Jak Przekłady Zmieniaja Sens Biblii… O Teorii I Praktyce Tłumaczenia Biblii

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Jak Przekłady Zmieniaja Sens Biblii… O Teorii I Praktyce Tłumaczenia Biblii Marcin Majewski Jak przekłady zmieniaja sens Biblii… O teorii i praktyce tłumaczenia Biblii Jak przekłady zmieniają sens Biblii Monografia udostępniona na licencji – CC BY-SA 3.0 PL Marcin Majewski, Kraków 2013 Jak cytować monografię: Marcin Majewski, Jak przekłady zmieniają sens Biblii… O teorii i praktyce tłumaczenia Biblii, <https://upjp2.academia.edu/MarcinMajewski>, 2013. 2 O teorii i praktyce tłumaczenia Biblii – Marcin Majewski Nasza lektura Biblii to lektura przekładu. Trzy czwarte naszych lektur to przekłady. Niezrozumiałość Biblii nie wynika z niej samej, ale ze złego tłumaczenia. 3 Jak przekłady zmieniają sens Biblii SPIS TREŚCI Najważniejsze skróty………………………………………………………………….5 Wstęp…………………………………………………………………………………..6 Rozdział I Krótka historia przekładów Biblii………………………………………………….10 Rozdział II Teoria przekładu – wybrane zagadnienia……………………………….………….44 Rozdział III Teoria przekładu Biblii – wybrane zagadnienia……………………………...…….73 Rozdział IV Trudności translacyjne – wybrane przykłady…………………………….……….109 Rozdział V Polskie przekłady Biblii – omówienie…………………………………………….139 Bibliografia……………………………………………………………………….....163 4 O teorii i praktyce tłumaczenia Biblii – Marcin Majewski NAJWAŻNIEJSZE SKRÓTY BG Biblia Gdańska BH Biblia hebrajska BHS Biblia Hebraica Stuttgartensia BJ La Bible de Jérusalem, Paris 131990 BL Biblia Lubelska (wyd. 1991- , na podst. komentarzy KUL-owskich) BP Biblia Poznańska BT Biblia Tysiąclecia (wyd. V, ewent. BT1; BT2 – wcześniejsze wydania) BW Biblia Warszawska (tzw. Brytyjka) BWP Biblia Warszawsko-Praska (bp. K. Romaniuk) CEB Common English Bible (przekład dynamiczny) Cylkow Przekład r. Izaaka Cylkowa GNT The Greek New Testament (K. Aland i in.) JPS Jewish Publication Society KJV King’s James Version LXX Septuaginta (A. Rahlfs 1979) Łach S. Łach, Księga Rodzaju; Księga Wyjścia; Księga Psalmów (seria KUL: PŚST) NA Nestle-Aland (wyd. 27) NET New English Translation (wyd. Society of Biblical Literature) NJB New Jerusalem Bible Paul Biblia Paulistów, Edycji Świętego Pawła PE Przekład ekumeniczny PNŚ Pismo Święte w Przekładzie Nowego Świata (Świadków Jehowy) TM Tekst masorecki TPL Tora Pardes Lauder (r. Sacha Pecaric) Vlg Wulgata Wujek Biblia Jakuba Wujka (z 1599 r.) Skróty nazw ksiąg biblijnych, czasopism, serii wydawniczych i inne – są standardowe (można je znaleźć np. w Encyklopedia Katolicka. Wykaz Skrótów, opracował J. Warmiński, Lublin: WN KUL 2010 (wyd. 3 poprawione). 5 Jak przekłady zmieniają sens Biblii WSTĘP 1. Najpierw dobra wiadomość. Żyjemy w kulturze, w której dysponujemy wieloma tłumaczeniami Biblii i możemy się nimi swobodnie posługiwać. Nie jest to takie oczywiste w kulturze semickiej, z której wyrasta Biblia oraz religie judaizmu i islamu – dwie pozostałe „religie Księgi”. Tam sytuacja przekładów biblijnych jest znacznie gorsza. Dla ortodoksyjnych Żydów hebrajski to język święty, język transcendencji (hebr. laszon kodesz). W nim został stworzony świat i utrwalone Boże Słowo. Z tego powodu Tora nie może być czytana w synagodze w żadnym innym języku, a jej przekład nie jest już Torą. Pewien przekaz tradycji żydowskiej twierdzi, że aniołowie mówią i rozumieją tylko w laszon kodesz. Także studiowanie Talmudu ma sens tylko w oryginale ze względu na ogrom znaczeń zawarych w kombinacjach i wartościach numetycznych liter i słów. W islamie jest podobnie. Tłumaczenie Koranu (arab. Al-Quran – czytanie, recytacja) z języka arabskiego jest praktycznie zabronione. Przekłady Koranu nie są, zdaniem muzułmanów, tekstem świętym, ale interpretacją – stąd nie nazywają ich Koranem, lecz Przybliżonym znaczeniem Koranu w języku... Przekłady takie nie mogą być