Raport Z Realizacji Programu Ochrony Środowiska Dla Powiatu Rawskiego Za Lata 2013-2014

RAPORT Z REALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU RAWSKIEGO ZA LATA 2013-2014

Rawa Mazowiecka, maj 2015

Raport z realizacji programu ochrony środowiska dla powiatu rawskiego za lata 2013-2014

Autor:

EKO – TEAM Sebastian Kulikowski ul. Poniatowskiego 20/14, 59-900 Zgorzelec tel. 0691 015 026, fax. 75 613 81 34 e-mail: [email protected], www.ekoteam.com.pl

Instytucje współpracujące przy opracowaniu niniejszego dokumentu: Miasto Rawa Mazowiecka Gmina Rawa Mazowiecka Miasto i Gmina Biała Rawska Gmina Cielądz Gmina Regnów Gmina Sadkowice Zarząd Dróg Powiatowych, Zarząd Dróg Wojewódzkich, Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Warszawie, Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Łodzi, Urząd Marszałkowski Województwa Łódzkiego, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Łodzi, Wojewódzki Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych w Łodzi.

Raport z realizacji programu ochrony środowiska dla powiatu rawskiego za lata 2013-2014

Spis treści 1. Wprowadzenie ...... 4 1.1. Podstawa opracowania ...... 4 2. Cel nadrzędny i priorytety ekologiczne określone Programem Ochrony Środowiska dla Powiatu Rawskiego na lata 2013 – 2016 z uwzględnieniem perspektywy lat 2017-2020 ...... 5 3. Stopień realizacji działań w latach 2013-2014 ...... 7 3.1. Ochrona przyrody i krajobrazu ...... 7 3.2. Ochrona i zrównoważony rozwój lasów ...... 13 3.3. Ochrona przed powodzią ...... 15 3.4. Ochrona powierzchni ziemi ...... 16 3.5. Ochrona zasobów kopalin ...... 19 3.6. Gospodarka wodnościekowa ...... 21 3.7. Ochrona powietrza ...... 26 3.8. Ochrona przed hałasem ...... 30 3.9. Ochrona przed promieniowaniem elektromagnetycznym ...... 31 4. Ocena stopnia realizacji Programu ochrony środowiska dla powiatu rawskiego według wskaźników ...... 32 5. Podsumowanie ...... 34

Spis tabel Tabela 1 Stan realizacji działań w zakresie Ochrona przyrody i krajobrazu na terenie powiatu rawskiego w latach 2013-2014...... 7 Tabela 2 Stan realizacji działań w zakresie Ochrony i zrównoważonego rozwoju lasów na terenie powiatu rawskiego w latach 2013-2014 ...... 14 Tabela 3 Stan realizacji działań w zakresie Ochrony przed powodzią na terenie powiatu rawskiego w latach 2013-2014 ...... 15 Tabela 4 Stan realizacji działań w zakresie Ochrony powierzchni ziemi na terenie powiatu rawskiego w latach 2013-2014 ...... 16 Tabela 5 Wykaz beneficjentów wspólnej polityki rolnej na terenie powiatu rawskiego w latach 2013- 2014 ...... 18 Tabela 6 Stan realizacji działań w zakresie Ochrony zasobów kopalin na terenie powiatu rawskiego w latach 2013-2014 ...... 20 Tabela 7 Stan realizacji działań w zakresie Gospodarki wodnościekowej na terenie powiatu rawskiego w latach 2013-2014 ...... 22 Tabela 8 Stan realizacji działań w zakresie Ochrony powietrza na terenie powiatu rawskiego w latach 2013-2014 ...... 27 Tabela 9 Stan realizacji działań w zakresie Ochrony przed hałasem na terenie powiatu rawskiego w latach 2013-2014 ...... 30 Tabela 10 Stan realizacji działań w zakresie Ochrony przed promieniowaniem na terenie powiatu rawskiego w latach 2013-2014...... 31 Tabela 11 Wskaźniki efektywności Programu ...... 32

Raport z realizacji programu ochrony środowiska dla powiatu rawskiego za lata 2013-2014

1. Wprowadzenie 1.1. Podstawa opracowania Podstawą opracowania „Raportu…” jest umowa zawarta w dniu 8 kwietnia 2015 roku między EKO- TEAM Sebastian Kulikowski ze Zgorzelca, a Powiatem Rawskim na wykonanie pracy pt.: Raport z realizacji Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Rawskiego na lata 2013-2016 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2017-2020, za lata 2013-2014 (zwany dalej Raportem) Pierwszy „Program Ochrony Środowiska” wraz z „Planem Gospodarki Odpadami dla Powiatu Rawskiego” został uchwalony przez Radę Powiatu Rawskiego uchwałą Nr XVIII/106/2004 Rady Powiatu Rawskiego z dnia 5 marca 2004 r. Jego aktualizację opracowano w 2009 r. tj. „Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Rawskiego na lata 2009-2012 z uwzględnieniem perspektywy lat 2013-2016”, będący drugą edycją programu ochrony środowiska dla powiatu rawskiego. W celu weryfikacji zamierzeń przewidzianych w w/w dokumentach Powiat opracował następujące sprawozdania: sprawozdanie za lata 2004-2006 zostało wykonane w roku 2007 i przyjęte przez Radę Powiatu Rawskiego na XI Sesji Rady Powiatu w dniu 7 września 2007 r., sprawozdanie za lata 2007-2008, opracowane w 2009 r., Rada Powiatu Rawskiego przyjęła 30 grudnia 2009 r. na XXXVI Sesji Rady Powiatu, sprawozdanie za lata 2009-2010, opracowane w 2011 r., Rada Powiatu Rawskiego przyjęła 16 grudnia 2011 r. na XI Sesji Rady Powiatu, sprawozdania za lata 2011-2012, opracowane w 2013 roku, Rada Powiatu Rawskiego przyjęła 29 listopada 2013 r. na XXXVI Sesji Rady Powiatu, Ostatnia aktualizacja programu ochrony środowiska opracowana została w 2013 r., i obejmowała lata 2013-2020 – „Program ochrony środowiska powiatu rawskiego na lata 2013-2016 z perspektywą na lata 2017-2020” (zwany dalej Programem). Niniejszy dokument stanowi czwarty raporty z wykonania „Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Rawskiego” obejmujący lata 2013-2014, zawiera on: analizę realizacji przedsięwzięć planowanych w roku 2013 (w aktualizacji POŚ), ocenę stopnia realizacji celów ekologicznych, ocenę rozbieżności pomiędzy przyjętymi celami i działaniami, a ich wykonaniem, analizę efektywności programu w oparciu o wskaźniki w nim określone. Przy opracowywaniu niniejszego Raportu wykorzystano materiały i informacje świadczące o stanie środowiska naturalnego na terenie powiatu rawskiego, były to głównie dane udostępnione przez: Starostwo Powiatowe w Rawie Mazowieckiej, Główny Urząd Statystyczny, Zarząd Dróg Powiatowych, Zarząd Dróg Wojewódzkich, Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska w Łodzi, Regionalnego Zarząd Gospodarki Wodnej w Warszawie, Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Łodzi, Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Łodzi, Biuro Powiatowe w Rawie Mazowieckiej, Urząd Marszałkowski Województwa Łódzkiego, 4

Raport z realizacji programu ochrony środowiska dla powiatu rawskiego za lata 2013-2014

Wojewódzki Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych w Łodzi.

2. Cel nadrzędny i priorytety ekologiczne określone Programem Ochrony Środowiska dla Powiatu Rawskiego na lata 2013 – 2016 z uwzględnieniem perspektywy lat 2017-2020 Nadrzędnym celem Programu jest : „Wzmocnienie ekosystemu powiatu rawskiego w celu wykorzystania walorów środowiska dla rozwoju gospodarczego i poprawy warunków życia mieszkańców” Przy zastosowaniu wielu kryteriów środowiskowych, społecznych i gospodarczych w czasie opracowywania aktualizacji Programu Ochrony Środowiska na lata 2013-2020 dokonano wyboru priorytetowych przedsięwzięć ekologicznych, w zakresie poszczególnych komponentów środowiskowych, są to głównie: CEL OCHRONA PRZYRODY I KRAJOBRAZU OPK.1 Zachowanie i wzbogacanie walorów przyrodniczych OPK.1.1 Tworzenie Ekologicznego Systemu Obszarów Chronionych i ochrona czynna cennych przyrodniczo obiektów i obszarów na terenie powiatu rawskiego OPK.1.2 Zachowanie i przywrócenie warunków występowania ginących gatunków zwierząt OPK.2 Zagospodarowanie zielenią terenów antropogenicznych - rozszerzenie oferty rekreacyjno- turystycznej OPK.2.1 Kształtowanie terenów zieleni urządzonej i nieurządzonej OPK.3 Wzrost świadomości ekologicznej w społeczeństwie OPK.3.1 Poszerzenie wiedzy o środowisku przyrodniczym powiatu CEL OCHRONA I ZRÓWNOWAŻONY ROZWÓJ LASÓW ZRL.1 Ochrona bioróżnorodności ZRL.1.1 Wdrażanie proekologicznego modelu gospodarki leśnej CEL OCHRONA PRZED POWODZIĄ OPS.1 Minimalizacja zagrożeń spowodowanych klęskami powodzi OPS.1.1 Realizacja planów ochrony przeciwpowodziowej CEL OCHRONA POWIERZCHNI ZIEMI OG.1 Racjonalne wykorzystanie zasobów glebowych OG.1.1. Zagospodarowanie terenu w sposób racjonalny OG.1.2 Przywrócenie wartości biologicznych gleb CEL OCHRONA ZASOBÓW KOPALIN OZK.1 Ochrona zasobów złóż poprzez ich racjonalne wykorzystywanie w koordynacji z planami rozwoju regionu. OZK.1.1. Właściwa rekultywacja terenów wyeksploatowanych OZK.1.2 Racjonalne wykorzystanie kopalin w obszarze udokumentowania OZK.1.3 Efektywne wykorzystywanie eksploatowanych złóż oraz ochrona zasobów złóż niezagospodarowanych CEL GOSPODARKA WODNOŚCIEKOWA

Raport z realizacji programu ochrony środowiska dla powiatu rawskiego za lata 2013-2014

WŚ.1 Przywrócenie czystości wód powierzchniowych, ochrona zasobów wód podziemnych oraz zapewnienie mieszkańcom wody o wysokiej jakości WŚ.1.1 Rozbudowa i modernizacja sieci kanalizacyjnej i deszczowej WŚ.1.2 Ograniczenie strat wody związanych z przesyłem i poprawa zaopatrzenia ludności w wodę WŚ.1.3 Ochrona wód powierzchniowych i podziemnych CEL OCHRONA POWIETRZA P1 Poprawa jakości powietrza oraz obniżenie poziomu substancji szkodliwych w powietrzu P.1.1 Poprawa, jakości powietrza poprzez ograniczenie emisji z procesów spalania paliw do celów grzewczych, ograniczenie niskiej emisji, zmniejszenie zapotrzebowania na energię P.1.2 Poprawa jakości powietrza poprzez poprawienie warunków ruchu drogowego na terenie powiatu P.1.3 Poprawa jakości powietrza poprzez prowadzenie edukacji ekologicznej w zakresie ochrony powietrza P.1.4 Poprawa jakości powietrza poprzez ograniczenie emisji zorganizowanej CEL OCHRONA PRZED HAŁASEM OH.1 Zapewnienie sprzyjającego komfortu akustycznego środowiska OH.1.1 Ograniczenie hałasu komunikacyjnego i przemysłowego OH.1.2 Tworzenie terenów wolnych od oddziaływań akustycznych związanych z przemysłem i komunikacja CEL OCHRONA PRZED PROMIENIOWANIEM ELEKTROMAGNETYCZNYM PN.1 Kontrola i ograniczenie emisji niejonizującego promieniowania elektromagnetycznego do środowiska PN.1.1 Rozpoznanie stanu zagrożenia oddziaływania pól elektromagnetycznych PN.1.2 Tworzenie stref wolnych od zagrożenia promieniowaniem elektromagnetycznym W zakresie każdego celu sprecyzowano konkretne zadania, które pokazano w dalszej części opracowania. W poniższych zestawieniach zobrazowano jak przebiegała realizacja zadań w okresie lat 2013-2014. W Programie Ochrony Środowiska na szczeblu powiatu w harmonogramach realizacji zadań wyszczególnia się trzy grupy zadań: zadania własne – realizowane bezpośrednio przez Powiat Rawski, ich realizacja jest związana bezpośrednio z wkładem finansowym Powiatu, zadania koordynowane – realizowane na terenie powiatu, nie mniej jednak przez jednostki takie jak WIOŚ, RDOŚ, WZD, ARIMR, RZGW, a także przedsiębiorców czy mieszkańców, (Powiat nie odpowiada za realizację tych zadań), wytyczne dla gmin – to zadania, za których realizację są bezpośrednio odpowiedzialne władze gmin powiatu rawskiego i w związku z tym Powiat także nie na wpływu na ich realizację. Biorąc pod uwagę fakt, że w Programie Ochrony Środowiska pojawiają się zadania należące do każdej z trzech wymienionych wyżej grup dane do opracowania niniejszego Raportu pochodzą nie tylko ze Starostwa Powiatowego w Rawie Mazowieckiej i jego jednostek, ale także z gmin oraz instytucji wymienionych na listach przedsięwzięć przewidzianych do realizacji, jako jednostki odpowiedzialne za ich wykonanie. W tym celu autorzy niniejszego „Raportu…” wyspecyfikowali prośby o udzielenie informacji do wszystkich jednostek mających wpływ na realizację poszczególnych zadań, a uzyskane informacje zostały wykorzystane w Raporcie z realizacji zadań zapisanych w Programie Ochrony Środowiska w częściach dotyczących zadań koordynowanych jak i zaleceń dla gmin powiatu rawskiego.

