Årsmelding 2020 INNHALDSLISTE
Side Helsing frå leiaren 3 Adresser til styret og administrasjonen 4 Liste over lokallagsleiarar 5 Tillitsvalde i Hordaland Bondelag 6 Aktivitet i fylkeslaget 9 Protokoll frå årsmøtet 2020 10 Arbeidsplan 15 Protokoll frå skipingsmøtet 20 Omdømmebygging og politisk kontakt 26 Jordbruksforhandlingar 28 Samarbeid 29 Hordaland Bygdekvinnelag 32 Rekneskap 33
Foto framsida: Fusa Bondelag HELSING FRÅ LEIAREN
2020 har vore eit spesielt år for heile verda. Heilt sidan mars har samfunnet vore i ulike fasar av ein lang unntakstilstand med karantenereglar, kohortar, reiserestriksjonar og nedstenginga. Dette har vore svært utfordrande for store deler av den norske økonomien, og mange bedrifter slit. I det norske landbruket har stengte grenser ført til auka etterspurnad etter varene våre, og mange har lagt seg i selen for å produsere litt ekstra av den gode norske maten. Styrken i den norske landbruksmodellen med god kommunikasjon og ein kultur for samarbeid har verkeleg vist seg i år.
Medan arbeidet på garden har gått mykje i det vante i år har Bondelaget, som dei fleste organisasjonar, vorte pressa over i ein heilt ny måte å drive organisasjon på. Dei faste møteplassane har for det meste forsvunne, og vi har vorte pressa over i digitale møterom. Då nedstenginga kom i mars, vart det meste som kunne utsetjast utsett eller avlyst. Etter ei stund fant vi jo ein slags arbeidsform, men det er ikkje tvil om at saknet etter dei fysiske møta med dei gode diskusjonane er stor i heile organisasjonen.
Oppi det heile hadde vi tidfesta opprettinga av Vestland Bondelag i fylkesårsmøta våre. Først såg det lyst ut for arrangementet, med letting av restriksjonar. Fylkesstyra i Hordaland og Sogn og Fjordane Bondelag var einige i at vi kunne gjennomføre eit skipingsmøte med brask og bram. Så kom bølge nummer to og tvinga oss til retrett. Vi var likevel samstemte på at det var rett å gå vidare med skipinga. Det var nok ikkje den høydaren vi hadde håpa på der vi sat ei handfull menneske på eit møterom på Voss, med resten av delegatane på Zoom. Men no er vi etablerte og klar for innsats.
Sjølv om arbeidet i Bondelaget nok har vore prega av pandemien, er det lita tvil om at det er lokallagsarbeidet som har fått den største knekken. Dessverre har det ikkje vorte mange møteplassar for medlemene i løpet av året. Digitale verktøy kan løyse noko, men ein digital bondekafé vert liksom ikkje det same. Eg vil gå så langt som å seie at det er tilnærma krise for Bondelaget at kvardagsbondelaget er det som verkeleg har fått seg ein knekk i år. Vi må saman gjere ein innsats til neste år for å sikre den gode aktiviteten.
Vi har mykje å gjere og vi treng ein sterk organisasjon i Bondelaget. Det er stortingsval i 2021, og både landbruk og den vidare distriktspolitikken kjem til å verte viktige tema. Lenge før valet er det andre tema som skal landast og andre kampar å kjempa. Daglegvaremeldinga vil vise om Stortinget vel å legge føringar for korleis daglegvaremarknaden skal fungere. Skal daglegvarekjedene framleis få moglegheit til å kunne breie seg ut i heile verdikjeda? Når den nye klimameldinga til regjeringa vert vedtatt, får vi sjå om det løner seg for ei næring å ta ansvar for klimaarbeidet sitt. Det er mange tunge saker, og eg er overtydd over at vi vil sjå spor etter arbeidet vårt i norsk politikk også i tida framover.
Peder Nernæs, fylkesleiar
3 ADRESSER STYRET OG ADMINISTRASJONEN
Styreverv Namn og adresse Telefon og e-post Leiar: Peder Nernæs 97 04 16 28 Nernæsvegen 179, 5632 Omastrand [email protected]
Nestleiar: Knut Byrkjenes Hauso 99 26 32 54 Årekolvegen 2, 5777 Grimo [email protected]
Styremedlem: Bodhild Fjelltveit 90 98 59 32 Hausdalsv. 379, 5229 Kalandseidet [email protected]
Styremedlem: Lars Bø 91 16 54 48 Tjukkebygdvegen 159, 5706 Voss [email protected]
Styremedlem: Kjersti Hjelemland 91 56 02 53 Hjelemlandsvegen 48, 5464 Dimmelsvik [email protected]
Frå HBK: Siv Helle Prestegard, 92 24 58 80 Reisetervegen 13, 5776 Nå [email protected]
1. vara: Hege Aase Tysnes 41 45 18 65 Åsevegen 296, 5640 Eikelandsosen [email protected]
2. vara: Olav Myhr 91 17 60 11 Mykingvegen 230, 5913 Eikangervåg [email protected]
3. vara: Jørund Kvestad 92 68 88 42 Gamlevegen 83, 5777 Grimo [email protected]
Administrasjonen på Landbrukstunet:
Post- og besøksadresse : Kokstadflaten 36, 5257 Kokstad
Organisasjonssjef Lars Peter Taule 90 85 85 55, [email protected] Rådgjevar Geir Totland 99 64 26 00, [email protected] Rådgjevar Maria Makloufi Skjold 93 49 30 78, [email protected]
Bybonden Ida Kleppe [email protected]
4 LISTE OVER LOKALLAGSLEIARAR
Hordaland Bondelag har 39 lokallag. Med unntak av Fedje, er det minst eitt lokallag i alle kommunar. 5 TILLITSVALDE I HORDALAND BONDELAG
Lokallaga Lokallaga gir nettverk og sosialt samhald for medlemer. Dei påverkar lokalpolitikken, driv med omdømebygging og informasjon om landbruket. Lokallaga gir grunnlag for korleis styret i Norges Bondelag arbeider. Lokallaga bidrar til beredskap kan vere ei god støtte for andre bønder og for kommunen ved ulykker, naturkatastrofar og brann.
Desse lokallaga fekk ny leiar i 2020: Strandebarm-Tørvikbygd Bondelag, Vikøy og Øystese Bondelag og Voss Bondelag. Tusen takk til leiarane og styremedlemene som gjekk av for arbeidet dei har gjort for landbruket og bøndene.
Årets lokallag 2019 Hordaland Bondelag har kåra årets lokallag sidan 2010. Vinnaren går vidare til den nasjonale kåringa i Norges Bondelag. I denne siste kåringa av årets lokallag i Hordaland Bondelag, var det Huglo Bondelag som fekk tittelen og 10 000 kroner. I den nasjonale kåringa med finalistar frå heile landet, fekk dei tredjeplass og heiderleg omtale.
Dette året valte fylkesstyret eit lokallag som kanskje ikkje har den høgaste aktiviteten målt i tal. Dei er årets lokallag fordi dei held ein jamn og god aktivitet år etter år, sjølv om dei ikkje har så mange å fordele oppgåvene på. Til tross for at lokallaget berre har 6 produksjonsmedlemer og 20 medlemer totalt, møter dei alltid på fylkesarrangement, og har både møte og kurs for medlemene. Når dei skal ha større arrangement, samarbeider dei med andre lokallag.
Prisen vart delt ut på årsmøtet til Huglo Bondelag. 6 Aktive lokallag og lokallagsmidlar Den viktigaste årsaka til at Bondelaget står sterkt, er gode lokallag. Lokallagsstyret planlegg arbeidet i laget. Det er krav om å halde årsmøte, og dei fleste har både medlems- møte og andre arrangement. I 2018 vedtok årsmøtet i Norges Bondelag å auke midlane til aktive lokallag og øyremerke dei til aktivitet. Fylkesstyret fordeler midlane etter søknad. I 2020 fekk alle lokallag som har hatt årsmøte midlar.