stosowane ani w liturgii, ani być podstawą rozstrzygnięć doktrynalnych. W przeciwieństwie do Tory, Talmudu i Koranu, Biblia chrześcijańska to Księga, która po przetłumaczeniu nie traci charakteru księgi świętej. Skąd ta różnica? W chrześcijaństwie od początku mamy do czynienia z „pomieszaniem języków”. Jezus mówił po aramejsku (bądź hebrajsku1), uczniowie głosili po aramejsku i po grecku, a pisali wyłącznie po grecku, wychodzili bowiem z Ewangelią – zgodnie z nakazem misyjnym Jezusa – poza krąg swych ziomków. Już więc na styku głoszenia samego Jezusa i głoszenia pierwszego Kościoła napotykamy problem przekładu i związanego z nim transferu kulturowego treści Ewangelii poza świat semicki. Ów transfer dokonywał się z całą swobodą i obejmował nie tylko grecką terminologię, ale też retorykę i gatunki typowe dla świata hellenistycznego2. Z czasem bardzo szybko (już w I i II w.) pojawią się kolejne języki chrześcijaństwa – koptyjski, ormiański, syryjski i łacina – i kolejne tłumaczenia tekstów świętych. 1 Niektórzy uczeni, jak H. Birkeland, twierdzą, że Jezus posługiwał się hebrajskim językiem Miszny (zob. np. H. Birkeland, The Language of Jesus, Oslo 1954). W Polsce do tej opinii przychylał się prof. W.J. Tyloch. 2 Szerzej zob. A. Gomola, Od św. Hieronima do feministek. Tłumacz jako ‘vox Dei’, Znak 688 (2012) s. 56n. 6 O teorii i praktyce tłumaczenia Biblii – Marcin Majewski 2. A teraz zła wiadomość. To, że w kulturze chrześcijańskiej od jej początków możemy cieszyć się wieloma przekładami Biblii oraz z nich swobodnie korzystać – nie gwarantuje, że czytamy to, co napisał autor biblijny i że obcujemy ze Słowem Bożym takim, jak ono zostało zapisane. Czytamy przecież interpretację pośrednika – tłumacza. W związku z tym rodzi się w czytelniku przekładu pytanie, czy nie znając oryginału może zrozumieć Biblię i dotrzeć do jej właściwego, zamierzonego przez Boga sensu. Gdy czytelnik uświadamia sobie fakt, że obcuje z tłumaczeniem, a nie z tekstem, w którym Bóg zawarł swe Słowo, rodzą się kolejne pytania: Czy przekład, który czytam, jest dobrym, właściwym przekładem? Czy przekład, który czytam, jest natchniony? Czy przekład może być natchniony? Jak poradzić sobie z różnymi przekładami tego samego fragmentu? Jak wyjaśnić zmiany w nowszych tłumaczeniach Biblii? Czy różniące się między sobą lub poprzednie wersje wprowadzają w błąd? Który tekst jest natchniony? Jak założenia i ideologie wpływają na treść przekładów? Czy przekłady muszą być „wyznaniowe”? Dlaczego mamy przekład katolicki, protestancki i żydowski? Dlaczego nie wszyscy chrześcijanie są w jednakowym położeniu w stosunku do Objawienia Bożego, dlaczego jednym było ono dane w historycznie i językowo dostępnej formie, a innym tylko w formie przekładu, mającego przecież niekiedy charakter krzywego zwierciadła? Skąd taka niesprawiedliwość? Gdy zagłębiamy się w problematykę tłumaczenia, rodzą się pytania natury bardziej ogólnej: Czym jest tłumaczenie – rzemiosłem, nauką czy może sztuką? Gdzie leży granica między tłumaczeniem a adaptacją? Jakie są rodzaje tłumaczenia? Czy możliwe jest tłumaczenie maszynowe, komputerowe? Jaką rolę w procesie przekładu odgrywa osoba tłumacza? Jak dokładnie przebiega proces tłumaczenia? Jakie są kryteria oceny jakości tłumaczenia? Jaka jest rola tłumaczenia w wymianie kulturowej i rozprzestrzenianiu się idei? Czy możliwe jest tłumaczenie bez manipulacji informacją? Czy tłumaczenie to dziedzina ścisła czy humanistyczna? Gdzie wskazana, a gdzie niewskazana jest dosłowność tłumaczenia? Co to jest ekwiwalencja dynamiczna i gdzie są jej granice? Czy istnieje tłumaczenie doskonałe, czy istnieje tłumaczenie dosłowne, czy istnieje tłumaczenie lepsze niż oryginał? Tym i podobnym kwestiom chcemy poświęcić pierwsze trzy rozdziały monografii. W ostatnich dwóch rozdziałach omówimy wybrane teksty przekładów Biblii. Najpierw więc 7 