le ne fay rien sans Gayeté (Montaigne, Des livres)

Ex Libris José Mindlin

ICONES SELECTAE PLANTARUM CRYPTOGAMICARUM BRASILIENSIUM.

ICONES PLANTARUM C R Y P T O G A M I C A R U M

ÇUAS

IN ITINERE \.\MS MDCCCXVI1 — MDCCCXX

p v. n

BRASI1 \\M

J I; S S V I. T A U S P I C 1 I S M A XI MI LIA NI JOSE PHI I. BAYARIAE REGIS AUGISTISSIMI

I N S T I T l T O

COLLEGIT ET DESCRIPSIT CAROL. FRIDERIC. PHILIP, DE 3IARTIUS, OliniNIS REG1I COKONAK CIVILIS BIVAKICIE Klll'KS, MED. 1-T l'HIL. DOCTOR, BOTAMCKS IN l SIV LUDOVICO-M IXIMILIANKA P 1" O , IIOKTI UKilI MON.IC DIRKCTOR, Al'lll. R. SCIENT. B l\ AR, ACAD. C U:s LEOP CAR N AT CUK., Mil* CAES. NAT Cl R. MIIMI KT R UOT RATISB soi' ORD., SOI*. HORTIC. I.IINMN Mil* KXTR , ACAD. R. SCIENT BORl S S , IN.ST1TITI GALLIAE, M II) l'tks R. MUNI I.ITT KT ART. l'ATAl IN , A Cil) SCIENT. NATIR PHILADEI.PH., SOC. I.ITF.R. RKG. IIAVN , SOC. I.INNIEIN I.ONDIN. ITiJl K MKD. BOT. I.0ND1N . PATRIOT. HAV INENS , \ 11* SCRUT. SENKENB., NORIMB. Al' PIIVTOGR MND. AB H'IST , SOC MIS PATR. BOHEM , NIT. SCKl T HKI.V , GENEV , MAHB , IISTKKI.IM). MED. PHYS. RHENAN DRESD KT EKLANIj . LISNAEAN PIRIs , PHARMAC BAVAR., GERM. 1NFER IT PETROPOL , AGRAR BAVAR UT BADENS AC R I.I.UI.K ll'll LONDIN SOC HONOR

MONACHII. IMPENSIS AU CTORIS. 1828 — 1834.

Prostat Amstelodami apud .AIULLER et Soc, Hamburgi apud PERTHES et BESSER , HOFFMANN et CAMPE, Lipsiae apud FR. FLEI5CHER, Londini apud RICHTER et SOC, Manhcmii apud ARTARIA et FONTAINE, P"irisiis apudRENOVARD, et apud TREITTF.L el AA'ÙRTZ , A'indobonae apud ROHRMANN et SCHWEIGERD nec non apud SCHAVMBURG et Soc.

ICONES SELEGTAE PLANTARUM CRYPTOGAMICARUM

Q V AS

IN IT1NERE PER BRASILIAM

ANMS MDCCCXVII — MDCCCXX

JUSSl ET AUSPICIIS AI A X 1 Al I L I A N I J O S E P H I 1.

BAYARIAE REGIS AUGUSTISSIMI

SUSCEPTO

COLLEGIT ET DESCRIPSIT Dr. C. F P. de M ARTILS,

Ordinis Rcgii Cor once Civilis Bavaricœ Eques, Regiœ Acadcmiœ Literarum Bavaricœ Socius Ordinarius, Dotaniccs in Regia / iiicrrsitalr Monacensi Prof essor P O.. Horti Botanwi Regii Monaccnsis Condirector, Diversarum Societatum Literariarum Sodalis.

MONACHII, T V P I S C. W O L F.

18 2 7-

domina huic operi inscribenda dederimt

Num*n rxcmpln liiDOvicus I., Rex B a variai" CABOI. iNA FRIDERICA G u L 11.1. M A , B a v a r i a e régis vidua A u c u s r A A M A L i A Dux Leuchtenbergensis, Princeps Eichstadtensis

A i , x i u s F R i n E B i c s CHRISTIAN us, Dux Anhaltino-Bernburgensis H EN RI eus Dux Anhaltino-Côt lien sis FRANCISCUS I., Austriae Imperator

Ci BOL iNA AUGUSTA. A u s t r i a e I m p e r a t r i x FERDINANDUS V., Rex Hungariae Princ. Haered. I m p. Reg. Austriae F BAN ci se us CAROLUS, Archidux Austriae MABIA LUDOVIC A, Archidux Austriae, DuxParmae, Guastallaeet Piacentiae LF.OPOLDUS II., Archidux Austriae, M a g n u s Dux F.truriae C A B o L u s , Archidux Austriae ANTONIUS. Archidux Austriae Magîstei" O r d. Teuton. LUDOVIC us, AI a g nu s Dux Bail in sis G u L i E L M u s I. , Rex B a l a v o r u m F RIDER ICI-s G ui. IEI. M us III. , R <* x Borussiae Fan. LRICUS GULIELMUS, Princeps Régi us Borussiae FRIDERICA CAROLINA SOPIIIA ALKXANIMNA, DUX C u m b e ri an d ia e, Princeps Megapolitana LIDOVICUS II., .Magnus Dux H as -o - D a r ms t ad t e n s is LIOPOLDUS PAULUS ALEXANDEB, Princeps Lippe • Det moldensi s Ai OUST us P ici i s FBIDERI eus , Magnus Dux Oldenburgiae HENBICUS LXX.II., Princeps R c us s - L b ersdo r f - G e raë n sis \ i c o i. i u s I. , R o s s i a e Imperator C A B o i.i s HMI.U'U A L B E B T u s , Rex S a r d i n i a e *. N T o N 11. s l ; 1.1: M E N s T n E o D o R u s , R e x S a x o n i a e F E R D i N A N u i s 11.. Rex u t r i u s q u e S i e i 1 i a e GULIELMUS I., Rex \Y ii r t e 111 b e rg i a e

I'ROSPER I.UDOVICUS, DUX A r e m b e r ge n s is

PAULUS ANTONIUS, Princeps E s t e r h a z y de G a 1 a n t h a CAROLUS FI, ON, Princeps Fù r s lenberg e n s i s JOSETHUS, Princeps Salm Rei l'erse h eid-Dykensis C i. r. M E N s P r i n c e p s de 1\I E T T E R N I C H, D u x P o r t e 11 a e, I m p. A u s t r. A r c h i c a n c. CABOLUS PHILIPPUS de Wrede, Princeps Ellingcnsis

B i b l i o t h e c a R e g i a B e r o 1 i n e n s i s Lniversitatis Bonne n sis Bibliotheca Regia Dresdensis Universitatis Erlangcnsis Go tt ingensis " " ... Herbipolitana Comitum excell. a Raunitz, Pragae R e " i a Universitatis IHonaccnsis Regia IWonacensis Tribunalis R e g. rerum métallurgie. IMonac. Palatii Regii Parisiensis Palatii Regii quod vocatur Louvre, Parisiis Regia Instiluti Galliac, Parisiis Imp. horti botan. P e t ropoli tani R e g i a S o r o i; n s i s Princip. de SCHWABZENBF.BG, Vinilobonae Sociitatis histor. natur. helveticae Tiguri Universitatis Regiae Tubingensis lin p. et Reg. IVIusei h i s t. natur Vindobonensis

ALBERT us Abbas Monast. S. Pétri Salisburgi L. B. S ru s ab ALTENSTEI.N, Reg. Boruss. in reb. ad cuit, et eruil. publ. s p c c t. M i n i s t e r 3 ARTARIA et FONTAINE, Bibliopolae Manhemii 2 (i. A. BONATO, Prof. Botan. in Univers. Patav. 1 Onu. Cornes de BBAY, Régis Bavar. legato ad Imp. Ross, addit 1 JOSEPIIUS, Cornes de ESTER IIAZY, Yindobonae 1 FRID. FLEISCHER, Bibliopola Lipsiensis n H o i* F M A N N cl CAMPE, Bibliopolae H a m b u r g e n s e s 2 BENJAMIN L. B. de L E s s E R T, Parisiis 1 J. M u i: 1.1.1: B et Socii Bibliopolae A in s t el o dam en se s L. B. de I\l i i. N c n , Yindubonae I L. B. de OLENIN, P. os S. Imp. a Consil. secret. Praes. Acad. Imp.art. Petropol. a PEBTHES et BESSER, Bibliopolae 11 a m b u r g c n s e s C. G. C. REINWARDT, Prof. hist. natur. Lugduni Batav. J. RENOUARD, Bibliopola Parisiensis R n HIER et Socii, Bibliopolae Londincnses ROHRMA.NN et SCHWEIGERD, Bibliopolae Vindobonenscs C. SCHAUMBURG et Socii, Bibliopolae Yindobonenses E. SCHWAEGRICIIEN, Prof. hist. natur. Lip bien sis G ASP A ii i. s, Cornes de S TI H N ii i î-.i,, Pra e s. Mus. bohem., Iinper. a C o us., Pragae Excel), de UWABOFF, AUGUST. Imperatori Rossiae quoad eu Un m et erud. publ. IWinister LUDOVICO I.

POTKXTISSIMO AC ('LKMENTISSIMO

B O J O R U M REGI

PATRI PATRI/E

S i C R l M.

LECTORI SALUTEM!

Yuicun<îue secum reputaYcrit, omnia, quae in rerum natura gignuntur, communi vinculo contineri atque ita copulari, ut velut ingentis alicujus corporis membra atque articuli apparcant, is in naturae vegetabilis inda- gatione non sine voluptate aliqua ad ea quoque animum advertet, quae ambitu minora sunt et ob hoc ipsum vulgo levions momenti habentur. Xam probe videt, haec ipsa specie minora rébus pondère aut magnitudine eminentibus neque dignitate ncque utilitate inf'eriora esse, utque ob ipsam parvitatem et tenuitatem majoribus multo sunt cognitu difficiliora, ila non raro ad totius naturae vires et veluti fabricam aeeuratius introspiciendam multo plus conferre. Quin ab his ipsis rébus omnem naturae pcrscru- tationem haud absurde ordiaris, quippe quod in iis velut prima f'orma- rum elementa omnisque texturae stamina sola et disjuncta adhuc per- spicias, quae deinceps mixta et complieata in majorem illam et artifi- ciosius eflbrmatam omnigenae naturae sobolem excrescunt. Itaque si plantarum generationem et naturae earum primordia cognoscere velis, vesiculas observes, in quas aima, soli exposita et tranquilla, exuberat, ubi mutuo solis et telluris instinctu interior gcnerandi in omnipa- rente elemento vis excitatur. lias autem primum vides in longitudinem extcndi, mox latius diffundi et altius descendere, donec in corpora con- tigua coalescant eoque in simplicissima plantarum specimina coramu- tentur. Ilae ipsae autem eo majorem dignitatem perfectioremque cujus- que articuli eflbrmationem habebunt. quo magis primitiva, ex quibus oriuntur, organa varietate et complieatione cminent. INimirum quaevis dies de novo docet, quod jam antiquitus dictum est: naturam ici in minimis tolam esse, llaec quum ita se habeant, mihi per Brasiliam iter facienti nostris studiis non inutile fore videbatur, si in maxima plan­ tarum, quas uberrima illa regio oflerebat, copia et varietate has quoque observarem, quae, ut ita dicam, minorum gentium numéro adscribendae sunt et simpliciorcm partium structuram habcnt. Inde originem accepit hoc, quod jam prodit, opus, alteri illi, quod de novis generibus planla- rum publicare jam dudum incoepi, quodammodo oppositum. Propositum autem est mihi, hic ex illis generibus, quae LIWAI.LS cryptogamoritm nomine comprehendil, species plantarum memorabiliores eligere et ana- Ij lices auxilio illuMrare. Quum autem întegrae earum dcscriptioncs in alio opère contineantur, quod de Flora Brasiliae publicamus, hoc loco suflicere videbatur, si ex altero illo generum et specierum diagnosin rc- pctiicin, reriim singularum analysi accurate simul explicita. Quum vero operarum tarditate accidit, ut majoris illius operis prima folia so- lummodo îinprcssa hucusque haberem, in his citandis acquiescendum erat. Lichenum ordinem in illo amicissimus et doctissimus ESCHWEILER AI. D., tractandum sibi sumsit; idcmque igitur in hujus operis commo- dum lichenes desi ribendos et delineandos curant. Votorum autem, quae pro hoc opère cuncepi, compotem me judicabo, si in eo aliquid prae- stitero, quo botaniees studium nova incremcnta capiat.

Dabam MO.NACIIII ex .Mu-un arademico Cal. Ap.. MDCCCXXYIII.

Du C. F. P. DE MARTIUS.

I.tuli{?inosaXvariegatavar.discolor. 1II.1ILVA Schroderi. Ta\): H. ICONES SELECTAE PLANTARUM BRASILIENSIUM C R Y P T 0 G A M I C A R U M.

ALGAE, Rom. I. ULVA.

t-lva et Porphjra, AGARDH.

SPOP.AE minutae, difTormcs vel globosae, THALLO frondoso absque ordinc aut subquaternatim inspersae, et aliae in SOROS congestae.

Frons membranacea, aoquabilis, sacpe evcnia et ecostata, plana aut rarius tu- bulosa, viridis, fusca vel purpurascens, laciniata aut ramosa.

1. ULVA MERTENSII. Tab. I.

U. fronde substipitata ochraceo-olivacea dichotomo-ramosissima, segmentis basi angustiore sublinearibus, apice obtusis crenatis vel subbilobis. Flor. Bras. I. p. 21. Crescit in portu Soteropolitano.

Tab. I. F!g. I. Exemplar adultum. I'ig. II. Exemplar junius. 1. Segmenti apex, in quo cellularum com- pages et sororum dispositio conspicitur, valde auctus. 2. Sporae eIJipticae, muco quasi reticulato involutae, quam maxime auctae.

2. LIA \ SCHROEDERI. Tab. II. Fig. 3.

U. fronde tenero-membranacea olivaceo-fusca plana subdichotoma, laciniis sub­ linearibus subdenliculatis. Flor. Bras. I. p. 21.

L'IvAt Schroetleri, Mert. in lilt., Zonaria Schroetleri Ag. Sysl. p. 266.

In orae Brasiliac orientalis scopulis detexit cl. I\I. Schroeder.

Tab. II. Fig, m. Ulva Schroederi. 3. Membrana frondis cum inspersis soris, valde aucta. 4. Sporae son cujusdam mucosae quam maxime auctae. 2 (j ALGAE. II. ZONARIA.

II. ZONARIA DRAP. AOAP.I.H.

Oliaractcr reformalus, exclusis speciebus, quibus sori solum- modo sparsi.

GOXOVI.I conferti, alii in SOROS lineares concentricos, alii in minutos sparsos, thallo frondoso innati.

FRONS plana, membranacea aut coriacea, slipilala, subecostata, flabelliformis aut dicholoma, fusccscens, radicc stuppca.

1. ZONARIA Fl"LIGINOS\. Tab. II. Fig. i.

Z. fronde subflabelliformi profunde dichotoma subcoriacca, laminis linearibus vel cunealis Iruncatis apice incisis, caoterum integcrriiriis, zonis transversalibus pa- nim conspicuis concoloribus obscure fuscis. Flor. Bras. I. p. 2 5.

I h-tt fuliginosa, Merlens in litteris.

CiTsi-it in litlore Brasilittc oricntalis, prope Sebastianopolin, Cnbo Frio et alibi.

Tab. II. Fig. I. 1. Pars frondis , cui ex parte stratum snperius colIiiKirum demtuiii est, ut eo inelius con- spici luissit zona incipiens et sori inter hanc et vicinas elliptici.

2. ZONARIA VARIEGATA. Tab. II. Fig. 2.

Z. frondibus rcniformibus aut flabclliformibus sublobatis pergamcnis, basi tomen- tosis, longiludiualiter obscure striatis et soris aii^usli.viiini.s appruxinuilis purpureo- fusco - zonatis. Flor. Bras. I. p. 2/,.

VAR. DISCOLOR: pumila. stipite elongalo lineari, laciniis semiorl'it ul.u-ibus subin- togenùmis, substantia teiierioiT.

Ulva discolor, Mertens in litt.

In oris Brasiliae orientalis.

Tab. II. / ,j. //. Zonariae varicgatae varielas discolor. -•. l'.ns frondis cum iusidcntibus soris sparsis absque zonis, m. u.

•. I .

z.

mm

&TPMARWD)(D€)(D€\m I Chamisxoi II .raniulosus. Tab: UT. ALGAE. III. SPHAEROCOCCUS. 7

III. SPHAEROCOCCUS STACKH. A,

Character reformalus cxelusis speciebus nemalliecia Ai»;, cl sporas inspci'sas ferenlibus.

SroRANGiA subglobiisa coiigeriom gongylorum aut sporarum includentia, per THALLUM frondosum sparsa.

Frons purpurascens, subcartilaginea aut membranacea. explanata aut filiformis, dichotoma aut pinnata.

I. SPHAEROCOCCUS CHAMISSOI. Tab. III. Fig. 1.

S. fronde plana subcartilaginea purpurasccnte lineari vage pinnalifida, laciniis linearibus passim dilatatis irregulariter ramuloso-denlatis acutis, sporangiis mamillae- formibus in tota fronde sparsis conferlis aut solitariis. Flor. Bras. I.

Agardh Spec. Alg. 1. p. 2-8. Syst. p. 2 25. Icon. t. G.

Crescit ad oras Brasiliae meridionalis occidentales.

Tab. III. I. Stirps sterilis et fructiiera. 1. Sporangia tria, valde aucta. 2. .Niulftus c sporangio expres- sus , gelatinosus, gongylos involvens. 3. Idem compressus, gongylis radiatim discedentibus. 4. Paiticula e thallo, ut ejusdem structura gelatinoso - papillosa appareat. Omnia maxime aucta.

2. SPHAEROCOCCUS RAMULOSLS. Tab. III. Fig. 2.

S. fronde cartilaginea purpurascenti-rosea vage et multifariam ramosa, ramis primariis compressis, ramulis sparsis tereliusculis bidentatis bifurcis aut denticulatis, sporangiis lateralibus hemisphaericis. Flor. Bras. I. p. .~>li.

Fucus ramulosus, IMcrt. in Ht t.

Crescit in scopulis inaritimis ad Soleropolin, Scbastianopolin rel.

Tab. III. Fig. II. 1. Sporangium. 2. Ramulus cum sporangio integro nonnullisque laceratis , magnitudine aucta. 3. Gongyli compacti et seriati, maxime aucti. 2 3 ALGAE. IV. SARGASSUM.

3. SPHAEROCOCCUS MAXIMILIANI. Tab. iv.

S. fronde plana cartilagineo-membranacea purpurea, bi-aut tripinnatifida, laci- niis linearibus rotundatis, fertilibus subpinnatifido-serratis, serraturis incisis crispulis sporangia subglobosa ferentibus. Flor. Bras. I. p. 33.

Fucus Maximiliani Mert. in litt. (prius Sphaerococcus decorosus ejusdem.)

Crescit ad oras Brasiliae orientalis.

Tab. IV. Fig. I. Sphaerococci Maximiliani spécimen fertile. Fig. II. Spécimen stérile, (quod Rytiphlaea obtusiloba, Agardh Syst. 161.) 1. Pars marginis frondis cum sporangiis tam abortivis, quam evolutis, m. a. 2. Nucleus sporangiorum, constans bacillis gongyloriim radiatim disposais , quorum articuli s. gongyli centrales minores sunt periphericis, maxime aucta. 3. Gongyli nonnulli, alii cohaerentes, alii liberi, elliptici aut pyri- formes, constantes utriculo membraiiaceo , interdum altero latere hiante, et massa grumosa inde inte»ra solvcnda.

IV SARGASSUM A,.

SPORANGIA loculosa, tuberculata, tuberculis pertusis, includentibus gongylos sub- solilarios aut paucos gelatina involutos absque inspersis filis articulatis, in THALLO frondoso axillaria aut terminalia.

FRONS caulescens, caule fibroso-subcartilagineo subfiliformi allernatim ramuloso, ramulis folia, vesiculas et sporangia ferentibus. FOLIA dislincta, petiolata, membra­ nacea, saepe poris mucifluis. Color fuscus.

1. SARGASSUM STENOPHYI.I.UAI. Tab. V.

S. fronde a basi ramosa flaccida, caule angulato-compressiusculo laevi, ramulis sursum decrescendo minoribus, foliis linearibus basi cuneatis aeutiiis, ..li-, init-.-ri-iiiiH vel undulalo-subdenticulatis obsolète porosis, vesiculis longe pediccllatis parcis globo- sis, sporangiis torulosis raccmosis vel cymoso-fasligialis foliis inlermixtis. Flor. Bras. I. p. /,-.

Fucus stenophyllus Merl. in litt.

Crescit in Oceano atlantico ad oras Provinciariim Bttliinnsis, Sebastianopolitanae et o. Pauh. '

Tab. V. Fig I. Forma receptaolonim racemis confertioribns foliisque denliculatis conspicua. Fig. II. For­ ma vulgans. ,. Force prioris receptacula aucta. ,. Forinnc posterions receptacula aucta. 3. Folmm formne posterions auctum. 4. Apex receptaculi maxiXltlli ô ancliis niirln SIPHAEIBLOCOCCEIUS Maximiliani Tab: l\r

-•$«-1*1

A -VI H mm in

V iv: I #• V

5 H.llmuth d*l

I.I.)[():iiT(GrMA msculptum. LMI©(ffiRAMMA (a-IdEI^BMElUM \ ) tt.scalpturatum.ffl.tartareum.

©KAI.M ( [^tectigeraV.nUVl'ih l TaUVT. LICHEINES. I. DIORYGMA. II. GRAPIIIS. Q LICI1E.NES, Ac„

1. DIORYGMA, ESCHW

Fissurina, FÉE.

AroTin.i IUM oblongo-lincare, subramulosum, e nucleo nudo immerso sicco col- labenlt*. a thallo hiante rcccpto. THAI.LUS crustaceus.

1. DIORYGIM A INSCULITUM. Tab. VI. Fig. i.

D. cru si a cartilaginca (liypophloeode) ? dilute hepalica; nucleis oblongis et bre- viter elongatis, subfurcato-stellulatis et difformiter curvatis subrubicundis, margine ihallode concolore c matrice per nucleum érumpentem fissa elevato aculo. Flor. Bras. L p. 66.

Fissurina Dumaslii, Fée Essai p. 5g. Tab. 16. Fig. 5.

Crescit in cortice arborum prope Para.

Tab. II. F/g. /. i. Planta magnitudiiie naturali. 2. Pars ad lenlem simplicem visa, apotheciis nonnullis ad perpeiidiuulum resectis. 3. Sectio verticalis apothecii sicci cum matrice et crusta eodem modo visa , discum spurium exhibens. 4. Sectio similis tcnuissima madefacta sub lente composita*), nucleum thecigerum per lignum érumpentem disciformem exhibens. 5. Thecae singulae, e membrana crassa factae, sporis refertae, ad aug- meutum maximum.

IL GRAPIIIS, ADANS.

APOTHECIUM oblongo-lineare, subramulosum, rimatum. perithecio carbonaceo prominente longitudinalitcr rimato, saepius dcmum dilatato discigero. THALLUS crustaceus.

Sectio I. Ki i.r.APHis. Apothecium immersum, plerumque ramulosum, perithecio infra déficiente supra rimato saepius dcmum hiante discum canaliculatum elevato- marginante.

') Augmentum iconum ad lentem simplicem delineatarum e comparatione cum planta naturali rite cog- nosci potest; quae ad lentem compositam delineatae sunt sectiones centies quinquagies, thecae paene ducenties auctae sunt. 3 LICHENES. II. GRAPHIS. 10 1. GRAPHIS TECTIGERA. Tab. VI. Fig. 4.

G. crusta laminoso membranacea nilidiuscula carneo-fuscescente, apotheriis planiusculis innatis ellipticis aequalibus seriatim concatenatis, demum prosilientibus, perithecio supero a nucleo tenui angustiore distante, disco rîmacformi, margine thallode nullo. Flor. Bras. I. p. 78. Crescit ad corticem arboris, quae Angostura brava dicitur, prope Parti.

Tab. VI. Fig. IV. 1. Planta magnitudine naturali. 2. Pars ad lentem simplicem visa, intra apothecia veeeta quorum nonnulla ad perpendiculum resecta, plurps monstrans foveolas ex apotheciis evanidis deciduis, tliallo etiam intus colorato. 3. Sectio verticalis apothecii adulti, cum thallo et matrice, tenuissima, sub lente composita perithecium snperficiale tectiforme a lamina thalli corticali obductum, nucleum seminudum exhibons. H. Similis sectio apotliecii junioris.

2. GRAPIIIS MVF.A. Tab. VI. Fig. 5.

G. crusta (hypophloeode?) varia albido-pruinosa evanida, apotheciis pseudo- sessilibus oblongo-linearibus magnis turgidis rectiusculis plerumque oblusis, simpli- cibus et stellulato - divisis, extus albo - farinosis , disco hiuc obvallato rimaeformi. Flor. Bras. I. p. 80.

Graphis nivea. Fée Essai p. Z,g. Tab. 22. Fig. 3. et Gr. frumentaria ejusd. I. c. p. nït. Tab. 10. Fig. 1.

Crescit ad arborwn corticem prope Sotcropolin.

Tab. ' /. Fig. t' j. Planta magnitudine naturali. 2. Pars ad lentem simplicem visa, ubi a apothecium adultum "supra strato thallode incumbente orbatum et denudatum, utrinque ad perpendiculum resectum. 3. -t- 5. Sectioncs apotheciorum plurium verticales tenuissimae ad lentem compositam, ut forma perithecii varia con- spiciatur; apothecium ad 5. junius videtur, ad 3. discum lnibet a strato thallode adliiiciluin obtectum, ad 4. eundem denudatum. 6. Sectio horizontalis tenuissima strati corticah's, qua hujus structura hexagono - cellulosa indicatur.

Sectio II. OPEGRAPHA. Apothecium cmersum, simpliciusculum, perithecio inte- gro, longitudinaliter rimato, saepius hiante, discum piano-canalicululuin suflulcientc.

3. GRAPIIIS ALIUT.V. Tab. VII. Fig.

G. crusta tenuissima subpulverulenta glaucesccntc, apotheciis linearibus rectius­ culis simplicibus atris, superne utrinque appendice longitudinaliter elevato-mar^inatis. Flor. Bras. I. p. 90. Crescit ad arborum corticem prope Para. ^3 ' W o Mf n

VU. **JÊÈ

1. &MAH1 [§ (jb A jaunta I , l£l(D(ïMllÂMMA(b.M^ TOTAL i A V. speciosaVLfasriata . VII VTEimTOAlMA ai.ranfia Tab: VII

LICHENES. III. LEIOGRAMMA. JI

Tab. VII. Fig. I. i. Planta magnitudine naturali. 2. Pars ad lentem simplicem visa, apotheciis nonnul- lis ad perpendiculum resectis. 3. 4. 5. Scctiones apotheciorum diversorum verticales teuuissimae ad lentem composilam delineatae. Appendices praecipue latérales, vel e formarum luxurie vel ex abortu apotheciorum plu- rium aggregatorum , indicautur.

III. LEIOGRAMMA, E SCIIW.

APOTHECIUM oblongo - lineare , immersum, subramosum, discigerum, perithecio carbonaii'o laterali inferne subcontinuo latente, cum margine thallode connato. Dis- cus piano -canaliculatus, (niger) solenniter junior albo-vclatus. TIIAILUS crustaceus.

Sectio I. LEIORREUMA. Apothecium oblongum et lineare, subramosum, perithe­ cio laterali piano, basi déficiente, disco piano - canaliculato, juniore albo-submem- branaceo-velato.

1. LEIOGRA3IA1A SCALPTLRATUM. Tab. VI. Fig. 2.

L. crusta cerata nilidiuscula straminea, apotheciis oblongo-linearibus flexuosis hinc inde dilatât is subfurcatis, disco latiusculo, margine tenui subconcolore. Flor. Bras. I. p. 97.

Graphis scalpturata, Ach. Syn. p. 86.

Crescit ad corticem arborum frondosarum prope Soteropolin.

Tab. VI. Fig. II. i. Planta magnitudine naturali; (a Lriogramma (Medusula) isabeUinum; b Graphis nivea var. cynips). 2. Pars ad lentem simplicem visa, apotheciis nonnuUis ad perpendiculum resectis, margi­ ne thalli crenulato late nigro zonato conspicuo. 3. Apothecii, marginis thaLlodis et matricis sectio verticalis, tenuissima, nucleo e thecis Iiinc inde nigro striato, ad lentem composilam visa. 4. Thecae annulatae, annulis quadrate cellulosis.

2. LI'JOGRAAI'M \ TARTAREUM. Tab. VI. Fig. 3.

L. crusta pulverulenta albissima, apotheciis linearibus angustis flexuosis longe acuniinatis furcalisque, disci margine tenui pulverulento. Flor. Bras. I. p. g5. Crescit ad arborum corticem prope Parti.

Tab. VI. Fig. III. .. Planta magnitudine naturali, (ad a Parmelia lecidioides). 2. Pars ad lentem simpli­ cem visa, apothecio unico ad perpendiculum resecto. 3. Sectio duorum apotheciorum cum thallo et matrice verticalis tenuissima, ad lentem coiiipositam visa. 4, Similis sectio apothecii junioris, perithecio hinc sursum connivente. LICHENES. III. LEIOGRA.MMV. 1- Sectio II. LECANACTIS. Apothecium ovato-oblongum, radiato-elongatum et dif­ forme, perithecio dimidiato infra subcontinuo, disco piano-convexiusculo, juniore albido-pruinoso.

3. LEIOGRAMMA SERICEU.M. Tab. vu. Fig. 2.

L. crusta laminosa sericeo-nitida incana, apotheciis oblongis et digilato-radiatis radiis linearibus subsimplicibus rectiusculis et tortuosis . perithecio integro disco planiusculo. Flor. Bras. I. p. 99.

Crescit in corticibus Bhizophorae Mangles et Conocarpi racemosi prope Soteropolin.

Tab. VII. Fig. II. 1. Planta magnitudine naturali. n. Pars ad lentem simplicem visa, apothecio iinico ad perpendiculum resecto. 3. Sectio verticalis tenuissima apotheciorum duorum variae aetatis, unacum coiùcis et matricis, ad lentem composilam visa, disco (e thecis?) nigro - striato.

4. LEIOGRA31MA PRUUNOSUM. Tab. VII. Fig. 3.

L. crusta submembranacca aequabili albido-caesia, apotheciis latioribus oblongis lobalis angulosis et substellulato-difformibus, disco planiusculo nigro (caesio pritiuoso). margine tumidulo. Flor. Bras. I. p. 100.

Crescit ad arborum corticem prope Soteropolin.

Tab. VII. Fig. III. ..Planta magnitudine naturali. 2. Thecae annulatae, annuli» quadrille cellulosis, qna- ruin una ad fiucm disrupta.

5. LUlOGI'lA NI M \ PLNCTIFORME. Tab. Vil. Fig. 4.

L. crusta submembranacea albido-caesia, apotheciis minulis subrotundis et ob­ longis, disco planiusculo prominente sejuncto. Flor. Bras. I. p. 101.

Crescit ad corticem juniorem arborum sempervirenlium prope Soteropolin.

Tab. VII. Fig. IV. 1. Planta magnitudine naturali. (a Graphis duplicata). 2. Pars ad lentem simplicem, apothecii» binis per perpendiculum resectis. 3. Sectio verticalis tenuissima apothecii junioris, cum tl.ailo et matrice, ad lentem composilam visa, perithecio vix conspicuo, strato thecigoro nigro-Striato. 4' Similis sectio apotheen, uti videtur adultioris, ob perithecium carbonaceum magis densum. LICIIENKS IV. USTALIA. Y. ARTHOMV 17,

I\ L'STALIA, FRIES

Pyrochroa, ESCHW. S}si.

APOTHECIUM oblongo-lineare, liberum, subramosum, discigerum, disco plano- canaliculato (plerumque rubro), juniore albido-velato; margine thallode libero distante. THALLUS crustaceus.

i. USTALIA SPECIOSA. Tab. VII. Fig. 5.

U. crusta subcerata nitidiuscula carneo-rosea, apotheciis linearibus latiusculis tmdulalis simplicibus subsimpliciterque ramosis, obtusis, disco piano canaliculato pu- niceo, margine thallode tumidulo. Flor. Bras. I. p. 107.

Graphis cinnabarina, Fée l. c. p. 44. Tab. i3. Fig. 4.

Crescit ad arborum corticem prope Parti. (Ad corticem Cinchonae lancifoliae, A/utis: Fée.)

Tab. VII. Fis. V 1. Planta magnitudine naturali. 2. Pars ad lentem simplicem visa, apotheciis binis ad perpendiculum resectis. 3. Sectio verticalis tenuissima apothecii cum margine thallode et matrice, quae tamqiiam hvpothecium apparet semipellucidum. 4. Thecae clavatae, quarum una e membrana crassa facta, utraque sporulas minimas fovens.

2. USTALIA FASCIATA. Tab. VII. Fig. 6.

U. crusta subcerata nitidiuscula viridi-pallescente, apotheciis linearibus elongatis, rectiusculis et curvatis. ramosis confertissimis. emergentibus, disco canaliculato nigro- pruinoso, margine thallode plicato-tumescenle latiusculo albido. Flor. Bras. I. p. 108.

Crescit ad arborum corticem prope Soteropolin.

Tab. VII. Vis. VI. 1. Planta magnitudine naturali. 2. Pars ad lentem simplicem visa, apotheciis non- nullis ad perpendiculum resectis. 3. 4. 6. Sectiones verticales tenuissimae apotheciorum variae aetatis cum margine thallode et matrice, quorum 3. adultius, 4. mediae aetatis et 6. in statu juniore adhuedum clausum, omnia hypothecium nionstrant pellucidum, licet in statu integro nigrum sit. 5. Theca annulata et quadrate cellulosa.

V ARTILOMA, ACII. emend.

APOTHECIIM sublineare et difforme, verruciforme, nudum, aspero-tumidulum, intra substantiam subgelatînosam ascos fovens pyriformes thecigeros. THALLUS crustaceus. j4 LICHENES VI. VERRUCARIA.

1. ARTHONIA POLYMORPHA, ACH. Tab. IX. Fig. 3.

A. crusta submembranacea albido - cinerascente olivaceo - variegata, apotheciis magnis subrotundo-diflorinibus cae*-i<>-pruinosis, humidls tumentibus tuberculosis atris. Flor. Bras. I. p. 111.

Crescit ad corticem Bhizophorae Manglcs et Conocarpi racemosi prope Soteropolin.

Tub. IX. Fis. III. (Arthonia tremellosa.) Planta magnitudine naturali. 2. Fais ,id lentem simplicem visa, apotheciis humectatis tumentibus binis ad perpendiculum resectis. (Anatomiam vide in Eschweileri Sy- steinate Lichenum. Fig. 20).

2. ARTHONIA PuLYMORPIIA MACULANS, ACH. Tab. IX. Fig. 2.

A. crusta submembranacea cinerascente, apotheciis planiusculis latiusculis diflbr- miter angulosis repandisve elevato-punclatis.

Crescit cum praecedente ad eosdem cortices.

Tab. IX. Vis- II. (Arthonia Swartziana.) i. Planta magnitudine naturali. 2. Sectio verticalis tenuissima partis apothecii cum margine thallode et matrice, in qua asci in substantia apothecii subgelatinosa semipellu- cida superficiem versus sparsi depinguntur. 3. Asci ovato-pyriformes, thecas aimulatas et quadrate cellulosas includcntes; thecae ahae liberae.

M. VERRUCARIA, PERS.

APOTHECIUM hemisphaerico-globosum, perithecio carbonaceo subintegro porifor- mi-ostiolato. THALLUS crustaceus.

Sectio I. EUVERRUCARIA. Apothecium hemisphaericum. cmersum, perithecii basi déficiente vel attenuata. Thallus crustaceus, uniformis.

1. VERRUCARIA AURANTIACA. Tab. VII. Fig. 7.

V crusta cerata nitida aurantiaca, apotheciis maximis subellipticis piano -con- vexis nitidis persistentibus, perithecio superne incrassato dilatato, infra nucleum glo- bosum immersum tenuissime continue

Crescit ad corticem arboris Angustura brava dictae prope Parti.

" ' '"•'"• 1. Planta magnitudine naturali. ... Apothecia bina connata, cum crusta et matrice in medio ad perpendiculum resecta, per lentem simplicem vis.,, ut perithecium perspiciatur, quod superne scutatim

m.

I ,

IV. i** / * • .Y» L ®e

VI.

I r f^ ^. •••**_• '••"•**"**"/

MI.

--".^-n'AKiA i.™,.,,-.,.,,,,,,!,,,,,,,,;,,,,,!!.,,,„,,,i\:,,im>i,„,,v,„,„,,, 11 KK VA V| m ' ' ' ™ Vl..*,lii„,„„,i.Vll.s„,„l,„,,.,„„.

•r«t.: vm LICHENES. VI. VERRUCARIA. 15

dilatatum, a substantia tlialli corticali obductum, basi attenuatum ibique centrô introrsum coniformiter pro- ductuni, a tlialli substantia medullari receptum, licet malrici immersum sit. 3. Sectio similis apothecii solita- rii hinc magis dilatati, basi a lhallo non rccepta. 4. Thecae annulatae et quadrate ccllulosae, quaruin binae cohaerentes membrana duplici vel incrassata obvolutae, alia sub microscopio disscissa, nt substantia interior cohaerens grumosa sporulis minimis inspersis appareat.

2. VERRUCARIA CLTREA. Tab. VIII. Fig. 1.

V. crusta (hypophloeode?) laminosa nitida coloris cuprei, apotheciis minutis, ob thalli laminam iisdem obductam immersis, hemisphaericis, basi impressis papillatis. Crescit ad arborum corticem lacvigatum prope Parti.

Tab. VIII. Vis. I. 1. Planta magnitudine naturali. 2. Pars per lentem simplicem visa, apothecio unico vcrti- calitcr dissecto. 3 et 4. Sectiones verticales tenuissimae apotheciorum cum crusta et matrice per lentem com­ posilam visae, quorum prius (3) sursum conice productum et alterum (4) matrici pro parte immersum. Crusta a matrice colore et structura vix distinguenda. "Vncleus singulari modo e sporis globosis midis absque thecis floccisque gclatinosis immixtis compositus apparet.

3. VERRUCARIA ARTH0NI0I1>ES. Tab. VIII. Fig. 2.

V. crusta mcmbranacco-cerata nitidiuscula sulphurea, apotheciis punctiformibus depresso-hemisphaericis, pluribus in maculam difformem planiusculam connatis, pe­ rithecio infra subcontinuo planiusculo. Crescit ad corticem tenucm arborum prope Parti.

Tab. VIII. Fig. II. 1. Planta magnitudine naturali. 2. Pars per lentem simplicem visa, ubi maculae pri­ ons figurae ex apotheciis regularibus ostiolatis compositae conspiciuntur. 3. Sectio verticalis tenuissima per lentem composilam visa, qua duo apothecia connata et confluentia, a thalli lamina tenuissima obducta, cum ma­ trice verticaliter dissecta apparent; nucleus unius apothecii in gelatina globulum quendam naturae incertae; alterius sporulas seu melius theculas simplices ovatas seriatim cohaerentes nec ascis inclusas fovet. 4. Thecae eaedem seriatae cum n'occis nuclei gelatinosis.

Sectio IL PyRENULA, ACH. Apothecium globosum, verrucae thallodi immersum, perithecio integro. Thallus crustaceus, uniformis.

4. VERRUCARIV AHNEA. Tab. VIII. Fig. 3. V. crusta sublaminosa pruinosa aenea, apotheciorum verrucis minutis hemi­ sphaericis papilla punctiformi perforatis. Crescit ad corticem arboris sempervirentis ligno purpureo gaudentis prope Caitelé.

Tab. VIII. Fis- III. 1. «. Planta magnitudine naturali. 2. Ascus liber, oblongus, thecas octo triannulatas fovens. (De b. v. icon. sequ.) j(j LICHENES. VI. VERRUCARIA.

5. VERRUCARIA OCHROLEUCA. Tab. Vin. Fig. 3. ...

V. crusta cerata subpruinosa ochroleuca, apotheciis minutis globoso - conicis* verrucas apice nigricantes plures confluentes tumidulas papilla punctiformi per- forantibus.

Crescit ad corticem arborum sempervirentium prope Caitcté et prope Soteropolin.

Tab. VII. Fig. III. i. b. Planta magnitudine naturali, thallo rubenti-isabellino, apotheciorum verrucis soli- tariis seriatisve, cum Peziza in thallo nigro parasitica. Tab. VIII. Fig. IV. i. Planta eadem, verrucis confluentibus compositis. 2. Pars per lentem simplicem visa, apotheciis nonnullis ad perpendiculum resectis, aliis magis protrusis apice vel oitmino denuilatis ni<>ris vel zonula albida, (e substantia thallode apothecii emergentis ope sejuncta et circa ostiolum residua) notatis. 3 Sec­ tio verticalis tenuissima verrucae apotheciorum compositae lente composita visa, ubi verruca a thalli substantia medullari obducta nec eadem orbata (ut in Trypetheliis) apparetj perithecia ad pa°inam interiorem modo singulari globoso - cellulosa conspiciuntur. 4. Asci clavati , thecas mox triannulatas inox conspicue sporis quatuor farctas foventes.

Sectio III. LIMBORIA . Ach. emend. Apothecium subhemisphaericum , perithecio (juniore ostiolato) demum vario modo déhiscente, basin planiusculam marginante. Thallus crustaceus, uniformis.

6. Y FiRRL CARI Y ASPISTEA. ACH. Tab. X. Fig. /,.

V. crusta cerata nitida sulphureo-virescente, apotheciis semiimmersis depresso- globosis papillatis, perithecii basi medio subdcficiente, parte superiore saepius stel- latim déhiscente vel decidua.

Crescit ad cortices arborum frondosarum sempervirentium prope Soteropolin. (In Gui- nea Africae et in India occidentali: Ach.)

Tab. X. Fig. IV (Limboria circumscissa.) 1. Planta magnitudine naturali. 2. Pars ad lentem simplicem visa , duobus speciminibus constans, juniore (b) apotheciis integris subglobosis semiimmersis papillatis lamina thallode obducto pellucidiore, adultiore et disformato (a) apotheciis aliis thalli lamina opaciore obductis Stella- tim dehiscentibus, aliis jam apertis circumscissis diflbrmiter dilatatis, cupulaeformibus, e perithecio residuo ele- vato - marginatis, fundo piano, discum nigrum spurium exhibente, vel vacuo ob substantiam thallodem niida.11 conspicuam alb.do. 3. Thecae ex apotheciis regularibus, perfecte ovatae, magnitudinis decrescentis, binas spo- rulas foventes. 4. Sectio verticalis tenuissima apothecii difTormati cum thallo et matrice , ad lentem composi­ lam visa, qua perithecium apparet basi defkiens, et nucleus vel discuj spurius e thecis diminutis imperfectis, uti videtur abortivis, nigro - striatus. LICHENES. VII. PYRENASTRL M. \i Ml. rïREAASTRUM, ESCHW

APOTIIF.CUIM turbinatum, perithecio carbonaceo integro longe osliolato, ostiolis conicis saepius pluribus in os commune desincntibus. THALLUS crustaceus.

Sectio I. PYRF.NACANTHIUM. Apolhecia scmiimmersa, subsolitaria, ostiolis longe prominentibus subdivergentibus.

1. PYRENASTRU3I ECIUNATUM. Tab. MU. Fig. c.

P. crusta laevigata glauco-fuscescente, apotheciis globoso - turbinatis solitariis vel laterc connatis absque verruca, ostiolo tenui cuspidato.

Crescit ad arboris corticem nodosam prope Parti.

Tab. VIII. Fig. VI. i. Planta magnitudine naturali. 2. Pars ad lentem simplicem visa, apothecio unico ad perpendiculum resecto longe et spiniformi-ostiolato, binis aliis latere connatis, ostiolis brevioribus. 3. The­ cae simplices ici semel annulatae vel sporam unicam binasve foventes.

Sectio II. EUPYRF.NASTRU^I. Apolhecia subimmersa, pleraque aggngata, ostiolis pro parte occullis, pluribus convergentibus saepius in os commune desinenlibus.

2. PYREXASTRUM SULPHUREUM. Tab. VIII. Fig. 7.

P. crusta subcerata bullosa et rugulosa sulphurea umbrato-limitata intus alba, apotheciis profunde immersis lageniformibus solitariis aggregatisve, ostiolis elongatis subinde in os commune desincntibus, apice incrassato prominentibus.

Crescit in arborum corlice ad Jluciiim Amazoïiiiin.

Tab. VIII. Fig. VII. 1. Planta magnitudine naturali. 2. Pars ad lentem simplicem visa, ubi conspici- untur apothecia plura Iageniforniia ad perpendiculum resecta, matiicein vel thallum in verrucarum formain secum attollcntia , alia noiniisi ostiolo incrassato prominentia; thallus crassus substantia medullari alba plicatim et inaeqiialiter incrassata. 5. Pars alia verrucosa ad perpendiculum et altéra horizontaliter resecta , ad iu- dir.iuda apollieciorum pluriuiii ostiola sursum curvata et in os commune desinentia; in fundo plurium gela- liua albida conspicitur. 4. Sectio verticalis tenuissima apothecii singuli alte immersi ad lentem composilam visa, ostiolo cylindrico per matiicem erumpeute. Thalli substantia medullaiis vesiculis minimis pelluci- dis composita * corticalis continua , seinipellucida , hexagono- vel letragono - cellulosa , dilule viiens , strato 5 LICHENES. VII. PYRENASTRU.M. VIII. POROTHELIUM. 15 nulle distincte viridi vesiculoso, de que egerunt recentiorcs, interposito. G. The.ae fusiformi - ellipticae, u!ri„- que cuspidatae, »pm.i» quatuor sat magnas, binas médias caeteris majores, foventes, septenae cohaerentes ,,cc asco inclusac. Theca unica pressione medio disrupta, alia sporas ovatas obliquas fovens representatae sunt.

3. PYRENASTRUM ALBUM. Tab.vm. Fig. 5.

P. crusta cerata nitidiuscula albida, apotheciis pyriformibus semiimmersis , communiter pluribus aggregatis, ostiolis brevioribus conicis horizonlalibus saepius in os commune desinentibus.

Crescit ad cortices Conocarpi racemosi cl Rhizophorae Manglcs prope Bahiam.

P. ALBUM, CORONATUIM, crusta simili albido-alutacea, apotheciis pluribus aborlivis diminutis circa alius vegeli majoris globosi osliolum in circulum conge*->tis.

Crescit in iisdem corlicibus cum praecedente.

Tab. VIII. Fis. V 1. Planta magnitudine naturali. 2. Pars ad lentem simplicem, apotheciis binis sim- plicibus, tribus composais seu coronatis, utriusque generis quorum imicuni ad perpendiculum reseclimi. 3. Sectio verticalis tenuissima apothecii composili ligno immersi cum thallo et matrice, ad lentem composilam visa. Theiae conspiciuntur in nucleo octonae scriatae. 4- Thecae eaedem maxime auctae, ovatae, intra (loccos gelatinosos seriatae, singulae quatemas sporulas angustiores et inter se distantes foventes.

4. PYRENAS J lîUAI CINNAMOMEUM. Tab. ix. Fig. i.

P. crusta laminosa cinnamomea effusa, apotheciis lageniformibus, pluribus osti- olisque clongatis omnino connatis, hinc verrucam conicam multilocularem inlus ni- gram extus thallodem ore communi subgloboso pertusam elformantibus.

Crescit ad arborum frondosarum corticem juniorcm prope Caitetè.

Tab. IX. Fig. I. 1. Planta magnitudine naturali. 2. Pars ad lentem simplicem visa, apotheciis compo­ sais aliis nonnisi ore communi capituliformi prominentibus, aliis ad perpeiiuiciiliiin resectis. 3. I Iiei.ie ovatae tetrasporae, octonae asco tenuissimo \i.t couspicuo arcte inclusac. Tlicca .«olitaiia magis aucta.

VIII. POROTHELIUM, Escnw

STROMA discolor, plurcs fovens nucleos subglobosos nudos eorundemquc oMiolis singulis pertusum. THALLUS crustaceus. II

l *«--* 6i*?l ..<•

III

-- J- *&?? >Jf ^

II mpr 6.V

• •M VI.

***vsv--- V

v LFT K E s\\, ,T PM cinnamomeum. \ IV r I I OV IA II.Sw-.i*tziuiw,JH.tnMm*llosa. IV. PDI-IOTII ffiJUira rnfoJMscuin.V. A.VI'KoTl IKIil l'Ai album. VI. T K r P ET II B M 1TM maâreporiforme

Tab:K

LICHENES. VIII. POROTHELIUM. IX. TRYPETHELIUM. JQ

POROTHELIUM RUFO-FUSCLM Tab. IX. Fig. tu

P. crusta acquabili (hypophloeode?) rufo-fusca, stromate depresso convcxiusculo laliorc, vix gclatinuso. nigro-cinerascente, ostiolis quamplurimis.

Crescit in cor lice arborum juniore prope Parti.

Tab. IX. Fig. IV. .. Piaula magnitudine naturali. 2. Pars ad lentem simplicem visa, stromato unico 0 nucleis ostiolisque verruculnso, in medio ad perpendiculum resecto, ubi nuclei minuti pyriformes nigri ap­ parent. 3. Seitio paiticulac stiomatis verticalis tenuissima, ad lentem compositam visa, stroma indicans opa- cum nec pcllucidiim, superne a tciiui lamina thallode obductum* nucleis binis solutis.

IX. TRYPETHELIUM, SPR .

STROMA coloralum, fovens apothecia globosa poriformi-ostiolata, perithecio car- bonaceo subintegro. THALLI S crustaceus (et subfoliaccus._)

Sectio II. Ki'THRYPETiiELiu:\i. Stroma tumidulum, fovens apolhecia globosa, so- lcnniter plura , perithecio inlegro. THALLUS crunlaceus.

TRYPETIILLH'M. MADREPORIFORME. Tab. IX. F; I;.

T. crusta subcerata nitidiuscula flavo-virente, stromate subgloboso extus du- riusculo brunneo, intus lulco, apotheciis circa ostiolum denudalis a verruca clevalo- marginatis.

Crescit ad corticem arborum prope Soteropolin.

Tab. IX. Fie. VI. 1. Planta magnitudine naturali. 2. Pars ad lentem simplicem visa, stromate e plu­ ribus coiilluentibus <<>nri-it>, impi cssionilius ci. c uni osliola exacte orbiciilaribus notato, utrinque ad per­ pendiculum resecto, ubi appaient apolhecia singnla globosa, pleraque in superiore stromatis parte sub- •-tjr-tiaeque ejusdem luteae simil.iii iminersa, superne, ubi iinprc-ssionem stromatis obturant, denudata. 5. ùct :io verticalis tenuissima particulae stromatis cum apothecio unico et thalli matricisque parte ad Jriitfin 1 ..mpositam .Isa, qua manifestius indicatnr, stroma nec a substantia thalli corticali, nec, ut clar. Mjtftus opinatur, ah epidennide matricis obtectum , sed anibitu solummodo induratuni et obscuratum e^se. Asci nucleo inhaerenles conspiciuntur. 4. Seclio thalli matricisque verticalis tenuissima, stratum inedul- laïc e vesiculis pellucidis, corticale e substantia continua subgelalinosa aeque pcllucida perhibeus, strato nullo LICHENES. X. ASTROTHELIUM.

distincto viridi, faeculari, de quo egerunt recentiores, interposito. 5. Asci thecigeri vario evolutionis gradu , thecis nimirum in priore vix distinctis, in altero magis evolutis, inter se ad asci a.xin cohaerentibus in tertio ascum implentibus cumque distendentibus, ad erumpendum paratis. Thecae in qnovis asco ad duodecim apparent animlatao et quadrate cellulosae.

X. ASTROTHLLIUM, ESCHW.

STROMA coloratum, fovens apolhecia turbinata, perithecio carbonacco integro ostiolato, ostiolis conicis convergentibus pluribus saepe in os commune desincntibus.

1. ASTROTHELIUM ALBUM. Tab. ix. Fig. 5.

A. crusta laevigata glauco-pallcscente subpruinosa, slromatc convexiusculo lo- bato et elongalo albo, apotheciis globosis et conoideis solitariis oggregatîsvc, ostio­ lis elongatis subcylindricis saepius in os commune desincntibus.

Crescit ad arborum corticem prope Parti.

Tab. IX. Fig. V. 1. Planta magnitudine naturali, ostiolis vix conspicuis. 2. Pars ad lentem simplicem visa, qua una cum sequentibus demoiistratur, stroma e substantia thalli medullari nuda compositum esse, Ii- cet in hac specie strato singulari viridi, eodem quod inferiorem substantiae thalli corticalis partem constitua, re- cipiatur et thallo sejungatur, quod etiam singula apolhecia arcte vel laxius involvit. In stromate superne ostiolis pluribus et lineola nigra flexuosa vix pro inaigiiie inter duo specimina habenda (cfr. fig. 1.) notato utrinque ad perpendiculum resecto ad lattis.anterius conspiciuntur duo apolhecia in ostiolum commune desi- iientia, aliud oblique poiitum, ut noniiisi pars inferior resecta sit, ostiolo pro majore p.ute latente, ad super- ficiem stromatis punctiformiter apparente; ad alterum latus apothecium conspicitur ostiolo cylindrico cum alio resecto in os coiiunune desinens. 5. Particula stromatis ad tria latera oblique, nec ad perpendiculum, resecta, ad lentem simplicem deliueala, ut apolhecia plerumque oblique posita melitis appareant, quorum in uno latere quatuor in os commune desinentia conspicis, ostiolis subinde incurvatis hinc pro parte resectis. Stratuin vinde haec apothecia laxe riicituidat. 4. Particula alia stromatis ejusdem, quod in fig. >. iiitegrum repraesentatur, eo- demque fere augineuto delineata, cum thallo confini ad aequilibrium resecta, qua apparent stralum viride stro­ ma et singula apothecia involvens ; apothecia quinque vel sex jam in fundo confluuut et canalem ïamosum re- ferunt. 5. Thecae minutae bis annal,iliin coustriclae, quasi e binis sporis cohaerentibus compositae. 6. Sectio verticalis tenuissima ad lentem composilam visa, ad demonstrandain sti ucturam strati mediillaris et stromatis (1. et c) identicam vesiculis pellucidis , quae aggregatae albae apparent, .loin stratuin viiide c cellulis majo- l'iln.s subquadralis cum parte strati corticalis (a) contiuuuni ; tandem stroma apotheciuin unicum fovens, ad superficicm eodem strato corticali orbatuin.

2. ASTROTIIEL1UAI ISABELLIM M. Tab. x. i ;,, ,. A. crusta subcerata isabellina fusco-limilala, stromate diflormi luberculoso dé­ hiscente intus coccineo extus albido-pulverulenlo, apotheciis pyriformibus aggi-egatis, ostiolis conicis in os commune desincntibus. II*»V

III.

! \

, ii iv. Vïl •; --M .*• - i i • A- v"--'.

,iu. m

\:

* • iêm I*. -• "s* **.•*•'-«J- •-•i*' ^ A v ,'

, •.•••.• *^SE£*:

I WI'KO'I maiTAI iRabellîiium.n.r,liri>IM.S«.i'|iilosii. III. 1' 11 B I. O' r R B a LA ...aroinatum.IV. UEHttlM K.l A riraim*«s»a. V. I,r'. (* l DMA.coccinea.

Talv.X -

LICHEM-:S. X. ASIT.HTIIELIUAI. XI. GLVl'lUS. 21

Crescit ad arborum corticem prope Serra dos Montes altos.

Ta!'. X. Fig. I. i. Planta magnitudine naturali paitem speciminis majoris exhibons margincnique laie umbralum osteiidens ; ostiolis niillis con-qn'cuis. i. Pars stromatis cum thallo conlini et matrice utrinque obli­ que rrsciia, ad lentem-simplicem visa, qua apparent utrinque bina apothecia matriii immersa in ostioluin com- niuiie desinentia, his binis ostiolis coiuniunibus iteruin ad îimam stromatis medio disrupti coiivergeiitibus. Stiouia ciicciiieuin supra apothecia collectum, per siibstantiam corticalem isabellinam quasi perfoiataiii erunipeus, ipsnin |ue ilerum riinaliin dehiscens superficie coccinea , quum pulvis vel mucus exsiccatns olbidus alias super- fusus lu. aqua abstersiis sit; intenus maxima parte c matrice ipsa apotheciis erunipeiitibus elevata cousions. ]', i itlu'iiuiii tenue quidetu, sed e ligno ambiriitn nigricanlc crassuin appareils, uti figura sequente demoustralur. ô. Si. lio . .Tticalis tenuissima ad lcutein coinpositam visa; pars apothecii matrici immersi , quae circa apothe­ cium opaiior (a) ad leiitcin simplicem (lig. 2.) nigra apparet, ob resorptam, ut vid-lur, subslaiitiain perithecii raiboiiaicaiii,alias vero ad morein fusca (c). Thallus in supeiiore parte (b) manifeste e duobns stratis compo- silus ob pelluciilitatein vero laminae tennis difficile distinguciidis : iuferiore e vesicnlis niagis solutis omniiin in- cnloratis , supeiiore magls continuo minutissime celluloso fere Iiyaliuo, humectato viresceute nullo vero strato di.stimto viridi, quod pro organo liclienum essentiali vciiditarunt recentiores, interposito. .Nucleus intra floccos gelaliuosos, uti videtur, monililormes articulatos fovet ascos ovatos. 4. Asci magis aucti e membrana crassa facli î.eriinle ac in Pertusaria observantur, quoi uni unus cum uuclei [locculis nonnullis perithecii pailii'ulac adhaei eus iepraesentatus est, duas tbecas fovens, iis.jue maxime disteusus. Thecae , quai mu 1111a solilaria i-epraesentatu est m.iximae, plurios annulalae, ad annulos constrictae, lune thecis Pertusariae (I.yst. Lich. Fig. II. <.) di- \ei-.ir; spoiis copiosissimis, eliam in singulo annulo saepius stiatum duplex eflicieutibus iaritae. Duo alii asci juiuorcs nouduin perfecti apparent, sporis intra thecas vix conspicuis.

VI. GLYP1I1S, V Cil.

STROMA album, fovens apothecia sublinearia et diflormia, rimata, dcmum cana- licnlala, discigera, perithecio carbonacco infero lateralique. THALLUS crustaceus.

1. GLYPHIS ANGULOSA. Tab. X. Fig. 2.

G. crusta teimissima pruinosa et hyjmphluiTiidc stromate, laliusculo tenui pla­ niusculo suhuiu-uloso, apotheciis minutis linearibus dein apertis dilatatis angulosis confertissimis subconnatis nigris.

Crescit in arborum cor lice prope Parti et ad fliiciuin ./• iiiit-tiiiiini.

Tab. X. Fis- II. •• Piaula magnitudine naturali, stromate albo in pliiriin- ob tenuitatem et statum ad- ultum vix ad oculum nudum coiispieuo. 2. Stroma junii.s cum thallo co ifini et matrice ad perpendiculum re- sectum, ad lentem simplicem visuin, ad demonstrandum, subs'.uiliam in juvcntnte totius stromatis albam esse, apotheciis tune sejunctis linearibus medio longitudinaliter rimati*. : brevi , Opegraphae simillimis. 3. Stroma adultum eodem modo resectum, in eu jus parte posteriore noimulla juniora videnlur, qualia in praeeedente icône repraesentata sunt, in parte vero anteriore apothecia adulta aperta dilatata pressione mulua difforinia , LICHENES. XI. GLYPHIS. XII. THELOTREMA. XIII. PARMKLIA. disco albido-pruinoso concaviusculo, hinc a stromatis substantia difficile distiiiguenda, ut potins rimas, quae in statu sicco intra apothecia singula collapsa observantur , pro apotheciis veris habeas. Ad sectionem verticale,!, perithecia vides incrassata plurima confiuentia connata , qualia pro stromate ipso nigro habuerunt clarr. la: n Mi-M'iiis; substantia vero stromatis intra apothecia vel ad superficiel!, vel ad sectionem residua conspicitur. 4. Sectio pârticulae stromatis adulti tenuissima horizontalis ad lentem composilam visa, ad demonstranda apo­ thecia licet adulta dilatata sibique invicem approximata et angulosa, plurima tamen non connata sed rima tenui sejuncta. 5. Sectio verticalis tenuissima pârticulae stromatis adulti cum thallo et matrice (f) ad lentem composilam visa, qua monstramus subslantiam nigram (a) basiu habere nucleis apotheciorum (b. c.) magis mi- nnsve parallelam, quod ortum* c singulis peritheciis connatis indicat; dein subslantiam stromatis albaui ad am- bituin et intra bina apothecia residuam (dd) eandemque cum substantia thalli medullari (e) conlinuam et iden- licim. Discus apotheciorum floccis verticalibus et nigro - striatus. 6. Thci.ic simplices minutae, quas sporas diciint octonae cohaerent intra nuclei floccos gelatiuosos.

XII. THELOTREMA, AJVCII .

Apothecium junius subconico-truncatum, demum discoideum. cum perithecio carboiiaceo annulari excipulo subhemisphaerico perluso, juniori \clato, iinmersum. THALLUS crustaceus.

THELOTREMA MARGINATUM. Tab. x. Fig. 3.

T. crusta (hypophloeode?) membranacea dilute hepatica, e\cipido \\\ promi- nulo, aperlura punctiformi margine clevalo albido cincta, perithecio subcylindrico tenui stratum thecigerum substantia thallode involutum laxe ambienle.

Crescit ad corticem arborum prope Parti.

Tab. X. Fig. III. 1. Planta magnitudine naturali. 2. Pus ad lentem simplicem visa, apotheciis albido-vc- latis binis, ad perpendiculum resectis. 3. Sectio verticalis tenuissima apothecii adulti cum thallo et matrice ad lentem composilam i isa, strato thecigero hemisphaerico aperto a perithecio tenui latiore cincto. 4. Sectio si­ milis apothecii junioris , strato thecigero adhuc globoso , margine thallode commente. 5. Thecae simplices sep- tenae cohaerentes intra stratum proligerum.

XIII. PARMELIA, An. cmcml.

APOTHECIUM junius subglobosum, demum discoideum, excipulo thallode cupulari sensim dilatato receptum marginatumque, hypothecio siinplici. THALLUS varius.

Urceolaria, Parmclia et Sticta, ACHAR. melh.

•Mfltfll

.-.

ii- .' •

PAEM BliA L.urceolata Il.rul'u Tab: Xffl. LICHI;M:S. XIII. PARMHLIA. 23

1. PARMELIA IRCKOLVTA. Tab. XIII. Fig. ..

V. thallo s.il.coriai*.",. late lobato pallido, subtus subconcolore glabriusculo, lobis rotundalis crenalo-crispatis nigro-cilialis, excipulo elevato cavo cum apothecio dis- coideo urceolatis: disco caslaiico, margine siibnullo.

Crescit ad Xingû Jltwium in arborum corlicc.

Tab. XIII. Fig. I. Planta magnitudine naturali, lobis nonnullis rcflexi's subtus fusrescenlibus, in quorum unico ad partem plantae superiorem cxcipulum inversum subtus cavum vides. .. Apothecium discoideum cum excipulo in medio ad perpendiculum resectuni, cum thalli portiuncula ad lentem simplicem deliueatum , quo conspicitur cxcipulum in podelii foi main clevalo - inflatum, dein pars ejusdem superior conslanter urceolata ore elevato -conlracto margine promineiitc nullo. Stratum corticale superius crassiusculum pallidum in dorso apothecii scabrosum, inferius teiiuissinium rugosum; stratum medullare album, a) Lotus, quo particula SI-MHII- libus describenda resecta est. 2. Lamina verticalis tenuissima apothecii excipulique, ad hujus basin, qua thallo insidet, resecta, ad lentem composilam visa, qua in conspectum veinant: a) apothecium discoideum, factum e strato duplici, infeiiore o. hypolhecio miniilissime celluloso fusco, superiore e fibris parallelis gelatiuosis pellucidis nec nisi ad disci superficiem coloratis ; thecis nullis conspicuis; b) stratum corticale thalli inferius subpelluci- dum, teunissime cellnlosum; c) idem tlialli superius vel excipuli dorsale; d) stratum thalli excipulique medul­ lare, e fibris constans tcmiissiuiis hyaliuis incoloribus septatis varie contextis, sporis miuimis ail u (nec inco­ loribus) inspersis. Color vin'dis nusquam observatur. 3. Lamina tenuissima hoi i/.ontalis strati corticalis ad lentem composilam visa, qua apparct structura subhexagono-ccllulosa.

2. PARMELIA RUFA. Tab. XIII. Fig. 2.

P. thallo subcoriaceo lobato-laciniato pallide rufo subtus concolore glabriuscu­ lo. lobis rotundalis crispatis subcrenulatis, excipulo demum paléllaeformi, centro allixo, ore contraclo. disco concavo nigro-fusco, margine tenui inflexo subcrenulalo. Crescit in arborum corlice ad ripas fluvii Amazonutn.