Raport z realizacji programu ochrony środowiska dla powiatu rawskiego za lata 2013-2014

3. Stopień realizacji działań w latach 2013-2014 3.1. Ochrona przyrody i krajobrazu Poniżej wymieniono cele szczegółowe: OPK.1.1.1 Opracowanie waloryzacji przyrodniczej oraz tworzenie na jej podstawie form ochrony przyrody OPK.1.1.2 Objęcie ochroną prawną drzew – propozycji pomników przyrody oraz prowadzenie prac pielęgnacyjno – konserwacyjnych proponowanych pomników przyrody OPK.1.1.3 Opracowanie planów zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000 Dolina Rawki PLH100015 OPK.1.1.4 Wdrażanie programów rolnośrodowiskowych dla rolników w ramach PROW: 2007 – 2013 OPK.1.2.1 Program ochrony czynnej wybranych gatunków fauny, flory, zbiorowisk roślinnych; idea włączenia szkół, jako społecznych opiekunów nad pomnikami przyrody OPK.2.1.1 Przebudowa i częściowa wymiana składu gatunkowego zadrzewień przydrożnych wzdłuż odcinków dróg, nowe nasadzenia zieleni wysokiej, prace pielęgnacyjno - konserwacyjne zieleni przydrożnej OPK.2.1.2 Realizacja terenów zieleni urządzonej w ramach istniejących i projektowanych obiektów rekreacyjno – wypoczynkowych, tworzonych głównie na bazie akwenów wodnych oraz terenów leśnych, na osiedlach mieszkaniowych, wokół obiektów użyteczności publicznej OPK.3.1.1 Opracowanie koncepcji i projektu oznakowania szlaków, ścieżek rowerowych na terenie powiatu OPK.3.1.2 Promocja własnych działań i inicjatyw proekologicznych, promujących walory środowiska przyrodniczego, o charakterze cyklicznym: „Powiatowe Dni Lasu”, „Wiosenna Akcja Sadzenia Drzew”, „Dzień Ziemi” (+konkursy towarzyszące) OPK.3.1.3 Promocja działań proekologicznych dla rolników OPK.3.1.4 Tworzenie sieci ścieżek przyrodniczo-dydaktycznych w obrębie obszarów przyrodniczo cennych, atrakcyjnych krajobrazowo oraz dziedzictwa kulturowego

Tabela 1 Stan realizacji działań w zakresie Ochrona przyrody i krajobrazu na terenie powiatu rawskiego w latach 2013-2014

Podmiot realizujący zadanie Stan realizacji zadań na dzień 31.12.2014

PROMOCJA WŁASNYCH DZIAŁAŃ I INICJATYW PROEKOLOGICZNYCH, PROMUJĄCYCH WALORY ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO, O CHARAKTERZE CYKLICZNYM W latach 2013-2014 roku szkoły na terenie gminy Cielądz brały udział w projekcie „Moja wymarzona eko-pracownia” z wykorzystaniem środków WFOŚiGW w Łodzi obejmującym swoim zasięgiem: Gmina Cielądz SP w Cielądzu - zakup pomocy naukowych i wyposażenia koszt całkowity projektu 43.910,10 zł, SP w Sierzchowach - zakup pomocy naukowych i wyposażenia koszt całkowity projektu 43.012,27 zł, Publiczne Gimnazjum im. o. ppłk. Franciszka Mientkiego w Cielądzu koszt całkowity projektu 40.925,00 zł REALIZACJA TERENÓW ZIELENI URZĄDZONEJ W RAMACH 7

Raport z realizacji programu ochrony środowiska dla powiatu rawskiego za lata 2013-2014

Podmiot realizujący zadanie Stan realizacji zadań na dzień 31.12.2014

ISTNIEJĄCYCH I PROJEKTOWANYCH OBIEKTÓW REKREACYJNO – WYPOCZYNKOWYCH, TWORZONYCH GŁÓWNIE NA BAZIE AKWENÓW WODNYCH ORAZ TERENÓW LEŚNYCH, NA OSIEDLACH MIESZKANIOWYCH, WOKÓŁ OBIEKTÓW UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ Rewitalizacja zabytkowego parku w Cielądzu wraz z budową ścieżek i altan (2013r. 9 800 zł; 2014r. 531 502,34) Rewitalizacja terenu wokół stawu w Sierzchowach (2014r. 3 040 zł)

PROMOCJA WŁASNYCH DZIAŁAŃ I INICJATYW PROEKOLOGICZNYCH, PROMUJĄCYCH WALORY ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO, O CHARAKTERZE CYKLICZNYM XV jubileuszowa edycja konkursu geologiczno-środowiskowego Nasza Ziemia – środowisko geologiczne wczoraj, dziś i jutro pod hasłem „Od pionierów życia do gazu łupkowego. Celem konkursu jest upowszechnianie wśród uczniów wiedzy o naszym dziedzictwie naturalnym, konieczności i możliwościach jego ochrony. Poprzez zachęcanie do rozszerzania wiadomości z dziedziny nauk o Ziemi, georóżnorodności i wiedzy o środowisku, konkurs ma na celu podniesienie świadomości ekologicznej społeczeństwa. Szkoły, gimnazja i przedszkole na terenie Gminy przystąpiły do realizacji projektów z dofinansowaniem WFOŚiGW w Łodzi, w tym: SP w Babsku przystąpiła do konkursu organizowanego przez WFOŚiGW w Łodzi i otrzymała dofinansowanie w formie dotacji na zadanie p.n. Realizacja programu edukacji ekologicznej w SP w Babsku – Przyrodnicze wędrówki po Górach Świętokrzyskich (2013r. 6544,99 zł). Realizacja programu przyczyniła się do poznania krajobrazu gór, zainteresowania przyrodą górską a także dostrzegania zagrożeń wynikających z degradacji środowiska przyrodniczego. SP w Babsku przystąpiła do konkursu organizowanego przez WFOŚiGW w Łodzi i otrzymała dofinansowanie w formie dotacji Gmina Biała Rawska na zadanie p.n. Modernizacja i doposażenie pracowni przyrodniczej w SP w Babsku „Nasza Ziemia” (2013r. 39 733,46 zł). Dzięki środkom szkoła wzbogaciła się o nowoczesną pracownię przyrodniczą z której korzystać będą uczniowie Szkoły w Babsku. SP w Błażejowicach przystąpiła do konkursu organizowanego przez WFOŚiGW w Łodzi i otrzymała dofinansowanie w formie dotacji na zadanie p.n. Modernizacja i doposażenie pracowni przyrodniczo-ekologicznej w SP w Błażejowicach „Jesteśmy częścią przyrody” (2013r. 40 292,99 zł). Dzięki środkom szkoła wzbogaciła się o nowoczesną pracownię przyrodniczą z której korzystać będą uczniowie Szkoły w Błażejowicach. SP w Lesiewie powstał ogródek dydaktyczny z nasadzeniami drzew, roślin i kwiatów , wyposażony w meble ogrodowe, z wykorzystaniem środków WFOŚiGW w Łodzi 31 320,00 zł, SP w Starej Wsi złożyła wniosek o dotację na doposażenie pracowni przyrodniczej, przyznana kwota wynosi 30.480,00 zł. W ramach projektu zakupiono pomoce dydaktyczne do pracowni przyrodniczej, zakupiono zestaw interaktywny, laptop, wizualizer, urządzenie wielofunkcyjne, wskaźnik laserowy, tablice, meble szkolne do pracowni, rolety okienne, remont podłogi i malowanie ścian pracowni, SP w Panach przystąpiła do konkursu organizowanego przez WFOŚiGW w Łodzi i otrzymała dofinansowanie w formie dotacji na zadanie p.n. Realizacja Projektu Edukacji Ekologicznej w SP w Panach „Poznajemy sekrety wody” (2013r. 15 280,24 zł). Ze

Raport z realizacji programu ochrony środowiska dla powiatu rawskiego za lata 2013-2014

Podmiot realizujący zadanie Stan realizacji zadań na dzień 31.12.2014

środków zorganizowano wyjazdy edukacyjne do oczyszczalni ścieków, wycieczkę edukacyjną do Bełchatowa. Zorganizowano konkursy p.n. „Rosliny i zwierzęta naszych wód”, „Fraszka lub wierszyk zachęcający do oszczędzania wody”, „Przyroda Warmi i Mazur”, Gminny Turniej Ekologiczny Szkół „Z biegiem Białki”. Gimnazjum w Białej Rawskiej przystąpiło do konkursu organizowanego przez WFOŚiGW w Łodzi i otrzymało dofinansowanie w formie dotacji na zadanie „Antropopresja w Województwie Łódzkim oraz formy jej zapobiegania” w kwocie – 8,580,00 zł. Ze środków tych zorganizowano wycieczkę edukacyjną na trasie: Groty Nagórzyckie – tama na Jeziorze Sulejowskim – Ośrodek Hodowli Żubrów w Smardzewicach – Skansen Rzeki Pilicy – rezerwat przyrody „Niebieskie Źródła” – kopalnie Chalcedomitu „Inowłódz” – Kościół Św. Idziego – zrekonstruowane ruiny zamku Kazimierza Wielkiego. Wycieczka była nagrodą w międzyklasowym konkursie pn. „ Packi krajobrazowe województwa łódzkiego, Przedszkole w Białej Rawskiej przystąpiło do konkursu organizowanego przez WFOŚiGW w Łodzi i otrzymało dofinansowanie w formie dotacji na zadanie p.n. „Utworzenie ogródka dydaktycznego przy przedszkolu w Białej Rawskiej” (2013r. 39 997 zł). Ze środków wykonano ogródek dydaktyczny pod nazwą „Cztery pory roku”. Dzieci podczas zajęć obserwują zmiany przyrody w ciągu całego roku, poznają rośliny i zwierzęta rodzimych gatunków. REALIZACJA TERENÓW ZIELENI URZĄDZONEJ W RAMACH ISTNIEJĄCYCH I PROJEKTOWANYCH OBIEKTÓW REKREACYJNO – WYPOCZYNKOWYCH, TWORZONYCH GŁÓWNIE NA BAZIE AKWENÓW WODNYCH ORAZ TERENÓW LEŚNYCH, NA OSIEDLACH MIESZKANIOWYCH, WOKÓŁ OBIEKTÓW UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ Zarząd Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Łodzi w 2014 roku przyznał dotację Gminie Biała Rawska w wysokości 910 000,00 zł na realizację zadania z dziedziny Ochrona Przyrody i Krajobrazu pn. „Rewaloryzacja zabytkowego parku w Białej Rawskiej”. Zadanie będzie realizowane w 2015 roku.

PROMOCJA WŁASNYCH DZIAŁAŃ I INICJATYW PROEKOLOGICZNYCH, PROMUJĄCYCH WALORY ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO, O CHARAKTERZE CYKLICZNYM Gmina Rawa Mazowiecka W 2013 r. pracownicy Urzędu Gminy aktywnie włączyli się do wiosennej akcji sprzątania w ramach Dnia Ziemi. Od kilku lat z okazji kwietniowego Dnia Ziemi udaje się wspólnie uprzątnąć fragment Gminy. Do akcji włączyło się również ponad 10 sołectw.

PROMOCJA WŁASNYCH DZIAŁAŃ I INICJATYW PROEKOLOGICZNYCH, PROMUJĄCYCH WALORY ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO, O CHARAKTERZE CYKLICZNYM W roku szkolnym 2012/2013 Gimnazjum Nr 1 im. Polskich Noblistów w Rawie Mazowieckiej jest realizatorem programu edukacji ekologicznej "Chrońmy środowisko", który uzyskał wsparcie finansowe Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Łodzi. Wysokość Miasto Rawa Mazowiecka dotacji z Funduszu wyniosła 27.550 zł, natomiast udział własny realizatorów zadania wyniesie 4974 zł. REALIZACJA TERENÓW ZIELENI URZĄDZONEJ W RAMACH ISTNIEJĄCYCH I PROJEKTOWANYCH OBIEKTÓW REKREACYJNO – WYPOCZYNKOWYCH, TWORZONYCH GŁÓWNIE NA BAZIE AKWENÓW WODNYCH ORAZ TERENÓW LEŚNYCH, NA OSIEDLACH MIESZKANIOWYCH, WOKÓŁ OBIEKTÓW UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ

Raport z realizacji programu ochrony środowiska dla powiatu rawskiego za lata 2013-2014

Podmiot realizujący zadanie Stan realizacji zadań na dzień 31.12.2014

Realizacja projektu „Rewitalizacji układu infrastruktury drogowej i terenu zieleni w Rawie Mazowieckiej na Os. Wielorodzinnym Zwolińskiego” kosztowała 1.069.167,00 zł. brutto, w tym 908.791,95 zł pochodziło ze środków Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego.