Jak przekłady zmieniają sens Biblii zapoznamy się z teorią translacji i wybranymi jej zagadnieniami, a następnie w oparciu o tę wiedzę poddamy rewizji nasze rodzime przekłady. Ocean kytyczna pewnych tłumaczeń współczesnych nie powinna nas gorszyć, nie ma też dotykać samych tłumaczy. Już bowiem św. Hieronim, książę egzegetów i patron tłumaczy, był krytykowany za swe przekłady, także ze stron „kościelnych”, np. przez św. Augustyna. Krytyka tłumaczeń jest zjawiskiem pozytywnym, gdyż dąży do lepszego zrozumienia Słowa Bożego i jaśniejszego wydobycia go na światło dzienne polskiemu odbiorcy Biblii. 3. Kilka przydatnych definicji Tłumaczenie to wyrażenie w języku docelowym treści tekstu (w tym również wypowiedzi ustnej) wyprodukowanego w języku źródłowym. Słowo „tłumaczenie” można rozumieć zarówno jako sam proces przekładu jak i wynik tego procesu, czyli np. przetłumaczony na inny język tekst. W języku polskim czasownik „tłumaczyć” ma przynajmniej dwa znaczenia. W pierwszym tłumaczyć tekst, tłumaczyć literaturę to przekładać z jednego języka na inny (przekład międzyjęzykowy). Relacja między tekstem oryginalnym a tłumaczeniem jest tu ścisła, a granica dowolności ograniczona i od wieków sporna, dyskutowana: co ma pierwszeństwo – litera czy duch, jakie ustalić proporcje i zależności, co uznać za złoty środek, za najlepsze rozwiązanie? Natomiast w drugim, szerszym znaczeniu, „tłumaczyć” znaczy „objaśniać”, „interpretować”, „zdawać sprawę” (przekład wewnątrzjęzykowy). W tym sensie, przekładając tekst, otwieramy innym nowy świat, tłumaczymy go, a tłumacząc przybliżamy, pozwalamy w nim przebywać, uczynić go cząstką naszego osobistego doświadczenia. Jest także przekład intersemiotyczny (na inny system, np. literatury do malarstwa, do filmu itp.), ale ta dziedzina wykracza poza zakres naszych badań. Przekład jest tym samym, co tłumaczenie; etymologicznie oznacza „przeniesienie” (np. „przekładać coś z miejsca na miejsce” czy „przełożyć spotkanie na później” itp.), chodzi więc o przełożenie, przeniesienie tekstu z jednego świata (język źródłowy, wyjściowy) do innego
Recommended publications
  • On Old Macewas, Synagogues and Klezmorim∗
    M u z y k a l i a VII · Judaica 2 “There on the willows we hung our”…violins: On Old Macewas, Synagogues and Klezmorim∗ B e n j a m i n V o g e l The fragment of the popular Psalm 137 quoted in the title of this essay signals a new path of inquiry investigating musical instruments as symbols in Judaism, more specifically as decorations of tombstones and synagogues in historically Polish lands and as an iconographic resource for research into the history of musical instruments. During the last few centuries, musical instruments appeared very rarely on Jewish tombstones in Central Europe. Starting with the 18th century they were painted more often on walls inside synagogues as illustrations to Psalms 137 and 150. Most of those temples were made of wood and some of stone, but no wooden synagogue and only a dozen or so stone ones survived World War II. However, some archival photographs and paintings still bear witness to better days. Two important questions remains: how accurately do those iconographical sources reflect the instrumentarium used in biblical and later times and how closely do they reflect the instrumentarium used by Jewish (and other) musicians, especially klezmorim at time the images where created? In this essay I will consider mainly the period from the 18th century up to the present, focusing on all the central and eastern historically Polish territories, excluding Silesia and Pomerania where Jewish culture had a different, more assimilated character than in central lands. One must remember that until the 18th century the Polish Kingdom (since the 16th century the Polish Lithuanian Commonwealth) included the lands of Lithuania, Belarus and Ukraine.