Tab. XIII. Fig. II. Planta magnitudine naturali apotheciis variae aetatis onusta, lobo unico ad plantae partem dextram*) reflexo. 1. Apothecium discoideum cum excipulo thallode in medio ad perpendiculum dissec- tum, ad lentem simplicem visum, quo indicatur excipuli forma simulque stratum thalli corticale in utraque pagina rufum absque stria viridi, dein stratum medullare dilutius coloratum. a) Locus, ubi particula mox de­ scribenda resecta est. 2. Lamina verticalis tenuissima apothecii excipulique ad hujus basin, qua thallo insidet, resecta, ad lentem compositam visa, qua explicatur: a) apothecium discoideum strato duplici, inferiore s. hypolhecio tenuissime celluloso, supeiiore thecigero, e fibris parallelis gelatinosis hyalinis nec nisi superficiem disci versus (non e sporis propullulantibus) coloratis, thecis minimis ovatis semel septatis, duplici série binis ternis seriatis ; b) stratum corticale thalli inferius semipellucidum tenuissime cellulosum; c) idem thalli su­ perius excipulive dorsale; d) stratum thalli excipulique medullare e fibris tenuissimis hyalinis incoloribus sep­ tatis contextum, sporis minimis rufis inspersis, quibus solis color inhaeret. Color viridis nusquam observatur. 3. Sectio horizontal!*, tenuissima strati corticalis ad lentem compositam fortius augentem, qua demonstratur, struc-

*) Latus plantae latere dextro et sinistro inspicientis designari voluimus. . LICHENES. XIII. PARMELIA. Z-i turam subhexagono - ccllulosam esse et ob similitudinem cum structura crnstaceoinm (Tab. VI. Fig. V. b. et Tab. VIII. Fig. Ml. 4-) '"' »'s slratum superius ccllulosam non epidiimidem esse niat.icis, ut rcceuliorcs judicare videnlur.

3. PAI» MELIA Mina Tab. \i\. Fig. ..

P. thallo mcmbranaceo lobato-laciniato subscrobiculato glauco-rutilante, infra miniato-lanuginoso, sorediis inspersis, laciniis .siuuatis, apotheciis marginalibus, disco planiusculo atropurpureo, excipulo mar^ineiruc citrino inleyerrinn» oblkjuis.

Sliclti aurata, Achar. Synops. Lich. p. 2J2.

Crescit prope Aritru-Couru ptov. I!io negro (fructifera'), et in caudice l'rllosiue pli- catae in Serra do Monte Santo prov. Baliiensis allitudinc circilcr IJOO. pcd. (stciïlis).

Tab. XIV. Fis. I. Planta mag.iitiuliuo naturali, apotheciis adultis junioiibus margine citrino ad iiiuun latus (versus plantae inargiiiem) Iatiore cinctis (quod pictor non in omnibus satis conspicue indicavit) oinista; tiijus ad partem de\tiaui lobus reflexus paginam plantae adultae exliibet Iamiginosam versus médium nigri- caiilcm, ad iiiargiueui lateriliain, simulque apotheciorum positioneui iuarginalem obliquam exaclius indicat. AJ partem anterioreiu sinistram plantulam vides aliam juniorern ramulo iusideutein , cujus superficies ob juventu- lein intensius viridi - rutilans est, paginaque inferior in lobo reflexo laete crocea sorediis citrinis fere concolor. .. Apotheciuiu adultum discoideum cum excipulo in medio ad perpendiculum dissectum, ad lentem eiuiplieem delineatum, quo demonstratur excipuli inarginisque forma obliqua, prioris stratuin corticale minime deliciens (ut in generis Stiitao ebaractere posuit cel. .l/f'

P

#

.%. -ëy *>..

y*. ••.-

i H

l\\KMKJLii(A ( "* n- I aur.t(a. 11 crenulata . Tab: XIV.

LICHENES. XIII. PARMELIA. 25

suporioris (a) et medullaris (V), structura ut supra (2. c. d) rclatum est; dein (c) stratum ad paginam infcriorem ojusdcm cum superiore corticali structurae, sed incolor, hinc cum illo in marginis apotheciorum superficie (2. e) omnino identicum, ex quo laimgo thalli inferior oritur, ita ut lanuginis fibras esse cellularum parietes pro- ductos s. fibras strati medullaris post conjmiclionetn in strato citato iterum solutas, casque deorsum apicibus radicantibus connexis iterumque contextis novas efformarc ccllulas quadratas manifeste conspiciatur. 5. Alia par­ ticula tlialli paginas inferioris cum cyphella quadam ad perpendiculum resecta, ad lentem compositam , qua strati inferioris et tomenti structura relata iterum indicatur siniulque demonstratur, cyphellas sic dictas nil esse nisi substàntiae niedullaiis per stratum pseudo - corticale eruptionem, soredia hinc esse simplicia, quae in pa­ gina inferiore ob hujus statum minus solidum proveniant, similiterque ut alia soredia rêvera promineant nec nisi ob lanuginis defectum concava appareant (unde nomen), quae igitur in charactercm gencricum minime adliibcri possint.

4. PARMELIA CREM'LATA. Tab. XIV. Fig. 2.

P. thallo membranaceo lobato lacinialo scrobiculalo glauco, inferne nigro - fus- cescenti-lanuginoso alboijue maculalo, laciniis sinuato-lobatis crcnulatisque, apotheciis marginalibus, disco piano rufo, excipulo elevato margineque dupliciter crcnulato obliquis.

Crescit in Serro Frio, Provinciac Minarum.

Tab. XIV Fis. II. Piaula magnitudine naturali, apotheciis variae aetatis onusta, cujus ad partem dex- tram et iule, ioieni liinae luciuiae reflexae paginam monstrant infcriorem albo - maculatam. i. Apothecium adul- tum discoideum * um excipulo in medio ad perpendiculum dissectum , ad lentem simplicem delinealum , quo indicantur excipuli inarginisque forma obliqua, stratum coiîicale ut iu praecedente specie minime deficiens,stria viridi interiore distiuctum, pagina inferior I.muginosa, macnlis albis exceptis, substantia niedullaris alba ad marginis crenulati superficiem dcuudata. *) I.ocus quo particula inox describenda resecta est. 2. Lamina verti­ calis tenuissima apothecii discoidei, excipuli inarginisque thallodis, loco indicato resecta, ad lentem compositam visa, qua in conspectum veniimt: a) stiatiim apothecii superius pellucidum nec nisi ad superficiem coloratum, uti videtur, ascos tenues subclavatos (thecae spoiaeve iuclusae non conspiciebantur) fovens; b) hypothecium sub- pellucidum rufo -fuscuni subquadrate-cellulosum, cujus ortum e thalli fibris non aeque claie ac in specie prae­ cedente conspiccre licuit ; c) stratuin medullare e fibris pellucidis contextis sporis minimis aeque hyalinis nec albis inspersis, quarum piiores non, ut in specie praecedente, fere verticales, sed potius horizontales, hypothecii basin, ut conjici potest, centro margiiiem versus ambientes, hune ad margincm sursuin flectunlur ibique versus supcili.ieni (e), ut in specie praecedente, contextu regulari coufliientes cellulas nonnullas quadratas, strato corticali siinillimas, efficiunt, transitu muluo valde conspicuo ; d) stratum corticale thalli superius ». excipuli dorsale, sul.quadrate-cellulosum, medio hyalinum , introrsum, (minus versus superficiem) virescens, cujus ortus e fibris strati niedullaris minus clare conspicitur. (cfrspeciem praecedentem 2. c). 3. Lamina similis similiterque visa pârticulae thalli, qua confirmatur structura mox descripta strati corticalis superioris (a) et medullaris (b); c) stratum pseudo-corticale inferius incolor. aeque ac superius cellulosum, introrsum cum fibris substàntiae medullaris intime nexum , extrorsiim in lanuginem abiens, cujus partem vides planam submembranaceam hva- liuani, conspicue pluribus fibris conflticntihus varie cellulosnm (cfr. spec. pracc. 4. 5.) 4. Lamina horizon- lalis tenuissima ad thalli superficiem suboblique resecta (nimirum cullri acie .. sinistra dextram versus parum deorsum versa) qua, ob partem sinislram tenuissimam hyalinam, dextram vero crassiorem cellulis exceptis viridem (a), iterum demonstratur, colorem viridem non strati peculiaris granulis sed parti strati corticalis in- teriori inhaerere. 7 2Q LICHENES. XIII. PARMELIA.

5. PAR3IELIA COMOSA. Tab. XII. Fig. i.

P. thallo membranaceo ramoso-laciniato adscendente supra glauco-pallescente fibrilloso, subtus niveo, laciniis sublinearibus antrorsum dilatatis rotundalis, subtus canaliculatis, apotheciis terminalibus subverlicalibus, disco subreniformi piano-con- cavo nigro caesio-pruînoso, margine crenulato niveo.

Crescit adramulos arborum in Provincia Paraênsi, e. g. prope l'illam da Porta de Mùz.

Tab. XII. Fig. I. i. Plantae caespes magnitudine naturali ramulo însidens, apotheciis adultis (a) junio- ribusque (b) onusta, adscendens, ut in laciniis anterioribus paginam infcriorem, in posterioribus adversis (c) paginam superiorern conspicias. -z. 3. Plantulae binae fructiferae (figurae praccedentis

6. PAR3IEÏJA CINNAMOMEA. Tab. XII. Fig. 2.

P. thallo cartilagineo subfiliformi anguhvso cinnamomeo nilidiusculo pendulo ramo.iis'-.îmo. ramis tortuosis suhhifulLs. majoribus piano - compressis, apotheciis la- leralibus, disco piano subconcolore vix marginato. S1'-. •

II

*

iliLV l.coinosii lI.ciiinainoiiKNi.

Tab:XII.

LICHENES. XIII. PARMELIA. XIV. COLLEMA. 27

Crescit ad corticem arborum in Provincia Paraënsi.

Tab. MI. Fig. II. Planta magnitudine naturali, apotheciis adullis scutelliformibus et junioribus globosis magnitudine capitis aciculae onusla. i. Apothecium adultum cum excipulo ad perpendiculum in medio dissec- tum ad lentem simplicem dclineatum, quo demonstratur apothecii discoidoi stratum duplex jam lente simplici conspicuum (quorum quidem inferius, hvpothecium, non pro strato corticali infra apothecium habendum, ut in Stereocaulo posueriint clar. .-leharins et M e-) crus); dein discus et thalli slratum medullare dilutius colorati quam stratum corticale, priore in carneum vergente, tandem excipuli positio lateralis, quae casu partim obliqua. "il.ou.s. quo particula sequentibus (4) describenda resecta est. 2. et 3. Apothecia bina juniora intégra cum thalli par lit nia ad lentem simplicem delineala, quo indicatur forma priorum subglobosa medio umbilicata, dein forma thalli compressa angulosa. 4. Lamina verticalis tenuissima apothecii discoidei excipulique ad marginem resecta et ad lentem compositam visa, qua in conspectum veniunt : a) stratum apothecii thecigerum floccis parallelis gelatinosis pellucidis ad superficiem disci coloratis, thecis sporisve vix conspicuis ; b) liypolhecium subpclluci- dum cellnlis vix conspicuis; c) stratum medullare e floccis varie et loxe inlricatis pellucidis, sporis coloratis rufo - fuscis inspersis (quod pictura non satis bene repraesentatum est) ; d) slratum corticale in dorso excipuli semipellucidum , cellulis vix conspicuis. 5. Lamina similis apothecii junioris vix prorumpentis, qua demon- slrantur, ejusdem forma fere obeonica, strato duplici jam in hoc statu conspicuo ; inferioris, hypothecii, cellulis inagis conspicuis quam in planta adulta (4), dein excipuli vix disrupti forma subglobosa et strato medullari (b), ut inox descriptum, et corticali (a) quod in parte cxcipulum ambienle cellulas manifeste indicat , licet in parte thalli confini déesse videantur. 6. Sectio similis thalli longitiidinalis, qua indicatur slratum medullare (a) tenue, ut supra descriptum, et corticale (b) utrinque crassius semipellucidum, longitudinaliter tenuissime stria- tum nec cellulosum, ut e fibris strati medullaris conglutinatis nec contextis, ut in Parmeliis foliaceis, ortum putes.

XIV COLLEMA, SCHREB. HOFPM. ACH.

APOTHECIUM (junius subglobosum, dcmum) discoideum, excipulo thallode cupu- lari sensim dilatalo receptum marginatumque, hypothecio duplici. THALLUS gelatinosus varie formatus.

1. COLLEMA OBLIQUE PELTATU.AT. Tab. XI. Fig. 2.

C. thallo foliaceo crassiusculo prasino impresso-punctulato subtus subtomentoso nigrescente submonophyllo gregario, e lobis oblongis subpalmalim laciniato - lobatis apotheciis oblique adfixis, disco piano castaneo, margine thallode crasso.

Crescit in cortice muscoso prope Para.

Tab. XI. Fis. II. 1. Plantulae plures gregariae cortici transversim inhacrentes, appressae, apotheciis variae aetatis appressis onustae. 2. Planta junior ad lentem simplicem, apotheciis pluribus junioribus, binis post primam explicationem disco jam conspicuo, binis aliis nondum explicatis intra thallum latentibus, quorum locum e binis thalli plicis demum ad excipuli obliqui formam transmutandis cognoscere potes. 3. Apothecium adultum cum excipulo thallique portiuncula ad perpendiculum in medio dissectum, quo demonstratur apothe­ cium discoideum e duplici strato compositum, superiore quod ipsum duplex ut Parmeliae apothecium integrum (cfr. fig. sequentem) atque inferiore, hypothecio altero generis characterem sistente (quod in pluribus spe- 28 LICHENES. XIV. COLLEMA. XV. LECIDEA.

ciebus colore albo distinctum) ; dein excipulum oblique affixum , in dorso corrugatum , strato exteriore ad sectionem pellucido; tandem tlialli pagina inferior abrupte tomentosa et nigrescens. *) Locus quo particula mox describenda resecta est. 4- Lamina verticalis tenuissima pârticulae apothecii cum excipulo ad marginem re­ secta , ad lentem compositam visa, qua in conspectum veniunt: a) stratum apothecii superius thecigerum e fibris gelatinosis parallelis lryahiiis vix apice coloratis, thecis minimis ovalibus simplicibus quaternis senisve simpliciler seriatis ; b) hypothecium superius tenue fuscescens cm strato thecigero intime quidem connatum, non minus tamen conspicuum quam hypothecium unicum in pluribus Parmeliis* c) hypothecium alteruni cras- ïum, saturatius coloratum, cellulosum, cellulis plurimis transversim (ad perpendiculum) elongatis, originem e fibris contextis bene referentibus, licet nexus cum illis thalli non conspicuus sit ; d) excipuli stratum medullare ^ fibris plurimis moniliformibus hyalinis laxe intiicatis , gelatinae omnino similari aeque pellucidae iunalis, ut sectionis Iimitem ad iconis partem sinistram umbra dislinctam facile distinguas, nec fibra ulla soluta promîneat: structura omnibus generis speciebus veris conveniens. I'ibrae moniliformes ex aliis aequalibus simplicibus or- tum ducere videntur et aetate provecta augentur ; fibrae simplices saepius sporas magis minusve remotas ejus- dem cum istis mouiliformiiiin orticulis magnitudinis fovere videntur, quod in fig. 6. melius repraesenlalum est. Stratum corticale viride, tenuissinnini, in aliis pluribus speciebus hexagono-cellulosum, ad superficiem in flocculos fibrasve moniliformes demum pulvinatos articulis secedentibus productum. 5. Sectio similis apothecii in prima juventute sub thallo reconditi, omnino globosi, qua non minus hypothecium duplex cellulosum dislin- gu.lur, nucleo similari in discum evolvendo. 0. Sectio similis thalli, ubi stratuin co.ticale superius (a) non stricte limitatur substantia niediillari, licet conspicuum sit, colorem viiidem etiam in Collematibus superficiel nec strato peculiari inhaerere, superficie in bis, ob statum plerumque humidum, non ut iu aliis lichenibus po- sterius pallescente.

Y\ LECIDEA, A r.n. APOTHECIUM patcllaeforme, discigerum, libcrum: discus planiusculus, saepius hy­ pothecio marginatus. THALLUS crustaceus et foliaceus.

1. LECIDEA FEBRUGINEA. Tab. X. Fig. 5.

I.. crusta juniore hypophloeode vel subgranulata cinerascente, apotheciis majo- ribus planiusculis demum anguloso-lobatis, ferruyini'is. margine tenui.

Lichen ferrugineus, Iludson fl. Angl. II. 440.

Eecidea cinerco-fusca, crythrocarpiu. citcsio-riifa. ammiospila, atro-flava, Turneriana; Lecanora rubricosa et tcicfiolyla. Acli. Syn. L. FERRUGINKA, COCCINF.A. crusta ineiubraiiaceo-i;i-aiiul.ila albo-cincrascente, apo­ theciis sessilibus piano- concuviiisi-ulis submarginatis ilfinuiii flexuoso-lobalis . cucci- neis inlus tilrinis. Crescit ml arborum corticem prope Soteropolin.

Il

*Ajj^*^yw|Nhc

••*••. •

"••:;:

I CLADOXIA ,,„o,it,.i". Il ('OhLKMAohlHpu^el.ahMH. Tab. XI LICHENES. XV. LECIDEA. XVI. CLADONIA. 2()

'/'../.. X. Fis. V i. Planta magnitudine naturali cum (b) Parmelia atra et (c) Parmelia subfusca var. vi- rente. 2. Pars ad lentem simplicem visu, apotheciis variae aetatis; juniore (a) vix marginale, sed al) incunabnlis planiusculo angiiloso-lobato, binis ad perpendiculum resectis, ad substantiam apothecii interiorem citrinam strato cocciueo utrinque iiicliisam indicundam. 3. Sectio verticalis tenuissima pârticulae apothecii, cum thallo (c) et ma­ trice ad lentem compositam visa, qua indicatur hypothecium valde distiuctum (b), stratum thecigerum (a) snfful- cienshinc diliCTCiitia tollilur inter Lecideam et Biatoram Friesii seu Patellariam Moyen. 4. Thecae vel biannu- latae, vel (perfectiores) sporam singulam foventes * aliae ascis inclusae simplices videntur.

XVi.CLADOMA, HOFFM.

APOTHECIUM capituliforme discigerum, hypothecio duplici, altero obeonico sub- carnoso thalli podetiorum apici innato, altero membranaceo prius obducente discum- que convexum suffulciente nec marginante. THALLUS frondosus.

1. CLADONIA SANGriNEA. Tab. XI. Fig. 1.

C. thallo foliaceo crassissimo imbricato, subtus coccinco albido-pruinoso supra viridi subgelatinoso. lobis crcnulatis adscendenlibus, podetiis solidiusculis lacunosis, vel omnino vel apice solummodo longitudinaliter fissis lobato - digitatim expansis, apotheciis marginalibus confluentibus puniceis.

lieise in Brasilien. II. p. 52 2.

Crescit in caudicibus Barbaccniarum et I rcllosiarum nec non in rupibus delrilis, prope l'illam liicam et in Scrro frio Provinciae iMinarum, altiludine supra Uccanuin 3 — .i pedum. Haec plant ula, in Minarum provincia C and uti iiominata, cum saccharo cl aqua con- trila et oriillinita contra aphtlias nconatorutn mirum profïcere dicitur et fréquenter usitatur.

Tab. XI. Fig. I. Caespes plantae fructiferae magnitudine naturali, caudicibus citatis insidens , cujus ad partem anteriorein lobulum unicum reflexum vides infra miniatum, 2. Planta ad leutem simplicem delincata, lobis nonmillis adscendentibus infra versus marginem coccineis et subroseis , médium versus albis fere pruino- sis, apotheciis variae aetatis; podefium anterius junius naturaliter fissum (ut in Helopodiis Ach. occurrere soient) ita reflexum vides, ut pagina inferior caualiculata in conspectum veniat, quae obducitur membrana albida so- luta nec nisi inarginibus et tubcrculorum basi affixa, quam podelium ipsum angustiore hinc ejusdem margines contrahente, inox lacera (ut icône repraesentatur), demum evanida, pro scyplii diaphragmate habenda, apothe­ ciis interiori seu inferiori pagiuae adnatis, quod etiam in adultis observatur: quibus comprobatur, podetia (in 110 stra specie subinde brevissima fere decumbeiitia) mox lobi inox excipuli thallodis esse productiones, formas- que hinc Paimeliae excipulis illiuc Pelligcrae lobis fruclifciis affines sistere, nec his majoie juic esse organa 8 30 LICHENES. XV L CLADONIA.

peculian'a in generis charactercm adhibenda. 3. Capitulum adultum cum pnd'tii parte in medio ad perpendi­ culum dissectum, ad lentem simplicem visum, ut demonstretur, apothecia (quorum plura connata capitulum coiistituunt), interiori podclii scypbive paginae adnata, c binis partibus composita esse, quorum superior mem­ branacea, apothecium Parmcliae discoideum referons, iterum e duplici strato composita (cfr. fig. sequentem) • inferior vero obconica, sursum expansa, structura substantiaque omnino distinctis, subgelatinoso-carnosa, Baves- cens, porosa s. quasi spongiosa, trabcculis podetii pariete interiore discum versus flabcllatim expansis bifide ramosis anastomosaulibus. Podetiiim (cujus spécimen repraesentatum basi integrum et sohdum nec fissum erat) sursum fistidosum vides e triplici strato substantiave compositum, cxteriore corticali inaequali lacunoso dilute viridi nec ad superficiem hyalino incolore, altero medio coccineo, tertio interiore albo, quod subinde (ut in sinistra figurae parte vides) iterum strato tenui coccineo vestitur. Hoc stratum album idem videtur . quod ad loborum paginam inferiorem, praecipue in planta juniore, ut pruina dcnsa appareils colorem coccineum ob- tegit. Superficies podetii lacunosa tuberculique pilis minimis (ad oculum nudum inconspicuis) rigidis subinde fasciculatim aggregatis obsita est. *)Locus, quo particula mox describenda resecta est. 4. Lamina verticalis tenuissima capituli portiunculae ad apicem Ioco indicato resecta, ad lentem simplicem visa, qua in conspectum veniunt: a) stratum apothecii superius, dilute puuiceum, vix semipellucidum (thecae nusquam in génère repe- riuntur) e fibris, ut soient in disco esse, erectis parallelis gelatiuosis ; b) hypothecium superius tenue membrana- ceum, tenuissime cellulosum, subpellucidum vix coloratum; c) hypothecium alterum (cujus pars summa tan- tum conspicitur) spongioso-porosum , ab interiore podetii parte sursum expansum, e substantia peculi.iri sub- gelatinosa subpellucida flavescente cellulosa, cellulis majusculis plerumque raris sparsis difformibus, discum ver- »u< regularibus hexagonis, nec e thalli fibris connatis oriundis; d) substantia podetii versus apicem sensim atte- nuata, ut ad latus hvpothecii superioris omnino desit, nec, ut in Parmeliaceis, margiuein elTormet, e fibris tener- rimis pellucidis varie intricatis, (quae cum hypothecio vel strato corticali iiullum nexum habent, ut in Parmô- liis indicavimus, std potius in utriusque substantia apicibus solutis liberis varie intrantes facile distinguuntur), sporis minimis coccincis inspersis, stratum coccineum supra (5) descriptum sistentibus , strato albo ibidem de- scripto in podetii apice, qui hic delineatus est, déficiente, quod quidem iu parte inferiore cx_ iisdem fibris, sed sporis coccincis nullis inspersis, compositum est. e) stratum corticale : substantia valde singulari gelati- nosa, humectata tumescente, ad sectionem satis tenuem omnino hyaliua, ad crassiorem virescente, brevi: Colle- matis substàntiae simillima, sed cellulosum, cellulis elongatis flexuosis difficile conspicuis, nec fibris ullis. f) et g) Pili supra (3) iudicali non minus siugulares, ad apothecii superficiem non innati, iu strato vero corticali profunde radicantes ibique flexuosi ramosi. 5. Lamina similis thalli versus lobi margiuein resecta, qua conspi­ citur (a) stratum corticale et (b) stratuin medullare, ut mox descripta sunt, posteriore sporas copiosiores quam hypothecium fovente, cujus ad paginam inferiorem ob aetatem stratum album deest.

/'A

,***•"

m*** ******** ^ «***Mê*

<* »

IflirVIA I M.,ii«mal.a.ll ïunluiata

Tab XV HEI'ATKAE. 1. RICCIA. 31

HEPATÏCAE, HEDW II0MAL0P1IYLLAE, WILLD. J. RICCIA, LIN

SPORANOU'M (Capsula Aurlorum) frondi immersum, Tubo (Stylo Auct.) émergente fugaci coronatum, farctum GOM'YLIS, absque elateribus, per tubum egredientibus.

FRONS simplex aut lobata, infernc radicans.

1. RICCIA SOlTA!\UTA. Tab. XV. Fig. i.

R. frondibus imbricalis simplicibus oblongo-lanceolatis canaliculatis subtus fus- cis, margine squamis imbricalis orbiculalis creniformibus. JVees ab Esenb. in Mart. Flora brasil. I. p. 3o2.

Crescit supra terram sabulosam , in monte Serra da Piedade dicto, Provinciac Mina- rum Gcncralium. Lccta mense Aprdi. © ?

Tab. XV Fig. I. i. Plantulae plures in terrac frustulo m. n. 2. 3. Stirps junior et adultior facie supeiiore v;sa et 4. eadem dorso visa, m. ... 5. 6. Squamulae duae periphericac expansae , m. a. 7. Parti­ cula frondis, e qua, ruplâ irregulaiiter epidiuuidc, gongyli emergnut, m. a. 8. Gongyli nonnulli magis aucti.

2. RICCIA FIIHBRIATA. Tab. XV. Fig. 2.

R. frondibus imbricalis simplicibus vel bifidis depressis, supra hyalino-papillo- sis, margine squamis membranaceis duplici série fimbriatis, subtus fuscis. Nées ab Esenb. in Martii Flora brasil. I. p, 3oi.

Habitat in monte Serra de Piedade dicto, in Provincia Minarum Generalium, ad terram nudam. Lecta mense Aprili. 1\. ?

Tab. XV. Fig. II. 1. Plantulae plures, in terra argillacea, magn. naturali. z. 3. Plantulae duae, magn. aucta. 4. Pars plantulae terminalis, magis aucta. 5. Stirps dorso visa, parum aucta. 6. Ejusdem particula auclior. 7. Epidermidis pars de parte dorsali detracta, m. a. 8. Papillae nonnullae e facie superiore, valde auctae. 9. 11. Fimbriae duae seriei exterioris, auctae. 10. Fimbriae plures seriei interioris, sibi plus minus imbricatae , m. u. 12. Earumdem nonnullae solutae. 13. Fimbria seriei interioris solitaria, magis aucta. 3o HEPATÏCAE. II. JTNGERMANNIA. JUNGERMAAXIACEAE, DUMORT. IL ,)L?SCIERMANMA, L. Muu.,

SPOROCARPIUM (Capsula Auct.) in pedunculo (seta) molli, quadrivalve aut subocto- valve, rarissime irregulariler rumpens. (.OM.YM mixti elateribus basi vel apici valvu- larum insidenlibus. STAMINIDIA (Antherae Auct., Sporangia?), dum adsint. simplicia, globosa ovatave, nunc axillaria, nunc in co.sta frondis vel illi immersa. Pi.vriu.H.ii}- (Pistillum Auct. ) (quorum plura saepe aggregata) primum inclusum plerumque CALYCE (Auct.. Colesula Nech,, Spathella Mari.) nec non CALYPTRA (Auct.. Spathellula .Mari.)- ( Receptaculum fructus commune nullum.) Plantulae agamae, frondosae, aut surculosae et foliigerae, e CAULE (anabize Ncils.) aut e frondis nervo medio radiculas agentes ; interdum flagelliferae. In foliiferis FOI.IA simpliciter cellulosa (Phyllidia Mart. ) disticba, aut accedentibus aliis ( Amphigaslriis v. Stipulis Auct.) tristicba. — Genus vastissimum auctore cl. Noos ab Esenbeck divi- ditur in sectiones, quae sequuntur: i. Frondosae, 2. I^agae, 3. Tamariscineae, /». Flagelliferae, 5. i\cinorosae. 6. Asplenioideae.

1. JI NGER3Î \NNIA LT.ASILIENSIS. Tab. XVI. Fig. 1.

J. (HION'IKÏSA): fronde costata lineari dichotoma divaricata integerrima tenera: fructu e superiori frondium parte egrediente, perichaelio calvc* inullo bievioie ino- nophyllo laciniato; calyce cylindrico aequali ore fimbriato, calyptra inclusa. iScc.s ab Esenb. in Mari. Flor. bras. I. p. 5s8. Nro. G. Ejusclcm. Enunier. plant, cryplog. Javae. Fascic. I. p. 11. i\r. 5. Crescit in motilosis glarcosis ad riilam Riccam et ad Praesidium S. Joannis Uapt. in Provincia Minarum Generaliuin. Aprili lecta. "ti

Tab. XVI. Fig. I. ,. Plantula magnitudine naturali. 2. Ejusdem pars cum calyce et iiuctu aucta. 3. Fructificatio junior, intra perichactium reflexum et calycem , m. a. 4. Pars frondis, paite, qua nervus divi- ditur, ut areolae contextus cellulosi appareant, valde aucta. 5. Calycis aperti particula superinr, explanata, aucta. 6. Calyptra pistillidium obducens. 7. 8. C.ilycum duorum juniorum apex, aute capsulae einersioneiii resectus, m. a. g. Pi-i.thduim junius intra calycis perpendiculaiiter resecti dentés Liions m. u. 10. Sporocarpium in apice setae, parum auctum.

2. JUNGER3IANNI V CONNATA. Tab. XVII. Fig. 1. J. (VAGA, amphigastriata) : caule repente vage ramoso; foliis distichis horizonta- libus ovato-quadratis emarginato-bidentatis, per paria cum amphigastriis bi- qua- I.

H m

• •

m l'i K M A>' miA.Ï.Wasiliejisia lliaocalycina

Ta I) -XVI [.caitfcsecjua II connata T.i h XVII HEPATÏCAE. II. JLNGERMANNIA. 33 dri- (etiam se\-) (i.lis connatis; fructu terminali, calvcibus prismaticis, ore peri- chaetioque cilialo-scrratis. \ees ab Esenb. in Mari. Flor. bras. I. p. 332. ISro. n.

Jtingerinannia connata. Sivartz Prodr. Flor. Intl. occ. p. i.'|3. Flor. Ind. occ. 111. p. 1051.

Habitat in terra locis umbrosis per vastam Brasiliae plagam : inventa in rnontibus Serra dos Orgàos dictis Prtir. Sebastianopolitanae, in Minarum l'rov., ad Praes. S. Joann. Bapt. et alibi, nec non in sylvis actcrnis sccundum Jluviiim^4mazonum, variis anni temporibus. %.

Tab. XVII. Fig. II. .. Plantula, m. nat. 2. Plantula , cum calyce eflbelo , m. u. 3. Pars caulis cum phyllidiis a facie, m. u. 4. Eadem pars ventre. 5. 6. 7. Stipulae variae formae, m. u. 8. Colyx, ... 9. Pcri- chaetium et 10. perichactium apcrtum , m. a. 11. Particula telac ccllulosae magis aucla.

3. JUXGERAIANNIA ISOCALYCIVV Tab. XVI. Fig. 2. J. (TAMARISCINEA , amphigastriata, foliis subtus basi nudis) : caule procumbente filiformi, ramulis brevibus; foliis distichis contiguis ovato-orbiculatis acutis integer­ rimis planis basi non conduplicatis; ampbigastriis foliorum magnitudine reniformi- orbiculatis acute bifidis, laciniis conniventiluis;«"fruclu in ramulo brevi laterali, calv­ cibus obconicis laevibus ore tiuncato obluse mucronalo. i\ccs ab Esenb. in Mart. Flor. bras. I. p. 356. ISro. l^i.

Crescit in truncis arborum , cum J. simplici, in districtu Adamantum aliisque in locis Prur. Minarum Gencralium. 11.

Tab. XII. Fig. II. 1. Plantula magnitudine naturali. z. Ejusdem pars latere superiore el 3. pars 1 latere inferiore, auctae. 4. Calyx cum slipantibus foliis, magn. auctus. 5. Retis arcolarum particula aucta. 6. Sporocarpium, valvulis verticalitcr expansis. 7. Elaleris pars summe aucta, in qua apparct, spiram tubulo hya- lino inclusam esse huic e cellulis scriatis compositam. Adjcctus est gongihis, eadem, qua dater ratione auctus. 8- Propagulum, qnale interdum ad inferiores in caule stipulas propullulal, valde auctum. g. 10. 11. Cellulae rcte foliorum maxime auctae.

4. JUNGERMANNIA CAULISEÇUV. Tab. XVII. Fi?. 1.

J. (TAMARISCINEA. amphigastriata, foliis subtus auricula fornicata) : caule e dorso amphigastriorum repente, bipinnatim ramoso, ramulis patentibus brevibus angustis ; foliis imbricatis ovato-orbiculatis obtusis integerrimis, auriculis cylindricis incurvis divergentibus denudatis in ramulis majoribus, ampbigastriis distantibus subrotundis bifidis foliisque amphigastriisque perichaetialibus integerrimis; fructu subsessili laterali, calycibus obovato-triangularibus retusis laevibus. AY-es ab Esenb. I. c. p.5jô. Nro. 5j. g^ HEPATÏCAE. II. JUNGERMANNIA.

Crescit in Minarum districlu adamanlino, cauli Jungermanniue diffusac Sivartzii se- cundum longitudinem arcte adliaerens. "3L

Tab. XVII- Fis- I. •. Plantula magnitudine naturali. 2. Pars plantae dorso, magn. aucta. 3. Parti­ cula caulis , cum foliis, auriculis et amphigastriis, a latere vcntrali visa, auctior. 4. Folium seorsim in parti­ cula caulis, cum auricula pariter auctuin. 5. 6. Auriculae duae sepaiatae, magis auctae. -, Caulis pars cum stipula. 8. llaniulus fi uctifer, auclus. 9. Calyx de hoc ramulo resrc'.u', cum foliis pericliaetialibus parte dor- sali, magis auctus. 10. Idem magis auctus , cum f hn perichaetialibus a parte ventrali. 11. 12. Folia duo pe- îicbaetialia. i3. Sporocarpium apertum iu setae apice, valde auctuin et 14. Elater magis m^gi'.que auctus.

5. JUXGERMANN1A ATRATA. Tab. xvm. Fi*?.-. J. (TAMARISCINEA, amphigastriata. foliis subtus auricula fornicata): caule pro- cumbente filiformi pinnalim ramoso: foliis imbricalis auriculalis oblique ovalis acu- tis integerrimis cauli circumvolutis, auriculis minutis oblongis saccalis: amphigastriis imbricatis oblongis bifidis; fructu in ramis brevibus tcrminali, pcrichaelio subser- rato, calyce obovato - triquctro mucronalo. IScçs ab Esenb. in Murt. Flor. Bras. I. p. 37/,. ISro. 58.

Jungerniannia atrata, Strcrtz^Flor. Ind. occ. Proilr. pag. i.,i,. Flor. Intl. occ. III. pag. i063.

Crescit ad arbores sylvarum primaevarum in Prov. Puntcnsi, nec non in terris lira- siliae meridionalibus passim. Omni fere anno fruclificat. Ij..

Tab. XVIII. Fig. I. ,. Piaula, niaguitudine naturali. -. Plantulae pars aucta cum fructilms, facie. 3. Ramulus lateralis sterilis, a facie inferiore, cum cucullis et amphigasliiis, auctus. 4. Particula caulis cum foliis quatuor et ampbigastriis duobus a facie ventrali; magis aucta. 5. Folium solutum, a dorso. 6. Parti­ cula caulis cum adhaerente folio ; facie ventrali addilur areolarum figura inagis grandefacta. -. Amphigastrium in caule, cum areolarum delinatione magis aucta. 8. Ramulus facie superiore, cum calvce setain exscreiite et capsula aperta. 9. Ramulus facie inferiore; exserta e calyce seta, capsula vero ad médium nuque sohun de- hiscente. .0. Amphigastrium e ramulo fructifero, magis auctum. .1. IVlium e ramulo fiuclifeio a facie ven­ tral,. .2. Summitas alterius ramuli fructiferi cum calyce effoeto , a facie infeiio.e. .3. Spatl.ella -,. calvx, e quo sporocarpium nondum plane apertum emergit. 14. Spathellula (calyptra) irrogulariler disrupta atque pistilli- d.um monstrans stylo brevi coronatum. ,5. Sporocarpium semimaturum, secedente pistillidio in conspectum ve- mens. ,6. Apex valvulae sporocarpii cum elateribus. ,-. Elatcr summe auctus. 18. Gongyli très maxime aucti.

(j. JUNGERNIANNIA PIERYGOPHVLLUM. Tab. x,x. J. (NEMOROSA, Aligera, amphigastriata): caule repente fiagellifero, ramis ere- ct.s s.mphcibus composilisve, complanatis, siccitate involulis : foliis imbricatis ovalis ap.ee denticulatis lamina longitudinal! obliqua superficiei superiori adnata; amphi- €

il.WKL

,'I jUlfr*

l'iri'.v-ojilivlluiii

T.iliXLX. 1.1' ! .,,,,,la II . !: "•:•'• ^in'H I l'M msniiU

Tau XVE HEPATÏCAE. II. JUNGERMAIS'NIA. MISCI, I. IIOLOMITRIUM. 35

gaslriis ovatis apice tri- quadri-dentatis foliisquc perichaetialibus ciliatis ; calycibus ad basin rainul#iim aggregatis triquetris ore ciliatis. Nées ab Esenb. in Mart. Flor. bras. I. p. 5;-. ISro. 62.

Crescit in terra globosa per magnam partem Hnisiline -. legi in Serra dos Orgàos aliis- que locis l'roiincitie Sebastianopolitanae, nec non in sj-lvis secundum fliiviuin Amazonum passim. 1± ?

Tab. XIX. 1. Plantula magnitudine naturali. 2. Plantula magn. aucta. 3. Pars caulis cum foliis a dorso et 4. eadem pars a ventre , m. a. 5- Folium separatum a latere. 5 et 6. Folia duo latere, alterum carina

serrata^ alterum carina iutegerrima. 7. 8. 9. Stipulae variae formae u. 10. Apex stipulac magis u. n. 12. Calyx cum peiichaetio. 13. 14. i5. 18. Folia perichaetialia. 16. Cilia folii perichaelialis magis n. 17. Particula ex apice calycis summo a. 19. Elater. 20. Gongyli ducenlics aucti.

MUSCI FROXDOSI, IW

I. HOLOM1TRIUM, Br.,D FRUCTUS vaginulatus terminalis. PYXIS aequalis, cxannulata. PERISTOMIUM sim- plex, dentibus sedecim usque ad basin bipartitis. CALYPTRA elongato-conica, mitrac- formis, basi intégra. — Flos sic dictus masculus axillaris, genimiformis.

Caulis caespitosus, ramosus, crectus, innovando perennans, dense foliosus, foliis perichaetialibus majoribus vaginanlibus.

1. IIOL03IITRIU3I CRISPULUM. f Tab. XVIII. Fig. 2.

II. caule erecto ramoso caespitoso; foliis crispulo-patentibus solidinerviis, cau- linis c basi obijvata vel oblonga abrupte acuminatis antice serratis, perichaetialibus triplo longioribus lineari lanceolatis vaginantibus integerrimis setam laevem sub- aequantibus; pyxide oblongo-subcylindrica.

Crescit in sylvis umbrosis udiusculis Provinciarum Sebastianopolitanae et Minarum pas­ sim , c. g. in montium tractu, qui Serra dos Orgàos dicitur , prope Villam lîiccam et alibi. Fructificat primis anni mensibus. 1J..

Tab. XVIII. Fig. II. 1. Plantula magnitudine naturali. -i. Ejusdem pars aucta, addita ad latus calyptra (a.). 3. Caulis fructifer cum seta, pyxide et foliis perichaetialibus, magis auctus. Additur particula folii magis aucta. A. 5. Folia duo, ex inferiore parte caulis, aucta. 6. Folium ex superiore parte caulis, adjecta particula magis aucta, qua parenchymatis natura demonstratur. 7. Particula ex acumine folii superioris, valde aucta. 8. Pars ima setae c vertice caulis radicub'geri (b), cui quasi per gomphosin inseritur (a), decerpta, valde aucta. m -Q Ml'SCI. II. BRACHYMENIUM.

In vaginula (e) conspiciuntnr plura rudimenta fructuum non rite cvolutorum (c); et falyptrae ima basi*. (d)

pcrsistens. g. Pyxi's sectione verticali aperta, ut columnula appareat, cujus pars inag^aiu 1.1 (a) fig. ,„. ,]e- pingitur. 11. Stomatis pyxidis pars, dentibus peristomii quatuor effiguratum. 12. Pei i-tmiiii dentés Ires a latere interiore visi. i3. Dons pyxide exsectus, a latere. 14. Pars columnulae basilaris espaii>,i.eum inspersis -jon- gylis. i5- Gongyli nonnulli magis aucti.

IL RRACHYMENIUM, Hooi. Frurliis vaginulalus terminalis. PYXIS aequalis, annulata. PERIST-IMIU-M duplex* exterius dentibus sedecim angusto-lriangularibus; interius membranaccum, plicatum apice irregulariter fissum in cilia sedecim longiora aliaque breviora. CAI.IITUA CII- culliforiiiis. — Flos s. d. monoicus, lerminalis; masculus discoideus.

Caulis ramosus, laxe caespitosus, dense foliosus, innovationibus percnnans.

1. RRACHYMENIUM HORNSCHUCHIAKUM. f Tab. xx. Fig. ,. B. caule erecto; foliis lineari - oblongis perichaetialibus lanceolatis, omnibus longe cuspidatis marginulalis subdenticulatis evanidinerv ii»: pyxide ovata deorsum attenuata, operculo brevi conico obtusiusculo.

Crescit in Provincia Minarum Generalium ad praerupta viarum, nec non in sylvarum umbra, ad arborum radiées. Fructificat primis anni mensibus. -4.

Tab. XX. Fig. IV. 1. Plantula magnitudine naturali. 2. Plantula aucta, seta altéra pyxiden maturam, operculo jam dejecto, altéra fructum semiinoturum cum operculo ferenle. 3. Folium caule et 4. aliud con- volutum, utrumque auctum. 5. l-'.ilii apex magis auctus, ut cellularum contextus, margo et nervi sumrnus finis conspiciantur. 6. Sectio e folio magis aucta, cum cellulis parenchymatosis et elongatis, nervum co.1sUtuentib.1s. 7. Vaginula involula foliis nonnullis perichaetialibus, quorum alterum (a) angustius et énerve, cum addu- ctoribus (b) atque pistillidiis (c) abortientibus , m. a. 8. Capsula, dejecto operculo, m. a. ,,. Cap.iulae, annulo adhucdum praeditae sectio resectis pluribus dentibus peristomii eM.'.ioiis, ut peristomium irt .;- totum appa­ reat, cujus cilia versus columnulae verticem tendunt m. a. ,0. Peristomii quarta pars explanata, m. o. Columnula, ci gongyli adhaerent, tricies „. ,2. P.,,,ic„la membranae, qua columnula structa est, telam ir­ regulariter sed distincte cellulosam cum inclusis gongylis monslrans, centies aucta. ,3. Gongyli nonnulli appli- c.t. filo irregulariter septato, quod rudiment,™ videtur parenchymatis columnulae emarcidae. ,4. Gongyli duo ducenties et vicies aucti, hinc mutua pressioue complanati.

•

! «MIT ! ,„„!,xl,„„ Il 'u ,,;,ni,lox,.M..III. 1r.vll.,'iT„.s IV. Hnnudiuehianum. Tah:XX. LYCnl'ÛIHNEAK. 37 LYCOPODIXEAE, s™. I. LYCOPODILM, Lixx. HOOK. « Gr.r.v. Lvcopodiiun Lvcopodioides, Sela^o cl Sela^itioides Dill.

SPOROCARPIA (Capsulae fariniferae Auct.) axillaria. subsessilia, unilocularia, hinc bivalvia. spissc farcta GHM;YLIS subtilissimis ylnbosis e quatuor sporis subtetraëdris compositis. Praetcrca in multis speciebus Sporocarpia alia (Capsulae globuliferae Auct.) axillaria, subgloboso - quadriloba, GONGYLOS globusos in iiunmissura rhaphe tricruri notatos includentia.

Caulcs creeti aut decumbentes et radicantes. interdum emittentes stoloncs radi­ cantes., intus lignosis fasciculis donali. Fulia merc cellulosa (phyllidia) stomatibus instructa, pbyllotaxi varia: nunc polydicha omnia consimilia, nunc tristicha vel tetrasiicha, lateralibus tune quam reliqua (i|uae stipulae Auct.) aut \ i-ntralia aut (rarius) dorsalia maj<»ribu*<. Sporocarpia indistincte in alis phyllidioruin, aut cum bractea in spicas terminales sessiles pcdunculatasve congesta ; farinifera in omnibus, globulifera in paucis solummodo atque spicarum alns inferiorcs occupanlia obser- vata sunt.

ADNOTATIO. lienus vastissimnm felicius habitu quam apparatu propagatorio in sectiones distinguitur. Nu" quidem, ratione praesertim habita dispositionis cl. viris Hooker et Greville in Botan. iWiscell. propositae, sequentes sectiones agnoscimus :

I. POLVSTICHA (Exstipulalae Auct.) i. Sporocarpiis indistincte axillaribus, Huperziae Iîernh., rianantbi Pal. Beauv., tielagines Hook. Grev. 2. Sporocarpiis intra bracteas (squamas) spicotas liberis aut plus minus axi bractcisve aduatis : Lepidolis Pal. Beauv. Svii'tiiii Hook. Grev. u. Spicis sessilibus indivisis: Alopecuroiâea Mart. b. Spicis sessilibus divisis VLUgmaria Hook. Grev. » c. Spicis pedunculatis : Clavata Hook. Grev.

II. OLIGOSTICHA (Stipulatae Auct.) .. Tristicha, ramis compréssis cum phyllidiis lateralibus decurrentibus coalescentibus, tertia phyllidiorum (minorum s. stipularum Auct.) série nunc dorsali nunc ventrali: t'imiflanata Hook. Grev. •i Tetiasticha, phyllidiis quadriseriatis, minoribus (stipulis Auct.) semper superioribus (ventralibus). Sporocar­ piis (saepe) biformibus: Stachygynandrum (cum Diplostachyo) P Beauv. Hook. Grev. ... Ramulis cum phyllidiis siccitate insigniter convolutis : C minuta Hook. Grev. b. Ramulis cum phyllidiis siccitate planis : Planifolia Hook. Giev. *) Spicis tetragonis, bracteis aequalibus : Tetragonoslachya Hook Grev. **) Spicis compréssis unilateralibus, bracteis inaequalibus : Platystachya Hook Ou v. ***) Spicis teretibus , bracteis aequalibus : Cjlindrostachya Mail. g g LYCOPODINEAE.

Chamaeclinis (Mari, in Hort. Reg. Monac. 1829. p. 3.) gémis, quod a reliquis sporocarpiorum forma globosa nec reniformi, dehiscentià anticà nec vertical! différons , Lycopodium inundatum L. et cernuum L. amplectitur (Cfr. KaulfuM , Wesen der Farnkra.iter, p. 19.), nisi plures hujusmodi notae de sporangii natura diveraa in, notuerint, forsan rectius inter reliquas generis sectiones militabit.

1. LYCOPODIUM CONTEXTUM. t Tab. XX. Fig. 1.

L. (POLVSTICHUM, ALorEcup.oiDEuni) : caule repente ramoso, foliis erecto-subse- cundis; ramis spiciferis adscendentibus erectisque elongalis strictis, ob folia aceroso- subulata dense et multifariam imbricata introrsum flexa rigidula funiformibus: bra­ cteis ex ovata basi longe subulatis patentibus.

Crescit in campis graminosis apricis, in summo monte Arara - Coi'tra. fluvii Japurà cataractae imminent is, aititudine super Oceanum circiter pedum. Lccttun cum spicis fa- riniferis Januario mense. 1\..

Tab. XX. Fig. I. -1. Planta magn. naturali. 2. \;>f*x caulis fructiferi, auctus. 3. Sporocarpium in axilla sui folii, valde auctum. 4- Folium e spica f.uctifera mimt- auctuin dorso. 5. Sporocarpium semiapertiim. 6. Cellularum c sporocarpio rete , parietibus cellularum undulato - effiguratis. -, Gongyli duo aucti. Metitnr quisque diametro 3/100 lineoe parisiensis. 8. Giiugilu- magis auctus, in quo membraua externa crassa e cel­ lulis irregulaiibus composita app.net. 9. Pailicula epidermidis, cum stomolibus.

2. LYCOPODIUM PARADOXAL t Tab. XX. Fig. 3. L. (TETRASTICHUIM, CYLINDROSTACHYUM) caule: repente ramoso; foliis ovatis acu- tis, integerrimis, imbricatis, lateralibus majoribus in caule hinc decurrentibus; ramis spiciferis simplicibus ereclis, foliis laxiusculis triangulari-subulatis; bracteis ex ovato acuminatis patulis.

Species L. caroliniano Lin. affinis, attamen foliorum forma et dispositione dislincta.

Crescit in terra glebosa, ad abrupto viarum umbrosarum in Provinciae Minarum*parte meridionali. Deccmbri fructifeans lectum. îi.

Tub. XX. Fig. II. 1. Planta magn. naturali. 2. 3. Sporocarpium in ala sui folii, aliud apertum, aliud adhuedum clausum. 4. Apex ramuli fructiferi, resecto pedunculo (a). 5. Gongyli duo ducenties et vicies aucti. 6. Gongyîu*. aller pressione apertus, iu*§ut nucleus intra membranam disruptam appareat. Nucleus raassam oleosam pressione ed.dit radiatim sparsam. 7. Particula e sporocarpio valde aucta cellularum margincs undu­ lato - dentatos monstrans. LYCOPODINEAE. OPHIOGLOSSEAE. 3Q

3. LYXOPODIUM ERYTHROPUS. t T«b. xx. F.&. J. L. (TETRASTICHUM , TETRAGONOSTACHYUM) : caule erecto subpyramidalo - ramoso, raro stolonibus radicante, inferne stolonibusquc puniceis; foliis subaequidistanlibus i i*n ni luis serrulatis, lateralibus oblongo-lanceolatis subfalcatis acutis, superficialibus triplo minoribus oblique ovatis acuminatis basi postice hinc ciliis subbinis ; spicis breviusculis, bracteis ovato-acuminatis subciliatis.

Crescit in sylvis aridis Provinciae Piaukiensis. Fructiferum mense Majo. 0 ?

Tab. XX. Fig. III. i. Planta magn. naturali. 2. Stolonis apex, valde auclus. 3. Ramulus fructifer a facie superiore, pariter auctus. 4. Sporocarpium intra folii sui axillam. 5. Gongyli quatuor, valde aucti. 6. Particula telae cellulosae ex inferiore parte folii (a), cui adhaerct hinc stratum superius e cellulis valde undu- latis atque stomatiis parvis donatum (b).

OPHIOGLOSSEAE, M™-, R. B„O,™. I. OPHIOGLOSSUM L. FOLIUM exclusum CAULE rhizomatoideo, bipartilum, biforme, hinc in laminam (stomatis donatam ) expansum, inde altius erectum SPOROCARPIA membranaceo- coriacea colligens in spicam simplicem distiche seriata, hujus respectu transversim semibivalvia. GONGYLI farinacei.

i. OPHIOGLOSSUM YPANEMENSE. t Tab. IL. O. caule rhizomatoideo incrassato subconico, folii lamina lato-ovata brevissime acutiuscula reticulata breviter petiolata, pedunculo spicigero laminam multoties superante.

Crescit in pascuis camporum ad Vpanema, in Provincia S. Pauli, altitudine supra Oceanum circiter 1700 pedum, Decembri fructijïcat. i*..

Tab. IL. Fig. I. depictae sunt plantulae duae, quarum altéra spicas fert duas, adultam et juvenilem. 1. Spica, magnitudine aucta. 2. Gongyli, quales pressione sub microscopio varias formas exhibent. Typus eorum videtur idem ac gongylorum farinaceorum generis Lycopodii, tetradidymus, globis scilicet e quatuor globulis inlrorsum tetraëdris compositis.

Il 4Q FILICES. FILICES, L. Priusquam nos accingimus, primarias Filicum, quae in Brasilia exubérant, formas iconibus illustrare, ratum videtur ea audire, quae amicissimus HUGO MOHL M. D. de Filicum, praesertim caudescentium, anatomia disserere atque tabulis phy- totomicis explicare in se suscepit. DE STRUCTURA CAUDICIS FILICUM ARROREARUM SCRIPSIT

HUGO MOHL, M. D. PROF. ACAD. BERN.

§. i. Fx quo cl. Desfontaines rem, quae tanti momenti est ad plantarum physiologiam, primus cognovit , caulcm scilicet plantarum non ad eundem typum esse constructum, cum reperisset, pro diversa embryouis structura pariter et structuram vegetationemque tum Monocotyledonum tum Dicotyledonum haud parum diffcrre, in quacslionem ultro ventum est, uti uni etiam caulis tertiae classis, Acotyledonum scilicet, vegetationis legem ceteris classibus discrepantem sequatur, an plantae illae, si caulis organisalionem spectes, ad Monocotyledones proxime accédant. In qua quaestione cxplicanda haud dubic permagni interest, ut caudex filicum arborearum accurate investigetur, cum ex omnibus Acotyledoneis harum plantarum pars vegetativa summam evolutionem assequa- tur, eandemque ob causam structurae indoles plantarum embryone carentium in illis clarissime expressa sit. Quantum intersit, caudicis hujus naturam investigari, dudum Phytotomi intellcxerunt, et tum Des­ fontaines ipse, tum plures posteriores eum diligcntius investigandum suraserunt. Quaecunque vero de ea re observata et in vulgus édita sunt, non ca subtilitate mihi pertractata esse videntur, qua opus est, ut res in liquidum adducatur, et quae ex observationibus illis compeita et allata scimus, magis dubitationem mo- vcnt, an observationes recte institutac sint, quam ea de re edocemur. Itaque operi, rem denuo inqm- rendi, non supersederi posse videtur et forsitan mihi contigit, ut iis , quas expoiiam, observationibus cer- tum quoddam fundamentum jaciam, cui structurae, quae plantarum cryptogamicarum cauli propria est, ex- plicatio accuratior superstrui posait. §. 2. Priusquam vero ad descriptionem structurae illarum plantarum transeam, non alienum ab re mihi esse videtur, quantum , qui prius rem inquisiverunt, profecerint, brevibus proponere. Primam descriptionem anatomicam filicis arboreae caudicis diligentius expositam Desfontaineo de- bemus, quippe qui in notissima illa dissertationc de Monocotyledonum et Dicotyledonum structura *) filicum quoque arborearum mentionem facit. — Descriptio ejus haec est : caudex earum fibris ligneis constat et laminis varie contortis, quae versus ambitum caulis latiorcs sunt et propius ad"»se invicem accedunt, quam mediam versus partem. Intervalla

*) Mém. de l'Institut. Tom. I. pag. 478. FILICES. 41 inter fibras posita, mcdulla sunt rcplcta. Etiamsi structura filicum arborearum et Monocotyledonum ali- quantum diffcrt , in utraquc tamen eadem librarum dispositio cademque crescendi ratio cernitur. Ex Brisseau Mirbelii *) scntcntia organisatio harum plantarum médium tcnet inter Monocotyle­ donum et plantarum inferiorum ordinum structurai», loudicem (-arum nonnisi fasciculum esse petiolorum dicit, fibras enim ejus a basi frondes versus divergere in casque excurrere, saepissimc a -fibris illis figuras cflingi symmetricas, sique posteriori incremento confluant, laminas cas efficerc irregulariter tortas. In caule rcnlralem tantum occurrere vegetationem. Item Linkius"),cui subtiliorem structurae filicum arborearum Jisquisitionem debemus, censet, cau- dieem carum fasciculum esse niere petiolorum. Eodem auctore in sectionc caudicis transversal! slrata irregulariter dissita cernuntur fusca et alba; dicit, microscopii ope facile intelligi, lignum ex albis tantum stratis, quamvis ea molliora sint , formatum, et fere totum e majoribus vasis spiraliljus compositum esse; fusca vero slrata, quamvis duriora, c cellulis prosenchymatosis constarc. Ductus intercellulares permag- nos apparere, iisque canales cflici, qualcs et in squamis filicum, et in muscis conspiciantur. Alba ligni strata annulos exhibere neque tamen prorsus clausos, quorum concava pars in quovis petiolo extrorsum spec- tct. Pelioli seu orbis hujus centruin non esse acquabile, sed laminis lignosis repletum esse. Haec ligni strata partim parallela esse cum cvteriore orbe partim ea longe minora, et speciem offere fibrarum irre­ gulariter sparsarum. Intervalla stratorum tum fuscorum tum alborum contextu celluloso esse repleta. Decandollius ***) quoque filicibus arboreis Monocotyledonearum tribuit structurant, asserens, in sectione transvcrsali maculas fuscas cerni, sùbrotundas et varie formatas, quae fasciculis efficiantur libra­ rum contextu ccllulo separatis. Caudicis peripheriam e contextu celluloso formari, qui corticis lui uni cxplcat, neque cum conjunctum esse cum ligno, quod intra cylindrum centralem fibrosumque evolvatur; cylindrum hune multa contincre vasa scalariformia. Hamilicationcm caudicis inde ab hoc cylindro oriri, et nonnisi fibris discedentibus nasci. Hae igitur omnes sententiae in eo consentiunt, filicum arborearum lignum e fibrarum fasciculis constare, irregulariter et varie tortis et se invicem separatis, filicesque tum ligni structura, tum vegeta- tionis indole cum Monocotylcdoncis congruere. §. 3. Enumeratis superiorum sententiis, venio nunc ad proprias investigationcs, quas institui in eau- dicibus decem specierum filicum arborearum nempe : AUophilarum nigrae Mart., phaleratae Mart., Schan- schiri Mart., vestitae Mart., Cyatheae Sternbergii Pohl., Delgadii Pnhl.i) Didymochlaenae sinuôsae Desv., Chnoophorae excelsae yiart., (Polypodii corcovadensis Rad.), alius speciei, quam nomine Polypodii armati e horlo R. berolinensi accepit editor, et in caudice speciei non definitae. §. 4- Caudex filicum arborearum (Tab. XXVII. et XXVIII.) strictus est, ad apicem versus paulo attenuatus, simple*., apice frondibus vestitus, teres, sed ob frondium cicatrices et pulvinos prominentes cy- lindri formam non plane referons. Cum Palmarum caudice comparari solet, quae comparatio tum tantum apta est, cum habitum ejus , formam gracilem, et terminaient frondium situm respicin.us ; cum vero frondium insertionem respicimus, quae nunquam amplexicaulcs sunt, ut in Palmis, ad caudicem potius Cycadearum accedit, a quibus ceterum

*) Elcmcns de Botanique T. I. pag. 122. **) Linnaca 1826. pag. 414 — 417. "") Organographie vi'gét. T. I. p. 232. t) Cyathearum Delgadii et C. Sternbergii, specierum a cl. Pol.lJ.in Sternbergii flor» orbis primigenii descriptarum atque tabulis B. C. illustratarunt, caudices, ab inclyto illo Brasilîae peregrinatorï nobis communicatos lieic commemoramus, ceterum specierum ipsarura (quae nostrâ sententià Alsophilae generi adscribendae) naturam atque cum nostris affinitatem ignorantes. 42 FILICES.

rursus forma gracili et eo, quod inferior petiolorum decidentium pars non sub squamarum forma in loco insert ionis liacrrl, benc distinguitur. Caudex epidermide obducitur Iaevi ac nilida (Tab. XXXIV. fig. 3. Alsophila nigra), quae saepc non suh oculos cadit, ob squamarum multitudinem tinerarum et crectarum, quibus tota candicis superficies, exceptis frondium cicalricibus, prorsus obtegitur. Ilae squamae (Tab. XXX. fig. 1. Alsophila phalerata, ... b. c. IV. I. 1. Alsophila nisra) formam référant ita variantem, ut mox linearis mox ovalis appareat. Si frondium dispositionem respicimus, caudiecs me investigatos in duas sectiones distribuerc licet ; in altéra frondium cicatrices in lineas spirales sunt dispositae , in altéra frondes sunt verticillatae. Caudices, quorum frondes in lineas spirales digestae sunt, eo inter se différant, quod in diversU speciebus, tum linearum spirallum parallelarum, tum frondium, quae quovis linearum illarum gyro conti- nentur'. numerus differt. Sic in Alsophila phaterala et nisra' (Tab. XXX. fig. 1. et 5.) très lineae spirales et in quovis caram linearum gyro septem frondium cicatrices cernuntur. In Polypodio, quod nomine introduximus ar. tnali, contra quinque lineas spirales numeravi. In altéra sectione, quae frondes habet verticillatas, diversae species majori aut minori frondium numéro, in eodem verticillo occurentium , différant ; sic t. g. in Alsophila vestita quatuor frondes (Tab. XXX. fig. 3.;, in Chnoophora excelsa (Tab. XXIX. Fig. 1.) et Didymochlaena sinuosa octo frondes verticillum effieiunt. Cum diversorum verticillorum frondes non alia super aliam, sed alternatim collocatae sint, hae frondes etiam ad lineae spiralis formam dispositae haberi possunt, atque ita in Alsophila vestita quatuor lineae spirales, ex quibus singulae in quovis gyro octo habent frondes, in duabus ceteris vero octo cernun- tur lineae spirales , quarum quaeque sedecim frondes continet. §. 5. Frondium cicatrices formam référant regularem, magis aut minus ellipticam, in Alsophila Schanschin pyramidalem. In Didymochlaena et Chnoophora (Tab. XXIX. ftg.l.) eae ita approximatae sunt , ut totam caudicis superficiem obtegant, et in quincunce positae rhomboidalem formam induunt. Frondium cicatrices modo super caudicis superficiem prominent, ut in Alsophila phalerata, (Tab. XXX. fig. 1.), nigra (Tab. XXX. fig. 5.;, Cyathea Delgadii, modo vix paululum super ea exstant, ut in Alsophila Schanschin, vestita (Tab. XXX. fig. 3.) modo depressiones effieiunt infundibuliformes, ut in Didymochlaena, et praesertim in Chnoophora excelsa. (Tab. XXIX. fig. 1.) In omnibus filicibus arborais , a me investigalis, inprimis autem in Alsophila phalerata, in medio inferioris frondium cicatricum partis sulcus longitudinalis conspiciebatur. (Tab. XXX. fig. l) Fasciculi vasorum petiolum intrantium , qui in frondium cicatrice parvarum verrucarum formam offerunt, in omnibus speciebus eadem régula distributi sunt* in frondium cicatrice scilicet duos arcus iemi' lunarcs effieiunt, quorum aller cum superiore, alter cum inferiore frondium cicatricis margine est paralle- lus. Apices horum semicirculorum ita ad se accedunt, ut aliquot Iincis dislent, nec vero immédiate jun- guntur, sed per duas rectas séries lignosorum fasciculorum, quae introrsum et deorsum .versus frondium cicatricis lineam medianam decurrunt et ibi sub angulo acuto junguntur. In spatio, quod duabus lineis rectis superioribus et superiori semilunar! arcu marginali contmetur, pauci vasorum fasciculi cernuntur, in parvum acervum congesti et a Ceteris sejuncti. (Tab. XXIX. et XXX..) Haec fasciculorum dispositio in omnibus, quas investigavi, speciebus reperitur, et ex parte quoque Stern­ bergii ï) et Decandollii **) figuris exprimitur, quare minime cum.Sternbergio consentire possum, qui cen-

•) Essai d'un liiposc geogn. bot. dé la Flore du monde primitif. Tab. E. •*) Organogr.iphic. Tab. 25. FILICES. 43 set*), in filicibus ni-boreis vasorum fasciculos nullo ordinc per totam frondis cicatricem dispersos esse, et filices arboreas nunc vivas a filicibus orbis primitivi, nomine Lepidodendri notis, differre hoc vasorum fasciculorum*situ. Quod equîdem non ita se haberc eo certius asscrerc possum, cum filicum arborearum excmplaria ab illustri Comité de Stcrnbcrg depicta ipse disquisiverim. §. 6. Ab inferiori frondium cicatricis margine pulvinus magis aut minus prominens decurrit ; ex lis, quas inspexi, speciebus in Polypodio armato, Alsophila nigra (Tab. XXX. fig. $), A. phalerata (Tab. XXX. fig. i.) illc maxime evolutus crat, et hic quoque, de quo supra dixi, sulcus ab inferiori frondium cicatricis parte ad superiorem pulvini partem coiilimiatus crat. Pulvinus quo longius decurrit, eo magis applanatur, et tandem in axilla cujusdam frondis inferioris prorsus evanescit. — In Alsophilis Schanschin, vestita, et Cyathea Sternbergii pulvini paululum modo caudicis superficiem cmergunt, quare caudex, si per transversum secatur, formam habet rotundiorcm (Tab. XXX. fig. !\.) quam caudicis Alsophilae nigrae et phaleratae (Tab. XXX. fg. 2 et 6/ In Didymochlaena et Chnoophora pulvini quidem evistunt, quod ex disquisitionibus analomicis cognoscilur, nec vero, cum frondium cicatrices totam caudicis superficiem obtegant, extrinsecus apparent, sed sub superiore cicatricum parte latent frondium proxime infra positarum. Inde forma infundibuliformis insolita cicatricum intelligitur ; inferior scilicet harum cicatricum pars (ut in ceteris generibus tota frondis cicatrix) sursum et introrsum spectat ; superior contra frondium cicatricis pars, pulvino duarum frondium superiorum superimposita, hujus directionem sequitur, idcoque sursum et extrorsum vergit. Hac ratione formam banc, quae abnormis esse videtur, si accuratius rem inspicimus, normae pror­ sus respondentem videmus. §. 7. In pulvinis organum maxime memorabile singularis prorsus structurae cernitur, cui in uni- yerso plantarum regno niliil slmile esse videtur; foveae nimirum illipticae, aut etiam subrotundae, duas Tel quatuor lineas longue et pulvere ferrugineo repletae. — In recentibus caudicis partibus hae foveae squamis caudicis densius obteguntur, et quantum in Alsophila nigra observarc mihi licebat, non apertae sunt, sed membrana tenui teguntur, quae irregulariter rumpitur, et quae cum caudicis epidermide immé­ diate connectitur. In Chnoophora excelsa et Didymochlaena sinuosa hae foveae angustae sunt ac longae et •vix sub oculos cadunt, quod, frondium cicatricibus valde approxima^is, pars pulvini cicatricibus non ob- tecta lineam efficit perangustam