Her er eit utval av aktivitetar i 2020: Møte om biogass, bondefest, bondepub/kafé, grautdag, jerninnsamling, plastinnsamling, fagtur til Jæren og gardsbesøk for skuleklassar. Det er også mange lag som har laga innspel til politikarar, kommunen, ulike planar og høyringar.
Styret i Voss Bondelag med leiaren innfelt.
Styret i Radøy Bondelag. 7 Styret i Norges Bondelag Frøydis Haugen frå Austrheim/Lindås Bondelag har vore andre nestleiar i styret i Norges Bondelag, men gav stafettpinnen vidare på årsmøtet i 2020. Bodhild Fjelltveit frå Bergen Bondelag var styremedlem, og vart vald til andre nestleiar i 2020. Knut Byrkjenes Hauso frå Ullensvang Hagebrukslag vart vald inn i valnemnda.
Fylkesstyret I 2020 handsama fylkesstyret 80 saker i 13 styremøte. 18.-19. juni var det styremøte i Rosendal og 24. til 25. august hadde Sogn og Fjordane Bondelag og Hordaland Bondelag felles styremøte i Sogndal. Møtet vart nytta til å drøfte vegval for Vestland Bondelag.
Dette året har det vore mindre representasjon enn vanleg då mange møte og arrangement vart avlyst. Styret rakk likevel ein del møte før pandemien, mellom anna med Fylkeskommunen og Fylkesmannen. Døme på tema er jordbruksforhandlingane, regionalt miljøprogram og grågåsforvaltning. Styret og/eller tilsette deltok på opning av eit jordrensingsanlegg på Laksevåg, fagdag om gardsvarme, opning av biogassanlegg, Fruktdagane på Voss, møte om forvaltning av hjort i Øygarden, møte om daglegvaremeldinga og møte om kva som skjer i Hardanger. I tillegg var Hordaland Bondelag representert på ulike høyringsmøte, til dømes Nasjonal Transportplan, jordbruksforhandlingane og endring av CWD-forskrifta.
Det vart også tid til å delta på nokre årsmøte før Norge stengte ned; årsmøte i Sogn og Fjordane Bondelag, Hordaland Senterparti, 4H Hordaland og Hordaland Bygdeungdomslag. Seinare vart det digitalt årsmøte i Hordaland Landbruksselskap. I april hadde Hordaland Bondelag eit møte med Mattilsynet, der tema var rutinar ved tilsyn, oppfølging, rapportering og korleis handtere bønder i ein sårbar situasjon. Situasjonen kring koronaviruset vart sjølvsagt også diskutert. Styret deltok også i fleire digitale møte og webinar, mellom anna med NIBIO, Universitetet i Bergen og møte om arbeidskraft i grøntnæringa i regi av Norges Bondelag. Mykje av den politiske kontakten var digital, mellom anna med politikarar frå Høgre.
Styremøte med korona-avstand i Rosendal.
8 AKTIVITET I FYLKESLAGET
Hordaland Bondelag har 39 lokallag som har aktivitetar for medlemene og deltar på møte, samlingar og kurs i regi av fylkeslaget. Leiarane møtest på leiarmøtet kvart år, medan regionmøta er for heile lokallagsstyret. Lokallaget vel utsendingar til årsmøtet i Hordaland Bondelag, og fylkesårsmøtet vel utsendingar til årsmøtet i Norges Bondelag.
Æresmedlem Æresmedlemskap er ein heider til personar som har utførd spesielt godt arbeid for organisasjonen og medlemene. Kari Valland frå Kvam har vore æresmedlem sidan 2005. Ho har vore tillitsvald i lokallag og i fylkeslag og varamedlem til styret i Norges Bondelag. Nils T. Bjørke har vore æresmedlem sidan 2015. Han har vore tillitsvald i Voss Bondelag, Hordaland Bondelag, Norges Bondelag og leiar for Norges Bondelag frå 2009 til 2014.
Regionmøta 15. og 16. januar På regionmøta får alle tillitsvalde i lokallaga høve til å møte kollegaer og diskutere lagsarbeid og landbrukspolitikk. Møta er ein viktig arena for lokaldemokratiet, der fylkesstyret kan få direkte innspel frå heile fylket. Regionmøta vart haldne i Granvin, Knarvik, Bergen og på Stord.
Årsmøtet 20. mars Hordaland Bondelag hadde planlagt årsmøte 19.-20. mars på Rosendal Fjordhotel. Då pandemien gjorde det umogeleg å møtast fysisk, valde styret å gjennomføre årsmøtet på Skype. Alle utsendingane til årsmøtet fekk informasjon om den nye møteforma og tilbod om å kople seg på i eit testmøte dagen før.
Digitalt årsmøte med orgsjef og møteleiar i møterommet på Landbrukstunet.
9 Fredag 20. mars vart møtet gjennomført med 53 deltakarar. Eit av vedtaka i møtet var at Hordaland Bondelag ønskjer å gå saman med Sogn og Fjordane Bondelag og skipe eit felles fylkesbondelag.
Utdrag frå protokollen: Årsmøtesak 1. Godkjenning av innkalling. Godkjent. Årsmøtesak 2. Godkjenning av saksliste. Godkjent.
Årsmøtesak 3. Val av to personar til å skrive under møteprotokollen; Henrik Blytt og Helena Elvatun.
Uttale frå leiaren sin tale ved fylkesleiar Peder Nernæs sist hadde planlagt å ta opp i talen er sjølvsagt framleis viktige, men akkurat no når dei ikkje heilt opp på agendaen. No vart det plutseleg alvor. No er ikkje nøkkelrolla til landbruket noko som berre eksisterer i festtalar, no er Bondelaget på møte med beredskapsministeren fordi ho skal sikre seg at matproduksjonen går så godt som mogleg i ei skikkeleg krise. Peder Nernæs Representantskapsmøtet som skulle vedta landbruket sin klimaplan er utsett inntil vidare. Det vert arbeidd med å finne ei løysing for korleis årets jordbruksforhandlingar eventuelt skal kunne gjennomførast.
Eg er nokså sikker på at næringa vår er godt rusta til å takle utfordringane. Me har lang erfaring med samarbeid, sterke organisasjonar og ei komplett verdikjede frå jord til bord. Det norske landbruket med mange små og mellomstore bruk over heile landet er godt rusta til å handtere denne situasjonen. Eg er sikker på at når denne perioden er over, vil vi som næring stå enda sterkare både internt og i auga til samfunnet.
Bondelaget sentralt koordinerer no næringa si innsats. Det er etablert fleire arbeidsgrupper, deriblant ei som ser på problematikken rundt tilgang på arbeidskraft for frukt- og grøntnæringa i ei tid med restriksjonar på reise. Fylkeslaget har ikkje ei offisiell rolle, men er til liks med lokallaga viktig som lyttepost i næringa. Lokallaga vert viktige kontaktpunkt ut mot enkeltmedlemene og me ber dykk melde inn dersom det skulle oppstå ting. Per no har vi hatt kontakt med både mattilsyn og landbrukstenestene.
Ta vare på kvarande i denne tida og prøv å sjå dei som eventuelt treng hjelp. Dersom fylkeslaget kan hjelpe med noko ber vi dykk ta kontakt. Spennande forsøk med årsmøte på Skype. Møtet vert ei god læring for bruk av denne teknologien for kommunikasjon. Og i dagens situasjon har me behov for god kommunikasjon med dykk i lokallaga.
Mange har gjort og gjer ein stor og viktig jobb for at produksjonen skal kunne halde fram som tilnærma normalt. Tida framover vert spesiell og det er ikkje tvil om at dette kjem til å gå hardt utover mange. Men eg er heilt sikker på at me med rette grep og sunt bondevett kjem styrka ut av dette både som organisasjon og som næring. Lykke til med årsmøte.
