Selçuk Ecza ve As Ecza Depolarının ücretsiz kurumsal yayınıdır.

Yıl: 14 / Sayı: 53 2018-1

Ateşin Ustası; Jale Yılmabaşar Zeugma Antik Kenti kazı bölgesi İstanbul üçlemesi; köprü, kuşlar ve insanlar” Merhabalar,

Merhabalar,

2017 yılı global düzeyde yaşanan Ekonominin tekrar ayağa kalkması için siyasi çalkantılarla ve artan ekonomik tasarruf tedbirleri alınması doğru bir sorunlarla hem toplumsal yönden yaklaşımdır, ama sağlık alanı kendine hem de iş dünyası açısından zor has gerekleri olan bir sektördür. Nitelikli günler geçirdiğimiz bir yıl olarak geride sağlık hizmetlerinin yaygınlaştırılması kaldı. Özellikle ekonomik belirsizlikler adına sağlık ve ilaç harcamalarına ve döviz kurları karşısında Türk lirasının diğer kalemlerden daha hassas aşırı değer kaybı, artan enflasyon yaklaşılması kaçınılmazdır. içinde bulunduğumuz ortamı zorlaştırdı. Yeni yılla birlikte özellikle yakın coğrafyamızda ve pek tabi global Bu ve benzeri ekonomik gelişmeler düzlemde yaşanan tüm siyasi karşısında, yeni yılla birlikte problemlerin ve sancılarını toplumca artarak gelebilecek bütçe disiplini derinden hissettiğimiz ekonomik uygulamalarının ve yapılacak yeni sorunların giderilmesini; barışın, düzenlemelerin sağlık alanına kalkınmanın ve refahın hâkim olduğu yansımalarının en az seviyede olması bir huzur ortamı oluşmasını temenni en büyük arzumuzdur. ediyoruz.

Her geçen yıl, global veya ulusal Selçuk Ecza Deposu’nun 60., Sonay Gürgen anlamda yaşanan sıkıntılar ne kadar AS Ecza Deposu’nun 30., Ahmet ve Selçuk ve As Ecza Depoları yoğun olursa olsun; büyümeye, Nezahat Keleşoğlu Vakfı’nın ise Yönetim Kurulu Başkanı gelişmeye, üretmeye durmaksızın 10. yılına girişinin mutluluğunu ve devam eden, parçası olmaktan gurur gurunu yaşadığımız 2018 yılının tüm duyduğumuz sağlık ve ilaç sektörü, dünyaya barış, dostluk ve mutluluk insanımızın yaşam kalitesini arttırmaya getirmesi dileğiyle… yönelik çabalarına yılmadan devam etse de bu olumsuz atmosferden ister Sevgi ve saygılarımla, istemez etkilenmektedir. İçindekiler

İmtiyaz Sahibi 1 Selçuk Ecza Deposu A.Ş. Adına, SONAY GÜRGEN Editörden

Genel Yayın Yönetmeni Sorumlu Yazı İşleri Müdürü 2-3 HALUK ÖĞÜTÇÜ Syf 16, Ayşe Ergin Güllü İçindekiler Yönetim Yeri SELÇUK ECZA DEPOSU A.Ş. 4 Nakkaştepe Mah. Kuşbakışı Cad. No:37 Altunizade / Üsküdar Kısa Kısa 34662 İstanbul Tel: 0(216) 554 0554 16 Faks: 0(216) 554 0511 İçimizden Biri Proje Yönetmeni Ecz. Ayşe Ergin Güllü Devrim Yaman

Editoryal Hazırlık ve Yayınlayan Syf 18, Bektaş Eren Eczacılık Özveri İsteyen Bir Meslek Maestro İletişim Grubu Syf 36, Orta Çağdan Kalma Bir Aşk: Venedik / Süha Derbent Göksu Evleri, Üst Çamlık Caddesi, 18 No:163 (B119a), Anadolu Hisarı, 44 76 İçimizden Biri Beykoz, 34815 İstanbul Duayenler Sağlık Çantası Tel: 0 (216) 465 6363 Ecz. Bektaş Eren Faks: 0 (216) 465 9696 Prof. Dr. Murat Emre Prof. Dr. Nuran Türkçapar [email protected] Sevginin Yakışmadığı Yer Yok [email protected] Beynin Gizeminin Peşinde Psöriatik Artri (SedefArtriti)

Baskı ve Cilt 20 Gezegen Basım 48 İçimizden Biri 78 Syf 44, Duayenler / Prof. Dr. Murat Emre Tel: 0 (212) 549 6824 Kültür Sanat Syf 20, Emre Parlar Ecz. Emre Parlar Hobiler Meslekler Jale Yılmabaşar Yayın Türü Dr. Ercan Topçu Yaygın Süreli Yayın Eczacılık Önemini Koruyacaktır Cumhuriyet Tarihinin Su Kültürümüz Unutuluyor Baskı Tarihi İlk Kadın Seramik Profesörü Ocak 2018 22 Sayı: 53 / 2018-1 İçimizden Biri 86 (Ocak, Şubat, Mart) 56 Ecz. Öznur Dağ Sektörden Bilim Teknoloji Denge Dergisi üç ayda bir, Aslı Günel Maestro Reklamcılık Tic.San.Ltd.Şti. Daha Donanımlı Eczacılar Yetişiyor Şehram Zayer tarafından hazırlanıp, Yaşanılabilir Bir Dünya İçin Syf 48, Kültür Sanat / Jale Yılmabaşar ücretsiz olarak dağıtılmaktadır. Syf 22, Öznur Dağ 24 90 Dergide yer alan yazılar İçimizden Biri 64 Ekonomi Gündemi kaynak gösterilerek kullanılabilir. Aslı Günel Ecz. Sema Mandev Turizm İzzet Keribar Eczacılık Yemini Eczanede Farkı Eczacı Ortaya Çıkartır 92 Eczacılık mesleği üyeleri arasına katıldığım Büyülü Kent Zeugma Çevre bu andan itibaren, hayatımı insanlık 28 hizmetine vakfedeceğime, sanatımı Geleneksel Çarşılara Dönüş hakkaniyetle paylaşacağıma ve bilgilerimi Fakültelerimiz 72 insanlık aleyhine kullanmayacağıma, Prof. Dr. Ş. Güniz Küçükgüzel Uzman Görüşü mesleğim dolayısıyla öğrendiğim 94 Syf 56, Sektörden / Şehram Zayer sırları saklayacağıma, hastanın sağlığını Syf 24, Sema Mandev Emin Adımlarla Geleceğe Doç. Dr. Özlem Nazan Erdoğan Ajanda baş kaygım olarak telakki edeceğime, Farmakovijilans meslektaşlarıma saygı göstereceğime, düşkünleri her hususta gözeteceğime ve 36 98 onlara yardım edeceğime, din, milliyet, ırk, Seyahat 74 Yemek Kültürü parti ve sosyal sınıf farklarının vazifemle Kervansaraylar ve İmarethaneler vicdanım arasına girmesine müsaade Süha Derbent Yüzyıllık İlaçlar etmeyeceğime, hocalarıma karşı hürmet Orta Çağdan Kalma Bir Aşk: Prof. Dr. Ayten Altıntaş ve minnettarlığı ömrüm boyunca 100 Venedik muhafaza edeceğime, namusum ve Düğün Geleneğinin Zerdesi ve Vitamin vicdanım üzerine and içerim. Safranın İlaç Hali Karikatür Syf 78, Hobiler Meslekler / Dr. Ercan Topçu Syf 28, Güniz Küçükgüzel Ocak/Şubat/Mart 2018 3 Kısa Kısa Kısa Kısa

Türkiye’de Bir İlk; Gazi Üniversitesi’nin mottosunun münasebetiyle eczanelerin mesleki TEB’de Kongre Heyecanının Ecz. Arman Üney Robotik Üniteli Simülasyon “Gelenekten Geleceğe” olduğunun sorunları ve yeni açılımlar ile Ardından Genel Sekreter Eczanesi altını çizen Orhan, mottonun geçmiş ilgili Türkiye genelinde eczacılara Sağlık Ecz. Mehmet İbrahim Özkol kısmını Mart ayında açtıkları müze, yönelik mesleki gelişim toplantıları Türk Eczacıları Birliği 41. Olağan Sayman gelecek kısmını ise bu simülasyon düzenledklerine değinen Gürgen; Sektöründe Büyük Kongresi 16-17-18 Kasım 2017 Ecz. Mine Erdoğan Gazi Üniversitesi Eczacılık Fakültesi eczanesi ile hayata geçirdiklerini “Türkiye genelinde 19 bin müşterimiz tarihlerinde Ankara’da toplandı. 19 Merkez Heyeti Üyesi bünyesinde Selçuk Ecza Deposu’nun aktardı. Orhan konuşmasına şöyle var. Bir araya gelip mesleki sorunlar ve Kasım 2017 Pazar günü 09.00-17.00 Ecz. Cem Mercül da katkılarıyla kurulan, teknolojinin devam etti; “El birliği ile gerçekleşti. yeni açılımları konuşuyoruz. Bundan Gelişmeler, saatleri arasında ise Türk Eczacıları Merkez Heyeti Üyesi sunduğu en son yenilikleri barındıran İsimler ve makamlar geçici, yapılan son derece memnunuz” ifadelerine Birliği kurullarının seçimi gerçekleşti. Ecz. Kubilay Aydın ve alanında bir ilk olan Dr. Hacı eserler kalıcıdır. Robotik Üniteli yer verdi. Merkez Heyeti Üyesi Ahmet Keleşoğlu Robotik Üniteli Simülasyon Eczanesi tamamen Haberler Türk Eczacıları Birliği 41. Olağan Ecz. Serdar Türkaydın Simülasyon Eczanesi’nin açılışı, Aralık eczane işletmeciliği laboratuvarı Türk Eczacıları Birliği Başkanı Ecz. Büyük Kongresi’nin 19 Kasım 2017 Merkez Heyeti Üyesi ayında yapılan törenle gerçekleştirildi. olarak tasarlandı. Öğrencilerin eczane Erdoğan Çolak açılışta bulunmaktan tarihinde yapılan Merkez Heyeti, Ecz. Ümran Pelenkoğlu işletmeciliğini ve yönetimini daha çok memnun olduğunu dile getirdi ve Denetleme Kurulu ve Yüksek Merkez Heyeti Üyesi Açılışa, Kayseri Milletvekili İsmail iyi öğrenmesini sağlayan ve son sözlerine şöyle devam etti; “Sorunları Haysiyet Divanı seçimleri sonrası, Ecz. M. Emin Beyaz Tamer, TİTCK Başkanı Dr. Hakkı teknolojiyi içeren bir laboratuvar. çözmek kadar önemli olan onları merkez organlarının seçimi ile Merkez Heyeti Üyesi Gürsöz, Gazi Üniversitesi Rektör Aslında yurt dışında kullanılan bir nasıl çözdüğünüzdür. Değişim ve göreve gelen 41. Dönem Merkez Ecz. Halil İbrahim Avşaroğlu Yardımcısı Prof. Dr. Alper Ceylan, Gazi sistem ancak ülkemizde pek yaygın dönüşümleri iyi takip edemezsek Heyeti ve Denetleme Kurulu, 23 Merkez Heyeti Üyesi Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Dekanı değil. Öğrencilerimiz bu sistemi bir yerde tıkanıyoruz. Onun için Kasım 2017 tarihinde ilk toplantısını Ecz. Aylin Yalçınkaya Prof. Dr. İlkay Erdoğan Orhan, Ankara kullanacak, tanıyacak ve çok daha üst yeni projeler üretmek, süreç içinde gerçekleştirdi ve görev dağılımı Denetleme Kurulu Başkanı Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Dekanı düzey bir eğitim almış olacaklar.” önümüze çıkacak yapısal sorunların yaptı. 41. Dönem Merkez Heyeti Ecz. Hidayet Vural Tunalı Prof. Dr. Gülbin Özçelikay, TEB Başkanı çözümünde önemlidir. Gelecek ve Denetleme Kurulu’nun görev Denetleme Kurulu Üyesi Ecz. Erdoğan Çolak, Selçuk ve AS Robotik Üniteli Simülasyon Eczanesi vizyonumuzu belirleyen en önemli dağılımı ise şu şekilde gerçekleşti: Ecz. Hasan Buminhan Yavuz Ecza Deposu Yönetim Kurulu Başkanı için sponsor olan Selçuk ve AS Ecza şey hasta sağlığı ve güvenliğidir. Denetleme Kurulu Üyesi Sonay Gürgen, Ankara Eczacılar Deposu’nun Yönetim Kurulu Başkanı Bilimin geliştiği dünyada eczacılık Ecz. Erdoğan Çolak Odası Başkanı Ecz. Süleyman Güneş, Sonay Gürgen, Robotik Eczane’nin ve ilaç alanlarında da gelişmeler Başkan TEB’in yeni seçilen Yönetim ve Denetim Trabzon Eczacılar Odası Başkanı temellerinin Kıbrıs’ta bir konferans yaşanıyor. Eczacının gelecek Ecz. Sinan Usta Kurulunu kutluyor, tüm eczacılarımıza Ecz. Halit Uslu, çok sayıda eczacı ve sırasında atıldığını söyledi. Projenin karşısında kendini konumlandırması II. Başkan hayırlı olmasını diliyoruz. öğrenci katıldı. destekçisi olmaktan memnun şart. Eczacı sadece ilaç vermez. Basit olduklarını, eczacılık fakültelerine teşhisler koyar. Sigara bıraktırmada TİTCK-TEB İstişare Toplantısı Yardımcısı Doç. Dr. İsmail Mert Vural, Açılışta konuşan Rektör Yardımcısı yönelik birçok başka projelerede rol oynar. Üreme sağlığı uzmanıdır. Denetim Hizmetleri ve Bilgi Yönetimi Prof. Dr. Alper Ceylan, robotik üniteli destek sağladıklarından söz etti. Evde sağlık hizmetlerinde eczacı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu Başkan Yardımcısı Fatih Tan, Destek eczanenin, Türkiye’de eczacılık vazgeçilmezdir. Danışmanlık ve Türk Eczacıları Birliği yetkilileri, Hizmetleri ve Bilgi Yönetimi Başkan fakülteleri arasında bir ilk ve tek Başka bir projede ise Selçuk Ecza hizmetleri verir”. eczacılık uygulamaları ve ilaç Yardımcısı Eray Kaplan, Hukuk örnek olma özelliği taşıdığını söyledi. Deposu’nun kuruluşunun 60. yılı sektörünün gündeminde yer alan Müşaviri Av. Nuray Bilgin Demir, Ceylan, eczanenin Gazi Üniversitesi konuları görüşmek ve birlikte ilgili daire başkanları ve diğer kurum Eczacılık Fakültesi öğrencilerinin değerlendirmek amacıyla 11 Aralık yetkilileri ile Türk Eczacıları Birliği eğitimi ve eczane pratiklerini üst 2017 tarihinde Türkiye İlaç ve Tıbbi Başkanı Ecz. Erdoğan Çolak, Genel düzeyde geliştirmeye yönelik Cihaz Kurumu binasında bir araya Sekreter Ecz. Arman Üney, Hukuk bir mesleki laboratuvar olarak geldi. Danışmanı Av. Hüseyin Öğüşlü, Genel kullanılacağını belirtti. Sekreter Yardımcısı Ecz. Rida Himmet Toplantıya, Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz ve Genel Sekreter Danışmanı Gazi Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Kurumu Başkanı Dr. Hakkı Gürsöz, A. Serkan Mercan katıldılar. Dekanı Prof. Dr. İlkay Erdoğan Orhan İlaç ve Eczacılık Başkan Yardımcısı ise aylardır süregelen çalışmalar Dr. Ali Alkan, Tıbbi Cihaz ve Kozmetik Gündemdeki bütün konuların ayrıntılı sonrasında yüzde yüz yerli ve milli Ürünler Başkan Yardımcısı Recep bir şekilde değerlendirildiği toplantıda, bir Robotik Üniteli Simülasyon Uslu, Ekonomik Değerlendirmeler kurumsal istişare toplantılarının aylık Eczanesi açmanın haklı gururunu ve Laboratuvar Hizmetleri Başkan olarak sürdürülmesine karar verildi. yaşadıklarını söyleyerek konuşmasına başladı. Türkiye’de ilk kez bir eczacılık fakültesinde böyle bir eczanenin kurulduğunu söyleyen Orhan, 6 ay önce Ecz. Murat Aker’in ziyareti sırasında böyle bir projeden haberdar olduğunu ve ilgisini çektiğini belirtti. Sistemi inceledikten sonra böyle bir projenin fakülteye uygulanması için harekete geçtiklerini kaydeden Orhan; “Oldukça maliyetli bir sistem” dedi. Ocak/Şubat/Mart Ocak/Şubat/Mart 4 2018 2018 5 Kısa Kısa Kısa Kısa

Selçuk ve AS Ecza Akademisi Selçuk Ecza Deposu ve AS Ecza Selçuk ve AS Ecza Akademisi Mesleki Başladı Deposu’nun, sektörün bilinilirliği Gelişim Toplantıları süresince Antalya Sakarya yüksek, tümüyle bir eczacı kuruluşu eczacıların nitelikli ve keyifli bir zaman 10 Ekim 1958 tarihinde kurulan, ilaç olan Eczacının Sesi/Farmazi Akademi dilimi geçirmeleri için tüm olanaklar sektörünün köklü kuruluşlarından ile işbirliğine gittiği projede; eczane Selçuk Ecza Deposu ve AS Ecza olan ve 2018 yılı itibarıyla 60. kuruluş ekonomisinin yönetiminden eczacılık Deposu tarafından titizlikle sağlanıyor. yıldönümünü kutlama gururunu mevzuatına, medikal malzemeden yaşayan Selçuk Ecza Deposu ile AS majistral formüllere, SGK kurum Selçuk Ecza Deposu ve AS Ecza Ecza Deposu bu vesileyle yeni ve ilişkilerine, OTC ürünlerden kişisel Deposu salonlarında başlayan Mesleki büyük bir projeye imza attı. bakım ürünlerine, eczacılık mesleğinin Gelişim Toplantıları yeni yılla birlikte hemen her alanına ilişkin, mesleki tüm Selçuk Ecza Deposu ve AS Sağlık sektörünün kalbi olan eczacıları gelişim toplantıları düzenleniyor. Ecza Deposu şubelerine yayılarak her zaman iş ortağı olarak gören ve ülke genelinde sağlık danışmanlığı bu anlayışla faaliyetlerine devam eden Sektörün dinamiklerini yakından görevini özveriyle yapan eczacılara Selçuk Ecza Deposu 60. yıl coşkusunu izleyen Eczacının Sesi ulaştırılacak. yine eczacılarla ve sektörün diğer Platformunun kurucusu Ecz. Hakan paydaşlarıyla birlikte yaşamayı Gençosmanoğlu, editörü Ecz. Şu ana kadar İstanbul, Ankara, Konya, hedefliyor. Özlem Demir ve ekibinin yoğun Antalya, Adana, Aydın, Sakarya ve ilgi gördükleri toplantılarda, her biri Gaziantep’te gerçekleşen Selçuk Bu kapsamda çok sayıda etkinlik alanında uzman eğitimciler; Orhan ve AS Ecza Akademisi Mesleki ve projeyi eczacılarla ve sektörle Yıldız, SGK Başmüfettişi Fevzi Çakmak, Gelişim Toplantılarına bizzat katılarak Konya buluşturmayı planlayan Selçuk Ecz. Gül Kara, Ecz. Ahmet Nezihi eczacılarla bir araya gelen Selçuk Ecza Deposu ve AS Ecza Deposu Pekcan, Ecz. Ayşe Arık Coşkun, Ecz. ve AS Ecza Grup Yönetim Kurulu tarafından; eczacıların mesleki Ertan Çiftçi, uzmanlık alanlarındaki Başkanı ve üyeleri proje hakkında; “Bu gelişimlerine, mesleki farkındalığın geniş bilgi birikimlerini katılımcılarla projemizde emeği geçen herkese ve yükseltilmesine ve ilaç sektörüne paylaşıyor. Diğer yandan, eczacılar toplantılarımıza yüksek ilgiyle katılan katkıda bulunabilmek hedefleriyle birbirleriyle, Selçuk Ecza Deposu tüm eczacılarımıza teşekkür ediyoruz” hazırlanan Selçuk ve AS Ecza ve AS Ecza Deposu yöneticileri de dediler. Akademisi Mesleki Gelişim Toplantıları eczacılar ile yakın iletişim olanağı 28 Ekim 2017 tarihinde start aldı. yakalıyor.

İstanbul

Aydın Ankara

Konya

Ocak/Şubat/Mart Ocak/Şubat/Mart 6 2018 2018 7 Konya Gaziantep Ankara İstanbul Eczacılık Zirvesi Beğeni Topladı

İstanbul Eczacılık Zirvesi, T.C. Sağlık Bakanlığı İstanbul İl Sağlık Müdürlüğü- nün ev sahipliğinde 14-15 Ekim 2017 tarihleri arasında Osmanlı Arşivi Kon- gre Merkezi’nde gerçekleştirildi.

Zirveye Cumhuriyet tarihinin tek eczacı Sağlık Bakanı olan Mehmet Kâzım Dinç, Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu Başkan Yardımcısı Dr. Ali Alkan, İstanbul İl Sağlık Müdürü Prof. Dr. Kemal Memişoğlu, İstanbul Eczacı Odası Başkanı Ecz. Cenap Sarıalioğlu, eczacılar, akademisyenler ve mutluluğunun yüksek olması Ankara İstanbul Adana ve öğrenciler katılım gösterdi. için çalışacağız. Bizler yöneticiler olarak, hizmet verenlerin hizmetinde Zirvenin açılış konuşmasını yapan olmalıyız” dedi. İl Sağlık Müdür Yardımcısı Dr. Muhammed Atak; “İl genelinde Memişoğlu eczanelerin önemine ise; branş komisyonları olarak sahadaki “Hastalarımızın evine gitmeden önce sıkıntılar için çalışmalar yürütüyoruz. en son uğradığı yer eczane. Eczacının Yürüttüğümüz çalışmaların ise bulunduğu bölgede, lokalde oluşturduğu heyecanı görünce tanımadığı hiç kimse yok. O bölgenin komisyondan daha büyük bir sağlık danışmanı gibi çalışıyor. Sağlıkta zirve yapalım istedik. İl Sağlık ulaşım imkânlarını arttırdık. Sağlıkçılara Müdürlüğü olarak eczacılık mesleğini şiddet olaylarını engelleyecek, sağlık güçlendirmek için çaba gösteriyoruz. okur-yazarlığını yükseltecek gene Adana İstanbul Aydın İlimizde 5000’den fazla serbest sağlıkçılardır. Sağlıkçılar arasında da eczacı var. Biz kurum olarak sizlerle mahalleyi daha iyi tanıyan eczacının beraber çaba göstermeye istekliyiz. rolü büyük olacaktır. Onların Bu amaçla 18 Eylül’de eczacılar sorunlarının çözülmesi gelecekteki ve akademisyenlerle bir çalıştayda sorunların çözülmesi için elzemdir. buluştuk. Orada çıkan konuları da Sizlerden de çözüm önerilerinizi böyle bir zirvede sizlere sunalım bekliyoruz” sözleriyle ifade etti. istedik. Hepiniz hoş geldiniz. İyi bir zirve olmasını diliyorum” dedi. Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu Başkan Yardımcısı Dr. Ali Alkan da Ardından İstanbul Eczacı Odası konuşmasında kurumun yürüttüğü Başkanı Ecz. Cenap Sarıalioğlu söz çalışmalar ve eczacıların sıkıntılarına alarak, zirvenin gelecek yıllarda da ilişkin çözüm odaklı çalışmalara devamının olmasını diledi. Sarıalioğlu dair bilgiler verdi. Son olarak eski zirvenin oluşmasındaki çabalarından Sağlık Bakanlarından Mehmet Kâzım Aydın Gaziantep dolayı başta İl Sağlık Müdürlüğü olmak Dinç kürsüye gelerek konuşmasını üzere tüm bileşenlere teşekkür etti. gerçekleştirdi. Konuşmaların ardından Melih Ziya Sezer’e Meslekte Onur İstanbul İl Sağlık Müdürü Prof. Dr. Ödülü takdim edildi. Kemal Memişoğlu da zirveye katkıda bulunanlara teşekkür ederek başladığı Zirvenin sponsoru Selçuk Ecza Deposu konuşmasında; “İl Sağlık Müdürlüğü da ödüle layık görüldü. Ödül kurum görevine geldiğimde eczanelerimizde adına Selçuk Ecza Deposu Yönetim müthiş bir potansiyel olduğunu Kurulu Başkanı Sonay Gürgen’e, TİTCK gördüm. Akabinde eczanelerimizi nasıl Başkan Yardımcısı Dr. Ali Alkan ve daha iyi ve daha etkin kullanabiliriz İstanbul Eczacı Odası Başkanı üzerine çalışma yapmaya başladık. Ecz. Cenap Sarıalioğlu tarafından Bu konuda çalışanların başarısının takdim edildi. Ocak/Şubat/Mart Ocak/Şubat/Mart 8 2018 2018 9 Kısa Kısa Kısa Kısa

Bayer’e 11 Ödül Bayer Tüketici Sağlığı’nın Türkiye’de Güçlü Bir Türkiye için Klinik profesyonellerine, klinik araştırmalarda Selçuk Üniversitesi İlaç ve daha sağlıklı yaşama bilincini Araştırma Eğitimleri etik yaklaşımların tarihçesi, Helsinki MSD’den Yeni Satın Alma Aşı Çalıştayı Bayer Tüketici Sağlığı bölümü tarafından yükseltmek hedefiyle başlattığı Bildirgesi ve iyi klinik uygulamalar, hayata geçirilen “Onuncu Ay” ve “365 “365 Gün Sağlıklı Yaşam Hareketi”; Pfizer Türkiye, Klinik Araştırma metodoloji ve tasarım çalışmaları MSD Hayvan Sağlığı, Türkiye Selçuk Üniversitesi’nin ev Gün Sağlıklı Yaşam Hareketi” projeleri ve Felis’te Sağlık İletişimi bölümünde Eğitimleri ve AR-GE işbirliği projeleriyle hakkında kapsamlı bilgiler sunuldu. merkezli Vimar Grubu’nun bir sahipliğinde hazırlanan İlaç ve Kadın Sağlığı bölümü tarafından hayata En İyi İçerik Yönetimi, Sağlık İletişimi ülkemizde uluslararası standartlarda Ayrıca, program süresince bölümü olan Vilsan Veteriner Aşı Çalıştayı, Konya Teknokent geçirilen “Nevşin Mengü ile Son Dakika Kampanyası ve En İyi İnternet Sitesi/ araştırmaların yapılabilmesi ve bilim gerçekleştirilen interaktif katılımı İlaçları Sanayi ve Ticaret A.Ş.yi binasında gerçekleştirildi. Haberler” projeleri 12. Felis Ödülleri’nde Mikrosite kategorilerinde 3 Felis ödülü insanlarımızın uluslararası alanda en üst destekleyen iki atölye ile katılımcılar satın almak üzere bir anlaşma Çalıştay Başkanlığını Selçuk yedi Felis ve dört Başarı Ödülü aldı. aldı. 365gun.com aynı zamanda En seviyelerde yer bulabilmesi için fırsatlar öğrendiklerini uygulama imkanı imzaladığını duyurdu. Geniş Üniversitesi Rektör Yardımcısı İyi İletişim Yönetimi ve PR Çalışması oluşturmaya devam ediyor. Pfizer buldu. Hekimlere yönelik düzenlenen bir farmasötik ürün portföyüne Prof. Dr. Hüseyin Kara yaparken Yeni annelere “Sen Nasılsın?” diyen ve Dijital Odaklı PR Çalışmaları Türkiye, 2000 yılından bu yana 3.000’in eğitimin sonunda, tüm modüllere ve bir imalat tesisine sahip etkinlik süresince; “Yeni İlaçların OnuncuAy platformu, Sağlık İletişimi kategorisinde 2 Başarı Ödülü’ne layık üzerinde hekime sunduğu araştırmacı katılan katılımcılar, katılım belgesi olan Vilsan A.Ş., Türkiye’nin Keşfi, Doğal Kaynaklı Ürünler, bölümünde “En İyi İletişim Yönetimi görüldü. eğitimlerinden sonuncusunu, Ankara almaya hak kazandı. özel sektördeki en büyük Pre-Klinik Çalışmalar, Klinik ve PR Çalışması” ve “En İyi Uyarlama/ Üniversitesi işbirliği ve T.C. Sağlık hayvan sağlığı ürünleri üreticisi Çalışmalar ve Biyoteknolojik Yerelleştirme” kategorisinde 2 Felis Bayer Kadın Sağlığı ekibi, “Nevşin Bakanlığı onayıyla geçtiğimiz Kasım Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekanı konumunda. İlaçlar ve Aşı” olmak üzere 5 ödülü aldı. Ayrıca yine Sağlık İletişimi Mengü ile Son Dakika Haberler’ ayında düzenledi. Prof. Dr. Gülfem Elif Çelik, program ana başlıkta belirlenen konulara bölümünde En İyi Etkinlik Yönetimi, projesi ile yeni yayınlanan klinik hakkında şöyle konuştu; “Araştırmalarda MSD Türkiye’nin Hayvan yönelik değerlendirmeler ve bilgi En İyi Lansman / Re-lansman çalışmaları kadın doğum hekimleriyle Klinik Araştırma Eğitim programıyla, bilimsel sorulara cevaplar ve hastalıkları Sağlığı Genel Müdürü Philippe paylaşımları yapıldı. kategorilerinde de 2 Başarı Ödülü’ne daha yenilikçi ve interaktif bir ülkemizde yüksek standartta klinik önlemenin, teşhis ya da tedavi etmenin Hou%schmitt konuyla ilgili layık görüldü. Aynı proje geçtiğimiz yöntem ile paylaşarak bir ilke daha araştırmaların yaygınlaşması, daha iyi yolları aranır. Klinik araştırmalar, olarak şunları söyledi; “MSD İlaç ve Aşı Çalıştayı Onursal aylarda dünyanın en prestijli iş imza attı. Bu proje sayesinde, Sağlık araştırmacıların bu konudaki daha sağlıklı bir yaşamın gereği olan Hayvan Sağlığı portföyümüzü Başkanı Selçuk Üniversitesi ödülleri programı olan Stevie® Profesyonelleri İletişimi kategorisinde bilgilerinin güncellenmesi, dünyada yeni ilaç ve tedavilerin geliştirilebilmesi Vilsan Veteriner İlaçları Sanayi Rektörü Prof. Dr. Mustafa Award, 14. Uluslararası İş Ödülleri En İyi Medikal Pazarlama İletişimi ve ve Türkiye’deki son gelişmelerin için büyük önem taşımaktadır. Bu ve Ticaret A.Ş.nin ürünleriyle Şahin yaptığı açıklamada; kapsamında “En İyi Kurumsal Sosyal En İyi Detailing Çalışması dallarında paylaşılması hedeflendi. eğitim programlarının ülkemize önemli genişletip tamamlama olanağı “Çalıştaya katılan herkese Sorumluluk” kategorisinde bronz 2 Felis ödülü almaya hak kazandı. katkılar sağlaması ve klinik araştırma bizi heyecanlandırıyor. Bu teşekkür ediyorum. Buradan ödüle layık görülmüştü. Ankara Üniversitesi işbirliğiyle hayata nicelik ve niteliğinin artması ümidiyle ürünler, bölgedeki müşterilere çıkacak veriler, üniversitemizin geçirilen Klinik Araştırma Eğitimleri, eğitime katılan tüm araştırmacı ve yeni seçenekler sunacak ve geleceğe yönelik çalışmalarını Pfizer’in Türkiye’de düzenlediği hekimlerimize teşekkür ediyorum”. değer katacak.” belirleyecek. Ülkemizde 31 33. eğitim oldu. Eğitimlerde sağlık eczacılık fakültesi öğrenci alıyor. “MSD Hayvan Sağlığı’na Bu fakülteler içerisinde 9. sırada katılmaktan ve böylece hayvan yer alıyoruz. Bu durum Selçuk sağlığını geliştirmeye yönelik Üniversitesi markasının bir 30 yıllık taahhüdümüzü daha yansımasıdır. da ileriye götürmekten büyük mutluluk duyuyoruz” diyen Temel hedefimiz; çok sayıda Vilsan A.Ş. CEO’su Burhan eczacı yetiştirmek değil, Hacı sözlerini şöyle sürdürdü; araştırmacı eczacılık misyonunu “MSD’nin uzmanlığı, ticari öne çıkartmaktır. Doğal Ürünler erişimi ve dünya çapındaki ağı Araştırma Merkezi ve büyük bizim portföyümüz ve üretim yatırımları barındıran İleri kapasitemizle birleştiğinde, bu Teknoloji Laboratuvarımız var. bölgedeki üreticiler ve veteriner Aynı zamanda aromatik bitkiler hekimlere hizmet için büyük bir alanında da çalışan hocalarımız fırsat oluşturmaktadır.” bulunuyor. Yapacağımız işlerle ilgili fotoğrafı düzgün çekmek, teşhisi doğru koymak lazım. Uygulayacağımız tedavi Evimizin Sağlık Elçileri toplantıya ilgi oldukça yüksekti. sağlanması amaçlanıyor. Projenin ve çözümleri de ona göre Toplantıya katılan Dr. Özlem lansman etkinliği İstanbul’da 4 Kasım belirlemek gerekiyor” dedi. Sanofi Pasteur ve ÇABA Derneği Cankurtaran, Prof. Dr. Ayşe Sesin 2017 tarihinde yapıldı. işbirliği ile yürütülen Evimizin Sağlık Kocagöz, Dr. Mustafa Engin Çakmakçı, Elçileri projesinin ikinci eğitimi, Bakırköy Prof. Dr. Murat Saruç etkinliğin sonunda Proje kapsamında ilk eğitim ise 18 Belediye Başkanı Bülent Kerimoğlu’nun katılımcıların sorularını yanıtladı. Kasım’da Gaziantep’te 250 kişinin desteğiyle Bakırköy İspirtohane Kültür katıldığı bir organizasyonla gerçekleşti. Merkezi’nde ünlü isimlerin katılımıyla Her evde bir sağlık elçisi yaratmak için Evimizin Sağlık Elçileri projesi, gerçekleştirildi. Türkiye’nin farklı illerinde yapılacak önümüzdeki yıl 11 ilde yapılacak eğitim programlarını kapsayan proje eğitimlerle devam edecek. Proje ile Ünlü oyuncu Ali Sunal, 1992 Türkiye ile annelerin bilgilendirilerek aileden her evde bir sağlık elçisi oluşturulması güzeli Özlem Kaymaz’ın katıldığı başlayan sağlık bilinciyle topluma katkı hedefleniyor. Ocak/Şubat/Mart Ocak/Şubat/Mart 10 2018 2018 11 Kısa Kısa Kısa Kısa

Abdi İbrahim Otsuka 5 Yaşında Pharmactive ve Polus düzenlenen toplantıda kurulacak Türkiye’de Üretim Tesisi tesisle ilgili bilgiler verdi. İlko İlaç Eğitimlere Devam Japonya’nın ilaç devi Otsuka ile Türk Kuracak Ediyor Sancak, toplantıda yaptığı ilaç sektörünün lideri Abdi İbrahim konuşmada, Türkiye’nin yüzde 100 ortaklığında kurulan Abdi İbrahim Türkiye’nin yüzde 100 yerli sermayeli Daha önce yaygın eğitim yerli şirketleri arasında ihracat lideri Otsuka, bu yıl 5. yaşını kutluyor. ilaç şirketi Pharmactive, Global Yatırım programları içerisinde yer alan olmayı hedeflediklerini ifade ederek, Şirket genel merkezinde düzenlenen Ortaklığı kapsamında anlaşmaya ve 872 saatlik bir modül olan Pharmactive’in Güney Koreli global etkinliğe Otsuka Pharmaceutical vardığı Güney Kore şirketi Polus ile “İlaç Üretimi Operatörü” eğitimi, bir şirket olan Polus ile 2016 yılında Başkanı İchiro Otsuka, Abdi İbrahim Türkiye’de üretim tesisi kuracak. İLKO İlaç tarafından “Tehlikeli ve ortak olduğunu ve bu ortaklığın Yönetim Kurulu Başkanı Nezih Barut, Pharmactive İlaç Yönetim Kurulu Çok Tehlikeli İşlerde İlaç Üretimi” Türkiye’de yeni bir üretim tesisi kurma Otsuka Asya-Arap Bölgesi Müdürü Başkanı Haluk Sancak ile Polus şeklinde farklı bir modül ve 40 fikriyle taçlanarak yatırım ortaklığına Mikio Bando, Abdi İbrahim CEO’su Yönetim Kurulu Başkanı Seung Heon saat olarak yeniden hazırlanarak dönüştüğünü söyledi. Süha Taşpolatoğlu, Abdi İbrahim Nam, Pharmactive’nin Çerkezköy’de sektörün kullanımına sunuldu. Otsuka Genel Müdürü Elif Elkin ile bulunan üretim tesislerinde şirket çalışanları katıldı. İLKO İlaç’ın “Tehlikeli ve Çok Tehlikeli İşlerde İlaç Üretimi” Otsuka ile yaklaşık 15 yıldır güven için hazırladığı bu 40 saatlik ilişkisi temeline dayanan ve Farmafikir 2017 Ödülleri üyelerinin katıldığı final programı açılış eğitim programı Milli Eğitim güçlenerek büyüyen bir iş ortaklığı Sahiplerini Buldu konuşmaları ile başladı. Farmafikir Bakanlığı (MEB) Hayat Boyu içinde olduklarını dile getiren Barut; tanıtım videosunun gösterimi ve ritim Öğrenme Genel Müdürlüğü’nce “2003 yılında lisansörlük kapsamında büyük firmanın ortaklığı ile kurulmuş standartlarında ürettiklerini belirten Farmafikir 2017 Ödül Töreni, İstanbul şovun ardından öğrenci sunumlarına onaylanarak öğretim programına başlayan ilişkilerimiz 2012 yılında olmanın çok fazla avantajı var. Barut, konuşmasını şöyle sürdürdü; “Bir Yeditepe Üniversitesi’nde yapıldı. geçildi. dâhil edildi. Böylece daha önce ortaklığa dönüştü. Yüzde 50 ortaklık Otsuka’nın misyonu, yenilikçi ürünleri yandan yerel üretime katkı sağlamaya Tören kapsamında, 29 üniversitenin yaygın eğitim programları yapısıyla Abdi İbrahim Otsuka’yı ve deneyimli AR-GE’si ile 105 yıllık devam ederken, diğer yandan çok eczacılık fakülteleri öğrencilerinin Değerlendirme Kurulu puanlamasına içerisinde yer alan 872 saatlik kurduk. Abdi İbrahim Otsuka, Türkiye köklü geçmişe sahip Abdi İbrahim’in önemli tedavi alanlarındaki ürünleri hazırladığı 20 proje içerisinden finale göre, Medipol Üniversitesi Eczacılık eğitim yerine İLKO İlaç tarafından ilaç sektöründeki ilk ve tek Japon tecrübesi, vizyonu ve uzun yıllara Türk tıbbının hizmetine sunuyoruz. kalan 4 proje ödüllendirildi. Fakültesi’nden Gizem Gül ikinciliği, hazırlanan 40 saatlik eğitimle ortaklığıdır. dayanan başarı hikâyesi, Abdi İbrahim Yalnızca Türkiye ile sınırlı kalmıyor; Trakya Üniversitesi Eczacılık sektör çalışanları için yasal Otsuka’ya güç veren başlıca unsurlar Cezayir, Tunus ve Singapur’a da bu Genç eczacıların fikir ve projelerini Fakültesi’nden Beşir Sefa Mumay mesleki eğitimler tamamlanmış Abdi İbrahim Otsuka, sadece iki farklı arasında yer alıyor” dedi. ürünleri ihraç ediyoruz. 2023 yılında desteklemek amacıyla, Türkiye ve ve Utku Ertaş üçüncülüğü, Yeditepe olacak. şirketin ortaklığı ile kurulmuş bir yapı Türkiye’nin bir numaralı Japon ilaç KKTC’deki eczacılık fakültelerinde Üniversitesi Eczacılık Fakültesi’nden değil, aynı zamanda iki farklı kültürün Otsuka’nın inovatif ürünlerini, firması olmayı hedefliyoruz.” öğrenim gören öğrencilerin Hüsniye Binnur Güzeldağ ise TİSK ile MEB arasında imzalanan uyumunun da güzel bir örneği. Bu iki Türkiye’deki tesislerinde yüksek kalite oluşturduğu Farmafikir projesi, bu dördüncülüğü aldılar. “Tehlikeli ve Çok Tehlikeli İşlerde yılki ödüllerini verdi. Farmafikir 2017 Çalışanlara Yönelik Mesleki Eğitim Ödül Töreni’nde, Karadeniz Teknik Pharmetic Girişimci Eczacılar Derneği İş Birliği Protokolü” kapsamında, İl AbbVie’ye Yılın En İyi farkındalık yaratmayı hedefleyen hekimi eğitilirken 360.000 çalışan Üniversitesi Eczacılık Fakültesi’nden Başkanı Ecz. Armağan Ener kapanış ve İlçe Milli Eğitim Müdürlükleri ile Farkındalık Projesi Ödülü “Bel Ağrısına Sırtını Dönme” projesi, bilgilendirildi. Mona Khorshidtalab birincilik ödülüne konuşmasınd; “Farmafikir ailesi yapılan protokoller sonrasında ilaç Doktorclub Award’da Yılın Sağlık layık görüldü. gün geçtikçe büyüyor. Farmafikir sektörü çalışanlarına bu modül Global biyofarma şirketi AbbVie’nin Sanayisi Ödülleri kategorisinde Hastalar ve ailelerine hastalık yarışmasına katkı sağlayanlara kapsamında eğitimler verilmeye desteğiyle hayata geçirilen ve Yılın En İyi Eğitim / Bilinçlendirme hakkında ihtiyaç duydukları bilgilere Eczacılık fakültesi dekanlarının, teşekkür ediyorum ve bütün eczacılık başlandı. inflamatuvar bel ağrısıyla ilgili / Farkındalık Projesi Ödülü’ne layık kolaylıkla ulaşabilecekleri güvenilir akademisyenlerin, eczacılık bölümü fakülteleri öğrencilerimizi Farmafikir görüldü. bir kaynak sağlamak amacıyla, öğrencilerinin, Pharmetic Girişimci 2018’de ailemize katılmaya davet İLKO İlaç Mesul Müdürü Ramazan hekim videolarının yer aldığı Eczacılar Derneği Yönetim Kurulu ve ediyorum” dedi. Bakal ve Fabrika İş Sağlığı ve İltihabi bel ağrısıyla belagrisinasirtinidonme.com portalı Güvenlik Uzmanı tarafından İLKO ilgili toplumda hazırlandı. Ardından sosyal medya İlaç’ın Konya’da bulunan üretim farkındalık yaratmak kanalları aracılığıyla “Ağrıya Sırtını tesislerinde verilen ilk eğitim ve hastaların doğru Dönme” hashtag’iyle bir sosyal sonrasında 49 operatör, verilen hekime, doğru zamanda medya kampanyası başlatıldı. eğitimler ve yapılan sınavların ulaşmasını sağlamak ardından MEB onaylı sertifikaları amacıyla ortaya çıkan Ayrıca iltihabi bel ağrısı hakkında almaya hak kazandı. proje kapsamında, işyeri toplumun doğru bilgiye hekimleriyle romatoloji ulaşmasını sağlamak amacıyla uzmanları bir araya gelerek çeşitli bilinçlendirme çalışmaları “İşyerinde Bel Ağrısının gerçekleştirildi. Hastaların Yönetimi” konulu 22 yaşamlarına dokunan bu farkındalık farklı toplantı düzenledi. projesiyle milyonlarca kişiye 2015 yılından itibaren ulaşılarak iltihabi bel ağrısı ile ilgili düzenlenen bu toplantılar toplumun bilgi düzeyi arttırıldı. sonucunda 500 iş yeri