§. 8- Inferior caudicis pars specierum nnnnullai mn. e. g. Alsophilae Schanschin (Tab. XXIX. fig, 3. et l\-), C. Sternbergii, Polypodii armati**) et speciei cujusdam Decandollio***) depictae, aetate provectiori integumento denso ultra pollicem crasso radicum aërearum vestitur. Sïngulae quoque radices in Alsophila phalerata, A. nigra, Cyathea Delgadii passim e caudice prodeunt. In quarundam etiam specierum e. g. Cyatheae Delgadii caudice aculei cernuntur singuli, irregula­ riter sparsi, acuti et nigri, qui contextu celluloso constant e crassis membranis formato. (Tab. XXXIV. figur. \c). §. 9. Quemadmodum inter habitum et formam externam filicum arborearum similitudo magna întercedit , ita etiam dlsquisitio anatomica demonstrat, structuram carum internam ad eundem plane typum esse formatam. In sectione transversal! talis caudicis (Tab. XXIX. fig. 2. Chnoophora excelsa, fig.b Alsophila Schan­ schin ; Tab. XXX. fig. 2. Alsophila phalerata, fig. 4. Alsophila vestita, fig. 6. Alsophila nigra) très praecipue substan-

•) 1. c. cahier IV. p. 53. **) Sternberg I. c. Tab. E. •") Organographie. Tab. 24. /j4 FILICES. lias diversae naturae distinguera licet. Peripheriam obtinet stratum unam vel duas lineas crassum, fuscum, inaxima ex parte durissimum, quod cum cortice plantarum nobiliorum comparari potest. Omne spatium, quod cortice continetur, parenchymate expletur, quod in sicco caudice fusco est colore, et medullae nomine significari potest. Prope ad corticem orbis occurrit vasorum fasciculorum varie formatorum, flavescentium, qui cum ceterarum plantarum ligno comparari possunt. §. io- Extremam partem (corticem) e duobus stratis compositum invcni, quorum ait• mm paùlla- tim in alterum transit et quae nudis oculis discerni non possunt, neque pro duabus formationibus admo- dura diversis habendae sunt, cum nonnisi cellularum, e quibus constant, forma inter se différant, et in qui. busdam speciebus unum modo e stratis illis existât. Alterum, exterius scilicet , slratum e cellulis subrotundis magis aut minus fuscis , e crassis mem- branis factis constat (Tab. XXXI. fig. J. Alsophila nigra, fig. 4. a. b. Alsophila phalerata, Tab. XXXIV. fig. 4. 5. a. b. Alsophila vestita.) Extrcma harum cellularum séries epidermidem format (Tab. XXXIV. fig. 3. Alsophila nigra) quae in nulla carum , quas disquisivi, specie stomaliis instructa erat. Cellulae exterioris strati. quo magis intus sunt sitae, eo magis prolongantur, septorum earum di- reclio horizontalis simul sensim in diagonalem mutatur, atque ita cellulae parenchymatosae exterioris strali in cellulas prosenebymatosas interioris strali transeunt, simul eae crassiorcs membranas accipiunt et ob id ipsum praesertim in Alsophila nigra admodum indurescunt. (Tab. XXXI. fig. 1 — 4- "• l>. c. Alsophila nigra et phalerata, Tab. XXXIV. fig. 4. et 5. b. c. Alsophila vestita). In Chnoophora excelsa et Didymochlaena sinuosa omnis cortex e parenchymatosis tantum cellusis constat. (Tab. XXXII. fig. I. et 2. a. b. Chnoo­ phora excelsa.) Omnes cellulae et exteriorum et interiorum stratorum punclis obsitae sunt poris similibus. Cum jam pluribus in locis (iiber die Poren des Pflanzcn-2ellgewebes. Tiibing. 1828-. et ue structura palmarum in libro a ïlarlio edito i de 'generibus ac speciebus Palmarum inscripto) structuram et evolutionem horum tenuiorum locorum membranarum cellularium, quae a prioribus Phytotomicis partim pro veris foraminibus, partim pro amyli globulis habebantur, salis exposuerim, jam supersedere posse mihi videor laliore de- scriptione , et id tantum adjicio, tuS externo strato.parenchymatoso harum cellularum, (Tab. XXXIV. fig. 6. bb. Alsophila vestita) tum in interiori strato proslnchymatoso (Tab. XXXV. fig. 9. 12- Chnoophora excelsa) cerni, haec puncta esse canales in cellularum membranis excavatos. — Phytotoinorum maxime intér­ esse oportet, prosenebymatosas interioris strati cellulas subtilius examinare, quod ex iis multo magis, quam ex omnibus ceteris cellulis mihi quidem nolis, intelligi potest, qua ralione cellularum membranae crassiores fiant. Aliis jam locis ostendi, cellularum membranas non tam intus suscepta récente materia organica, quam potius novis stratis superimposilis in crassitudinem extendi, et adjeci, haec diversa strata microscopio valde augente perspicue distingui posse. Quae strata in prosenebymatosis filicum arborearum cellulis mullo f.uilius distinguuntur, quam in ceteris cxemplis hucusque ad probandum hoc inercmenti genus allatis (Tab. XXXV. fig. 1?. Chnoophora excelsa.) In filicum arborearum cellulis crassiores membranas habentibus haec strata saepe ad duodecim augentur. Saepissime quoque eo facilius haec strata discernuntur, quod varia colorem varie fuscum habent. Varia haec slrata saepe non admodum aretc cohaerent, ita quidem, ut interdum cultro haud* satis acuto, in transversum secata ila discedant ,*ut déserta singularum cellularum pars in plures annulos concentricos dirimetur. §. li. Inter corticis cellulas, praesertim prosenchymotosi strati, massa quaedam homogenea cer- nitur, cellularum instar; fuscata, quae inter cellularum angulos majore copia collecta (Tab. XXXV. fig-1 -'• Chnoophora excelsa) est, et cellulis inter se jungendis inservirc videtur. Cellulas materia quadam junctas FILICES. 45 esse, non dubitandum est; hujgsque vero nemini contigit, ut materiam hanc videret ; in fitrcibus arborais contra haud sane difficile est, observare cam iis, quas supra dixi, locis. l'acilius etiam id contingit in non- nullis filicum herbaccarum caudicibus et in petiolis Didymochlacnae, quod hic stratum illud saepe fusco colora tinctum reperitur, cum ipsae cellularum membranae prorsus sint décolores. Quamvis haec substantia si-mper sit homogenea, nec unquam fibrarum formam assumât, verosimile est, Moldenhawerum eam vidisse*, neque vero salis investigasse, et inde in falsam venisse opinionem, inter cellulas peculiare esse fibrarum systema, cm nomen „Zcllgcvi*ebe" dédit. §. 12. In pulvini strato corticali, quod caudicis cortici, si structurant spectes, prorsus respondet, foveae illae, quas supra (§.7.) memoravimus, pulvcre ferruginco repletae inveniuntur. Quibus subtilius explora- tis, patet fovearum in locis corticem (Tab. XXXV. fig. 2. A. B. aa. Alsophila vestita, fig. 3. aa. AUo- phila^phalcrala) penitus perforatum esse. Hoc foramen contextu celluloso regulari, paululum dilucidius quam cortex, colorato, expletur (Tab. XXXV. fig, 2. .A. B. fiji. fig. 3. ji.) ea quidem ratione, ut contex- tus hic cellulosus in interioris corticis parte protuberantiam efficiat paullo latiorem foramine ipso ejusque margiues tegentem (Tab. XXXV. fig. 2. d. fig. 3. d.). Haec cellularum massa multo arctius adhacret cor­ tici, qiiam subjecto contextu celluloso, ita quidem, ut, s! cortex avcllitur, simul cum eo a caudicis paren- chymatc dissolvilur. (Tab. XXXV. fig. 2. Cji) Cellulae protuberantiam illam efficientes constant membra- nis crassis punctalisque (Tab. XXXV. fig, 5. Alsophila phalerata.) et firmiter inter se cohaerenUjJ-Yersus externam partem, in fove!i corticis, ductus intercellulares, qui in interiori massa prorsus desunt, aut ad­ modum parvi sunt, magis hiagisque augescunt (Tab. XXXV. fig. 2. e. Alsophila vestita, fig. 3. e. Alsophila phalerata, fig. 10. e. Alsophila Schanschin, fig. 11. e. ChiQophora excelsa), ita ut in exterioribus stratis cellulae subinde minori parte parictum latcralium cohaereant. Superficiem caudicis versus tandem ductus intercellulares adeo aucti sunt, ut cellulae prorsus a se sejunctae appareant, nec nisi processibus conicis aut longioribus, aut brevioribus cohaereant, et formam praebcant pulverîs ferruglnei (Tab. XXXV. fig. 2. f., fig. 3. f., fig. 6. 7. 8-^- Hae eellullae sub microscopiô verrucis minimis obsitae apparent; multae caruin nucleum obscurum continent, resinae globulum aequantem, quemadmodum et in aliis harum plantarum cel­ lulis similcs globuli oceurrunt. — lias foveas modo descriptas doctissimus deMartius masculum harum plan­ tarum organum esse quondam suspicatus est*), quam quidem opinionem nunc descruit. (y 13. Tota caudicis pars, a cortice circumdata, contextu constat parenchymatoso , qui .cylindro lignoso in duas dividitur partes, quarum altéra perangusta inter corticem est et lignum, altéra vero per- magna format medullam intra cylindrum lignosum positam. Quod ad lignum harum plantarum attinet, dudum constat , et figuris quoque filicum arborearum hucusque editis, at minus accurate, repraesentatur, lignum in transversali caudicis sectione formam offerre fasciculorum maximam partem dissimilium, semilunarium latere concavo extrorsum converso (Tab. XXIX. fig. 2. Chnoophora excelsa, figl X.^ilsophila Schanschin; Tab. XXX.fig. 2. Alsophila phalerata, fig. !>. Also- phila vestita, fi g. 6. Alsophila nigra.) Hi fasciculi hucusque nullo .ordine per caudicem passim dispersi esse putabantur, ideoque filicum arborearum caudirim cum IMonocotyledonearum caudice convenue inde collige- bant. Cum vero observassem, hos fasciculos in omnium filiaun caudicibus unum tantum orbem formare, et formam eorum in diversis sectionibus transversalibus brevibus intervallis in eodem caudice factis dif- ferre et pendere a situ frondium cicatricum, cum fasciculi semper ita positi sint, ut bina cornua duorum ejusmodi fasciculorum lignosorum semilunarium sibi adjacentia frondium cicatricem versus spectent, equi- dem conjeci, lignum earum plantarum minime fasciculis constare sejunctis, sed contra cylindrum efficere integrum, et iis tantum locis, quae frondium cicatricibus respondeant, rima perforatum. Quod ut accura- tius cognoscerem, in pluribus speciebus, e. g. Alsophila phalerata, corticem et subjacentem contextum cellulosum ad lignum usque resecans inveni, rem verc ita se habere. Lignum nempe cylindrum efficit

*) Denhscliriften der hiinigl. bayer, botaniscl.en' Gcscllschaft in Rcgensburg. Tom. II. pag. 12S. tf FILICES. inte-rum, in%o iis in locis, quae superiori pulvini et inferiori frondium cicatricis parti respondent, rimae inveniuntur angustae, per quas medulla cum contextu celluloso sub cortice sito jungitur. Mar- gines harum rimarum exlrorsum flecluntur multosque vasorum fasciculos emittunt petiolos ingredientes. Cum ob approximalum frondium situm fconfer Tab. XXIX. et XXX) quaevii sectio transversalis per caudicem facta quasdam ex bis rimis pcrsecct, lignum, si nonnisi sectionem transversalem inspicimus, in fasciculos disjunctum esse videlur. Ha.* sectiones pylindri lignei ideirco figuram semilunarem habent, quod rimarum margines extrorsum convertuntur. fi'. i4. Phytotomi hos vasorum fasciculos describentes figura esse cos irrcgulari dixerunt, et sane ncquaquam negari potest, primum consideranli sectionem horizontalcm talis caudicis (Tab. XXX. fis. j. Al­ sophila phalerata et fig. 6- Alsophila nigra) rem ita se habere videri, cum aliae divisiones lyliiulii lignosi rimis, de quibus jam diximus, effectae, angustae sint et simplicem modo curvaturam exhibeam, cujus con- cavitas extrorsum spectat, aliae duplo aut triplo latiorcs sint, et duplex in iis cernatur curvatura, ita ut concavitas duorum latcralium anfractuum extrorsum spectet, média parte ex adversum vergente. Ile subtilius investigata haec forma, quae valde irregularis esse videtur, plane regularis apparebit. Semper etenim reperilur, divisiones cylindri lignosi angustas simplici curvalura instructas inler duas fron­ dium cicatrices aut inter frondis cicatricem et pulvinum sitas esse. Latiorcs contra divisiones duplici cur- vaturatBlstmctae aut supra aut infra talcm fissuram. positae sunt. Quia autem in his locis spatium inter frondes latum est , sectio huic loco respondens cylindri lignosi et ipsa lata est. Cum vero supra fissuram naturalis curvaltira cylindri lignei et infra eam inferior pulvini pars extrorsum curvata appareat, média respondentis ligni divisionis pars in priori Ioc* leviorem tantum , in secundo loco majorent ostendit cur­ vaturam extrorsus versam. Corpus lignosum harum plantarum igitur cylindrum efficit longe integriorem, quam lignum arborum dicotyledonearum, cum scilicet in his tota ligni massa innumeris in locis radiis medullaribus intersecla sit, ideoque in sectione longiludinali, cortici parallela, speciem reticularem offerat; filices arboreae contra radiis medullaribus prorsus carent, et rimae lignum sécantes cum iis tantum Dico­ tyledonearum radiis medullaribus comparari possunt, qui in basi cujusvis folii cernuntur, et per quos medulla rami in axilla folii evoluti cum caulis medulla jungitur. §. 15. Forma multo regularior in divisionibus corporis lignosi carum filicum animadvertilur, quae verticillatas habent frondes. Qui caudiecs si per transversum secantur , pone singulas frondium cicatrices duae corporis lignosi divisiones reperiuntur ("Fab. XXIX. fig. 2. Chnoophora excelsa, Tab. XXX. fig. 4- Alsophila vestita). *) Hae a corporis lignosi Cyathearum, quas supra descripsi, divisionibus eo différant, quod singulae adeo introrsum flectuntur ut in seclione transversali haud semilunarem sed magis pyramida- lcm formam osiendant. Cum, quod supra dixi, et quod ex adumbratione etiam Chnoophorae excelsae (Tab. XXIX. fig. 1.) patet, frondium verticilli quam maxime approximali sint, fissurae frondium, quarum alia alii superposita est, fere penitus confluunt. Namque cliam in his caudicibus quai-vis fissura inferiori fron­ dium cicatricis parti et superiori parti pulvinLad frondem pertinenlis nspondet. Cum igitur, quod jam diximus, siiigularium frondium pulvinus sub nperiori cicatricis parte frondis inferius sitae recondita jaceat, fissura hujus pulvini in infcriorem frondis cicatricem allé pénétrât, et angusta tantum fascia substàntiae lig- nosae restât, fissuras frondium invicem sibi impositarum secernens. — Ob exiguam lalitudinem harum fas- ciarum ligni fasciculos jungentium , si leviter tantum rem inquiras , utique censere possis, lignum in Al­ sophila Schanschin ex octo, in Didymochlaena et Chnoophora ex sedecim fasciculis disjunctis aequaliter

*) In tertia figura tabulae XXIX., quae sectionem transversalem Chnoophorae excelsae cihibet, octo tantum pro sedecim inveniuntur separati ligni fasciculi, quod sectio transversalis in ejusmodi loco facta est, in mio bini fasciculi sunt connati. FILICES. 47 que a se distanlibus constarc ; at tum ex eo, quod conjunctiones illac, quarum mentionem fecimus, semper occurrunt, tum ex analogia cum Cyatheis recte conjicias, hic quoque lignum formarc cylindrum. Vasorum fasciculi in frondes ingredientes, qui a marginihus extrorsum flexis corporis lignosi ori- gincm ducunt, in contextu celluloso inter lignum et coi tirera silo, oblique sursum et extrorsum porri- guntur, antequam in ipsa'frondium cicatrice apparent, quart" in transversali sectione caudicis major aut minor vasorum ejusmodi fasciculorum irregulariter inter corticem et cylindrum ligncum sparsorum numerus cernitur. Copiosi admodum ii invffliiuntur in Didymochlaena et Chnoophora (Tab. XXIX. fig. 2.) ob majorera frondium cicatricum mutuam appropinquationem. §. 16. Corpus lignosum ipsum, in transversali caudicis sectione, c multis stratis regulariter com­ positum esse videtur, cum singulae ejus divisiones strato fusco unam fere lineam crasso et plcrumquc du- rissimo cingantur. (Tab. XIXX. et A'A'A.^. Intra hoc stratum linea conspicitur angustissima, fusçcscens , quae, quod ad colorem et strucluram attinet, medullae prorsus congruit. Ccntrum denique, pluies lineas crassum , molle est et flavum. Primo adspectu verisimile videtur, omnia haec strata simul pro ligno esse habenda, praesertim cum fuscum illud stratum solidissimam filicum caudicis partem efficiat, et solidiori caulis parti ligni nomen dari soleat. Inde quoque factum esse videtur, ut (excepto Linhio) omnes phytotomi fusca strata lignnm esse judicarent. Linhivs 'contra, mollius tantum stratum flavum lignum esse harum plantarum censet, quam senten- tiam solam veram esse ex filicum arborearum structura cum filicibus herbaccis comparatione infra patebit. S. 17. Haud minus memorabilis, quara externa forma est, interna quoque corporis lignosi struc­ tura. E sectione transversali cognoscitur, lignum esse homogeneum , nec stratorum annuorum vestigia in co deprehendi, idemque maximam partem magnis vasis (quorum plurima diametrum ^ lineae habent) con- stare, quae ob figurant suam regularem , 5 — 6-angularem, transversali sectioni medullae ex magnis cellu­ lis compositae simillima sunt. (Tab. XXXI. fig. 2. 4- m. Alsophila nigra et phalerata., Tab. XXXII. fig. 3. m. Chnoophora excelsa., Tab. XXXIII. fig. 3. m,. Alsophila Schanschin.) Inter haec vasa passim cellularum minorum acervi siti sunt, quae cellulae praesertim versus exteriorem et inleriorem corporis lig- . nosi partem lineas faciunt sinuosas (Tab. XXXI. fig. 2. 4- l- U Tab. XXXII. fig. 3. I. L, Tab. XXXIII. fia 3. l.) ; et cum cellularum quodam strato totum corpus lignosum amplecicntc (Tab. XXXI. fig. 2. 4 n. 1., Tab. XXXII. fig. 3. n. 1., Tab. XXXI. fig. 3. «. l.) cohaerent. Descriptae hae partes circumdantur strato minorum cellularum (fig. cit. o. g.), djkie strato cellu­ larum modo designato fit. 1.^- non distincte sunt separatae et quae partim massa rubro- fusca et resinosa rcpletae sunt. E sectione longitudinali intelligitur, omnia illa vasa ampliora aut scalariformia (Tab. XXXI. fig. 1. 3. m. m., Tab. XXXIII. fig. 2. 4 m. m.) aut vasa porosa (Tab. XXXI. fig. 1. 3. h. k., Tab. XXXIII. fig. 2. 4. ti. h.) esse. Semper vasa aliis proxime adjacentia sunt scalariformia, ea contra, quae cellulas at- tingunt vasorum porosorum formam habent. Parker ea vasa, quorum alia latera vasis, alia cellulis ad­ jacent , in diversis parietibus lateralibus eandem organisationis diversitatem offerunt, (Tab. XXXV. fig. 1. Chnoophora excelsa), aut etiam in eodem latere utramque hanc formam ostendunt, si ejusdem lateris altéra pars cellulis, altéra vasis adjacet. Vasorum scalariformium rimae nunquam plane ad angulos usque vasis latérales protenduntur, sed semper quadam ab iis distantia (Tab. XXXV. fig. \.) finiuntur. Pariter quoque vasorum porosorum puncta nunquam eum locum plane assequuntur, ubi cellularum adjacehtium septa vas attingunt, sed in co tantum spatio inveniuntur, quod membrana lateralis cellulae adjacentis obtinct, eorumque magnitudo igitur a lati- tudine cellulae adjacentis pendet. (Tab. XXXI. fig. 1. 3. A. h.) 13 4g FILICES.

Ea re lex communis, hucusque vero a phytotomis prorsus neglecta, confirmatur, magnitudinem po. rorum scilicet non minus a natura et exlensione partiura adjacentium, nec non pororum dispositione illarum partium pendere, quam peculiari natura ipsius partis poris obsitae. Qua de re cum lectores tam îh libello de poris contextus plantarum cellulosi, quam in dissertatione mea: „de structura Palmarum" monu. crim, omitto ulieriorem exposilionem formationum hanc legem probantium. In sectione quoque transversali vasorum scalariformium et porosorum microscopii valde augentis ope observari licet: adjacentes partes maximi momenti esse ad pororunuconformationem, cum semper prope angulum (Tab. XXXV. fig. 4- e, Alsophila nigra), in quo vasa (m^congruunt, aut prope ea loca, in quibus cellulae vasi adjacentes (a) invieem junguntur, in vasis pariete tenuis linea transversa conspiciatur, qua finis rimae in vasis pariete sitae Indicatur. Quae vasa quum majora sint, facile est observatu , inter eorum fibras membranam extendi. (Tab. XXXV. fig. I. Chnoophora excelsa.). Eam vero minime parietem esse adnatum cellulae adjacentis, inde patet, quod haec membrana non in vasis tantum porosis, sed etiam in vasis scalariformibus invenitur, quae nunquam cellulis sed semper aliis vasis scalariformibus adjacent. Hanc membranam in exteriore, neque vero in interiore latere vasis esse, inde apparat, quod in sectionibus longitudinalibus, quae parietes adjacentes duorum vasorum scalariformium dividunt, membranae utriusque vasis nonnisi sub forma lineae simplicis nigrae deprehenduntur; qua re probatur, membranas utriusquS vasis esse coalitas, quod fieri non potest, nisi membranae in exteriore vasorum latere positae sunt. In iisdem sectione observari licet, fibram spiralem neque cavam esse, neque canalis formam habere, nam superficiem fibris secatis ortam prorsus homogeneam esse apparat. Nuin in junioribus plantis et in junioribus partibus adultarum harum plantarum vera vasa spiralia occurrant, exponere ncqueo, quum has partes inquirendi occasio defuerit. §. 18. Cellulae, quae inter vasa jacent (Tab. XXXI. fig. 2. Alsophila nigra, 4- t. A. phalerata; Tab. XXXII. fig. 3. I. Chnoophora excelsa) semper e tenuibus constant membranis et parenchymatosae sunt. Transeunt, ut supra notavi, in cellularum stratum, quo cylindri lignosi et interius et exterius latus ob- tegitur (fig. citata n. i.). Hoc constat ex similibus cellulis tenues membranas habentibus plerumque per or- dines perpendiculariter ita dispositis, ut alia alii superimposita sit, raroque ex prosenchymatosis cellulis (Tab. XXXI. fig. 1. 3. n. i.), quarum membranae aequabiles sunt, nec poros habent. Raro tantum nonnullae earum sunt reliculatae. Nota.r Reticulatas eas dico cellulas, quarum parietes non acquabiliter in crassum accrescont, sed i» quibus membranae recens nascentes formam rctis exhibent, eodem modo ut in cellulis antherarum Cycadis, Rubi odorati reperitur.

§. 19. Totus reliquus caudex repletus est contextu celluloso, qui per cylindrum lignosum in angu- stum inter lignum et corticem jacens stratum (Tab. XXXI. fig. , _ 4. c. d.) et in permagnam, qua cylindri lignosi cavitas repletur, mcdullam (Tab. XXXI fig. , —4. 0. 5., Tab. XXXII. fig. 3. o. 5.; Tab. XXXIII. fig. 2. o- 5-fig. 5-5 Tab. XXXIV. fig. 2. o. 5.) separatur. Hae partes cellulosis processibus, qui corporis lignosi rimas supra descriptas replent, inter se conjunctae sunt. Cellulosus hic contextus rursus in duas prorsus separatas partes distribuitur, in parenchyma scili­ cet et prosenchyma. Posteriores cellulae formant fuscam illam duramque, corpus lignosum cingentem vagi- nam, cujus situm supra exposui. Piosenchymatosae hae cellulae duos effieiunt cylindro Iignoso parallèles, ab eoque angustis parenchymatosarum cellularum stratis (Tab. XXXI. fig. i_4./. g. o. p.; Tab. XXXII. fig- 3- /• g- o. p. ; Tab. XXXIII. fig. 2 - 4- /. g. o. p.) séparâtes cylindros, exteriorem alt'erum (Fig. cit. e.J.) alterum mtenorem (fig. cit. p. r.). Hi per quamque cylindri lignosi rimam processu, rimae quoad lormam analogo, sed paulo minore, tubulo compresse simili, inter se juncti sunt, ita ut vagina oriatur cylindrum hgnosum plane includens, ab eoque angusto contextus cellulosi strato .eparata. Pariter quisque FILICES. 4g et cylindro lignoso in frondes intrans fasciculus vasorum (Tab. XXXII. fig. t. a, i.* n.*^ vaginà talium cel­ lularum prosenchymatosarum (Tab. XXXII. fig. i. a. e." fi* p.* r.*) cingitur. Quoad formam et ultcriorem naturam (magnitudinem, compositionem ex pluribus concentricis stratis, poros, colorem etc.) hae cellulae plane cum prosenchymatoso corticis strato conveniunt, quare accuratior carum descriplio supervacanea est. §. 20. Cellulae parenchymatosae, quae mcdullam (Tab. XXXI. fig. i —-4- r. ~§.) stratumque inter lignum et prosenchymatosum stratum jaccns (f. g. u. p.) et stratum inter hanc proscnchymatosam vaginam et corticem positam (c. e.) effieiunt, prorsus inter se consentirait. Cellulae sunt satis regularcs, magnae, e tenuibus membranis factae, ex parte punctatae, ut cellulae medullares plantarum dicotyledonearum. Con- tinentur in iis subrotunda amyli granula, quorum in nonnullis, quos exquisivi, caudicibus, e. gr. in Alsophila phalerata (Tab. XXXI. fig. 3. i-), magnara multitudinem, in aliis paucissimum numerum vel nulla omnino reperi. Nonnullae cellularum mcdullarium. praecipue in Alsophila Schanschin, Cyathea Sternbergii, majora minorave rubrae resinosae substàntiae. grana continebant (Tab. XXXIII. fig. 2. x.). In Chnoophora ex­ celsa (Tab. XXXIV. fig. 2. x.) quaedam medullae partes horum granorum magnam copiam continebant, aut plane hae materia erant repletae, dum in ceteris partibus nihil ejusmodi inveniebatur. Harum quidem resinosa materia repletarum cellularum pars ceteris cellulis medullaribus longior angustiorque crat ; non autem cellulas pro peculiari a vulgaribus cellulis medullaribus différente formatione habendas censeo , quo- niam etiam in omnibus ceteris harum plantarum cellulis talia grana resinosa passim reperiuntur, illaeque cellulae formam a ceteris cellulis parenchymatosis valde diversam non habeant. In diversis contra cellularum parenchymatosarum stratis apud omnes, quas inquisivi, species, mag­ nae reperiuntur cellulae, elongatae, e tenuibus membranis factae, quae interdum singulae plerumque autem. per longitudinales séries dispositae sunt, (Cryptae Linkio dictae^, irregulariter dispersae, eademquc rubra resinacea materia impletae. (Tab. XXXI— XXXIV. d. d.) Pro vera résina haec materia non est habenda, quippe quae spiritu vini non dissolvatur, neque vero pro gummi quodam, quum aquà solvi ncqucal; facile autem utroque liquore mixto dissolvitur. §. ai. Vasorum fasciculi, in petiolum intrantes, ut supra commemoravi, in frondis cicatrice se- rundum certum ordinem jacent. Fasciculi igitur, qui arcus semilunares supra descriptos, in superiore et inferiore frondis cicatricis margine formant, ut ii fasciculi, qui in duabus, obliqua direclione intus et deor­ sum currentibus sub angulo obliquo conjunctis seriebus dispositi sunt, ex margine rimarum corporis lignosi proveniunt. Eadem sunt structura, qua ipsum caudicis corpus lignosum, quippe qui (Tab. XXXIV. fig. 1. a. Chnoophora excelsa) ex fasciculo vasorum scalariformium (Tab. XXXII. fig. 1. 2. m.) constent, qui fasciculus strato cellularum ex tenuibus membranis factarum (i. n.) cinctus est. Haud procul ab hoc fas­ ciculo lignoso, ab eoque strato parenchymatoso (/. g. o. p.) separatum , iirmum quoddam reperitur pro­ senchymatosum stratum (l.f. p. ••), quod prosenchymatoso caudicis cylindro respondet. In medio autem cujusque frondis cicatricis nonnulli. vasorum fasciculi, ut supra memoravi, a ceteris segregati jacent, qui plane diversam originem habent. In medulla enim sine ordine dispersi teneri reperi­ untur fasciculi vasorum scalariformium (Tab. XXXI. fig. 1—4- t., Tab. XXX. fig.'2. 5. 1.1., Tab. XXXIV. fig. a. t.) qui, ut caudicis cylinder lignosus, a nonnullis clongatarum rubramque resinaceam materiam con- tinentium cellularum seriebus (fig. cit. u. u.) cincti sunt. Hi vasorum fasciculi in medulla sursum curren- tes ubi lignosi corporis rimis se appropinquant per eas in frondis cicatrices excunt, in iisque segregatum illum fasciculum formant. Praeter hos vasorum fasciculos in medulla, et ipsi sine ordine dispersi. teneri rotundi cellularum prosenchymatosarum fasciculi reperiuntur. (Tab. XXXI. fig. 1 — 4- u>- w., Tab. XXXII. fie- 3- *">- Tab. XXXIII. fig. 2. 5*. w.). Hi ad illos vasorum fascic^s propius accedentes , eos intervallo brevi interposito, orbe cingunt, et simul formam assumunt magis minusve semilunarem. (Tab. XXXIV. fig. 2. u>. w. Chnoophora excelsa, fig. 7. w. w. Alsophila Schanschin). Superiori loco hi in orbem positi fas- FILICES. 50 ciculi plane coalescunt et circa vasorum fasciculum vaginam formant cellularum mcdullarii.m strato ab eo scparatam ita ut quisque vasorum f..s< -i. ulu-, ex medulla in frondis pel.olum excédons, vaginà cinctu, sit proscnchymatosà. In frondis pciiolo hi vasorum fasciculi cum iis,. qui ex cylindro lignoso orti sunt, post brevem decursum coalescentes laminam lignosam semilunarem formant. Etiam in frondis petiolo systemata, ex quibus vasorum fasciculus composilus est, eundem ordinem servant, qui in caudice est. In medio scili. cet vasa jacent (Tab. XXXII. fig. l. m), et ab utroque latere, vasis strato parenchymatoso (d. g.) se. parata, duo strata cellularum prosenchymatosarum e c. assis membranis formatarum posita sunt. §. 22. Radiées aërae, quae ex adultis caudicibus erumpunt, et ut supra notavimus, saepe inferio­ rem caudicis partem tanquam crasso integumento vestiunt, ex cylindro lignoso oriuntùr, fasciculo scilicet vasorum scalariformium, qui ex ipso cylindro lignoso originem trahit, et j.iosen. h. m..i.**s., cylindri lignosi vaginà obtegitur (Tab. XXXIV. fig. 4- z. Alsophila vestita), corticem perrumpenle. Hae radiées in om- nibus caudicis locis, ex pulvinis, ex frondium cicatricibus, frequentissime autem ex ipsa caudicis superficie prorumpunt. Sternbergii *) sentenlia, eas ulteriori vasorum fasciculorum, in frondis cicatrice conspicuorum incremento nasci, cum naturae repugnet, plane est respuenda. §. 23. Organisatione filicum arborearum ita expositâ nobis quaestionem, quibus plantis quoad struc­ turant affines sint, solvere conantibus, multae difficultates occurrunt ob miram earum vulgari typo ad­ modum abhorreniem organisationem. Primo adspectu nobis forte in mentem venire possit structurant earum cum Dicotyledoneis com- parare, quia lignum earum clausi cylindri formam habet. Eam autem harum plantarum comparationem quamvis a pluribus phytolomis inslitutam, natura minime convenire, ex hisce apparat: Dicotyledoncarum cylinder lignosus semper constat ex lignosorum fasciculorum rcticulariter anostomosantium juncturà, cylin- der filicum arborearum autem plane est conclusus. Liceret quidem rimas cylindri lignosi filicum arborearum supra descriptas cum radiis medullaribus conferre, quae autem comparatio mihi non apta videtur, quoniam hae rimae immediato nexu ad frondes pertinent, in Dicotyledoneis contra plerique radii medullares infjs corporis lignosi locis jacent, quibus nulla folia insident. Inde apparat, cylindrum lignosum filicum arbore­ arum multo magis clausura esse, quam cylindrum arborum Dicotyledoncarum. Minime justom autem hanc comparationem reperimus, si ligni structuram accuratius contemplamur. In Dicotyledoneis scilicet quisque fasciculus lignosus ex vasorum spiralium, scalariformium et porosorum congerie constat, in cellularum elongatarum contextum demissorum. Hae cellulae in intima tantum fasciculi lignosi parte, quae corona dicilur, cellularum parenchymatosarum, in tota reliqua parte autem prosenchy­ matosarum e crassis membranis factarum formam habent. In eo denique, quodeortici obrersum est, unius- Cujusque fasciculi latere fasciculus libri jacet. Cum fasciculis igitur plantarum Dicotyledonearum lignum filicum arborearum comparantes mera discrimina nec ullam similitudinem reperimus. Filicum enim vasa omnia pertinent ad classem scalariformium porosorumque et sola totum fere ligni nlateriam forment ; paucaeque inter ea jacentes cellulae, e tenuibus formantur membranis et brèves sunt, dodecaëdricae, parenchymatosac, herbaceaeque mollitudinis. Libri nullum vestigium reperitur, et, quod maximum fere discrimen dixerim 4* ligno filicum arborearum facultas deest, in parte exteriori nova strata gignendi, in crassumque crescendi. Cortex quoque filicum arborearum ratione structus est a Dicotyledoneis plane diversà. Si autem lias plantas, ex more scriptorum Monocotyledoneis comparamus, utique negari non pot­ est, externum illarum habitum his non absimilem esse , sed hc^c tota fere affinitas coulinetur. Jam illud quod lignum non ex sparsis fasciculis constat, organisationis diversitatem satis demonslrat. Clarius autem haec diversitas cernitur, si structura^ vasorum fasciculorum Monocotyledonearum respieimus. Quisque

•) L. c. Cah. IV. p. 51. FILICES. 51 enim horum fasciculorum constat, ,) ex corpore. lignoso, cujus structura arborum coronnc simillima est, >:) ex fasciculo propriorum vasortim 3*1 ex libri fasciculo. (.un autem duo posteriora elementa in filicibus plane devint*), cum dèihde lignum earum formam cylindri habeat, perspicuum est, inter eas et Monoco- lylcdoneas affi.iit.ilem intercederc valde rcmolam. *

§. 25* Ilaque structura arborearum filicum formatio esset a ceteris plantis prorsus separata, et ab nliarum familiarum orgaiiisaîione prorsus aliéna, nisi partim disquisitio herbacearum filicum transilum mon- 6trassct, hune organisationis gradum cum inferioribus plantarum vascularium ordinibus conjungentem, partim anntomia caudicis Cvra.lcai um transitum ad plantas phanerogamas ostendisset. Primum posteriorum rationem contcmplemur. **) (vcadiMium caudex non solum externo habitu cum filicum -nrbocenrum caudice convenit, sed interior illius organisatio huic eo quoque similis est, quod lignum et ipsuni formam c.lindri habet, qui amplam amylum continentem medullam iniluilit, et a strato cellularum p.trench.malosoruni cinctus est, cum medullae structura conveniente. Magis insuper utriusque caudicis si- militudi) eo demonstratur, quod lignum Cycadc.irum solum ex vasis nullis cellulis intermixtis formatum est. Quamquam hae similitudines eximiae sunt, tamen non minus insignes differenliae reperiuntur, cum scilicet lignosi cylindii Cycadearum caudicis externum latus crasso libri strato obtectum et permultis radiis me­ dullaribus iusilis impletum sil. Sirailitudinem duarum harum formationum porro demonstrant porvi vasorum fasciculi in medulla 7,amiae integrifoliae pariter atque in filicibus arborais sparsi. Hos autem parvos vasorum fasciculos ad vitae occonomiam harum plantarum non admodum magni momenti esse, inde elucere videtur, quod in caudi­ ce C'y cadis revolulae plane desunt. Cum C.c.idearum structura Coniferis simillima sit, Cycadearum caudex formatio est filicibus ar­ borais transitum faciens ad Dicotyledoneas. §. 26. Furmationes filicibus arboreis affines si quaerimus, quae eas cum inferioribus plantarum fa- miliis conjungant, cas potissimum in herbaceis filicibus inveniemus. Discrimina in externo habitu arborearum et herbacearum filicum caudicum conspicua non magni sunt momenti, facile enim transitus ab erecto aiboreoque C) uthearum caudice per !Scphrodio filicis maris caudicem, quem b. Iiaulfussius rosaceum appellavit, ad repentem multorum Polypodiorum caudicem ostendi potest. Structurai» herbacei filicum' caudicis cum caudice filicum arborearum comparantibus, primo adspeetu mil um videtur, perexiguam esse vasorum fasciculorum massam cum contextu celluloso comparatam e. g. in Pvlypodio aureo, JXephrodio filice mare, Struthiopteride germanica. Jam midis oculis cognosci potest, vasorum fasciculos herbacearum filicum (exceptis iis, quarum vasa in unum centraient fasciculum collecta sunt, de quibus postea dicemus) in uno, apud diversas species modo centra, modo peripheriae caudicis propiori, orbe dispositos esse. Jam si, e. g. in Polypodiis aureo et latipede, contextus cellulosus in externa parte usque ad hos fasciculos abscinditur, reperitur, eos non ut in Monocotyledoneis parallela directione caudicem percurrerc, sed in ramos diwsos mulliplici directione inter se connexos esse et rete efficere interiorein caudicis partem includens.

*) Sthuitzins quidem (Flora 1828. Tom. 1. p. 154.) commémorât, -filicibus propria vasa inesse, ceterum accura- tiori coruni descriptione omissà* equidem vero in nulla earum formationem inveni, propriis vasis ad- numerandam. *) Lectorcm moneo, ne, ut sequentia intclligat, ea, quae Adolphus Brongniart de Cycadearum caudicis structura scrîpsit, cum meis sententiis confundat. Inveni enim, harum plantarum structuram longe aliam esse, quam Brogniart cam se repertam esse dicit* quod quidem alio loco fusius eiposui. Conf. Abhandl. der konigl. bayer. Aliad. d. V. iss. 1832. Vol. I. p. 397. 14 •-,2 FILICES.

In iis speciebus, quarum frondes sunt rcmot.ie. prorsus nulla nnmeri et ramificationis horum vaso­ rum fasciculorum ic-ul.i aniniadvciii potest. — Lbi vero frondes sunt approximatae, saepe regularis v.iso. rum fasciculorum decursus invenitur : sic «.-. g. in Slruthiopteride germanica ab nniuscujusque frondis basi duo vasorum f.soii uli sursum ad bases duarum.proximarum frondium superiorum , et duo vasorum fascicnli deorsum ad duas proximas frondes infci iores perciirrunt, unde regulare vasorum fasciculorum rete super toto caudice extendilur. Omnes porro me inquisitae species eo ciinvcniuut. quod earum vasorum fasciculi nunquam, ut in planlis et monocotyledoneis et dicotyledoneis invenimus, arcuata via extrorsum rellectuntur, ut iu peliolum intrent, sed quod ad caudicis superliciem eo loco, ubi frondes inseruntur non propius acoedentes recta via per totum caudicem usque ad ejus apicem decurrunt, et parvos tantum ramulos in frondes emittunt. Tertia his vasorum fasciculis peculiaris ratio haec est, quod in sectione transversali subrotundam vel ellipticam formai» habent. (Tab. XXXIV. fig. S., Tab. XXXVI. fig. 5. 6. 7. 8. 13. 16J. §. 27. Mirr.isrr.pii ope cognoscitur, hos vasorum fasciculos ex majori minorive vasorum scalari­ formium numéro conslare, quorum structura cum filicum arborearum vasis plane consentit, naec vasa ple- rumque ita disposila sunt, ut minora in utraque extremitate, majora in medio ovalis formae quam vasorum fasciculus in sectione transversali monstrat, jaceant f Tab. XXXVI. fig. 1 — 16. m). Inter "haec vasa, praecipue autem in fasciculorum circuitii, elongatae, e tenuibus membranis factae cellulae constanter jacent (Tab.XXXIV. fig. 8- 9- e.

§. 2S- Jam ad rellulosae harum plantarum partis contemplationem transeuntes , ante omnia notare debemus, caudicem multarum specierum e. g. Polypodii aurei, P. latipedis, F. tulgaris, P.calcarei, Fiephro- dii Filicis maris, prorsus herbaceum et mollem esse, in multis antem speciebus certa cellulosae partis strata (neque vero vasorum fasciculos nobiliorum plantarum ligno analogos) lignosae duritici et firmitatis esse. Contextus cellulosus herbacearum filicum ita comparatus est, ut quasi inter prosenchyma et ps- lenchyma médium teneat, cellulae cum modo huic modo illi formae propioirs sint. Cellulae sunt modo elongatae, cellulis lignosis ceterarum plantarum affines, sed propter lirqueiitiam hori/ontalium seplorum prosenchymati jure adnumerari non possunt (Tab. XXXVI. fig. 2. 9. 10. il.): modo brèves sunt, et pa- renebymati similiores, sed eo al. hoc différant, quod magna septoruti pars diagonale*» monstrat dircclio- nem (Tab. XXXIV. fig. c*. Tih. XXXI 1. fig. 1. 4. l0.) Ex frcquenii altcrius cellularum formae in alleram transitu clare mihi elucere videtur, cellularum in multas particulares sectiones divisionem secundum parvas formae modificationes, quod nonnulli recentio- runi phytotomorum feceriint, naturae non conveuire. Quamquam enim distinclio pcrfecli prosenchymalis et parcncliyinalis valde probanda sit, multae tamen observationes demonstranf., inter cellularum formas multi­ pliées esse transitus, quare bene cavendum est, 11e eas pro formationibus naturae valde diversae babeamus.

Ad hoc accuralius demonstrandum prae multis aliis plantarum familiis filices aptissimae sunt, licet enim vix ulla existit naturalior familia, difficile tamen duae filicum species reperiuntur, quae cellularum or- gaïusatione et distributione varietatuin earum plane convenirent. Quam variae sint hae forniationcs, quae hic reperiuntur, ex sequente nonnullorum filicum caudicum descriptione videre licet.

*) Comment, de Psaroliibis , p. 31 et 40. FILICES. 53

Totus Polypodii latipedis caudex (Tab. XXXIV. fig. 8- c,-) ex elongatis constat, parenchymato- sii, dccoloribus , membranas tenues habentibus cellulis, quarum exteriores membranis formatae sunt paulo crassioribus, quam interiores. Onines multa amyli granula continent, exceptis tribus quatuorve extremis cellularum seriebus (a. b.), quae viridia grana continent . et cum eo, tum membranis paulo tenuioribus proprii, ceterum a subjacente parenchymate (b. c.) non secreli, strali corticalis formam prae se ferunt. Obliquorum septorum multitudo (fig. g.) ostendit , has cellulas transitum ad prosenchynia faccre. Caudex Polypodii incani (Tab. XXXVI. fig. 12. 16.J constat ex cellulis prosenchymatosis (b), excepta epidermide (a), quae ex brevibus cellulis composita est ; harum cellularum membranae valde crassae 6unt, et miro raroque sunt exemplo coalitionis tam pcrfcctac, ut in sectione transversali (fig. ib.) nullac prorsus, singulas cellulas séparantes atrac lineae observari possint, sed ut hujus plantae substantia penitus homogenea , cavitatibus cellularibus et ductibus intercellularibus excavata materia esse videatur. Etiam cau- dices Polypodii persicariaefolii (Tab. XXXVI. f. 10. 13.), calcarei, nitidi, Cystopteridis fragilis, Aspidii articulait, IVoodsiae hyperboreae etc. ex cellulis parenchymatosis composai stint. Cellulae contra, quibus caudex Pnlypodii liillardieri (Tab. XXX VI. fig. 4- 6. a.), vulgaris,vaccinii- folii(Ttl> XXXVI. fig. S- 11.), 1,1 copodioidis,aurei, IXephrodii Filicismaris, Asplenii trichomanoidis, A.Rutae murariic, Xcuroniae asplenioidis formatur, majorera cum cellulis parenchymatosis ostendunt siniilitudincm. l_ t videmus, utriusque hujus cellularum formae in diversis caudicibus modo hanc modo illam magis cvolvi, cellulas alterius caudicis tenuibus, alterius crassis membranis formatas esse, nec tamen a diversis formis etiam diversas functioncs pendere, sic etiam in mulfarum filicum caudicibus has diversas cellularum varietates , multipliées transitum formantes, juxla se positas reperimus. Ita hahemus in Polypodio furfuraceo (Tab. XXXVI. fig. 7. g.) cellulas maximam caulis partem efficientes (c.) crassioribus membranis formatas, mediamque inter parenchyma et prosenchyma formam ex- bibentes. Inter orbeni vasorum fasciculorum (k. m. h.) et peripheriam caudicis (a.) sensim in veras crassu membranis exstructas cellulas prosenchymatosas (g.) transcunt, quae fusco colore magnàque duritie cum pros­ enchymatosis filicum arborearum cellulis plane congruunt. l'.andem organisationem reperimus etiam in Jïiphobolo glabro. In Ptcridc crispa reperimus in medio caudice fuscas crassis membranis instruclas cellulas prosenchymatosas, reliqua caudicis pars decoloribus multo brevioribus cellulis formatur, quae superficiem caudicis versus iterum in longiores prosenchymatosas cellulas transeunt. Pariter cellulae parenchymatosae Aspidii rigidi superficiem caudicis versus paullatim in prosenchy­ matosas transeunt. PIcrumque cellulae prosenchymatosae filicum herbacearum fuscae, parenchymatosae décolores sunt; ceterum hic quoque exceptioncs occurrunt, c. g. in Polypodio incano (Tab. XXXVI. fig. n.) cellulae omni colore carent. Non est régula generalis extremas caudicis cellulas magis prosenchymalosa, intimas magis parenchymatosâ forma esse; ctenim saepe, e. g. in Polypodio aureo, contrarium occurrit. §. 29. Fusius de „fusca" membrana , quae vasorum fasciculos circumdat, loqui debemus. Multis spe­ ciebus e. g. Polypodio incano, (Tab. XXXIV. fig. 1?. 16.) calcareo , aureo, !\ephrodio Filice mare, Cystopteride fra^ili, Strulhiôpteride germanica, Asplcnio rigido, trichomanoide, Tieuronia asplenioide plane deest , ideoque inter peculiares filicum structurae notas enumerari non potest. In pcrmullis contra herbaccis,filicibus vasorum fasciculi satis crassa , fusco-nigra membrana ob- tecti sunt, *.-. g. in Pofypodio vulgari, nitido, Kiphobolo glabro etc. Fig. g. 9. d. d. Tab. XXXIV. Struc­ tura hujus mcnAnae ex Polypodio latipede est delineata ; cognoscitur in teneris harum plantarum sectio- nibus transversalibus, hanc membranam neque esse simplicem, neque ex cellulis esse compositam, sed ex membrana fasciculo adjacenlc proximi cellularum ordinis formari. In omnibus bisce cellulis membrana va­ sorum fasciculo adjacens multo crassior est, quam ceterae cçllularum membranae et fusco colore tincta , quum ceteri cellularum parietes colore careant ; crassitudo hujus interioris cellularum membranae in latera- 51 FILICES.

libus membranis harum cellularum sensim imminuitur, qua re b. Curtius Sprengel, qui hujus membranae for. malionem non bene perspexit, ad opinionem inductus est, hanc membranam acutos processus inter cellulas fasciculum circumdantes immilterc. Formatio hujus membranae, quam commemoravi, in Polypodio aureo optime observari potest ; hic enim cellularum. membranam, vasorum fasciculo adjacentem , multo ci nssiorem inveni, quam ceteras harum cellularum membranas, colore carentem et ex eadem substantia, quae est ce- terarum membranaruin, formatam, eique nihil defuit, nisi fuscus color, ut membranam vulgarem formaret • saepeque h\c color fuscus cum Moldenhawcrus ejus menlionem faciat, interdum reperiri videlur. Hic fus- eus color omnino a momentis parum gravibus, pendere videtur, cum haud raro fiât, ut in petiolo conspi- cuus , in ipso caudice desit. In aliis speciebus non modo intima cellularum membrana sed omnes unius duorumve vasorum fas­ ciculis adjacentium cellularum ordinum membranae hanc metamorphosin subeunt. Cujus formaimuis fhemo- rabilc exemplum exhibet Polypodium Billardieri (Tab. XXXVI. fig. 4- 6. h.). Idem reperitur in Polypo­ dio persicariaefolio, ubi fus8a membrana insolitam crassitudinem assequitur; quoniam hic fusca materia non solum cellularum parietem imbuit, sed etiam cellularum cavitatem plane rcplevit. In hujus plantae sectione transversali (Tab. XXXI I. fig. 13. h.) aegre in sectione longitudinali (Tab.XXXVI. fig. 10. h.h.) omnino non cognosci potest, membranam ex cellulis compositam esse. Etiam in Polypodio furfuraceo (Tab. XXXI I. fig. ~. 9. h, h.) cellulae hae fuscà materia repletae reperiuntur. Simili ratione, qua vasorum fasciculum cingentes cellulae, in posteriori planta etiam nonnullae contextus cellulosi caudicis partes (fig. 7. f.) fus/:à quadam materia impletnc sunt. Haec quarundam con­ textus cellulosi partium iufiltratio reperitur etiam in Folvpudia nitido et Asplenio Ruta muraria;in posteriori planta haec fuscà materia impleta loca intra annulum vasorum fasciculorum posilasunt; bine, qui nudo oculo taleni caudicem disquirit, putat, vasorum fasciculos multo profundius in caudice jacere, quam res se habet, quoniam fuscà membrana non circumdati, cum infiltratis illis contextus cellulosi locis facile confunduntur. Structurai» longe aliam exhibet fusca membrana vasorum fasciculorum Polypodii vaccinii- folii (Tab. XXXVI. fig. 8. II.h.), cum ex annulo fuscarum prosenchymatosarum cellularum constet, crassis membranis conslmctarum.

§. 30. Structurai» ceteris herbaceis filicibus paulum différente»! reperimus in caudicibus H)ine- nophylli et Trichomanis (Tab. XXXVI. fig. 2. 5- Trichomanes radicans), cum eorum vasa in unicum centrale*» fasciculum collecta sint. Forma contextus cellulosi, ex quo caudex constat, similia discrimina ei- bibet, ut ceterae filiecs, quippe qui modo tenuibus membranis conflatus sit, modo, prope vasorum fascicu­ lum, ex cellulis constet prosenchymatosis, crassas membranas habentibus (fig. 2. 3. h.), quaè cellularum e tenuibus membranis constructarum orbe (a) cinguntur. . Hi caudices transitum struunt ad caulem Lycopodincarum, quarum vasa, et ipsa in centralem fasciculum conjuncta, eandem, quam vasa filicum, structurant ostendunt. Vasorum dispositio, quae omnia quidem in fasciculo jacent, vcrumtamcn plures elongatis , tenues membranas habentibus cellulis separatos laminas effieiunt, nisuni indicat, pluies separatos vasorum fasciculos formandi ; hoc rêvera fit in Lycopodio denliculalo, quippe quum in bac planta, ut Kaulfussius detexit, duo vasorum fasciculi juxta se positi re- penantur, qui autem in quavis caudicis ramificatione inter se conjuncti sunt. Fusca membrana in filicibus vasorum fasciculos cingens deest in Lycopodineis. Harum plantarum caulis constat modo ut in Lycopodio annotino ex cellulis prosenchymatosis crassis membranis formatis, modo ut in Lycopodio clavalo ex tribus quae sensim aliud in aliud transeunt, stratis, quorum extremum et intimum ex cessas membranas habenti­ bus prosenchymatosis cellulis, médium ex amplis, ac tenuibus membranis constantibus %rcvibus cellulis formatur.

*) Sprengel von dem Bau und der Natur der Cewachsc. Tab. 4. fig. i8. FILICES. 55

In Psiloto triquetro vasa etiam in unum fasciculum sunt conjuncta, qui in medio contextus cellu­ losi partem tanquam medullam includit. Secundum eundcm lypum etiam Marsilciu: il Pilulariae caulis structus est; sic e. g. in Marsilca crenata (Tab. XXXVI. fig. I4. lj.J cylindrum lignosum reperimus. ut in filicibus structura (k. m.), qui fasciculum elongatarum amylum continentium cellularum (o) includit. Ce­ tera pars ex regul.iri parenchyiiiate (a) constat, amyli granis impleto. In his passim cryptae (d) reperiun­ tur, fuscam resinae similem materiam continentes. Caulis Maisili'iic quadrifoliae et Pilulariae globuliferae simili est structura, co excepto , quod contextus cellularis vasorum fasciculum cingens magnas cavitates aé'reas continet. Xotii. Ita in pluribus farailiis codera organisalionis typo reperto, eo magis mirari debemus, in Piéride lanuginosa (Tab. XXXVI. fig. 1. 3.; structuram inveniri omni analogiac repugnantem. Hic scili­ cet vasorum fasciculi in duos concentriios orbes (k. m. k* m*) prosenchymatoso fusco strato (g) separa­ tos distributi sunt. Reliqua caulis materia t*\ parenchymatosis cellulis constat; quae pciipberiam ejus ver­ sus longiorcs evadunt, fuscumque colorem assumunt (b). Reperiuntur porro in caulis pareiichymate in ex­ terno latere exteniorum vasorum fasciculorum et in interno latere interiorum fasciculorum (h. h.) nonnulli elongatarum fuscarum cellularum fasciculi. Qualis decursus vasorum fasciculorum in hoc caudice sit, et num exceptio rêvera tanta sit, quanta primo adspectu e^se videtur, aut num ullcrior disquisitio majorera hujus organisalionis cum ceterarum filicum structura analogiam demonstraro possit, exemplaribus dcficienti- bus, décernera non possum. §. 31. Herbacei filicum caudicis structura jam paucis exposilà, redeo ad consilium meum, arborcum scilicet filicis caudicem cum herbareo comparandi. — In gravissimis momentis, quae hic respicienda sunt, structura et divisio vasorum fasciculorum ponenda est; cujus rei respectu niagnam arborai et herbacei fili­ cum caudicis analogiam nemo non cognoscet, quum partira vasorum fasciculi ex iisdem démentis constent, partim iidem in uno cylindro disposili sint. Manifcstuiu est, hujus structurae cam , quae in Trichomune, Ilymenophyllo, Lycopodio reperitur, vasorum fasciculorum in unum centraient fasciculum lonjunclio- nem, exiguam tantum mo.lilicatioiiem inferioremque evolutionis gradum esse, quo eae formae, ubi in vaso­ rum cylindro parva contextus cellulosi copia inclusa est, transitum ad vulgarcm structuram faciunt. Magna autem horum caudicum diversitas in eo reperitur, quod in herbaceis filicibus dura illa pros- enchymatosa vagina, quae in filicibus arborais lignum circumdat, deest, quum, ut ex descriptione analo- mica supra coinmemorata elucet, fusca herbacearum filicum membrana cura bac vagina comparari non possit. Altéra arborearum et herbacearum filicum differenlia in co posila est, quod in posterioribus nun­ quam fere ita diversae sunt cellulae proseiicliviiialosac et parencIiMiiatos.il*, ut in illis. It forma harum cel- larum amphibolica est, sic etiam vitales earum proprictates distinctas non reperimus, quum eae quoque cel­ lulae, quae prosenchymatosam formam exhibent, amyli granula contineant. Herbaceo filicis caudici peculiare est, quod cellulae prosenchymatosac sive eae formae, quibus ad illas transitus fit, non certa omnibus speciebus communia strata formant. Sic in Aspidio rigido, Fluide lanuginosa (Tab. XXXVI. fig. 13. b.) externas caudicis cellulas elongatas reperimus fuscoque colore linct- as, similesque cellulas etiam haud procul a vasorum fasciculis (h), alias t. g. in Polypodio furjuruceo (fig. ~. 9. g.) et Xiphobolo glabro orbem cellularum prosenchymatosarum reperimus in medio inter caudicis su­ perficiem et orbem vasorum fasciculorum silum. Tilcmbranae harum cellularum in paucis tantum speciebus c. g. in Polypodio vacciniifolio , furfuraceo , Xtphobolu glabro lantam crassitudincm assequuntur, ut ea­ rum ex pluribus membranis facta compositio cognosci possit ; raro a conterminis parenchymatosae formae appropinquantibus cellulis distincte separatae sunt, sed plerumquc paulalini in cas transeunt. Jam quaestio exoritur, num in arborais filicibus dura illa fuscaque vagina ex cellulis prosenchyma­ tosis, crassas membranas habentibus constans, ipsius fasciculi lignosi pars, an polius pars sit contextui celluloso adnumeranda. Quamquam priori sententiae primo adspectu hoc favere videtur, quod hoc fuscum stratum cum vasorum fasciculis arcte est conjunctum, caudicique suam tribuit firmitatem , ita ut credideris, i5 50 FILICES. prosenchymatosas basée cellulas rcspondere durae prosenchymatosae parti vasorum fasciculorum Mono, on - ledonearum i: g. palmarum, his tamen argumentis nitcntcs contrariam scntentiam vcram statuimus: l) Quod cellulae prosenchymatosae vaginam formant vasorum fasciculum cingentem, lalis compara- tio rei non convenit. 21 \n"iistuin inler vasorum stratum stratumque prosenchymatosum positum parenchymatosarum cel­ lularum stratum ostendit, duas hasre partes non ad unum idemque organum pertinere. 3) Vasculosum stratum filicum arborearum simillimum est vasorum fasciculis herbacearum filicum; pio.-cnciiynialosi autem strati apud bas nullum est vesligium. 4) Hcrbaccae contra filircs et ipsae prosenchymatosa exhibent slrata, quae autem in diversissimij locis et plerumque in iis jacent, ubi in arborais filicibus nullae cellulae prosenchymatosae reperiuntur. Hoc dilucide dcmonstral. pi-oseiicbimatosarum cellularum formaiionem ad vasorum fasciculos non immédiate pertinere. 5) Fasciculi in arborearum filicum medulla dispersi et ipsi strolo prosenchymatoso cincli sunt; f.is- «iculi autem prosenchymatosi, ex quibus haec vagina composita est, in locis oriuntur plane aliis, quam ipsi vasorum fasciculi , hisque demum ulterius decurrentibus propinquant. Quocirca vasorum cylinder solus et sine vagina prosenchymatosa pro ligno arborearum fili­ cum , ipsaque i agiiia pro contextus cellulosi caudicis parte est habenda. §. 32. I liicmadmodum igilur in ligni formatione et in libri absentia certam anatomicam filicum ar­ borearum superiorum ordinum planlis differentiani, et earundem cum filicibus herbaceis, Lycopodineis et M.ii'silcocc'is aflïnitatcin reperimus; sic accuralius earum vegetationis contcmplatio insuper aliam quandam icilissimam cum bis poslcrioribus familiis affînitatem magnamque a l'banerogamis differenliam ostendet. Jam supra dcinonstratum est, in arborais filicibus singulos modo ramos vasculares ex cylindro lig­ noso in petiolos cmilti, cylindrum autem ipsum continuo ulterius caudicem percurrere, eoque sententiam a pluribus Pliytolomis prolatam, filicum caudicem petiolorum congeriem esse, veritate plane abborrere. Siniiilimam slructuram reperimus etiam in herbaceis filicibus, quamquara in bis vasorum fasciculi nul 1 u ni tnm perfeetc clausum cylindrum forment, reperimus tamen in rate vasoium fasciculorum supra de- scripto initia lalis cylindri. Hujus enim relis vasorum fasciculi singulos tantum rainulos in frondes cniillunt, derursum autem ronlimio in superiorcs caudicis partes pic-eipiuntur. Tota filicum organisatio di'inonstrat, inercmentum caudicis tantummodo in apicis prolongationc ron- slare cl vasorum fasciculos, quorum ope superiorcs frondes vasis inslruuntur, conlinuationcm tantum eoriim isso, qui infciiiiri's frondes inslruxcriiiit. Non ut in IMonocotylcdoneis recentiorcs frondes propiioriim v.isuiuni fasciculis, qui via a \ ilerioi ibus vasorum fasciculis séparai a decurrunl, vasis instruuiilur, nec magis in M'tinurum vasorum fasciculorum latere cxlcriurc stratum reperitur lignosum recens ortum, quod Dico­ tyledoneis peruliaii* est. Patct igilur, vegelationem plantarum vascularium non, ut editis Vesfon- la ni i scriptis pro ccrlo habebatur . duplicem esse (vegetationem scilicet Monoi olyledonearum et Vi- cotUtdoiieiiruin), sed tertiam insuper, .Uulyhdonearum scilicet, exstare vegelationem, quam nomme vé­ gétation is tcrminalis significo, quippe quae eo a céleris dislinguitur, quod apex tantum caudicis succrescil , tpitim tota ejus inferior pars in eodem evolutionis gradu perseverans adducendis lantum survis inserviat. §• 33- H.ii-i' autem vegetatio tcrminalis non tantum in filicibus occurrit, sed cli.im in Lycopodineis, Marsile.iocis, I l'uisii.iccis i*l Musiis. omnino in omnibus Crvptogamis, in quibus caulis reperitur a folio s.-junctus. 1 * bac încrenienli rationc facile intelligitur illud in lus plantis frcqucntissiinuni, quod eae species, quae c.iulrm repeniem habent (e, g. multae herbaceae filiecs , I.wopodia etc.), aut etiam eae, quae acerva- lini crescunt, e. g. musci puliinati, saepe a basi sursum paullatim enioriantur, dum caudicis apex semper siiccrcsi.it, et î.iduihus nutriaiui-, quae locis superioribus récentes ex caudice cninipunt. FILICES. 57

Très igitur plantarum omnium classes primariae, Acolyledoneae, Monocotyledoneae et Dico. t\U'divieac caudicis structura et peculiari vegetationis ratione inter se non minus discemuntur, quam fructificationis organisations. ISola. Quciiiadmodum autem discrimen organisations caudicis Dicotyledoncarum et "tlimorotyle- donearum non semper accurate expressum reperimus, cum multac amphibolicac formae , c. g. Piper, transitum faciant, sic etiam Phanerogamas invenimus, vegetationis Acuiy It-doucarum participes, plantas sci­ licet familiae Cycadearum. Cum jam supra monuerim, lias plantas structura substàntiae lignosae similli- mas esse filicibus arborais, adjicio, caudicem harum plantarum etiam quoad vegetationem cum arboreis fili­ cibus admodum consentira. — Accuratior ceterum hujus rei exposilio c\ comraentationc mea de Cycadearum caudicis structura cognosci potest. ~) Haud alicnum videtur, post hanc structurae filicum caudicum expositionem, paucis summam disqui- sitionis proponere. Filicum arborearum caudex non, ut antehac putabatur, structuram Monocotyledonearum offert, sed lignum ejus clausum format cylindrum, qui in locis frondium cicalricibus respondentibus angustas rimas ha- bet, ideoque in sectione transversale ex singulis fasciculis constare videtur (§. 13.) Forma harum in sec­ tione transversa conspicuarum partium corporis lignosi pendet ex frondium situ neque, qualis primo adspectu videtur, irrcgularis est. (§. i4-)- Lignum filicum arborearum solum fere ex magnis vasis constat, quae vasorum scalariformium seu porosorum tubulorum formam habent, pro conterminarum partium natura (§. 17.) Paucissimae tantum repe­ riuntur cellulae parenchymatosae, inter haec vasa in eorumque circuilu irregulariter distributae, prosenchy­ matosae contra cellulae plane desunt {•§-1 S)- Ex rimarum margine parti vasorum fasciculi excurrunt, in petiolos mirantes, etiam ex caudicis medulla per hasce rimas parvi vasorum fasciculi in petiolos ingrediuntur (§.21.) Clindrum lignosum crassa cingit duraque vagina prosenchymatosarum, crassas membranas haben- tium cellularum (§. i4-l, quae vero non ligni pars, sed contextui caudicis celluloso adnumeranda est (§.31). Liber nullus omnino in arboreis filicibus invenitur. Cortex ex cellulis, quae valde crassis membranis instructa sunt, constans magnae est firmitatis et a subjacente contextu celluloso distincte separata (§. 10). Caudicis contextus cellulosus i\ magnis regularibusque parenchymatosis cellulis constans, multas continet cryptas rubra materia repletas (§. 20). Arborearum filicum structura Dicotvledonearum structura eo differt, quod filices arboreae neque librum, neque radios medull.ues, neque recentium lignosorura stralorum forinationem in externo corporis lignosi latere exhibent. (§. 23.) A Monocotyledoneis eo discemuntur, quod cylindrum lignosum habent clausum, et quod liber iis deest. (§. 2^-) In crescendi ratione denique arboreae filices et Monocotyledoneis et a Dicotyledoneis eo diffé­ rant, quod lignosum earum corpus in apice tantum succrcscit, quum vetustior pars ejus adducendis tantum succis inservit, nec ullam ainplius mutationcm subit. (Vegetatio terrai 11 a I i s). In bac crescendi ratione cum filicibus arboreis reterae caule inslructae Acotylcdoncae conveniunt, herbaceae scilicet filices, Lycopodineae, M.usileaceae, Equisetaceae et Musci (§. 32. 33.). l'.iriter vasorum fasciculi herbacearum filicum, Lycopodinearum, "Marsilcacearum secundum similli- mum typum, ut vasorum fasciculi filicum arborearum structi sunt, quum et ipsi tanlummodo ex vasis sca­ lariformibus cellulisque parenchymatosis e tenuibus membranis formatis constent, nullo libri vesligio nullis- que recentium partium stratis conspeclis (§. 26.) Ex hucusque expositis apparat igitur, Acotyledoneas a Pbanerogamis non minus caulis structura et vegctalione, quam fructificationis partium organisationc diffère. *j L'eber den Bail des Cycadeen - Stammes imd sein Vrrlialtniss zu dem Siamme der Coniferen m.d Haumfain, in: Ali- handl. der inatli. phys. Classe d. k. bayr. Akademie 1. Is3:>. pag. JQO — 442. FILICES.

v p p c n (1 i x.

