ZAWIERUCHA Czytaj RAFAŁ

ISSN 1899-5098 NR (133) 2019 (133) NR pobierz na lotnisku na pobierz FREELIVE&TRAVEL FREE COPY MAGAZYN PORTU LOTNICZEGO GDAŃSK IM. LECHA WAŁĘSY LECHA IM. GDAŃSK LOTNICZEGO PORTU MAGAZYN ZAWIERUCHA Czytaj RAFAŁ

#gdziekolwiekjesteś / GDANSK LECH WALESA AIRPORT MAGAZINE AIRPORT WALESA LECH GDANSK

odczytaj film film odczytaj i telefon Zbliż

10–11 W NUMERZE / THIS ISSUE

WYDAWCA Anywhere.pl ul. Kościuszki 61 81-703 Sopot e-mail: [email protected] tel.: 58 719 23 25 14 fax: 58 719 39 20 Wydawca: Marcin Ranuszkiewicz Redaktor prowadzący: Jakub Wejkszner 34 Szef działu graficznego:Alicja Rynkiewicz Grafik: Julia Wójcik, Tymoteusz Głuszko Dział reklamy: Dagmara Zielińska, Katarzyna Świacka, Kamil Niedzielski Tłumaczenie: Anna Jasińska, Zespół redakcyjny: strony 12-13 Współpraca fotograficzna:Monika Szałek, Edyta Bartkiewicz, , Bartosz Maciejewski, Dorota Czoch

Na licencji: asz-reklama / [email protected] 50 Redakcja nie zwraca niezamówionych tekstów i materiałów redakcyjnych oraz nie ponosi odpowiedzialności za treść nadesłanych ogłoszeń reklamowych. Redakcja zastrzega sobie prawo do redagowania i skracania tekstów.

60 NA ZLECENIE Port Lotniczy Gdańsk Sp. z o.o. ul. Słowackiego 200 80-298 Gdańsk www.airport.gdansk.pl www.facebook.com/AirportGdansk Mariusz Sulkowski 100 e-mail: [email protected] 72 LOTNISKOWA PLATFORMA MEDIALNA

www.anywhere.pl www.facebook.com/anywherepl www.twitter.com/anywherepl instagram.com/anywhere.pl www.linkedin.com/company/anywhere-pl

PARTNER

PROT Brama Wyżynna Wały Jagiellońskie 2a 14 60 80-887 Gdańsk STREFA VIP Rafał Zawierucha: wykreslam TECHNOLOGIE O wiele więcej, niż www.prot.gda.pl słowo "musisz" 10 000 godzin VIP ZONE Rafał Zawierucha: Cross off the TECHNOLOGIES Much More Than words "I have to" 10 000 Hours PATRONAT 34 72 PODRÓŻE Przekroczona Granica KUCHNIA Ośmiornica na dwa razy TRAVEL Crossing Borders CUISINE Octopus for twice 50 100 MIEJSCA Jeździeckie babie lato MODA Romantic stories PLACES Equestrian Indian Summer WASHION Romantic stories Gdańsk Gdynia Sopot

Nasze magazyny lotniskowe

Nasz Magazyn monitorowany jest przez Instytut Monitorowania Mediów

Rzeszów Poznań Szczecin

Magazyn zawiera materiały multimedialne, SPRAWDŹ zbliż telefon do strony oznaczone aplikacją ZDJĘCIE NA OKŁADCE na anywhere.pl Michał Buddabar i odczytaj film.

12–13 W NUMERZE / THIS ISSUE

NASI AUTORZY

ANDRZEJ GRZEGORZ RAFAŁ WOJTEK JERZY SARAMONOWICZ KAPLA BRYNDAL KALARUS SCHEJBAL

Reżyser, scenarzysta, pisarz, Żyje z pisania. A żyć Satyryk, autor tekstów, Aktor teatralny, filmowy Odtwórca wybitnych ról dramaturg i dziennikarz. z tego, co się lubi, to dar. dziennikarz, twórca zespołów i telewizyjny. Reżyser, fe- filmowych i teatralnych, Autor największych polskich Bardziej od pisania lubi tyl- kabaretowych, sztuk teatral- lietonista. Związany z No- a także pedagog od hitów komediowych w XXI w. ko spotykać ludzi. No i lubi nych oraz scenariuszy seriali. wym Teatrem Krzysztofa wielu lat kształcący W 2015 roku wydał bestsel- być w drodze, kupować Pasjonat jazzu, golfa i hokeja. Warlikowskiego. nowe pokolenia polskich lerową powieść „Chłopcy". płyty w sklepie z płytami aktorów. a nie w sieci. ENGLISH A satirist, lyricist, jo- ENGLISH A theatre, film ENGLISH A director, screen- urnalist, founder of cabarets, and TV actor. A director ENGLISH He has writer, writer, playwright and ENGLISH He lives by writing. playwright and screenwriter. and columnist. Actor in portrayed outstanding journalist. The author of the And living by what you love A jazz, golf, and hockey Krzysztof Warlikowski's film and theatre roles. biggest Polish comedy hits is a gift. The only thing he enthusiast. Nowy Teatr. For many years, he has of the 21st century. In 2015, likes more than writing is been teaching new gen- published his bestseller book meeting other people. He erations of Polish actors. entitled Chłopcy (Boys). also likes being on the road, buying albums in stores. MONIKA SZAŁEK(6-9), MAT PRASOWE (10). (10). PRASOWE MAT SZAŁEK(6-9), MONIKA

MICHAŁ DAGMARA RAFAŁ PAULINA TOMASZ FIGURSKI KOWALSKA RUTKOWSKI SMASZCZ- KOWALSKI KURZAJEWSKA Od 45 lat gada jak najęty, od Szkołę dziennikarską prz- Aktor, dyrektor artystyc- Z wykształcenia prawnik. Kato- 25 najczęściej do radiowego eszła w mediach. Warsztat zny „Teatru Montownia”. Kobieta-dynamit. Dziennikar- wiczanin. Pisarz. Autor „Mędrca mikrofonu, czasami z dość telewizyjny doskonaliła m.in. Specjalista od one-man ka i prezenterka telewizy- kaźni”, „Rozmów na trzech skandalicznym skutkiem. w TVN Warszawa i TVP 1. show i stand-upów. jna, trener autoprezentacji grabarzy i jedną śmierć”, „Nie Życiowe motto: „Staczać się W Chillizet codziennie nasta- Słowem pisanym para i rozwoju osobistego. pozwolisz żyć czarownicy” oraz trzeba powoli, żeby starczyło wia słuchaczy na chillout. się rzadko, ale za to Aktywnie działa na rzecz zbioru opowiadań „Przysionek, na całe życie”. długodystansowo. kobiet w biznesie. dom dla pozornie umarłych”.

ENGLISH A non-stop talker ENGLISH She went through An actor and ENGLISH A lawyer by train- ENGLISH ENGLISH A dynamite wom- for 45 years; mostly talking the journalistic school in the the Artistic Director of the an. A journalist and television ing. A writer. An author of to the radio microphone public media., Television Montownia Theatre. A spe- presenter, self-presentation 'Mędrzec Kaźni', 'Rozmowy na for 25 years, sometimes technique has been perfect- cialist in one man shows and personal development trzech grabarzy i jedną śmierć', with a scandalous outcome. ed at TVN Warsaw, TVP 1. and stand-up comedy. To 'Nie pozwolisz żyć czarowni-

coach. She actively promotes (5), BUDDABAR MICHAŁ SZAŁEK,(4), MONIKA , (3) BARTKIEWICZ EDYTA (2), SZAŁEK MONIKA (1), PRASOWE MAT. ZDJĘCIA: His life motto is: 'Go down In Chillizet, she sets the chill- him, writing is an occasion- women in business. cy' and a collection of stories slowly to have enough for all out music on a daily basis. al but long-term activity. entitled 'Przysionek, dom dla your life.' pozornie umarłych'. ZDJĘCIA: MAT. PRASOWE (1), MONIKA SZAŁEK (2), EDYTA BARTKIEWICZ (3) , MONIKA SZAŁEK, (4), MICHAŁ BUDDABAR (5), MONIKA SZAŁEK(6-9), MAT PRASOWE (10).

ZDJĘCIA: MONIKA SZAŁEK (11-12), TOMASZ SAGAN (13), MONIKA SZAŁEK (14), MAT. PRASOWE (15), MAT. PRASOWE (16), TOMASZ SAGAN (17) , MAT. PRASOWE (18) , DOROTA CZOCH (19), MAT. PRAWOWE (20). with top politicians. top with ‘Tłit’ show a talk hosts he where Polska, tualna Wir at works he present, At editor-in-chief. and ENGLISH mi politykami. z rozmawia w którym „Tłit”, program gdzie prowadziPolską, z Wirtualną stałe na ny związa Obecnie redakcji. wielu i szef Dziennikarz question. one on end not does She conversations. and coffee likes She résumé. her in News Polsat and Polsat Gra, Radio PiK, Radio Polskie Wyborcza, Gazeta also has in ENGLISH pytaniu. jednym na kończy Nie i rozmowy. kawę Lubi News. i Polsat Polsat Gra, Radio PiK, Radio Polskie Wyborczą” „Gazetę w Od KACPRZAK MAREK ZDANOWICZ KATARZYNA TVN24 TVN24 2012 roku pracuje roku pracuje . W since since Has been working working been Has

A najważniejszy CV journalist journalist ma też też ma 2012 . She . She - - - Wymarzyła sobie, że że sobie, Wymarzyła a “soul.” with works creative of A fan music. with love in madly and sports about Crazy at senter pre a news and Sport Plus Canal for working ENGLISH z duszą. twórczości Wielbiciel punkcie muzyki. na oszalały sportu, punkcie na Zbzikowany w mości wiado i prezenter Sport Plus Canal Dziennikarz with Polish Radio Three. Radio Polish with involved been she's years, many For it. about writes and talks also but music, to listens only not she Today, professionally. music to listen ENGLISH Trójką. z radiową związana lat wielu Od retro, i klimatu radia Pasjonatka i pisze. opowiada o niej też ale słucha, muzyki tylko nie Dziś muzyki. słuchać będzie zawodowo BUDKA ALEKSANDRA ZAWIOŁA WOJCIECH

TVN

Her dream was to to was dream Her TVN reporter a reporter He’s i and and TVN24 TVN24 LOTNISKOWA PLATFORMA MEDIALNA - . - . Jest fotografem mody mody fotografem Jest comedy. to belonged heart his that Monty Python and decided and Sellers Peter out’ ‘dug he boredom of out Hamlet, play to waiting of years young generation. After ENGLISH komedia. jest miłością jego że i stwierdził, Pythona i Monty Sellersa Petera "odkopał" z nudów Hamleta, zagra że kiwania, wycze latach Po pokolenia. młodego "jeszcze" Aktor mostly about travelling. about mostly is list bucket Her mind. her in world the travels she Warsaw, in works and Szczecin from comes she Although lifestyle. and fashion of tographer ENGLISH podróże. głównie to marzeń jej Lista świat. cały zwiedza nieustannie w myślach to w Warszawie, a pracuje Szczecina, ze dzi pocho Choć i lifestyle’u. BARTKIEWICZ EDYTA FIREWICZ JAKUB

She is a pho is She

‘still’ a ‘still’ of actor an - - - do szybowca szybowca a do jeźdźcami, z ich wraz motocykle lowe z rowery Lubi i Dwójki Radiowej m.in. i radiowa, telewizyjna Dziennikarka glider on cue. on a glider onto gets she and riders, their with cles stylish motorcy Germany, West old from bikes likes She Polska Kino and „Dwójka" Radio Polish at worked ENGLISH zawołanie. jedno na wsiada JUSZCZYK MAGDALENA School . School Film Warsaw the finished She foreground. the in man with –always life and poses faces, people, with fascinated artist and ENGLISH Filmową. Szkołę Warszawską Skończyła planie. pierwszym na z człowiekiem zawsze ale życiem pozami, mi, twarza ludźmi, nowana pasjonat, osoba zafascy Fotografka, artystka, SZAŁEK MONIKA ANYWHERE.PL TV TV A

A journalist, Kino Polska. Kino Polska. photographer RFN -u, sty -u, - - - TV - . było gotowe. Redaktor Redaktor gotowe. było nie społeczeństwo że sobie, przetłumaczenie blikowanym lub autorem pu zostanie jest w życiu aspiracją główną Jego reportage. writes He years. two for Currently unemployed Przekrój. Polityka, cza, Wybor Gazeta others, among for, worked has He Darłowo. from comes ENGLISH reportaży. pisaniem się Zajmuje bezrobotny. lat dwóch Od Przekroju. Polityce, Wyborczej, zecie w Ga m.in. Pracował wa. z Darło pochodzi 52, Lat Anywhere.pl. at Editor-in-chief ready. wasn't society that self him convince or author a published become to is ENGLISH Anywhere.pl. prowadzący WEJKSZNER JAKUB ŁAZAREWICZ CEZARY NASI AUTORZY NASI Aged 52, 52, Aged

His main goal goal main His - - - - - 14–15 STREFA VIP/ VIP ZONE

WYKREŚLAM SŁOWO MUSISZ

TRUDNO NIE ODNIEŚĆ WRAŻENIA, ŻE DLA RAFAŁA ZAWIERUCHY NIE MA OBECNIE RZECZY NIEMOŻLIWYCH. UDZIAŁ W ŚWIATOWYM KINIE TO NIE TYLKO ROLA ROMANA POLAŃSKIEGO W „PEWNEGO RAZU W… HOLLYWO- OD”, ZAGRAŁ TEŻ GŁÓWNĄ ROLĘ W PRODUKCJI „THE SOVIET SLEEP EXPE- RIMENT” BARRY’EGO ANDERSSONA. Z AMERYKAŃSKIEJ PREMIERY FILMU QUENTINA TARANTINO PRZYJECHAŁ PROSTO NA PLAN FILMU JACKA BŁAWUTA „ORZEŁ. OSTATNI PATROL”, A ZARAZ POTEM SPOTKAŁ SIĘ Z NAMI NA DACHU JEDNEGO Z WARSZAWSKICH WYSOKOŚCIOWCÓW, BY PODCZAS SESJI ZDJĘCIOWEJ BEZ CHWILI WAHANIA ZAWISNĄĆ NA KRAWĘDZI DRAPA- CZA CHMUR. EKIPIE NIE ZMROZIŁO KRWI W ŻYŁACH TYLKO DZIĘKI UŚMIE- CHOWI, JAKIM AKTOR PODBIJA ŚWIAT.

TEKST Magdalena Juszczyk ZDJĘCIA Michał Buddabar

WYWIAD WIDEO DOSTĘPNY NA ANYWHERE.PL

16–17 STREFA VIP / VIP ZONE WYKREŚLAM SŁOWO MUSISZ

Spotykamy się krótko po amerykańskiej uda mi się osiągnąć cel, jednak gdy porównu- premierze filmu Quentina Tarantino, bije ję cel i marzenie – a często te dwa pojęcia ze- od ciebie blask, jakiś rodzaj energii, może stawiam ze sobą – to wolę marzenie. Ono też też odwagi. Trzymając się jednym palcem może być celem. Marzenie daje odwagę w po- poręczy i wisząc nad dachami miasta dejmowaniu ryzyka, natomiast cel w swojej jesteś człowiekiem odważnym, grasz go, określoności jest według mnie zamykający. czy po prostu nie uznajesz w aktorstwie Mówię o życiu, a nie o roli. Przy budowaniu żadnych granic? postaci musisz mieć cel, potrzebujesz okre- Granice sami sobie wystawiamy, sami je ślić, jakie są cele twojego bohatera w danej sobie budujemy. Nie komplikuję swojego scenie – w kłótni czy miłości, potrzebujesz życia ograniczeniami, bo po co – ono i tak zadać kilka pytań, które cię zaprowadzą do jest już skomplikowane. celu. Nie mówię niczego nowego, czegoś, co nagle sam odkryłem i jestem przez to taki Próbuję jakoś wytłumaczyć to, co mądry. Tego mnie uczono w szkole, otrzyma- zdarzyło się przed chwilą na planie łem ten warsztat. Wpajano mi to też w życiu. sesji fotograficznej realizowanej przez Uwielbiam spotykać się z ludźmi, czasem Michała Buddabara… wręcz za bardzo – bywa, że nie mogę wyjść Z tak genialnym fotografem musisz współpra- z imprezy, bo tak lubię kontakt międzyludzki! cować. Nie, nie musisz, tylko chcesz! À propos Ale spotkanie z drugim człowiekiem wymaga stawiania barier – wykreślam słowo „musisz”, niekiedy odwagi, a w tej odwadze kontaktu bo ono ogranicza, wyrzucam „nie chcę”, „nie z ludźmi pomocne jest to, co zawsze mi po- umiem”, „nie dam rady”. Samo „nie” też trze- wtarzano w domu – żeby szanować drugiego ba stawiać umiejętnie, trzeba umieć mówić człowieka, żeby być z nim w relacji, uczciwej „nie”, ale gdy się chce pójść dalej, należy mó- i na tyle fair, na ile się da. Wiadomo, potknię- wić „tak” lub „dlaczego miałbym tego nie zro- cia są nieuniknione, ja też popełniam błędy. bić?”. W aktorstwie chodzi o granice we wła- Okazuje się, że czas naprawia również te błę- snej głowie. Według mnie w tej pracy nie ma dy życiowe czy tzw. błędy młodości, które żadnego limitu. Wierzę, że prędzej czy póź- wydawały się nie do skorygowania. Reasu- niej wszystko do mnie przyjdzie. Patrzę w nie- mując: owszem, mogę o sobie powiedzieć, bo i myślę: to, co się wydarzyło, już się odbyło, że jestem marzycielem i mam odwagę. Wolę czekam na to, co ma nadejść. I to przychodzi. mówić, że mam marzenie – by zagrać na przykład Jamesa Bonda, by popracować Pamiętam, jak kiedyś wypowiedziałeś z Martinem Scorsese, by zrobić nowy film zupełnie bez zahamowań taką myśl, że z Evą De Dominici, z Penelope Cruz czy Ja- w twoim życiu aktorskim wszystko jest vierem Bardemem, by zagrać jeszcze raz możliwe, łącznie z otrzymaniem Oscara. z Leo DiCaprio czy Margot Robbie… Albo Wówczas pomyślałam, że ta bujna fantazja mieć prywatny odrzutowiec! To są moje ma- to efekt spotkań z twórcami światowego rzenia, a przyjdzie to, co ma przyjść. kina, które odbywałeś prowadząc program „Europa filmowa” w Canal+ Discovery. Przy produkcji programu „Europa Może to jednak immanentna cecha twojej filmowa” dotknąłeś wielkiego kina osobowości marzyciela? w rozmowach z jego twórcami, którzy Marzenia pozwalają uświadomić sobie, że jednak nie są bohaterami masowej droga, którą pokonujesz, jest najważniejsza, wyobraźni. Bez nich nie byłoby cel zaś jest dalej. Ta zasada mi przyświeca. niesamowitych dzieł filmowych. Nie potrafię iść do celu tylko po to, by go Rozmawiałem z osobami, bez których nie by- osiągnąć, ważniejsza jest dla mnie droga, łoby „Lisbon Story”, „Gladiatora”, „Mission Im- lekcja z każdego kroku, jaki stawiam, to, possible” czy „Dobrego roku” (był to właściciel co się przydarza w trakcie. Cudownie, jeśli winnicy, który się zgodził, żeby tam kręcono)…

MARZENIA POZWALAJĄ UŚW IA DOMIĆ SOBIE, ŻE DROGA, KTÓRĄ POKONUJESZ, JEST NAJWAŻNIEJSZA, CEL ZAŚ JEST DALEJ. 18–19 STREFA VIP / VIP ZONE

Program niezwykły, ale też imponująca była twoja Jesteś teraz dla mediów w Polsce nosicielem wrażeń otwartość i ciekawość tego świata. z wielkiego świata, jakim jest Hollywood. Czujesz się A to ciekawe, co powiedziałaś, to dobre. Chyba o to chodzi, w obowiązku opowiadać o nim, o gwiazdach, które tam żeby mieć ciekawość. spotkałeś, i swoich z nimi relacjach? Czuję się w obowiązku, przede wszystkim wobec kole- Oprócz niej, aby móc porozmawiać ze światowymi żanek, kolegów – ludzi filmu i teatru, wobec fanów tam- twórcami, trzeba znać język, który pozwoli porozumieć się tych ludzi także. Oni są normalni, zwyczajni, przyjaźni, na pewnym poziomie fachowości oraz bez kompleksów. niewyniośli – tak ich odebrałem. Czuję się w obowiązku, [Rafał Zawierucha w „Europie filmowej” rozmawiał po by mówić o moich przeżyciach, zachęcony również przez angielsku i francusku – przyp. M.J.] przedstawicieli produkcji filmu Tarantino. Jest wspania- Trzeba mieć jaja! łą rzeczą, że doświadczyłem tego wszystkiego. Dobrze TO, CO SIĘ WYDARZA NA EKRANIE, NA PLANIE ZDJĘCIOWYM, NA SCENIE W TEATRZE, RÓWNIEŻ W TRAKCIE PRÓB, TO MAGIA, KTÓRĄ DZIELĘ SIĘ Z WIDZEM.

wykonujących ten zawód tak często bierze o widzu, bo dla niego wszystko robimy. To, co górę chęć pokazania się, zdobycia like’ów się wydarza na ekranie, na planie zdjęciowym, w mediach społecznościowych. To jest rów- na scenie w teatrze, również w trakcie prób, nież potrzebne, bo tak się zmienił świat. Ja to magia, którą dzielę się z widzem. Pasjo- też nie mam problemu z tym, by odsłonić nuje mnie to. Wczoraj wracałem z Tomkiem tam fragment swojego życia. Ziętkiem z planu filmu Jacka Bławuta „Orzeł. Ostatni patrol” [film wojenny o ostatniej misji Bardzo intensywnie obsługujesz media najsłynniejszego polskiego okrętu podwodne- społecznościowe? go ORP „Orzeł”, zdjęcia rozpoczęły się w tym Właśnie nie, dopiero zaczynam, dopiero się roku w czerwcu, a premiera planowana jest na tego uczę, to dla mnie nowość i frajda. Wy- 2020 r. – przyp. M.J.] i rozmawialiśmy o naszej daje mi się, że Zbigniew Zapasiewicz, który ciekawości, z jaką pracujemy, ciekawości tego, mnie uczył, gdyby żył dzisiaj, też by chciał co się wydarzy w świecie, który buduje dla nas pamiętam, jak kręciliśmy „Pewnego razu poznać Instagram. Ostatnio Toni Basil [76-let- reżyser, scenograf, operator. Pracujemy nad w… Hollywood”, a teraz doszły kolejne prze- nia amerykańska piosenkarka, aktorka, tym, w jaki sposób możemy się w ten świat życia związane z premierą filmu i nie sposób choreografka, tancerka i reżyserka – przyp. wpasować i w nim funkcjonować, jaką „in- się tym nie podzielić. Robię to nie dlatego, M.J.] uczy się prowadzić Instagram. Nama- cepcję” możemy wykonać. Fantastyczne jest by podkreślić, że mnie się udało. Jestem wiam ją, żeby przyjechała do nas do Polski na według mnie to, co zrobił Leonardo DiCaprio zdania, że każdemu z nas może się tak po- warsztaty z młodymi tancerzami, chcącymi w „Incepcji” [reż. Christopher Nolan, 2010 r. wieść, jeżeli podchodzimy do swojego zawo- zgłębiać świadomość ciała, tak jak to robi Le- – przyp. M.J.]. Poruszony jestem też tym, jak du w pełni profesjonalnie oraz z pasją i miło- szek Bzdyl, który mnie uczył. Zanim pojawił zagrał Brad Pitt w „Ciekawym przypadku Ben- ścią. Czuję się w obowiązku, by to wszystkim się wątek mediów społecznościowych, pod- jamina Buttona” [reż. David Fincher, 2008 r. uświadamiać, zwłaszcza nam, młodym akto- kreśliłem, że warto świadomie myśleć o tym – przyp. M.J. ], o czym mu zresztą powiedzia- rom w Polsce, zwłaszcza teraz, kiedy wśród zawodzie. Warto myśleć przede wszystkim łem będąc teraz w Kalifornii. 20–21 STREFA VIP / VIP ZONE WYKREŚLAM SŁOWO MUSISZ 22–23 STREFA VIP / VIP ZONE

MIAŁEM CIARKI, BO OTO PO TYM, CO WSPÓLNIE PRZEŻYLIŚMY, FILM JEST GOTOW Y.

Po tym, jak Christopher Nolan, autor z obsady i spotkać się z tą ogromną rzeszą „Incepcji”, zrealizował „Dunkierkę”, fanów, którzy na nas czekali. łatwiej mi wierzyć, że Jacek Bławut też może zrobić, angażując jako autorkę Wyglądałeś bardzo stylowo. zdjęć Jolantę Dylewską, dobry wojenny Dzięki. Alain Delon też nie miał muchy. film fabularny… Jacek długo o tym marzył, a jeżeli marzysz, Reżyser prosił, aby nie mówić za dużo żeby coś zrobić i to potem robisz, to to wycho- o filmie, aby pozwolić każdemu przeżyć dzi! Jolanta Dylewska zrealizowała m.in. zdję- tę historię. cia do „W ciemności” Agnieszki Holland… Zgadza się. Niezwykłe jest to, że Tarantino daje najlepszą z hollywoodzkich „potraw” …Jest wyśmienitym filmowcem. A Bławut tamtych lat, tworząc w swoim filmie jedno- to wybitny dokumentalista i reżyser. cześnie genialną opowieść o tym, co się wyda- Ma niezwykłe wyczucie kina, dokumentu rzyło, o tym, co się mogło wydarzyć i o tym, i zdarzeń na planie, tego, co się wydarzy. Cu- co się nigdy nie wydarzyło. Mamy zatem trzy downe jest to, co robi, a dla mnie praca z nim światy – więcej powiedzieć nie mogę. Za chwi- jest wspaniałą przygodą. Dla Jacka tekst jest lę premiera, po niej będziemy mogli swobod- tekstem, ale najważniejsze jest to, co może się nie rozmawiać. wydarzyć poza nim. Na polskich ekranach film można oglądać od Freestyler? 16 sierpnia. Zgadza się. Pierwszego dnia powiedział: Hollwyoodzka premiera była dla mnie ma- „Zdjęcia, praca, cała reszta – wszystko świet- gicznym doświadczeniem. Nie wiedziałem, nie. Ale jaka to przygoda!”. Robimy więc film jak ułoży się mój kalendarz i czy zdołam na o okręcie podwodnym „Orzeł”, trzydziestu nią polecieć. Nie planuję, zostawiam te spra- facetów na pokładzie. W obsadzie obok To- wy górze. Było trochę przygód, nie ma czasu, masza Ziętka i mnie – Tomasz Schuchardt, by o nich opowiadać, ale udało się, dolecia- Antek Pawlicki, Filip Pławiak, Mateusz Ko- łem. W dniu premiery zrobiłem jeszcze po- ściukiewicz, Adam Woronowicz… Okręt witalne przyjęcie w mojej ulubionej knajpie zbudowany został w studiu – i tu ważna rzecz: Jones na Santa Monica Boulevard. Był po- scenografia jest wyśmienita! Muszę to powie- niedziałek, 22 lipca, na premierę pojechałem dzieć, żebyście niedługo poszli do kin i obej- czarną limuzyną, podjechałem pod Chinese rzeli ten film. Odważnie to robimy, wierzę, że Theatre, a tam pełno ludzi czekających, by wyjdzie dobrze. dotknąć Brada Pitta, Leo DiCaprio, Margot Robbie, gdy tylko się pojawią. A jak było na premierze „Pewnego razu w… Hollywood”? …której jesteś członkiem. To jeszcze do mnie nie dotarło. Wróciłem Tak, jestem. Atmosfera była doprawdy ro- w czwartek rano, pojechałem od razu na dzinna. Weszliśmy razem do kina, przy- plan zdjęciowy „Orła”, spędziłem tam cały witaliśmy się ze wszystkimi, wzięliśmy dzień, dziś w nocy chwila snu, jest piątek, popcorn, colę zero i usiedliśmy, by obej- zrobiłem parę rzeczy, byłem na próbie, wsia- rzeć film. Ogromna sala! To też niezwy- dłem w mój niebieski trabant i przyjecha- kłe przeżycie, znaleźć się w tym teatrze łem tu do was, „żeby wisieć na barierce”. – a byłem tam po raz pierwszy. Miałem Zatem jest intensywnie. Film oglądałem też ciarki, bo oto po tym, co wspólnie przeży- wcześniej w Cannes i to było zupełnie inne liśmy, film jest gotowy. Ciekaw byłem też doświadczenie. Prestiżowy festiwal, owacja zmian montażowych, jakie naniesiono po na stojąco przed projekcją i po niej… Nieza- Cannes. Być na premierze z ludźmi, z któ- pomniane przeżycie dla mnie, pójść czer- rymi zagrałeś, przeżyć pokaz razem z re- wonym dywanem razem z innymi aktorami żyserem, który jest na scenie (z jednym WYKREŚLAM SŁOWO MUSISZ 24–25 STREFA VIP / VIP ZONE

z najsłynniejszych reżyserów!), oglądać postać, którą [Roman Polański pracował wówczas w Londynie nad fil- stworzyłeś, czyli jednego z najwybitniejszych polskich mem, którego ostatecznie nie zrealizował, a w nocy z 8 na reżyserów, Romana Polańskiego… to niesamowite! 9 sierpnia 1969 r. banda Charlesa Mansona zamordowała w Beverly Hills jego żonę, Sharon Tate, będącą w zaawan- Nie wiem, w jakim wymiarze film „Pewnego razu w… sowanej ciąży – przyp. M.J.] Po przybyciu przeżył szok. Hollywood” przedstawia całą opowieść, ale spytam, Nie wiem, ile trzeba mieć w sobie siły, by udźwignąć ta- czy masz dość empatii i wyobraźni, aby stworzyć sobie kie doświadczenie. Może pomogła mu świadomość, że w głowie historię Romana Polańskiego, wejść z nią ocalał z Holocaustu? Przeżył też jeszcze kilka innych gra- do świata Quentina Tarantino i o tej rzeczywistości, nicznych sytuacji, o czym mówił wielokrotnie, chociaż- przeżyciu tego człowieka, jego losie opowiadać? by w książce „Roman by Polański” – może z tych przejść W budowaniu postaci Romana Polańskiego najważniej- czerpał przekonanie, że po coś żyje dalej? Tak sobie to sze były dla mnie lata spędzone przez niego w Hollywo- wszystko tłumaczyłem. Pracując nad żyjącym bohate- od, kiedy był mistrzem kina, reżyserem, u którego każ- rem, skoncentrowałem się na wątku, kiedy on i Sharon dy chciał grać, osobą, którą każdy chciał być lub w czyjej – przepiękna młoda kobieta, aktorka, która spodziewa otoczeniu chciał się znajdować. Przywiózł do Hollywood się za chwilę dziecka – żyją w Hollywood, są jego zło- niezwykłą świeżość, pasję, magię – polską, w pełnym sło- tą parą, o której słychać wszędzie. W zwiastunach widać wa znaczeniu – talent, a jednocześnie apetyt na wszystko, tę parę, graną przez nas z Margot Robbie, więc chyba tyle czego doświadczał. Miał apetyt na życie, jak mówili o nim mogę powiedzieć, więcej nie chcę, bo coś mógłbym wi- jego przyjaciele. Kiedy wydarzyła się tragedia, jego tam dzom odebrać. Gdy się ten wątek w filmie zobaczy, pewnie było, z pomocą ambasady przyleciał na drugi dzień. ne rzeczy się zrozumie, również to, w czym Quentin jest WYKREŚLAM SŁOWO MUSISZ

czuję z nim jakiś rodzaj wibracji. Łatwo to Powiedz coś o nim, doszukałam się jedynie sobie wyobrazić, bo zacząłem pracę na ta- szczątkowych informacji. kim a nie innym planie, co doceniam i za To thriller, akcja dzieje się podczas drugiej co jestem – bardzo szczerze i bez żartów wojny światowej, creepypasta, historia, któ- – wdzięczny, i Bogu, i produkcji, i moim ra mogła się wydarzyć. Naukowcy badają nauczycielom, i moim rodzicom, i całej hi- na jeńcach gaz, który powoduje, że nie śpią storii, którą mam za sobą. Wszystko, co się przez 30 dni. Wczoraj otrzymałem mail od wydarzyło, prowadzi do tego, co mnie spo- reżysera z informacją, że już we wrześniu lub tkało. Nie boję się marzyć o tym, co mnie w październiku film będzie zmontowany. Te- jeszcze spotka. Za chwilę na ekrany wchodzi raz oddają go do najlepszego studia efektów kolejny film, który kręciliśmy w Minneapo- specjalnych w Hollywood, żeby go podraso- lis – „The Soviet Sleep Experiment”. wać. Jest już zainteresowanie tym filmem

WSZYSTKO, CO SIĘ WYDARZYŁO, PROWADZI DO TEGO, CO MNIE SPOTKAŁO. NIE BOJĘ SIĘ MARZYĆ O TYM, CO MNIE JESZCZE SPOTKA.

magikiem i mistrzem – on pokazuje pewną legendę i świat oraz stwarza jakąś rzeczy- wistość. I to było dla mnie każdego dnia na planie magią, że wchodzę w inną, kreowaną przez niego rzeczywistość; nie wchodzę na plan zdjęciowy, a w jakąś bajkę. I w tej przestrzeni widziałem wysokiego, dużego faceta z kubkiem coli lub z fajką, którą palił ciągle między ujęciami, faceta, który siedzi za ka- merą i mówi: „All right, action!”.

