Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi / Journal of Bitlis Eren University Institute of Social Sciences Cilt/Volume: 7Sayı/Number:2Aralık/December 2018s. 432-492. Araştırma Makalesi/ Research Article Geliş Tarihi / Received: 23.11.2018 Kabul Tarihi / Accepted: 09.12.2018 1914 Tarihli Bitlis İsyanının Osmanlı Arşiv Belgelerindeki Yansımaları-Cezalar, Mükâfatlar Mehmet DEMİRTAŞ Prof. Dr. Bitlis Eren Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Tarih Bölümü, Bitlis-Türkiye ORCID: 0000-0002-3859-9798
[email protected] Öz 1914 yılının ilk aylarında İttihat ve Terakki yönetimine karşı Bitlis’te bir isyan meydana gelmişti. Ayaklanmanın liderleri, Hizan bölgesinin tanınmış dini şahsiyetleri olan Molla Selim, Seyyid Ali ve Şeyh Şahabeddin idi. Bölgede, halktan ve ulemadan ciddi bir destek görmeyen isyan fazla uzun sürmeden bastırılmış ve failleri hakkında resmi işlem yapılmıştır. Osmanlı arşiv belgelerinde ayaklanmanın gelişimi ve sonuçları ile ilgili kayıtlar yer almaktadır. Bu kayıtlardan anlaşıldığı kadarıyla başta isyanın liderleri durumundakiler olmak üzere idam edilen çok sayıda kişi olduğu gibi isyanla bağlantısı tespit edilen diğer şahıslar da çeşitli cezalara çarptırılmıştır. Bunun yanında isyan esnasında devletin yanında yer alarak hizmetleri görülenlerin de çeşitli şekillerde taltif edildikleri ve ödüllendirildikleri görülmektedir. Bu makalede Başbakanlık Osmanlı Arşivinde yer alan belgeler esas alınarak söz konusu isyan ceza-mükâfat boyutuyla ele alınmaya ve isyanın belgelerdeki yansımaları incelenmeye ve değerlendirilmeye çalışılmıştır. Anahtar Kelimeler: Bitlis Ayaklanması, Arşiv Belgeleri, Molla Selim, Ceza, Mükâfat. Demirtaş, M. (2018). 1914 Tarihli Bitlis İsyanının Osmanlı Arşiv Belgelerindeki Yansımaları- Cezalar, Mükâfatlar. BEÜ SBE Derg.,7(2), 432-492. The Reflections of 1914 Bitlis Insurrection In Ottoman Archive Documents: Punishments And Rewards Abstract In the first months of 1914, an insurrection in Bitlis took place against İttihat and Terakki.