Quatuor jam anni et quod excedit elapsi sunt, ex quo disquisitioncs supra ilcsi îiptas de structura cl vrgclalionc filicum arborearum institui; durante hoc tcmporis spalio a cl. Advlpho Brongniart (in: Histoire d<*« Végi'-t. fossiles, fisc }.\ obscrvationes quaedain ad caii.lcm ni a Ici i.nn spécialités in lucem sunt edit.-ic, quae autem cum non coi.gruanl cum descriptione mea de crescendi ratione filicum arborearum ab re non fore rxislim-ni verba nonnulla de scntenlia hujus ,-iuloris bac de re divulgata adjicere. Caudex filicum arborearum composiius est serundum Brongniarti descriptionem (1. .-. pag. 1-4.) ex tela cellulosa amyli globulis f.irrta , in quam fasciculi vasorum sunt immersi, qui cum petiolorum f.isci- riculis vasorum quoad structuram conveniunt, at sunt majores il quorum quisque cunipositus est ex variis fasciculis et fibris pluies petiolos adeuntibus. Hi vasorum fasciculi in filicum arborearum caudice in circu- luni sunt disposili. Quod «Itinet ad crescendi rationein caudicis filicum arborearum, plane illum convenue contendit Brongniart cum caudice plantarum monocotyledonearum, quum non majorera adipisi'.itur diameirum et per lolain loiigiludincni candem conserve! formam. Proprielateni autem his plantis banice inesse ait: caudicem eodem modo, quo evolulionc genimae tcrminalis sursum crescat, etiam elongalione partium jam dudum forniataruni augeri , quod ex frondium cicatricum in longiorcm formam distraclione, praecipue autem ex majore illarum distantia in inferioribus caudicis partibus cluccat , quum in ceteris plantis arboreis caulis nulluni augmentum longitudinale copiât, ex quo partes plane sint evolutae. Patct itaque, cl. Adolphum Brongniart ex observationibus suis contraria omnino argumenta dedu- rere, quam quae e\ disquisitionibus supra dcsiriptis concl.isi, quum dixissem, filices aihorcas cura Rlonocot.le- donibus crescendi ratione minime rouvi'iiiic, et a plantis pbancrogamicis praecipue bac ratione dilTcrre, quod earum caudex sola apicis evolutione augmentum capi.1t. Quod altinet ad caudicis ejusque siiigularum par­ tium structuram et ab illa pendentein novarum partium evolutioncm , supra jam salis deinonslrasse credo, filices arboreis toto coclo a plantis monocotyledoneis diffère, ulteriorem iiaque hujus ici explanalioncm supravacancam existiino. Quod aulein ulteriorem partium jam cvolutaruni l'iongationi'ni spécial , bac de rc rertiora affere nequeo. quum mihi nonnisi brèves caudicum partes absrissas lidcndi occasio oblata fucrit ; atl.in.cn moneo, banc rlungaliimcm evolutarimi caudicis partium (ctiamsi omnium lilicum arborearum, nec nisi quaruiid.ira specierum caudicibus propria sit) minime pro diagnostico cha raclera vegetationis harum plantarum habendain esse. Obsi'i'i.iinus enim cliam quarundam aliarum, crescendi ratione omnino cum Dicotvlcdoneis ron- venicnlium, plnntariini ramos primo anno non totam loiigitudineni nancisci, sed per plures annos non solum gemmae tcrminalis e\ ululioiie, sed etiam internodioruni prioribus annis i'\ olutoruni elongalione majores évadera, i\ gr. in Thuya, lunipero. Hoc itaque per majus tcmporis spatiuin duraiis incrcinciuuni nique filicibus arboreis est pcculiarc, neque quae supra de vegetatione terminali dixi réfutant!!!', quum haec elon- galio solum ah ultciimi* forma,arum jam partium evolulionc pendeat, nec autem cum novarum partium for- nialione in inferioribus caudicis partibus conjuncta sit.

Ut moncamus necesse est, nonnullas species, quarum caudices amico nostro aestumatissimo, ut cos nnatomice explorai. Alsopbilnrum nomine tradidimus, rcitius nunc pro (.atlicis haberi, igitur in poginis antecedentibus pro Alsophila Schtiiischif, et ./. vestita legendum est: Cuitluu; atque Chnoophoram tara- quam subgenus Alsophilae introducenius. Ma 1 tius.

:*:«<:---->vo-;

. ».,.'„• », » x. • > -. /•/

•.-..-•.*.•.*•:•.:.•.•-•-•' .vzV.-.y.:--/--.*.*

,&;„, ^.//^/ IAI) \\\11|.

^7 ,

s • 4

* fi ** àffig?

. ////// l'Ai) \\\11

.••.»'•....>'•

c.. V ^

./• / >• ?

illliiiiiHiiiiin:

'#>'•-> i

'//,/r/. TAB \\\l

FILICES. 5g

Explicalio tabularum.

Tab. XXIX. ri'.'T 1. Alsophila (Chnoophora) excelsa. Pars caudicis magn. nat. Fig. i. Ejusdem caudicis sectio transversalis. Fig. 3. Cyathea Schanschin. Pars caudicis radicibus aércis tecti. Fig. 4. Ejusdem caudicis sectio transversalis.

Tab. XXX. Fig. 1. Alsophila phalerata. Pars caudicis. a. b. c. Squamac, quibus caudex obtegitur. Fig. -z. Sectio transversalis hujus caudicis. Fig. 3. Cyathea vestita. Pars caudicis. Fig. 4. Sectio transversalis. Fig. 5. Also. philo- nigra. Pars caudicis. Fig. 6. Sectio transversalis. 1. 2. Squamac hujus caudicis.

Tab. XXXI. Fig. 1. Alsophila nigra. Sectio longitudinah's caudicis. Fig. 2. Alsophila nigra. Sectio transversalis caudicis. Fig. 3. Alsophila phalerata. Sectio longitudinalis caudicis. Fig. 4. Alsophila phalerata. Sectio trahs versalis caudicis. a—b. stratum exterius parenchymatosum corticis. b—c. stratum inferius prosenchymatosum corticis. d. cryptae, materia rubra repletae. c — e. stratum parenchymatosum inter corticem et cylindrum lig­ nosum situm. e — f. stratum exterius vaginae prosenchymatosae cylindrum ligneum includentis. f—g. stra­ tum parenchymatosum inter vaginam prosenchymatosam et cylindrum lignosum positum. g — '. slratum angustarum elongatarum cellularum lignum circumdantium , quarum exteriores (g) rubra materia repletae (g) quasi stratum proprium effieiunt. htm. h'gnum. A. vasa porosa. /. cellulae parenchymatosae inter vasa porosa jacentia. m. vasa scalariformia. n — o. stratum angustarum cellularum respondens strato g — i. o — p stra­ tum parenchymafosum respondens strato f—g. p — r. stratum interius prosenchymatosum vaginae corporis lignosi. r — .>. medulla. t. fasciculi vasorum scalariformium in medulla sparsii u. cellulae angustae, rubra materia repletae, hos fasciculos cingentes. w. fasciculi cellularum prosenchymatosarum in medulla dispersi.

TaL XXX.II. Fis- 1. 2. Sectio longitudinalis et transversalis partis exterioris (Tab. XXXlV. Fig. 1. a.) caudicis Alsophilae (Chnoophorae) excelsae. a — b. cortex parenchymatosus. b — e. stratum parenchymatosum intra corticem et lignum situm. «* — r* faciculus lignosus e cylindro lignoso caudicis in frondem ingrediens. Hic fasciculus lignosus ex iisdem partibus constat, ex quibus cylinder lignosus caudicis ipsius, ex vagina prosenchy­ matosa (e" — /'* et p' — r'). strato parenchymatoso (f* — p* et -•"—p*), strato angustarum cellularum (z" — 1 * et n" — o") , et corpore lignoso (m*). Fie- 3. Sectio transversalis partis ligni et medullae Also­ philae (Chnoophorae) excelsae in fig. prima Tab. XXXIV. lit. b. notatae. Literis d — w eaedem partes significantur, ut in Tab. XXXI.

Tab. XXXIII. Fig. 1. Sectio transversalis petioli Alsophilae (Chnoophorae) excelsae. a. epidermis. b. cellulae pro­ senchymatosae, paullatim transeuntes in cellulas parenchymatosas. c — d. stratum exterius vaginae prosenchy­ matosae corpus lignosum obtegentis. f. cellulae parenchymatosae inter hanc vaginam et corpus lignosum sitae. m. corpus lignosum. g. stratum parenchymatosum strato exteriori (f) respondens. i. stratum interius va­ ginae prosenchymatosae. k — /. cellulae parenchymatosae, quibus petioli pars centralis formatur. Fig. 2. Cyathea vestita. Sectio longitudinalis ligni et partis medullae. Literis d — iu. eaedem partes significantur, ut in. W. XXXI. x. cellulas notât, rubra materia repletas, angustiores, elongatasque, in me­ dulla sparsas. 1G fj0 FILICES.

Fi'g. 3. 4. Sectio transversalis et longitudinalis ligni Cyalheae Schanschin. Literis e —• eaedem par­ tes significantur, ut in Tab. XXXI. Fig. 5. Alsophila (Chnoophora) excelsa. Sectio longitudinalis medullae. — r. s. pars medullae. — d. cryptae. — t. vasa scalariformia. — u. cellulae elongatae rubra materia repletae. — w. fasciculi cellularum proj- cnchymatosarum. Tab. XXXIV. Fig. 1. Pais caudicis Alsophilae (Chnoophorae) excelsae: — a. partem significat Tab. XXXII. fig. 2. aucta magnitudine delinealam -, — b. partem fig. 3. Tab. XXXII. repraesentatam. Fig. 2. Alsophila (Chnoophora) excelsa. Pars medullae. .. pars vaginae prosenchymatosae cylindrum lignosum obtegentis. — r. s. medulla. — d. cryptae. t. fasciculus vasorum scalariformium. u. cellulae elongatae rubra materia repletae- w. fasciculi cellularum prosenchymatosarum orbem fasciculum vasorum (c) cingenlem formantes. Fig. 3. Alsophila nigra. Epidermis caudicis. Fig. 4. 5. Alsophila vestita. Sectio transversalis et longitudinalis corticis. a — b. stratum exterius pa­ renchymatosum. b—c. slratum interius prosenchymatosum corticis. c — e. pareuchyma inter corticem et lig­ num situm. d. cryptae. /. radix aërea per corticem perrumpens. Fig. 6. l'-mthra vestita. Portio strati parenchymatosi corticis. a. cellularum membranae punctatae. b. sectio transversalis cellularum membranae, in qua conspicitur, puncta veros esse canales in membrana excavatos. Fig. 7. Cyathea Schanschin. Pars medullae. dd. cryptae. t. fasciculus vasorum. u. cellulae angustae, elongatae, rubra materia impletae, fasciculum vasorum cingentes. w. fasciculi cellularum pioseiichymatosarum in orbem circa vasorum fasciculum (t) positi. Fig. 8. 9. Poly podium latipes. Sectio horizontalis et longitudinalis caudicis. a — b. stratum corticale. b — c. contextus cellulosus caudicis. d. membrana nigra fasciculos vasorum circumdans. c. cellulae elongatae, quibus vasa (f) cinguntur. Fig. 10. Cyathea Delgadii. Sectio longitudinalis aculei ex cellulis, quibus crassae sunt membranae, constantis. Tab. XXXV. Fig. 1. Alsophila (Chnoophora) excelsa. Vasa. l'ai i< tes horum vasorum aliis vasis adjacentes formam vasorum scalariformium ostendunt, parietes contra cellulis contigui brevioribtis rimis sunt obsiti, et formam vasorum pnnctatorum assumunt. Rimae non vera sunt foramina sed membrana clauduntur. Fig. 1. Cyathea vestita. Cortex foveas ferrugineo pulvere repletas continens. A. Sectio longitudinalis corticis et foveae. a. cortex. /}. contextus cellulosus et pulvis ferrugineus in fovea situs. B. Sectio horizontalis corticis (a) et foveae (\i). C. Superficies inteiior corticis (a) in qua con­ textus cellulosus j'11 foveis situs magnas format protuberantias (î); y. radiées aé'reae. " —1>. pars corticis parenchymatosa. b—c. stratum corticis interius ex elongalis cellulis conslans. <". contextus cellulosus protuberantiam in interna corticis superficie exstantem formans. e. pars hujus contextus cellulosi in fovea ipsa sita, meatibus intcrcellularibus instructa. /. cellulae exteriores in pulverem ferrugineum dilabeutcs. Fig. 3. Alsophila phalerata. Sectio longitudinalis corticis foveas pulvere ferrugineo repletas continen­ ts. Literis a — b eaedem partes significantur, ut in fig. 2. Fig. 4. Alsophila nigra. Sectio transversalis vasorum. a. cellulae inter vasa jacentes. m. vasa sca­ lariformia. c. striae transversales in vasorum membranis prope angulos vasorum apparentes, quibus fines rimarum significantur. J >g. 5. Alsophila phalerata. Portio contextus cellulosi protuberantiam pone foveas in cortice sitas for- inantis (fig. 3. d). Cellulae crassis et punctalis membranis sunt instructac. /:ô'

•r<

i

. l/r/J J,/. TAB. XXX1Y

,,' &

•« I

/

,/v

ST/ % t %* ./-//

^-'^."•^V* **•>;.•*

.•"/.?

I/.,/,/ l'Ai! \\W 'i/••«I-/ - / / / /•

•f^

?<•-

^ /• /« / A ^ /, ,

.*>// , fig

/, A m /, /, ?»'"*} l

t • yy.;

f H V./,/,/,/. I'\l! \\\\l FILICES. Cl

Fig. 6. 7. 8. Pulvis ferrugineus Alsophilae nigrae (fig. 6), Cyatheae vestitae (fig. j), Cy atheae Schanscliin (fig. 8-). Cellulae, ex quibus hic pulvis constat, formam habent valde irregularem, et non nisi tenuibus processibus inter se cohaerent, supcrficiemque verrucosam exhibent. Fig. 9. Alsophila (Chnoophora) excelsa. Sectio longitudinalis cellularum prosenchymatosarum vaginam corporis lignosi constituentium et membranis punctatis instructarum. Fig. 10. Cyathea Schanschin. Contextus cellulosus in fovea corticis situs (e), in exteriore parte (f) in pulverem ferrugineum dilabens. Fig. 11. Alsophila (Chnoophora) excelsa. Contextus cellulosus in fnvea corticis situs. Fig, 12. Alsophila (Chnoophora) excelsa. Sectio horizontalis cellularum prosenchymatosarum vaginam corporis lignosi formantium. Cellularum membrana crassa, et ex pluribus stratis composita est. Puncta quibus cellularum membranae sunt obsitae, sub forma striarum nigrarum apparent. Cellulae ope materiae homogeneae fuscae conjunguntur. Fig. 13. Alsophila (Chnoophora) excelsa. Sectio longitudinalis petioli. a. cpidermis. a—c. stratum exterius contextus cellulosi ex cellulis prosenchymatosis formatum. c — d. t. contextus cellulosus parenchyma- tosus petioli. e —/. lamina exterior vaginae prosenchymatosae. k. lamina ejus interior. g. i. cellulae elonga­ tae iuter vaginam et vasa (m) jacentes.

Tab. XXXVI. Fig. 1. 3. Pleris lanuginosa. Sectio caudicis longitudinalis et horizontalis. a. epidermis. b. cellulae exteriores longiores. "t. m. fasciculus vasorum in exteriore orbe situs. g. stratum prosenchymatosum inter fas­ ciculorum orbem exteriorem et interiorem situm. k* m1" fasciculus vasorum in orbe interno situs. h. cellulae elongatae, crassioribus membranis formatae. Fig. 2. 5- Trichomanes radicans. Sectio longitudinalis et transversalis caudicis. a. stratum exterius ex cellulis, tenues membranas habentibus , formatum. b. stratum interius prosenchymatosum. m. vasa scalarifor­ mia in fasciculum centralcm collecta, k. cellulae angustae elongatae inter vasa jacentes. Fig. 4. 6. l'olypodium Billardieri. Sectio longitudinalis et transversalis fasciculi vasorum. aa. contex­ tus cellulosus caudicis. hh. cellulae ex crassis membranis factae, membranam nigram, qua fasciculi vasorum circumdantur, constituentes. k. cellulae angustae elongatae, vasa (m) cingentes. Tig- 7. 9- Polypodium furfuraceum. Sectio horizontalis et transversalis caudicis. aa. stratum exter- num ex cellulis teneris factum. b. c. interior caudicis pars, cujus cellulae crassas habent membranas. Exterius harum cellularum stratum (g) ex cellulis prosenchymatosis constat; cellulae interioris partis (g — c) tenuiores habent membranas, cellulisque parenchymatosis similiores sunt. Cellulae fasciculum vasorum (k m) cingentes (h) materia fusca repletae sunt, fuscamque constituunt membranam ; simili fusca materia cellularum portiones hinc inde distributae (f) sunt impletae. Fig, 8. 11. Polypodium vacciniifolium. Sectio transversalis et longitudinalis caudicis. a—6 parenchy- ma caudicis. h. cellulae prosenchymatosae fasciculos vasorum includentes k. cellulae elongatae vasa (m) cin­ gentes. Fig. 10. 13. Polypodium persicariaefolium. Sectio longitudinalis et transversalis caudicis. o—b. contex­ tus cellulosus caudicis. h. membrana nigra fasciculorum vasorum. k. cellulae tenerae vasa (m) circumdantes. Fig. 12. ifi. Polypodium incanum. Sectio longitudinalis et transversalis caudicis. u. epidermis. a — b. contextus cellulosus caudicis. k. m. fasciculi vasorum. Fig. 14- i5. yiarsilea crenata. Sectio transversalis et longitudinalis caulis. a. contextus cellulosus caulis. d. lacunae materia rubra repletae. k. ni. cylinder lignosus. u. cellullac parenchymatosae cylindro lignoso inclusae. (n CYATHEACEAE. ALSOPHILA.

Jam cxposilis iis, quae cl. H. MOHL de filicum structura anatomica egit, di­ versas illarum nonnullas formas exhibemus, ab iis exordicntcs, quae omnium ma- ximac atque caudice arboreo prae aliis insignes sunt.

FILICES L., Sw., R., Bn. CYATHEACEAE. Polypodiacearum R. BR. et Cyatheacearum KAULF. Filicum vcrarum Srn. gênera nonnulla. SPORANGIA in reccptaculo plus minus elevato subsessilia, annulo vero excentrico lato donala. GONGYLI triquctri vel trilobi.

I. ALSOPHILA R. Bn Polypodii, Aspidii et Cyalheae spec. auctorum. — Chnoo­ phora Kaulf. — Trichopteris Presl. Spreng.

SORI hemisphaerici vel subglobosi, sessiles in RECEPTACULO elevato (oblongo vel scmigloboso), c venae bifurcatione vel rarius e venae medio orto. INDUSIA (si ita v **.**•) incompleta, receptaculo enata, constantia pilis arliculatis plerisque periphericis, aut rarius membrana cellulosa in pilos profunde lacero-multifida, interdum obsoleta.

Caudex arborescens. Frondes spiratim aut verticillatim positae , plcrumquc bipinnato-partilae, pinnulis incisis vel pinnatifidis, rarius bipinnatae vel pinnatae. Stipites plerisque aculeati. Rhacliis, nervi, nervuli et venae subtus saepe paleis planis aut cucullatis adspersi. Sori secundum nervulum seriali, distincli aut con- fluentes, rarius sparsi.

ADNOTATIl). Hoc genus quoad venarum decursum atque sororum dispositioncm in très sectiones s. nil>- genera dispesci potest :

I. CHNOOPHORA, venis bifurcis, cruribus simplicibus aut iterum divisis, ipsis vcnulisque parallelis; soris in desursu venarum et vcnularum confluent! - uniserialibus aut sparsis. l-'i oiuh". in nolis speciebus bipinimlac, pinnulis integris. Hue Chnoophora Kaulf. (Catal. llcib.) ex parte, et Trichopteris Presl.

II. HAPLOPIILK1ÎIA , venis plerisque simplicibus, non parallelis, i. e. plus minus divcrgciitibus, soris in decursu venarum distinctis. l'rondes bipinnato-partilae, pinnulis incisis vel siibpiiinatilidis. OTH©©P»BA excelsa.

Tab. XXXYU. CI I >'()(. [Aexcelsi

Tab XXYII . ni\'OOPIfDM,\,".vcrl.s,',

T.iliXXVII

AUSnriMI, \ Clinodpliora elcgana

CYATHEACEAE. ALSOPHILA. 63

Venae non omnes sed pleracque simpliciter decurrunt, qua quidem simplicitate accedit subgenus nostrum ad Iliiniteliam, quae tamen non hoc venarum charactere, sed eo praesertim differt, quod indusium la to -membra­ na ce u m hinc soriun cingens tandem rcclinntur et persistit. In A. procerae pinnis novelbs quidem indusium subinde observatur quasi nOnnulIormn pilorum coalitione membranulam unilateralem, vix quadrantem circuli metieiitem, exhibens, attamen reliquo ambitu nil nisi fila sistit soluta, inter se libéra, qualia in plerisque soris omnem ambitum tenait; neque indusii membranacci persistentis vestigium reperitur.

III. niCHANOPHLEHIA, venis bifurcis, crinibiis plus minus divergentibus; soris in furcatione positis, se- cundum ucrvuli decursum seriatis, distinclis aut tandem conflucntibus. Frondes bipinnato-partilae, pinnulis incisis, pinnatilidis vel duplicato-pinnatifidis. Hue Chnoophora Humbohlti, liaulf.

* CHNOOPHORA. 1. ALSOPHILA (CHNOOPHORA) EXCELSA.f Tab.xxvii.xxix.f.i.n. Tab.xxxvn. A. fronde bipinnata, glabra; stipite basi aculeato, rhachi communi subinermi, pinnis lineari-oblongis acuminatis, pinnulis lanceolatis cuspidato-acuminatis, basi ovata vel rotundata hinc productiore integerrimis vel denticulalis, apice serratis, soris in lineam conflucntibus.

Polypodium Taenilis. Roi h Nov. Spec. pi. 3g4- Kaulf. Enum. Fil. p. 119. Polypodium corcovadense, Raddi Fil. bras. p. 26. Trichopteris excelsa, Presl. Del. prag. p. 172. Spreng. Syst. I^eg. III. p. 124. Crescit in monte Corcovado, prope Sebastianopoiin, et alibi inProv. Sebastianopolitana et Minarum, in tractu montium Serra do Mar dicto, altitudine supraOceanum 1000 ped. et ultra.

In Tab. XXVII. tota stirps exhibetur, in sylva montana crescens ; in Tab. XXIX. fig. I. pars caudicis magn. natur., cl fig. IL ejusdem caudicis sectio transversalis. In tab. XXXVII. magnitudine naturali L ex­ hibet basin slipitis, II. rhacheos partem, cum parte pinnae cujusdam, e média fere fronde, dorso visa; III. pinnam e parte ima frondis, in qua denticuli marginis fere evanuerunt; IV. apicem frondis, in quopinna altéra lateralis et alterius pinnae pinnula terminalis insolitam formam affectant. — V. V. Paleae duae e basi caudicis bis magnitudine auctae. —• 1. Pinnulae particula a latere inferiore visa. 2. Sorus. 3. 4. 5. 6. Sporangia. 7. Cellulae pariétales sporangii magis auctae. 8. Annulus. 9. Sporangia duo haud rite evoluta. 10. Gongyli, 160-ies aucti. îi. Nervuli, venarum et venularum decursus, receptaculum, derasis filis indusii atque sori, m. a. 12. Pili indusii magis aucti.

2. ALSOPHILA (CHNOOPHORA) ELEGANS. f Tab. xxxvm. A. fronde bipinnata, parce pubente subtusque paleacea; stipite basi aculeato, rhachi communi subinermi, pinnis linearibus, pinnulis crassiusculis linearibus acu­ minatis basi rotundata inaequali integerrimis aut crenatis, apice saepe dentatis; soris subirregulariter in linea simplici aut subduplici. 17 04 CYATHEACEAE. ALSOPHILA.

Crescit in Provinciarum S. Pauli et Minarum Generaîium sylvis.

Differt ab Alsophila (Chnoophora) excelsa : frondibus brevioribus, firmioribus, saepe instructis pilis fuscesccntihus per venas et venulas, praesertim in facie inferiore, atque paleis concavis fuscis hinc inde in facie inferiore sparsis (praeterea in basi stipitis saepe cernitur pulvis cinnamomcus); pinnulis brevioribus an- gustioribus magis linearibus, venis venulisque magis approximatis ; margine pinnularum non brevitcr denti- culato, sed ut plurimum rcvoluto integerrimo aut, id quod praecipue in pinnulis fertilibus accidit, crenato, (ceterum apex pinnularum tam fertilium quam slerilium saepe serratus observatur) ; soris denique non in unam lincam regularem disposais, sed saepe omnino sparsis aut in linea flexuosa sibi ita appositis ut haec quasi duplicata appareat.

Tab. XXXVIII. exhibet naturali magnitudine basin stipitis, rhacheos e média fronde partem cum pinna, a facie superiore, aliam rhacheos partem anteriorem, in qua pinnarum duarum faciès inferior depingitur, ad- jecta pinna desuper visa. — i. Pinnula fructifera bis aucta. 2. Sorus c ininoiil u-, auctus. 3. 4. 5. 6.7. Spo­ rangia rite cvoluta. 8. Sporangia depauperata. 9. Pars annuli. Omnia varia magnitudine aucta. 10. Gongyli, centies aucti. 11. Pili indusii. 12. Paleae duae e nervo et paleola e vena pinnulae. i3. Paleae duae stipitis. 14. Pili e facie inferiore frondis. Omnia varia magnitudine aucta.

3. ALSOPHILA (CHNOOPHORA) ROSTRATA. Tab. xxxix. A. fronde pinnata, glabra; — rhachi communi inermi, pinnis linearibus, l>a*-i inaequaliter attenuatis, cuspidato-rostratis antice serratis, venis parallelo-costatis; soris in seriebus pluribus irregularibus.

Polypodium rostratum, IVilld. Sp. pi. V. p. 193. nr. 118. Polypodium Humboldli, Encycl. bot. Suppl. IV. p. 497. Polypodium blechnoides, Sw. Syn. fil. p. nj, (teste Haulfuss.) Aspidium rostratum, Hunth. I\ov. Gen. et Sp. I. p. 12. (edit. min.) Synops. I. p. 77. Raulf. enum. fil. p. 233. Spreng. Sysl. Veg. IV. p. 9G. nr. i5.

Variât interduin pinnis grosse lobatis et allius dentatis. Pili minimi decunibcntes in u,raque faciefron- dium, praesertim juniorum, parce sparsi observantur.

Crescit in sylris primaevis Provinciarum Paraënsis et Rio Negro, nec non in Gujana gallica et hispanica, passim ; Iccla fréquenter in ditionc Jluvii Japura.

Tab. XXXIX. P.11-. postica pinnae, ab inferiore facie visa, bis aucta. 2. Sorus. 3. Pili indusii. 4. 5- 6. 7. 8. 10. Sporangia varia. 9. Annulus sporangii rupti. 11. Gongyli. Omnia divers.! magnitudine aucta.

** HAPLOPHLEBIA. 4. ALSOPHILA (IlAPLOPHEBIA) PROCEPIA. Tab. XL. A. fronde bipinnato-partita; stipite aculeato, basi intus paleaceo; pinnis lineari- oblongis acuminatis, pinnulis in rhachi inermi antice decurrenlibus subalata lineari .USDIMIlluX rosiracn

T.ili XXXIX

Ali^DIMIM, \ procera T..I, XL

CYATHEACEAE. ALSOPHILA. 05 lanccolatis acuminatis crenatis pinnatifidisve, omnibus apice integris, integerrimis aut subdenticulatis ; cxtimis conflucntibus subintcgris.

Polypodium procerum, IVilld. Spec. pi. V. p. 206. nr. i/|8, collato speci- mine originali. Spreng. Sysl. Veg. IV p. 60. nr. 198. Alsophila procera, Raulf. Calai. Ilerb., testibus clar. L. B. Rtul. de Ramer, herbarii Raulfusiani possessore, et G. Runze, Prof. Polypodium pungens, IVilld. I. c. nr. 1/17., collato specimine originali, et recognoscenle cl. de Chamisso. Spreng. L c. p. 61. nr. 212.

Frondes sex ad octo pedes longae. Stipites basi crassitie fere digiti. — Stirps polymorpha, quoad pinnularum Iongitudinem et ambitum; sunt enim in imis pinnis nunc sesquipollicem ad duos nunc quatuor vel quinque pollices longae; aliae obiter crenatae, aliae fere ad médium inciso - pinnatifidac, laciniis alia- rum a nervo medio sub angulo recto emergentibus, aliarum plus minus incumbentibus. Imae cujusvis pin- nulac laciniac in latere (a pinnulac nervo) anlico plerumque sunt majores, quam in latere postico. Com- pages frondis haud ita firmo est; color saturale viridis, in inferiore facie pallidior. Tthachis pinnarum, quae, in basi frondis sesquipedem et ultra longae, sursum dccrcscunt usque in dodrantalem Iongitudinem, in inferiore facie convexula est et subinermis, pallida, glabra; in superiore facie tenuissime pubescit. Pinnu­ larum laciniac venis muniuntur c nervulo oriundis suboppositis octonis vil dénis, quarum imae ex ipsa nervuli basi proveniunt. Venae in basi binarum laciniarum non combinantnr, qualem decursum e. g. in Ilemitelia grandifolia (Cyathea IV.) observamus, sed separatac versus sinus excurrunt. Dum vero pin- nulae haud ita profunde incisae sunt per crenas singulas venae decurrunt quaternae vel senac. Sori in omnibus fere laciniis, si opices pinnularum excipias, propullulant, margini paullo quam nervulo propiorcs, ideoque duas in quavis lacinia séries effieiunt. Paleae in frondium pagina inferiore plerumque lineae J, ad summum { vel f longiludine aequant, nunc piano - adpressae nunc concavae et cucullatae; summae in pin­ nulac nervo medio vel etiam, rarissime tamen, in pinnae rhachi, citius quam reliquae decidunt. In fron­ dibus novellis tôt paleae adsunt, ut omnis superficies iis conspersa appareat, tandem tota frons denudatur. Haud raro accidit, ut paleae soris ita approximantur, ut pro indusiis haberi possint, accurata vero obser- vatione eas non ex receptaculo sed e vena ortum duccre atque primitus soro distare evincitur. Praeter has paleas pubes nec in nervis venisve nec in parenchymate. Sori bene evoluti sibi fere contigui valde con- vexi 35 ad 45 circiter sporangia numerant. Indusium e parcis constat pilis, iisque saepe maiiina ex parte decidenlibus.

Habitat in sylvis primaevis per vastam Brasiliae plagam. In Provinciis S. Pauli et Minarum a me observata est, c Paraënsi M. Coin, de Hoffmannseg g acceperat a ser- vo Sibero collectam, e S. Dominici insula missam venditaoit Sieber.

Tab. XL. Pinna c superioribus frondis cujusdam non ita magnae, a facie superiore; et apex frondis, facie inferiore, m. n. — .. Pimiula, cujus laciniac nonnihil curvatae, de pinna inferiore depromta, bis aucta, a facie inferiore visa. 2. Sorus vertice, auctus. 3. 4* 5. 6. Sporangia aucta. 7. Receptaculum cum pilis indusii. 8. Sporae ah'ae fere maturae, aliae immaturae et collapsae, centies circiter auctae. 9. Paleola e facie inferioris frondis. 10. Pili nonnulli indusii aucti.

Tab. XLI. fig. II. sistit a facie inferiore pinnulam, cujus nervus paleis pluribus est obsitus, m. n.

OBSERV. I. Polypodium pungens Willd. 1. c, quod vel ex ipsis Willdenowii verbis vix nisi stipite ar- mato et laciniis integerrimis distingui possit, nulla nota specifica a P. procero ejusdem auctoris differt. (fi CYATHEACEAE. ALSOPHILA.

OnSF.RV. II. Nin-lra planta quoad frondis pinnarum pinnularumque formam valde accedit Hemiteliae spe- ciosae Kaulf, quae tamen, praeter cbaracterem genericum ob indusium persi-'fus valde manifestum , magnitu­ dine diffcrt, pi'nnulae enim in hae fere duplo majores. Conf. pinnulam //. speciosac in 'l'.ib. nostra IIL. fig. If. ubi particula cum indusiis adjecta est, magnitudine aucta.

5* ALSOPHILA (IIAPLOPHLEBIA) COMPTA, f Tab. XLI. A. fronde bipinnalo-parlita, in nervis supra strigillosa, subtus hirsuliuscula et palcolala; stipite aculeato; pinnis ambitu lineari-lanceolalis; rhachi communi partia- libusque subtus parce aculcatis supra hirsululis; pinnulis linearibus acuminatis, apice triangulari subintegerrimo, pinnatifidis, laciniis lineari-oblongis obtusatis, sterilibus serrulalis; pinnulis versus apicem simplicibus falcato - linearibus, ultimis in pinnas pinnatifidas conflucntibus.

Cyathea compta, Mart. in Dénhschr. der h. bayer, bot. Gesellsch. in Regensb. II. p. 1/46. cum icône partis caudicis in Tab. II. f. 1. {inversae), et 2.

(,auil.*** octo ad decem pedes altus, très polliccs crassus, obscure fuscus. Frondes spiratim positae, relinquentes pbyllulas ultra duos polliccs longas ovatas. In harum basi semicirculus extat e fasciculis vaso­ rum circiter ij factus, in superiore phyllules arca alii eminent sparsi in figuram rhomheam conspirantes. Pulvinus infra phyllulen elong.itiis, laevigatus, nilidulus, aut passim verruculdsus atque foveis coniophoris (quaï cl. Mohl in disscrtalione praecedente §. 7. et §. 17. descripsit) angustis, 2 — 3 lineas longis insculp. tus. E pulwui verrucis eque arca inter singulos pulvinos posilis radiculae aëreae erumpunt simplices vel ramosae nigro-fuscae nilidae, quae tandem omnem caudicis superficiem obtexunt. Paleae aridae, membri- naccae, oblongae, sibi imbricatae, e phyllules margine provenientes, radicularum aërearum ope circuratextae et perforatae, tandem obliteranlur. Frondes 5 — 6 pedes longae. Stipcs basi aculeis sparsis armatus, sur­ sum, ubi in rhacliinal.it, parcioribus et minoribus. Pili septati fusciduli opaci in facie superiore stipitis at­ que in rhachi tain communi, quant partialil.iis, indeque excurrunt in nervum faciei superioris pinnarum. Ad divisiones passim pili pauci longiorcs. Pimi.ic imae sesquipedalcs, consistentiac iirmulac, coloris in pa­ gina superiore obscure viridis, in inferiore pallidioris. Pinnulae pedicellatae sesqui- et bipollicares, siir- sum breviorcs, iu qua.is pinna inferiore ,",o et ultra. Laciniac 2 circiter lin. longue, sorophorac ad soros supra puncto iinprcssac; in quavis pinnula inlimarum superior s. antica paullo major est, inferior s. po- slica rhachi communi nonuihil approximatur. Tubes in pagina superiore, praeter illam nervi, nulla; in in- fciiiirc duplex: pili suhulati per parenchyma sparsi, in nervis sursum spectantes et paleolae parvae ovato- acuminatae albidac in noi vis et ncrvulis, tandem deciduae. Venae simplices e nervulo cujusvis laciniac pro- deunt 8nae aut îonae, quarum quaevis trans decursus médium elevata turget in receptaculum; bifurcalio vena­ rum vix inchoatur. Sori 30 — #> constant sporangiis; in quavis lacinia ; ad 5 sibi approximati, in supo- rioribus pinnulis simplicibus 20, in suuimis connuentibus 0, S, 10 numerantur. Indusium constat pilis ar- ticulatis crebris longiusculis.

Crescit in depressis et vallcculosis per sylvas in vicinia Vpancma et Sorocaba, alibique in I'roviiiciii S. l'auli.

Tab. Xr.I. fig. I. a exhibet apicem frondis, a facie superiore; b rhacheosfruslulum ex antica frondis parle, facie mfenore; rhacheos partem cum pinna ex imis s. poslicis. _ ,. Pm.u.Ia.* laciuiaenonnullae, aliae a fa­ ce superiore, aliae ab iufeiiore visae, soros persistentes vel, iis derasis, receptacula moiistrantes. Plurima rc- ALSiriMIMuX compta Tab XL!

^H AUSCM'HIJLA phalerata. Tab.Xl.n. CYATHEACEAE. I. ALSOPHILA. (yj

ceptacula e vena simplici proveniunt, magn. 4 aucta. 2. Pinnula i superiore facie. ô. Sorus magnitudine ma­ xime auctus. 4. rteccptaciilum, cum filis nonnullis indusii persisteiitibus. 5. d. -, Sporangia valde aucta. 8. Gongyli ducenties aucti. 9. Paleola e rhacheos parte inferiore.

DICRANOPHLEIÎIA SEU ALSOPHILAE LEG1T1.MAE. 0. ALSOPHILA (DlCRANOPIILEBIA) PHALERATA. f Tab.XXX. Fig. 1. Tab. XLII. A. fronde bipinnato-partita, in nervis supra strigillosa, subtus subtilitcr pubente, ceterum glabra: stipite basi aculeolato, pinnis ambitu lineari -oblongis acuminatis, rhachi communi et partialibus inermibus supra strigillosis ; pinnulis linearibus acu­ minatis pinnatifidis, apice serrato, laciniis lineari - oblongis obtusatis anlice subser- rulatis, versus summitatem integris antice crenatis, ultimis in pinnas crenatas con­ flucntibus: soris in laciniarum parte inferiore biseriatis.

Cyathea phalerata, Mari, in Denkschriftcn der k. bayer, bot. Gcsellschaft in Regensb. IL p. iZ»6. cum icône partis caudicis in Tab. II. f. 3.

(.-index sex ad octo pedes altus, sesquipollicem crassus. Frondes spiratim positae. Phyllula ovata, pol- licem et ultra Ionga. Fasciculi vasorum fere in figurant signi : 8 conspirantes. Pulvini inter phyllulas angu- sli, insculpti foveis coniopboris lineari - oblongis atque obsessi seriebus dense imbricatis squamarum lineari- acuminatarum alro-fuscarum margine tenuiore dilutiorum. Hae tandem decidunt nec nisi in fine phyllularum persistentes foveas coniophoras in conspectum dant antea earum ope coopertas. Stipcs basi crassitie digiti, extus convexus intus planus, praesertim ad facierum margines dense munitus paleis lanccolatis longe acu­ minatis margine serrulatis ferrugineis. Stipitis pars superior aculeolis parvis armatus sparsis in ipsa rhachi omnino delilescentibus. Faciès stipitis et rhacheos superior planiuscula pilis subtilibus fuscidulis strigulosa. Pinnae infimae pedéni et quod excedit longae, ambitu lineari-oblongae cum brevi acumine. Hhacbis pin­ nae superne uti rtiachis communis strigulosa, subtus glabra et inermis. Pinnulae subalternae, in quovis la­ tere 20 — 25, breviter pcdicellatac et basi discretae (exceptis ultimis conflucntibus), margo tamen folia- ceus e pinnularum stipite in rhachin decurrit atque faciem superiorem utrinque pertenui cristula praetexit. Pinnulae ultra § pinnatifid.it>; laciniac lineari-oblongae antice obtusae et subtiliter dcnticulatae, fere angulo recto exeuntes aut parum inclinatae, anticae derepente breviores in acumen pollicare crenato-serratum con- fluunt. Venulae in quavis lacinia circiter denae; aliae, praesertim infimae, bifurcae, aliae simplices. Saepe inter duas in quovis latere bifurcas una duave excurrunt simplices. Imae in binarum laciniarum basi non connectuntur, sed simplicité!* in sinum excurrunt. Sori majusculi in quavis lacinia quaterni aut seni, raro plures, imas venulas, casque frequenlius bifurcas, occupant. Sporangia in quovis soro 30 •— 4o. — Pin­ nulae cxlimae magnitudine decrescunt, crenatae vel crenulatae atque basi decurrente confluunt.

Crescit in sylvis primaevis montants, ad Almadam et alibi in Provincia Bahiensi.

Tab. XXX. I. Pars caudicis. I. n. b. c. Squamae caudicis. II. Sectio caudicis transversa. — Tab. XLII. 1. Pinna ex inferioribus, a facie superiore. II. Apex frondis, a facie inferiore. 1. Pinnula, magnitudine bis aucta. 2. Sori junioris vertex , sporangiis adhuedum compactis. 3. 4* 5* 6. Sporangia quatuor, magnitudine aucta. 7. Sporae centies et quod excedit auctae. 8. 9- Pili indusii. 18 Q3 CYATHEACEAE. I. ALSOPHILA.

7. ALSOPHILA (DlCP.ANOPHLEBIA) PALEOLATA. f- Tab. XLIII. A. fronde bipinnato-partita, utrinque praesertim subtus pubenle, subtus ad ner- vos nervulosque pàleis ovalis albis dense seriatis ; stipite rhachique aculeatis; rha­ chi communi, parlialibus nervisquc supra strigillosis ; pinnis lineari-oblongis lircvi- ter acuminatis; pinnulis linearibus breviter acuminatis pinnalifidis, acumine serrato, laciniis lineari-oblongis subfalcatis antice denticulatis, apicalibus in pinnas crena- to-serratas conflucntibiis, soris in laciniarum parte inferiore /» — 8 biseriatis.

Polypodium alsophilum, Linh Hort. reg. bot. berolin. I. p. 10G.. teste ipso auc- tore ill. Colitur in horto bcrolinensi nomine Alsophilae munitae Ilaulf. MS., teste cl. Otto. Icon lolius filicis in : Spix et Marlius Reise in Brasilien Tab. prima ..PJlanzen- formen des tropischen Americau f. IX. indeque mutuata in Ad. Brong­ niart Hist. des Veg. foss, t. 3o. f. i.

(.audex octo-ad duodecimpedalis. Frondes sexpedales. Stipesbasi ultra dimidium pollicem crassus, ubique pilis parvis rigidulis fui vis, sub microscopio simplicibus et septatis obsessus, praesertim dorso aculeis iecii> acutis sparsis aut in lineas transversas seriatis armatus, supra sulco latiusculo. l'hachis pariter superne sul- cata et hirtula, ad pinnarum insertiones praeterea paleis fuscidulis ovatis fimbriato - laceris instructa. Pin. nae imae saepe duos pedes latae, lineari-oblongae, acumine ratione totius longitudinis brevi. Rhachis par­ ti.dis utrinque hirtula, pilis in facie superiore plana atque ad pinnularum insertiones frequentioribus. Pin­ nulae in ulroque latere 3o — 3j et ultra, cujusvis pinnae infimae très ad quatuor pollices longae; pinnati- fid.ii", laciniis suhallernis, très ad quatuor lineas altis, basi sinu obtusiusculo discrelis, lineari-oblongis subfalcatis antice breviter denticulatis, cujusvi-, pinnulae imà inferiore nom.il.il minore rhachique nonniliil approximatif evtimis minoribus atque in acumen pollicare crenato -dentatum confluentibus. Apex frondis pyramidatus, pinnulis non solum sessilibus, sed in rhachin alato-decurrentibus, extimis crenato-scrratis. Ve­ nae e cujusvis laciniac nervulo oriuntur S ad 10, pleraeque bifurcae, atque in divisione sorophorae, vici- narum laciniarum non combinatae. Tubes in frondium superficie superiore per parenchvina, nervulos et ve- nas sparsa, in nervo frequcnlior et strigilloso-decumbens, constat pilis septatis subulatis simplicibus. In fa­ cie inferiore pariter sparsa pubes, praetereaque ad nervi et nervulorum utrumque latus paleae ovato- aruininatae cucullatae albac fréquentes et diu persis,entes. Sori in quavis lacinia 6 vel 8, illarurn plngam occupantes nervo propiorem, neque ad apicem usque positi, antrorsum pauciores, inde a regione, qui pin- nullac attenuantur nulli. Sporangia in quovis soro ultra 30. Indusium e filis septatis 30 vel pluribus. lie- ceptaculum parum elevatiim.

ORSERV. Alsophila aspera Hook. et Grev. le. fil. II. t. 2.3. 214. 2.5., ab ill. amico Link hue relata, nisi icon nos fefeller.t, diversa videtu, : frondium circumc.iptione latiore, pinnulis breviorib,,. alque minus dere- ,..nl.' acuminatis, infra glabris dep.Iibus parciusq„c paleolatis , laciniis minus falcatis et integerrimis, sinu ac- liore separatis, indusii filis subobliteratis.

Crescit in sylvis primaevis Provinciarum S.Pauli, Sebastianopolitanae et Baliiensis passim.

Tab. XLIII. I. Pinna frondis medio decerpta , facie inferiore , et II. Apex frondis, facie superiore esuper visus, octogics auctus. 3. 4. j. Sporangia pariter aiicla. A.USOl'lIll.A paleolata.

Tab. M-M-

AlpSnrilll, \ hirta

T.ili -NI.IV

CYATHEACEAE. I. ALSOPHILA. (jg

6. Gongyli ccnties et quod excedit aucti. 7. Paleola e nervulo faciei inferioris derasa. 8. Pili indusii. 9. Pili e facie rhacheos superiore. Omnia aucta.

8. ALSOPHILA (DlCRANOPHLEBIA) HIRTA. Tab. XLIV. A. fronde tripinnatifido-partita, utrinque praesertim subtus hirtula, subtus parce paleolata; stipite rhachique subtus aculeato rhachibusque partialibus hirto-asperis • pinnis lineari-oblongis breviter acuminatis profunde pinnatifidis, laciniis lato-lanceo~ lotis inciso -semipinnatifidis, lacinulis oblique ovalis antice acute serrulatis, soris in quavis lacinia 8 — 16.

Alsophila hirta, Haulf. E num. fil. p. 249. (collata pinnula speciminis origi- nalis.) Cyathea hirsuta, Presl. Délie, prag. I. p. 190.

Stipes et rhachis primaria muniuntur aculeis rectis acutis. Rhaches praesertim partiales pilis sunt ob- sessae simplicibus septatis, e basi callosa elevata ortis, indeque aspero- hirtae ; in junioribus haec pubes frequentior est et mollior. Pinnae inferiores sesquipedales et longiores, pinnulis jugorum 25 — 30. Rha­ chis pinnae inferne parce nodulosa vel aculeolata et aspero - hirsuta, superne in facie plana hirsutior. Pin- nullae imae circiter bipollicares, superiores très ad quatuor pollices metiuntur, unde ambitus pinnae lineari- oblongus ; ultimae pinnulae circumscriptione triangulari decrescunt. Sunt ceterum pinnulae lineares , longe acuminatne, sessiles, profunde pinnatifidae, laciniis in quovis latere 2-i — 30, omnibus ima basi secundum nervum distilla lineari conjunctis, ultimis basi latius in acumen angusto-triangulare confluentibus ; infimi in quavis pinnula paris lacinia inferior rhachi magis approximata atque nonnihil brevior superiori. Forma laciniarum lato - Ianceolata, rectae sunt autpaullo incurvae, acutiusculae, usque ad médium vel ultra inciso- pinnatifidae. Lacinulae oblique ovatae aut oblongo-ovatae, acutae, antice serraturis binis ternisve acutis in- cisulae; cujusvis laciniac basilares reliquis sunt nonnihil latiores atque quasi in quadratum conspirantes cum rhachi confluunt. Pili in superioris faciei parenchymate parci, in nervo frequentiores, subtus tam in ner­ vo , quam in nervulis venisque crebri, patuli. Paleolae in venis et nervulis lato - ovatae, "• — T*g lineae longae, valde concavae , albae, e cellulis angustis fere linearibus conflatae, carumque apicibus passim pro- missis dentatae, fugaces, aut infra pilos delitescentes. Sori in lacinularum medio, venae bifurcationi in- sidentes , receptaculo parvo hemisphaerico, indusii pilis acuminatis septatis haud ita Iongis. Gongyli in hae specie quam in illarum ulla, quas examinavi, evidentius trilobi, vertice loborum sulco notato. Pili indusii sunt il longitudine sporangiorum, et 5 — 6 constant arliculis ; contra rhacheos et nervorum 4 — 5"*s lon­ giores sunt.

OBSERV. Stirps junior mollitie frondium, pinnis, pinnulis lacîniisque minoribus atque pilis rhacheos fre- quentioribus est insignis. Pro tali forma babeo Cyatheam hirsutnm Près!., a cl. Pohl lectam, in cujus pin­ nula ab amico anctore communicata, nec indusium completum Cyatheae, nec ejus residua inveni, sed pilorum annulum receptaculum cingentem, qualis Alsophilae competit.

Crescit in sylvis aboriginibus Provùiciae Sebastianopolitanae, locis calidis.

Tab. XLIV 1. Lacinia grandefacta, ab ulroque latere. 2. Sorus, derasis nonnullis e receptaculo sporan­ giis. 3. Sporangium. 4. Gongylus. 5. Paleola, quae b'ncae £ metitnr. 6. Palea, quae lineam fere metitur. -. Pilus rhacheos. 70 CYATHEACEAE. I. ALSOPHILA.

Q. ALSOPHILA (DlCRANOPHLEBIAj MEXICANA. f Tab. XLV. A. fronde tripinnatifido-partita utrinque parce hirsutula, in slipite rhachibusque liirsuto-asperis paleis magnis paleolisque fugacibus ; pinnis lineari-oblongis acutis; pinnulis linearibus acuminatis profunde pinnatifidis, laciniis linearibus obtusis inciso- semipinnatifidis, lacinulis oblique lato-ovatis integerrimis aut emarginato-biden- tatis, soris in c/uavis lacinia secundum rhachin 2 — 8.

Hanc, licet lirasiliae non indigenam, introduximus co consilio, ut notas, quibus ab A. hirta dislingucn- da esset, diligentius dilucidarentur. I traque quoad frondium formam valde conveniunt; A mexicana autem his recedit notis: fronde molliore, tenuiore, slipite rhachibusque ta m communi quam partialibus crebrius hirsutis, atque ob pilorum basin glanduloso - incrassatam asperioribus, in nervis et nervulis contra minus hir. sutis, pinnarum circumscriptione ob pinnulas imas breviores magis ad oblongam vcrgcnte, acumine pinna­ rum pinnularumque breviore, lacinulis rarius emarginatis vel serrulatis, sororum numéro pareiore atque disposition..* secundum nervum pinnulae, tandem palearum atque paleolarum frequeiitia cl structura, l'.di ic in rhachi primaria et secundariis maxiinae lato-ovatae très ad quatuor lineas longae, aliae m rhachibus par­ tialibus sesquilinearcs vel bilineares oblongo - lanceolatae ; paleolae ad nervos pinnularum in utroque latere paginae inferioris ovatae vel ovato-lanceolatae, sursum minores, a duarum linearum longiludine in lineae quadrantem decrescentes.

10. ALSOPHILA (DlCRANOPHLEBIA) LEUCOLEPIS. f Tab. XLVI. A. fronde bipinnato-partita, in nervis et nervulis supra striguloso-hirtula, subtus paleis paleolisque magnis albis; stipite aculeato, rhachibus partialibus iner- mibus; pinnis lineari-oblongis acuminatis; pinnulis linearibus acuminatis pinnatifidis, laciniis inter sinus rotundatos lineari - lanceolalis subfalcatis sinuato-dentatis. so­ ris per lotas lacinias 10 — 12.

Stirps u pedes alta. Caudex J pedis crassus. lions Gpedalis. Rhachis basi aculeata, uli partiales colore fusco-purpurascente, in facie superiore planiuscula pilis septatis fus. i-, subulatis strigulosa. ISIuiIii» parlîalis passim nodulis, vix aculeis nolata. Pinnae inferiores ultra pedem longae. Pinnulae jj et plures, imae quadripollicares et longiores, sursum longitudine paullalim decrescentes, lincares, attenuatae in acumen lineare crenalo-dentatum, profunde pinnatilidae, supra in nervo nervulisquc striguloso-hirlulae, ceterum parce hirtulae, obscure virides; in utraque facie glandulis resinosis ilavis frequentius adspersae. Laciniac ad summum dimidium polliccm longae, jugi cujusvis inferior superiore hrevior, oinnes ocutae, parumpei' falcatac, sinuato - dentatac ,. dentatae. Pinnulae versus apicem frondis sensim sensimque decrescentes, abe- unl in tonnas siinpliiiori's lineari - lanceolalas si'inipinnalifidas, exlimas i-mi.n.is. Paleae ..Ibnc, basi snepe stran.ineo-fusi.ic, tenuiter meinbranaceac, in rhachi commun! et partialibus saepe iionnullas lineas longae. Paleolae in nervis et nervulis pinnularum " _"- lin. longae, lalo-ovatae aciminatae, saepi his.-i ialae tliinus- que fugaces, quam plurimarum specierum. Sori non ita magni, pi-r oninem l.icini.iruiii, imnio acuniinis iiftfclièlii*

; .V •• .•»* ^« •

"''•''.•••"-•"•'*-'.-''' - ^.'.•:"'?.>t *.vr.*i"** .*

•v .. '•' •>^>.*>. %-Hi-M ^y r^ £&- :•* . ••'^^-.v

'"'" < .S** . '••* "/Y-"* . / •-••••• ::::*:- ^-S-*-.

^•S -4J

"•*. ';• >v'v.v/*//*>*.V^A^*A

.£ .f ••, •• «< ./ '.' .?' ."5 y/

... » ri •*• •• »• .* ...» .r '•/«• • *• ... V ., •» .. *..'-r-îf-f•: •'.** ••" «" ••* < "f '* *f ** '. •? •* v v

. •.•."•.•> '••-.**.y-*.'- »*•'«'»'<» v» *...*ji •;•- '•iVV'jyr-V'stî -y •*? 7' ïtFffîWT? i .•.•:••.'.:*:;:.•.•• :.•:•?• ••'-"*' ' ' ' •'•

,.:','v?s >'•'•;*•• * '

•> •:• y '.*. •• '•'•il^' ~ . y. ;*,

•.'.*ï^rS.r:.' ••.*> i.' i' *•' •- i' •* • " ' ; .•••."••i-M-m * : V '-* '

*-r¥? V^

At.HoniMiA Leucolepis.

TM» XTAÏ

mexirana.

Tilll :.\|.\-

Ti.l, XIA'II

CYATHEACEAE. I. ALSOPHILA. 71 pinnularum plagam dispositi. Receptaculum scmiglobosum, pilis cinctum numerosis, qui ima basi nonnun- quam in mcmbianulam ipsis triplo et quadruplo latiorem confluunt. Sori in cujusvis laciniac fundo a reli- quis saepe magis distant, neque 1* vena bifurca semper oriuntur, sed haud raro e simplici, quae inde a soro versus sinus inter laciniarum basin vergens a rcliquarum (superiorum) directione nonnihil deflectitur.

Crescit in sylvis umbrosis ad Mariana et alibi in Provincia Minarum Generalium.

Tab. XI.VI. Pinna e frondis parte infima. — ,. Pinnulae pars, dorso, ut sori, paleae et paleolae con- spiciantur bis aucta. 1. Paleola. 3. 4. S- d- Sporangia. 7. Gongyli. 8. Pilus indusii. 9. Pili très e rhacheos partialis facie supciioie.

1 1. ALSOPHILA (DlCRANOPHLEBIA) NIGRA. f Tab. XXX. Fig. V. VI. Tab. XLVII. A. fronde bipinnato-partita, pilis patenlibus hirsulula, paleolis subnullis; stipite rhachique aculeatis, rhachibus partialibus nervisque hirsutis; pinnis lineari-oblongis acuminatis: pinnulis linearibus acuminatis pinnatifidis, laciniis inter sinus acutius- culos lineari - oblongis obtusis antice crenato - dentatis . 9oris per totas lacinias 8—10.

faudex crassitie sesquipollicari, sex ad octo pedes altus, obscure cinamomeo -fuscus. Frondes phyllo- taxi e divergenlia 2fj laxiuscule dispositae, relinquunt phyllulas fere sesquipollicem longas angusto -oblon- gas planiusculas. Vasorum fasciculi in phyllulis exeunt circiter 22 , quorum g in earum basi sibi approxi- mati, semicirculum constittiunt. Pulvini infra phyllulis vix prominent, plani, insculpti foveis coniophoris 5 vel 6 longiusculis, primum oblcitis paleis lanceolatis fusco - nigris margine dilutioribus planis. Inter phyllu­ las et pulvinos superficies exasperatur nodulis oblongis, valde convexis, qui tandem elongati, filiformes, torti congeriem sistunt quasi radicularum aè'rearum minus evolutarum. Frondes sex- ad octopedales. Stipes basi sesquipedali longiludine nudus, ibique subtus aculeis rectis vel parum incurvis lineam et sesquilineam longis crebris armât us , superne nodulosus, vix aculeatus, medio sulco profundo exaralus, secundum sulcum plani- usculus, uti rhachis violacco - fuscus, glaber. l'hachis antice fusco-virens, hirtula. Pinnae in quovis latere 2 et pluies, maximae sesquipedales, circumscriptionc lineari-oblongae acuminatae. Rhachis pinnarum inferne pilis patentihus hirsutula, superne, praesertim in facie planiuscula, potius strigillosa, passim adspersa paleis unam ad tics lineas longis, fuscis oblongis vel lanceolatis acutis vel cuspidatis, e rete cellularum oblongo- hexagonarum factis. Pinnulae ultra 3") jugorum, imae oppositae, 1res ad quatuor pollices longae, superiores plus minus allcrnae paullo decrescunt. Pinnulae inferiores profunde et aequaliter pinnatifidac, laciniis inter sinus acutiusculos lineari-oblongis obtusis crenato - dentatis , in acumen angustum crenato - serratum abeunt. Sori minusculi in venarum bifurcatione octoni Vel déni quamvis laciniam occupant, in medio inter nervulum et marginem posili; in extimis laciniis pauciores adsunt. Pinnulae pinnarum extimae et apicales basi a rha­ chi non discret à, sed dilatatà, confluunt, non pinnatifidae sed lineari - oblongae crenataeque atque in < uspi- dem longam angustam crenato - serratam abeunt, soris non obsessae. Color totius frondis obscure viridis. Pili fusciduli patentes tam in nervis quam in nervulis atque passim in parenchymate. Paleolae, praeter pau. culas in rhachibus partialibus, nullae.

Crescit in sylvis aboriginibns ad /lumen Japurà in Provincia a Rio IS'egro dicta. Ob- servata mensibus Decembri et Januario. •9 72 CYATHEACEAE. I. ALSOPHILA.

'lab A \A. Fi". V Ciiulicis pars superior. /'/. Ejusdem sectio transversalis. /'/. ,. 2. Paleae cau-

j;cis •/„/,. XI.VU. exhibel lateralem pinnam a facie superiore, et apicalem a facie inferiore, partemque stipitis. .. Pinnula duplo aucta, et 2. laciniae duae pinnulae, magis auctae; figurae dimidiatae, ut ulrumque latns in conspecliim veniat. ... Particula laciniae verticaliter per sori.in scclae. 4. Sorus separatus. 5. Recep- taculum cum indusii pilis. 6. 7- »• Sporangia. 9. Auiiiili particula durso. 10. Gongyli. 11. Paleae junioris .bachi pars superior. 12. Epidermis faciei inferioris, cum spiraculis.

12. ALSOPHILA (DlCIi \M_>PHLEBIA) AT. MATA. Tab. XXVII. Tab. IIL.

A. fronde bipinnalo- partita, slipite rhachique longe aculeatis superne medio nervisque strigoso - hirsululis, nervulis passim pilosis, paleolis subnullis: pinnis li- neaii-oblongis acuminatis: pinnulis linearibus longe acuminatis, pinnatifidis, laciniis inter sinus acutiuscu/os linearibus f aient o-incumbentibus obtusiusculis, serrulatis; soris per tolas lacinias 18—2/4.

Polypodium aculeatum, Rad. Fil. bras. pag. 27. t. !,~. (exclusa absque dubio Cyathea hirsuta Presl.) Spr. Sjst. Veg. U p. Gi. A'r. 215. Chnoophora aculeala, Rauif. in Ilerb., testibus ill. L. B. de Rômer et cl. lluir,e.

(..index junior passim decumbens, adultus duodecim ad octodecim pedes altus , erectus, diametro SCÏ- pollicari, phvllulis spiratim posilis cicalrisatus et paleis fuscis adspersus ; inter phyllulas hinc inde nodulis exasperotiis, obscure fuscus. Frondes sex ad octo pedes longae, arcuato- patentes. Stipes sesqui- ad bi- pedalis, inferne convexo-scmiicres, superne sulco longitudinal! exaratus, aculeis subulato-pyramidatis redis, Iri- quadri-scxlincaribus, munilus. 1!hachis parilcr aculcata, dorso llocculis denimbeiilibus septalis dclergibi- libus adspersa, in superiore facie postice canaliculata, antice plana, ibidemque pilis rectis subulatis septatis strigoso-hirlula. Ilhachcs partiales pariter aculeatae et hirsutulac , hirsutic interdum crebriore nec tandem fuscescenle sed verampelini coloris. Pinnae sesquipedales, lineari-oblongae, acuniinatac. Pinnulae plerumque alternae , in inferioribus pinnis ciiciier ?!>, sessiles , distinclae, linearcs, longe acuminatae, in média pinna fere tripollicarcs, posticae hreviores, antice sensim decrescentes; profunde pinnatifidae in laciniis circiter 25 jugorum subalteinas, lineares, falcato - incurvatas sibique incumbentes, très .cl qualuor lineas longas. viv lineam latas, basi nonnihil latiore inter sinus aculiusculos confiucntes, omni ambitu, excepta basi, denliculi*. inaequalibus , sursum crehi ioribus cxcisulas, oblusiusculas. L ltimae laciniae in acunien inciso-serralum con­ fluunt, pariter ne pinnae npicales totius frondis. Color saturate liridis, subtus pallidior. In nervo piiuiu- laiiim 11lrinq.it' pnbes densa, in nervulis pili sparsi crecti. Ceterum fere glabrescit. Paleolae in neiiis nervulisque 11ull.it* oliservalac. Sori p.-irvi in inferiorum pinnarum laciniis plt-i unique lotani facie... occupant, biseriati, cujusvis seriei S . 9 ad 1 >. In anticis pinnulis inque apice frondis p.-tuciori's. Proveniunt c vena l.iliina, cujus rami in marginis dentés l'uinniiii. Indusii pili pluriini , alii periphcriii, alii inter sporan­ gia émergentes.

l'iile/ierriina ftli.r per rastam llrnsiliue meridionalis plagam diffusa, neniorum aborigi. iiiiiu deeus, inde haud ita ruro in sylrits citcdtitts migrons dereliclas. Ob.serravi prope Se- bustianopolin in monte Corcorado, in tract u niontium Serra dos Orgàos, nec non prope iirbem Parti. In Me.rietinortim provincia oaxacensi prope S. Pablo de Teo.vomulco eumdem

1 ' i i 11,A armaia IHin.MDCllliAIO'A Cmuois a

Tab W VIII HAltlt hlll

arma r a 1)1 DV.MOCll LAKAA finuosa.

Tab XXVIII.

AIPSUIMIII.A annota.

'Cl. : XI A'III . f

Sw.i -i/niiit

ail nU 111

CYATHEACEAE. I. ALSOPHILA. 73 filicem per sylvarum solitudines emicantem invenit cl. L. B. de Rartvinski, cujus frondes omnibus notis conveniunt cum brasiliensibus, excepta tomento rhachium, quod non f usées- cit, sed xerampelini est coloris.

Tab. XXVIII. Alsophila armata una cum Didymochlaena sinuosa depicta in Sylva montana , in traclu montium Serra dos (hgtins dicto.

Tab. XLV1II. Pinna, e média ihachi, facie superiore, cum pinnulis quatuor a facie inferiore m. ...— f. Pinnula, magnitudine aucta. 1. Sorus. 2. Itcceplaculiim , cum pilis. ô. 4. 5. Sporangia. 6. Gongyli.

13. ALSOPHILA (DlCRANOPHLEBIA) SWABTZIANA. f Tab. IL. A. fronde bipinnato-partita; stipite aculeato, rhachibus pinnarum subtus acu- leolato-nodulosis utrinque nervisque supra hirsulis; pinnis pinnulisque lineari-lan­ ceolatis acuminatis subtus hirsutis paleolatisque, laciniis lanceolatis subfalcatis ob- tusiusculis crenatis, soris per lotas lacinias 12 — 20.

Polypodium armatum, Swartz. Flor. Ind. occid. III. p. 1684. Synops. Fil. p. Iti. Nr. 9-. — IVilld. Spec. pi. IV. p. 207. Nr. 1/.9. Spr. Sysl. Veg. IV. p. 61. Nr. 213.

Crescit in sylvis montium Jamaicae auslralis: Swartz.