PRZEBUDOWA I CZĘŚCIOWA WYMIANA SKŁADU GATUNKOWEGO ZADRZEWIEŃ PRZYDROŻNYCH WZDŁUŻ ODCINKÓW DRÓG, Gmina Regnów NOWE NASADZENIA ZIELENI WYSOKIEJ, PRACE PIELĘGNACYJNO - KONSERWACYJNE ZIELENI PRZYDROŻNEJ Pielęgnacja drzew i gniazd bocianich (2013r. 5 846 zł)

PROMOCJA WŁASNYCH DZIAŁAŃ I INICJATYW PROEKOLOGICZNYCH, PROMUJĄCYCH WALORY ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO, O CHARAKTERZE CYKLICZNYM

Gmina Sadkowice Szkoła Podstawowa im. Janusza Korczaka w Zespole Szkół w Sadkowicach złożyła wniosek i otrzymała dotację z Wojewódzkiego Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Łodzi na realizację projektu „Utworzenie i wyposażenie pracowni ekologicznej w Szkole Podstawowej im. Janusza Korczaka w Zespole Szkół w Sadkowicach” w kwocie 31 993,00 zł

PROMOCJA WŁASNYCH DZIAŁAŃ I INICJATYW PROEKOLOGICZNYCH, PROMUJĄCYCH WALORY ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO, O CHARAKTERZE CYKLICZNYM Zespól Szkół Ogólnokształcących w Rawie Mazowieckiej otrzymał dotację z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Łodzi, w konkursie na dofinansowanie zadania z dziedziny edukacji ekologicznej pt. „Moja wymarzona ekopracownia”. W ramach projektu utworzona została pracownia, w której dzięki zakupionym pomocom dydaktycznym będzie możliwa wszechstronna edukacja ekologiczna uczniów. Wartość ogólna zadania: 38 869 zł. Wysokość dofinansowania ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Łodzi: 36 369 zł. Efekty ekologiczne będą osiągane poprzez: Realizację haseł z podstaw programowych przedmiotów przyrodniczych tj. biologia, chemia, geografia, fizyka oraz przyroda, jak również edukacje ekologiczną w ramach godzin wychowawczych z wykorzystaniem zasobów pracowni. Włączanie młodzieży w akcje ekologiczne: „Sprzątanie Świata”, wolontariat na rzecz schroniska bezdomnych zwierząt w Powiat Rawski Boguszycach, zbiórka makulatury, segregacja odpadów, obchody Dnia Ziemi, Dnia Czystości Wód, Dnia Ochrony Zwierzą, wystawa fotograficzna "Najpiękniejszy zakątek w mojej okolicy". Organizowanie konkursów o tematyce ekologicznej: Konkurs "Fotonatura", Konkurs przyrodniczy pod hasłem "Mój las", Przyrodniczy Konkurs Poetycki, Olimpiada Wiedzy Ekologicznej, Konkurs Ogólnopolski Ekoplaneta. Prowadzenie zajęć edukacyjnych w terenie z wykorzystaniem zakupionych pomocy dydaktycznych: Analiza bioróżnorodności wybranego lasu w okolicach Rawy Mazowieckiej – zajęcia terenowe, Wycieczki dydaktyczne do Leśnego Zakładu Doświadczalnego w Rogowie, Oczyszczalni Ścieków w Żydomicach, Reaktora Atomowego w Świerku, Muzeum Ewolucjonizmu w Łodzi, Palmiarni w Łodzi, Kopalni Odkrywkowej w Bełchatowie, Ogrodu Botanicznego w Łodzi, Badanie gleby, wody, powietrza w mieście i okolicy, zawartości ozonu w naszej okolicy.

Raport z realizacji programu ochrony środowiska dla powiatu rawskiego za lata 2013-2014

Podmiot realizujący zadanie Stan realizacji zadań na dzień 31.12.2014

PRZEBUDOWA I CZĘŚCIOWA WYMIANA SKŁADU GATUNKOWEGO ZADRZEWIEŃ PRZYDROŻNYCH WZDŁUŻ ODCINKÓW DRÓG, NOWE NASADZENIA ZIELENI WYSOKIEJ, PRACE PIELĘGNACYJNO - KONSERWACYJNE ZIELENI PRZYDROŻNEJ W latach 2013-2014 Starosta Rawski wydał następujące decyzje zezwalające na usunięcie drzew i krzewów, tj: ROK 2013 Gmina Miasto Rawa Mazowiecka: 1 szt. drzewa dz. 230/1 obręb 2 miasta Rawa Maz. 7 szt. dz.39/4 obręb 2 9 szt. dz. 322/6 obręb 4 70 szt. drzew dz. 383 obręb 4 3 szt. dz. 322/6 obręb 4 11 szt. dz. 321/4 obręb 1 11 szt. dz. 388/4 obręb 4 4 szt. 472/29 obręb 4 2 szt. dz. 310/3 i 325/1 obręb 8 1 szt. dz. 388 obręb 8 10 szt. dz. 327 obręb 8 16 szt. dz. 427 obręb 1 8 szt. dz. 359/9 obręb 8 2 szt. dz. 7 i 8 obręb 5 Gmina Biała Rawska: 9 szt. drzew dz. 601/16, 602, 603 obręb 3 miasta Biała Rawska 20 szt. dz. 191 Gołyń 1 szt. dz. 102 Chodnów 1 szt. dz. 65/4 Gołyń 5 szt. dz. 270/45 obręb 2 miasta Biała rawska 12 szt. dz. 46/2 Pachy 1 szt. dz. 251 obręb 2 miasta Biała Rawska 1 szt. dz. 271/2 obręb 2 miasta Biała Rawska 8 szt. drzew + 2m² krzewów dz. 602/1 obręb 3 miasta Biała Rawska Gmina Rawa Mazowiecka: 1 szt. dz. 232/2 Nowy Kurzeszyn 5 szt. dz. 38 Stara Wojska 48 szt. dz. 168/1 Konopnica 1 szt. dz. 219 Bogusławki Małe 1 szt. dz. 787 Pukinin Gmina Sadkowice: 7 szt. dz. 192/3 Rzymiec

Raport z realizacji programu ochrony środowiska dla powiatu rawskiego za lata 2013-2014

Podmiot realizujący zadanie Stan realizacji zadań na dzień 31.12.2014

148 szt drzew + 318m² krzewów z dz. 423 i 467 Kaleń Gmina Cielądz: 1 szt. dz. 555 Grabice 14 szt. dz. 90 Gortatowice Gmina Regnów: 0 ROK 2014 Gmina Miasto Rawa Mazowiecka: 1 szt. dz. 292 obręb 2 1 szt. dz. 158 obręb 4 13 szt. dz. 108/8 i 109/2 obręb 2 2 szt. dz. 1393/10 obr.4 4 szt. dz. 539/6 obr.4 3 szt. dz. 321/4 obr.1 1 szt. dz. 516/1 obr. 4 1 szt. dz. 251 obr.2 1 szt. dz. 297 obr. 1 13 szt. dz. 446, 448/1 i 547/2 obr. 1 1 szt. dz. 241/1 i 241/12 obr. 8 2 szt. dz. 516/1 obr. 4 8 szt. dz. 539/6 obr. 4 1 szt. dz. 388 obr. 8 Gmina Biała Rawska: 9 szt. 269/1, 271/2 obręb 2Biała Rawska 1 szt. działka 84 Stara Wieś 13 szt. krzewów o powierzchni 26m² dz. 271/2 obręb 2 miasta Biała Rawska 1 szt. działka 101 Żurawia 11 szt. drzew + 1m² krzewów z dz. 182/2 i 181/2 obręb 2 miasta Biała Rawska 1 szt. dz. 27/1 Dańków 2 szt. dz. 107 i 109/1 Żurawia Gmina Rawa Mazowiecka: 21 szt. dz. 60 Pokrzywna 1 szt. dz. 159/1 Zagórze 2 szt. dz. 274/1 i 272/1 Stary Kurzeszyn 1 szt. dz. 80 Podlas Gmina Sadkowice: 0 Gmina Cielądz: 5 szt. dz. 178 Sanogoszcz Gmina Regnów: 0

Raport z realizacji programu ochrony środowiska dla powiatu rawskiego za lata 2013-2014

Podmiot realizujący zadanie Stan realizacji zadań na dzień 31.12.2014

Ilość usuniętych drzew (szt.)

500 439 400 300 200 155 155 120 52 58 38 56 100 25 15 5 0 0 0 0

ROK 2013 ROK 2014

Ilość wydanych decyzji dot. drzew (szt.)

35 32 30 26 25 20 14 14 15 9 7 10 5 4 5 2 1 2 0 0 0 0 Miasto Biała Rawa Cielądz Sadkowice Regnów RAZEM Rawa Rawska Maz. Maz.

Ilość decyzji Ilość decyzji

OPRACOWANIE PLANÓW ZADAŃ OCHRONNYCH DLA OBSZARU NATURA 2000 DOLINA RAWKI PLH100015 W 2014 r. Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Łodzi w porozumieniu z Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska w Warszawie podpisał zarządzenie w sprawie ustanowienia planu zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000 Dolina Rawki PLH100015, znajdującego się terenie dwóch województw: łódzkiego i mazowieckiego. Plan zadań ochronnych został zrealizowany w ramach projektu POIS.05.03.00-00-186/09 „Opracowanie planów zadań ochronnych dla obszarów Natura 2000 na RDOŚ w Łodzi obszarze Polski". PROMOCJA WŁASNYCH DZIAŁAŃ I INICJATYW PROEKOLOGICZNYCH, PROMUJĄCYCH WALORY ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO, O CHARAKTERZE CYKLICZNYM Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Łodzi wydała regionalną monografię przyrodniczą „Obszary Natura 2000 w województwie łódzkim". Wydawnictwo prezentuje walory przyrodnicze i sozologiczne utworzonych w ostatnich latach w województwie łódzkim 41 obszarów należących do Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura 2000.

3.2. Ochrona i zrównoważony rozwój lasów Poniżej wymieniono cele szczegółowe:

Raport z realizacji programu ochrony środowiska dla powiatu rawskiego za lata 2013-2014

ZRL.1.1.1 Aktualizacja Uproszczonych Planów Urządzenia Lasów niestanowiących własności Skarbu Państwa ZRL.1.1.2 Zalesianie gruntów porolnych niskich klas bonitacyjnych ZRL.1.1.3 Realizacja zadań: gospodarczych, hodowlanych i ochronnych – zgodnie z uproszczonymi planami urządzania lasów niestanowiących własności Skarbu Państwa ZRL.1.1.4 Realizacja wytycznych „Programu ochrony przyrody” ZRL.1.1.5 Ocena udatności upraw leśnych i przekwalifikowanie gruntu rolnego na leśny. (art. 14 ust. 7 ustawy o lasach)

Tabela 2 Stan realizacji działań w zakresie Ochrony i zrównoważonego rozwoju lasów na terenie powiatu rawskiego w latach 2013-2014

Podmiot realizujący zadanie Stan realizacji zadań na dzień 31.12.2014

AKTUALIZACJA UPROSZCZONYCH PLANÓW URZĄDZENIA LASÓW NIESTANOWIĄCYCH WŁASNOŚCI SKARBU PAŃSTWA ORAZ INWENTARYZACJA STANU LASU DLA LASÓW NIESTANOWIĄCYCH WŁASNOŚCI SKARBU PAŃSTWA Sporządzono UPUL wraz z prognozą oddziaływania na środowisko dla osób fizycznych oraz wspólnot gruntowych w gminie Rawa Mazowiecka dla obrębów: Niwna, Kurzeszyn Nowy, Kurzeszyn Stary, Żydomice, Wołucza, Julianów Raducki na lata 2014-2023 Sporządzono UPUL z odstąpieniem od strategicznej oceny oddziaływania na środowisko na terenie gminy Biała Rawska, Cielądz oraz gminy Rawa Mazowiecka, w tym: Gmina Biała Rawska: Białogórne oraz miasto Biała Rawska na lata 2013-2022, Gmina Rawa Mazowiecka: Boguszyce, Byszewie, Chrusty, Dziurdzioły, Kaleń, Kaliszki, Konopnica, Leopoldów, Małgorzatów, Pasieka Wałowska, Pukinin, Wspólnota Leśna Wsi Pukinin, Przewodowice, Świnice, Wałowice, Zagórze, Zawady, Zielone na lata 2014-2023 Powiat Rawski Gmina Cielądz: UPUL dla obrębów Brzozówka, Grabice, Gułki, Komorów, Łaszczyn, Ossowice, Sanogoszcz, Stolniki, Zuski oraz ISL dla obrębu Kuczyzna i Parolice na lata 2014-2023 Sporządzono ISL dla: Gmina Biała Rawska: Bronisławów, Nowy Chodnów, Podsędkowie, Tuniki, Zofianów na lata 2013-2022, Gmina Biała Rawska: Jelitów na lata 2013-2022 W 2014r. wykonano prace terenowe do opracowania aktualizacji UPUL oraz ISL dla następujących obrębów: Gmina Rawa Mazowiecka: Księża Wola, Gmina Cielądz: Cielądz, Gortatowice, Mała Wieś, Mroczkowice, Niemgłowy, Niemgłowy A, Niemgłowy BC, Sierzchowy, Sierzchowy Kolonia, Wisówka i Wylezinek, Gmina Regnów: Kazimierzów, Nowy Regnów, Annosław, Regnów, Rylsk, Rylsk Duży, Rylsk Mały, Sławków, Sowidół, Wólka Strońska, Podskarbice Królewskie, Podskarbice Szlacheckie.