    [Show full text]
  • Recreating an Historic Jewish District in Post-Communist Krakow
    JACK KUGELMASS Arizona State University ANNAMARIA ORLA-BUKOWSKA The Jagiellonian University, Krakow "If You Build it They Will Come": Recreating an Historic Jewish District in Post-Communist Krakow AS POLAND COMPLETES the privatization of its economy and attracts increasing foreign investment, a district such as the Kazimierz section of Krakow faces a new dilemma—how best to regulate new construction and renovations in order to preserve its historic character. The largest intact and unrestored former-Jewish quarter in Europe, the area has considerable international significance, and particularly now as foreign Jews visit Poland in increasing numbers searching for the remains of pre-war Jewish life while Christian and Jewish Poles seek some way to restore the past, to undo the ravages of Nazi occupation and forty years of communism. [Krakow, Jews, post-communism, identities, performance theory] HE AMERICAN-JEWISH IMAGE of the anti-Semitic Polish peasant—someone who imbibed Jew hatred with his mother's T milk, to use the former Israeli prime minister, Yitzhak Shamir's characterization—is a gross exaggeration: Even in the 1930s just under twenty-five percent of Polish Jews lived or worked in rural areas as innkeepers, smiths, tailors, shoemakers, and petty merchants or peddlers, and memoirs of the period note anti-Semitism as a developing problem rather than an essential aspect of Catholic/Jewish relations (Kugelmass and Boyarin 1998). Poland has its history of Jew hatred, albeit, not as long or as deeply ingrained as popular lore would have us believe. It also has a substantial history of intergroup cooperation, particularly where occupations were complementary rather than overlapping, that is in small 315 316 City & Society towns and rural areas fOrla-Bukowska 1994).
    [Show full text]
  • 3Rd Kielce Christian-Jewish Meetings ‘Szema/Listen’ C H R Z E Ś C I J a Ń SK O - Ż Y D O W SKI E Szema Słuchaj
    WHAT HAPPENED IN THE YEAR 2013 Jan Karski Society I I I K I e l e c KI e S p o t K a n I a 3rd Kielce Christian-Jewish Meetings ‘Szema/Listen’ c h r z e ś c I j a ń SK o - Ż y d o w SKI e szema słuchaj ‘What happened in Kielce after World War II? ‘Jan Karski – the man of freedom’ – a debate on the anniversary of Pogrom ‘Readings with Hanka’ – an international educational programme Kielce 8-13 listopada 2013 Parafia św. Franciszka Kielcach Sukkot Shalom – the Israelis celebrate in Kielce Commemoration of children shot in 1943 Rada PRogRamowa Festiwalu: Bogdan Białek, Andrzej Białek, Piotr Wójcik oRganizatoR główny: Stowarzyszenie im. Jana Karskiego w Kielcach wsPółoRganizatoRzy: Fundacja Picture-Doc, Fundacja Dialog-Pheniben, Polska Rada Chrześcijan i Żydów, Polska Fundacja Sufich, Stowarzyszenie „Dzieci Holocaustu” w Polsce, Stowarzyszenie Otwarta Rzeczpospolita PaRtneRzy: Muzeum Narodowe w Kielcach, Teatr S. Żeromskiego w Kielcach, Wzgórze Zamkowe, Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. W. Gombrowicza, Parafia św. Franciszka w Kielcach PatRonat medialny: Tygodnik Powszechny, Radio Kielce, Kielce Plus PaRtneRzy medialni: Wici.Info, Portal Informacji Kulturalnej ‘What Poland? what Church?’ We were visited by priest Jacek Prusak, priest Romuald Jakub Weksler- Freedom and Peace Waszkinel and Zbigniew Nosowski among others Kielce 8–13 November 2013 The most important events of the year 2013 15-22 March – 3rd Kielce 23 May – Celebration of the 70th 4 July – 67th anniversary of the Christian-Jewish Meetings anniversary of the shooting Kielce Pogrom. ‘Szema/Listen’. of Jewish children. ‘What happened in Kielce after World (Menorah of Friendship, Hana Gold- ‘I would like to address all of you, who War II?’ – a debate of historians and szajd and Dawidek Rubinowicz awards today are celebrating the memory of chil- members of the Polish-Jewish Associa- ceremony, debates of adherents of Juda- dren killed 70 years ago.