Ocak/Şubat/Mart Ocak/Şubat/Mart 12 2018 2018 13 Kısa Kısa Prof. Dr. Bülent Şekerel ve Kısa Kısa Prof. Dr. Gülbin Bingöl

Sağlık Fuarı’na Büyük İlgi Görme engelliler için üretilen ve Sağlık için Tercih Türkiye tedavisinde büyük artış gösterdiği sayısında %100 artış görüldüğü %30 oranında görme oranını arttıran saptandı. Tüp bebekte özellikle Türk tespit edildi. Yurt dışındaki tüp bebek Medikal ve sağlık sektöründeki cihaz, 10 dakikada 300 kalori verdiren Son yıllarda sağlık turizminde büyük Cumhuriyetleri ve Avrupa’dan yoğun merkezlerinde başarı oranları %40 yeni teknolojilere ve uygulamalara zayıflama aleti ve yatalak hastalarda gelişme gösteren Türkiye’ye, bu yılın talep yaşanırken, tüp bebek tedavisi seviyelerindeyken ülkemizde bu ev sahipliği yapan “5. Hastane oluşan yaraları engelleyen yatak gibi ilk 11 ayında 751 bin ziyaretçinin için gelen oranın %65-70’leri bulduğu anlaşıldı. Donanımları, Medikal Cihaz ve Sağlık pek çok inovatif ürünün görücüye sağlık için geldiği belirlendi. Konuyla turist Hizmetleri Fuarı (İstanbul Health Expo- çıkarıldığı fuar, 240’ın üzerindeki ilgili yılbaşından bu yana medyaya Türkiye’ye gelen sağlık turisti İstanbul Sağlık Fuarı) ile 3. Uluslararası markayı İstanbul’da bir araya getirdi. yansıyan 50 binden fazla haberi sıralamasında Irak ilk sırada yer Bütünleşik Sağlık ve Bakım Kongresi” inceleyen Medya Takip Ajansı alırken bunu Libya ve Kazakistan’ın CNR EXPO Yeşilköy’de gerçekleştirildi. İstanbul Health Expo ile eş zamanlı Interpress’in Türkiye Sağlık takip ettiği tespit edildi. Irak’ta savaş “Alerji Hedefte” düzenlenen Uluslararası Bütünleşik Turizmi Konseyi’nin verilerinden nedeniyle ülkemize organ nakli, Sağlık sektörünün AR-GE çalışmasının Sağlık ve Bakım Kongresi’nde sağlık derlediği bilgilere göre Ocak ve ağır yanık gibi hastalıkların tedavisi Türkiye Ulusal Alerji ve Klinik yapıldığı bir platforma dönüşen turizminde Türkiye’nin dünyadaki yeri, Kasım ayları arasında Türkiye’ye için gelenler öne çıkarken, son İmmünoloji Derneği, Abbott’un İstanbul Health Expo Fuarı ve Kongresi Türkiye’nin medikal turizm hedefleri, gelen sağlık turisti sayısının zamanlarda gelen kişi sayısında koşulsuz katkıları ile “Alerji Hedefte” sağlık profesyonelleri tarafından yoğun yaşlı bakım hastalarında termal sağlık son iki yılın rakamlarını geçtiği büyük artış yaşanan Kazakistan’ın ise projesini başlattı. Proje kapsamında, ilgi gördü. Fuara Suudi Arabistan, Katar, turizminin yeri, ulusal ve uluslararası anlaşıldı. daha çok onkoloji tedavileri için yüz binlerce bebek ve çocuğu Kosova, Ürdün, Lübnan, İran ve Irak ölçekte iş sağlığı ve güvenliği gibi ülkemizi tercih ettiği anlaşıldı. etkileyen ve %40’ını en temel besin başta olmak üzere 20 ülkeden tıbbi sağlık alanında ilgi çekici pek çok konu Ülkemize sağlık için Avrupa’dan gelen sağlık olan inek sütü alerjisinin oluşturduğu cihaz ve malzeme alıcıları katılım masaya yatırıldı. Yerli ve yabancı sağlık gelen turistlerin ağırlıklı turistlerinin ise daha besin alerjisi hakkında toplumsal gösterdi ve 595’i yabancı olmak üzere profesyonelleri tarafından yoğun ilgi olarak onkoloji, organ çok estetik bilincin artmasına yönelik kapsamlı 5 bin 412 sağlık profesyoneli ağırlandı. gören kongrede 200’ün üzerinde nakli, kalp ameliyatı ve saç ekimi çalışmalar yürütülecek. konuşmacı tarafından 70 oturum gibi ağır tedaviler için Türkiye’yi CNR Holding kuruluşlarından Pozitif gerçekleşti. için Türkiye’yi tercih tercih ettikleri Projeyi tanıtmak için düzenlenen basın Fuarcılık A.Ş. tarafından, Sosyal ettiği belirlendi. Türkiye’nin belirlendi. toplantısında konuşan Türkiye Ulusal Hizmetler Dernekleri Federasyonu Fuar, Sağlık Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal bu yıl özellikle tüp bebek Alerji ve Klinik İmmünoloji Derneği (SADEFE) iş birliğinde, Fujitsu ana Güvenlik Bakanlığı, Aile ve Sosyal Başkanı Prof. Dr. Bülent Şekerel, besin sponsorluğunda düzenlenen fuarda, Politikalar Bakanlığı, Sosyal Güvenlik alerjisi görülme sıklığının son yıllarda sağlık çalışanlarına spesifik konularda Kurumu (SGK), Türkiye İlaç ve Tıbbi Amgen Bilim Öğrencileri programına katılma şansı sunuyor. sınıf bir araştırma laboratuvarında hızla arttığını belirterek; “Alerji, tüm kongre, sempozyum, çalıştay ve Cihaz Kurumu, Sağlık Özel Hastaneler Programı Sürüyor Şimdiye kadar dünya çapında 3.542 çalışabilmek gibi önemli bir fırsat dünyada olduğu gibi Türkiye’de de seminerler verilirken, aynı zamanda ve Sağlık Kuruluşları Derneği (OHSAD), öğrencinin yararlandığı programa sunmakta. Programın kendine oldukça yaygın görülüyor. 6 milyon üretici firmaların sağlık alanındaki Tıbbi Cihaz Üreticileri Derneği (TÜDER), Amgen Vakfı tarafından sunulan Türkiye’den de 35 öğrenci katılmış özgü bir parçası olarak öğrenciler 459 bin 0-4 yaş arası çocuğun 350 ürün ve projeleri yabancı alıcılarla KOSGEB ve Tüm Sağlık Kuruluşları Amgen Bilim Öğrencileri Programı bulunuyor. bölgesel bir sempozyuma katılarak bininde besin alerjisi var. Erken buluşturuldu. Derneği’nin de (TÜMSAD) desteğiyle (Amgen Scholars) lisans öğrencilerini yaz döneminde gerçekleştirdikleri bebeklik döneminden itibaren düzenlendi. yaz döneminde dünyanın farklı Bu programa katılan öğrenciler, bir araştırma projelerini tartışıyor, görülebilen alerji hem ailelerin hem de ülkelerinde Cambridge, Pasteur öğretim üyesinin gözetimi altında, biyoteknoloji ve bilim kariyerleri bebeklerin ve çocukların hayatını çok ve Tokyo gibi dünyanın en önde normal lisans eğitimi müfredatının hakkında daha fazla bilgi ediniyor. yakından ilgilendiriyor. Teknolojinin Santa Farma KAÇUV için gelen üniversitelerinde bilim ve ötesinde araştırma alanlarını Katılımcılar diğer bilim öğrencileri ile günümüzde geldiği noktada Koştu Kanserli Çocuklara Umut Vakfı biyoteknoloji araştırma programlarına keşfetme imkânına sahip oluyor. tanışıyor ve önde gelen endüstri ve ebeveynlerin doğru bilgiye ulaşmaları (KAÇUV) 2000 yılından bu gönderiyor. Türkiye’den şimdiye Program, pek çok katılımcı için kendi üniversitelerdeki bilim insanlarından ise her zaman kolay olmuyor. İnsana duyarlılığı ana değerlerinden yana; çocukların kanser ile kadar 35 öğrencinin katıldığı kurumlarında bulunmayan, birinci ilk elden bilgi edinme fırsatı buluyor. Her yerde bilgi parçası var. Sanal biri olarak gören Santa Farma’nın mücadelelerinde önemli bir programa, 2018 yaz programı için ortamlar ve sosyal medya toplumun kurumsal koşu takımı, 39. Vodafone gereksinim olan psikolojik destek başvurular 1 Şubat 2018 tarihine bilinçlenmesine katkı sunuyorsa da İstanbul Maratonu’nda Kanserli ve çocuk psikolojisine uygun tedavi kadar devam edecek. her zaman doğru, güvenilir ve bilimsel Çocuklara Umut Vakfı (KAÇUV) için ortamının yaratılması konusunda yönlendirmeler yapamıyor” dedi. koştu. Koşucuların topladığı bağışlar çalışmalar yapıyor. Biyoteknolojinin dünyadaki KAÇUV’un Pendik’te kuracağı Aile öncülerinden biri olan Amgen, Alerjik hastalıkları modern şehirli Evi Projesi’ne aktarılacak. Santa KAÇUV’un yaptırdığı “Aile Evi”, sadece ciddi hastalıkların tedavisinin hastalığı olarak nitelendiren Alerji Farma, KAÇUV’a Santa Farma çocuklarının tedavisi için şehir geliştirilmesine değil; şirketin Hedefte Projesi Bilimsel Danışmanı çalışanlarının topladığı bağış miktarı dışından İstanbul’a gelen ekonomik hayır amaçlı kolu olan Amgen Prof. Dr. Gülbin Bingöl; “Besin alerjileri kadar bağış yapacak. olarak dezavantajlı ailelere ücretsiz Vakfı aracılığıyla geleceğin bilim daha çok gelişmiş ülkelerde ve büyük olarak konaklama, gıda, temizlik, insanlarının yetişmesine de yatırım kentlerde görülüyor. Bunun nedenleri sosyal alanlar, mutfak ve kısmi giyim yapıyor. İlk defa 2006 yılında endüstrileşme, beslenme alışkanlıkların- ihtiyaçlarını karşılayarak hizmet başlayan ve 50 milyon dolar yatırım daki değişiklikler, aşırı hijyenik yaşam veriyor. KAÇUV, 2012’de açtığı ilk yapılan Amgen Bilim Öğrencileri ve bilinçsiz antibiyotik kullanımı. Aile Evi’nin ardından Pendik’te yeni Programı (Amgen Scholars) Modern hayatın aşırı korumacı bir Aile Evi yaptırmak için destek üniversite lisans öğrencilerine yaşantısı içinde büyüyen çocuklarda kampanyaları düzenliyor. dünyanın tanınmış üniversitelerinde bağışıklık sisteminin yanlış tepkiler yaz döneminde cazip bir araştırma üretmesi daha sık görülüyor” dedi. Ocak/Şubat/Mart Ocak/Şubat/Mart 14 2018 2018 15 İçimizden Biri İçimizden Biri

“Eczacılık Özveri İsteyen Bir Meslek”

Ecz. Ayşe Ergin Güllü Ergin Eczanesi - Elazığ

Elazığ’ın Ayşe Bacısı Eczacı Ayşe bitirdiğimiz yıl, ilk merkezi imtihan okutmayacağını söylemişti. Saat D.: Yılların deneyimiyle sizce eczacı- D.: Başınızdan geçen ilginç bir anınızı onlarla biz kocaman bir aile gibiyiz. Ergin Güllü, 48 yıldır mesleğini sistemi bizde uygulanmıştı. 16.05’te kaydım yapıldı. Çok sevdiğim hasta ilişkisi nasıl olmalı? anlatır mısınız? sevgiyle icra ederek hastalara sağlık mesleğime böylece giriş yaptım. A.E.G.: Bizler havan eczacılığından A.E.G.: Mesleğimin ilk yıllarıydı, bir Hizmet kalitesiyle, çeşitliliğiyle, ilacı danışmanlığı yapıyor. Mesleklerini D.: Eczacılık mesleğini neden seçtiniz? geliyoruz ve o yüzden de çok şanslı çocuk reçetesinde süpozituvar ulaştırma süreciyle ve güvenliğiyle yapmaya çalışırken pek çok sorunla A.E.G.: Hacettepe Tıp Fakültesi’ni D.: Eczanenizin kuruluş hikayesi eczacılarız. Mesleğimizin en saygın yazılıydı. Hastaya tarifimde “günde teşekkürler Selçuk Ecza Deposu, iyi ki mücadele ettiklerini belirten Ayşe kazanmıştım. Fakat babam eczacılık nedir? dönemlerini yaşadık. Ayakkabılarını bir defa makata” diye yazdım. Bir ara varsınız. Ahmet Keleşoğlu Beyefendiyi Ergin Güllü, tüm bu sorunlara işiyle uğraştığı için eczacı olmamı çok A.E.G.: Mezuniyetimden bir yıl sonra çıkararak ve kapıyı çalarak içeri giren gözüm takıldı. Annesi bebeğin altını burada anmadan geçemeyeceğim. rağmen eczacılık yapmayı seçtiği için istiyordu. Ankara’da fakülteye kayıt babam rahmetli oldu. O zamana kadar çok hastaya şahit olduk. açmış ve fitili göbeğine sokmaya Tanışma imkânım olmuştu. Bu güzide asla pişman değil. için sırada beklerken, bir beyefendi Merkez Eczanesi olan eczanemin çalışıyor. O andan sonra hastalara ilaç insanın mekânı cennet olsun. İstanbul’a özel bir eczacılık okulu ismini soyadımız olan “Ergin” ile D.: Eczacılık sektöründe yaşadığınız bilgilerini çok daha detaylı anlatmayı DENGE: Kendinizden bahseder açıldığını söyledi. Biz de sıradan değiştirerek 48 yılımı doldurdum. sorunlar neler? düstur edindim. D.: Denge Dergisi’ni nasıl misiniz? çıkarak İstanbul’a geldik. A.E.G.: Ekonomik sorunlar, fiyat farkı, buluyorsunuz? AYŞE ERGİN GÜLLÜ: 1947 yılında Okul Müdürü Murat Başaran Bey Yıllarca özveriyle bu mesleğe layık ilaç fiyat düşüşü, muayene ve reçete D.: Selçuk Ecza Deposu hakkında A.E.G.: Denge Dergisi’ni de çok Elazığ’da dünyaya geldim. İlkokul, kayıtların dolduğunu, bir öğrenciyi olmaya çalıştım. Elazığlılarla ve parası tahsilat zorunluluğu bizleri fa- neler düşünüyorsunuz? beğeniyorum. Faaliyet gösterdiğimiz ortaokul ve lise öğrenimimi Elazığ’da saat 16.00’ya kadar bekleyeceklerini, hastalarımla bütünleşerek Elazığ’ın zlasıyla sıkıntıya sokuyor. Yine de genç A.E.G.: Eczanemi bugünlere sektörle ilgili her türlü ayrıntıyı en iyi tamamladım. 1969 yılında İstanbul gelmezse beni alacağını söyledi. “Ayşe Bacısı” oldum. Bu ismi Allah’ın meslektaşlarıma tavsiyem, mesleğimizi taşımamda çok büyük katkıları olan şekilde bizlere sunuyor. Nişantaşı Özel Eczacılık Yüksek Babam, eğer kayıt olamazsak bana bir lütfu olarak görüyorum ve severek yapsınlar.Çünkü çok özveri Selçuk Ecza Deposu’na teşekkür Okulu’ndan mezun oldum. Liseyi Elazığ’a geri döneceğimizi ve beni layık olmaya çalışıyorum. isteyen bir hizmet veriyoruz. etmeden geçemeyeceğim. Çünkü

Ocak/Şubat/Mart Ocak/Şubat/Mart 16 2018 2018 17 İçimizden Biri İçimizden Biri

“Sevginin Yakışmadığı Yer Yok”

Ecz. Bektaş Eren Eren Eczanesi - Malatya

Ecz. Bektaş Eren sahibi olduğu D.: Neden eczacı olmak istediniz? bireyin ve toplumun yaşam kalitesine lehimize bir gelişme olmamış, bütün kalite, verimlilik, zaman kazanımı için bilgili ve donanımlı olmaları Eren Eczanesi’nde çevre halkına B.E.: Üniversite tercihimi tıp, katkı sağlamaktır. Bu katkıdaki en yapılan uygulamalar eczacı aleyhine sağlanacaktır. Yanı sıra fiziksel, gerekmektedir. İlaç prospektüslerinde sağlık hizmeti ulaştırmanın yanında diş hekimliği, eczacılık fakültesi önemli kozu beş yıl boyunca almış dönüşmüştür. mekânsal ve insan yönetimi, iletişim, doktor ve eczacınıza danışınız der. Malatya Eczacı Odası Yönetim Kurulu sıralamasıyla yaptım. Tercih sonucu olduğu akademik bilgi ve kendisine pazarlama, satış alanlarında önemli Bu nedenle alanımızda bilgi sahibi Başkanlığı gibi pek çok önemli olarak eczacılık geldi. Tarihi milattan duyulan güvendir. Eczacı muayene ücreti, katılım payı gelişmeler kat edilecektir. Böylece olmalıyız ki o kadar güçlü olalım. görevde de bulunmuş deneyimli bir öncesine dayanan insan sağlığı gibi tahsilatı yapmamalıdır. İlaç bilgisi eczacılar hastalarla çok daha yakın Fransız mimar ve düşünürün dediği eczacı. önemli bir hizmete katkı sağlamaktan D.: Eczanenizde majistral reçete sunması gerekirken eczacı kredi, ilişkiler kurabilecek, onlara destek gibi yaşamlarının her alanında “ölçülü- ve bu mesleği yapmaktan gurur yapıyor musunuz? borç, çek, senet peşinde koşmakta, olabileceklerdir. dengeli-disiplinli” olmalarını öneririm. DENGE: Kendinizden bahseder duyuyorum. B.E.: 1980 yılından günümüze kadar asli görevini zor koşullarda yerine misiniz? hekimlerimizin yazmış olduğu getirmeye çalışmaktadır. Planlama Dünya Sağlık Örgütü’nün tanımladığı D.: Selçuk Ecza Deposu hakkında BEKTAŞ EREN: Malatya’da doğdum. D.: Eren Eczanesi’nin hikâyesi ve majistral ilaçları yapıyorum. Yurt içi yapılmadan, ihtiyaç olup olmadığına ve yarının eczacısında olması gereken; neler söylemek istersiniz? İlkokul, ortaokul ve liseyi Malatya’da diğer eczanelerden farkları nelerdir? ve yurt dışından gerekli hammadde bakılmaksızın 40’ı aşkın eczacılık bakıcı, iletişimci, karar alan, lider, B.E.: Malatya Şubesi açıldığından okudum. 1974’te Hacettepe B.E.: Arguvan’dan Malatya’ya nakil ve cihazları temin ediyorum. fakültesi açılmış olması, sınırlama sürekli öğrenen, girişimci, yönetici, beri uyumlu bir şekilde çalışıyorum. Üniversitesi Eczacılık Fakültesi’ni olurken rahmetli babam eczanemin Eczanemizde sadece ampul ve tablet getirilmemesi ve bazı eczacılık öğretmen, takım oyuncusu olmak Ayrıca Selçuk-AS Ecza Akademisi kazandım ve 1979’da mezun oldum. isminin Eren olmasını istedi. Eren yapılmıyor. Diğer ürünleri de yapmaya fakültesi dekanlarımızın eczacı kökenli şeklinde belirtilen sekiz özelliğin ve Farmazi Akademi, Eczacının Sesi 1980’de eczanesi olmayan Arguvan Eczanesi’nin diğer eczanelerden çalışıyoruz (kaşe, supp. ovul, pomad, olmaması ve taşımalı eğitim, yaşanan tümünü içinde barındıracak olması ile işbirliğiyle, mesleki gelişim ve eğitim ilçemize ilk eczaneyi açtım. Üç farkı, bilfiil işinin başında üretime kodein ve dioninli kapsüller, krem, sorunlardandır. gelecekte eczacılık hizmetinin daha çalışmalarının 28 Ekim 2017’de yıl sağlık hizmetinin yanında yine ağırlık vermesi, geniş bir laboratuvara fosfat ve sitratlı scholl solüsyonlar vb). da güzel olacağına inanıyorum. başlamasını önemsiyorum. Gerek ilaç Arguvan Lisesi’nde üç yıl kimya sahip olması ve ekibiyle uyum içinde Yapılan ilaçların yapım durumuna D.: Sizce eczacılık yakın gelecekte ve medikal malzeme temini, gerekse öğretmenliği yaptım. 1983 yılı Mart çalışmasıdır. İyi eczacıyı tanımla göre bir saat ve bir gün süre verilir. nasıl olacak? D.: Eczacı adaylarına önerileriniz var sevkiyatta Avrupa sistemine geçmesi ayında Malatya merkeze Eren derseniz, mesleğini severek yapandır. Yalnız bebek ve yaşlılar bu kapsamın B.E.: Eczacılar belirli alanlarda mı? ve depo içinde veya depo dışında Eczanesi ismiyle nakil oldum. Sevginin yakışmadığı yer yok, nereye dışında tutulmaktadır. uzmanlaşan; ilaç, malzeme, materyal, B.E.: Şikâyet etmeyen, çözüm üreten, soğuk zincir ilaçlarına verdikleri koyarsanız oraya yakışır. Biz de tedavi ve koruyucu amaçlarla bilgili, güvenilir, istekli, eczacılık önemden dolayı kutluyorum. Bir dönem Malatya Eczacı Odası ekibimizle işimizi severek yapmaya D.: Mesleki sorunlarınız neler? danışmanlık sunan, hastayı eğiten, mesleğinin yasa ve yönetmeliklerini Yönetim Kurulu Üyesi, üç dönem çalışıyoruz. B.E.: Eczane eczacısının ekonomisi erken teşhise katkı sağlayan kişiler bilen, insan sevgisi ve saygısı olan D.: Sizce Denge nasıl bir dergi? Malatya Eczacı Odası Genel Sekreteri her geçen gün geriye gitmekte. 2005 olacaktır. Akılcı ilaç kullanımının kişiler olmalılar. Yaptıkları işi severek B.E.: Mesleğimize katkı sağlayan, ve 1995-1997 yılı TEB Merkez Heyeti D.: Eczacı-hasta ilişkisi nasıl olmalı? yılından önce vergi diliminde illerde daha önem kazandığı bir dünyada; yapmalarını öneririm ve stajın çok güncel, sanatsal, çevreye önem Haysiyet Divanı Üyesi olarak, ardından B.E.: Eczacı ilaç danışmanı ve ilaç ilk yüze giren eczacı sayısı %10-15 kişiye özel, tamamlayıcı ve kapsayıcı, önemli olduğunu söylemek isterim. veren, severek okuduğumuz ve takip 1997-1999 Malatya Eczacı Odası uzmanı olarak bireye ve topluma ilaç civarında olurken bugün baktığımızda hedefe yönelik, akıllı ve çipli ilaçlar öne ettiğimiz bir dergi. Selçuk Ecza’nın Başkanı olarak görev yaptım. Evliyim, kullanımı hakkında anlaşılır bir şekilde ilk yüzde eczacı bulmak mümkün çıkacaktır. Eczacılık fakültesinde okurken tüm çalışanlarına çok teşekkürler. bir kızım ve bir oğlum var. gerekli bilgiyi vererek kendi üzerine değildir. Eczacı enflasyon karşısında üretmek üzere eğitim alıyoruz, fakat düşen rolü sağlamak zorundadır. korunamamış, bu durumda yenik Eczanelerde dijital ve robotik eczacılık hizmeti verirken üretmiyoruz. Eczacının temel görevi sağlık alanında düşmüştür. 2005 yılından bugüne teknolojiler ile tüm süreçlerde büyük Genç meslektaşlarımın güçlü olması Ocak/Şubat/Mart Ocak/Şubat/Mart 18 2018 2018 19 İçimizden Biri İçimizden Biri

“Eczacılık Önemini Koruyacaktır”

Ecz. Emre Parlar Parlar Eczanesi - Gaziantep

Semt eczanesi olmalarının hastalarla gitmemle değişti. O gece eczacının rahat bir ortamda hissetmesiyle D.: Eczanenizde majistral reçete E.P.: Biz eczacılar sağlık sektörünün E.P.: Selçuk Ecza da Parlar Eczanesi iyi ilişkiler kurmalarını sağladığını hastalarla birebir ilgilenmesi ve alakalı bir durum. Hasta eczacıyı ne yapıyor musunuz? olmazsa olmazlarıyız. Bu yüzden gibi kendi içinde aile olmayı başarmış söyleyen Parlar Eczanesi sahibi Ecz. hastaların ona yaklaşımı bende kadar yakın görüp güvenirse o kadar E.P.: Gelen her majistral reçeteyi mesleğimizi geliştirerek ilerletirsek ve her eczacıya o samimiyetle Emre Parlar, gelecekte eczacılığın eczacılığa karşı ilgi uyandırdı. rahat konuşur ve böylece eczacı hastaya temin etmekle yükümlüyüz. bizden sonra gelecek olan yaklaşan bir depodur. Eczanemi önemini koruyacağını düşünüyor. sorunu doğru tespit ederek sağlıklı Genel olarak kulak damlası bunların meslektaşlarımızın zorluk yaşamadan açmadan önce kendi olanaklarımla D.: Parlar Eczanesi’nin hikâyesi ve bir çözüm sunabilir. Tabi hastanın başında geliyor. mesleğimizi bir sonraki nesle güçlü araştırdığımda tüm oklar bu depoyu DENGE: Kendinizden bahseder diğer eczanelerden farkları nelerdir? kullandığı diğer ilaçlar ve sağlık bir şekilde devredeceğinden şüphem gösterirken tecrübeli eczacı misiniz? E.P.: Parlar Eczanesi, eczacısı ve geçmişi hakkında bilgi sahibi olmak D.: Yaşadığınız ve gözlemlediğiniz yok. meslektaşlarımız da aynı tavsiyeyle EMRE PARLAR: 1988 yılında teknikerleriyle birlikte bir aile gibidir. şartıyla. mesleki sorunlar neler? Selçuk Ecza’yı önerdiler. Eczanemi Gaziantep’te dünyaya geldim. İlk Tabi ailemizin olmazsa olmaz diğer E.P.: Bölgemiz nüfusunun önemli D.: Çiçeği burnunda eczacı açtığım günden bu yana Selçuk ve orta öğrenimimi Gaziantep’te bir üyesi hastalarımızdır. Hastalar D.: Eczanenize gelen hastalar bir kısmını oluşturan Suriyeli adaylarına önerileriniz var mı? Ecza Deposu’yla çalışıyoruz ve vatandaşlarla diyalog kurmakta zorluk E.P.: İlk olarak mesleklerini nasıl sanırım bu birliktelik yıllarca devam tamamladım. Lisans eğitimime eczanemize ilaç temin etmek dışında aradıkları her ilacı bulabiliyorlar mı? çekiyoruz. Onlara yardımcı olmak devam ettireceklerine karar edecektir. Ovidius Üniversitesi’nde başlayıp çekinmeden her türlü konuda fikir E.P.: Zaman zaman bazı ilaçlar için Arapça öğrenmeye çalışıyoruz. vermeliler. Çünkü günümüzde Anadolu Üniversitesi’nde devam danışmak için uğrarlar. Semt eczanesi piyasada olmadığı gerekçesiyle Çünkü yabancı vatandaşlarla kendi eczane eczacılığı dışarıdan D.: Sizce Denge nasıl bir dergi? ettim ve 2015 yılında mezun oldum. olmamız hastalarımızla iyi ilişkiler raflarımızda bulunamayabiliyor. Tabi ana dillerinde iletişim kurmak, bu görüldüğü kadar kolay değil. E.P.: Denge, eczacıların birbirlerine kurmamızı sağlıyor. Hastalarımız bu konuda çalıştığınız depo önemli Mezuniyet sonrasında halen eczacısı hastalara güven hissi aşılıyor. Bir diğer Maalesef bazı eczaneler tecrübelerini aktardıkları faydalı olduğum eczanemi açarak mesleğimi eczaneye geldiğinde onlara rol oynamaktadır. Yılların vermiş sorun ise hastaları antibiyotikleri iflas noktasına gelebiliyor. O bir kaynak ve aynı zamanda bir icra etmeye başladım. isimleriyle hitap etmemiz, onları olduğu tecrübesi ve öngörüleriyle reçetesiz temin edemeyeceklerine yüzden eczane açmak isteyen yol göstericidir. Diğer bir husus, kendi evlerinde gibi hissettirip rahatça bazı ilaçların piyasada bir süre ikna etmektir. Özellikle nöbetlerde meslektaşlarımız öncelikle açacakları bizlere farklı bilgiler sunarak genel D.: Neden eczacı olmak istediniz? tüm sorunlarını anlatmasını sağlıyor bulanamayacağı konusunda biz bu sorunla sık sık karşılaşıyoruz. Bu noktayı çok iyi araştırmalı. Ani kültürümüze de katkı sağlıyor E.P.: İlkokul zamanlarında hayalim ve çözüm üretmemizi kolaylaştırıyor. eczacıları uyarıp adeta pusula gibi konuda biz eczacılara hastalarımızı kararlardan sakınarak, sabırlı olarak olmasıdır. Ben her sayısını düzenli hukuk fakültesini bitirip avukat olmak yol göstererek ilaçlardan biraz daha bilinçlendirmek adına çok büyük işler incelemeli, eğer varsa eczacı bir olarak keyifle takip edenlerden ve insanlara yardım etmekti. Tabi ki D.: Sizce eczacı-hasta ilişkisi nasıl fazla stok yapmamızı sağlayan Selçuk düşüyor. yakınından fikirler alarak ilerlemeli. biriyim. Her eczacının da takip hayaller de her şey gibi değişkendir. olmalı? Ecza Deposu’na kendi adıma teşekkür etmesi gerektiğini düşünüyorum. Daha sonra bu fikrim bir gece E.P.: Eczacı-hasta ilişkisi bana göre ederim. D.: Sizce eczacılık yakın gelecekte D.: Selçuk Ecza Deposu hakkında hastaneden çıkıp nöbetçi eczaneye hastanın kendisini psikolojik olarak nasıl olacak? neler söylemek istersiniz? Ocak/Şubat/Mart Ocak/Şubat/Mart 20 2018 2018 21 İçimizden Biri İçimizden Biri

“Daha Donanımlı Eczacılar Yetişiyor”

Ecz. Öznur Dağ Tarçın Eczanesi - Malatya

İnönü Üniversitesi Eczacılık Fakültesi programımız var. Bu 5 yıllık süreçte ilaç Fakat işin içine girince hiç de öyle olacak şekilde yenilikler yaparak Tarçın bu durumu anlatmaya çalışırken eczacı adaylarına önerileriniz var mı? mezunu ve Tarçın Eczanesi sahibi etken maddesinin elde ediliş yolundan olmadığının farkına vardım. Prosedürler, Eczanesi’ni farklı kılmak istiyorum. büyük sıkıntılar yaşıyoruz. Ekonomiye Ö.D.: Çok yakın zamanda yaşadığım Ecz. Öznur Dağ mesleğe yeni atılan eczane rafına gelinceye kadar ki tüm belge işleri vs oldukça yorucu ve zorlu bağlı ilaç politikalarından dolayı bazen durumlardan yola çıkarak şunu bir eczacı olarak, eczane açmanın prosesleri içeren teorik ve uygulamalı bir süreçti. Neyse ki hepsi geride kaldı D.: Mesleğe yeni atılan bir eczacı ilaçları piyasada bulamıyoruz ve ister söylemeliyim ki etrafta sizlere “Eczacılık dışarıdan görüldüğü kadar kolay bir eğitim aldık. 2. sınıftan itibaren her yıl ve eczanemi açtım. gözüyle sizce eczacı-hasta ilişkisi nasıl istemez hastalara yok çekince problem mesleği öldü, ilaç karları azaldı, olmadığını söylüyor. dönem sonunda eczacılık mesleğinin olmalıdır? yaşamak kaçınılmaz oluyor. bakkaldan farkınız yok…” diyen onlarca farklı çalışma alanlarında staj yaparak D.: Eczanenizin semtinizdeki eski Ö.D.: İnsanlar eczacıları kendilerine insan olacaktır. Bunların eczane açma DENGE: Kimdir Ecz. Öznur Özdağ? mesleki deneyimler kazandık. eczanelerden farkları var mı? en yakın sağlık danışmanı olarak Yaşadığımız en büyük problemlerden isteğinizi kırmasına izin vermeyin. ÖZNUR DAĞ: 1994 yılında Malatya’da Ö.D.: Ben hiç bilmediğim bir semtte görür. Herhangi bir sağlık problemi biri de meslektaşlarımızla aynı ağızdan Sizler yeter ki mesleğinizi sevin, işinizin doğdum. 2011 yılında Beydağı Anadolu D.: Neden serbest eczane açmayı eczane açtım. İnsanların beklentileri yaşadıklarında ilk olarak eczacılarına konuşmuyor olmamız. Mesela başında olun. Tüm samimiyetimle Lisesi’nden mezun olduktan sonra seçtiniz? neler, daha önce nasıl bir sağlık hizmeti danışırlar. Hasta bu süreçte ister kontrolsüz ilaç kullanımı ve direnç söylemeliyim ki kendinizi gerçekten aynı sene İnönü Üniversitesi Eczacılık Ö.D.: Eğitim sürecinde serbest aldılar, nasıl bir sağlık hizmeti istiyorlar, istemez bir psikolojik sıkıntı içindedir. gelişimini önlemek adına hepimizin eczacı olarak hissettiğiniz tek yer Fakültesi’ni kazandım. 2016 yılında eczane, ecza deposu ve hastanelerde bilgim yoktu. Fakat eczane stajına İşte bizler bu sıkıntılı anlarında onları bildiği üzere reçetesiz antibiyotik eczaneniz olacaktır. dönem birincisi olarak fakülteden staj yaptım. Aynı zamanda ders başladığım günden beri aklımda olan anlayabilmek için empati kurmalıyız. satışı yasaklandı. Maalesef ki bütün mezun oldum. Bir yıl kadar bir bekleme durumumun iyi olmasından “ben böyle bir eczacı olmalıyım, şöyle Onların sorununu giderecek en akılcıl eczacılarımız bu noktada gereken D.: Selçuk Ecza Deposu hakkında neler sürecinin ardından 2017 yılında Tarçın dolayı akademisyenliğe yönelme bir eczanem olmalı” profili vardı. Bu yaklaşımlarda bulunup içleri rahat hassasiyeti göstermediği için hastaya söylemek istersiniz? Eczanesi’ni açarak mesleğimi icra eğilimim de vardı. Fakat ben hangi doğrultuda eczanemi açtım. edecek şekilde eczaneden ayrılmalarını ilaç vermeyen kötü taraf bizler Ö.D.: Selçuk Ecza Deposu Malatya etmeye başladım. alana yöneleceğime tam karar sağlamalıyız. oluyoruz. Şubesi ile tanışıklığımız eğitim veremiyordum. Eczane açmaya ise son Henüz bir aylık bir eczacıyım. Bu benim sürecinde başladı ve eczanemi D.: Neden eczacı olmak istediniz? dönemde yaptığım serbest eczane stajı mesleğim doğrultusunda attığım ilk Sadece ilacı raftan alıp poşete koymakla D.: Dünya sürekli değişiyor, peki açmamla beraber ticari bir ilişkimiz Ö.D.: Üniversite sınavına hazırlandığım sonrası karar verdim. adım ve ben bu adımın sağlam olması ne bizler mesleğimizi icra etmiş oluruz eczacılık sizce yakın gelecekte nasıl de oluştu. İlk izlenimim güvendi ve süreçte aslında eczacılık mesleği hiç için elimden gelen her şeyi yapmaya ne de hasta yeterli bir sağlık hizmeti olacak? o günden bugüne de değişen hiçbir aklımda yoktu. Çok farklı gelebilir ama Daha önce eczane dışında staj hazırım. Güler yüzlü, işinin başında almış olur. Eczanenin birincil amacının Ö.D.: Aynı fakültede okuduğum bir şey olmadı. Şube müdüründen ben moda ve tasarım bölümünde yaptığım birimlerde hastalarla birebir olan ve insanlara her konuda yardımcı ticari kazanç değil de sağlığa yönelik alt dönemimdeki meslektaşlarımın telefonla sipariş alan arkadaşlara kadar okumak istiyordum. Fakat ailem iletişimim söz konusu olmadığı için olabilen bir eczacı olarak hizmet paylaşım olduğunu benimsersek aldıkları eğitim ile benim aldığım herkesin desteğini görüyorum. Beraber sayısal derslerimin iyi olmasından hep bir eksiklik hissettim. Yapı gereği vermek, eczaneme gelen her kişinin en güzel hasta-eczacı ilişkisini eğitim arasında bile ciddi farklılıklar var. çalışmaktan büyük keyif alıyorum. dolayı benim sağlık alanında bir insanlarla etkileşim kurmayı seviyorum memnun ayrılması birinci önceliğim. kuracağımızı düşünüyorum. Sürekli olarak daha donanımlı eczacılar meslek seçmemi istiyordu. Onların ve bunu en iyi eczane açarak yetişiyor. Büyüklerimizin bahsettikleri D.: Yeni nesil bir eczacı olarak Denge ve hocalarımın yönlendirmeleriyle yapabileceğimi düşündüğüm için böyle Bunun yanı sıra eczanem D.: Bir aylık süreçte yaşadığınız mesleki sıkıntılara rağmen böyle bilinçli, vizyon gibi eczacılara yönelik bir dergiden eczacılık mesleğini seçtim ve şu an iyi bir karar verdim. sosyoekonomik seviyesi çok yüksek sorunlar neler? sahibi eczacıların yetiştiğini görünce neler beklersiniz? ki tercih etmişim diyorum. olmayan bir konumda. Bu yüzden Ö.D.: 1 aylık süreçte yaşadığım eczacılık mesleğinin giderek daha iyi Ö.D.: Yeni eczacılar olarak sektörel D.: Eczanenizi yeni açtınız, bu süreçte gözlemlediğim kadarıyla eski eczaneler sıkıntıların başında ilaç farkları ve olacağını düşünüyorum. gündemi daha detaylı bilmek, bizlere D.: İnönü Üniversitesi Eczacılık ne tür zorluklar yaşadınız? dermokozmetik, vitamin, besin muayene ücretleri geliyor. Hiçbir ilgimiz yardımcı olacak değerli eczacılarımızın Fakültesi’nde nasıl bir eğitim aldınız? Ö.D.: Aslında eczane açmanın çok takviyeleri vs konusunda biraz geri olmadığı halde muayene ücretlerinin D.: Genç bir eczacı olarak sizin gibi düşüncelerinden daha fazla haberdar Ö.D.: Bildiğiniz üzere 5 yıllık bir eğitim kolay olduğunu düşünüyordum. planda durmuşlar. Ben bu konuda öncü tahsildarlığını yapıyoruz ve hastalara serbest eczane açmayı düşünen olmak isteriz. Ocak/Şubat/Mart Ocak/Şubat/Mart 22 2018 2018 23 İçimizden Biri İçimizden Biri

“Eczanede Farkı Eczacı Ortaya Çıkartır”

Ecz. Sema Mandev Akasya Eczanesi - İstanbul

Akasya Eczanesi sahibi Ecz. Sema devam eden bir süreç. Akasya Eczanesi Mandev bir AVM eczanesi olarak de benim bir çocuğum gibi, o da müşterilerinin ihtiyaçlarının çok büyüyor. çeşitli olduğunu ve bu nedenle hemen her tür ilaç ve ilaç dışı ürünü D.: Neden eczacılık mesleğini icra bulundurmak zorunda olduklarını etmeyi seçtiniz? belirtiyor. S.M.: Aslında ilk tercihim ve bölümüm diş hekimliği olmasına rağmen kısa bir DENGE: Kendinizden bahseder süre sonra o mesleği yapamayacağımı misiniz? anladım ve eczacılık fakültesine SEMA MANDEV: Aslen Trabzonlu geçtim. Bu konuda ailem de beni olmama rağmen, 5 çocuklu bir ailenin destekledi. Doğru bir karar verdiğimi tek kızı olarak, 1984 yılında İstanbul’da düşünüyorum. dünyaya geldim. İlk ve ortaokulu yine İstanbul’da tamamladıktan sonra 2007 D.: Serbest eczane açmayı tercih bir yer arayışına girdim. O dönemde, eczanesi işletmiş biri olarak, o dönem ile artık dermokozmetik ürünler semt ve ihtiyaç sahiplerinin sayıca arttığı yılında Yeditepe Üniversitesi Eczacılık etme sebepleriniz nelerdi? evime yakın olan Akasya AVM’nin eczanemde daha çok etrafımdaki eczanelerinde de raflardaki yerini saatlerde eczanenizi kapatmak zorunda Fakültesi’nden mezun oldum. S.M.: İnsanlara dokunmayı seven, inşaatı da tamamlanmak üzereydi. hastalarımın ihtiyaçlarına göre ilaç ve aldı. Hepimiz hastalarımıza en kaliteli olmanızdır. Bunun aynı zamanda, onlarla bire bir ilgilenerek yardımcı ilaç dışı ürünler bulundururken, burada hizmeti en kısa sürede vermek için İstanbul gibi bir metropolde yaşayan, Serbest eczacılık yapmaktayım. İlk olabileceğimi düşünen ve bunun Yetkililerle görüştüğümde pek öyle bir lüksüm yok. gayret gösteriyoruz. özellikle çalışan insanların ilaca eczanemi 2009 yılında bir sağlık ocağı da beni daha çok mutlu edeceğine çok meslektaşımın da buraya talip erişimi açısından da sıkıntılı olduğunu karşısında açtıktan 5 yıl sonra İstanbul inanan biri olarak serbest eczacılığı olduğunu öğrendim. Belli kriterleri Müşterilerimin sayıca önemli bir kısmı D.: AVM eczanesi olmanın avantaj ve düşünüyorum. Bu konu ile ilgili Akasya AVM’deki şimdiki yerine seçtim. Sorumluluk ve risk alarak kendi sağlayan eczacılar arasında yapılan AVM’ye diğer alışveriş ihtiyaçları için dezavantajları neler? rahatsızlığımı odamıza da zaten ilettim. naklettim. 2008 yılında evlendim, 3 işimi yapma isteğim de bunda rol bir ihalenin ardından bana nasip oldu, veya yurt dışı/şehir dışından gelen S.M.: Burada hastalarınıza eksik bilgi çocuk annesi mutlu bir eczacıyım. oynadı tabi. 4 yıldır da buradayım. Eczanemin insanlar. İhtiyaçları çok çeşitli, hemen verme, bekletme gibi bir şansınız yok. D.: Sosyal medyayı etkin kullandığınızı adı ve yeri değişse de aslında gidermeliyiz. Bu nedenle hemen her Hastalar son derece bilinçli ve ilgililer. görüyoruz, bu anlamda nasıl geri D.: İş ve evlilik hayatını birlikte D.: Eczane Akasya’nın kuruluş Akasya Eczanesi’nin kuruluşu 9 yıl tür ilaç ve ilaç dışı ürünü bulundurmak Eczacı ve teknisyen arkadaşlarımız her dönüşler alıyorsunuz? yürütmek zor olmadı mı? hikâyesini anlatır mısınız? öncesine, yani ilk eczanemi açtığım zorundayız. Bunun dışında içerik zaman donanımlı, bakımlı ve anlayışlı S.M.: Sevelim sevmeyelim sosyal S.M.: “Çocuk da yaparım kariyer de” der S.M.: Başta da söylediğim gibi ilk yıla dayanıyor diyebilirim. Çünkü olarak önemli bir fark olduğunu olmak zorundalar. Değişime sürekli medya kullanımı artık hayatımızın bir gibi oldu değil mi? Evet, zaman zaman eczanemi bir sağlık ocağı karşısında eczanelerde farkı eczacıların ortaya düşünmüyorum. ayak uydurmak zorundayız. Aldığımız, gerçeği. Biz bu platformu mesleğimizin fiziki olarak yorulsam da çocuklarımı açtım. O eczanem bana çok değerli çıkarttığına inanıyorum. katıldığımız eğitimlerle sürekli kendimizi internet ortamındaki kısıtlarını da göz büyütürken eşim Barış ve eczanemde tecrübeler kazandırdı. 5 yıl gibi bir süre Eskiden dermokozmetik ürünlerinin geliştiririz. Bu durum kişiyi diri tutarak önünde bulundurarak şu anda Sağlık de mesul müdür arkadaşlarımın çok sonra, edindiğim tecrübeleri daha D.: Eczanenizin semtinizdeki diğer sadece AVM eczanelerinde özgüvenini arttırır. Bakanlığı tarafından da desteklenen desteğini gördüm. Çocuklarım Halil geniş kitlelerle paylaşmak, daha çok eczanelerden farkları nelerdir? satıldığına dair yaygın bir kanaat “danışman eczacı” tadında, çeşitli İbrahim, Zeynep ve Ömer ise hep hastaya ulaşabilmek ve kendimi daha S.M.: Ben de yıllarca bir sağlık ocağı vardı. Ama semt eczanesi sahibi diğer Dezavantaj olarak sayabileceğimiz tavsiyelerimizi paylaşmak için motivasyon kaynağım oldular. Bu da geliştirebilmek amacıyla başka karşısında, aynı zamanda semt meslektaşlarımın yerinde girişimleri en önemli konu ise potansiyel hasta kullanıyoruz. Ocak/Şubat/Mart Ocak/Şubat/Mart 24 2018 2018 25 İçimizden Biri İçimizden Biri

Geri dönüşler güzel ve zaman zaman D.: Eczanenizde majistral reçete Eczanelerin konumuna göre değişiklik güvenilirliği halen en yüksek kontrol altına alınmasını hedefleyen üyeliği yapmayı tercih ederken kimi da ilginç. Geçenlerde bir cumartesi yapıyor musunuz? gösterse de yavaş çalışan medula veya mesleklerden birine sahibiz. danışman eczacılık çalışmalarını olumlu de kamu ve özel sektörde görev alıyor. günü eczanemizde alışveriş yaparken S.M.: Her geçen gün talep azalsa da özel sigorta sistemi, SGK kesintileri, Mesleğimizin saygınlığını korumak için buluyorum. Hepsi çok değerli alanlarda hizmet telefonunu unutan bir hastamız, zaman zaman majistral ilaçlar hekimlerimizin ısrarla piyasada etik değerleri gözeterek hastalarımıza veriyor. eşinin hesabından sosyal medya hazırlıyoruz. Talebi her geçen gün bulunmayan ürünleri reçete etmesi, yaklaşmalı, eczanemize giren ürünleri Ayrıca bugün dahi eczanelerimiz artık hesaplarımızla bize ulaşarak durumu artan aromaterapi ürünlerinin hazır- gıda takviyeleri ve aromaterapiye olan dikkatli seçmeli ve meslektaşlarımızla sadece ilacın üretildiği veya satıldığı Benim hayalim şu an olduğu gibi bildirdi. Pazartesi iş yerinde çok önemli lanmasında da bazı meslektaşlarımızla inançsızlık, tansiyon ölçememe ve aşı daha sıkı dayanışma içinde olmalıyız. yerler değil. Gelecekte özellikle ağız ve serbest eczacılık yapabileceğim bir sunumu varmış. Pazar günü yürüttüğümüz çalışmalar var. uygulaması yapamama gibi yasaklar, diş sağlığı ile OTC ürünlerinin öneminin bir eczaneye sahip olmaktı. Bunu eczanemizi açtık ve telefonunu verdik. mal güvenliği sağlanamaması gibi D.: Sizce eczacılık yakın gelecekte nasıl artacağını ve eczanelerimizde yapmak isteyen genç arkadaşlarıma D.: Eczanenize gelen hastalar aradıkları problemler eczane eczacılığının genel olacak? bu gruplardaki ürün gamının en önemli tavsiyelerim yer ve eleman D.: Eczacı-hasta ilişkisi nasıl olmalıdır? her ilacı bulabiliyorlar mı? problemleri. S.M.: Az önceki sorunuza bağlı olarak, genişleyeceğini düşünüyorum. seçimine çok dikkat etmeleri gerektiği. S.M.: Biz eczacılar aslında hastaların S.M.: Evet, bunu sağladığımızı eczacılık mesleğinin önemini arttırmak Bu mesleği sadece ilaçlarınızla baş en yakın ve en kolay ulaşabilecekleri düşünüyorum. Nadiren de olsa Bunlarla birlikte hasta gözünde eczane ve de doktorlarımızın iş yükünü D.: Çiçeği burnunda eczacı adaylarına başa yapamazsınız. Çalışanlarınıza ve sağlık danışmanlarıyız. En azından bulundurmadığımız veya o gün eczacılığının öneminin, hazır ilaç azaltmak açısından Sağlık Bakanlığı’nın önerileriniz var mı? hastalarınıza değer verdiğiniz kadar ben kendimi böyle konumlamaya tükenmiş ilaçlar sorulduğunda Selçuk üretim teknolojilerinin gelişmesi ile yürüttüğü kronik hastaların ilaç S.M.: İşsiz eczacı duymadım. değerli; ve eczanenizle ilgilendiğiniz çalışıyorum. Bu sıcak ilişki semt Ecza sağ olsun en kısa sürede elimizde birlikte maalesef azalmaya başladığını kullanımı, ilaç ve gıda etkileşimlerinin Meslektaşlarımızın bazıları öğretim kadar başarılısınız.