Raport z realizacji programu ochrony środowiska dla powiatu rawskiego za lata 2013-2014

3.3. Ochrona przed powodzią Poniżej wymieniono cele szczegółowe: OPS.1.1.1 Rozbudowa systemu monitoringu środowiska dla potrzeb ochrony przeciwpowodziowej na obszarze powiatu OPS.1.1.2 Wykonanie zabudowy regulacyjnej potoków/rzek na terenie powiatu OPS.1.1.3 Wdrażanie systemu powiadamiania o zagrożeniach OPS.1.1.4 Zwiększanie retencyjności zlewni rzek i potoków na terenie powiatu OPS.1.1.5 Budowa lokalnego systemu monitoringu (przeciwpowodziowego) dla powiatu OPS.1.1.6 Budowa obiektów małej retencji w dorzeczu rzeki Rawki

Tabela 3 Stan realizacji działań w zakresie Ochrony przed powodzią na terenie powiatu rawskiego w latach 2013-2014

Podmiot realizujący zadanie Stan realizacji zadań na dzień 31.12.2014

W 2014 r. Dyrektor RZGW w Warszawie sporządził projekt harmonogramu i RZGW w Warszawie programu prac związanych z przygotowaniem planu przeciwdziałaniu skutkom suszy w regionie wodnych Środkowej Wisły

Melioracje gruntów rolnych: Szwejki Małe - Słupce - Zofiów – Bronisławów (74 ha na terenie gminy Biała Rawska), Dańków - Błażejowiece - Niemirowice – Byki (42,59 ha na terenie gminy Biała Rawska) Białogórne - Grzymkowice - Tuniki - Biała Wieś (49,26 ha na terenie gminy Biała Rawska) Konstantynów – Szczuki (9,7 ha na terenie gminy Biała Rawska) Pachy (1,5 ha na terenie gminy Biała Rawska) Ossa (0,13 ha na terenie gminy Biała Rawska) Chrząszczewek - Koprzywna - Biała Rawska (18,89 ha na terenie gminy Biała Rawska) Annosław (37,48 ha na terenie gminy Regnów) WZMiUW w Łodzi Olszowa Wola (0,6 ha na terenie gminy Sadkowice) Studzianki (0,22 ha na terenie gminy Sadkowice) Jajkowice-Broniew-Paprotnia (23,67 ha na terenie gminy Sadkowice) Łącznie na terenie powiatu rawskiego zmeliorowano grunty rolne na powierzchni 258 ha. Naprawa budowli na rzece Rokitnicy w gminie Sadkowice. Naprawa budowli poprzez uzupełnienie ubytków betonowych na ponurze, korpusie i poszurze wraz z naprawą ubezpieczeń na skarpach, wykoszenie porostów ze skarp poniżej i powyżej budowli, naprawa palisady, dowóz ziemi w celu uzupełnienia ubytków w obrębie budowli, ręczne uzupełnienie ubytków ziemi, wykonanie wykopów, wykonanie podsypki żwirowej, odwodnienie budowli w trakcie robót, uzupełnienie narzutu kamiennego. Koszt 16.890,00 zł. Remont i naprawa budowli (stopnie, zastawki) na rzece Rokitnicy, w gminie Sadkowice. Wykoszenie porostów ze skarp i dna rzeki śr 6m2/mb na długości

Raport z realizacji programu ochrony środowiska dla powiatu rawskiego za lata 2013-2014

Podmiot realizujący zadanie Stan realizacji zadań na dzień 31.12.2014

50m poniżej i 50m powyżej budowli, porost gęsty, twardy z wygrabieniem na górną krawędź skarpy i wywozem lub rozdrobnieniem, dowóz ziemi w celu uzupełnienia ubytków gruntu w obrębie budowli, uzupełnienie ubytków ziemi w obrębie budowli z przerzutem i ubiciem warstwami, remont betonowego umocnienia stopni na skarpach poszuru i ponuru ,grubość umocnienia do 15cm, remont betonowych skrzydełek przy stopniach (uzupełnienie betonem), wypełnienie piaskiem worków, ich ułożenie i uszczelnienie folią w celu zabezpieczenia konstrukcji betonowej przed dostępem wody w trakcie wykonywania prac, rozebranie konstrukcji po zakończeniu prac, naprawa palisady z kołków, ręczne wykopy pod budowle, wykonanie podsypki z pospólki, naprawa betonowego korpusu zastawki(uzupełnienie betonem), zabezpieczenie antykorozyjne i malowanie elementów stalowych budowli Rozbiórka tam bobrowych w gminie Cielądz. Wykoszenie porostów ze skarp rzeki, rozbiórka tam bobrowych wywiezienie gałęzi z rozbiórki tam, monitorowanie koryta rzeki i zapobieganie powstawania nowych tam. Koszt 8.888,00 zł. Utrzymanie rzek (Rylka, Kanał Ossowice-Regnów) na terenie gmin Rawa Mazowiecka, Cielądz, Regnów, Biała Rawska, Sadkowice. Dwukrotne wykoszenie porostów z ich rozdrobnieniem lub wywozem, usunięcie krzaków mogących utrudniać swobodny przepływ wody, rozdrobnienie usuniętych krzaków, wydobycie roślin korzeniących się w dnie cieku przy zarośnięciu do 30% koryta rzeki z rozdrobnieniem lub wywozem, usuwanie przetamowań, oczyszczenie koryta rzeki ze śmieci z ich wywozem i zagospodarowaniem zgodnie z ustawą o odpadach. Koszt 192.179,99 zł

Czyszczenie stawów gminnych we wsi Szczuki w celu zapobieżenia Gmina Biała Rawska podtopieniom (2013r. 12 000 zł)

Gmina Cielądz Odbudowa i odmulanie rowów w Komorowie (2014r. 15 985,08 zł)

3.4. Ochrona powierzchni ziemi Poniżej wymieniono cele szczegółowe: OG.1.1.1 Prowadzenie okresowych badań jakości gleby i ziemi OG.1.1.2 Kontrolowanie ilości zużywanych nawozów i środków ochrony roślin, OG.1.1.3 Monitorowanie terenów rolniczych pod kątem szkodników i patogenów roślinnych OG.1.1.4 Wykorzystanie nieużytków na uprawy energetyczne OG.1.1.5 Właściwa polityka zalesiania gruntów nieprzydatnych rolniczo (udzielanie dopłat, przekazywanie sadzonek) OG1.2.1 Realizacja działań w kierunku scalania i wymiany gruntów rolnych OG1.2.2 Koordynacja badań gleb na poziom pH i pozyskiwanie dofinansowania na wapnowanie gleb kwaśnych OG1.2.3 Promocja rolnictwa ekologicznego i agroturystyki poprzez działania edukacyjno – szkoleniowe, a także promocyjne regionu jak i samych Gmin OG1.2.4 Organizacja programów doradczych dla rolników i zainteresowanych produkcją rolniczą OG1.2.5 Rekultywacja wysypiska odpadów stałych w Rokszycach Nowych

Tabela 4 Stan realizacji działań w zakresie Ochrony powierzchni ziemi na terenie powiatu rawskiego w latach 2013-2014

Raport z realizacji programu ochrony środowiska dla powiatu rawskiego za lata 2013-2014

Podmiot realizujący zadanie Stan realizacji zadań na dzień 31.12.2014

ORGANIZACJA PROGRAMÓW DORADCZYCH DLA ROLNIKÓW I ZAINTERESOWANYCH PRODUKCJĄ ROLNICZĄ W związku z ogłoszonym naborem wniosków o przyznanie pomocy w ramach działania 121 „Modernizacja gospodarstw rolnych” na terenie województwa łódzkiego, Biuro Powiatowe Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w Rawie Mazowieckiej wraz z Łódzkim Oddziałem Regionalnym Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa zorganizowało spotkanie Biuro Powiatowe Agencji szkoleniowe dotyczące zasad, warunków i trybu przyznawania przedmiotowej Restrukturyzacji i Modernizacji pomocy w kontekście nowelizacji rozporządzenia w sprawie szczegółowych Rolnictwa w Rawie Mazowieckiej warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „Modernizacja gospodarstw rolnych” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 z dnia 5 marca 2013 r. (Dz. U. z 2013 r., poz. 322) W 2014 r. Biuro Powiatowe w Rawie Mazowieckiej Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR) przeprowadziło szkolenie dotyczące zasad płatności obszarowych w 2015r. oraz działań w ramach nowego PROW 2014-2020.

USUWANIE AZBESTU Gmina sfinansowała zadanie odbioru azbestu z gospodarstw domowych za kwotę 47.994,12 przy udziale dotacji WFOŚiG w Łodzi w wysokości 45.685,00 zł REKULTYWACJA WYSYPISKA ODPADÓW STAŁYCH W ROKSZYCACH NOWYCH Gmina Biała Rawska Wykonano dokumentację projektową i całość robót budowlanych w ramach rekultywacji składowiska odpadów oraz koszty związane z pełnieniem nadzoru inwestorskiego. Rekultywacja wysypiska odpadów stałych w Rokszycach Nowych została zrealizowana zgodnie z założeniami. Wartość nakładów wynosiła 1.153.846,41 zł z udziałem pożyczki z WFOSiGW w Łodzi w wysokości 909.776,00 zł i środków pochodzących z umorzenia 157.420,00 zł

USUWANIE AZBESTU

Gmina Rawa Mazowiecka W 2014 r. zakończył się pierwszy etap zbiórki wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Rawa Mazowiecka. W toku realizacji zadania zebrano ponad 300 ton wyrobów.

Poniżej w tabeli zestawiono podmioty z terenu powiatu rawskiego które realizują programy wspólnej polityki rolnej ze środków unijnych w latach 2013-2014.

Raport z realizacji programu ochrony środowiska dla powiatu rawskiego za lata 2013-2014

Tabela 5 Wykaz beneficjentów wspólnej polityki rolnej na terenie powiatu rawskiego w latach 2013- 2014

Płatność Nazwa Gmina EFRG PROW SUMA bezpośrednia

Zakład Doświadczalny Rossocha Rawa Spółka z Ograniczoną 264 583,63 0,00 72 296,36 336 879,99 Mazowiecka Odpowiedzialnością

Stowarzyszenie Lokalna Grupa Rawa 0,00 0,00 220 414,01 220 414,01 Działania Kraina Rawki Mazowiecka

Rol-Agro Spółka z ograniczoną Rawa 10 614,87 0,00 3 828,00 14 442,87 odpowiedzialnością Mazowiecka

Stowarzyszenie Publiczne Rawa Wiernych MISJONARKI KRWI 10 424,53 0,00 3 759,36 14 183,89 Mazowiecka CHRYSTUSA

Ochotnicza Straż Pożarna w Rawa 0,00 0,00 7 600,00 7 600,00 Kurzeszynie Mazowiecka

Parafia Rzymsko-Katolicka PW Rawa św.Stanisława Biskupa i 3 557,81 0,00 1 283,04 4 840,85 Mazowiecka Męczennika

Koło Łowieckie ŻUBR w Rawie Rawa 2 774,51 0,00 1 000,56 3 775,07 Mazowieckiej Mazowiecka

Rawa Spółdzielnia Kółek Rolniczych 768,66 0,00 277,20 1 045,86 Mazowiecka

FOOD SERVICE SPÓŁKA Z Rawa OGRANICZONĄ 0,00 8 220,18 0,00 8 220,18 Mazowiecka ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ

Gmina Cielądz Cielądz 0,00 0,00 1 671 718,26 1 671 718,26

Parafia Rzymsko-Katolicka Przemienienia Pańskiego w Cielądz 4 202,02 0,00 1 027,46 5 229,48 Sierzchowach

Parafia Rzymsko-Katolicka Cielądz 1 903,36 0,00 465,40 2 368,76 Św.Trójcy w Cielądzu

Biała BIALSKI OWOC Sp. z o.o. 0,00 17 181 768,70 0,00 17 181 768,70 Rawska

SADEX Spółka z ograniczoną Biała 0,00 11 857 852,46 0,00 11 857 852,46 odpowiedzialnością Rawska

Biała BIOSAD Sp. z o.o. 0,00 10 113 999,70 0,00 10 113 999,70 Rawska

Kampol-Fruit Spółka z Biała 0,00 0,00 2 198 149,00 2 198 149,00 ograniczoną odpowiedzialnością Rawska

Biała Gmina Biała Rawska 0,00 0,00 1 663 710,43 1 663 710,43 Rawska

Koło Łowieckie HUBERTUS w Biała 13 184,40 0,00 3 223,79 16 408,19

Raport z realizacji programu ochrony środowiska dla powiatu rawskiego za lata 2013-2014

Płatność Nazwa Gmina EFRG PROW SUMA bezpośrednia Babsku Rawska

Biała EKOBIOEN Sp. z o.o. 4 947,99 0,00 0,00 4 947,99 Rawska

Gmina Regnów Regnów 0,00 0,00 686 781,64 686 781,64

Grupa Producentów Owoców i Sadkowice 0,00 25 898 103,35 0,00 25 898 103,35 Warzyw SADMAX Sp. z o.o.

