Polskie Drogi Do Niepodległości 1914–1918

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Polskie Drogi Do Niepodległości 1914–1918 Polskie drogi do niepodległości 1914–1918 Wybór źródeł dla szkół Łódź–Warszawa 2020 Wybór i opracowanie źródeł: Katarzyna Helik, Paweł Kowalski, Magdalena Zapolska-Downar Recenzenci: dr hab. Marek Gałęzowski, Małgorzata Goździecka, dr hab. Waldemar Potkański, Olga Tumińska Redakcja i korekta: zespół Projekt graficzny, skład: Hanna Szeliga, Sylwia Szafrańska Zdjęcia na okładce: Józef Piłsudski w okopach 1. pułku piechoty I Brygady Legionów podczas walk na Wołyniu. Za Piłsudskim idą mjr Albin Fleszar i por. Bolesław Wieniawa- -Długoszowski, sierpień 1916 r. (Narodowe Archiwum Cyfrowe); Komitet Narodowy Polski w Paryżu. W pierwszym rzędzie od lewej: Maurycy Zamoyski, Roman Dmowski, Erazm Piltz. W drugim rzędzie od lewej: Stanisław Kozicki, Jan Rozwa- dowski, Konstanty Skirmunt, Franciszek Fronczak, Władysław Sobański, Marian Seyda, Józef Wielowieyski. (Wikimedia Commons); Powitanie gen. Józefa Hallera przez przedstawicieli Armii Polskiej i Komitetu Narodowego Polskiego, Paryż 13 lipca 1918 r. (Narodowe Archiwum Cyfrowe); Członkinie Ochotniczej Legii Kobiet, Lwów w latach 1918–1919. (domena publiczna). Druk i oprawa: Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu, ul. Żeromskiego 4, 27-600 Sandomierz © Copyright by Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, 2020 ISBN: 978-83-8098-828-6 (druk) ISBN: 978-83-8229-018-9 (pdf online) Zapraszamy: www.ipn.gov.pl www.ipn.poczytaj.pl Spis treści Omówienie zawartości . 9 Część I. Polacy wobec idei odzyskania niepodległości . 11 Nr 1. 1903 – Fragment książki Romana Dmowskiego Myśli nowoczesnego Polaka . 13 Nr 2. 1908 – List Józefa Piłsudskiego do Feliksa Perla, napisany przed akcją pod Bezdanami . 15 Nr 3. 1908 – Fragment książki Romana Dmowskiego Niemcy, Rosja i kwestia polska . 17 Nr 4. 1914 – Fragment książki Michała Sokolnickiego Rok 1914 o Związku Walki Czynnej . 19 Nr 5. 1912 sierpień, Zakopane – Fragment wspomnień Władysława Studnickiego o powołaniu Polskiego Skarbu Wojskowego . 21 Nr 6. 1914 luty 21, Paryż – Fragment wspomnień Bolesława Wieniawy-Długoszowskiego o wykładzie Józefa Piłsudskiego wygłoszonym w Towarzystwie Geograficznym w Paryżu . 22 Nr 7. 1912 grudzień – Odezwa Komisji Tymczasowej Skonfederowanych Stronnictw Niepodległościowych . 24 Nr 8. 1914, Warszawa – Nastroje mieszkańców Królestwa Polskiego na początku wojny w pamiętniku Stanisława Jankowskiego . 26 Nr 9. 1914 sierpień 1 – Opinia mieszkańca zaboru pruskiego w sprawie mobilizacji Polaków do armii zaborczych . 27 Nr 10. 1914 sierpień 8, Petersburg – Deklaracja Wiktora Jarońskiego w sprawie wojny złożona w Dumie w imieniu Koła Polskiego . 28 Nr 11. 1914 sierpień 10, Kraków – Odezwa Komisji Skonfederowanych Stronnictw Niepodległoś ciowych do Polaków podająca do wiadomości treść wezwania Rządu Narodowego . 29 Nr 12. 1914 sierpień 16, Kraków – Odezwa sejmowego Koła Polskiego skierowana do narodu polskiego . 31 Nr 13. 1914 sierpień 16, Kraków – Uchwała sejmowego Koła Polskiego o powołaniu Naczelnego Komitetu Narodowego . 33 Nr 14. 1914 sierpień 16, Warszawa – Telegram do naczelnego wodza wojsk rosyjskich Wielkiego Księcia Mikołaja Mikołajewicza . 35 Nr 15. 1914 sierpień 16, Warszawa – Odezwa Stronnictwa Demokracji Narodowej, Polskiej Partii Postępowej, Stronnictwa Polityki Realnej oraz Polskiego Zjednoczenia Postępowego . 36 Nr 16. 1914 sierpień, Warszawa – Opinia księżnej Marii Lubomirskiej w sprawie entuzjazmu Polaków przy wstępowaniu do armii rosyjskiej . 37 Nr 17. 1914 sierpień, Lwów – Opis nastrojów Polaków podczas mobilizacji do c .k . armii . 39 Nr 18. 1914 listopad 25, Warszawa – Odezwa Komitetu Narodowego Polskiego . 40 Nr 19. 1914 grudzień, Kraków – Opinia Jana Dąbrowskiego o przedstawicielach orientacji prorosyjskiej . 