10 Helsing frå styret i Norges Bondelag ved Frøydis Haugen, 2. nestleiar.
Kort referat: Gratulerer med årsmøte på Skype. Vi får testa den digitale kompetansen. Den alvorlege situasjonen vi er i no kan gi assosiasjon til tørkesommaren. Dette gjorde at vi raskt fekk fram beredskapsplanar. Vi er i kontakt med ministeren og er opptatt av at vi skal fylle vårt samfunnsoppdrag. Vi er ikkje den næringa som er hardast ramma. Våren er normalt travel for Bondelaget, men alle aktivitetane vert påverka av situasjonen. Lønnsforhandlingane er utsett til hausten. Det er ein krevjande situasjon for jordbruksforhandlingane, men vi i forhandlingsutvalet vil finne løysingar så vi kan forankre og gjennomføre forhandlingane. Ikkje kjøtskam som er fokus no. Håpar at når vi kjem ut av krisa kan dette verte ein oppside for landbruket. Klimaplanen vert lansert i år. Arbeidet i Bondelaget går som før. Frøydis Haugen Årsmøtesak 4. Innkomne saker
A. Vestland Bondelag ved Peder Nernæs og Jostein Hellestveit Vedtak: Samrøystes vedtatt. 45 røysteføre.
B. Valnemndsinstruks v/ Peder Nernæs Vedtak: Samrøystes vedtatt. 45 røysteføre.
Årsmøtesak 5. Årsmelding v/Inga Winjum Rørlien. Nytt i år er at vi ikkje har sendt ut til husstandsmedlemer. Vedtak: Årsmelding samrøystes vedtatt. 45 røysteføre.
Årsmøtesak 6. Rekneskap v/ Lars Peter Taule. Vedtak: Rekneskap samrøystes vedtatt. 45 røysteføre.
Årsmøtesak 7. Arbeidsplan v/ Lars Bø. Vedtak: Arbeidsplan samrøystes vedtatt. 45 røysteføre.
Årsmøtesak 8. Budsjett v/ Knut B. Hauso. Vedtak: Budsjett samrøystes vedtatt. 45 røysteføre.
Årsmøtesak 9. Val Framlegg frå valnemnda ved leiar Reidar Kloster. Skriftleg val vart gjennomført med questback som utsendingane fekk på e-post. Ein utsending fekk ikkje opna e-posten og sendte sms til møteleiar med sin stemme. Der valet normalt vert gjennomført ved akklamasjon, nytta årsmøteutsendingane «omvendt akklamasjon». Dei som var einige var stille og dei som ville røyste i mot eller blankt, sa namnet sitt. Det var 45 røysteføre.
11 Leiar og styremedlemer i fylkesstyret:
Verv Namn Vald 1. Vald for Krins Røyster gong
Leiar Peder Nernæs 2019 1 år 3 45
Styremedlem Knut Byrkjenes Hauso 2014 2 år 3 45
Styremedlem Kjersti Hjelmeland 2020 2 år 1 45
Skriftleg val ved questback. Varamedlemer til styret:
1. Varamedlem Hege Aase Tysnes 2020 1 år Krins 2
2. Varamedlem Olav Myhr 2018 1 år Krins 5
3. Varamedlem Jørund Kvestad 2020 1 år Krins 3
Nestleiar: Knut Byrkjenes Hauso Ny i 2018 1 år Krins 3
Varamedlemer og nestleiar vart valde samrøystes ved «akklamasjon».
Utsendingar til årsmøtet i Norges Bondelag 2020:
Utsending Knut B. Hauso 2014 1 år Krins 3
Utsending Lars Bø 2016 1 år Krins 4
Utsending Kari H. Kvammen 2020 1 år Krins 5
Utsendingane vart valde samrøystes ved «akklamasjon».
Utsendingar til årsmøtet i Norges Bondelag 2020 valde i årsmøtet 2019:
Utsending Anne Holter Vae 2019 2 år Krins 1 Ikkje på val i 2020
Utsending Asgeir Nøttveit 2017 2 år Krins 5 Ikkje på val i 2020
Utsending Kjetil Mehl 2019 2 år Krins 1 Ikkje på val i 2020
Utsending Maria Nesse 2019 2 år Krins 1 Ikkje på val i 2020
12 Varautsendingar til årsmøtet i Norges Bondelag i 2020:
Varautsending 1 Inga Winjum Rørlien Krins 4
Varautsending 2 Norolf Sæle Krins 2
Varautsending 3 Jørund Kvestad Krins 3
Varautsending 4 Ann-Jorunn Farestveit Krins 4
Varautsending 5 Dina Helen Lervåg Krins 2
Varautsending 6 Oddbjørn Bratthole Krins 4
Varautsending 7 Lars Peter Taule Org. Sjef
Varautsendingane vart valde samrøystes ved «akklamasjon».
Møteleiar Jostein Hellestveit Attval Vald for 1 år
Vara for møteleiar Leif Arne Lirhus Attval Vald for 1 år
Møteleiar og vara for møteleiar vart valde samrøystes ved «akklamasjon».
Valnemnda 2020 (fram til stiftingsmøte november 2020):
Vald Valnemndsmedlem Varamedlem 2020inn Krins 1/ 2 Reidar Kloster Ingolv Skumsnes 2020 Krins 3 /3 Steinar Langesæter Arne P. Bleie 2020 Krins 5 /4 Kari H. Kvammen Turid Bjørndal Njåstad Valnemnda vart valde samrøystes ved «akklamasjon».
Godtgjersler:
Alle godtgjersler vert sett til den same som til ei kvar tid gjeld i Norges Bondelag. (Dette er naudsynt av praktiske årsaker med felles reiserekningsrutinar).
Ved reiser for Hordaland Bondelag nyttar ein den reisemåten som er rimelegast for organisasjonen når ein tek reisetid med i vurderinga.
Årleg godtgjersle til nestleiar i fylkesstyret: 20 000 kr (Godtgjersla føl årsmøteperioden) Godtgjersler vart vedtatt samrøystes.
13 Tema som fylkeslaget ynskjer å løfte fram
Næringspolitisk program ved Bodhild Fjelltveit. Det pågår eit arbeid med NB sitt strategiske dokument no. Skal vise retning for dei sakene vi skal prioritere dei neste 4 åra. Programmet vedtas i årsmøtet i Norges Bondelag. Organisasjonen har vorte involvert.
Dyrevelferd og aktivister ved Anne Holter Vae. Møte med Mattilsynet 3. april.
Biogass ved Geir Totland. Hardanger naturgass i Jondal og i Kvinnherad (Husnes) og Sunnhordland Naturgass er under planlegging. Sunnhordland er nær oppstart. Viktig med gode avtaler og kompetanse for at bøndene skal komme godt ut av det. Kva skal bonden krevje og kva kan ein forvente å få ut av det? Styret har vedtatt at Hordaland Bondelag skal jobbe med dette og satse på kunnskapsdeling som kan kome alle anlegg til gode.
Logo ved Geir Totland. Viste fram den nye logoen på rollups. Trengte ny logo fordi den gamle ikkje heng med i teknologien.
Utfordringane med landbruksplast ved Olav Myhr. Handtering av returplast er eit problem for mange bønder. Det vert arbeidd hardt på mange nivå for å finne ei løysing på dette. I mellomtida må vi finne ein god måte å lagre den på så den ikkje kjem på avveie. Det er ikkje næringa tent med. Bøndene har betalt avgift for plasten og venter utolmodig på ei løysing.
Grunneigarbasert hjorteforvaltning i Vestland fylke ved Lars P. Taule. Søknad om nytt prosjekt som er eigd av Norges Bondelag og administrert av Hordaland Bondelag. Litt usikkert om når det kan starte opp grunna korona. Budsjett 3,3 mill.