APPLEX SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ Sadkowice 0,00 15 926 530,74 0,00 15 926 530,74 ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ

UNISAD Sp. z o.o. Sadkowice 0,00 2 450 066,15 0,00 2 450 066,15

SPÓŁDZIELNIA Sadkowice 0,00 1 999 361,06 0,00 1 999 361,06 PRODUCENTÓW SADEKS

Gmina Sadkowice Sadkowice 0,00 0,00 463 629,28 463 629,28

PARAFIA RZYMSKO- KATOLICKA P.W. ŚW. Sadkowice 2 093,69 0,00 755,04 2 848,73 STANISŁAWA BISKUPA I MĘCZENNIKA W LEWINIE

Parafia Rzymsko- Katolicka Przemienienia Pańskiego w Sadkowice 1 076,13 0,00 0,00 1 076,13 Lubani

RAZEM 320 131,60 85 435 902,34 6 999 918,83 92 755 952,77

Źródło: Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, 2015

3.5. Ochrona zasobów kopalin Poniżej wymieniono cele szczegółowe: OZK.1.1.1 Bieżąca rekultywacja wyrobisk poeksploatacyjnych prowadzona przez koncesjonariuszy OZK.1.2.1 Podejmowanie decyzji o możliwościach wydobywania kopalin ze złóż na terenie powiatu OZK.1.2.2 Współpraca przy tworzeniu miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego na terenach z udokumentowanymi złożami zasobów kopalin OZK.1.2.3 Likwidowanie nielegalnej eksploatacji złóż OZK.1.3.1 Współdziałanie organów administracji publicznej w celu zapewnienia maksymalnego wykorzystania eksploatowanych kopalin OZK.1.3.2 Wprowadzenie zapisów w PZP gmin o niezagospodarowywaniu terenów nieeksploatowanych złóż

Raport z realizacji programu ochrony środowiska dla powiatu rawskiego za lata 2013-2014

Tabela 6 Stan realizacji działań w zakresie Ochrony zasobów kopalin na terenie powiatu rawskiego w latach 2013-2014

Podmiot realizujący zadanie Stan realizacji zadań na dzień 31.12.2014

W okresie sprawozdawczym Starosta Rawski wydał trzy decyzję o wydobywaniu kopalin ze złóż na terenie powiatu, tj: Koncesja na wydobywanie kopalin ze złoża kruszywa naturalnego „RAWA MAZOWIECKA II” położonego na działkach nr 68/1 i 69 obręb 8 miasta Rawa Mazowiecka Powiat Rawski Koncesja na wydobywanie kopalin ze złoża kruszywa naturalnego „NIEMGŁOWY” położonego na działce nr 7 obręb Niemgłowy BC gmina Cielądz Koncesja na wydobywanie kopalin ze złoża kruszywa naturalnego „REGNÓW” położonego na działkach nr 435, 436, 437 i 438 obręb Regnów gmina Regnów

Zgodnie z art. 101 ust. 6 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2013 r., poz. 1232 z późń. zm.) ochrona powierzchni ziemi polega m.in. na zapobieganiu ruchom masowym ziemi i ich skutkom. Ta sama ustawa zobowiązuje starostów do prowadzenia obserwacji i rejestru terenów zagrożonych masowymi ruchami ziemi (art. 110a ust. 1). W związku z realizacją regulacji prawnych dotyczących ochrony powierzchni ziemi Starosta Rawski w 2014 r. opracował „Rejestr terenów zagrożonych powierzchniowymi ruchami masowymi w obszarze powiatu rawskiego”. W rejestrze zidentyfikowano 72 obszary zagrożone ruchami masowymi, w tym: BR-01 Babsk Biała Rawska BR-02 Babsk Biała Rawska BR-03 Studzianek Biała Rawska BR-04 Studzianek Biała Rawska BR-05 Studzianek Biała Rawska BR-06 Białogórne Biała Rawska BR-07 Dańków Biała Rawska BR-08 Dańków Biała Rawska BR-09 Franklin Biała Rawska BR-10 Wola Chojnata Biała Rawska BR-11 Wola Chojnata Biała Rawska BR-12 Ossa Biała Rawska BR-13 Teodozjów Biała Rawska BR-14 Przyłuski Biała Rawska Cl-15 Komorów Cielądz Cl-16 Komorów Cielądz Cl-17 Ossowice Cielądz Cl-18 Komorów Cielądz Cl-19 Komorów Cielądz Cl-20 Komorów Cielądz Cl-21 Komorów Cielądz Cl-22 Łaszczyn Cielądz Cl-23 Łaszczyn Cielądz Cl-24 Łaszczyn Cielądz Cl-25 Niemgłowy BC Cielądz Cl-26 Niemgłowy Cielądz Cl-27 Niemgłowy Cielądz Cl-28 Zuski Cielądz

Raport z realizacji programu ochrony środowiska dla powiatu rawskiego za lata 2013-2014

Cl-29 Niemgłowy Cielądz Cl-30 Mała Wieś Cielądz RM-31 Wołucza Rawa Mazowiecka RM-32 Wołucza Rawa Mazowiecka RM-33 Wołucza Rawa Mazowiecka RM-34 Wołucza Rawa Mazowiecka RM-35 Wołucza Rawa Mazowiecka RM-36 Wołucza Rawa Mazowiecka RM-37 Kurzeszyn Rawa Mazowiecka RM-38 Kurzeszyn Rawa Mazowiecka RM-39 Kurzeszyn Rawa Mazowiecka RM-40 Kurzeszyn Rawa Mazowiecka RM-41 Kurzeszyn Rawa Mazowiecka RM-42 Stara Wojska Rawa Mazowiecka RM-43 Linków Rawa Mazowiecka RM-44 Pokrzywna Rawa Mazowiecka RM-45 Pokrzywna Rawa Mazowiecka RM-46 Pokrzywna Rawa Mazowiecka RM-47 Stary Dwór Rawa Mazowiecka RM-48 Stary Dwór Rawa Mazowiecka RM-49 Wałowice Rawa Mazowiecka RM-50 Wałowice Rawa Mazowiecka RM-51 Wałowice Rawa Mazowiecka RM-52 Pasieka Wałowska Rawa Mazowiecka RM-53 Wałowice Rawa Mazowiecka RM-54 Wałowice Rawa Mazowiecka RM-55 Pukinin Rawa Mazowiecka RM-56 Chrusty Rawa Mazowiecka RM-57 Chrusty Rawa Mazowiecka RM-58 Zarzecze Rawa Mazowiecka RM-59 Chrusty Rawa Mazowiecka RM-60 Księża Wola Rawa Mazowiecka RM-61 Księża Wola Rawa Mazowiecka RM-62 Księża Wola Rawa Mazowiecka RM-63 Małgorzatów Rawa Mazowiecka RM-64 Małgorzatów Rawa Mazowiecka SA-65 Trębaczew Sadkowice SA-66 Bujały Sadkowice SA-67 Lubania Sadkowice SA-68 Skarbkowa Sadkowice SA-69 Skarbkowa Sadkowice SA-70 Skarbkowa Sadkowice SA-71 Żelazna Sadkowice SA-72 Nowa Żelazna Sadkowice Ponadto na stronie internetowej Starostwa Powiatowego w Rawie Mazowieckiej upubliczniono do wglądu mapę zbiorczą terenów zagrożonych ruchami masowymi w obszarze powiatu rawskiego.

3.6. Gospodarka wodnościekowa Poniżej wymieniono cele szczegółowe:

Raport z realizacji programu ochrony środowiska dla powiatu rawskiego za lata 2013-2014

WŚ1.1.1 Budowa oczyszczalni przydomowych (w szczególności na terenach zabudowy rozproszonej, gdzie nie planuje się budowy oczyszczalni w okresie perspektywicznym) WŚ1.1.2 Modernizacja i budowa oczyszczalni ścieków komunalnych na terenie powiatu WŚ1.1.3 Budowa kanalizacji sanitarnej na terenie Powiatu WŚ1.1.4 Budowa kanalizacji deszczowej w drogach na terenie Powiatu WŚ.1.2.1 Rozbudowa sieci wodociągowej WŚ.1.2.2 Modernizacja ujęć wody oraz stacji uzdatniania WŚ.1.3.1 Edukacja mieszkańców gmin w zakresie racjonalnego gospodarowania zasobami wodnymi na poziomie gospodarstwa domowego (propagowanie postaw i zachowań motywujących ludność do oszczędzania wody) WŚ.1.3.2 Rozpoznanie problemu starych studni gospodarskich – ewidencja i zabezpieczenie przed zanieczyszczeniem WŚ.1.3.3 Organizacja cyklu spotkań z rolnikami w zakresie propagowania tzw. dobrych praktyk rolniczych w celu zmniejszenia zanieczyszczeń obszarowych przez związki biogenne WŚ.1.3.4 Wykonanie działań dotyczących rozpoznania problemu oczyszczania wód deszczowych ze szczególnym uwzględnieniem terenów przemysłowych, składowych, baz transportowych, dróg gminnych oraz parkingów

Tabela 7 Stan realizacji działań w zakresie Gospodarki wodnościekowej na terenie powiatu rawskiego w latach 2013-2014

Podmiot realizujący Stan realizacji zadań na dzień 31.12.2014 zadanie

MODERNIZACJA UJĘĆ WODY ORAZ STACJI UZDATNIANIA Modernizacja stacji uzdatniania wody w Sierzchowach: 331.000,00 zł, Modernizacja wieży ciśnień w Cielądzu za kwotę 59.665,00 zł. BUDOWA OCZYSZCZALNI PRZYDOMOWYCH W latach 2013-2014 na terenie Gminy powstało 170 przydomowych oczyszczalni ścieków za łączną kwotę ponad 2 miliony złotych, z czego pozyskane środki zewnętrzne to kwota - 1.236.498,00 zł. Gmina Cielądz BUDOWA KANALIZACJI SANITARNEJ NA TERENIE POWIATU Budowa przyłącza kanalizacyjnego w Cielądzu – 20.066 zł, ROZBUDOWA SIECI WODOCIĄGOWEJ Dokumentacja modernizacji wodociągu w Sierzchowach: 59.241,05 zł, MODERNIZACJA I BUDOWA OCZYSZCZALNI ŚCIEKÓW KOMUNALNYCH NA TERENIE POWIATU Dokumentacja funkcjonalno-użytkowa modernizacji oczyszczalni ścieków: 17.500,00 zł,

MODERNIZACJA UJĘĆ WODY ORAZ STACJI UZDATNIANIA W 2014 roku Burmistrz Białej Rawskiej podpisał umowę z Wicemarszałkiem Arturem Bagieńskim na budowę stacji uzdatniania wody w miejscowości Teodozjów gm. Biała Rawska w ramach działania 321 ,,Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej'' objętego PROW Gmina Biała Rawska na lata 2007-2013. Gmina Biała Rawska w ramach złożonego wniosku o przyznanie pomocy otrzymała od Urzędu Marszałkowskiego w Łodzi dofinansowanie w wysokości 522 319,00 zł. Całkowity koszt tej inwestycji wynosi 1 284 904,99 zł. Zadanie jest zrealizowane w 2015 roku. Remont studni wiejskiej w Gołyniu i Aleksandrowie - 23 911,36 zł z funduszu sołeckiego

Raport z realizacji programu ochrony środowiska dla powiatu rawskiego za lata 2013-2014

Podmiot realizujący Stan realizacji zadań na dzień 31.12.2014 zadanie ROZBUDOWA SIECI WODOCIĄGOWEJ Wykonanie dokumentacji do budowy sieci wodociągowej w miejscowościach Tuniki, Wilcze Piętki, Byki, oraz Marchaty, Biała Rawska ul. 15 Grudnia. Poniesiono wydatki związane z uzgodnieniem projektu. Długość sieci wodociągowej: Tuniki, Wilcze Piętki, Byki – 5,336 km, Biała Rawska ul. 15-Grudnia i Marchaty – 5,029 km. Budowa sieci wodociągowej Żurawka, Żurawia, Biała Rawska wraz z nadzorem inwestorskim 412 793,65 zł (wykonano 5161 m sieci) Budowa sieci wodociągowej w miejscowości Żurawia wraz z nadzorem inwestorskim 33 652,80 zł (wykonano 578 m sieci) BUDOWA OCZYSZCZALNI PRZYDOMOWYCH Udzielono dotacji dla mieszkańców gminy na budowę przydomowych oczyszczalni ścieków – 5 szt. w sumie 20.000,00 zł