Akasya Eczanesi de aynı zamanda genç meslektaşlarım ve teknisyenlerim için bir okul gibidir. Yanımda yardımcı eczacı olarak çalışıp kendi eczanelerini açan meslektaşlarımla her zaman gurur duydum ve açılış mutluluklarına ortak olmaya çalıştım. Hepsine başarılar diliyorum.

D.: Selçuk Ecza Deposu hakkında neler söylemek istersiniz? S.M.: Selçuk Ecza’nın sektördeki saygın yeri ve katkıları malum. Biz eczacılar için gerçek bir çözüm ortağı ve gelişime önem veren kurumsallaşmış, alanında öncü bir şirket. İstanbul’daki merkezlerini ziyaret ettiğimde çok değerli bir konumda olmasına rağmen eğitim salonlarına ayırdıkları alanı gördüğümde bu kanaatim daha da pekişti. Akasya’yı açtığımdan bugüne Selçuk Ecza ile çalışmama rağmen son iki yıldır işbirliğimizi arttırdık.

İstediğim ürünü çok kısa bir sürede temin edebiliyorum. Üretimi bitmiş ama halen talebi olan bazı ürünleri de yeri geldiğinde benim için Türkiye genelinde araştırıp varsa diğer eczanelerden bulmama dahi yardımcı eczanelerinde daha çabuk gelişirken oluyor. düşünüyorum. Pek çok firma, marka oluyorlar. İş birliğimizin artarak devam AVM eczanelerinde biraz zaman D.: Yaşadığınız ve gözlemlediğiniz veya ürünlerinin PR çalışması için etmesini diliyorum. alabiliyor. mesleki sorunlar neler? eczanelerimizi araç gibi kullanmak S.M.: Başta bilgi, teknoloji ve iletişim istiyor. Bir süre sonra bakıyorsunuz D.: Denge hakkında düşünceleriniz Hastalarınıza karşı sabırlı ve samimi çağında mesleğimizin bu konudaki bu marka veya ürün market raflarında neler? olmalısınız. Yüreğine dokunacağınız kısıtları tekrar gözden geçirilmeli ve yerini almış. Bazı meslektaşlarımızın S.M.: Zengin içeriğiyle her sayısını her hasta bunu hisseder. Amaç ürün günümüz koşullarına mutlaka uygun ticari kaygılarla buna müsaade etmesi sabırsızlıkla beklediğim, yenisi gelene satmak değil, iyi dinleyerek, doğru hale getirilmelidir. Sonrasında eczane ve hastalarımıza yaklaşımları da kadar son sayısı masamın üstünde sorularla ve büyük bir coşkuyla hastayı eczacılığında misyonumuz kaliteli maalesef buna katkı sağlıyor. kalan bir dergi. Keyifle okuyorum. Bu ve hastalığı tanıyarak, doğru önerilerde hizmet vermekse onu engelleyen her sayfalarda beni de misafir ettiğiniz için bulunmak olmalı. şeyi mesleki sorun olarak görürüm. Bütün bunlara rağmen çok şükür çok teşekkür ederim. Ocak/Şubat/Mart Ocak/Şubat/Mart 26 2018 2018 27 Fakültelerimiz Fakültelerimiz

olarak dünyaya geldim. Şile Balibey İlkokulu, Üsküdar Fuat Baymur İlkokulu ve Üsküdar Kız Lisesi’nde okudum. Bu Emin yıllarımı, hentbol ve Türk sanat müziği etkinlikleri ile geçirdim.

Adımlarla Şile’de 4 yaşında Ecz. İhsan Çayıroğlu ağabeyimizin eczanesinin “eczane kokusu” ve halka yaklaşımındaki Geleceğe sevecenliği beni eczacılık mesleğine yönlendirdi. Üniversite yıllarıma 1986 yılında Marmara Üniversitesi Eczacılık Fakültesi’nde başladım. 1990 yılında birincilikle mezun oldum. Doktora tezimle 1998’de Mustafa Nevzat Eczacılık Ödülü’ne ve yine aynı yıl Prof. Dr. Ş. Güniz eğitim-öğretime verdiğim hizmetler Küçükgüzel ve gösterdiğim üstün başarı nedeniyle, Marmara Üniversitesi üniversitemiz rektörlüğü tarafından Eczacılık Fakültesi Dekanı Üstün Başarı Ödülü’ne layık görüldüm. Türk Eczacıları Birliği Eczacılık Akademisi tarafından verilen 2017 yılı Bilim Ödülü’nü aldım. Alanımda Türk Patent Enstitüsü ve uluslararası patentlerim bulunmaktadır. 2017 yılında, eczacılık ve tüm sağlık fakültelerinde temel ders olarak okutulan Organik Kimya dersinde, öğrencilere önemli bir kaynak olabilecek “Eczacılık ve Sağlık Bilimlerinde Organik Kimya” kitabımı yazdım. M.Ü. Eczacılık Fakültesi Mezunlar Derneği’nin kurucu üyesiyim. Prof. Dr. İlkay Küçükgüzel ile evliyim. 16 ve 12 yaşlarında Begüm ve Meltem isimli iki kız çocuk annesiyim.

D.: Fakültenin mevcut durumu hakkında bilgi verir misiniz? G.K.: 9 Kasım 1963 yılında kurulan, bugün kuruluşunun 54. yılını kutladığımız, eğitimde 6 yıl süre ile tam akredite olmuş fakültemiz; Temel puanlarına göre de devlet üniversiteleri Avrupa Eczacılık Fakültesi Öğrencileri elemanlarının, öğrencilerin, idari standartları sağlayan öğrenci Eczacılık Bilimleri, Eczacılık Meslek arasında 2. sıradaki yerini korumuştur. Birliği’ne (EPSA) de üyedir. personelimizin, serbest eczacıların, yetiştirilmesi ve araştırma ile ilgili olarak Türkiye’de eczacılık eğitiminin köklü Bilimleri ve Eczacılık Teknolojisi olmak Eczacılık lisans eğitiminde Farmasötik meslek örgütlerinde çalışan eczacıların, üniversite-sanayi işbirliği sonucunda kurumlarından Marmara Üniversitesi üzere 3 bölüm altında yapılanmış Biyoteknoloji, İlaç Metabolizması, Klinik 2018 yılı itibarıyla Marmara Üniversitesi kamu eczacılarının ve diğer tüm eğitim ve araştırmayı bütünleştirmek Eczacılık Fakültesi Dekanı Prof. Dr. olup; 20 profesör, 6 doçent, 30 Eczacılık, Kozmetoloji disiplinleri ve Başıbüyük Yerleşkesi’ne yapılandırılan paydaşların oluşturduğu Marmara bir diğer birim stratejimiz olarak Ş. Güniz Küçükgüzel bu sayımızın yardımcı doçent, 1 öğretim görevlisi, 15 İletişim Becerileri ilk defa fakültemizde yeni binamıza taşınma konusunda hızlı Üniversitesi Eczacılık Fakültesi belirlenmiştir. konuğu oldu. Küçükgüzel, emin araştırma görevlisi ile eğitim ve öğretim zorunlu ders olarak eczacılık eğitimine adımlarla ilerliyoruz. Yeni binamızda Koordinatörlükleri ve Komisyonları adımlarla yeni atılımlara imza atan faaliyetlerini sürdürmektedir. kazandırılmıştır. daha modern ve teknolojik bir altyapı yapılandırılmıştır. Fakülte WEB sayfamız Fakültemizde kurum, eğitim, fakültenin geleceği hakkında bizlere ile öğrencilerimize uluslararası düzeyde yeniden düzenlenmiştir. araştırma ve hizmet alanındaki önemli bilgiler verdi. Eczacı Dergisi tarafından düzenlenen Fakültemizde toplam öğrenci sayımız eğitim-öğretim sunarken, öğretim hedeflere ulaşılabilirliği saptamak ve 5. Altın Havan Ödüllerinde “Yılın 735, çift ana dal öğrenci sayısı 4, yan üyelerimiz ile yeni ulusal ve uluslararası SWOT analizi yapılarak eğitimle ve performans göstergelerini ölçmek DENGE: Hocam öncelikle kısaca sizi Eczacılık Kurumu” ödülü fakültemize dal eğitimi yapan öğrenci sayısı ise 5’tir. projelere imza atacağımıza inanıyoruz. araştırma ile ilgili ana strateji hedefleri amacıyla “Marmara Üniversitesi tanıyalım? verilmiştir. LYS sonuçlarına göre Marmara Üniversitesi Eczacılık Fakültesi belirlenmiştir. Eğitimle ilgili uygulamalı, Eczacılık Fakültesi Performans Ölçme GÜNİZ KÜÇÜKGÜZEL: 24 Ekim eczacılık fakülteleri arasında 2010 Öğrencileri Birliği (MUPSA), Marmara D.: Göreviniz süresince fakültede ne proje destekli lisans, lisansüstü eğitim- ve Değerlendirme Usul ve Esasları” 1968’de Şile’de, ilkokul öğretmeni olan yılından bu yana 2. sırada tercih edilen Eczacılık Kulübü (MEK), FarmAkademi gibi çalışmalar yaptınız? öğretimle katılımcı, girişimci, sektörün oluşturulmuştur. Üniversite-sanayi Ülker ve Emin Kömürcü’nün bir evladı fakültemiz, 2017-2018 eczacılık taban Kulübü öğrenci kulüplerimizdir. MUPSA, G.K.: Öncelikle fakülte öğretim taleplerini karşılayan ve uluslararası işbirliğinin gerçekleştirileceği Marmara Ocak/Şubat/Mart Ocak/Şubat/Mart 28 2018 2018 29 Fakültelerimiz Fakültelerimiz

İlaç ve Formülasyon Geliştirme Birimi D.: Marmara Üniversitesi Eczacılık döneminde akademik performansımızı (MİFGEB) kurulmuştur. Fakültesi’nin kısa ve orta vadeli da içeren faaliyet raporumuzu her hedefleri neler? yıl üniversitemize düzenli olarak Marmara Üniversitesi Başıbüyük G.K.: Ulusal Çekirdek Programı (ÇEP) sunuyoruz ve fakülte WEB sayfamızda multidisipliner prostat kanserine Yerleşkesi’nde modern derslikleri, ve Genişletilmiş Eğitim Programı’na ilan ediyoruz. Ulusal ve uluslararası yönelik çalışmalarımızı yürütüyoruz. laboratuvarları, ofisleri, sosyal olanakları (GEP) yönelik müfredat güncellenmesi projelere, patentlere, yayınlara, yer alacak fakültemizin yeni binasının çalışmalarına başlanmıştır. Öncelikle, ödüllere sahip öğretim elemanlarımız “Transgenik Tavşan Üretiminde planı Marmara Üniversitesi Yapı Avrupa ve dünyada eczacılık eğitimini ile geleceğe doğru emin adımlarla ICSI-Transgenezis, ISI ve Pronüklear İşleri Daire Başkanlığı ile çalışılmış, araştırmayı amaç edindik. ilerlemekteyiz. Üniversitemizin Enjeksiyon Yöntemlerinin Etkinliğinin rektörümüz Prof. Dr. Mehmet Emin akademik performans konusunda Araştırılması” konulu TÜBİTAK- Arat’ın olurlarıyla yapıma başlanmıştır. Öğretim elemanlarımız için olguya başarılı fakültelerinden biriyiz. COST projesinde de yer aldık. yönelik eğitim modellemesi, Öğrencilerimiz de mezuniyet proje TÜBİTAK-1002, 3001, 1001 projeleri 3-5 Kasım 2016 tarihlerinde 2023 olguya göre laboratuvar eğitiminin konularını, TÜBİTAK-2209 projeleri ile ile yeni adımlar atılıyor. Bitkisel odaklı Vizyonu’na ışık tutacağı düşüncesi kurgulanması, eğitim-öğretimin projelendirmektedir. projeler ile önemli çalışmalar yapılıyor, ve “Eczacılıkta Katma Değer Odaklı planlanması, sunulması, çoktan seçmeli hatta bu şekilde ürünlere adım atmak Bilgi Paylaşımı” temalı; katma değerli ve klasik sınavların yapılması gibi Fakülte dergimiz olan “Marmara için formülasyon çalışmaları yapılıyor. ürünlerin, patent ve proje odaklı konuları içeren, içeriği yoğun, 60 saatlik Pharmaceutical Journal” 2016 yılında Kanser, sitotoksisite, farmasötik kimya, ekiplerin kurulmasının hedeflenmesi “Eğitici Eğitimi Sertifikası” programı “Emerging Sources Citation Index” farmakognozi, psikofarmakoloji, konusunda 1. Ulusal Marmara yapacağız. Öğretim elemanlarımıza (ESCI) ve 2017 yılında EMBASE biyokimya alanındaki araştırmalar ile Eczacılık Kongresi, 9-12 Şubat 2017 strateji belirleme, iletişim becerileri adlı indeks tarafından taranmaya ödüller alıyoruz. Üniversite-sanayi tarihlerinde Klinik Eczacılık Derneği, konusunda da eğitimler yapılması için başlanmıştır. Dergimiz ayrıca Web of odaklı projelere de imza atacağız. fakültemiz ve TEB işbirliği ile 3. çalışmalara başladık. Science adlı sitede yer almaktadır. Ulusal Farmasötik Bakım Kongresi, D.: MİFGEB kapsamında yürütülen Türkiye’mizin her alanının stratejik Öğrencilerimiz ile Marmara Fakültemizde Farmasötik Bakım Birimi, çalışmaları öğrenebilir miyiz? planlarında sağlık ve ilaç konusunda Eczacılık Fakültesi Kongresi (MEFKO) Psikofarmakoloji Araştırma Birimi, G.K.: MİFGEB, araştırma kaynaklarını bildirilen hedef konuların ele düzenlemeyi planladık. 2018 yılında Farmakoepidemiyoloji Araştırma oluşturup araştırma yapmak, teşvik alındığı, eczacılığın tüm alanlarında uluslararası kongremizi, 2019 yılında ise Birimi, Farmakogenetik/Genomik ve etmek, desteklemek ve sonuçlarını çalışanların bir araya getirildiği ve ulusal kongremizi düzenlemeyi hedef İlaç Güvenliliği Araştırma ve Uygulama rapor halinde ilgili yerlere sunmak, 2023 yılına ışık tutması hedeflenen edindik. Ülkemizin 2023 hedeflerine Birimi ve 2015 yılında kurulan Marmara ulusal ve uluslararası düzeyde 3. İVEK ve biyoteknolojik ürünlerin ulaşmak adına, üniversite-sanayi işbirliği İlaç Formülasyon Geliştirme Birimi yerli üretimini arttırmak konusunda strateji hedefimiz için ilaç sanayisi (MİFGEB) bulunmaktadır. endüstri, akademisyen ve kamunun ile protokoller yapmaya başladık. bir araya getirileceği İVEKBİO Kongresi Kamu-üniversite-sanayi işbirliğinin 2017 yılında fakültemizde araştırma ve ürün geliştirme alanındaki kamu-üniversite-sanayi işbirliği adına Kozmetik Klinik Araştırmalar Etik Kurulu, 26-29 Nisan tarihlerinde fakültemizin gerçekleşmesini sağlayacağız. “Enstrümantal Analiz Laboratuvarı” gelişmeleri takip etmek, bu kapsamdaki biyoteknoloji ve konvansiyonel ilaçlar üniversitemiz bünyesinde oluşturularak sorumluluğunda gerçekleştirilmiştir. kurmak için yapılan altyapı projesi ile ilk kurumlar ile işbirliği yapmak, AR-GE konusunda önemli işbirliklerine imza Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu Fakültemizin “Marmara Pharmaceutical adım atılmıştır. MİFGEB’in altyapısı için çalışmalarını ilgili mevzuat atılacaktır. Sanayinin önemli projeleri tarafından 1 Şubat 2016 tarihinde Dekanlığımız ve 5. sınıf Journal” adlı dergisinin Science de projeler ile başvuru çalışmalarına çerçevesinde yapmak, birimde görevli burada yetkin öğretim üyelerimizin onaylanmıştır. öğrencilerimizin katkıları ile “Bitkilerle Citation Index (SCI) kapsamına girmesi başlanmıştır. olduğu alanda eğitim görevlisi olarak danışmanlıkları ile gerçekleşecektir. Tedavi Sempozyumu” 9 Mayıs 2017 için dergimizin editörü ve editör kurulu eğitim verebilmek, birimin stratejik Know-how ile sanayinin önemli İlgili yönetmelik hüküm ve esasları tarihinde, İstanbul içinden ve şehir var gücüyle çalışmaktadır. Modern Fakültemizde TÜBİTAK tarafından planlarını, eylem çalışma planlarını konularının yüksek lisans ve kapsamında, Marmara Üniversitesi dışından gelen öğrenciler yanında ve teknolojik altyapıya sahip olacak “1003-Öncelikli Alanlar AR-GE ve faaliyet raporlarını hazırlamak doktora tezi şeklinde yapılması da Kozmetik Klinik Araştırmalar Etik Kurulu, eczacılar ve öğretim üyeleri başta Marmara Üniversitesi Başıbüyük Projelerini Destekleme Programı” ve sunmak, çalışmalara ait bilgileri amaçlanmaktadır. Ayrıca, Başıbüyük çalışma veya araştırmalara katılacak olmak üzere yaklaşık 450 kişinin Yerleşkesi’ndeki yeni binamızın kapsamında açılan “SB0104- patent, bildiri, yayın, katma değere Yerleşkesi’nin karşısında teknopark da gönüllülerin hakları, sağlık yönünden katılımıyla düzenlenmiştir. bütçe imkanları ile bitirilmesi ve en Biyoteknolojik/Biyolojik/Sentetik Yeni dönüşecek ürüne dönüştürmek, yer alması söz konusudur. Bir bakıma güvenliği ve esenliğinin korunması, yakın zamanda taşınılması en büyük Aday İlaç Moleküllerinin Geliştirilmesi, çalıştay, seminer, panel, kongre MİFGEB, teknopark için bir kuluçka çalışma veya araştırmanın mevzuata Marmara Üniversitesi Kozmetik Klinik hedeflerimizden biridir. Patentlenmesi ve Preklinik Çalışmaları” gibi bilimsel etkinlikler düzenlemek merkezi olacaktır. uygun şekilde yapılmasının ve takip Araştırmalar Etik Kurulu, Marmara Çağrı Programı’nda “Prostat Kanseri amacıyla 10.09.2015 tarihinde ben edilmesinin sağlanması amacıyla, Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Kuruluşunun 54. yılını kutlayan, 13 Tedavisi İçin Yeni Nesil Sentetik ve Prof. Dr. İlkay Küçükgüzel, Prof. Dr. D.: Marmara Üniversitesi Kozmetik çalışma veya araştırma protokolü, Danışma Kurulu ve Marmara anabilim dalı ile eczacılık eğitim- Ajanların Geliştirilmesi” başlıklı Bedia Kaymakçıoğlu, Doç. Dr. Timuçin Klinik Araştırmalar Etik Kurulu’nun çalışma veya araştırmanın tasarımı ve Üniversitesi Eczacılık Fakültesi öğretimi yapan fakültemizin öğretim proje, Farmasötik Kimya Anabilim Uğurlu, Doç. Dr. Ali Demir Sezer’den faaliyetleri nelerdir? uygunluğu, gönüllülerin dâhil edilme Sektörel Danışma Kurulu kurulmuştur. kadrosunu da norm kadrosu Dalı Öğretim Üyesi olarak benim oluşan öğretim üyelerimizin teklifi G.K.: Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz ve dışlanma kriterleri, araştırmacıların Yaşam boyu öğrenmeyi hedefleyen çalışmamız ile hedeflediğimiz öğretim yürütücülüğümde devam ediyor. ile Fakülte Yönetim Kurulumuzun Kurumu tarafından hazırlanan ve 20 uygunluğu, çalışma veya araştırma fakültemiz, Marmara Üniversitesi elemanı sayısına ulaştırmak istiyoruz. Bu projemizde, Deney Hayvanları onayıyla kurulmuştur. Eylül 2015 tarihli Resmi Gazete’de yapılacak yerlerin yeterliliği ve Sürekli Eğitim Merkezi (MÜSEM) ile Uygulama ve Araştırma Merkezi yayınlanan “Kozmetik Ürün veya gönüllülerin bilgilendirilmesinde paydaşlarımız olan ilaç firmaları, D.: Son dönemde fakültenizde (DEHAMER), AR-GE FAR, TÜBİTAK- 2018 yılında taşınmayı hedeflediğimiz Hammaddelerinin Etkinlik ve kullanılacak yöntem ve belgeler Kocaeli, Bursa ve İstanbul Eczacı yürütülen ve devam eden önemli MAM, Erciyes Eczacılık, İstanbul Başıbüyük Yerleşkesi’ndeki yeni Güvenlilik Çalışmaları ile Klinik ile bu kişilerden alınacak olurlar ve Odaları; sürekli eğitim ve sertifikasyon araştırma faaliyetleri hakkında bilgi Eczacılık, Kadir Has, Bezm-i Alem binamızda, Sayın Rektörümüz Prof. Araştırmaları Hakkında Yönetmelik” çalışma veya araştırmalarla ilgili programları yapmıştır. verir misiniz? Eczacılık ve İnönü Üniversitelerinin Dr. M. Emin Arat’ın oluru ile MİFGEB kapsamında, üniversitelerin çatısı diğer konuları klinik ve etik yönden G.K.: Fakülte olarak, 2015-2017 katılımcısı olduğu büyük bir ekip ile için bir yerimiz olacaktır. Burada, altında oluşturulması hedeflenen değerlendirmektedir. Ocak/Şubat/Mart Ocak/Şubat/Mart 30 2018 2018 31 Fakültelerimiz Fakültelerimiz

D.: Eczacılık eğitiminde Cumhuriyet Üniversitesi Eczacılık G.K.: Eczacılık Fakülteleri Dekanları gözlemlediğiniz sorunlar neler? Fakültesi Farmasötik Kimya Öğretim Konseyi’nin “Eczacılık Fakültelerinin G.K.: Yeni açılan eczacılık fakülteleri, Üyesi ve Dekan Yardımcısı olarak Açılma Kriterleri” çalışması eczacıların istihdam sorunu, eczacı görev yapmaktadır. oluşturulmuş ve Tıp-Sağlık kökenli olmayan veya alanında Konseyi’nde kabul edilmişti. Eczacılık doktora yapmayan öğretim üyeleri D.: Eczacılık eğitimi açısından fakültelerinde ofis, derslik, laboratuvar, tarafından eğitim-öğretim yapılması, Avrupa ülkeleriyle aynı seviyeyi öğrenci, kütüphane ve sosyal alanların staj eğitiminde Avrupa Birliği Uyum yakaladığımızı düşünüyor musunuz? ve eğitim-öğretim yapacak öğretim Yasaları çerçevesinde sadece serbest G.K.: Avrupa Birliği Uyum Yasaları elemanında olması gereken niteliklerin eczane ve hastane stajının yapılması, çerçevesinde, Avrupa Birliği’nin belirtildiği, mesleğimizin geleceği eczacılık eğitiminde bugün en büyük 2005/36/EC sayılı yönergesine adına önemli bir çalışmaydı. sorunlardır. paralel olarak, Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı tarafından “Doktorluk, Ülkemizde fakülteler eczacılık An itibarıyla eğitim-öğretim yapan, Hemşirelik, Ebelik, Diş Hekimliği, mesleğinin gereği düşünülerek devlet ve vakıf olmak üzere toplamda Veterinerlik, Eczacılık ve Mimarlık yukarıda da ifade ettiğim kriterlere 33 eczacılık fakültesi bulunmaktadır. Eğitim Programlarının Asgari Eğitim göre oluşturulmalıdır. Ülkemizin 2023 Yılı Sağlık İş Gücü Hedefleri ve Koşullarının Belirlenmesine Dair 2023 Vizyonu hedeflerinde 9.000 Sağlık Eğitimi adlı rapora göre, 2023 Yönetmelik”, 02 Şubat 2008 gün eczacının mezun olacağı düşünülerek, hedefleri kapsamında 31.300 eczacıya ve 26775 Sayılı Resmi Gazete’de insanımıza sağlık konusunda yüz ulaşılması hedeflenmiş, mevcut yayımlanmıştır. Yönetmeliğin “Eczacılık” yüze danışmanlık yapan, üreten, ilaç durumun devamı halinde oluşacak başlıklı 8. maddesinde eczacılık hazırlayan meslek grubumuz için arz ile 39.400 eczacıya ulaşılacağı eğitiminin bir üniversitede tam gün fakülte açılması konusunda dikkatli ve %25,9 arz fazlalığı oluşacağı üzerinden en az beş yıllık eğitimden davranılması gerekmektedir. bildirilmiştir. oluşacağı hükme bağlanmıştır. D.: Mezunlar kamuya, özel Mezun istihdam sorunu bugün 2005-2006 Eğitim-Öğretim Yılı’ndan sektöre veya akademiye neden ülkemizin sorunudur. Fakültemizde 5 itibaren eğitimimiz 5 yıla çıkartılmış, yönelmiyorlar? yıllık eğitim-öğretim süresince Kariyer bu eğitim programı uygulanan G.K.: Standardizasyonun ve kalite Günleri kapsamında öğrencilerimizi öğrencilerimiz, 2010-2011 Eğitim- güvenliğinin sağlanması ve ilaç önce fikir sahibi yapıyoruz. 7. yarıyılda Öğretim Yılı’ndan itibaren bitirme kullanımına bağlı sorunlar hakkında seçecekleri alan derslerine yönelik ödevi ve 130 gün staj yaparak diploma hastaların bilgilendirilmesi ve çıkan bilgilendirme saati düzenledik. 8. eki ile mezun olmuştur. Bu şekilde sorunların bildiriminin yapılmasına atacakları adımı belirlemede önem atıldığını biliyoruz. Önce yüksek lisans ulusal ve uluslararası çalışmalarına yarıyılda seçtikleri alan dersleri Avrupa Birliği normlarına uyum ilişkin faaliyetleri yürüten sağlık kazanmaktadır. programıyla başlayan klinik eczacılık devam etmektedir. doğrultusunda, eczacılık uygulamaları sağlanmıştır ve mezun eczacılarımızın hizmetini sunmak serbest eczanede eğitimi 1995 yılından beri fakültemizde kapsamında, 10. yarıyılda ilaç sanayisi, Avrupa’da yer almalarında bir sıkıntı görev yapan eczacının asli görevidir. Ancak, ilaç endüstrisi, hastane pratik zorunlu ders olarak okutuluyor Anabilim dalındaki öğretim üyelerimiz hastane ve serbest eczanede olması söz konusu değildir. uygulamaları görmeyen öğrenciler bu ve 1999-2000 Eğitim-Öğretim uzun yıllardır Türk Eczacıları Birliği yapacakları 3 aylık uygulamaları 2005 yılı öncesinde, fakültede alanlarda eğitimleri olmadığı için bu Yılı’ndan itibaren uygulamalı olarak Eczacılık Akademisi bünyesinde çok önem kazanıyor. Burada Öğrencilerimiz ERASMUS ile antlaşmalı eğitim-öğretim süresinin 4 yıl olması, sahalarda çalışmayı düşünmeyebilirler. sürdürülüyor. yürütülen klinik eczacılık-farmasötik kendilerini ifade etmeleri ile ön plana olduğumuz eczacılık fakültelerine tabii ki sanayi, farmasötik bakım, Ayrıca, bazı durumlarda da yeni bakım konulu birçok sürekli eğitim çıkabiliyorlar. gitmekte, hatta ilgili fakültelerden de bitki alanındaki alan derslerinin mezunlar ilk işe girişteki ücret Bu alandaki ilklerimiz bunlarla sınırlı programında eğitici olarak görev fakültemize öğrenci gelmektedir. Hatta görülememesi, kariyer günleri politikasını da kabullenmemektedirler. değil, ilk bilim dalı ve ilk doktora almıştır ve almaya devam etmektedir. Fakültemizde, anabilim dallarımızda öğrencilerimiz mezuniyet projelerini imkanlarının öğrenciler okurken Aslında, meslek hayatı olarak yeni bir programı da yine Marmara Üniversitesi Ayrıca, Eczacılıkta Uzmanlık doktoralarını bitirmiş olan bireyler, de ERASMUS antlaşması yaptığımız sistemde yer almaması, öğretim üyesi dönem başlamaktadır. Bu süreçte, gün çatısı altında hayata geçti ve bugüne Kurulu Klinik Eczacılık Müfredat devlet ve vakıf eczacılık fakültelerinde fakültelerde yapabilmektedirler. danışmanlık hizmetinin olmamasının geçtikçe çalışma hayatını öğrendikçe kadar doktora programında yetişen Komisyonu’ndaki çalışmalarıyla yardımcı doçent doktor kadrolarında mezunların serbest eczane alanına işe bakış açıları da değişecektir. akademisyenler fakültemizin yanı sıra klinik eczacılık uzmanlık eğitiminin yer almaktadırlar. Ayrıca, öğretim Öğrencilerimizin kurmuş oldukları yönelmelerine neden olduğu diğer eczacılık fakültelerinde de klinik hazırlanmasına katkı sunmaktadırlar. üyesi yetiştirme programı olan ÖYP Marmara Üniversitesi Eczacılık görüşündeyim. Katma değer olan inovatif ve girişimci eczacılık eğitiminin sürdürülmesine ve 35. madde ile görevlendirme Fakültesi Öğrencileri Birliği (MUPSA), mezunlarımızın üniversitelerde, ilaç, katkı sunuyorlar. Avrupa Klinik Eczacılık Derneği’yle sonucunda eczacılık fakültelerinden öğrencilerimize farklı ülkelerdeki 5 yıllık eğitim sisteminin Avrupa kozmetik ve fitoterapi sanayisinde, uzun yıllardır sürdürdükleri bilimsel gelen araştırma görevlisi öğretim eczacılık öğrencileri ile iletişim kurma, Birliği uyum süreci ile başlaması kamu alanı olan İl Sağlık Fakültemiz, Eczacılık Uzmanlık Eğitimi işbirliğiyle bu derneğin hem eğitim elemanları, yine fakültemizde yüksek kültür paylaşımında bulunma ve yurt sonrası, eğitim-öğretim sistemi Müdürlüklerinde, TİTCK, Sağlık alanlarından biri olan klinik eczacılık hem de araştırma komisyonunda aktif lisans ve doktoralarını yapmaktalar. dışı etkinliklerine katılabilme olanakları tamamen değişim göstermiştir. Bakanlığı, hastane kadrolarında eğitimi için Eczacılıkta Uzmanlık görevler üstlenmişlerdir. Hocalarımızın Biz de doktoraları bitince kendi sağlar ve Avrupa Eczacılık Fakültesi Öğrenciler 4. sınıfa başlarken, yani olmaları da en büyük isteğimdir. Kurulu (EUK) tarafından yetkilendirilmiş fakültemizdeki görevlerinin yanı sıra fakültelerinde görevlerine dönüş Öğrencileri Birliği’ne (EPSA) üyedir. 7. yarıyılda yönelme dersleri ile ve eğitim vermeye hazır olarak ilk diğer tüm faaliyetleri dekanlığımız yapıyorlar. Alanında doktora yapmış, Bu kulübümüzün öğrencileri, Avrupa birlikte artık sahalarını seçmiş olmaya D.: Klinik eczacılık alanında ne gibi adayları beklemektedir. Klinik Eczacılık tarafından desteklenmiş ve böylece hatta eczacı öğretim üyelerini bu Birliği ülkesi eczacılık fakülteleri ile başlamışlardır. Bu şekilde, bilhassa 10. çalışmalar yapıyorsunuz? Anabilim Dalı, alanında uzman 5 ülkemizde klinik eczacılığın şekilde yetiştirmiş oluyoruz. Doktora TWİNNET projesi yapmaktadırlar. yarıyılda üç aylık yaptıkları eczacılık G.K.: Klinik eczacılık eğitimi konusunda öğretim üyesiyle bugün ülkemizdeki gelişmesine Marmara Eczacılık olarak öğrencilerimden Yrd. Doç. Dr. Göknil D.: Eczacılık fakültelerinin sayısındaki uygulamaları (serbest eczane, hastane, ülkemizde ilk somut adımların en geniş klinik eczacılık akademik değer katmaya devam edilmiştir. Pelin Coşkun, bu şekilde bugün Sivas artış konusunda düşünceleriniz neler? ilaç endüstrisi uygulamaları) gelecekte 1991 yılında fakültemiz bünyesinde kadrosuna sahip anabilim dalı olarak Ocak/Şubat/Mart Ocak/Şubat/Mart 32 2018 2018 33 D.: Klinik eğitimde eczacılarımızın farmasötik bakım deneyimlerini fakültemizin uzun yıllardır sahip D.: Mesleğin geleceğini nasıl uçucu yağ diyarı. Niteliği olan, Ülkemizde, devlet ve vakıf eczacılık aktif olmadığı, öğrencilerin geliştirmek üzere öncelikle bu alanda olduğu deneyim, öğrencilerimizin görüyorsunuz? standardize edilmiş bitkisel ürünler fakültelerinin araştırma görevlisi uygulamada eksikleri olduğu eğitim almış eczacıların yanında fakültemizi tercih etmelerinde G.K.: 31 Mayıs 2012 Tarih ve 28309 ile dermokozmetik alanına eczacılar kadrolarından başlayarak akademik yönündeki görüşlere katılıyor uygulama yapmaktadırlar. diğer etmenlerle birlikte önemli bir Sayılı Resmi Gazete’de eczacılık, girişimcilikleri ile işletme kurabilirler. kariyer yapma imkanına da sahipler. musunuz? unsurdur. hastalıkların teşhis ve tedavisi Avrupa Birliği uyum yasaları Bilhassa, ülkemizin önemli bir G.K.: Klinik eczacılık eğitimi bugün Bugün artık birçok fakültede ile hastalıklardan korunmada çerçevesinde, 5 yıllık eğitim-öğretim stratejik alanı olan farmasötik hem dördüncü sınıfta hem de klinik eczacılık dersleri verilmeye D.: Eczane eczacılığı alanında son kullanılan tabii ve sentetik kaynaklı sonucunda diploma eki ile mezun biyoteknoloji alanında yetişmiş, beşinci sınıfta deneyimli bir akademik başlanmıştır, ama unutulmamalıdır ki, dönemde gözlemlediğiniz sorunlar ilaç hammaddelerinden değişik olan eczacılarımız mesleklerini yurt yüksek lisans ve doktora yapmış kadro tarafından sürdürülmektedir. klinik eczacılık eğitimi ancak hastane neler? farmasötik tipte ilaçların hazırlanması dışında da icra edebilirler. eczacılara ihtiyaç bulunmaktadır. Bu Öğrencilerimiz dördüncü sınıfta kliniklerinde yapılan uygulamalarla asıl G.K.: Eczacılık, sağlık alanında insan ile ve hastaya sunulması; ilacın şekilde biyoteknoloji AR-GE’si yapan aldıkları teorik temel klinik eczacılık hedefine ulaşabilmektedir. Bu alanda yüz-yüze iletişim içinde ve toplumda analizlerinin yapılması, farmakolojik D.: Mesleğe yeni başlayan genç ilaç firmalarında ve üniversitelerin konularıyla birlikte haftada 3 saat etkin olan bir meslek grubudur. etkisinin devamlılığı, emniyeti, eczacılara neler tavsiye edersiniz? teknoparklarında bulunan firmalarda hastane uygulamasına katılmakta, Eczacı odaları, eczacı kooperatifleri etkinliği ve maliyeti bakımından G.K.: Beş yıllık eğitim-öğretim yer alabilirler. değerli klinisyen hekimlerin ve meslek örgütümüz olan Türk gözetimi; ilaçla ilgili standardizasyon boyunca, iyi farmasötik bakım gözetiminde hasta vizitlerine Eczacıları Birliği (TEB) ile örgütlü bir ve kalite güvenliğinin sağlanması uygulamaları sunan, hastası için Eczacılıkta Uzmanlık Sınavı (EUS) çıkmakta, hasta dosyasını ve meslek grubuyuz. Ülkemizde 26 bine ve ilaç kullanımına bağlı sorunlar uygun kararı veren, etkin iletişim ve eğitimleri sonucunda; diyabet, tedavide kullanılan ilaçları yakın eczane bulunmaktadır. 2013 yılı hakkında hastaların bilgilendirilmesi kuran, lider niteliği taşıyan, yöneticilik onkoloji ve ileride açılacak çeşitli incelemekte ve hazırladıkları öncesi girişlilerin tamamına yakını da ve çıkan sorunların bildiriminin vasıfları olan, yaşam boyu öğrenmeyi alanlarda uzman eczacı kadroları ile olguları sunmaktadırlar. eczane açmıştır ve açmaktadır. yapılmasına ilişkin faaliyetleri amaç edinen, öğretici, araştırıcı, hastanelerde, Sağlık Bakanlığı’nın yürüten sağlık hizmetidir. Aslında işveren niteliğe sahip, 8 üstün nitelikle uzman klinik eczacı ve fitofarmasi Aynı öğrencilerimiz Eczanelerin büyük bir kısmı ilaç- mesleğimizin sağlık ve canlının mezunlar yetiştirmekteyiz. kadrolarında yer alabilir, farmasötik beşinci sınıftaki eczacılık ve işletme giderleri ile bir arada olduğu her alanda var bakım, akılcı ilaç kullanımı bilgilerini eczacılık uygulamaları son yıllarda maddi sorunlar olduğunu bu tanımda da net olarak Teknolojinin bu kadar hızlı yenilendiği sağlık profesyonelleri ve toplumla kapsamında yaşamaktadır. 6197 Sayılı görüyoruz. ve rekabetin bu denli yoğun olduğu paylaşabilirler. Yaşam boyu öğrenme haftada 10 saat Eczaneler ve Eczacılar ortamlarda daha etkili bir insan ilkesi ile üniversite sürekli eğitim olacak şekilde Hakkındaki Yasa, Türkiye İlaç Mesleğimizin geleceğinde kaynağı yaratmak için mezuniyet merkezlerinin eczacılık fakültesi farklı kliniklerde, ve Tıbbi Cihaz Kurumu yasa dermokozmetik, fitoterapi, klinik sonrası serbest eczacılık dışında pek işbirliği ile yapılan sertifikasyon klinik eczacılık tasarısı, reçetesiz satılabilecek eczacılık, farmasötik biyoteknoloji, çok çalışma alanı yeni eczacıları programlarına katılarak meslekte yeni uygulamalarına ilaç listesi, muvazaalı ilaç endüstrisi çok önem beklemektedir. Sağlığın ve canlının bilgileri edinebilirler. devam açılan eczaneler ve etik kazanmaktadır. Biliyoruz ki Resmi olduğu yaşamda, canlının sağlığı etmekte ve sorunlarla ilgili mevzuatın Gazete’de, 1 Ekim 2016 günü, 29864 için gerekli olan ilaç, kozmetik ve D.: Selçuk Ecza Deposu hakkında serbest yetersiz oluşu ile ortaya Sayılı Eczacılıkta Uzmanlık Eğitimi fitoterapötik ürünler eczacının düşünceleriniz neler? eczanede çıkan mevzuat ve mevzuat Yönetmeliği yayınlanmıştır ve bu bilgisi ile oluşturulmalı ve eczacının G.K.: Selçuk Ecza Deposu’nun değişikliği taslaklarından yönetmelikle klinik eczacılık ve denetiminde insana sunulmalıdır. fakültemizde ve Mezunlar kaynaklanan sorunlar fitofarmasi alanlarında uzmanlık Derneğimizde ayrı yeri vardır. bulunmaktadır. yapılması öngörülmektedir. Yatak İlaç ve kozmetik endüstrisinin kalite M. Ü. Eczacılık Fakültesi Mezunlar sayısı 100 ila 300 olan hastanelerde kontrol, kalite güvence, araştırma- Derneği’nin organizasyonu ile Kurumların provizyon bir, 300’ün üzerindeki her 200 yatak geliştirme, analitik geliştirme, tüm tamirat ve donanımı Selçuk sistemleri, kamu ilaç için ilave bir uzman klinik eczacı üretim, ruhsatlandırma, pazarlama, Ecza Deposu tarafından karşılanan, alım protokolleri ve istihdam edilecektir. medikal, klinik araştırmalar ve fakültemizin onayı ile eğitim- sürekli değişimi, yatan patent bölümlerinde çalışabilirler. öğretimde kullanılmak üzere 19 Ekim hasta reçeteleri, Mesleğimizin ilerisi için mezunlar Sağlık malzemelerinin üretim ve 2004 tarihinde hizmete açılan “Ahmet eczacıların halk ile yurt dışında farmasötik biyoteknoloji, pazarlamasında görev alabilirler. Keleşoğlu Bilgisayar Laboratuvarı ilişkilerinde sadece ilaç kozmetoloji konusunda AR-GE Tedavi kurumlarının eczanelerinde ve Aktif Eğitim Merkezi” fakültemize ücretini alan olarak alanında eğitim alıp, ülkelerinde bu ilaç konusunda danışman görevi yaptıkları önemli bir katkıdır. Selçuk görülmesi de iletişim alanlarda üretime yatırım yapabilirler. görerek tedavi ve koruma konusunda Ecza Deposu, kurulduğu günden sorunlarını ortaya Eczacılık fakültelerimizde farmasötik önemli katkılarda bulunabilirler. bugüne kadar AS Ecza Deposu çıkarmaktadır. biyoteknoloji, farmasötik teknoloji, ile birlikte ilaç endüstrisinden farmasötik kimya, farmakognozi Gelecekte, evde tedavi, bakım evleri eczanelere, sektörle ilgili meslek alanlarında uzmanlaşabilirler. gibi değişik alanlarda da eczacı odalarından üniversitelere kadar Uzmanlık alanları ile eczacılık önemli görevler üstlenecektir. uzanan bir alanda yerini; sürdürebilir, fakültelerimizde akademisyen Buralarda farmasötik bakım ve ilaç dengeli ve farkındalık yaratan kadrolarında yer alabildikleri gibi, danışmanlığı görevi yapabilirler. çalışmalarla korumuştur. Günümüzde bu alanlarda ilaç endüstrisinde yer Lisans eğitimi sonunda, Sağlık de mesleğimizde sürekli eğitime yön almaları da önem taşımaktadır. Bilimleri Enstitüleri’nde lisansüstü vermek adına kurulan Selçuk Ecza Ülkemizin 2023 vizyonu hedeflerinde doktora eğitimi alarak, farklı konularda Akademisi’ne başarılar diliyorum. bu alanlarda önemli bilgiye ihtiyaç uzmanlaşma imkanı bulabilirler. bulunmaktadır. Memleketimiz

Ocak/Şubat/Mart Ocak/Şubat/Mart 34 2018 2018 35 Seyahat 1 Venedik yılın her mevsimi büyük bir turist 2 Her yıl Şubat ayında düzenlenen Venedik 3 Venedik tüm binaları ile ilgi çekmesinin 4 Venedik'te gondol gezisi bu seyahatin Seyahat kitlesi tarafından ziyaret edilen popüler bir Festivali sırasında kostüm ve maskeleri ile yanısıra kanalda gezerken kıyıdaki sanat klasik aktivitesidir. şehir. bir çok model görmek mümkün eserlerini de hayranlıkla izleyeceksiniz. mimari dokusu için önemli bir tehdit olmaya devam ediyor. Hatta yapılan 1 Orta Çağdan araştırmalar, küresel ısınmanın bu hızla sürmesi sonucunda, Venedik’in büyük bölümünün birkaç on yıl içinde yok Kalma Bir olacağı yönünde.