Avslutning ved Peder Nernæs. Møtet gjekk fint. Jordbruksforhandlingane i det blå. Oppfordre alle i lokallaga til å ha god kontakt med medlemmene. Prøv å jobbe med det dykk kan. Kontakte fylkesstyret dersom de treng det. Takk til dei som gjekk av i styret og velkomen til dei nye.
Årets lokallag: Huglo Bondelag.
Anne Holter Vae Olav Myhr Bodhild Fjelltveit
14 Arbeidsplan 2020
Eit skapande landbruk mot ei grøn framtid
Hovudmål: Arbeide for at Vestland Bondelag skal bli ein god og framtidsretta organisasjon. Hordaland Bondelag skal arbeide for landbruket og medlemane i Hordaland sine interesser ved å fremja eit berekraftig landbruk som sikrar mat, miljø og levande bygder, og med det ei berekraftig samfunnsutvikling i tråd med FN sine berekraftsmål. Hordaland Bondelag må til ei kvar tid vere budd til å ta opp viktige saker.
Viktige arbeidsområde Følgje opp Norges Bondelag sine mål i næringspolitisk program. Følgje opp partia sine prioriteringar i høve til landbruk og matproduksjon. Søke brei politisk kontakt. I arbeidet med politisk kontakt skal Hordaland Bondelag ha ekstra fokus på regjeringspartnarane og deira fylkeslag. Gje politikarar på alle nivå god innsikt i bonden sitt arbeid som grunnlag for best mogelege vilkår. Arbeide med dei naudsynte omleggingane i arbeidsmåte for Bondelaget i Vestland. Møte med ungdomspolitikarar. Dyrevelferd og kontakt med mattilsynet
Næringspolitikk Arbeide for å betre økonomien og rekrutteringa til vestlandsjordbruket. Fokus på jordvern og arealforvalting. Arbeide for å auka landbruksproduksjonen i Vestland. Matarena AS/blå-grønt samarbeid. Delta i arbeidet med å vidareføre Bergen Matfestival Fokus på lokalmarknaden/Bergensmarknaden. Samarbeide med AT-skog for at potensialet for verdiskaping i skogen i Vestland vert nytta optimalt. Delta aktivt i regionale prosessar for landbruk og miljø med særleg vekt på klima og jordvern. Følgje med på internasjonale avtalar.
Organisasjon og kommunikasjon Ha god kontakt mot heile det politiske miljøet, inkludert offentleg forvaltning. Gjennomføre organisasjonskurs for lokallagstillitsvalte. Informere om Landbrukssamvirket. Synleggjere verdiskapinga i landbruket, organisasjonen sitt arbeid og oppnådde resultat. Gje born og vaksne kunnskap om norsk landbruk, gjennom god kontakt og omdømmebygging.
15 Arbeide for Rekruttering, Likestilling og Kompetanse. Forankre bygdenæringar og næringsutvikling i organisasjonen. Medlemskap i bondelaget for alle typar næringar tilknytt gardsbruk. Arbeide for å auke medlemstalet. Bruke nye tekniske løysingar for god ressursutnytting, t.d som alternativ til fysiske møte. Ha fokus på miljø og HMS i landbruket. Internasjonal kontakt.
Møte for medlemer med frukt- og grøntproduksjon 29. april I samband med problema som pandemien skapte for frukt og grøntnæringa, inviterte Hordaland Bondelag medlemer til eit møte om arbeidskraft, arbeid i karanteneperioden, innkvartering, smitterisiko, bonden sitt ansvar ved sjukdom, økonomiske kriseløysingar og marknad. Møtet vart leia av Knut Byrkjenes Hauso, nestleiar i Hordaland Bondelag og organisasjonssjef Astrid Solberg og advokat Jan Bangen frå Norges Bondelag.
Foto: Frida Meyer Foto: Eva Aga Baas
Kurs for valnemndene i lokallaga 22. september Grunnlaget for eit godt lokallag er eit godt styre, og valnemnda har den viktige oppgåva å finne tillitsvalde til alle verva. Valnemnda skal foreslå kandidatar og eventuelle godtgjersler. For å lette arbeidet, arrangerte fylkeslaget eit digitalt valnemndskurs der Jostein Hellestveit var kursleiar.
Årsmøte i Norges Bondelag 30. september Norges Bondelag prøvde i det lengste å arrangere eit fysisk årsmøte, men valde til slutt å gjere møtet digitalt. Det vart leigd inn eit firma som tok seg av digitalt val og innlegg frå utsendingane. Dei fleste utsendingane var samla fylkesvis i møterom rundt om i landet. Hordaland Bondelag samla dei sju årsmøteutsendingane, resten av fylkesstyret, møteleiar i årsmøtet og tilsette på eit hotell i Bergen. Samlinga starta tysdag 29. september med eit kort møte og middag for styret og utsendingane i Hordaland. Årsmøteutsending og tidlegare styremedlem Inga Winjum Rørlien vart takka av under middagen. Ho fekk med seg gode ord, ei bok og ei sauebjølle med inngravering.
16 Årsmøteutsendingane frå Hordaland var Knut Byrkjenes Hauso, Lars Bø, Kari Heggenes Kvammen, Anne Holter Vae, Asgeir Nøttveit, Kjetil Mehl og Maria Nesse. Inga Winjum Rørlien steppa inn for Anne Holter Vae, som meldte avbod. I tillegg deltok fylkesleiar Peder Nernæs. Bodhild Fjelltveit deltok for sentralstyret.
Onsdag morgon helsa Erna Solberg årsmøtet og takka bøndene for innsatsen. Ein av sakene som sto på agendaen, var næringspolitisk program. Leiar i programkomitéen, Bodhild Fjelltveit, la fram komitéen sin innstilling. Bodhild var styremedlem både i Hordaland Bondelag og Norges Bondelag.
Under valet vart Bodhild Fjelltveit frå Bergen vald til andre nestleiar i styret til Norges Bondelag. Knut Byrkjenes Hauso vart vald inn i valnemnda.
Frøydis Haugen vart takka av etter ti år som tillitsvald i Bondelaget. Ho var 2. nestleiar i Norges Bondelag frå 2017 til 2020. Frøydis kom inn som leiar i Austrheim og Lindås Bondelag med eit mål om å skape nettverk og møteplassar for bøndene. Saman med resten av lokallagsstyret løfta ho aktivitetsnivået i lokallaget. Etter nokre år som lokallagsleiar, vart ho vald som tredje varamedlem i fylkesstyret. I 2013 vart ho nestleiar, og etter berre eit halvt år måtte ho ta over leiarvervet. Det tok ho på strak arm. Vi sette stor pris på innsatsen hennar i lokallaget og fylkesstyret, men var sjølvsagt glade for at ho vart vald inn i styret til Norges Bondelag.
Tusen takk for innsatsen, Frøydis!
Utsendingane frå Hordaland
17 Studietur til Huglo for fylkesadministrasjonen 22. oktober I oktober var dei tilsette i Hordaland Bondelag på gardsbesøk hos Erik Wilgohs, lokallagsleiar i Huglo Bondelag. Dei fekk omvising på garden til Erik før årsmøtet i Huglo Bondelag. På årsmøtet hadde Lars Peter Taule eit innlegg om saker frå fylkeslaget, og Maria Makloufi Skjold delte ut diplom og blomster og gratulerte med sigeren i fylket sin kåring av årets lokallag og 3. plass i den nasjonale kåringa. Det vart servert rømmegraut, spekemat og kake.
I fjøset til Erik Wilgohs
Fagdag om gardsvarme på Voss 22. oktober CH4 og Hordaland Bondelag inviterte gardbrukarar og andre interesserte til fagdag om gardsvarmeanlegg. Fagdagen var eit tiltak i prosjektet «Gardsvarmeanlegg Vestlandet» og fekk økonomisk støtte av Vestland fylkeskommune og Innovasjon Norge. Målsettinga var auka bruk av fornybar energi i landbruket gjennom etablering av fleire gardsvarmeanlegg basert på lokalt skogvirke.