42 3 Nr 20. 1915 sierpień 5, Kraków – Informacja prasowa o biciu dzwonów w krakowskich kościołach w dniu zajęcia Warszawy przez wojska niemieckie . 43 Nr 21. 1915 sierpień 10, Warszawa – Opinia Jerzego K . Maciejewskiego na temat nastrojów wśród mieszkańców Warszawy po wkroczeniu Niemców . 45 Nr 22. 1915 październik – Okólnik Polskiej Partii Socjalistycznej precyzujący stanowisko wobec państw zaborczych i okupacyjnych . 47 Nr 23. 1917 lipiec – Oświadczenie Polskiej Partii Niezawisłości, Polskiej Partii Socjalistycznej, Polskiego Stronnictwa Ludowego i Zjednoczenia Stronnictw Demokratycznych wyjaśniające motywy wystąpienia z Tymczasowej Rady Stanu . 49 Nr 24. 1917 wrzesień 8, Warszawa – Fragment referatu o działalności niepodległościowej Polek w czasie wojny wygłoszony podczas Zjazdu Kobiet Polskich . 50 Nr 25. 1918 listopad 7 – Fragment manifestu Tymczasowego Rządu Ludowego Republiki Polskiej . 52 Nr 26. 1918 październik, Kraków – Powstanie Polskiej Komisji Likwidacyjnej . 55 Nr 27. 1918 listopad 11, Warszawa – Odezwa Rady Regencyjnej do narodu polskiego o przekazaniu władzy wojskowej Józefowi Piłsudskiemu . 56 Nr 28. 1918 listopad 18 – Przemówienie premiera Jędrzeja Moraczewskiego na pierwszym posiedzeniu rządu . 58 Nr 29. 1918 listopad 22, Warszawa – Dekret o najwyższej władzy reprezentacyjnej Republiki Polskiej . 60 Nr 30. 1918 grudzień 21, Przemyśl – List Józefa Piłsudskiego do Romana Dmowskiego w sprawie współpracy politycznej . 62 Część II. Polskie formacje zbrojne na frontach I wojny światowej . 65 Nr 1. 1914 sierpień 3, Oleandry – Przemówienie brygadiera Józefa Piłsudskiego do oddziałów Polskich Drużyn Strzeleckich i Związku Strzeleckiego . 67 Nr 2. 1914 sierpień 5, Kraków – Raport Władysława Prażmowskiego ps . „Belina” dla Józefa Piłsudskiego z patrolu zwiadowczego wysłanego do zaboru rosyjskiego . .. 69 Nr 3. 1914 sierpień 6 – Odezwa galicyjskich partii politycznych wzywająca Polaków w Królestwie Polskim do bojkotu mobilizacji do wojska rosyjskiego . 71 Nr 4. 1914 sierpień 10, Lwów – Rozkaz Związku Polskich Gimnastycznych Towarzystw Sokolich w sprawie mobilizacji Drużyn Sokolich i Drużyn Bartoszowych . 72 Nr 5. 1914 sierpień 20, Kraków – Odezwa Naczelnego Komitetu Narodowego skierowana do Legionów Polskich . 74 Nr 6. 1914 grudzień 7–8 – Fragment wspomnień żołnierza kompanii Bajończyków Jana Żyznowskiego z linii frontu . 76 Nr 7. 1915 sierpień 5, Ożarów pod Lubartowem – Rozkaz wydany przez Józefa Piłsudskiego w pierwszą rocznicę wymarszu Pierwszej Kompanii Kadrowej . 78 Nr 8. 1916 lipiec – Relacja żołnierza 5 . pułku piechoty Legionów Polskich Wacława Lipińskiego o bitwie pod Kostiuchnówką . 80 Nr 9. 1917 lipiec 2 – Przemówienie Józefa Piłsudskiego do oficerów polskich tłumaczące konieczność zerwania z państwami centralnymi . 82 Nr 10. 1917 lipiec 11 – Odmowa złożenia przez legionistów przysięgi na wierność Niemcom i Austro-Węgrom . 84 Nr 11. B .d ., Szczypiorno – Wspomnienia żołnierza Legionów internowanego w obozie . 86 Nr 12. 1918 luty 15, Mamajowce – Fragment listu płk . Józefa Hallera do cesarza Austrii Karola I w sprawie opuszczenia terytorium Austrii przez Legiony Polskie . 88 Nr 13. 1918 marzec 4, Huszt – Fragment listu ppor . Henryka Goldwassera, internowanego po akcji pod Rarańczą, do dr . Hermana Liebermana, obrońcy legionistów w procesie Marmaros-Sziget, opisujący warunki panujące w obozie internowania . 89 4 Nr 14. 1918 marzec 15 – Rozkaz brygadiera Józefa Hallera nr 2 z okazji osiągnięcia kontaktu z II Korpusem Polskim . 90 Nr 15. 1918 maj, Bobrujsk – Wspomnienia gen . Józefa Dowbora-Muśnickiego na temat demobilizacji I Korpusu Polskiego . 91 Nr 16. 1918 czerwiec, Paryż – Fragment listu Romana Dmowskiego do Ignacego Jana Paderewskiego . 93 Nr 17. 