Claudii Ptholemaei Alexandrini Liber Geographiae Cum Tabulis Et Uniuersali Figura
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
i I GilOO , 31^ toi<) Digitized by the Internet Archive in 2011 with funding from Boston Public Library http://www.archive.org/details/claudiiptholemaeOOptol CLAVDII PTHQLEMAEI ALEXANDRINI LI BERGEOGRAPHIAECVMTABVLIS ET VNIVERSALI FIGVRA ETCVM AD DITIONE LOCORVM QVAE A RECENTIORIBVS REPER TA SVNT DrLIGENTI CVRAEMENDA 'V TVS EX^M ; PftgSSVS * . IoannesAurelius Augurellus o iforteprimo denturingrelvutibi H ic leclor ob uiam ulla:quae ftatim noua I nufitata que uideantunuel Situ P nore mota;uel figura 8£ ordine iM utatatuel dempta numeris 8£ additat P er quos gradarim Mundus eft olim undique M enfus peritis & probatis omnibus: b id:prius quam:quae in receflu funcuelis V idere:Ne tu:quaefo:diligenriam A udtoris afpernere:Nanque operam Is dedit: V t uerba primum feruet:8C fenfus limul S cribentis ufque.Deinde ut illis integris A pteturomrus ipfa Nauigatio:8£ 1 isdem TabellaeNauigantum confonent. F uere neque numeri adeo huic curaemt magis: Q uam Senfum: 8d ut quam Verbaieos curauerit: Q uos ipfe uarios in totexemplaribus G raecis Latinis que pariteradinueneriu A cque pofiturae dtflidentes maxime: Q uam Nauigantes Itinerantes que approbant, Vemm precamurcontra:utipfe Candidus, A equus,Probus que,6i Moris antiqui Sies: Accunclapenfitesprius:nequeimprobes: Probesuequicquatn:nujcobanclutnduxerisi A ut improbandum iure: ne tantus Labor Fraudeturaequa Laude perte iniuria. S iluano At ipfi potius habeas grariam: Q uod aufus haud tritam ingredi uiam/tibi: Q ua reliqua fuperes facileiin hac re prodidic S 1 qua hic fuperfunrcorrigenda^quae quu :m N on pauca remur efle^aa horum R.egulam: V t quae in remoris fotte nos oris Latent. Tandem quefaueas Caeceroru Induflriae D ebere fassus haud parum Inuentonb us, S ic cuncTa:quae uel racere tu,uel dicere S tudebis unquam:prorfus Elegantia E t fincSC aequos forriantut ludices, c ^Vunr. \LlU i S Iuanus EboIien fe??fe ¥ ^tadIIIu(}riffimum ANDREAM MATHEVM. AQVAEVIWM Adria: Ducemetcet'.ac EbouDominu.D,fuum colendifGmum. S olentom^DuxIIluf^ "^cubtationesfuasPnncip^ { eaqua.obplurimasuigil.as/plurimoshauftoslabores/canflimahnt/donodarett^ noparuaudoritansaccedereoperibusfuisexitoant.Alteriuerotnmfedemure^^ iis/qui &C eo delecfcentur/ et mdiciu ferre pofllnt/miferiut/arbitra-tur.VtrucjegoprincepsIlIuflnffime-cu^ bores hos m Ptholemsi geographiameos tibi nucupauuaflecutus uideor.Nam et ei/queplurimi facio/uti iub tuinominis autforitate maxime muniri ffnt/dcdicauKK.ei/quicuomnilitteraagenere/tumpr^ipuo quoda geographi* ftudio teneacur Necp.n.cu id urihuatquod alu foIent:diuiti.s abundare/imperiu lare ma ximum poflidere/magnu & admirabilem prinapem efflcere opinatus es : uirturibus animii excolere/bonis artibus opulentuj efle/id uero femper ptecipufi ptincipis ornamencu efle du;<ifti : ata irain eo multo elaborafli/ut magis hoc/qimperio/Scpnnapatu tuo admitabilis fis.Etficutiprincipatu mortalibus multis pra; es ita omm bona^litterarujgenereCabfit omnis aflentarionis fufpirio^itteratos facillime omnes antecellas Quinego(^utuereIoquar>uiusceipfiusinduflrixmea:maxima3tibipaKem/acceptarefero.Tu.nita'in> geniii3 fepius exatafh meum/ita me pluribus