Z Zagadnień Ontologicznych Informatyki
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Z zagadnień ontologicznych informatyki 1 2 UNIWERSYTET IM. ADAMA MICKIEWICZA W POZNANIU SERIA FILOZOFIA I LOGIKA NR 121 IZABELA BONDECKA-KRZYKOWSKA Z zagadnień ontologicznych informatyki POZNAŃ 2016 3 ABSTRACT. Bondecka-Krzykowska Izabela, Z zagadnień ontologicznych informatyki [From ontologi- cal issues of computer science]. Poznań 2016. Adam Mickiewicz University Press. Seria Filozofia i Logika nr 121. Pp. 266. ISBN 978-83-232-3062-5. ISSN 0083-4246. Text in Polish with a sum- mary in English. From ontological issues of computer science takes a look at this field through the eye of the phi- losopher, and contains an analysis of selected ontological issues related to computer science. It also constitutes an attempt to define computer science as a scientific discipline through the prism of the objects it researches. The book presents fundamental problems of philosophy related to the following terms: the computer, computer programmes, information and virtual reality. It analyses their nature, mutual relations and the attempts made to create an ontology for computers, pro- grammes, information and virtual reality as objects of enquiry for computer science. The influence of emerging concepts related to computer science for particular classic concepts and ontological questions is also described. Izabela Bondecka-Krzykowska, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Mate- matyki i Informatyki UAM, Zakład Logiki Matematycznej, ul. Umultowska 87, 61-614 Poznań, Poland Recenzent: ks. dr hab. Adam Olszewski Publikacja dofinansowana przez Rektora Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz Wydział Matematyki i Informatyki UAM © Izabela Bondecka-Krzykowska 2016 This edition © Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2016 Projekt okładki: Helena Oszmiańska-Napierała Redaktor: Malwina Błażejczak Redaktor techniczny: Dorota Borowiak Łamanie komputerowe: Eugeniusz Strykowski ISBN 978-83-232-3062-5 ISSN 0083-4246 WYDAWNICTWO NAUKOWE UNIWERSYTETU IM. ADAMA MICKIEWICZA W POZNANIU 61-701 POZNAŃ, UL. ALEKSANDRA FREDRY 10 www.press.amu.edu.pl Sekretariat: tel. 61 829 46 46, faks 61 829 46 47, e-mail: [email protected] Dział sprzedaży: tel. 61 829 46 40, e-mail: [email protected] Wydanie I. Ark. wyd. 16,50. Ark. druk. 16,625 DRUK I OPRAWA: EXPOL, WŁOCŁAWEK, UL. BRZESKA 4 4 Spis treści Wstęp .................................................................................................................................................................... 7 Rozdział 1. Komputer .................................................................................................................................. 15 1.1. Komputer jako urządzenie fizyczne ........................................................................................ 16 1.1.1. Komputer jako artefakt ................................................................................................... 20 1.1.2. Hardware versus software ............................................................................................. 29 1.1.3. Weryfikacja komputerów jako urządzeń ................................................................. 34 1.2. Komputer jako obiekt abstrakcyjny ........................................................................................ 38 1.3. Inne koncepcje komputera ......................................................................................................... 40 1.4. Podsumowanie ................................................................................................................................. 43 Rozdział 2. Program komputerowy .................................................................................................... 48 2.1. Ontologia ............................................................................................................................................ 51 2.1.1. Dualna natura programów komputerowych .......................................................... 52 2.1.2. Programy jako obiekty matematyczne ..................................................................... 57 2.1.3. Programy jako wzorce ..................................................................................................... 60 2.1.4. Kryteria identyczności programów ............................................................................ 64 2.1.5. Specyfikacja .......................................................................................................................... 70 2.1.6. Implementacja ..................................................................................................................... 76 2.2. Epistemologia ................................................................................................................................... 82 2.2.1. Poprawność programów ................................................................................................. 83 2.2.2. Testowanie programów .................................................................................................. 85 2.2.3. Dowodzenie poprawności programów .................................................................... 92 2.3. Podsumowanie ................................................................................................................................. 114 Rozdział 3. Informacja ................................................................................................................................ 127 3.1. Definicje informacji ........................................................................................................................ 128 3.2. Wybrane teorie informacji .......................................................................................................... 133 3.2.1. Matematyczna teoria komunikacji ............................................................................. 133 3.2.2. Algorytmiczna teoria informacji .................................................................................. 144 3.2.3. Teoria informacji Mazura ............................................................................................... 147 3.2.4. Teoria informacji semantycznej .................................................................................. 154 3.2.5. Teoria informacji silnie semantycznej Floridiego ................................................ 157 5 3.2.6. Teoria systemowa .............................................................................................................. 172 3.2.7. Informacja jako wynik procesu .................................................................................... 179 3.3. Filozofia informacji ........................................................................................................................ 184 3.4. Podsumowanie ................................................................................................................................. 187 Rozdział 4. Rzeczywistość wirtualna .................................................................................................. 198 4.1. Wprowadzenie ................................................................................................................................. 199 4.2. Cechy wirtualnej rzeczywistości .............................................................................................. 202 4.2.1. Symulacja ............................................................................................................................... 202 4.2.2. Interaktywność ................................................................................................................... 204 4.2.3. Sztuczność ............................................................................................................................. 205 4.2.4. Immersja ................................................................................................................................ 206 4.2.5. Teleobecność ....................................................................................................................... 208 4.2.6. Komunikacja sieciowa ...................................................................................................... 209 4.2.7. Fikcjonalizacja ..................................................................................................................... 209 4.2.8. Hipertekst .............................................................................................................................. 210 4.2.9. Czas .......................................................................................................................................... 211 4.3. Obiekty wirtualne jako symulacje ............................................................................................ 212 4.4. Wirtualność a fikcja ........................................................................................................................ 214 4.5. Ontologia rzeczywistości wirtualnej Gurczyńskiego ........................................................ 218 4.6. Ontologia obiektów wirtualnych Breya ................................................................................. 222 4.7. Wirtualność a realność .................................................................................................................. 227 4.8. Podsumowanie ................................................................................................................................. 231 Zakończenie .....................................................................................................................................................