1918 październik 6, Paryż – Rozkaz gen . Józefa Hallera do żołnierzy polskich . 95 Nr 18. 1918 październik, Kraków – Likwidacja władzy zaborczej w Małopolsce . 97 Nr 19. 1918 listopad, Łódź – Wspomnienie Bolesława Fichny, komendanta łódzkiej Polskiej Organizacji Wojskowej, o rozbrajaniu żołnierzy niemieckich w Łodzi . 99 Nr 20. 1918 listopad, Warszawa – Wspomnienie Mieczysława Jankowskiego o rozbrajaniu żołnierzy niemieckich w Warszawie . 100 Nr 21. 1918 listopad – Udział młodzieży polskiej w walkach o Lwów . 102 Nr 22. 1918 listopad – Fragment książki Wacława Lipińskiego Wśród lwowskich Orląt o walkach polsko-ukraińskich o Lwów . 104 Nr 23. 1933 listopad – Wspomnienie Kazimierza Sosnkowskiego na temat wyzwań czekających po odzyskaniu niepodległości . 106 Część III. Sprawa polska w polityce międzynarodowej . 109 Nr 1. 1914 sierpień 14, Sankt Petersburg – Odezwa wielkiego księcia Mikołaja Mikołajewicza do Polaków . 111 Nr 2. 1914 sierpień 27 – Rozkaz naczelnego wodza armii austriackiej arcyksięcia Fryderyka Habsburga zawierający zgodę na utworzenie Legionów Polskich . 112 Nr 3. 1915 październik – Relacja Stanisława Kozickiego o przyczynach wyjazdu Romana Dmowskiego na Zachód . 114 Nr 4. 1916 listopad 5, Warszawa – Akt dwóch cesarzy [tzw . Akt 5 listopada] . 115 Nr 5. 1916 listopad 11, Lozanna–Paryż – Protest lozański dotyczący wydania Aktu 5 listopada . 116 Nr 6. 1916 listopad 9, Berlin – Przemówienie Theobalda von Bethmanna-Hollwega podczas tajnego posiedzenia komisji budżetowej Reichstagu . 117 Nr 7. 1916 grudzień 30, Warszawa – Odezwa generała-gubernatora Hansa von Beselera do mieszkańców Generalnego Gubernatorstwa Warszawskiego . 118 Nr 8. 1917 marzec 25 – Memoriał Romana Dmowskiego złożony Arthurowi Jamesowi Balfourowi w sprawie uznania niepodległości Polski przez mocarstwa sprzymierzone . 120 Nr 9. 1917 marzec 28 – Proklamacja Rządu Tymczasowego Rosji do Polaków . 122 Nr 10. 1917 wrzesień 12, Warszawa – Patent o ustanowieniu władzy państwowej w Królestwie Polskim . 123 Nr 11. 1917 grudzień 30, Kraków – Fragment artykułu w „Głosie Narodu” dotyczący kwestii rokowań w Brześciu
Recommended publications
  • Interpreting Tempo and Rubato in Chopin's Music
    Interpreting tempo and rubato in Chopin’s music: A matter of tradition or individual style? Li-San Ting A thesis in fulfilment of the requirements for the degree of Doctor of Philosophy University of New South Wales School of the Arts and Media Faculty of Arts and Social Sciences June 2013 ABSTRACT The main goal of this thesis is to gain a greater understanding of Chopin performance and interpretation, particularly in relation to tempo and rubato. This thesis is a comparative study between pianists who are associated with the Chopin tradition, primarily the Polish pianists of the early twentieth century, along with French pianists who are connected to Chopin via pedagogical lineage, and several modern pianists playing on period instruments. Through a detailed analysis of tempo and rubato in selected recordings, this thesis will explore the notions of tradition and individuality in Chopin playing, based on principles of pianism and pedagogy that emerge in Chopin’s writings, his composition, and his students’ accounts. Many pianists and teachers assume that a tradition in playing Chopin exists but the basis for this notion is often not made clear. Certain pianists are considered part of the Chopin tradition because of their indirect pedagogical connection to Chopin. I will investigate claims about tradition in Chopin playing in relation to tempo and rubato and highlight similarities and differences in the playing of pianists of the same or different nationality, pedagogical line or era. I will reveal how the literature on Chopin’s principles regarding tempo and rubato relates to any common or unique traits found in selected recordings.