    [Show full text]
  • T He Guide T O Rk Y Hs
    THE GUIDE TO RKYHS GUIDE TO THE RAE KUSHNER YESHIVA HIGH SCHOOL R K TABLE OF CONTENTS Y H TABLE OF CONTENTS ....................................................................................... I RKYHS ADMINISTRATION ............................................................................... II S RKYHS FACULTY............................................................................................... 1 MISSION STATEMENT AND CORE VALUES ................................................... 2 GUIDANCE DEPARTMENT ............................................................................... 4 6 ........................ לימודי יהדות / ACADEMIC OVERVIEW - JUDAIC STUDIES 6................................... יסודות המחשבה / FOUNDATIONS OF JEWISH THOUGHT 6.............................................................................................................. עברית / IVRIT 7......................................................... שיעורי בחירה / JUDAIC STUDIES ELECTIVES 8.......................................................................................................... משנה / MISHNA 8....................................................................................... סדרת הרצאות חוץ / SEED 9........................................................................................................ תלמוד / TALMUD 10 ........................................................................................................ תנ’’ך / TANACH 11 .....................................................................................................
    [Show full text]
  • In Englewood
    Linking Bergen, Essex & Union Counties Issue #106 FREE Scallion Pancake Thursdays and Fridays 201-833-0200 in /PWFNCFS 2015 172 West Englewood Ave. show us a picture of your Teaneck, NJ 07666 Order on-Line at crockpot special! www.chopstixusa.com See inside coupon for details JEWISH LINK November 20- 8 Kislev, 5776 Parshat Vayetzei December 18, 2014 - November 19, 2015 | 7 Kislev, 5776 CANDLE Light Candles: 4:15 PM OF NEW JERSEYIssue #61 LIGHTING 26 Kislev, 5775 Shabbat Ends: 5:23 PM After Terror, Paris Becomes a War Zone By Boaz Bismuth via Israel Hayom/ bomb rampage was believed to be JNS.org and combined sources holed up, police said. They said one man was also A woman wearing an explo- killed and seven people had been sive suicide vest blew herself up arrested in the standoff, which be- FineFine FFoods.oods. Wednesday as heavily armed po- gan before dawn and continued Great Savings. lice tried to storm a suburban Par- more than fi ve hours later. One per- See Back Cover for Weekly Deals is apartment where the suspected mastermind of last week’s gun and CONTINUED ON P. 14 Fighting Hate With ‘Quest for Teaching Advocacy and Education Excellence’ Conference By Bracha Schwartz Held at Kushner Englewood—Michael Cohen has By Leah Gottheim been promoting tolerance and hu- man rights since working for Con- Paula Gottesman could not have gressman Edolphus Towns of the been happier. The philanthropist See our ad on page 19 Congressional Black Caucus in the supporting the Jewish community 1990s. Today, he is furthering that of Greater MetroWest’s Vision 2025 goal as the new eastern director of education innovation talked about the Simon Wiesenthal Center, a glob- the “profound infl uence” teachers al human-rights organization head- have on their students and how Students participating in the Day quartered in Los Angeles.