Tab. IL. Speciem , ut afliuitates dilucidarentur, secundum spécimen Svvartzianum originale depinximus. — .. Lacinia pinnulae fructifera. 2. Lacinia sterilis, in qua paleola singularis formae, quasi foniicala, e cellulis irregulariter hexagonis facta conspicitur. Utraque a facie inferiore. 3. 4- Paleola e basi et apice nervuli laci­ niae. 5. Sporangia duo. 6. Gongyli. 7. Pilus e facie inferiore laciniae. 8. Pilus e dorso rhacheos pinnae. Omnia aucta.

14. ALSOPHILA (DlCRANOPHLEBIA) PLAGIOPTERIS. f Tab. L. A. fronde bipinnato-partita; stipite aculeato, rhachibus partialibus nervisque supra pubent ibus, nervorum paleolis parcis fugacibus ; pinnis lineari-oblongis acu­ minatis; pinnulis linearibus longe acuminatis pinnatifidis, laciniis inter sinus lalius- culos lanceolato-falcalis apice denliculatis fertilibus subintegerrimis, sterilibus ser- rulalis, cujusvc pinnulae imà breviore rhachi oblique adnatâ, soris per lotas lacinias 8 — 16.

Stirps spectabilis. Caudex in decem pedum alliludinem emicans. Frondes sex ad septem pedes lon­ gae. Stipes sesqui- vel bipedalis, basi crassilie digili indicis, in facie inferiore convcxa lineis duabus irre- gularibus decussantibus aculeorum acutorum lineam longorum armatus, in facie superiore sulco amplo in- sculptus. Rhachis communis in parte postica aculeis sursum minoribus et parcioribus obsita, in antica in- ermis. Pinnae infimae fere duas spilhamas metientes, mediae sesquipedales et longiores, superiores sen­ sim decrescentes. Pinnulae suballernac, in quovis latere 20 — 30, posticae sesquipollicem, mediae très *-4 CYATHEACEAE. I. ALSOPHILA.

polliccs longae, lincares, longe acuminatae , ad ncivum fere usque pinnatifidae in lacinias alternas lanceo- lato - falcatas acutas. Lacinia in quavis pinnula ima reliquis brevior atque obtusior rhachi pinnae communi oblique adnata est. \pex lai iniaruin denticulis nonnullis acutis terminatur. Margo in laciniis ferlilibus non­ nihil revolutus fere integerrinius , conlra in sterilibus acute et aequaliter serrulatus. Compages sat fiimuta ; color saturate viridis. Paleolae in nervis nervulisque parvac , lineae 1/4 — 1/2 longae , ovatae , concavae, albae aut medio fusccscentcs cellulis linearibus factae. Nervi et nervuli in superiore facie sat prominentes passimque pilis erecto - patulis adspersi. Sori in pinnis imis et summis nulli, vil pauci, 4 - 6, in qua­ vis lacinia secundum nervuni positi, in reliquis plerumque numerosiores , S — 14 — 16, atque, dum con­ fluunt, omnem superficiem occupantes. Indusium e pilis crebris. Sporangia in quovis soro circiter 20. Crescit pulchra species in sylvis primaevis Prov. S. Pauli passim.

Tab. L. Pinna c\ inferiore parte frondis, ubique fere fructifera. 1. Laciniae duae facie inferiore et superiore visae, auclae. 2. Sorus. 3. Indusii capillitium cum receptaculo. 4. Pili indusii. 5. Sporangium. Omnia varia maguitudine aucta. 6. Gongyli.

Notandum est, in hae tabula lacinias frondis apparere oblusiores, quam rêvera sunt, cam ob causam , quod fructiferae laciniae marginibus plus minus revolvuntur.

15. ALSOPHILA (DlCRANOPHLEBIA) IUGIIULA, j Tab. Ll. A. fronde bipinnato-partita, firmula, ovato-rhombea, praesertim subtus floc- culoso-pubente; stipite basi paleis longis albo-ciliatis rhachique subtus ar.ulooLu.i- nodulosis, supra medio villosulis ; pinnulis lanceolatis obtusiusculis baseos parte postica nonnihil decivrentibus pinnatifidis crenatisve, ultimis in acumen crenatum confluentibus: soris in quavis lacinia 2 — Z» — 6.

Specimina hujus speciei, quae vidi, caudicem exhibuerunt brevem , vix supra terrain emergentem, 1 1 ondes très pedes metiuntur. Stipes, quatuor linearum diametro, non aculeis bene evolutis sed nodulis so- lummodo munitiis , qui fnrsan in adultiorc planta altius promit tuntiir. Frondis aiubitus ovalo -rlioinbriis, ob pinnas imas breviorcs. In rhacheos communis facie superiore passim observantur pili longiusculi et in rhachibus partialibus hirsuties mollis ; ceterum in ulriusquc faciei parenchymale, in nervis nervulis veiiisqne pili flexuosi septati olbi tenues detergibiles passimque paleolae parvac ovatae concavae cellulis linearibus conflatae conspiciunlur. Pinnulae suboppositae in qu.iûs pinna inferiore circiter 12 — 15, sursum pauiio- res, inferiores circiter scsquipollicares sursum decuscentcs, lanceolatae, oblusae . sessiles, ita tamen. ut basis postica latins in rhachin decurrat; ultra 2/3 pinnatifidae, laciniis 10—12 vel paucioribus in quoii* latere ovalis obtusis integerrimis vel subtilissime crenulalis, .vierioribus brevioribus creniforinibus. Soi i majusculi, sporangiis circiter 25 — 3o, in receptaculo tenui, indusii pilis circunidato haud ita crebris. lu inferiore frondium parte 1,2, rarius 4 in quavis lacinia, nervo opproximati, in superiore parte ficqucnli- orcs, 4 — 6, oiniiein faciem occupantes. Crescit in sylris Provincme S. Pauli.

Tab. LL Sistitur frons e minoribus , recisis plurimis pinnis. — 1. Pinnula facie inferiore, addita lune parle facie superiore, i\ aucta. 2. Sorus juvenilis. 3. Sori adulti receptaciilum cum indusio tiil.usipie spo­ rangiis persistentibus. .'•. Heceptaculum cum pilis, derasis consulte omnibus sporangiis. 3. lu Spoiangia. l'inngyli. 8. Flocculi ex utraque facie frondis. g. Particula paleae e basi slipilis. ri ondula

Ti.l. U ù

Tab LU CYATHEACEAE. I. ALSOPHILA. II. CYATHEA. 75

16. Ai.sopiiii.v (DiciiA-voriiLEiiiA) srnEnci'i UHA. t A. fronde bipinnato-partita; stipite aculeato rhachi­ bus nervisque parce pubentibus ; pinnis oblongo-lanceolatis acuminatis, pinnulis lineari-oblongis longe eus- pidalis, laciniis inter sinus acutiusculos oblique lineari-oblongis obtusiusculis antice denticulatis, cujusvis pinnulae inia postica breviorc non decurrente, soris per totas lacinias 8 — 10.

C. armata, Spr. in Ilcib. Bcrtero.

Crescit in S. Jtuminici et Guadalupae insulis : Bertero.

17. Ai.soriiii.v (Dicn .MirHi.F.niA) MOXTICOT.A. f A. fronde bipinnato-partita; rhachibus nervisque in- ferne villosis, superne villoso - tomentosis , lamina supra glabriuscula subtus pubente ; pinnis pinnulisque oblongo- lanceolatis , acuminatis, laciniis pinnarum posticarum lineari - oblongis , pinnatifido -serratis, serra- turis acutis suhiiitcgerriinis; soris per lacinias 6—10; pinnarum anticarum laciniis integris denticulatis, soris subsolitariis.

CrcMii in montibus ad Villa Rica, Prov. Minarum Generalium, ubi Augusto mense legit Frei- reiss; communicaiit Thunberg,

0BSE11V. Alsophilae generis section!Haplophlebiae adjudicandum est Polypodiumgiganteum Wall.; secun- dae sectionis, Dicranophlebiae, sunt: Vol1 podium pruinatum Sw. (P. griseum Schkuhr.), P. contaminons Hall., latebrosum M ail. et Chnoophora Humboldti Kaulf. (Alsophila villosa Kunze, herb. Poppig.)

II. CYATHEA, SAT., R. BR., KAULF. Polypodii species AUCT. — Sphaeropteris et Cyathea BERNH.

SORI hemisphaerici aut globosi, sessiles in receptaculo. INDUSIUM (verum) mem- branaceum (tenue, cellulis elongatis factum), in venae bifurcatione, rarius in vena média ortum, globosum, primum SPORANGIA cum receptaculo omnino includens, tan­ dem laceratim dehiscens aut irregulariter circumscissum. RECEPTACULU:.! hemisphae- ricum aut subglobosum, nudum vel basi pilis articulatis munitum.

Habitus Alsophilae.

1. CYATHEA VESTITA. t Tab. XXX. Fig. III. et IV. Tab. LU. C. fronde bipinnata; stipite rhachique breviter acuteque aculeatis rhachibusque partialibus nervisque subferruginco-villosis : pinnulis subtus pubenti-villosis linearibus acuminatts.yproîundc pinnatifidis, laciniis falcato-lanceolatis aculiusculis crenulatis; soris in quavis lacinia 6 ad 10.

Cyathea vestita. Mart. in Denksch. der. k. b. botan. Gesellsch. zu Regensb. II. pag. 1 Z»G. Nau. Act. Monacens. tom. 3. 1820. iconem exhibuit partis caudicis. CYATHEACEAE. II. CYATHEA. 70 Caudex arbores clatus, crassitic duorum ad trium pollicum, paleis longis ferrugineis obtegitur. Fron­ des quinque ad sex pedes longiludinc acquant. In rhachibus, praesertim in primaria, praeter villum ferru. gincum observanlur passim paleae suhulatae pallide fuscae, ad insertiones pinnarum frequentiores. Pinnae mferiorcs pcdalcs et sesquipedales , medio 5 ad 6 poil, latae, circumscriptionc oblongo - lanceolata, acutae. Pinnulae 25 ad y, in quovis latere, sibi contiguac, sessilcs, lineares et acuminatae, profunde pinnatifidae; laciniae sinubus angustis altamen obtusiusculis diserctae, imae cujusvis pinnulae fere omnino distinctae, et harum posticae saepe nonnihil minores sunt reliquis; omnes lineares aut lineari-lanceolatae, arcuato-falca- tae, crenulis antice miuorihus et acutioril.us. Pubes e pilis veris in facie inferiore sat densa , in superiore p.-irca , nervulos et venas siquens. Sori minusculi, in interiore laciniarum parte congesli, in exteriore nulli. lïeccptaculum parum prominens , pilis nonnullis stipatum. Indusium e membrana tenui irregulariter cellu- losa , pallida. — Aflinis C. aculeatae IVilld. (Kaulf. Enum. Fil. p. 255-), attamen diversa, praesertim laci­ niis ma'-is acuminatis, in litteris observante cl. L. C. de Ildmcr, herbarii Kaulfussiani possessore. Ceterum C. aculeatae laciniae longiores, basi nmplius confluunt et apicem versus in dentés multo evidentiores ex- cisae sunt; villo, quo rhaihes C. vestitae induunlur, carent. — Cyatheam nostram vestitam b. Sprengel in Curis poster, ad S) st. Vcg. p. 320. perperam ad Cyatheam hirsutam Presl. (Alsophitam hirtam Kaulf, in noslro opère p. 69. descriplam1 cilari, liquct. — Ouoad frondis figuram cum bac nostra conferenda est C. Delgadii Pohl. (in Sternberg Flora der Vorvvelt tab. B.)

Crescit in sylvis primaevis Prov. Sebastianopolitanae et Pauhnae passim. In Serra dos l'ilnés legit b. Pohl.

Tab. XXX. fig. III. exhibet partem caudicis, et fig. IV. ejusdem sectionem tiansversalem. — Tab. LU. I. Apex frondis junioiis. II- Pinna e média fronde decerpta , utraque magn. natur. — 1. Pinnula, - tergo, bis aucta. 2. Sorus, indusio jam evanido. 3. 4- 5. Sporangia. 6. Pars indusii. 7. Gongyli. 8. Pili rhacheos. Omnia varia magnitudine aucta.

2. CYATHEA HIRTULA. f Tab. LUI. C. fronde bipinnata; stipite acute aculeolato rhachibusque subfusco hirsutulis parce paleaceis, pinnulis utrinque pubenli-liirtulis linearibus acutis, pinnatifidis. la­ ciniis ovalo-lanceolatis obtusiusculis subcrenuîatis aut integerrimis ; soris in qua­ vis lacinia paucis basilaribus.

Caudex exiguus. Frondes tripedales et longiores. Petiolus aculcis parvis acutis armatus, hinc inde paleis lineari - lanceolatis fuscis adspersus. Pinnae circumscriptionc oblongo-lanceolata , (oh pinnulas iinas, praesertim in I.itère poslico, breviores) spithamaeae et longiores, pinnulis ad summum viginti parium, sc.-- qui- vel bipollicarihus. In rhachibus pinnarum hirtulis et paleaceis ad basin exstant aliae paleae majores. Pubes in inferiore facie sat densa constat pilis simplicibus, passim praeterca in nervis et nervulis paleae oc- l'urrunt cucullatac. Pinnulae ad basin usque sunt incisac sinubus acutis in lacinias duas ad très lineas lou- gas parum curvas aut rectas obtusiusculas, postice inlcgcrrimas antice subtiliter crcnulatas aut integerrimas. A|ic\ pinnularum brevis sensim acutalus, serraturis utrinque 3 — 5* Sori parvi, pauci in basi cujusvis la­ ciniae. — Alfinis haec species est prae aliis C. nostrae Grevilleanae (!S'ro. 6. p. "S-)-, quae differt: frondibus majoribus parcius pubcnlibus, rhachibus et nervis non patenti-hirlis sed strigillosis, pinnulis acuminatis, laci­ niis inlimis dislinclis, soris pluribus. Crescit in sylvis pcrpeluis ad A/mtida supra montium tract um qui Serra do Mur di- eittir in Provincia Bahiensi. Primus legit ill. l'iinc. Maximilianus A eovidensis. n:\Ti iKs\ i.i.'i.iia Tab LUI r J •^

^-

VsYl'l I K A Schanfclun

Ti,l,;U\' CYATHEACEAE. IL CYATHEA. 77

Tab. LUI. I Apex frondis. II. Pars média rhachi cum pinnis nonnullis a facie inferiore visis et unica a facie superiore. — i. Paleola e nervo. 2. Sorus, cujus indusium medio disruptum. 3. 4- 5- Sporangia. fi. Pilus rhachi communi. -r, Pili duo •: rhachi partiali. 8. Indusium laceratim apertum, vertice visum cum residuo receptaculo. 8. Iteceptaculum junius, cum pilis periphericis. 10. Gonpvli. Omnia varie aucta.

5. CYATHEA SCHANSCHIN. t Tab. XXIX. Fig. III. IV. et Tab. LIV. C. fronde bipinnata; stipite rhachique acute aculeatis rhachibusque nervisque strigoso-villosulis; pinnulis pubentibus linearibus cuspidato-acuminatis, pinnatifidis, laciniis lineari-oblongis oblique rotundalis subcrenulatis ; soris in lacinia 6 ad 10. Cyathea oligocarpa, Runze in Herb. Pôppig.

Stirps magna specubilis. Turiones (vel, si mavia, frondes novellae involutae) paleis pollicem longis subulatis castancis densissime obvallati sunt. Frondes evolutae 6 — 8 pedes longae. Stipites basi digiti crassilie , longitudine sesquipedali nudi, ibique teretiusculi, praesertim in dorso lint'is decussantibus acule- orum aculorum vix lincam longorum muniti, sursum, uti rhachis, convexo - semiteietcs in facie superiore planiusculo sulco profundo insculpti, ubique adspersi paleis , praesertim in facie antica caducis, parvis, vix rite nisi sub microscopio conspiciendis, aliis peltatis orbicularibus denticulatis , aliis oblongis aut lineari - lanceolatis, c cellulis oblongis aut linearibus factis. Pinnae inferiores sesquipedales immo bipedales. Rhachis pinnae basi incrassata, semiteres, adspersa paleis piliformibus fuscis, in basi rhacheos longioribus et crispis , in antica parte, praesertim superne, strigoso - decumbcnlibus. Circumscriptio pinnae lineari-lanceo- lata acuminata. Pinnulae in quovis latere 35 et plures, onincs, exceptis paucis ultimis conflucntibus, discre- lae, petiolis brevibus instructae, lineares, 5—6 lin. laiac. sursum longe attenuatae , pinnatifidae. Laciniae in quovis latere 15 — 20 sinubus angustis attamen obtusiusculis discretae, lineari-oblongae, nonnihil curva- tae obtusac, praesertim antice crcnulatae; imae in quavis pinnula nonnihil minores, praecipue postica; omnes venis percursae sat frequentibus , plerisque bifidis et in divisione sorophoris. Pili albidi praesertim in venis , nervis et nervulis faciei inferioris. Sori in inferiore laciniarum plaga conligui. Haec species C. vestita differt praecipue indumento , stipitihus rhachibusque aculeatis, pinnularum et laciniarum forma; „ C. hirtula magnitudine, aculeis majoribus, hirsutiei defectu et pinnularum forma, quae non acutae sod longe acuminatae , rel.

Crescit per magnam partem Brasiliae, in Provinciis S. Pauli, Minarum, et habemus in Pcruvia a b. Ildnke et cl. Pôppig lectam. In meridionalibus Brasiliae provinciis, uti plures aliae filices arborescentes, Schanschin s. Xanxim dicit ur.

Tab. XXIX fig. III. pars caudicis radici proxima; et fig. IV. ejusdem sectio transversa. — Tab. LIV. sistit apicem frondis a facie superiore et pinnam fx posticis facie inferiore m. natur. .. Turio, m. natur. 2. Sorus, indusio jam vertice rupto. 3. Sporangium. 4. Gongyli. 5. Indusii pars inferior. 6. Ejusdem pars

verticalis cum un.bone centrali, a facie inferiore. 7- Laciniae nonnullae cum soris. Omnia var. magn. aucta. 8- Palca turionis m. nat. 9. Ejusdem pars marginalis valde aucta. 7g CYATHEACEAE. II. CYATHEA.

ADNOT. I. Alias très species Cyathcae americanas heic paucis verbis commemorare haud abs re e-«e videtur. Sunt : A. CIATIIKA mvF.iiGi xs. C. fronde bipinnata; stipite rhachibusque muricato - aculeolatis ; pinnulis pc- tiolalis suhcoriaccis profunde pinnatifidis, laciniis arcuato - lanceolatis obtusiusculis serrulatis, cxlimis iu cuspidem serratam conflucntibus , soris per totas lacinias contiguis.

Cyalhea divergens, liunzc. In Pciuvia: Pôppig.

Affinis C. arboreae, a qua pinnulis petiolatis, receptaculo globoso, nec elongato bivalvi, diflfert, alia ut taceam ; affinis porro C. aculeatae, quae diversa est laminae tenerioris laciniis basi angustioribus , venis minus conspicuis , soris versus anticam partem parcioribus aut nullis.

5. CIATIIEA ctsrmATA. C. fronde bipinnata, inermi; rhachibus nervisque supra strigillosis, subtus albido - furfuraceis ; pinnulis linearibus subtus parce pubentibus sessilibus profunde pinnatifidis, laciniis sub- falcato-lanceolatis acutiusculis leviter denticulatis, extimis in cuspidem longam serratam conflucntibus, soris in inferiore parte laciniarum 8 — 12.

Cyathea cuspidata, Kunze. In Peruvia legit cl. Pôppig.

Affinis prae aliis ('. excelsae, quae difTert: rhachi communi aculeolata, pinnulis minus cuspidatis profundius pinnatifidis et fere pinnatis, laciniis praesertim posticis discretis et rhachi communi magis approximatif, distin. ctis ope sinuum acutorum perangustorum , potius linearibus quam lanceolatis, minus curvafis, antice acute ser­ rulatis nec denticulatis.

6. CYATHEA GnF.vii.i.Ei-vi. t C. fronde bipinnata; rhachibus nervisque supra strigillosis subtus nervis nervulisque paleolatis et hirlulis ; pinnulis lineari-lanceolatis acuminatis sessilibus profunde pinnatifidis, laci­ niis linearibus vel sublanceolatis rectiusculis acutis crcnulatis, soris in inferiore parle laciniarum 4 — in.

In Jamaica. Communicavit cl. am. G r e ville.

Affinis C. canaliculatae, quae diflfert pinnis (majoribus) longius acuminatis, laciniis inferne integerrimis, soris per totas lacinias digestis, rel. C. Schanschin difTert : stipite rhachibus laminisque subtus pilis veris puben­ tibus, laciniis magis curvatis obtusioribus, vel imis cujusvis pinnulae cohaerentibus, quum in C. Grevilleana sint omnino distinctac.

ADN'OT. II. Cyatheacearum gênera in Brasilia hucusque reuiguita sunt nulla praeter Alsophilam, Cja- theam et Hemiteliam, cujus duas species habeo , H. s/ieciosam, in Prov. Paraënsi et H. capensein , prope Villa Rica lectam. Praeterea Cyatheacearum familia complecli videtur Dlatouiam B. Br., ob sporangia sessilia, anuulo lato donata, pro cujus synonymo forsan habenda l'ytrhosia Mirb. (Hist. natur. des Veget. Tom. V. Par. i8i>3. p.ai.), quam cl. Blume (Flora Jav. Fil. p. 49.) Kiphobolis accensendam judicat, habitu sanc favenle, conlradi- cente taiiiin cl. Mirbelii observatione, qui sporangia esse sessilia addit. Judicent autoptae.) Cibotium Kaulf., Sphaeropteris II ail. (Peranema I),nt., Podeilema B. Br. quondam) et II oodsia II. Br. , a b. Sprengelio (Sy- stema Veg. IV. p. 7.) juxta Cyatbeaceas digesta , structura sporangiorum longius pedicellatorum et angustius annulatorum atque gongylis subglobosis a Cyatlicaccis abhorrent, atque Polypodiaceis sunt adscribenda. FILICUM ARBORESCENTIUM PHYSIOGNOMIA. 7Q

ADNOT. III. Quum filicum arborescentium major pars Cyathcaceis sit acccnsenda, jam hujus loci crit nonniilla adderc de

FILICUM ARBOREARUM DRASILIENSIUM PHYSIOGNOMIA ET GEOGRAPHIA.

Quarum filicum ipsi novimus species 22, 19 e Cyatheacearum tribu, scilicet: Alsophilas 14, Cyatheas 3 nobis (pag. 63 — 76.) descriptas et Hemiteliam speciosam et capensem; atque 3 e Polypodiacearum: Didymochlae- nam suiuosam et Polypodio- connexum et subincisum. His praeterea accedunt Alsophila setosa Kaulf., pro cujus synonymo forsan Polypodium axillare Baddii habendum esse, b. Kaulfuss ipse litteris me monuit, et A. radens ejusdem auctoris, porro Cyatheae Delgadii et Sternbergii Pohl. Hune numerum ulterioribus pere.grina- tionibus et mdigenarum Botanicorum studiis in duplum facile augeri posse, neutiquam dubitamus, ita ut inde patebit, Brasiliam, tanta diversissimorum vegetabilium copia tantoque florum splendore conspicuam , vel quod ad has iguobiliores formas attinet, pluribus aliis terris tropicis antecellere. Aliae species, ut Dicksonia lenera, Saccoloma elegans, ob caudices licet ligno vero instructos attamen vix super terram elevatos rectius filicibus herbaceis adscribimus. Ita autem hae filicum gentes arboreae et caudicis proceritate et frondium mirifica amplitudine atque divi- sione eminent , ut saepissime cum l'almis comparari soleant; neque ego quidem scio , utrum genus mihi, dum primus adspexerim, majori fuerit admirationi: Palmane, quae truuci ingentem columnam centum et quod ex­ cedit pedum altitudine in limpidam auram erigit, eque frondium spectabili coma in efformandos spadices ruit, eeu ramos foliorum in flores transformatorum regulari aggregatione coronatos, an filix arborca, quippe cujus frondes et forma et magnitudine ignobiliores, amoeno metamorphoscos lusu colorumque varietate carentes, in evolvcndis soris , sporangiis et gongylis iimumerabilem, immo infinitam quasi materiae organicae divisionem exhibent. Aniinus enim naturae indagationi deditus, non solum magnitudincm et formarum elegantiam admi- ratur, sed oculos in minima caque maxime recondita acuens, eodem sacro horrore perstringitur, quo perculsus a viae lacteae immensitate astrorumque incomprehensibili lapsu vultum in terrestria minusque dissita deflectit.*) Omnium maxime spectabilis caudieeque elato insignis nobis visa est Hemitrlia speciosa, quam in tabula itinerarium nostrum concomitante, quae inscribitur: „Ausgrabung der Schildkroteneier", iiituentis ad sinistram inter arbores sylvestres depictam exhibuimus; aliam speciem pariter conspicuam, Alsophilam paleolatam in iti- nerarii tabula priore, cui titulus ,,Pflanzeuformen des tropischen America" figura IX. sistit; Alsophilam excelsam Tab. nostra XXVTI. in valle inontis Serra de S. Geraldo dicti, partem tractus montium, Provincias Seba- stianopolitauam et Minarum dirimentium, quern barbarae gentes Puris atque Coroados pervagantur, depinximus .; Alsophilam armatam et Didymochlaenam sinuosam denique in Sylva primigenia , quae densa caligine super rupes montis Serra de Estrella inhorrescit. Quod vero horum vegetabilium PHYSIOGNOMIAM attinet, figurae differentia variique morphoseos gradus praesertim in caudice inque frondium magnitudine et divisione sunt expressi. Inter nostras Alsophila excelsa et Didymochlaena sinuosa caudicis magnitudine exeellunt, quem exacte cylindricum, 6 ad 8 poil, diametro acquantem , in 25 ped. altitudinem emicantem , phyllulis rhombeis tessellatum atque, praesertim in junioribus partibus, denso palearum nitidarum fuscarum iudumento tamquam vellere obductum observavi, egregium decus sylvarum aboriginum , quae perpetuo rore madentes obumbrant montes Serra do àlar dictos, per Sebastiano- politanam provinciam decurrentes. Stirpes sane mirandi adspectus , cujuscunque peregrinatoris animum insolita specie in stuporem conjiciunt. Quae illis minores sunt : Alsophila paleolata et hirta, Cyathea Schanschin et

•J Numeravi in caudice quodam Cyalheae eeitilae 15 frondes, in fronde 22 pinnas complote sorophoras, in qua­ vis pinna 44 pinnulas complète soris onustas, in quavis pinnula 20 lacinias instructas soris 0, in quovis soro SO circiter sporangia, in quovis sporangio 00 gongylos. Producit igitur talis caudex (omissis in calculo reliquis soris per summitates sparsis) 5,054,464,000 gongylos! Qui si omnes novam prolcm propagarent, inde sylva immensa surgeret ; at ualura non creandis sed creatis noverca. 21 FILICUM ARDORESCENTIUM PHYSIOGNOMIA. {.O

hirtula caudices in 12 ad i5 pedes extollunt, 3 ad 4 poil, diametro metientcs , nunc densn palearum agmine obtectos nunc radicularuin aerearnm rudi et incompto tcgmiiic munitos , iiigricantc . aut ;.adiceo - fuscos. Inler- dum harum specierum caudices longiusculo traclu vides huniifusos inque terra subpiitrida 1 opentes ; aliae Irun- ros offenint in paiiroriim pcdum longiliidinem extensos, nec stricte crigiintiir, sed oblique hnmo siu-gunt , quasi hoc priscum plantarum genus (quod tellurem aiiterioribus periodis frcquentius quam bac noslia aetate in- eoluissc, lilbaiithracum moles testatur), junioris prolis eaeque laetioris cousin liuui reformidet. Sane . iuist nescio qnid triste cl sinistrum his filicibus , tam colorem spectcs obscurum caudicis et insolitum exsiiciariiiu palearum indiimrntum, quam aculcos, quibus caudices ac stipites rigent, frondium porro uniformem viiidem colo- rem non jucundac vii iditatis, sed decrepitac potius cxarescciiliae lestem, quum flonbiis peificiendis onuiiiio im- pares, in longum latumque ingrato studio diflundantni , odorem denique illuin spccificum herbaceo -aciidnhnii, quo filices ab omnibus plinncrogamis dilferrc dic.is. llarc omnia, iu filicibus obvia, abhorrent ab egregia illa l'ioi.ii' luasiliciisis sobolc, quae colinibus, formis, odoie mirificc variata, quodciinqiic pulcliri amoenn-uo in plan- lis esi-tire polest, sunima energia explirat et incredibili luxurie propagat. Quae quum mecum reputarem, sut- nui il, hasce filices prisce illo lemporc , (jnum eleplias primigenius, megatherium aliaeque immanes bellnae per densa neniora filicina h nto cuisu fcrcbanlur, quasi iu nostrum traiisfugis.se, atque mundi primiaeini exilia muuumetita tamquani molestas bospites a nostri aevi formis vegetabilibus abborrere.

In frondium forma, inagiiitmlitie atque divisione camdem .ToAi'Xoi'ai' — ut Tlieophrasti verbo utar —• na­ tura capessit, quam in beibaceis filicibus miramur, non folia per varios gradus in florum fructusque métamor­ phoses abigens, sed in eo acqiiiesccns, ut demonstret, quid folii viridis morphosis ferat, quid ferre recuset. Aliae sunt species, >•. g. Alsophila hirta, qua. um frondes delicatae, e tenui substantia factae, atque mirum in niodum dissectae , agitante vento ciispari soient, visu amoenae ; aliae, uti A. excelsa, petiolos fortiores n'gidiuiesque élevant fioudiumijuc iniiius divisarmu eurvatura Palmae comam aemulant. Ceterum id notabo, plerarunupie filicum aiboresccntium caudex paucioi ibus ornaii frondibus, iisque in génère laxi'us patentibus, quam Palmarum. Oiniiiiiin , quas vidi, specierum frondes iu comam sic dictam rosulatam conspirant, neque ullibi illas e latere bine et illinc progicssas sese verticaliter excipere — id quod in herbacearum rhi/.omate repente saepe accidit — vidisse nieinini. Priusquam evolvuntur vernatione circinata introrsum convolutac apicem caudicis terminant iu connin dense coinpactae, pariter ac in Cycadeis observamus , quo quidem tempore paleae frequentiores oiin.e.11 superliciem 110v1Ilar.ini frondium dense obvallantes et colore fusco fulvove et nitore quasi metallico stirpi sunt eximio ornamento , atque oculos eminus alliciunt. Quum vero ad evolutionis stadium pervenerint , iucremru- tum in petiolo piius, postea ad laminam defertur, ita ut stipites subito elongentur, pi'nnaeque antea involulae inde basi sursum explicentur. Tandem post anni et quod Cxcurrit spatium singulae frondes eiiioriiintur ; aliae de caudice lamquam ex articulo decidunt, phyllulam rcgularem relinquentes, aliae parle basali persistunt at­ que succresccntibus ibidem ubique pluribus radiculis aèïeis saepe in enormem molein incrassantur.

Quae de GE0GRAP1IIA Dendropteridum (sit veilla verbo, quo filices arborescentes denotemus) proferenda hobemiis, aha earum distributiouem , alia topologiam s. stationem et habitationem spectaut. Primuin uioneo , cimclarum, quas observare conligit, specierum ne mii'cam quidem in campis vel in sylvis aestu apbyllis, quas veinaiulo noiiiine Iîrasilienses Caa-tiuga, i. e. sylvas sublucidas, dicunt, observai,un esse, o.nnes contra in sylvis aboriginibus profimdis (Caa-etè) raroque inde aufugas in sylvulis jam incendia et cul- turam passis, ac iteruiii in novas frondes luxuriantibus (Caa-poéra). I mbram ibidem atque praesidium cx- petere videntur altissimaruin aiborum, quae illas in sylvas virgineas congregatae sunt. I'.reinitarum ad instar solitariac degmit, t listes, 111cl.1ncl1ulic.1ej nec stirpibus parasitais, quarum illa terra est feracissinu , uti ."Mus. is, Jungermanniis , Aïoidcis , lîroineliaciis et sic porro consni tiuui praebent, nec aniinalia, ut aies, apes aut for­ micas giato hospitin cscipiuul. In magnas grèges nunquam consociautur, id quod de multis filicibus herbaceis, c. g. de Mcitensiis, Lindsacis pluiibusve Acrosticbis valet, sed sparsae provciiiiint . it.i ut vix altéra alterius frondibus defrnd.itur ; contra fruticum et arborum minorum variis generibus mnllns species e. g. Coffrae, C>a..li'iiiae, Diihamcliae, Acgiphilue, ClisUcis, Justieije, I\Ii'iido/.iae, Chdrmi.ii;, C'ilniMiiae ici., aeque ac I.1.1- FILICUM AP.IJORESCENTIUM GEOGRAPHIA. fil miiieas arborescentes convivio amplectuntur. Pro certis igitur membris iisque charactcristicis illius vegetationis liliccs aiborcscenles habendae videntur, quam primaiiam appello, tamquam reliquos vegetationis tropicac gradus ei ainpliliidiiic et niagiiificciitia formaruni et forsan vetustate aiitecellcntem. Hae ipsa vitae ratione jam indigilavimus extensionem, qua filices arborescentes per IliaMliam proveniunt. Nubiles enim ill.ie sylvae primigciiiac in p.oviiiciis hacusque a Botanicis exploratis inde a circulis parallelis in- siil.un S. Cutli.irinac atlingentibus nsque ad lineam acquatorialem excurrunt, in qua vastissima regionum plaga l)i iidioptri idum ornameiitum nullibi desideratur, parilerque proveniunt ab Oceani littore usque ad fines imperii occidentales, interjectis tamen latissimis camporum et sylvarum secundariarum tractubus, ubicunque sylvae aborigines frondent. Attaïucn notaiidum est, circulos principales, qui patriam illis prae omnibus terris exoplatam attin- gant, tad.ie in ciiculum Capricorni gradusque parallelos liuic viciuos. Inde versus Aiistrum derepente numerus I)iiidio|ioiidum decrescit, ultiuio limite nondiin. designato, versus Septentrionem sensim sensimque pauciores evadunt, ita ut sub ipsa linea aequatoriali vix. tei lia pars numeri inveniatur, quem Capricorni circulus hospitat. Terminus inferior paucos pedes supia Oceanum est positus, nam in rupibus ponto imminentibus , ad littoral Proviuciae Bahicnsis, quas nmbrosissima tegit Sylva, Alsophilamphaleratam, in nemoribus Paraensibus A. arma- tam et proceram inveni. Terminus superior in Brasilia inter 3ooo et 4°°o pedum decurrere videtur , quippe in quam allitudinem Alsophila excelsa, plagiopleris et Mi./, in.nhlucna sinuosa adscendunt. Deficientibus autem sylvis priuiigciiiis Dendropteridum formatio evanescit. Quam terminorum inferioris et superioris rationem ut evidentius perspiciamus, clcvationes, quà nonnullae species repertae sunt, fusius exponimus.

Latit . a. Long. a Par. Elevatio pcd. Alsophila armata in monte Corcovado Prov. Sebastianopolitanae - - 56> ' 45°;1 34' 1000 — 1300

prope civilatem Para 1, 3o 5", 5o 1 20 prope S. PaLlo Piuv. Oaxac. IMexican. latit. sept. '7, :,o 99. 40 4000

Alsophila paleolala in Serra de Taguaby Prov. Sebastianopolitanae 22, âa 46, 2'. 2400 in montibus Estrella ,, 22, 30 45, 3a 2000 — 3000 in monte Corcovado prope Sebastianopoliu 22, 56 45, 34 1200 prope Bananal, Prov. S. Pauli 40 4fi, 50 ijoo

Alsophila hirta in Serra dos Orgàos Prov. Sebastianopolitanae 22. 3o 45, 30 800 — 3300 prope flnv. Mucuiy Piov. Spir. Saucti -K. 42 50 600

Alsophila phalerata prope Ahuada , Prov. llabiensis 14, 4i, 2 3 100 — 3oo

Alsophila excelsa in monte Corcovado 22, 56 45, 34 1000 — .200 in Serra dos Orgàos 22, 3o 45, 2800 in Serra de S. Geraldo 20, 20 40. 1 3 2400 in insula S. Calliarinae 27. 35 51, 600 — 800

Didymochlaena sinuosa in monte Cniiov.iJo 22, 56 45, 34 1000 — 1200 in montibus inter S. Joâo Marcos et fl. Pirahy 22, 40 46, 40 2000 in Serra de Juruoca 2.*.. 40 46, 3o 2000 in insula S. Calliarinae 2", 35 5", 600 — 800

Alsophila compta prope Vpanema et Sorocaba 23, 3o 50, 1800

Alsophila monlicola in montibus auiifciis prope Villa Ricca, Piov. Minar. 19'9-, 52 47, 35oo Cyathea vestita in montibus ad S. Pauli civilatem 23, 35 19, 2300 in Serra dos Pilôes Prov. Minarum •7, 3o 5a. 3o 2700

Cyathea Sehanstliitt in Alto dos Jïoys i", 3o 45, 45 2300 prope Comandiicaya Prov. Minarum 22, 45 .„', 3 3 3ooo ad Guall.igj fluv. et prope Cocliabamba Pcruviae 900 —4000? FILICUM ARBORESCENTIUM GEOGRAPHIA.

Latit. u. I ong. - Par. Elcvatio ped. Polypodium subincistim in montibus dos Orgàos 22°, 30' 45°, I0OO — 2800 in montibus prope Mariana Pmv. Minar. 19, 53 47 2j00 in monlibus prope Soteropolin 13, 40, 51 800

Collatis inter se his numeris et patria reliquarum specierum computata, illo mihi videtur haud multum veritate aberrare, qui Deudropterides brasilieuses praecipue elevatione i5oo ad 2800 immo 3000 pedum supra mare provenire perhibeat. Illas filices solemniter uua cum graminibus arborescentibus in zona montana 1800 ad 2000 pedum altitudine supra Oceanum apparere jam alio loco (Flora bras. II. I. p. 542.) indicavimus. Quae quidem observatio non répugnât effato ill. de Huniboldt, filices arboreas in Cinchonarum consortio per montes pcruvia- nos et novogranatenses habitare, altitudine 3oo ad 800 bexapod., iii regione temperata, cui calor médius annuiis = 17 ail 22 gradus therinonictri celsiani. Quem quidem calorem médium amiuiim per plagam illam in Bra­ silia I)rii,!iopleridiliiis assignalain oblenire, facile inducor, ut crcdam , quum Sebastianopolis, uibs in ipsa illo- rum vegetabilium arce quasi sita , calore aimuo medio gnudeat =z 23°, 5 Cols. In illis enim nemoribus , licet haud ita multum ab Aequatore distent, neque in tanta supra mare altitudine vigeant, quanta peruvianis et novo- granatensibus convenit, calor valde diininuitur vaporum immeiisa copia, qui e scaturigiiium et fluviorum per- enni fonte evolant, tum folioruin respiiationc reducuntur, iiubibusque continuo nunc constipatis nunc iterum dissolutis , eam coeli temperiem effieiunt, quam agrestem (Clima agreste) Brasilieuses nuncupaiit. llacc igi­ tur Dendiopteridibus exoptatissima est; contra coelum calidum simulque siccum, saepe per plures inenses nulli varielati obiioxium , nec nubibus obfuscatum nec tonilru aut imbre vegetabili.i refocillans, cui meditena- neae uounullae proviuciae (Goyazana , Pernaiiibucana , Ciaicnsis) subjectae sunt, ibidem serenum (Clima m i m o s o) dicttim , prae aliis rs'opalearum vitae rationi convenieiis, filicibus haud propitium est, ita ut ne uni- cam quidem speciem arborescentem ibidem vidisse meminerim. Haec de statione, sive de rclatione ad coeli temperiem , iu génère dicenda habui. Quod vero ad habitationem sive soli conditiones attinet, quibus Deudropterides prae aliis delectantur, id manifestum est, linmum pinguem humidiusculaiu, terramque gratiiticam, schistosam, vel siliceam praeferri solo arido lapidoso calcareo. In rupibus solidis nullam vidimus crescentem , in terreno arenoso paucas, in gleboso ferrugineo, quod dissolutioni granitidis et gneusi debebatur, plurimas. Nc-im* nobis est verosimilc , iidem speciei diversos terrae modos ac conditiones arridere. Cujus in rei testimoiiium paui nia de exteusione siugularum specierum afferamus. Plurimas inter circumsciiptos limites, eosque salis angustos, provenire, id quod jam ill. de Huniboldt indigitavit (de liist.il.. geogr. plant, p. ifiu.) nostia quoque observatione conlir- n.atum habemns. Sic, ut exenipla afferamus, Ahvphilas plagiopteridem, comptant, lem»lepidem, rigidulam semel in Provinciarum S. Pauli et Minarum generalinm montibus vidimus. Alsophilae exe, La, paleolata, hirta et Cyathea hirtula in eo solum traclu montium, quem maritimum (Curdi liera do M.ir) appellure nos con- suevimus, crescere videntur. Alsophila elegans et Cyathea vestita, quantum scimus, inde ab ora maris longius versus mediterranea procedunt. Alsophila procera Provinciis Sebastianopolitanae et Par.1ii11.si coinmunis est. Quae amplioribus liuiitibus continentur sunt Alsophila armata in montibus hrasilicnsihus et mexicains obvia , Cyathea Schanschin per Prov. St. Pauli, Sebasliannpolitanain et Minai uni sparsa, a cl. Poppigio in Peruvia in­ feriore, b. llaenhe prope Cocbabamba lecta. Quae pari modo per maximum plagam exteiiditu.' est Alsophila rostrata. Hanc enim cl. de Humbt.Idt et lîonpland iu sylvis orinoceiisibus ad Javitam, b. Hicliard aliique bota- nici gallici in C.-ijcniicnsi colonia, cl. Pôppig ad flii.ium Guallaga, nos ipsi ad fluvios Japur.i il Ma.lnra c.dlegi- mus. Nie iu Gujana angliia deficeie videtur, uude cl. Pail.n tulit slirpem, moneiiie amicissimo I.unze bue referendam tamquam varielatein, pinnis obtusioriluis insigiif.ii, quam cl. amiri Hookcr ri lin ville in elegantissinio opère (Icon. fil. t. 23>.) noiiiine Polypodii Parkeri protuleii.ut. — Hemilelia capensis, cujus spécimen in uiinitibiis aunferis prope Villa Ricca iiiventuiii cl. Fieiiei.ss possiden, unica est species Americae et Africae coinmunis. Quod ad tempus attinet, quo Deudropterides in Brasilia sporangia perficiunt, mihi quidem visum est, ma- xima anni parte frondes adesse maturis fructibus onustas , frequeutius tamen fiuctificare, tamquam plantae hy- cmales, iis meusibus, quibus phanerogamoriim flores sunt lariores, scilicet Jimio, Julio et Augusto.

MmiDOTOTTOI La.,»'.s

POLYPOD1ACEAE. Polypodiacearum R. Bu. pvnera plurima. Polypodiaceae KVULF. , c.\( lusis Parkeriaceis. Filicum vcrarum SPRENG. gênera plurima.

Si'or.ANciA immédiate aut in receptaculo convexe* pcdicellata, annulo verticali plerumque incomplelo (Spor. cathetogyrala BERNH.), irregulariter transversim dehi- scentia, (nuda vel tecta indusio nunc spurio nunc vero, aut in ipsa facie inferiore formalo, aut e lobulo frondis replicato facto). GONGVLI subglobosi , ovati, ob- longi laeves vel luberculati. Frondes subtus sorophori, spiraculis praeditae, vernatione circinata.

Ul. ACROSTIUIL'M L., BLWIE Scolopcndrium RAJ. Acrostichum et Phyllitis NECK. Gym- nopteridis spec. BERNH. Acroslirhum S\v.. R. BR., KAULF., excl. Plalyccrio J)i:s\. SORI amorphi, vel sroi* VNGIA per totam faciem inferiorem frondis aut per disci ejus parlem dense sparsa. INDUSIUM nullum.

Caudex repens, simplex aut ramosus. Frondes simplices aut divisae, simpliciter aut duplicato-pinnatae: fertiles a sterilibus saepe diversae.

1. ACROSTICHUM LANGSDORFFU. Tab. XXI. A. frondibus simplicibus subcoriaceis lanceolatis : sterilibus basi apieeque acutis latioribus, petiolo lamina breviore ; fertilibus longioribus, petiolo longiore, laminam sublinearem excedente, squamulis ubique densissimis longe ciliatis fulvis nilidis.

Acrostichum Langsdorffii, Hook. et Grev. Icon. fil. t. 164.

Speciem , cl. amicis Hoolier et Greville jam depictam, fusius describere lubet. Filis secundum aetatem caudicis varia, paleis majusculis densissimis omnes partes obtegentibus fulvo-aureis, tandem ev- pallidis, insignis est. Caudex crassitie digili minimi vel pennac cygneae , repens, squamulis lineari - lanceo­ latis ciliatis rigidulis spadiceis nilidis, e cellulis pachypleuris linearibus factis, dense imbricatis vestitus, ra- diculas emittens fusco- villosas. Frondes ex apice caudicis quatuor ad sex, spithamaeae, pédales vel ç*4 POLYPODIACEAE. III. ACROSTICHUM scsquipedales, ercctae. Petioli subtetragoni, in antica facie sulcati, sterilium 2 — 7-pollicares , fertilium snilbamaei et pédales. Paleae per petiolos dense sparsae , erecto-patentes, lanceolatae, acutae, duas, très immo quatuor lineas longae, e cellulis sinuosis factae, supra basin affixae, fulvae, margine pallidiorcs. I... minae stériles spithamaeae, pollicem cum dimidio latae, in cuspidem brevcm acutam productae, basi acute attenuatae, substàntiae Scolopendrii ojjicinarum, praesertim juniores densissime vestilae paleis adpressis, iis quae petiolum occupant, nonnihil minoribus, fulvis puncto inscrtionis obscuriore, vel pallidis. Hae paleae in facie inferiore diutius, quam in superiore persistunt, ubi in margine et in Costa média parum clevata co- lorem fulvum longius servant; in cosla strictius ei-iguntiir, quam in ipso parenchymate. Delapso hoc indu- mento faciès laminae apparet laete viridis , superior venis crebris parallelis notata, inferior punctis. Petioli frondium fertilium paleis minoribus magis ereelis et adpressis, cenlro obscurioribus obsessi, quod pariter valet de faciei inferioris soropborae nervo medio valde prominente. Lominae fertiles ad summum pollicem latae, basi breviter attenuatae, apice acutiusciilae, paleis ovatis vel orbicularibus dimidiam lineam longis, rentro, ubi affixae sunt, obscurioribus vestitae. Sporangia longe pcdiccllata, anuulo per très ambitus qua- drantes decurrente. Gongyli oblougi, vel oblongo - cylindrici, subtilissime verruculosi.

Crescit in saxosis calidis Prorineiac Minarum generalium , ad Muriana, Ouro preto, et alibi. % Tab. XXI. 1. 2. Palea e petiolo decerpta, magis minusque aucta. 3. .j. Paleae ex inferioie parte lami­ nae. 5. C. Sporangia. Omnia varia magnitudine aucta. 7. Gongyli, quorum major ceuties auctus.

OBSERV. Haec species praecipue afrinïtate jungitur: Acrosticho succisaefolio Thouars., quod diversum: petiolis quam laminae longioribus, laminis ellipticis utrinque attenuatis, iiidiimento parciore, e squamis minus profunde ciliatis; atque .7. museoso Sw., quod difTert: laminis ellipticis utrinque rotundatis, indiiineiito parciore, squamis lineari-oblongis vel ovatis, ceterum quoad cilia cum squamis nostiae speciei convenientibus. (Hoc A. muscosum Sw. secundum spécimen originale auctoris juventute in utraque facie est paleatum.) .-/. sauamo- sum Sir. diffe.t: statura minore, laminis rotundatis. A. subdiaphanum Hook. Grer. praeter alias notas diffe-it: frondibus marginatis ferrugineo punctatis.

2. ACROSTICIILM STRICTUM. Tab. XXII. A. frondibus simplicibus herbaceis, sterilibus lineari-lanceolatis utrinque atte­ nuatis brevis-sime piliolatis, fertilibus angustioribus linearibus obtusiusculis longius petiolatis marginatis, utrisque paleaceo-villosis, paleis linearibus subramoso-ciliatis, in petiolo costaque diversis.

Acrostichum strictum, Raddi Fil. bras. p. 5. t. i5. f. 3.

Planta pro actate caudicis v.uia magniludinc , forma et consistentia frondium, paleis peculiaribus cer- tius dislinguenda ; si minor, coi.sislc.ilia rigidiorc. Caudex repens, densissime tectus squamulis spadiceis angusto-lanceolatis ciliatis, cellulis clongatis fornialis , radieulas deorsum exscrens divisas rufo - tomenlo- sas. Frondes sex ad decein, strictiuscule ercctae, ad summum scsquipedales. Petioli hinc convexi, inde sulcati, sterilium unum ad duos poli., fertilium très ad quatuor poil, nietientcs. Laminae stériles medio circiter sesquipolliccm latae, utrinque attenuatae et aculiusculae , basi vix deeurrentes, subinde, praesertim juniores, subspalbulatae , apice in junioribus obtusiusculo , in adultioribus rigidioribus breviter cuspidato, in aliis herbaceis acuminato longius producto; fertiles lineares, ejusdem cum sterilibus longitudinis , duplo ACIilKN 11(111 M sh'.Hum

Tal»; XXII. Af'RlKSTI CMUM acrocavpum . TiiL:Xxm. POLYP 0DIACEAE. III. ACROSTICHUM. 85 angustiores, apice non attenuato. Costa vix prominens , in sterilium facie antica sulcata. Nervi sterilium angulo 4o° — 6<)° patentes, subincurvi, simplices bifidique, prope margincm glandula terminati, fertilium divaricati prope margincm anastomosantes. Squaniulac s. paleae laminarum sublineares, subinde setiformes, ciliatae , antice praecipue in cilia longa abeuntes , dilute fuscac, patulae, in margine prominentes, in dorso rariores et magis evanidae, semper in speciininibus rigidioribus frequentiorcs, quam in A. Langsdorffii multo parciorcs, neque sibi tain dense imhriratae ; quae per margincm et costae sparsae multo majores. Sporangia longe pedicellata, annulo inlerdum fere completo. G.mgvli, î/jo lineae paris, diamelro acquan- tes , oblongi, c cellulis nonnullis rectangularibus conflati.

Crescit locis sylvaticis umbrosis inter rupes graniticas in montium tractu Serra dos Orgàos dicto, prope Mandiorea, Corrego Seco, nec non in Prur. Minarum passim. Fru- ctijicat praesertim mense Aiignsto. ~i\.

Tab. XXII. Planta adnlta fertilis et juvenilis slerilis. — ,. l'alea e basi petioli. _. Palea e medio la­ minae parencliymate. 3. Costae pars et sectio laminae ad marginem usque. 4. 5. Sporangia. 6. 7. 8. Gon- evli. Omnia varia magnitudine aucta.

3. ACROSTICIJL'iM ACP.OCARPUM. f Tab. XXIII. A. frondibus simplicibus herbaceis rufulo-pilosis, sterilibus lanceolatis utrinque attenuato-acutiusculis breviter stipitalis. fertilium petiolis frondes stériles superanli- bus, laminis petiolo brevioribus basi attenualis apice obtusiusculis immarginatis.

Caudex digiti minimi aut pennae cygneae crassilie, cylindricus aut sursum nonnihil crassior, repens aut adsceudens, tibique radiculas tenues filiformes subramosas rufo - villosas exserens. Frondes in apice cau­ dicis confertae, erectae, spithamaeae, pilis membranaceis s. paleis flavescentibus vel rufulis ad basin latius- culis serrulalis, lineam longis, patulis , deorsum densioribus adspersae, juniores omnino iis tecti. Petioli frondium sterilium tereliusculi, antice sulcati, \ — 1 poil, longi, fertilium 4 - S pollicares et frondes totas stériles superanles. Laminae stériles 4 — 6 poil, longae, medio 8 lin. latae, lanceolatae , utrinque conformiler attenuatae nec oblusae, iiilegcrrimae, herbaccae, rigidiusculae tamen nec flaccidae, virides, utrinque paleis descriptis adspersae. Laminae fertiles magnitudine 2/3 sterilium acquantes , ad basin magis attenuatae , apice obtusae, immarginatae, facie antica pilosae. Costa utrinque parum prominens. Nervi pa­ tentes , in sterilium margine puncto nigro terminati. Sporangia in stipitibus sat longis ovato - globosa, an­ nulo per très quadrantes decurrente. Gongyli oblongi, lineae parisiensis 1/50 longi.

Crescit in Provincia Minarum passim ad arbores vetustas et ad rupes, locis calidis umbrosis. Leclum cum sporangiis mense Majo. %

Tab. XXXIII. 1. Palea e petiolo. 2. Palea laminae parte superiore. 3. 4- Sporangia. 5. Gongyli. 6. Pars costae cum adbaerente parte laminae et paleis. Omnia varia magnitudine aucta.

OBSERV. Acroslichum ciliatum Presl. habitu affine, difTert tamen frondibus sterilibus fertiles subaequanti- bus longius petiolatis, lamina fertili longiore. A. villosum Sw. villosius est, frondibus latioribus, sterili longius petiolata. .-/. uiscosum Sw. pariter forma magis elongata et viscositate est diversum. yjj POLYPODIACEAE. III. ACROSTICHUM.

4. ACROSTIC11LAT JAPURENSE. f Tab. XXIV. A. caudice diviso repente; frondibus herbaceis ovato - oblongis, pinnalis; pin­ nis distantibus penninervi - costatis, imis minoribus: sterilibus basi obliqua subses- silibus cuspidatis subintegerrimis, fertilibus quadruplo anguslioribus marginatis, ba.ii acutis, acuminalis.

Caudex basi digitum minimum crassus, super arbores saepe longe repens, divisus, ramis sursum di- rectis , in inferiore parte radiculas sparsas agens, in superiore squamulis spadiceis lanceolatis obsitus. Fron­ des scsquipedales et longiores, renioliusculae, ercctae aut adscendentes. Petioli alii bipollicares alii péda­ les, basi calamum scriptorium crassilie acquantes et teretiusculi, antice subtus convexi, supra hifaciales, faeiebus lateralibus et angulo inter cas medio sulcatis. Khachis petiolo similis, junior squamulis lineaiibus, subinde capillaribus (pili simplices non sunt) rulis adspersa. Pinnae stériles subscssiles, valde rcniotae * in- feriores sensim minores, oppositae vel alternae, superiores solcmnitcr alternae, ad summum decempolli- cares, 20 lineas latae, tcrminalis saepe major, onines lineari - oblongae vel, si niavis lanceolatae (juniores rcspeclu longitudinis latiorcs), basi oblique cuncatac , apice cuspidatae, integcriimae, vel vix inter nervos in crenas proniissac, id quod in speciminibus llumilioi ibus et versus apicem cvidenlius observatur. Substan­ tia herbacei, superficies obscure vieillis lucidula, inferior pallidior, ner.is pinnalis simplicibus bilidisve costaque proniinenlihiis. Pinnae fertiles lineares, apice attenuato-acuminalae et tenuissime muricatae ad summum 5 polliccs longae, 3 vel 4 lineas latae, nervis ante margincm, hinc enervcin et sterilem, evanes- centibus, pinnis sterilibus multo laxiores, adullae revolutae , lacero-plicalae et nigro-fuscae. Sporangia per omnem plagam pinnarum, cxeeplo margine tenui, diffusa, primum fusco - virentia, dein ferrugineo-ni- gricnnlia. (iuingyli clliplici. — Haud raro accidit, quod item in Lomariae geuere observamus, ut frondis fertilis pinnae infimae stériles sunt et in laminam auriculatam dilatantur. (Conféras iconem nostram.)

Crescit super arbores velustas in sj Iris aboriginibus, secundum fluvium Japurd , et in sylvis iiiundatis fluvio Madcira conterminis. Frnctiferum legimus merise Martio. 1±

Tab. XXIV. 1. Particula pinnae fertilis, a facie inferiore, cujus sporangia ex parte derasa. ;. 3. l\. 5- Sporangia. 6. Gongyli. 7. 8. Sporangia abortiva. 9. 10. 11. Paleae variae. Omnia varia inagni- tudine aucta.

OBSERV. Huic prae aliis affine Anostichum serratifolium , Mit. (Spr. Syst. Veg. IV. p. 3- W. 52., pro cujus synonymis habenda A. scandens Raddi. (Fil. bras. p. 6. t. i(}. ) et A. fraxinifoliutn Presl. (Del. prag. I. p. 160.)

ADNOT. Aliae species quantum scio nondum Jescriptac sunt: 5. AcnosTiciii vi ACTiMn-mcniM. t. \- caudice repente, paleis lanceolatis ciliatis spadiceis; frondibus simplicibus, unique paleis fulvis sulioibieiilalis peltatis profunde cilialo - slellalis tectis, peliolis laminas li- ncari-lanccolatas utrinque acuininatas subaequantihus coslaquc praeterea paleis lanceolatis ciliatis. — Affine praesertim A. Langsdorffii. Ci es, il in Proviuciae Minarum sylvis. 4

6. Acnosi'iiiiivi sc.vt.rn.i.i .1. | A. caudice repente paleis membranaceis ; frondibus simplicibus coriaceis glandulosis lanceolatis ohlusis basi attenuatis ; peliolis basi paleaceis, fertilium frondes stériles super.intibus; sterilium laminis petiolos triplo evi edentibus, margine revolutis, subtus parce paleolatis, venis Iransverse parallelis tenuibus subsimplicibus. — Affine praesertim A. gorgoneo liaulf. (itseit in Prov. Rio negro, ad fluv. Japurd. U- vapurense Tab XXI\" IM>l,YI'.l)TinA pubetis Ta li XXV POLYPODIACEAE. IV. POLYBOTRYA. Q7

IV POLYBOTRYA, HUMB. KUNTH. Olfersia RADDI. Acrostichi species AUCT. SPORANGIA glomerata, faciem frondis disparis (contractae s. involutae) dense tegentia. INDUSIUM nullum. Caudex repens, simplex aut ramosus. Frondes plerumque pinnatae, fertiles densissime sporangiis obductae, idco contractae atque in formam quam sterilium graciliorem magiscme lobato -divisam abeuntes. Genus heterocliton Acrostichi, inde artificiali charactere separatum.

1. POLYBOTRYA PUBENS. t Tab. xxv. P. caudice repente grosse squamuloso; frondibus oblongis bipinnatis pubentibus breviter petiolalis : pinnis lanceolatis atlenuatis ; pinnulis frondium sterilium e basi obliqua rhomboideo - oblongis serratis; fertilium linearibus, utrisque sursum con- fluentibus.

Caudex repens, pollice crassior, cum stipitum basi squamulis mcmbranaccis pollicaribus lanceolatis obtusis lacero - erosis, basi incrassata affixis, densissime imbricatis, subinde in membranam majorem connatis invo- lutus, hisque evanescentibus cicatrisatus, radiculis fibrillosis. Petioli remoti, erecti vel adscendentes,semicylin- drici, antice trisulcali, spithamaei, calamum scriptorium crassitie aequantes, laeves, nudiusculi, brunneo- virescentes, sursum aeque ac rhachis pallide ferrugineo - hirsutiusculi, squamulis nullis obviis. Frondes ob­ longae attenuatae, bi - tripedalcs, ad basin hipinnatae, medio bipinnatifidae, apice pinnatifido-scrratae. Pin­ nae frondium sterilium subdivaricatae lanceolatae attenuatae apice serrato subfalcatae, utrinque 25 — 3o, inferiores spithamaeae ad 9 -pollicares. lthachis partialis densius hirsuta. Pinnulae patentes, utrinque toli- dem fere, quot pinnae, infimae breviter peliolatae, sesquipollicares , ad basin truncatae, 1/2 poil, latae, obliquae, parte exteriore duplo latiore, inciso-serratae leniterque auriculatac, subrhomboideae, apice ex­ trorsum spectante serrulatae obtusae, in procerioribus acutiusculae, exteriores confluentes , omnes obscure virides , parum lucidae , ad costam, nervos et marginem , in aliis superficie antica , in aliis dorsali magis , [iiliiso - eiliatae, subsericeae. Nervi, ubi incisurae profundiores, laciniarum simpliciter pinnatae, pinnularum, si integrae sunt, utrinque bifidi. Pinnulae fertilium lineares, divaricatae, demum divergentes, sessiles, in­ feriores vix peliolatae, s lin. longae, superiorcs minores aeque ac pinnae versus apicem frondis, in apicem elongatum frugiferum confluentes. Sporangia ferruginea, in speciminibus adultis pinnulas strenue involutas cum costa et rhachi parliali oblegenlia. Gongyli oblongi vel subquadrati, margine lato membranaceo cincti.

Crescit in sylvis umbrosis ad fluvium Amazonum, prope Serpa lectum, mense Septembri. %. Ad Vurimaguas in Prov. Maynas legit cl. Pôppig.

Tab. XXV. Sistitur frons fertilis et frondis sterilis basis et apex. — i. Particula laciniae fertilis, cum sporangiis. 2. 3. Sporangia. 4. Particula sporangii, in qua annuli cellulae explauatae. 5. Gongyli. 6. Parti­ cula t-pidermidis, e facie frondis sterilis inferiore distracta, cum spiracnlis. 7. Apex squainulae, e rhachi desumtae. 8g POLYPODIACEAE. V. GY M N O G R A M M E.

V GYMNOGRAMME, DKSV., KULF.

Species Gymnopteridis BERNH. lïcmionitidis W ILLO. Ceterach W ILLD.

SORI lineares aut oblongi, in venis frondis transversalibus simplicibus, furralt-, pinnatisve (non anastomosantibus). INDUSIUM nullum. Caudex plerumque abbreviatus, radiculis caespitosis, rarius repens. Frondes rarius simplices, plerumque compositae et decompositae, saepe pube vel indumento furfuraceo colorato adspersae.

1. GY3INOGRA3IME RENIFORMIS. f Tab. XXVI. G. caudice repente vel adscendente longe palcaceo-villoso; frondibus simplici­ bus coriaceis petiolis elongatis, laminis orbiculato-reniformibus, soris r.uliatis.

Filix frondis forma singulari prae aliis congeneribus insignis. Caudex digiti crassitie, erectus vel inter arborum radiées herbasque semiputridas adscendens, simples aut rarius divisus, radiculis filiformibus ramo­ sis rufo - villosis capillatus, passim petiolorum basibus persistentibus auctus, atque basi villo castaneo-fulvo, c paleis linearibus implexis, involutus. Frondes plurimae terminales congestae dense aggregatae, pédales et altiores. Petioli teretiusculi, sursum antice planiusculi, versus basin spadiceo - nigricantes, ibique paleis fuscis linearibus adspersi, sursum dilutiores et subvirides, rigiduli, tandem flexuosi. Laminae orbiculato- reniformes diamelro unius ad duorum pollicum, vix peltatae, sinu basait profunde hemisphaerico, lobis lateralibus rotundalis rarius obtusangulis ; superficie utraque e nervis a petioli oriundis , intra parenebyma crassissimum dense radiatis rectis simplicibus aut bifidis usque ad marginem decurrentibus radiatim striata, coriacea, superiore obscure viridi, lucida interdum viridi - luteoque zonatim variegata inferiore pallidiore, margine integerrimo aut Ieviter repando demum revoluto tandem fisso , ita ut quasi flabelliformis appareat. Sori lineares, angusti, très vel quatuor lineas longi, simplices et bilidi, contigui , radiati, tertiam fere ner- vorum partem versus marginem occupantes , zonamque orbicularem margine parum remotam efforniantes. Sporangia breviter pedicellata, annula robusto, saepe aliis abortivis multo minoribus longiusque pedicella- tis intermixtis. Gongyli globoso - subtrigoni , angulis acutis.

Crescit in sylvis densissimis horrendis ad montent Cupati, fuvio Japurd conterminum- Lecta cum fructibus mense Februario. 34

Tab. XXVI. 1. 2. Sporangia evoluta, cum adstantibus abortivis. 3. Sporangium ruptum. 4. Gongyli duo. 5. Gongyli nonnulli in particula sporangii. 6. Annuli pars. 7. Epidermidis, e facie laminae inferiore de- tractae, particula. Omnia varia magnitudine aucta.

ADNOT. Grammitis Sw., genus affine, sequenti charactere distiugui potest: Sori oblongi sublineares, série simplici inter costam et marginem reticulo venarum insidentes. Indusium nullum. reniformi*.

Tab: XXVI P'IMfi I ' l M H I VI «ubinriswi

Tab IAIV. POLYPODIACEAE. VI. POLYPODIUM. «Q M. POLYPODIUM, L., KM IF., HLC.IE.

Psilopodium Ni-xi;. Dipleris RI:IN\\. Lnslrra ol Drynaria BûRY. SORI pulvinati, suborbicularcs. seriati aut sparsi. INDUSIA nulla.

Genus varium, terrestre aut epidendron. Caudex simplex, frondibus rosulato- caospitosis, nonnunquam arborcus; aut ramosus, ipsa basi ramisque repi-ns, frondibus sparsis. juvcntute plerumque paleaceus. Frondes polymorphae: simplices, lobatae, pin- nalo- aut decomposito-partitae, interdum dispares. Sori in venularum, venarum nervulorumve anastomosi, aut in corum fine aut in mediodecursu positi: venis ner­ vulis ncrvisv e vario modo circumdali.

1. POLYPODII 31 SlT.irSCISUM. Tab. LXIV. 1\ caudice arboreo : frondibus sublripinnalo-partilis; stipite rhachibusque paleis subulatis nervisque supra fusco-strigillosis; pinnis pinnulisque lineari-oblongis acu­ minatis; laciniis lineari-oblongis obtusis crenato-pinnatifidis, crenatis, sinuato-denta­ tis aut subintcgerrimis: soris (in vena aut in venae bifurcae venula allera) per to­ tam laciniam (inferiorum) 10 — 12, inque pinnulis pro singula crena singulis.