Rafał Zawierucha, aktor Teatru Współczesnego w Warszawie, który za chwilę wsiądzie w niebieski trabant i odjedzie gdzieś w tę przestrzeń, na jaką spoglądamy teraz oboje z wysoka. Wiedziesz tu swoje życie i nie chcesz tego zmieniać? Nie, chociaż marzy mi się, żeby się tam prze- nieść. Uwielbiam tamten świat, naprawdę SPECJALNE PODZIĘKOWANIA 26–27 STREFA VIP / VIP ZONE dla klubu "The View" ( Spektrum Tower ul. Twarda 18, 00-105, Warszawa) za udostępnienie przestrzeni na potrzeby wywiadu oraz sesji zdjęciowej.

Mam, to jest piękne i bardzo miłe. Zawsze mnie wspierali: JEŻELI COŚ Borys Szyc, Tomek Kot, Robert Więckiewicz i starsi kole- dzy, w teatrze i na planie filmowym. Tak samo Asia Kulig, DAJESZ, TO TEŻ z którą spędziliśmy wspaniały czas w Hollywood, gdy ona promowała tam „Zimną wojnę”. Jeżeli coś dajesz, to też coś dostajesz, co zasiejesz, to zbierzesz. Kiedy ludzie nie COŚ DOSTAJESZ, mogą sobie poradzić z zawiścią, trzeba dać im czas. Wia- domo, że jest czasem trudno i najprościej byłoby odpowie- CO ZASIEJESZ, dzieć tą samą żółcią, ale może warto myśleć inaczej?

TO ZBIERZESZ. Bardzo ci dziękuję. Za rozmowę, spotkanie, energię, otwartość i całą twoją osobowość, której nam nie szczędziłeś. Dzięki. Idziemy dalej.

wśród dużych producentów, więc trzymajmy kciuki, by ENGLISH było to coś ciekawego. Świetnie wspominam spotkanie z ekipą filmową, reżyserem Barrym Anderssonem, sce- CROSS OFF THE WORDS ‘I HAVE TO’ nografem Cristem Ballasem oraz z aktorami: Evą De Do- minici i Chrisem Kattanem, świetnym amerykańskim One cannot help but get the impression that nothing is now impos- komikiem. Tu grupa była mniejsza, ale też działa się ma- sible for Rafał Zawierucha. His presence in the international cinema gia, czuło się chęć robienia filmu i miłość do kina. Tego do- is not only the role of Roman Polański in ‘Once Upon a Time in świadczyłem u Tarantino, a także u Andrzeja Barańskiego Hollywood’; he has also played the leading role in Barry Anders- w „Księstwie”, u Andrzeja Wajdy w „Powidokach”, u Wła- son’s ‘The Soviet Sleep Experiment’. He came straight from the US dysława Pasikowskiego w „Jacku Strongu” oraz pracując premiere of Quentin Tarantino’s film to the set of Jacek Bławut's z Robertem Więckiewiczem w filmie „Najmro” [komedia ‘Eagle. The Last Patrol’ and right after that, he met us on the roof i film akcji w reż. Mateusza Rakowicza, premiera w 2020 of one of Warsaw tower blocks to spontaneously hang on the edge r. – przyp. M.J.]. of a skyscraper on a photo shoot. It would have made our blood run cold but for the smile with which the actor conquers the world. Kilka lat temu skończyłeś szkołę teatralną. Robi wrażenie, jak niewiele czasu potrzebowałeś, by We’re meeting shortly after the US premiere of Quentin rozpostarły się twoje skrzydła. Być może główna Tarantino’s film; you have a certain glow about you, rola w filmie „Księstwo” Andrzeja Barańskiego nie some kind of energy and courage. Holding on to the przyniosła ci sławy i uznania w wielkim świecie, ale railing with one finger and hanging over the roofs of według mnie to duża rzecz, zagrać u takiego twórcy. the city, you’re courageous – are you playing or do you To mój pierwszy film. Tam była pasja tworzenia kina. Au- believe that acting has no limits? torem zdjęć był Jacek Petrycki. We set our limits and impose them. I don’t complicate my life with limits, why should I – it’s already compli- cated enough. Operator Krzysztofa Kieślowskiego. W szkole teatralnej tego mnie uczono: nie jest ważne, by I’m trying to explain what has just happened on a photo iść po sławę, po rozpoznawalność nazwiska. To przyj- shoot with Michał Buddabar… dzie. Przede wszystkim kocham to, co robię, zawsze If you’re having a photo shoot with such a brilliant pho- tak było. Oczywiście uwielbiam moich fanów i jestem tographer, you simply have to cooperate. Well, you don’t zachwycony, gdy na ekrany wchodzi nowy film z moim have to, but you want to! Speaking of limits – I cross off udziałem, teraz zwłaszcza, po takim „sukcesie Polaka, the words ‘have to’ because they can be very limiting; I get który zagrał u Tarantino”, ale podchodzę do tego nor- rid of ‘don’t want to’, ‘can’t’, ‘won’t make it.’ You must also malnie. Ten zawód wymaga też ode mnie, by szanować be careful when you say ‘no’; you should learn to say ‘no’, widza i być elastycznym: kiedy trzeba, odmawiać, kiedy but if you want to move forward, you should say ‘yes’ or należy inaczej – odpowiadać „tak”. ‘why not?’ Acting is about crossing the limits in your head. I think this profession knows no limits. I believe I’ll get it Życzę ci Rafale ogromu przygód w kinie. Życzę ci all sooner or later. I look at the sky and think, ‘What has również tego, by po latach twoi widzowie wracali do already happened is done. I’m waiting for what is yet to wcześniejszych ról, nawet małych, epizodycznych, come.’ And it does come. tych z początku twojej drogi – chociażby w „Bogach” Łukasza Palkowskiego. I remember how once you openly admitted that Niezapomniane spotkanie z Tomkiem Kotem, z którym everything is possible in your acting career, including zresztą spotkaliśmy się też w Hollywood. winning an Academy Award. At that time, I thought that wild imagination was a result of your meetings with the Jego los aktorski jest również niesamowity! world-famous filmmakers during the show ‘Film Europe’ A ty masz chyba spore poparcie wśród kolegów on Canal+ Discovery. But perhaps it’s an immanent trait z aktorskiej braci? of your dreamer personality?

WIĘCEJ NA ANYWHERE.PL WYKREŚLAM SŁOWO MUSISZ odczytaj film film i odczytaj telefon Zbliż

WIĘCEJ NA ANYWHERE.PL 28–29 STREFA VIP / VIP ZONE

Dreams allow you to realise that it’s the jour- I enjoy hanging out with people so much! But I talked with people without whom films ney that matters, not the destination. I follow meeting someone for real often takes cour- like ‘Lisbon Story’, ‘Gladiator’, ‘Mission this principle. I can’t pursue a goal only for age; and that courage often requires – what Impossible’, or ‘A Good Year’ wouldn't ex- the sake of achieving it; what matters to me is I was taught at home – as much respect, hon- ist (in the case of the latter, for example, it the journey itself, lessons learned every step esty, and fairness as possible. Well, slip-ups was the owner of the vineyard, who agreed of the way, everything that happens in the can’t be avoided; I make mistakes, too. It turns to the shooting on his premises)… meantime. It’s great if I achieve the goal in out that time fixes everything, even poor life the process, but if I were to choose between decisions or the so-called mistakes of youth It was a unique show, but I was also the goal and the dream – and I often juxta- which seemed beyond repair. To sum up, in- impressed by your openness and pose these two – I’d rather go for the dream. deed, I can say I’m a dreamer and I have cour- curiosity. Well, a dream can be a goal, too. Dreams give age. I prefer to say I have a dream – to play, That’s interesting; that’s good. I think it's you the courage to take risks, while goals are, for example, James Bond, to work with Mar- all about having that curiosity. in my opinion, limited in their definite char- tin Scorsese, make a new film with Eva De acter. I’m talking about life now, not acting. Dominici, Penelope Cruz or Javier Bardem, to Also, to be able to talk with international When you’re building a character, you need play once again with Leo DiCaprio and Margot filmmakers, you need to speak a foreign a goal. You need to determine the goals of Robbie… Or have a private jet! These are my language and communicate at a certain your character in a given scene – in argu- dreams, but what will be will be. level and without any complexes. [In ment or love; to ask yourself a few questions, ‘Film Europe’, Rafał Zawierucha talked in which will lead you to the truth. It’s nothing In the course of the production of ‘Film English and French – M.J.’s note.] new; nothing I’ve discovered myself and feel Europe’, you touched the big cinema in your You need to have the balls! so smart about it. I learned that at school and meetings with the greatest filmmakers, who along the way, outside school. I love meeting aren’t the heroes of the masses, though. Now, as you have brought so many people, sometimes even too much – it hap- Still, but for them, some amazing films different experiences from the big world pens that I don’t want to leave a party because simply wouldn’t exist. of Hollywood, do you feel the need to talk WYKREŚLAM SŁOWO MUSISZ

about it, about all those stars and celebrities you’ve met … She is a brilliant filmmaker. And Bławut is there, your relationships with them? a prominent documentary filmmaker and director. I feel it’s my duty to my fellow actors and actresses – He has a sense for cinema, documentary, and events on people of film and theatre as well as their fans. They’re the set, what is there to come. What he does is admirable, normal, ordinary, friendly, humble – that’s how I see and working with him is a wonderful adventure. For Jacek, them. I feel obliged to talk about my experiences; I was a text is a text, but the most important thing is what hap- also encouraged to do so by the production of Taran- pens beyond the text. tino’s film. It’s amazing I had a chance to experience it all. I remember when we were shooting ‘Once Upon A freestyler? a Time in Hollywood’, and now, after the premiere and That’s right. On the first day, he said, ‘Pictures, work, all the related events, I feel I must share it. I don’t want everything else – everything’s great. But what an adven- to brag about it. I believe that everyone can do it if they ture it is!’ So we're making a film about the ‘Orzeł’ sub- have a professional approach and perform their work marine, thirty men on board. The film stars – apart from with passion and love. I feel it’s my duty to help others Tomasz Ziętek and me – Tomasz Schuchardt, Antek Paw- realise that; especially us, young actors in Poland, es- licki, Filip Pławiak, Mateusz Kościukiewicz, Adam Wor- pecially now, when people going into this profession onowicz… The ship was built in the studio, and, what’s im- care more about showing off and counting likes on so- portant – the stage scenery is terrific! I must say that so cial media. It's important, too, because the world has that you go to the cinema to watch the film. It’s quite bold, become that way. I don’t mind revealing a part of my and I believe the outcome will be good. private life there either. How was the premiere of ‘Once Upon a Time in Do you use social media a lot? Hollywood’? Not really, I’ve just begun, I’m still learning, so it’s It hasn't sunk in yet. I came back on Thursday morning, something new and fun to me. I think that Zbigniew went straight to the set of ‘Orzeł’, spent the whole day there, Zapasiewicz, who was my teacher, would use Insta- had a little sleep at night; it’s Friday, I did a few things, went gram if he were alive. Recently, Toni Basil [a 76-year- to a rehearsal, got in my blue Trabant, and came here to old American singer, actress, choreographer, dancer, ‘hang on the railing’. I’m burning the candle at both ends. and director – M.J.’s note] started to use Instagram. I’d already watched the film in Cannes, and it was a com- I asked her to come to Poland and hold workshops with pletely different experience. A prestigious festival, a stand- young dancers who want to practise body mindfulness, ing ovation before and after the screening… It was an un- just like Leszek Bzdyl, a teacher of mine. But before we forgettable experience to walk the red carpet with other started to talk about social media, I stressed it’s impor- actors and meet that crowd of fans waiting for us. tant to be conscious about that profession; to put the audience first, because after all, we’re doing it all for You looked very stylish. them. What happens on the screen, on the set, on the Thanks. Alain Delon didn’t wear a bow tie either. stage in the theatre, also during rehearsals, is magic that I share with the audience. I find it fascinating. Yes- I heard the director asked you not to speak too much terday, I was coming back with Tomek Ziętek from the about the film and let everyone experience that story on set of Jacek Bławut’s ‘Eagle. The Last Patrol’ [a war film their own. about the last mission of the best known Polish subma- That’s right. Incredibly, Tarantino offers the best of Holly- rine ORP ‘Orzeł’ (Eagle); the shooting began in June, wood picture about those days, creating a brilliant story de- and the premiere is planned for 2020 – M.J.’s note], picting what happened, what could happen, and what never and we were talking about our curiosity; how we’re cu- happened. There are three worlds in the film – I can’t reveal rious about what’s going to happen in the world built more. After the premiere, we may speak openly about it. by the director, set designer, cameraman. We’re working on how we can fit into that world and function in it; The film is coming out in Poland on 16 August. what kind of ‘inception’ we can make. In my opinion, The Hollywood premiere was a magical experience. what Leonardo DiCaprio did in ‘Inception’ [directed I didn’t know whether my schedule would allow me to go by Christopher Nolan, 2010 – M.J.’s note] was fantas- there. I don’t make any plans; I leave it to fate. I had a few tic. I’m also moved by Brad Pitt’s performance in ‘The adventures on the way – we don't have time to talk about it, Curious Case of Benjamin Button’ [directed by David but I made it in the end. On the day of the premiere, I threw Fincher, 2008 – M.J.’s note], which I told him by the a welcome party in my favourite restaurant, Jones, on San- way when I was in California. ta Monica Boulevard. It was on Monday, 22 July. I went to the premiere in a black limo. When I arrived at the Chi- After Christopher Nolan, the director of ‘Inception’, made nese Theatre, I saw crowds of people waiting to touch Brad ‘Dunkirk’, I find it easier to believe that Jacek Bławut, Pitt, Leo DiCaprio, Margot Robbie as soon as they come. with Jolanta Dylewska as a director of photography, can also make a good feature war film… It’s also a festival of cinema? Jacek was dreaming about it for a long time, and if you Yes. The guests included people who didn’t play in the dream about something and then do it, it works! Jolan- film but wanted to see it: Pierce Brosnan, Britney Spears, ta Dylewska was responsible for the photography for, Snoop Dogg… New stars were coming all the time; they among others, Agnieszka Holland’s ‘In Darkness’… live there, it’s their normal world. I came with my assistant 30–31 STREFA VIP / VIP ZONE

(she helped me a lot there and she still does). on the plot when he and Sharon – a beautiful well as Andrzej Barański in ‘Kingdom’, On the red carpet, there is always a person young woman, actress, expecting a baby – Andrzej Wajda in ‘Afterimage’, Władysław introducing the guests to the press, paparaz- live in Hollywood and are one of its most pop- Pasikowski in ‘Jack Strong’, and Robert zi, reporters, and photojournalists. When ular golden couples. The couple – played by Więckiewicz in ‘Najmro’ [a comedy and ac- Margot or Leo arrived, the sector had to be me and Margot Robbie – appears in trailers, tion film directed by Mateusz Rakowicz, the closed off for photographs. Afterwards, we so I guess I can tell you that. I don't want to re- premiere planned for 2020 – M.J.’s note]. were standing together, greeting each other, veal much more not to spoil the experience. and enjoying our day – the day of ‘the Taran- When you see that plot in the film, you’ll You graduated from drama school a few tino family’… understand certain other aspects, in which years ago. It’s impressive how soon you Quentin is a real magician and expert – he achieved success. Perhaps the lead role in … and you're its member. shows a legend and creates reality. In was Andrzej Barański’s ‘Kingdom’ didn’t bring Yes, I am. The atmosphere was very convivi- an incredible experience to be able to enter you fame or recognition in the big world, al. We entered the cinema together, greeted a different reality created by him every day; but I believe it’s a big deal to work with everyone, took popcorn and cola zero, and sat I didn’t feel I was on the set but in some fairy such an artist. down to watch the film. The room was huge! It tale. And in that space, I saw a tall, big guy It’s my first film. The crew had a passion was also wonderful to visit that theatre – I was with a cup of cola or a cigarette, which he was for cinema. The cinematographer was Ja- there for the first time. I was extremely excited smoking all the time in between shooting, cek Petrycki. that after what we’d been through, the film was who is sitting behind a camera and says, ‘All finished. I also wondered what editing chang- right, action!’ The cameraman of Krzysztof Kieślowski. es had been introduced after Cannes. To be That’s what I was taught at drama school: on the premiere with people with whom you’d Rafał Zawierucha, an actor of Współczesny it’s not worth it to pursue fame or recogni- performed; to watch the film together with its Theatre in Warsaw, who will get in his blue tion. This will come with time. Primarily, director, who is on stage (with one of the most Trabant and drive away in a while, to that I love what I do – it’s always been like that. Of famous directors!); to watch the character space we see from up above. I wonder if you course, I love my fans and I’m delighted when you created, Roman Polański, one of the most can imagine your life here and don’t want to my new film comes out, especially now, af- prominent Polish directors… it was terrific! change that? ter that ‘success of a Pole who has starred in No, although I’ve been dreaming about mov- Tarantino’s film’, but I treat it casually. This I don’t know whether ‘Once Upon a Time ing there. I fell in love with that world and profession also requires me to respect the au- in Hollywood’ depicts the whole story, but those Hollywood vibes, I feel good there. dience and be flexible – refuse when it’s nec- I’d like to ask you whether you had enough It’s easy to imagine since I started working essary and say ‘yes’ when I should. empathy and imagination to build the story on such a set, which I appreciate and I’m – of Roman Polański in your head, take it honestly and truly – very grateful for to God, I wish you, Rafał, lots of wonderful to Quentin Tarantino’s world, and show the production, my teachers, my parents, and adventures in cinema. I also wish you the reality of that man, everything that my background. Everything that had hap- that your audience will return to your happened to him? pened in my life led me there. I’m not afraid to previous roles over years, even the small, The key to building the character of Roman dream about the future. Another film, which secondary ones, from the beginning of Polański was the time he spent in Hollywood we shot in Minneapolis, is about to come out – your career – like in, for example, Łukasz when he was a master of cinema, a popular ‘The Soviet Sleep Experiment’. Pałkowski's ‘Gods’. director, a person everyone wanted to be or An unforgettable meeting with Tomek Kot, be around. He brought to Hollywood excep- Tell us something about it; I couldn’t find whom I also met in Hollywood by the way. tional freshness, passion, magic – Polish, anything but scarce information. in the full sense of the word – talent, and It’s a thriller set during the Second World His acting career is amazing, too! I guess you an appetite for every single experience. His War, creepypasta, a story that could have have strong support from fellow actors? friends would say he had an appetite for life. happened. Scientists are testing gas on pris- I do, and that’s beautiful and very nice. He wasn’t there at the time of the tragedy; he oners that makes them unable to sleep for They’ve always supported me: Borys Szyc, came on the following day with the help of 30 days. Yesterday, I got an email from the Tomek Kot, Robert Więckiewicz, and elder the embassy [At that time, Roman Polański director saying that the film will have been actors, in theatre and film. The same with was in London, working on a film he didn’t finished by September or October. They’ve Asia Kulig, with whom I had a wonderful time finish in the end, and on the night of 8 and sent it to the best special effects studio in in Hollywood, where she was working there 9 August 1969, Charles Manson’s gang mur- Hollywood to jazz it up a little. Several im- on ‘The Cold War’. If you give something, dered his pregnant wife, Sharon Tate, in Bev- portant producers have already taken in- you get something in return; you reap what erly Hills – M.J.’s note]. It came as a shock terest in it, so let’s keep our fingers crossed you sow. When people can’t deal with their to him. I don’t know how strong one must something interesting will come out of it. envy, you need to give them time. Of course, be to get over something like that. Perhaps I have fond memories of working with the it’s sometimes difficult, and the easiest way it was the awareness that he had survived crew, Barry Andersson, the director, Crist would be to give them a dose of their medi- the Holocaust that helped him? He has been Ballas, the set designer, as well as actors, cine, but maybe it's worth it to do otherwise? through a few others tragic situations, which including Eva De Dominici and Chris Kat- he's talked about many times, for example, tan, a brilliant American comedian. Here, Thank you very much. For our in the book ‘Roman by Polański’ – perhaps the group was smaller, but I could also feel conversation and meeting; your energy, it has made him believe that he has another the magic, their enthusiasm about the film, openness, and your entire personality, purpose in life? That’s how I explain that. In and love for cinema. That’s what I’ve expe- which you’ve shown us. my work on a living character, I concentrated rienced while working with Tarantino, as Thanks. We're going forward. Zbliż telefon i odczytaj film WIĘCEJ FELIETONÓW 32–33 FELIETON / COLUMN znajdziesz na www.anywhere.pl

ENGLISH

RAZORS DO NOT THINK ABOUT TOXIC MASCULINITY

ŻYLETKI Kind of, you know, you can always ask, but please, NIE MYŚLĄ I ask only one thing – do not be naive. Really. Because even if it is so hard for us to be together, we still live together in this society, through thick and thin, and we will, whether O TOKSYCZNEJ MĘSKOŚCI we like it or not, find the right place for us. But do not be naive. Do not think that TAK JAKBY, WIESZ, GDYBY COŚ TO ZAPYTAJ, ALE PROSZĘ a big corporation selling razors for shaving TYLKO, PROSZĘ O JEDNO – NIE BĄDŹ NAIWNY. unwanted facial hair, which are often used for shaving unwanted hair in other places, cares for women in difficult life situations and with mental problems. Even if the company makes an ad in which they pretend to care, do you really think that the CEO, who ogrodzie nieruchomo jak żywe dzieła sztu- lights his cigars from one hundred dollar ki, jak w tej książce Hiszpana, czy myślisz, bills soaked in cocaine, cares about social że człek ten, patrząc na dolary wpływają- moods and their impact on our everyday life? ce co sekundę na jego konto, czy człek ów Do you really think that the CEO, who hires przejmuje się tym co to jest świadomość prostitutes to stand still in his garden like liv- społeczna oraz feminizm i czy jego marka ing works of art, like in that Spanish book, w odpowiedzialny sposób przedstawia rado you really think that he, when looking at żącą niesprawiedliwość społeczną, jakiej dollars coming into his bank account every jesteśmy świadkami? Czy może leje na to second, cares about social awareness or JAKUB totalnie, bo interesuje go tylko złoty pie- feminism and whether his brand represents WEJKSZNER niądz, co to się go obraca w palcach? Ja tam gross social injustice in a responsible way? nie wiem, ale mam swój typ. Or perhaps he does not give a damn about it, Jego główną aspiracją w życiu jest I o to mi głównie chodzi. Nie bądź- because all he cares about is money he can zostanie publikowanym autorem lub my naiwni. Świat korporacyjny ma nas za later roll across his knuckles? I do not know, przetłumaczenie sobie, że społeczeństwo nic. Zawsze miał nas za nic i zawsze za nic but I can guess. nie było gotowe. Redaktor prowadzący mieć nas będzie. Dla nich jesteśmy tylko That is what I mean. Do not be naive. The Anywhere.pl. zerami na koncie, bez duszy i gdyby mogli corporate world does not care about us. It wyssać z nas więcej, gdyby mogli nas za- never did and never will. To them, we are an- truć, zmiażdżyć, czy nawet podłączyć do other zero on their account, figures without prądu i używać jako baterie – zrobiliby to. a soul, and if they could suck more life out aprawdę. Bo choć trudno tak, ra- Bez mrugnięcia okiem. Ileż tych wielkich of us, poison us, crash us, or even plug us in zem być nam ze sobą człowieku, to banków miało powiązania z kartelami nar- and use as batteries – believe me they would. N jednak jesteśmy razem w tym spo- kotykowymi? Ileż tych jakże świadomych Without a second thought. How many large łeczeństwie na dobre i na złe i znajdzie- marek światowych, pierze brudne swe pie- banks have been involved in the dealings of my wreszcie, czy tego chcemy, czy nie, niądze w rajach podatkowych, unikając drug cartels? How many conscious inter- wspólne miejsce. podatków, które słusznie mogłyby pójść na national brands launder money in tax ha- Tylko zatem – nie bądź naiwny. Nie myśl drogi, szpitale czy szkoły? Może na pensje vens, avoiding taxes which could be used sobie, że wielka korporacja, która sprze- dla nauczycieli? Hmm? for roads, hospitals, or schools? Or the daje żyletki do obcinania sobie zbędnego I choć zawsze można powiedzieć, że pro- teachers’ salaries? Well? owłosienia na twarzy, a stosowana jest mowanie wartościowych postaw w społe- And even though one can always say częstokroć do usuwania zbędnego owło- czeństwie, jest zawsze rzeczą wartościową that promoting exemplary attitudes in so- sienia w innych miejscach, przejmuje się to, nie oszukujmy się, wielkie marki kapita- ciety is always a positive thing to do, do losem kobiet narażonych na złe sytuacje lizują na tym, a nie przodują. Podłączają się not fool yourself – big brands capitalise życiowe i jeszcze gorsze mentalne. Bo choć do wagoniku zeitgeistu i ciągną już dalej na on that, not set a good example. They tag może i zrobią reklamę, w której udają, że swoje, a my wszyscy zapominamy, że wielka along with zeitgeist and follow their own di- się przejmują, to czy naprawdę myślisz so- część problemów, które oni zbawiają pusz- rection, while we all forget that a huge part bie człowieku, że pan prezes, który cygara ką z napojem gazowanym, jest właśnie ich of problems they solve with a can of soda is odpala od studolarówki umoczonej w ko- działalnością uprzednią i, ostatecznie, ich a result of their previous actions and, in the kainie przejmuje się choć trochę nastro- odpowiedzialnością. end, their responsibility. jami społecznymi i tym, jak one kształtują I tym negatywnym akcentem kończąc – An on that negative note – do not be ludzką codzienność? Czy pan prezes, który nie bądźmy naiwni. Żyletki nie myślą o tok- naive. Razors do not think about toxic wynajmuje prostytutki, żeby stały w jego sycznej męskości. masculinity.

WIĘCEJ NA ANYWHERE.PL WIĘCEJ NA ANYWHERE.PL 34–35 PODRÓŻE / TRAVEL

PRZEKROCZONA GRANICA

W STYCZNIU 2018 ROKU ROZPOCZĄŁ SIĘ PROGRAM BEZWIZOWY, KTÓRY UMOŻ- LIWIA TURYSTOM Z 77 KRAJÓW PRZEBYWANIE NA WYTYCZONYCH OBSZARACH BIAŁORUSI BEZ KONIECZNOŚCI POSIADANIA WIZY AŻ PRZEZ 10 DNI. W PROGRA- MIE UJĘTO OBWODY BRZESKI I GRODZIEŃSKI, KTÓRE PRZEŻYWAJĄ PRAWDZIWY NAJAZD TURYSTÓW CIEKAWYCH ŻYCIA ZA GRANICAMI UNII EUROPEJSKIEJ. DZI- SIAJ ZABIERAM WAS W PODRÓŻ DO BRZEŚCIA - MIASTA TWIERDZY LEŻĄCEGO ZALEDWIE KILKA KILOMETRÓW ZA GRANICĄ POLSKI.