    [Show full text]
  • Announcements 2.25.17
    Congregation AABJ&D 700 Pleasant Valley Way, West Orange, NJ 07052 Eliezer Zwickler, Rabbi Tel: (973) 736-1407 Fax: (973) 736-8006 Alvin M. Marcus, Rabbi Emeritus Visit our website: www.aabjd.org Yosef Sharbat, Assistant Rabbi Esther Schultz: [email protected] Naomi Yablon: [email protected] Larry Liebman, President Rabbi Zwickler can be reached via email at [email protected] Shabbat Mishpatim– 29 Shevat 5777– February 25, 2017 SHABBAT SCHEDULE Kiddush this Shabbat is sponsored by the members of the Kiddush Society. Candles by 5:24 PM Mincha 5:30 PM Rabbi’s Message: WEB DVAR with Rabbi Zwickler—CHECK IT OUT! Hashkomah 8:00 AM Rav Bunim of Pshischa zt”l makes successful at his first attempt, he change in the way we perceive and Rabbi’s Parsha Shiur 8:30 AM a striking observation on a pasuk tries again and does not give up grow our spiritual selves. mentioned in this week’s Parsha. until he is successful. The third Sephardim 8:40 AM -Welcome to our Scholar in He suggests that there is much to lesson is that generally speaking a Main Shul 9:00 AM Residence Rachel Friedman who is learn from a thief that is applicable thief does not have a minimum Beit Midrash 9:15 AM a respected and renowned scholar, K’Shema 9:23 AM to our spiritual lives as Torah requirement. He will steal even if teacher, and lecturer. We look observant Jews. There are three the item is minute because Chevra Shas 4:10 PM forward to learning from her over lessons that can be learned from a stealing is a part of his nature.
    [Show full text]
  • ROCZNIK PPRZEMYSKIRZEMYSKI T
    ROCZNIK PPRZEMYSKIRZEMYSKI t. 52 HISTORIA z. 1 (19) 2016 KOMITET REDAKCYJNY „ROCZNIKA PRZEMYSKIEGO” dr Ewa Grin-Piszczek, dr Jolanta Czartoryska, dr Lucjan Fac, dr Grzegorz Klebowicz, dr hab. Tomasz Pudłocki (redaktor naczelny „Rocznika Przemyskiego”), mgr inż. Grzegorz Poznański, dr Maciej Waltoś Redakcja Rocznika Przemyskiego. Historia prof. dr hab. Zdzisław Budzyński (Uniwersytet Rzeszowski), dr Ewa Grin-Piszczek (Archiwum Państwowe w Przemyślu, historia średniowiecza XIV–XVI w.), dr Monika Kulesza-Gierat (Ka- tolicki Uniwersytet Lubelski im. Jana Pawła II – redaktor językowy), dr Anna Markiewicz (Uni- wersytet Jagielloński, historia kultury XVI–XVIII w.), dr hab. Tomasz Pudłocki (Uniwersytet Ja- gielloński, historia kultury XIX–XX w. – redaktor naczelny), dr hab. Maria Stinia (Uniwersytet Jagielloński, historia nauki i oświaty XIX–XX w. – redaktor naczelna), dr Wiktor Szymborski (Uni- wersytet Jagielloński, historia kultury XII–XVI w. – redaktor naczelny), dr Izabela Wodzińska (Mu- zeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej, historia kultury XIX–XX w.), dr Mateusz Wyżga (Uniwersy- tet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie, demografia historyczna, historia nowożytna XVI–XVIII w. – redaktor statystyczny) Rada Naukowa Rocznika Przemyskiego. Historia prof. dr Damir Agicič (Sveučilište u Zagrebu, Hrvatska), prof. dr hab. Andrzej Chwalba (Uniwersytet Jagielloński), dr hab. Józef Dobosz, prof. UAM (Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu), em. prof. dr John Hartman (University of Michigan, USA), prof. dr hab. Jadwiga Hoff (Uniwersytet Rze- szowski), doc. dr Pavel Krafl (Masarykova univerzita Brno, Česko), prof. dr hab. Krzysztof Stopka (Uniwersytet Jagielloński), prof. dr Andrew Wise (Daemen College, Buffalo, USA – historia Europy Wschodniej XIX–XX w. – przewodniczący) Recenzenci dr hab. Jan Jacek Bruski (Uniwersytet Jagielloński), prof. dr hab. Czesław Brzoza (Uniwersytet Jagielloński), dr hab.