MODERNIZACJA UJĘĆ WODY ORAZ STACJI UZDATNIANIA Przebudowa i rozbudowa stacji uzdatniania wody w miejscowości Pukinin. Kwota ogółem projektu: 1.352 472,54 zł. Kwota dofinansowania: 792 428,00 zł Renowacja studni na SUW w Wałowicach - 24.550,80 zł BUDOWA KANALIZACJI SANITARNEJ NA TERENIE POWIATU Budowa sieci kanalizacji sanitarnej wraz z przykanalikami w Konopnicy i Żydomicach Kwota Gmina Rawa ogółem projektu: 1.634.556,25 zł. Kwota dofinansowania z PROW: 996.680,00 zł Kwota Mazowiecka dofinansowania z WFOŚiGW: 243.048,00 zł ROZBUDOWA SIECI WODOCIĄGOWEJ I KANALIZACYJNEJ Budowa wodociągu i kanalizacji Rossocha-Kurzeszyn - 2 725 000,00 zł BUDOWA OCZYSZCZALNI PRZYDOMOWYCH Dofinansowanie budowy przydomowych oczyszczalni ścieków otrzymało 8 rodzin z terenu gminy - 40 000,00 zł. Ponadto okonano modernizacji 5 szt. przydomowych oczyszczalni ścieków na kwotę - 46 081,00 zł

BUDOWA KANALIZACJI SANITARNEJ NA TERENIE POWIATU ROZBUDOWA SIECI WODOCIĄGOWEJ I KANALIZACYJNEJ BUDOWA KANALIZACJI DESZCZOWEJ W DROGACH NA TERENIE POWIATU Miasto Rawa Mazowiecka realizowała projekt unijny pn. „Uporządkowanie gospodarki wodno- ściekowej w aglomeracji Rawa Mazowiecka – Faza I”. Koszt realizacji projektu „Uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej w aglomeracji Rawa Mazowiecka – Faza I” wyniósł 68 051 065 zł netto, 82 345 200 zł brutto. W ramach kontraktu Wykonawca – firma Molewski Sp. z o.o. wybudował i zmodernizował: kanalizację sanitarną w ulicach: Jeżowska, Willowa, Miodowa, Wyszyńskiego, Miasto Rawa Tomaszowska, 1-go Maja, Południowa, Jerozolimska, Mszczonowska, Katowicka, Mazowiecka Zamkowa Wola, Aleksandrówka, Księże Domki, Warszawska, Miła, Reymonta, Cmentarna, Słowackiego, Pl. Wolności oraz wybudował nową przepompownię ścieków P4 przy ul. Targowej i przebudował przepompownię głównej PG przy ul. Jerozolimskiej. Stopień skanalizowania miasta wynosi obecnie około 85%, kanalizację deszczową w ulicach: Warszawska, Reymonta, Miła, Konstytucji 3-go Maja, Południowa, Lenartowicza, Gąsiorowskiego, Niepodległości, Zwolińskiego, Wyszyńskiego, Słowackiego, Nowa, Tomaszowska, Pl. Piłsudskiego, Mickiewicza, Kościuszki, Krakowska, Zatylna, Polna, Pl. Wolności, Armii Krajowej, Słowackiego, wraz budową trzech podczyszczalni wód opadowych (tzw. seperatorów) na wylotach do rzek Rawki i Rylki. Łączna długość sieci kanalizacji deszczowej po projekcie to niemal 30 km, sieć wodociągową w ulicach: Faworna, Słowackiego do ul. Łowickiej, Niepodległości, 23

Raport z realizacji programu ochrony środowiska dla powiatu rawskiego za lata 2013-2014

Podmiot realizujący Stan realizacji zadań na dzień 31.12.2014 zadanie Wodna, Księdza Skorupki, Jerozolimska, Zatylna, Południowa, Miła, Reymonta, Krakowska, Polna, Konstytucji 3-go Maja, Pl. Piłsudskiego, Aleksandrówka, Łowicka, Mszczonowska-Biała, Biała/Zamkowa Wola, Zamkowa Wola/Opoczyńska, Południowa, Gąsiorowskiego, Lenartowicza, Warszawska. Stopień zwodociągowania miasta wynosi obecnie około 91%. Roboty trwały ponad 29 miesięcy. Dzięki przeprowadzonej inwestycji powstało ponad 350 przyłączy kanalizacyjnych (o 50% więcej niż zakładał plan) do nieruchomości prywatnych i prawie 1000 mieszkańców zyskało możliwość przyłączenia do sieci kanalizacyjnej. W Projekcie uwzględniono modernizację urządzeń Oczyszczalni ścieków w Żydomicach i dostosowanie technologii oczyszczania do zwiększonego ładunku ścieków. EDUKACJA MIESZKAŃCÓW GMIN W ZAKRESIE RACJONALNEGO GOSPODAROWANIA ZASOBAMI WODNYMI NA POZIOMIE GOSPODARSTWA DOMOWEGO) Ponadto w 2014r. Spółka Rawskie Wodociągi i Kanalizacja otrzymała dotację z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Łodzi na realizację zadania pn.: „Ścieżka edukacyjna „Eko-Filtrem do Rawki” na miejskiej oczyszczalni ścieków w Żydomicach”. Wartość udzielonego dofinansowania to 160.930,00 zł. Teren objęty Projektem to miejska oczyszczalnia ścieków w Żydomicach. Ścieżka została podzielona na 7 przystanków edukacyjno -informacyjnych.

MODERNIZACJA I BUDOWA OCZYSZCZALNI ŚCIEKÓW KOMUNALNYCH NA TERENIE POWIATU

Gmina Regnów Budowa oczyszczalni ścieków wraz z ogrodzeniem przy szkole w Regnowie (2013r. 62 758 zł) ROZBUDOWA SIECI WODOCIĄGOWEJ Budowa sieci wodociągowej w Regnowie (2014r. 160m 14 947 zł)

MODERNIZACJA UJĘĆ WODY ORAZ STACJI UZDATNIANIA i ROZBUDOWA SIECI WODOCIĄGOWEJ Budowa sieci wodociągowej na terenie gminy Sadkowice, budowa stacji uzdatniania wody w miejscowości Studzianki i przebudowa stacji uzdatniania wody w miejscowości Kaleń (2013r. 1 Gmina Sadkowice 996 427,32 zł; 2014r. 756 350,29 zł)) BUDOWA KANALIZACJI SANITARNEJ NA TERENIE POWIATU Przebudowa sieci kanalizacyjnej i przepompowni ścieków w Kaleniu (2013r. 4 305 zł, 2014r. 113 037 zł)

W latach 2013-2014 Starosta Rawski wydał następujące decyzje zezwalające na szczególne korzystanie z wód, tj: na pobór wód podziemnych: Rzeczków (dz. nr 95/3) Gmina: Biała Rawska Ossa (dz. nr 319) Gmina: Biała Rawska Sadkowice (dz. nr 176) Gmina: Sadkowice Łaszczyn (dz. nr 222/2) Gmina: Cielądz Powiat Rawski Cielądz (dz. nr 943/9) Gmina: Cielądz Julianów (dz. nr 91) Gmina: Rawa Mazowiecka Rawa Mazowiecka (dz. nr 149/16 obręb 2) i Konopnica (dz. nr 775) Gmina: Rawa Mazowiecka Rawa Mazowiecka (dz. nr 3/15 obręb 5) Gmina Rawa Mazowiecka Regnów (dz. nr 441) gmina Regnów

Raport z realizacji programu ochrony środowiska dla powiatu rawskiego za lata 2013-2014

Podmiot realizujący Stan realizacji zadań na dzień 31.12.2014 zadanie na pobór wód podziemnych na potrzeby nawadniania upraw sadowniczych Annosław (dz. nr 176/1) Gmina: Regnów Chrząszczew (dz. nr 52) Gmina: Biała Rawska Chrząszczew (dz. nr 165) Gmina: Biała Rawska Kaleń (dz. nr 62/4) Gmina: Sadkowice Koprzywna (dz. nr 281/2) Gmina: Biała Rawska Lubania (dz. nr 605) Gmina Sadkowice Mroczkowice (dz. nr 38) Gmina: Cielądz Nowy Chodnów (dz. nr 90) Gmina: Biała Rawska Orla Góra (dz. nr 51) Gmina: Biała Rawska Przyłuski (dz. nr 34 i 38) Gmina: Biała Rawska Przyłuski (dz. nr 131) Gmina: Biała Rawska Turobowice (dz. nr 38) Gmina: Sadkowice Sadkowice (dz. nr 480) Gmina: Sadkowice Wilcze Piętki (dz. nr 72) Gmina: Biała Rawska

na pobór wód podziemnych z ujęcia grupowego wodociągu wiejskiego: Babsk (dz. nr 390/2) Gmina: Biała Rawska Biała Rawska (dz. nr 182/2 i 181/1 obręb 2) Gmina: Biała Rawska Cielądz (dz. nr 943/3) Gmina: Cielądz Pukinin (dz. nr 768/3, 766/2) Gmina: Rawa Mazowiecka Janolin (dz. nr 17/2) Gmina: Rawa Mazowiecka Nowy Kurzeszyn (dz. nr 113/2) Gmina: Rawa Mazowiecka Regnów (dz. nr 72) Gmina: Regnów Teodozjów (dz. nr 131/1) Gmina: Biała Rawska Tuniki (dz. nr 241/3) Gmina: Biała Rawska Zagórze (dz. nr 299/3 i 299/4) Gmina: Rawa Mazowiecka

na pobór wód powierzchniowych: stawy w Białej Rawskiej (dz. nr 381, 382, 384, 386, 391/1, 399/1, obręb 3) Gmina: Biała Rawska

na pobór wód dla potrzeb stawu: Brzozówka (dz. nr 224) Gmina: Cielądz Brzozówka (dz. nr 220) Gmina: Cielądz Boguszyce (dz. nr 815/1) Gmina: Rawa Mazowiecka

na piętrzenie oraz retencjonowanie śródlądowych wód powierzchniowych: w km 8+434 Kanału Ossowice – Regnów w m. Regnów Gmina: Regnów

Raport z realizacji programu ochrony środowiska dla powiatu rawskiego za lata 2013-2014

Podmiot realizujący Stan realizacji zadań na dzień 31.12.2014 zadanie

na wprowadzanie oczyszczonych wód opadowych i roztopowych do wód i do ziemi: do rzeki Rawki w km 60+810 w Rawie Mazowieckiej Gmina: Rawa Mazowiecka do rzeki Rylki w km 1+450 w Rawie Mazowieckiej Gmina: Rawa Mazowiecka do rzeki Rawki i rzeki Rylki kilkunastoma wylotami z terenu miasta Rawa Mazowiecka Rawa Mazowiecka (dz. nr 292/11 obręb 8) Gmina: Rawa Mazowiecka z terenu drogi wojewódzkiej nr 725 w Białej Rawskiej Gmina: Biała Rawska z terenu drogi krajowej nr 72 i z drogi wojewódzkiej nr 725 w Rawie Mazowieckiej z terenu drogi powiatowej w Rawie Mazowieckiej Gmina: Rawa Mazowiecka Podlas (dz. nr 1/8, 1/10, 40/7) Gmina: Rawa Mazowiecka Sadkowice (dz. nr 177/1) Gmina: Sadkowice Regnów (dz. 229 i 211) Gmina: Regnów Cielądz (dz. nr 202/1) Gmina: Cielądz Nowy Trębaczew (dz. nr 177/2) Gmina: Sadkowice

na wprowadzanie oczyszczonych ścieków komunalnych do wód lub ziemi: Cielądz (dz. nr 517/1) Gmina: Cielądz Żurawia Gmina: Biała Rawska (w km 18+700 rzeki Białki) Stary Kurzeszyn Gmina: Rawa Mazowiecka (w km 50+450 rzeki Rawki)

na wprowadzanie oczyszczonych ścieków bytowych do ziemi: Kaleń (dz. nr 450) Gmina: Sadkowice Ossowice (dz. nr 507/1) Gmina: Cielądz

Najistotniejsze z punktu widzenia ochrony wód i zasobów wodnych są zadania dotyczące usprawnienia gospodarki wodno kanalizacyjnej. W okresie 2013-2014 na terenie gmin powiatu rawskiego praktycznie na terenie każdej gminy i miasta postępowały prace związane ze skanalizowaniem. W ramach prac nad gospodarką wodnościekową wybudowano, zmodernizowano lub zbudowano około 15 odcinków sieci wodociągowej, a także rozbudowano sieć kanalizacji sanitarnej na 8 odcinkach. Do końca 2014 roku na inwestycje związane z siecią wodociągową i stacjami uzdatniania wody wydatkowano ponad 8 mln złotych oraz ponad 15 mln na inwestycje związane z budową sieci kanalizacyjnej i modernizacja bądź budową oczyszczalni ścieków. Nie można pominąć faktu, iż na terenach gmin gdzie nie opłacalny jest koszt budowy sieci kanalizacji sanitarnej, buduje się przydomowe oczyszczalnie ścieków. Mieszkańcy otrzymują dofinansowanie do budowy i modernizacji tych urządzeń.