TEKST I ZDJĘCIA Edyta Bartkiewicz PRZEKROCZONA GRANICA 36–37 PODRÓŻE / TRAVEL

rześć jest obecnie drugim pod względem zaj- no Kościołowi katolickiemu i zamieniono ją na kościół mowanego obszaru miastem Białorusi. Gród garnizonowy św. Kazimierza. Gdy w 1939 roku Brześć B założony 10 wieków temu, u zbiegu rzek Bug zajęły wojska radzieckie, ulokowano w nim klub oficer- i Muchawiec, łączył w sobie bardzo ważne szlaki. Przez ski, a zniszczoną świątynie odbudowano jako cerkiew lata miasto było miejscem licznych starć i bitew o stre- dopiero w 1991 roku. fę wpływów państw ościennych, przechodząc z rąk Tuż naprzeciwko twierdzy znajduje się ogromne do rąk przez większość swojej historii. W 1020 roku muzeum kolejnictwa, które w swoich zasobach skry- zdobył je Bolesław Chrobry, a na mocy Unii w Krewie wa dziesiątki imponujących lokomotyw z radzieckich w 1386 roku Brześć wraz z Księstwem Litewskim zo- czasów. Niesamowita kolekcja 63 sprawnych ekspo- stał formalnie włączony do Królestwa Polskiego. Po natów to pierwsze na Białorusi muzeum pod gołym III rozbiorze Polski (1795 rok) przypadł Rosji, jednak niebem udostępnione do zwiedzania przez cały rok. żołnierze radzieccy we wrześniu 1915 roku porzucili Część maszyn jest wykorzystywana w celach tury- miasto bez walki, zostawiając je w rękach niemiec- stycznych, gdzie można usiąść za sterami (nierucho- kiego okupanta. 9 lutego 1919 roku polski ochotniczy mej oczywiście) lokomotywy i nawciskać tak dużo oddział Samoobrony Wileńskiej pod dowództwem guzików i wszelakich przycisków, pokręteł i dźwigni, podrotmistrza Jerzego Dąbrowskiego odbił miasto jak tylko ma się ochotę. z rąk Niemców, dzięki czemu znalazło się ono w grani- Głównym deptakiem miasta jest ulica Sowiecka, cach Rzeczypospolitej Polskiej. Po wybuchu II wojny którą w połowie drogi przecina pomnik 1000-lecia światowej miasto zostało wciągnięte w granice ZSRR Brześcia. Historyczna zabudowa i XIX wieczne latarnie i przekazane Białoruskiej Socjalistycznej Republice naftowe zapalane ręcznie co wieczór, nadają miejscu Radzieckiej, a od 1991 roku należy do Białorusi, będąc niezwykłego klimatu. Przy ulicy Sowieckiej znajduje stolicą obwodu brzeskiego. się również urodziwa świątynia prawosławna – Cer- W pierwszej połowie XIX wieku cesarz Mikołaj kiew Bracka w Brześciu nad Bugiem, zwana inaczej I Romanow nakazał budowę zespołu fortyfikacji, cerkwią św. Mikołaja. Zbudowana została w 1905 roku która powstała dokładnie tam, gdzie znajdowała się w stylu pseudoruskim, ale w 1945 roku władze radziec- stara zabudowa miasta. Przykryte na zawsze siedzi- kie odebrały ją wiernym i aż do 1991 roku pełniła funk- by domostw stanowią dzisiaj główną atrakcję miasta cję archiwum miejskiego. Naprzeciwko znajduje się oraz jego symbol - Twierdzę Brzeską. Monumentalna niezwykła oranżeria, gdzie blisko 250 gatunków roślin brama w kształcie pięcioramiennej gwiazdy wita przy tropikalnych, subtropikalnych i pustynnych prezento- akompaniamencie pieśni Aleksandra Wasiljewicza wanych jest w przeszklonych salach. Rośliny kwitną Aleksandrowa "Święta Wojna", a podobnych rozmia- przy skrzeczących głosach kolorowych papug, które rów pomnik przedstawiający radzieckiego żołnierza zamieszkują szklarnię, a wysoka temperatura znajdu- wykutego w ogromnym bloku skalnym nadaje miejscu jąca się w ogrodzie zimowym zachęca do odwiedzenia stosownej oprawy, upamiętniając męstwo i niezłom- go szczególnie w okresie jesienno-zimowym. ną odwagę żołnierzy związku radzieckiego. Dookoła Choć z programu bezwizowego korzysta coraz znajdują się koszary z ikonicznymi bramami: Chełm- więcej osób, dostanie się na teren Białorusi nadal nie ską i Terespolską, które kryją w sobie ślady ciężkich należy do najłatwiejszych. Wjechać i wyjechać do stre- walk. To również tu, na terenie cytadeli podpisano fy "Brześć" (czyli miasta Brześć, rejonu brzeskiego, Traktat Brzeski, który regulował wycofanie się Rosji żabinkowskiego, kamienieckiego, prużańskiego i świ- z I wojny światowej i zerwanie sojuszu z Ententą. Pod słockiego) na warunkach ruchu bezwizowego można budowę twierdzy brzeskiej przeznaczono ogromny poprzez następujące przejścia graniczne. Drogowe: obszar, niszcząc wiele ówczesnych zabytków. Jednym Terespol-Brześć, Sławatycze-Domaczewo, Połowce- z nich był klasztor augustianów, na fundamentach -Pieszczatka; kolejowe: Terespol-Brześć oraz przez którego postawiono cerkiew Św. Mikołaja zaprojek- port lotniczy w Brześciu. Poza obowiązkowym pasz- towaną w stylu bizantyjsko-ruskim przez rosyjskiego portem, środkami finansowymi i ubezpieczeniem po- architekta Dawida Grimma. Po włączeniu Brześcia do dróżnym, należy wykupić dodatkową usługę turystycz- Polski, na mocy traktatu ryskiego, cerkiew przekaza- ną u certyfikowanego białoruskiego operatora, która uprawnia do zwiedzania. Należy również pamiętać, że przemieszczanie się między strefami ruchu bezwizowego jest niemożliwe. Wyjazd na Białoruś to świetny sposób na spędze- HISTORYCZNA ZABUDOWA nie aktywnego weekendu. Podróż pociągiem do Brze- ścia z dworca w Terespolu wygląda następująco: przez I XIX WIECZNE LATARNIE pierwsze 5 minut pociąg bardzo powoli przekracza gra- nicę, przez 10 minut jest sprawdzany przez celników, NAFTOWE ZAPALANE a przez następne 5 jedzie całkiem żwawym tempem, by po 20 minutach zatrzymać się po stronie Warszawskiej RĘCZNIE CO WIECZÓR, przepięknego dworca kolejowego w Brześciu. Podróż koleją poza granice Unii Europejskiej to nietypowe do- NADAJĄ MIEJSCU świadczenie, więc nie zwlekajcie dłużej i sami przeko- najcie się, jak wiele polskich akcentów zostało w mie- NIEZWYKŁEGO KLIMATU. ście o tysiącletniej historii! WIĘCEJ NA ANYWHERE.PL 38–39 PODRÓŻE / TRAVEL

ENGLISH Brest is the second-largest city in Belarus. It was found- ed ten centuries ago, at the confluence of the River Bug CROSSING BORDERS and the River Mukhavets, and was a stop on very important trade routes. For years, Brest was a site of numerous In January 2018, a visa-free travel programme was launched, which clashes and battles among the neighbouring countries allows tourists from 77 countries to visit specific areas in Belarus fighting for the influence over the city and changed without a visa for as many as 10 days. The programme covers such hands many times throughout centuries. In 1020, it was areas as Brest and Grodno Oblasts, which are currently extremely conquered by Bolesław I the Brave, and in 1386, togeth- popular among tourists curious about living outside the European er with the Grand Duchy of Lithuania, Brest was offi- Union. Today, I would like to take you on a trip to Brest – a fortress cially incorporated into the Kingdom of Poland under city located only several kilometres away from the Polish border. the Act of Kreva. After the Third Partition of Poland PRZEKROCZONA GRANICA

public. Since 1991, it has belonged to Bela- ended Russia's participation in the First World rus and has been the capital of Brest Oblast. War and its alliance with the Triple Entente. In the early 19th century, Emperor Nich- The Brest Fortress was erected on a large area, olas I Romanov ordered the construction of and several monuments were destroyed as a fortification complex on the site of old city a result of its construction. One of them was buildings. Nowadays, the covered houses are the Order of Saint Augustine monastery. On the symbol of the city and one of its highlights its foundations, St Nicolas Church was erect- (1795), it became a part of Russia. However, in – the Brest Fortress. The monumental gate in ed, designed in the Byzantine Russian style September 1915, Soviet soldiers gave up the the shape of a five-pointed star welcomes visi- by a Russian architect, David Grimm. After city without a fight, leaving it in the hands of tors with Alexander Vasilyevich Alexandrov’s Brest was incorporated into Poland, under the German invader. On 9 February 1919, in composition ‘The Sacred War’, while a huge the Peace of Riga, the church was turned the Vilna offensive, Polish voluntary troops rock statue of a Soviet soldier adds a special over to the Catholic Church and turned into under the command of Lieutenant Colonel atmosphere to the city, commemorating the the Garrison Church of St Casimir. In 1939, Jerzy Dąbrowski took the city back from Ger- bravery and tremendous courage of Soviet when Brest was occupied by the Soviet Army, mans and incorporated it into Poland once soldiers. Nearby, there are barracks with icon- it housed an Officers’ Club. The damaged tem- again. After the Second World War, Brest ic gates: Chełmska and Terespolska, which ple was restored as a church only in 1991. became a part of the USSR and was turned witnessed fierce fights in the past. In the local Opposite the fortress, there is a huge rail- over to the Byelorussian Soviet Socialist Re- citadel, the Brest Peace was signed, which way museum, which boasts dozens of impres- 40–41 PODRÓŻE / TRAVEL

sive locomotives from the Soviet period. The remarkable collection of 63 working exhibits is the first outdoor museum in Belarus open all year round. Some of its machines serve as a tourist attraction – if you want to, you can sit behind the wheel of an (immobile) locomo- tive, press a lot of buttons, and touch various knobs and levers. The main promenade in the city is Soviet Street with the Monument for the 1000th An- niversary of Brest. Its historical buildings and 19th-century oil lanterns lit by hand every day create a unique atmosphere around the place. By Soviet Street, there is also a fine Orthodox Church – the Brotherhood Church of Brest by the River Bug, aka St Nicolas Church. Designed in the Pseudo-Russian style, it was built in 1905, but in 1945, the Soviet authorities took it from the church, and it served as city archives until 1991. Opposite the church, there is an exceptional orangery, where about 250 tropical, subtropical, and desert plants are presented in glass rooms. Apart from the plants, the greenhouse is also home to colour- ful parrots, and the high temperature of the winter garden attracts tourists especially in autumn and winter. Although the increasing number of people take part in the visa-free travel programme, getting to Belarus is not as easy as it may seem. To enter and leave the Brest Zone (that is the city of Brest, Brest District, Zhabinka District, Kamenets District, and Pruzhany District of Brest Oblast and Svis-

loch District of Grodno Oblast), you can go through the following crossing points on the land border: road – Terespol–Brest, Sławatycze–Damachava, Połowce–Pieszc- zatka; rail – Terespol–Brest and Brest Air- port. Apart from a passport, money, and travel insurance, you have to buy a tourist service at a certified Belarus operator, which entitles you to move around the area. Remember that moving between the visa-free zones is not allowed. Visiting Belarus is a great idea for an active weekend. A typical train ride from Terespol Railway Station to Brest is as follows: for the first 5 minutes, the train slowly crosses the border; for 10 minutes, it is checked by customs officers; for the next 5 minutes, it goes quite fast to stop at the Warsaw side of the beautiful railway station in Brest after 20 minutes. Travel- ling by train outside the European Union is a unique experience, so do not hesitate any longer and visit Brest to see how much Polishness has remained in the city with a thousandyear history!

42–43 GDAŃSK

Wilno w Gdańsku zostało objęte patro- natem honorowym Ambasadora Republi- ki Litewskiej w Polsce. Na wszystkie wydarzenia wstęp jest bez- płatny. Wszystkich zainteresowanych zapraszamy również na siostrzane wydarzenie Gdańsk w Wilnie, promujące kulturę i sztukę inspiro- waną Gdańskiem, które odbędzie się 13 – 15 września w stolicy Litwy.

ENGLISH

VILNIUS IN GDAŃSK – EXPLORE VILNIUS CULTURE AND CRAFTS

At the weekend from 6 to 8 September, for the 16th time, Gdańsk is hosting artists and craftsmen from Vilnius. The festival is organised thanks to the partner cooperation between the two cities.

The capital of Amber is closely related to Vilnius. Nowadays, one in three Gdańsk inhabitants has family roots in Lithuania. The family of President Paweł Adamowicz, who initiated the event over a decade ago, also has its roots by the River Viliya. This year’s edition of Vilnius in Gdańsk will be held in the courtyard of Forum Gdańsk and will comprise the Vilnius Fair, a music stage, a literature zone, numerous exhibitions and openair screenings. The WILNO W GDAŃSKU organisers have also planned a series of creative workshops run by craftsmen from SPOTKAJ SIĘ Z WILEŃSKĄ KULTURĄ I RZEMIOSŁEM Vilnius and Gdańsk. Vilnius palm weaving, paper cutting, weaving straw spiders, and designing notebooks are only examples of W WEEKEND OD 6 DO 8 WRZEŚNIA, GDAŃSK, JUŻ PO RAZ SZESNASTY, activities. Other attractions include the tast- BĘDZIE GOŚCIŁ ARTYSTÓW I RZEMIEŚLNIKÓW Z WILNA. WYDARZENIE JEST ing of Vilnius dishes and a Vilnius Inn erect- REALIZOWANE DZIĘKI PARTNERSKIEJ WSPÓŁPRACY OBU MIAST. ed in the courtyard of Forum Gdańsk, spe- cially for the lovers of Vilnius cuisine. Tradi- TEKST Jakub Wejkszner ZDJĘCIE Grzegorz Mehring tionally, a concert of contemporary and folk Lithuanian music will be held during the event. This year’s programme also includes tolica Jantaru od lat jest silnie powią- widzianych aktywności. Nie obędzie się discussion meetings with, among others, zana ze Wilnem. Dziś co trzecia gdań- również bez degustacji wileńskiej kuchni, Kristina Sabaliauskaitė, Birute Jonuskaite, S szczanka i gdańszczanin korzenie a specjalnie dla smakoszy specjałów znad Józef Szostakowski as well as Lithuanian swojej rodziny znajdą na Litwie. Znad Wilii Wilii na Dziedzińcu Forum Gdańsk stanie poetry reading. The festival events will also pochodzi również rodzina prezydenta Paw- karczma wileńska. Tradycyjnie w ramach take place in other districts, for example, ła Adamowicza, który ponad dekadę temu Wilna w Gdańsku, na ustawionej scenie po- a screening in KinoPort and Vilnius Chats in zainicjował wydarzenie. słuchać będzie można współczesnej i folko- Dom Zarazy in Oliwa. Tegoroczna edycja Wilna w Gdańsku wej muzyki litewskiej. W tegorocznym pro- The detailed festival programme is avail- odbędzie się na Dziedzińcu Forum Gdańsk, gramie organizatorzy przewidzieli również able at www.gdansk.pl na którym tradycyjnie zagości Jarmark Wi- spotkania dyskusyjne, w tym m.in. z Kristi- Vilnius in Gdańsk is held under the pa- leński, scena muzyczna, strefa literatury, ną Sabaliauskaitė, Birute Jonuskaite, Józe- tronage of the Ambassador of the Republic wystawy oraz kino plenerowe. Dla chętnych fem Szostakowskim, a także salon z poezją of Lithuania to Poland. organizatorzy przewidzieli serię warsztatów litewską. Wilno w Gdańsku zagości również Admission to all festival events is free. kreatywnych prowadzonych zarówno przez w dzielnicach Gdańska, m.in. projekcją fil- Check out another event dedicated to wileńskich rzemieślników jak i gdańskich mową w KinoPorcie oraz Wileńskimi Posia- the same topic – Gdańsk in Vilnius – pro- twórców. Wicie wileńskich palm, wycinan- duszkami w Domu Zarazy w Oliwie. moting the culture and art inspired by ki, wyplatanie pająków ze słomy czy projek- Szczegółowy program dostępny jest na Gdańsk in the capital of Lithuania between towanie notatników to tylko niektóre z prze- stronie www.gdansk.pl 13 and 15 September.

WIĘCEJ NA ANYWHERE.PL WIĘCEJ NA ANYWHERE.PL GDAŃSK PACHNIE BURSZTYNEM

ENGLISH

GDAŃSK SMELLS LIKE AMBER - AMAZING EXPOSITION OF BALTIC PEARL

Until 27 October, the Main Town Hall of Gdańsk is hosting an exhibition ‘Amber. Heritage and Moder- nity’. The event offers a chance to see exceptional works of art made using the Pearl of the Baltic Sea, including an amber pen ‘Amber Rex’ and Boldrin Brothers’ masks.

Amber. Also known as bernstein, or a burning stone. Although most of this precious stone can be found in Kaliningrad Oblast in Russia, it has been associated with Poland for years and has become a symbol of Gdańsk. This unique jewellery material provides an alternative to other stones, which have become commonplace due to their widespread use. GDA ŃSK PACHNIE NIESAMOWITA Combined with such materials as gold, silver, EKSPOZYCJA or pearl, it takes on new quality, alluring jewellery lovers all over the world. BURSZTYNEM PERŁY BAŁTYKU The exhibition features about several hundred amber items, including natural Baltic amber forms, inclusions, sculptures DO 27 PAŹDZIERNIKA W RATUSZU GŁÓWNEGO MIASTA GDAŃSKA, BĘDZIE MOŻNA made from one amber lump, an amber pen OBEJRZEĆ WYSTAWĘ „BURSZTYN. DZIEDZICTWO I NOWOCZESNOŚĆ”. JEST TO ‘Amber Rex’, and replicas of Rod Stewart’s SZANSA, BY ZOBACZYĆ WYJĄTKOWE DZIEŁA SZTUKI Z PERŁĄ BAŁTYKU W ROLI amber bracelet, Princess Kate’s necklace, GŁÓWNEJ – M.IN. BURSZTYNOWE PIÓRO „AMBER REX” I MASKI BRACI BOLDRIN. and Prince William’s cufflinks.

TEKST Jakub Wejkszner ZDJĘCIE Przemek Szalecki Other exhibits include masks made by Sergio and Massimo Boldrin brothers’ atelier ‘La Bottega dei Mascareri’ – one of the most renowned workshops of Vene- ursztyn. Inaczej bernstein, czyli ka- filmu „Oczy szeroko zamknięte”, Kalifornij- tian masks. Their masks have been used mień, który się pali. Choć większość skiego Festiwalu Szekspirowskiego i teledy- in, among others, ‘Eyes Wide Shut’, Cali- B zasobów tego szlachetnego surowca sku grupy The Waterboys. Bracia są uczest- fornia Shakespeare Festival, and The Wa- znajduje się obecnie w obwodzie kalinin- nikami wielu międzynarodowych wystaw terboys’ video. The brothers have partici- gradzkim na terenie Rosji, od lat utożsamia- i laureatami konkursów. Sergio Boldrin jest pated in a number of international exhibi- ny jest z Polską i stał się niejako symbolem starszym cechu maskarzy w Wenecji. tions and won a lot of prestigious contests. Gdańska. To wyjątkowy materiał jubilerski, Jak wskazuje Renata Adamowicz z Mu- Sergio Boldrin is one of the senior mask który coraz częściej wykorzystywany jest zeum Bursztynu: makers in Venice. jako alternatywa dla dość spowszedniałych - Na wystawie w Gdańsku nie zabraknie Renata Adamowicz from the Amber Mu- już ozdób stosowanych przez lata. W połącze- inkluzji, czyli insektów zatopionych w jan- seum said, niu z takimi materiałami jak złoto, srebro lub tarze. Zobaczymy także milenijne bursz- ‘The exhibition in Gdańsk features inclu- perła nabiera nowej jakości, która zachwyca tynowe jajo Fabergé wykonane przez firmę sions, that is insects captured in amber. Other miłośników błyskotek na całym świecie. Victor Mayer Company z okazji 1000-lecia exceptional exhibits include Fabergé Millen- Podczas wydarzenia zobaczyć będzie Gdańska. NA świecie jest tylko 11 takich wy- nium Egg made by Victor Mayer Company for można blisko kilkaset bursztynowych ekspo- robów jubilerskich. the 1000th anniversary of Gdańsk. There are natów, a wśród nich naturalne formy bursz- Cała wystawa dostępna jest w Ratuszu only 11 such jewellery works in the world. tynu bałtyckiego, inkluzje, rzeźby wykonane Głównego Miasta Gdańska. Do 29 września, The exhibition is held in the Main Town z jednej bryły bursztynu, bursztynowe pióro całość ekspozycji dostępna jest od wtorku do Hall of Gdańsk. Until 29 September, the „Amber Rex” oraz repliki bursztynowej bran- niedzieli, a po tej dacie – od środy do niedzie- exhibition is open from Tuesday to Sun- solety Roda Stewarta, naszyjnika Księżnej li. Bilet normalny, dzięki któremu zwiedzić day, and after that date – from Wednesday Kate oraz spinki Księcia Williama. możemy cały Ratusz kosztuje 12 zł, ulgowy to Sunday. Full ticket is PLN 12, while half- Wśród eksponatów, znajdą się także ma- natomiast – 6 zł. Rodziny z niepełnoletnimi price ticket is PLN 6. Family tickets for ski wykonane przez pracownię braci Sergio dziećmi do ośmiu osób zapłacą 20 zł. Posiada- families with children (up to eight people) i Massimo Boldrin „La Bottega dei Mascarer” cze karty mieszkańca, którzy nie wykorzysta- are PLN 20. Holders of the Inhabitant’s – jedną z najbardziej znanych i renomowa- li wcześniej karty w celu zwiedzenia siedziby Card who have not used the card to visit nych pracowni weneckich masek. Artyści Muzeum Gdańska, są upoważnieni do bez- the Museum of Gdańsk are entitled to free znani są z realizacji masek m.in. na potrzeby płatnego wejścia! entry to the exhibition.

WIĘCEJ NA ANYWHERE.PL WIĘCEJ NA ANYWHERE.PL 44–45 KULTURA / KULTURE

INAUGURACJA NOWEGO SEZONU W FILHARMONII NA OŁOWIANCE

WRZESIEŃ W FILHARMONII BAŁTYCKIEJ URZEKNIE NAS FANTASTYCZNYMI KONCERTAMI Z CIEKAWYM REPERTUAREM ORAZ KONCERTAMI GWIAZD MUZYKI POWAŻNEJ.

TEKST Mikołaj Dudkiewicz ZDJĘCIA PFB

września wystąpił nad Motławą Jordi Savall. Artysta nie schodzą z afiszy repertuarowych i widzowie chęt- ten wprowadził violę da gamba, dawny instrument nie przychodzą na kolejne wystawienia. 27 września 1 smyczkowy trzymany między kolanami na estrady wysłuchamy uwertury do jego opery Paria, a także całego świata. Dziś jego muzyki słuchają rzesze meloma- dzieł Chopina i R. Straussa. Solistką wieczoru będzie nów, a nieszablonowe projekty artystyczne inspirują coraz związana w okresie swojej wczesnej edukacji z Gdań- to nowych słuchaczy. W kolejny piątek 6 września wystą- skiem, Ewa Pobłocka. piła orkiestra kameralna BalticAlians. 13 września odbyła 4 października odbędzie się koncert z udziałem się uroczysta inauguracja nowego sezonu artystycznego Garrego Hoffmana (wiolonczela). Wykona on Kon- Polskiej Filharmonii Bałtyckiej. Wysłuchaliśmy muzyki cert wiolonczelowy R. Schumanna. W repertuarze Dworzaka, Brahmsa i Mozarta w wykonaniu orkiestry znajdzie się także III Symfonia c-moll S. Prokofieva. Filharmonii Bałtyckiej pod batutą jej szefa artystycznego To dynamiczne dzieło powinno pozostawić na słucha- George’a Tchitchinadze. czach ślad i szczególnie zaciekawić. 11 października W 2019 obchodzimy 200-lecie urodzin czołowego Szymon Morus poprowadzi w Archikatedrze w Oliwie polskiego kompozytora muzyki operowej Stanisława koncert papieski w dniach poprzedzających kolejną Moniuszki. Jego opery Straszny Dwór i Halka wciąż rocznicę wyboru na głowę kościoła św. Jana Pawła II.

WIĘCEJ NA ANYWHERE.PL INAUGURACJA NOWEGO SEZONU...

SPONSOR STRATEGICZNY PFB GŁÓWNY SPONSOR PFB MECENAS KULTURY

interesting experience for the audience. On W 2019 OBCHODZIMY 200-LECIE 11 October, Szymon Morus will host the Pope Concert in the Archcathedral Basilica in Oli- URODZIN CZOŁOWEGO POLSKIEGO wa on the days preceding the anniversary of the election of Saint John Paul II. The concert KOMPOZYTORA MUZYKI OPEROWEJ repertoire includes compositions of G. Faure, STANISŁAWA MONIUSZKI. A. Part and R.V. Williams. The admission to the symphonic concert is free. On another subject, the Philharmonic is also organising plenty of educational events. On 24 September, it holds free workshops in- Wysłuchamy dzieł G. Faure, A. Parta i R.V. tic projects are an inspiration for more spired by the piano and F. Chopin’s music for Williamsa. Wstęp na ten koncert symfo- and more music lovers. On 6 September, primary school children. On 16 October, the niczny jest bezpłatny. Friday, BalticAlians Chamber Orchestra second workshops are organised, this time Zwracając się w kierunku wydarzeń inne- performed in the Philharmonic. On 13 June, dedicated to the works of Feliks Nowowiejski, go typu, a konkretnie edukacyjnych, Filhar- the Polish Baltic Philharmonic inaugurated one of the major Polish composers of the first monia także ma wiele do zaoferowania. 24 its new artistic season. The compositions half of the 20th century. These compositions września dzieci ze szkół podstawowych spo- of Dvořák, Brahms, and Mozart were pre- need to be promoted among the youth, espe- tkają się na bezpłatnych warsztatach inspi- sented by the Baltic Philharmonic Orchestra cially because the works of the latter are not rowanych fortepianem i muzyką F. Chopina. conducted by its Artistic Director, George generally well-known. 16 października odbędą się drugie warsztaty, Tchitchinadze. Another event that is just around the cor- tym razem związane z dziełami Feliksa Nowo- In 2019, we are celebrating the 200th an- ner is the 14th edition of the Gdańsk Piano wiejskiego, jednego z czołowych kompozyto- niversary of the birth of a prominent Polish Autumn Festival, which attracts piano music rów polskich I poł. XX w. Warto przypominać composer of opera music, Stanisław Moniusz- lovers, who are numerous in Tricity and Po- je, szczególnie że dorobek zwłaszcza tego dru- ko. His operas The Haunted Manor and Halka morskie. Given the turnout at the Chopin by giego nie jest wciąż zbyt dobrze znany szerszej are still running and are very popular among the Motława River Festival, when dozens of publiczności. opera buffs. On 27 September, the Overture people came to listen to piano recitals in July film i odczytaj telefon Zbliż Powoli zbliża się też 14. Gdańska Jesień from Paria as well as some compositions evenings, we are sure the next event will not Pianistyczna, festiwal, który przyciąga szcze- of Chopin and R. Strauss will be pre- be missed out. The name of Julianna Avdee- gólnie pasjonatów muzyki fortepianowej, któ- sented. The soloist of the evening is Ewa va, the winner of the Chopin Competition rych w Trójmieście i na pomorzu nie brakuje. Pobłocka, who was affiliated with Gdańsk in Warsaw in 2010, who will perform one of Po obserwacjach frekwencji cyklu „Chopin in her early education. Chopin concertos, should be the best rec- nad wodami Motławy” gdzie codziennie re- On 4 October, the Philharmonic hosts ommendation. Tickets for the concert of citali fortepianowych w lipcowe wieczory a concert of Gary Hoffman (cello), who will Leszek Możdżer on 15 October are practi- INAUGURACJA NOWEGO SEZONU słuchały w Filharmonii dziesiątki widzów nie perform Cello Concerto by R. Schumann. cally sold out. należy obawiać się o przeoczenie wydarzenia The repertoire also includes Symphony Visit filharmonia.gda.pl and our Facebook przez tych właśnie melomanów. Nazwisko No. 3 in C Minor by Prokofiev. This dynam- page for detailed information about the reper- W FILHARMONII NA OŁOWIANCE Julianny Avdeevej, zwyciężczyni Konkur- ic composition should be a memorable and toire and tickets. su Chopinowskiego w Warszawie w 2010, która wykona jeden z koncertów powinno WRZESIEŃ W FILHARMONII BAŁTYCKIEJ URZEKNIE NAS FANTASTYCZNYMI KONCERTAMI Z CIEKAWYM najlepiej zarekomendować samą imprezę. Bi- lety na koncert Leszka Możdżera 15.10 zostały REPERTUAREM ORAZ KONCERTAMI GWIAZD MUZYKI POWAŻNEJ. już praktycznie wyprzedane. Zapraszamy na filharmonia.gda.pl i fanpa- ge fb Filharmonii gdzie dostępne są aktualne informacje o repertuarze i biletach.

ENGLISH

PHILHARMONIC ON OŁOWIANKA INAUGURATES A NEW SEASON

September in the Baltic Philharmonic will be a time of fantastic concerts with an extensive repertoire and performances of prominent classical music figures.

On 1 September, the Philharmonic held a concert of Jordi Savall. The musician has introduced viola da gamba, an ancient string instrument held between the knees, on stag- es all over the world. Today, he is a popular and renowned artist, and his unusual artis-

WIĘCEJ NA ANYWHERE.PL 46–47 GDAŃSK

Eksperymentarium pozwala poznać świat W TUCHOLSKICH dzikiej przyrody (można tu posłuchać śpie- wów lokalnych ptaków i odgłosów zwierząt, a także poznać historię regionu. W Parku Wodnym zaszaleją miłośnicy wodnego od- poczynku: sauny fińskie, łaźnie oraz strefa KNIEJACH rekreacyjna z trójspiralną zjeżdżalnią do- starczy atrakcji całej rodzinie. Poszukiwa- czom historycznych ciekawostek szczegól- SZCZEGÓLNIE JESIENIĄ BORY TUCHOLSKIE TO DOSKONAŁE nie polecamy Człuchów - fragmenty zamku MIEJSCE WYPOCZYNKU – DLA WIELBICIELI SPORTÓW WODNYCH, krzyżackiego dostępne są dla turystów, po- ROWEROWYCH I PIESZYCH WYCIECZEK, A TAKŻE MIŁOŚNIKÓW dobnie jak podziemia, wystawa militarna i etnograficzna. DZIKIEJ PRZYRODY I NIEZMĄCONEGO SPOKOJU. TEKST Katarzyna Woźniak ZDJĘCIA Pomorska Regionalna Organizacja Turystyczna LEŚNE SMAKI W Borach Tucholskich spróbujemy świeżej dziczyzny, czyli mięsa saren i rogaczy. Od zapoznać się z ciekawostkami hydrotech- sierpnia w Borach zazwyczaj jest wysyp rzad- AKTYWNIE W WODZIE nicznymi - kanał został wybudowany w po- kich, wysokogatunkowych grzybów - w maju I NA LĄDZIE łowie XIX wieku przez władze pruskie dla i czerwcu można można w lasach brzozo- Bory słyną z najbardziej urozmaiconego nawodnienia suchych terenów. Uważni wych spotkać najdroższe polskie grzyby, i malowniczego szlaku kajakowego w Polsce. kajakarze zauważą również Mylof - najstar- czyli smardze. Kurki mają również swoje Poszczególne odcinki są gościnne zarówno szą zaporę wodną w Polsce z 1848 r. czy rzesze amatorów, ale oprócz tego w regionie dla początkujących kajakarzy, jak i zaawan- akwedukt w Fojutowie, powstały w 1849 występują wszystkie grzyby jadalne dostęp- sowanych łowców przygód. Na turystów cze- r. W pobliżu wybudowano duży kompleks ne w atlasach. Latem i wczesną jesienią nie ka doskonale zagospodarowana, urokliwa turystyczny i wieżę widokową. Płynąc do sposób przejść obojętnie obok owoców lasu, i zmienna Brda. Jest dobrze oznakowana Czerska tym szlakiem warto zwrócić uwa- czyli jeżyn, malin czy poziomek. i ma rozwiniętą infrastrukturę turystyczną. gę na ciekawy rezerwat florystyczny - Cisy Jeziora Parku Narodowego Bory Tuchol- Można nią płynąć leniwie wśród łąk i borów, nad Czerską Strugą. skie charakteryzują się bogatym zarybie- albo w górnym odcinku przyspieszyć. Latem Szlak Chociny z kolei prowadzi przez niem. Występują tu leszcze, płocie, węgorze, mocno oblegany środkowy odcinek to wyma- krótkie odcinki leśne, łąki i pola, odcinki szczupaki, karpie, sandacze, okonie, liny, rzone miejsce na spływy rodzinne i spokojny z kładkami i mostami, w dolnym szlaku moc- miętusy czy karasie. Jezioro odpoczynek. Rzeka pokonuje tu cztery ma- no meandruje. Wielbiciele nieskażonej ludz- Bogactwo produktów, z których mają lownicze jeziora, na których można oglądać ką ręką przyrody zakochają się w dopływie możliwość korzystać miejscowe restau- kormorany i czaple. Brdy - Zbrzycy. Dopłyniemy nią do długich racje, zdecydowanie pomagają kucha- Część szlaku kajakowego rzeki można i wąskich jezior rynnowych. rzom tworzyć wyjątkowe dania z sercem. pokonać płynąc przez Wielki Kanał Brdy W Borach Tucholskich nie da się nu- Przykładem niech będzie chociażby słyn- oraz Czerską Strugą. Po drodze warto dzić nawet podczas niepogody. Chojnickie na restauracja Las i Woda w Hotelu Notera W TUCHOLSKICH47–47 KNIEJACH

the middle of the 19th century to irrigate dry BOGACTWO PRODUKTÓW, lands in the area. Watchful canoeists might also spot Mylof, the oldest dam in Poland Z KTÓRYCH MAJĄ MOŻLIWOŚĆ dating back to 1848, and an aqueduct in Fo- KORZYSTAĆ MIEJSCOWE jutowo built in 1849. In the area, there is also a large tourist complex and an outlook tower. RESTAURACJE, ZDECYDOWANIE While following the trail to Czersk, do not miss out a remarkable flower reserve – Cisy POMAGAJĄ KUCHARZOM by the River Czerska Struga. The Chociny paddling trail goes through TWORZYĆ WYJĄTKOWE short sections of woods, meadows, and fields, sections with footbridges and bridges, and DANIA Z SERCEM. flows in meanders in its lower section. Wild nature lovers will fall in love with a tributary of the Brda River – the River Zbrzyca. It flows (Charzykowy), która wykorzystuje regional- ACTIVE IN WATER to long and narrow ribbon lakes. ne produkty od lokalnych dostawców, ma AND ON LAND In the Tuchola Forest, you can’t get bored własną szklarnię, a otwarta kuchnia pozwa- The region boasts the most diversified and regardless of the weather. In the ‘Eksperymen- la podpatrywać załogę restauracji przy pra- picturesque paddling trail in Poland, com- tarium’ Science Centre in Chojnice, you can cy. Wykwintne dania poleca również restau- prising sections for beginners and advanced explore wild nature (listen to the birdsong of lo- racja Malina i Pokrzywa w Hotelu Aubrecht thrill-seekers. The well-developed, enchant- cal birds and the sounds of animals) and learn w Przechlewie. Bory Tucholskie to gwaran- ing, and changing River Brda is a great tourist about the history of the region. If you are after cja wyciszenia, ucieczki od cywilizacyjnego attraction. The river is properly marked and water entertainment, the Water Park in Cho- zgiełku i doskonała okazja, by pobyć sam na has a developed tourist infrastructure. You jnice with its Finnish saunas, baths, and recre- sam z dziewiczą przyrodą najpiękniejszego can paddle lazily among meadows and woods ational zone with a triple spiral slide is a perfect regionu Polski. or move faster in its upper section. In summer, idea for a family outing. History buffs will surely a popular middle section is a perfect place for enjoy visiting Człuchów – some parts of the Teu- ENGLISH family paddling trips and relaxation. The river tonic Castle are open for tourists. Other castle flows through four picturesque lakes, where attractions include the vault as well as military IN THE TUCHOLA FOREST you can admire cormorants and herons. and ethnographic exhibitions. A part of the paddling trail goes through Especially in autumn, the Tuchola Forest is a per- the Grand Canal of Brda and the River Czer- TASTES OF THE FOREST fect vacation spot for water sports, cycling, and ska Struga. Along the way, explore some The Tuchola Forest provides the region with hiking lovers as well as those who are after wild interesting hydrotechnical facts – the ca- fresh venison – meat from roe deer or deer. nature and undisturbed peace. nal was built by the Prussian authorities in From August, the area is usually full of rare high-quality mushrooms. In May and June, in birch forests, you will find morels – the most expensive Polish mushrooms. There are also plenty of chanterelles and all edible mushrooms presented in guides. In summer and early autumn, the forest abounds in forest fruit, such as blackberries, raspberries, and wild strawberries. The lakes of the Tuchola Forest National Park are teeming with fish, including common bream, roach, eel, pike, carp, zander, perch, tench, burbot, and crucian carp. With such a wide selection of regional products, chefs of local restaurants offer excellent dishes made from local ingredients. For example, popular Las i Woda Restaurant at Notera Hotel (Charzykowy) uses regional products from local suppliers, has its own greenhouse, while its open kitchen makes it possible for the guests to observe the kitchen crew at work. Another place where you can taste exquisite cuisine is Malina i Pokrzywa Restaurant at Aubrecht Hotel in Przechlewo. The Tuchola Forest is a peaceful gateway far away from the hustle and bustle of city life. It is a perfect place to be alone with the wild nature of the most beautiful region of Poland.