    [Show full text]
  • Community Brochure 2016
    Congregation Ahawas Achim B'nai Jacob & David 5777 (2016-2017) Shul Program Brochure “Congregaon Ahawas Achim B’nai Jacob & David is a vibrant, welcoming, inclusive and growing modern Orthodox congregaon that is grounded in Torah observance, and encourages ongoing commitment to spiritual growth, enhanced shul involvement, support of the State of Israel, and parcipaon in our broader local community.” Congregation AABJ&D Program Brochure Index September/ Av– Elul page 8 SIR: Rabbi Weinreb…..………………………………...page 15 Purim Chagigah…………………………………………...page 39 Birthday/ Anniversary Kiddush……………………..page 45 Shabbat of Appreciation……………………………...page 43 Queens College OU‐JLIC………………………………page 17 Blood Drive………………………………...……………....page 43 Susie Fishbein Cooking Fundraiser……………….page 23 Rav Hershel Schachter………………………............page 11 Jewish Cultural Series…………………………………..page 33 Youth: Baking……………………………………………...page 21 Youth: Purim Carnival………………………………….page 21 Nechama Price Lecture Series……………………..page 44 Youth: Family Outing……………………………………page 21 Zayin Adar Melaveh Malkah……………………...page 40 New Family Kiddush…………………………………….page 43 Youth: Lester Housing Trip…………………………..page 21 Preparing for Rosh Hashana: 3 Part Series…………..page 7 April/ Nisan– Iyar page 22 Rav Hershel Schachter………………………............page 11 December/ Kislev– Tevet page 14 Pre‐Pesach Q&A……………………………………..…..page 41 Selichot………………………………………………………..page 7 Chanukah Chagigah……………………………………..page 21 Shabbat Hagadol Drasha……………………………..page 41 Sephardic Selichot………………………………………..page 7 Fire Side Chat:
    [Show full text]
  • Forgetful Recollections: Images of Central and Eastern Europe in Canadian Literature
    Forgetful Recollections: Images of Central and Eastern Europe in Canadian Literature ADAM MICKIEWICZ UNIVERSITY IN POZNAŃ SERIA FILOLOGIA ANGIELSKA NR 44 DAGMARA DREWNIAK Forgetful Recollections: Images of Central and Eastern Europe in Canadian Literature POZNAŃ 2014 ABSTRACT: Drewniak Dagmara, Forgetful Recollections: Images of Central and Eastern Europe in Canadian Literature [Przypominając zapomniane: Obrazy Europy Środkowo- Wschodniej w literaturze kanadyjskiej]. Adam Mickiewicz University Press. Poznań 2014. Seria Filologia Angielska nr 44. Pp. 221. ISBN 978-83-232-2777-9. ISSN 0554-8144. Text in English with a summary in Polish. The present study is an attempt to explore the position of the memory and postmemory of Central and Eastern Europe in contemporary Canadian literature. The analysis is inspired by Simona Škrabec’s concept of the 20thcentury Central Europe seen as diverse and evolving “space of dispersion.” In this context, the book situates the novels and memoirs, published in Canada at the turn of the 20th and 21st century and written by immigrants and their descendants from Central and Eastern Europe, as the texts which try to recreate the images of “Old Places” filtered through the experience of living in transcultural Canada. The analyses of the selected texts by Janice Kulyk Keefer, Lisa Appignanesi, Irena F. Karafilly, Anne Michaels, Norman Ravvin, and Eva Stachniak are predominantly based on Marianne Hirsch’s idea of “postmemory” and Pierre Nora’s “lieux de mémoire”. These two concepts capture the broad spectrum of attitudes to the past, remembering and forgetting, and sites of memory as exemplified in the discussed texts. While all of the chosen novels and memoirs explore the problem of post/memory and un/belonging caused by immigration, poverty, and the trauma of World War II, they try to address the question of identity of immigrants (or their descendants) created on the border between the memory and postmemory of the past and the contemporary reality of transcultural Canada.