3.7. Ochrona powietrza Poniżej wymieniono cele szczegółowe: P.1.1.1 Termomodernizacja budynków użyteczności publicznej 26

Raport z realizacji programu ochrony środowiska dla powiatu rawskiego za lata 2013-2014

P.1.1.2 Realizacja „Założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe” P.1.1.3 Tworzenie lokalnych sieci ciepłowniczych i podłączanie do nich budynków z indywidualnymi paleniskami domowymi P.1.2.1 Modernizacja układu drogowego w powiecie P.1.2.2 Budowa i organizacja tras rowerowych P.1.3.1 Prowadzenie edukacji ekologicznej w zakresie wpływu spalania paliw złej jakości oraz odpadów w paleniskach domowych na stan czystości powietrza, możliwości oszczędzania energii oraz promocji korzystania z transportu zbiorowego oraz transportu rowerowego P.1.4.1 Sukcesywna kontrola uciążliwych źródeł zanieczyszczeń P.1.4.2 Wdrażanie systemów zarządzania środowiskowego

Tabela 8 Stan realizacji działań w zakresie Ochrony powietrza na terenie powiatu rawskiego w latach 2013-2014

Podmiot realizujący zadanie Stan realizacji zadań na dzień 31.12.2014

MODERNIZACJA UKŁADU DROGOWEGO W POWIECIE Poniżej przedstawiono remonty dróg na terenie gminy Cielądz: remont drogi Ossowice-Cielądz: 472.504,23 zł, remont drogi w Nowej Małej Wsi: 49.940,70 zł, remont drogi w Niemgłowach (emulsja asfaltowa), remonty dróg gminnych (zakup kruszywa, żwiru i transport), profilowanie dróg w Brzozówce, Cielądzu, Gułkach, Komorowie, Łaszczynie, Mroczkowicach, Ossowicach, Sierzchowach, Wisówce, Zuskach: Gmina Cielądz 89.361,92 zł, remont drogi gminnej Cielądz-Ossowice, koszt: 482.711,38 zł. remont drogi gminnej w Stolnikach, remont drogi gminnej w Komorowie, remont dachu i wymiana stolarki okiennej byłej szkoły w Grabicach (2013r. ) TERMOMODERNIZACJE Zakup okien do świetlicy wiejskiej w Kuczyźnie (2013r. 5969,57)

MODERNIZACJA UKŁADU DROGOWEGO W POWIECIE Przekazano dla powiatu rawskiego dotacje na remont drogi: Nr 4101E w obrębie miejscowości Podsędkowice (nakładka asfaltowa z dwóch warstw na dług. 760 mb ) za kwotę 223 620 zł przy wkładzie finansowym Gminy w wysokości 120 000zł, Nr 4106E Wólka Lesiewska – Ossa i Nr 4105E w miejscowości Rosławowie –wkład finansowy Gminy 90 800 zł. Gmina Biała Rawska Remont dróg gminnych (nakładka z masy asfaltowej gr. 4 cm) na powierzchni 87,76 km. W tym droga Babsk-Studzianek-Gołyń-Chrząszczew na pow. 22,56 km za kwotę 612.138,53 zł, pozyskane dofinansowanie z Urzędu Marszałkowskiego w Łodzi – 115.790,00 zł. Wykonano nawierzchnie z kostki betonowej na chodnikach wzdłuż ulic: Klonowa, Kwiatowa, Lipowa, Tulipanowa, Wiejska i Wojska Polskiego za 298.528,38 zł Wykonano remont istniejących nawierzchni - droga dojazdowa Grzymkowice

Raport z realizacji programu ochrony środowiska dla powiatu rawskiego za lata 2013-2014

Podmiot realizujący zadanie Stan realizacji zadań na dzień 31.12.2014

- Biała Wieś 168 576,42 zł TWORZENIE LOKALNYCH SIECI CIEPŁOWNICZYCH I PODŁĄCZANIE DO NICH BUDYNKÓW Z INDYWIDUALNYMI PALENISKAMI DOMOWYMI Wykonano audyt energetyczny ciepłowni miejskiej Wykonano mapy i projekt modernizacji sieci ciepłowniczej w Białej Rawskiej INNE Remont oświetlenia w Julianowie Lesiewskim i Szwejkach Małych (2013r. 13 649,31 zł) Rozbudowa i modernizacja oświetlenia ulicznego (2013r. 19 680 zł) Montaż instalacji solarnych na terenie miasta i gminy (2014r. 158 500 zł)

MODERNIZACJA UKŁADU DROGOWEGO W POWIECIE W ramach inwestycji drogowych w 2013 roku wykonano drogę w miejscowości Podlas o nawierzchni bitumicznej dł. 178 mb, która stanowi połączenie drogi zbiorczej obsługującej drogę krajową S-8 z drogą wewnętrzną. Wartość robót wyniosła 89.648,55 zł brutto. Gmina Rawa Mazowiecka W 2014 r. przebudowano ok. 5 km dróg dojazdowych. Prace polegały na położeniu nawierzchni bitumicznej na drogach we wsiach: Rossocha, Ścieki, Chrusty, Boguszyce, Kaliszki, Wałowice i Garłów. Koszt to 837.000,00 zł TERMOMODERNIZACJE Docieplenie budynku OSP Konopnica. Kwota ogółem: 60.000 zł

MODERNIZACJA UKŁADU DROGOWEGO W POWIECIE Remont drogi powiatowej Nr 4306E na odcinku Cielądz-Regnów (2013r. 62 556,18 zł) Gmina Regnów Remont drogi Annosław(2013r. dł 455 m; 27 795,23 zł) Przebudowa drogi Podskarbice Szlacheckie (2013r. dł. 611 m; 61 043,21 zł) Przebudowa drogi dojazdowej Annosław-Sławków (2014r. 1100 m; 19 036,66 zł)

MODERNIZACJA UKŁADU DROGOWEGO W POWIECIE Przebudowa skrzyżowania drogi powiatowej nr 4128E z drogą gminną nr 113212E w miejscowości Lubania wraz z przebudową drogi gminnej Lubania-Żelazna (2013r. dł. 2635 m; 14 359 zł) Remont drogi gminnej nr 383513 w Skarbkowej (2013r. 299 931,77 zł) Remont dróg wewnętrznych w miejscowościach: Lutobory, Paprotnia, Jajkowice, Żelazna, Celinów, Władysławów (2013r. 65 167,19) Budowa chodników wraz z przebudową zjazdów przy drogach wewnętrznych w miejscowości Kaleń (2013r. 8551,58 zł) Gmina Sadkowice Dotacja dla Powiatu Rawskiego na remont drogi powiatowej Kaleń-Lubania nr 4129E (2014r. 129 000 zł) Przebudowa drogi gminnej nr 113212E Lubania-Żelazna wraz z poprawą dostępności drogi powiatowej Olszowa Wola-Broniew nr 4128E w m. Lubania (2014r. 1 046 950, 29 zł) Przebudowa drogi gminnej nr 113207E w m. Bujały (2014r. 9 500 zł) Przebudowa drogi wewnętrznej w m. Studzianki (2014r. 190 772,32 zł) Przebudowa przepustu na drodze wewnętrznej w N. Kłopczynie (2014r. 15 499,23 zł)

Raport z realizacji programu ochrony środowiska dla powiatu rawskiego za lata 2013-2014

Podmiot realizujący zadanie Stan realizacji zadań na dzień 31.12.2014

Przebudowa drogi gminnej nr 113014E w m. Nowe Szwejki, Rzymiec (2014r. 161 267,19 zł) Przebudowa drogi gminnej nr 113206E Lutobory-Zabłocie (2014r. 222 572,88 zł) TERMOMODERNIZACJE Termomodernizacja budynku Urzędu Gminy (I etap 2013r., 2014r. 195 317,39 zł)

MODERNIZACJA UKŁADU DROGOWEGO W POWIECIE Remont drogi powiatowej nr 4306E (Wiechnowice)-Regnów-Lesiew na odcinku Cielądz-Regnów I etap (2013r. 893 659,65) Remont drogi powiatowej Zuski (2014r.) TERMOMODERNIZACJE Termomodernizacja budynków Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych w Rawie Mazowieckiej – projekt (2013r. 15 000 zł) Termomodernizacja SP ZOZ- dokumentacja (2013r. ) Termomodernizacja budynków Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych w Białej Powiat Rawski Rawskiej III etap(2013r. 115 071,36 zł) Termomodernizacja budynków warsztatów w Zespole Szkół CEZiU w Rawie Mazowieckiej z przebudową pomieszczeń wewnętrznych – docieplenie stropodachu (2013r. 202 553,46) SUKCESYWNA KONTROLA UCIĄŻLIWYCH ŹRÓDEŁ ZANIECZYSZCZEŃ Starosta Rawski w latach 2013-2014 przyjął cztery zgłoszenie instalacji z których emisja nie wymaga pozwolenia w gminie Cielądz, Rawa Mazowiecka (w tym zgłoszenie instalacji do chowu drobiu w Pasiece Wołowskiej). ponadto wydał pozwolenie na wprowadzanie pyłów i gazów do powietrza, z instalacji technologicznej do produkcji wędlin oraz z instalacji do produkcji maszyn rolniczych i sadowniczych w gminie Rawa Mazowiecka

MODERNIZACJA UKŁADU DROGOWEGO W POWIECIE Rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 726 na odcinku Rawa Mazowiecka - Inowłódz - Bukowiec Opoczyński oraz Opoczno - Żarnów na odcinku Dęborzeczka – Inowłódz. Całkowita wartość projektu: 12 232 806,06 zł. Dofinansowanie z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego: 10 397 885,15 zł Rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 707, ul. Skierniewicka w Rawie Mazowieckiej na odcinku od km 22 +730 do km 23 + 560 (długość 0,83 km) w ramach zadania pn.: "Poprawa bezpieczeństwa ruchu drogowego w ciągu dróg wojewódzkich. Całkowita wartość projektu: 3 537 685,10 zł Zarząd Dróg Wojewódzkich w Łodzi Dofinansowanie z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego: 3 007 032, 33 zł Na zlecenie Zarządu Dróg Wojewódzkich w Łodzi, Biuro Ekspertyz i Projektów Budownictwa Komunikacyjnego „EKKOM” Sp. z o.o. opracował koncepcję programową dla inwestycji polegającej na Budowie obwodnicy miasta Biała Rawska w ramach zadania pn.: „Rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 725 na odcinku Rawa Mazowiecka – granica województwa wraz z obwodnicą Białej Rawskiej”. Planowany przebieg przedmiotowego odcinka południowej obwodnicy miasta Biała Rawska, realizowany w ramach przedmiotowego zadania inwestycyjnego, zlokalizowany jest na terenie województwa łódzkiego, powiatu rawskiego, w granicach miasta i gminy Biała Rawska.

Raport z realizacji programu ochrony środowiska dla powiatu rawskiego za lata 2013-2014

Zgodnie z art. 85. Ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska „ochrona powietrza polega na zapewnieniu jak najlepszej jego jakości, w szczególności przez: utrzymanie poziomów substancji w powietrzu poniżej dopuszczalnych dla nich poziomów lub co najmniej na tych poziomach, zmniejszanie poziomów substancji w powietrzu co najmniej do dopuszczalnych, gdy nie są one dotrzymane oraz zmniejszanie i utrzymanie poziomów substancji w powietrzu poniżej poziomów docelowych albo poziomów celów długoterminowych lub co najmniej na tych poziomach”. W kontekście powyższego, zaproponowane kierunki działań sformułowane w odniesieniu do celów krótkoterminowych związane są z ograniczaniem emisji zanieczyszczeń do powietrza pochodzących zarówno ze źródeł komunalnych, komunikacyjnych jak też i przemysłowych. W celu ograniczenia emisji zanieczyszczeń emitowanych do powietrza w wyniku prowadzenia komunalnej gospodarki cieplnej wyróżnić można dwa kierunki działań: wzrost energooszczędności m.in. poprzez stosowanie zabiegów termoizolacyjnych - modernizacje budynków mieszkalnych, publicznych i innych; modernizacja lub przebudowa systemów ogrzewania – szczególnie małych kotłowni oraz indywidualnych palenisk domowych (w gospodarce cieplnej duże znaczenie mają uwarunkowania rynkowe, stąd też wskazanie szczegółowych wytycznych nie jest możliwe; generalnie, na terenach, gdzie dominuje zabudowa rozproszona, brak jest ekonomicznego uzasadnienia dla rozwoju centralnych systemów ciepłowniczych). Kierunki działań związane z ograniczeniem zanieczyszczeń powietrza ze źródeł komunikacyjnych wiążą się w sposób bezpośredni z eliminacją lub zmniejszeniem uciążliwości transportu drogowego dla otoczenia. Koncentrują się one przede wszystkim na poprawie warunków ruchu drogowego przy wykorzystaniu podstawowych narzędzi inżynierii ruchu, zapewniających zwiększenie płynności i przepustowości drogowej, na podwyższeniu standardów technicznych infrastruktury drogowej, zwłaszcza w obszarze o największym nasileniu ruchu oraz na rozwoju transportu zbiorowego.