Deltakarane fekk mellom anna innføring i gardsvarmeanlegg, råstoff, økonomi og Innovasjon Norge sine støtteordningar. Peder Nernæs frå Hordaland Bondelag heldt eit innlegg om landbruk og klima. Som ein del av programmet fekk deltakarane besøke garden til Lars Selheim for å sjå eit flisfyringsanlegg i drift. Flis hos Lars Selheim På Selheim er det ei imponerande satsing med mjølk, storfekjøt og gris, eige gardsslakteri og no flisfyrt gardsvarmeanlegg.
18 Årsmøte i lokallaga, oktober-november Kvar haust deltar tillitsvalde og tilsette i fylkeslaget på lokallagsårsmøte. Målet er at alle som vil skal få besøk minst kvart anna år. Når lokallaga tingar besøk, kan dei òg be om eit tema dei vil at representanten skal snakke om. I år vart det færre besøk grunna korona, og nokre av årsmøta var digitale.
I 2020 var det leiarskifte i Strandebarm-Tørvikbygd Bondelag, Vikøy og Øystese Bondelag og Voss Bondelag. Takk til leiarane og styremedlemene som gjekk av for den gode innsatsen.
Styret i Vossestrand Bondelag
Ekstraordinært årsmøte 12. november Før skipinga av Vestland Bondelag vart det kalla inn til ekstraordinært årsmøte. Grunna utviklinga i korona-smitte, vart også dette møtet digitalt. Møteleiar Jostein Hellestveit, fylkesleiar Peder Nernæs, nestleiar Knut Byrkjenes Hauso og delar av administrasjonen var samla på Voss, medan utsendingane var med på den digitale plattforma Zoom.
Møteleiar opna møtet og leste eit minneord for Sigvard Hopland om hausten året før. Sigvard hadde mange verv i Bondelaget. Han var lokallagsleiar og styremedlem i Seim Bondelag i mange år og styremedlem og nestleiar i fylkeslaget. Han avslutta bondelagskarrieren med å vere møteleiar i årsmøtet i Hordaland Bondelag i mange år.
Fylkesleiar Peder Nernæs opna talen sin med å slå fast at det er ein historisk dag for fylkeslaget og for landbruket i Vestland. Vi skal seie forvel til det gamle og helse Vestland Bondelag velkomen. Hordaland Bondelag vart stifta i 1946, og vi kan sjå tilbake på 74 år med arbeid på vegne av Hordalandsbonden og for å betre forutsetninga for næring og aktivitet i bygdene. No skal vi finne ein måte å drive den nye organisasjonen vidare på som er relevant for medlemene våre.
19 Årsmøtet slutta seg til intensjonsvedtaket frå årsmøtet i mars, om at skiping av Vestland Bondelag vert gjennomført i skipingsmøtet 12. november.
Skipingsmøte for Vestland Bondelag 12. november Skipingsmøtet var planlagt som eit to dagars møte på Voss der utsendingar frå Sogn og Fjordane Bondelag og Hordaland Bondelag skulle samlast som eit nytt fylkeslag. Grunna korona vart møtet digitalt. Leiarane og nestleiarane i dei to fylkeslaga samt møteleiarane og leiar i valnemnda var samla på Voss. Alle andre deltok digitalt.
Leiarar og nestleiarar i Hordaland Bondelag og Sogn og Fjordane Bondelag. Frå venstre: Knut Byrkjenes Hauso, Anders Felde, Peder Nernæs og Ole Bjarne Hovland. Alle er med i det nye styret til Vestland Bondelag.
Utdrag frå protokollen: Sak 4 Skiping av Vestland Bondelag
4a) Skiping av Vestland Bondelag Fylkesårsmøta i Sogn og Fjordane Bondelag og Hordaland Bondelag gjorde begge likelydande intensjonsvedtak i mars 2020 om at dei ønsker å skipe eitt felles fylkesbondelag, Vestland Bondelag, med formell oppstart 01.01.2021.
Vedtak: Skipingsmøtet vedtek at Sogn og Fjordane Bondelag og Hordaland Bondelag går saman til Vestland Bondelag med oppstart frå 12. november 2020. Alle aktiva og passiva som Sogn og Fjordane Bondelag og Hordaland Bondelag eig går inn i Vestland Bondelag frå 01.01.2021.
4b) Organisasjonsplan for Vestland Bondelag Det låg føre utkast til organisasjonsplan med framlegg til vedtak. Organisasjonsplanen er utarbeidd av dei to noverande fylkesstyra. Dokumentet er meint å gi kortfatta informasjon
20 om det nye fylkesbondelaget i Vestland og kan reviderast ved behov. Planen finn du på bondelaget.no/vestland under «om oss».
Skipingsmøtet skal vedta ein visjon for Vestland Bondelag. Vedtak: Skipingsmøtet vedtek følgjande visjon for Vestland Bondelag: Vestland - Saman for matproduksjon mellom fjord og fjell
4c) Val og godtgjersle etter innstilling frå valnemnda i Vestland Bondelag
Valnemnda har vore sett saman av: Leiar: Kjell Humlestøl, Eikefjord Bondelag Nestleiar: Reidar Kloster, Fitjar Bondelag Medlem: Per Hilleren, Sogndal Bondelag Medlem: Steinar Langesæter, Ullensvang Hagebrukslag Medlem: Silje Åsnes Skarstein, Olden Bondelag Medlem: Kari Heggenes Kvammen, Radøy Bondelag
Resultat av valet:
Leiar i Vestland Bondelag til årsmøtet 2021 Anders Felde, Breim Bondelag
4 styremedlemer i Vestland Bondelag til årsmøtet 2021 Peder Nernæs, Strandebarm og Tørvikbygd BL Ole Bjarne Hovland, Årdal Bondelag Knut Byrkjenes Hauso, Ullensvang Hagebrukslag Gry Ingvild Agjeld, Olden Bondelag
4 styremedlemer i Vestland Bondelag til årsmøtet 2022 Kjell Humlestøl Kari Sigrun Lysne, Lærdal Bondelag Lars Bø, Voss Bondelag Linda Kristin Oppedal, Viksdalen Bondelag Marianne Nordhus, Halsnøy Bondelag
Nestleiar til årsmøtet i Vestland Bondelag 2021 Peder Nernæs, Strandebarm og Tørvikbygd BL
Varamedlemer til årsmøtet i Vestland Bondelag 2021 1. Olav Myhr, Eikanger Bondelag 2. Nils Magne Gjengedal, Hyen Bondelag 3. Kjersti Hjelmeland, Omvikdalen Bondelag Møteleiarane Jostein Hellestveit og Bjarte Nordanger
Ordstyrar for årsmøtet 2021: Renate Rendedal, Balestrand Bondelag Vara for ordstyrar for årsmøtet 2021: Roar Gundegjerde, Etne Bondelag 21 Valnemnda To medlemer med personlege varamedlemer til årsmøtet 2021: Kjell Humlestøl, Eikefjord BL Vara: Karin A. Øverli Grøneng, Førde BL Reidar Kloster, Fitjar Bondelag Vara: Ingolv Skumsnes, Austevoll BL
To medlemer med personlege varamedlemer til årsmøtet 2022 Steinar Langesæter, Ullensvang Hagebrukslag. Vara: Samson Hamre, Ullensvang H. Per Hilleren, Sogndal Bondelag. Vara: Olaug Høyheim, Luster BL
To medlemer med personlege varamedlemer til årsmøtet 2023 Silje Åsnes Skarstein, Olden BL Vara: Rolf Olav Gjørven, Oppstryn BL Kari Heggenes Kvammen, Radøy BL Vara: Turid Bjørndal Njåstad, Osterøy BL
Stiftingsmøtet vel leiar og nestleiar i valnemnda mellom dei valde medlemene med funksjonstid til 2021.