Venedik’in yok olması muhtemel Aşk: olan sokaklarında gezinirken tüm bu gerçekler bir an bile aklımdan çıkmıyor. Ait olduğum bu türün Venedik tüm duyarsızlığına ve bencilliğine hayıflanıyorum… “Geç olmadan…” bile diyemiyorum… Biliyorum, bunu demek için bile çok geç… Fotoğraf ve Metin; Ne Zaman, Nasıl Gitmeli? Süha Derbent Venedik, dört mevsim de gidebileceğiniz iklime sahip şehirlerden biri. Kışın çok soğuk olmayan, yazın en sıcak aylarında bile 30 dereceleri geçmeyen şehirde, ılıman bir Akdeniz iklimi hâkim. Hâl böyle olunca Venedik’te her mevsim; ama özellikle yaz ayları ve etkinlik dönemleri daha da yoğunlaşan bir turist varlığından bahsetmek mümkün. Bu durumda etkinlik takvimine göz atıp ya kalabalık ama eğlenceli ya da nispeten daha sakin ve romantik bir seyahat planı yapabilirsiniz. Başka türlüsü mümkün olmuyor. Venedik denilince akıllara evvela Bu etkinliklerden en önemlisi, tarihi aşk geliyor, bir daha da gitmiyor. Bu yüzyıllar öncesine dayanan Venedik şehrin kanallarından köprülerine, Karnavalı’dır. Yaklaşık iki hafta süren sokaklarından meydanlarına ve ve Venediklilerin birbirinden göz onları çevreleyen tüm yapılarına alıcı kostüm ve maskelerle katıldığı kadar sinmiş bu aşk. Şehirde her şey, karnavalda, her gün pek çok sokak zamanın dışında bir lirizme sahip. etkinliği, film gösterimi, tadım ve geçiş töreni düzenleniyor. Şubat ayında Önce doğa cömert davranmış bu düzenlenen bu karnavalı izlemek ve şehre, iki nehir arasına yüzlerce ada fotoğraflamak içinse şehre, dünyanın 2 3 ve bir lagün sıkıştırmış. Ardından Arap dört bir yanından binlerce insan ve Bizans etkilerinin karışımıyla doğan geliyor. Venedik tarzı Gotik mimari üslup, adeta süslemiş tüm şehri. Yüzyıllar boyunca Maske Festivali olarak da bilinen gören herkesi kendine hayran bırakan; karnavalın nasıl ortaya çıktığına dair her dönem sanata ve aşka ilham olan birçok rivayet bulunmakta. Bu rivayetler bu eşsiz şehri mutlaka görmenizi arasında sanırım en naifi, kralın, maske tavsiye ediyorum. ve kostümle sınıfsal farklılıkları ortadan kaldırıp bir günlüğüne de olsa bütün Geç Olmadan… halkın bir arada eğlenmesini sağlaması 1987 yılında, UNESCO tarafından yönünde olanıdır. Dünya Kültür Mirası ilan edilen Venedik ve lagün, bugün önemle korunmakta. Bunun dışında alanının dünyadaki en Ancak küresel ısınma nedeniyle her eskisi, Venedik Bienali’nin bir parçası 4 yıl yükselen sular, şehrin tarihi ve olan ve 1932 yılından beri genellikle Ocak/Şubat/Mart Ocak/Şubat/Mart 36 2018 2018 37 Seyahat 5 Kanal kıyılarındaki cafe veya restoranlarda 6 Kanal gezisi sırasında herşeyin su üzerinde 7 Şüphesiz günün her saati en kalabalık yer Seyahat keyif yapmayı ihmal etmeyin. olduğu bu kentin mimarisi sizi derinden San Marco meydanı etkileyecek

5 7

5

6

Ağustos sonunda gerçekleşen Venedik Konaklama için birçok alternatif yapılarıyla çevrelenmiş meydan, İtalyan fütürist ve Amerikan modernist sonra Langobardlardan kaçan Venedik, 1.600 yıllık tarihinin ilk Uluslararası Film Festivali; Nisan ayında mevcut, benim tavsiyem ise şehir Venedik’e gelenlerin ilk durağı. sanatçılarının eserlerinin sergilendiği yerleşimcilerin, kuşatmaların uzun yıllarından beri en önemli gelir kaynağı düzenlenen San Marco Festivali; Eylül merkezinde kalmanız yönünde olacak. Meydanın çevresinde, adeta bir dantel Peggy Guggenheim Koleksiyonu’ydu. süreceğini göz önüne alarak 453 olarak kullandığı ve kullanmakta ayındaki Venedik Opera Festivali; Mayıs Araç trafiğine kapalı olan Venedik’i gibi işlenmiş ve meydana adını veren, yılından itibaren lagünün kumluklarına olduğu suyla birlikteliğini sürdürüyor. ayında müzik ve tiyatro oyunlarıyla gezmek içinse iki seçeneğiniz var: yaklaşık bin yıllık San Marco Bazilikası Santa Maria della Salute Bazilikası: ve adalarına yerleşmesiyle bugünkü Kentin gelişimi doğal ortamının kesin kutlanan, geleneksel el sanatlarının da Yürümek ve vaporetto. Bir tür deniz ve filmlere konu olan atları görülmeye Kısaca “Salute” yani Sağlık olarak şeklini aldı. değişimini de beraberinde getirmiş. sergilendiği Del Vino Soa ve Bianco aracı olan vaporettolar, ayrıca gondola değer. adlandırılan bazilika, Venedik’in en Soa ve Orta Çağ Festivali Venedik’te alternatif olarak, kanalları gezmenin bir güzel mimari örneklerinden biridir. 17. Venedik lagünlerinin yerleşimcileri Venedik’in büyümesi için suya, sebze düzenlenen başlıca etkinliklerden diğer yolu. Bazilikayla bağlantılı biçimde inşa yüzyıldaki veba salgınında nüfusun hakkındaki ilk kapsamlı betimleme bahçelerine, çamura ve kumluklara el birkaçı. edilmiş ve şimdilerde müze olarak 2/3’ü kaybedilince salgını durdurmak Romalı Cassiodoro tarafından MS 6. konulmalıydı. Yeni alanların kazanılması Venedik’in Harikaları da gezilebilecek Palazzo Ducale yani ve Meryem Ana’yı onurlandırmak yüzyılda yapılmıştır: “Kayıklarınızla, için Dalmaçya kıyılarından getirtilen Venedik’te bulunan havaalanlarından 409 tane köprüyle 117 ada ve 177 Dükler Sarayı bulunuyor. Meydanın batı üzere bir kilise inşa edilmesine geniş kanallarda sanki çayırlardan farkı milyonlarca karaağaç ve karaçam şehir merkezine en yakın olanı Venedik kanalın birbirine bağlanmasından tarafında ise Venedik Ulusal Arkeoloji karar verilir. Bunun için düzenlenen olmayan kumluklar üzerinde süzülüyor kazığı çamura saplandı ve bu yolla elde Marco Polo Havaalanı’na İstanbul’dan oluşan Venedik’in kendisi bile yeterince Müzesi, Venedik’in sanatsal ve tarihsel yarışmayı 26 yaşındaki Baldassare gibisiniz… Ev kapılarının önüne edinilen kurutulmuş alanlar, inşaat için aktarmasız bir uçuşla ulaşmak çarpıcıyken bunlara bir de mimari ürünlerinin sergilendiği Correr Müzesi Longhena kazanır ve “Salute”u dairesel normalde hayvanlar bağlanırken, sizler gerekli olanakları sağladı. mümkün. Havaalanından şehre şaheserlerin eklenmesi, gerçekten ve biraz soluklanıp çevreyi izlemeniz ve kubbeli olarak adeta süslü bir taç saz ve saman kulübelerinizin önüne ulaşım için otobüs veya taksiyi tercih fazlasıyla nefes kesici. İşte bunlardan için kafeler bulunuyor. gibi inşa eder. Bazilika bugün bile kayıklarınızı bağlıyorsunuz.” Suyu kontrol altında tutmak ve kent edebilirsiniz. Otobüslerin yarım saatte bazıları: Venedik’in sembollerinden biridir. ile lagünün yaşaması için yüzyıllar bir kalktığını ve yolculuğun yaklaşık Müzelerden bahsetmişken benim O dönemde bile kent ve su arasındaki boyunca Brenta, Dese, Sile ve 25 dakika sürdüğünü; taksilerin ise 15 San Marco Meydanı: Dünyanın en en beğendiğim müzeler, Puntadella Tarihte Venedik ilişki kendisini göstermektedir. Bu öyle Piave’nin nehir akışlarına birçok fiziksel dakikada şehir merkezine ulaştığını da güzel meydanlarından biri olarak Dogana Çağdaş Sanatlar Müzesi 330 yılına kadar Bizans eyaleti olan bir ilişkidir ki Venedik ve sakinlerinin müdahaleler yapıldı, hatta nehirlerin hatırlatayım. kabul edilen ve Venedik’in en önemli ve hemen yakınında, ağırlıklı olarak Venedik, ilk önce Hunlardan, daha yaşamını belirlemiştir. denize birleştiği yerler dahi değiştirildi. Ocak/Şubat/Mart Ocak/Şubat/Mart 38 2018 2018 39 Seyahat 8 Özellikle dini yapılar görkemli ve göz 9 Bazı bölgeleri hem karadan hem de kanaldan 10 Sanat ve tarihin iç içe geçtiği Venedik'te 11 Kanal boyunda park etmiş gondollara Seyahat alıcı gezmek mümkün ve her biri farklı bir bakış açısı içeri girebilmek için müzeler önünde sıraya sıkça rastlayacaksınız sunuyor turistlere girmeniz gerekebilir Venedik, henüz 8. yüzyılda bir deniz Ceneviz lehine kaydı. Doğu Hindistan 8 gücüne dönüşmüştü. Yüzyıllar ve Levanten ticareti bundan sonra boyunca denizler üzerindeki kontrol Cenevizliler tarafından idare edilmeye ve bununla ilgili Yukarı Adriyatik’ten başlandı. başlayarak Orta Adriyatik üzerinden Dalmaçya’ya ve en sonunda aşağı Venedik, Kuzey ve Güneydoğu Akdeniz Adriyatik’e kadar olan ticaret adım adım bölgesinin kontrolüne yoğunlaştı ve bu ilerledi. Akdeniz bir Venedik Körfezi’ne statükoyu korumaya çalıştı. Bu bölge dönüştü. ülkeleriyle canlı ticaret ilişkileri kuruldu. Hıristiyanlıkta faizin yasak olması 11. yüzyılda, düklerin yönettiği, nedeniyle çok sayıda Yahudi kente ihtiyarlar meclisi bulunan bağımsız yerleşti ve Venedik’te bankacılık sistemi bir kent cumhuriyeti olarak şekillenen gelişti. Venedik’in 15. yüzyılda 200.000 yerleşimcisi bulunuyordu. 1571’deki Lepanto deniz savaşından sonra ellerinde yalnız Doğu Adriyatik Venedik’in o yüzyılın sonuna doğru bölgesi ve Yunan Adaları kaldı. Anadolu’ya kadar ulaşan tüm Akdeniz Osmanlıların ısrarı ile Yahudiler alanında eşsiz bir hâkimiyeti vardı. kentten çıkarıldı, bankacılık sarsıldı ve Venedikliler, yedinci yüzyıldan itibaren Venedik’in çöküşü önlenemez oldu. ticaret yollarını keşfettiler ve yol, zaman 1797’de Venedik Cumhuriyeti Fransız ve riskleri kestirmedeki ustalıkları askerleri tarafından lağvedildi. 1815’te sayesinde tüm diğer rakiplerinden daha Avusturya’ya (Lombardiya-Venedik üstün konuma geçtiler. Cenova gibi Krallığı), 1866’da İtalya’ya bağlandı. kentlere göre, Venedik’ten Anadolu’ya ulaşımın daha kısa olması nedeniyle Suyla Mücadele ve Şehirleşme Haçlı Seferleri de buradan yapıldı. Gelelim Venedik’in nasıl şehirleştiğine. Baharat, esir ve cam eşya ticareti Önce, çevredeki ormanlardan kestikleri ilk sırayı teşkil ediyordu. Baharatlar kütükleri yüzdüre yüzdüre getiren Anadolu üzerinden, esirler her yerden halk, sonra minik çamur adacıklarının ve cam eşya, dolgun maaşlı cam arasındaki kanalları derinleştirip ustalarının Serenissima’ya, sanat çıkan çamurla bunların zeminini eserleri yaratmak için ömürlerini biraz daha güçlendirdi ve sonra geçirdikleri Venedik önlerinde bulunan kazık çakıp çamurla sıvadıktan sonra Murano Adası’ndan getirtilirdi. yaşam alanlarını yarattı. Kazıkların bir kısmı şimdi Slovenya ve Hırvatistan Ustalar bu işi pek de gönüllü sınırları içerisinde bulunan alanlardan yapmıyordu. Camcılık sanatının sırrını getirilmiş, meşe, karaçam gibi suya açıklamaları ihtimaline karşı adayı terk dayanıklı ağaçlardan yapılmıştı. 9 10 etmeleri yasaktı, buna karşı çıkanlar ölümle cezalandırılırdı. Ahşabın çürüyebilmesi için hem hava hem de suyun aynı anda ahşaba nüfus Bu zorbalık, ticari anlayış ve siyasi etmesi gerekiyordu. Suyun altında kararlılığının emsalsiz kombinasyonu, oksijen olmadığı için ve lagün suyunun Venedik’in yükselmesini sağlayan en zengin alüvyonları ve killi toprağı önemli etkendi ve 16. yüzyıla kadar kazığın etrafına toplandığından aksine mükemmel bir şekilde işledi. Venedik’in ahşap kazıklar bir kaya kadar güçlenip arması San Marco’da her taraftan kazığın çürümemesini sağlıyordu. görülebilen bir yere yerleştirilen kanatlı aslan oldu. Kazıkları birbirine çok yakın çakıp zamanla alüvyonlar suyun üzerine 1492’de Kristof Kolomb’un yeni çıkmasın diye taşlarla doldurdular. bir dünyayı ve 1498’de Vasko de Özellikle su geçirmediği için mermer Gama’nın Doğu Hindistan’a giden kullanılmış ve duvar örme işinin 11 deniz yolunu keşfetmesiyle ibre her temelleri de yine bu zamanda atılmıştı. zaman Venedik’in baş rakibi olan Ocak/Şubat/Mart Ocak/Şubat/Mart 40 2018 2018 41 Seyahat 12 Şehrin her yerinde farklı kalite ve boyutta satılan 13 Eğer Şubat ayında ve festival zamanı giderseniz Seyahat masklardan siz de bir hatıra alabilirsiniz. sizi bir görsel şölen bekliyor olacak

Venedik’in altyapısını oluşturan Dar kanallar nedeniyle tek kürek olsa da o dönemlerde bu görkemli 12 bu kazıklar, üzerinden yüzyıllar kullanım gerekliliği bunu imkanlı yarış büyük olasılıkla alışılmış, genel, geçmesine rağmen hala bir kaya hale getiren asimetrik kayıkların folklorik bir yarıştı çünkü Venedik en kadar sağlam ve binalar bu gelişimine yol açmış. başta denize dönük bir kentti ve bu temellerin üzerine oturtularak nedenle usta denizcilerin eğitilmesi yapılmış. Serbest hareket eden ve küreğin önemli bir gereklilikti. problemsiz kullanım ihtiyacı Forcolla Venedik 118 adaya dağılmış ve denilen bir Dolle fikrini geliştirmiş. Regatta kelimesinin etimolojisi bugün bile kısmen önemli trafik Bu nedenle dümenden vazgeçilerek tartışılmaktadır. Bazıları bunu riga yollarının ve kanalların (150 civarı) yerine kürek kullanılmış. (sıra), diğerleri aurigare (bir yarışa oluşturduğu ve mantık gereği tüm katılan) ve diğer bazıları ramigium trafiğin su üzerinde gerçekleştiği bir Gondolcular, kendilerini tamamen (kürek) kelimesine atfediyor. Ancak kent. turizme adamadan önce kayık Regatta’nın Avrupa’nın en önemli çeken şoför özellikleri nedeniyle dillerine yerleşmiş olduğu ve Kayık ve gemilerin hareketini kentin şanıydılar. Ekmeklerini “kayıklar üzerinde yarış” anlamına sağlamak için Venedikliler becerikli ya bir eşraf ailesinin yanında geldiği kesindir. denizcilere ve mükemmel kürek ya da resmi hizmette çalışarak çekenlere dönüşmüşler. Rüzgarların, elde ederlerdi. Kentte daha fazla Regattalar, Rönesans’ta daha akıntıların ve gelgitlerin tanınması düzenlenmeye başlanan görkemli ziyade Compagnie della Calza ve kullanılmasında gerçek birer usta kayık yarışlarına katılmak için kentin (Genç Eşraflar Birliği) tarafından olmuşlar. sembollerinden birisine dönüşen bu düzenlenirdi. 16. yüzyıldan itibaren yönetim tarafından görevlendirilen ve Direttori di Regata (Regatta Yöneticileri) denilen soyluların eline 13 geçti. Regatta, o zamandan beri belirli özellikteki kayıklarla gerçekleştirilen birçok yarışa bölümlendirilmiştir. Böyle bir olayda Marcus Havzası ve Canal Grande, şehir sakinlerinin büyük bir heyecanla yarışmaları izlediği her çeşit, muhteşem süslenmiş kayıkla kaynardı.

Herhangi bir karışıklığı önlemek ve gerekirse müdahale etmek için Regattalar eski zamanlarda kendilerine has uzun şekilleri olan tören kayıkları, Bissoneler tarafından yönetilirdi.

Pruvada oturan eşraf, genel düzeni bozan kayıkları normalde su tavuklarının avlanmasında kullanılan Etraftaki ortam (lagün), kayık meslek grubundan yüzyıllar boyu pişmiş toprak topları fırlatan bir çekmenin navigasyon türünü ve faydalanıldı. çeşit yay kullanırdı. Günümüzde çeşidini belirlemiş. Nispeten sığ su, düzeni koruma görevi bulunmayan dolambaçlı kanallar ve kumluklar, Venediklilerin en tipik yarışı Bissoneler bugün artık Regata altları düz ve karinası olmayan olan Regatta, her zaman yerli ve Storica’yı (Tarihi Regatta) başlatıyor. kayıkların kullanımına yol açmış. yabancıların ilgisini çekmiştir. İlk tarihi kanıtlar Regatta’yı, Marien Bugünkü şekliyle Regata Storica, İlgili su derinliğini mümkün olduğu şölenlerine kadar dayandırır. tarihi kente daha fazla turist akını kadar iyi tespit etmek için ayakta sağlayabilmek için Üçüncü Sanat durarak kürek çekilmeye başlanmış Her ne kadar hakkındaki ilk bildiriler Bienali vesilesiyle 19. yüzyılın ki bu Voga’nın karakteristiği olmuş. 13. yüzyılın ikinci yarısına dayanmış sonunda hayata geçirilmiş. www.suhaderbent.com [email protected]

Ocak/Şubat/Mart Ocak/Şubat/Mart 42 2018 2018 43 Duayenler Duayenler

matriks bana net olarak biyolojik Teorik eğitimimiz iyiydi. Belki daha çok İstanbul Tıp Fakültesi’ne geldim. bilimleri gösterdi. O yüzden tıp eğitimi kaynak olabilirdi, biraz kitap eksiğimiz Hocalarımız geri dönmemi istedi. Beynin Gizeminin almaya karar verdim. vardı. Daha fazla gelişmem gerektiğini söyledim. Uzmanlık sonrası bir yıl Peşinde; D.: Peki, neden nöroloji? D.: İsviçre’de bulunduğunuz bir rehabilitasyon kliniğinin şefliğini M.E.: Aslında onun da başlangıcı dönemde aldığınız eğitim ve yaptım. Arkasından tekrar araştırma orta son, lise yıllarının başlangıcına yaptığınız çalışmalar hakkında neler aşkım depreşti. İsviçre’deki büyük Prof. Dr. dayanır. O sıralarda hafızanın nasıl söyleyebilirsiniz? bir firmanın özel araştırma oluştuğu üzerine Macar asıllı bir M.E.: O zamanlar uzmanlık eğitimi laboratuvarına girdim. Proje bilim insanının yaptığı deneylerle aslanın ağzındaydı. İstanbul Tıp uzmanı olarak çalıştım. Parkinson Murat Emre ilgili yazılar okumuştum ve çok ilgimi Fakültesi’ni birincilikle bitirdikten ve Alzheimer konularına o sırada çekmişti. Sonra lise eğitimim başladı, sonra, çeşitli bölümlerden uzmanlık ilgi duydum. İlgili laboratuvarın Fen Lisesi’nde her yıl her öğrencinin kadrolarına girmem için teklifler geldi. Merkezi Sinir Sistemi Araştırma mutlaka bir bilimsel proje yapması Ben askere gitmeye karar verdim. Grubu’nun başına geçtim. Birkaç gerekirdi. Ben de ilk yılımda biraz naif İnsanlar buna şaşırdı. Uzmanlık eğitimi yıl sonra da yurda döndüm. bir yaklaşımla, beyin hücrelerinin almanın bu kadar zor olduğu bir bölünmemesiyle hafızanın bir ilgisi ortamda bu denli çeşitli teklifleri nasıl D.: Bu sıralarda Londra var mıdır, hafıza kaydı sürebilsin diye geri çevirdiğimi anlayamamışlardı. ve ABD’de çalıştınız. Bu mi hücreler bölünmeyi durdururlar Oysa ben yurt dışına gitmeye ve dönemlerden de bahseder misiniz? hipoteziyle bir deney planlamaya araştırma eğitimi almaya kararlıydım. M.E.: İsviçre’de klinik araştırmalar çalıştım. Bunun kesintiye uğramasını da alanında çalışmaya başladığımda istemiyordum ve önce askerliğimi Parkinson hastalığına ilgi duymaya Hacettepe Tıp Fakültesi’nin Deneysel yaparak aradan çıkarmak istiyordum. başlamıştım. Çünkü İsviçre’de Tıp Bölümü ile temas kurdum. çalıştığım araştırma bölümünde Bana fareyle nasıl çalışacağımı Askere gitmeden önce yurt dışında Parkinson tedavisi için yeni moleküller İnsan beyninin gizemlerini çözmeye gösterdiler. Tabi kurguladığım deneyin seçtiğim bazı bölümlere yazarak, geliştiriliyordu. Onların klinik hayatını adayan Prof. Dr. Murat Emre, yaklaşımı çocukçaydı, kanserojen bir nörolojik bilimlerde araştırma araştırmalarının nasıl yapılması yurt içinde ve yurt dışında yaptığı madde kullanarak beyin hücrelerini yapmak istediğimi ve beni kabul gerektiğinin planlarını biz yapıyorduk. çalışmalarla nörolojinin bilinmeyen bölünmeye zorlamayı, bunun edip etmeyeceklerini sordum. ABD, gerçeklerini gün yüzüne çıkarmaya labirentte belli bir yolu kullanmayı Almanya ve İngiltere ile birlikte O süreçte dünyanın üst düzey tüm devam ediyor. öğrenen farenin belleği üzerindeki İsviçre’ye başvurmuştum. Bunların Parkinson uzmanlarıyla tanışma ve etkilerini ölçmeyi planladım. bazılarından olumlu yanıt geldi. Burs fikir alışverişi yapma şansım oldu. Bir DENGE: Hocam önce sizi biraz sağlayacaklarını da belirten en net tanesi etkileyici bir insandı; Prof. David tanıyalım, kimdir Prof. Dr. Murat O dönemlerden itibaren beyin cevap ise Zürih’tendi. Marsden. Bir süre onun yanında eğitim Emre? bilimlerine merak sarmaya başladım. almak istedim, kabul etti. Kendisinin Harvard MURAT EMRE: Konya’nın Ereğli Fakülte seçerken bir yandan nörolojik Zürih’te nörolojik bilimler üzerine yanında kaldığım süreç benim için çok ortamında ilçesinden çıkıp, hep batıya doğru bilimlere yönelmek aklımdaydı, ama araştırmalarıma önce balık yararlı bir dönemdi. Hem somut bilgi çok avantajlı gitmiş bir insanım. İlkokulu Ereğli’de, cerrahi mi yoksa teorik alanı mı deneyleriyle başladım. Balıklarda mikro hem de düşünce sistematiğini, klinik oluyorsunuz. ortaokulu Konya’da, liseyi Ankara’da, seçmeliyim tereddüdünü yaşıyordum. cerrahi ile yaptığımız 1 yıl süren bir yaklaşımları öğrenmem açısından Hep üniversiteyi İstanbul’da, askerliği Sonra cerrahiye hevesli olmadığımı deneydi. Prof. Gazi Yaşargil’in kardeşi, bana katkısı büyük oldu. makalelerini Kırklareli’nde, uzmanlığımı Zürih’te, fark edince doğal sonuç nöroloji oldu. ünlü bir fizyolog olan Prof. Günay okuduğunuz üst uzmanlık eğitimlerimi ise önce Mete Yaşargil ile birlikte çalışıyorduk. Daha sonra İsviçre’ye döndüm ve isimlerle yan yana İngiltere ve sonra Amerika’da yaptım. Tıp insanın merakını tatmin etmeye Bu çalışmamı tamamlayıp tıp doktorası Alzheimer konusuna ilgi duymaya çalışıyorsunuz. Son olarak Türkiye’ye geri döndüm. uygun bir bölüm. Ben de çok tezi olarak yazdım, bu tez Zürih başladım. Çalıştığım bölümde bu kez Alzheimer meraklı bir insanım. Her zaman her Üniversitesi tarafından yılın en iyi tezi Alzheimer üzerine tedaviler bulmaya hastalığında anahtar D.: Tıp eğitimi almayı neden tercih şeyi öğrenmek isterim. Nöroloji de olarak kabul edildi ve ödül aldı. Aldığım çalışıyorduk. Bu konu üzerine kendimi rol oynadığı düşünülen etmiştiniz? bilinmeyenleri en çok içeren alanların ödül parasıyla da Ereğli’de okuduğum geliştirmek için ABD’ye gitmeye karar amiloid molekülünü M.E.: Lise eğitimim Ankara Fen başında geliyor. Bu da seçimimi ilkokula babamım adına küçük bir verdim. Orada Harvard Üniversitesi’nde araştırma amaçlı olarak ilk sentezleyen Lisesi’ndeydi, orada çok iyi bir eğitim kolaylaştıran bir etmendi. kütüphane kurdurdum. Türkiye doğumlu çok ünlü bir profesör ve ilk hayvan deneylerini yapan insan aldım. Lise ikinci sınıfta bir eğitim vardı; Prof. Marsel Mesulam. Onunla caddenin öbür tarafında çalışıyordu. danışmanı geldi ve meslek seçiminde D.: İstanbul Tıp Fakültesi’nde o Araştırmada uzun süre kalmayıp yazıştım, yanına gitmek istedim, Ondan bu maddeyi alıp, fare beynine D.:Akademik nelere dikkat etmemiz gerektiğini dönemlerde nasıl bir eğitim aldınız? önce klinik eğitim alayım diyerek kabul etti. Onun yanında da çok şey enjekte ederek, etkisini araştırma kariyer anlattı. “Kendinize, ilgi alanlarınız, M.E.: Çok iyi hocalarımız vardı. Sonraki Zürih Üniversitesi Nöroloji Bölümü’ne öğrendim. Klinik yaklaşım, hasta analizi, şansım oldu. Bunun yanında çalıştığım yapmayı yetenekleriniz, aklınızdaki mesleklerin süreçte dünyanın farklı ülkelerinde girdim. Daha sonra yapılması gereken, eğitim-öğretim sistematiği, araştırma bölümün çok gelişmiş bir insan neden tercih potansiyeli, iş olanakları, sosyal statüsü, bulununca, aldığımız tıp eğitiminin dahiliye ve psikiyatri rotasyonlarımı teknikleri hakkında çok şey öğrendim, beyin bankası vardı. Aklınızda bir ettiniz? geliri nedir, tüm bunları göz önüne oralardan eksiği olmadığını fark gerçekleştirdim. Böylece uzmanlık için diğer yandan hem klinik araştırma soru varsa oradan dokuları alıp, özel M.E.: Akademik alarak bir matriks oluşturun” dedi. ettim. İllaki bir eksik söyle derseniz, gereken süreyi doldurmuş oldum. çalışmaları, hem de temel araştırmalar, boyamalar yapıp, mikroskop altında kariyer tıbba başlarken Benim de lisede biyoloji ve teorik fizik pratiğin biraz öğrencinin inisiyatifine hayvan deneyleri yaptım. çalışabiliyordunuz. Çok verimli bir aklımda olan bir alan üzerine ilgim gelişmişti. Oluşturduğum bırakılmış olmasını öne çıkarabiliriz. Sonra uzmanlık sınavı için Türkiye’ye, dönem oldu. değildi. Araştırma Ocak/Şubat/Mart Ocak/Şubat/Mart 44 2018 2018 45 Duayenler Duayenler

yapmak istiyordum ama bunun Örneğin Parkinson hastalarında organizasyonundaki sorunlar etkili. Alzheimer’de beyinde biriken bazı özel Önümüzdeki 3-5 yıl içerisinde bu mutlaka öğretim üyeliği statüsünde zihinsel işlevler aksayabiliyor. Bu Dünyaya baktığınızda, özellikle dış moleküller var. Bunlar hangi sırada, konuda olumlu ya da olumsuz olması gibi bir planım yoktu. Zaman işlevleri test edebilmek, anlayabilmek, kaynakların araştırmada kullanımı ne yapıyorlar, hastalık nasıl başlıyor, kırılmalar yaşayacağız. içerisinde gelişen bir durumdu. tedavi edebilmek için o konuda çok yüksektir. Örneğin İngiltere’de arkasından hangi süreç geliyor, hastalık Öğrenmeyi seven bir insanım. da bilgili olmanız gerekiyor. Ya da akademik departmanlarda fonlamanın klinik olarak başlamadan önceki son 10 D.: Genç hekimlere neler tavsiye Akademik kariyer sürekli öğrenmeyi Alzheimer gibi bunamayla giden en az yarısı dış kaynaklardan gelir. yıl nasıl geçiyor, bunları büyük ölçüde edersiniz? gerektiriyor. Zamanla öğretmeyi de hastalıklarda tabloya yürüme ve Bunlar, uluslararası araştırma fonları, anlamış durumdayız. M.E.: Bu soru sorulduğunda hep sevdiğimi ve bu konuda yetenekli hareket bozuklukları eklenebiliyor. Avrupa Birliği fonları, ilaç firmaları, farmakoloji öğretmenim Hikmet olduğumu fark ettim. İki alanı birlikte yürüttüğünüzde araştırma şirketleri tarafından Ancak amiloid dediğimiz, bu şelalenin Hoca’yı hatırlarım. Ona hangi uzmanlık edindiğiniz bilgi ve deneyim klinik sağlanır. Bütün bunlar devletten başında duran molekülün birikiminin alanını önerdiğini sormuştum. O da ne Hem öğreten hem öğrenen bir olarak da birbirini besliyor. Bu anlamda gelen fonların yanında araştırmayı hangi mekanizmayla tetiklendiğini yaparsam yapayım pişman olacağımı insansanız bu ideal bir durum. iki alanı birlikte götürmenin klinik destekleyen kaynaklardır. Bizde bu henüz bulabilmiş değiliz. Tedavi söylemişti. “En az pişman olduğunu Araştırma merakı da bunu uygulamada çok faydasını gördüm. kaynakların kullanımında sorunlar var. anlamında da neredeyse bir kırılma bulabilirsen mutlu olursun” diye destekliyor. Bilgiyi sadece Üniversitelerde dışarıdan bulduğunuz noktasına yaklaşmış durumdayız. ekleyerek bir de örnek anlatmıştı; “Ben tüketmek değil üretmek İki ana alanın kesişme noktası olan bir parayla nasıl insan çalıştıracaksınız, Amiloid maddesinin çökmesini araştırmaya yöneldim, şimdi bir tane de istiyorum. Bilgi üretimine Parkinson Hastalığı Bunaması, maaşını nasıl vereceksiniz, bu parayı engelleyen, çökenin temizlenmesini makalem yayınlandığı zaman mutlu katkıda bulunmak, gelişime zaman içerisinde ana ilgi alanım nasıl yöneteceksiniz? Düzgün, iyi sağlayan moleküller, aşılar üzerinde oluyorum ama maddi imkanlarım yön vermek, merak ettiğim haline geldi. Eskiden “Parkinson işleyen, oturmuş bir sistem kurulmuş çalışılıyor. kısıtlı, çocuklarımı istedikleri yerlere soruların cevabını kendim hastalığında bunama olmaz, zihinsel değil. yollamakta zorlanıyorum. Bir sınıf bulmak istiyorum, cevapları işlevler bozulmaz” diye bir görüş Çalışmalar tamamıyla hastalığın arkadaşım vardı, o pratisyen hekim nasıl bulacağımı formüle vardı. Geçtiğimiz yıllarda bu görüşün Avrupa Birliği, bugün “Size 2 milyon ön evresine kaymış durumda. Bu olarak kaldı, taşrada bir yerde çalıştı, etmek, onu hayata geçirmek, doğru olmadığı ortaya çıktı. Parkinson euroluk kaynak veriyorum, beş doğrultuda 3-4 mega çalışma çok para kazandı. Şimdi o bana sonuçlarını görmek heyecan hastaları iyi tedavi edilip ileri yaşlara yıl boyunca on tane araştırmacı yürütülüyor. Bir tanesi Kolombiya’da özeniyor, ben ona özeniyorum” verici. gelirlerse bir kısmında bir bunama çalıştırabilirsiniz, klinik bir araştırma devam ediyor. Orada geniş bir demişti. tablosu ortaya çıkıyor. Bunun yapabilirsiniz” dediğinde, biz bunu aile bir Alzheimer gen mutasyonu D.: Bilimsel mekanizması nedir, bu hastalara nasıl yapacağız, bu parayı nasıl taşıyorlar. Bu kişilerin bir kısmında Genç meslektaşlarıma ilk önerim; çalışmalarınızdan ve zaman içerisinde Alzheimer mi kullanacağız, klinisyen-araştırmacıları henüz hastalık belirtisi yok, aşılama önce kendilerine bir hedef seçsinler. yayınlarınızdan bahseder ekleniyor, yoksa bu kendine özgü, farklı hangi statüde çalıştıracağız, hangi yapıldı ve önümüzdeki beş-on yıl Başlangıçta ulaşılması güç görünse misiniz? bir bunama çeşidi midir, nasıl tanınır kurallara bağlı kalacağız, ülkemizde izlenecekler. Aşılama yapılmayanlarla dahi hedef koymak önemli. Bir M.E.: Nörolojide benim ve nasıl tedavi edilir? Bu sorular benim bu, yerleşik bir sistem haline gelmiş karşılaştırılacaklar. Acaba Alzheimer hedefiniz varsa en nihayetinde iki tane ilgi alanım özel ilgi alanım oldu. Gerçekten de değil. Bu yüzden potansiyelimiz kadar geni taşıyan bir insan aşılanırsa ona ulaşıyorsunuz. İlk birkaç yılları gelişti; bir tanesi hareket bu durumun Alzheimer’den bağımsız, üretemiyoruz. hastalığın belirtilerini göstermeye bilir zorluklarla, kendilerini keşfetmekle işlevini etkileyen en sık hastalık kendine özgü bir bunama tablosu Birçok konuda bilgi, merak, üretme mi diye. geçebilir. Tıp eğitimi tabii ki size olan Parkinson, diğeri ise zihinsel olduğu ortaya çıktı. hevesi açısından dünya çapında olan her şeyi vermiyor. Tıp pratiğini işlevleri etkileyen en sık hastalık arkadaşlarımız var. Ancak sistem yeteri Amerika’da yürütülen bir diğer bir görmelisiniz, orada fikirleriniz olan Alzheimer. Bana; “Neden ikisini Son 15 yılda bu alanda önemli kadar iyi çalışmadığı için, örneğin araştırmada, çok hafif bellek bozukluğu şekillenebilir, beklentilerinizi gerçekle bir arada yaptınız?” diye sıkça sorulur, katkılarım olduğunu söyleyebilirim. istediğiniz zaman istediğiniz kadroyu olan, özel görüntüleme yöntemleriyle kıyaslarsınız. Bu meyanda yurt dışı zira akademik kariyerde genel yaklaşım Parkinson Hastalığı Bunamasının alamıyorsunuz. Üç tane araştırma beyninde amiloid birikmeye başladığı deneyimi de bence çok önemli. Farklı tek bir alana yönelmektir. Ben ise teşhis kriterlerini tanımlayan komitenin asistanı gerekliyse bunu devletten saptanan insanlar aşılanıyorlar. Hastalık insanlar, farklı kültürler, farklı yöntemler, şöyle düşündüm: Beynin iki tane başındaydım. Bu tablonun tedavisi alamazsınız. Böyle bir gücü yok. gelişimi önlenecek mi bakılıyor. Bir farklı yaklaşımlar görülmeli. ana görevi var; biri insanı hareket için dünyada ilk kez kullanıma çıkan Olması da gerekmez zaten. Olması başka çalışmada Alzheimer risk geni ettirmek, diğeri zihinsel işlevlerini, ilacı klinik olarak test eden araştırma gereken şey dışarıdan bulduğunuz olarak bilinen bir geni taşıyan 65 yaş Ben uzun yıllarımı yurt dışında bir başka deyişle duygu ve grubunun başındaydım. Yine ikinci kaynağı iyi kullanabilme imkanı üstü insanlar aşılanıyor. Tamamıyla geçirdim, sonunda ülkeme döndüm. düşünceleri sağlamak. Eğer bir ilacın araştırılması için yapılan verilmesi. Bu noktada aksıyoruz. hastalığın ön evresine odaklanmış Bana zaman zaman Türkiye’ye beyni bütünüyle anlamak uluslararası bir diğer büyük çalışmayı durumdayız. Son 10-15 yıldır neden döndüğümü sorarlar. İki istiyorsanız birbirine yürüten grubun başında bulundum. Araştırmada en önemli unsur insan öğrendiğimiz her şey bize amiloidin sebebi olduğunu söylerim. Birincisi entegre olmuş bu iki çalıştırmak. İkinci unsur ise alettir. asıl kritik eleman olduğunu gösterdi idealist sebepler; orada bilimsel olarak fonksiyonu birlikte D.: Sizce günümüzde ülkemizde, İnsan olduktan sonra gerisini bir ve neredeyse bütün çabalarımız ona ürettiklerimin bir kısmını burada anlamaya çaba mesleğe yönelik yeterli düzeyde şekilde halledersiniz. Ama dışarıdan yöneldi. üreteyim, buradan yayınlayayım ki bu göstermelisiniz. bilimsel çalışma üretiliyor mu? bulduğunuz kaynaklarla insanı ülkeye borcumu ödeyeyim. İkincisi Bu işlevlerin M.E.: Net olarak hayır. Birçok ülkede nasıl çalıştıracağımızı henüz tıpta Benzer bir kırılma noktası Parkinson “egoist” sebepler; bütün kolaylıklarına, bozulduğu akademik gelişme toplumu yönlendirir, çözebilmiş değiliz. için söz konusu olabilir. Sonuçta daha iyi şartlara, gelirin fazla olmasına hastalıkları ekonomik gelişmenin öncüsü olur, orada da Alzheimer gibi beyinde rağmen kendimi burada daha anlamak bizde ise iş dünyası, ekonomik gelişme D.: Parkinson ve Alzheimer’de gelinen başka bir proteinin (synuclein) birikimi rahat, daha mutlu hissediyorum. istiyorsanız ve bu alanların dünya ile entegrasyonu son noktayı nasıl değerlendirirsiniz? yaşanıyor. Son yıllarda synuclein Bu bağlamda verdiğim iki iyi karar bu akademik gelişmenin görece önüne M.E.: Her iki hastalık açısından da birikmesini önlemeye yönelik vardır; birisi yurt dışına gitmek, yaklaşım geçti. Türkiye henüz akademik deyim yerindeyse son 10 yılda suç aşılamalar başladı. Faz-I’i, yani sağlıklı diğeri de geri dönmek. Gençlere de daha potansiyelini yeterince kullanamıyor. mahallini iyice anlamış durumdayız gönüllülerde denem aşmasını geçtiler, kabuklarının dışına çıkıp başka şeyleri faydalı. Bunda da biraz üniversite sisteminin ama tetiği çekeni henüz bulamadık. şimdi hastalara verilmeye başlandı. deneyimlemelerini tavsiye ederim. Ocak/Şubat/Mart Ocak/Şubat/Mart 46 2018 2018 47 Kültür Sanat 1 İstanbul İl Genel Meclisi Binası 2 Jale Yılmabaşar evde... 3 İstanbul Panosu’nun montajında (1969) 4 Horoz’la (1968) 5 Kuşlara Yem Veren Kız formu ile seramik panosu eskizi (30 m2) Frankfurt (1985)

Cumhuriyet Tarihinin 1 ilk Kadın Seramik Profesörü; Jale Yılmabaşar

Dünyanın her köşesinde eserleri sergilenen, yurt içi ve yurt dışında 2 3 4 5 pek çok kişisel sergi açan, birçok büyük otele, fabrikalara dev panolar hazırlayan Jale Yılmabaşar, halk sanatının geleneksel biçimleriyle modern dekor tekniğini bağdaştırmış, “Ateşin Ustası” unvanını sonuna kadar hak eden usta bir sanatçı.