    [Show full text]
  • Memory of the Nazi Camps in Poland, 1944-1950
    Arrested Mourning WARSAW STUDIES IN CONTEMPORARY HISTORY Edited by Dariusz Stola / Machteld Venken VOLUME 2 Zofia Wóycicka Arrested Mourning Memory of the Nazi Camps in Poland, 1944-1950 Translated by Jasper Tilbury Bibliographic Information published by the Deutsche Nationalbibliothek The Deutsche Nationalbibliothek lists this publication in the Deutsche Nationalbibliografie; detailed bibliographic data is available in the internet at http://dnb.d-nb.de. This publication is funded by the Ministry of Science and Higher Education of the Republic of Poland. Editorial assistance by Jessica Taylor-Kucia. Cover image: A Red Army soldier liberating a camp prisoner (Za Wolność i Lud, 1-15 Apr. 1950). Library of Congress Cataloging-in-Publication Data Wóycicka, Zofia, author. [Przerwana żałoba. English] Arrested mourning : memory of the Nazi camps in Poland, 1944-1950 / Zofia Wóycicka. pages cm. -- (Warsaw studies in contemporary history; volume 2) Includes bibliographical references. ISBN 978-3-631-63642-8 1. Collective memory--Poland. 2. World War, 1939-1945--Prisoners and prisons, German. 3. World War, 1939-1945--Concentration camps--Poland. I. Title. HM1027.P7W6813 2013 940.54'7243--dc23 2013037453 ISSN 2195-1187 ISBN 978-3-631-63642-8 (Print) E-ISBN 978-3-653-03883-5 (E-Book) DOI 10.3726/978-3-653-03883-5 Open Access: This work is licensed under a Creative Commons Attribution Non Commercial No Derivatives 4.0 unported license. To view a copy of this license, visit https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/ © Zofia Wóycicka, 2013 Peter Lang – Frankfurt am Main · Bern · Bruxelles · New York · Oxford · Warszawa · Wien This book is part of the Peter Lang Edition list and was peer reviewed prior to publication.
    [Show full text]
  • Central and Eastern Europe
    Central and Eastern Europe Germany National Affairs IERMAN POLITICS IN 2001, especially in the second half of the year, were largely geared toward the national elections to be held in 2002, though the unexpected events of September 11 made previous political assumptions highly uncertain. In November, Prime Minister Gerhard Schroder (Social Democratic Party, SPD) accepted the resignation of his foreign affairs advisor, Michael Steiner, who had embarrassed the government by demanding caviar and insulting senior German soldiers during a delayed flight to Germany via Moscow. He was replaced by Dieter Kastrup, Germany's ambassador to the UN since 1998. Kastrup previously served in em- bassies in Brazil, Iran, and the U.S., and was appointed ambassador to Italy in 1994. Steiner had already been pressured to quit his post in May after he was blamed for leaking a private communique supposedly sug- gesting that Libyan leader Muammar Qaddafi had admitted Libyan in- volvement in the 1988 Lockerbie airliner bombing and the 1986 bomb at- tack on a West Berlin night club in which several U.S. servicemen died. The government denied that Qaddafi said any such thing to Steiner. The election of the ultraconservative judge Ronald Schill as Ham- burg's minister of interior in late September sent a chill down the spines of those concerned about extremism in mainstream German politics. Schill, who won more than 19 percent of the vote on a law-and-order plat- form in a city with a high crime rate, was known as the "merciless judge" for his tendency to hand down severe verdicts in minor cases.
    [Show full text]
  • 30 YEARS of the RONALD S. LAUDER FOUNDATION in POLAND, 1987-2017 Maciej Pawlak
    SCRIPTA JUDAICA CRACOVIENSIA Vol. 15 (2017) pp. 155–167 doi:10.4467/20843925SJ.17.011.8180 www.ejournals.eu/Scripta-Judaica-Cracoviensia 30 YEARS OF THE RONALD S. LAUDER FOUNDATION IN POLAND, 1987-2017 Maciej Pawlak (Josef Slifka Center for Jewish Life at Yale University) e-mail: [email protected] Key words: The Ronald S. Lauder Foundation, Jewish education, rebirth of the Jewish life in Poland, Lauder-Morasha Schools Abstract: This article presents the history of the Ronald S. Lauder Foundation in Poland from when it was founded 30 years ago. The Foundation was established by Ambassador Ronald S. Lauder, businessman, diplomat and philanthropist. It was the first organization to initiate Jew- ish educational activities during the period of political changes in Poland. The Foundation’s ac- tivities focused mainly on education, both formal and informal. During early ’90’s people in Poland started to discovered their Jewish roots and thanks to the RLSF it was possible to learn and understand Jewish history, religion and culture. The author describes projects organised by the Foundation as well as its development and significance in the rebirth of Jewish life in Poland. Among the Foundation’s most important projects are the Lauder-Morasha School Complex in Warsaw, the summer educational camps for families and youths, a genealogical project, and the Lauder e-School. The Foundation has also made a huge contribution and provided support to many organizations, institutions and Jewish Communities throughout Poland. This article presents an account of 30 years of the activities and achievements of the Ronald S. Lauder Foundation in Poland and the Foundation’s influence on the revival of Jewish life in the country.
    [Show full text]