Leiar i valnemnda: Kjell Humlestøl Nestleiar i valnemnda: Kari Heggenes Kvammen
Godtgjering til tillitsvalde
Godtgjering vedteke i Norges Bondelag sitt årsmøte 30.09.2020: Fråvær inntil 2 timar kroner 600,- Fråvær 2-4 timar kroner 1200 Fråvær over fire timar kroner 2400
Godtgjering til fråvær på grunn av fysiske eller digitale møte vert gjeve når det føreligg innkalling og/eller møteplikt på grunn av verv eller oppgåver til møtet. Satsane for møte/fråværsgodtgjering gjeld også for fylkeslaga.
Fast årleg godtgjersle til fylkesleiar: Kroner 148.000
Barnepass: Det vert dekka dokumenterte utgifter til barnepass for tillitsvalde som har ansvaret for barn under 10 år. Det vert gjeve inntil sats for møte/fråværsgodtgjering
Godtgjering ved deltaking på kurs: Norges Bondelag dekker møte-/fråværsgodtgjering for kurs og opplæring som er avtalt. Utbetaling av reiserekningar: Reiserekning skal sendast inn så fort som mogleg og seinast 3 månader etter at møtet er gjennomført. Kjem reiserekninga etter fristen, vil rekninga ikkje bli utbetalt med møte-/fråværsgodtgjering. Direkte utgifter knytt til reisa vert refundert.
Kostnadsdekning (nytta i staden for møte-/fråværsgodtgjering over 4 timer) 2600,- Gjeld for styret i Norges Bondelag og fylkesleiarar. Dekning med dokumentasjon for utgifter til avløysar.
22 Innstilling frå valnemnda på godtgjering i Vestland Bondelag utover det som årsmøtet i Norges Bondelag vedtek. Fast årleg godtgjersle nestleiar i Vestland Bondelag: Kroner 50.000 Fast årleg godtgjersle styremedlemer (som ikkje sit i AU) og 1. vara i Vestland Bondelag: Kroner 12.000 Fast godtgjersle til styremedlem som ved kontinuering av fylkesstyret vert 3. medlem i arbeidsutvalet: 20.000
4d) Budsjett for Vestland Bondelag 2021
Vedtak: Skipingsmøtet godkjenner framlagt budsjett med kr. 22.000 i overskot som Vestland Bondelag sitt budsjett 4e) Arbeidsplan for Vestland Bondelag 2020 mars 2021. Planen finn du på bondelaget.no/vestland under «om oss».
Vedtak: Den framlagde arbeidsplanen med eventuelle endringar som kjem fram i møtet vert vedteken for arbeidsperioden frå skipingsmøtet 2020 til fylkesårsmøtet 2022. Det vert høve til å justere planen og tilpasse den i fylkesårsmøtet i mars 2021.
4f) Instruks for valnemnda i Vestland Bondelag Vedtak: Framlegget til instruks vert vedteken slik den ligg føre. 23 Møte om veterinær- situasjonen Bergen og omland 15. november Lokallaga i Bergen og omland tok initiativ til eit møte med veterinær Per Inge Wetteland for å diskutere veterinærordninga i samband med framlegg til nytt budsjett i Bergen kommune. Møte på fylkeskontoret Husdyrproduksjonen er avhengig av ei godt organisert veterinærteneste, mellom anna for å halde oppe ei god dyrevelferd. Kommunane har ansvar for å syte for at dyrehelsetenestane er tilfredsstillande og for å organisere klinisk veterinærvakt utanom ordinær arbeidstid.
I mange kommunar i Vestland opplever bøndene at dei ikkje har eit tenleg tilbod. Veterinærvaktordninga er difor eit viktig tema som vert tatt opp i lokallag og fylkeslag med jamne mellomrom. Dei som deltok på møtet: Kato Hilleren frå Askøy Sau og Geit, Sturle Minde frå Sotra og Øygarden Bondelag, Dina-Helen Lervåg frå Os Bondelag, veterinær Per Inge Wetteland, Eivind Myrdal frå Bergen Bondelag. Fotograf er organisasjonssjef i Hordaland Bondelag, Lars Peter Taule.
Biogass Meir biogass er eit av måla i Landbrukets klimaplan, og Hordaland Bondelag bidrar med informasjonsflyt, nettverksbygging og kunnskapsdeling. Det er fleire anlegg under planlegging i fylket, og Hordaland Bondelag deltar i eit kontaktforum for biogass og biogjødsel på Vestlandet. Målet med forumet er å organisere Administrasjonen på omvising hos Renevo kommunikasjon mellom avfallsbransjen, landbruket, transportbransjen, fiskerinæringa, andre aktuelle næringar, myndigheitene og folk flest. Forumet skal støtte tiltak som kan føre til mindre utslepp frå landbruket, støtte bønder som har lyst til å delta og å etablere og spreie kunnskap.
Bondelaget har også vore med i ei arbeidsgruppe med lokale bønder og firmaet Renevo, som byggjer biogassanlegg på Stord. I samband med studieturen til Huglo i oktober, fekk dei tilsette ved fylkeskontoret omvising på tomta og meir informasjon om prosjektet. Då klima- og miljøvernminister Sveinung Rotevatn la ned grunnsteinen til anlegget i juni, deltok fylkesleiar Peder Nernæs på opninga og eit miljøseminar som vart arrangert i samband med byggestarten.
24 Grøntutvalet Vestlandet Knut Byrkjenes Hauso er Hordaland Bondelag sin representant i Grøntutvalet for Vestlandet. Sogn og Fjordane Bondelag og Møre og Romsdal Bondelag er også representert ved Kari Sigrun Lysne og Audun Skjervøy. I tillegg til å skrive innspel til jordbruksforhandlingane, fekk utvalet ei ny oppgåve då arbeidartilgangen for grøntnæringa vart råka av pandemien. Utvalet var i beredskap og arbeida med spørsmål rundt karantenesituasjonen og varierande regleverk. Dei gjennomførde digitalt informasjons- og diskusjonsmøte for grøntnæringa og sendte ut informasjon til lokallaga. I Hordaland var ikkje behovet for utanlandske arbeidarar så stort. Dei fleste innan fruktnæringa i fylket hadde 1-3 tilsette, for det meste frå EØS-land.
Høyringar Hordaland Bondelag og Sogn og Fjordane Bondelag hadde felles innspel til høyring av Nasjonal Transportplan. Begge bondelaga deltok på opne møte i regi av Vestland fylkeskommune, der dei tillitsvalde fekk høve til å ta opp spørsmål om jordvern. Innspelet hadde fokus på jordvern, trygge fylkesvegar og rassikring.
Bondelaga peika på at det må eit langt meir restriktivt jordvern inn i vegplanlegginga. Jordvern må være med på lista når vegvesenet skal måle planlagde prosjekt opp mot samfunnsmessige interesser. Fylkesvegane må også prioriterast. Foto: Maria Nesse
Vegstandard på fylkesvegane og dei kommunale vegane er avgjerande for landbruket. Standarden må vere høg nok til at transport av kraftfôr og levering av mjølk, kjøt, tømmer og andre varer kan skje med notida sine bilar og teknologi. I innspelet peika Bondelaga også på at løyvingane til rassikring i Vestland må aukast. Å tryggje eksisterande vegar og gje dei ein høgare standard, må vere ei prioritert satsing i planen. Det vil vere viktig både for næringslivet og for dei buande sin kvardag.
Hordaland Bondelag sendte også innspel til Fylkeskommunen sin regionale plan for innovasjon og næringsutvikling. Bondelaget peika mellom anna på at jordvernet må stå sterkt når dei overordna retningslinene og strategiane for bruk av areal i næringssaker vert utforma. Andre innspel var til områdeplan for Strandvik, og fleire reguleringsplanar der medlemer var råka. Hordaland Bondelag og lokallaga hadde også innspel til Norges Bondelag om endring i regelverk for mjølkekvoteleige og næringspolitisk program.