WIĘCEJ NA ANYWHERE.PL WIĘCEJ FELIETONÓW 48–48 FELIETON / COLUMN znajdziesz www.anywhere.plna www.anywhere.pl GADU-GADU NOCĄ

Niby nic, ale jak przyniosłem tę historię do domu, to coś zrozumiałem. My naprawdę nie umiemy ze sobą rozmawiać. Nieważne czy to strach, czy uprzedzenia, nie rozwiązujemy swoich problemów sami, tylko się osaczamy i jeszcze bardziej pęczniejemy ze złości. Zaraz szukamy jakiejś instancji zamiast tak po prostu, po ludzku porozmawiać, spróbować siebie zrozumieć. Może wtedy chętniej jeździlibyśmy nie tylko z Krakowa do Warszawy, ale też i do…Białegostoku.

TOMASZ ENGLISH ORGANEK NIGHT TALKS Muzyk, wokalista, autor tekstów, kompozytor i powieściopisarz. Sunday, late evening, a train from Cracow to Warsaw. Lider zespołu Organek, z którym A crowded route. Some people are running away from nagrał dwa albumy: Głupi (2014) i Czarna Madonna (2016). Cracow, others have to go to Warsaw. A modern European train without compartments, of course, but stuffy and de- layed from the start. A crowd, the hubbub of voices speaking different languages, we are sitting. Next to me, on the other side of the carriage, there is a young woman with a little baby, who is already trying to break free but does not know iedziela, późny wieczór, pociąg relacji Kraków – why yet. He has time. We are moving. The Internet keeps Warszawa. Trasa mocno oblegana. Jedni uciekają dropping, conversations are smooth, people are reading, N z Krakowa, drudzy do Warszawy muszą. Pociąg listening to music, staring at the window, sleeping – almost nowoczesny, europejski, oczywiście bez przedziałów, three hours in a state of limbo between the cities allow us ale w środku duszno i już na stacji spóźniony. Tłok, gwar to take a break from what is behind us and what lies ahead. w różnych językach, siedzimy. Obok mnie, po drugiej Suddenly, a howl. The baby is crying, struggling to get stronie, młoda matka z dzieckiem tak małym, że już ucie- away, the mother blushed crimson and she is trying to ka, ale jeszcze nie rozumie dlaczego. Ma czas. Jedziemy. calm him down, without success. A minute, a quarter, half Internet się rwie, rozmowy kleją, czyta się, słucha muzyki, an hour. Half of the people are sighing, rolling their eyes, gapi w okno, śpi – prawie trzy godziny zawieszenia mię- fidgeting in their first-class seats. The baby does not care. dzy miastami dają odpoczynek od tego, co za nami, a co A broadshouldered, confident, fair-haired man enters the ciągle przed. carriage through a silent sliding door. Good evening, Ladies Naraz ryk. Dzieciak płacze, wyrywa się, matka w pą- and Gentlemen, tickets, please. The passengers are patting sach próbuje je uciszać ale mały swoje. Minuta, kwadrans, their pockets, looking around sluggishly, but one man is not pół godziny. Pół wagonu wzdycha, wywraca oczami, wierci looking around or patting. He is so tense as if he had been się w fotelach pierwszej klasy. Na dziecku to nie robi wraże- waiting endlessly for the conductor. nia. Barczysty, pewny siebie blondyn wchodzi do wagonu ‘Tell that woman to calm down the baby, please. I didn’t przez ciche, rozsuwane drzwi. Dobry wieczór państwu, bile- buy a first-class ticket to listen to it all the way.’ ty do kontroli. Ludzie klepią się po kieszeniach, niemra- The conductor does not look at him and says calmly, wo rozglądają, ale jest pośród nich taki, który się nie roz- ‘Tell her yourself, Sir. You're sitting two rows away. gląda i nie klepie. Cały napięty, jakby wieczność czekał You're an adult.’ na tego konduktora. The tense guy gives him a hateful look and falls silent. – Pan powie tej pani, żeby uciszyła dziecko. Nie po to ku- And nothing happens. The conductor leaves, the baby falls piłem bilet w pierwszej klasie, żeby tego słuchać. asleep, the caravan is moving on. Konduktor, nie odrywając wzroku od swojej roboty, odpo- It is not a big deal, but when I brought that story home, I re- wiada niespiesznie: alised something. We really find it hard to talk to each other. – Niech sam pan powie. Siedzi pan dwa rzędy dalej. Jest Whether it is for fear or prejudice, we do not solve our problems pan dorosły. but shut ourselves out and let our anger swell. We start to look Napięty błyska nienawistnie okiem, po czym milknie. for some higher instance instead of simply trying to talk and I nie dzieje się nic. Konduktor wychodzi, dziecko usypia, ka- understand each other. Maybe then we would be more eager to rawana jedzie dalej. go not only from Cracow to Warsaw but also to… Białystok.

WIĘCEJ NA ANYWHERE.PL WIĘCEJ NA ANYWHERE.PL 50–51 MIEJSCA / PLACES

JEŹDZIECKIE BABIE LATO

SOPOCKI HIPODROM TO PRZEDE WSZYSTKIM ŁĄKI. ŁĄKI BUJNE, WIOSNĄ PRZYCIĄGAJĄCE ŚWIEŻOŚCIĄ ZIELENI, LATEM ZASKAKUJĄCE OBFITOŚCIĄ KWIATÓW I ZIÓŁ, ZAŚ JESIENIĄ URZEKAJĄCE BARWAMI DOJRZAŁEGO FIOLETU I ŻÓŁCI, KTÓRE DOMINUJĄ O TEJ PORZE ROKU. A WSZYSTKO TO W CENTRUM MIASTA, W SOPOCIE, TUŻ PRZY GRANICY Z GDAŃSKIEM. STĄD BLISKO JEST DO PLAŻY, A W TLE MAJACZĄ TRÓJMIEJSKIE, POTĘŻNE LASY. MIEJSCE WYMARZONE. TEKST Alicja Kocik ZDJĘCIA MAt. Prasowe Hipodrom Sopot

tej sceneri, jakby wprost z poematów Adama też obejrzeć zawody w ujeżdżeniu oraz wyścigi konne, to Mickiewicza, wśród ponad stuletniej zieleni, jednak na świecie Sopot kojarzony jest przede wszystkim W odbywają się treningi oraz zawody i konkursy z tymi dwiema dyscyplinami. jeździeckie. W Sopocie rządzą skoki przez przeszkody Skoki przez przeszkody to przede wszystkim jedna i Wszechstronny Konkurs Konia Wierzchowego (WKKW). z najważniejszych imprez w Europie, czerwcowe CSIO. To najpopularniejsze dyscypliny, i choć można tutaj Impreza tak rozpoznawalna, że przyjeżdżają na nią widzo- JEŹDZIECKIE BABIE LATO

wie z całej Europy. To między innymi dzięki szkody. Urok tej dyscypliny polega także jej CSIO Sopot jest kojarzony z wielkim sportem wszechstronności. na najwyższym światowym poziomie, tutaj Próba ujeżdżenia odbywa się na placu, bowiem startują najlepsi zawodnicy – meda- tzw. czworoboku. Tam jeździec niemalże liści olimpijscy, najbardziej znane nazwiska tańczy na koniu, a przynajmniej takie można i prawdziwe legendy tego sportu. odnieść wrażenie, gdy patrzy się, jak wyko- Z kolei zawodnicy i miłośnicy dyscypliny nują kolejne figury. Próba terenowa (cross) to WKKW, czyli Wszechstronnego Konkursu z kolei próba sił. Wierzchowiec nie może znać Konia Wierzchowego, swoje święto mają strachu, a jeździec musi być nie lada siłaczem, w Sopocie dwa razy w roku: wiosną, podczas by dać radę biegnącej przez łąki trasie – pięć zawodów trwających aż dwa tygodnie, oraz we czy sześć kilometrów w galopie i kilkana- wrześniu. Przed nami zawody wrześniowe, ście ogromnych przeszkód do pokonania po które symbolicznie kończą lato i zaczynają drodze. Trudność, jaką stawia przed zawod- sezon jesienny. nikiem i koniem trzecia próba, skoki przez WKKW to jeździecki triathlon, trzy dni, przeszkody, rozgrywane ponownie na pla- podczas których zawodnicy przejść muszą cu, zrozumie być może tylko ten, kto sam tre- przez trzy próby: ujeżdżenia, terenową nował jakikolwiek sport. Niełatwo bowiem, oraz skoki przez przeszkody. Widzów tego po ogromnym wysiłku na crossie, przejść taki sportu ujmują piękno i elegancja ujeżdże- parkur bez zrzutek i w dodatku mieszcząc się nia, energia i siła próby rozgrywanej w te- w zadanej normie czasu. renie, czyli na tych pięknych, stuletnich Publiczność kocha WKKW za spekta- łąkach, oraz precyzja skoków przez prze- kularność. Gdy ziemia drży podczas prze

WKKW TO JEŹDZIECKI TRIATHLON, TRZY DNI, PODCZAS KTÓRYCH ZAWODNICY PRZEJŚĆ MUSZĄ PRZEZ TRZY PRÓBY: UJEŻDŻENIA, TERENOWĄ ORAZ SKOKI PRZEZ PRZESZKODY. 52–53 MIEJSCA / PLACES

jazdów na crossie, gdy konie tańczą podczas ujeżdże- The eventing festival in Sopot takes place twice a year: nia i skaczą pod niebo podczas ostatniej próby. in summer, when a two-week eventing competition is held, Wczesna jesień to na Hipodromie najpiękniejszy czas. and in September. The September competition is just Można przyjść tutaj na ostatni w sezonie piknik, a przy around the corner. It will be a symbolic end of summer and okazji poznać bliżej jeździecki sport. A może nawet, kto the beginning of the autumn season. wie, złapać tego jeździeckiego bakcyla. The eventing is a horse-riding triathlon, comprising three parts: dressage, cross-country, and show jumping. ENGLISH During three days of the competition, spectators can admire the beauty and elegance of dressage, the energy and EQUESTRIAN INDIAN SUMMER power of cross-country held on the beautiful, hundred-old meadows, and the precision of show jumping. The unique- The Sopot Hippodrome is a meadow area. The lush greenery ness of the discipline is also in its universality. attracts tourists with its freshness in spring, surprises with Dressage takes place in an arena, the so-called square. its abundance of flowers and herbs in summer, while in au- The rider practically dances on the horse or at least it tumn, enchants with violet and yellow colours, which dominate seems so when you see him performing successive fig- that season of year. All that in the city centre, in Sopot, near ures. Cross-country is a power play. The horse must know Gdańsk. The Hippodrome is situated near the beach and Tricity no fear, and the rider must be pretty strong to handle the majestic forests. It is a true dreamland. ride across the meadows – five or six kilometres in a gal- lop and several huge obstacles to jump over. The difficulty This scenery, as if taken out of Adam Mickiewicz po- of the third part of the competition, that is show jumping, ems, with its hundred-year-old greenery, is the venue of which is also held on the arena, can be understood only by horse-riding practice and competitions. The most popular those who have practised some sport professionally. It is disciplines held at the Sopot Hippodrome include show not easy, after the hard effort of cross-country, to handle jumping and the eventing. Although dressage competi- the route without any faults and in a given time. tions and horse races are also organised here, the venue is The audience loves the eventing for its spectac- mostly associated with the first two. ular character. When the ground is shaking during CSIO show jumping in June is one of the most impor- cross-country rides and when horses are dancing dur- tant equestrian events in Europe, attracting horseriding ing dressage and jumping sky-high during the last trial. fans from all over the continent. Thanks to CSIO, Sopot Early autumn is the most beautiful time at the is associated with prestigious world-class sporting events. Hippodrome. You can come here for the last picnic of The participants include top riders from all over the world the season, and by the way, learn more about horse-rid- – Olympic medallists, as well as famous figures and leg- ing. Who knows, you might even be bitten by the eques- ends of the sport. trian bug.

WIĘCEJ NA ANYWHERE.PL WIĘCEJ NA ANYWHERE.PL 54–55 TECHNOLOGIE / TECHNOLOGIES ZANURZENIE W CZASIE

ORIENT WATCH RA-AA0004E19B

TEKST Katarzyna Woźniak ZDJĘCIA Mat. Prasowe ZANURZENIE W CZASIE

urkowanie okazuje się modnym sportem nie tylko dla profesjonalistów, MASYWNA TRÓJDZIELNA N ale również sposobem na niebanalne BRANSOLETA W KOLORZE spędzanie wolnego czasu. Obowiązkowym elementem wyposażenia nurka jest diver, czyli zegarek do nurkowania. Niech nas STALI SZLACHETNEJ PIĘKNIE nie zwiedzie sportowy charakter nazwy WSPÓŁGRA Z TARCZĄ W KOLORZE - współczesny design modeli tych specjali- stycznych czasomierzy sprawia, że dosko- INDYGO, NAWIĄZUJĄCEGO DO nale wyglądają na nadgarstku zarówno na co dzień, jak i podczas uprawiania podwod- PODWODNEGO ŚWIATA. nych wojaży. Kiedy stoimy przed wyborem czasomie- rza do zadań specjalnych, warto opierać się na doświadczeniu producenta. W tym przypad- tem światu poprzeczkę. Kolejne zaskakujące TECHNIKA I ESTETYKA ku i amator i profesjonalista potrzebują tego niezawodnością modele zegarków do nurko- Wyróżnikiem diverów jest wodoszczel- samego – niezawodności i ponadczasowego wania marki Orient trafiały na rynek od lat ność - skala odporności na działanie wody. designu. Od początku istnienia manufaktura 70. do późnych 90. Największą sławę zdobyły Wskaźnik 5 ATM pozwala na pływanie, ale nie Orient Watch wyraźnie sformułowała swo- "Chrono Ace King Diver" i "M-Force". Modele nurkowanie. Przy 10 ATM zegarek pozwala na ją misję: ofertę wysokiej jakości zegarków „Orient Sports 300m Saturation-Diver”, które nurkowanie w masce. Z kolei wskaźnik 20-30 o ponadczasowym stylu i w rozsądnej cenie. pojawiły się na rynku później, połączyły spor- ATM umożliwia już profesjonalne nurkowa- Dziedzictwo japońskiej manufaktury opiera towy styl z uniwersalnością użytkowania. nie z pełną aparaturą. Esteci nie przejdą obo- się na kunszcie, wysokiej precyzji i niezawod- Prawdziwym hitem okazała się kolejna jętnie wobec wysmakowanego połączenia ko- ności. Wysmakowany design przy zachowa- linia zegarków - modele Orient Sports Diver lorów zegarków marki.. Masywna trójdzielna niu klasycznej formy wybierają wymagający (zwane Mako) cieszą się na świecie najwięk- bransoleta w kolorze stali szlachetnej pięknie użytkownicy na całym świecie. szą popularnością od 2004 r. Zegarek wypo- współgra z tarczą w kolorze indygo, nawiązu- sażony był w obrotowy bezel, wodoszczelność jącego do podwodnego świata. Klasyczna tar- PRECYZJA na poziomie 200 m, wskaźnik dnia tygodnia cza z geometrycznym układem figur to syno- I PROFESJONALIZM oraz mechanizm automatyczny typu in-ho- nim dostojnej klasyki. Zegarek ma sportowy Od lat 60. XX wieku japońska firma Orient use o kalibrze 46943. W 2015 r. Orient Watch charakter, ale dzięki wysmakowanej estetyce tworzy praktyczne zegarki dla wymagają- zaprezentowała światu całkowicie nowy kali- będzie wyglądał równie intrygująco noszony cych. Historia coraz popularniejszych dziś ber o numerze F6922. Automat z możliwością do marynarki. diverów sięga lat 60. i modelu „King Diver ręcznego dokręcenia, funkcją stop-sekun- Warto zwrócić również uwagę na 1000”. Wówczas był to szczyt możliwości pro- da i sprawdzonym wśród użytkowników model zegarka Orient RA-AA0011B19B. dukcyjnych manufaktury z kraju Kwitnącej mechanizmem in-house. Zegarek powstał Inspirowany miejskim stylem sprawdzi się Wiśni - wodoszczelność zegarka wynosiła w całości w Japonii. Mechanizm okazał jako model pierwszego wyboru na co dzień. aż tysiąc metrów (szczytowe osiągniecie glo- się niezawodny – do dziś jest wykorzy- Stalowa, mocna koperta harmonijnie współ- balnego zegarmistrzostwa wówczas wynosiło stywany w zegarkach całej linii Orient gra z bordowym kolorem obrzeża. Ciemna 150 m). Marka Orient istotnie podniosła za- Sports Diver. tarcza nadaje zegarkowi charakteru, a gumo- wy pasek gwarantuje wygodę użytkowania i z pewnością zwróci uwagę młodych duchem miłośników nurkowania. Nie mniej istotnym pojęciem w kon- strukcji zegarków do nurkowania jest bezel. To część, która przypomina pierścień. Ma za zadanie odmierzać czas pobytu pod wodą. Bezel można wykorzystać również poza wodą - np. wyznaczyć czas treningu czy długość spaceru. PONAD CZASEM Zegarki Orient Sports Diver charakteryzują się bezpretensjonalnym designem prze- znaczonym do codziennego użytku. Modele

ORIENT WATCH pasują zarówno do stylu biznesowego, jak RA-AA0004E19B i aktywnego stylu życia napędzanego adrena- liną. Niezawodność gwarantuje rygorystycz- ny pomiar jakości, któremu muszą sprostać producenci w Japonii. Obrazu japońskiego artyzmu dopełniają ponadczasowy design, odporny na chwilowe trendy w modzie i wielka staranność wyko- ORIENT RA-AA0011B19B 56–57 TECHNOLOGIE / TECHNOLOGIES

The next collection turned out to be a massive hit – Orient Sports Diver models (aka Mako) have been the most popular watches in the world since 2004. The model features a rotating bezel, 200 m water-resistance, day of the week display, and in-house automatic watch movement Orient calibre 46943. In 2015, Orient Watch presented a brand new calibre F6922. An automatic watch with an option of manual winding, a stop-second feature, and reliable in-house movement. The watch was made in Japan. The movement turned out to be fail-safe – it is still used in watches of the Orient Sports Diver line.

TECHNOLOGY AND AESTHETICS The distinguishing feature of divers is their water-resistance – the ability to withstand pressure in or under water. In a 5 ATM watch, you can swim but not dive. In a 10 ATM watch, you can snorkel, while the rating of 20–30 ATM allows for professional scuba diving. Aesthetes will surely appreciate the sophisticated combination of colours of Orient watches. The massive three-part bracelet in stainless steel colour beautifully goes with the indigo face, referring to the underwater world. The classical face with geometrical figures is a synonym of classic elegance. The watch has a sporty ORIENT WATCH RA-AA0002L19B character, but thanks to its sophisticated design, you can wear it with a jacket as well. The model Orient RA-AA0011B19B de- serves special recognition. Inspired by ur- nania. To wszystko sprawia, że zegarki marki The heritage of the Japanese manufacturer ban style, it is a perfect choice for day-to-day Orient stanowią wymarzoną pamiątkę i mogą is based on artistry, high precision, and relia- use. Its stylish stainless steel case goes well być przekazywane przez kilka pokoleń. bility. The sophisticated design and classical with the claret edges. The dark face adds form of Orient watches are appreciated by character, while the rubber strap guaran- ENGLISH discerning users all over the world. tees the comfort of use and will surely not go unnoticed by young-in-spirit diving lovers. IMMERSED IN TIME PRECISION Another important feature of dive watch- AND PROFESSIONALISM es is the bezel. This is the part of the watch It turns out that diving is not only a popular Since the 1960s, Orient has been producing which looks like a ring. It allows divers to sport for professionals, but it can also be practical watches for the most discerning measure time spent underwater, but you a remarkable pastime. A must-have of every users. The history of the increasingly pop- can also use it outside water, for example, to diver is a dive watch aka diver. Do not be ular divers goes back to the 1960s and the set a time for a workout or a walk. misled by its sporty name – with their mod- ‘King Diver 1000’ model. At that time, it ern design and universal character, these was the pinnacle of the Japanese manufac- TIMELESSNESS specialised timepieces look great on your turer – its water-resistance was as much as Orient Sports Diver watches feature an un- wrist on a day-to-day basis as well as during a thousand metres (while the world watch- pretentious design for day-to-day use. The your underground adventures. making record was 150 metres). The brand models are fit for business people as well When choosing a watch for special needs, set the bar very high, indeed. The next as thrill-seekers. Their reliability is guaran- take account of the manufacturer’s experi- ground-breaking models of Orient divers teed by strict quality standards for watches ence. In this case, the needs of amateurs and were launched between the 1970s and the manufactured in Japan.Their timeless and professionals are the same – reliability and late 1990s. The most popular ones included universal design, resistant to temporary timeless design. From the beginning of its op- ‘Chrono Ace King Diver’ and ‘M-Force’. The fashion trends, and high production quality eration, the Orient brand has clearly defined ‘Orient Sports 300m Saturation-Diver’ mod- complement the picture. It all makes Ori- its mission: to offer high-quality watches in els, launched a bit later, combined a sporty ent watches a perfect souvenir that can be a universal style and at reasonable prices. style with a universal character. passed down for generations .

WIĘCEJ NA ANYWHERE.PL

58–59 FELIETON / COLUMN WIĘCEJ FELIETONÓW znajdziesz www.anywhere.pl

CZYTANIE WEDŁUG SARAMONOWICZA

- W Sienkiewiczowskiej rodzinie jest miejsce dla wszystkich, którzy są zdolni do prze- żywania Polski, która nie jest zredukowana do ryku tłumów, ale jest rozumnym projektem, wciąż niedokończonym, tworzonym sercem i przezornością równocześnie - pisze pięknie o pradziadku-pisarzu jego wnuk-polityk. - Henryk Sienkiewicz szkicował taką Polskę całe życie, nie wyobrażał jej sobie jednak konkretnie. A my ja mamy, konkretną właśnie, nama- calną i wolną. Nie mamy prawa tego zepsuć. I z tą myślą Państwa zostawiam: nie zepsuj- my Polski zarówno sobie, jak i naszym dzie- ciom oraz wnukom. SIENKIEWICZ NIE BYŁ Z PISU ENGLISH SIENKIEWICZ WAS NOT FROM THE LAW AND JUSTICE PARTY

z faktami – a przede wszystkim z intencjami Bartłomiej Sienkiewicz, ‘Sienkiewicz z nami’, autora „Quo vadis” i „Trylogii”! – usiłują go published by Bartłomiej Sienkiewicz, Polakom przedstawiać jako wzór cnót, a przede Warsaw 2019 wszystkim zwolennika polskości zamkniętej. Tymczasem Henryk Sienkiewicz (człowiek It is a well-written, daring, and brilliant read niewierzący, zapamiętały bon vivant i kobie- bringing up important issues; a good food for ciarz oraz szczery piewca wspólnoty tworzo- thought. Bartłomiej Sienkiewicz – an impor- nej wespół przez Polaków, Litwinów, Rusinów, tant member of the government before 2015, Tatarów, Żydów, Niemców itd.) ani trochę się do and I am betting we have not heard the last ANDRZEJ roli wzorca dla nacjonalistycznych nienawistni- of him – describes the literary and social SARAMONOWICZ ków nie nadaje. phenomenon of his great-grandfather, Henryk Reżyser, scenarzysta, pisarz, dramaturg Paradoksem jest, że ci, którzy Sienkiewicza Sienkiewicz, undoubtedly the most popular i dziennikarz. Autor największych polskich hitów mają na ustach i sztandarach, są albo nieufni Polish writer of all time. komediowych w XXI w. (m.in. "Ciało", "Testosteron" wobec liberalnej demokracji Zachodu albo Sienkiewicz the great-grandson is a high- i "Lejdis"). "Testosteron" - stale obecny w teatrach w kilkunastu krajach - jest również jedną wręcz jej wrodzy – pisze o Henryku jego pra- ly educated person and one of the greatest z najpopularniejszych dziś polskich sztuk na wnuk Bartłomiej. – Postawa ta zmienia konser- polymaths among contemporary Polish świecie. W 2015 roku Saramonowicz wydał watyzm w „naszość”, rodzaj zbitki pojęciowej politicians. In his latest book, he frees his bestsellerową powieść „Chłopcy". pozwalającej myśleć o rozwoju swojego kraju great-grandfather from the hands of nation- w oderwaniu od reszty świata i Europy. Z punk- al patriotism enthusiasts, who, contrary to tu widzenia Henryka Sienkiewicza to horror. all facts – and primarily the intentions of Nie tylko horror – dodajmy – ale i bzdura! the author of ‘Quo Vadis’ and ‘The Trilogy’! BARTŁOMIEJ SIENKIEWICZ, Dość przypomnieć, że Andrzej Kmicic - naj- – try to present him as a paragon of virtue „SIENKIEWICZ Z NAMI”, WYD. wspanialszy bohater typu „samiec-alfa” w całej and supporter of the idea of ‘closed nation- BARTŁOMIEJ SIENKIEWICZ, polskiej literaturze - był Litwinem, Litwinem alism’. Meanwhile, Henryk Sienkiewicz (an WARSZAWA 2019 był także Lingin Podbipięta, a kolejny heros atheist, keen bon vivant and womaniser, z „Trylogii”, czyli Michał Jerzy Wołodyjowski, and eulogist of the community comprising Błyskotliwa książka, kreślona lekkim, brawu- pochodził prawdopodobnie z rodziny rusiń- Poles, Lithuanians, Russians, Tatars, Jews, rowym piórem, a jednocześnie ważka, pełna skiej (ukraińskiej), która przeszła z prawosła- Germans, etc.) does not fit the role of a role refleksji wartych zapamiętania i powtarzania. wia na katolicyzm. Rusinem był także książę model for hateful nationalists. Bartłomiej Sienkiewicz – człowiek istotny Jeremi Wiśniowiecki itp. itd. Co ich wszyst- ‘It is a paradox that those who have dla obozu władzy przed 2015 roku, który, idę kich łączyło, to wierna służba Rzeczpospolitej Sienkiewicz on their lips and flags are either o zakład, nie powiedział jeszcze w polskiej po- Obojga Narodów – państwu, które przecież nie mistrustful of Western liberal democracy or lityce ostatniego słowa – opisuje fenomen lite- nazywało się tak przez przypadek. To był w czy- even antagonistic about it,’ says Bartłomiej racko-społeczny swojego pradziadka Henryka stej formie patriotyzm państwowy – rzekliby- about his greatgrandfather Henryk. ‘This Sienkiewicza, bez wątpienia najpopularniejsze- śmy dziś: piłsudczykowski! – całkiem odmien- attitude turns conservatism into “ourness” – go polskiego pisarza wszechczasów. ny i przeciwstawny patriotyzmowi etnicznemu a cluster of notions, which provides for the de- Sienkiewicz-prawnuk to inteligent czystej proponowanemu przez Romana Dmowskiego, velopment of our country in isolation from the wody i jeden z największych erudytów wśród a obecnie - nie wiedzieć czemu – tak gorliwie rest of the world and Europe. From the perspec- współczesnych polskich polityków. W swojej realizowanemu przez Prawo i Sprawiedliwość. tive of Henryk Sienkiewicz, this is dreadful.’ najnowszej książce z powodzeniem wyrywa Henryk Sienkiewicz takiej Polski, jaką dziś kle- I am leaving you with this thought: do pradziadka-pisarza z rąk entuzjastów patrio- ci nam Jarosław Kaczyński, nie chciał i z pew- not spoil Poland to ourselves nor our chil- tyzmu endekoidalnego, którzy niezgodnie nością by się za nią nie opowiedział. dren or grandchildren.

WIĘCEJ NA ANYWHERE.PL 59–59

WIĘCEJ NA ANYWHERE.PL 60–61 MIEJSCA / PLACES O WIELE WIĘCEJ...