Pol y-podium subincisum. ffï/ld. Spec. pi. V. p. 202. Nr. i3c). Raulf. in Flora 1823. /. p. 36:». Alsophila martinicensis, Spreng. JXeue l'.nldech. III. p. 7. Syst. I ~eg. Il p. 12.,. Nr. 2. Sieber Syn. fil. exsiec. Y/*. 162. Ilcrb. Flor. Martin. i\f. 3.i8.

lilix pulchra, caudice arboreo, frondibus sexpedalibus, inermibus. Stipcs et rhachis ta m communis, quam partiales pallide viridi - fuscescentes, obsessae paleis castaneis subulatis, margine serrulalis, in parle postica frondium et in rhachibus primariis longioribus, 4 — 6 lin., in nervorum pinnularum facie superiore multo minoribus atque quasi in figuram pilorum articulatorum redactis. Pinnae pedem et sesquipedem al- tac, -, — 6 poli, latae, in superiore facie opacae obscure virides, in inferiore pallidiores nitidulae, glabrae, excepte, nervo nonnullisque pilis in nervulis venisque. Pinnulae cujusvis pinnae inferiores saepe sunt pin­ natae, laciniis scilicet omnino rhachi pinnulae discretis atque pedicellalis ; ceterum pluies cujusvis pin­ nulae laciniae, eaeque anlicae, basi foliacea cum nervo confluunt sibi suballcrnatim posilae; quam ob causam fions subtriplicalo-partita appellata est. Apex frondis lato-lriangi.laris pinnulis inslruitur omnibus pinnati­ fidis neque pinnalis, laciniasque exhibet posticas crenulatas vel dentatas, anticas subintegerrimas. Sori in quavis lacinia l.iseriales, S- 10 * 12, in anticis et sumniis pauciores in acumine pinnularum crenato vel inte- genimo nulli, inserti venae e nervulo angulo acuto porrectae simplici ; aut (praesertim in frondis parte po­ stica), venae bicruris veniilae anlicae hreviori, valde convexi, in receptaculo tenui spongioso continen­ tes sporangia 40 et plura longiuscule pedi. ellata , quorum exlima saepe minora vel depauperata. Gongyli oralo - globosi, tenuissime hispiduli. (0 POLYPODIACEAE. VI. POLYPODIUM.

Crescit per magnam partem Brasiliae, in Provinciis Sebastianopolitana, Paulina, Mi. naruin, Bahiensi, incola sylvarum aboriginum, locis montosis. E Martinica insula tulit Sieber, cujus specimina vix différant, nisi pilis longiusculis sparsis per pinnularum faciem inferiorem.

Tab. LXIV. I. Pinnae média fronde facie superiore. II. Apex frondis a facie inferiore, m.n. III. Pin- nula posticarum numéro duplo aucta, a facie inferiore. — .. Sorus desuper visus. 2. Sorus perpendiculariter dissectus. 3. Sporangia duo. 4. l'articula laciniae, cum vena, deraso soro et cum soro intègre 5. Gongylus. 6. Pili duo articulai!, facie superiore nervi. 7. Palea ex inferiore parte stipitis. Omnia varia magnitudine an.la.

2. POLYPODII M CO.NNEXUM. Tab. LXV. P. caudice arboreo; stipite rhachibusque subulato-paleaceis inermibus nervisque supra paleaceo-tomentosis, frondibus bipinnato-partitis, pinnulis cujusvis pinnae su- perioribus saepe minoribus lineari-lanceolatis acuminatis sessilibus basique nonnihil decurrentibus, anlicis conflucntibus, sinu angusto semipinnatifidis, laciniis obtusis integerrimis vel sinuato-denticulatis, soris ubicunque sparsis (in venis subexcurreu- tibus. )

Polypodium connexum. Haulf. Enum. fil. p. 120. Spreng. Syst. Veg. IV p. fio. Nr. 210. Frondes quatuor ad sex pedes longae, duos latae. Pinnae posticae pedem e, quod excedit longae, fere in medio quinque ad sex poil, latae, rircumscriplione ovato - oblongae acuminatac. Ilbarhis communis incr. mis, inferne semitères, superne hisulca, facie inter sulcos concava, ad pinnarum basin nonnihil inlumiila. Tlhachis coinmunis aeque ac partiales paleis subulatis fuscis deciduis instruelae, passim pulvere tenui fusco adspersae et in superiore facie subtiliter striguloso - tomentosulae. l'innulae in pinnis postieis circiter 20 jugorum , sessiles vel basi inferiore membranacea nonnihil in rhachiu parlialem decurrenles, versus apicem pinnae breviores atque omnes basi confluente inter se connexae; lineari - lanceolatae, acuminatac, in latere cujusvis pinnae inferiore (poslico) 4 — 5 poil, longae, in opposito saepe duplo minores. Ouac quidem disparitas in pinnularum jugis postieis multo est evidentior, quam in anlicis inter se fere aequalibus. Pinnulae ad médium usque pinnatifidae, sinu inter lacinias angusto acutiusculo, laciniis lineari - oblongis antice non­ nullis curvalis, et quasi sibi incumbenlibus, in inferioribus pinnulis 3 — 4 lineas longis, margine integerri­ mis vel versus apicem rotundatum nonnihil sinuato-denticulatis. L.11 iniae supremarum pinnularum minores saepe creniformes ; ipsum acumeii frondis et pinnularum subintegerrimum. "Ver. us pinnularum superne tenuiler striguloso - paleaceus , inferne prominens parilcrquc oc parent hvmalis ulraque pagina passim pilis tenuibus adspersus. ÏN'ei vuli laciniarum venas emiltunt in utroque latere 5 — fi, parallelis siibexcurieiiles, simplices, acquali lire dislaulia a nervo et margine sorophoras., aut leviter bifurcas, soro in axilla posito. Sori 40 — jO sporangia nunicrant, in icreptaculo parum elevato longiuscule pedicellata, llavescenti - fusca. Gongyli irregulariter oblongi subinarginali. Crescit in sylris aboriginibus Proviuciae Sebastianopolitanae. ad S. Joào Marcos, Canta G allô et alibi. T>. Tab. L\V sistit apicem frondis et piimani ex inferiore parte frondis recisam, m. 11. — 1. Particula frondis, ab utroque lateie. 2. Soii pars. 3. Spoiangiuin eff.ietum. Omnia varia magn. aucta. Gongyli centies aucti. "ri)l,VIM)'l)H\M connexion.

Tab I.KV 'AMIMIMA pinnata T;.l. LXI. POLYPODIACEAE. VII. CASSEBEERIA. Ql

VII. CASSEBEERIA, KAULF., SPRENG. Som hnearcs marginales inlerrupti, in sinu INDUSII veri intra margincm frondis enati, interius dehiscentis. Caudex herbaceus, repens. Frondes ercctae, peliolis antice concavis, ternatae, pinnatacve, pinnis simplicibus vel binatis. i. CASSEBEERIA PINNATA. Tab. LXI. C. fronde pinnata, pinnis pctiolatis linearibus simplicibus, inferioribus binatis, irregulariter crenatis, crenis integerrimis vel répandis.

Cassebeera pinnata, Raulf. Enum. fil. p. 217. Spreng. Syst. Veg. IV. p. 118. Filix glabra, unam ad duas spithamas alta. Caudex hori/ontalis, nonnullos polliccs longus, flexuosus, crassilic calami scriptorii, deorsum en.ittcns radiculas subsimplices fuscas, tectus paleis subulatis, medio in- crassalis et nitide nigris, margine tenuiore fuscis dense imbricatis. Frondes inde subaltcrnae prodeunt. Pe­ tioli dodrantem, immo pedem longi, rigiduli, Iacves, castanei, nitidi, inferne plus minus flcxuosl, sursum strictiusculi, crassilic pennae columhinae, inferne convem - semiteretes, superne sulco profundo insculpti angulisque acutiusculis terminati. Rhachis inter pinnas petiolo similis. Pinnae parium subsenorum; infimae longiores 3 — 5 poil, longue, suboppositae, longius peliolatae, superiorcs hi- vel sesquipollicares subses- siles, lineares, 3 — 4 lin. latae, obtusiusculae, basi nunc attenuatae nunc subcordatae, lobis plus minus inaequalibus, crassiusculae, coriaceae, saturate vlrides, subtus pollidiores, nervo medio subtus valde pro- minulo, margine distantià inacquali incisulo, ideoque crcnulatae, crenulis nunc elongalis linearibus, nunc brevioribus atque evidentius repando-emarginatis, ita ut pinnas quasi duplicato-crenulatas dicas, margine revolutae. Pinnae imae saepe petiolis unguem et quod excedit longis instruunlur castancis nilidis, supra canaliculatis; saepe in petiolis haud ita longis binae proveniunt aequales; pinnae summae nonnunquam in unam confluunt lato- bilobam , exelusà tune terminali. Sori lineares parum intra marginem oriundi secundum mar­ ginem decurrunt, ejusque crenaturis dirimuntur, ita quidem, ut praesertim eae crenae, quae medio evi- denter crenulatae sunt, duos soros suo sinu videantur excipere; provectiore autem aetate sori cujusvis cre­ nae, immo vicinarum plures confluunt, quam ob causam notam characteristicam a b. Kaulfuss in „soros in­ tra indusium geminatos" positam, tamquam a specifica indole procedentem expungendam censui. — Indu­ sium intra marginem laminae revolutum enatum, membranaceum, planum aut nonnihil fornicatum, interius dehiscens, margine leviter crenulatum. Sporangia dense coacervata, Iongiuscule pedicellata, obovata, annulo fere completo donata. Gongyli subglobosi hinc rhaphe tricruri insculpti, fusci, ,*„ lineae parisiensis diame- tro aequant. Crescit in saxosis umbrosis Provinciae S. Pauli. E Provincia S. Catharinae tulerunt amie, de C ha mis s o et b. Sellow, e Prov. Minarum cl. de Langsdorff. "tf.

Tab. LXI. 1. Pinna, duplo aucta. 2. Particula pinnae fructiferae, a dorso, distracto ex parte indusio, et 3. sectio transversalis pinnae, ut ortus sori, ortus et directio indusii appareant; quadruplo aucta. 4- fiidusii particula magis aucta, ut margo et textura cellulosa appareant. 5. 6. Sporangia. 7. Gongyli. 8. Particula epi- dermidis, de facie inferiore frondis derasae, cum spiraculis. 8. Particula epideimidis, de facie superiore, cui cellula diploës nonnullae adhacrent. ADNOT. Hoc genus quoad indusii conditionem oppositum est Linisaeae (Schizolomali, Gau.1-,1 >, indusio extrorsum déhiscente donatae, atque similibus formis summam affinitatem prodenti. Conf. Lindsaeam ensi- foliam Hook. Grev. in egregio opère: Icon. filic. t. m. - Pteridis genus differt: aori» continuis, Adianti so­ ris non intramarginalibus, sed vere marginalibus, spurie indusiatis. o2 POLYPODIACEAE. VIII. ADIANTUM

VIII. ADlAxMLM, L., SM., SW., II. BR. SORI orbiculares aut lineares, innati centro lobulorum frondis marginalium re- plicatorum membranaceorum venosorum, indusii ad instar introrsum dehiscentium.

Filices herbaccae, molles. Caudex brevis, erectus aut repens. Frondes ra­ rius simplices, saepe decompositae, aut supradecompositae; petiolis plerumque nigri- cantibus. Laminae tenerae aut coriaceo-nitiilai", divisionibus ultimis subi-a.liato-venosis.

i. ADIANTUM RHIZOPHVTIM. Tab. LXII.

A. rhizomate simplici brevi; frondibus pinnatis; petiolis paleaceo-pubentibus, apice elongato radicantibus, pinnis glabris subtriangulari-flabclliformibus, margini- bus postieis rectis, interiore breviore, antico rotundatodenticulato lobato et sorifero, infimis latioribus subsemiorbicularibus ; lobulis sorophoris lineari-oblongis, glabris.

Adiantum rhizophytum, Schrad. in Gôtt. gel. Anz. 182/1, p. 8-2. Nr. /*.

Filix spithamaea vel pedalis. Radiculae plures fasciculatae, fibrillosae, e rhizomate brevi terrae im- merso. Frondes 10 — 15, rarius plures, adscendentes vel arenatae atque, dum apice rhacheos elongato terrae incumhant, ibidem e nodulo iterum radicantes. Petioli 2 circiter poil, longi, teretiusculi, inferne crassilic acus tcxloriae, nigricantes, nitidi, paleis tenuibus fuscidulis aliisque parce admixtis majoribus pu- benti - villosuli. llhachis sursum tenuior, pilis brevioribus pallidioribus densius adsperso. Pinnae in quo­ vis latere 20 et pluies, breviter petiolalae, alternae, sibi haud ita approximatae; infimae fere in semicir- culum expansae, dimidium poil, altum, basi fere lineâ rectà truneata, in lobos 3 — 5 lato - cuneatos ultra dimidium incisae; superiores pinnae magnitudine decrescentes oblique subtriangulari - flabelliformes, faciebus postieis rectis integerrimis, interiore breviore, facie antica subtruncata aut leviter convexa, in lobos 4, 3 aut 2, quorum extiini semper majores, minus profunde, quam infimae pinnae, sectae. Margo exterior pinnarum inaequaliter est denticulatus. Sori in quovis lobo solitarii, e lobulis replicatis glabris iisque tam- quam indusio tecli, pulvinati, lineari- oblongi, lineam et quod excedit longi. Venae per laminam radiantes plerumque bis dichotomae. Color obscure viridis, vix nitidus. Sporangia pcdicello ipsorum longitudine affixa. Gongyli oblongi, hirtuli.

Crescit in praeruptis viarum, locis umbrosissimis ad fluvium Paraiba, ubi legit ill. Princ. Maximilianus Neovidensis, et in via Felisbertia et inter Almada et Ferradas. Meuse Januario fructifiera lecta est. "i\.

Tab. LXII. i. Pinna, cujus altéra pars dimidia sorophora a facie superiore cum soro reduplicato, altéra sterilis exhibetur, m. a. 2. Particula marginis sorophori, cum lobulo reduplicato, derasis ex parte sporangiis. 3. 4. 5. Sporangia. 6. Gongyli.

Habitu et statura convenit cum Adianto rhizophoro, Sw., attameu hene distiiiguendum : venis per laminas minus dense decurrentibus, colore ideo minus nitido, pinnis laxius positis, majoribus, praesertim latioribus, ma-

/ i/ N

AhiAs\- n m i.M.'ao,,,,,,,,,. T.ililA'lll.

1TTU '*•*&•£"<

A |.ii.',r„'„„,s M dein' mu IX POLYPODIACEAE. VIII. ADIANTUM. Q3

gis triangulan-fl.ibelliformibiis, quam scaleno-oblongis, quales ni A. rhizophoro observantur, porro lobis in ex- timo latere minus inter se distantibus cuneatis potins, quam quadratis, praesertim vero soris et lobulis sorife- ris non orbicularibus sed lineari - oblongis. l'interea A. rhizophorum rigidius est, Irondes strictius erigit, et apice aphyllo radicante instruilur tenuiorc longiore. Paleae quoque quam in A. rhizophyto majoies sunt illi, densiores minusque crispulae, at in utraque specie facile deterguntur.

2. ADIANTUM TETRAGONUM. Tab. LXIII. A caudice repente; fronde pedato-tripinnata, slipite tctragono leviter furfuraceo ; rhachibus pubenti-palcatis, pinnulis lertiariis ex ovato longe acuminatis, basi supe­ riore rotundatis inferiore cuneatis, utroque margine subindsis, laciniis truncatis sori- feris, acumine nudo serrato ; lobulis sorophoris linearibus.

Adiantum tetragonum, Schrad. in Gott. gel. Anz. 1824. p. 8-2. Ni: 8.

Caudex subhorizontalilcr repens, terrae plus minus immersus, pauculas promens frondes sesqui - et bi- pedales, erectas. Petiolus pedem altus, strictiusculus, basi crassitie calami scriptorii, acute tetragonus, atro - violaceus vel atro - fuscus, furfuraceus flocculis tenuissimis flavescentil.us, qui sub microscopio com- posito inspicienti pili radiati, radiis cylindricis obtusis simplicibus vel ramosis flexuosis, probantur. Lamina pédalo - Iripinnata, pinnis scilicet tribus constans, quarum media, altior, in tics, latérales in duas pinnulas pinnatas dividuntur. Pinnae erecto - patentes, spithamam , media saepe pedem alta. Ilhachis universalis et partiales triquetrae, pube tenuissima obsitae pariter ac ea, quae in petiolo est, formata. Pinnulae primariae circumscriptionc lanceolata aut oblongo - lanceolata, erecliusculae, numerant pinnulas secundarias utrinque 7 — g alternas, petiolis brevibus innatas, remotas, 2 — 3 - poil, longas, 6 — 9 lin. latas, superne de­ crescentes, ex ovato - lanceolatae, in acumen longum serralum productae, basi inaequales, latere baseos sci­ licet superiore rotundata, inferiore cuneata aut in pinnarum lateralium pinnulis infiinis iu triangulum acutum excurrente, versus apicem serratae, reliqua parte utriusque marginis inaequaliter incisulae, laciniis trunca­ tis soros ferentibus. Substantia laminarum membranacea, glabra, nitida, saturate viridis. Venae quater di- chotomac, radialim evcurrcnles, cruribus versus ambitum longitudine decrescentibus. Ncrvus e petiolo partiali conlinuus superne pubenti - hirtulus. Sori in parle postica pinnularum partialium longiores, nonnul- las lineas aequantes, versus apicem ut plurimum multo breviores, non in facie inferiore frondis solum, sed ob lobulos soriferos iterum reduplicatos in superiore quoque conspicui. Sporangia dense pulvinata, annulo fere per totam superficiem decurrente. Gongyli desuper inspicienti leviter trilobi.

Crescit pulchra species in sylvis inter Altnada et Ferradas, in Prov. Bahiensi. Pri­ mas legit nobil. Princ. Maximilianus Neovidensis. Januario fruclificat. 1>

Tab. LXIII. 1. Particula frondis desuper visa, ut decursus venarum et sororum pars conspiciatur. ^.Sec­ tio verticalis per sori partem, ut appareat, Iobulum soriferum laminae replicatum iterum in pronam faciem re- duplicari. 3. Sporangium a latere. 4. Sporaiigium a dorso. 5. 6. Gongyli.

3. ADIANTL3I DELICATLU.M. j* Tab. LVI. Fig. II. A. rhizomate brevissimo siinplici; frondibus exilibus pinnatis: petiolo rhachique filiformibus basi paleaceo-pilosis, pinnis remoliusculis obovato-rhombeis, deorsum g', POLYPODIACEAK. VIII. ADIANTUM.

aequaliter cuneatis; antice rotundatis incisis cl subulato - dentatis ; soris in margine antico solitariis vel binis, orbiculari -oblongis.

Caudex brevissinius, deorsum emittcns radiculas numcrosas filiformes fulvo- tomentosas, sursum fcrens caespilulum frondium tenuium, i — 2 poil, longarum palenliiini. Pctiolus (paritcrque rhachis) filiformis tcretiusculus, nigro-spadiceus, nilidus, versus basin paleis minutis piliformibus fuscis passim adspersus. Pin­ nae alternae, remoliusculae, in petiolis filiforniibus nigro - spadiceis vix lineam longis, 3—4 li". IOII'MC l\ — 2 latae, sursum decrescentes, obovato - flabelliformes, poslice in basin cuneat.im integerrimam , f ,o- lius pinnae metientem attenuatae, antice rotundatae, profunde subulato- dentatae, atque interdum incisulae in lobulos subquadratos î, 3, 4i glabrae, venis semcl vel bis bifidis percursae, laele virides. Lobuli so- rophori in quavis pinna solitarii aut bini, ovati aut oblongi, obtusi, c membrana teiiera subpellucida facta. Sori orhicularcs parvi, in lobulis pinnarum orbiculari-ovalis teneris. Sporangia breviter pediccllata. Gon­ gyli oblongo -subti ilobi. Crescit locis calidis umbrosis syharum, super saxa, in ditione fluvii Japura. 0 aut IL?

Tab. I.VL Fig. II. Plantula major et minor. i. Pinna magn. a. 2. Apex pinnae a facie inferiore cum lobulo sorophoro reduplicato, ut conspici possiut venarum transitus e pinna in lobulum ejusque margo e cellulis irregularibus co.iflatus. L média parte pinnae epidermis detracla diploës structuram in coii'pc. tum dat* ad shiistram epidermis cum spiraculis exhibetur. 3. Lobulus sorophorus separatus, a facie infciiuie visus. 4. 5. Sporangia adulta. 6. Sporangium non rite evolutum. 7. Gongylus.

Quam maxime liuic affine, ideoque iconc et phrasi accuralius distinguendum est planta antillana:

4. ADIANTUM PUMILUM. Tab. LVI. Fig. iv. A. rhizomate repente paleaceo radiculoso; frondibus exilibus pinnatis, petiolis rhachibusque subtiliter pubentibus, pinnis ovatis basi breviter cuneatis antice denti­ culatis, integris aut sublobatis, terminal', majore; lobulis sorophoris in margine an- teriorc subsolitariis orbicularibus. Adianlum pumilum, Sw. Syn. Fil. p. 122. IVilld. Sp. Plant. V. p. z»3t. Spreng.

Syst. Veg. IV. p. m. Nr. i3. Pluk. Alm. t. 25i. /. Z,. {haud maie.)

Altéra species nondum descripta, quae multis notis cum praecedentibus convenit, est:

5- AD.AIITI'M HEFI.ECTE-NS. + A. rhizomate simplici brevi; frondibus pinnatis, interdum antice radicanli- hus et gcmmiferis; petiolis basi paleaceis rhachibusque nigris glabris; pinnis transvc.se oblongis aut trape- zoide.s, latenbus postieis rectilineis aut interiore breviore rotundato integerrimis, anlicis argutc denticula­ tis integris aut passim inciso-Iobatis; lobulis sorophoris 1 — 5 orbiculari-oblongis.

Planta spithamaea. Frondes erecto - patentes aut arcuato - deflexae et radicantes, atque gemmas novas proferentes. Pmnae alternae, circiter 2o, infimae 4 - 6 liu. longae, 2 - 3 latae, evidentius inciso-lobatae, supenores parum decrescentes minus incisae. — Adianto arcuato Sw. habitu affine.

Crescit in ripa praerupla fiuminis Tapajoz, ad Santarem, in Provincia Paraiinsi. Sept. *| OBSERV. Omne Adianti genus rite in duas sectiones discindi potest, Adianta Minerw. lobulis soropho- r» linearibus vel angusto. oblongis (saepe conflucntibus), et Adianta Veneris: lobulis sorophoris orbicularibus vel rcnilormibus distinctis. POLYPODIACEAE. IX. DIDYMOCHLAENA.

IX. DIDYMOCHLAEAA, IW„ KAULF., L.NK. Aspidium AUCT. Tcmilaiia RKINYV. Monochlacna GAIDICIL IIY- stcrocarpus L\AGSD. MSS. SOP.I utrinque secundum apicem venae lineares, in unum oblongum confluentes. INDUSIUM lineare gcminum venae inter soros longitudinaliter adnatum, in unum concrelum, ulrumque margine cxtcritire libcrum. Caudex in unica specie cognila arborons. Frondes bipinnalac. Genus heteroclitum Diplazii, diversum brevitate sororum.

1. DIDYMOCJILAEN A SIM OSA. Tab. XXVIII. Tab. XXIX. Fig. I. Didymochlaena sinuosa, Desr. Magaz. der Ges. Nalitif. Freunde zn Berlin. V- 1811. p. 5o3. t. 7. f. 6. 6. a. Raulf. Enuin. fil. p. 184. Spreng. Syst. Vcg. IV. p. 69. Slernb. Flora der Vorwelf. Tab. A. Aspidium truncalulum, Sw. Syn. fil. p. 52. 252. IVilld. Sp. pi. V. p. 256. cum synon. Aspidium squamatum, IVilld. Sp. plant. V. p. 2 5o. cum synon. Schrad. in Golt. Gel. Anz. 1824. p. 868. Aspidium cultratum, Presl. Dclic. prag. I. p. 17/4. Diplaziuin pulcherrimum, Raddi fil. bras. p. 42. t. 5g. Teguiaria adianlifolia, Reintc. Sy/loqe pi. Ratisbon. II. p. 5. Monochlaena sinuosa, Gaudich. in Freycin. Voy. Bol. p. 34o. t. 12. f. 3. Crescit in sylvis montants per magnam partem Brasiliae tropicae, c. g. in monte Cor­ covado, in Serra de Juruoca inter S. Joâo Mareos et fuv. Pirahy, Prov. Sebastianopolita­ nae. In Insula S. Calliarinae cl. de Chamisso legit. In insulis antillanis et in Java fréquenter obserra/u est. In Peruria legit cl. Pôppig. Tab. XXVIII. Figura intuenti ad dextram sistit filicem intégrant, in sylva montana una cum Alsophila armata cresceiitem. Tab. A'A'LV. Figura I. exhibet caudicis partem a latere visam, magn. natur., et II. ejus sectionem transversalem. ADNOT. Filicem jam satis superque descr.'ptam haud ulterius verbis dipingimus, unum id monentes, Di- dymochlacnae genus sori et indusii indole facile distingui ab A-pid'o, dilficilius vero characterem erui, quo a liipltizio probe secedat. Haud maie igitur bonus lladdius ad Diplazium (Callipteridem Boryo) retulit, cujus -•peciem quasi exhibere soris abbrevialis ill. amicus Link (in horto 1. berol. II. p. 73.) tradidit. Venae stériles in bac stirpe bifurcae sunt, fertiles contra quasi e duobus cruribus confluunt, ideoque latiores sunt. Indusium quoad originem duplex est, pari modo in venae decursu adnatum, ac in Asplenio simplex habemus. Possit igitur dici, DiJymochlaenam esse originitus Asplenium, cujus vena cruribus gaudeat geminis approximatif, altero sursum, altero deorsum sorophoro et pari directione in indusii formationem producto. Porro comparari potest Seolopen- tlrio, cujus indusia, soris geminatis pcrtinentia, ore convergunt, e venarum duarum vicinarum venulis orta ; contra in Didymochlaena unius venac crura ferunt soros geminatos, quorum indusia in unum coalita in oppo- situm latus Liant. ()(j POLYPODIACEAE. X. DICKSOMA. X. DICKSOMA LHEP.IT., SM., SW., R. BR. Dennsladtia, BERNH. — Nephrodii spec. MICH.

Sori marginales distinct! ; capitati, INDUSIO ex apice venae orto, membranacco, extrorsum déhiscente ; involuti lobulo frondis fornicato, unacum soro replicato, in- dusiumque amplectentc vel cum eo concrescente; (ideo quasi émergentes inter labia indusii marginalis circumcirca clausi, s. perisporangii HEDW. BERNH.) Caudex arboreus assurgens, aut hcrbaceus repens. Frondes spectabiles, saepe decomposito - partitae.

1. DICKSONIA TENEIIA. Tab. LXVI. Tab. LXXII. Fig. I. D. caudice repente ramoso ; fronde tripinnato-partita glabriuscula; pinnis pinnu- lisque acuminatis, laciniis remotiusculis oblongis obtusis c basi cuneata in rhaches decurrentibus semipinnatifidis vel sinuatis antice crenatis, lobis obtusis subeurvatis sinuato - subdenlatis emarginatisve, quovis imo antico longiore; soris majusculis.

Dicksonia tencra, Presl. Délie, pragens. I. p. 189., collai o specimine originali. Dicksonia adianloides, Link. Hort. R. berol. II. p. 9., collato specimine aucloris. Anne quoque IVilld. Sp. pi. V. p. 488. cum synom., mihi valde dubium*

Caudex horizontalité!* in terra repens, magnaque c\ parte cmersus, tercs, crassitie digiti, flexuosus, simplex aut ramosus , interdum in duorum pedum Iongitudinem cxlensus, paleis parvulis subulatis castancis basi albis sursum spectaulibus et in apice caudicis ramorumque convergentibus adspersus , deorsum ogens radii nias terctes flexuosas simplices aut divisas. Frondes plures subalternatim e caudicis ramorumque flc- xuris surgentes, ercctae, 5 — 6-pédales. Slipes 3 — 4 spithanias longus, strictus aut superne parum fle- xuosus, basi teres nigricans, crassitie digiti minimi ; sursum paullatim attenuatus viridis, in faeie anteriorc sulco profundo exsculptus, dorso valde convexus, ad latus utrinque linca prominente instructus, junior ad­ spersus paleis subulatis, 1 — 2 lin. longis, castancis basi albo - pellucidis, atque praeterca pilis paullo minoribus albis, utrisquepatentibus. Stipitis intra pinnas continuatio, s. rhachis, similis, sulco tamen minus profundo et latiorc, angulisque clevatis in duas crislas pallidius vieilles, quae in rhaches pinnarum trans­ eunt. Frondes in laminam spectabilem ovato - triangularem expansae. Pinnae lanceolatae, acut.ic, in utro­ que latine 10 — 2%, sul.bori/.oiilaliler patentes, inlimae scsquipedales suboppositae, superiorcs magis ma- gisque diremlae, distanlia inter pinnas cujusvis jugi subpollicari, inter singula juga infini., dodranlali, sur­ sum minore. IUiai'his partialis pinnarum ima basi nonnihil dilatât.., ibique pariter ac ad avillas pinnularum paleis quain reliquae longioribus adspersa, figura rhacheos eoniniuiiis. Pinnulae lanceolatae acuminatac, 20 — .'4 pariuni, breviter peliolatae atque se inviceni diserctac, exceptis suniniis paribus, quorum 4 — 5 pin­ nulae pcnullimae paueas lineas longae basi confluunt, ullimae totidem omnino in cuspidem angustain erenato- serratam sunt attenuatae. Laciniac pinnularum 3 — ."• lin. longae in quovis latere 1 ", — .'4. inferiores re- motiores ; inter se invieem fere liberae atque vix nisi crislulà tenui e basi decurrente leviter connexae, cir- cumscriplione oblonga aut angusto-ohlonga, lobalae aut lobato-pinnatifidae, lobis utrinque 2 — 3 alterius cuneatis cmarginato - bilobis, lobulo minore sorifero. lluruni vero loboruin ille, qui antice posilus, semper l)K'lvS()V|A li-iicn, Tab I..WI

PO L Y PO 1)1 ACE AL. X. DICKSONIA. (V? major est et profundius bilohulatus ; cxtimus cujusvis laciniae quasi e nonnullis confluons omnium maximiis transvcrse ohlongus vel subtrapczoideus, extus rotundalus cl incisulo - crcnatus. Lllimae in quavis pinnula laciniae pariter in cuspidem contractae ac in pinna ullini.ic pinnulae. I a.inia cujusvis pinnulae infima e basi cristulam majorent suberectam emittit in rhachin pinnae decuirenlcm. Substantia paginât" molliuscula, herbacea, laete viiidis. Xeni, nervuli et venae, 1111.1111111 ultimatum singula in singiilum lobum et lohulum in,rat, apice nonnihil inerassati, semidiaphani, allmli Pili tenues all.i, alii septati, alii ronlinui subulali aut clavali per frondein , praesertim in facie inferiore, parce sparsi. Sori niajusculi, ob lobulum frondis cum indusio connatuni quasi perisporangio cylindrico vel canipanulato cincti, in receptaculo carnosiusculo sessi- les, constant sporangiis 70 et pluribus longe pedicellatis. Gongyli immaturi quadrilobi, maturi irregulari­ ter oblongi, parce vcrruculosi.

Crescit in sylvis perpetuis locis montanis, e. g. in Monte Corcovado. in Serra de Estrel/a, per Provinciam Scbastianopolitanam, et inter Almada et Fcrradas, Prov. Bahicnsis. \%

Tab. LXVL N"!.ui'lum est, iconem nostram secundum spécimen cultum esse exaratam, cujus laciniae, praesertim superiores, angustiores sunt, quam in excinplis quibusdain plantae sylvcsliis esse soient, r. Pinna ex inferioribus. 2. Apex totius frondis. 3. Frons novella, vernationc adhuedum circinata. 4. Apex frondis nondum evolutae. O. m. n. — 5. Laciniac duae in rhachi pinnulae, ab utroque latere visae, 2Jies auctae. 6. Sorus, cum adbaerente lobulo sterili latere, 3oies auctus. — Tab. LXXI1. •. Lacinia pinnulae parte in- friimo pinnae, cum so.is juniorilni' 2 m. a. 2. Altéra lacinia fere matura, ab inferiore. 3. Eadem a facie su­ periore, magis aucta. — Reliquae figurae in Tab. LXX1I. exhibitae (^ — 18.) historiam evolutionis soii et spo- rangiorum adumbrant, de qua re sine mora (in adnotatione secunda) verba faciemus.

ADNOT. I. Duktotiiae generis character non ab omnibus auctoribus rite traditus est, eam ob causam, quod saepius negligitur, quantum intersit inter vcruni indusium e laminae facie inferioie peculiaii pro.essu or- ganico prognatum atque indusium sic dictum marginale, quod nulli parti originitus disliiiclie debelur, sed a mero lobulo frondis replicato, a reliquae laminae compagnie quoad slruitu.am plus minus abludi'nte, originem trahit. In Dicksonia nimirum utraque formatio obtiuet. Indusium verum adest, paullo supra venae apicem 01 tum, mem- branaceum, sursum et extrorsum aperiundum, simul autem margo laminae, lobuli cucuTlali forma, revolvilur indusiique marginem prehendit, plus minus eum amplectens atque cum eo inferne coalescens. Qua quidem formalione rite perspecta, cl. Svvart/ii et Willdenowii characterem, quo indusium duplex statuitur, repiohamus* neque Kaulfussium notas characteristicas piobe expressisse existimamus, quum (Enuin. fil. p. 225.) dicat: in­ dusia membranacea, subglobosa, marginalia, adnata, iiiacqualiter oris Iaceris dehiscentia, extrorsum et mtrni- sum reclinantia. Ita igitur nullius auctoris characterem ipsi naturae convenire palam est, nisi R. Bio.wu'i, viri incomparabilis, qui non solum omnia acerrimo oculo peilustrat, sed etiam characteres od samie inorphoIngi.it' 1101- mas revocat. Ceterum fatendum est, hanc de communi morphosi aberrationem difficilins cognosci, dura lobulus replicatus cum indusio concreverit, id quod non in omnibus, neque paii ratione accidit. Praeteiea soii foi ma lobuli longitudine et figura pendet. Quo Iongior sorus, eo evidentius rcceptaculum observatur, cujus quidem vestigium in omnibus speciebus adest. Inde patet, Dennstaedtiam , genus a cl. Bernbardio (in Schrad. Journ. f. d. Botan. II. 1801. p. 124) Dicksoniae flaccidae superstructum, cujus sorus brevis, membranula , non tubii- losâ aut campanulatâ, sed globosa obvallatur, tamquam nota levions momenti innitens, rejiciendam esse. Sori forma in D. pilosiuscula pluribusque aliis cum D. flaccidae convciiiiint. Uam vero partem involucrantcm , cu­ jus ortus coalitioni debetur lobuli replicati cum indusio, quominus perisporangii nomine, ex mente cl. Bern- hardii, salutemus, nil obstat.

Balantii genus a Dicksonia eo diversum est, quod lobulus revolutus cum indusio nullo modo loncrescit, quam ob causam sorus involvitur valvulis duabus distinctis, exteriore laminae margine producto, iiiteiiore indusii veri naturam prae se ferente. Quam quidem morphosin, rectius anamorphosin dicendam. prae aliis il­ lustrât sori conditio iri Saccolomate élégante Kaulf. f VeuropUnde Dcsv ) quippe qui tegitur indusio ciiculliformi 08 POLYPODIACEAE. X. DICKSONIA.

dimidiato, paginae inferiori lateribus adnato, margine frondis extenuato (quasi ex superioris paginae cellulis so- lummodo formatus esset), simul nonnihil excavato, sed vix in infcriorem paginam revoluto. Si vero hanc Sac- colomalis structuram cum Davalliae contuleris, hujus generis characterem vix ac ne vix quidem ab illo dilferre invenies, nam dispositio sororum contigua, in Saccolomate obvia, pendet a frondis figura venarumque decursu ita ut Saccoloma elegans pariter dissocia ac in Davalliis obvenire solet, soros a se invicem remotos (non con- tiguos) exhiberet; alia vero difTercutia essentialis inter utrumque genus non superest, nam indusiorum longitudine Dur,illi,te valde variant (jam iiidigitautc cl. R. Brown, in charactere, Flor. Nov. Holl. p. 156.) : aliis e. g. D. bidentatae, epiphyllac, pyxidatae, Iongum est et quasi urceolum dimidiatum longitudinaliter adnatum refert, aliis, uti D. fumarioidi, gibberosae, adiantoidi, brève est vix semicirculare. Nec in eo differentia generica quaerenda, quod margo super sorum altius aut brevius promittatur. -— Lindsaea , genus multis notis affine, praesertim so­ ris linearibus et indusiis ex apice venarum, una plurium , ortis distinguitur. Gênera filicum hoc indusio du- plicis originis et quasi mixtae donato firmis characteribus ab iis removentur, quae indusio vero plus minus glo­ boso circum circa basi adnato gaudent. Talia habemus indusia in Sphaeropteride Hall, (non Bernh.), eaque quasi in duas valvulas secta in Cibotio Kaulf. (Pinonia Gaud.), irregulariter vero laciniata in Woodsia, cui, monente IL Brown (in Wall. pi. Asiat. I. p. 41.) Physemalium Kunzii synonymon adscribitur.

ADNOT. II. Sporangiorum Dicksoniae teivrae ortus et incrementum. iW-ihum jam inter auctores dispu- tatum est de natura partium, quibus Filices tamquam fructibus et seminibus instruuntur, ita ut haud iiigratum opus in nos suscipere videainur, dum illarum partium inde a primo geneseos stadio historiam eiiarrcmus. Spe- ramus enim fore, ut, lumen ex ipsa observatione petendo, inde forsan noimulla derivare possimus , quibus vera fructificationis filicum indoles et significatio illustretur. Neque, quod sciamus, filicum sporangia per omnes evo- lutionis gradus observata et depicta sunt, licet cl. L. Ch. Treviranus (Vermischte Schrift. Vol. IV. p. 64—70), de indusii natura verba faciens, et illorum ortum paucis recte designasset. (Conf. ejus tab. III. f. 6.) Dickso­ nia lenera fere per totum annum in horto nostro laete végétât atque frondes profert aetate, magnitudine, evo- lutionis stadio diversas, quas inter semper una alterave existit novella, quae apicem primarium, pinnas pimiulas- que involutas gerens, eximium vernationis sic dictae circinatae exemplum exhibet. (Tab. I.XVI. f. j) Tali in fronde vides supremas pinnulas quasi in capitulum compactas, sibi arcte appressas atque in pagina inferiore, unica quae tune luci patet, pilis, quam in adultis partibus multo frequentioribus, pubentes. Hae quidem ac'ote pinnula, quae postea in sex, immo duodecim linearum Iongitudinem excrescit, vix dimidiam arquât. Mollis tune est, et compagnie cellularum inaequaliter pentagouarum aut hexagonarum, multo muco repletarum, tam laxâ, ut, inter laminas vitreas pressa, facile in cellulas solitarias vel in irregulares illarum moles nia tenera, vel diligoutissiina observatione, statuere potnimns, quippe • nus pili pauxillum muci mox indiiic-centis continere visi sinil.

Quod autem illornm utiiculoium postea in spoiaiigia adolescenlium ncxum attinet cum fasciculis vasorum spiralium, idem, quod cl. Treviianus (I. c. p. 06.) observamus, eos scilicet semper provenire e congen'e cellu­ larum globosarum aut il régulai itei angulosarum, tamquam e receptaculo, nuspiam vero vasa usque ad ipsoium sporangiorum basin procurrere. Nullo quidem modo velimns negare, certam inter fasciculos vasorum et soros intercedere rationem, dum hi vel juxta apicem, vel ad bifurrationem vel in ipso decursu fasciculorum vasorum propullulent ; sed de eo repelila observatio nos certissimos fecit, sporangiorum forma ti on em semper materie meie cellulosa, tamquam e communi matrici, ortum capere. Quam quidem origi- nis rationem bene perspicies collata fig. nostra 6., qua pailem sistimus novelli sori cum subjecto parencliy­ mate atque apice fasciculi vasorum nonnihil dilatati , vasaqiic jam divergentia exbilientis. /'V*r. -. tria monstrat sporangia, receptaculo meie celluloso enata. Primo post oituin stadio sporangia, uti jam diitum est, vesiculae sunt s. utriculi simplices, muco repleti, superficie omnino homogenea. Elapso vero paucorum dierum spatio grandiores fiunt, et parietes cellularum pentagonarum aut hexagonarum, rctis sublilissimi ad instar, per super­ ficiem ducti apparent, primum pauciores (I tg. -.), dein, numéro paullatim succrescente plures (Fig. 8. g). l'bi primum telae cellulosae formatio per superficiem incipit, corpusculorum basis elongatur, distentàquc ibidem duplici cellularum série, stipes pracparaliir, qui lentius quam pars supeiior iiicrementum capieus, eo solum tempore solcmnem Iongitudinem adipiscitur, quo intra sporangium jam gongyli coagulaverint. (Fig. 10. 11. 13.J Jam nunc totius sporangii color, primum sub lente simplici adspectus saturate viridis, sub microscopio com- posito mucoso - viiidcsceiis, ita mutatur, nt centrum obscurius évadât, ambitus plus pclluciditatis servet. Inspi­ cienti taie sporangium laminae microscopii vitreae horizontaliter impositum , obveniunt cellulae a reliquis mag­ nitudine diversae, quae zonam efficiuiit verticaliter inde a sporangii basi s. stipite peicurrentem, in junioribus fere completam, in adultioribus hinc juxta basin sporangii deficientem. Quibus cellulis magis magisque evolu- tis annulus formatur. Sunt «mgulae, per se spectatac, transverse oblongae, extus convexae, intus eo scilicet latere, quo ad conforinaiidum cavum sporangii faciunt, planiusculae, parietibus, qui singulas séparant, latiori­ bus. quam reliquae cellulae, donatae et particulas 1 esinoso-grumosas, adjeclis interdum paucis granulis amyli continent. Hic annulus pariter ac stipes a formationc earum particularum, quae loco seminum intra sporangii cavitatem elaborantur, omnino est alienus, ita ut haud miruin, ejus fabricam tamquam partis minus essentialis in diversis Filicum familiis sese habere diversissiinam, immo in Osmundaceis quasi evanescere. Haec animo vulveus ffuram 12. intuearis , quâ sistilur sporangium semimaturum intra duas laminas vitreas compressum. Colli"itur ex hae figura, massam in cellulis annuli et stipitis contentam pressione in maculas irregulares coisse, reliquas vero cellulas sporangium constituentes , ab illis partibus et formatione et negotio diversas, mateilam 1(X) POLYPODIACEAE. X. DICKSONIA.

gongylis efibrinandis destinatam continere segrcgatam. Annuli cum cellulis lateralibus sporangii nexum figura 14. quoque demonstrat, particulam dorsalem sporangii rupti exhibons.

Quae nunc de sporangiorum historia enarranda sunt, praesertim gongylorum evolutionem spectant. Onrae scilicet cavnm intra anuuluin et reliquos sporangii parietes, quod annuli ope quasi cristatum dicas, repletum est vesiculis leneris, dense conglobatis, globosis aut ovatis, per sporangii parietes latérales (vix per annulum) tr.n)"lmi'iitibus, inuco plastico refertis, primo tamen stadio omnino diaphanis. Quarum quidem vesicularum naturam cl. Wahleiibergius ignorasse videtur, quum plurium plantarum cryptogamicarum, ideo ipsiTetradidymarum nomine insignitarum, semina c quaternaria coagmentatione oriri recte observasset (Nov. A et. Ups. VII. Flora lapp. p. 289.); optime vero omnem earum indolem et historiam eiiucleavit oculatissimus amicus Hugo Mohl (in disser- tatione de sporarum in génère ortu, Flora s. botan. Zeitung, Ratisb. i835. L p. 38—42), demoustrans, singulos utriculos quatuor continere cellulas minores subglobosas sibi arcte applicatas et faciebus inte.ioribus tttraëdiis sibi contiguas: vesiculae matricales ». thecae, termino jam de Licbenibus recepto, appellantur. Compresso Dieksoniae lenerae sporangio novello inter duas laminas vitreas harum thecarum plures e rupta membrana propullulant; pri­ mum materiam omnino similarem absque discretis cellulis oflferunt, postea, dum sporangium paullo plus adole- verit, cellulas ipsis inclusas exhibent globosas, minutissimas, plerumque quatuor, raro plures autpauciores, dia- phanas, „ se invicem discrètes atque versus peripheriam thecae collocatas; aetate demum provectiore hae qua­ tuor cellulae augentur, integrum thecae cavum occupant atque plus minus inter se coalescunt, ita ut sporan­ gium tuiic temporis inter laminas vitreas compressum cellulas effundat plus minus quadrilobas et hae fi-nr.i quaternariam compositionem prodentes. (Fig. \b) Pellucidilatem haec propagula tune non amplius servant, sed spissiora evadunt, et magis magisque virescunt (Fig. \6.); attamen vel hoc stadio singulae partes possunt a se invicem separari, quale corpusculum simplex juxta figurant i5. depictum exhibetur. Hae quatuor cujusvis thecae pârticulae jam provectiore aetate solidius compingmitur, colore tinguntur obscuriore, fuscidulo aut rufo, et tandem in corpuscula plus minus oblonga mutantur, rhaphe solummodo tricruri, tamquam primae coagmentationia vestigio, superstite. (Fig. i-j.) Theca ipsa a propagulis resorbetur vel intra sporangii cavitatem dissolvitur. Cuivis autem gongylo duplex tune competit membrana, exterior firmior (Fig. 1&.) e cellularum pentagonarura aut hexagonarum rete conflata, passim in nodulos protuberans, interior tenerior homogenea. Materies autem his membranis contenta muco constat similari opaco. Quum gongyli plane matuiucrint eorum peripheria non­ nihil d.minuitur, ideoque laxius per sporangium coacervati, hoc irregulariter rupto annub hygroscopici ope, ex- pelluntur. Quorum igitur propagulorum liistoria enarrata, quum pateat, quodvis originitus non solitariam unam et Mmplicem esse cellulam muco refertam, sed quatuor dense coactas postea divellendas, non sporae (quippe quae uob.s in I-lorae brasiliensis Vol. I. p. 4. Algas pertractantibus „vegetabihs mucosa monas s. cellula sim­ plex" audit), sed gongyli (ex mente Gaertneri) terminum pro designandis Filicum (pariterque Muscorum, Hepa- ticarum, Lycopodinearum, Marattiaccarum et Ophioglossearum) propagulis usurpandum velimus.

Dum vero haec omnia, quae descripsimus, circa Dieksoniae lenerae sporangia iisque contenta propagula acedunt, m adjacentibus partibus pauca solummodo mutantur. Pili, in novellis pinnulis fréquentes, magna ex parte decidunt, sori receptaculum carnosius fit et elongatur, indusium, quod jam inde a prima origine cellula­ rum oblongarum compagine et spiraculorum defectu „ reliqua fronde differt, maturescentibus sporangiis, iucros- cit et cum lobulo pnmulae replicalo in perisporangium subtubulosum, sursum apertum, neque labiis amplius ut antea (fig. ,.) clausum coalescit. Indusii cellulae, primum Iympha tenui turgidae et semidiaphanae nitent; sensim vero arescunt, opacac fiunt, virescunt atque rcliquarum partium herbacearum naturam affectant. N.l vero ,n indus., evolut.one observavimus, quod suaderet, id organi foecundantis partes agere, quam quidem seu-

«entiam b. Koelreuteru, protulit «Entd. Geheimnis, der Iv,vp.ogamie p. 8o-9o.), cl. L. Chr. Trevi.a.ms «Vérin.

Schriften, I\ . p. 69.) haud omnino respuit, Hedwigius autem (Theor. gêner, edit. 2. p. ,00.) reprobavif.

!» """"j aUtem «volutioue sporangiorum Dieksoniae tenerae, aliarumque Filicum analogâ organisatione gaudentium, haec praecipua momenta slatuenda videntur. quae tamquam summam nostrae observaiionis pan- cis verbis propomnius: POLYPODIACEAE. X. DICKSONIA. JQI

i. Supra fasciculorum vasorum apicem clavatum, in parenchymatc e cellulis tenuibus facto, oriimtur utri- culi superficie primum similari, muco repleti ;

•2. Superficies utriculorum cellulosam compaginem adipiscitur;

5. Basis utriculorum extenditur in stipitem e duabus cellularum seriebus constantem, et in peripheria si­ mul séries cellularum majorum annulum efformat ;

4. In centro sporangiorum cavo utriculi plastici (thecae) oriuntur, singuli quaternas cellulas continentes, quae muco iis incluso condensato, in gongylos nunc congelascentes nuna a se iterum dissolvendos, duplici membrana praeditos adolescunt.

Sporangia cum ovulis Phanerogamarum comparata. Si quis ea, quae heic tradidimus, attente considera- verit, atque sporangiorum historiam cum ovulorum in plantis phanerogamicis comparaverit, analogiam quan- dam inveniet intercedere inter nucleum nudum talium ovulorum atque utriculum illum, qui primum sporangii initium sistit; perinde nempe ac in Phanerogamarum ovulis nncleus adest primum e cellularum congerie com- pactus, postea secedens in embryonem et membranam periphericam, (quae Mirbelio tertia, Terrine, Ner io Kernhaut, membrana nuclei, appellatur), ita in Filicum sporangiis papillam habemus primo homogeneam, dein abeuntem in membranam exteriorem et nucleum eu contentum. Qui tamen niuleus nec simplex est, nec in uuicuin embryonem adolescit, sed in multa embryonis membra dilnbitur. Neque nos hune polyembry oniae cha­ racterem in Filicibus ita admittimus, ut iis sexum et ea omnia, quae ad veram foecundationem faciunt: pol­ len, membranas ovuli, micropylen, chalazam, rhaphen, nucleum in embryonem abeuntem, adscribamus. Ceterum neminem fugiet, multa in historia evolutionis harum partium analogiam praebere cum evolutione orga- norum sexualium in plantis phanerogamicis: ita gongyli pariter ac granula pollinis gigmintur in cellulis cir- cumeirca clausis, et annuli per sporangia decursus in diversis Filicum familiis diversi, cum rhaphes et chala- zae variis conditionibus comparari quoad formam possunt. In Polypodiaceis et Cyatheaceis apex annuli (quasi rhaphes apex esset, s. chalaza) puncto insertionis (quod hilo comparamus) approximalur, in llymenopbylleis et Schizaeaceis ex adverso opponitur, in Osmundaceis ad latus; bene tamen vides, hae sporangiorum variae mor- phoses, licet cum ovulis anatropis et orthotropis similitudinem quamdam prae se ferre videantur, ab ovulorum natura tamen eo summopere abhorrere, quod micropyles organica structura, in veris ovulis essentiali, careant. Siquidem Filicum sporangia inveniremus certo loco aperta, jam ulterior cum seminibus Phanerogamarum ana- logia indigitaret, hoc ipso loco enibryoïium formationem incipere, et gongylos thecarum ibidem sitarum prius e muco amorpho congelascere, attamen observatio haec omnia non confirmât, nam omnes partes in sporan­ gio contentae 11110 eodemque tempore maturescunt. Maximum igitur interest discrimen inter embryo­ nis Phanerogamarum et gongylorum Filicum efformationem. Ille nimirum e papilla s. nucleo solido evolvilur solifaiius, primum nudus, dein succicscentibus membranis seminalibus tectus; contra gongyli Filicum jam eo ipso tempore, quo membrana peripherica separatur, e nucleo dilabente oriuntur, neque membranis suc- crescentibus teguntur, sed in peripheria duabus membranulis se induunt, quas ipsi praepararunt. Ceterum non in omnibus thecis hanc gongylorum formationem rite evenire, eo patet, quod gongylos saepe invenimus dia- phanos, quasi cavi essent atque muco plastico non referti, ideo inertes, quales in Cyatheaceis praesertim fre- quentissimi. Ita igitur natura F'ilicum propagationem moderavit, ne effrenata licentia totum orbem implerent. U)2 HYMENOPHYLLEAK. XI. H Y M E N O P H YLL F AI

UYME.NOPHYLLEAE. Polypodiacearum R. Bu. ocnera duo. Cjalhcacoanim pars secunda: Trichomaiioideac IIAILF., KINZI:. l'iliccs dcscix enlcs SIT.KNO. IIelico»)'ratae sporangiis sessilibus BEP.MI. Cnemiptc- rides W ALLP..

SroRAM.iA in receptaculo clavalo vel filiformi marginali sessilia, annulo com- pleto, excentrico, s. quoad insertionis punctum Iransv erso. Gongyli hinc cunvexi inde tetraédro-pyramidati. Caudices (fasciculo v asorum simplici) rhizomatosi. Fron­ des tenerae, pellucido - virides , liygrometricae , clasticae , stomatiis orbalae, v.-i-na- tione circinata, vel incurva.

XL HYMESOPHYLLILM SM. SORI marginales, in RECEPTACULO clavalo; obvoluti labiis binis c fronde in ulro- que latere projeclis (aut induli lobo frondis marginal', peltato bifido, indus,o AUCT., perisporangio BERNH.). Rhizoma tenue, filiforme, radiculis tomentosulis repens, emittens frondes teneras lobatas, pinnatas aut decomposito-pinnatifidas.

1. 11Y31EX0PIIYLLUM CAin.aLATLAI f Tab. LXVII. H. rhizomate elongato; petiolis basi midis, frondibus glabris bipinnalifidis, rha­ chibus lato-lineari-alatis, in petiolum longe decurrentibus ; pinnulis subbilobis, lo­ bis emarginatis, apicibus frondis pinnarumque linearibus elongali*-.

Rhizoma simplex aut ramosum, in pedalem et quod eveedit Iongitudinem protensuni, vi\ \ lin. cras- sum, flexuosum, viridi-fuscum , glahrum, passim repens radiculis brevibus, ad summum pollicaribus, sim­ plicibus aut rarius ramosis, fibrillas fuscidulas bicves super ligna et truncos, in quibus haec species végé­ tât, spargentibus. Frondes spithamaeae cl pédales, molles, lacté virides, adultae omnino glabiac, prima vero aetate, qua in ciicinnum convolulae sunt, paleolis parvis fuscis subulatis ereclis adspersae, circum­ scriptionc oblongae. Petiolus sesqui - cl bipollicaris, fere crassitie îiiizomatis, tcretiusculus, ima basi l — 3 lin. longitudine nudus, sursum membrana frondis latà lineari, deorsum attcmialà alatus. Pinnae suballcrnac, in quovis latere circiter 12, sibi approximatae, mediae subsesquipollicarcs, inferiores et superiorcs breviores, omnes circa rhachinconfluentes eamque ala munientes, quae deorsum in petiolum pi'igil ; subaltcriiatim pin­ natifidae. Pinnulae aliae simplices, aliae, praesertim in anlico latere, eniittenlcs lobos postice saepe iterum "

}r?n°r?Q°ï<

MI| '| I VUil' M caudiculafiim. Tal.l.XVH

1IY.MEN0PIIYLLE V E. XI. H Y ME N O PH Y L LU Al. 103 hilobos, antice subsimplices, lineares, obtusos aut fréquenter cmarginatos, apice vero pariter oc thallus communis in caudiculain porrectac linearem obtusiusculani l'inarginatam aut leviter acutatam. Sori in apice loboium pinnularumve solitarii, sul.globosi, fere } lin. alti, supra apicem venae nonnihil dilatatae in recep­ taculo breviter stipitato clavaefonni-cylindrico sessilcs, ohvoluti labiis lobuli tcrminalis orbicularibus sub- aequalibus integerrimis aut antice nonnihil eniarginatis, parum concavis, ima basi paullo connatis atque non raro in cupulae morcm explanatis. Compogo omnis parcnchyniatis tam frondis quam perisporangii cellu­ lis constat subaequalibus hexagonis, centro seraidiaphanis, parietibus crassis obscurioribus conflucntibus. Nervi, venae et venulao e cellulis linearibus angustis conflali. Sorus 30 et quod excedit constat sporangiis fuscidulis, lenticulari- globosis, oniiulo donatis subcompleto 20 — 2J radiorum, aureo - fulvo. I.atera annulo separata inacqualia, minus pro inserlionc umbonatum. (jongyli hinc convexi, inde breviter tetraé'dro - py­ ramidales, superficie pallida, levissime rugulosa.

Crescit super arbores semiputridas prope L'arivaù et Manaciirû pagos Indoritm e tribu Juri secundum fliivium Japurd sitos. Januario fructifwans lectum. 1\.

LXVII. .. Lobus tcrminalis frondis, cujus aller lobulus sterilis est, aller fertilis soro terminatur peri- sporangio bilabiato obvoluto. m. a. 2. Apex venae sorophorae, replicato super cum labio perisporangii supe­ l iiore. paullo magis auctus. 5. Sporangia tria, quae natura e—\ lin. par. diametro metinntnr. H. 5. Gongyli. 6. Paiticula fiondis, parcnchyniatis aeque ac venarum compagem monstrans.

ADMIT. I. Affinis haec nostra species est prae aliis H. badio et H. crispato Hook. et Grev. (Icon. fil. t. 76. 77.), quae facile distingunntur defectu laciniarum in caudiculas elongatarum. H. Plumieri eorumdein au- ctorum (ibidem t. 12a.) pilis ferruginris stellatis, laciniis non caudiculatis difTert. II. dilatatum, Su-, lacinias habet alamque angustiores, hanc deorsum in marginem tenue.n excurrenlem.

ADNOT. II. Perisporangium generis Hjmenophylli nil esse nisi lobulum terminalcm nimio massae pa­ renchymatosae augmento ortum, peltatum atque in cupulae formam bullatum praesertim in 'Irichomatie membra. naceo L. cernitur, cujus margo plurimas squamulas peltatas offert structura cum limbo libei o perisporangii cya- thiformis convenientes et pro perisporangiis vacuis declarandas. I11 Trichomanis sectione, quam Desvauxius Didymoglossi noininc proposuit (Annal. Soc. Lin. Paris. 1827. t. 7. f. 3.), idem liinbus in duas auriculas pro- ductus apparet, quibus basi coalesccntibus pariter Hjmenophylti perisporangium haberes.

ADNOT. III. Hymenophylleas tanquam distinctum ordinem Cnemipteridum nomine exhibnit cl. Wall- roth (Flora cryptog. 1831 - p. 28-1, perisporangia appellans sporangia; Hymenophyllearum nomine proposuit clar. Link (Handb. III. et Hort. bcrol. 1833. p. 36 et 3.), qui perisporangia pyxides et sporocarpia salutavit.

ADNOT. IV. Yi'iiiatm Ilymenriph.yllas omnino circinata est, pace cl. amici I.inh, qui (Mort. r. berol. éd. 2. II. p. 3.) perhibuit, frondes e nodo in apice stipitis aut rhacheos, uù in JVfuscis, explicari. Attamen nos in H. caudicutalo aliisque observavimus , novellas frondes, denso palearum agrume tectas , eodem modo ac reliquarum Filicum, in spiram esse coactas, altero latere paullo magis oblique contorto , ita ut membrana fron­ dis, tune temporis angustissima, hinc magis promineat. Ita vel in speciebus rigidissimis e. g. Tricbomane pin- nato, Hedw. (floribundo, Humb.) novellas frondes involutas invenimus. — Siccatae Hymenophylleae saepe re- trorsum crispautur. — Saepe in arboribus et Dendropteribus végétant. un HYAIErsOPHYLLEAE. XII. TP. IC H 0 M AN ES.

XII. TRICHOA1 A.NES, L. EMENDAT. Didvmoo-lossum DESV. Ilymenostaclrys et Fcca BORY.

SORI marginales, in RECEPTACULO filiformi e vena producto, obvoluti duplicaturâ urceolatà aut campanulalà (perisporangio s. indusio ALCT., C bullala compagine lo- bulorum binorum lateralium confluentium ortâ). Rhizoma repens, emittens frondes sparsa.*-*, rarius caespitosas, lobatas, pinna- las aut decompositas: siccatione saepe nigrescentes. Pubes e pilis simplicibus aut stellatis.

1. TB1CIIOMANES PILOSLM. Tab. L.WIH. T. rhizomate fusco - tomentoso ; frondibus lineari-lanceolatis aut lanceolatis acu­ minatis, pinnatis, praecipue junioribus dense ferrugineo-pilosis, pinnis adnatis ap- proximatis lineari-lanceolatis obtusis denticulatis; soris inserlis in apice pinnarum, receptaculo longissimo.

Trichomancs pilosum, Raddi Fil. bras. p. 63. t. 71*. /. 1. {mala.) Spreng. Syst. Id,'. II p. 129. Ar. 22. perperam ad T. cristatum referenle.

Rhizoma inter herhas lignave pulrida oblique adscendens aut suherectum, paullo flexuosum, tercs, vix penna colun.bina crassius, paleis anguslis subulatis cinnamomeis dense adspersum, frondium bases per- sistentes exhibons, pariter paleaceis, dense munitum radicihus nigris ramosis, saepe longe lateque prore- pentibus, fibrillulis partis subulatis laxe tomcntosulis. Frondes nunc in rhizomate elongato alternae, nunc feu- terminales et fasciculatae, spilhamaeae, pédales et sesquipedales, pinnatae, juniores saepe non solum in petiolo inferne convexo superne canaliculato -concavo atque in rhachi tt-ctae pilis simplicibus subulatis arliculalis indeque fulvo aut ferrugineo - tomentosac, sed etiam in ulriusque faciei venis venulisquc dense ohsessae pilis subulatis , ita ut omnis herbu rufum aut cinnamomeum colorem saepe induat. Substantia fron­ dis parenchymatosa inter nervos venasque est tenerrima, semidiophana atque siccatione facile srinditur. Petioli unum ad duos poil, longi, supra canaliculati, subtus convexo-bifaciales indeque fere Irigoni. Bha- chibus dense adnascuntur pinnae in quovis latere 60 — 80, immo pluies, in junioribus frondibus semipol- liri'iii, in adultioribus praesertim inferiores pollicem longae, duas lineas et ultra latae, obtusae, praesertim antice inaequ.ililei* denliculatae, venis bifidis aut bis bifidis parallelis crehriorihus quam in affinibus, T. crts- po L., crispato lilf., pellucente hzt; Sori in parle antica pinnarum 3, ") — 10 sibi approximali, pen- sporangiis cyathiforniihus apice leviter eniarginatis, e substantia frondis non emergentibus inclusi. (^uae quidem perisporangia sectione vcrticali aperta nc.viilos produnt duos opposilos ad ipsorum latera deciirrcn- tes, quo probatur, oriri sorum in tali bifurcatione, quales plurimae stériles per poslicam pinnarum partem decurrunt (Fig. 1. analys. noslrue; conféras quoque T. alatum Hook. Grev. le. iil. I. 11. J. 1.). llci.'p- taculuin filiforme longissimnm saepe ultra dimidium poil, longum, fle\uosum, J'J lin. par. crassum, pilis mi­ nutis palentibus adspersum. Sporangia aniiulo latiusculo flavo - fusco circumdata, hinc inter cellulas ohlongas radiato - conspirantes pro insertione umbonata. (.ongv li cchinulati, e basi convexa l.rcv il ci trigono-pyramidales. lilll lA'VIII

HYMENOPHYLLEA E. XII. TRICHOMANES. 105

Lectnm in sylvis umbrosis super montes Serra de Est relia dictos, in Provincia Seba- stianopolitana (Raddi), et in montibus Arara- Coara et Cupati, fluvio Japurd imminentibiis Prov. Rio Negrt), ibi Jan. fructificans. if.

Tab. I.XVIII. ,. Particula frondis cum tribus perisporangiis, derasis pluribus pilis. 2. Perisporangii .iperti pars, cum soro et receptaculi parte inferiore. 3. Particula frondis cellulas monstrans venae et parenchy- malis, cui pili duo innascuntur; adjecto 4. altero pilo triannulato. 5. Apex receptaculi. 6. Sporangia tria. 7. Gongyli duo. Omnia varia magnitudine aucta.

ADNOT. Species nnVra praesertim affinis est T. cristato Klf., speciei polymorphae, cui, praeeunte cl. Kunze (Limiaea 1834. p. loj.) J. crispum Hook et Grev. (Icon. fil. t. 12.), pariter vero et T. plumosum, Kunze (1. c. p. 104.) tamquam synonyma subscribenda censemus. DifTert autem T. pilosum pube multo densiore utram- que frondium faciem saepe tamquam tomentum ferrugineum involvente, parenebymate teneriore, frondibus la- xioribus, pinnis magis approximatis , perisporangiis minus evidenter bidentatis. '/'. crispum, L. Sw. genuinum saepe, uti videtur, cum T. cristato confusum, statura minore, frondibus laxioribus patentibus nec erectis, pinnis brevioribus, minus fréquenter denticulatis, denticulis obtusiusculis, petiolis rhachique pube patula nec strigosa, perisporangiis paucioribus minusque quam in T. crispato bidentatis ab utroque difTert. T. pellucens, Kunze

(I. c. p. ioH.) quoque et T. piloso et crispo sat affine, facilius distinguitur non tam cellulis, quae secundum venas positae reliquas magnitudine superent ideoque ibidem lineam magis pellucidam offerant (nam et in aliis specie­ bus, e. g. in T. crispo et crispato taies cellulae, praesertim siccatione, distentae observantur), sed eo, quod, habitu et statura '/'. crispum assimilaus, pinnas ferat basi saepe in alam confluentes, ceterum lineares, neque basi latiores.

GLEICMEMACEAE.