25 OMDØMMEBYGGING OG POLITISK KONTAKT
#komhit I sommarkampanjen #komhit var målet at reisande i Noreg skulle få oppleve vakkert kulturlandskap litt utanom dei vanlegaste turistområda. Lokallag over heile landet sette opp store bilderammer på stader med flott utsikt over jordbrukslandskap eller andre produkt frå bonden. Landskapet er ein viktig del av ferieopplevinga for mange, men det kjem ikkje av seg sjølv. Det er ein del av samfunnsoppdraget til bonden, og er avhengig av eit aktivt jordbruk.
Turistane kunne ta bilde av landskapet i ramma, gjerne med seg sjølv i bildet. Bilda vart delt på sosiale media og tagga med #komhit. På bondelaget.no var plasseringa til alle rammene samla i eit kart. Rammejakt vart lansert som ein konkurranse der premien var ein gardsferie for fire personar.
Grasproduksjon i Omastrand Beitemark på Berland, Fusa
Eide i Tørvikbygd Øvre Krossdalen og gardane Brattabø, Jondal
26 Politisk kontakt Gjennom Landbruksråd Vestland har Hordaland Bondelag fått høve til å diskutere utfordringar for landbruket på vestlandet med stortingspolitikarane frå fylket. Tillitsvalde og tilsette har også vore med på møte og samlingar med fleire fylkesparti. I oktober besøkte høgrepolitikarar frå storting, fylke og kommunalt nivå fruktnæringa i Hardanger. Tema for dagen var utfordringane som kom med pandemien og avlingssvikt, moderne fruktdyrking og satsing på sider. Både leiar i Hordaland Bondelag, Peder Nernæs og nestleiar Knut Byrkjenes Hauso var med på turen.
Knut B. Hauso fortel politikarane om konseptet "Flatt-Bratt". Fruktnæringa i Hardanger har behov for tiltaksstøtte som ikkje vert fanga tilstrekkeleg opp i sentrale forskrifter.
Bergen Matfestival 3 - 5. september Kvart år deltar Hordaland Bondelag på Matfestivalen på Koengen i Bergen. Bergen Matfestival er ein av Norges største lokalmatfestivalar og samlar normalt meir enn 30.000 besøkande. Av omsyn til smittevern var festivalen delt opp i fleire fraksjonar. Festivalområdet på Festplassen var mindre enn vanleg. Her var det ein lokalmatmarknad med 40 produsentar, medan matkursa gjekk føre seg på Torgallmenningen. I tillegg var det festivalmenyar med lokalmat på nærare 30 restaurantar i Bergen sentrum. Norsk Siderfestival gjekk av stabelen i Grieghallen.
Bondelaget, naturbruksskulane og Bybonden hadde stand i festivalområdet. Bondelaget fokuserte på klimaløysingar og stilte ut traktor og stripespreiar. Statsminister Erna Solberg fekk omvising på festivalen av fylkesleiar Peder Nernæs. Ho fekk møte bønder på Statsministeren framfor Gullars standen til Bondelaget og framtidsretta landbruk representert ved elevar frå naturbruksskulane. På standen til Bybonden fekk ho æra av å døype Gullars, Noregs fyrste kompostmaskin for nabolagskompostering.
27 JORDBRUKSFORHANDLINGAR
Kvart år forhandlar faglaga (Norges Bondelag og Norsk Bonde- og Småbrukarlag) og staten om rammevilkåra for landbruket. Dersom partane vert einige, ender det med avtale. Resultatet av forhandlingane er viktig for bøndene sin totaløkonomi.
Studieringar og samrådingsmøte Mange av lokallaga har studiering med landbrukspolitisk tema der dei vert einige om viktige punkt til forhandlingane. På vegne av Landbruksråd Vestland inviterer Hordaland Bondelag landbruksorganisasjonane til drøftingsmøte kvart år. Innspel frå lokallag og organisasjonar gir grunnlag for drøftingar i styret og den endelege uttalen som fylkeslaget sender til Norges Bondelag. Bondelaget deltar også på møte med Fylkeskommunen og Fylkesmannen der innspel til jordbruksforhandlingane er tema.
Forhandlingar Jordbruksoppgjeret i 2020 vart annleis enn andre år. Dette året var det ikkje mogeleg å få inn eit økonomisk grunnlagsmateriale for jordbruket som var godt nok til å nyttast i forhandlingane. Det var stor uvisse rundt faktorar som valuta, renter, og prisutvikling. Koronarestriksjonane gjorde det også vanskeleg å gjennomføre forhandlingane der partane møtast og er tett på kvarandre.
Partane vart einige om å gjennomføre forenkla forhandlingar med færre tema enn normalt. Det vart ikkje diskutert ny politikk eller nye verkemiddel. I avtalen vart det satt nye målprisar og fordelt ei budsjettramme på 350 millionar kr. Midlane vart fordelt slik at dei trefte breitt i produksjon, størrelse og geografi.
Sjølv om pandemien påverka forhandlingane, meiner Bondelaget det var riktig å gjennomføre. Det vart einigheit på viktige område som auka priser og tilskot og vidareføring av satsing på grønt, frukt, bær og potet. Partane følgde opp klimaavtalen og grøntrapporten.
Punkt i avtalen: Budsjettoverføringane auka med 350 mill. kroner. Målprisane auka med 300-310 mill. kroner. Stripespreiar, eit verktøy for Auka utgifter til forbrukar på rundt 50 kr pr år. å innfri klimaavtalen
I protokollen står det om inntekt: Partane vil ved ordinære forhandlingar i 2021 på vanleg måte vurdere inntekts- og kostnadsutviklinga for inneverande år og framover, også sett i forhold til Stortingets inntektsmål.
28 SAMARBEID
Kontorfellesskapet på Landbrukstunet Bondelaget har lokalar i andre etasje på Felleskjøpet sin butikk på Kokstadflaten i Bergen. Vi har kontorfellesskap med Norsk Landbruksrådgiving Vest og AT Skog. Bybonden har også kontordag på Landbrukstunet.
Bybonden Ida Kleppe er Bybonden i Bergen, og har kontorplass på Landbrukstunet og på Lystgården på Landås. Bybonden skal fremje urbant landbruk gjennom inspirasjon og formidling av kunnskap. Byfolket skal inspirerast til å dyrke sin eigen mat, men Bybonden skal også vere der for dei store og små bynære bøndene.
Bybonden jobbar mellom anna med eit stort kompostprosjekt der Jørn Erik Toppe (Bergen Bondelag) er prosjektleiar. Det er etablert ein kompost-ring ved Marineholmen der bebuarar i området kan teikne abonnement og levere inn matavfall og få næringsrik jord tilbake. Det er også starta eit nytt prosjekt for marknadshage der Katinka Killian (Undeland Gard, Ulvik) er prosjektleiar. Målet er å auke volumet av lokalproduserte grønsaker, skape grøne arbeidsplassar og aktivere og verne om matjord i bynære strøk.
På nettsida, Instagram og Facebooksida til Bybonden kan ein sjå dyrking steg for steg og få mange gode tips. Ida arrangerer også kurs, mellom anna kjøkkenhagekurs for nybegynnarar og kurs i slakting av høne. For å skape interesse for urban dyrking, dyrkar Bybonden i det offentleg rom. På Bryggen kunne til dømes folk på bytur plukke potet, squash, småsyre, sukkerert, grønkål, reddik, jordbær og salat i store kasser.
Andre ting på programmet var gratis utlån av eplepresse, prøveprosjekt med ull i dyrking og som gjødsel, rådgjeving til barnehagar og skuler om kompostering og skulehage og TEDx-talk om kompost! Les meir på bybondenibergen.no.