DENGE: Sanata olan yeteneğiniz ne zaman, nasıl keşfedildi? JALE YILMABAŞAR: Sanata olan yeteneğim hayatımda önemli rolü olan babam sayesinde ortaya çıktı. Sanat disiplinini de çok küçük yaşlarda, tahsilini Paris’te yüksek makine mühendisi olarak yapan babam Bahattin Yılmabaşar’dan aldım. Daha sonra ablam Suna Yılmabaşar ile sanatsal çalışmalarıma başladım. J.Y.: Tatbiki Güzel Sanatlar çıkarılırdı. Ben gece yarısı kapıları kilitli J.Y.: Galerisi olan bir arkadaşımın; Ablamla katıldığımız resim Yüksekokulu’nda her şeyi üniversitenin duvarlarından atlayarak “Seramikçiden ressam olmaz” sözü yarışmalarında birincilikler aldık. öğrendiğimiz Prof. Hakkı İzzet Bey’in dışarı çıkmak zorunda kalırdım. beni çok üzmüştür. Seramik ve resim Sonra ablam Frankfurt’ta moda talebesiydim. Mezun olunca da Sömestrde tatil yapmaz, okulda zaten iç içe sanatlardır. Seramik akademisini birincilikle bitirdi ve yurt asistanı oldum. Alman öğretmenler soğukta çalışır çok deney yapardım. yapmadan önce eskiz çizersiniz, yani dışında başarılı bir moda tasarımcısı de ders verirdi. Mr. Grove bizim Kırmızı ve beyaz çamuru birlikte resim yaparsınız. Bu nedenle seramik oldu. Ailenin sanatsal çalışmaları bölümdeydi. Çok çalışkan bir kullanıp içine çiviler, bakır talaşları sanatçılarının birçoğu aynı zamanda çocuklarına aşılaması, onları sergilere öğrenciydim. Öğlen yemek yerken ve cam koyarak değişik tekniklerle ressamdır. Bütün ünlü ressamların da götürmesi çok önemli. bile laboratuvarda renk araştırırdım. pişirdim. (1963) aynı zamanda seramikçi olduğunun bilinmemesi acı bir durumdur. D.: Devlet Tatbiki Güzel Sanatlar Fırını beklemek için okulda gece D.: Seramikle sanat hayatına Örneğin; Picasso, Miro, Chagal, Yüksekokulu’nda o dönemde nasıl yarılarına kadar kalırdım. Okul başladıktan sonra resme yöneldiniz, Kandinsky, Dufy v.b. ressam olup bir seramik eğitimi aldınız? akşam kapanır, öğrenciler dışarı tepki gördünüz mü? seramik te yapan sanatçılardır. Ocak/Şubat/Mart Ocak/Şubat/Mart 48 2018 2018 49 Kültür Sanat 6 7 “Seramik Horoz” plaka 8 New York Dünya Fuarı’nda (1964) 9 “50. yıl Horozları” Kültür Sanat (Promat koleksiyonunda)v

6 10

7

8

9

D.: Münih Devlet Akademisi’nden Schmied’i mezuniyet sonrası atölyeme D.: Ateşin Ustası unvanını nasıl aldınız? J.Y.: Münih Akademisindeki hocam el sanatımızda emsali görülmemiş mekanlarda hiç bozulmadan tüm mezun olan ve diplomasında Prof. Dr. davet ettim. “5 dakika için gelirim” dedi, J.Y.: Fransızları bana Ateşin Ustası Prof. Jürgen Peipka; “Eski Türk güzellikte ve çeşitlilikte kaynak vardır. canlılığını koruyor. yazan tek Türk oldunuz. Bu noktada 5 saat kaldı. İmza defterime; “Seramiği demelerindeki en büyük etken kültürüyle açık bağlantıları olan, Kültürümüz, örf ve adetlerimizde akademiye girişinizin ilginç bir sevmezdim. Jale’nin eserlerini görünce seramiklerde çok canlı ve parlak özgün bir çağdaş ressam” olarak nazara, uğura genelde göz boncuğu D.: Neden köprü, horoz ve evler? hikâyesi var, paylaşır mısınız? seramiklerini ve idollerini beğendim” renkleri gerçekleştirebilmemdir. Çünkü tanımlıyor beni. Eleştirmenler de kullanıldığı bilinen bir gerçek. Ben J.Y.: 1985 yılında Fatih Sultan Mehmet J.Y.: Marmara Üniversiteden izin alıp yazdı. Sonra bana akademinin seramik seramik eserinize uyguladığınız eserlerimdeki Anadolu etkisine de göz ve diğer birçok motifi bu Köprüsü’nün ayakları atölyemin Münih Akademisi’nin resim ve grafik bölümünde profesörlük teklif ettiler. sırlar ateşte pişirilmeden önce başka dikkat çekiyorlar. Ben içimden etkilenmeden dolayı yaptım. üzerinden geçtiği için atölyem bölümünün giriş sınavlarına girdim. 27 renktedir. Fırının derecesine göre nasıl gelirse öyle çalışıyorum. istimlak edildi. Bu olay nedeniyle çok profesör önünde sınavı kazandım. Artık D.: 1963 yılında “Jale’nin Horozları” renkler oluşur. O yüzden baştan Resimlerimi loş ışıkta yapıyorum. D.: Renkler desek? üzüldüm ve İstanbul’dan uzaklaşmak Münih akademinin öğrencisi olmuş- adlı ilk serginiz gerçekleşti. O sergiyle kullandığınız renklerin hangi derecede Çünkü eğer bir resim karanlıkta J.Y.: Renkler benim hayal dünyam, istedim. Marmara Güzel Sanatlar tum. Ancak 2 altın madalya kazanmış ilgili neler hatırlıyorsunuz? pişeceğini iyi hesaplamanız gerekir. kendini gösterebiliyorsa, aydınlıkta ilham kaynağım, yaşama sevincimdir. Fakültesi’ndeki görevime ara vererek bir sanatçı olduğumu saklamıştım. Aksi J.Y.: Denenmemişi deneme cesareti ve bol ışıkta daha çok gösterir. Büyük İçimdeki coşkuyu ve heyecanı daha öncede söylediğim gibi Münih halde resim tekniklerini bana öğret- ile, yeni teknikler kullanarak ilk sergimi Fazla tutarsanız kararır, az tutarsanız resim ise hem kalıcı oluyor, hem de renklere yansıtırım. Turkuaz ve kobalt Devlet Güzel Sanatlar Akademisi’nin mezlerdi. 6 sömestr okudum. 1987 1963 yılında Beyoğlu’nda Olgunlaşma açık ve gelişmemiş olur. Bazen detaylara daha çok inebiliyorum. mavi en çok kullandığım renklerdir. Resim ve Grafik Bölümü derslerine yılında diplomamı aldığımda, diplo- Galerisi’nde açtım. Sanatseverler, halk, farklı derecelerde oluşan renkleri Hatta Jale Mavisi denen özel, canlı girdim. Atölyemin yıkımının üzüntüsü ması üstünde Prof. Dr. yazan ressam, sergimi kuyruklar oluşturmuş şekilde tutturabilmek için gerçekten büyük D.: İlham kaynaklarınız neler? bir rengim vardır. Her sanatçının yaratıcılığımı olumlu yönde etkiledi grafiker tek öğrenci bendim. izledi. Sergi davetiyelerimi seramik ustalık gerekir. İşte bu ustalığa eriştiğim J.Y.: Özellikle Anadolu’nun uçsuz kendine özgü tutkuları vardır. Ben ve bu durum resimlerime yansıdı. çamuruyla yapıp bir ilke imza attım. için Fransız meslektaşlarım bana bu bucaksız kültür hazinelerinden ilham de canlı renkleri kullanmak ve onları Resimlerimin konusu bu tarihten Mezuniyetimde Prof. Reipka Sanat eleştirmeni Zahir Güvemli’nin unvanı layık görmüşlerdir. alıyorum. Türk motiflerini, çini, halı, motiflerle bütünleştirmenin bütün itibaren yıkılan atölyem, köprü ve “Meslektaşım Jale Yılmabaşar” diye çok Yeni Sabah Gazetesi’ndeki “Jale’nin çorap, dokuma, tahta oymacılığı, zorluklarını ve risklerini göze almaktan horoz oldu. uzun bir konuşma ile sergi açılışımda Horozları başarılı bir seramik sergisi” D.: Eserlerinizde işlediğiniz temalar eski köy evlerinde tavan, sütun, hiç vazgeçmedim. Bu özen ve titiz beni övdü. Ayrıca kitabıma da önsöz yazısıyla tanındım. Horoz da benim ve genel tarzınız ile ilgili neler dolap, duvar süslemeleri yazma, çalışmalarımın bir sonucu olarak, D.: Peki ya Çatalhöyük ve İdoller? yazdı. Rektör Prof. Dr. Wieland sembolüm oldu. söyleyebilirsiniz? oya ve akla gelmeyen daha pek çok seramik panolarım 50 yıldır dış J.Y.: Yurt dışında sergilenecek Ocak/Şubat/Mart Ocak/Şubat/Mart 50 2018 2018 51 Kültür Sanat 11 “Çatalhöyük” resimleri çalışırken. 12 13 Seramik “Alem”ler Kültür Sanat

açtığım sergidir. Çünkü galeri sergiden dört yıl önce davet etmişti. Muhteşem 12 bir sergi olmuştu. Daha sonra 1990 yılında Paris’te açtığım sergide çalışmalarım Picasso ve Miro’nun eserlerinin yanında sergilenmişti. Bir de Paris’te Salon D’autoum’da resimlerim Fransız jürisi tarafından seçilerek sergilendi. Yüz yıllık bu önemli Fransız salonunda jürinin seçip, resimlerini sergilediği tek Türk ressam bendim.

D.: Gerek Türkiye gerekse yurt dışında çok sayıda ünlü yapıya seramik pano yaptınız. Bunların ilk akla gelen ya da en çok ses getirenlerine örnek verir misiniz? J.Y.: İltaş, Devsan ve Fako İlaç fabrikaları için yapmış olduğum panolar dünya basınında ve Almanya’da Abend Zeitung ve USA’da, uyguladığım görsel teknik nedeniyle 13 övgü almıştır. Çünkü ilaç fabrikası için yapılacak bu pano, dönen merdivenin arkasında yer alacaktı. Mimarlardan merdivenin ölçüsünü alarak, görüş mesafesini, insan boyunu düşünerek, merdivenin dönen kısımlarına uygun tasarlamıştım.

Vakko seramik panosunu ise yekpare çalışmıştım. Yapım sürecinde Ortaköy’deki fabrikada karıştırılmış şamotlu kili yoğurarak masa üstüne bütün panoyu açtım. Altı ay masa üstünde çalıştım. Kurudu, boyadım, harika oldu. Mimar Haluk 11 Baysal’ı çağırıp panonun bitişini gösterdiğimde “Mükemmel, hemen monte edin” dedi. Plakaların montaj resimlerimin değişik ve Türk D.: Biraz da işin tekniğinden iki gün seramik yapıyordum. Diğer 42 yıllık seramik öğretimimde yüzlerce sırasında arkasındaki çamurun v kökenli olmasını istedim. Anadolu bahsedelim? günlerde ise sabah dörtlere kadar seramikçi yetiştirdim. Öğrencilerimin ufalandığını gördüm. D.: “Büyük Efes Oteli” süreci nasıl oldu? Medeniyetleri Müzesi’nde gördüğüm J.Y.: İlk olarak yapılacak işin resmini resim çalışıyordum. Çünkü tekrar çoğu seramik malzeme ve montaj J.Y.: Büyük Efes Oteli yarışması için IDOLLERden sonra, Konya’ya 60 km yapıyorum. Sonra onu seramiğe vurgulamak isterim ki seramik ve hataları yüzünden hasarlı işler Anlamıştım, fabrikada bana verilen Türkiye’nin tanınmış sanatçıları Bedri ötede yer alan Çatalhöyük’te, geçirebiliyorum. Çünkü eseri resim birbirinden ayrılamaz. çıkardılar. Son örnek olarak Taksim çamuru yoğuran işçiler alçı plakalar Rahmi Eyüboğlu, Nuri İyem, Nasip arkeolog Prof. J. Mellaart’ın kazılarında kullanacak olan mimarlar ya da metrosuna yaptıkları seramik panonun arasında kuruttukları için çamura ne İyem, Eren Eyüboğlu, Erdoğan Ersen, ortaya çıkan dünyanın ilk duvar şirketler çalışmayı ilk olarak resim D.: Eserlerinizin montajında yer düşen parçalarını bütün ikazlarıma yazık ki şamotun dışında yanlışlıkla Cevdet Altuğ, Füreya Koral, Devrim resimlerindeki “Bereket Tanrıçası”, “Ana halinde görüyorlar. Mesela büyük alıyor musunuz? rağmen yenilemediler. Mimarlara kötü alçı tanecikleri karışmıştı. Buna çok Erbil, Salih Acar, Atilla Galatalı, Sadi Tanrıça”, “Leoparlar” ve “Akbabalar” gibi bir pano yapacaksanız onun eskizini J.Y.: Seramik duvar panolarımın örnek oluşturdu. Dayanıksız ve çabuk üzüldüm, panoyu çöpe atıp tekrar Çalık, Cevat Şakir Kabaağaçlı ve beni semboller bana ilham kaynağı oldu. gösterirsiniz. Sonra oradaki jüri tümünün monte edilişinde ben hasar gören, riskli görülen seramik yapmaya karar verdim. Çünkü İzmir’e davet edilip bilgiler verildi. renklere ve işe karar verirse, onay de işçilerle iskele tepesinde bizzat panoları kullanmak istemiyorlar. senelerce Vakko’da dış mekanda Çatalhöyük kazılarını yapan verirler ve çalışmaya başlarsınız. Ama çalıştım. Plakaları numaralarına göre kullanılacak olan panoya yağmur Bu panoyu hazırlarken yine talihsizlikler İngiliz arkeolog Prof. Ian Hodder’i iyi bir resim bilginiz yoksa bu işte tek tek ben verdim. İş bitinceye kadar D.: Meksika, Avustralya, Paris, Münih, ve kar altında derzlerden giren sular yaşadım. Çünkü ilk kez bana yardım 25 Temmuz 2000 tarihinde ilerleyemezsiniz. onlarla çalıştım. Ateşin Ustası kitabımın Londra, Moskova, Peru, Japonya… hasar verirdi. Bu yüzden yeniden eden asistan arkadaşlardan çamuru Beylerbeyi’nde resim atölyeme davet 59. sayfasındaki montajlar kısmında Dünyanın dört bir yanında sergiler yaptım. Panom 40 yıldır hiçbir şey yoğurmalarını istemiştim. İşte sonucu; ettim. Çatalhöyük serimi göstererek Resim yaptığımda herkes bana iskele üstünde nasıl çalıştığım ispatlıdır. açtınız. Aralarında sizin için özel olan olmadan yerinde durdu. Fabrika dört ay ince detaylar çalıştığım pano- tablolarıma isimler vermesini rica “Artık seramiği bırakırsın” demeye Yanımda taşıdığım ufak fotoğraf bir sergi var mı? yeni yerine taşınırken panom da mun içine plastik, naylon parçalarını ettim. Bu konuda bana çok yardımcı başladı. Hâlbuki seramiği bırakmam makinesi ile bütün panolarımın J.Y.: Beni en çok heyecanlandıran yıllar sonra hiçbir hasara uğramadan karıştırdıkları için bütün emeğim boşa oldu. söz konusu bile değildi. Haftada montajının resimlerini çekerim. sergim 1972 yılında Avustralya’da Nakkaştepe’ye nakledildi. gitmişti. Atıp yeniden yaptım Ocak/Şubat/Mart Ocak/Şubat/Mart 52 2018 2018 53 Kültür Sanat 14 “Şenlik” (Emine Kütük koleksiyonunda) 15 “Kurdeleli Kızlar” serisi Kültür Sanat

Naylon torbalarla saklanan Ustası” kitabım basıldı. Bu çamuru, saatlerce yoğurarak 14 kitabımda, resim, heykel, tekstil, 15 aynı kıvama getirmek ve hava halı, cam, bale, gazetecilik boşluklarını almak gerekir. (1964 yılında Milliyet’teki sanat Naylon parçaları alçı veya köşesi yazılarım) çalışmalarım, yabancı cisimlerin kil-çamurun seramik pano montajlarım ve içine girmesi hava boşluğu sergilerimin detayları yer alıyor. panonun fırında patlamasına ve eserin kırılmasına neden olur. D.: Kızınızın da sizin gibi başarılı Hele ufak şamot parçasının bir sanatçı olması nasıl bir arasına karışan alçı tanecikleri durum? seramik panoyu yok eder. Bu J.Y.: Kızım “Kedici Ressam” Sedef yüzden hamuru hep kendim Yılmabaşar’ın benim izimden yoğurmuşumdur. Hatta günde gelmesi ve bu yolda çok başarılı bir ton çamur yoğurma rekorum olması beni hem sevindiriyor bulunmaktadır. hem çok gururlandırıyor. Aslında Sedef 10 yaşındayken, 1977 D.: Mimarlarla iyi anlaşabiliyor yılında Kıbrıs’ta anne-kız bir sergi muydunuz? açmıştık. Açılışını da rahmetli J.Y.: Mimarlarla aram hiç iyi Rauf Denktaş yapmıştı. Sedef’in olmadı. Çünkü çoğunlukla o sergide seramikten anne-kız mimarlar sanatçıyı zora sokarak heykeli vardı ve Sayın Denktaş o hep eleştirme eğilimindedir. eseri çok beğenmişti. Oysa mimar-sanatçı görüşmesi önemlidir. Mimar, ısrarla benim Sedef, 20. kişisel sergisinde hiç istemediğim konuyu yapmamı uyumadan 24 saat çalışarak istediğinde kabul etmem. Mimar annesinin 18 saatlik rekorunu Haluk Baysal ile güzel bir işbirliği kırmış oldu. Kızımın da ressam yapmıştık. olması, ileride ben dünyadan gittiğimde benim eserlerimi D.: Çok sayıda ödülünüz, takdir edecek konumda olması uluslararası altın madalyalarınız ve değerlendirebilmesi içime var. Bunların başlıcaları neler? daha iyi siniyor. J.Y.: Yarışma kazanmak benim Torunum Yağmur da bizim için çok önemlidir. 1968’de izimizden gideceğe benziyor. Münih’te altın madalya Çünkü her gün resim yaparak kazandım. 1969’da İtalya’da bize gösterip onayımızı ve Faenza’da uluslararası seramik takdirimizi kazanıyor. Bu onu yarışmalarında altın madalya ve bizi çok mutlu ediyor. Sedef kazandım. 1970’te A.K.M ve ben Paris-İstanbul-Ankara’da yarışmasında birinci oldum. sergiler açtık. İleride de birlikte çıkardım. 12 yılda yazdığım bu kitap sergiler açmak istiyoruz. Paris 1994-1995 ve 1996’da “Plastik Sanatlar” Ankara Türk Tarih Kurumu’nda 228 ve Münih olabilir. Hatta torunumun da dalında en başarılı kadın sanatçı sayfa olarak basıldı. gelecekte bize katılmasını planlıyorum. seçildim. Picasso Müzesi’nde yapılan “Valloris Seramik Bienali’ne jüri üyesi Bunun için her hafta sonu Ankara’ya D.: Son olarak sanat yolunda ilerleyen olarak davet edildim… Ayrıca Devlet kuruma giderek, 1980 yılında kitabımı gençlere ne gibi tavsiyelerde Sanatçısı unvanı almış olmam da bitirdim. İngilizce baskısı “My Ceramics” bulunmak istersiniz? benim için büyük önem taşıyor. adıyla yayınlandı. ABD’de ders kitabı J.Y.: Ben her gece yatmadan önce; olarak okutuluyor. Bu kitap Türkiye’de “Bugün sanatla ilgili ne yaptım” D.: Türkiye’de seramik yapımını bazı ilkleri de barındırıyor. Kitabımda; derim. “Eskiz defterime bir desen öğreten ilk kitabı yazdınız. Başka mimari uygulamalarla ilgili teknik çizmeden uyumaya hakkım yok” diye kitaplarınız da var, bunlardan sırlarımı, formüllerimi, bütün bilgi ve düşünürüm. Öğrencilerime de bunu bahseder misiniz? deneyimlerimi yazarak melektaşlarımla öğütlerim. Herkese yardımcı olarak, J.Y.: 50 yıl içinde aralıksız her gün paylaştım. bildiklerimi öğretirim. Gençler de çalıştığım, seramik ve duvar panoları yaptıkları sanat ne olursa olsun çok tekniklerini anlatan kitabımı, Jale Doçentlik tezimde “Seramikte Reform çalışsın, yaptıkları işi sevsin, iyi niyetli, Yılmabaşar Seramik Yöntemleri adıyla, İmkanları”nı yazdım. 2006 yılında da irade sahibi ve özverili olsun. Gerisi masraflarını da kendim karşılayarak 436 sayfalık “Jale Yılmabaşar Ateşin zaten gelir. Ocak/Şubat/Mart Ocak/Şubat/Mart 54 2018 2018 55 Sektörden Sektörden

D.: Merck’in Türkiye pazarına girişi ne Yaşanılabilir zaman, nasıl gerçekleşti? Ş.Z.: Merck, Türkiye’de 1998 yılından bu yana Sağlık Hizmetleri ve Yaşam Bir Dünya Bilimleri bölümleriyle ilaç ve kimya alanlarında faaliyet gösteriyor. Merck biyofarma ürünlerinin Türkiye’de hasta İçin ve hekimlerin hizmetine sunulması 1950’li yıllara kadar uzanıyor.

D.: Merck’in Türkiye ve dünya pazarında bugünkü konumu nedir? Ş.Z.: Türkiye’de Merck olarak ilaç sektöründe faaliyet gösterdiğimiz tedavi alanlarında lider pozisyonda yer alıyoruz. Ülkemizde, toplam olarak 220 çalışanımız var. Bu rakamı, Merck’in diğer ülkelerdeki organizasyonlarıyla kıyasladığımızda, global yapımız Şehram Zayer içerisinde orta ölçekli bir satış ve Merck Türkiye pazarlama şirketi olduğumuzu söyleyebiliriz. Genel Müdürü Türk ilaç sektöründeki diğer firmalardan bizi ayıran yönümüz, aynı zamanda bir Yenilikçi ve kaliteli ürünleri ile ilaç ve kimya firması olarak yerli ve yabancı ilaç kimya endüstrisinde öncü bir firma sanayisine çözüm ortağı olmamızdır. olan Merck’in Türkiye Genel Müdürü Eski adıyla kimya bölümü olarak bilinen Şehram Zayer, Türk ilaç sektörünün Merck Yaşam Bilimleri bölümümüz, daha çok yatırım çeken, daha fazla üretim ve ihracat yapan, dış ticaret dengesine olumlu katkıda bulunan ve hastalara uluslararası standartlarda hizmet kalitesi sunan bir yapıya kavuşması için tüm gayretleriyle çalıştıklarını söylüyor.

DENGE: Merck’in kuruluş hikâyesini öğrenebilir miyiz? ŞEHRAM ZAYER: Merck, temeli 1668 yılında atılan yaklaşık 350 yıllık köklü bir geçmişe sahip, dünyanın en eski ilaç ve kimya şirketidir. Bugün artık kimya divizyonu, ilaç ihracatı için gerekli Ş.Z.: Merck; Sağlık Hizmetleri, Yaşam Performans Materyalleri divizyonu şirketimiz, inovatif çözümler sunan bir olan EU ve FDA İyi Üretim Uygulamaları Bilimleri ve Performans Materyalleri altında ise; geniş bir müşteri kitlesine yaşam bilimleri ve teknoloji şirketi halini proseslerini iyileştirmeleri ve adında üç ana divizyondan oluşuyor. hitap eden son derece yenilikçi almıştır. Şirketin tarihsel kökleri, Friedrich geliştirmeleri yönünde hizmet sağlıyor. Sağlık Hizmetleri bölümümüzde, materyaller, ileri teknolojiler ve ileri Jacob Merck’in 1668 yılında satın karşılanmamış tıbbi ihtiyaçları yerine teknoloji ürünü kimyasalları sunuyor. aldığı Darmstadt’ta bulunan Engel- Global ayak izimizi 2005’te 54 ülke getirmek için çabalıyoruz. Bu kapsamda, Apotheke’e (Melek Eczanesi) dayanıyor. ofisinden bugün 66 ofise genişlettik. bulunduğumuz tüm tedavi alanlarında; Merck likit kristallerde dünyada çok Asya ve Latin Amerika’nın yükselen hayata başlarken, hayat boyunca önemli bir pazar ve teknolojiye sahip. 1827 yılında, Heinrich Emanuel pazarlarında başarılı ticari yapılar yaşam kalitesini arttırmaya ve yaşamı Bugün artık akıllı telefonlar, kavisli TV’ler, Merck alkaloidlerin, bitki özütlerinin inşa ettik. Merck son 7-8 yılda yaptığı uzatmaya dair çaba gösteriyoruz. tablet bilgisayarlar ve akıllı saatler gibi ve diğer kimyasalların endüstriyel laboratuvar çözümleri ve proses Bu yönümüzle Türkiye’de üretim yapan çok önemli atılımlarla ve şirket satın oyunun kurallarını değiştiren ürünlerin ölçekli üretimine başladı. Her şey bir çözümleri sunmakla kalmıyor, Merck birçok ilaç şirketi aynı zamanda Merck’in almalarıyla hem finansal hem de ürün Yaşam Bilimleri bölümümüz; ayrılmaz bir parçası haline gelen ileri eczane ile başladı ama günümüzde teknolojisi ile biyoteknolojik ya da kimya divizyonunun da müşterisidir. İlaç portföyü olarak çok güçlü bir noktaya müşterilerimizin yaşam bilimi ekran teknolojisinde çıtayı yükseltmeyi birçok karşılanmamış tıbbi ihtiyaç için normal ilaç üretimi yapabilen tesisleri sanayisinde, ilaç üretim standartlarının gelmiştir. araştırmaları, biyoteknoloji ve ilaç sürdürüyoruz. ileri teknoloji ile çözümler buluyoruz. sıfırdan kurarak anahtar teslimi şeklinde Avrupa ve Amerika pazarında satış üretimi alanlarında başarıya ulaşmasını Onun için eczaneden dünya devliğine üreticisine teslim edebiliyor. yapmalarına imkân sağlayacak hale D.: Merck üç ana sektörde faaliyetlerini sağlayacak önde gelen teknolojileri, D.: İlaç portföyünüzde daha çok hangi uzanan bir yolculuktan bahsediyoruz. gelmesi için destek veren Merck’in yürütüyor, bunları anlatır mısınız? araçları ve çözümleri sunuyor. tedavi gruplarına yönelik ilaçlar var? Ocak/Şubat/Mart Ocak/Şubat/Mart 56 2018 2018 57 Sektörden Sektörden

Ş.Z.: Şirketimiz, Türkiye’de Fertilite, ve büyüme geriliği alanlarındaki çerçevesinde bu yenilikçi ürünlerimizi Hem ürünlerimiz hem de toplumsal kültürümüz ve hastaların, tüketicilerin yenilikçi ürünlerimiz için başarılı Nöroloji, Endokrinoloji ve Metabolizma, ilaçlarımızla hasta ihtiyaçlarını hasta ve hekimlerin kullanımına sorumluluk bilincimiz sayesinde ihtiyaçlarına tamamen odaklanmamızı lansmanlar yapmayı kapsıyor. Onkoloji ana terapötik alanlarında karşılamaya devam ediyoruz. sunmaya hazırlanıyoruz. faaliyetlerimizin dünya çapındaki sağlayan bakış açımız sürdürülebilir faaliyet gösteriyor. İnfertilite tedavisi sorun ve sıkıntıların çözümüne başarı stratejimizi oluşturuyor. Faaliyet D.: İnsan kaynakları politikanızı ve alanında Türkiye’de lider pozisyondayız. Onkoloji alanında; kullanıma sunulmuş D.: Merck’in ilaç ve sağlık yardımcı olmasını istiyoruz. Aslında alanlarımızda yenilikçi, en kaliteli ve çalışan profilinizi anlatır mısınız? Bu alanda tedavi gören hastaların olan ilacımızla Türkiye’deki onkoloji sektörlerindeki misyonu nedir? Merck’in tüm iş kolları ortak bir ileri teknolojiye sahip ürünler üzerinde Ş.Z.: Şirketimizin globaldeki stratejisinde ihtiyaçlarına karşılık veren ve klinik hastalarının yanındayız. Tedavi Ş.Z.: Büyük başarılar elde etme amaca sahip: “Daha yaşanılabilir bir yoğunlaşıyoruz. üç önemli nokta var; Teknoloji, İnsan olarak kanıtlanmış en geniş ilaç alanlarımızda şirket içi uzmanlığımızı ve hedefiyle araştırmaya önem veren dünya için müşterilerimizi, hastaları ve Performans. “İnsan” başlığı altındaki portföyüne sahibiz. becerilerimizi stratejik iş birliklerimizle uzmanlaşmış faaliyet alanlarımız ve paydaşlarımızı güçlendirmek, ileri Sürdürülebilir ve kârlı büyümenin üç ana konumuz, bağlı çalışanlar, pekiştirerek yeni ve farklı tedavi sayesinde hastalara, müşterilerimize teknolojiler geliştirmek”. yanı sıra orta ve uzun vadede, yetkilendirilmiş ve sorumluluk Nöroloji dalında; multipl skleroz (MS) yöntemleri geliştirmeye odaklanmış ve iş ortaklarımıza daha iyi bir yaşamı gelişmekte olan pazarlarda da güçlü alan liderler ve yetkin yetenekler. tedavisi alanındaki çalışmalarımızla durumdayız. Şu an Amerika ve mümkün kılmak için çalışıyoruz. D.: Merck’in kurumsal stratejisi pozisyonumuzu genişletmeyi Bu kapsamda yetenek ve gelişim da Türkiye’de yine lider bir rol Avrupa’da, Onkoloji ve MS tedavisi Yenilikçi anlayışımız sayesinde hakkında bilgi verir misiniz? planlıyoruz. İkili misyon dediğimiz yönetimine çok önem veriyoruz. üstlenmiş durumdayız. Endokrinoloji alanında 2 yenilikçi ilacımızın kendimizi sürekli geliştirmeyi Ş.Z.: Sürekli yenilik yaratmayı bir stratejinin çevresinde firmamızı ve Metabolizma alanında; tiroid lansmanları gerçekleşiyor. Ülkemizde amaçlıyoruz. hedeflememiz, kalite konusunda birleştiriyoruz. İkili misyon, mevcut İK departmanımız çalışanlarımızla hastalıklarının tedavisinde, diyabet de gerekli kanun ve regülasyonlar geleneksel hassasiyetimiz, kurumsal ürünlerimizi maksimize ederken, birebir yakın iletişim içerisinde. Onların Ocak/Şubat/Mart Ocak/Şubat/Mart 58 2018 2018 59 Sektörden Sektörden

ihtiyaçlarını anlıyor ve kişiye özel kariyer yıl önce sık duyulmayan ancak hedefleri belirliyorlar. Adaylarımızın günümüzde çağın hastalıklarından biri eğitim ve özgeçmişleri önemli olduğu olan MS hastalığı konusunda çok etkin gibi yetkinlikleri ve kurum kültürüne bir ilacımız var ve yıllardır pazar lideriyiz. uygunlukları da bizim için büyük önem Çocuklarda büyüme hormonu eksikliği taşıyor. konusunda bir tedavimiz var.

Sorumluluk bilincine sahip, başarı ve Bir de Onkoloji alanına çok ciddi sonuç odaklı, gelişmeye ve öğrenmeye katkılarımız oluyor. Çoğu zaman istekli, iş birliği kültürüne uygun ve okuduğumuz ve gördüğümüz şirketimize yeni bir şeyler katabilecek hedefe yönelik tedavi konusunda adayları aramızda görmek istiyoruz. da özellikle kolon ve baş-boyun Bizim de şirket olarak böyle adaylara kanserlerinde kullandığımız ilacımız, katabileceğimiz çok şey var. Tüm hedefe yönelik bir ilaç. Direkt tümörlü çalışanlarımızın şirketimizde uzun hücreye yönelerek diğer hücrelere vadeli bir kariyer yolculuğuna sahip zarar vermeden tedavi sağlıyor. olmasını istiyoruz. Önce kemoterapiler vardı, sonra hedefe yönelik terapiler ortaya çıktı. D.: 2017 yılı itibarıyla Türk ilaç sektörü Şimdi bilimde yeni bir trend var; üzerine neler söyleyebilirsiniz? immünoterapi. İmmünoonkoloji klinik Ş.Z.: Sektöre baktığımızda nüfus çalışmalarımıza ülkemizi de dahil etmiş yaşlanması, ilaca erişimin kolaylaşması, olmaktan ötürü mutluyuz. sağlık politikalarında yaşanan gelişmeler gibi etkilerin de katkısıyla önümüzdeki D.: İlaç sektörünün geleceğini nasıl dönemlerde Türkiye’de çift haneli görüyorsunuz, ne gibi beklentileriniz büyümeler beklendiğini söyleyebiliriz. var, sektörü bekleyen, hazır olunması gereken tehditler sizce neler? Türkiye’nin, bulunduğu bölgede üretim Ş.Z.: Dünya ilaç pazarı 2016 yılında 1,10 tesisi, kalitesi ve kapasitesi bakımından trilyon dolara ulaştı. Türkiye 2016 yılında cazip bir ülke olduğu bilinen bir gerçek. dünyada 16. sırada. Dünya ilaç pazarı Son 5 yılda Türkiye ilaç pazarında göz büyümesinin %75’i Onkoloji, Hepatit, ardı edilmeyecek bir büyüme söz HIV, Otoimmün hastalıklar ve MS konusu. 80 milyona yakın bir nüfusa tedavisinden kaynaklanıyor. Bu trend sahip olması nedeniyle de Türkiye Türkiye’nin de içinde olduğu gelişmekte büyük bir pazar hacmine sahip. Ülkemiz olan pazarlar için de büyük oranda ilaç sektörünün daha çok yatırım çeken, geçerli. Bu nedenle ilaç sektöründe daha fazla üretim ve ihracat yapan, yenilikçi ilaç ve tedaviler giderek daha dış ticaret dengesine olumlu katkıda fazla önem kazanıyor. bulunan ve hastalarımıza uluslararası standartlarda hizmet kalitesi sunan bir Biz de bir araştırmacı ilaç firması yapıya kavuşması için tüm gayretimizle olarak, yeni ilaç ve tedavileri keşfetmek çalışıyoruz. için çalışıyoruz. Bu da on binlerce bilim insanına yıllar boyu süren Biz de sağlığın önümüzdeki araştırmalarında kaynak, teknoloji ve dönemde özellikle yeni yatırımlar çalışma ortamı sunmak anlamına açısından öncelikli alanlardan biri geliyor. Globalde firma olarak en büyük olmasından ve yenilikçiliğin, ilaç beklentilerimizden birisi bu ortamı AR-GE’sinin desteklenmesinin sürdürülebilir kılmak. Bu çalışmaları ulusal sağlık politikalarımızın kalbine gerçekleştirebilmek için uygun bir yerleştirilmesi yönünde ilgili otoritelerin yatırım ve rekabet ortamının olması da girişimlerinden mutluyuz. sektör olarak en önemli beklentimiz.

D.: Türk ilaç sektöründeki rekabete D.: Son dönemde sıkça gördüğümüz karşılık ne gibi çözümler üretiyorsunuz şirket birleşmeleri hakkında neler ve bu anlamda sizi diğer firmalardan düşünüyorsunuz? ayıran temel özellikler neler? Ş.Z.: On yıl önce Merck, orta ölçekli Ş.Z.: Bizim bulunduğumuz tedavi bir Alman kimyasal ve ilaç firması alanlarının hepsinde inanılmaz bir iken bugün global ayak izine sahip rekabet var. Bundan 20 veya 25 enerjik bir bilim ve teknoloji şirketi. Bu Ocak/Şubat/Mart Ocak/Şubat/Mart 60 2018 2018 61 Sektörden Sektörden

dönüşüm; Serono (2006), Millipore (2011), AZ Electronic Materials (2013) ve son olarak da şirketin 350 yıllık tarihinin en büyük satın alması olan Sigma-Aldrich (2015) ile sağlandı. Aynı zamanda, organik olarak da büyüyüp global ölçekte genişleyerek Asya Pasifik, Ortadoğu ve Afrika gibi gelişmekte olan pazarlar ve ABD’deki mevcut büyük ayak izine ulaştı.

Benzer satın almalar ve birleşmeler diğer şirketlerde, hatta diğer sektörlerde de görülüyor. Bunu, serbest pazar ekonomisinin, gelişen ve globalleşen dünyanın, baş döndüren teknolojik gelişimlerin doğal bir sonucu olarak görüyoruz.

D.: Merck’in AR-GE’ye bakışı ve AR-GE çalışmaları hakkında neler söyleyebilirsiniz? Ş.Z.: Merck, AR-GE yatırımlarını 2 kattan fazla arttırarak 2005’te 700 milyon eurodan, 2016’da yaklaşık 2 milyar euroya yükseltti. Her yıl yaklaşık ciromuzun yüzde 25’ini AR-GE’ye ayırıyoruz.