    [Show full text]
  • Paderewski, Ignacy Jan | International Encyclopedia of the First World War
    Version 1.0 | Last updated 08 January 2017 Paderewski, Ignacy Jan By Andrzej Chojnowski Paderewski, Ignacy Jan Polish pianist, composer, and politician Born 06 November 1860 in Kurilovka, Russian Empire (today: Ukraine) Died 29 June 1941 in New York City, United States of America Ignacy Jan Paderewski was a virtuoso pianist. He made use of his popularity in the United States and western Europe to propagate the idea of Polish independence and state sovereignty. In 20th century Poland, he became a symbol of patriotism and devotion to the national cause. Table of Contents 1 Beginnings of Artistic Career and Political Activity 2 The First World War 3 An Independent Polish State 4 Final Years Notes Selected Bibliography Citation Beginnings of Artistic Career and Political Activity Ignacy Jan Paderewski (1860-1941) was born into a family of petty landowners. His ancestors participated in the struggle for Polish independence by taking part in the anti-Russian January Uprising (1863–1864). He maintained a firm conviction about the necessity of acting for the sake of the homeland deprived of independence, and this remains his political legacy. Paderewski’s greatest passion, however, was music. In 1887 he debuted on stage, initiating a series of successful concerts Paderewski, Ignacy Jan - 1914-1918-Online 1/4 across Europe and the Americas. Paderewski used his success to establish contact with important politicians and disseminate knowledge about the so-called “Polish question.” He chose to open his concerts with patriotic speeches, and he promoted the works of Frederic Chopin (1810–1849), another Polish composer. He also inserted into his own compositions motifs referring to Polish folk music and events from the history of Poland.
    [Show full text]
  • Political Visions and Historical Scores
    Founded in 1944, the Institute for Western Affairs is an interdis- Political visions ciplinary research centre carrying out research in history, political and historical scores science, sociology, and economics. The Institute’s projects are typi- cally related to German studies and international relations, focusing Political transformations on Polish-German and European issues and transatlantic relations. in the European Union by 2025 The Institute’s history and achievements make it one of the most German response to reform important Polish research institution well-known internationally. in the euro area Since the 1990s, the watchwords of research have been Poland– Ger- many – Europe and the main themes are: Crisis or a search for a new formula • political, social, economic and cultural changes in Germany; for the Humboldtian university • international role of the Federal Republic of Germany; The end of the Great War and Stanisław • past, present, and future of Polish-German relations; Hubert’s concept of postliminum • EU international relations (including transatlantic cooperation); American press reports on anti-Jewish • security policy; incidents in reborn Poland • borderlands: social, political and economic issues. The Institute’s research is both interdisciplinary and multidimension- Anthony J. Drexel Biddle on Poland’s al. Its multidimensionality can be seen in published papers and books situation in 1937-1939 on history, analyses of contemporary events, comparative studies, Memoirs Nasza Podróż (Our Journey) and the use of theoretical models to verify research results. by Ewelina Zaleska On the dispute over the status The Institute houses and participates in international research of the camp in occupied Konstantynów projects, symposia and conferences exploring key European questions and cooperates with many universities and academic research centres.