O WIELE WIĘCEJ NIŻ 10 000 GODZIN

SZWEDZKI PSYCHOLOG, K. ANDERS ERICSSON, WYKAZAŁ, ŻE WYSTARCZY 10 000 GODZIN, ABY DANĄ CZYNNOŚĆ OPANOWAĆ DO PERFEKCJI. DO WYCIĄGNIĘCIA TEGO TYPU WNIOSKÓW POSŁUŻYŁA ANALIZA SUKCESÓW WIRTUOZÓW SKRZYPIEC. CZY JEDNAK W PRZECIĄGU PONAD 416 DNI MOŻNA OPANOWAĆ DO PERFEKCJI BUDOWANIE SAMOCHODÓW? MOŻLIWE. ALE Z PEWNOŚCIĄ NIE TAKICH, JAK TE DOSTĘPNE W PORSCHE CENTRUM SOPOT.

marek sportowych która z każdym, kolejnym modelem jedynie podnosi poprzeczkę. „Sportowa” wcale jednak nie oznacza, że to marka która nie jest prorodzinna. Dobrym tego przykładem są takie modele jak Cayenne oraz Macan będące prawdziwym hitem sprze- daży. Do tego świeżym członkiem rodziny, którego premiera była dosłownie przed chwi- ANNA lą, jest Porsche Cayenne Coupe. To nadal NAZAROWICZ duże, rodzinne auto które pomieści dziecko, wózek i psa. Ale sylwetka ma zdecydowanie Słabość do samochodów ma zaszytą bardziej dynamiczny, uwodzicielski kształt. w głowie, bo serca nie ma – jest turbosprężarka. Tata uparcie karmił ją bezcenną wiedzą, sadzał Wystarczy jeden rzut oka aby zrozumieć, że za kierownicą samochodu jeszcze zanim wsiadła zwolennicy sportowego ducha pozostaną na rower. Dziś pociąga ją wszystko, co ma cztery wobec niej całkowicie bezbronni. Wisienką koła, a każdy z samochodów darzy wielkim na torcie jest Lava Orange - popisowy kolor uczuciem. Dostrzeże piękno w najbardziej niepozornych autach, jak również skazę w tych lakieru. Z pełną swobodą można się zatem najbardziej pożądanych. Z natury plastyk. pokusić o stwierdzenie, że trudno na rynku o Instagram to pole, na którym daje upust swojej drugiego, tak wyjątkowego SUV-a. wyobraźni. Główną rolę zawsze gra samochód. Mimo sportowych osiągów i bajecznych Autorka bloga „Panie wiozą Panów”: przyspieszeń, marce Porsche jednak leży www.paniewiozapanow.pl. na sercu dobro naszej planety a najlepszym tego dowodem jest już znane, hybrydowe roz- wiązanie. Modele Cayenne oraz Panamera E-Hybrid to umiejętne połączenie tego, co otoryzacja ma ogromną siłę przy- w Porsche najlepsze. A zatem koni mecha- ciągania. Te najszybsze egzempla- nicznych wcale tu nie brakuje, za to apetyt M rze na ludzki umysł działają niemal na paliwo jest mocno ograniczony. Plany hipnotyzująco. Tak było, jest i może będzie, niemieckiego producenta są jednak znacznie ponieważ w coraz większym stopniu bran- bardziej ambitne. Ich owocem będzie Porsche ża ta zmierza ku ekologii. Czy to zatem kres Taycan. Samochód światło dziennie ujrzy we osiągów i radości z jazdy? Podobno w życiu wrześniu na targach we Franfurcie. Polska nie można mieć wszystkiego, ale Porsche ma premiera planowana jest w styczniu 2020 na ten temat nieco inne zdanie. Bo może być roku. Będzie to pierwsze, w pełni elektrycz- rodzinnie, ekologicznie i do tego na sportowo. ne Porsche. Dobra wiadomość dla pasjona- To legendarna marka, która produkcją tów marki jest taka, że nadal zachowa swoje samochodów ze światowej czołówki pała się sportowe, legendarne DNA. Inżynierowie już ponad 80 lat. Auta sygnowane znaczkiem Porsche udowadniali już nie raz i nie dwa, że Porsche od samego początku dość mocno za- przy tworzeniu swoich samochodów potrafią znaczały na światowej arenie swoje miejsce. zdziałać prawdziwe cuda. Efekt? Samochód Dziś to jedna z najbardziej utytułowanych wygeneruje 600 KM, do pierwszej setki roz- 62–63 MIEJSCA / PLACES

pędzi się w 3,5 sekundy a zasięg wyniesie do 500 kilometrów. Będzie w pełni ekologiczny, co wcale nie oznacza, że najwolniejszy. Jego prędkość maksymalna zostanie ograniczona do 250 m/h. A to, jak na w 100% elektryczny samochód, imponujące wyniki. Takie rzeczy tylko w świecie Porsche. Obok sprzedaży nowych egzemplarzy, swojego wymarzonego Porsche można również szukać w programie Porsche Aproved, jaki oferuje Porsche Centrum Sopot. Od największych klasyków Porsche aż do tych najnowszych modeli które trafiły tu po tym, jak ich właści- ciel podjął decyzję o zakupie innego. Każdy, bez wyjątku, przechodzi wnikliwą weryfika- cję swojego stanu technicznego aby obowiąz- kowo spełnić całą listę wymogów stawianych was, is now, and perhaps will be, because the ductive look. One look is enough to know that przez Porsche Centrum Sopot. To dzięki industry is becoming increasingly eco-con- the lovers of sports cars will be helpless against temu jego kolejny właściciel będzie mógł czer- scious. Does it mean the end of performance its charms. The pièce de résistance is its paint pać tą legendarną radość z jazdy, która od lat and exhilarating driving experience? Well, colour, Lava Orange. One may venture to say zjednuje sobie wielbicieli w przeróżnych szero- supposedly you can’t have it all, but Porsche there is no other such SUV on the market. kościach geograficznych. A do takich efektów, begs to differ. It proves that a car can be Despite the sports performance and oraz wyników trzeba o wiele więcej, niż wspo- family-friendly, eco-conscious, and have incredible acceleration of its vehicles, mniane na początku 10 000 godzin. I Porsche a sports character at the same time. Porsche cares about our planet and offers swoją pracę domową zdecydowanie odrobiło. The legendary brand has been produc- a hybrid solution to prove that. Cayenne ing top best cars in the world for over 80 and Panamera E-Hybrid are a perfect blend ENGLISH years. Since the very beginning, Porsche of best Porsche features. The vehicles boast has established its dominant position in the great horsepower and low fuel consumption. MUCH MORE THAN 10 000 HOURS global market. Nowadays, it is one of the most But the German manufacturer aims even prestigious sports car brands, raising the bar higher and gives us Porsche Taycan. The ve- K. Anders Ericsson, a Swedish psychologist, has with its every new model. hicle will be officially presented at the IAA demonstrated that it takes 10 000 hours to master Still, its sports character does not preclude in Frankfurt in September. Its premiere a skill. He has based his conclusion on the example family-friendly features, a good example of in Poland is planned for January 2020. It will of successful virtuosos. But is it possible to master which are best-selling models like Porsche be the first fully electric Porsche. The good car construction in about 416 days? Perhaps. But Cayenne or Macan. A new family member, news for the brand buffs is that it will keep not like Porsche Centre Sopot. which has just had its premiere, is Porsche its legendary sports character. Porsche engi- Cayenne Coupe. It is still a large family vehicle, neers have proven many times that they can There is something alluring about cars. The which will accommodate a child, a pram, and work miracles in the field of car construc- fastest ones are almost hypnotising. As it a dog. But it has a much more dynamic and se- tion. The effect? A vehicle generating 600 hp output, exceeding the first hundred within 3.5 seconds, which can cover up to 500 kilometres. It will be completely eco-friendly, which does not mean slow. Its maximum speed will be limited to 250 km/h, which is still impressive for a 100% electric car. It can only happen in the world of Porsche. Apart from new vehicles, you may now find your dream Porsche in the Porsche Approved programme offered by Porsche Centre Sopot. The vehicle selection ranges from Porsche classics to the latest models which got there after their owner decided on a different car. Each of the vehicles un- dergoes a technical check carried out with utmost scrutiny to ensure it meets all the requirements of Porsche Centre Sopot. Thus, its future owner will be able to enjoy the driving experience which wins the hearts of car buffs all over the world. Such effects and results require much more than 10 000 hours mentioned above. And Porsche has definitely done its homework.

WIĘCEJ NA ANYWHERE.PL

64–65 MIEJSCA / PLACES

spojrzenia na otaczający ich świat z nieco in- nej, podniebnej perspektywy.- mówi Rafał MIERZ WYSOKO Marcyniuk, Członek Zarządu Olivia Star Top. Jednak tym, co ma stworzyć z tarasu widokowego miejsce atrakcyjne dla każdego nie jest tylko zachwycający widok – dodaje. SPOTKAJMY SIĘ 130 Taras widokowy to jedynie część 32 piętra. Na jego pozostałej powierzchni organizator stworzył miejsce spotkań i ciekawych wyda- METRÓW NAD ZIEMIĄ rzeń kulturalnych, biznesowych, rodzinnych, a wszystko to w niebanalnych wnętrzach autorstwa architektki Anny Branickiej i ze- GDAŃSK STAJE SIĘ CORAZ BARDZIEJ MODNYM MIEJSCEM I POŻĄDANĄ społu projektowego Olivia Business Centre: DESTYNACJĄ WYPADOWĄ DLA TURYSTÓW Z CAŁEJ EUROPY. W MIEŚCIE Design Anatomy. Cała kondygnacja została podzielona na 3 strefy stylistyczne, odpowia- POJAWIAJĄ SIĘ CORAZ TO NOWSZE ATRAKCJE, KTÓRE POWODUJĄ, ŻE dające temu, co zwiedzający będą mogli za- GDAŃSK NALEŻY DO ŚCISŁEJ CZOŁÓWKI MIŁOŚNIKÓW PODRÓŻY. obserwować za oknem. Chcemy odtworzyć TEKST Krysztof Król ZDJĘCIA Ivo Ledwożyw klimat tych miejsc w naszym budynku, ale na tyle dyskretnie, żeby nie zaburzać widoku za oknem, a raczej z nim harmonizować – poda- ednym z miejsc, które ostatnimi czasy oraz doskonała kuchnia. Inwestor zapewnia, je Anna Branicka. weszły przebojem na mapę obowiąz- że jego celem jest zapewnienie nieoczywistej Dla Trójmiasta morze i zatoka zawsze J kowych punktów do odwiedzenia jest lokalizacji, gdzie każdy będzie miał okazję były oknem na świat dlatego zespół projekto- ogólnodostępna przestrzeń widokowa Olivia do wytchnienia od codzienności, pełnego wy przygotował w części kondygnacji od stro- Star, gdzie z wysokości 130 metrów możemy odprężenia się i jakościowego spędzenia ny wschodniej akcenty znane z klasycznych podziwiać całą panoramę Trójmiasta. czasu z dala od codziennych trosk. Olivia wnętrz wycieczkowców i statków handlo- Już ponad 20 tys. gości odwiedziło taras, Star to wyjątkowy budynek. Wielu miesz- wych. Założeniem było, aby goście patrząc bo to najwyższe miejsce w Polsce północnej, kańców Trójmiasta dotychczas miało oka- na widok morza, odnieśli wrażenie podobne z którego rozpościera się widok na najwięk- zję podziwiać budynek jedynie z poziomu do spokojnej żeglugi, stojąc na stabilnym po- sze trójmiejskie atrakcje, a przy sprzyjającej przechodnia albo mijało go jadąc samocho- kładzie, a jednocześnie czując powiew wia- widoczności można stąd dostrzec także dem czy „skmką”. Obecnie tworzymy tru i odczuwać obietnicę przynoszoną przez Półwysep Helski. 32. piętro Olivii Star to jed- wnętrza, do których zapraszamy mieszkań- bezkres morza. To właśnie w tej części piętra nak nie tylko widok, ale i eleganckie wnętrza ców i turystów. Chcemy dać im możliwość możemy podejść do okna i wyjść na taras, MIERZ WYSOKO...

aby poczuć na własnej skórze morską bryzę. NA 32 PIĘTRZE OLIVII STAR Jak podaje Anna Branicka: Operujemy stylem wnętrza oraz dodatkami. Ta część UDOSTĘPNIAMY WIELOFUNKCYJNĄ kondygnacji będzie nas codziennie witać innym obrazem. Raz zobaczymy słoneczną KONDYGNACJĘ, NA KTÓREJ taflę z kilkoma rysującymi się na horyzoncie sylwetami statków, czy udekorowaną dzie- ZNAJDUJĄ SIĘ PUNKTY siątkami żagli, a innym razem ciemne i peł- GASTRONOMICZNE, PRZESTRZENIE ne emocji wody Zatoki Gdańskiej. To luksus, na możemy sobie pozwolić w środku dnia, we EKSPOZYCYJNE I EVENTOWE. wnętrzu inspirowanym stylistyką polskich transatlantyków, które jak MS Batory po- wstawały właśnie w Gdańsku. Północna część kondygnacji sąsiaduje ziemię, a poprzez to pozwalamy mu nie tylko równo turystów, jak i mieszkańców regio- z Oliwą, jedną z najstarszych i najbardziej spojrzeć z dystansem na codzienność ale i dać nu. – dodaje K. Dembek. malowniczych dzielnic Gdańska. To dzielni- chwilę tylko dla siebie z dala od codzienności. Wstęp na 32. piętro jest biletowany, a re- ca, w której znajduje się Opactwo Cystersów, Oferujemy wyjątkową atmosferę miej- zerwacji można dokonać na stronie interneto- Katedra Oliwska i przytulony do niej Park sca, w którym warto bywać. Liczymy więc, wej www.oliviastar.pl. Podstawowy bilet kosz- z ogrodem botanicznym oraz majestatycz- że czas spędzony na górze stanowić będzie tuje 18zł, a ulgowy 15 zł, jednak operator prze- ne domy i kamienice. Wnętrza w tej części jakościową formę wypoczynku i stanie się widział szereg zniżek. Rezerwując wstęp z 3 piętra nawiązują do secesyjnych budynków jednym z ulubionych miejsc spotkań za- dniowym wyprzedzeniem można skorzystać z terakotowymi dachami i starych brukowa- nych ulic okalanych alejami drzew. Znajdą się w niej również elementy metaloplastyki, nawiązania do drewnianych i przeszklonych werand oraz ulicznych latarń. Najbardziej kojący widok rozpościera się w zachodniej części, skąd widać roztaczają- cy się wokół Trójmiejski Park Krajobrazowy ze wzgórzami morenowymi starej Oliwy i Wrzeszcza. Anna Branicka: Strefa Parku Krajobrazowego oferuje nam unikatowy widok na ścianę lasu zmieniającą się o każdej porze roku. Ta część piętra pozwoli rozkoszo- wać się widokiem głębokiej zieleni i rozgościć na wygodnych siedzeniach nawiązujących formą i aksamitem do omszałych pni drzew czy leśnych ławek i altan. Również delikatne oświetlenie pozwoli cieszyć się efektem słoń- ca nieśmiało wyłaniającego się zza drzew i po- czuć się jak w tajemniczym lesie. Ciekawie zaprojektowane wnętrza i pięk- ny widok to jednak nie wszystko, co czeka na odwiedzających nową trójmiejską atrakcję. Na 32 piętrze Olivii Star udostępniamy wie- lofunkcyjną kondygnację, na której znajdu- ją się punkty gastronomiczne, przestrzenie ekspozycyjne i eventowe – mówi Krzysztof Dembek – Członek Zarządu Olivia Star Top. Nasze doświadczenia pokazują, że prze- strzeń na 32. piętrze Olivii Star doskonale sprawdza się w jako miejsce romantycznych wieczornych spotkań, rodzinnych obiadów czy biznesowych kolacji. Dodatkowo przez cały rok będziemy organizować wydarzenia, zachęcające do odwiedzin osoby w każ- dym wieku i o bardzo zróżnicowanych zain- teresowaniach. Jesteśmy również otwarci na współpracę z instytucjami kultury czy nauki, aby stale poszerzać ofertę obiektu. Mamy świadomość, że każdego gościa tarasu widokowego wynosimy wysoko ponad 66–67 MIEJSCA / PLACES

of sails and other times – the dark and soulful waters of the Gdańsk Bay. This is a luxury we can afford in the middle of the day, in an interior inspired by Polish ocean liners, which were constructed in Gdańsk like MS Batory.’ The northern part of the floor neighbours Oliwa, one of the oldest and most picturesque districts of Gdańsk. The district boasts the Cistercian Abbey, the Archcathedral, the park with the botanic garden, and majestic houses and townhouses. The interiors in this part of the floor refer to Art Nouveau buildings with terracotta roofs and old paved tree-lined streets. There will also be some elements of metal art, references to wooden and glass porches, and street lamps. You will find the most soothing view in the western part of the floor, from where you can see the Tricity Landscape Park with morena hills of old Oliwa and Wrzeszcz districts. Anna Branicka says, ‘The Tricity Landscape Park offers us a unique view of the forest wall, which changes every season of the year. In this part of the floor, you can enjoy the view of deep greenery and sit back on comfortable chairs referring with their form and softness to moss- z 30% zniżki. Taras dostępny jest 7 dni w tygo- ranging interiors for the locals and tourists. grown trunks or forest benches and arbours. dniu w godz. 10-22 (ostatni wjazd 21.00). We want to give them a chance to look at the The subtle lighting creates the effect of the sun world around them from a different, soaring emerging from behind the trees and allows ENGLISH perspective,’ says Rafał Marcyniuk, Board our visitors to feel like in a secret forest.’ Member at Olivia Star Top. ‘But the spectac- Original designs and beautiful views are AIM HIGH! ular view is not the only attraction of the view- only a part of attractions awaiting the visitors LET’S MEET 130 METRES ing terrace,’ he adds. of the new Tricity landmark. ‘On the 32nd ABOVE THE GROUND The viewing terrace is only a part of the floor of Olivia Star, we have created a mul- 32nd floor. On the remaining area, the or- ti-functional area with food spots as well as Gdańsk is becoming increasingly fashionable and ganiser has arranged a meeting space and exposition and event spaces,’ says Krzysztof popular destination tourists from all over Europe. a venue of cultural, business, and family Dembek, Board Member of Olivia Star Top. The city is creating new tourist attractions, which events, designed by Anna Branicka and ‘Our experiences show that the 32nd floor make it one of the top travel destinations. Olivia Business Centre project team: Design of Olivia Star is a perfect place for a roman- Anatomy. ‘The floor is divided into three tic date, family lunch, or business dinner. One of the new city landmarks which thematic zones corresponding to the view Moreover, throughout the year, we will instantly gained popularity and recogni- outside the window. We want to recreate the organise events for people of all ages and tion is Olivia Star viewing terrace, open to atmosphere of these places in our building with various interests. We are also open to the general public, where you can enjoy the but not to disturb the view and rather har- cooperation with cultural and scientific insti- view of Tricity panorama from 130 metres monise with it,’ says Anna Branicka. tutions to expand our offering. We are aware above the ground. For Tricity, the sea and the bay have al- that the visitors of the viewing terrace go up So far, over 20 thousand people have ways been a window on the world; therefore, high where they can get some perspective on visited the terrace; it is the highest spot in the project team has introduced elements their everyday life and be alone far away from northern Poland, which gives views of great- known from classical interiors of passenger their day-to-day worries. We offer a unique est Tricity attractions and even – provided and merchant ships. The goal was to create and pleasant atmosphere. We hope that the the weather is good – the Hel Peninsula. an exceptional experience and make visi- time spent on the top will be a quality form of Apart from the spectacular view, the 32nd tors feel as if they were sailing on calm water relaxation, and the place will become one of floor of Olivia Star offers elegant interiors while standing on a stable deck and feeling the favourite meeting spaces of tourists and and excellent cuisine. The investor assures it the breath of the wind and the promise of the locals,’ adds K. Dembek. aims at creating a non-obvious space where the endless sea. In this part of the floor, we To enter the 32nd floor, you need to buy everyone can get away from the mundanity can approach the window and go out on the a ticket. You can book your visit at www.ol- of everyday life, relax, and enjoy themselves terrace to feel the sea breeze. Anna Branicka iviastar.pl. The full price ticket is PLN 18, far from day-to-day worries. ‘Olivia Star is an says, ‘We operate with interior style and ac- reduced-fare – PLN 15, but the operator pro- exceptional building. So far, a lot of Tricity cessories. This part of the floor will greet us vides for several discounts. If you book your inhabitants have only had a chance to admire with a different picture every day. One day, we visit three days in advance, you will get a 30% it from the outside or passed it while driving will see the glassy surface of the sea with a few discount. The terrace is open 7 days a week at or riding an SKM train. At present, we are ar- ships on the horizon or decorated with dozens 10–22 (the last lift up is at 21.00).

WIĘCEJ NA ANYWHERE.PL

68–69 TECHNOLOGIA / TECHNOLOGIES

PRZEZ CAŁY ŚWIAT BEZ ŻADNYCH PROBLEMÓW

JAROSŁAW NOWAK - ROZMOWA O BEZPIECZEŃSTWIE DANYCH W PODRÓŻY

JAROSŁAW NOWAK – DOŚWIADCZONY PODRÓŻNIK, ANTROPOLOG, WŁAŚCICIEL BIURA PODROŻY, PROWADZĄCY PROGRAMY PODRÓŻNICZE, A PRYWATNIE – OGROMNY FAN BLACKBERRY. ZWIEDZIŁ PÓŁ ŚWIATA, SPĘDZIŁ SZEŚĆ MIESIĘCY POŚRÓD PAPUASÓW NA NOWEJ GWINEI ORAZ MIESZKAŁ W KLASZTORZE Z BUDDYJSKIMI MNICHAMI. PODRÓŻE NAUCZYŁY GO DOCENIAĆ NAWET NAJPROSTSZE RZECZY I UTWIERDZIŁY W PRZEKONANIU, ŻE OTWARTOŚĆ NA RÓZNE KULTURY I POZNAWANIE ICH OD PODSZEWKI UŁATWIA POROZUMIENIE I ROZBRAJA LĘK PRZED INNOŚCIĄ. CHĘTNIE OBSERWUJE I UCZESTNICZY W RYTUAŁACH. NIE MA DLA NIEGO RZECZY NIEMOŻLIWYCH. W ROZMOWIE Z KUBĄ WEJKSZNEREM OPOWIADA, DLACZEGO W PODRÓŻY KORZYSTA WŁAŚNIE Z URZĄDZEŃ MARKI BLACKBERRY.

TEKST Jakub Wejkszner

Podróżuje Pan raczej prywatnie czy służbowo? ta karta sim z internetem daje wolność w różnych odcię- U mnie jest to zasadniczo połączone. Często wylatuję tych od cywilizacji miejscach – w dżungli czy na pustyni. gdzieś, czy to w ramach moich projektów firmowo-tury- Komórka z internetem pomaga załatwić wiele spraw, zro- stycznych, czy w połączeniu z produkcjami filmowymi bić przelew, czy z kimś porozmawiać w ważnej kwestii. albo programami, jak na przykład ten, który prowadzę Tak jak teraz, rozmawiamy przez Internet właśnie dzięki ,,Szokujące Potrawy” lub tworzony we współpracy z Mar- jednej z tych lokalnych kart sim. Pan jest w Polsce, ja – tyną Wojciechowską. Zdarza się, że po prostu wylatuję w tajskiej dżungli. z rodziną lub w podróż służbową. Zawsze podczas takiego wyjazdu niezbędny jest telefon komórkowy. Czyli, jak rozumiem, opcja Dual-SIM się przydaje? Jak dla mnie to przydałoby się nawet potrójne gniazdo. Na- Co znajduje się w pańskim bagażu podręcznym? tomiast Dual SIM sprawdza się super. Mam starszy model Oczywiście – BlackBerry. Oprócz tego drugie BlackBerry, BlackBerry i nowy KEY2, bywają w nich karty malezyjskie,

laptop i kilka kart sim. Gdziekolwiek jesteśmy, to właśnie tajskie, afrykańskie i polskie. Gdy jestem w jakimś obcym ZDJĘCIA: PEXELS.COM(1), PRASOWE MAT. (2). PRZEZ CAŁY ŚWIAT...

JESTEM Z POKOLENIA 40+, WIĘC DLA MNIE WAŻNY JEST TELEFON FUNKCJONALNY. TAKI, W KTÓRYM DOŚĆ DŁUGO TRZYMA BATERIA, JEST BEZPIECZNY I MOŻNA NA NIM ZROBIĆ WSZYSTKO TO, CO MÓGŁBYM ZROBIĆ NA LAPTOPIE.

kraju, używam dwóch kart, tutejszą i polską. wszystkiego, czego potrzebuję. Co do drugie- Jak wiadomo, gdy prowadzi się biznes, to ta go, mam na myśli takie sprawy jak wysłanie polska musi być zawsze włączona, przez cały przelewu czy napisanie jakiegoś tekstu, który czas trzeba być dostępnym, a karta lokalna to nadaje się do publikacji. W tym BlackBerry internet, lokalni kontrahenci etc. bardzo mi pomaga z uwagi na ergonomiczną klawiaturę QWERTY. Jestem do tego bardzo Jakie byłyby, w Pańskiej opinii, najlepsze przyzwyczajony. Nie lubię ekranowej kla- cechy telefonu służbowo-prywatnego? wiatury, dla mnie osobiście jest zbyt niedo- Jestem z pokolenia 40+, więc dla mnie waż- kładna. Nie jestem też graczem – dla mnie ny jest telefon funkcjonalny. Taki, w którym telefon ma pełnić głównie funkcje użytkowe. dość długo trzyma bateria, jest bezpieczny Korzystam z niego w celu przeprowadzania i można na nim zrobić wszystko to, co mógł- rozmów, korzystania z serwisów bankowych, bym zrobić na laptopie. Co do pierwszego kantora internetowego, ewentualnie funkcji – BlackBerry sprawdza się wyśmienicie, wideorozmowy czy załatwiania spraw związa- gdyż bateria trzyma dwa dni. Mam ten tele- nych z księgowością. Tak jak mówiłem wcze- fon już prawie rok i niezależnie od okolicz- śniej, zależy mi na tym, by można było na tele- ności, zawsze mam możliwość załatwienia fonie zrobić wszystko to, co na laptopie. Żeby można było całą firmę prowadzić z komórki. Wyjątkowo przydatna jest w tym wypadku także funkcja Privacy Shade, która umożliwia wyświetlanie ograniczonego paska informacji, zaciemniając resztę ekranu. Gdy jesteśmy na lotnisku, w poczekalni, w metrze, siedzimy w tłumie i czytam jakieś ważne maile, które są często po angielsku, w języku który zna cały świat – jest to wyjątkowo użyteczne dla zacho- wania prywatności. Podobnie w przypadku kwestii bankowych. Pasek może być szerszy, węższy, może być też pełne wyciemnie- nie, które jest przydatne przy wpisywaniu haseł. Jeśli chodzi o potrzeby biznesowe – ten telefon jest jak najbardziej dla mnie. Oprócz kwestii typowo użytkowych, nowy BlackBerry KEY2 robi świetne zdjęcia. Ma opcję portretu, która umożliwia rozmaza- nie tła i uwypuklenie postaci. Całkowicie się nie zgadzam z krytycznymi opiniami, które napotkałem w internecie na temat tego aparatu. Często przesyłam swoje zdję- cia z podróży do profesjonalistów, najważ- niejszych operatorów w polskiej branży i nigdy nie spotkałem się z negatywną opi- nią. Ba, nawet więcej – częstokroć twierdzą, że zdjęcia zrobione moim BlackBerry są świetnej jakości. Skoro oni uważają, że są dobre to nie będę polemizował. 70–71 TECHNOLOGIA / TECHNOLOGIES

kraju. Szczególnie, że interfejs Androida jest jasny i przejrzysty dla większości użytkowni- ków, a nadbudowany na nim system zabezpie- czeń kanadyjskiego BlackBerry dodatkowo jeszcze uszczelnia wszystkie potencjalne luki. To jest właśnie wielka zaleta BlackBerry, którą zawsze ceniłem – dbałość o szczegóły i ciągłe usprawnianie. Jeśli ktoś nie potrzebu- je telefonu do gier, jest to strzał w dziesiątkę.

Dziękuję za rozmowę.

ENGLISH

TRAVEL ACROSS THE WORLD SAFELY. JAROSŁAW NOWAK – DATA SAFETY IN TRAVEL

Jarosław Nowak – an experienced traveller, anthropologist, owner of a travel agency, host of travel shows, and, in private, a big fan of BlackBerry. He has seen half the world, spent six months with Papuans in New Guinea, and lived in a monastery with Buddhist monks. His travels have taught him to appreciate the little things in life and convinced him that openness towards foreign cultures and new experiences makes it easier to communicate with other people and overcome the fear of otherness. He is a keen ob- server and participant in foreign rituals. It seems that nothing is impossible for him. In his conversation with Kuba Wejkszner, he explains why he uses BlackBerry in travel.

Do you travel for pleasure or on business? It’s usually connected. I often fly somewhere as part of my business and tourist projects, Przechodząc zatem do kwestii Skąd się wzięło u Pana zamiłowanie do film or show productions, like the one I host bezpieczeństwa. Łączenie się z Wi-Fi BlackBerry? ‘Shocking Dishes’ or the one I co-host with w różnych miejscach na świecie wiąże Miałem kiedyś firmę z moimi ówczesnymi Martyna Wojciechowska. Also, I often travel się z zagrożeniem. Jak można się przed partnerami, to było dobre 15 lat temu i wte- with my family or on business. I always need tym chronić i jak Panu pomaga w tym dy pierwszy raz zdecydowałem się na Black- a mobile phone on such trips. BlackBerry? Berry. Wówczas wprowadzono system BBM Nie jestem specjalistą, żeby oceniać konkret- (BlackBerry Messenger), który był zastrze- What do you pack in your carry-on bag? ne rozwiązania technologiczne. Jestem hu- żonym mobilnym komunikatorem interne- A BlackBerry, of course. And another Black- manistą, antropologiem, nie wiem co się tam towym i aplikacją do wideotelefonii zawartą Berry, a laptop, and a few SIM cards. Wher- dzieje w środku. Wiem tylko, że ma działać w urządzeniach BlackBerry. Można było ko- ever we are, a local SIM card with Internet i działa. Od roku korzystam z nowego Black- rzystać z tego właściwie w każdym miejscu na access gives us freedom of communication Berry i wszystko jest tip-top. Ogólnie, podczas globie. To była rewelacja w tamtym czasie. Był in places cut off from civilisation – in the łączenia się z sieciami i stronami niepewnymi to także jeden z głównych argumentów, który jungle or the desert. A phone with Internet z punktu widzenia bezpieczeństwa korzystam mnie przekonał do BlackBerry. Oczywiście, access allows you to handle your affairs from i ufam bezpieczeństwu BlackBerry. Czasami, oprócz niezawodnej klawiatury QWERTY. Od any place in the world – for example, you can gdy strony lub sieci są niewiadomego pocho- tamtego czasu jestem fanem tych telefonów. make a bank transfer or discuss an important dzenia można zaryzykować albo po prostu matter. Just like now, we’re talking on the In- pewnych rzeczy nie robić np. przelewów czy Co sądzi Pan o kierunku, w którym idzie ternet thanks to one on my local SIM cards. wysyłania jakichś informacji w rodzaju haseł. BlackBerry? You're in Poland, and I’m in a Thai jungle. To istotna zasada dotycząca bezpieczeństwa: Jest to bardzo eleganckie urządzenie i działa nie zostawiaj danych osobowych w niespraw- rewelacyjnie. Idzie w doskonałym kierunku. I see you use the dual-sim slot a lot? dzonych serwisach lub na stronach, jeżeli Producenci tworzą wyjątkowy produkt. Dzię- I'd use even a triple-sim slot. But dual-sim is nie masz absolutnej pewności, że nie są ki zabezpieczeniom używanym w BlackBer- great, too. I have an older BlackBerry model

one widoczne dla osób trzecich. ry można korzystać z telefonu jak w swoim and a new KEY2; I use Malaysian, Thai, ZDJĘCIA: PRASOWE MAT. (3-4).

WIĘCEJ NA ANYWHERE.PL PRZEZ CAŁY ŚWIAT...