Şirketimizin AR-GE faaliyetlerini her üç divizyon için ayrı ayrı yürüttüğünün de altını çizmeliyiz. Sağlık Hizmetleri (ilaç) bölümümüz yıllık satışlarının yaklaşık olarak %20’sini AR-GE’ye yatırıyor. Darmstadt, Boston, Pekin ve Tokyo’da İmmüno-onkoloji çalışmalarımızın 200.000 kişinin ölümüyle sonuçlanan projesinin Türkiye ayağında gençlerde Beykoz Eğitim Destek Derneği iş Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Kanser büyük AR-GE merkezlerimiz var. Yaşam bir kısmı da Türkiye’de yapılıyor. Şu tropikal bir hastalık olan şistozomiazis “bilime merak, çevreye duyarlılık” bilinci birliğinde 2 yıldır “BEDES (Beykoz Daire Başkanlığı da destekledi. Bilimleri (kimya) bölümümüz için anda dünyadaki ilk üç merkezden ile mücadele ettiğimiz projemizde oluşturma amacıyla yola çıktık. Gönüllü Eğitim Destek Derneği) ile yeni yıl yıllık 260 milyon euro AR-GE üzerine biriyiz. Yeni bir tedavinin klinik Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ile birlikte Merck Türkiye çalışanları, projenin ilk sürprizi” isimli bir proje yapıyoruz. Bu Kampanyamızı 2014, 2015, 2016 harcanmakta. çalışmalarının Türkiye’de yapıldığını şimdiden 74 milyon hastaya ulaşıldı. aşamasında Beykoz Mesleki ve Teknik kapsamda özellikle yeni yıl döneminde yıllarında da farklı projelerle devam mutlulukla paylaşabilirim. Hastaların Bu hastalık ortadan kalkana kadar Anadolu Lisesi’nde 240 öğrenciye, sosyo-ekonomik seviyesi düşük olan ettirdik. Bu yıl da Avrupa Baş ve Boyun Yaşam Bilimleri AR-GE merkezlerimizde yeni bir tedaviye erişimini sağlamak mücadele devam edecek. Yine Afrika ikinci aşamasında ise Özel İkitelli OSB ailelerden çocukların kışlık giyim Topluluğu (EHNS) ve Baş Boyun ise 1.500’den fazla bilim insanı çalışıyor. için üniversiteler, çok değerli hekimler kıtasında 80 ülkede kullanılan 700’e Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi’nde ihtiyaçlarını karşılıyoruz. Gönüllü Kanserleri Derneği’nin katkılarıyla, “Baş Sadece 2016 yılında lansmanını ve hastaların katkılarıyla iş birliği içinde yakın minilab ile toplum sağlığını tehdit 260 öğrenciye eğitim verdi. Merck çalışanları bu çocuklarımız ile boyun kanserlerini baş aşağı edelim” yaptığımız yeni ürün sayısı 2 binli çalışıyoruz. eden sahte ilaçlarla mücadeleye destek birlikte alışverişe çıkarak onlarla zaman konseptiyle devam eden sosyal medya rakamlarla ifade ediliyor. Performans veriyoruz. Sanata destek vermeyi misyon edinen geçirme imkânı buluyorlar. kampanyasına destek sağladık. Materyalleri bölümümüz içinse D.: Merck’in global anlamda sosyal şirketimizin, uluslararası performanslara yaklaşık 400 bilim insanı 13 farklı sorumluluk anlayışından bahseder D.: Türkiye’de yürüttüğünüz sosyal imza atan bir filarmoni orkestrası var. 2013 yılında birincisi gerçekleştirilen D.: Selçuk Ecza Deposu ve Denge AR-GE merkezinde çalışıyor. Bu misiniz? sorumluluk projelerine örnekler verir İKSV 20. İstanbul Caz Festivali’nde bizim “Avrupa Baş Boyun Kanserleri hakkında düşünceleriniz neler? bilim insanlarının çalışmalarıyla likit Ş.Z.: Faaliyetlerimizi kısa dönemli bir misiniz? sponsorluğumuzda ülkemize ilk kez Farkındalık Haftası” çerçevesinde EHNS’i Ş.Z.: Selçuk Ecza Deposu ile uzun yıllara kristal teknolojileri için 2.500’den ve bakış açısı yerine gelecek kuşakları da Ş.Z.: AÇEV Türkiye ile “Başka Bir konuk olan Deutsche Philharmonie (Avrupa Baş ve Boyun Derneği) tüm dayanan verimli, yapıcı ve başarılı bir OLED teknolojileri için 1.400’den fazla düşünen bir anlayışla yürütmekteyiz. Masal Anlat Baba” isimli bir proje Merck, Türkiye’nin öncü cazcılarından, Avrupa genelinde yaptığı bilinçlendirme iş birliğimiz var. Çalışmalarımızın aynı patentimiz bulunuyor. Sürdürülebilir olmak ilkesine dayalı iş gerçekleştirdik. Bu kapsamda piyanist ve besteci Kerem Görsev projelerinde destekliyoruz. çizgide devam edeceğine inanıyorum. başarımız bu prensipten kaynaklanıyor. çalışanlarımızın oluşturduğu 43 kişilik ile birlikte sahne aldı. Aynı zamanda Her alanda iletişim, başarı için çok D.: Merck’in AR-GE çalışmalarında Kurumsal sorumluluk etkinliklerimizi koşu ekibi ile 37. İstanbul Maratonu’na Türkiye’deki 15. yılımızı da kutladığımız Merck Türkiye olarak 2013 yılı Eylül önemli bir faktör. Selçuk grubunun Türkiye’nin yeri ve önemi nedir? sağlık, çevre ve kültür gibi üç stratejik katıldık. Topladığımız bağışlar, proje bu etkinlikte, “Teatime at the Savoy” adlı ayında “Başınıza Gelmeden” sloganıyla paydaşları ile Denge Dergisi gibi bir Ş.Z.: Sağlık Hizmetleri bölümümüz alanda yoğunlaştırıyoruz. kapsamındaki çalışmalarda kullanılmak proje ile orkestramız müzikseverlere başlattığımız kampanyayı, Türk Tıbbi iletişim aracının olması çok güzel. yeni ilaç geliştirme aşamalarından üzere AÇEV’in “Başka Bir Masal Anlat klasik ve caz müziğinin birleştiği farklı Onkoloji Derneği, Türk Kulak Burun Derginize yayın hayatında başarılar birisi olan klinik çalışmaları dünyanın Global düzeyde, Afrika’da hayata Baba” projesine aktarıldı. bir deneyim sundu. Boğaz ve Baş Boyun Cerrahisi Derneği, diliyorum. farklı merkezlerinde yürütmektedir. geçirdiğimiz önemli projeler var. Her yıl Global çapta yürütülen SPARK Türk Radyasyon Onkolojisi Derneği, Ocak/Şubat/Mart Ocak/Şubat/Mart 62 2018 2018 63 Turizm 1 Zeugma Antik Kenti kazı bölgesi 2 Zeugma Müzesi / Gaziantep 3 Zeugma Antik Kenti kazı bölgesi 4 Aphrodite’in (Venüs) Doğuşu mozaiği Turizm Zeugma Müzesi / Gaziantep

Ünlü coğrafyacı Strabon da Zeugma’dan bahsetmektedir. Helenistik 3 Büyülü Kent Dönemde Selevkos Nikator zamanında Zeugma’da önemli imar faaliyetleri yapıldığı bilinmektedir. Kentteki Zeugma akropolün üzerine kader tanrıçası Thyke’nin bir tapınağı yapılmıştır. Zeugma, kendi şehir sikkesi de basılmış Roma kentlerinden biridir. Sikkelerin üzerine, bir tarafına Thyke tapınağı, diğer tarafına güçlülüğü simgeleyen Roma Kartalı motifi basılmıştır.

Bölgeye ilişkin ilk kazı çalışmaları, Belkıs 4 Tepesi’nin güneyinde Gaziantep Müze Müdürlüğü tarafından başlatılmıştır. Bu çalışmalarda ana kayaya oyulmuş oda mezar ve önünde yapılan kazıda kaçakçılardan arta kalan çok sayıda heykel bulunarak Gaziantep Fotoğraf; Müzesi’ne taşınmıştır. Mezar sahiplerine İzzet Keribar ait kireç taşından yapılmış olan bu heykeller müzenin Belkıs Salonu’nda sergilenmektedir.

Zeugma (Belkıs) Antik Kenti, Dionysos ve Ariadne’nin düğünü Gaziantep’in Nizip ilçesi, Belkıs Köyü sahneli taban mozaiğini kurtarma sınırları içerisinde yer alır. Yaklaşık 20 bin kazısı da Gaziantep Müzesi tarafından dönümlük bir arazi üzerine kurulmuş yapılmıştır. Bu mozaiğe de yıllar önce olan kent; Fırat Nehri’nin geçilebilir en ilk olarak kaçakçılar ulaşmış, daha sığ yerinde bulunması, askeri ve ticari sonra satıcı ve alıcı arasında çıkan bakımdan çok stratejik bir bölge olması anlaşmazlık nedeniyle olay anlaşılmış 1 nedeniyle tarihin her döneminde ve kazılara başlanmıştır. Daha sonra önemini korumuştur. Birecik Barajı’nın gündeme gelmesi ile Gaziantep Müzesi yeni kaçak kazı ölümsüz iki aşık Metiox ve Partenope’ye Döneminin en büyük kentlerinden haberlerinin gelmesini beklemeden ait olduğu ve bunların ABD’de bir olan Zeugma, tarih boyunca değişik kazıları hızlandırmıştır. müzede bulunduğu ortaya çıkarılmıştır. isimlerle anılmıştır. Büyük İskender’in generallerinden, daha sonra Suriye kralı İlk yıllar, Şelte Deresi’nde daha önceki Şu anda Birecik Barajı’nın suları da olan Selevkos Nikator kendi adıyla, yıllarda açılmış kaya mezarı önündeki altında kalmış olan Roma Hamamı Fırat’ın adını birleştirerek MÖ 300 yılında terasta dizili olan kartal ve yün sepeti ve Gymnasium kompleksi Gaziantep burada Selevkos Euphrates adında bir kabartmalı mezar stelleri, Çimlitepe Müzesi tarafından kazılmıştır. Bu kazıyla kent kurar. mevkiinde tonozlu bir mezar önünde Zeugma kent sınırının Belkıs Köyü ile yer alan başı kesilmiş kalker heykeli sınırlı olmadığı, köyün yaklaşık 800 Daha sonraları, MÖ 1. yüzyılda, kent ve Ayvaz Tepesi’nin kuzey batısında metre doğuya doğru uzandığı tespit Roma hakimiyetine girer. Bu hakimiyet mevsim tanrıçası resimli taban mozaiği edilmiştir. değişikliğiyle birlikte kentin adı da Gaziantep Müzesi’ne götürülmüştür. değişerek “köprü, geçit” anlamına gelen Fransa’nın Nantes Üniversitesi’nden ve bütün dünyada bilinen şekliyle Gaziantep Müzesi’nin yaptığı Dr. Catherine Abadi Reynal tarafından Zeugma olur. kurtarma kazılarına West Avustralya Gaziantep Müzesi başkanlığında Üniversitesi’nden gelen arkeoloji kurtarma kazıları yapılmıştır. Bu katılımlı Roma İmparatorluğu’nun 4. Skitia ekibinin katılımıyla çalışmalar ilk kez kazıyla birlikte Zeugma bütünüyle ele Lejyon Garnizonu’nun burada uluslararası düzeye ulaşmıştır. Kelekağzı alınmıştır. konuşlandırılması ve ticaret sebebiyle mevkiinin doğusundaki tepede ulaşılan kısa zamanda büyük bir nüfusa ulaşan ilk Roma villasının taban mozaik Kelekağzı mevkiinde yerleşim katları Zeugma’da Fırat manzaralı yamaçlara döşemesinin de kaçakçılar tarafından ve kanalizasyonu, Halme Deresi’nde villalar inşa edilir. 80 bin kişilik nüfus sökülmüş olduğu ortaya çıkmıştır. Bizans, Roma evleri ve blok kesme Zeugma’yı dünyanın en büyük Kaçakçılardan arta kalan harflerden 2 taşlarla örülmüş kanalizasyon, kentlerinden biri haline getirir. buradan sökülen mozaik resimlerinin Bahçedere’de zeytinyağı atölyesi Ocak/Şubat/Mart Ocak/Şubat/Mart 64 2018 2018 65 Turizm 5 Zeugma Müzesi / Gaziantep 6 Dionysos Bacchus zemi mozaiği 7 Gaia, Çingene Kız mozaiği 8 Poseidon mozaiği 9 Bronz Mars heykeli Turizm Zeugma Müzesi / Gaziantep Zeugma Müzesi / Gaziantep Zeugma Müzesi / Gaziantep

Zeugma’yı Anadolu’daki pek çok 5 7 antik kent içinde ön plana çıkaran birçok özellik bulunur. Bu özelliklerden birisi kendine has farklılıklar taşıyan heykeltıraşlık ekolüdür. Zeugma’da ele geçirilen heykeller, kabartmalar ve mezar stellerinde kendini gösteren bu ekole ait pek çok örneği Türkiye’nin ve dünyanın çeşitli müzelerinde görmek mümkündür. Yörede bulunan önemli heykellerden biri Roma Dönemine ait 1,50 metre boyunda bronz bir Mars heykelidir.

9

6

açığa çıkarılmıştır. Ayrıca Mezarlık Üstü başının gözleri şimdi Gaziantep Müzesi toplam 65 bin adet mühür baskısı ele Zeugma’yı önemli antik kentler mevkiinde bir Roma villasının yemek ziyaretçilerini 360 derecelik bir açıyla geçmiştir. Bu sayı diğer antik şehirlerin 8 arasında farklı kılan diğer bir unsur da odasının zemininde Minos Boğası izlemektedir. tamamında bulunan ve yayınlanan Roma İmparatorluğu’nun en önemli konusunun resmedildiği bir taban mühür baskılarından daha çoktur. 4 lejyonundan biri olan ve çoğunluğu mozaiği açığa çıkarılmıştır. Bu mozaikte Diğer bir mozaiğin Kelekağzı Üstü Anadolulu askerlerden oluşan Scythica kanat yapıp uçan ilk insanlar olarak mevkiinde olduğu duyumunun Üzerinde resimler olan mühür Lejyonu’nun bu kentte bulunmasıdır. bilinen Daedalus ve oğlu Icarus da alınması üzerine burada yapılan kazıda baskıları papirüs, parşömen gibi resmedilmiştir. ilk odada sökülmüş mozaik, diğer dokümanların, değerli eşyaların Zeugma’nın asıl önemi, kazılarla ancak odalardan birinde Dionysos, diğerinde konulduğu torbaların, yiyecek-içecek küçük bir bölümü ortaya çıkarılabilen Gaziantep Müzesi’ne götürülen Akratos ise nehirlerin baş tanrısı Oceanus ve kaplarının ve gümrük balyalarının Roma villaları ve bu villaların tabanlarını Mevsim Tanrıçası ve satirlerin olduğu Tethys mozaiği gün ışığına çıkarılmıştır. mühürlenmesinde kullanılmaktaydı. süsleyen mozaiklerdir. Benzerleri taban mozaiği haricinde bir mozaik Bu tip eşyalara bağlanan kil hamuruna Türkiye sınırları içerisinde sadece Efes daha vardır. Bu nadide eser, kaçakçıların Zeugma’nın ne kadar önemli ve mühür basılması neticesinde kil Antik Kenti’nde görülen bu yamaç hışmından kıl payı kurtulmuş olan bir hareketli bir şehir olduğunu, ele geçen hamuru üzerine mühür veya yüzük villaları arkeolojik açıdan büyük önem kadın başıdır. Mozaik sanatçısı eserinde bu mozaiklerden başka, Gaziantep taşı üzerindeki resimler çıkmaktaydı. taşımaktadır. kadının gözbebeğini öyle yerleştirmiştir Müzesi’nin İskele Üstü Tepesi’nde Bu mühürler posta gönderilerinin ki etrafındaki 360 derecelik açının yaptığı özgün kurtarma kazı çalışmaları alındığının veya malzemelerinin Sadece A Bölgesi kazılarında gün neresinde olursanız olun gözleri size neticesinde bulduğu Roma arşivi açıldığının kanıtı olarak arşiv odasında ışığına çıkarılan mozaiklerin alanının bakmaktadır. Teşhire konan bu kadın kanıtlamaktadır. Bu arşiv odasında korunmaktaydı. 1.000 metrekareyi bulması Zeugma’nın Ocak/Şubat/Mart Ocak/Şubat/Mart 66 2018 2018 67 Turizm 10 11 Perseus elinde Medusa başı ile Kızıldeniz’de 12 Oceanos ve Tethys 13 Dionysus, Telete ,Skyrtos 14 Zeus’un boğa kılığında Europhe’yi kaçırışı Turizm Andromeda’yı korumak için öldürdüğü canavar Ketos mozaiği

10 14

11

13

12

tam anlamıyla bir mozaik kenti Bu dönemde çakılların tıraşlanmış mozaiklerinde MÖ 300’lerden sonra tabakası gelirdi. Üçüncü kat ise oldukça ABD’ye kaçırılan bu mozaikte ortada kalır. Babasından korkup evden olduğunu ortaya çıkarır. Yolların örneklerine de rastlanmıştır. Ancak görülmektedir. Genç Hıristiyan ve koyu hazırlanırdı ve yapıştırıcı olarak Amphytrite Poseidon’dan olan çocuğu kaçan Antiope daha sonra Sikyon Kralı kesişme noktasında bulunması, ticaret taşların gerçek tıraşlanması yani Bizans mozaikleri döneminde altın bileşiminde mermer tozu ve dövülmüş Triton’un üzerinde resmedilmiştir. Epopeus’la evlenir. ve garnizon kenti olması Zeugma’yı “tessera” denilen teknik önceeski Yunan, tesseralar tanrı ve İsa tasvirlerinde, tuğla içermekteydi. sanatçıların gözünde çekici yapmıştır. sonraları da Roma mozaiklerinde gümüşler ise ikinci derecede önemli Dionysos ve Nike: Anadolu kökenli Poseidon, Oceanus ve Tethys: Havuz Güvenli ve zengin bir kent olan kendini göstermiştir. Bu teknikte taşlar kişilerde kullanılmıştır. Teknik ve Roma mozaikleri yapılış olarak ikiye şarap ve doğa tanrısı Dionysos ve zemini veya yemek odası tabanı olduğu Zeugma’ya dönemin en iyi sanatçıları kübik, dörtgen ve üçgen prizmalar malzemenin yanı sıra kullanılan harcın ayrılabilmektedir. Birincisi küçük zafer tanrıçası Nike’nin bir arada tahmin edilen bu mozaikte denizlerin akın etmiştir. Bu sanatçılar kente biçiminde önceden kesilip hazırlanır, kendisi de büyük önem taşıyordu. küplerin yan yana konmasından görüldüğü bu mozaikte Dionysos, Nike en önemli tanrıları tasvir edilmiştir. En günümüzde olaylar yaratan mozaikler, ardından mozaik panosuna işlenirdi. Roma Döneminde harç yüzeye meydana gelmiş Opus Tessellatum tarafından idare edilen ve iki panter üstte Hippocam adı verilen ön tarafı freskler ve heykeller bırakmışlardır. iki-üç kat oluşturacak ve tesseralar denilen tarzdır. Dörtgen ve prizmatik tarafından çekilen bir arabanın içinde at, arkası balık olan yaratığın üzerinde Bir mozaik panosunda çok Taştan sonra en önemli mozaik yüzeyi taşıyacak şekilde seriliyordu. küplerden yapılmış olan desen, görülmektedir. Panterlerin önünde Poseidon görülmektedir. Elinde üç dişli değişik malzemelerin kullanılması süsleme malzemesi camdır. İlk kez Birinci kat harcın dibe çökmemesi için çalışma bittiğinde değişik renklere ise dans ederek ilerleyen bir bakkha dirgen vardır. Mozaiğin alt kısmında gerekmektedir. Ancak gelişim süreci MÖ 3. ve 1. yüzyıllar arasında Helenistik harç hamuru sık döşenmiş taşların boyanmaktaydı. İkinci tekniğe ise Opus görülmektedir. ise bir diğer deniz tanrısı Oceanus içinde ele alındığında yüzeydeki Dönemde görülmüş ve sanatçılara üzerine çatlamaları önlemek amacıyla Vermiculatum ya da minyatür mozaik ve denizlerde dişiliği sembolize eden süsleme malzemesinin köklü sınırsız bir renk kullanma olanağı yerleştirilirdi. Yer mozaiklerinden deniyordu. Bu teknikte taşların doğal Antiope ve Satyros: Antiope çok Tethys resmedilmiştir. değişiklikler geçirdiği görülmektedir. vermiştir. Bu iki ana maddenin dışında başka duvar mozaikleri için de aynı renkleri korunur ve küçük mozaik güzel bir kadındır. Antiope’nin dillere Mozaikte ilkin süsleme unsuru olarak mermer, kiremit parçaları, seramik uygulama dikkatle hazırlanır ve her parçaları resmin gidişine göre dizilirdi. destan güzelliğini gören tanrıların Dionysos’un Düğünü: Tasvir farklı renklerde ve çoğunlukla da tesseralar, terrekota parçalar ve nihayet durumda su geçirmeyen bir reçine Ancak bu dizilme nedeni ile taşlar adeta tanrısı Zeus ona aşık olur ve bir Satyros panosundaki figürler üzerine genel siyah-beyaz çakıl taşları kullanılmıştır. altın ile gümüş kullanılmıştır. ya da katran tabakası harçtan önce bir solucan gibi uzayıp giderdi. Zeugma kılığına girerek Antiope’ye yaklaşır. kanı sahnenin merkezindeki çiftin Zaman içerisinde çakıl taşlarının uygulanırdı. Ardından iki sıra kaba mozaiklerinin belli başlıları şunlardır: Antiope’nin gönlünü çalan Zeus’un Dionysos ile Ariadne olduğu ve çeşitli renklerde boyandığına tanık Altın tesseraların Roma Dönemine pürüzlü ve duvarın eklem yerlerinde güzel kadından iki çocuğu olur. Ancak mozaiğin düğünlerini yansıttığını olunmaktadır. ait ilk örnekleri, Antakya döşeme çivilerle kuvvetlendirilmiş ikinci harç Triton: Kaçakçılar tarafından bulunarak Zeus’un terk etmesiyle güzel Antiope düşündürmektedir. Sol baştaki Ocak/Şubat/Mart Ocak/Şubat/Mart 68 2018 2018 69 15 16 Dionysos ve Ariadne’nin Düğünü 17 Perseus elinde Medusa başı ile Kızıldeniz’de 18 Duvar resimli (fresk) oda, 19 Zemin mozaiği detayı mozaiğinin parçaları Andromeda’yı korumak için öldürdüğü tanrı ve tanrıçalar Zeugma Müzesi / Gaziantep canavar Ketos mozaiği olarak Campania’ya sürgüne gitti. 15 16 18 Campania’da kendini Dionysos’a adadı. Buna çok kızan Aphrodite onu kuş vücutlu bir sirene dönüştürdü.

Eros ve Psyche: Psyche ve Eros’un aşkı dillere destandı. Onca badireden sonra Zeus’un isteğiyle Psyche tanrılar katına getirildi ve orada hayatta her şeyden daha çok sevdiği erkekle evlenerek çok mutlu bir hayat sürdü. İşte ilgili mozaikte bu iki âşık resmedilmiştir.

Akratos: Eserde Akratos ve Euphrosyne oturmuş, Akratos geyik başlı içki kabından (Riton) Euphrosyne’nin kadehini doldurmaktadır. Solda iri içki kabı “krater” yer alır.

Europa: Bu mozaik, Suriyeli çok güzel bir kız olan Europa ile Zeus’un aşklarının hikâyesini betimler. Efsanede Zeus 17 karısı Hera’nın haberi olmadan güzel Suriyeliye yaklaşabilmek için altın rengi bir boğa şekline dahi girmektedir.

Perseus ve Andromeda: Yunan mitolojisine göre Perseus, kendisine bakanları taşa çeviren Medusa’yı öldürmüştür. Denizler tanrısı Menad, bu evlilikten hoşnut olmayan, denizdeki dişi unsuru sembolize eden dudaklı, boğa bakışlıydı. Çok kocaman kurtarma kazıları sırasında ortaya testiden Fırat akmakta ve suyla buluşan Poseidon’un elinde esir bulunan Dionysos’u yitirmek üzere olmanın Tethys ile birlikte yaşar. Bütün ırmakların bir karnı vardı. çıkarılan bu mozaikte yunus topraktan yeşillikler fışkırmaktadır. Sol Andromeda’yı kurtarmak içinse huzursuzluğu ve küskünlüğünü ve nehirlerin ikiliden meydana balıkları üzerinde Eros figürleri tasvir elinde bir dal tutar. Ayak ucunda bir bir deniz canavarını öldürmesi yaşayan bir sevgili durumundadır. geldiğine inanılır. İlgili mozaikte de ikili, Çingene Mozaiği (Gaia): Zeugma edilmektedir. ağaç mevcuttur. gerekmektedir. Mozaikte Perseus’un deniz canlılarıyla çevrelenmiş olarak kazılarının henüz kamuoyunun Andromeda’yı kurtarması tasvir Aphrodite’in (Venüs) Doğuşu: betimlenmiştir. gündemine girmediği 1992 yılında Akheloos: Fırat Nehri’nin kralı olan Su Perisi (Naias): Fırat’ın tanrısı edilmektedir. Aphrodite’nin doğuşu konusunda çıkarılan bu mozaikteki kadın figürü, Akheloos’un başı yemişler ve meyveler Euphrates’in sağında bir su perisi iki farklı inanış vardır. Bazen Zeus’la Daedalus ve Icarus: Daedalus’un gizemli bakışları ile yörenin simgesi saçan bereket boynuzuyla birlikte çimlerin üstüne sol dirseğini dayamış Danea: Argos Kralı Akrisios’un Danea Dione’nin, bazen de Ouranos’un kızı yaptığı işlerin resimlendiği taban haline geldi. İlk çıktığı yıllarda kimliği betimlenmiştir. Akheloos kanat hafif yan yatmış vaziyette tasvir adında bir kızı vardı. Danea’ya gönül olarak kabul edilir. mozaiği Zeugma kentinde, ikinci konusunda kesin bir tanımlama biçiminde bıyıklıdır. Saçına çiçekler edilmiştir. Su perisinin dirseğinin veren Zeus onu hamile bıraktı. Danea yerleşim terasında gün ışığına yapılamayan bu mozaiğe Çingene takılmıştır. Alın üstü çift bereket altından pınar akmaktadır. Bu da Fırat’ı bu ilişkiden oğlu Perseus’u doğurdu. Akhilleus: Akhilleus’un Truva Savaşı’na çıkarılmıştır. Bir Roma villasına ait Kızı adı verildi. Ancak bazı kaynaklar boynuzuyla taçlandırılmıştır. besleyen çaylara su sağlayan pınarları Akrisios kızıyla torununu bir sandığa katılmasını istemeyen annesi ve babası yemek odasının taban mozaiğidir. mozaikteki asma figürlerine dikkat simgeliyor olmalıdır. kapatarak denize attı. Danea ve Perseus, onu Skyros Adası’na, Kral Lykomedes’in Mozaikte altı figür mevcuttur. çekerek, bu kadının yer tanrıçası Gaia Demeter: Mozaikte Demeter’in büstü Seriphos Adası’nda karaya çıktı. İlgili sarayına gönderir. Akhilleus burada olduğunu ileri sürdü. sırasıyla sekizgen kuşak, sekizgen dalga Genç Nehir Tanrısı: Gövdesinin üstü mozaikte işte bu karaya çıkış anı tasvir kadın kıyafetleri giyerek Lykomedes’in Galateia: Efsanelerde etimolojik kuşağı, doksan derece döndürülerek çıplak genç nehir tanrısı dirseğini bir edilir. diğer kızlarının arasına karışır. Odysseus bakımdan süt beyazlığını çağrıştıran Kahvaltı Sofrasındakiler: Eserde mimari iç içe geçirilen iki eşkenar dörtgen ve podyuma dayamış halde çimlerin ise onu aramaktadır. Lykomedes’in bu adı taşıyan iki kişi vardır. Birincisi, bir arka plan önünde 3 kadın ve 2 genç bu dörtgenlerin sekiz köşesi aralarında üstünde hafif yan yatmaktadır. Sol üst sarayına gezgin bir satıcı kılığında girer. Nereus kızlarından biri ve bazı Sicilya kız görülür. Kadınlardan ikisi mavi-yeşil sekiz balta betimi bulunan bezeklerin köşede üçgen alınlıklı ve iki yanı avlu 19 Kızların önüne birbirinden albenili halk efsanelerinde rol oynayan bir deniz kumaşlı bir kanepeye oturmuş; sohbet merkezindedir. Sekiz sayısının duvarlı bir bina resmi mevcuttur. kumaşlar ve birkaç silah koyar. Tüm kızı tanrıçasıdır. Öteki ise Giritli olup, eder gibi birbirlerine dönmüşlerdir. geometrik bezeklerle verildiği bu kadınlar kumaşlarla ilgilenirken Akhilleus Eurytios adlı birinin kızıdır. Önlerinde üzerinde metal bir kase kompozisyonun köşeleri dairevi bir Parthenope ve Metiokhos: Metiokhos kılıç ve kalkanı eline alır, kullanmaya olan yuvarlak, üç ayaklı bir masa kuşakla çevrilir. ve Parthenope ölümsüz aşkları ile başlar ve gerçek kimliği ortaya çıkar. Silenos: Silenos yaşlanmış Satyroslara vardır. Onlardan az ötede, masanın ünlüdür. Parthenope aslen Phrygialı Mozaikte işte bu an tasvir edilmektedir. verilen genel addır. Fakat aynı zamanda, sağ tarafında yer alan üçüncü kadın, Euphrates: Euphrates Zeugma’da bir genç kızdı. Metiokhos’a âşık oldu, Dionysos’u yetiştirmiş olan bir efsane yüksekçe bir koltukta oturur. sekizgen sığ bir havuzun taban ama evvelce etmiş olduğu bekâret Oceanus ve Tethys: Antik çağlarda kahramanına da mitolojide bu adın mozaiğine işlenmiştir. Mozaikte yeminini bozmayı içine sindiremiyordu. Akdeniz haricindeki bütün açık verildiği bilinmektedir. Silenos son Yunuslu Eros: Packard Humanities Euphrates bir divan üzerine hafi Parthenope tutkusundan dolayı kendini denizlerin tanrısı olan Oceanus, derece çirkindi. Yassı burunlu, kalın Institute sponsorluğunda yürütülen yatar vaziyettedir. Dirseğinin altındaki cezalandırdı. Saçlarını kesti ve gönüllü Ocak/Şubat/Mart Ocak/Şubat/Mart 70 2018 2018 71 Uzman Görüşü Uzman Görüşü

önleyici ilaç olarak piyasaya Olguların %15,4’ünde (45) birden fazla diğer sağlık profesyonelleri tarafından ya da il sağlık müdürlükleri aracılığı ile uygulama zamanları, kullanım şekli, sunulmuş, ancak sakat doğumlara ilaçla zehirlenme meydana gelmiştir iletilen; kuruma bildirir. saklama koşulları, ilaç kullanımında neden olduğu tespit edildiğinde, [Akar T, Derinöz O, Demirel B (2007) - İlaçların doktorun önerdiği dikkat edilmesi gereken hususlar, ilaç Farmakovijilans 1962’de raflardan kaldırılmış, literatüre İlaç Zehirlenmeleri ve Hastane endikasyon ve pozoloji dışında Kurum tarafından yukarıda belirtilen uygulamasında kullanılan araçların “Thalidomide Faciası” olarak geçmiştir. Maliyetleri, Türk Ped Arş, 42: 103-6]. kullanımını veya suiistimalini, konularda yapılan değerlendirmeler güvenli ve etkin kullanımı, doz - Gebelik ve emzirme dönemi de sonucunda eczacıya geri bildirim uygulaması sırasında kaçınılması İlaçların sebep olduğu sakatlıklar Yasal Düzenlemeler dahil ilaç kullanımına bağlı olarak yapılmak suretiyle eczacının da gereken gıda ve diğer ilaçlar, ilaç alımı ve ölümler hukuki mücadelesi 1937 yılında, sülfanilamid eliksirinin gelişen advers ilaç etkilerini, aktif olarak içinde yer aldığı bir bilgi sonrasında karşılaşılacak sonuçlar, günümüze kadar gelebilecek ciddi bir hafta içinde 353 hastada kullanımı - Doz aşımını, döngüsü oluşturulur. advers ilaç reaksiyonları ve advers ilaç sonuçlardır. 2013 yılında Avustralya sonucu, 34’ü çocuk olan 107 kişinin - İlaç kullanım hatalarını, etkilerinin TÜFAM’a bildirim gerekliliği ve Yeni Zelanda’daki 100’ün üzerinde renal yetmezlik sonucu ölmesi - Ürün kalite problemleri ile ilişkili a- İyi Eczacılık Uygulamaları Esasları gibi konularda hastalar ve/veya Thalidomide mağduruna, 81 milyon sonrası ABD’de 1938 yılında ilk yasal olarak meydana gelen advers ilaç 5.b.5’e göre; ilaç tedavisini uygulayanlar eczacı dolar tazminat ödenmesi bunun en düzenleme yapılarak, ruhsat alıp etkilerini, İlaçların doğru kullanımının tarafından bilgilendirilir, hastanın somut göstergesidir [MSN, 2015]. Tüm pazara verilecek ilaçların etkin olması - İlaç etkisizliklerini, anlaşılmasına yönelik olarak; ilacın ilaç kullanımından en iyi yararı elde dünyada sadece ABD ve Türkiye bu yanında güvenli olması da şart - Sahte ürün şüphelerini doğrudan adı, endikasyonları, dozu, doz etmesi amaçlanır. ilacın satışına onay vermediği için bu koşulmuştur [Farmakovijilans Derneği, facia yaşanmamıştır. 2015; Federal Gıda, İlaç ve Kozmetik b- Beşeri Tıbbi Ürünlerin Güvenliğinin Yasası]. İzlenmesi ve Değerlendirilmesi Üniversite hastanesi acil servis Hakkında Yönetmelik Madde 13’e tıbbi kayıtları incelenerek yapılan Dünya Sağlık Örgütü 1968’de bir pilot göre; araştırma sonuçlarına göre; proje başlatmış, 1971’de İngiltere’de, Sağlık mesleği mensupları, ürün Türkiye’de zehirlenmelerin, çocukluk 1973’te Fransa’da ilgili düzenlemeler kullanımı ile ortaya çıkan ve ürüne Doç. Dr. Özlem Nazan yaş grubunda en önemli halk yapılmıştır. 1988’de Avrupa Hızlı bağlı olabileceği düşünülen ciddi sağlığı sorunları arasında yer aldığı, Alarm Sistemi çalışmalarına ve beklenmeyen advers etkileri, Erdoğan hastanelere başvuran zehirlenme başlamıştır. 1995’te Avrupa İlaç Ajansı doğrudan veya görev yaptıkları sağlık İstanbul Üniversitesi Eczacılık Fakültesi olgularının önemli bir kısmını ise kurulmuştur. 1993’te kurulan Avrupa kuruluşlarındaki “Farmakovijilans Eczacılık İşletmeciliği Anabilim Dalı ilaç zehirlenmelerinin oluşturduğu Farmakovijilans Derneği, 2000 yılında İrtibat Noktası” aracılığı ile 15 beş gün [email protected] ifade edilmektedir. Analjezik, adını Uluslararası Farmakovijilans içinde TÜFAM’a bildirmelidirler. antidepresan, antihipertansif Derneği olarak değiştirmiştir. gibi pek çok ilaç grubuna hekim c- İlaçların Güvenliliği Hakkında önerisi olmaksızın reçetesiz olarak TÜFAM Yönetmelik Madde 6, (1)’e göre; ulaşılabilmesi, ülkemizde önemli Ülkemizde advers etkilerin toplanması, Hastalarda ilaç kullanımına bağlı bir halk sağlığı sorunu haline gelen incelenmesi ve değerlendirilmesi olarak ortaya çıkan advers ilaç zehirlenmelerinde ciddi bir çalışmaları Türkiye Farmakovijilans reaksiyonların TÜFAM’a spontan etken olarak gösterilmektedir [Akar Merkezi (TÜFAM) tarafından bildirimi, advers reaksiyonları T, Derinöz O, Demirel B (2007). İlaç yürütülmektedir. İlk olarak 1985’te gözlemleyen sağlık mesleği Zehirlenmeleri ve Hastane Maliyetleri Türk İlaç Advers Etkilerini İzleme ve mensubunun mesleki Türk Ped Arş, 42: 103-6]. Dolayısıyla Değerlendirme Merkezi (TADMER) sorumluluğunda olup bu bildirimler, bu noktada eczacının sistem içinde adıyla göreve başlamış, 2005 21. maddede öngörülen şekilde etkin olarak yer alması, hem halk yılında TÜFAM olarak değişmiştir. gerçekleştirilir. sağlığına hem de ekonomiye önemli Merkezin, 1987’de Dünya Sağlık katkılar sağlayacaktır. Örgütü (DSÖ) Uluslararası İlaç İzleme Farmakovijilans çalışmalarının İşbirliği Merkezi’ne 27. üye olarak sonuçlarına göre bir ilaç piyasadan Gazi Üniversitesi çocuk acil servisinde katıldığı ve halen DSÖ veri tabanına çekilebilir, ilaç prospektif bilgisi 2005 ve 2006 yıllarında yapılan düzenli olarak veri gönderdiği ifade güncellenebilir, ruhsat şartlarında başvurular incelendiğinde; 44.550 edilmektedir [Sağlık Bakanlığı, 2015]. değişim meydana gelebilir. Bu olgunun %0,5’inin (230) zehirlenme nedenle alandaki çalışmalar Farmako; ilaçla ilgili, vijilans; uyanık olguları olduğu anlaşılmaktadır. Eczacının Sorumlulukları desteklenmeli ve sağlık çalışanlarının olmak, tetikte olmak demektir. Zehirlenme olgularının da %60,9’u Ülkemizde farmakovijilansla ilgili bildirimler konusundaki bilgi ve Farmakovijilans; advers reaksiyonların (140) ilaç zehirlenmesi, %39,1’i yönetmelik ve kılavuzun yürürlüğe hassasiyetleri arttırılmalıdır. Eczacılar ve ilaçla ilgili diğer sorunların (90) yakıcı (koroziv) maddelere girmesiyle birlikte, sağlık çalışanlarına, bu alandaki çalışmalara katılarak, tespit edilmesi, değerlendirilmesi, bağlı zehirlenmelerdir. İlaç ilaçların güvenliği ve etkinliğini özellikle çoklu ilaç kullanımının en anlaşılması ve önlenmesine yönelik zehirlenmelerinin %25,9’unun yakından izleme sorumluğu fazla olduğu geriatrik hastalarda faaliyetler ve bilimsel çalışmalar olarak (75) anti-enflamatuvar ilaçlar, yüklenmektedir. Bu sorumluluğu [Kerry, Z. Yaşlılarda Doğru İlaç tanımlanmaktadır [İlaçların Güvenliliği %15,9’unun (46) merkezi sinir yükleyen mevzuata bakıldığında: Kullanımı. Ege Journal of Medicine Hakkında Yönetmelik Madde 4(1)e]. sistemine etkili ilaçlar, %8,6’sının (25) 2015; 54: Ek Sayı / Supplement 62-73] kemoterapotik ilaçlar ve %6,6’sının (19) a- İyi Eczacılık Uygulamaları Esasları güvenli ve etkili bir tedaviye de katkı Neden Farmakovijilans? kardiyovasküler sisteme etkili ilaçlarla 5.b.4’e göre; sağlamış olacaklardır. Thalidomide hamilelikte bulantı meydana geldiği belirtilmektedir. Eczacı, gözlemlediği ya da hastalar ile Ocak/Şubat/Mart Ocak/Şubat/Mart 72 2018 2018 73 Yüzyıllık İlaçlar Yüzyıllık İlaçlar

Yunanca zafora, İngilizce sa%ron, pahalı bir drogdur. Tarihi bu kadar eski Safranın ferahlık ve neşe veren neşe verici, kuvvetlendirici Safranın bir diğer önemli özelliği Fransızca safran, Almanca safran, olan safran ilk sırada ilaç olarak, ikinci etkisi, vücuda zindelik vermesi, özelliğinden faydalanmaları istenirdi. kokusudur. Çiçeklerinin ortasındaki Rusça shafran kelimeleri hem safranı sırada boya maddesi, üçüncü sırada afrodizyak etkisi Osmanlı mutfağını Fakat bu kullanımlarda safranın tepecikler çok nefis kokar. Safran Düğün tanıtır hem de “sarı” anlamındadır. ise parfüm olarak değerlendiriliyor, da şekillendirmişti. Kadim gelenekte dozu çok önemliydi. Bu doz yarım güzel kokusu sebebiyle antik Türkçe yazmalarda kürküm olarak lüks tüketim malları arasında yer düğünlerde önceleri sadece gelin ve dirhemden bir dirheme kadardı. Doz dönemde parfümlerin vazgeçilmezi geçer, halk arasında mor çiğdem ve alıyordu. damada ikram edilen safranlı zerde aşımı olmamasına çok dikkat edilirdi. olarak bilinirdi. Kraliçe Cleopatra’nın Geleneğinin koyun çiğdemi adlarıyla bilinir. ve pilav zamanla düğüne iştirak Bu sebeple hekimler, aktarlar, safran banyosunda, hem güzel kokusu hem İlaç olarak safran kadim tıpta çok eden misafirlere de ikram edilir hale satıcıları özel safran terazileri ve safran de cilde verdiği renk ve güzellik için Safran insanlık tarihinin en eski iyi bilinir. Özellikle vücuda gelmişti. havanları bulundururlardı. Bu havan safran kullandığı biliniyor. Zerdesi ve dönemlerinden beri bilinen önemli bir zindelik ve hafiflik veren ve teraziler çok küçük oranda, ancak ilaçtır. MÖ 3000 yılında Mezopotamya etkisi ön plandadır. Osmanlı geleneğinde de düğünlerde bir-iki gram safran alacak ölçekte idi. Bugünkü bilimsel araştırmalarda medeniyetlerinde kullanılmış, Mısır’da Osmanlı hekimleri safranlı zerde ve pilav ikram edilirdi. safran ekstresinin yüksek oranda Safranın İlaç Ebers papirüslerinde ve Homeros vücuttaki tıkanıklıkları Ayrıca Osmanlı medreselerinde Osmanlı tıbbında safranın ilaç olarak antioksidan etki gösterdiği belirlenmiş, destanlarında bahsi geçmektedir. açtığını, akciğeri ve dalağı haftada iki gün, imaretlerde ise kullanıldığı diğer durumlarda; göze etken maddesi olan krosin ve Önemli olan bu dönemlerde de güçlendirdiğini, kalbe bayramlarda mutlaka safranlı sürme gibi çekilirse göze parlaklık safranalin Alzheimer hastalığına etkili Hali kültürü yapıldığıdır. kuvvet ve ferahlık verdiğini zerde ve pilav çıkarılırdı. Bu verdiğine, kadınlarda doğumun zor fibrillerin oluşumunu engellediği vurgularlar. Bir diğer önemli gelenek hekimlerin olduğu zamanda veya normal doğum gözlenmiştir. Anadolu’da Hititler zamanından beri özelliği afrodizyak etkisidir. yönlendirdiği sırasında kolaylık sağlamasına ve safran yetiştirilmekteymiş. Amasya’da Tıp kitaplarında safran yemek adet söktürücü etkisi gibi özelliklerine Safranın aktif bileşeni krosinle Prof. Dr. Ayten Altıntaş doğan ünlü bilgin Strabon Kilikya’da koklansa dahi erkeklerde listelerine dikkat çekilir. farelerde yapılan deneyde total İst. Medipol Üniversitesi Tıp Fakültesi / çok kaliteli safran yetiştirildiğini afrodizyak etki yapar göre yapılırdı. kolesterol seviyelerinde önemli Tıp Tarihi ve Etik Anabilim Dalı belirtmektedir. Kozanlı (Anavarza) diye yazarlar. Böylece Safranın Orta Çağda boyacılık düşme saptanmış, Japonya’da ünlü hekim Dioskorides de (40- medrese ve sanatında çok önemli bir yeri vardı. yapılan denemede hafıza ve 90) en kaliteli safranın Kilikya’dan, imaretlerde Bir gramı kendi ağırlığının 100.000 öğrenme yeteneğini geliştirdiği, bugünkü Kızkalesi civarından, ikinci yemek katı sıvıyı renklendirebildiği, parlak bilgiyi depolama ve bilgiye erişimde sırada Olympos (Tahtalı) Dağı’nın yiyenlerin kalıcı sarı renk vermesi sebebiyle modülatör rolü görülmüştür. eteklerinden, üçüncü sırada de safranın asillerin pahalı kumaşları safranla ise Ege Bölgesi’nde yetişen rahatlatıcı, boyanırdı. Bugün özellikle gıda ve Parkinson hastalığından koruyucu bitkilerden elde edildiğini ilaç sanayisinde renk verici olarak ve tedavi edici rolü, retinadaki kan belirtmektedir. İlaç olarak faydalanılıyor. akışını arttırıcı etkisi bildirilmiştir. safranı Moğollar Çin’e, Safranın topikal uygulamasının Araplar İspanya’ya ve cilt tümörlerinin oluşmasını ve Haçlılar Batı Avrupa’ya gelişmesini engellediği gözlenmiş, tanıtmışlardı. tedavi edilebilecek bazı kanser tiplerinde etkili olduğu gösterilmiştir.