3.8. Ochrona przed hałasem Poniżej wymieniono cele szczegółowe: OH.1.1.1 Edukacja ekologiczna w zakresie ochrony zdrowia i życia mieszkańców przed hałasem OH.1.1.2 Budowa ekranów akustycznych wzdłuż tras komunikacyjnych - w miejscach gdzie występują przekroczenia standardów akustycznych OH.1.1.3 Modernizacja dróg (powiatowych) OH.1.1.4 Tworzenie pasów zieleni ochronne wzdłuż dróg publicznych OH.1.1.5 Dostosowanie przedsiębiorstw do obowiązujących standardów emisji hałasu do środowiska OH.1.2.1 Opiniowanie sporządzania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego uwzględniających emisję hałasu OH.1.2.2 Wyznaczanie w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego obszarów chronionych przed hałasem OH.1.2.3 Budowa, rozbudowa i modernizacja układu komunikacyjnego

Tabela 9 Stan realizacji działań w zakresie Ochrony przed hałasem na terenie powiatu rawskiego w latach 2013-2014

Podmiot realizujący zadanie Stan realizacji zadań na dzień 31.12.2014

Informacje dotyczące modernizacji dróg w celu obniżenia poziomu hałasu przedstawiono w rozdziale dotyczący Ochrony Powietrza

Raport z realizacji programu ochrony środowiska dla powiatu rawskiego za lata 2013-2014

3.9. Ochrona przed promieniowaniem elektromagnetycznym Poniżej wymieniono cele szczegółowe: PN.1.1.1 Stworzenie systemu monitorującego aktualny poziom promieniowania elektromagnetycznego PN.1.1.2 Rozwój systemu badań poziomów promieniowana elektromagnetycznego PN.1.1.3 Gromadzenie danych dotyczących instalacji powodujących wytwarzanie pól elektromagnetycznych PN.1.2.1 Uwzględnienie w planach zagospodarowania przestrzennego zagadnienia dotyczące pól elektromagnetycznych PN.1.2.2 Preferowanie mało konfliktowych lokalizacji źródeł promieniowania niejonizującego oraz w razie potrzeby wyznaczenie stref ograniczonego użytkowania w zakresie ochrony przed promieniowaniem elektromagnetycznym PN.1.2.3 Ustanawianie w razie potrzeby obszarów ograniczonego użytkowania terenów

Tabela 10 Stan realizacji działań w zakresie Ochrony przed promieniowaniem na terenie powiatu rawskiego w latach 2013-2014

Podmiot realizujący zadanie Stan realizacji zadań na dzień 31.12.2014

W związku z eksploatacją urządzeń Starosta Rawski przyjął zgłoszenie instalacji wytwarzającej pola elektromagnetyczne, w tym: napowietrzna linia elektroenergetyczna Mogielnica-Roszkowa Wola napowietrzna linia elektroenergetyczna Żurawia–Roszkowa Wola napowietrzna linia elektroenergetyczna Rawa Mazowiecka-Żurawia stacja elektroenergetyczna Rawa Mazowiecka stacja elektroenergetyczna Żurawia stacja bazowa sieci komórkowej w miejscowości Babsk, Gmina Biała Rawska Powiat Rawski stacja bazowa sieci komórkowej w miejscowości Cielądz 28b, Gmina Cielądz stacja bazowa sieci komórkowej w miejscowości Sadkowice 72, Gmina Sadkowice - stacja bazowa sieci komórkowej w miejscowości Rokszyce Nowe (dz. 133/1) Gmina Biała Rawska - stacja bazowa sieci komórkowej w miejscowości Rawa Mazowiecka przy ul. Mszczonowskiej 36 - stacja bazowa sieci komórkowej w miejscowości Ossa 1, Gmina Biała Rawska

Zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2013 r. poz. 1232 ze zm.)), pola elektromagnetyczne definiuje się jako pola elektryczne, magnetyczne oraz elektromagnetyczne o częstotliwościach od 0 Hz do 300 GHz. Oceny poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku dokonuje się w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska. Wielkość mierzonych wartości natężeń pól elektromagnetycznych (PEM) jest

Raport z realizacji programu ochrony środowiska dla powiatu rawskiego za lata 2013-2014

wypadkową ilości źródeł i ich mocy. Do podstawowych źródeł emisji pól elektromagnetycznych do środowiska zaliczamy: stacje bazowe GSM/UMTS/CDMA/LTE, nadajniki RTV, linie i stacje elektroenergetyczne. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska zbiera informację dotyczącą ww. źródeł emisji od 2005 r. O ile sieć energetyczna i sieć nadajników RTV nie uległa radykalnym zmianom na przestrzeni ostatnich kilku lat, to w przypadku nadajników GSM/UMTS/CDMA/LTE mieliśmy do czynienia z dynamicznym wzrostem ilości danych źródeł emisji PEM.

4. Ocena stopnia realizacji Programu ochrony środowiska dla powiatu rawskiego według wskaźników Na potrzeby monitoringu stanu realizacji „Programu…” została opracowana propozycja wskaźników służących do monitoringu postępu prac realizacji programu. Wskaźniki te wybiórczo, ale wskazują na tendencję zmian, jakie następują w cyklach dwuletnich na obszarze powiatu rawskiego. Zestaw wskaźników proponowanych w „Programie…” z 2009 roku na potrzeby opracowania niniejszego Raportu z realizacji „Programu…” został zmodyfikowany ze względu na brak danych odnoszących się do roku bazowego i stanu obecnego, co uniemożliwiało zarówno monitoring jak i określenie kierunków zmian wskaźników. W kolumnach umieszczono wartości wskaźników z okresu realizacji POŚ, a następnie porównano je ze stanem z 2008 roku i stanem aktualnym. Stan aktualny został określony na podstawie danych otrzymanych ze Starostwa Powiatowego w Rawie Mazowieckiej, Urzędów Miast i Gmin oraz z danych GUS.

Tabela 11 Wskaźniki efektywności Programu

Zmiana Jednostka (wzrost, Wskaźnik 2008 2012 2014 miary spadek, bez zmian)

długość czynnej sieci wodociągowej km 607,8 611,4 659,7 

połączenia prowadzące do budynków szt. 7617 8027 8286  mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania

woda dostarczona gospodarstwom m3 1376,2 1547 1642,5  domowym

ludność korzystająca z sieci wodociągowej osoba 35807 36496 36800 

długość czynnej sieci kanalizacyjnej km 76,4 77,7 88,0 

połączenia kanalizacyjne prowadzące do budynków mieszkalnych i zbiorowego szt. 1569 1758 1731  zamieszkania

ścieki odprowadzone m3 885,9 886 893 

ludność korzystająca z sieci osoba 18939 19441 19446  kanalizacyjnej

odbiorcy gazu gosp. dom. 4282 4422 4530 

odbiorcy gazu ogrzewający mieszkania gosp. dom. 553 847 850 

Raport z realizacji programu ochrony środowiska dla powiatu rawskiego za lata 2013-2014

gazem

zużycie gazu w tys. m3 tys. m3 1345 1806 1778 

zużycie gazu na ogrzewanie mieszkań w tys. m3 816 1219 1178,7  tys. m3

ludność korzystająca z sieci gazowej osoba 12194 12513 12900 

odbiorcy energii elektrycznej na niskim szt. 8008 8276 8367  napięciu

zużycie energii elektrycznej na niskim MWh 13819 14165 13520  napięciu

ilości zebranych odpadów komunalnych na kg 172,9 103,7 163,7  mieszkańca w roku

udział selektywnie zebranych odpadów wyodrębnionych ze strumienia odpadów % 94,4 21,1 93,3  komunalnych

Sprzedaż energii cieplnej w ciągu roku wg celu

ogółem GJ 80654 81081 77365 

budynki mieszkalne GJ 75267 88362 66813 

urzędy i instytucje GJ 5386,5 12719 10552 

Kotłownie i sieć cieplna

kotłownie ogółem ob. 21 14 11 

długość sieci cieplnej przesyłowej km 16,8 9,8 10,1 

długość przyłączy do budynków i innych km 11,4 1,8 1,9  obiektów Źródło: opracowano na podstawie danych z Banku Danych Regionalnych, GUS 2015

Zaletą proponowanych zapisanych w tabeli powyżej wskaźników jest dostępność danych do ich oceny, możliwość dokonywania porównań z latami ubiegłymi (od roku 1995) oraz z innymi powiatami i województwem. Analizując zmiany wskaźników można zauważyć wyraźny postęp w rozwoju infrastruktury technicznej gospodarki wodno – ściekowej, co przekłada się na efektywność w zakresie ochrony wód powierzchniowych i podziemnych. Zwiększyła się długość sieci kanalizacyjno - wodociągowej, kanalizacji sanitarnej, ilość połączeń wodociągowych do budynków. Znaczący udział inwestycji stanowią remonty i modernizacje dróg powiatowych i gminnych w latach 2013 – 2014 około 50 odcinków dróg. Gminy także realizowały działania na swoich obszarach w zakresie remontów i modernizacji dróg wewnętrznych i gminnych (także w ramach odbudowy dróg po budowie kanalizacji sanitarnej czy wodociągu). Generalnie można stwierdzić, że stan infrastruktury służącej ochronie środowiska podlegał w ostatnich latach dynamicznemu rozwojowi, (do ilości działań przyczyniło się usuwanie skutków klęsk żywiołowych), a presja wywierana na środowisko przez poszczególne działy gospodarki w wielu przypadkach uległa zmniejszeniu. Szczególnie wysoki postęp odnotowano w rozwoju gospodarki wodno – ściekowej, co służy ochronie zasobów wód i ich jakości oraz w zakresie ochrony powietrza,

Raport z realizacji programu ochrony środowiska dla powiatu rawskiego za lata 2013-2014

na co wpływa na zmniejszenie niskiej emisji pochodzącej ze spalania niskiej jakości paliw oraz emisji liniowej pochodzącej z niskich parametrów gród gminnych i powiatowych.

5. Podsumowanie Program Ochrony Środowiska dla powiatu rawskiego stanowi podstawowe narzędzie prowadzenia polityki ekologicznej w całym powiecie. Realizacja zadań w latach 2013-2014, zawartych w poszczególnych obszarach tematycznych, daje podstawy do osiągnięcia przyjętych celów i priorytetowych kierunków działań Programu ochrony środowiska dla Powiatu Rawskiego, zgodnych z polityką ekologiczną Powiatu i Województwa Łódzkiego, a tym samym gwarantuje zrównoważony rozwój miast i gmin należących do powiatu - obecnie jak i w perspektywie wieloletniej. Niniejszy Raport z realizacji Programu ochrony środowiska jest sporządzony po raz trzeci i obejmuje lata 2013-2014. Raport przedstawia dotychczas podjęte działania oraz potrzeby zmian w przyjętych priorytetach w kontekście zaistniałych zmian stanu środowiska na terenie powiatu rawskiego oraz w kontekście konkretyzacji wielu zamierzeń inwestycyjnych przyjętych przez miasto i gminy należące do powiatu, a także podmioty gospodarcze. Stan środowiska na terenie powiatu nie uległ pogorszeniu. Powiat Rawski oraz gminy i miasto we własnym zakresie sukcesywnie realizują zadania, kładąc szczególny nacisk na budowę sieci kanalizacji sanitarnej, modernizację dróg i remonty chodników a także ochronę powietrza atmosferycznego poprzez termomodernizację obiektów dydaktycznych i użyteczności publicznej, wymianę nieekologicznych źródeł ciepła. Działania te w połączeniu z realizacją zadań o charakterze edukacyjnym w dużej mierze przyczyniają się do poprawy, jakości środowiska na obszarze powiatu rawskiego. Oceniając dotychczasowy stan realizacji celów Programu… jednoznacznie można stwierdzić, że zadania na bieżąco są realizowane, dowodem na to są wskaźniki oraz ilość wydatkowanych środków finansowanych na realizację zadań powiatowych i gminnych. Zaawansowanie realizacji celów i zadań ekologicznych jest zróżnicowane. Są zadania na realizację których wydatkowano wiele większe środki niż te planowane, gdyż udało się pozyskać źródło finansowania, są również takie zadanie, których realizacja jest planowana na lata następne ze względu na niedostateczne środki finansowe, a także długie i skomplikowane procedury przetargowe. Mimo to Powiat, Miasto i Gminy nieustannie starają się pozyskiwać dofinansowanie na realizację zadań ze środków zewnętrznych zarówno krajowych i zagranicznych w celu realizacji zadań kosztownych, gdyż nie ma możliwości sfinansowania ich ze środków budżetu własnego. Program ochrony środowiska przyjęty został przez Powiat Rawski na 4 lata (2013-2016), z perspektywą na kolejne 4 lata (2017-2020). Kolejna aktualizacja „Programu…” oraz listy przedsięwzięć krótkoterminowych w perspektywie, rewizja celów i kierunków priorytetowych zostanie opracowana po dezaktualizacji przepisów prawnych i istniejących dokumentów strategicznych na szczeblu powiatowym, wojewódzkim oraz krajowym. W trakcie aktualizacji z harmonogramów zostaną usunięte zadania, których być może Powiat nie będzie realizować, a w ich miejsce zostaną wpisane nowe zadania na przykład takie, do których Powiat, czy gminy zostały zobligowane nowym prawodawstwem.