speelt zij onder Baden-Baden und Freiburg en speelt instrumentarium, de permanente leiding andere met Jos van Immerseel, Anton Steck, nu muziek van barok tot romantiek op door van Immerseel, de projectmatige Nicholas Daniel en Akio Koyama. Zij werkte historische instrumenten, onder meer bij het aanpak en het respect voor de intenties met de componisten Marton Illes en Sydney orkest L'Arte del mondo en de Deutsche In de kijker

Lisa Shklyaver © Giséla Dheedene Johann Sebastian Bach za 16.01.16 / 20.00 / Concertzaal za 23.01.16 / 11.00 / Concertzaal Anima Eterna Brugge / Bachplus & Ignace Bossuyt / Bach Close-up Beethoven & von Weber Nieuw in de Bach Academie: de Bach Close-up. Als één muzikaal motief een eigen In deze interactieve lecture-performance fileert leven is gaan leiden, dan zijn het wel de Bachfanaat en begenadigd spreker Ignace openingsmaten van Beethovens Vijfde Bossuyt samen met de musici van BachPlus een symfonie, hoewel tijdgenoten het meest onder van Bachs allermooiste cantates, Gottes Zeit ist de indruk waren van de juichende finale. Voor die allerbeste Zeit. Webers virtuoze Tweede klarinetconcerto dient zich, na haar opgemerkte recital met Jos van Immerseel, Lisa Shklyaver aan.

DRANKBONNEN Om u nog beter te bedienen, betaalt u voortaan met drankbonnen aan de pauzebars. U kan deze drankbonnen voor de voorstelling of DRANKBON DRANKBON tijdens de pauze aanschaffen aan de verkoopbalies in de Inkomhal €0,50 €0,50 en op de Foyers. Ook in het Concertgebouwcafé kan u met deze bonnen betalen.

BESTEL UW TICKETS NU OP Praat na de voorstelling gezellig na in het Concertgebouwcafé of vertel ons wat u ervan vond op Facebook of Twitter (@concertgebouwbr).

Gezellig tafelen voor of na een voor­stelling met een verrassing op vertoon van het concertticket. www.concertgebouw.be/servies.

Coverbeeld: Jos van Immerseel © Alex Vanhee / V.U. Katrien Van Eeckhoutte, ’t Zand 34, 8000 Brugge