African, and Polish SIM cards. When I’m abroad, I use portals or pages unless you're absolutely sure they’re not two cards – the local one and the Polish one. As we know, accessible for third parties. when you run a business, the Polish card must always be on; you need to be available all the time. The local card is Why did you opt for BlackBerry in the first place? for the Internet, local contractors, etc. It was about 15 years ago. I was running a company with partners. Then, for the first time, I bought a BlackBerry. What would be, in your opinion, the best features of It was when the BBM (BlackBerry Messenger) system a private and company phone? was introduced, which was a secured mobile messen- I’m from the 40+ generation, so my phone must be ger and a video telephony app for BlackBerry devices. primarily functional. I need a strong battery, safety It could be used almost everywhere in the world. It was features, and all the laptop functions. As regards the a hit then. It was also one of the arguments for choosing first one – BlackBerry is a perfect choice, because its BlackBerry. Apart from the reliable QWERTY keyboard. battery lasts two days. I’ve had this phone for almost Since that time, I’ve been a big fan of the brand. a year now, and it allows me to handle all my affairs regardless of the circumstances. As for the second point, What do you think of the direction of BlackBerry I mean making a bank transfer or writing a text for development? publication. BlackBerry helps me here a lot thanks to It’s a very elegant device and it works very smoothly. its ergonomic QWERTY keyboard. I’m really used to it. The brand is going in the perfect direction. The produc- I don't like the touch screen; it's too inaccurate. I’m not ers make a unique product. Thanks to BlackBerry safe- a gamer either – my phone must be practical. I use it ty features, you can use your phone abroad like in your for talking, online banking, online currency exchange, home country. Android interface is clear and transpar- occasional videoconferences or accounting-related ent for most users, and the protection system added matters. As I’ve already said, I need my phone to per- by the Canadian brand seals all the potential software form the functions of a laptop, so that I’m able to run gaps. This is a huge advantage of Blackberry, which a business via phone. Another useful function is Priva- I’ve always appreciated – attention to detail and con- cy Shade, which allows you to shade your screen, leav- stant improvement. If someone doesn’t need a phone ing only a part of it visible and thus limiting the page for gaming, BlackBerry is a perfect choice. preview. When we're at an airport, in a waiting room, on a subway, or in another crowded place, and I’m read- Thank you for the meeting. ing important e-mails, which are often in English – the most common language – the app allows me to protect my privacy. The same with banking. The display may be narrow or wide; you can also turn on the full shade, which is useful when you're entering your password. The phone is also a perfect choice for business. Apart from the functionalities mentioned above, the new BlackBerry KEY2 takes great pictures. It has a portrait mode, where the background is blurred and the person is in focus. I don’t agree with critical opinions about that camera I’ve read on the Internet. I often send pictures from my travels to the most important professional operators in the Polish industry, and I’ve never heard any negative comments. Nay, they often say that pictures taken with my BlackBerry are of great quality. If they think they're good, I won't argue.

Speaking of safety features. Connecting to Wi-Fi in different parts of the world involves several risks. How can you protect yourself against it and how can BlackBerry help you? I’m not an expert to discuss specific technological solu- tions. I’m a specialist in the humanities, anthropologist, I don’t know what's going on inside the phone. I only know it’s supposed to work and it does. For a year, I’ve been using a new BlackBerry, and everything is in tip-top condition. In general, while connecting to networks and pages with uncertain security, I use and trust BlackBerry safety system. Sometimes, when pages or networks are of an unknown origin, you can take a risk or just don’t do some things, e.g. bank transfers or sending confidential information, such as passwords. It’s an important safety rule: never leave your personal information in unverified 72–73 KUCHNIA / CUISINE

OŚMIORNICZKA NA DWA RAZY TEKST Aleksander Domański OŚMIORNICZKA NA DWA RAZY

ALEKSANDER DOMAŃSKI

Połowę czasu spędza przed komputerem w redakcji Anywhere, a drugą gotując w swojej kuchni i pakując do słoików wszystko, co nadaje się do jedzenia. Znajomi mówią, że jego dewiza życiowa mogłaby brzmieć: „Aby dobrze żyć, trzeba dobrze zjeść i wypić”. Żyje, aby jeść. Nie na odwrót.

inęły wakacje, a wraz z nimi wraca- my do wspólnego gotowania z Mar- M cinem Faliszkiem. Dziś w magazy- nie pojawi się przepis na ośmiornicę. Jeszcze parę lat temu była ona bardzo egzotyczną potrawą na naszych stołach, dziś robi się coraz bardziej popularna i zyskuje fanów nie tylko wśród poszukujących nowych smaków w restauracjach, ale również domowych kucharzy, którzy coraz częściej przygoto- wują ją w domowym zaciszu. Przed nami dwa zupełnie różne przepisy. Choć sam spo- sób przyrządzenia ośmiornicy jest taki sam, składniki użyte do ich podania wydobędą zupełnie inne smaki. Marcin Faliszek przy- gotuje nam ośmiornicę z emulsją z chleba, ze świeżą rzodkiewką, ziarnem słonecznika, oliwkami, emulsją z papai oraz kompresowa- nym ogórkiem. Ja natomiast pokażę dosyć prosty przepis na ośmiornicę z ziemniakami, cukinią, marchwią, czosnkiem oraz limoną. Udajemy się więc do kuchni Piwnej 47 Food & Wine i zacznijmy przygotowanie potraw. Ośmiornicę oczyszczamy i obijamy. Jeżeli ośmiornica jest mrożona, obijanie jej możemy pominąć, gdyż samo mięso wystarczająco zmięknie podczas tego pro- cesu. Całą ośmiornicę wrzucamy do garnka z gotującymi się warzywami – marchwią, selerem, porem i pietruszką. Dusimy w wa- rzywach do miękkości, studzimy i w miarę potrzeb porcjujemy. Całość podsmażymy ZDJĘCIE: TYMOTEUSZ GŁUSZKO po przygotowaniu reszty dodatków na oliwie z masłem, czosnkiem i chilli. Słonecznik go- tujemy w delikatnym bulionie warzywnym, redukując i gotując do miękkości. Doprawia- my solą, pieprzem i miodem. Chleb namacza- my w wodzie i śmietanie, podgrzewamy do 50-60 stopni, doprawiając masłem, solą i pieprzem oraz dodając gumę ksantanową. Pla- sterki ogórka pakujemy próżniowo z miodem solą i wermutem. Papaje oczyszczamy, kro- PIWNA 47 FOOD & WINE 74–75 KUCHNIA / CUISINE ul. Piwna 47, Gdańsk www.piwna47.pl

ZDJĘCIE: ALEKSANDER DOMAŃSKI

imy w kostkę i blendujemy na gładkie puree. Wszystkie składniki łączymy razem na tale- rzu, dekorując dodatkowo rzodkiewką oraz oliwami. Mimo niesamowicie egzotycznego połączenia smaków, całość stanowi idealną kombinację, a po sam smak dania na pewno nie raz jeszcze wrócicie. Drugie danie inspirowane jest kla- syczną kuchnią portugalską, gdzie jedną z najpopularniejszych potraw jest właśnie ośmiornica z młodymi ziemniaczkami i czosnkiem. Całość zaczynamy od ugo- towania ziemniaków z koperkiem oraz marchwi. Cukinie kroimy w cienkie paski i skrapiamy sokiem z cytryny. Ważne jest, aby same paski z cukinii były wystarczają- co cienkie, żeby można było ją zjeść suro- wą. Cytrynę w raz z limonką przesmażamy na suchej patelni z obydwu stron. Resztę składników wraz z czosnkiem i podsmaża- ną ośmiornicą łączymy na patelni, dodając dodatkowo dwie łyżki masła. Po przeczyta- niu samego przepisu można stwierdzić, że jest wręcz za prosty, lecz w prostym połą- czeniu zwykłych składników tkwi sekret

smaku tego dania. ZDJĘCIE: TYMOTEUSZ GŁUSZKO Po więcej inspiracji tradycyjnie zapra- szam do restauracji Piwna 47 Food & Wine.

ENGLISH

OCTOPUS FOR TWICE

Summer is almost over, and we are coming back to cooking with Marcin Faliszek. Today, let me present you a recipe for octopus. Only a few years ago, the octopus was regarded as an exotic dish; today, it is becoming more and more popular and winning fans not only among foodies looking for new flavours in restaurants, but also amateur cooks preparing it at home. Have a look at two completely different recipes. Although the preparation method is the same, ingredients used in the recipes bring out completely different flavours. Marcin Faliszek will prepare octopus with bread emulsion, fresh radish, sunflower seeds, olives, papaya emulsion, and compressed cucumber. I will show you quite a simple recipe for octopus with potatoes, courgette, car- rots, garlic, and lime. Let’s head to the kitchen of Piwna 47 and get cooking. Wash and clean the the meat will get tender enough in the celery, leek, and parsley. Braise the veg- octopus and beat it. If your octopus if process. Put the octopus in whole in etables until soft, chill and portion them. frozen, you can skip the beating because a pot with boiling vegetables – carrot, Prepare the other ingredients and fry it all in olive with butter, garlic, and chilli. Cook sunflower seeds in vegetable broth, reduce and cook until soft. Sea- son with salt, pepper, and honey. Soak bread in water and cream, heat up to 50– 60 degrees, add butter, salt, pepper, and xanthan gum. Vacuum-pack cucumber slices with honey, salt, and vermouth. Clean papaya, cut it into cubes and blend until smooth. Plate all the ingredients and decorate the dish with radish and olives. Despite an extremely exotic blend of flavours, the whole dish is a perfect combination, and you will surely come back to it many a time. The other dish is inspired by tradition- al Portuguese cuisine, where octopus with baby potatoes and garlic is one of the most popular dishes. Cook potatoes with dill and carrot. Slice the courgette and sprin- kle it with lemon juice. The courgette slices must be thin enough to eat them raw. Dry fry lemon with lime on both sides in a frying pan. Mix the other ingredients with garlic and fried octopus in the frying pan and add two spoons of butter. When you read the recipe, you might think it is too simple, but in the case of this dish, simplicity is the key. You will find more culinary inspirations in

ZDJĘCIE: ALEKSANDER DOMAŃSKI ALEKSANDER ZDJĘCIE: Piwna 47 Food & Wine Restaurant.

WIĘCEJ NA ANYWHERE.PL 76–77 MIEJSCA / PLACES

MAGDALENA SEKUŁA HALA MA SŁUŻYĆ LOKALNEJ SPOŁECZNOŚCI

- ZDOBYLIŚMY POZYCJĘ WIODĄCEGO OBIEKTU W BRANŻY, MIMO UPŁYWU LAT I CORAZ WIĘKSZEJ KONKURENCJI - MÓWI MAGDALENA SEKUŁA, PREZES ZARZĄDU SPÓŁKI HALA GDAŃSK-SOPOT, OPERATORA ERGO ARENY. 18 SIERPNIA MIJA 9 LAT OD PIERWSZEJ IMPREZY, KTÓRA ZORGANIZOWANA ZOSTAŁA NA PLACU DWÓCH MIAST.

TEKST Aleksandra Golec ZDJĘCIA Mat. Prasowe

AG: ERGO ARENA jest dla Pani… to możliwe bez wsparcia sponsora tytularnego – ERGO MS: Projektem, przy którym jestem w zasadzie od momen- Hestia jest z nami od 2010 roku oraz przedstawicieli bizne- tu wbicia pierwszej łopaty. Pamiętam, kiedy w roku 2004, su – najemców powierzchni w hali. Konsekwencja dała też w imieniu Miasta, składaliśmy wniosek do Ministerstwa społeczną akceptację naszego projektu. Pierwotnie wśród Sportu. Może się wydawać, że ciągła praca przy jednym te- mieszkańców zdania o zasadności budowy były podzielo- macie jest po prostu nudna, ale w hali widowiskowo-spor- ne, ale po dziewięciu latach istnienia znacznie przeważają towej nie grozi nam żadne znużenie. Tworzenie „Twojego głosy, że hala na granicy Gdańska i Sopotu była potrzebna. Miejsca Rozrywki” cały czas emocjonuje, a po piętnastu latach czuję ogromny sentyment do tego miejsca. AG: Gdańsko-sopocka hala to jedyny obiekt widowiskowo-sportowy w Polsce, który imprezy AG: Co było największym wyzwaniem tych komercyjne zestawia z bezpłatnymi wydarzeniami dziewięciu lat? o charakterze społecznym i dzieli swoją infrastrukturę MS: Zbudowanie silnej marki na wymagającym rynku. z dwoma klubami sportowymi, które na co dzień trenują Zdobyliśmy pozycję wiodącego obiektu w branży, mimo i grają tu swoje mecze. Jak udaje się pogodzić to upływu lat i coraz większej konkurencji. Nie byłoby wszystko w halowym kalendarzu? MAGDALENA SEKUŁA: HALA MUSI...

HASŁO „TWOJE MIEJSCE ROZRYWKI” SKIEROWANE JEST DO KAŻDEGO Z MIESZKAŃCÓW GDAŃSKA I SOPOTU...

MS: Nasi partnerzy starają się być możli- MS: Staramy się utrzymać obiekt w dobrej wie jak najbardziej elastyczni. Często, gdy kondycji technicznej, ale ciągle chcemy agencje koncertowe planują wielką trasę w niego inwestować. Spółka wykorzystuje danego artysty okazuje się, że dysponuje- w tym celu również środki własne (dotych- my jednym, czy dwoma wolnymi termina- czas osiem milionów złotych). Na najbliż- mi, które szybko musimy zarezerwować. sze lata przygotowaliśmy plan inwestycyj- Największe koncerty planowane są z przy- ny, wyodrębniliśmy w nim cztery obszary najmniej półrocznym wyprzedzeniem. priorytetowe, które dotykają kwestii ekolo- Wszystkie podmioty znają również za- gicznych, związanych z przeciwdziałaniem łożenia miast – właścicieli. Hala ma służyć wykluczeniom, modernizacją tego, co już lokalnej społeczności, stąd ciągle poszerza- w hali mamy oraz rozwojem inteligentnych na oferta bezpłatnych imprez. Hasło „Twoje technologii. Miejsce Rozrywki” skierowane jest do każde- go z mieszkańców Gdańska i Sopotu, nieza- AG: Przed nami dziesiąty rok leżnie od wieku, czy statusu społecznego. funkcjonowania, czy ERGO ARENA szykuje z tej okazji dla mieszkańców AG: Po dziewięciu latach ciągłej eksploatacji coś specjalnego? konieczne są nowe inwestycje w hali i wokół MS: Będziemy chcieli z Państwem święto- niej. Jakie cele stawia sobie Pani na drugą wać, bo mija naprawdę wyjątkowa dekada. dekadę zarządzania obiektem? Na Wybrzeżu działo się sporo, odwiedzali nas 78–79 MIEJSCA / PLACES

wyjątkowi artyści i światowej klasy sportowcy. W dziesiątym roku istnienia na gdańsko-so- pocką granicę znowu zawita kilka wielkich nazwisk. Dużo wskazuje na to, że pęknie nam czwarty milion widzów. Będziemy mogli po- chwalić się, że na imprezach w ERGO ARENIE bawiły się cztery aglomeracje wielkości naszej metropolii. Jedno jest pewne: z moim zespo- łem zrobimy wszystko, żeby „Twoje Miejsce Rozrywki” dostarczało w tym jubileuszowym roku wielu wyjątkowych chwil, bo gdańszcza- nie i sopocianie zasługują tylko na takie!

ENGLISH

MAGDALENA SEKUŁA: THE HALL IS FOR THE LOCAL COMMUNITY

‘We have become the leading venue in the industry despite the passing of time and growing competition,’ says Magdalena Sekuła, CEO of Hala Gdańsk- Sopot Sp. z o.o., the operator of ERGO Arena. On 18 August, it has been nine years since the first event was held at the hall.

AG: ERGO ARENA is for you… MS: A project I’ve been involved in since the very beginning of its construction. I remember when in 2004, on behalf of the city, we filed an application with the Ministry of Sport. It may seem boring to work on one thing for so many years, but one can’t be bored in the sports and event hall. Creating ‘Your Entertainment Venue’ is exciting, and after fifteen years, I’m very fond of this place.

AG: What was the greatest challenge during these nine years?? MS: The greatest challenge was to build a strong brand in a challenging market. We have become the leading venue in the indus- a tour of a given artist, it often turns out we for the next few years. We’ve specified four try despite the passing of time and growing have only one or two dates available, which priority areas including eco-responsibility, an- competition. It wouldn’t be possible but for we need to book fast. The biggest concerts are ti-exclusion, modernisation, and development the support of our title sponsor – ERGO planned at least six months in advance. of smart technologies. Hestia, which has been supporting us since All the entities also know the assumptions 2010 – and business representatives – the ten- of the cities – the owners. The hall should AG: Ahead of us, we have the tenth year ants of space in the hall. Over time, thanks to serve the local community; therefore, our of operation – is ERGO Arena organising our consistency, the project has gained public offer of open events is constantly expanded. something special for the occasion? acceptance. At first, it got a mixed reaction, The slogan ‘Your Entertainment Venue’ is MS: We would like to celebrate it with you, but after nine years of its existence, more and dedicated to all the inhabitants of Gdańsk and because it's the end of a remarkable decade. more people have agreed that the hall on the Sopot, regardless of their age or social status. A lot of things have happened on the Polish border of Gdańsk and Sopot was a good idea. coast; we’ve hosted prominent artists and AG: After nine years of constant oper- world-class sportspeople. In the tenth year of AG:ERGO Arena is the only sports and ation, the hall and its surrounding area its operation, ERGO Arena will host several event venue in Poland that holds both need new investments. What are your important figures. We’re expecting to exceed commercial and open social events and goals for the next decade of managing the threshold of four million visitors. We’ll be shares its infrastructure with two sports the venue? able to say that four agglomerations the size clubs, which practise and play their MS: We’re trying to keep the venue in good of our metropolis have visited ERGO Arena. matches there daily. How do you manage condition, but we want to invest in it, too. One thing for sure: our team will do our best to fit it in the hall calendar? For that purpose, the company also uses its to make ‘Your Entertainment Venue’ a special MS: Our partners try to be flexible as much as own resources (so far, it’s been eight million place in this jubilee year, because the inhabit- possible. When concert agencies are planning zlotys). We've developed an investment plan ants of Gdańsk and Sopot deserve that!

WIĘCEJ NA ANYWHERE.PL WIĘCEJ NA ANYWHERE.PL 80–81 WIĘCEJ FELIETONÓW FELIETON / COLUMN znajdziesz www.anywhere.pl SŁOMKA

ju. Usta mamy skonstruowane w taki sposób, że pora- dzą sobie i ze szklanką, i z kieliszkiem, a nawet z kuflem. Z tą słomką to przecież żadna filozofia i żaden wysiłek. Za chwilę będziemy musieli zmierzyć się z wszystkim tym, co wymienić będzie trudniej, co jest mniej medialne i nośne, na co na razie brak na rynku zamienników. No bo jak tutaj walczyć z tonerami do drukarki, z obudowami monitorów, z elementami samochodów, z pilotami do telewizorów, osłonkami kabli, no jak? Można by powiedzieć: lepsza KRZYSZTOF słomka niż nic, można też: jedna słomka wiosny nie czy- KOCZOROWSKI ni… Trzymam kciuki za nas, żebyśmy szybko uwolnili się Od kilkunastu lat zajmuje się od plastikowej powłoki, którą wszyscy jesteśmy spowici. projektowaniem marki. Na swoim koncie ma ponad 150 nazw, które stworzył na potrzeby ENGLISH powstających firm, wprowadzanych na rynek produktów oraz usług. Opracował i wdrożył THE STRAW kilkadziesiąt strategii komunikacyjnych zarówno dla międzynarodowych korporacji, jak i firm rodzinnych. Miłośnik dobrego The straw has soon become a symbol in fight against cli- jedzenia, kina oraz podróży. mate change and ever-present plastic flooding in through windows, doors, and TV screens. Innocuous on the surface – an invention which made drinking alcoholic beverages (as well as alcohol-free drinks) elegant, sophisticated, and łyskawicznie zyskała miano symbolu walki ze fashionable. It was everywhere – in hipster food spots, zmianami klimatu, z wdzierającym się przez okna, multiplexes, houses, cafés, cars, on hot beaches, and even B drzwi i ekran telewizora plastikiem. Z pozoru Bogu in seas and oceans. ducha winna słomka – wynalazek, dzięki któremu picie Some time ago, I spent a few days at a film festival, din- napojów wyskokowych (ale też i tych bez grama alkoholu) ing at local food spots. None of them offered plastic straws. stało się eleganckie, wytworne i modne. Była wszędzie – They had straws made from biodegradable paper, which w hipsterskich lokalach, na rozpalonych plażach, w mul- were later put into plastic cups covered with plastic lids… tipleksach, domach, kawiarniach, samochodach, a nawet So much for our ecological awareness. w morzach czy oceanach. Recently I was in Denmark. Before my trip, I had read Spędziłem ostatnio kilka dni na festiwalu filmowym, a lot about how eco, bio, and fair trade country it was. żywiąc się w okolicznych punktach gastronomicznych. I heard that one Dane uses only three plastic bags a year W żadnym nie było już plastikowych słomek. Za to były on average. No wonder since most vegetables and fruits in słomki wykonane z biodegradowalnego papieru, o zgrozo markets and local stores are packed in plastic. Why should wkładane następnie do plastikowych kubków, przykrywa- they use plastic bags if products will not be squashed in ne plastikowymi pokrywkami… To tyle jeżeli chodzi o na- a backpack or a bag since they are placed on a polystyrene szą świadomość ekologiczną. tray and covered with foil? Byłem też niedawno w Danii. Wcześniej naczytałem Ladies and Gentlemen, what will we do with everything się jaki to eko, bio i fair trade kraj. Podobno na jednego that is not straw? Straws can be easily replaced or removed Duńczyka przypadają średnio tylko 3 plastikowe re- altogether. Our lips are constructed in such a way that we klamówki rocznie. Nie dziwię się, skoro zdecydowana will be able to drink from a cup, a glass, or even a beer mug. większość warzyw i owoców zarówno w marketach, jak Giving up straws is no rocket science or effort. But soon, i mniejszych sklepach pakowana jest w plastik. No to po co we will have to deal with everything which is much more wrzucać je w dodatkową foliówkę, skoro i tak nie zgniotą difficult to replace, is less catchy, and has no substitute so się w plecaku czy torebce, usztywnione styropianową tac- far. What will we do with toner used in laser printers, com- ką i owinięte dodatkowo folią? puter casings, car parts, TV remotes, cable casing? I guess Drodzy Państwo, co my zrobimy z wszystkim tym, one might say: a straw is better than nothing; or: one straw co nie jest słomką? Ją przecież najłatwiej da się zastąpić does not make a summer… Fingers crossed we will be able czymś innym, albo po prostu nie dodawać jej do napo- to get rid of our plastic cover when the time comes.

WIĘCEJ NA ANYWHERE.PL

82–83 TECHNOLOGIA / TECHNOLOGIES

promocję własnej marki i produktów na rynkach zagranicznych. – W tegorocznym konkursie grantowym, pod wieloma względami rekordowym, zo- stało złożonych aż 256 wniosków na kwotę znacznie przekraczającą wysokość środków przeznaczonych na ten cel – mówi Katarzyna Matuszak, dyrektor Działu Rozwoju Przedsiębiorczości w Agencji Rozwoju Pomorza (lidera projektu). – Zapadła decy- zja o zwiększeniu alokacji środków do sumy dofinansowania wynikającej ze złożonych wniosków, czyli do kwoty ponad 12 milio- nów złotych. Dzięki funduszom z grantów i organi- zowanym w ramach projektu dofinanso- wanym wyjazdom na międzynarodowe targi i inne wydarzenia gospodarcze pomorskie firmy mogą poznać oczekiwania poszczegól- nych rynków i kontrahentów. Mogą również przyjrzeć się firmom z całego świata, podej- rzeć produkty i sposób ich przygotowania dla nabywców. Wracają do kraju z nawiązanymi kontaktami skutkującymi później transakcja- mi handlowymi. Firma Independent Logistics wzięła udział w targach przemysłu spożywczego SIAL Kanada. W ramach projektu zorganizo- POMORSKIE FIRMY wane tam zostało wspólne stoisko firm z woje- wództwa pomorskiego. - W moim przypadku pojawiły się już kon- ROZWIJAJĄ EKSPORT kretne zapytania na mailu i prawdopodobnie jeszcze w tym miesiącu rozpocznę współpra- cę przynajmniej z dwoma nowymi klientami. PRZY WSPARCIU – mówi przedstawicielka firmy, Aneta Szulc. - Jeden z poznanych na targach importerów kupuje regularnie towar z Polski, a fracht wy- FUNDUSZY UNIJNYCH konuje mu spedytor belgijski, gdyż nie znał nikogo w Polsce. Podobnie odczucia związane ze współ- tworzeniem w ramach projektu pomorskie- JUŻ PONAD TYSIĄC PRZEDSIĘBIORSTW Z POMORZA ROZWIJA go stoiska na targach kosmetycznych CIBE DZIAŁALNOŚĆ EKSPORTOWĄ KORZYSTAJĄC Z FUNDUSZY UNIJNYCH Shanghai w Chinach miał także dr Maciej PRZEZNACZONYCH NA TEN CEL W RAMACH PROJEKTU POMORSKI Waszczyk, prezes Perfect Coll - Suma do- BROKER EKSPORTOWY. POMORSKIE FIRMY MAJĄ PRODUKTY, świadczeń zebranych na tych targach jest KTÓRE MOGĄ Z POWODZENIEM ZDOBYĆ ZAGRANICZNE RYNKI. absolutnie bezcenna. Gdyby nie pomoc ze strony Agencji Rozwoju Pomorza, trudno EKSPANSJA WYMAGA JEDNAK INWESTYCJI I DZIAŁAŃ. TU ZE sobie wyobrazić, że moglibyśmy przepro- WSPARCIEM PRZYCHODZI REALIZOWANY OD TRZECH LAT PROJEKT. wadzić tyle rozmów. TEKST Jakub Wejkszner ZDJĘCIA Mat. Prasowe Działania w projekcie nie ograniczają się tylko do finansowania i organizowania wyjazdów na międzynarodowe wydarzenia gospodarcze. Przedsiębiorcy mogą skorzy- ak wygląda to w praktyce? Weźmy na takich gwiazd jak m.in. Ed Sheeran, Lionel stać z bezpłatnej pomocy brokerów, któ- przykład firmę Portman Lights. Jest to Richie, a także była świetnym uzupeł- rzy przeanalizują możliwości rozpoczęcia J przedsiębiorstwo mające swoją siedzibę nieniem pokazu mody Dolce&Gabana bądź rozwijania działalności eksportowej w jednym z pomieszczeń Pomorskiego Parku w Palma di Montechian oraz na czerwo- w firmie. Od tego roku realizowana będzie Naukowo-Technologicznego. Działacze z tego nym dywanie rozdania nagród TV WEEK również usługa brokera zagranicznego po- startupu od lat pracują nad różnymi nowocze- Logie Awards australijskiej telewizji. legająca na dostarczaniu informacji o ryn- snymi sposobami oświetlania sceny oraz Firma Portman Lights skorzystała w ra- kach i pomocy w nawiązywaniu kontaktów zapewnienia odpowiedniego wsparcia tech- mach Pomorskiego Brokera Eksporto- biznesowych za granicą. W ramach pro- nicznego. Ich praca uświetniła koncerty wego m.in. z grantu przeznaczonego na jektu organizowane są również seminaria POMORSKIE FIRMY ROZWIJAJĄ...

POMORSKI BROKER EKSPORTOWY used at concerts of such stars as Ed Sheeran and Lionel Richie, at a fashion show of Dolce&Gabana in Palma di Montechian, and Pomorski Broker Eksportowy to projekt mający na celu wspieranie on the red carpet of TV WEEK Logie Awards aktywności eksportowej małych i średnich firm z regionu pomorskie- Gala on the Australian television. Within the go. Główne jego działania to umożliwianie przedsiębiorcom udziału Pomeranian Export Broker, Portman Lights w targach, konferencjach, seminariach, wsparcie działalności ekspor- has benefited from, among others, a grant for towej grantami, wsparcie brokerów, a także promocja gospodarcza Po- the promotion of the brand and its products in morza poza granicami Polski. Projekt dofinansowany ze środków Unii foreign markets. Europejskiej, z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa ‘In this year’s grant competition, re- Pomorskiego na lata 2014-2020, będzie realizowany do 2023 r. r. cord-breaking in many ways, as many as 256 applications were submitted for an amount ENGLISH considerably exceeding the project budget,’ says Katarzyna Matuszak, Director of the The Pomeranian Export Broker is a project aimed at supporting Entrepreneurship Development Department export activities of small and medium companies from Pome- at Agencja Rozwoju Pomorza (the leader of rania. Its main objectives include facilitating the participation of the project). ‘A decision has been made to in- Polish companies in trade shows, conferences, seminars; sup- crease the funding to the amount requested porting export activities with grants; providing broker assistance; in the submitted applications, which is over and promoting Pomeranian companies abroad. The project will run PLN 12 million.’ until 2023. The grants as well as funding and organising participation in international trade shows and other economic events allow Pomeranian companies to establish the expectations of certain markets and clients. They can also i spotkania klubu eksportera pomagające Over a thousand companies from Pomerania are observe the operation of companies from all zdobywać wiedzę o handlu zagranicznym expanding their export with the support of EU funds over their world, learn more about their prod- i dzielić się doświadczeniami w tej materii. within the Pomeranian Export Broker. Products of ucts and offering. They have a chance to build Przez trzy lata działalności Pomorski Pomeranian companies can successfully be launched a good contact network, which later results in Broker Eksportowy wsparł ponad 1000 in foreign markets. However, such expansion requires new business opportunities. przedsiębiorstw, przeprowadził 3 misje considerable investments and certain activities. Independent Logistics took part in SIAL gospodarcze, zorganizował blisko 20 wy- The companies can now receive support from the Canada Food Industry Trade Show. As part darzeń gospodarczych oraz drugie 20 im- Pomeranian Export Broker – a project implemented of the project, a joint stand of companies from prez targowych. Przeprowadził konferencję in the region for three years. Pomerania Province was arranged. eksportową, 50 seminariów, 7 spotkań klu- ‘I have already received specific bu eksportera, ponad 600 badań potencjału What does it look like in practice? Let’s take e-mails from clients and I may establish eksportowego firm oraz 3 konkursy granto- Portman Lights, for example. It is a start-up cooperation with at least two new clients we, w ramach których dofinansowanie po- company based in the Pomeranian Science later this month,’ says Aneta Szulc, rep- zyskały 344 projekty firm w łącznej kwocie and Technology Park. For years, it has been resentative of the company. ‘One of the ponad 12,5 mln złotych. working on modern methods of stage light- importers I met on the trade show regu- Polski eksport wciąż wzrasta. Jak ing and providing related technical sup- larly purchases goods in Poland and uses wskazują dane z NBP, w styczniu 2019 port. Their products and services have been the transportation services of a Belgian roku jego wartość zwiększyła się o 4,1 procent w porównaniu ze styczniem 2018 roku. Dodatkowo, po raz pierwszy od lat, wzrost polskiego eksportu przewyższył wzrost importu. Jednak rynek zagra- niczny mimo sprzyjających tendencji to zawsze ryzyko. W związku z tym wsparcie Pomorskiego Brokera Eksportowego w promocji marki i produktów na targach i konferencjach, uzyskaniu kontaktów, całego know-how związanego z handlem w danym miejscu, jest dla małych i śred- nich przedsiębiorstw z Pomorza inicjaty- wą bardzo potrzebną.