Safran Anadolu toprakları için çok önemlidir. En eski kayıtlardan itibaren bu topraklarda yetiştirildiği, Romalılar, Bizanslılar, Selçuklular ve Osmanlılar dönemlerinde geniş kültürü yapıldığı, Safranın divan edebiyatında aşığın sararmış ilaç hali onun yüzünün daima safrana benzetildiği, çiçeğinin üç kötülüklerin, kem nazarların Düğün geleneklerinde ikram edilen parçalı tepeciği uzaklaştırılması için safranla yazılmış zerdeye safran, tıbbi etkisi bilinerek (stigması) olan muskaların takıldığı bir kültürden konulurdu. Kadim tıpta çok önemli bir dişi organıdır. geliyoruz. yeri olan safran çok eski tarihlerden Bitki Ekim ve beri tanınıyor ve kullanılıyordu. Kasım aylarında Türk mutfağındaki safranlı tatlılar, Bugünkü tıp da önemini fark etti ve çiçeklenir. Mor darüşşifalardaki melankoliklere araştırmalar hızlandı. renkli çiçeklerde üç hazırlanan ilaçlardaki safran bugün erkek organ ve üç depresyona, kansere çare olması Safran Latince Crocussativus L. olarak parçalı dişi organ yer alır, için araştırma laboratuvarlarına adlandırılan İridaceae familyasından ilaç olarak kullanılan bu dişi girdi. Bu topraklardaki safranın olup toprak altı soğanlarından organlardır. Elle toplanır, bir önemini unutmamalıyız. çoğalan yıllık bir bitkidir. Safran Arapça elekte hafif ısıda kurutulur. zâferân kelimesinden alınarak birçok Ziraatı zor olup bir kilo kuru dilde kullanılmıştır. İtalyanca za%erano, safran en az 100.000 çiçekten elde edilebilir. Bu sebeple çok Ocak/Şubat/Mart Ocak/Şubat/Mart 74 2018 2018 75 Sağlık Çantası Sağlık Çantası

Bazı sedef hastalarında bağışıklık hastalığın ortaya çıkmasında veya eklem içine kortikosteroid metotreksatla beraber kullanılabilir. seviyelerini düzenlemek gerekir. sistemi, derinin yanı sıra eklemlere de alevlenmesinde rolü olabileceğini enjeksiyonu yapılabilir. Ancak ağızdan Ciddi hasar görmüş eklemlere; diz • Artriti olan birçok kişide, eklemde saldırarak eklemde iltihap gelişmesine düşündürmektedir. Yaygın cilt (sistemik) kortikosteroid tedavisi, ve kalça eklemine protez ameliyatları sertlik ve onunla ilişkili kas grubunda Psöriatik neden olur. Sedef gibi, psöriatik döküntüsü bulunan sedef hastalarına, sedef döküntüsünü arttıracağından, gibi onarıcı cerrahi tedaviler yapılabilir. güçsüzlük gelişir. Genel sağlığınızı artrit semptomları da alevlenme etrafındaki kişiler bazen sanki psöriatik artritte pek kullanılmaz. iyileştirmek ve eklemleri esnek ve yatışmalarla seyreder. Hastalık bulaşacakmış gibi dokunmaktan Psöriatik artritli hastalara öneriler: tutmak için uygun egzersiz çok Artrit bulguları kişiden kişiye değişir; hatta kaçınırlar. Sedef hastalığı bulaşıcı Hastalığı uzun süreli kontrol altına • Özetle, psöriatik artrit alevlenme ve önemlidir. Basitçe yürüyüş, egzersiz aynı kişide bile zamanla tuttuğu değildir. Bu nedenle lütfen bu kişilere almak ve eklemde hasar gelişmesini yatışma ile giden kronik bir artrittir. bisikleti, yoga, pilates, germe eklem bölgeleri değişebilir. dokunmaktan çekinmeyiniz. önlemek için; hastalık seyrini Tuttuğu eklemde hasara neden olur. egzersizlerini doktorunuzun önerileri (Sedef değiştiren romatizma ilaçları kullanılır. Bu nedenle erken dönemde tedaviye ile yapabilirsiniz. Veya bir fizyoterapist Psöriatik artrit vücudun herhangi bir Psöriatik artrit kimlerde gelişir? Bunlar metotreksat, leflunomid, başlanması çok önemlidir. Hastalığa eşliğinde bazı egzersizleri öğrenerek eklemini tutabilir. Sadece tek eklemi, sulfasalazin, siklosporin’dir. Bazen bağlı tutulum kişiden kişiye hatta uygulayabilirsiniz. Yüzme ve havuz Artriti) birkaç eklemi ya da birden çok eklemi Psöriatik artrit, genellikle 30 ila bu ilaçlar, birbiriyle kombine aynı kişide bile zamanla farklılık içi egzersizler de eklemi zorlamadan etkileyebilir. Omurgayı tutabilir; aşağı 50 yaşları arasındaki kişilerde edilerek kullanılabilir. Sıtma ilacı gösterebilir. yapılabilecek uygulamalardır. bel bölgesinde ağrı, sırt ve boyun görülür, ancak çocukluk çağında hidroksiklorokin (Plaquenil) tedavide • Hastalarda ağrısı, göğüs kafesinde ağrıya neden da başlayabilir. Erkekler ve kadınlar yardımcı olabilir, ancak sedef yorgunluk ve Prof. Dr. Nuran Türkçapar olabilir. El-ayak parmakları gibi küçük eşit risk altındadır. Psöriatik artritli alevlenmesine neden olacağından, kansızlığa neden İç Hastalıkları ve eklemlerin yanı sıra diz, ayak bileği çocuklarda üveit (gözün orta genellikle kaçınılır. Azatioprin, şiddetli olabilir. Psikolojik Romatoloji Uzmanı gibi büyük eklemleri de tutabilir. tabakasının iltihabı) gelişme riski daha psöriatik artrit formlarında tek başına olarak kişileri olumsuz fazladır. Sedef hastalığı olan insanların veya diğer tedavilerle kombine etkileyebilir. Bazen el veya ayak parmaklarının yaklaşık %15-20’sinde psöriatik artrit edilebilir. • Sedef hastalığı birinde, boylu boyunca şişlik ve gelişir. Genellikle önce cilt bulguları olanlarda, tansiyon kızarıklıkla sosis görünümde “daktilit” çıkıp, ardından yıllar sonra artrit Yukarıda belirtilen ilaçlara dirençli yüksekliği, kolesterol denilen duruma neden olabilir. gelişir. Bazen her ikisi bir arada çıkar. hastalarda, anti-tümör nekroze edici yüksekliği, obezite Tırnaklarda iğne ucu gibi çukurluklara Nadiren, önce eklem bulguları gelişir faktör (anti-TNF) adlı biyolojik ilaçlar; (şişmanlık), gut ve diyabet (yüksük tırnak) veya tırnakta sonra döküntü çıkabilir. adalimumab (Humira), etanercept biraz daha fazladır. kabalaşma ve tırnağın yatağından (Enbrel), infliksimab (Remicade), • Sağlıklı bir kiloda olmak, ayrılması gibi değişiklikler görülebilir. Psöriatik artrit nasıl teşhis edilir? golimumab (Simponi) tek başına veya kan basıncı ve kolesterol

Psöriatik artrit, omurgayı tuttuğunda, Psöriatik artrit tanısı için, romatoloji spondilit denilen sırt veya boyun doktoru, şiş ve ağrılı eklem ile artrit ağrısına ve eğilirken zorlanmaya belirtilerini ve sedefin tipik deri ve neden olur. Tendon ve bağların tırnak değişikliklerini araştırır. Eklem kemikler üzerine tutunduğu hasarını aramak için genellikle direkt noktalarda hassasiyete neden röntgen filmleri alınır. Ekleme ve olabilir. “Entezit” diye adlandırılan bu omurgalara daha detaylı bakmak için durum, topuk, ayak tabanı, ayağın manyetik rezonans görüntüleme arka kısmında, dizin ön kısmı, dirsek (MRI), ultrason veya tomografi etrafında veya diğer alanlarda ağrıya taramaları yapılabilir. Psöriatik artrit, psöriazis (sedef) adı neden olabilir. Entezit, psöriatik artritin verilen bir cilt hastalığı olanların karakteristik özelliklerinden biridir. Kan testleri; gut, osteoartrit ve yaklaşık %15-20’sinde görülen eklem romatoid artrit gibi benzer belirti iltihabına verilen addır. Birçok eklemi Psöriatik artrite ne sebep olur? ve bulgularla seyreden diğer eklem tutabilir ve yakınmalar da kişiden hastalıklarını ayırt etmek için kişiye değişkenlik gösterir. Psöriatik Psöriatik artrite neyin sebep olduğu yapılabilir. Psöriatik artritli hastaların, artrit, tuttuğu eklemde hasara neden tam olarak bilinmemektedir. Psöriatik kan testlerinde inflamasyon ve hafif olur. Bu nedenle erken tanıyla, ne artriti olan kişilerin %40’ında, birinci anemi çıkabilir. Bazen deri biyopsisi kadar erken tedaviye başlanırsa, derece (hatta bazen ikinci derece) sedefi doğrulamak için gerekebilir. eklem hasarına bağlı sakatlığın da akrabalarında sedef veya sedefe bağlı önüne geçmek o kadar mümkündür. artrit öyküsü vardır. Bu da hastalığın Psöriatik artrit nasıl tedavi edilir? Psöriatik artrit nedir? gelişiminde, kalıtımın önemli bir rolü olduğunu düşündürmektedir. Genetik Psöriatik artritin tedavisi, hastadan Psöriazis, halk arasında sedef hastalığı çalışmalar, birçok genin bu hastalığın hastaya ve tutulan eklem bölgesine olarak da bilinen; deride kızarıklık, gelişiminde rolünün olabileceğini göre değişir. Eklemde ağrı ve iltihabı soyulma ve beyaz pullanmalarla göstermiştir. gidermek için steroid olmayan seyreden döküntülü bir cilt inflamasyon gideren ilaçlar (NSAİİ- hastalığıdır. Sedef hastalığı, vücudun Yalnızca genetik faktörler değil, naprosyn, diklofenak, indometazin bağışıklık sisteminin, deriyi hedef geçirilen enfeksiyonların da, gibi), mide korunarak tok olarak alarak saldırmasından kaynaklanır. bağışıklık sistemini aktive ederek, alınabilir. Tek eklem tutulumunda, Ocak/Şubat/Mart Ocak/Şubat/Mart 76 2018 2018 77 Hobiler Meslekler 1 İbrik, Maşrapalar 2 Arınma Ojeleri 3 19. yüzyıl Su Küpü (Sebil) 4 Süleymaniye işi Pirinç Leğen ve İbrikler Hobiler Meslekler

üyesiyim. Aynı fakülteden mezun bir eşim ve üç çocuğum var. Fenerbahçe 1 Spor Kulübü kongre üyesiyim. Bursa “Su Belediye Konservatuarı’na bir süre devam ettim. Türk sanat müziği ve Kültürümüz tasavvuf müziği ile ilgilendim. D.: Koleksiyon tutkunuz nasıl başladı? Unutuluyor” E.T.: Babam Posof’lu Topçugiller ailesindendir. Posof tarihte 93 Harbi diye geçen Osmanlı-Rus savaşından sonra yaklaşık 40 yıl Rus ve Gürcü egemenliğinde yaşamış, Gürcü kültürü ile yöre halkı iç içe olmuş, evlilikler gerçekleşmiş. Dedem o bölgenin âlim zatlarından, eski deyimle Molla Kadir’dir. Amcam Cilavuz Köy Dr. Ercan Topçu Enstitüsü’nün ilk mezunlarından olan Selim Topçu’dur.

Ailemizin beş kuşaktan beri gündelik yaşama ait efemera tabir edilen fotoğraflar, belgeler, hoca dedeye ait el yazması notlar, kitaplar, ailenin soyadını taşıyan mühür, dedemin annesine ait tek taş yüzük, amcamın evlilik nişanesi olarak eşine hediye ettiği meşhur Kafkas gümüş kemeri, öğretmen amcamın köy enstitüsü öğrenci gözlem defteri, dedemizin cep saatleri gibi objeler halen korunuyor. Yani ailede bir saklama kültürü var.

Babam Amerikan Hamilton firmasıyla Balıkesir ve İncirlik havaalanları inşaatlarında formen olarak çalışmış. Şirkette iyi çalışmasından dolayı aldığı madalya ve belgelerini hep saklamış. Ayrıca çocukluğumun geçtiği Bursa’da işyerimizin tarihi hanlar bölgesinde eski bir nalbur ve çilingirci dükkanının Adell Armatür ve Vana Fabrikaları eşyalarıyla dolu olması bizde eski A.Ş. Yönetim Kurulu üyesi Dr. Ercan eşyalara karşı bir ilgi oluşturdu. Büyük Topçu, ailesi sayesinde çocukluğun- ağabeyim iyi bir para, pul, artist dan beri saklama kültürünün içinde. toplayıcısıydı. Hiçbir şeyini atmazdı. 2 3 4 Ercan Topçu koleksiyonerliğin bir aşk, heyecan, sevgi ve gönül işi olduğunu Bir gün ağabeyim, Posof Dede söylerken ciddi fedakârlıklar istediğini ocağımızın olduğu Taşkıran Köyü’nde de özellikle belirtiyor. (eski ismi Gergusuban), köy evimizin kullanılmayan ambarında, içerisinde DENGE: Kısaca sizi tanıyabilir miyiz? aile yadigarları, birçok resim, makbuz, ERCAN TOPÇU: 1965 Posof belge, Çarlık Rusya’sı paraları, deri doğumluyum. Çocukluğum Bursa’da kabında dedemizin el yazması notları geçti. 1989 yılında Uludağ Üniversitesi gibi, bize göre saklı hazine olan bir Tıp Fakültesi’ni bitirdim. 1994’de sandık buldu. Dedemin babasına ait Hastane Hekimliği’nden istifa ederek Osmanlıca hüviyet belgesi, Çarlık aile şirketinde çalışmaya başladım. Rusya’sı amblemli dolaşım belgesi gibi Halen Adell Armatür ve Vana hiçbir şey atılmamış, alınan belgeler Fabrikaları A.Ş.de Yönetim Kurulu hep saklanmış. Ocak/Şubat/Mart Ocak/Şubat/Mart 78 2018 2018 79 Hobiler Meslekler 5 18. yüzyıl, Osmanlı Pirinç Musluk 6 19. yüzyıl, Osmanlı Pirinç Musluk 7 19. yüzyıl Sedef Kakmalı Nalın 8 19. yüzyıl Kaysei işi Gümüş Gelin Hamam Tası Hobiler Meslekler

Dolayısıyla öğrencilik zamanlarından D.: Bu eşsiz birikim yıllar içinde nasıl koleksiyonerlik beri konu gözetmeden hoşumuza oluştu, nasıl bir araya geldi? belgesi mevcut 5 8 giden Osmanlı ve Erken Cumhuriyet E.T.: 1980’li yıllarda küçük musluklarla olup, gerekli Dönemi eşyaları ile haşır neşir olmaya başladı. Benim 25 yıl önce aldığım iki eserler Türk ve ve almaya başlamış olduk. musluk var; İslam Eserleri Osmanlı, Süleymaniye işi, pirinç, Müzesi’ne bağlı D.: Peki, neden su ve hamam üzerinde Osmanlıca Birinç damgası olarak envanter kültürünü yansıtan objeler? var. Yine Bosna işi sedef kakmalı kayıtlarına E.T.: Aile şirketimiz olan Adell Armatür, hamam nalını almışım. Bunlar girmektedir. sektörünün önemli firmalarından koleksiyonumuzun ilk göz ağrılarıdır. %70’i Osmanlı biridir. Koleksiyon tutkumuzu işimizle dönemi eserler, buluşturarak, bir taraftan günümüz Musluklar derken, madeni ibrikler, geri kalan musluk ve bataryalarını güğümler, su küpleri, maşrapa ve diğer bölüm ise üretirken, diğer taraftan suyun eve taşınması, evde muhafazası Erken tarihi muslukları ve kullanımına ilişkin her türlü obje toplamaya başladık. ve efemera grubunu toplamaya Bu konuda başladık. Çeşme, Elginkan grubu şadırvan, sebil öncülük yaparak konulu Osmanlı bize ilham kaynağı dönemi olmuştur. Sonrasında sadece kartpostallar, Cumhuriyet Dönemine ait ve musluklarla kalmayıp diğer hüccetler, günümüz çağdaş sanatçılarının su kaplarını da belgeler, yaptıkları eserlerdir. toplamaya makbuzlar ve başladık. son 10 Çoğunlukla madeni eserler olmakla beraber, Kütahya işi, Çanakkale işi ve Tokat işi seramikler, Anadolu işi pişmiş toprak ve ağaç su kapları ve az miktarda da cam ve deri eşyalar bulunmaktadır. Koleksiyonun %70’lik kısmı çeşme ve su konulu, %30’luk İşte bu yüzden rahmetli koleksiyoner bir eser geldiğinde “İlk önce ben yıl içinde kısmı temizlik, yıkanma ve hamam Kemal Suman Bey zamanında gördüm, sen gördün” tartışmaları; Hoca Ali Rıza kültürü eşyalarıdır. “Koleksiyonerler bir avcı gibidir” der “Niye daha önce bana göstermedin”, Göksu çeşme resmi ve ekler; “Antikacıya gittiğinde avını “Malın iyisini hep ona veriyorsun” gibi gibi çeşme ve su konulu resimler, D.: Ender bulunan bir objeye arayan bir şahin gibi keskin gözlerle yaklaşımlar örnek verilebilir. fermanlar, Mustafa Düzgünman rastladığınızda neler hissediyorsunuz? etrafı süzer, koleksiyonunda eksik olan ebruları ve Cahide Keskiner çeşme E.T.: Nadir ve henüz daha iyisi bir parçayı gördüğünde ise bizim avcı Bazen bu küslüklere yol açar. Oğlum minyatürleri, Hasan Çelebi hatları gibi koleksiyonumuzda olmayan bir eser ava döner, o parçayı koleksiyonuna Barış Topçu lise son sınıf öğrencisi konusu su olan klasik Türk sanatlarının gördüğümde kalp atışlarım hızlanır, katmak artık onun için bir tutku halini olup, ilaç kutuları, mühürler, ok grubu, eserleri dahil olarak, bugün konusunda halet-i ruhiyem değişir, bir başka alır, onu almak için ne lazımsa yapar”. esans şişesi toplar. Bazen birbirimizin 6 bu kadar donanımlı ve geniş ikinci bir olurum ve o esere sahip olmak isterim. eşyalarını kıskanırız, Ben isterim o bana örneği olmayan bir koleksiyon gelişti. Ama bu çok kuvvetli bir istektir. D.: “Koleksiyonerler biraz kıskançtır” kutusunu vermez. Eve gelmiş olan bir diyorsunuz, bu duyguyu biraz açar antikayı başka bir akrabamıza vermemi mısınız? istemez. D.: Koleksiyonunuzun kapsamı, 7 E.T.: Kıskançlık insanın fıtratında olan niceliksel ve niteliksel detayları nedir? bir duygudur. Zaman zaman bunu D.: Koleksiyonda diğerlerinden daha E.T.: Koleksiyonumuz tematik bir yaşarız. Fakat koleksiyonerlerde bu değerli ya da özel hikâyesi olan koleksiyon olmakla beraber, yer yer bir başkadır. Bunu da bazen başka objeler var mı? kronolojik esintiler de içermektedir. bir arkadaşımızın eserlerine bakarken E.T.: Gelin hamamının bütün Toplam da üç binin üzerinde ve zor beğenme, güzel bir eserse “Vay!” ritüellerini gösteren 18. yüzyıl Kayseri sadece içme suyu, çeşmeler, temizlik gibi bir iç geçirme şeklinde dışarı işi gümüş bir hamam tası var. 700 ve yıkanma kültürüne ilişkin obje ve yansıtabiliriz. küsur yaşında, muhteşem bir şifa tası. efemera grubu eser var. Kapalıçarşı’da Cevahir Bedesten’de Bazen bu kıskançlık öyle bir boyutta Parisli Mustafa isimli antikacının Bu eserlerin tarihi dönemlerine olur ki aldığımız eserleri bizden başkası vitrininde 20 yıl kalmış, kim istediyse bakılırsa %5-10 civarında eski Anadolu bir daha asla göremez, yani “En güzel satmamış. Öldükten 15 yıl sonra mezat medeniyetleri, Roma, Bizans, Selçuklu eserler benim koleksiyonumda olsun”, yoluyla dükkan eşyası satıldığında dönemi eserler bulunmaktadır. benzer ürünü toplayan arkadaşlar alınabilmiş. Koleksiyonumuza dahil Tescile tabi taşınır kültür varlıkları için arasında Anadolu veya yurt dışından oldu. Ocak/Şubat/Mart Ocak/Şubat/Mart 80 2018 2018 81 Hobiler Meslekler 9 Arınma grubu objeleri 10 Tombak İbrikler ve Şifa Tasları 11 İbrikler ve Maşrapalar 12 Bizans Lüle ve su kapları 13 Selçuklu matara ve su kapları Hobiler Meslekler

9 10

11

Geç Roma Dönemi “master piece” öncelikle seçici davranıyoruz. Bakımı Ben bunu Bursa’dan koleksiyoner olan ünik, stilize aslan başlı musluklar, zor olduğu için tekstil, deri, seramik, Esat Uluumay’dan dinlemiştim; 12 13 gladyatör savaşını gösteren Roma cam ve pişmiş toprak eserleri hem “Koleksiyoncunun ömrü Nuh, malı Dönemi intakt pişmiş toprak matara bir çok fazla almıyoruz. Madeni eserleri Karun, sabrı Eyyüb olmalıdır”. Yani bu harika. Üzerinde Ermenice “Tanrı’nın alırken mutlaka Güner Liman Bey’in işe zaman, para ve uzun süreli emek güneşi doğdu, Agop’un oğlu oldu” görüşünü alıyoruz. Eserlerin üzerindeki harcıyorsunuz. yazan tombak vaftiz tası çok nadir. yazı ve işlemelere zarar vermeden İstanbul işi tombak zemzemliği ise uygun fiziki ve kimyasal temizlikleri Koleksiyonlarımıza aktarılan paralarla tombak ve madeni eser uzmanı yapıyoruz. Ortam sıcaklığı ve nem başka konularda çok iyi yatırımlar Güner Liman Bey’in ifadesiyle ayarı için 24 saat klima çalışan sergi yapabilirdik, ama bu bir tercih “Ömrü hayatınızda bir-iki defa ancak salonunda eserleri genelde camlı meselesidir. Ayrıca bu işin iki ucunun görebilirsiniz.” vitrinlerde sergiliyoruz. Yine de gerçek keskin bir kılıç gibi olduğunu; eş, aile, bir müzedeki gibi dört dörtlük koruma iş ile koleksiyon arasındaki denge D.: Koleksiyon parçalarını nasıl şartları sağlayamıyoruz. kaçırıldığında geri dönülmez sonuçları koruyorsunuz? olduğunu unutmuyoruz. Aslında E.T.: Eskilerin güzel bir sözü var D.: Koleksiyon yapmanın size söylemek istediğim bu iş gerçekten bir “Almak marifet değil, mühim olan kazandırdıkları neler? aşk, heyecan, sevgi, gönül işi olup ciddi korumak”. Koleksiyon eserlerini alırken E.T.: Eskilerin güzel bir sözü var. fedakârlıklar yaptığımızdır. Ocak/Şubat/Mart Ocak/Şubat/Mart 82 2018 2018 83 Hobiler Meslekler 14 Tombak Zemzem İbriği 15 Osmanlı işi Fransız yapımı porselen çeşme aynası ve kurnası Hobiler Meslekler

Kazandırdıklarına gelince, bir kere bunun için evde ve işyerinde genel İbrik ve sürahiler içime suyu ve bir koleksiyondan bahsetmekteyiz. geleneğimiz var. İstanbul bir su mümkünse dar tutulmalıdır. her şey para değil. Koleksiyonlarımız bir sanat kitaplığı ve özelde de bir su temizlik ile ibadet için abdest almada Bağımsız bir müzeyi inşallah yakın bir şehri, her tarafta tarihi su yapılarını Literatür takibi yapılmalıdır. Konu bana ruhsal terapi etkisi yapıyor. medeniyeti kitaplığı oluşturduğumu kullanılırdı. Haftada en az bir kez gelecekte açarız. görebilirsiniz. Fakat bir hafıza kaybı hakkında bilgi düzeyi arttırılmalıdır. Eser arama yolculuğunda yeni keşif, belirtmeliyim. mahalle hamamlarına gidilirdi. D.: Bugün müzeye ve koleksiyona söz konusudur. Popüler kültürün Çünkü koleksiyonunuz, bilginiz bilgiye ulaşma, farklı bir eser bana Kadınlar için hamama gitmek bütün halkın ilgisi nasıl? artması dezavantajdır. İşte bizim de kadar konuşur. Koleksiyon hakkında ayrı bir dinamizm, yaşama sevinci Dünyada ve Türkiye’mizde ne mutlu bir gün süren tutkulu bir eğlence E.T.:Su amacımız kalıcı bir iz oluşturalım, dergiler takip edilmelidir. Collection veriyor. Bir koleksiyonerin halinden ki özel koleksiyonlar sayıları artan halini almıştı. medeniyeti hafıza gelişsin, kaybolmaya yüz dergisi Türkiye’ de önemli bir eksikliği ancak, başka bir koleksiyoner anlar. bir şekilde özel ve devlet müzelerine güçlü tutmuş su kapları ve bunlarla ilgili gidermektedir. dönüşmektedir. Ve nihayetinde Mahalle kültüründen kent kültürüne olan bir kültür gün yüzüne çıksın. İstanbul Koleksiyon konunuzla ilgili literatür bütün insanlık mirası olmakta, geçme, evlere su tesisatı bağlanması ve Anadolu su medeniyetinin izleri Mutlaka müze ve sergi gezi takibi yaparsanız, zaman içinde geleceğe taşınmaktadır. “Ölüm ve evlerde yıkanma için banyo hatırlansın. sıklıkları arttırılarak, bu konudaki o konunun uzmanı olabilirsiniz. ani, hayat fani” misali koleksiyon odalarının yapılmasıyla artık eski görgümüz artmalıdır. Çünkü Su kapları hakkında bu gün için birikimlerimizi toplumla buluşturmak, kültür mazide kaldı. Birçok su kabı Ayrıca suya ayrı bir vurgu mal göre göre öğrenilir. Benzer azımsanmayacak bir bilgi birikimine hayırla yâd edilmek güzel şeylerdir yeni nesil tarafından bilinmiyor. yaparak suyun önemine de atıfta koleksiyon yapanlarla irtibatlı olmak sahip olduğumu söyleyebilirim. diye düşünüyorum. Hamam kültürü kayboldu. Musluklar bulunuyoruz. Su israfına karşı su çok önemlidir. Ne olursa olsun Gerektiğinde ekrana yeni tasarımlarla yoluna devam kullanım bilincinin gelişmesini koleksiyon yapacağım diye gereksiz çıkıp, konu hakkında D.: Türk tarihinde su kültürü ediyor. Özetle su medeniyetimiz önemsiyoruz. İlköğretim ve liseleri mal alımları yapılmamalıdır. Aile, rahatlıkla hakkında neler söylersiniz? unutuluyor. toplu gezilerle davet ediyoruz. eş ve iş ihmal edilmemelidir. Konu bilgilendirme E.T.: Bütün kültürlerde su kutsaldır. Onlara suyu anlatıyoruz. hakkında düzenlenen konferanslara yapabilirim. Türk kültüründe de suyun ayrı bir D.: Adell Ab-ı Hayat Su Medeniyetleri Özel sektör ve kamu katılmak ufku genişletir. Son olarak da Tabiiki önemi vardır. Her şeyden önce Müzesi nasıl hayata geçti? kuruluşlarında konferans koleksiyoner İsa Akbaş’ın ifadesiyle; canlı olan bütün varlıklar sudan E.T.: 2010 yılında Türk ve İslam veriyoruz. Sektörel ve “Koleksiyoner doğulmaz, olunur”. yaratılmıştır. Su, yaşantımızı devam Eserleri Müzesi ile birlikte “Ab-ı Hayat koleksiyon dergilerinde ettirmek için Allah’ın bize sunduğu en Geçmişten Günümüze Su ve Su su kültürüne ilişkin önemli nimettir. Susuz hayat olur mu? Kültürü” sergisi açmamız bizim için makaleler yazıyoruz. bir dönüm noktası olmuştur. Bununla 15 Eski İstanbul için kadim ilgili bir kaynak kitap da yayımladık. D.: Koleksiyonunu medeniyetimizde Yine farklı tarihlerde 8 sergi açtık. yaptığınız başka “Su isteyenden Bunlardan bazıları, Suyun Yarenleri, objeler var mı? esirgenmez” ve Kaynaktan Damacanaya, Suyla E.T.: Evimizde hat “Su israf edilmez” Yaşamak sergileridir. eserlerimiz var. düşüncesiyle, Özellikle günümüz insanların ortak Adell Armatür İkitelli, Başakşehir hat sanatçılarının kullanımı için çeşmeler, fabrika binasında, yönetim katında, Hilye-i Şerifeleri ile hayratlar, hamamlar, öncelikle camlı vitrinler kullanılarak ilgileniyorum. Bugünlerde sebiller yaptırmak, daimi sergi salonu oluşturuldu. Habib-i Hüda - Hilye-i hayırların en büyüğü kabul Koleksiyon envanteri çıkarıldı, dijital Şerifeler Sergisi toplu edilmiştir. ortama geçirildi. Madeni eserler bakır olarak Marmara İlahiyat ustaları tarafından bakımdan geçirildi. Kültür Merkezi Albaraka 19. yüzyıl ikinci Yeni vitrinler eklendi. Bu arada ikinci Sanat Galerisi’nde yarısına kadar evlerde hol devreye alındı. sergilenmektedirler. günümüzdeki gibi su Çeşitli kutular tesisatı yoktu. Evlerin D.: Ziyaretçiler müzeyi hangi gün ve topluyorum. Fakat içme, kullanma saatlerde ziyaret edebilirler? bunları bir koleksiyon suyu ihtiyaçları; E.T.: Şimdilik, hafta içi her gün, sabah addetmemek gerekir. mahalle, sokak, köy 10, öğleden sonra 17.00’ye kadar açık, çeşmelerinden; toprak su giriş ücretsiz ama fabrika merkeze D.: Son olarak koleksiyon küpleri, madeni güğümler, uzak. Bu nedenle ziyaretçilerimizin yapmayı düşünenlere su zanı ve kovaları ile ulaşım sorunu var. neler önerirsiniz? taşınarak karşılanırdı. E.T.: Koleksiyon Evlere evin gençleri, genç Aslında nihai amacımız bu müzeyi oluşturmak için konu kızları veya sakalar tarafından fabrikadan çıkartıp, Tarihi Yarımada’da başlıkları çok iyi sular getirildiğinde her yöreye eski bir su yapısına, mesela eski seçilmelidir. Çok fazla göre değişkenlik gösteren bir sarnıca taşımak ve orada yerli, farklı konulara dağılırsa 14 su küplerinde muhafaza edilir, yabancı bütün ziyaretçilere açmaktır. sıkıntı yaşanabilir. Odak gerektiğinde maşrapa, su kepçesi, su Bu müze bu övgüyü hak etmekte noktası, koleksiyon tasları ile sular alınıp kullanılırdı. ve buna gerçekten değecek önemli ana konusu ve kapsamı

Ocak/Şubat/Mart Ocak/Şubat/Mart 84 2018 2018 85 Bilim Teknoloji Bilim Teknoloji

incelendi. İmmunoterapi her hastada işe yaramıyor ancak bazı vakalarda • İstenmeyen ölümcül aşamaya gelen tümörler bile Düşüncelerden temizlenebiliyor. Paris’teki Gustave Roussy Kanser Merkezi’nde yapılan bir çalışmada, Kurtuluşun Yol böbrek veya akciğer kanseri teşhisi konulmuş 249 hasta incelendi. Haritası Araştırma sonucu, örneğin dişlerindeki bir apse için antibiyotik alan hastaların, • Kanser Tedavisi mikrobiyomlarına zarar verdikleri ve immunoterapi tedavisi görürken tümörlerinin büyüme ihtimalinin daha ve Bakteriler büyük olduğu sonucuna varıldı.

• Depresyon Özellikle bir bakteri türü Akkermansia muciniphila tedaviye yanıt Tedavisin veren hastaların yüzde 69’unda bulunuyordu. Bu bakteri, tedaviye yanıt vermeyenlerin ise sadece Sıra Dışı üçte birinde vardı. Farelerde yapılan testlerde A. muciniphila seviyesi Alternatif İstenmeyen Düşüncelerden değişimler, fonksiyonel manyetik arttırılanların, immunoterapiye daha Kurtuluşun Yol Haritası rezonans görüntüleme yöntemi ile iyi cevap verdikleri tespit edildi. • Gen Düzeltme takip edildi. Araştırmacılar bu süreçte Kendinizi istemediğiniz, sizi mut- beyindeki GABA (Gamma-aminobütirik Bu arada, Teksas Üniversitesi Kanser İlk Kez İnsan suz eden bir düşünceye takılı kalmış asit) adlı sinir iletici (nörotransmiter) Merkezi’nde incelenen, ilerlemiş habis bulduğunuz oluyor mu? Bilim insanları kimyasalın, kilit rolde olduğunu gördü. tümörlere sahip 112 hastanın mikro- bunu durdurmanın yolunu bulmuş biyomları incelendi. Daha zengin ve Vücudunda olabilir. Beynin hafıza bölümündeki bir GABA beyindeki ana “önleyici” büyük çeşitliliğe sahip mikrobiyomları kimyasalın, düşünce kontrol me- sinir iletici madde. Bir sinir hücresi olanların, olmayanlara kıyasla tedaviye Denendi kanizmasında kilit rol oynadığı ortaya tarafından salgılandığında, bağlantılı daha iyi yanıt verdiği görüldü. çıktı. Keşif, bazı kişilerin ısrarcı ve fayda diğer hücrelerdeki aktiviteleri bastırıyor. • Kolesterol ile sağlamayan düşüncelere takılı kal- Araştırmada beyinlerinin hipokampüs Yüksek düzeyde Faecalibacterium ve masının sebebini aydınlatabilir. bölgesinde daha çok GABA maddesi Clostridiales adlı bakterilerin işe yaradığı İstenmeyen düşüncelerden kurtu- bulunan katılımcıların, istenmeyen ancak Bacteroidales’in varlığının iyi İlgili Çığır lamamak endişe, travma sonrası stres düşünce ve hatıraları engellemekte gelmediği gözlendi. Doku örnekleri bozukluğu, depresyon ve şizofreni daha başarılı olduğu görüldü. incelenince de, yararlı bakterilere sahip Açan Buluş gibi bazı hastalıkların ortak belirtisi. hastaların tümörlerinde daha çok Düşünceleri kontrol edebilmek, insan Prof. Anderson, daha önce sadece kanserli hücre öldüren bağışıklık sistemi sağlığı ve iyi hissedebilmek için temel beynin hangi bölgesinin bu süreçte hücresi bulunduğu tespit edildi. önemde. Cambridge Üniversitesi’nden aktif olduğunu bildiklerini; son Prof. Michael Anderson; “Bu kabiliyet araştırma ile bu süreçte rol oynayan Daha sonra insan dışkısındaki madde, çöktüğü zaman, psikiyatrik hastalıkların ana sinir ileticiyi bulmuş olmanın Kanser Tedavisi ve Bakteriler harekete geçiren tedavilerde kullanılan kanser tümörleri bulunan farelere en zayıflatıcı belirtileri ortaya çıkmaya büyük bir adım olduğunu söylüyor. immunoterapi ilaçları üzerindeki nakledildi. İyi bakteri karışımına sahip başlıyor; davetsiz düşünceler, hatıralar, Fransız ve Amerikalı uzmanların etkilerine bakıldı. hastaların dışkısının transfer edildiği görüntüler, halüsinasyonlar, patolojik Keşif şizofreniden travma sonrası stres yaptığı araştırmalara göre, sindirim farelerin tümörlerindeki büyümenin, ve sürekli endişeler...” diyor. bozukluğuna kadar, düşünceleri kontrol sistemimizin derinliklerinde yaşayan Vücudumuzda trilyonlarca mikro kötü bakteri transfer edilen farelere etme yetersizliğinden kaynaklanan bakteriler, kanser tedavisi sırasında organizma yaşıyor ve bizimle kıyasla daha yavaş olduğu gözlendi. Araştırmada katılımcılardan çile/ham- birçok hastalığın tedavisine ışık tutabilir. tümörlerin büyüyüp küçülmesinde aralarındaki ilişki aslında enfeksiyon am böceği, yosun/kuzey gibi birbiriyle Prof. Anderson son araştırma ile tedavi etkili oluyor. Araştırmalarda, kanser hastalıklarının çok ötesine gidiyor. Teksas’taki araştırmayı yapan ekipten bağlantısız ama eşleştirilmiş kelime sürecinde yenilikler yapılabileceğini hastalarındaki mikrobiyomlar, yani Mikrobiyomlar sindirimde, enfeksiyon- Dr. Jennifer Wargo yaptığı açıklamada; öbeklerini ezberlemeleri istendi. Daha belirtiyor. “Şu ana kadar alın korteksinin içimizde yaşayan mikroskobik dan korunmada ve bağışıklık sistemi- “Bir hastanın mikrobiyomunu sonra katılımcılara yeşil ya da kırmızı fonksiyonlarını geliştirmeye odak- organizmalar incelendi. nin düzenlenmesinde rol oynuyor. bozarsanız, kanser tedavisine yanıt sinyaller verildi. Yeşil ışıkta kelimenin lanılıyordu. Araştırmamız hipokampüs verme kabiliyetini bozabilirsiniz. Bizim eşini hatırlamaları, kırmızıda ise kendil- bölgesindeki GABA aktivitesinin arttırıl- Science dergisinde yayımlanan Her iki çalışmada da, vücudun teorimiz, hastanın mikrobiyomunu erini bunu yapmaktan alıkoymaları masına ve kişilerin istenmeyen, ısrarcı iki çalışmada, belirli bakteri türleri tümörlerle savaştaki kendi savunma daha iyi olacak şekilde yeniden istendi. Bunu yaparken katılımcıların düşüncelerden kurtulmasına yardımcı ve genel anlamda mikrobiyom mekanizmasını güçlendiren düzenlerseniz, tedaviye daha iyi yanıt beyinlerindeki kan akışı ve kimyasal olabilir” diyor. çeşitliliğinin, bağışıklık sistemini immunoterapi tedavisi gören hastalar verebilir şeklinde” dedi. Ocak/Şubat/Mart Ocak/Şubat/Mart 86 2018 2018 87 Bilim Teknoloji 1 Brian Madeux 2 Prof. Dr. Gökhan Hotamışlıgil Bilim Teknoloji

Depresyon Tedavisine Sıra Dışı Madde, beyinde korku, endişe gibi Gen Düzeltme İlk Kez İnsan onun DNA’sındaki bozukluğun Hücrelerdeki DNA’da düzeltmeler Gökhan Hotamışlıgil; “Hücrelerin Alternatif duyguların işlenmesinde büyük Vücudunda Denendi düzeltilmesini ve enzim üretmeye yapılarak vücuda geri yerleştirildi. Bu kolesterol düzeylerinin tam olarak rolü olan amigdala bölgesini daha başlayabilmesini hedefliyor. Bunun uygulama örneğin kemik iliği gibi, yal- nasıl algılanıp kontrol edilebileceği Sihirli mantar olarak bilinen az aktif hale getiriyor. Bu bölgedeki California’da bir hastanede doktorlar için Oakland’daki Benio% Çocuk nızca vücuttan bir süre çıkarılıp sonra konusundaki anlayışımızda eksik mantarlardaki bir halüsinojen fonksiyonlar azaldıkça, depresyon ilk kez bir insanın vücudundaki Hastanesi’ne yatan Madeux’a geri konulabilen dokular için geçerli. olan önemli bir parçayı ortaya maddenin, tedavi edilemez boyutta semptomları da azalıyor. Ayrıca hücrelere müdahale ederek gen damardan bunu sağlayacağı çıkardığımızı düşünüyorum. Bu parça depresyon geçiren hastaları psilosibin, beynin özellikle belli bir bozukluğunu düzeltmeyi denediler. düşünülen karışım zerk edildi. Ne var ki, bu yöntemi karaciğer, kalp, ya kolesterol düzeylerini dengede tutmak iyileştirmekte kullanılabileceği ortaya konu hakkında çalışmazken aktif olan 44 yaşındaki Arizonalı hasta Brian da beyin gibi organlar için uygulamak için hayati önem taşıyan sistemin çıktı. Imperial College London’dan ve farklı bölgelerinin iletişiminden Madeux’un Hunter sendromuna yol Tedavide kullanılan ilaç, molekülleri imkansız. İşte doktorlar bu güçlüğü kritik bir parçasını oluşturuyor. Daha bilim insanları tarafından yürütülen oluşan ağı daha durağan hale açan gen bozukluğuna müdahale kesebilen iki makas içeriyor. Çinko aşmak için, hastanın vücudundaki önce hücre bazında kolesterolün araştırmada, 19 hastaya tek doz bir getiriyor. Psilosibinin yapısı, beyin edildi, ancak bu yeni tedavinin başarılı parmak nükleazı diye tercüme hücrelere müdahale etmenin yolunu düşük olduğuna işaret edecek saykodelik madde verildi. Hastaların fonksiyonları için çok önemli etkileri olup olmadığının anlaşılması zaman edilebilecek bu ilaç DNA’yı iki belirli arıyor. mekanizma keşfedilmişti. Ancak bizim yarısından fazlası, bu maddeyi aldıktan olan ve “mutluluk hormonu” olarak alacak. yerden kesebiliyor. Bu da istenen yaptığımız araştırma hücre içindeki sonra depresif hissetmediklerini belirtti bilinen seratonine de çok benziyor. Dolayısıyla Madeux üzerindeki deney, kolesterol seviyesi yükseldiği zaman da ve beyin fonksiyonlarında değişiklik bu tedavi yönteminin güvenli olup hücrenin bunu dengede tutmak için gözlemlendi. Araştırma ekibinin lideri Dr. Robin 1 olmadığını denemek için yapılıyor gerçekleştirdiği algılama ve savunma Carhart-Harris, depresyondaki ve kabul gören bir tedavi haline mekanizmasını ortaya çıkardı” dedi. Psilosibinin depresyondaki kişiler beynin psilosibin sayesinde sesini gelebilmesi için daha epey çalışma üzerindeki olumlu etkileri yaklaşık kestiğini ve saykodelik deneyimin yapılması gerekecek. Şu ana kadar Hücre zarlarının inşası ve idamesi için 5 hafta sürdü. Ancak araştırmayı beyni yeniden başlattığını söyledi. Dr. ilacın, Madeux üzerinde olumsuz bir yapı taşı olan kolesterol önemli yürüten ekip, depresyon geçirenlerin Harris hastaların da tedavi ardından bir yan etkisi görülmedi ve her şey fonksiyonel aracıların sentezi ve hücre bu yöntemi kendi kendilerine beyinlerinin temizlendiğini ve yeniden yolunda giderse deney 9 hasta ile daha faaliyetleri için gerekli bir molekül. denememesi gerektiği uyarısında başlatıldığını hissettiklerini belirtti. devam edecek. Dolayısıyla organizma belirli düzeyde bulundu. Daha önce de psilosibin Ancak hala bu maddenin beyin kolesterolün hücre içerisinde idame maddesinin “zihni yağlayarak”, kişilerin aktiviteleri üzerindeki etkisi tam olarak Tedaviyi geliştiren Sangamo ettirilmesine ihtiyaç duyuyor. Bu depresif semptom döngüsünden kanıtlanmadı. Therapeutics’ten Dr. Sandy Macrae; nedenle kolesterol hem besinlerle çıkmasına yardımcı olabileceğini “Genetik tıpta yeni bir cephe açılışına yani diyetle haricen vücuda girmekte, ortaya koyan araştırmalar yapılmıştı. Araştırmanın çok küçük bir grup tanık oluyoruz” diyor. Aynı teknolojinin, hem de organizma tarafından başta Araştırma ekibi fonksiyonel manyetik üstünde yapıldığına ve sağlıklı güvenli olup olmadığı yönünden, karaciğerde olmak üzere üretilmekte. rezonans görüntüleme tekniği ile kişilerin beyin görüntülerine bakılıp hemofili B ve Hurler sendromuna yol psilosibin verilmeden önceki ve hastalarınkiyle karşılaştırılmadığına açan gen bozuklukları üzerinde de Kandaki yüksek kolesterolün sonraki günler, hastaların beyinlerini dikkat çekiliyor. Bilim insanlarının denenmesi planlanıyor. kardiyovasküler ve dejeneratif görüntüledi. Sonuçları Scientific hemfikir olduğu nokta ise depresyon hastalıklar başta olmak üzere diğer Reports dergisinde yayınlanan tedavisinde yeni yöntemlere ciddi Kolesterol ile İlgili Çığır Açan Buluş önemli sağlık sorunları için önemli bir araştırmada, psilosibinin beynin iki şekilde ihtiyaç duyulduğu. risk teşkil edebileceği yıllardır kabul temel bölgesini etkilediği ortaya çıktı. Harvard Sabri Ülker Merkezi araştırma görmüş bilimsel bir gerçek. Dolayısıyla ekibi, hücrede kolesterol seviyelerini hücre ve organları koruyucu özelliğe güvenli bir aralıkta tutmayı sağlayan, sahip bu yeni mekanizmanın Madeux, gün aşırı acılar içinde özellikleri içeren yeni bir DNA metabolik koruyucu adını verdikleri keşfinin, kolesterol metabolizmasının olduğunu söyleyerek, daha önce parçasının buraya girebilmesine yani Nrf1 molekülünü keşfetti. Çalışma 16 bozulduğu pek çok hastalıkta yeni sadece insan vücudundan alınan hastanın genetik yapısına monte Kasım 2017 tarihinde dünyanın önde ve etkin tedavi yöntemlerinin önünü hücrelerde, vücut dışında denenen bu edilmesine imkan veriyor. gelen bilimsel dergisi Cell’de yayınlandı. açabileceği ön görülüyor. tedavi için gönüllü oldu. Brian Madeux; Nrf1, hücre içindeki kolesterole “Açıkçası 20’lerimde ölürüm diye Gen düzeltme tedavisi öyle tasarlanmış karşı duyarlı yapısıyla, hücre içinde düşünüyordum” diyor. ki, ancak Madeux’un karaciğer hücrel- kolesterol seviyelerinde meydana 2 erine ulaştığı zaman aktif hale gelecek. gelen değişiklikleri direk olarak algılayıp Hunter sendromu, nadir görülen bir Deneye katılan doktorlardan Chester tepki veriyor. Kolesterol belli bir düzeyin gen bozukluğundan kaynaklanıyor. Whitley; “Fareler üzerinde olduğu üzerine ulaştığında direk olarak Nrf1 Hastaların genleri, mukopolisakarid kadar insanda da başarılı olursa, müthiş molekülüne bağlanarak çok yönlü bir adı verilen şekerli molekülleri sonuçlar doğuracak. Ben, gen tedavisi savunma programının harekete parçalayacak enzim salgısı için talimat konusunda güvenli ve etkili bir yöntem geçirilmesini sağlıyor ve organları bilgisini taşımıyor. Bu yüzden bu geliştirdiğimiz konusunda iyimserim” olası tahribata karşı koruyabiliyor. Bu moleküller vücutta birikerek beyin diyor. Dr. Whitley’in umudu, başarılı nedenle Nrf1 molekülü kolesterol ve diğer organlara zarar veriyor. Ağır olduğu takdirde gen düzeltme tedavis- metabolizmasının bozulduğu pek vakalar ölümle sonuçlanabiliyor. ini doğumdan hemen sonra yapmak, çok hastalıkta potansiyel yeni ve etkin çünkü tedavi görmeyen bir bebeğin tedavi hedefi özelliği taşıyor. Hastalara tedavi için düzenli olarak yılda 20 IQ puanı kaybettiğini söylüyor. mukopolisakaridleri parçalayacak Gen düzeltme daha önce laboratuvar Yeni keşifle ilgili olarak büyük enzim verilmesi gerekiyor. Madeux ortamında, insanlardan alınan hücreler heyecan duyduklarını belirten Sabri üzerinde denenen yeni tedavi ise, üzerinde denendi. Ülker Merkezi Başkanı Prof. Dr. Ocak/Şubat/Mart Ocak/Şubat/Mart 88 2018 2018 89 Ekonomi Ekonom

performansı diğerlerini tam yakalayamamış olsa da, bu iki ülkenin de global büyümeye katkıları devam Yeni Yıla etmekte. Tabi hiç bir zaman muhtemel riskleri gözardı etmemek lazım.