    [Show full text]
  • An Attempt to Define Ignacy Jan Paderewski's Performing Style
    An Attempt to Define Ignacy Jan Paderewski’s Performing Style by Prof. Lidia Kozubek Prof. Lidia Kozubek, concert pianist and one of Poland’s most prominent piano educators, is well known to music lovers in nearly all European countries as well as in Africa, both Americas, Asia, Australia and New Zealand. Besides concertizing and recording music, Prof. Kozubek is a faculty member of the Warsaw Academy of Music. She has also taught a number of piano students in other countries (such as Japan, Norway, Taiwan and Philippines just to mention a few) as a visiting professor or lecturer. For her artistic and educational achievement Prof. Kozubek received highly regarded national distinctions from Polish government, including the Chevalier Cross “Polonia Restituta.” An inquiry as to who was Paderewski seems to be a good starting point for a discussion of the pianist’s performing style. Paderewski was without doubt a personality of his times. Even among the greatest contemporary musicians, Paderewski remains a phenomenon. He had extraordinary combination of virtues, a multitude of talents and, above all, personal charm, unusual honesty and decency. All of these qualities allowed him to be highly successful in a variety of fields. Paderewski was simply an exceptional human figure. The legend surrounding his pianism is justified not only by his musical genius, but also by the richness of his character, which certainly had an impact on his performing style. As a composer, Paderewski was not always appreciated, but he definitely had a solid theoretical background and developed a strong individual style in which the “Polish tone” is easily found.
    [Show full text]
  • The Use of the Polish Folk Music Elements and the Fantasy Elements in the Polish Fantasy on Original Themes In
    THE USE OF THE POLISH FOLK MUSIC ELEMENTS AND THE FANTASY ELEMENTS IN THE POLISH FANTASY ON ORIGINAL THEMES IN G-SHARP MINOR FOR PIANO AND ORCHESTRA OPUS 19 BY IGNACY JAN PADEREWSKI Yun Jung Choi, B.A., M.M. Dissertation Prepared for the Degree of DOCTOR OF MUSICAL ARTS UNIVERSITY OF NORTH TEXAS May 2007 APPROVED: Adam Wodnicki, Major Professor Jeffrey Snider, Minor Professor Joseph Banowetz, Committee Member Graham Phipps, Director of Graduate Studies in the College of Music James C. Scott, Dean of the College of Music Sandra L. Terrell, Dean of the Robert B. Toulouse School of Graduate Studies Choi, Yun Jung, The Use of the Polish Folk Music Elements and the Fantasy Elements in the Polish Fantasy on Original Themes in G-sharp Minor for Piano and Orchestra, Opus 19 by Ignacy Jan Paderewski. Doctor of Musical Arts (Performance), May 2007, 105 pp., 5 tables, 65 examples, references, 97 titles. The primary purpose of this study is to address performance issues in the Polish Fantasy, Op. 19, by examining characteristics of Polish folk dances and how they are incorporated in this unique work by Paderewski. The study includes a comprehensive history of the fantasy in order to understand how Paderewski used various codified generic aspects of the solo piano fantasy, as well as those of the one-movement concerto introduced by nineteenth-century composers such as Weber and Liszt. Given that the Polish Fantasy, Op. 19, as well as most of Paderewski’s compositions, have been performed more frequently in the last twenty years, an analysis of the combination of the three characteristic aspects of the Polish Fantasy, Op.19 - Polish folk music, the generic rhetoric of a fantasy and the one- movement concerto - would aid scholars and performers alike in better understanding the composition’s engagement with various traditions and how best to make decisions about those traditions when approaching the work in a concert setting.