in rebus admonuift./ut qu odcuq; a me profecl u fit/id a te ini/ numhabuifre/uereaffirmanpofut.Adauasfgi^^ em optimo tibi/a quo ha^ m me regz ia<fta funt femina/fmctus qui mde enaci funt/deferunt" . Sed ut Sc tu/8c aluomnesfciant/quatuinhocopetelaborisexhauferim/paucahac deredicam. EgoduxIlluflriQtme. Cu? ptholematu mter alios Geographta: faiptores diiigeriflime & ficus & diflac.as loco^ faipsifle conspicere/ad mirabar pfecto/cur lllius cabuls/paucis 9 admodu m reb /cu nofln tgis nauigatioibus c6fenrire't: eoq maafs admirabar/cjjptholemazuquo^nauigactonibuscomprimisinntxuveaquxfcripferit/fcnpfif^^ Cumq; hac de re multa frequencer animo agicare /diuerfaqj 5 8c graxa Si ladna exemplaria undiq? conquirf ie/ m omnibus/qux ad as manus me peruenerunc/maximam in numeris/quibus locoruj fignancur mceruaila/ uanetatem mueni. Quod cu animaduerrisfem/cccpi diligecius ipfa pcholemai uerba examinare^cumc* pie risq; m locis numen uerbis lpfis repugnarent/cognoui pcholemau uerba/nauigationibus prope omnia re- fpondere:numeros/maximedisfentire.Qua:cuuidisfem/audaausfortasfequaparerat/rationetncertaper>' moCus/pcholemari uerba cum nauigarionibus ipfis c6ferens/numeros qui facillime deprauari/8c poffinr/8£ foleant/correxi.Hortanteq; ad hoc me Pandulpho cinamo folertisfimi ingenii Viro/cu; ego/ob plurima a'b eo mecollatabenenYia/cantu m debeam/quantuillimenuqrefertepofleanimaduertam/tabulas 5iPthole/' mso ipfi/et uertcati cSgrueces defcripfi. Q-ux quancu ab iis q ance nos ab aliis defcripta: func differat/ cuili/ bet tactllimu erit nofcete uairi re/fi qd Iaudts . Q ob Iabore hunc noflru mereamur/alio^ fit iudiau. Mihi q/- dem uideor maxime unle onus fufcepisfe. Cu eni maxime utile hoiuj genert/ac propemodu neceflariu Ptho lemari opus fit (^Hinc.n. Genethliaci loco^ positus eo^/in qbus quis nascicur/quod ad retfam genirurarc ratione explicanda n5 pa^ facit/difcunt: Hinc Nauta: locoijj mtecualla/et ad qua cali parte posita: regiones fint/cu nouennt/omnta pic^Ia euitate/8c tuto nauigare pofluO «a tfi cofufa/ita pcurbaca oia erac/ut nthil in his Iibnsy nifi fccda quarda corruprio regiretur. Eo nulla ex illis uttlicas gcipi pocerat.Nuc uero uigiliis nox ftris efteclu efl/ucfi no oia/complura tn emedata/5c in ueraj forma redacla/ac reftiruta fint. Cuius faboris ac diligeria: mea: fatis magnu ptxmiu meicofecutu putabo/fi ribi Illuftriflime Princeps/noflra harc grata fuerit munera. Maltuolos ue'rq 6c obtredatores oes(fi qui erunf)quauis in me tui nominis audoritatem reueri tos/minus aufuros putem/tn ut8i rarionealiqua eos det rreajibuit compluriu re^quas tmutauimus,r6ne cur id fecerimus reddere.E t huic epiftol* fubiugercTu quo in lfatos oes aio es/haec fuscipe/&: nos ama. iJERNARDI SyluaniEboIieffs anocatfonesin PchoIemangeographiam.CurnofrrartabuIaabiisqante nosabaliis defcriptasfunt ciffo^taliaruqjerroris ca £C dem6flrario:ptimuc| in AlbioneinfuIaBritanica» Videor uidere plerosq; magna cum admiratione froncem coCracT:uros:cuq; ubulas a nobis descriptas a prio> ribus adeo diuerfas intuebunt"/tanta;diuerfitatis cam/fedulo perquifituros.Quibus tefponfum uolumus/ ptiores omnes tabulas quae tum a grxcis/ tum a latinis/ descripta:/ non modo uetttati/fed uetbis etia Ptho/ lemsi oino aduetfas futfle.Que nos errorej dum uitare contendimus/ad ea diuerfitate deuenimus . Erroris aut huiufce/etfiancea diclu fit/ ca fuifle/q, folis numeris inhereCes/textus uerba neglexerint/ gticulanbus tn 9 ; dem6ftrationib ide niic ofledere conabimur . Licet in prima Europa: tab ula Albione infula a pnoiib' de^ fcripta itueri/q,folis numeris illud egerint/tio modo cotra r, cholema:i pofitione/fed cocra id cc qd' receriop.' 