Glcichcncae 11. BR., KULF.— Gleicheuiearum genn. SPRENG. — Schismalopteriduni

SPORANI.IA sessilia, annulo lato striato transverso aut subobliquo, (Spor. helico- gyrata BEP.NH.), introrsum transversim dehiscentia. GONGYLI oblongi, reniformes, aut e basi convexa breviter tetraédro- pyramidales. Frondes, e rhizomate repente; subtus sorophorae, stomatiis praeditae, vernatione circinata.

Cluiritelere phylolomico Hymenophylleis valde approximantur. OITerunt scili­ cet, utiillae, in rliizomatibus et slipililm-. stratum prosenchymatosum crassum , spis- sum, e cellulis pachypleuris cnmpositum, unicum includens fasciculum vasorum medullae speciem prae se ferentem. Constat hic fasciculus vasis scalariformibus com- plurihus el cellulis elongatis lej.lopleuris tam inter illa jacentibus, quam tubulum le- nuem periphericum formantibus. C)uam ob structuram rhizomata el stipites facile excavanttir et saepe centro cava aut irregulariter farcta inveniuntur. jOfj GLEICHENIACEAK. XIII. MERTENSIA.

XIII. MERTExNSIA, WILLD., SW., KAULF. Gleicheniae spec. R. BR., KUNTH., SPR.; non NECIL (quae Nephrodium). — Dicranopteris BERNH.

SORI subrotundi. SPORANGIA numéro varia, super RECEPTACULUM perlenue in vena subsessilia, subglobosa, obovata, aut pyriformia, annulo lato excenlrico com- pleto, libéra, superne rima hiantia. INDUSIUM nullum.

Rhizoma horizontale; passim radicans, immersum aut super terram horizontale, tune paleaceum. Stipites (petioli frondium) erecti, fistulosi, in frondem furcatam abeuntes, aut dichotomam, aut, gemmis centralibus proliferis, trichotomam, pinnis geminatis vel bi- trigeminatis, pinnulis pinnatifidis aut bipinnatifidis, rarius pinnatis. Gemmae paleatae. Petioli pinnarum prioris et sequentium ordinum in aliis specie­ bus nudi in aliis aut hinc (latere interiore) aut utroque margine pinnularum laciniis decurrentibus efligurati. Laciniarum venae plerumque bifidae vel trifidae, margines saepe revoluti. pagina inferior saepe glauca. Sporangia duo ad duodecim in sorum conspirantia, plerumque in frondis pagina plane sessilia, rarius foveolae immersa, nuda aut villo paleisve tecta, tandem solula et emergentia.

ADNOT. I. Genus, nostra quidem sententia, a Gleichenia Sm., IVilld., Kaulf. (Onoclea Mirb.) diver- sum est, cui: sporangia regulariter stellatim disposita, fere fixa intra foveam frondis ejusque margine elevato arcte circumdata. Gleichenia polypodioides Sm. (Schkuhr Fil. t. 14y.) geneiis est prototypus, cujus laciniam cum sporangiis depicta videas in Tab. nostra LIX. III. f. ,. 4., et sporangia separata/. 2. ô.

ADNOT. II. CI. amicus Schrader monuit (Giilt. Gel. An/. 1824. p. 862. seq.), Mertensiae génère duo esse efformanda: alterum sporangiis fere globosis aut lentiformibus, alterum, cui Dicranopteridis Bernh. nomen competeret, sporangiis pyriformibus donatum ; nos vero, quum inter utramque formam limites difficilius consti- tuantur, m subgeneribus adquiescimus. — Ratione habitus omnis specierum numerus in tribus très dispesci pot­ est: Gleichenioideas, quae pinnas offerunt geminatas bipinnatifidas ; Furcatas, frondibus furcatis, dichotomis aut trichotomis, pinnis et pinnulis pinnatifidis, et Pinnatas, quarum pinnae pinnatae sunt, qualis M. (Gleichenia) gigantea Wall.

1. MERTENSIA GRACILIS. f Tab. LIX. Fig. I. M. rhizomate fulvo - paleaceo ; stipite superne angulis e petiolis decurrentibus subancipite; fronde repetito-dichotoma, supra parce pubente, subtus concolore, pa­ leis rhacheos et paleolis nervorum venarumque ciliato-pinnatifidis; pinnulis longe acuminatis, laciniis lanceolatis obtusiusculis; ad divisiones paullo decrescentibus, in petiolos utrinque decurrentibus; sporangiis ternis aut quaternis. NL\lr o,.,.,, || g.raGiU8.

Tu h I.IX

GLEICHENIACK A E. XIII. MERTENSIA. 107

nhizoma tcretiusculum, suhflcxuosum, crassitie pennac coluinhinnc, deorsum radiculas filiformes agens, paleis cinnamomcis longe acuminatis ciliatis adspersum. Stipites plerumque plures ad summum pedem alti, inferne leretes et palcali, superne nonnihil angulati et subancipites angulis paullo prominentibus, qui e petiolis pinnarum decurrunt. Frondes juniores duplirato-bifurcac, gemma ccntrali ovato - globosa paleacoa tune nondum evolutà ; adulliorcs trichotomac, petiolo intermedio in nonnullorum pollicum Iongitudinem ex- crescente, dorso convexo, antice planiusculo marginale, per omnem Iongitudinem aphyllo et palcato. Pe­ tioli latérales pollicem circiter longi, pariter bine plani inde convexi, vel utroque vel uno latere laciniis decurrentibus ciTigurati. Tctioli pinnarum secundi, et dum adsit, tertii ordinis, pariter effigurati. Pin­ nulae ullimae lineares, acuminatac, 5 — 8 poil, longae, 5 — 8 lin. latae. I.aiiniac lanceolatae, ad basin latiores, breviores , quales secundum petiolos, fere triangularcs. lions superne laete viridis, inferne con- color, nervis et venis subrubcllis ; superne glabra, inferne palcacca. Paleae ferrugineae , longe vel pinna- tifido-ciliatac. in rhachibus patentes; aliae minores lloccirormes albidac in venis et venulis. Sporangia ple­ rumque quatcnia, rarius terna, in divisura venae, lutcscentia, orbicularia aut lenliformia, annulo lato ilaves- cente*. Gongylos paucos vidi, alios cylindricos sublunato - curvatos obtusos, alios subreniformes.

Crescit in densis sylvis aeternis, super montes in parle oriental! Proviuciae Minarum, c. g. in Serra de S. Geraldo, prope Bacalhao et alibi. 1\.

Tab. LIX. Fig. I. 1. Laciniae ab utraque facie. 2. Sorus. 3. Sporangium separatum clausum. 5. 6. Spo­ rangia duo aperta. 6. Goimvli. 7. Palea e petiolo intermedio. 8. Paleola - basi nervi laciniae. O. varia m. u.

Affinis est prae aliis Mtrteiviae petlali Kaulf.. quae difTert: pinnulis brevioribus, minus acuminatis, sub­ tus glaucis, nervis laciniarum pallidis nec roseo - violascentibus, laciniis paullo Iongin.ibus et gracilioribus, iis, quae per petiolos decurrunt, quam reliquae vix brevioribus, paleis parcioribus, anguslioribus, dentatis quidem aut ciliatis, sed non ciliato - pinnatifidis.

2. MERTENSIA GRACILIS. f Tab. LIX. Fig. H. M. rhizomate dilute fulvo- paleacco; stipite superne tereti; fronde repetito-dicho- toma, glabra, subtus glauca et ad rhaches parce paleis ciliatis; pinnulis acuminatis, laciniis lanceolatis acutiusculis, ad divisiones dccrcscentibus, in petiolos primarios uno latere decurrentibus; sporangiis ternis aut quaternis.

Pluribus notis convenit cum praecedenle; attamen accuratius examinata abunde diversam se prodit: statura minore, dichotomiis frondis paucioribus, stipitum apice tereti, paleolarum in pilos contractarum per inferiorem facicm sparsarum defectu, paleis in rhi/.omatu longioribus dilute fcri-ugineis nec obscure cinna- niomeis, laciniis in petiolos non utroque latere sed unico solum, nempe interiore, decurrentibus. Mcitcnsia pedalis, Kaulf. difl'ert a nostra: laciniis paullo longioribus acutioribus, subtus venis parcioribus viridibus nec roscis, saepe in petiolos primarios utroque latere decurrentibus, palearum ciliis minoribus, stipite apice an­ gulis decurrentibus subancipitc.

Crescit in pracruplis viarum et in crepidinibus montium, in Prov. Minarum parte anstrali. %

Tab. LIX. Fig. II. .. Particula pinnulae, ab utroque latere. -s. 3. 4. 5. Spoiangia intégra et rupta. 6. Sporangii pars, annuli in parietem lateralem transitum monstrans. 7. Guiigyli. 8. Palea c rhacheos basi. Omnia varia magnitudine aucta.

•il! 10.} GLEICHEN IACEAE. XIII. MERTENSIA.

3. MRRTENSIA (DICRANOPTERIS) FLEXUOSA. Tab. LX. Fig. I. M. rhizomate strigilloso-hirto; fronde rigida, fragili, repetito- di- vel tri- chotoma, glabra; stipite subflexuoso petiolisque apteris teretibus, apice incrassatis: pinnulis subtus pallidioribus vel glaucescentibus, linearibus acuminatis, laciniis lineari- lanccolatis obtusis; sporangiis 4 — 6 — 10.

Merlensia flexuosa, Schrad. in Gôll. gel. Anz. 182/4. p. 863. collât is specim. orig. Merlensia rigida, Runze in Linnaea, i83/|. p. 16. ipso recognoscente.

nhizoma crassitie pennae columbinae, flexuosum, ramosum, passim fibrillis tenuibus radicans, pilis ferrugincis paleiformibus strigillosum, saepe plures pedes longum, frondes plerumque nonnullas promens, atque delapsarum vestigiis tamquam nodulis brevibus cylindricis notatum. Stipites spithamaci vel pédales, teretes, paullo flexuosi, viridi - fuscescentes, glahri, inferne verruculis parvis asperi ibique pariter ac rhi­ zoma strigillosi, ad divisionem primariam incrassati, uti tota stirps rigidi. Divisiones frondis nunc dichoto- mae, nunc, gemmis centralibus evolulis, tricbotom.ie brachialo-patentes. Petioli pinnarum et pinnularum fere teretos, superne (ubi dividuntur) incrassati, imi sesquipollicem, summi quatuor lineas longi, apteri. Pinnulae in omnibus divisionibus scssiles, subhorizontaliter patulae aut dcllcxac, imae i ad 7 poil, longae, 1 latae, superiores hreviores et angustiores. Laciniae crassiusculae, fere coriaceae, dum siccae valde fra­ giles , insignes nervo quam in plerisque speciebus crassiore, venis bi- vel tricruril.us valde frcqucnlibus at­ que basi lata nervo exeuntibus, obtusae, interdum emarginatae. Rhachis inter lacinias latiuscula, conveia, praesertim in inferiore facie plerumque rubenti- viridis. Color laete viiïdis, infra glaucescens cum rubedinc, rarius viridis. (iemniae centrales in hae specie fréquenter evolutae, primum pilis subulatis castancis hir- sutae atque tectae pinnulis duabus opposilis complicatis postice pinnatifidis antice pinnatilïdo-crcnalis. Spo­ rangia breviter pyriformia, 4 — 5 — 10, rare* plura, non semper regulariter in soros collecta, sed inter­ dum quasi sparsa. Gongyli breviter tetraé'dri, basi convexa.

Haec species ab omnibus facile dignoscitur firmitate, rigiditate, pondère frondium, trichotomia saepe repetita , pinnularum jugis breviter petiolatis , petiolis apteris terctiusculis, laciniis dense venosis, venis basi larga conflucntibus , rhachi utrinque convexa. In montium tractu Serra do Mur dicto, in Provinciis Sebastianopolitana, Spiritus Sancti, Bahiensis vidi. Loca arida, calida, lapidosa, sylvas caeduas praediligit. Prope Belmonte in Oceani littore locis lapidosis invenit nobil. Princeps Maximilianus IViden- sis. In Pcruvia quoque ad Chibangata legit cl. Pôppig. IL

Tab. LX. Fig. I. 1. Particula pinnulae, lacinias duas ab utraque facie exhibens. 2. Sporangia quatuor m sorum conspirantia. 3. 4- 5. Sporangia clausa. 6. Sporangium ruptum. 7. Gongyli. 8. Pili hinc inde ra- mosi, rhizoma tamquam paleae obvolventes. Omnia varia magnitudine aucta.

ADNOT. yiertensiae species, hucusque magna ex parte secundum manca herbariorum specimina descrip- tac, ulteriore egent examine. Habitu et crescendi modo, ramificatione scilicet, pinnarum directione, gemmae centralis abortu vel evolutione, securius discemuntur, quam forma, colore et pube laciniarum. Cum vero nobis contigerit, haud spernendam examinandi diversorum speciminum copiait!, species brasilianas novis characteribus instruere conamiir. âfflEM ' x\ tl[lexuosae . Tab bX

GLEICHENIACEAE. XIII. MERTENSIA. 10Q

Mcrlniu.te légitimas: sporangiis plerumque iii quovis soro paucis, subglobosis aut lcntiformibus (basi, quâ receptaculo adhaercnt, vix productis).

4. MF.HTFNSIV ratiiiisi, f M. stipitibus teretibus, apice linca utrinque dccurrentc subancipitihus, fronde dichotoma, passim, praesertim ad rhaches pilosula, subtus pruinoso-glauca, atque ad rhachin paleis ciliatis; pinnulis linearibus crectis, laciniis suhtriangularibus acutiusculis, ad divisiones brevioribus, in pe­ tiolos utrinque decurrentibus ; sporangiis suhquatcrnis.

Species elcg.ms, pedalis, cujus gemma primarin, paleis ciliatis tecta, nunc abortum patitur, nunc in slipitem paleaceum evolvitur. Gongyli reniformes. — Affinis praesertim M.farinosac, Kaulf. (Wesen der Farnk. p. y.)

Habitat in Ptmincia Minarum, prope Subarii et Cidade de Ouro preto, tecta in fossis, quibus aqua ad aurifodinas deducitur, inque praeruplis viarum. 2J.

5. MniTFNSi.v KIHC.ATA. M. rhizomate fusco - paleaceo ; fronde di- aut trichotoma; stipitibus pri­ mum paleaceis et albo-villosis ; pinnulis erectiusculis linearibus acutis subtus concoloribus rhachibusque pri­ mum utrinque albo - lanuginosis, laciniis linearibus obtusiusculis dense parallclo-venosis, utrinque aut hinc in petiolos terctes decurrentibus; sporangiis 5 — 10 (tandem per lanam effusis aut hae evanescente nudis).

Merlensia furcata, IVilld. Sp. pi. V. p. 71. collato frustulo speciminis originalis. Filix furcala, pinnulis longiusculis non dentatis, Plum. Fil. p. 22. t. <2S- Fili.x furcala, Taxi foliis, Petiv. Fil. (Pterigraphia americ.) t. 5. /'. 4'). Gleichenia furcata, Spr. Sy.st. Vcg. IV. p. 26. JSr. 17. Merlensia pubescens, Schrad. in Gôtl. gel. Ain. IS--4- p. Sfi,"f. (non IJ^illd.) collatis speciminibus.

Crescit in sylvis siccioribus Frovinciae Minarum, el versus confinia Prov. Goyazanac, e. g. in adscensu planitiei aliae Chapada do Paranan dictae. In Prov. Bahiensi legit ill. Princ. Ma xi mi lia- nu s IVidensis. Fréquent in insulis antillis, et in imperii Mexicani Prov. Oaxacensi, unde lulit L. B. de Karwinshî. Dcccmbii et Auguslo cum fructibus observata. y;

6. Miinnsu rinisii^s. M. stipite apice tereti, costisque primum paleaceis; fronde repetito-di- trichotoma, pinnulis lanceolato-linearibus acuminatis, subtus costaque media superne tomento-cinereo-rufo aut ferrugineo persistent e, laciniis linearibus obtusiusculis submucronulatis (apice primum harbalis), in pe­ tiolos teretes utrinque aut hinc decurrentibus ; sporangiis tomento ab initio imniersis 2 — 4-

Merlensia pubescens, IVilld. 1. p. 73. et Kaulf. in Sieb. Ilerb. Martin. JSr. 2 f4-, collatis speciminibus. Spr. Syst. Veg. IV. p. >7. AV. >4. (Gleichenia). Merlensia ferruginea, Desv. Berl. Magtiz. ISalurf, Freundc V. iSll- p. 307. Journ. de Botan. III. 1S13- p- "OS" Kunze Linnaea isU- p. 16- (Forma junior.)

'1 Haec synonyma absque dubio ad nostram plantam spectant, nam comparalio cum foliis Taxi, dum calvue- rint frondes, optinia. Attamen de synonymo Swaruiano (Syn. H), p. 163.) hue Iracto non plane cernas sum, quum Polypodio furcato (in Flora Ind. occ. III. p. 1679.) ramulos s c mipinnatos tribueret, quae quidem nota in lllerlcnsium pubescenlem IV. melius quadrat, quam in nostram. Hanc autem IU. pubescentem , in anlillanis insulis pariter ac in Brasilia vulgarem, in berbario Scl.reberi video, cui ipse adscripscr.it iiomeii Acrostichi fur- cali L., et candem „ b. Thunbcrgio hoc ipso nomine accepi, ita ut vero sin.ilc videatur utramque specicm, furcatam scilicet atque pubescentem, a prioribus auctoribus promiscuc describi. Celerum SwarUius ipse me- morat, .'17. fuicatain non glabram semper, sed etiam denso villo obtectam observari (Ut.IInlm. 1004. p. 174.) UO GLEICHENIACEAE. XIII. MERTENSIA.

Metlcnsta decurrens, Baddi Fil. bras. p. 73- t. 7. Merlensia immersa, Kaulf. Enum. Fil. p. 35. collatis spec. auct. Gleichenia immersa, Ilnttk. cl Grev. Te Fil. t. ,5., ipsis quaerenlibus, anne M. pubescens IV hujus sit loci. Spreng. Sysl. Veg. IV. p. 27. *V. 28* Merlensia velata, Kunze in Linnaea 1334. p. ,.")., cujus duo specimina vidi, me judice, forma nmpla est ejusdem speciei.

Crt'siit frequens per omnem fere Brasiliam tropicam, in sylvis caeduis, in praeruplis viarum, locis lapidosis apricis, c. g. in Serra de Estrella Prov. Sebastiannpolit., prope Mariana Prov. Mina­ rum. In Insulis S. Crucis et S. Luciae: Crudy, in Jamaica : Bancrofl, in S. Vincente: Guil. ding, in Guadalupa: Tor rey, in Feruvia : Pôppig.

Dignoscitur ab aflini M. furcata aliisque ramis magis patulis, tomento densiorc magis persistente, laciniis parcioribus minusque pectinatim disposais, hinc in petiolos decurrentibus. * * Mcrleitsiae Dicranoptcrides, Bernh. : sporangiis in quovis soro, quam in sectione priore, pluribus, ova­ tis aut pyriformibus, (basi scilicet productis).

7. ÎMIIITEXSIA GI.AIJ'CESCEAS. TtL stipite apice tereti, fronde dichotoma, ad divisiones primarias fer­ rugineo - hirsuta ; pinnulis alternis pédalo - dichotomis, ultimis linearibus elongato- acuminatis, sublus glau- cis parce et fugaci ferrugineo - pilosis, laciniis linearibus obtusis emarginalis, infinis integerrimis, pelio­ lis et rhachi supra plana crisla marginali; sporangiis 3 — 13>

Merlensia glaucescens, IVilld. Sp. pi. V. p. 72. et Merten.sia pectinata, ejusd. I. c. p. 73. collatis specim., observante quoque b. Kaulf. in schedula ad llerb. IVilld., et recognoscente cl. Chumisso , M. pectinalam IV. esse ramutn M. glaucescen- tis laterulem. Mcilcnsia dichotoma Sw. Syn. Fil. p. 163. (excl. synon. IVilld. Tliunb. Voist.Burm. et Rumph.), col. lato specimine Swartziano in llerb. Schreb., cui Swartzius adscripserat : Acrostichum furca- tum L. Merlensia pectinata, Langstl. et Fisch. If. Fil. t. 30. collatis speciminibus. Gleichenia pectinata, Presl. Reliq. Ilaenh. L p. 71. coll. specim. Gleichenia Itermanni, Hook. et Grev. le. Fil. t. i4. (excl. synon. Gl. Hcrmanni R. Br., Mcrt. dicho- tomae IVilld., Polyp. dit fait, Thunb., Dicranoptcrid. Bernh. et Filicis calamariae Rumph.) coll. spec. auct. Merlensia brasiliana, Desv. Berl. Mag. I. c. p. 329. lourn. de Bot. 13,3. p. 266. huv.ze in Linnaea IS.J. p. 18. (excl. synon. M. fiexuosae Schrad.) Merlensia c.mescens, Kaulf. Enum. Fil. p. 33. collatis spec. cum Kaulfussianis. Merlensia emarginala , Raddi Fil. bras. I. p. 72. t. 6.

Planta vorians; praesertim dignoscenda : dichotomiâ non rcgulari,' sed diataraxi peculiari solutâ , ita ut pinnulae alternantes évadant, porro glaucedine plerumque perconspicuà, laciniis obtusis, saepe emargina- tis, petiolis utroquemargine crista decurrente notatis, pilis fuscis fasciculatis per faciem inferiorem sparsis saepe fugacibus, attamen raro plane deficientibus. Crescit per vastam Brasiliae plagam, locis calidis apricis, in insula S. C.tharinae: I.angs' dorffet Chamisso, in Prov. Scbaslianopolitana : Raddi et nos ipsi, in Prou. S. Pauli et Minarum: Sellow et nos ipsi; in sylvis montants Prov. Bahiciisis: nob. Princ. Maximilianus IVidensis; ad Ega, et in l'un. Purtiensi : Vuppig et nos ipsi. 2L GLEICHENIA CF. A E. XIII. Al ERT EN SI \. m

v MMITESSIV î.iscoi.OB. M. rhizomate ferrugineo-pilo-sc. ; stipite apice tcrcliusculo ; fronde repetito- dichotom.i. juniore ad divisiones inquc rhachibus supra planis nervisque subtus ferrugineo - tomcnlosa ; pin­ nulis lanceolatis v. lineari - lanceolatis ruspidatis , subtus glauccscentibus, petiolis apteris subterelibus aut supra canaliculatis ; laciniis linearibus obtusis; sporangiis subi?.

Merlensia discolor, Schrad. Coll. gel. Anz. is>4- P- S(">3. Merlensia dichotoma, Sieb. Flor. maurilianac Ni, 2. Schkuhr Fil. t. i4s '

llacc spolies valde affinis M- dichotomae praesertim differt: habitu laxiorc, pilis ferrugineis, sub lente riiniinbii. e série simplici tubulorum constantibus, qui adspersi sunt divisionibus frondis, rhachibus nervisque, inde tandem decidui, pinnularum apice in cuspidem integram v. crenatam contraclo, porro laciniis compare teneriore brevioribus et obtusioiïbus. \ ..ri.it latiludine et longitiidine pinnularum, laciniis pinnu­ larum inliniis nunc integerrimis, nunc crenalis aut suhpinnatilidis, colore sororum, quos aureos , fuscos et citrinos observavi, et tomento plus minus evoluto. — M. muricala , lumlj. (in Sieb. llerb. Maurit. Spreng. Svst. Vt'g. IV. p. 27. Nr. 20.) valde affinis, praesertim quoad nervos ferrugineo-pilosos, differre videtur peliolis pinnarum et pinnularum haud apteris sed pinnatifidis, et sporangia terna in soro ferre dicilur.

Ctacil in sylvis montium Serra dos Orgàos dictorum , et alibi in trartu Serra do Mai ibi lanuario fructificat. Eanidcm speciem vidi ex insula Maurilii allalain u Sicbero, ex India orientait inter M. dichotomam, a IValiichio missatn; ex insulis Sandvicetuis tulil Mac Rac. Mii.nwii DICHOTOMA ita dcfinienda videtur. M. rhizomate glabro (?); stipite apice tereti, fronde repetito-dichotoma glabra, subtus glaucescente; pinnulis lanccolato - linearibus, rhachibus convexis, petio­ lis apteris teretiusculis, laciniis linearibus aut lineari - acuminatis obtusiusculis, infimis saepe dentatis aut pinnalilido-répandis; sporangiis sub 12.

Mcrtcnsia dichotoma, TVtlld. Spec. pi. V p. 72. I.angsd. et Fisch. Icon. Vil. t. if), (excl. synonymo Swartziano). Polypodium dichotoinum, 'l'huiib. Flor. jup. p. 333. t. y. Foi si. Prodr. n. 4y>- Filix Calanuiiia, Rumph. VI. p. 85- •*• 33- Gleichenia llermanni, Il Br. Ptmli. FI. A' n . Iloll. p. 161. Crescit in India orienlali, Ictponia, in Moluccis, in ISova Hollandia rel. In Rrasilia nullam, quae rite hue referri posset, formam inveni, attamen plantam multis modis con­ finera, quae, an specie ab omnibus cognitis dislincta, an pro alterius juvene habenda, mihi dubium. Sit, dum plura innotescant : 9. Mnni-Ns.v n-Mii.A. + Tab. nostra LX. Fig. II. M. rhizomate flexuoso paleaceo; stipite brevi tereti; fronde simplicité.* aut geminato - pinnata, glabra, subtus glaucescente, juniorum apice et laciniis in- liuiis clongalis, petiolis leretibus apteris, laciniis linearibus obtusis; sporangiis (breviterpvrifornubus) 4 - (>•

Crescit in viis cavis super montes de Eslrella Prov. Sebastianopolitanae. IL Ulterius invcstigitnda. ,0. ïliim-v*.,* «crivos... M. rhizomate hir.ulo; stipite tereti, fronde (semper e?) pinnis genimat.s sessilibus, laciniis linearibus basi acqualibus venosis, subtus glaucis, rhachique supra plana ferrugineo - lo- nientiiMs' sporangiis (p)iiformibus) tomento tectis 5 — 8- Merlensia nervosa, Kaulf. Enum. Fil. p. 37* Spreng. Sysl. Veg IV p. 25* ™r. y- C,,.,f in insula S. Calliarinae et in Ptov. S. Pauli. In Pcruiia: Ilaenkc. IL „. MEUTEKSIA IUHVBIVS. t M. slipite tercti; fronde repetito - dichotoma subtus gluicapct.o,s terctibus apteris, laciniis basi latiore linearibus subtus costa rufo - tomentosa; sporangiis (h.ivite. p,,.- formibus) sub tomento, 6 — S' Crescit in Prov. Minarum: Frcirciss. 4 •M) lr> SCHIZAEACEAE. XIV. ANEIMIA. SCHIZAEACEAE. Osmundacearum II. BR. , Gleichcniearum SPR., Scliis- malopteridum WILLD. genn. — Acrogvraïae BERNH., Schizaeae ScHRAD. SPORANGIA epedicellata, sessilia, in vertice annulo completo contracto cellularum verticalium (spurioAucT.), hinc verticaliter rima dehiscenlia. GONGYLI c basi convexa tctraëdro-pyramidales, aut conici, rarius oblongi; membrana exteriore laevi^ata aut cristis elevatis percursa, passim echinulata. Frondes stomatiis praeditae, interdum volubiles, vernatione circinata, in partis contractae pagina inferiore sporangia colli- gentes. Paleae vix ullae, vesliinentuin e pilis articulatis constans.

Character phylotomicus, quoad stipitis structuram, cum Gleicheniacearum con- venirc videtur: vasa scalariformia cum interjacentibus cellulis prosenchymatosis lep- topleuris in unum fasciculum collecta sunt, strato crasso cellularum pachypleuraium circumposito. In rhizomate (Aneimiae) plures vasorum fasciculi, pariter ac in Po- lypodiaceis.

XIV ANEIMIA, Sw. Osmundac L. spec, Ornithoplcris BERNH.

SORI (dorsales) biseriales, insidentes partibus frondis geminatis lateralibus, in rhachin multiplicato-paniculatam immarginatam contractis. SPORANGIA ovalia. basi sessilia, nec pilis complanatis, nec indusio obvoluta, plerumque extrorsum dehiscen- tia. INDUSIUM nullum. — Pihizomata fulvo aut fusco-villosa, adscendentia vel repentia. Stipites antice inter cristas duas longitudinales sulcati. Frondes stériles lernatae, pin- nalae, bipinnatifidae et decompositae ; fertiles longiores ternalo- pinnatae et (pinnis lateralibus sorophoris) supradecompositae.

1. AMEI1MIA RUTAEFOLIA. •}• Tab. LV. Fig. I.

A. frondibus parce hirtulis, sterilibus et fertilium pinna centrali bipinnatifidis. pinnulis lanceolatis acuminatis, laciniis lanceolatis vel oblongis, sursum brevioribus, acutis, denticulatis aut integerrimis; pinnis lertilibus sterili brevioribus, laciniis so- rophoris ob rhachin latiusculam subteretibus. \VK,|V||A nMaplôl.a.ll.^CIII^AKA lïaUlum T„l. LV

SCHIZAEACEAE. XIV. ANEIMIA. ji-

IHiuoma,im lineas crassum, cylindricum, pilis ferrugincis nilidis dense villosum. I rondes pilis te­ nuibus simplicibus tandem evanidis parce adspersae : stériles scsip.ipollicarcs, fertiles vix spilhamacae. Sti­ pes n.rius.pie frondis subtus convenus, supra l.i.analiculatus cristâ inter canaliculos prosilicnte. Pinnula frondis fertilis ccntral.s aeque ac pinnae stériles circumscriptionc triangulari. Pinnulae inferiores 4 - 5 lin. longae, lato- aut oblongo - lanceolatae , profundius pinnatifido - i... isae , quam supcrio.es, quarum ultimae mère dentatae. Laciniae acutae. C:0lor partium herbacearum laete viridis. Pinnae fertiles breviter pelio­ latae, vix poil, longae, altéra nonnunqu.im perbrevi et quasi aborlicnte. Laciniae sorophor.ie ob rhachin la­ tins membranaceam et sporangia deflexo-a.nplcctentem fere cylindricae, a lin. longae. Sporangia ol.pyri- formia, annulo vcrticali aureo. Gongyli lato - tetraedro-pyramidales , basi convexi, desuper inspecti saepe trilobi.

Crescit pulchella species in asperis iapidosis Serra do Caraça, Prov. Minarum , ibi­ dem fructificans mense Ma/o. 1\.

Nulli affinis, quoad rhaches sorophoras dilal.itas, nisi A. fiexuosae, Su>. (Raddi Fil. bras. t. 13.), quae, vero n.ultolios major et robustior, laciniis quoque differt oblongis aut oblongo - siibrhombeis; attamrn a veri si- mililndiiie non pioisus abhorret, A. fiexuosam in staturam tam naiiain contrahi posse, partibus tune omni­ bus acutioribus. Ceterum, quum formas inlci médias non viderim , pro distincta specie enumerare, sanius duxi. A. tenella. Sw., quam ab A. dissecta, Presl. (Rel. Il.icuk. I. t. 11. f. t,.), mihi visa, non difTerre existimo , la­ tins distat pinnulis (frondis fertilis) profonde sectis in lacinias lineares aut cmieatas, supremis fere linearibus et acute denticulatis. Haec tenella potins .-/. hirsutae, Sw. asMinilalur.

Tab. I.V Fig. I. plantant sistit m. n. •. Laciniae sorophorae pars, a facie superiore. 2. Ejusdem par­ ticula a facie inferiore, unica lacinula consulto reclinata. 3. Sporangium. 4- Gongyli. Omnia magnitudine aucta.

2. ANEIMIA SCHRADERIAIVA. f Tab. LVIII.

A. frondibus, praeter stipites pilosos, glabriusculis, novellis sterilibusque sim­ plicibus cuneiformi-bilobis, lobis divergentibus; fertilium pinna pinnata, pinnulis sub- sessilibus oblongo-ovatis acuminatis, terminali plerumque majore et cuneiformi-bi- loba: margine subrepando.

Aneimiae diversifolia et P'es/iertilio, Schrad. in Coll. gel. Anz. 182^,. p. 86/*. AV. 3. et p. 865. Ai: g.

Ilhizoma brève, crassitie ad summum digiti minimi, superne pilis ferrugincis longis nilidis vestitum, deorsum radicibus fibrillosis plurimis capillatum. Stipites, uti in reliquis Aneimiis subtus convexi, superne ran.iliculis duobus profundis insculpti, quos inter faciès aculiuscula prominet ; villo ferrugineo adspersi, in basi densiore. Frondes caespitosae, J — \\ ped. aliae; novellac et stériles saepe simplices, aliae unica pinnula lerminali constantes sublunato - biloba nervis duobus divergentibus percursa, quasi e duabus pinnulis conflucntibus orla esset ; aliae praeter hanc terminaient par singulum oITerunt pinnularum lateralium oblongo- ovatarnm acuniinataium, basi subinacqualiter cuneataruin, breviter pctiolatarum. Frondes bene evolutac taliuni pinnularum juga 2, 3ve habent, nec deficiunl specimina, quorum pinnula tcrminalis non affectât instituant illam formam, folia certarum Passiflorarum repetentem, sed ovato - acuminata est, basi in petiolum parlia- lem cunealo - atlenuatà. Jlargo subundulatus aut répandus leviterve crenulatus. Pubes in pinnulis vix ulla, .14 SCHIZAEACEAE. XIV. ANEIAIIA. si cxcipias nervum médium, cui, uti rhachibus et petiolis, pubes tennis fusca adhacrct, tandem evanescens. Paniculae sorophorac angustae, tenues, 1 — 2 — 3 I><-*** longae, pinnam sterilem superantes. Iihachis plana, margino passim in pilos articulatos promissa. Petioli stcrilcsccntes cil ri sub specie contorqueniur. Spo- ran"ia allernalini biscrialia, mm illo verlicali aureo m.ijusculo decorata, in cujus centro cellulae nonnullae irrcgulares, compage membranae inferioris non diversae. (long. H olivacco - virides, subtrigono - conici, crislis elevalis percursi, in quibus eehinuli subul.ui iiiguntur.

Tab, LVIII. I. Forma minor Aneimiae Schraderianae, quae A. Vespcstilio, Schrad. II. Forma major, quae A. diversifolia, Schrad. — 1. llbaclieos particula. cum iitsidentibu'- -porangiis. 2. Sporangium segrega- tum. 3. A|)'\ sporangii. 4. Goligvlii**, cujus liasis (3. siipeificies ab mitio libera aut exterior) ratione partis pyramidalis (>. interioris aut com.niss11r.1lis, ,|ni scilicet vicinos très gongvlui tetigit) pcrinagna apparet, atque ci'istulas oflVrl ecbinnlatas maiginibus baseus parallclas. 5. Gongylus ita ailspcctus, ut faciès commissuralis inter duos marçiiics ccliinatos vix appareil, 5. Gongylus, iu ipsa facie commissni ali val Je applanata positus, verti- cem faciei exterioris monslrans. -, - ltadicis apex cum îadiculis. 8. Kpidennidis particula, e facie inferiore de- hacta, cum siomatiis. Omnia varia magnitudine aucta.

Crescit in sylvis super montes Serra do Mar dictos, in Provincia Bahiensi, e. g. ad riant Felisbcrtiam, ubi Ser. Princ. Ma.riinilianus IVidcnsis legit, et prope Almada, ubi ipsi observavimus. Mense Januario fructifient. %

ADNOT. I. Synonymia Aneimiarum in Brasilia observatarum val.le confusa, quam ut illustrcmus, se- quentia ius-i lient. .. A. Phyllitidis, Sw. II. (Plum. t. i5fi.) pinnulis oblongo - lanceolatis acuminatis breviter pctiolatis, stipite rbachiLusque scabiis insignis, nostra quidem sententia, complcctitiir : A. longifoliarn, lladdi. (Fil. bras. t. 8.), A.llaenkei, Presl., A. cordifoliam, Presl. (Reliq. Haeiih. t. 1 1. f. ",.), ./. densam, Link., et A. laciuiatam, Kaulf. — z. A. hirta, Sw. collatis speciminibus originalibus in herb. Schi eberiaiio et Langsilorf- fiano convenu cum: A. Phyllitidis, Latigsd. Fisch. (le. Fil. t. 28.), obliqua, Schrad. et Kunze (Linnaea • 834-), VhyUilide, Link. Valde variât quoad indumentum sl.pitun., ita ut vel Plumieri tab. i5-., tamquam ad formam liirtiorein hue trahi possit, attamenscabritiei defeetu, pinnulis lanceolatis aut lanceolato - acuminatis, basi rotundata aut breviter enneata s ub s essili b us ab A. Philtitidi* facilis distinctu. — 3. A. fraxinifolia, Raddi (1. c. t. à. bis) — A. sorbifoliae, Schrad. (1. c. p. 864. nr. 1.) pinnulis e lato-ovato - acuminatis basi inaequali cuneatis subsr-s- sililius glaberrimis ilistinguitur, neque cum A. Phyllitidis, duce Spreiigclio (Syst. Veg, IV. p. 31. nr. 6.) conjini- genda videtur. — 4. A. incisa, Schrad. (1. c. p. 865. nr. 5.) praesertim ./. hirtae affinis, diversa tamen videtur pinnulis longius acuminatis, longius petiolatis, basi cuneata atque saepe inciso - duplicato - seriatis. — 5. A. ra­ dicales, Raddi (1. c. t. 10.) absque dubio eailem ac A. caudata, Kaulf., hoc ipso nos in litten~ moneute. — 6. A. rotundifolia, Schrad., (I. c. ur. 8.), species distincta, eadem est ac Raddii A. radicans (î. (1. c. t. 1 1. drpict.i.) — -• A. iniiniluiccana, Raddi (1. c. t. 9. f. 1.) species distincta, quae perperam a Sprengelio ad A. cauJatam ditcitur, syiionymo augeatur .-/. abseissae , Schrad. (1. c. nr. 3.) — 3. .-/. graeilis, Schrad. (I. K.. nr. (>.) ab A. humili, Sw. dilfcrt pinnulis longioribus, oblongis nec obovatis; nb A. hirsuta quoque laciniis pinnularum minus profunJis, neque cuneatis, disceJit. Hue A. repens vur. minor, Raddi. (1. c. t. 9. f. 2. a.). — 9. A. hirsuta, Sw. — A. ,'iliatae, Presl. (Del. Prag. I. p. 15;;.) et .-/. repenti, Raddi. (t. 9. f. 2. b.), quae perperam ad ./. humilem Sprengelio citatur; est species distinctissiin.i. — 10 ./. oblongifolia, .Sir. iu Rrasilia passim obvia, cum icône Oavanillesii oplime coiivenit. — 11. A. cullina, Raddi. (1. c. t. 12.) est ./. vellea, Schrad. (I. ... nr. -.) Hiuus varietatem liabemus: pinnulis, praeseilim in margine antico, inciso - duplicato - dentatis. — 12. A. flexuosa, Sw. species sesqui - et bipedalis, praesertim rhachi dilatât.! insignis, valde variât: laciniis pinnularum majoribus et minoribus, oblongis et lanceolatis, integii rimis et -enatis. cujus foi ma angustior, niugisque ad A. ruUef'ham nostram accedens, est A. anthriseifolia, S, lu ad. (1. c. ur. 10.) SCHIZAEACEAE. XV. SCIIIZAEA. H5

ADNOT. II. Pinnae stériles Aneimiarum quo magis divisas, eo minus u fcrtilibus differunt, ut inde pateat, omne disci imen in co positum esse, quod stériles parcnchyma foliorum exph'cent, fertiles in rhaches con- trabant. Quae quidem contraclio solemniter ita accidit, ut pinna frondis média seu teiminalis foliaceam naturam servet, lateiales contra, fructificationis apparat» affectac, in rhaches ahesint. Attamen vel de hae lege naturam dcflectcrc, docet specimen A gracilis, Schrad., cui pinnae latérales in foliaceam indolem explicatae sunt, altéra mafiis altéra minus evoluta, apex autem stipitis ultra producitnr in petiolum apice paniculam valde composi- tam fereutem eqne medio, (typum rhachium geminatarum lalcralium quasi repetendo), ramum pariter paniculi. ligerum emittentem.

ADNOT. III. Gongyli hujus generis peculiari structura cristarum, secundum marginem baseos valde con- vexae aut conicae parallelo- decurreiitium, ab alfinium recedunt. In flexuosa, Sw. taies cristulae plnrimae ad- sunt ita ut fabrica gongylorum cum iis Parkcriae omnino conveniat!

X\ SCH1ZAEA, SM., S»,, R. BR. Ripidium IÎDUMI. (Sch. digitata, Actinostachys WALLICH. MSS.) Lophidium PUCII.

SORI (dorsales) bi- quadriseriati. SPORANGIA basi insidentia laciniis linearibus, membranaceo-marginatis, in apice s. dente frondis pectinatim oppositis aut raro di- gitatis, primum dorso per paria sibi applicilis, pilis complanatis stipata, plerumque extus debiscentia. INDIMUM nullum. Rhizomata setosa aut villosa. Frondes simplices stipitiformes, aut dichotomo- partitae aut flabelliformes.

1. SCHIZAKA FLABI-.LLFU f Tab. LV. Fig II. Sch. fronde simplici obdeltoideo-flabelliformi, biparlila aut duplicato-bipartita; laciniis sorophoris parium sub 12.

Rhizoma parvum, pilis fuscis nilidulis ilcnst* setulosum, radiées promens filiformes, subsimphecs, nigricantes. lions simples, t— \\ ped. Stipes basi crassitie pennae corvinae , anlice canaliculatus , angu- lis aculis, postice convenus, versus apicem, ubi in laminam frondis transit, ala tenui ad angulos anticos de- currciite nonnihil dilatalus, pilis fuscis arliculatis, praecipue in parle inferiore hirlulus. Lamina frondis 4 — 5 poil, alla, 3-4 lata, flabclliformis , marginibus inferioribus reclilineis cuneata, superiore leviter con­ vexo, num- simplicité! fere ad basin usque parlita nunc duplicato - parlita , lobis aut aequalibus, aut altero minore, paititionibus secundariis minus prolundis; laete viridis, nitida, glabriuscula. Nervi etnervuli repe­ tito- (4 — 6 — -ies) dichotomi, radiatim patentes, utraque in facie convexi, excurrunt in dentés triongula- res acuminatos, 1 — 3 lin. altos, indeque ulterius producti rhaches eflorniant pinnularum soropharum 3 — 4 lin. longaruin, lineares, dorso medio canalicul.itas parce hirtulas, subtus planiusculas atque pilis fasciacfor- niibus dense ferrugineo - villosas. Laciniac sorophorae parium 11-12, 2 lin. longae, supra convcxiusculae 3o n(i SCHIZAEACEAE. XV. SCHIZAEA. vix hirtulac subtus pl.inac et dense obsessac seriebus 2 sporangiorum, quae inter plurimi pili fasciati oriun­ tur m.ii-ine attenuato membranacco vix prominente. Primum replic.itac sibique sunt dorso applicitae, dente sorènhoro tune saepe in superius lattis frondis recurvato (Tab. LV. Fig. 1.), dein patentes, arcalac, et sursum revolutae (Tab. LV. Fig. j.). Sporangia elliptica, annulo 1 lutins alutud.n.s aeqnante, c cellulis pachypleuris composito, umbone vertical! angusto ex una paucisve cellulis facto. Gong.li primum quater- nltim cohaerentes, faciebus commissuralibiis binis in acutum angulum coeuntibus , ccnlio fo.eola exsculptis, non omnes magnitudine aequales, superficie laevigati, adulti oblongi vel si.brei.iforn.es, hinc cicatricula elongata notati, superficie tuberculosa, testacco - fusca. — Affinis buic noslrac Sch. eleguns, Sw., quae tamquam Si h. Flabellum dichotomo - lissa considerari potest.

Crescit in udis sylvis, densa umbra super fuvium Japurd imminent ibus, ad pagos Indorum anlhropophagorum c tribu Miranharum, Prov. Rio Ncgro. Januario fructificat. y

Tab. I.V i. Lacinia soropbora. 2. Sporangium latere. 3. Sporangium desuper visum. Omnia va ria magnitudine aucta. 4. Particula marginis frondis, a facie inferiore, cum dentibus pecteu sorophorum fe ren­ tibus adbuctum clausum et super frondem rcplicatum, m. n. 5. M.irgo frondis cum dente piunulam soropbo- ram explicatain ferente, a facie inferiore, m. n. 6. Particula membranae e latere sporangii. 7. Gongylus. _ Tab. LVI. Fig. III. 1. I'.'O m sorophorum expansuin, facie inferiore visum, auctuin. 2. Pecteu soropbor iai junius, nondum expansum, latere. 3. Gongyli semimaturi cohaerentes. 4. 5. 6. Idem separati. O. m. a.

2. SCHIZAEA l'ACIFICANS. t Tab. LVI. Sch. fronde simplici flabclliformi semiorbiculari, basi lato-cordata. bipartila, lobis bifidis ; laciniis sorophoris parium L\ — 5.

Rhizoma non vidi. Stipes pedem et quod excedit longus, diametro vix lin. aequans, semiteres, an­ tice piano-concavus et angulis acutis, pilis fuscidulis tandem evanidis parce obsessus, apice, ubi in lami­ nam transit, nonnihil lalior et marginatus. Lamina 7 poil" lata, 4 alla, l'ircumscriptione semiorbiculari- flabelliformi, aut, ob baseos sinus utrinque intrantes, scmilunari, medio ad basin usque bipartila. lobis iterum lundis in lobulos inaequales, interiore scilicet angustiore, sibi plus minus imbricatos. Neivi pariter ac in praecedente specie in utroque latere prominent, pilisque nonnullis deciduis sunt scabiiusculi; inulliplicato- dichotomi decurrunt per frondem, et in dentés triangulares producuntui* hreviorcs , quam in specie praece­ dente, attamen longius subulatos. Frondis color pulchre viridis, nitor holoserieeus evin.ius. Laciniae soro- phorae minores, quam in Sch. Flabello, circiter lineam longae, facie antica piano - convexiusrula glabrae, postica valde hirsutae pilis ferrugincis. Sporangia quam in Si h. Flabello minores. Gongyli oblongi, hinc planiusculi et linea insculpti, membrana exteriore celluloso - reticulata.

Crescit in sylvis acternis secundum fuvium Purcos, qui in Japurd incidil. Unicum, quod habeo, spécimen Princeps Indorum Miranharum, quum e regione occidentali captos inimicos domum duceret apportavit, mihique tamquam amiciliac signum dono dédit, Janua­ rio. "4 Conf. Itinerar. loi. III. p. 126..

Tab. LVI. Fig. I. Planta intégra magn. natur. — 1. Apex laciniae sorophorae. 2. Pecteu sorophorum integrum semiexplicatum. 3. Sporangium separatum, cum pilis fasci'aeformibus. 4. Gougylus. e sporangio nondum maturo. 6. 7. 8. Gongyli très maturi. 5. Gongylus magis auctus, ut rima commis.-uiali-* apparcat. SCHIZAEACEAE. XV. SCHIZAEA. XVI. LYGODIl IY1 H7

ADNOT. I. Praeter bas Species pulcherrimas uuicum spécimen habeo, ni fallor, terliae speciei bcne di- stincMe. Frit:

3. Sriu-Mi* srFCT.vnn.is. t Sch. fronde simplicissima inili.isa, flahelliformi - subsemiorbiculari, basi rcctiline.i in petiolum breviter cuncalà; laciniis sorophoris parium —?

Lamina frondis 10 poli, lata, 6 alta. ( ump.igo et nitor uti in Sch. Flabello, pro cujus forma majore haberemus, nisi verosimile sit, laminam adulliorem et grandiorcm magis magisque dividi, quum e contrario haec nostra indivisa sit.

Ciescit cum praecedontibus in regionibus fluiio Japurd conlerminis. 2J. — Porro indescripta species est : 4. Si 111/.F \ s1nTiu.11 GV. f Sch. frondibus simplicissimis linearibus planis Costa semitereli antice pioillinente, sterilibus truiiratis mucronulatis ; laciniis sorophoris parium SUI13.

Aflini» Sch. pennulae, Sw., (trilaicrali, Schk., pcnicillalae, Ilutnb., incurvatac, Meyci.) , quae duplo major et acute trigona, lacinias fert subio; porro Sch, digita/ae, Sw., quae sursum duplo fere latior, pectine gaudet pluriradiato; et Sch. pusillcw, Pursh., duplo miiiori, quae pectine breviore et plu- rijugo insignis est.

Crescit in subcampestribus ad Arara-Coura et Cupati, montes in ditionc Japurd. Jan. 4

ADNOT. I. Sch. digitata, Sw., quai auctorc II. Rr. (ProJr. N. Holl. p. 162.) u reliquis appendice digitata nec pinnata et sporangiis confertis nec biseriatis nec extrorsum dcbiscentibus difTert, ideo Actumsta.lijs Walli- cbio dicta, inra quidem sententia generice non distat, nam sporangia in séries 4 plus minus di.stinctas sunt ordi- nata, neuue in aliis speciebus impar laciniarum sorophoraiuni numerus desiderata.--. inter Sch. subtrijugae exem­ pta 22 numeravi 10 instriictu laciniis: 0,5 5- * - 4 , 1 : 8.

XVI. LYGOD1UM, Sw., R. BR., ivu,,. Opliioiilossi spec. L., Odonlopteris et Gisopleris BERNH., Hamondia AIIRB. , Ctcisium 'Mieux., Ugena Cav.. Vallifilix PET. TauiARS., liydi'oglossum W ILLD. SORI (dorsales) biseriati in laciniis frondis marginalibus (spicillis Sw.). SPORAN­ GIA alterna, medio sessilia, solitaria intra INDUSIA cucullata, venis transversim ailnata. Caudex (rhachis KAULF.) dextrorsum aut sinislrorsum volubilis, scandens. Pin­ nae (frondes AUCT.) conjugatac, sessiles aut breviter peliolatae, palmatac, lobatae aut pinnatae. Gemma in earum conjugalione interdum proliféra, caudicem conti­ nua.^. Pinnulae ad rhachin superne angulalo-marginatam alternae, in petiolis apice saepe barbatis noduloso-articulatae, simplices, conjugatae aut pinnatae, integrac aut lobatae. 11B SCHIZAEACEAE. XVI. LYGODIUM.

1. LYGODIUM HASTATUM. Tab. LVII. L. caudice hirtulo, glabrescentc ; rhachibus petiolis et pinnularum coslis tomen- losis hirtulisve; pinnulis ."> — 6 jugis lineari-lanceolatis, basi truncalo-cordatis aut auriculato-subhastalis, arcte serrulalis, dente inter lacinias sorophoras.

Uydrotilossnm haslalum, IVilld. Spec. pi. P*. p. 79. A'/*, k- cum synon., excluso Lygodio venusto, Sir. Lygodium luccns, Rauf. Enum. Fil. p. '17. {Forma glabra.) Lygodium hcplaphyllum, Schrad. in Coll. gel. Anz. 182;,. p. 863. Forma jugis tribus pinnularum. Lygodium varium, Link. Hort. reg. Berol. II. p. 140.

Ilailid", fibiosae fasciculatae. Caudex multiplex, saepe in 20 pedum allitudinem clatus, in iis, quae vidi, speciminibus dexlrorsum (a sinistrà ad dextram) volubilis et vage scandons, basi crassitie pennae cor- vinae, antice planiusculus, poslice convexo-terctiusculus, nngulis faciei anticae oh iteratas volutiones laxe spiralim decurrentibus, primum pilis sparsis hirtulus, tandem glaber. Romi caudici similcs c gemma inter conjugatas pinnas inferiores passim evolvuntur. Pinnae conjugatae in nodo paullo prominenle, aut petiolum pcrbrcvcin sistente, subhorizontalitcr patentes, spitham.ini immo pedem longae. Rhachis teres, pilis simpli­ cibus brevibus pallidc- ferrugincis dense tomentoso-hirtula, pariter ac petioli pinnularum, qui plerumque b.uba pilorum frequentiorum circa apicem articulato -incrassatum muniuntur. Pinnulae alternae, 3, 4 aut 5 parium, lineari- lanceolatae, aculiusculac, 1$ — 4 poil, longae, 5 — 10 lin. latae, margine incumbenti- serrulatae, basi nunc obiter cordatac aut suhtruncatae, nunc in auriculas scmiorbiculares expansae et hasla- lae. Laciniae sorophorae scsquiliiicarcs aut hilineares, posticum plniiularum amhitum dense occupantes, apice sublriangulari aut lanceolato, ad summum pollicari nudo superstile; in quavis série sporangia 6 —10 continentes , caque lobulis revolutis parce pilosis indusiisque paullo tenerioribus obvallantes. Pinnulae stéri­ les lertilibus plerumque majores alque omni ambitu evidentius serrulatae; interdum e gemma intermedia serins prodcunl, pinnis primariis tune jam omni ambitu sorophoris, quae quidem evolutio polymorpham stirpis indolcm quam maxime demonstrat. Venae e Costa media in laciniis decurrunt simplicilcr aut bis bifurcae, venula altéra immédiate in laciniam excurrente, alteia in denticulum brevissimum, plerumque inter duas lacinias solitarium, rarius geminum. Costa in inferiore facie nonnihil prominet. Pubes in hae specie valde varions: nunc in utraque facie frequeiis, eamque villositate induens sat densa molli; nunc ubique, excepta cosl.i mcdi.i, fere evanidii. Sporangia ovalia, aurea, annulo vcrticali flavo ; in bac specie quam in plerisque îcclius sessilia, i. e. umbone, cujus ope in venula lobuli laciniae sorophorae affiguntur, basi propiore, quam e. g. in L. volubili. Longjli convexa basi tetraedro - pyramidales, rhaphe cominissurali saepe tam alte producta, ut caudiculae speciem prae se ferai.

Crescit haec sjtccies frequens per Provinciarum Sebastianopolitanae, Bahicnsis, Per- nambucanae sylvas aborigincs. %

Tab. 1,1 U. 1. Particula basilaris pinnulae cum laciniis 4 sorophoris, a facie inferiore. -.:. Lacinia so- rophora e minoribus, magis aucta. 3. Sporangium, a facie ventrali. 4. Pailicula membranae sporangii, magis aucta. 8- Gongyli. 0. m. a.

ADNOT. I. Haec species, ni fullor, bonis characteribus distiiigui potest a I.jgodio venusto, Sw., ita 'lefinicndo : Il.lllllllllll

'lal»:L\'ll. ! ; A :i • >v> ' '

[. \)\('\\^0y IA teiiera. 1-JS IMARATTÏÏA" -cicutaefolia. > "

Tab. LXXII.

*MA!i ATAIA cieufaefolia TaLLXXl

1

.MA RATAI A cicutaefolia Tab 1A\ ..MAKATTIA «ieufarfolia. Ta !.. LXI X

MAP. ATT I ACEAE. I. MARATTIA. JJQ

Q. LïGonii-M VFMsriv. L. caudice hirtulo glabrcsccntc, rhachibus petiolis et pinnulorum costis villoso-hirsutiusculis; pinnulis 4 — 6-jugis suhdeltoideo-lanceolatis obtusiusculis, basi truncato- cordatis. inciso-subtrilobis aut inciso-pinnatifidis, scrrulatis, dente inter lacinias sorophoras nullo. Cfr. pinnulam magnit. natur. in Tab. LVII. Fig. II.

L. mnuiluin, Sw. Syn. Fil. p. ,53. A',. 4., cxcl. Syn. jam ad praecedenlem ductis. - Spreng. Anleit. éd. 1. 111. p. 162. /. 39* <•. cnllalû origin. specim. Hoffmannseggii in plantis Flmulae paraënsis.

Habitai in Provincia Para.-nsi.- Siber (inllerbar. Corn. Iloffmansegg. nunc ex benev. donatione meo.)

Lygodium hirsutum, IV., idem quod P. polymorphum, Kunlh., pinnulis duplicato - serratis, 3— 5 lobis abunde differt. Hujus varictas videtur /,. mexicanum, Pu",!. (Bel. Hacnk. I. p. 72.)

MARATTIACEAE, KAULF. I. MARATTIA, Su.

31yriothcca COMMEP.S. JLSS.

SORI oblongi, submarginales. SPORANGIA secundum venam biseriata, inter se et cum INDUSIO longitudinaliter bivalvi arcte connata, introrsum rimula transversa hiantia.

Rhizoma semiimmersum, munitum squamis (protophyllis) coriaceis amplis, ba­ sin stipitum ab initio obvolventibus. Frondes bipinnatae et tripinnatifidae. Stipites teretiusculi. Rhachis ad divisiones incrassata, saepe alata. Indumentum paleaceum et pilosum.

1. 3IAUATTIA CICLTAEFOLIA. Tab. LXIX. LXX. LXXI. LXXII.

M. fronde bipinnata; pinnulis lineari-lanceolatis acuminatis, antice profundius serratis, basi cuneatis, pinnisque opposilis, stipitibus, rhachibus costisque subtus paleatis; rhachibus partialibus antice alatis.

Maraltia ciculacfolia, Raulf. Enum. Fil. p. 32. Link. Ilort. Berol. II. p. 149. Marattia fraxinea, Raddi. Fil. bras. p. iL\. exclusis synonymis, t. 82. (pessima.)

Rhizoma pollicem crassum, oblique adscendens, subcylindricum, intus spissc carnosum album et roseo- purpurco- irroratum, deorsum agens radiculas brunneas ubique fibris tenuissimis villosulas. Instruitur angu- lis in squamas projectis alias subterrancas breviorcs crassiores, alias extraterraneas majores. Squamae illae 5l , MARATTIACEAE. I. MARATTIA.

rul.ro - fuscae aut superne nigriiaiites, vix virides, inferne laevigatac, superne irregulariter vcrriiculosac et papillosac, extus passim foveolis ovatis aut ellipticis fuscis imculptae atque paleis tenuibus grisco- fusri, ads.crsàe.' Aetate provectiore, dum rhizoma attollilur, squamac excrescunt et extra terram fiunt proto-

phvdla (S. frondes primaeformalionis, conf. Tab. I,XXI.) coriacca, magna, semiorbicitlaria, margine plus minus crispo aut lobala, adscendenli.i, eirca stipites succresccntcs in caespitem ampluin collecta, test.,, eo f„,,*a, passim scrohiculata et paleata. Frondes bipinnatac in uno rhizomate nonnullae simullaneac, ercctae, 3—5. pédales, caespitosae, excluduntur geinmis suhglobosis, margini rhizomatis, ubi in squainas al.it, enatis. Pri­ mum inter squamas arcte compressas latent, tune vernatione non circinata sed uncinata aut incurva inter squamas emergunt et cito evolvuntur. Stipes pedem et quod excedit altus, basi, ubi nonnunquam fere polli­ cem diamètre-"acquat, hinc squama vaginatus, fere teres, paleis fuscis, praecipue in parte basilari, instruc- tus. Rhachis pluies pedes alla, in parte inferiore tercliuscula, in superiore supra bieanaliculata subtus con- vexa, ad pinnarum exitum incrassata, ibique densius paleata. Pinnae opposiiae , numéro jugorum secundum rhacheos Iongitudinem diverso. Rhaches pinnarum pariter ac comnmnis trieliuscula supra canaliculata ad pinnulas paleata et incrassata, antice crista herbacea tamquam ala decurrentu praecincta. Pinnulae forma et magnitudine valde variae, quam quidem varietalem in Tab. nostr. I.XIX. et l.XX. conspicias; aliae sunt breviter lineari-lanceolatae, aliae longe acuminatac, basi plus minus cuneatae aut subcordatae, margine praesertim antice serratae vel duplicato-serratae. Costa média et venae bifurcac in facie inferiore fréquen­ ter adspersae palcolis fuscis irregularibus. Color superne laete viridis, inferne nonnihil pallidior. Sori

l|n 1 | lon"i, elliptici, pallide lestacei, indusio juniore testaceo-viridi, tandem fuscidulo. Sporangia in quovis latere G — 1 î, in junioribus soris supra convexa et clausa, in adultis dorso rima irregulari trans- veise bianlia. dmigyli in cumulo albi, seorsum odspecti albi cum tinclura rosea, ovales, membrana exte­ riore reticulata.

Crescit in sylvis aboriginibus montants Prov. Sebastianopolitanae passim, e. g. in Serra de Est relia, locis umbrosis humidis, ad tort'entes rel. "L\.

F.xpl. Tab. I.XIX. Frondis sterilis Marattiae ciculaefoliae pars, e minoribus, a facie superiore, adjecla pinna feitili e basi frondis, cujus pinnulae inusitatas formas affectant. u. Pinnae fertilis pinnula tcrmiiia- lis. m. n. — 1. Coinpaginis parenchymatosae sporangii effoeti diagramma. 2. Sectio transversa per sori jouions alteram extremitatem , quâ indusii et marginis sporangiorum intorni fabrica patet. 3. Cellulae indusii. Fig. 1 —3 valde auctae. — 4. Marattiae alalae squama gemmant proférons, a facie interiore, cum concavitatc pro stipite frondis jam evolutac. b. Eadem squama a facie exteriore, vcrnationcm frondis novcllac exhibens. lias duas figuras in horto regio berolinensi delineatas bénigne communicavit amicissimus Link.

Tab. LXX. Pinnularum diversae formae, m. 11. — 0. Sectio transversa sori, quà domoiistraie vclimus sporangiorum in venula iiisertionem atque cum indusio intimum nexuin. 2. Sporangia duo juniora, ita sectione vcrticali aperta, ut compages reticulata appareat cellularum, quibus gongyli coiitinentur. 3. Sectio verticalis per utiius latiris sporangia immatura ducla, nionstraus eorum cava veisus lineani iueiliaiiani convergere. 3. Sori immaturi sectio hoiizonfalis, positioneni sporangiorum alternam exhibens. 4- Paleola e divisione venae. â. Pa­ lea e rhachi frondis. Omnia magnitudine aucta.

Tab. I.XXI. Caespes protophyllorum cum emissis inde stipitibus. Hanc figuram seciuiduiii iconem in horto regio berolinensi factam a cl. Otto bénévole commuuicatam exbibemus.

Tab. I.XXII. II. Particula pinnulae fcitilis a facie inferiore, cum soris apertis. ;. Particula pinnulae fertilis facie inferiore, resectis soris, ut parvi calli appareant lineares, tamquam sororum receptacula. so- rus junior minor, adlmcdum clausus, a latere. H. 5. Sori duo aperli. 6. Sorus plura spoungia lolligcns dorso, et 7. idem a basi. 8- Idem apertus. 9. Goiigvli. Omnia varia magnitudine aucta. MARSILI'.ACEAE. 1. MARSILEA. 121

ADNOT. Mai-ntlia,-,-,!,' Kaulf. (quae Agyratarum gémi. Ilrrnh., Poroptcriilum et Schismatopteriduni genn. Willd., r.iroptciides Spreng.) cum verarum Filicum variis familiis conveniunt rpiphyllospcrmià, dilfi nuit praesertim annuli c.rca spoiangia el vcrnationis circinatac defectu. Characterem ita exhibemns: Sporangia by- popbylla, exanni.lata, membrana. -c. - coriacea, in vCiia biscriatim sessilia, superne lima aut poro hiantia, libéra aut connata, niula aut indusio adnato tecta. Gongyli oblongi, rrticulati, subtuberculati. — ltbizoma crassum. Frondes hi - tripinnatac, fertiles similcs aut dissimih-s, iu angulo frondis c gemma aretc clausa exclusae, veina- tione bamala aul incurvata, non circinata. squamis gemmae in protnpbvlla anipla membranacea vel coriacea ex- crescenlilius. Stonutia et reliqnus cliaracier pbylotoniicus uti in Polypodiaceis. A1ARSTLEACEAE, IWu Gênera: Rhizospcrmarum ROTH., D. C, SPP.EXC.; Rhi- zoplcrklum 3IART. (Flor. Krl.), WALLR.; Rlùzocarparum IIAIMII., BISCH. ; J Iydroptericliuii WILLD.; !Marsilea

SPOROCARPIUM nuciforme incomplète valvatum INDUSIA plura gclatinoso-membra­ nacea arcte connata colligens. et cum iis conerctum (ideo: receptaculum plurilocu- lare corticaftim ALCT.J. SPORANGIA intra indusia ordine digesta, rcliculato-membra­ nacea, suli-t'latinosa; alia continentia NUCULAM solitariam granulis amylaceis farctam, monogongylani. prolem unicam tandem emittentem ; alia (antlu *r.u* vel spernialoiv,- stidia AUCT.); sacculi subpyriformes, globulis (pollinariis AUCT.) referti.

Caules rhizomatosi, in udis repentes. Folia quadrifoliolata aut lamina carentia, circinalim vernantia, fructificalionem in basi folii aut in petiolo adnalam ferentia, scssilem aut pedunculatam.

Character phytotomicus. Caulis et petioli longitudinaliter loculosi. Fasciculus vasorum centralis simplex, e vasis scalariformibus et prosencliymate compilait u,-,, medio includens compaginem cellularum elongatarum, aniyliuii continentium. Folia nervis, venis et stomatiis praedita.

I. MARSILEA, L., SCHKEL,

Lcmma Juss., Zaluzianslua NECK.

Spop.ocARnu.il ovale, incomplète bivalve, intus longitudinalilcr disscplum ; in locellis transversalîbus SPORANGIA elliptica, NucuLà sur.cui.iGERà foeta (ovaria R. BR.), et SACCULOS pyriformes, GLOBULIS pluribus (polline AUCT.) refertos ferentia. p) MAKSILEACEAE. I. MARSILEA.

Caulis repens radiculis fibrosis et fibrillosis. Folia vaginis nullis, petiolis clon- galis, duo paria foliolorum in apice approximata ferentia, vernalione circinata, fo- liolis'tunc complicatis. pari inferiore superius obtegenti*. Sporocarpia breviter pe- dunculata, gemina, terna plurave, petiolorum basi adnata, primum villosula.

1. 3IARSILEA BRASILIENSIS. t Tab.LXXIII.Fig.il.