ENGLISH

POMERANIAN COMPANIES EXPAND THEIR EXPORT WITH THE SUPPORT OF EU FUNDS

WIĘCEJ NA ANYWHERE.PL 84–85 TECHNOLOGIA / TECHNOLOGIES

The project activities are not only limited to financing and organising participation in international economic events. Companies can also receive free assistance of bro- kers, who will analyse the possibility of commencing or expanding export activities in a given company. Another service available from this year will be the assistance of a foreign broker, who will provide information on foreign markets and help companies build their contact network abroad. The project also involves organising seminars and exporter club meetings which allow participants to gain knowledge of foreign trade and share their experiences in the field. For three years of its operation, the Pomeranian Export Broker has supported over 1000 companies, carried out 3 economic missions, and organised about 20 economic events and 20 trade shows. It has held an export conference, 50 seminars, and 7 exporter club meetings’ carried out over 600 studies on the export potential of companies and 3 grant competitions in which 344 projects obtained funding for the total amount of over PLN 12.5 million. Polish export is constantly increasing. According to the statistics of the National Bank of Poland, in January 2019, its value increased by 4.1 per cent as compared with freight forwarder because he does not know anyone January 2018. Moreover, for the first time in years, the in- in Poland.’ crease in Polish export exceeded the increase in our im- Dr Maciej Waszczyk, CEO of Perfect Coll, had sim- port. Still, entering a foreign market always involves con- ilar thoughts on the co-organisation of a Pomeranian siderable risk, even despite favourable trends. Therefore, stand on the CIBE Shanghai Beauty Expo in China. the support of the Pomeranian Export Broker in the pro- ‘The sum of our experiences gained at that exposition motion of the brand and its products on trade shows and is absolutely priceless. But for the support of Agencja conferences, building a contact network, providing know- Rozwoju Pomorza, we would not have been able to car- how on the trade in a given market is extremely important ry out so many talks.’ for small and medium companies from Pomerania.

86–87 TECHNOLOGIA / TECHNOLOGIES

"SZTUKA EKSPORTU" JUŹ 14 LISTOPADA TEKST Jakub Wejkszner ZDJĘCIA Mat. Prasowe

ydarzenie składające się z częś- Zuzanna Skalska, analityk trendów w de- ci konferencyjnej i wystawien- signie, innowacji i biznesu. W niczej odbędzie się 14 listopada - Zuzanna Skalska, która w Eindhoven, na stadionie ENERGA Gdańsk. Formuła światowej stolicy kreowania form, bada spotkania ma sprzyjać wymianie doświ- zmieniające się wzornictwa, poprzez podg- adczeń pomorskich eksporterów, przed- lądanie przyszłości w trendach społecznych stawicieli firm technologicznych, mediów będzie miała okazję zainspirować ucz- oraz analityków trendów. Szczególna uwa- estników, pokazać dlaczego dziś nie ga zostanie poświęcona produktom oraz powinniśmy patrzeć na trendy same w so- usługom, których wspólnym mianowniki- bie, ale na to, co czyni firmy i ich produkty em jest projekt i kreatywne rozwiązanie. bardziej lokalnymi w globalnym świecie. Mowa tutaj o m.in. kosmetykach, biżuterii, – mówi Aleksandra Harasiuk, brokerka jachtach czy meblach, które zyskują zain- w projekcie Pomorski Broker Eksportowy. teresowanie na rynkach zagranicznych. Podczas wydarzenia w przestrzeni Gościem specjalnym wydarzenia będzie wystawowej zaprezentują się małe "SZTUKA EKSPORTU" JUZ 14 LISTOPADA

i średnie firmy z województwa pomorskiego mające doświadczenia w eksporcie swoich unikatowych produktów, które na rynkach światowych zdobywają przewagę kreatywnością i designem. Konferencja „Sztuka eksportu” organi- zowana jest w ramach projektu Pomorski Broker Eksportowy dofinansowanego ze środków Unii Europejskiej, z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Po- morskiego na lata 2014-2020.

ENGLISH

‘THE ART OF EXPORT’ ON 14 NOVEMBER!

The event comprising a conference and an exhibition takes place at the ENERGA Gdańsk Stadium on 14 November. It aims to foster the exchange of experience of Pomeranian exporters, representatives of technological yachts, and furniture which are gaining pop- design capital, and knows the direction companies, the media, and trend analysts. ularity in foreign markets. A special guest of of social trends development will have Particular attention will be given to products the event is Zuzanna Skalska, an analyst of a chance to inspire the event partici- and services whose common denominator trends in design, innovation, and business. pants and explain why we should not look is the design and creative solution. These in- ‘Zuzanna Skalska, who studies de- at trends themselves but concentrate on clude, among others, cosmetics, jewellery, sign trends in Eindhoven, the world what makes companies and their products more local in the globalised world,’ says Aleksandra Harasiuk, broker at the Pomeranian Export Broker, the organis- er of the event. During the event, small and medium companies from Pomerania Province experienced in exporting unique products which are gaining considerable advantage in international markets with their crea- tivity and design will present their work. The initiative aims at showing the participants who export their products/services from Pomerania that it is not only about production – the design also matters. The purpose of the event is to support local businesses in promoting their products in foreign markets. It will be a great opportunity to talk about factors which contribute to gaining competitive advantage in the globalised world and the changing socio-demographic, technological, economic, and environmental situation which presents a challenge to many businesses. Aleksandra Harasiuk describes ‘The Art of Export’ as follows, ‘We follow the same direction in the art of export and the export of art.’ Particular attention will be given to products and services whose common denominator is the design and creative solution. These include cosmetics, jewellery, fashion, yachts, and furniture which are gaining popularity among foreign clients.

WIĘCEJ NA ANYWHERE.PL PAPUGARNIA GDAŃSK Załogowa 17, 80-557 Gdańsk 88–89 MIEJSCA / PLACES FB: Papugarniagdansk, / tel. 58 355 05 04 czynne codziennie w godz. 10-18, / sjesta w weekendy od 14 do 15

i rozśmieszają. To doskonały pomysł na rozrywkę dla całej rodziny.

ENGLISH

BIRD SHENANIGANS IN PARROTS HEAVEN

Aviary at Załogowa Street in Gdańsk is always a colorful and joyful place – even when the weather is unpleasant. It is a great attraction for a whole family and good time is a guarantee!

There is one great hall available for visitors. You can watch up to 86 different species of birds including multicolored little parrots: nymphs, green-thighed, and green- cheeked parakeets and some big ones such as widely recognized in mass media and atlases – ara or grey parrot. The aviary is their natural environment – they spend there all of their life (since being departed from parents). Caretakers for the colorful birds treat them as the graceful and intel- PTASIE FIGLE ligent creatures that they are. They assure that birds are domesticated and extremely social. No wonder birds like human contact and they definitely love to observe us. W PAPUZIM RAJU “They are very intelligent and amazing creatures. Their behavior is completely different from humans, much more com- PAPUGARNIA W GDAŃSKU PRZY ULICY ZAŁOGOWEJ TO ZAWSZE plicated than we may think. When we look KOLOROWE I RADOSNE MIEJSCE – NAWET KIEDY POGODA NIE DOPISZE. closer and observe how they act it may CAŁĄ RODZINĄ WARTO WYBRAĆ SIĘ TU PO DOBRY HUMOR become a pleasant addiction. Parrots’ TEKST Katarzyna Woźniak ZDJĘCIA Mat. Prasowe customs include a variety of unobvious emotions and although it takes time to get to know them, it is definitely worth it! It’s dyspozycji zwiedzających jest to zawsze czasowa inwestycja, która zwróci also fascinating psychological entertain- jedna duża hala, w której moż- się nam kilkukrotnie. To również wartościo- ment for both young and older visitors Do na obserwować 86 ptaków róż- wa psychologicznie rozrywka dla starszych – looking at people reactions to parrot’s nych gatunków. Znajdziemy tu różnobarw- i młodszych – obserwacja ludzkich reakcji shenanigans is an additional value to my ne małe papużki: nimfy, rudosterki i białob- na ptasie harce to w mojej pracy dodatko- work” says Katarzyna Bartosz, one of the rzuszki – ulubieńców dzieci, a także okazałe wy walor – mówi Katarzyna Bartosz, jedna caretakers at the aviary. gatunki, których nazwy znamy głównie ze z ptasich opiekunek. Same as people – birds are also greedy środków masowego przekazu czy szkolnych Tak jak ludzie papugi bywają łakomczu- when it comes to food. Feel free to feed atlasów, czyli np. ara czy żako. Papugarnia chami. Można je karmić z ręki, ale wówczas them from your hand but watch out for the to ich naturalne otoczenie – spędzają tu należy uważać np. na biżuterię – tę odradza- jewelry. Also, it’s best to wear long-sleeve całość swojego życia od momentu rozsta- ją organizatorzy podczas odwiedzin. Wy- and to tie up your hair before coming in. nia z rodzicami. Opiekunowie kolorowego bieramy odzież z długim rękawem, a włosy Before entering the aviary, every visitor ptactwa traktują je jak swoich wdzięcznych związujemy. Przed wejściem do papugarni gets detailed instructions, so don’t worry i pojętnych wychowanków. Zapewniają, że każdy odwiedzający otrzymuje szczegółową about doing something wrong. Standard ptaki są oswojone i niezwykle towarzyskie. instrukcję savoire-vivre’u, dlatego nie musi- price is 19 PLN, reduced – 15 PLN. From Lubią kontakt z człowiekiem i uwielbiają my martwić się o nasz debiut. Bilet normalny Monday to Friday, the admission for an nas obserwować. kosztuje 19 zł, a ulgowy – 15 zł. W dni robocze adult with one child is – 31 PLN, whilst with - To niezwykle inteligentne i zaskakujące za wejście dorosłego z dzieckiem zapłacimy two – 40 PLN. Discounts are for groups ptaki. Ich zachowanie jest zupełnie odmien- 31 zł, a z dwojgiem – 40 zł. Grupom powyżej over 10 people. In the hall you can feel like ne od ludzkiego, znacznie bardziej skom- 10 osób Papugarnia oferuje duże zniżki. in parrot heaven – feathered tenants will plikowane niż nam się wydaje. Kiedy bliżej W hali można poczuć się jak w pta- sing, whistle, talk and repeat or even mock przyjrzymy się papugom, ich obserwacja sim radiu: opierzone lokatorki śpiewają, human speech. They learn really fast and może stać się przyjemnym uzależnieniem. gwiżdżą, mówią, powtarzają, a nawet are hilarious but may also mischievous so Papuzie obyczaje to cały wachlarz nieoczy- przedrzeźniają ludzką mowę. Uczą się watch out and enjoy lovely entertainment wistych emocji, ale kontakt ze zwierzętami błyskawicznie, potrafią psocić, zaczepiają for a whole family!

WIĘCEJ NA ANYWHERE.PL WIĘCEJ NA ANYWHERE.PL GABINET DENTYSTYCZNY CADENT Parkowa 6/1E tel. 501 78 995 Gdynia 90–91 MIEJSCA / PLACES Mysliwska 4U/1 tel. 508 144 509 Gdynia S.Filipkowskiego 3/U2 tel. 713 35 73 Gdynia

as possible. And that is what Cadent Dental GABINET DENTYSTYCZNY CADENT Clinic does. In the past, scanners, X-ray machines, and CAT scanners were associated with serious diseases. Nowadays, they are an DENTYSTYKA W XXI WIEKU arsenal of contemporary dentists, allowing TEKST Jakub Wejkszner ZDJĘCIA Mat. Prasowe them to work, well, miracles. Take, for example, intraoral scanners. They allow us to view the image of the oral cavity on the rudno jest jednoznacznie określić lepiej oświetlić i powiększyć pole zabiegowe. computer screen and plan not only further dokąd doprowadzi nas rozwój tech- Pozwala to także zajrzeć w głąb kanałów głów- treatment but also projected lesions. The T nologii. Czy będzie to jednak alter- nych oraz odnaleźć kanały dodatkowe oraz CAT scanner is particularly useful in the natywna rzeczywistość, latające samocho- odnaleźć ich prawidłowy przebieg. case of 3D radiological diagnostics. It allows dy, czy sztuczna inteligencja, wiadomym Podobnie zresztą sprawa ma się z kom- the dentists from Cadent Dental Clinic to jest, że na wagon z napisem – rozwój – fortem pacjenta. Każdy zabieg jest wyko- plan dental implant procedures through as- należy wsiąść jak najszybciej się da. I to nywany całkowicie bezboleśnie. Gaz roz- sessing the bone size and quality. It should właśnie robi gabinet dentystyczny Cadent weselający – mieszanka podtlenku azotu be noted that the CAT scanner is adapted to Niegdyś skanery, aparaty RTG czy to- i tlenu, rozluźnia pacjenta, eliminując nie the dental needs, therefore, the level of ra- mografy komputerowe kojarzyły się raczej tylko negatywne doznania związane z po- diation is very low. z poważnymi chorobami. Dziś, stanowią tencjalnym bólem, ale również ze strachem Another non-standard procedure at arsenał nowoczesnego dentysty, za pomo- związanym z uprzedzeniami co do wizyty Cadent Dental Clinic is… using the micro- cą którego jest w stanie zdziałać, cóż, cuda. w gabinecie dentystycznym. scope. Proper equipment allows the dentist Weźmy na przykład skanery wewnątrzust- Reasumując, Gabinet Dentystyczny Ca- to light and magnify the treatment area. ne. Dzięki nim, jesteśmy w stanie przenieść dent wchodzi w XXI wiek z przytupem. Wiele What is more, the dentist can also check obraz z jamy ustnej na monitor komputera z oferowanych usług w tym miejscu zostało the root canals, find extra canals and their i planować już w maszynie nie tylko dalsze dopracowane do perfekcji, a nowy wspaniały proper location. leczenie, ale prognozowane zmiany. To- świat nie jest tak straszny jak by się wydawało. It is the same with the patient’s experien- mograf z kolei jest wyjątkowo przydatnym Naprawdę warto! ce and comfort. In Cadent, all treatments urządzeniem do trójwymiarowej diagno- are carried out with no pain. Laughing gas, styki radiologicznej. Dzięki temu, denty- ENGLISH a nitrous oxide remix, helps the patient ści z gabinetu Cadent są w stanie precyzyj- relax, eliminating not only negative expe- nie zaplanować leczenie implantologiczne CADENT DENTAL CLINIC riences related to potential pain but also the poprzez ocenę objętości oraz jakości kości. – DENTISTRY IN THE 21ST CENTURY fear of going to the dentist. Co warto podkreślić, tomograf jest specjal- To sum up, Cadent Dental Clinic is ente- nie dostosowany do potrzeb dentystyczny, It is difficult to clearly determine where ring the 21st century with a bang. A lot of toteż dawka promieniowania jest znikoma. technological development will take us. services provided at the clinic have been Niestandardowe, w gabinecie Cadent, jest Whether it will be an alternative reality, brought to perfection, and the new amazing również…użycie mikroskopu. Za pomocą od- flying cars, or artificial intelligence, we sho- world is not so scary as it may seem. We hi- powiedniego urządzeń, dentysta jest w stanie uld get on that development train as soon ghly recommend it!

WIĘCEJ NA ANYWHERE.PL

92–93 MIEJSCA / PLACES

ROZMOWY W OCZEKIWALNI

ajpierw to usłyszała. Pisk podobny przez najlepszy układ głośników stereo, do takiego, kiedy to sadysta z hor- którego premiera obędzie się w 2035 roku. N roru klasy D bierze do ręki wirujące Przed oknem kliniki stał pociąg, ale nie wiertło dentystyczne i delikatnie, można po- żadne Pendolino czy nowoczesna SKM-ka, wiedzieć z finezją, zaczyna piłować twój płat ale taki, o jakim mówiło się dalekobież- czołowy mózgu. Już czuła strumień wody ny z kultową wielką dwójką wyrysowaną wyrzucany przez wiertło z mocą ciśnienia między jego oknami. To chyba przejazd MARCIN węża Ochotniczej Straży Pożarnej, prawie vintage – skwitowała i zaraz pomyślała – o, GŁUSZEK widziała atakujące oko diody LED, którego przecież takim jeździło się na kolonie do Z radością przedstawiam Wam nasz siłę tak zachwalał Pan Jacek, przedstawiciel Zakopanego, w takich wagonach opiekunki wskrzeszony projekt. Krótkie opowiadania, firmy dostarczającej sprzęt stomatologicz- dzieci walczyły z palącymi pety wąsacza- do napisania których zainspirowały mnie ny. Nagle ulga. Mówiąc cisza to jakby nic nie mi, a napis WC świecił się stale na czerwo- rozmowy z naszymi Pacjentami w klinice powiedzieć. Otworzyła oczy, słysząc śpiew no swoją krwistą barwą, prawie krzycząc Perfect Smile w Gdańsku Wrzeszczu. ptaków, tak dosłowny, jakby roznoszony ZAJĘTE! A ten zapach siedzeń! Szkoda, że

. ROZMOWY W OCZEKIWALNI

- Słucham – powiedziała najsilniej jak wiedziała pasażerka - możesz mnie tak nazy- umiała, jednocześnie barwiąc swój głos wać. Chwilowo nie mam imienia, ale jeśli ci opanowaniem i dodając mu dla przeciwwagi to nie przeszkadza, to tak poproszę. Miałam szczyptę kobiecości. logikę na studiach – kontynuowała - I jeśli - Witaj – usłyszała do drugiej stronie byłam grzeczną studentką to myślę, że teraz łagodny głos kobiety, tak aksamitny jakby powinnaś mnie zapytać dokąd jadę. przepuszczony przez dziesiątki mikserów do - Prrryyyyy – stój! - krzyknęła Agata. - Mój obróbki dźwięku. - Przepraszam, że wyrwa- punkt. Droga, Czerwona koleżanko, teraz to łam Panią z takiej sympatycznej nirwany. Po stoisz i nigdzie nie jedziesz, bo twój żelazny prostu mój pociąg się zatrzymał. Tak nagle. rumak przystanął na torach i ani drgnie. - Dzień dobry – powiedziała uspokojona - O, walczysz – zapaliła się nieznajoma. Agata. - Ale... - Teraz mój ruch. Kliknij ten link, który ci - Pewnie chce się Pani zapytać o telefon, wysłałam. Widzisz to, co ja? Ściągam on-line zaraz odpowiem – głos kobiety, niczym plusz, obraz z wszystkich kamer zainstalowanych miękko szeptał do ucha Agaty. - Najpierw na tej linii kolejowej. Zobacz sama. Pani powiem, Pani Agato, ze spóźnia się Pani Rzeczywiście, na telefonie Agaty wyświe- zegarek. O minutę dokładnie. Niby niewiele, tlił się ruchomy obraz, sam dół gdańskiego ale kto wie, gdyby nie to, może byśmy teraz wysokościowca „Zieleniaka”, a na torach coś, nie rozmawiały? co przypominało dużego amerykańskiego Agata, spojrzała na osobowy. Dokładnie pickupa z obszerną paką i mocno kwadratową naprzeciwko okna, w którego świetle siedzia- kabiną. To była zwykła niewielka, kolejowa ła, machała do niej kobieta. Właściwie, było drezyna do przewozu podkładów i brygad na- widać ogromne afro włosów - loków które prawczych. Obraz stał się na chwilę ziarnisty, niespokojnie wyrywały się z pociągu, a całą by po chwili ten sam pojazd uchwycić z wi- twarz tej nieznajomej, niczym maska, pokry- dokiem na ogromne roboty. Nieśmiertelne wały ogromne gogle-lornetka. dźwigi KONE, wyprodukowane w latach 70. - Uprzedzę Pani pytanie. To lornetka mo- dla Stoczni Gdańskiej. Potem video na mo- jego męża, zginął niedawno w Syrii, wykonu- ment się rozpikselizowało, by wrócić do dziw- jąc ZADANIE. Temperatura wynosiła ponad nego kadru obrotowej kamery, która chwyci- 1000 stopni, ale ona przetrwała. Potrafi wy- ła szpital przy ul. Klinicznej. patrzyć PIN od karty z odległości kilometra, - Ojej - wyraźnie sentymentalnie wy- dlatego zauważyłam opóźnienie Pani czaso- rwało się Agacie – Wiesz, Czerwona, uro- mierza – wytłumaczyła się pasażerka. dziłam się tutaj. - Ale, ale – nie przestawała pytać Agata, - Wspominaj, wspominaj, to dobre dla gło- jakby nieznajoma była ożywioną wersją go- wy – odparowała. ogle – Skąd znała Pani mój numer telefonu? – chciała dodać - do jasnej cholery, ale bała się, że zadziała to jak automatyczny DELETE i cała ta, tak absurdalnie sympatyczna rozmowa, rozpłynie się równie niespodziewanie jak się rozpoczęła. - Pani Agato - głos nieznajomej masował ucho Agaty jak najdoskonalsza tajlandzka mi- strzyni tego fachu. - Mam tutaj coś, co każdy. Aplikację, co prawda z modułem, który już taki oczywisty nie jest. Wybieram jak filtr, w wyszukiwaniu pojazdów na portalu aukcyj- nie można go jakoś nagrać i potem sobie nym, numery telefonów o obszarze, który nad nim popłakać, jak nad starymi przebo- sama zawężam i rozszerzam. Mogę wybrać jami sygnowanymi 90's z youtube'a. płeć, wiek i inne. Z tych, jakże żywych rozmyślań, wyrwał - Ale - wtrąciła Agata, która już odzyskiwa- ją nieznany dzwonek telefonu. Ciekawe, ła pełną pewność siebie – Może Pani zadzwo- że dzwonił jej aparat, ale jego dzwonek był nić do tych osób, niezależnie czy mają do tego gwizdaniem Axla Rose'a z Gun's N Roses nastrój, prawda? z ballady Patience. Na telefonie, zamiast - Zdecydowanie - powiedziała kompletnie nieznanego lub znanego numeru, pojawiło nie zbita z tropu pasażerka. – Szczerze, czy ty, się logo „Gunsów” z nieśmiertelnymi pisto- Agato, nigdy nie wykorzystujesz swoich prze- letami Colta, które zdobiły dwie czerwone wag w codziennym życiu? róże. Dobra, dobra – powiedziała do siebie - Oczywiście, pozytywnie – zaznaczyła. silnym tonem, bo przecież taką była kobie- - Dobra, dobra, epicko, jak mówi młodzież, tą Agata, dont't cry, odbieram ten telefon! wygrałam tą rundę. Jestem Czerwona - po- 94–95 MIEJSCA / PLACES

...PROSZĘ O WYKONANIE DLA 3 MIESIĄCE PÓŹNIEJ Doktor Tomasz Zarański odebrał telefon MNIE TRZYDZIESTU DWÓCH z laboratorium. - Tomek, przykro mi. Absolutnie nikt NOWYCH, PIĘKNYCH, BIAŁYCH w Polsce i na świecie nie jest stanie stwier- dzić z jakiego materiału został wykonany ZĄBKÓW, KONIECZNIE Z TEGO ten ząb. Wszelkie postacie i wydarzenia, które SAMEGO MATERIAŁU! miały miejsce w opowiadaniu są fikcją lite- racką. Perfect Smile Clinic Wrzeszcz wręcz odwrotnie - jest jak najbardziej prawdziwa – zapraszamy ciepło, gorąco a nawet upalnie. Niespodziewanie, podobny w tonie pisk powiedziała znów do telefonu. – Trzymaj hamującego pojazdu kolejowego wszedł bru- - rzuciła go w stronę gabinetu, obciążając ENGLISH talnie w miękkość tej konwersacji dwóch zu- worek z cenną zawartością, kruszywem pełnie obcych sobie kobiet. Czerwona zgrab- z torów. - Agato, proszę o wykonanie dla CONVERSATIONS IN nie wskoczyła na platformę kolejowej drezyny, mnie trzydziestu dwóch nowych, pięk- A WAITING ROOM mimo wysokich szpilek, przybijając piątkę nych, białych ząbków, koniecznie z tego sa- z oboma kolejarzami. mego materiału! Wiem, że dacie radę! Pa, She heard it. A squeal like the ones in D hor- - Agatko - pieszczotliwie krzyknęła – pa - pomachała. ror films, when a sadist grabs a spinning den- Popatrz, proszę, oto kolejowy, mobilny gabi- Drezyna ruszyła. Na telefonie Agaty tal bur and gently, with finesse, starts to saw net stomatologiczny! pojawiało się zdjęcie panoramiczne zę- your frontal lobe. She could feel a stream of Czerwona otworzyła szeroko usta, a je- bów pasażerki, wraz z jej bardzo dokład- water spurting from under the bur like from den z robotników niewielkimi szczypcami nymi fotkami twarzy i coś jeszcze. Pokaźna a fire hose; she could almost seeLED diodes zanurkował w jej buzi. suma transferu bankowego z dopiskiem: – touted by Mr Jacek, a sales rep from a com- - Mamy go, mamy go – Czerwona uniosła Dziękuję za naszą znajomość, życie bywa pany providing dental equipment – charg- w górę coś, co musiało być zębem, - I tak był zaskakujące. Prawda, Agatko? ing and attacking her eye. All of a sudden, zjedzony przez robaki, znaczy próchnicę – Czerwona she felt a sense of relief. To say it was silent

WIĘCEJ NA ANYWHERE.PL ROZMOWY W OCZEKIWALNI95–95

is like to say nothing at all. She opened her eyes when ‘Of course,’ said the passenger, who did not get she heard birdsong; the sound was so clear as if it was confused. ‘To be honest, do you, Agata, never use produced by the best stereo speakers launched in 2035. your advantage in everyday life? In a positive way, of In front of the clinic, there was a train. Not a Pendolino or course,’ she stressed. a modern SKM train but a long-distance train with a cult ‘Okay, okay, I’ve won this round. You can call me Red,’ huge two between its windows. ‘It must be a vintage ride,’ said the passenger. ‘Temporarily, I don’t have a name, but she said and thought, ‘oh, we used to take such a train to please call me that if you don’t mind. I studied logics at camps in Zakopane; in such cars, teachers would fight university,’ she carried on, ‘and if I were a good student, with smokers with thick moustache, and the red WC sign I think you should ask me where I’m going.’ would be on all the time, as if shouting “OCCUPIED!” And ‘Whoa, hold on!’ shouted Agata. ‘A point for me. Dear that smell of seats! It is a pity you cannot record it to cry Red friend, at present, you aren't going anywhere because over it later, like old hits signed with ‘90s’ at YouTube.’ your iron steed stopped here and won't move.’ She was shaken out of her musings by an unknown ‘Oh, so you're fighting,’ the woman got excited. ‘It’s my phone ringtone. It is funny that it was her phone ringing turn then. Click on the link I’ve sent you. Do you see what but the ringtone was Axl Rose from Gun's N Roses whis- I see? I can get online footage from all cameras installed tling ‘Patience’. On the screen, instead of an unknown or on that railway line. Check it out.’ known number, she saw Gun's N Roses’ logo with Colt pis- Indeed, Agata saw the picture on her phone, show- tols and two red roses. ‘Fine, fine,’ she said to herself firm- ing the area near the skyscraper ‘Zieleniak’ in Gdańsk. ly, because that is the kind of woman Agata was. ‘Don’t On the tracks, she saw something that looked like a big cry, I’m picking up!’ American pick-up with a huge boot and a square cabin. ‘Hello?’ she said in the firmest way possible and calm- It was a regular small trolley for transporting beams ly at the same time, tinging her voice with a speck of fem- and repair crews. The picture became grainy and after ininity as a counterbalance. a while, it showed the same vehicle with construction ‘Hello,’ she heard a gentle female voice, as velvety as works in the background. Immortal KONE cranes pro- if processed by dozens of audio mixers. ‘I am sorry for duced in the 1990s for the Gdańsk Shipyard. Then, the interrupting your nice nirvana. My train has stopped. video pixelised for a while to return to a strange picture So suddenly.’ from a revolving camera, which captured the hospital ‘Good morning,’ said Agata, reassured. ‘But…’ on Kliniczna Street. ‘I guess you would like to ask for a phone, I will give ‘Oh,’ Agata said in a sentimental manner. ‘You know, it to you right now,’ the woman’s voice was whispering to Red, I was born here.’ Agata’s ear gently like plush. ‘First, I will tell you, Miss ‘Recollect, recollect, it’s good for the head,’ she Agata, that your watch is slow. A minute, to be precise. answered. It seems a little, but who knows, but for it, perhaps we Suddenly, the soft conversation of the two women was wouldn’t be talking now?’ brutally interrupted by another squeal of a train. Red Agata looked at the passenger car. Across the nimbly hopped on the platform of the trolley, despite her window, in the light of which she was sitting, she saw high heels, giving a five to strange railwaymen. a woman waving to her. Actually, she saw big afro hair – ‘Agatka,’ she said tenderly, ‘look, it's a mobile rail unruly curls breaking out of the train, while the face of dental surgery.’ the stranger was covered with large binoculars like with Red opened her mouth widely, and one of the workers a mask. dived in her mouth with small teeth tongs. ‘Let me anticipate your question. These are my hus- ‘We’ve got it, we’ve got it,’ Red raised something that band’s binoculars; he died in Syria recently, carrying must have been a tooth. ‘It was eaten by bugs, that is car- out THE TASK. The temperature was over 1000 degrees, ies, anyway,’ she said to the phone. ‘Here,’ she threw it at but they survived. They show a credit card PIN from the surgery, on a bag with precious contents, aggregate a kilometre, that's how I noticed your watch was late,’ from the tracks. ‘Agata, please make me thirty-two new, the passenger explained. beautiful, white teeth, from the same material! I know ‘But, but,’ Agata did not stop asking as if the woman you can do it! Bye, bye!’ she waved. was a living Google, ‘how did you know my phone num- The trolley started. On her phone, Agata saw a pano- ber?’ she wanted to add, ‘for Christ’s sake,’ but she was ramic photo of the passenger’s teeth, together with afraid it would work like an automatic DELETE and the detailed photos of her face and something more. A huge whole absurd nice conversation would dissolve into thin bank transfer with a note, air as suddenly as it started. ‘It was nice to meet you; life can be surprising. Am ‘Miss Agata,’ the woman’s voice was massaging I right, Agatka? Agata’s ear like a true master of Thai massage. ‘I’ve got Red’ what everyone has. It’s an app, but its module isn’t so obvious. It’s like a filter used for searching vehicles at an 3 MONTHS LATER auction website; I select phone numbers in a given area, Doctor Tomasz Zarański answered a call from a laboratory. which I can narrow down or expand. I can set sex, age, ‘Tomek, I’m sorry. Nobody in Poland and in the world and so on. can identify the material the tooth is made from.’ ‘But,’ Agata interrupted, regaining her confidence, All characters and events depicted in this story are en- ‘you can call all those people regardless of how they feel tirely fictitious. As opposed to Perfect Smile Clinic Wrzeszcz, about it, can’t you?’ which is absolutely real – feel welcome to visit us.