    [Show full text]
  • Wstęp W 2020 R. Mija Sto Lat Od Utworzenia Ligi Narodów I Podjęcia Przez Nią Działalności. W Dniu 10 St
    STUDIA PRAWNICZE KUL 2 (82) 2020 https://doi.org/10.31743/sp.11754 ANNA PRZYBOROWSKA-KLIMCZAK * Członkostwo Polski w Lidze narodów – asPekty Prawne Wstęp W 2020 r. mija sto lat od utworzenia Ligi Narodów i podjęcia przez nią działalności. W dniu 10 stycznia 1920 r. wszedł w życie Pakt Ligi Na- rodów ustanawiający podstawy prawne funkcjonowania organizacji1. Powstanie Ligi Narodów rozpoczęło nowy etap w procesie instytucjona- lizacji stosunków międzynarodowych, zapoczątkowanym w drugiej po- łowie XIX w. i związanym z tworzeniem organizacji międzynarodowych, które zajmowały się sprawami współpracy w określonych dziedzinach, głównie o charakterze technicznym, nie wkraczając w relacje polityczne między państwami członkowskimi2. Postanowiono bowiem powołać do życia organizację o kompetencjach ogólnych, w celu „rozwoju współdzia- łania narodów oraz zapewnienia im pokoju i bezpieczeństwa” (pream- buła Paktu). Duże straty ludzkie i materialne poniesione przez państwa podczas I wojny światowej spowodowały, że idea utworzenia organizacji, która zapobiegałaby w przyszłości wybuchowi wojny, uzyskała poparcie * Prof., dr hab., Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, e-mail: aprzybo- [email protected], https://www.orcid.org/0000-0002-9670-4103 1 Tekst Paktu Ligi Narodów stanowił część pierwszą Traktatu pokoju między Mocar- stwami Sprzymierzonemi i Skojarzonemi a Niemcami, Wersal, 23 czerwca 1919 r., Dz. U. z 1920 r. nr 35 poz. 200; Pakt został w nim opublikowany pod tytułem Umowa Związ- ku Narodów. 2 J. Menkes, A. Wasilkowski, Organizacje
    [Show full text]
  • Ignacy Paderewski: Poland. (Makers of the Modern World Series)
    20H-Diplo Review10 H-Diplo H-Diplo Review Editor: Diane Labrosse H-Diplo Review H-Diplo Web and Production Editor: George Fujii http://www.h-net.org/~diplo/essays/ Commissioned for H-Diplo by Diane Labrosse Published on 16 June 2010 H-Diplo has commissioned reviews of the Makers of the Modern World Series (Haus Publishing), which concerns the Peace Conferences of 1919-23 and their aftermath. The 32 volumes are structured as biographies in standard format or as specific national/organizational histories. http://www.hauspublishing.com/product/229 Anita Prażmowska. Ignacy Paderewski: Poland. (Makers of the Modern World Series). London: Haus Publishing, 2009. pp. xxii +199pp. Notes, chronology and further reading. Cloth. £12.99. URL: http://www.h-net.org/~diplo/essays/PDF/Haus-Poland.pdf Reviewed for H-Diplo by M. B. B. Biskupski, Central Connecticut State University gnacy Jan Paderewski is a major figure in modern Polish history. His service to the Polish cause during the World War was considerable and his subsequent efforts at the I Paris Peace Conference, though disappointing to many Poles, were certainly devoted Paderewski’s career and the focus is to be on his role at the Peace Conference in this volumeand exhausting. in the Makers Author of theAnita Modern Prażmowska World series. was given Given only this a assi verygnment, few pages concision to discuss and careful selectivity are demanded. First we must compliment the author for many well- turned phrases, an overall graceful style, and some valuable insights. For example, the author describes well Paderewski’s failure to comprehend the dynamics of the Polish situation when he returned after World War I.