Girerken Nedir bu riskler? Öncelikle her yazıda vurgulama zorunluluğundan ekonomi yazarlarının da usandığını tahmin ettiğimiz FED politikaları. Eğer FED faiz arttırımlarını beklenenden hızlı gerçekleştirirse global risk iştahını düşürüp, büyümede yavaşlamaya sebep olabilir.

2017 yılında FED tam da beklendiği gibi yaptı ve sonuncusu yazının yazıldığı günlerde olmak üzere, üç kez faiz arttırdı. Artık FED politika ve kararlarını okumakta çok ustalaşan piyasalar, beklenti ile örtüşen bu Aslı Günel kararlara ılımlı tepki göstermekle Selçuk Ecza Deposu Tic. ve San. A.Ş. yetindi. Yatırımcı İlişkileri & Sermaye Piyasaları Koordinatörü Yine ABD ve diğer gelişmiş ülke ekonomilerinin para politikalarına bağlı olarak, gelişmekte olan ülkelerde meydana gelebilecek finansal krizler, ikinci bir risk unsuru. Özellikle kaldıraç oranı yüksek ülkeler, bu durumdan fazlasıyla etkilenebilirler. seviyeye ulaştığı haberleri eşlik ediyor. yandan yapılan açıklamalarda sıkı para Diğer taraftan büyüme açısından alıyor olması, tam da bu endişelerin Üçüncü bir risk ise Avrupa’da hala Şimdi bu iki veriye yakından bakalım. politikasının önemine ve bu konudaki yeni veri serisinde yatırımlarda bir sonucu. devam eden düşük enflasyon. Avrupa Öncelikle enflasyondaki artışın kaynağı kararlılığa vurgu yapıldı. kamu-özel ayrımını göremediğimiz bankacılık sistemine ilişkin tedbirler ve önümüzdeki dönemde kontrol için, yatırımlarda devlet katkısını Türkiye her daim dış kaynak bulma işe yaramış görünse de, talebin ve edilip edilemeyeceği önemli. Türk Ekonomi çevreleri Merkez Bankası’nın ayrıştıramıyoruz. Artan döviz kurları zorunluluğu olan bir ülke olarak, enflasyonun düşüklüğü hala orta lirasının döviz kuru sepeti karşısındaki sıkı para politikası konusunda, fiilde nedeniyle borçlanma imkanı “global finansal şartlar sıkılaştığında vadeli endişeleri ortadan kaldırmış değer kaybı ile başta petrol ve güvercin, söylemde şahin bir duruş kısıtlanan özel kesime, Kredi Garanti en fazla risk altında olabilecek olanlar” değil. ana metaller olmak üzere ithalat sergilediği görüşünde. Enflasyonun Fonu tarafından sağlanan kaynağın, listesinde Arjantin, Pakistan, Mısır ve fiyatlarında gözlenen artış 2017 için gelecek yılın son iki ayına kadar çift yatırımlar tarafındaki büyümeye Katar ile birlikte yer alıyor. Son olarak, bitmek tükenmek enflasyonun önemli nedenlerinden hanede seyredeceği düşünülürse, katkısı yadsınamaz. Bu verilerle bilmeyen siyasi krizler ve ekonomi biri olarak karşımıza çıkıyor. para politikasında gevşeme enflasyon 2017 yılı için yüzde 5’in üzerinde bir Diğer yandan Suriye’de sağlanan barış dışı riskler endişe seviyesini açısından riskli olacaktır. Bu nedenle büyüme oranı sürpriz olmayacak. sonrası jeopolitik risklerin azalması yükseltiyor. Mevcut risklere rağmen Artan dolar ve avro kuru nedeniyle Merkez Bankası’nın önümüzdeki sene söz konusu olmakla birlikte, özellikle gelişmiş ekonomilerin 2017 yılında maliyetler ve dolayısıyla enflasyon sıkılaştırmada geri adım atmaması Enflasyon ve büyümenin aynı anda uluslararası ilişkiler konusunda haber 2017 yılını geride bıraktığımız şu yüzde 2,2, gelişmekte olan ülkelerin yukarı çekiliyor. Diğer taraftan çok önemli. yukarı yönlü hareketinin sonuçları akışı ülkemize karşı global risk iştahını günlerde global ekonominin genel ise yüzde 4,6 civarında büyüdüğü ekonomik aktivite ve talep yüksek konusunda, duayen ekonomistlerden kısıtlıyor. Bu durum kırılganlığımızı performansı oldukça memnuniyet tahmin ediliyor. seyrediyor. Talebin yüksekliği Büyümenin sürdürülmesi konusu birinin şu yorumunu akılda tutmakta perçinliyorsa da, 2018 yılında verici. Yıllık büyüme tahminleri kaçınılmaz olarak enflasyon ile ise daha az belirsizlik içeriyor. 2017 fayda var: Çocuğunuz büyüyor Türkiye ekonomisinin yine iyi bir yukarı yönlü revize ediliyor ve Bu dönemin ekonomi açısından en neticeleniyor. üçüncü çeyrek büyümesi, geçen yıl ama boyu ve kilosu birbirine orantılı performans göstermesi bekleniyor. yüzde 3,2 ile 2016’da krizden beri merak uyandıran konusu ise ülkemiz yaşanan 15 Temmuz darbe girişimi artmıyor. Bu dengesizlik çocuğu Ülkemiz ekonomisi için 2018 büyüme en zayıf performansını sergileyen ekonomisine dair neler olup bittiğinin Enflasyon kontrolünde en önemli nedeniyle ortaya çıkan baz etkisi ya çok uzun boylu ya da çok obez tahmini OECD’nin yüzde 4,5, IMF’nin global büyümenin 2017’yi yüzde anlaşılması. Yine yazının yazıldığı enstrüman para politikası. Merkez giderildiğinde dahi, yüzde 6’ya yapabilir. ise yüzde 3,5. Neredeyse herkesin 3,6 civarında tamamladığı tahmin günlerde, 2017 üçüncü çeyreğinde Bankası 2017 yılının son faiz yaklaşıyor. Harcama tarafında yine mutabık olduğu konu ekonomik ediliyor. gerçekleşen yüzde 11,1’lik büyüme toplantısında, geç likidite penceresi özel tüketim büyümeye önemli katkı Aslında gelişmekte olan ülkeler reformların önemi ve önceliği. manşetlerden inmiyor. Bu haberlere fonlama faizinde 50 baz puanlık artış sağlamış durumda. Üretim ayağında içinde, büyüme rakamları ile en parlak Avro bölgesi, Japonya ve diğer hemen yanı başında, TÜİK verilerine yaparak, %12,25’ten %12,75’e yükseltti. ise makine teçhizat yatırımlarında performanslardan birini sergileyen Yeni yılın yeni ümitler getirmesi, 2018 gelişmekte olan ülkelerden olumlu göre yıllık enflasyonun yüzde 12,98 Bu oran 100 baz puan olan piyasa belirgin bir artış var. Bu olumlu bir ülkemizin, geçen dönemde olduğu yılının verimli, bereketli ve barış dolu haberler geliyor. ABD ve İngiltere’nin ile son 14 yılda kaydedilen en yüksek beklentisinin altında kaldı. Diğer işaret. gibi hala “kırılgan beşli” içinde yer bir yıl olması dileğiyle… Ocak/Şubat/Mart Ocak/Şubat/Mart 90 2018 2018 91 Çevre 1 Muğla 2 Gaziantep 3 Gaziantep 4 Malatya Çevre

geleneksel çarşı dokularının giderek bulduğu alanlardır. Çarşıların köhneleşerek kaybolmasına yol yaşatılması ve korunması sürecinde, 1 2 açıyor. Bu bakımdan bir kentsel mekânın kendi dinamikleri ile Geleneksel koruma pratiği olarak çarşı dokularının korunması sağlanmalı, yukardan aşağı korunmasında öncelik çarşıdaki planlamalardan kaçınılarak, katılımcı ve binaların korunmasından öte, çarşının esnek modeller önerilmelidir. Özellikle Çarşılara ifade ettiği sosyal ve kültürel canlılığın kentteki genç girişimciler, öğrenciler ve korunmasındadır. yaratıcı sektörlerin çarşıda kendilerine yer bulmaları teşvik edilmelidir. Dönüş Kent odağının kaybolduğu, ticaretin AVM’lere hapsolduğu, zanaatın öldüğü Çarşı mekânsal bir bütünlüğe sahiptir. bir kentte geleneksel çarşı da sadece Çarşı kent içinde tanımlı bir mekân hediyelik eşyaların satıldığı göstermelik oluşturur. Kapalıçarşı, han, bedesten bir turistik tur güzergâhına dönüşerek, gibi bir takım kontrollü mekânların tüketim mekânı değil, tüketim nesnesi ötesinde geleneksel çarşı başlı başına haline gelir. Bu nedenle çarşıyı çarşı özgün bir kentsel yapıdır. Bu bakımdan Alp Arısoy olarak koruyabilmek için; “Değişen çarşıların canlandırılmasına yönelik ÇEKÜL Vakfı Kent Çalışmaları alışveriş alışkanlıklarını geleneksel yapılacak eylemlerde, çarşıların Koordinatörü, Mimar çarşıda nasıl yaşatabiliriz?” sorusunu geleneksel kimlikleri bozulmadan sorarak başlayabiliriz. çağdaş alışveriş alışkanlıklarına hizmet edebilecekleri düzenlemelerin Geleneksel bir çarşı dokusu yapılması önemlidir. çağdaş alışveriş alışkanlıklarına yönelik tüm ihtiyaçları hâlihazırda Çarşı bir kültür mekânıdır. Geleneksel Günümüzün değişen üretim ve zaten barındırmaktadır. Çarşıların çarşı hem o şehirde yaşayanlar, hem tüketim alışkanlıklarıyla geleneksel canlandırılmasına yönelik projeler bu de ticaret amaçlı olarak kente gelen çarşıların suskunlaşması arasında bakımdan kent merkezinin fiziksel, ziyaretçiler için bir kültür odağıdır. ilişki kurmak mümkün... Geleneksel ekonomik ve sosyal açıdan bir bütün Günümüzde inşa edilen alışveriş çarşıların tekrar canlanması, yeni nesil olarak, karma kullanımları barındıran merkezlerinin içlerinde bile mutlaka alışveriş mekânlarının özelliklerini bir kompleks gibi planlanmasını sinema, konser ya da sergi salonu anlamak ve değerlendirmekten hedeflemelidir. Bu şekilde küçük bulunması bu bakımdan tesadüf geçiyor olabilir. esnafın yakınlarında bulunan AVM ile değildir. Kültürel etkinlikler çekim rekabet gücünün artması sağlanırken, yaratırlar, kamusal kullanımı arttırırlar “Çarşı” kavramı, geleneksel Anadolu ekonomik olarak kendini ayakta tutan, ve özellikle çevrelerindeki küçük 4 yerleşmeleri için her zaman kendi kendini koruyan canlı bir çarşı esnafı desteklerler. Bu bakımdan alışverişten öte bir anlam taşımıştır. yaratılabilecektir. çarşıların canlandırılması sürecinde Çarşılar, içlerinde barındırdıkları han, içlerindeki kültür alt yapısı mutlaka Anadolu’da geleneksel çarşı kültürü, hamam, cami, kahvehane, berber gibi Çarşı bir kamusal mekândır. Ulu desteklenmelidir. AVM’lerin baskısına rağmen hala diğer tamamlayıcı unsurlarla birlikte, camiler ve kent meydanları genellikle yaşamak için direnmektedir. ticaretin ve ekonomik etkinliklerin geleneksel çarşı dokularının Çarşı bir yeme içme mekânıdır. ÇEKÜL Vakfı’nın kuruluşundan yürütüldüğü mekânlar olmanın merkezinde bulunur, çünkü çarşı Çarşıların içindeki esnaf lokantaları, bugüne geliştirdiği koruma bilinci ötesine, Anadolu kentinin kamusal kentlinin bir araya geldiği ortak kahvehaneler ve seyyar satıcılar çoğu doğrultusunda Gaziantep, Muğla, çekirdeğini oluşturur. Çarşı kentin kalbi; mekândır. Geçmişte olduğu gibi zaman bulundukları kentteki yemek Şanlıurfa, Bursa, Bergama, Muğla, ekonomik, sosyal ve kültürel canlılığın bugün de alışveriş ticari bir eylemin kültürünün en özellikli örneklerini Çanakkale, Kahramanmaraş gibi ana kaynağıdır. ötesinde sosyal faaliyettir. Alışveriş, sunarlar. Yeme içme çağdaş alışveriş 3 tarihi kentlerde yürütülen geleneksel çoğu zaman kent içinde “gezmek”, boş alışkanlıkları içinde de önemli bir yer çarşı koruma modelleri; 455 üyesi Bu bakımdan çarşıların korunması, zaman geçirmek için bir araçtır. Bu tutar. olan Tarihi Kentler Birliği’nin de sadece geleneksel zanaatların ya da bakımdan çarşıların canlandırılmasında zenginleştirilmesi, çarşı dokularının yaşatılması açısından sivil örgütlenme gündemine girmiş ve büyük-küçük çarşı yapılarının korunmasından öte, ana hedef mekânın kamusal niteliğinin Çarşı bir üretim mekânıdır. Geleneksel canlandırılarak yaşatılması için önemli önemli bir basamaktır. Çarşının sahibi tüm yerleşimlere örnek olmuştur. kent merkezindeki toplumsal canlılığın yükseltilmesi olmalıdır. çarşılar içinde usta yetiştiren atölyeleri araçlardır. ve koruyucusu esnaf olduğundan korunmasına işaret eder. Çarşı bir ve zanaata dayalı üretimi barındırırdı. öncelikle alanda yapılan çalışmaların Her yıl Antalya’da düzenlenen ve 30 koruma konusu olarak, kentin koruma Çarşı bir özgürlük mekânıdır. Anadolu Bu bakımdan çarşı günümüzün Çarşı bir sivil örgütlenme modelidir. esnaf tarafından sahiplenilmesi ve bine yakın bir ziyaretçi sayısına ulaşan gelişme dengesinin devamlılığı ve coğrafyasında antik kentlerdeki hem fabrikalarının, hem de teknik Ahilik kültürü Anadolu coğrafyasında yaşatılması gereklidir. Bu bakımdan YAPEX Restorasyon Fuarı’nın da ana sürdürülebilir sosyokültürel gelişiminin forumlardan Osmanlı kahvehanelerine, meslek okullarının yerini tutmaktadır. çağdaş anlamda sivil toplum çarşı esnafının kendi kararlarını alacağı, teması bu yıl “Geleneksel Çarşılarda en temel mekânsal yansıması olarak çarşılar farklı kültürlerin, fikirlerin, Günümüzde üretim ilişkileri ve örgütlenmesinin ilk örneklerinden katılımcı mekanizmaları çalıştırabilecek Koruma”dır. TKB’nin Özendirme değerlendirilebilir. yaşamların çakışma ve karşılaşmasına mekânları değişmiş olsa da kent biri sayılabilir. Esnaf örgütlenmesi ve oto kontrol sağlayabilecek bir Yarışması’na başvuran belediyelerin olanak tanıyan mekânlardır. Bu merkezinde küçük zanaatçıların Osmanlı kültüründe kurumsallaşmış örgütlenmeye gitmesi canlanma projelerinde de çarşı koruma proje Günümüzde değişen üretim ve bakımdan çarşılar kent merkezinde, çarşı içinde yaşatılması, atölye bir yapı olarak, çarşının temel yapı hareketinin sürdürülebilirliği açısından ve uygulamaları artış göstermeye tüketim alışkanlıkları kentlerimizde kentlinin kendini ifade etme imkânı çalışmaları veya dönemlik kurslarla taşını oluşturur. Bugün de çarşıların önemlidir. başlamıştır. Ocak/Şubat/Mart Ocak/Şubat/Mart 92 2018 2018 93 Ajanda Ajanda

Ekim Kasım Aralık

2 Ocak İnsandan İnsana İlk Kalp Nakli 2 Ocak Rodos’un Fethi 4 Ocak Hastalık Sigortasının Kabulü 6-12 Ocak Enerji Tasarrufu Haftası 7-13 Ocak Verem Haftası 7-14 Ocak Beyaz Baston Körler Haftası 20 Ocak İlk Anayasanın Mecliste Kabulü 22 Ocak Baytar Mektebi’nin Açılışı 25-31 Ocak Cüzam Haftası 26 Ocak Televizyonun İcadı 27 Ocak Osmanlı Devleti’nin Kuruluşu 28 Ocak Misak-ı Milli’nin Kabulü 1 Şubat Sinemanın İcadı 3 Şubat İlk Uzay Gemisinin Ay’a İnişi 4 Şubat Dünya Kanser Günü 9 Şubat Dünya Sigarayı Bırakma Günü 14 Şubat Sevgililer Günü 14 Şubat Telefonun İcadı 16 Şubat Kyoto İklim Sözleşmesi 18 Şubat Türkiye’nin NATO’ya Girişi 1-7 Mart Yeşilay Haftası 1-7 Mart Deprem Haftası 8 Mart Dünya Kadınlar Günü 14 Mart Tıp Bayramı 15 Mart Dünya Tüketiciler Günü 18 Mart Çanakkale Zaferi 18 Mart Şehitler Günü 18-24 Mart Yaşlılar Haftası 21 Mart Nevruz Bayramı Medeni Kanun’un Kabulü tarihinde yürürlüğe konulan 743 sayılı evlilik esası getirilerek resmi nikah Türk kadını belediye, 1933’te muhtarlık, hukuku da aslında medeni hukukun kanun oldu. 1 Ocak 2002 tarihinde yeni zorunlu oldu, böylelikle evlilik akdi 1934’te milletvekili seçimlerine uzantısıdır. Medeni hukuk salt bir hukuk 21 Mart Dünya Ormancılık Günü Mustafa Kemal Paşa, 1 Kasım 1925 Türk Medeni Kanunu’nun yürürlüğe devlet güvencesine alındı. Çocukların katılabilme hakkı kazandı. dalı olmaktan öte hukukun özüdür. 21 Mart Irk Ayrımı ile Mücadele Günü tarihinde TBMM’nin İkinci Dönem girmesiyle yürürlükten kalktı. iyi yetişmesi için ana ve babaya Medeni hukuk, şahıslar arasındaki 22 Mart Dünya Su Günü Üçüncü Yasama Yılı’nı açarken, genel yükümlülükler getirildi. Kişilerin mallarla ilişkileri düzenleyen, şahısların Türkiye’de Medeni Kanun, İsviçre 23 Mart Dünya Meteoroloji Günü hayatımızı yeni baştan düzenleyecek 17 Şubat 1926’da kabul edilen Medeni ve birbirleri ile olan çelişkiler ve boşluklar doğumdan (tüzel kişilerde Medeni Kanunu’ndan iktibas edilmiştir. 24 Mart Dünya Tüberküloz Günü yasaların haberini veriyordu. Hükümetin Kanun sonrası kadın ve erkek yasalar yok edilerek modern bir sistem sağlandı. kuruluşundan) ölümüne (tüzel Kazuistik metoda sahip Prusya Kanunu 24-30 Mart Kütüphane Haftası adli reformlar konusunda hazırladığı önünde eşit hale geldi. Aile hayatında kişilerde sona ermesine), tüm ilişkilerini ile devrimci bir felsefeye sahip katı tasarı, 24 Aralık 1925’te TBMM’ye kadın ve erkek arasındaki eşitlik sağlandı, Türk kadını Medeni Kanun’un kabulüyle düzenleyen özel hukuk dalıdır. Fransız Kanunu arasında kalarak 27 Mart Dünya Tiyatrolar Günü sunuldu. kadınlara boşanma hakkı verildi. ekonomik, sosyal ve hukuksal alanlarda ortalama bir yol izlemiştir. Kanuna erkeklerle eşit haklara sahip oldu, ancak Kişiler hukuku, aile hukuku, eşya öncelik tanımakla birlikte hakime takdir Türk Medeni Kanunu, 17 Şubat 1926’da Çocukların kız ve erkek ayrımı siyasi ve demokratik alanda kadın-erkek hukuku, miras hukuku medeni hukuk hakkı da tanımaktadır. İsviçre Medeni Kanunu örnek alınarak yapılmadan mirastan eşit ölçüde eşitliğinin oluşması daha sonra kabul kapsamında yer alır ve medeni kanunla TBMM’de kabul edilen ve 4 Ekim 1926 faydalanmasının önü açıldı. Tek kadınla edilen yasalarla gerçekleşti. 1930’da düzenlenir. Borçlar hukuku ve ticaret Ocak/Şubat/Mart Ocak/Şubat/Mart 94 2018 2018 95 Ajanda 1 1850 Model Tren 2 Meram Tren Garı, Konya 3 Halkalı Gümrüğü Ajanda

başlatılan çalışmalar nihayet 1947’de 1968 yılında Ay yörüngesine ilk olumlu bir sonuca ulaşmış ve “Gümrük İlk Uzay Gemisinin Ay’a İnişi 1 insanlı uçuşu gerçekleştiren Amerika Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşması” Birleşik Devletleri bir yıl sonra imzalanmıştır. Yine aynı yıl, aralarında İnsanoğlu, uzaydan Dünya’yı yapacağı hamle ile uzay yarışının Türkiye’nin de bulunduğu 13 ülkenin inceledikten sonra ilk hedefi Ay oldu. altını üstüne getirecek ve yarışı fiilen ortak katkılarıyla “Avrupa Gümrük Birliği İnsanlar daha sonra çeşitli uzay sona erdirecekti. Çalışma Grubu” oluşturulmuştur. uçuş programları ile Ay’ı yakından inceledi. İnsansız uzay gemileri ile Ay yüzeyine insanlı bir uzay Çalışma grubunun gümrük Ay’a seyahat için pek çok ön hazırlık, aracıyla ilk iniş ve ilk Ay yürüyüşünü formalitelerini incelemek ve ortak deneme ve araştırma yapıldı. gerçekleştirme hayali ile Neil normlar tespit etmekle görevlendirdiği Armstrong, Buzz Aldrin ve Michael Gümrük Komitesi, ortak bir Gümrük İlk olarak 2 Ocak 1959 tarihinde Collins’den oluşan mürettebatıyla 2 Tarife Cetveli ve Gümrük Kıymet Sovyetler Birliği, Luna-1 isimli uzay Tanımı üzerinde çalışmalarını aracını Ay yörüngesine oturtmak Apollo 11’i, 16 Temmuz 1969’da yoğunlaştırırken, daimi bir “Gümrük ve bilgi toplamak için fırlattılar. uzay boşluğuna fırlatan Amerika Konseyi” oluşturulması düşüncesi de Fakat Luna-1, rotayı şaşırarak Ay’ın Birleşik Devletleri, 20 Temmuz pekişmeye başlamıştır. Nitekim 15 Aralık 6.000 km uzağından geçti. Böylece 1969 tarihinde hedeflerinin ilkini 1950’de Brüksel’de imzaya açılan 3 ilk denemeden beklenen sonuç gerçekleştirecekti. “Kartal konmuş”, önemli uluslararası sözleşmeden biri de alınamadı. Apollo 11 başarılı bir şekilde Ay “Gümrük İşbirliği Konseyi’ninKuruluşuna yüzeyine inmişti. Sovyetler 12 Eylül 1959’da bu kez Dünya Demiryolu Çalışanları Sibirya Stepleri, Orta Asya Bozkırları, Luna-2 isimli uzay aracını Ay’da Sıra uçuşun ikinci hedefini Günü Güneydoğu Asya Tropikal Ormanlık 3 araştırma yapmak için gönderdi. gerçekleştirmekteydi. İnişten altı Alanları ve Avustralya Düzlükleri Ancak bu deneme de aracın saat sonra Apollo 11’in komutanı Her 27 Mart günü, 154 ülkeden 750 dışında hemen her yere trenle ulaşmak Ay yüzeyine sert iniş yaparak Neil Armstrong o ünlü sözlerini sendikada örgütlü 4,6 milyon ulaştırma mümkündür. parçalanması nedeniyle başarısızlığa söylediğinde insanoğlu adına Ay’a çalışanı bulunan Uluslararası Taşımacılık uğradı. ilk adımı atıyordu. Ardından da Buzz Çalışanları Federasyonu (ITF) tarafından Raylı taşımacılığın doğduğu yer her ne Aldrin Ay yüzeyine indi. İki astronot Dünya Demiryolu Çalışanları Günü kadar İngiltere olsa da Amerika’ya özel Sovyetler, Ay araştırmalarıyla ilgili Amerika Birleşik Devletleri bayrağını olarak kutlanmaktadır. Ancak raylı sistem olarak değinmek gerekmektedir. Çünkü üçüncü denemelerinde başarılı Ay’a dikip tarihi bir olaya imza atmış ile taşımacılık fikrinin ne zaman ilk kamu demiryolu Amerika’ya açılmış olabildiler. Luna-3 adı oldu. ortaya çıktığı sorusunun yanıtı sanılanın ve 1848’de Chicago’dan hareket eden verilen araç 4 Ekim 1959 aksine çok daha eski tarihlere ilk kamu treni ünlü Pioneer lokomotifi tarihinde fırlatıldı. Ay uzanmaktadır. olmuştur. Chicago bugün dünyanın yörüngesine giren araç en büyük demiryolu merkezlerinden pek çok fotoğraf çekip Arkeologlar Mısır’daki bir piramidin birisidir. Amerika da bugün dünya gönderdi. Bu sayede yakınında MÖ 2600 yıllarında yapıldığı demiryolu trafiğinin en yoğun olduğu, Ay’ın görünmeyen sanılan bronz ray kalıntılarını gün en uzun demiryolu ağına sahip bölgedir. yüzü hakkında bilgi elde ışığına çıkarmıştır. Piramidin yapımında edilmiş oldu. kullanılan taşların ocaklardan Dünya Gümrük Günü taşınmasında bu raylardan yararlanıldığı Ancak Sovyetler tahmin edilmektedir. Gümrük kavramı uzun yıllar mali sonunda istedikleri nitelikli bir vergi türü olarak anlaşılmış Zaman içinde gümrük formalitelerinin başarıyı elde etti. Ay’a Mısır’da kullanılan bronz raylardan, ve yorumlanmıştır. Ancak başlangıçta karmaşık yapısının yanı sıra, gittikçe İlişkin Sözleşme” olmuştur. Sözleşmeyi yumuşak iniş yapan ilk demir rayların kullanılmasına kadar ulaşım imkânları elverişli şehir ve egemen olmaya başlayan himayeci imzalayan 17 ülkeye daha sonra diğer uzay aracı olan Luna- insanoğlu 4300 yıl beklemiştir. 1738’de bölgeler arasında yapılan ticaret ve mal görüşlerin ticaretin gelişmesine engel ülkeler katılmış, 1953 yılında Türkiye de 4, Sovyetler tarafından ilk demir ray İngiltere’de bir maden mübadelesi, milli nitelikli devletlerin olduğu görülmüştür. Bu durum; sözleşmeyi resmen onaylamıştır. 3 Şubat 1966 tarihinde ocağında kullanılmıştır. İlk lokomotif kurulmasıyla uluslararası ekonomik 1900’lü yılların başından itibaren, fırlatıldı. Sovyetlerin ise sanayi devriminin İngiltere’sinde, ilişkilere dönüşünce eski anlayış ve gümrük mevzuatı ve formaliteleri Uluslararası ticaretin geliştirilmesinde araştırma çalışmaları Galler’deki bir kalay madeninde, 1804’te yorumlar geçerliliğini yitirmiştir. konusunda, uluslar arasında bir yıllardır önemli görevler üstlenen ve Luna-10’un 31 Mart kullanılmaya başlanmıştır. Özellikle sanayi devriminden uzlaşma zorunluluğunu gündeme 1 Ekim 1994 tarihinden itibaren adını l967’de fırlatılması ve Ay sonra gümrük rejimlerinin ticaretin getirmiştir. Nitekim 1922’de “Milletlerarası “Dünya Gümrük Örgütü” (World etrafında bir yörüngeye İlk rayın kullanılmasının üzerinden yönlendirilmesinde, ulusal ekonomilerin, Ekonomik Konulara İlişkin Konferans” Customs Organization) olarak değiştiren girmesiyle son buldu. yaklaşık 4600 yıl sonra bugün dünya uluslararası ticaretten daha fazla düzenlenmiş, fakat burada alınan, Gümrük İşbirliği Konseyi (Conseil de üzerinde yaklaşık 1 milyon 500 bin pay almasında, ulusal sanayinin yasakların kaldırılması ve formalitelerin Coopération Douanière), ilk toplantısını Amerika ise bundan kilometre uzunluğunda bir demiryolu gelişmesinde ve faaliyetlerinin teşvik basitleştirilmesi kararları uygulamaya gerçekleştirdiği 26 Ocak 1953 4 ay sonra kendine ağı bulunmaktadır. Bugün Kutup edilmesinde etkili bir araç olduğu ortaya konulamamıştır. tarihinden esinlenerek, her yıl 26 Ocak ait ilk uzay aracını aya Bölgeleri, Amazon Nehri Havzası, Büyük çıkmış, gümrük vergisi ve kavramı gününü Dünya Gümrük Günü olarak yollamayı başarabildi. Sahra, Afrika Savanaları, Arabistan Çölü, ekonomik bir içerik kazanmıştır. II. Dünya Savaşı’ndan sonra tekrar kutlamaktadır. Ocak/Şubat/Mart Ocak/Şubat/Mart 96 2018 2018 97 Yemek Kültürü 1 Sultanhanı Kervansarayı - Kayseri Yemek Kültürü

yapıldığını ve yaklaşık 2.500-3.000 kişi Tarihin Süzgecinde 1 doyurulduğunu anlıyoruz. Bu yemeklerde sunulan yemek çeşitleri Mutfak Kültürümüz; ise şöyle: Maydanozlu pirinç çorbası (sabahları), buğday aşı (akşamları), dane (pilav, zerde ile birlikte sade pilav), zerde Kervansaraylar (pilav ile birlikte), zırbaç (pelte), koyun etli yahni (her sabah ve akşam 150 gr), fodla (pide, beheri 300 gr), koruklu ve kabak (mevsiminde), yoğurtlu bazu (pazı), pirinç (pilav) zerde ile birlikte, asel (bal), ekşi aş, ballı kabak reçeli, paça, İmarethaneler üzüm turşusu, patlıcan turşusu, soğan turşusu, kara üzüm, incir ve siyah erik. Bu yazı, Deniz Gürsoy’un; “Tarihin Süzgecinde Mutfak Zerde Kültürümüz” adlı kitabından, Malzemeler: Yarım bardak en iyisinden yazarın izniyle alınmıştır”. pirinç, iki bardak toz şeker, beş bardak su, üçer gram safran ve zerdeçal, Kervansaraylar, şehirlerarası yük biri olan “Türk Mektupları” adlı eseri kıyma ilave edilerek kavrulur. Su, tuz üç çorba kaşığı ararot ya da patates ve yolcu taşıyan kervanlardaki yazmış ve bu suretle, edebiyatta gezi ve limon ilave edilip 10 dakika suyunu nişastası, iki çorba kaşığı dolma fıstığı, yolcular ve tüccarlar için yapılmış mektupları türünün öncülerinden biri çekmesi için ateşte tutulur. Hazırlanmış iki çorba kaşığı kuş üzümü, bir adet özel konaklama yerleridir. Selçuklu olmuş, ayrıca Türk lalesini Avrupa’ya olan bu çorba, ekmeklerin üstüne narın taneleri, bir kahve fincanı gül döneminden başlayarak Anadolu’da tanıtmış Flemenk diplomat Ogier dökülür. Sarımsaklı yoğurtla servis suyu. ve Osmanlılar Rumeli’ye geçtikten Ghiselin de Busbecq’in 1555’te Niş yapılır. sonra da buralarda kurulmuş olan bu civarındaki bir handa gecelemesi Yapılışı: Temiz kalaylı bir kap içinde ulaşım ağı, yaklaşık dokuz saatlik deve sırasındaki izlenimleri ise şöyledir: Not: Dileyen yarım limon yerine iki dört bardak su kaynatılır, temizlenmiş, sürme mesafeleri hesap edilerek inşa domates koyabilir. yıkanmış pirinç kaynar suya atılır, çok edilmiştir. “Bazen kervansaraylara nazaran daha geniş ve büyük olan, yatak odaları Osmanlı döneminde ilk imarethane Çoğunlukla zengin bir hayırsever ayrılmış bulunan Türk hanlarında 1336’da İznik’te Orhan Gazi zamanında tarafından yaptırılıp vakfa bağlanır. kaldım. Bu hanlar zengin ya da fakir, kurulmuştur. Türk mimar ve restoratör Bu amaçla kurulan vakıf, bir hayır Hıristiyan ya da Yahudi olsun herkese Ali Saim Ülgen, “İnegöl’de İshak Paşa kurumu olarak kervansarayları idare açıktır. Paşalar, sancak beyleri icabında Manzumesi” adlı çalışmasında konuyla eder. Osmanlı döneminde bu tür burada konaklarlar. Hanlarda misafirlere ilgili önemli bilgiler vermektedir: “Orhan konaklama yerleri daha çok “han” diye yemek vermek adettir. Yemek zamanı Gazi, İznik surları dışındaki imaretini adlandırılmıştır. gelince bir hizmetçi, elinde kocaman yaptırınca ilk iş olarak buradan yemek bir tepsi ve üstünde bir tabak bulgur dağıtmış ve imaretin şeyhliğini de Bu yapıların içinde, insanlar ve pilavı olduğu halde ortaya çıkar. Pilav dedesi Edebali’nin müridi Hacı Hasan’a hayvanlar için ayrı mekanların yanı tabağının etrafında ekmekler sıralanır. vermişti.” sıra arabaların çekilmesi için avlular ve Bazen bir miktar bal gümeci bulunur.” ibadet için ayrılmış özel yerler vardır. Yazar önce yemeği geri çevirmiş, ısrar Çoğunlukla bir cami çevresinde hızlı kaynamamak şartıyla pişirilir Genel olarak üç günlük barınma için edilince yemiş ve beğenmiş. Ancak, üç inşa edilen yapılar topluluğu olan Pirinç uzadıktan sonra şeker konulup, Mastabe Pazıları kaynar suda 2-3 dk para alınmaz. Yine üç gün için yeme gün boyunca aynı yemeğin verildiğini külliyeler ibadet, eğitim, sağlık ve diğer birlikte kaynatılır. Bir fincan gül suyunda Osmanlı mutfağındaki ilk soğuk bekletin. Soğuk suyla yıkayıp, sıkın içme bedavadır. Para, ancak ziyaretçi vurguluyor. sosyal hizmetlerin örgütlendiği yerler ıslatılmış safran, soğuk su ile bulamaç yemek, XV. yüzyılda kayıtlara ve güzelce doğrayın. Tuz ekleyin. tarafından teklif edilirse alınır. olmuşlardır. Külliyelerin bünyesinde durumuna getirilmiş ararot ya da geçen Mastabe olarak kabul Süzme yoğurda tuz ekleyip çırpın. Ekmek Aşı (Papara) kurulmuş olan imarethanelerin nişasta, zerdeçal kaynayan pirince edilirmiş. Servis tabağına süzme yoğurdu 1494-1568 seneleri arasında yaşamış ve Malzemeler: Bir adet bayatlamış mutfağından yemek önce medrese karıştırılarak katılır ve hemen ateşten Mastabe koyun. Kaşık yardımıyla yayın. Kanuni Sultan Süleyman döneminde ekmek, 50 gr yağ, iki baş soğan, 100 öğrencilerine ve çalışanlarına, külliyenin alınır (Zerdeye ararot koyduktan sonra 1 bağ pazı Üzerine doğradığınız pazıları, Türkiye’yi ziyaret etmiş alman yazar gr koyun kıyması, tuz, bir bardak su, diğer birimleri (kütüphane, hamam, fazla kaynatılırsa zerde sulanır). Kaplara 1 kase süzme yoğurt bademleri, çörek otunu koyun ve Hans Dernschwam, 1553’te Edirne’de beş diş sarımsak, 200 gr yoğurt, yarım cami) çalışanlarına, kervansarayda boşaltılarak soğutulur. Soğuduktan Yarım çay bardağı soyulmuş en son zeytinyağını gezdirerek kaldığı kervansarayda verilen yemeğin limon. konaklayanlara verilir ve geri kalan sonra üzeri fıstık, üzüm ve nar badem servis edebilirsiniz. Afiyet olsun. çorba, et ve yanında da soğan ve yemek de fakir fukaraya dağıtılırdı. taneleriyle süslenir. 1 yemek kaşığı çörekotu sarımsak olduğunu yazar. Yapılışı: Bayatlamış ekmekler kibrit Zeytinyağı Fotoğtaf, Reçete; biçiminde parçalara bölünür ve Prof. Dr. Süheyl Ünver’in Fatih Aşhanesi Not: Safran ve zerdeçal yerine çok ince Tuz Emel Balıkçı 1522-1591 seneleri arasında yaşayan, büyükçe bir tabağa yaygın bir biçimde Tevzinamesi kitabından 1545’te biri rendelenmiş portakal kabuğunu, renk Sihirli Parmaklar aynı zamanda, 16. yüzyıl İstanbul’u konulur. İnce doğranmış soğan kuşluk, diğeri akşam namazı öncesi vermesi için kullanabilirsiniz. hakkında en yetkin kaynaklardan tencerede yağda pembeleştirilir ve olmak üzere iki öğün yemek servisi Ocak/Şubat/Mart Ocak/Şubat/Mart 98 2018 2018 99 Vitamin / Karikatür

Ocak/Şubat/Mart 100 2018 İstanbul üçlemesi; köprü, kuşlar ve insanlar” Selçuk Ecza ve As Ecza Depolarının ücretsiz kurumsal yayınıdır.

Yıl: 14 / Sayı: 53 2018-1

Ateşin Ustası; Jale Yılmabaşar Zeugma Antik Kenti kazı bölgesi