99–99 100–101 MODA / FASHION

ROMANTIC STORIES ROMANTIC101–101 STORIES 102–103 MODA / FASHION

ZDJĘCIA / PHOTOS: STYLIZACJ / FASHION STYLIST MODELKA / MODEL: UBRANIA / CLOTHES Wojtek Jachyra Wioletta Kuprowska Naika Pesso / Anger Models MOHITO, RESERVED, www.angermodels.com ZARA, SINSAY RETUSZ / RETOUCH MAKE UP I FRYZURA / Viola Trojan MAKE UP AND HAIRSTYLE i Kamil Słupiecki Dorota Piełudź 103–103 104–105 MODA / FASHION

WIĘCEJ FELIETONÓW 106–107 FELIETON / COLUMN znajdziesz www.anywhere.plna www.anywhere.pl

ciut lepsza niż przed rokiem, to jednak rozczarowanie ma te same kolory. I nie są to kolory tęczy (kibole by się oburzyli). FUTBOLOWE Rośnie nam niestety odporność na te lipcowe doły. Przyjmowanie razów weszło nam w krew i trudno powie- dzieć kiedy się od tego odzwyczaimy, bo w przypadku euforii w kolejnym roku, zachodzić będzie obawa, że jest LIPCOWE ona jednorazowa. Kiedyż, o kiedyż skończy się ta zaraza tocząca polski DOŁY futbol? Kiedyż, o kiedyż „polska piłka” zabrzmi dumnie? Kiedyż, o kiedyż lgnąć do nas będą przynajmniej średni eu- ropejscy piłkarze? Kiedyż, o kiedyż mistrz Polski sprzeda, jeśli w ogóle, swojego najlepszego gracza na wyższy poziom POLSKA PIŁKA JEST SZALENIE NIEWDZIĘCZNA. ILEŻ MOŻNA JĄ niż druga liga angielska i to za kwotę wyższą niż przysłowio- BŁAGAĆ, BY WZNIOSŁA SIĘ NA WYŻYNY, BY WRESZCIE PRZESTAŁA we grosze? JEDYNIE WYGLĄDAĆ TRWOŻLIWIE PRZEZ LEDWO UCHYLONE OKNO No i kiedyż, o kiedyż polska piłka zasłuży na uży- I ZACZĘŁA WYCHODZIĆ Z ZAŚCIANKOWEGO DOMU NA ŚWIAT? ILEŻ wanie w jej kontekście pięknego, staropolskiego „kie- dyż, o kiedyż”. TRZEBA WLAĆ JEJ NADZIEI I WIARY KIBICÓW, ILE WYBUDOWAĆ NOWOCZESNYCH OBIEKTÓW I JAK BARDZO PODNIEŚĆ FREKWENCJĘ NA ENGLISH NICH? I WRESZCIE, JAK BARDZO TRZEBA WYPEŁNIĆ JEJ KIESZENIE? ILEŻ TEGO TRZEBA ZROBIĆ, BY ODWDZIĘCZYŁA SIĘ CHOĆ W POŁOWIE? JULY FOOTBALL ‘DOWNS’ Polish football is terribly thankless. After all, how much can we beg it to reach the next level, stop looking through the window in terror, and leave the small-town pitch and conquer the world? How much hope and faith of supporters does it need, how many modern football facilities, and how many supporters in the stands? And, finally, how much money? How much does it need to give back a bit?

Polish football is its own prison. Trapped in reinforced con- crete buildings, it has little chance to make it to the big and free football world. The only opportunity to get a taste of it is a short stroll around the yard of the Champions League or the Europa League eliminations. Every year, these July WOJCIECH strolls get shorter and more embarrassing. Polish football ZAWIOŁA moves along the wall, beaten with memories of the previous

Dziennikarz Canal Plus Sport i prezenter years and worried the story will repeat itself. Those memo- wiadomości w TVN i TVN24. Zbzikowany na ries are like stocks it is put in again after it returns from the punkcie sportu, oszalały na punkcie muzyki. stroll. Deceitful stocks, because they work like booze or at Wielbiciel twórczości z duszą. least rose-coloured spectacles. But enough of metaphors. Polish football is surpris- ingly disappointing for all those who still care and who dream of, at least, a speck of happiness (for the record olska piłka jest więźniem samej siebie. Zamknięta – Polish clubs are eliminated in the heats at European w żelbetonowych budynkach, ma marne szanse na cups). Whether it is bad luck, lack of skill, ambition, or P ucieczkę do wielkiego i wolnego, piłkarskiego świa- good preparation, it leaves the bad taste in our mouth. ta. Jedyna szansa na styczność z nim to krótkie przechadz- Even if we think the performance of our team was a little ki po spacerniaku eliminacji Ligi Mistrzów lub Ligi Europy. better than in the previous year, our disappointment has I z każdym rokiem są to spacery coraz krótsze, jedynie lipco- the same colours. And it is not the rainbow (Polish hooli- we, pełne zażenowania. Polska piłka idzie wtedy przy ścianie gans would be outraged at it). schłostana wspomnieniami z poprzednich lat i z obawami, Unfortunately, we are getting more and more resilient to że stanie się to samo. I te wspomnienia są jak dyby, w któ- those July downs. We got so used to being defeated that it is re po powrocie ze spacerniaka znów jest zakuwana. Dyby hard to tell when we get out of the habit, because every eu- oszukańcze, bo działające jak promile albo co najmniej phoria may now seem a one-time shot. różowe okulary. When, oh when will it end, this disease eating Polish foot- Dosyć jednak tych metafor. Polska piłka zadziwiająco ball away? When, oh when will ‘Polish football’ have a nice regularnie psuje wakacyjny nastrój tym, którym jeszcze na ring to it? When, oh when at least average European play- czymkolwiek zależy i którzy chcieliby choć ociupiny radości ers will want to play in Poland? When, oh when, if ever, the (gwoli wyjaśnienia – znów polskie kluby odpadają z euro- Polish champion will sell their best player to a better club pejskich pucharów na dość wczesnym etapie). Niezależnie than the English league two and for more than pennies? od tego czy powodem jest zwykły pech, brak umiejętności, And when, oh when Polish football will deserve to be ambicji, czy też solidnego przygotowania, niesmak ostatecz- used in the context of the beautiful old phrase ‘when, nie jest taki sam. I nawet jeśli wydaje nam się, że gra była oh when.’

WIĘCEJ NA ANYWHERE.PL WIĘCEJ NA ANYWHERE.PL Odnajdź i zaznacz nazwy wszyskich Skandynawkich miast do których dolecisz z naszego lotniska ( możesz posłużyć się mapą ze strony 112) 08. 2019 STAŁY DODATEK PORTU LOTNICZEGO GDAŃSK IM. LECHA WAŁĘSY REGULAR SECTION OF GDANSK LECH WALESA AIRPORT

www.airport.gdansk.pl / [email protected] / facebook.com/AirportGdansk / twitter.com/AirportGdansk BEZPŁATNY PARKING KISS&FLY

FREE OF CHARGE KISS&FLY CAR PARK

Kierowcy dowożący pasażerów na samolot z gdańskiego lotniska, skorzystać mogą z parkingu przed terminalem, który umożliwia bezpłatny postój pojazdu do 10 minut.

Drivers taking the passengers to Gdansk airport are permitted to use parking facilities in front of the terminal up to 10 minutes.

do 10 min do 20 min każde następne 10 min / to 10 min / up to 20 min / each next 10 min

bezpłatnie / free 20,00 PLN 10,00 PLN

Wyłącznie dla autokarów o wysokości powyżej 2,9 m, które skorzystały z wyznaczonego wjazdu. Only for buses higher than 2,9 m, which passed through the dedicate entrance.

do 45 min do 55 min każde następne 10 min / to 45 min / up to 55 min / each next 10 min

bezpłatnie / free 20,00 PLN 10,00 PLN

do 10 min do 20 min każde następne 10 minut 1 godzina P1 / to 10 min / up to 20 min / each next 10 min / 1 hour

2,00 PLN 4,00 PLN 2,00 PLN 12,00 PLN

do 10 min do 20 min każde następne 10 minut 1 godzina P3 / to 10 min / up to 20 min / each next 10 min / 1 hour

2,00 PLN 4,00 PLN 2,00 PLN 12,00 PLN

REKLAMA

USŁUGI PREMIUM PREMIUM SERVICES

1. USŁUGI VIP . dyskretna kontrola bezpieczeństwa, . kompleksowa odprawa biletowo-bagażowa, . luksusowy salon VIP i parking, 2. SALON EXECUTIVE LOUNGE** 2. SALON EXECUTIVE LOUNGE** . indywidualny transport do/z samolotu. . . . 100 zł brutto 100 PLN opłata według cennika na www . kameralna atmosfera, . intimate atmosphere . komfortowy salon wypoczynkowy . comfortable "all inclusive" 1. VIP SERVICES w formule „all inclusive”. recreational salon . dictreet safety control . complete check-in 3. USŁUGA FAST TRACK DLA 3. FAST TRACK SERVICE FOR . luxurious VIP salon and parking KAŻDEGO*** EVERYONE*** . individual transport from/to the plane . 50 zł . . 50 PLN price list available at www . kontrola bezpieczeństwa bez kolejek . check-in without queues

KONTAKT Szczegóły dotyczące usług dostępne są na CONTACT: stronie internetowej www.airport.gdansk.pl w zakładkach Executive Lounge, Fast Track VIP, Fast Track: i Obsługa VIP. tel.: +48 608 047 635 e-mail: [email protected] Details available at www.airport.gdansk.pl Executive Lounge in Executive Lounge, Fast Track and VIP tel.: +48 583 481 199 Service sections. e-mail: [email protected] Sopot Zatoka Gdańska Chwaszczyno

Sopot Wyścigi

Kierunek Oliwa Gdynia Kołobrzeska Przymorze Uniw.

Zaspa >

S6 Wrzeszcz T2 Politechnika

Słowackiego Stocznia Nowatorów Gdańsk Główny Gdynia 7 Kartuska

7 7 Gdańsk Kierunek Warszawa Armii Krajowej Bydgoszcz

S6 DOJAZD DO PORTU LOTNICZEGO GDAŃSK IM. LECHA WAŁĘSY

HOW TO GET TO GDANSK LECH WALESA AIRPORT 221 1

MINIBUSEM SAMOCHODEM

BY MINIBUS BY CAR

• z kierunku Banina (zachód) – ul. Nowatorów AIR-TRANSFER.PL • from Banino (west) – Nowatorów St. www.air-transfer.pl • z kierunku Gdyni/Sopotu (północ) – trasa S6 • from Gdynia/Sopot (north) – route S6 Koszalin-Sławno-Słupsk-Lębork- • z kierunku Tczewa (południe) – trasa S6 • from Tczew (south) – route S6 Port Lotniczy Gdańsk (i z powrotem) • z kierunku Gdańska (północ) – ul. Słowackiego • from Gdansk (north) – Słowackiego St. • z kierunku Torunia, Bydgoszczy – trasa A1 • from Torun, Bydgoszcz – route A1 WAGNER TRANSPORT

wagnertransport.pl TAXI TAKSÓWKĄ Olsztyn-Ostróda-Port Lotniczy Gdańsk (i z powrotem) BY TAXI

ARRIVA Taxi rekomendowane przez Port Lotniczy Gdańsk im. Lecha Wałęsy www.arrivabus.pl Toruń-Gdańsk Dworzec PKS- Taxi recommended by Gdansk Lech Walesa Port Lotniczy Gdańsk (i z powrotem) Airport GDNEXPRESS www.gdnexpress.pl AUTOBUSEM Bydgoszcz-Osielsko-Świecie-Port Lotniczy Gdańsk (i z powrotem) BY BUS AUTOBUSY Z/DO GDAŃSKA TRANSLINEAIR www.translineair.pl BUSES FROM/TO GDANSK (szczegółowy rozkład www.ztm.gda.pl): PRZEWOŹNICY NIEREGULARNI: (detailed timetable www.ztm.gda.pl):

• z Dworca Głównego PKP Gdańsk Główny / from PKP Gdańsk Główny Station NIWOTRANS BYTNER TRANSPORT • linia 210 (czas dojazdu ok. 35 min.) / 210 bus line (journey time approx. 35 min.) www.niwo.pl www.bytnertransport.pl • linia nocna N3 (czas dojazdu ok. 40 min.) / N3 night bus line (journey time approx. 40 min.) • z Dworca PKP Gdańsk Wrzeszcz / from PKP Gdańsk Wrzeszcz Station TWOJBUS24PL OLIMPIC • linia 110 (czas dojazdu ok. 35 min.) / 110 bus line (journey time approx. 35 min.) twojbus24.pl www.olimpic.net.pl Hel-Władysławowo MAJBUS AUTOBUSY Z / DO GDYNI www.majbus.eu AD-MAR BUSES FROM / TO GDYNIA www.admartransport.pl LOTRANS (szczegółowy rozkład www.zkmgdynia.pl): ZKMGDYNIA Grudziądz www.lotrans.pl (detailed timetable www.zkmgdynia.pl):

• z Dworca Głównego PKP Gdynia Główna / from Gdynia Główna PKP Station

POCIĄGIEM

Jeśli masz pytania lub uwagi na temat BY TRAIN funkcjonowania Portu Lotniczego Gdańsk, napisz do nas: Pociągi w kierunku: Gdańsk, Gdynia, Kartuzy, Kościerzyna [email protected] Trains in the direction of: Gdańsk, Gdynia, Kartuzy, Kościerzyna Rozkład / Timetable: www.skm.pkp.pl If you have any questions or suggestions about the functioning of Gdansk Airport, e-mail us: [email protected] KIERUNKI LOTÓW FLIGHT DESTINATIONS

NORWEGIA / NORWAY TROMSØ

ALESUND www.avinor.no REYKJAVIK BERGEN www.avinor.no/en/airport/bergen BODØ AUSTRIA / AUSTRIA https://avinor.no/en/airport/ BODO bodo-airport/

WIEDEŃ www.viennaairport.com www.avinor.no/en/airport/ HAUGESUND haugesund

DANIA / DENMARK www.avinor.no/en/airport/ KRISTIANSAND kristiansand AARHUS www.aar.dk OSLO -GARDERMOEN www.osl.no BILLUND* www.billund-airport.com OSLO-TORP www.torp.no KOPENHAGA www.cph.dk TRONDHEIM STAVANGER www.avinor.no/en/stavanger MOLDE FINLANDIA / FINLAND www.avinor.no/en/airport/ TROMSØ tromso-airport/ HELSINKI www.finavia.fi ALESUND www.avinor.no/en/airport/ TRONDHEIM TURKU www.finavia.fi trondheim BERGEN OSLO TURKU https://avinor.no MOLDE HAUGESUND HELSINKI FRANCJA / FRANCE ABERDEEN SZTOKHOLM STAVANGER OSLO-TORP PARYŻ-BEAUVAIS www.aeroportbeauvais.com SZWAJCARIA / SWITZERLAND EDYNBURG KRISTIANSAND GRECJA/ GREECE ZURYCH www.zurich-airport.com GLASGOW SZTOKHOLM-SKAVSTA GÖTEBORG NEWCASTLE* ATENY* www.aia.gr SZWECJA / SWEDEN DUBLIN LEEDS-BRADFORD AARHUS CORK GÖTEBORG www.goteborgairport.se GRUZJA/ GEORGIA MANCHESTER VÄXJÖ RYGA LIVERPOOL DONCASTER-SHEFFIELD KUTAISI kutaisi.aero MALMÖ-STURUP www.lfv.se/sv/Malmo BILLUND* KOPENHAGA BIRMINGHAM HISZPANIA / SPAIN SZTOKHOLM-ARLANDA www.swedavia.se/arlanda MALMÖ - STURUP SZTOKHOLM-SKAVSTA www.skavsta.se LONDYN-STANSTED HAMBURG ALICANTE www.barcelona-airport.com BRISTOL LONDYN-LUTON

www.aena.es VÄXJÖ www.smalandairport.se BREMA BARCELONA* LONDYN-GATWICK AMSTERDAM GDAŃSK BERLIN-TEGEL BARCELONA - REUS* www.alicante-airport.net UKRAINA / UKRAINE EINDHOVEN DORTMUND HOLANDIA / NETHERLANDS CHARKÓW hrk.aero DUSSELDORF PARYŻ-BEAUVAIS WARSZAWA AMSTERDAM www.schiphol.nl KIJÓW airport.kiev.ua KOLONIA-BONN FRANKFURT WROCŁAW EINDHOVEN www.eindhovenairport.com LWÓW lwo.aero

ODESSA http://www.odessa.aero/en CHARKÓW IRLANDIA / IRELAND KRAKÓW KIJÓW LWÓW www.corkairport.com CORK WIELKA BRYTANIA / GREAT BRITAIN MONACHIUM KIERUNEK KUTAISI ZURYCH ABERDEEN www.aberdeenairport.com WIEDEŃ DUBLIN www.dublinairport.com BELFAST www.belfastairport.com / ICELAND ISLANDIA BIRMINGHAM www.birminghamairport.co.uk MEDIOLAN-BERGAMO

REYKJAVIK www.kefairport.is BRISTOL www.bristolairport.co.uk ODESSA PIZA DONCASTER-SHEFFIELD www.robinhoodairport.com IZRAEL / ISRAEL BARCELONA* EDYNBURG www.edinburghairport.com TEL AVIV www.iaa.gov.il LEEDS-BRADFORD www.leedsbradfordairport.co.uk BARCELONA REUS*

ŁOTWA / LATVIA LIVERPOOL www.liverpoolairport.com LONDON-GATWICK www.gatwickairport.com RYGA www.riga-airport.com ALICANTE LONDYN-LUTON www.london-luton.co.uk MALTA / MALTA LONDYN-STANSTED www.stanstedairport.com www.maltairport.com MALTA KIERUNEK TEL AVIV MANCHESTER www.manchesterairport.co.uk

NIEMCY / GERMANY NEWCASTLE* www.newcastleairport.com

BERLIN-TEGEL www.berlin-airport.de WŁOCHY / ITALY ATENY* BREMA www.bremen-airport.com MEDIOLAN-BERGAMO www.orioaeroporto.it DORTMUND www.dortmund-airport.de PIZA www.pisa-airport.com MALTA DUSSELDORF https://www.dus.com/de-de

FRANKFURT AM MAIN www.frankfurt-airport.de POLSKA / POLAND

HAMBURG www.fhl-web.de KRAKÓW www.krakowairport.pl

KOLONIA-BONN www.koeln-bonn-airport.de WARSZAWA www.lotnisko-chopina.pl

MONACHIUM www.munich-airport.de WROCŁAW www.airport.wroclaw.pl

* Połączenia sezonowe / seasonal connections TROMSØ

REYKJAVIK

BODØ

TRONDHEIM MOLDE

ALESUND

BERGEN OSLO TURKU HAUGESUND HELSINKI ABERDEEN SZTOKHOLM STAVANGER OSLO-TORP EDYNBURG KRISTIANSAND GLASGOW SZTOKHOLM-SKAVSTA GÖTEBORG NEWCASTLE* DUBLIN LEEDS-BRADFORD AARHUS CORK MANCHESTER VÄXJÖ RYGA LIVERPOOL DONCASTER-SHEFFIELD BILLUND* KOPENHAGA BIRMINGHAM MALMÖ - STURUP

LONDYN-STANSTED HAMBURG BRISTOL LONDYN-LUTON BREMA LONDYN-GATWICK AMSTERDAM GDAŃSK BERLIN-TEGEL EINDHOVEN DORTMUND DUSSELDORF PARYŻ-BEAUVAIS WARSZAWA KOLONIA-BONN FRANKFURT WROCŁAW

CHARKÓW KRAKÓW KIJÓW LWÓW MONACHIUM KIERUNEK KUTAISI ZURYCH WIEDEŃ

MEDIOLAN-BERGAMO

ODESSA PIZA

BARCELONA*

BARCELONA REUS*

ALICANTE

KIERUNEK TEL AVIV

ATENY*

MALTA NEWS

EN KASZUBSKIE KLIMATY NA GDAŃSK AIRPORT GDAŃSKIM LOTNISKU. MKASHUBIAN MOTIFS AT GDAŃSK KASZËBSCZÉ FARWË NA AIRPORT. KASZËBSCZÉ FARWË NA GDUŃSCZIM LATAWISZCZU GDUŃSCZIM LATAWISZCZU Część krzeseł w hali odlotów Portu Lotniczego Gdańsk od nie- Some of the chairs in the departure hall at Gdańsk Airport now dawna kaszubskie motywy. To wyraz identyfikacji z regionem feature Kashubian motifs. It is an expression of identification with oraz skutek dobrej współpracy lotniska ze Zrzeszeniem Kaszub- the region and a result of effective cooperation between the airport sko - Pomorskim i Muzeum Kaszubskim w Kartuzach. and the Kashubian-Pomeranian Association and the Kashubian Pasażerowie podróżujący z Portu Lotniczego Gdańsk mają Museum in Kartuzy. teraz okazję usiąść na jednym z krzeseł, które przedstawiają Passengers travelling from Gdańsk Airport now have a chance to sit różne rodzaje haftu kaszubskiego. Mogą też zapoznać się z jego on one of the chairs with different patterns of Kashubian stitch. They historią. Na części krzeseł wygrawerowane zostały laserowo roż- can also learn about its history. Some of the chairs feature different la- ne, kwiatowe motywy hafciane i informacje o nich w trzech ję- ser-engraved floral patterns and information on them in three languag- zykach: polskim, kaszubskim i angielskim. es: Polish, Kashubian, and English.

GDAŃSKIE LOTNISKO INWESTUJE EN GDAŃSK AIRPORT INVESTS IN W OBRAZY MOKWY MOKWA’S PAINTINGS Dzieła Mariana Mokwy z sopockiego Grand Hotelu trafią do Muzeum The works of Marian Mokwa from the Grand Hotel in Sopot will go Narodowego w Gdańsku dzięki finansowej pomocy Portu Lotniczego to the National Museum in Gdańsk thanks to the financial support Gdańsk. Koszt aukcji to ponad 120 tysięcy złotych. of Gdańsk Airport. The auction cost was over PLN 120 thousand. Muzeum Narodowe w Gdańsku zakupiło unikatowy zbiór siedmiu The National Museum in Gdańsk has acquired a unique col- obrazów Mariana Mokwy, najwybitniejszego malarza marynistyczne- lection of seven paintings of Marian Mokwa, the most prominent go związanego z Pomorzem. Dzieła znajdowały się dotychczas na wy- marine painter from Pomorze. The works were the property of posażeniu legendarnego Grand Hotelu w Sopocie. Ich sprzedaż została the legendary Grand Hotel in Sopot. They were sold to the Muse- zorganizowana w formie aukcji i była możliwa dzięki wsparciu finan- um at an auction thanks to the financial support of Gdańsk Air- sowemu gdańskiego lotniska. Decyzją Prezesa Zarządu Portu Tomasza port. By the decision of Tomasz Kloskowski, the CEO of Gdańsk Kloskowskiego, popartą przez Marszałka Województwa Pomorskiego Airport, supported by Mieczysław Struk, the Marshal of the Mieczysława Struka, Muzeum otrzymało pomoc finansową w wyso- Pomerania Province, the Museum received financial support of kości ponad 120 tysięcy złotych. „Nie wyobrażaliśmy sobie sytuacji, over PLN 120 thousand. ‘We could not imagine that such precious że tak cenne dzieła nie zostaną na Pomorzu i nie będę prezentowane works would not remain in Pomerania and would not be present- szerokiej publiczności, dlatego po raz kolejny wsparliśmy finansowo ed to a wide audience, therefore, we decided to support the Muse- działania Muzeum” – powiedział prezes Portu Lotniczego Gdańsk To- um’s activities once again,’ said Tomasz Kloskowski, the CEO of masz Kloskowski. Gdańsk Airport. MIEJSCE MIĘDZY WSCHODEM ODESSA A ZACHODEM

JAK TO ŚPIEWAŁ KIEDYŚ WŁODZIMIERZ WYSOCKI, EN ODESSA – BETWEEN W WOLNYM TŁUMACZENIU – RAZ KTÓRYŚ LECĘ THE WEST THE EAST Z MOSKWY DO ODESSY. TYM RAZEM NIE TRZEBA PODRÓŻOWAĆ AŻ TAK DALEKO, BY ZWIEDZIĆ TO AS WŁODZIMIERZ WYSOCKI SANG, I AM FLYING FROM MALOWNICZE UKRAIŃSKIE MIASTO. WYSTARCZY MOSCOW TO ODESSA AGAIN. THIS TIME, YOU DO NOT WYLECIEĆ Z GDAŃSKA. NOWE POŁĄCZENIE NEED TO TRAVEL THAT FAR TO VISIT THIS PICTURESQUE UKRAINIAN CITY. NOW, YOU CAN FLY THERE FROM GDAŃSK WIZZAIR DOSTĘPNE JEST JUŻ OD LISTOPADA, WITH WIZZ AIR FROM THIS NOVEMBER OR RYANAIR FROM A RYANAIR – OD KOŃCA PAŹDZIERNIKA. LATE OCTOBER. Tekst: Gdański Port Lotniczy im. Lecha Wałęsy Zdjęcie: pixabay.com

GDZIE TO JEST? WHERE IS IT? Miasto i stolica obwodu odeskiego Ukrainy. Położona jest przy Odessa is a Ukrainian city and the capital of the Odessa Oblast. Morzu Czarnym, więc warto zabezpieczyć się na wypadek nagłej It is located by the Black Sea, so make sure you pack all beach chęci plażowania. essentials.

JAK DOJECHAĆ? HOW TO GET THERE? Najlepiej samolotem z Gdańska. Z lotniska możemy wybrać przejazd The best way is to fly there from Gdańsk. To get to the city centre from busem lub taksówką do centrum. the airport, take a bus or a taxi.

CIEKAWOSTKI INTERESTING FACTS Niegdyś w miejscu dzisiejszej Odessy znaleźć można było dwie greckie At the present location of Odessa, there were two Greek settlements – osady – Isiakę i Istrian. Dla Polaków miasto jest również znane ze słyn- Isiaka and Istrian. Poles may know his city also from the famous Odes- nych Sonetów odeskich, które Adam Mickewicz pisał tam na zesłaniu. sa Sonnets by Adam Mickiewicz.

WARTO ZOBACZYĆ MUST-SEE Na początek na pewno warto zobaczyć słynne schody potiomkinow- Begin your trip at the Potemkin Stairs, which are one of the skie, jak się zdaje, jeden z najważniejszych zabytków i symbol same- most important sites and the symbol of the city. Their con- go miasta. Zbudowane za astronomiczną, jak na XIX wiek, kwotę struction costed 800 000 roubles, which was a fortune in the 800 000 rubli, stanowiły symboliczne otwarcie się Odessy na morze. 19th century. The stairs symbolised the opening of Odessa to Warto także odwiedzić stare miasto i obejrzeć secesyjne kamieni- the sea. ce na wzór paryski. Z uwagi na subtropikalny klimat, Odessa bardziej The next spot to visit is the Old Town with its Art Nouveau niż miasto ukraińskie, przypomina nadmorskie klimaty włoskiego town houses in the Parisian style. Due to its subtropical cli- lub hiszpańskiego wybrzeża. mate, Odessa is more like a Italian or Spanish seaside town Ciekawą atrakcją jest tzw. park Gorsad, gdzie znajdziemy mnó- than a Ukrainian city. stwo sprzedawców pamiątek, znanych nieśmiertelnych już matrio- Another attraction that you can't pass up is Gorsad Park, szek babinek, lokalnej bohemy oraz muzyków. where you will find plenty of souvenir stalls, famous Matryoshka Niewątpliwie Odessa to miejsce styku kultury Wschodu i Zachodu, dolls, gypsies, and musicians. toteż jest to miejsce, które zdecydowanie warto jest odwiedzić. Aż 40 Here, the Western and Eastern culture meet and blend. Boast- kilometrów piaszczystych plaż wraz z Bulwarem Nadmorskim to coś, ing as many as 40 kilometres of sandy beaches and the Seaside czego nie można przegapić! Boulevard, Odessa is definitely a must! AIRPORT CITY GDAŃSK

NOWA INWESTYCJA PORTU LOTNICZEGO GDAŃSK

WYJĄTKOWA INWESTYCJA PORTU LOTNICZEGO GDAŃSK JUŻ WKRÓTCE STANIE SIĘ FAKTEM. JUŻ NIEDŁUGO, NAPRZECIWKO TERMINALU PASAŻERSKIEGO, POWSTANIE KOMPLEKS 7 BUDYNKÓW O CHARAKTERZE BIUROWYM, ACZKOLWIEK ZNAJDZIE SIĘ TAM RÓWNIEŻ MIEJSCE NA LOKALE USŁUGOWE, GASTRONOMICZNE ORAZ HOTEL. NAZWY KOLEJNYCH BIUROWCÓW NAWIĄZYWAĆ BĘDĄ DO, STOSOWANEGO PRZEZ PILOTÓW, ALFABETU LOTNICZEGO, CZYLI KOLEJNO: ALPHA, BRAVO, CHARLIE, DELTO, ECHO, FOXTROT, GOLF. Tekst i zdjęcia: Port Lotniczy im. Lecha Wałęsy irport City Gdańsk, bo tak brzmi oficjalna nazwa tej inwestycji, to prawie 120 tysięcy metrów kwadratowych powierzchni A użytkowej oraz 100 tysięcy metrów kwadratowych powierzchni najmu. Wszystko budynki zostaną oplecione zielenią. Wokół biurowców wyrosną trawy, rośliny ozdobne oraz kwiaty. Na dachach natomiast znaleźć będzie można zielone tarasy widokowe, a na jednym z budynków – ogród warzywny. - Projekt Airport City Gdańsk to inwestycja, która w dłuższej perspektywie umożliwi dywersyfikację przychodów naszej spółki. Chcemy, aby za kilkanaście lat stanowiły one istotną część naszej ak- tywności i były uzupełnieniem przychodów z działalności lotniskowej i pozalotniskowej. W ten sposób powiększamy także majątek spółki, równocześnie budując nową dzielnicę lotniskową – opowiada Tomasz Kloskowski prezes Portu Lotniczego Gdańsk im. Lecha Wałęsy. Na pierwszy ogień realizacji pójdzie budynek Alpha. Będzie miał sześć pięter i dwie kondygnacje podziemne, zaplanowano 197 miejsc parkingowych. Zarys koncepcyjny budynku został złożony na barki warszaw- skiego biura PIG Architekci, odpowiedzialnego za takie sukcesy jak koncepcje biurowców Adnreasstrasse Ostbanhof Berlin, Ber- WILL SOON BE OPENED OPPOSITE THE PASSENGER lin an der Urania Berlin, terminalu T2 Portu Lotniczego Gdańsk, TERMINAL. THE BUILDINGS WILL HOUSE OFFICE SPACE, lotniska w Krakowie, budowy Muzeum Józefa Piłsudzkiego A HOTEL, AS WELL AS COMMERCIAL AND FOOD SPOTS. w Sulejówku i stadionów piłkarskich w Olsztynie i Chorzowie. THEIR NAMES WILL REFER TO THE AVIATION ALPHABET Szczegóły projektu Airport City Gdańsk i jego realizacji dostępne USED BY PILOTS, RESPECTIVELY: ALPHA, BRAVO, są na www.airportcitygdansk.pl. CHARLIE, DELTA, ECHO, FOXTROT, GOLF.

ENGLISH Airport City Gdańsk, which is the official investment name, comprises over 120 thousand square metres of floor space AIRPORT CITY GDAŃSK – NEW INVESTMENT and 100 square metres of lease space. All the buildings will be AT GDAŃSK AIRPORT functionally covered in greenery and surrounded with grass, ornamental plants, and flowers. Green terraces will be ar- A NEW INVESTMENT OF GDAŃSK AIRPORT IS ranged on the roofs, and on one of the buildings, there will be BECOMING A FACT. A COMPLEX OF SEVEN BUILDINGS a vegetable garden. ‘Airport City Gdańsk will facilitate revenue diversification in the long term. In several years’ time, we want it to be an important part of our business activity and complement our income from aeronautical and non-aeronautical revenues. Thus, we’re also increasing company assets and building a new aviation district,’ says Tomasz Kloskowski, CEO at Gdańsk Lech Wałęsa Airport. The building has been designed by PIG Architekci Agency in Warsaw, who have designed such buildings as Kolonia Sielce Office Warsaw, Dowborczyków Łódź, Adnreasstrasse Ostbanhof Berlin, Berlin an der Urania Berlin, Jerozolimskie Business Park, Poznań Office Center, the T2 Terminal at Gdańsk Airport, Cra- cow Airport, Józef Piłsudzki Museum in Sulejówek, and the football stadiums in Olsztyn and Chorzów. The first one will be the Alpha Building. It will have six floors and two underground floors with 197 parking spaces. Find out more about Airport City Gdańsk and its implementa- tion at www.airportcitygdansk.pl.