    [Show full text]
  • Looking Westwards
    Founded in 1944, the Institute for Western Affairs is an interdis- Looking westwards ciplinary research centre carrying out research in history, political The role of the Institute for Western Affairs science, sociology, and economics. The Institute’s projects are typi- in the construction of the Lubusz Land concept cally related to German studies and international relations, focusing On local historical policy and collective on Polish-German and European issues and transatlantic relations. memory in Gorzów Wielkopolski The Institute’s history and achievements make it one of the most Cultural heritage against a background important Polish research institution well-known internationally. of transformation in 1970s and 1980s Western Since the 1990s, the watchwords of research have been Poland– Ger- Poland many – Europe and the main themes are: Polish interest in the early medieval past • political, social, economic and cultural changes in Germany; of Kołobrzeg • international role of the Federal Republic of Germany; The Greater Poland Uprising in the French and British daily press • past, present, and future of Polish-German relations; • EU international relations (including transatlantic cooperation); Rosa Luxemburg against war • security policy; Literary fiction and poverty. The example of Gustav Freytag’s novel Soll und Haben • borderlands: social, political and economic issues. The Institute’s research is both interdisciplinary and multidimension- Coming to terms with the West German 68ers in the writings of the 85ers al. Its multidimensionality can be seen in published papers and books The manuscript of the letter of the Polish on history, analyses of contemporary events, comparative studies, bishops to the German bishops and the use of theoretical models to verify research results.
    [Show full text]
  • Organy Polskiej Administracji Państwowej W Królestwie Polskim 1916–1918 : Struktura I Gabinety
    Jacek Goclon Organy polskiej administracji państwowej w Królestwie Polskim 1916–1918 : struktura i gabinety Folia Iuridica Wratislaviensis 3/2, 41-92 2014 Folia Iuridica Wratislaviensis 2014, vol. 3 (2), 41–92 Jacek Goclon Uniwersytet Wrocławski Organy polskiej administracji państwowej w Królestwie Polskim 1916–1918. Struktura i gabinety Polish Administrative Goverment in the Kingdom of Poland 1916–1918. Departments and structure Abstract: The rebirth of the Polish state during World War I was mainly connected with acquisition of fresh recruit soldiers for the armies of Germany and the Habsburg Empire. The goverments in Berlin and Vienna turned their attention to the Polish nation living in the former territories of tsarist Russia, lost to Germany and Austria in 1915 during the war. The only way to convince the Polish nation to cooper- ate was a clear promise of the rebirth of Polish goverment in these territories and of full independence of the new Polish state after the war. The first step, as a proxy solution, was the Temoporary Civil Council, next the State Council, created in 1916. Soon the members of the council (including Józef Piłsudski) have decided to stop their activity, because the German and Austian goverments failed to keep their promises. The next step was a joint announcement of two emperoros, German and Austrian, which on 5 November 1917 proclamed the Kingdom of Poland, with Regency Council as a goverment. During one year of its activity, the Regency Council created three cabinets with the following three Prime Ministers: Jan Kucharzewski, Jan Steczkowski and Józef Świeżyński. The scope of activity and real power of this cabinets were very limited, but they constituted a beginning of the process of crea- tion and rebirth of the Polish independent state and of education of the future administrative team for the first central independent Polish State.
    [Show full text]
  • The War to End War — the Great War
    GO TO MASTER INDEX OF WARFARE GIVING WAR A CHANCE, THE NEXT PHASE: THE WAR TO END WAR — THE GREAT WAR “They fight and fight and fight; they are fighting now, they fought before, and they’ll fight in the future.... So you see, you can say anything about world history.... Except one thing, that is. It cannot be said that world history is reasonable.” — Fyodor Mikhaylovich Dostoevski NOTES FROM UNDERGROUND “Fiddle-dee-dee, war, war, war, I get so bored I could scream!” —Scarlet O’Hara “Killing to end war, that’s like fucking to restore virginity.” — Vietnam-era protest poster HDT WHAT? INDEX THE WAR TO END WAR THE GREAT WAR GO TO MASTER INDEX OF WARFARE 1851 October 2, Thursday: Ferdinand Foch, believed to be the leader responsible for the Allies winning World War I, was born. October 2, Thursday: PM. Some of the white Pines on Fair Haven Hill have just reached the acme of their fall;–others have almost entirely shed their leaves, and they are scattered over the ground and the walls. The same is the state of the Pitch pines. At the Cliffs I find the wasps prolonging their short lives on the sunny rocks just as they endeavored to do at my house in the woods. It is a little hazy as I look into the west today. The shrub oaks on the terraced plain are now almost uniformly of a deep red. HDT WHAT? INDEX THE WAR TO END WAR THE GREAT WAR GO TO MASTER INDEX OF WARFARE 1914 World War I broke out in the Balkans, pitting Britain, France, Italy, Russia, Serbia, the USA, and Japan against Austria, Germany, and Turkey, because Serbians had killed the heir to the Austrian throne in Bosnia.