Etande blomster på Bryggen Bybonden var med på «Norge Rundt» Foto: Bybonden Foto: Bybonden
29 Landbruksråd Vestland I Landbruksrådet har landbruksorganisasjonane eit kontaktforum der dei kan ta tak i felles utfordringar. Rådet skal drive med samfunnskontakt, delta i utvikling av grøn næring og bruk av regionale verkemiddel. Lars Bø leiar rådet. Han representerer Felleskjøpet AGRI, men er også styremedlem i Hordaland Bondelag. Vanlege aktivitetar i Landbruksrådet er ein årleg vestlandmiddag med stortingsbenkane frå Hordaland og Sogn og Fjordane og innspelsmøte før jordbruksforhandlingane.
Fylkesmannen og Fylkeskommunen Hordaland Bondelag har fleire møte med Landbruksavdelinga hos Fylkesmannen og Fylkeskommunen gjennom året. Bondelaget er med på dialogmøte der aktuelle saker for vestlandsjordbruket vert diskutert. Andre møte er innspelsmøte før jordbruksforhandlingane med fylkeskommunen og nyttårsmøte med fylkesordføraren. Hordaland Bondelag er mellom anna representert i kulturlandskapsgruppa, som skal bidra til god forvalting av kulturlandskapet og dele ut kulturlandskapsprisen.
Innovasjon Norge Innovasjon Norge deler kvart år ut bedriftsutviklingsprisen i landbruket. Leiar i Hordaland Bondelag, Peder Nernæs, er med i juryen.
NIBIO Hordaland Bondelag samarbeider med Norsk institutt for bioøkonomi gjennom Landbruksråd Vestland om ulike forskingsprosjekt. NIBIO forskar og leverer kunnskap om mat- og planteproduksjon, miljø, klimasmart landbruk, kart, arealbruk, genressursar, skog, ressursforvaltning og landbruksøkonomi.
Matarena AS Matarena har som mål å utvikle og formidle kunnskap om berekraftige produkt frå sjø og land. Arbeidet skal gi auka kunnskap om mat og matkultur hos forbrukarane. Hordaland Bondelag er medeigar, saman med Foreningen Smak av kysten, HMP Bergen, Landbruksråd Vestland, Hanen Vest og Bondens Marked. Arbeidsområdet er mellom anna drift og utvikling av for skulebarn og Bergen Matfestival.
30 Økonomiske og juridiske tenester Norges Bondelag samarbeider med både rekneskapskontor og advokatkontor. Medlemer kan kontakte Rekneskap- og juridisk avdeling i Norges Bondelag for å diskutere økonomiske eller juridiske problemstillingar.
Advokatkontor Samarbeidsadvokatane har spesiell kompetanse på landbruks-, eigedoms- og skatterett i tillegg til vanlege juridiske spørsmål. Avtala gjeld ikkje rabatt på honorar.
Advokatfirmaet Harris Advokat Frode Halvorsen og Børje L. Hoff 55 30 27 00 Bergen og Norheimsund
Rekneskapskontora Norges Bondelag har samarbeidsavtale med firma som har landbruksrekneskap. Kvart år arrangerer Norges Bondelag skattekurs for rekneskapskontor med samarbeidsavtale. I Hordaland samla deltakarane seg på Voss 9.-11. november. Kurset gir nyttig oppdatering på skatterettslege og rekneskapsfaglege område.
Hagel AS ISDALSTØ 56 35 55 80 Halsnøy Rekneskapskontor AS SÆBØVIK 53 47 41 00 Hardanger Økonomiservice AS EIDFJORD 53 66 44 00 Fonna Økonomi AS NÅ 53 64 30 17 Real Økonomi AS ISDALSTØ 56 35 19 75 Reisæter Rekneskap UTNE 97 52 59 29 Ullensvang Rekneskap ANS LOFTHUS 53 66 11 28 Vekstra Hardanger og Voss AS ØYSTESE 56 55 34 40 Vossestrand Rekneskapskontor BA VOSSESTRAND 56 53 00 40 Tveit Regnskap HORDALAND/ROGALAND 52 76 71 00
Gjensidige Gjensidige er ein sentral samarbeidspartnar for Bondelaget. Norges Bondelag forhandlar fram rabattar på vegne av medlemene. Les meir på www.gjensidige.no under landbruk og organisasjonsmedlem.
Landkreditt Bank og Landkreditt Forsikring Norges Bondelag og Landkreditt Bank har ei samarbeidsavtale som gir bondelagsmedlemer gode fordelar innan bank og forsikring. Det er også enkelt å opprette konto for lokallaga. Les meir på www.landkredittbank.no/nb.
31 Helsing frå Hordaland Bygdekvinnelag
Det har vore spanande å få følgje med på Bondelaget det siste året. Me har sagt farvel til Hordaland Bondelag og ynskt det nye Vestland Bondelag lukka til. Grunna Covid19 har våre veger ikkje kryssa i 2020, diverre har året vore eit nokså roleg år for oss i Bygdekvinnelaget. Me hadde gleda oss til å vera saman med Bondelaget på Bergen Matfestival, men det måtte me avlysa og andre planlagde aktivitetar kunne me heller ikkje gjennomføra.
Me er heldige og har Kjersti Hjelmeland frå Vestland Bondelag med oss på styremøta våre, som for det meste har vore på ZOOM. På vårt siste møte var ho til og med ute i fjøset i lag med kyrne, medan ho deltok aktivt på vårt møte. Det var sprekt. Vår representant i bondelaget det siste året er Siv Helle Prestegard. Siv har hatt stor glede av samarbeidet og seier ho har mykje å læra. Me er takksame for at våre representantar alltid er vorte særs godt mottekne i Bondelaget.
Regionreforma har ikkje hatt innverknad på organiseringa i bygdekvinnelaga i Vestland fylke, men fylkeslaga heiter no distriktslag. Hordaland Bygdekvinnelag er innstilte på å samarbeida med Sogn og Fjordande Bygdekvinnelag om representasjonen i Vestland Bondelag slik våre nye vedtekter slår fast. Skulle det vera noko positivt Covid19 har ført med seg, vil det kunna vera bruken av digitale hjelpemiddel for å redusera avstandane i det store nye fylket vårt.
Me i Bygdekvinnelaget vil alltid setja pris på det gode arbeidet Bondelaget gjer for bygdene våre, me ser me har kryssande interesser og eit godt og nært samarbeid vil framleis være viktig for oss. Hordaland Bygdekvinnelag ynskje dykk lukka til med årsmøtet og vidare arbeid det neste året. Me i Bygdekvinnelaget vil halda fram å vere møteplass for aktive kvinner og skapa liv i bygdene.
Helsing frå styret i Hordaland Bygdekvinnelag ved leiar Àsa Gunnarsdottir.
32 REKNESKAP Rekneskapen for Hordaland Bondelag er ein del av Norges Bondelag sitt rekneskap. Rekneskapen er ført av Norges Bondelag og revidert som ein del av Norges Bondelag sitt rekneskap. Drifta av fylkeskontoret er ein del av Bondelagets Servicekontor AS sitt rekneskap.
Eigenkapitalen for Hordaland Bondelag pr 1/1 2020 kr. 1.419.074 Resultat 2020 kr. 309.040 Eigenkapital pr. 31/12 2020 kr. 1.728.114
Eigenkapitalen på kr. 1.728.114 vert overført til Vestland Bondelag frå 1/1 2021
Note: Skipingsmøtet for Vestland Bondelag var planlagt 11. og 12 november 2020 på Hotel Scandic Voss. På grunn av korona-restriksjonar vart arrangementet på Voss sterkt redusert. Men vedtaket om dette måtte gjerast etter at fristen for avlysing/nedskalering var gått ut for hotellet. Vestland Bondelag har gjort fylgjande avtale:
«Scandic Hotels sender kreditnota på 50% av beløpet Kr.95710 Dette beløpet vil være en «Saldo til nedbetaling» hvor Vestland Bondelag legger nye arrangementer til Scandic Voss frem til 15.november 2021 og vi trekker disse nye arrangementers fakturabeløp fra saldoen til den er nedbetalt.»
33 34