M. caule ad foliorum basin rufo-villoso; foliolis obovato-cuneatis integerrimis petiolisque glabriusculis; sporocarpiis subovato-globosis villosis, in quovis petioli plu­ ribus biseriatim secundis, pedunculos diametro aequantibus.

Marsilea polycarpa, Hook. Grev. Icon. Fil. t. 160.?

(laulis f.lifonnis, flexuosus, horizontalis, radicibus plurimis fibrillosis, praesertim infra folia fascicu- lalim provcnienlibus, reptans, junior, aequo ac romuli ejus abbreviati, quibus folia insident, villo longo fulvo nitidulo vestilus. Folia plerumque nonnulla fasciculata, adscendenlia, 2 — 4 poil. Ionga. Petioli filiformes, introrsum planiuseuli, parce pilosi, tandem glabriusculi. Foliola 3—5 lin. Ionga, marginibus postieis rcctiliiieis cuncata, antico leviter convexa et levissime undulato-crenulata, venis radianlibus percursa, primum pubeiilia, dein glabra, lacle viridia. Sporocarpia magnitudine grani Panici miliacei, subovato - globosa, ii\ lincam Ionga, pilis subulatis articulatis fuscidulis adspersa, glabi est entia, in pedunculis ipsa vix longi- tudine aequanlibus incurvis fusco-villosis, g — 20, in duas séries plus minus distincte ordinata. Constat talc sporocarpium qiiadruplici strato cellularum, extimo passim Iacunoso - scrobieul ito, uti videtur pro pilis ibidem sessilibus, (Tab. LXX11I. II. f. 3. a.) e cellulis irregulariter 5- vel 0 - goius transverse oblongis, medio (fig. cit. b.) cellulis subquadratis, interiore c cellulis rcctilineo-oblongis pachypleuris , compagi­ nem dense trabeculosam exhibontibus (fig. cit. c) , et inlimo (fig. cit. d.), quod quasi c tertio, singulis cellulis relaxalis et vario modo implexis, ortum diceies. Sporocarpio includuntur indusia reticulato - cellulosa, nter se aretc connata atque scptula locellorum constituentia, statu sicco membranas tenerrimas, statu humido mucum hyalinum exhibentia, e vulnerato sporocarpio propullulantcm. Sporangia in quovis sporocarpio cir­ citer 12, in loccllos quam in reliquis speciebus paucioies ita digesta , ut sectione per médium verticaliter ductà sena circiter in conspectum veniant, singula plerumque ad basin aucta bursi*. pyriformibus binis. I lu affiguntur locellorum substantia crassior est (placenta, Jiss.). Magnitudine sporangia (arilli, Ai. T.) fere acquant semina Papaveris, sunt oblongo - subglobosa, reticulato-mucosa, continent nuculam solitariam ellip- ticam, albidam, cellulis irregularihus angulosis minimis conflatam. Nucula monogongyla basi (ubi sporan­ gium ci circum cirea adnascitur ?) in papillulam tumet minimam, annulo elevato circumdotam, e membrana tenerrima dilutius eolorala faclani, quae quidem membrana oinncm parietem nuculac intus vestit, atque in no- v.im prolem exsurgerc videtur. Cavum nuculae dense farctum est granulis irregulariter ovatis, turbinatis, elli- psoideis, uti videtur solidis, amylaccis, sub niicroscopio tamen semidiaphanis, qui, leviter pressi hinc inde suleos et 1 ugas ofl'erunt atque confracti in frustula plus minus irregularia secedunt. Interdum conspiciuntiir granula multo minora, subglobosa, illis inclusa. Bursae pyriformes mucoso - roticulatae plerumque duae ad cujusvis sporangii basin, repletae globulis circiter 50 luteis. Horuin vero singulos singula ccllulà bursae primum esse inclusos , sub niicroscopio conspicics, bursas inter duas laminas vitreas coniprimendo. Globuli superiieies constat membrana solidiuscula, qua ruptà aller globulus apparet tamquam nucleus inclusus, plu- riina granula mininia semidiaphana conlincns. & a i.

/-

I. KG L^SSUTM jrpanemense. II. .Sf LUM bmsiliensis. Tab: LWin.

SALVIMACEAE. I. AZOLLA. ^3

Crescit in terra argillacea piscinarum et in margine lacuum inundato prope Joazeiro, Prov. Ilidiieiisis. Aprili lecta. IL.

Tab. I.XXIII. Fie. IL i. Sporocarpii sectio verticalis per médium fere ducta. 2. Sectio altéra vertica­ lis, pari, ti propioi. 3. Particula sporocarpii sectione vertical! separata, strata diversa, quibus componitur sporo­ carpium (a. b. ..d.), et cellulas muciferas indusii (e.) exhibens. 4. Altéra sectio e sporocarpii pariete. Cmispi- clos granula alia in cellulis bursae posita, alia libéra. 5. Bursa cum globulis. 6. Sporangium monogongylon cum adbacrente bursa globulifera. 7. Globuli emissi, quorum alter apertus. 8- Globulus apertus, magis auctus. y. Pais baseos leslae gongyli nuculaeformis, demonstrans aimulum, cui sporangium adhaeret, et foramen nu- culac, cui membrana interna superducta est. 10. Sporangium cum gongylo incluso, ve.ticali sectione apertum. 11. Granula amylacea, gongylo infarcta. 12. Eadem pressione disrupta. Omnia varia magnitudine aucta.

SALVLMACEAE, IW. Gênera: R.iizospermarumRoTH., D.C.; Rhizopleridum3lART.; Alarsilcaecarum R. BR.; Salviniearum Minis.

1. AZOLLA, LAM.

Rhizosperma AIEYEN. Organa propagatoria dimorpha, caulis ramorumque basi adnata, deorsum spec- tantia. Sic dicta foeminea: SPORANGIA (capsulae R. BROWN.) plurima, globosa, longe pediccllata, lenuiter cellulosa, inclusa INDUSIO (involucro P». BR.) membrana- ceo, irregulariter fisso : foeta GRANIS (seminibus R. BR.) nonnullis globosis granulife- ris, in superficie pilis longis hyalinis instructis. Organa sic dicta mascula: nunc foemineo ad latus applicita nunc discreta, solitaria aut gemina, intra CALVPTI.AM eircumscisnam constant VESICULA cum calyptra connata subglobosa (sporangio mono- gongylo? MART., loculo inferiore R.BR.), et huic imposito axi tricruri, in cruribus corpuscula (antheras? R. BR., MF.YF.N, forsan protophylla'.') conica, solida, ipsius fo- veis semiimmersa gerente, vertice fibroso calyptrae adnato.

Plantulae parvac, Jungermanniae facie, pinnatim vel radialini ramosae, aquis limpidis innalantes ; radiculis simplicibus fibrosis, junioribus apice spongiola calyp- traeformi: caulibus filiformibus, foliis mère cellulosis (phyllidiis MART.) alternis, im­ bricatis, einersis saepe papillosis, papillis sparsis.

5 2 p, SALVIMACEAE. I. AZOLLA.

i. AZOLLA MICROPHYLLA. Tab. LXXIV. LXXV.

A. depressiuscula. circumscriptionc suborbiculari; caulibus subpinnato-radiatim ramosis ramulis ultimis confcrtis; foliis superioribus papillosis oblique ovatis obova- tisve, (a facie superiore sibi) incubis, inferioribus hyalinis oblongis majoribus pla- niusculis; radiculis crebris aequalibus nudis.

A. microphylla, Raulf. Enum. Fil. p. 2-3. collatis speciminibus. Salvinia Azolla, Raddi. Fil. bras. p. i. t. \. f. 3. (pessima) c.rclus. sjnon. Azol- lae magellanicae. A. magellanica, IPilld. Spec. pi. P~. p. 5/»i. Nr. i. ex parle.

Plantula parva, diamelro unguiculari, pollicari aut raro majori, aquis innatat in grèges numrrosis- simos consociata, qualis Lemna minor, quacum interdum promiscue cresccns observatur. Caulis lenuis, filiformis, brevis, in ramos plerumquedivellitur nonnullos , patentes, ipsi similes, alternos, ramulosos, ramu­ lis pariter altérais, ternis, quatcrnis vel quinis, extiniis sibi magis opproximalis, lineam dimidiam ad duas longis. Radiées plurimae facie inferiore caulis ramorumque prodeunt, aliae paucac quoque ex alis folio­ rum in superiore parle, filiformes, simplices, nunc brèves, nunc (uti videtur in aquis, quae vento allius agilari soient) longions, longiludine unguiculari ad bipollicari, slrictiusculae vel parum fle\uosae, versus apicem saepe noiiuih. 1 inerassatae atque prima juveutute spongiolà conicà vestilae, albidae aut versus surcu- luni rubentes viiidesve, Folia mère ecllulosa, cauli ramis et ramulis oblique adnata, per quatuor séries disposita, directione subborizontali expansa, inde plantulam tamquam desuper depressam sistu.it, in novellis partibus sibi appio.\imata atque iinbricata, ita ut a\in foliigerum ibidem omnino cooperiant, in adultioribus inagis magisque remoliuscula, attamen semper fero sibi contigua. Sunt autem haec folia diversae induits: alia, quae duas séries inferiores effieiunt, paullo majora, lineae J, I vel | mctieiilia, lato-ovata, oblonga .ml elliplica, passim hinc antice sinu loliusculo obtuso excisa indeque acutiuscul.i, basi latiore in caule ses­ silia ejusque parlera amplectentia, horizontalité!* patentia, compage tenuiore subdiaphana. Cellulae, quibus constant, oblongae sunt utrinque attenuatae vel rhombeae, in séries subregulores dispositae; marginales parietibus gaudent tencriorihus, interiores autem multo crassioribus, quo fit, ut folia haec inferiora iu uni- versum albida aut rosea centro virescant atque lato - marginata appareant. In plantula natante haec folia aquà imbuta atque humidula observantur. Desuper inspecta haec succubo - imbricala videntur, facie vero inferiore inspecta incuba. Folia superiora inferioribus tertia parte minora, duas consliluunt séries pariter alternas, desuper visas sibi incubas atque, quum singula paullo altius inferioribus cauli innascantiir, illorum seriebus haud . -.acte oppositas; attamen ejusdem lateris folium inferius et superius sibi quasi opposita ap­ parent, quia illud quam hoc mujus est. Sunt vero haec folia superiora ovala vel obovata, oblusiuscula, minus horizontalia, sed oblique udscendentia ; compage firmiore indeque viridia , in parte viridi papillis te­ nuibus albidis obsessa indeque holosci ieeo - nitidula, margine déganter celluloso diaphano alba vel rosea. Nonnunquam fit, praesertim in apicibus ramulorum, ut folia inferiora margine sursum flexa margincs folio­ rum superiorum prehendaiit. In planta viva haec folia superiora aquà, cui innatat, vix imbuta, sed »ic- ciuscula apparent.

Organa propagatoria fere sessilia in facie inferiore caulis juxta radiées provenientia atque deorsum spectantia, nunc in eodem i.idividuo una nunc in diversis segi égala mihi ohviam venere ; licet dimorpha, utrum sexus functione qualis in Phancrogamis obtinet destinât» sint, dubito, ideoque quod masculi nomine insigniii solet calyptratum, quod foeminei indusiatum appello. AMLIuA -iiicrophyllci. Tab.LXXTVT

I^\7/()LLA iiiicrophvila. I. &AJLWNIIA oMoiigifolici Lab. LXXV

SALVIMACEAE. I. AZOLLA. 125

Organiiin calyptratum (Tab. LXXV. Ftg. 15 _ 2g.) aut ad indusiati latus (Tab. I.XXIV Fig. 7.) cique nonnihil immersum, solitarium, aut oh illo remotum, solitnriuni geminumve; ohlongum vel oblongo- fusiforme, magnitudine, qui. obscrvavi, vaiium, lineae J — *, longitudincaequans. Constat calyptra et corpore, quod pro a\i habere lubet. Calyptra consideranda tamquam sacculus membranaceus omnem axin obvolvcns, ejus medio tronsversim est adnata, .que medio tandem 1 ircuniscissione separata. Constat bac parte superiore (id est ab insertione fructificationis in caule remotiore) cellulis pachypleuris viridulis quadrato - oblongis, versus apicem minoribus obscurioribus atque fuscescenti- viridibus, granula amyli elliptica pcllucida conlinentibus. I'arte inferiore calyptra cum axi suo connata rcmanct, atque arte distracta separataque membranam homoge- neam exhibet viridi - flavidam. Dum organum calyptratum junius, calyptra aegre dissolvitur; in adulliore (omnino moturum vi\ in nostram cecidit observationem) dejectà calyptra cernitur corpusculum duabus quasi partibus constans: altéra inferiore hemisphacrica vel subglobosa, cxbibentc vesiculam virescentem , diirani, acui el cullello nonnihil resistentem ; altoi.i superiore calyptra prius vclata. Yes.rula intra membranam tcnuissiniani scmidi.1ph.1nam rontinet globulos massa grumosa farctos seriatos, iisque transparenlibus leviter vcrruculosa aut puculata apparet. Supeilicies vero vesiculae tam exterior quam interior in flocculos subtil- lissiinos solula iisque tenuissime velutina videtur. Superior avis pars compage f.rmula, colore albida, niti- dula, basin lubet planam versus peripheriam annuli specie nonnihil prominentem, vesiculae vertici imposi- tani, in superiore facie Ii iloveolalam, alquc praeter banc basin columnula constat centrait, inde sur­ sum usque ad imum calvplrae fundum percurrenle, ibidem ope floccorum tenuissiinorum a.lnalà. Colum­ nula infra apicem lateraliter tria cmiltit crura obronica, truncata, colore et substantia ipsi similia, diver- genlia l cireuli se distantia , oblique deorsum spectantia, singula apice ferentia lobulum eonicum vel el- lipticum obtusum flavescentem, solidum, e tenuissimarum cellularum compage constructum, primum cruri arcte appressum et columnulae sinui laterali atque foveolae basilari incumbenlcm , poslea nonnihil elevatum otque coneavitates illas columnulae in conspectum dans. Columnula e filis subtilissimis videtur constare, solidis, conlinuis, sibi implexis. Anne columnula medio cava sit canalemque sistat nec ne, ob niiniam mi- nulicm' parcorum, quorum dissceandorum fuit opportunitas, organorum delegcre non valui. Interdum visum est, inter flocculos opicis hiare foramen.

Organum indusiatum (Tab. I.XXIV. Fig. ^ -12.) plerumque solitarium, rarius geminum, capiluliacus vel Sinapeos albae seminis magnitudine, aeque ac calyptratum cauli inferne ope pedicelli mi.iimi adnatum. Indusium nominale lubet saccum globosun. vel ovatum, apice umbilicato acutum, viridulum, cellulis pachy­ pleuris majusculis subquadralis factum, ima basi, qui pedicelli sporangiorum excunt, et ap.ee flavescentem, sporan-ia circiter 5o includenlem. Haec fulciunlur pedicellis longis filifor.nibus diapba.us duarun. cellularum sublinearium série coiistantibus, fugacibus ; compresso-globosa sunt aut subglobosa. Sporangia codent in­ dusio conte,.,., inter se aetate et evolulionis gradu sunt diversa: alia, adulla, diamcl.o & Im. pans, aeqi.au- lia sunt flavo-viridula, opaca, et obscure cellulosa apparent, structuram viv nisi intra duo vitra com­ pressa perspiciendam praebenlia. Offeru.it igilur infra microscopium visa membranam subt.l.ssm.am cellulis quidem conflatam (iisque, quae per peripheriam majore», decurrunt, majoribus) a.tanie,,, ob pane- tes lene.rimos, angulis solummodo, quibus singulae cellulae con.iguae, obscurius coloratis facile pro homo­ genea habendam. <>„.. quidem membrana ineludun.ur granula (gongyli s. sem.na dicta) 4. _;„ 6, 7, S, glo­ bosa, sibi inira sporangium arcte apposiia. Quae granula sporangio inclusa globosa, sol.da levi pressione ellip­ tica iiunt atque se ipsa ex pluribus cellulis subg.obosis cons.antia produnt, quarum plur.mae vm.les , pau-

ciores flavescunt. (Tab. LXXV. Fig. ti.) Singula granula, e membrana sporangii tenera cellulas angu.osas

exhibente (Tab. LXXV. Fig. U., emissa A lin. par. diametro ineliuniur colore tune «laves, en,,-.,o, in ,on. peripberica obsessa pilis quam maxime s.ngularibus: e subtihssima membrana con.l t.s, le.e- bus rectis pellucidis, seplis , - 4 transversis, medio nonnihil mcrassa.is apue a„e„u..„s, .bique quas. glochi71 : ce.lula scilice1: scmi.unari exlrorsum convexa terminais Hi p.h dum granula sporang.sunt Inclusa non apparent, attamen in granu.is liber», alTusa aqua, nonn.h.l e.ongar, nobis vis, sunt. Ipsorum p() SALVIMACEAE. I. AZOLLA.

autem gr.inuloriim compago evidcntior lit, dum nonnulla e sporangio dcpromta inter duas laminas vitreas leviter picnias* ipsa enim e globulis minoribus aliis viridibus , aliis llavis, quasi oleo essent referti, conipi- s'il., exhibeiitur. Or.iinila junior.i seinipellueida et viridula minora, alia globosa, alia oblonga velovata, cel. Iiilaruni conlextum cvidentitis cxhibeul , praesertim in peripheria, et pedicellis brevioribus immo brevissunis sunt sull'ulta. — Haec de morphosi Azollae microphyllae observata babemus.

Crescit per magnam plagam Brasiliae praesertim inlratropicae, in aquis iimpidis, obser- rata prope Sebaslianopolin, in Jluvio Itahype prope Portum Itisiilanorutn, in ititerioribus Pro­ vinciarum baliieiisis et maragnanensis, nec non prope Parti. Cl. Pocppig prope Las Pic- dras insulae Cuba et alibi in aquis Camporuin (Savanas) austra/ioriiiii inventant misit, a cl. de C ha mis s o in Califomia lectam communicavit L. B. de Humer.

Tab. I.XXIV i. C.icqios Azollae microphyllae magn. naturali. -.*. Idem auctus. 3. Abus caespihili pars, aucta. /,. Apex ramuli dense foliosi, magis .inclus, a facie superiore. 5. Aller ramuliis, a facie iufen'ore. 6. Folium Riipcrioris et inferioris seriei summe auctuin. 7. Oigana propagaloru, aliud itidiisi.itum, aliud ca- lvptratum, eodem pediiiicnlo aduata. 8- Organum indusiatuin beue maturum , latere. 9. Indusium verlaaiiier apertum, iu cujus basi conspiciuntur sporangia plura longius et brevius pedicellata, adulta cellularum margina- liiim tune rrasMorum faluica uotata, novclla superficiem exhibentia dense reticulatam. In adultioribus gongyli contenti Iransliiccnt. 10. Veitex sporangii ab interiore facie visus. Sporangium fere maturum, in pcdiccllo integro, valde auctuin. 1;. Alenibraiia sporangii rupti, unicum gongylum continens. Omnia vaii.i magnitudine aucta,

Tab. LXXV. L 13. Sporangium maturum, absque pedicello, leviter depressuin, monstrans gongvl.v contenlos e cellulis globosis conslare, aliis viridibus, aliis hilescenlibiis. 14. Gongylus inter laminas vit. cas com- pre-sus, exhibons pilas glochidiatos et cellulas seuiidiaplianas lutcscentes , quibus conliin iiti.r .'lobuli qiiatcrn.itiui co.iginentali. — 15. Organum calyptratum junius. 16. Aliud paullo adnllius. 17. l'.oi iiindcin par. iC. uj. Or- gaua calvpliata duo, quorum vesiculae basilaii globulus, quem gongylum diximus, (au easu ' aJbaerct. 20. Or­ ganum calyptratum, sectione vcrticali apertum, ut axis et vesieula basilans apparea*. iMum 1 dum est, mihiali- 1711.-1111 diibitationem inoveri de structura calvptrae, qualciu heic exhibuimus. Putoiein acdivimi:- serio asseve- rantem, se c.ilyptram, qualcni depinxit, semper vidisse super oiniiem vesiculae basilaiis anilntiiii cspansaiu rn'iia adiiatam; nobis in pauculis ita visum est, in pluribus vesieula omnino iiuda. ^1. Calvptra scoisi.m. 11. _"i. Avis, in vesieula basilaii, cum duobus cruribus. 2.J. Axis, cui crus altius iimiiissum, apicem vix etplicav it. 23. .M>iu- braiia leuuissiina, quam de vesieula basilari detraherc valui. 26. Hujus meuiluanae paiticula, suinmc ant-a. ilemoiislrans, eam conipagine lactam esse cellularum minimarum, passim glonierulo aliai uni ccllulai uni .1 iituin, iiitroisuiu autem in flocculos subtilissinios desiuere. 2-. Basis axeos, cum aJliaerente vesieula. 111 love 'as ex- sculpta pio cruribus, quoi um unum vides transversiin dissectum. 23. Crus seorsim , a parle eeuli.ih jvcm disjunctuin, dcmoiistraiis comp.igiiiein axeos esse flocculosam. 20.. Paiticula ex lobulo crus axeos teiiiiinaiile recisa e meio paicnchymatc spisso cellulaïuiii iiiinimarum composita.

ADN'OI. Azollae genus multis premitur dubiis, tam ipsam morphosiii spectes quam partium limites; atque lubciiler ronfitcor, ea quoque, quae ipse tam descriptione, quam icoiiibus protuli , haud ita mihi 'hlcii comparata , ut iu iis possimus adquiescore. Attamen botanicoi nui indulgpiilijin haud fiuslr.i iiiiploiabc in 1 e lai. aidua, ob eximiain partium miniiti'em atque fiuctiiiun beue matin oru 1:1 dcfectiiiii. Licet vno in bac ri «m nia fere dubia , ea pi.ie ccleris an araliore examine imligeie videntur, quae ad orsana sic dicta injsciil.i aliment, nec miium, quum totiiiu oiganiiin 1 alyptialun,, cujus dissecanJi mihi data luit occasio. lineae parisiensis il quai tam paitem longiluJiue aoqiian-l SALVIMACEAE. 1. AZOLLA. m

Azollae microphyiae et pinnatae diserimen. - ,/,„//„ ,„„„„., al, ill. K. Drownio (Appemlix to Flinders Voy. II. p. -.» cx.nno, quo solet, studio descripta atque Fcdiii. Baueri icône illustrata (ibid. t. 10 ) pro unico gênons type hucusque en habita, cujus organa propaga.oria innotuerint, neque de geucrica Azollarum ainc-

licu.aru.n iJent.late disputatuin, dum recentissimo tempore cl. .Merci (Rcise nm die l-'.rde I p 3,, ) c„„„ ciaverit, amer.canas, quibus Azollae no.ue.i a b. I.amarckio pn'inuin sit impertitum, al, australibus generice Jilfcrrc, ulooqnc has poster.ores novo Rhizospermarum nomine esse salutandas. Oculalissiinu, ille phytolomus amico, quo m me fertur ammo, commotus, icônes Azollae magellanicae in ipso itiuere confectas humai,issime'

mil,i con.niu.ucavt, quam ob rem gratias ei habeo sincerrinias. Ole,,.m ego quidem in Azollae microphyllae organis propagation, inserv.en.ibus nullam inveni esscntialem notam morphosi Azollae pinnatae ita abhorre,.- tem, ut m d.versa gênera ulco disjnngei.da mihi viderenlur. DifTerentiae autem mihi obviae hae sunt- , Or- gai,,,,., calyptratum plerumque solitarium, neque gemma aggregata, inve.iitur, ut plurimum ita positum , ut or­ gane imlitSMlo s,t conUgnum, ejusque levi coucavitati laterali quasi immersum. .. Spathellam sive saccum commune,,., duo organa calyptrata includentein, non inveni. Ceterum notandum est, fieri posse, ut hoc invo- lucrum exterius antea dilaceretur vel putrefactione evanesceret, licet vix verosimile, quum nullum ejus vesti- gium reperiatur. Organum sic dictum masculum interdum foemiueo esse appositum, optimus R. Brown ipse auctor est. 3. O.gauo imlusiato idem summus botanicus involucrum duplex adscribit, exterius (cujus iconem non addidit) et interius sporangia pedicellata immédiate iucludens. No, quidem exterius pariter non observai-,', mus. 4- Corpusculum intra calyptra,,. organi, quod masculum dicunt, content,,,,., a me axeos nomine descrip­ tum, medio esse earum in mois speciminibus (ut, jam mon,,,', haud probe matuii.s) observare non potui, neque hic axis duos crurum verticillos emittit, sed unicu.n, quodvis autem crus non tribus terminatur segmentis cir- culi sed unico corpusculo ovato. (IU. II. Brown alteri, quam non depinxit, speciei sex solummodo „corpus- cul.i augularia" compelere, ipse mouel.) 5. Ea denique differeulia, quae prae reliquis tantae dignitalis videtur, ut diflereiitia gencica inde possit dérivai i, in partium, quas gmigvloi nominavi, morphosi posila est. In Azolla niinirum nostia inicropbylla hae pârticulae multis obsessae appâtent pilis articulatis, m A. pinnata illustrissimi 11. Brown et I-'eid. Bauer prominentias nonnullas tamquam radiculas ilescribunt.

De partium Aîollae signifieatione denique hic Ioci paucula solum faciam verba. Vtiam sexus differentiam Salvi- niaceis compelere, sumniopere dubium, neque iis possum assentire, qui organum calyptratum pro masculo, lobu- los ibidem in axi appeusos pro anlheris, contra organi indusiati globulos pro seminibus habent. Lobuli axeos solidi, e minutissimai nui cellularum parenchymate conflati, nil habent, quod ad antherarum structuram accede- ret. Contra potins in eam cedere velim sententiani : organum calyptratum totius plantulae novellae rudi­ ment,un continere. Nil enim absoni statuisse is mihi videretur, qui vesiculam illius organi basilarem, refertam globulis forsan Iatici iimatantibus, cum nucula Chararum et .Mirsdcacearuin compararet, cujus membranam in­ ternai.! parietes arcte vestientem in uovam prolem tandem extenuari coinpertum habemus. Quae quidem virtus, si vesiculae basilaii organi calyptrati competeret, pro sporangio monogongylo s. quasi viviparo hoc haberi posset. Lobules vero illos solidos, e denso parenchymate compactos, qui axi adnascuntur, cum lobulis celluloso-foliaceis in Sabinme germinatione ipsius novae plantulae formationem praecedoiitibus eamque excludentibus, forsan haud ita maie couiparaveris, quam ob causam cos (cum signo dubitationis tamen) protophvlla nouiinavimus. Historia evolutionis, tandem aliquando in ipsa patria observata , haec expheabit. Globuli piliferi, auctoribus sembla , no­ bis — ne nomine careant — gongyli dicti, summam sane cum pollinis structura monstrant analogiam , eoruin- que nonnullos vidi vesiculae organi calyptrati arcte adhaerentes; nil tamen certi de corum signifieatione proferre audeo, ratus, dimorphismum in his plantis obiium verum sexum, nec probare, nec dissuadere. SALV1MACEAE. II. SALVINIA. 12»

II. SALX'IJNIA, ÎYllCH., GLEIT., SciIP.EP,.

Lcnlicula C. BACH., Marsilcae spec. L., Marsilaea NECK.

Organa propagatoria dimorpba, glomerala in ramis submersi*-, aphyllis, radiculis fluctuanlibus capillalis. INDUSIUM (calyx SCIIREB. , reeeplaculum AUCT.) e membrana duplici, exteriore interiori passim adnata. INDUSIA alia, plura , (Flor. masc. AUCT.) in columnula pcnicillato-ramosissima conlinenlia SPORANGIA (? anlberas SCIIREB. spermatocystidia AUCT.) pedicellata, reliculalo-ccllulosa GRANULO globoso foeta; alia, subsolitaria, (Flor. foeni. AUCT.) in columnula ramosa ferentia SPORANGIA (germina SCIIREB.) reticulato-cellulosa, monogongyla, gongylo (--eniine SCIIREB.) solido, uni- cam prolem e testa cruslosa excludente.

Caulis libère natans, radiculas fibrillosas fasciculatas promens, inter folia sub- flexuosus. Folia mère cellulosa (phyllidia MAP.T.) stomatiis destituta, scriatim pa- pillosa et hirsuta. Tubes e pilis arliculatis. Fructificalio tcrminalis, succrescenlibus caule foliisque lateraliter deflcxa.

1. SALVINIA or.LONGIFOLIA. f Tab.LXXV.Fig.il. Tab. LXXVI.

S. foliis lineari-oblongis utrinque emarginalis, supra papilloso-birtulis, subtus pubentibus cauleque radiculisque fusco - pilosis.

Planta spithamaea , in aqua libère natans, plerumque in luinicrosos greges consociata. Caulis teres, mollis, quasi e tenui medulla esset conflatus, albido-vircsceiis, ubique pilis longis fuscidulis adspersus. Fo­ lia i — 2 poil. Ionga, | ad summum lata, alterna, attamen ita sibi noiinunquam appioxim.ita, ut opposita videontur; lamina eniersa lineari - oblonga, utraque extrcmitale emarginata, superne medio luie.i, tamquam costa, impressa, seriebus papillarum ovatarum, vertice binis tribusve pilis aiinulatis ttrmiiiataruin, transver- sis, per paria sibi ...agis approviniatis, scabriusculo, subtus dense villosula pilis arliculatis per cellularum subquadiataium m irgines prominentes sparsis; petioli foliorum, si ita vis, infra onincm laminam convexo- tumentes , spongioso - molles , pilis fuscidulis dense atlspcrsi, in basi acutiuscula e caulis nodo vix pronn- nente fasciculum cellularum prosenchymatosarum rcripientes. l'edunculi originitus terminales, succrcsccn- tibus autem novis foliis latérales et submersi, solitarii aut gemini, raro terni, simplices vel bibdi, quoad folia altcrnatim dispositi, proxiinis scilicet in opposito caulis latere cxcunlibus, apice divisi et glomerem le, entes indusiorum sessilium 15 —• 20 et pluriuni, coma radicularum liliforniiuni capillatum caque non- nunquaiii omnino oblectum. llailil ulae sunt simplices, dense pilosac, pilis anniilalis aliis apice acutis, ab.s spongiol.iruni more inlumidis et clavatis. Indusia in uno glomcre non omnes ejusdem aetatis et .nagniniili- nis, adulla circiter liucain dianielro aequantia. Membrana indusio,uni exlciior cum interiore arclius. quam in specie europnea, connata, ita ut lucelli periplierici regulares aegrius conspiciantur. Pili in indusio ternn- nali, sic dicto fbeuiiiieo , arliculali* in reliquis, sic diclis masculin , paucioros, tcnuioics. Sporangia mono- Ï.

'K- .; .. I :4'

,SAI,\'IXIA oblongiCoUa Tab IAXVI

SALVIMACEAE. II. SALVIMA. j2() gongyla in columnula sessilia. quantum in nostris speciminibus obscrvare licuit, nonnihil angulosa (forsan, quia haud probe matur.i) ; facta sunt e cellulis irregulariter hexagonis, atque passim muniuntur nervis, quasi cruribus columnulae dellexis alque cum pariete connatis. Nui nia surculigera duriuscula, nucleum spissum solidum includit. Indusium sic dictum masculum pallide virens, ex membrana constat exteriore cellularum oblongo - quadratarum et ex inleiioie cellularum hexagonarum. Columnula ramosissima, ramulis ultimis simpliciter annulatis in sporangii membranam transcuniibus , e cellulis hexagonis factam. Globuli intra hoc sporangium laevigati, albido - flavescentes.

Crescit in aquis stagnantibus limpidis prope urbem S. Maria de Belem, et ad To- contins Jluvium passim; Provinciae Pardensis. ©?

Tab. LXXVI. i. Planta intégra, magn. naturali. a. Fibrilla r.ulicis, cum pilis, aucta. 3. Pili non­ nulli, magis aucti, alii apice subulato, alii in spongiolam intumidi. 4. Particula laminae, a latere visa, ut sin- gularum papillarum superficiem superiorem occupantium nonnullae appareant. 5. Séries nonnullae papillarum, desuper visae. 6. Particula laminae, a latere inferiore, ut pili in cellularum quadratarum marginibus positi conspiciantur. 7. Cellulae duae compositae e facie inferiore, cum pilis, multa magis quam fig. 0. auctae. 8. Glo- merulus fructificationis. 9. Indusiums. d. foemineum junius, quasi duplex vel biceps. 10. Indusium s. d. foeinineum apertum, ut columnula, cum adhaerentibus sporangiis, conspici possit. 11. Particula parietis interioris indusii, contextum cellulosum exhibens, cum adnatis quasi cruribus periphericis columnulae. 12. Sporangia duo sepa- rata, uti videtur, non omnino matura. 15. Alia tria sporangia in ramulo columnulae. 14. Sporangium aper­ tum, nuculam surculigeram in conspectum dans. 15. Cellulae nonnullae sporangii a facie interiore visae. 16. N,ici,la surculigera transversim dissecta. 17. Indusium s. d. masculum, ruptum , membrana exteriore ex parte distractà.

Tab. LXXV II. 18. Sporangia v. d. duo in suis pediccllis. 19. Indusium, quod masculum dicunt, reciso vertice, a latere apertum atque columnulam cum ,'nhaerentilius pluribus sporangiis exhibens. 20. Columnulae ramus, cum sporangio, separatus. 21. Sporangium apertum, globulum monstrans. 22. Globulus separatus. 23. Membranae indusii s. d. masculi, a facie interiore adspectae. Cellulae quaedam quasi umbonatae uti vide­ tur pressione sporangiorum inclusorum. Cellulae elongatae, ad dextram adjectae pertinent dissepimento utram- que membranam connectent. 24. Particula membranae indusii, ex ejus basi resecta, cum pluribus pilis arti­ culais. ADDE.NDA ET CORFWGENDA.

Pag. 35. v. 12. Jungermanniae hoc volumine depictae, si Jungermanniacearum familiam iu plura gênera di- videre velis, ad diversa gênera refercndae erunl. Ita J. isoealyeina ad Lejeuniam I.ib. pe, thiet. J. caulisequa et atrata generi Jubulae AYes. adjudicandae erunt, J. brasdiensis generi fYr- daeae .\

Pag. 39. v. 16. pro Tab. IL. lege Tab. LXXIII. Fig. I.

Pag. 39. v. 22. pro Tab. IL. l'ig. I. Icge Tab. LXXIII. Fig. I.

Pag. 39. v. 26. adde: Hoc Ophioglossum nostrum ypancmense forsan non difTert ab O. surinamensi Reichenb. (iii plant. Surinam, exsicc. Wi'igelt.) , quod pro O. elliptici Hook. Grev. (Icon. fil. t. 40.) synonymo habent auclores cla,issimi (Bot. Mise. III. p. j,^.)

Pag 5o. .. penultim. pro Schanschif lege Schanschin.

Pag. 106. v. 28. pro MER.TENSIA GRACILIS lege MKIITI.NSIV FENM*;**KA.

Ii'iu' anatomieas hoc volumine contentas deliiieaiit cl. Hti£u M'in. VY.'/. H, riii'nsvi; reliquas delinearunt, dirigente auctore, A. LAVH- atisj, Ilerbipolitanus; S. -1*IVSI.YG£B, Mouacemi^-, J. B. l'on', liambergensis; lapidi incidit tel delineavit J. l'ni.

hoc volumine contentaru ni.

Ordincs et familiae plantarum literis sic dictis versalibus, gênera descripta sic dictis capitaltbus exhibentur. Species descriptae aut definitae literis communibus remotis, genera et species commemorata atque nomina in Brasilia usitata communibus, synonyma obliquis describuntur. Signum * plantae affixum significat, hoc a nobis primum indilum esse. Numerus arabicus paginam indicat, t. tabulam, f. figuram.

Acotvlcdoneae, structura caudicis peculiaris. 37. J. 33. Aili.mli ilivisio in A. Minervae et \. Veiicris. 91 Il KOI, ) Il IT.Ii: (Viliies) llenili. 112. ALI. \Y. Uoih. 5 — 8. t. 1 — 5. ACKOSI u ni M L., Blun.e. S3. Aïs i.A II. Br. 62. acrocarpu ... Sa. t. 23. (l)i cra n ophlcbi a) a r in a t a *72...'.. .27.. . is nctinotrichum Mi (Il ap lo pli le b i a) compta 66. ;. 41.

M ciliatum Presl. S5. (Chnoophora) elegans 63. t 38. frit.vinifoliiim Presl. Mi. excelsa 63. ., 27. t. 29 fureatum L. 109. f. 1. 2. t. 37. gorgoneum Kaulf. "*G excelsa, Anatome 42. §. 1. japu relise 86. t. 24. 43.v.7.9. 11. $.10. 11. 13 v.12. 13. 46. „ Lan gs dor f f ii Hook. Grev. 83. t.21. $.15. 47.y,.17. 4S. §.1*. 49.^.20 — 21. niuscosun, S«. "il t. 29. f. 1. 2. t. 32. f. 1. 2. 3. i 33. M j. s c a 1 p e 11 u m 86. t. 31. f. 1. 2. t. 35. f. 1. 9. 11. 12. 13. „ gctinilens Raddi. Sli. (Dicrano phlebia) hirta 69. t. 11. scrratifolium M

Vis.ii'Hii.v 11) i c ran opblebia) Plagiop t eri s* 73.1.50 Aspidium articulatum Sw., Anatome 53. §. 25 „ (H al op b I e b i a) procera 64. t. 10. cultrntum Presl. 95. „ (Dicranop bleb îa) rigidula 71. t. 51. rigidiini Sw , Anatome 53. §. 2S (Chnoophora) rostrata Gl. t. 39. „ rostratum Kunt/i. 64. (I) i cran op h 1 e h i a) Sprengeliana 75. „ Sf/uiimiiliim IVilld. 95. S w a r t z i a n a - 74. t 49, „ truneulum Sir. 95.

w villosa Kunze 75. Aspidii species 62. 95. AxriMiv (Anémia) Sw. 112. Aspleiiium cum Didymochlaena eomparatum 95. ahscissn Srhrinl. 114. Ruta Muraria, Anatome 53. §28. 51 J 29 „ anlhriscifolia Schrad. III. liichonianes, Anatome. 53. §. 28. cilinta Presl. 141. AsTROÏlIELHM l'srliw. 20. coltina K.nlili. 114. >, album Kschiv. 20. t. 9. f. 5, cordifolia Presl. 111. >• isabcllinuni Escliw. 20. t. 10. f. | densa Link. 111. Azoï.M Lan,. 123. disserta Presl. 1 13. „ miigelluiiieii IVilld. 121. dirersifolia Srhruil 113. micr op h y lia Kaulf. 121. t. 71. 7.', „ flexuosa Sw. 113. 114. Azollae pinnatae disrriiiien 127. fraxinifolia Raddi. 111. „ partium significatio 127. gracilis Schrad. 1 11. Balantium, discrinien Dicksonia 97. „ Hiienlcei Presl. 111. lillAClIlMLMl vi Hook. 36. hirsuta Sw. 113. 111. „ Hornschucbian um 36. t. 20 f. 4 birta Sw. 114. t'tilijilci m lîmij 95. liiiniilis Su. 114. l'aniluà liras.il. 29. longifolia ltaildi. 114. Cssnil mil Kaulf. SprcliL*. 91. incisa Schrad. 1 II. „ pin lia ta Kaulf. 91. t. 61 „ laciniata Kaulf. 114. (iiMitn'imn i Kaulf. 62. „ mandioccana Raddi. 114. „ Uumliiililti Kaulf. 75. obliqua Schrad. Kunze. 111. n ralentit Kaulf. 72. „ Phyllitidis Lmigsil. F,s, h I 14. C'iixnoPHoRi (ij Phyllitidis Su. I 14. (iliotiiiiii Kaulf. 7,s. 97. radicans Raddi. I 11. (i. u.i.Mi Hollin, 29. „ radiculis [i. Raddi. 111. ,. san g u in ea 29. t. 11. f. 1.

repens lladtli. 114. CM.MIPTF.RIDI'.S IVall,-,,,/,. io2. 103.

repens minor Raddi. 1 I i. Coin MI Sehrel.., Hoflin., \ch. 27. „ rotundifolia Schrad. 114. oblique p cita tum I.scli». 27. t. 11. f. 2. „ rut acfolia 112. t. 55. f. 1. < i.pt.iitaina g.iudent vegetatione terminali. 56. §. il. „ Schraderiana 113. t. 58. (TEISll M Mirh.r. 117. siiilitjnlui S,In ml. 114. CVATIII v Sm., K. Br., Kaulf. 75. tenolla Sw. I 13. aculcata Willd. 78. „ vetlea Se lu ml. 111. „ arhorea Sm. 7,s. „ I espeitilio Scluud. 113. ranalirulata W. 78. Aneimiarum gongyli striati 115. Adnot. 3. compta 60. „ pinnae stériles et fertiles. 115. Adn. 2 eu s pi data Kunze. 78. Annulus sporangiorum Filicum, qiiomodo foiinatnr 99. Delgadii Pohl. Anal. 4l. 43. Çj. S. t. .M. I. 10. ABTIIOMI A, h. Eschw. 13. „ divergens Kunze 78. ,. excelsa Sw. 78. polymorpha Acli. 14. t. 9. f. 3. G re v i 1 lea na 78. " " maculans Ach. 11. t.9. f. o Iiirsiiln Presl. 611. i N D i: 133

CVITII. i hirtula 76. t. 53. Diplazii character 95. ,. oligoearpn Kunze. 76. Diplttziitm pulcherrimum Raddi. 95. phnlernta 67. Diplostficlit/um Put. lieuiiv. 37. Schanschin 76. t. 29. f. 3. 4. t. 51. Ihrii «/v llruiir. S1.). Anatome 42. £.4. ]'! §.9. 15. Dm v nu t Uni-:/ 89. §. 12. 13. 46. §.15. 47. § 17. 49. $.20.21. I.i i.Kii'iiis Eschw. 19. t. 29. f. 3. 4. t. 33. f. 3. 1 t. 31. f. 7. t l'.i , m ri 1 un 11 M l'scliw. 19. 35. f. 8. 10. l'.l w um 1 uni I'.scl.w. 14. Sternbergii Publ. Anal. 41. 43. §. fi. S. 49. §. 20. F 11. ICI. S L. M.,,1 40 - 119. vestita 73. t. 30. f. 3. 4. t. 52. „ Anatome (Alsophila) 12. §.4. 43.6.9. FILICES ICRtlCVRAT IE Ilernh. 112. 41. §. 10. 45. §. 12. 13. 46. §. |5. 50. §. /!.)/<" IT IE liernli. 121. 20. 21. Filices arboreae, Anatomia 111 — as. t. 30. f. 3. 1. t. 33. f. 2. t. 34. f. 4. 5. 6. t. sun.n.a observ. anatom. 57. §. 33. 35. f. 2. 7. v caudex descriptus 41. ( Vn'Ill.UTW. 62. cum filicum herbac. comparatus CYITlIi: H EUH M genn. Kaulf. 62. 55. §. 31. Gênera 7S. caudicis cellulae inter vasa jacentes 4S. „ genn.Trichiimiiiiiiiileiie Kaulf. I,xc 102. §. 18. Cvc.ulcac , caudicis structura 51. §. 2a. cellularum pori 11. §. 10. , vegetatio 57. §. 33. cicatrices 42. §. 5. Cycadis Cellulae antherae is contextus cellulosus jacet inter Cystoptcris 53. §. 28. 29. corticem et lignum et in centre- Davallia adia.itoidcs Sw. 98. (medulla) 18. §. 19. bidentata W. 9S. contextus parenchymatosus 49. cpiphylla Schkbr. 98. §. 20. fun.arioiiles Sw. 98. prosenebymatosus 48. gibhcros.i Sw. 9s. §. 19. „ pvxidata Sw. 98. cortex 11. §. 10. Demlroptendcs vide Filices arboreas. in cortice massa homogenea in­ Dr.yssj.iF.iiTi 1 liernli. 96. ter cellulas 44- §. 11 Dirotvledoneac, structura caudicis peruliaris 57. § 33. corpus lignosum 46. 47. §. 11 — 16. Du 1: IMII'II tus liernli. 106.

DKKM.M. I.lirru. , Sm., Sw.. R. Br. 96. corporis lignosi vasa 47. §. 17. character 97. cylinder vasorum solum lignum y, adiantoides l.ink. 96. 56. §. 31. „ flaccida Sw. 97. epidermis 42. §. 1. pilosiuscula Sw. 97. fasciculi vasorum 49. §. 21. tenera Presl. 96. t. 66. 72. f. 1. foveae coniophorae 4S §. 7 „ sporangii ortus et iiicremeiilum 9S—101. 45. §. 12 incrementum 56. §. 32. Pu l'vvoPHi.r.RiA 63. lignum 45. §. 13. Dii.VMiirin n N\ Dcsv., Kaulf., Link. 95. pulvini 43. §. 6. sinuosa Dcsv. 95. t. 28. 29. f. 1. sectio transversa 43. §. 9. „ Anatome 42. §. 1. 13. §. 6 7. vagina prosenchymatosa 4S. §.19. 41. §. 10. 45. §. 11. 46 §. 15. „ non ad D mrv oc lusse n Desr. 103. 104. lignum pertinet 56- §. 31. DIORYCM.I Eschw. 9. ^ insculptum l'scliw. 9. .. 6. f. 1. frondium dispositio 12. §. 4. 134 I * lJ R X.

Filices arboreae, Geographia SU — 82. Gi YP1IIS Alliai. 21. ,. „ extensio 81. angulosa Eschw. 21. t. 10. f. 2. „ babitalio 82. Gongyli Filicum, cur non sporae nominati. 100. „ gongylorum- multitudo 79. „ duplicem habent membranam 100. „ Physiognomia 79. Grammitis Sw. 88. „ structura scrunililiii rarios auctorcs 40. GHIPHIS. Adans 9. §. 2. Graphis einnnbiirina Fie 13. \. Brongniart. 56. „ frumentaria Fie 10. „ „ comparât.! eiiin Dicolyledonca- nivea Fe'e. 10. t. 6. f. 5. runi 50. §.23. „ scalpturata tch. II. Monocotylcdo- tectigera Eschw. 10. t. 6. f. 4. nearum 50. §24. CYMM.GR VMVII. Dcsv., Kaulf. s s. „ diversa a reliqu. plant, jl, ^> !>,"». reniformis 88. t. 26. „ temperies coeli iis exoptata **2 tlyvxoPTEXix liernli. 83. „ tempus fructificationis 82. spec. liernli. 87- FILICES t ITIIETOGYR IT.1E lieinh. 83. IIAIU orni.iBi i 62. I>ESCISCE\TES Spnng 102. lleiniomtis IVilld. 87. Ul.l.Hill.YR IT.IE lieinh. 102. Hemitelia capcnsis R. Br. 78. „ sporang. sessilibus Bernh. 102. >• spcciosa Kaulf. 78. Filices bcrhaceac, structura cauiliris 51. §. 20. IIP.PVTICAF. Hcdw. 31 — 35 t. 15 — 19. caudex rosaceus Kaulf. 51. §. 26. IIOM ALOI'II v. II. \I. Willd. 31. t. 15. „ caudicis fasciculi vasor,,,,, 52 §. 27. IluinviiTIUUM Brid. 35. „ „ contextus cellulosus 52. §. 28. c r i s p u 1 u ni 35. t. 18 f. 2. membrana fusca fasciculos vasorum cir- lluperzia liernli. 37. cunidans 53. §. 29. limitai.i.ussrn IVilld. 117. FILICES PLFAROC.YR.rriE liernli. 105. " hustatum IV.lld. IIS. FILICES 1ER II. Spreng 62. 83. ÎIYDIWPTEICIDIM genn. IVilld. 121. 1,/i.r furealti, piium/is longiuseulis non dentatis Plum.iOO. ".v»'<"nophyllear„„, vernatio est circinata 103. Tu.,; foins Pela: 109. IIYMENOPin LLE \K 102. Vit, s un n u lie 9. Hinienophvlli pi-risporaiigiinu quid 103. Dumastii Fie 9. HMI. MU'IIU.I.I M S,„ 102. Fucus Maximiliani Mert. 8. lIynicno-ihyllu.nl, structura caudicis 51. §. 30. ramulosus Mert. 7. badin,,, Hook. l.n*v. 103. stfimphifltus Mert. S » c a u d i c u 1 a t u m 102. t. 07. CisnrrESix lieinh. 117. » rrispatuni Hook. Grev. 103.

flI.II.Il i n III.\l.ni \r Il:u- R.v tir.,n Kaulf.L- ir 105mr . » iblatatuiii Sw. 103. Plumicri Hook. Grev. 103. Gi, I.IIKMV Sm., Willd., Kaulf. 100. Ity.iTKi/ur.iiirrs Lmigsil. 95. (Ile te lie nul furenla Spr. 109. Jl M.FKMlNM.t L. Hook. 32. Ileriiianni R. Ur. 111. atrata Sw. 34. t. 18. f. 1. /i-,'./,. Grev. 110. bras iliensis Nies. 32. .. 16. f. 1. 1 „ Hook. Grer. 110. connata Sw. 32. t. 17. f. 2. pectinata Presl. 110. „ i aocal y ci lia Nci-s. 33. t. 16. f. 2. „ polypodioidcs Sm. 106. t. 59. f. 3. caulisequa Nées. 33. t. 17. f. 1. GI.I'.ICIII MUTAI'. 105. „ l't e r vgo p b v 1 lu m Nées. 34. t. 19. Gleiclieniarearum character phvtotomicus 105. , ,," ' ' Ji NCFRMANMU'I u Dun.ort. 32 — 35. t. 16 — 19. (ileirlienirte spec. R. Ur. 106. , Juniperus, crescendi inodus 58. GLEICIIEMEIRIM genn. Spreint. 112. L.ISTKF.A liory. 89 I N H E X 13" Lnvv.cris Fs.hw. 12. I w.u'i.iiii M L. s IJook. (;r(,v. 37. Leciinnrn rithrieiisa Ach. 28. aniiotiiiuiii L., Anat. 51. §. 30. teirhnlyta Ach. 28. carolinianiim L. 38. I.irinl . Vch. 28. contextu m 3.1. t. 20 f. 1. „ ammiospita Iclt. 28. erythropus 39. .. 20. f. 3. iitrojîaea Ach. 28. rl.ivatum, \„,it. 5t. §. 30. eaesio - rufa Ach. 28. pnradox,,,,, 38. t. 20. f. 2 I.ÏC.IH.IIM Sw R. Br., Kaulf. 117. Leeitlen cinereo -fusca tch. 28. hast al mu 1 |s t. 57. erijthrocnrpia Ach. 28. heptnphi/llum Se h nul. 118. fcrruginea 2S. t. 10. f 5. hirsutum Willd. 119. fcrriiginca var. coccinea Eschw. 28. Ircens Kaulf. I I S. Turneriana Ach. 28. nie i-icriniini Presl. 119. LF.IOCRIVIMI l.schw. 11. poli/morphum h uni h. 119. p. u i n n s H m Eschw. 12. t. 7. f. 3. rarium Link. 118. punctiforme F.sehw. 12. t. 7. f. 1. vrnustum Sw. 119. t. 57. f. 2. s cal p tu rat u m Eschw. 11. t. 6. f. 2. MIRITTIV Sw. 119 „ sericeum Esch.v. 12. t. 7. f. 2. ricutacfolia Kaulf. 119. t. 69 — 72. tartareiim Eschw. 11. t. 6. f. 3. fru.rinea Raddi. 119. Lvii.itKi t vu 1\. hw 11. M VU \TTI VI K VF. Kaulf. 119. LEMV.1 Juss. I2I. Marattiaccarum char, cxponitiir. 121. I.K\Tltl i i ( . Ilauh. 128. .1/ Itisil II 1 Srrl, 128. Lepidodendron Sternb. 43. Muisii.i.1 I. Schreb. 121. Lepidotis Put. Hennin. 37. br.isiliensis 122. t 73. f. 2. Llt'IIF.M.S Acliar. 9 — 30. t. 6 — 14. „ crenata, Anal. 55. §. 30. t. 36. f. 14. 15. Lichen ftrrtigineus Ilutls. 28. „ polijcitrpa llonk. tirer, f 122. I.IMBORU Ai li., Eschw. 1G. quadrifolia, caulis structura. 55. §. 30. Limboria circumeissa E.schir. 10. /. 10. /. 4. Mnimleiir sp. L. 128. Lindsaea Drvand. 91. 98. M V II SI LE A( l'.AE Bartl. 121. ensifolia Hook. Grev. 91. Marsileaceae gaudcnt vegetationc tcrmiiiali. 50. §. 33. LopBinit:ii Rirh. 115. M ÎRSILEK E lltl M genn. R. lit. 121. 123. Lycopodia Alopecuroidea 37. Marsileacc.irum char, fruct. et phytotoii. 121. Circinata 37. Miiii.iiia R. Br. 78. „ Clavata 37. Mii.TF.vsii Willd., Sw. , Kaulf. 106. C.liiiiliusi.nlua 37. fir n si Im n u Desr. 110. y, Oligosticha 37. „ eanescens Kaulf. 110. Pl.itvstachya 37. ilei-urrens Raddi. 110. Phlt'^maria 37. dichotoma Willd. 111. y, l'i.lllltllll.l 37. dichotoma Su/,. 111. ,. l'olystu lia 37. discolor Schrad. 111. Spicnta 37. emarginata Riulili. 110. Tetragonostacltya 37. ferrugineo Desr. 109. IVCOPODIM'.AI, Sw. 37 — 39. t. 20. (I) icr.inop teri s) flexuosa Schrad. 108 caulis structura 54. §• 30. 55 §. t. 60. f. 1. 31. 57. furcata Willd. 109. gaudcnt vegctatione tcrmiiiali. 50. glaucescens Willd. 110. §. 33. gracilis 107. t. 59. f. 2. 35 INDE X. 130 Pilularia, caulis structura 55 §. 30. Mi m t -w/ / immersa Kaulf. 110. Piiiiiiiin fîaudtch. 98. iiiuricata Kaulf. 111. Ptiiniinllius Pal. lieituv. 37. nervosa Kaulf. 111. IMatvceriuni Dcsv. p. 83. pectinata IVilld. 110. l.tniLlsd. Ftselt. 110. PLELROtDR IT.IE tltlitesj Um,/, 105 pcdalis Kaulf. H'7. Piideilenia R. Ile. 78. peu ni géra 106. t. 59. f. 1. l'iu.vniiTiiv i lluiiib. Km,th. S7. pubescens Willd. 109. „ p u h e n s >7. t.- 25. pubescens Sch nul. 109. l'OI.M'ODlVtl.VI'. -si. puniila 111. t. Cm. f. 2. R. Ur. 62. pruinosa 109. Pnl'/pnilincearuin genn. R. tir. 102. rigida Kunze. 106. Pnlijjni'lii spee. 02. 75. ru fi nervis 111. Piu.vl'ni.li vi L. , Iv.uilL. Bliinie. 89. relata Kunze. 110. ,, aciiletttitm Rtultli, 72. M.Ttensîac gencris subdivisio 106. alsiinhilitm l.ui/. 08. Mtl\,,fllL.4F\ I (lutltlirh. 95. armaliiin, Anatome 43. §. 0. S. sinuosa tiaudich. 95. „ armtitiriii Sir. 73. àliiniii otyledoncae, structura caudicis peculiaiis 57. §33. aureiim L. , Anat 51. §. 26. 52. §. 28. Ml SCI FHOMtOSI Hcdw. 35. 30. t. 18. 20. 53. §. 29. Musci gaudcnt vegetatione terminati 56, §. 33. Billanlicri R. Br. 53. §. 28. 51. §. 29. MYHIUTIIFCI CI,unitéI-S. .lus*. 119. t. 36. f. .;1 . 6. Ncphrodium Filix mas, Vnat. 51. §. 2G. 5'J 28. 29. Iileelinnides Sir. 6 1. Srpiirnilii spec. Mn-hi. 96. calcareum Sm. 52. §. 28. 53. §. 2',). Neiironia asplenoides Don., Anat. 53. §. 'i***. 29. c o u u e x u m Kaulf. 90. t. 65. \riti niitens Desr. 97. coutumllitins II ull. 75. Niphobolus glaber Kaulf., Anat. 53. §. 28. 29. §.31. ciirenrai/eiise Uo'hl . llnti\i ui'i i ms litt n//. 117. diehotiimiim Tlninh. 111. Ol.FF.HSI I Rlllltll. S'. fti re u tu m Sir. 109. 0\U(I.FA Mut,. 106. fuiliiraeeuin, Anat. 55. §. 31. tab. !5. (Ii'i I.I: vi'H . Vi h., F.sehw. 10. f. 7. 9. ()!• II KM. LOS SI. VF. Mal,., R. Br. 39. t. 73. giganteiim IVa II. 75. Oi'iiii.i.nissi v! L. 39. griseum Selikulir. 75. „ v pan cm en se 39. 130. t. 73. Iliuii/iiililti Pair. 61 Ophioglossi spee. !.. 1*7. iiir.imimSu., Anat. 53. §.29. t. 36. f. 1.2. 16. GitxiTiini'TFiiis liernli. 112. liitelirnsum IVall. 75. OS Ml M) ICEARt M R. Itr. genn. 112. latipes Fisch., Anat. 52. §. 28. 53. §. Gsniundae L. spee. 112. t. 34. §. 8. 9. PARVII.IIV AI h., Eschw. 22. lycopoilinides L. . caud. structura 53. §. Parmelia aurata Eschw. 24. t. 14. f. 1. nitidiiiii Kaulf., Anat. 53. §. 28. 54. §. c i n iiamo m e a Eschw. 26. t. 12. f. 2. Pu) t en Hook. Hier. 82. „ r n iim s a Eschw. 26. t. 12. f. 1. persicariuefolium Schrad., Anat. b'.i. §. 2*-- „ crcnulata Eschw. 25. t. 14. f. 2. 51. §. 29. ,. 36. 1. 10. 13. rufa Eschw. 23. t. 13. f. 2. proeerum IVilld. 65. „ urceolnta I'.MII.I. 23. t. 13. f. 1. pi ini/itl/nii \tr. 75. Peranema Don. 78. puiiireiis II il/il 65. l'crisporangium Bernh. Dieksoniae, l'Uuinodo formatur. 10 nistriituin IVilld. 61. Phijsematiiim Kunze. 98, s u b i u c i s u m Willd. 89. I. 61. Phi/llitis Sert. 83. Tut mils Ruili. 63. I i\ D E X 137

l'un l'uni! vi vacciniifolium l'iscli.. Anat. 53. §. 2S. t. Si lii/.ii-.iicaiiini charart. phytotom. 112. 3G. f. 8. 11. Seltiziibiina tiutnt. 94, vnlgnre L. , Anat. 52. §. 28. Scolopciidrium cum Diilymocblaena comparât!!,,, 95. ptlIllII'TI.RlDI.s IVilld. 121 R'tj. 83. l'un ru t n t Agardh. 5. Seing,, Dillen. 37. I'IIRU'IIII i u vi I'schw. ls. Seltigimittlrs Dill. 37. rufo-fus ru m Eschw. 19. t. 9. f. 4. Seuil um mu s Stackli. , Agardh. 7. Psiiiirtuiii y V'*'.. 89. Chamissui Ag. 7. •. 3. t. 1. l'silotuin triquetnim Sw., caulis structura 55. §. 30. decorosus Mert. 8. Ptcris L. 91. ». Maximiliani s, ,. 4. u lanuginosa Anat. 55. §. 30. 31. t. 36. f. 1. 3. ramulosus 7. t. 3. f. 2. I". i;i NU iNTiiu vi Eschw. 17. Sm u intrii KI\ lieinh. 75. Pi M \ \* i I.I M Eschw. 17. Wall. 78. 98. album Eschw. I *. t. 8. f. 5. Sporangia Filicum gongylos intra vesicul.is malricalcs s. album var. coronatum Eschw. 18. thecas efform.int. 100. ci n n am o ni eu m l'.scliw. 18.t. 9 f. I. „ cum ovulis lMianerogainoruni compa- échina tu m F.sehw. 17. t. 8. f. 6. rato 101. su Ip b u rcu m F.sehw. 17. t. 8. f. 7. originitus sunt vesiculae simplices 98. P. ,u M l.\ Ai h. 15. supra apicem venae c parenchymate Pi nui n lui.t Esr/itt. Si/si. 13. oriuntur 99. P.rrliosia Mn b. 117. Sltirln/gi/nrinili-uin Pal. Ueiiur. 37. R ni a MU A Mir/i. 117. Si tri i Irh. , Meth. 22. RIII/JH 1IIP IRl M genn. Ititlseh., Ihs.i-1,. 121. niiftitii Ach., Si/n. 21. Rlll/.OI'TEIIIDI M genn. Mail. lVnll. 121. 123 Struthiopteris gerinanica, Anat. 51. §. 26. 53. §.29. Riitznsrii.'i.i Met/en. 123. 'I'l f. I I. tilt 1 Retllir. 95. RUIZOSPERMARI M genn. R„th. Dec. Spreng. 121. ttdianliftilia Retint-. 95. Riccia fimbricata Nées al. llsi-uli, 31. t. 15. f. 2. Tilt I.I.TKF.VIt Vch. 22. squamata Ni-es ab Esenb. 31. t. 15. f. 1. „ m a rgi n a t u m Eschw. 22. t. 10. f. 3. Ri ri m tv liernli. 115. Thuja, crescendi moilus 5s. Kiilius odoratus, Cellulae antherac 48. TiticiiimiM s I.. einenil. Illa. Saccoloma ad Davalliam référendum 9S. crispât..,,, Kaulf. 101. 1

7, elegans Kaulf. 97. crispum Hedw. 104. 105. Salvinia oblongifolia 128. t. 75. 76. crispum Un,il. tirer. 105. Azii/ti, Raddi. 121. jlorihitnditin llutnli. Kuiitlt. 103. S 11.1 IMI.IRIM Mu h genn. 123. mcmbranaceiiin L 103. S.RI. \ss| M \g. 8. pelluceiis Kze. 101. 105. s t e n ophy 11 uni 8. t. 5. pliiinosiim Kunze. 10.5, Scliauchin Brasil. 77- p il os un. Raddi. 105 t. 68. SC1IISM ITOPTERIDt M genn. IVilld. 105. 112. pinnatiim Hedw. 1113. Stinzii i Sut., .Si/-.. R. Ut. 115. radicans Sw.. structura caudicis 51. §. 30, digitata Sw. 117. t. 36. f. 25. Flabcllum 115. t. 55. f. 2. TlltriliiI'TF.IllS Presl. , Spreng. 62. ,. pacificans 116. t. 5G. excelsa Presl. 63. pcnnula Sw. 117. TRVPFTHII.1I M Spreng. 19. spectabilis 117. m ad re pori f on., e F.sehw. 19. t. 9. f. 6. , s u li i i i I n li a 117. i I.TV.I Car, 117. SCHIX IEAE Schriitl. 112. Il.v.i 5. SlllIZVI.VCI'.U'. 112. tlisroltir Mi il. 6- m I X D E X.

Firt fuliginosa Me,t. G. VmRi . uni aspistea Ach. 16. t. 10. f. 4. Mertensii 5. t. 1. » aurantiaca F.sehw. 14. t. 7. f. 7. Scbroederi Mert. 5. .. 2. f. 3. c u p r e a Eschw. 15. t. 9. f. 1. linitii.iRtt tel,. Method. 22. •• ocbrol eu ca Escl.w. 16. t. 8. f. 3. 4. EST vi II Fries 13 Woodsia byperborea R. Br., Anat. 53. §. 28. fasciata Eschw. 13. t. 7. f. G. Xanxim Brasil. 77. speciosa Eschw. 13. t. 7- f. G. Z ,;..//I.WA/; .Vrf. 121. V tt i n n tx T/nitiui-s 117. Zami» integrifolia, vasorum fasciculi in medulla 51.§ 2j Vasa propria in ilicibus non inventa. 51. nota. ZusvRlv Drap., Agardh. 6. Vcgeialio tcrminalis Mol.lio, quid 55. §. 32. fuliginosa 6. t. 2. f. 1. Vi'iiiiu IRIA Fers. 14. Sr/,r„e,!eil 5. aenca F.sehw. 15. t. f. 3. ,, va ri égala 6. t. 2. f. G. arthonioidcs I-'.sthw. 15. t. 8. f. 2. discolor 6-

ri X |i I i C i I.

Fiiiilun, Idibus Ueccnibris IIDCI I \\\ 1 \ . In officina Coroli Wolf, Docloris.

BRASILIANA DIGITAL

ORIENTAÇÕES PARA O USO

Esta é uma cópia digital de um documento (ou parte dele) que pertence a um dos acervos que participam do projeto BRASILIANA USP. Trata‐se de uma referência, a mais fiel possível, a um documento original. Neste sentido, procuramos manter a integridade e a autenticidade da fonte, não realizando alterações no ambiente digital – com exceção de ajustes de cor, contraste e definição.

1. Você apenas deve utilizar esta obra para fins não comerciais. Os livros, textos e imagens que publicamos na Brasiliana Digital são todos de domínio público, no entanto, é proibido o uso comercial das nossas imagens.

2. Atribuição. Quando utilizar este documento em outro contexto, você deve dar crédito ao autor (ou autores), à Brasiliana Digital e ao acervo original, da forma como aparece na ficha catalográfica (metadados) do repositório digital. Pedimos que você não republique este conteúdo na rede mundial de computadores (internet) sem a nossa expressa autorização.

3. Direitos do autor. No Brasil, os direitos do autor são regulados pela Lei n.º 9.610, de 19 de Fevereiro de 1998. Os direitos do autor estão também respaldados na Convenção de Berna, de 1971. Sabemos das dificuldades existentes para a verificação se um obra realmente encontra‐se em domínio público. Neste sentido, se você acreditar que algum documento publicado na Brasiliana Digital esteja violando direitos autorais de tradução, versão, exibição, reprodução ou quaisquer outros, solicitamos que nos informe imediatamente ([email protected]).