    [Show full text]
  • Depesze Poselstwa Rzeczypospolitej Polskiej W Londynie
    POLSKA AKADEMIA UMIEJĘTNOŚCI INSTYTUT POLSKI I MUZEUM IM. GEN. SIKORSKIEGO W LONDYNIE DEPESZE POSELSTWA RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ W LONDYNIE Tom II marzec 1923 – maj 1926 Opracowanie Wojciech Rojek Józef Łaptos przy współpracy Andrzeja Suchcitza Kraków 2019 Polska Akademia Umiejętności Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie DEPESZE POSELSTWA RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ W LONDYNIE Tom II marzec 1923 – maj 1926 Opracowanie Wojciech Rojek Józef Łaptos przy współpracy Andrzeja Suchcitza Kraków 2019 II Projekt został sfinansowany ze środków Narodowego Centrum Nauki przyznanych na podstawie decyzji numer DEC-2011/01/B/HS3/04689 © Copyright by Polska Akademia Umiejętności, Kraków 2019 ISBN 978-83- 7676-324-8 Współpraca redakcyjna Bożena Lesiak-Przybył Publikacja jest udostępniona na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne. Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowa (CC BY-NC-ND 4.0). Polska Akademia Umiejętności ul. Sławkowska 17 31-016 Kraków www.pau.krakow.pl III SPIS TREŚCI JÓZEF ŁAPTOS Wstęp Od Wydawcy WOJCIECH ROJEK Nota edytorska Skrócenia Depesze Poselstwa Rzeczypospolitej Polskiej w Londynie Rok 1923 Nr 1 – Nr 244 Rok 1924 Nr 245 – Nr 595 Rok 1925 Nr 596 – Nr 1022 Rok 1926 Nr 1023 – Nr 1163 Indeks osób IV WSTĘP Tom II wydawnictwa Depesz Poselstwa Rzeczypospolitej Polskiej w Londynie obejmuje szyfrowane telegramy wysyłane do Ministerstwa Spraw Zagranicznych w Warszawie, jak też otrzymywane tą drogą instrukcje i okólniki Centrali w okresie od 16 marca 1923 do 16 maja 1926 r. Wydawać by się mogło, że te cezury obejmują okres stabilizacji, jakiej należało spodziewać się po ostatecznym międzynarodowym uznaniu polskich granic a przed przewrotem majowym. Pamiętać jednak należy, że młode państwo borykało się nadal z wieloma problemami, zarówno ekonomicznymi, jak i politycznymi, w rozwiązaniu których dyplomacja mogła mieć ogromne znaczenie.
    [Show full text]
  • Gabinety Królestwa Polskiego 1917–1918. Skład, Funkcjonowanie I Działalność
    Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa 2013; 6 (2), s. 149–178 doi:10.4467/20844131KS.13.011.1466 JACEK GOCLON (Uniwersytet Wrocławski) Gabinety Królestwa Polskiego 1917–1918. Skład, funkcjonowanie i działalność Abstract The Governments of the Kingdom of Poland (1917–1918). Members and Modes of Functioning The process of restoration of the Kingdom of Poland was started by the Act of 5th November 1916, is- sued by the governments of Germany and Austria-Hungary (after pushing out the Russian army from Polish territory and establishing the Regency Council). The foundations of Polish state administra- tion were laid by the Regency Council through establishing Polish governments with Prime Ministers. The competencies of the government were delineated by the Act of 3rd January 1918 “about the tempo- rary organization of the head authorities in the Kingdom of Poland”. The act differentiated the execu- tive power into the Prime Minister, the Council of Ministry and the Ministers themselves. The scope of Prime Minister’s duties was defi ned the Patent of 12th September 1917 and the act of 3th January 1918. Neither of the documents made it clear, however, what authority, and according to what procedure, should appoint the Prime Minister. The new government was approved by the Regency Council only as requested by the already appointed Prime Minister. For sure it highlighted the independency of the “Ministers’ President” from the rest of the government, whose work he supervised. During the time of the Regency Council fi ve cabinets were established, including two provisional governments. Evaluating the cabinets, it should be highlighted that the cabinet of Jan Kucharzewski was the one which actively sought practical experience in managing the Council of Ministry, which later was used by their successors.
    [Show full text]