9 nauigarionib ueru elfe copercit eft/defotpta efle.Ponit.n Ptholemxus fingula Albionis Iateta duobus trfi terminis claudi . Ipfi uero numeros obteruantes/tn orietalis lateris defcriptioe/maiore ipftus ptc/ea. I.qua:' eftaVedrafluuiiofriisadVeruedtupmontoritVflecluntpcrahuntcpiipfamqimeridicnalefaciunc. Stcq; meridionalis pars no modo ab Ocrinoad Canrium/fed a Vedraecfluuioad VeruedriVefleuidttf.Quacu.' orq;meridionaliii lateruj fines erunt, Quod Ptholtmso oino aduerfat' ponentiorientale latus ab Cantio 3 adVemedrueffe.Nec£.n.fiIentfopr#ten7fle^ 9 defcribedis/idemferuet fluuio ad Veruedrtl exteditur/fiid fenfifsetjcu in IraluEoccidetalibus parnb . Dicic oftia eni Italue fines ab occidete Linea habere qua: ab Adula monte ad Vari fluuii ducit":ac a Neapoli ad Leu copecram. Ide proculdubio/fi ita fenfifset/in Albionis infula; meridionali latere defaibedo feruafset; eius. f. termtnos ab Omno ad Canriu/rurfumc| a Vedra fluuio ad Veruedru ,pmontoriu pones. Nos itaqj Ptho Umaiuerba/nonumeros/imicances/Albionisfiguramnoftri tempons nauigationibus/ac uentati/omni ex parte conformem depinximus. Quod Pomponu etxam Mehe auclontate/ ipfam S cioliaj ualde imulem etle dicencis/comprobacum nobis eft, &C Gallia Aquicama Annocacio in fecundam tcttiamq3 Europs Tbulas.De Hifpania Jsjonmmusadmiracurosplerofqjfentib/cuintabulis^ in pnonbus meridionale/defaiptu elle uiderint.Quos oes lntelhgere uehm/id no moao noftn tepcris na^ ui^aaonibus/fed Ptholemxi etia uerbis/omni ex parte couenire . Si eni rede ipfius uerba in Gallia; Acjca/ ni2 defcnpcione aiaduertamus/cogimur oino Ligens fluuii oftia/& cofequeter Pyreneos montes/uniuer-' lamqj Hilpama/ac deniq; Herculeu tretu/ Ca;farielifq3 MauutaniaiparCe/qua; iuxca fretii eft/ qtuor tere gra dibusdeprimere,Dicit.n.eoinlocoPtholema;us:Qua;autmaximefeptetrionaliaiuntAqCan)a;apud ma re cenec Pidones:Sub his Santones/acq3 (ub his Bicunges beufa:fub cjbusTarbelli/ufq3ad Pyrene mon tem.Deinde dicit;In medicerranea atit Pidonibus adiacenc Lemouices.Ex qbus uerbis/prio^ rabularti pa tecerror/in cjbus oious Lemouices mendionales magis cjPidtones pofici funt:aitame dicat Pchokrr,a:us eos efsePiCtonibus mediterraneos:quod lptos onetales magis Pictonibus efse fignificat:quod m nfa nos obieruauimus tabuh . Deinde ponit Pthoiema;us Cadurcos fub Lemouiabus/5i fub his Petraconos.Ec fubdic dices: Horum oium fines ab orcu foks/funt:aninguncqj ufq; Ligitim fluutum/Bicunges ocubi. In quibus uerbis/duo lpfum dtcere/aduertedum eit. Alcerum quidcm c^bituriges ocubi eorum omniu; Lc mouicum tcihcet/Cadurcorum/atq; Petraconorum fines ab onete func:alceru uero cj> Bicunges ocubi Li^ gerimfluuiuarcmguncQuaiucraqjmaleabiisquiance nos tabulas depinxere/funcobferuaca.Ipfi enim lub Pettacoms Bicunges ocubospofueriic;6:Ligeri fluuio/no modo Bicuriges ocubos/ledPidones ecia/ Lemouicos/Cadurcos/6cPecraconos:quodPchokma:i