Sosyal Bilimler Dergisi / The Journal of Social Sciences Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 7, Sayı: 48, Ekim 2020, s. 232-254 ISSN: 2149-0821 Doi Number:http://dx.doi.org/10.29228/SOBIDER.46664 Dr. Öğr. Üyesi Mehmet ÖZKANOĞLU Mersin Üniversitesi Devlet Konservatuvarı,
[email protected] Hasan KARADAĞ Müzik Öğretmeni,
[email protected] GİTARDA TABLATÜR KULLANIMINA İLİŞKİN TARİHSEL VE YAPISAL BİR ARAŞTIRMA Özet Bu çalışmada; Ortaçağ’dan bu yana çeşitli çalgılarda müzik yazısı olarak kullanılan tablatürün gitardaki uygulaması incelenmiştir. Çalgıların fiziksel yapısı ve çalım biçimine bağlı olarak ortaya çıkan tablatür yazıları, sesin çalgı üzerinde çıkarılacağı yeri gösteren, müzik ve çalgı arasında dolaysız bağıntı kuran bir yöntemdir. Telli çalgılarda müzik cümlesini oluşturan seslerin çalınabilmesi için, parmakların hangi telleri çekeceğini, klavye üzerinde hangi perdelere basılacağını şema veya tablolar aracılığıyla gösteren tablatür yazıları diğer müzik yazıları gibi müzik parçasını kayıt altına alarak unutulmamasını ve sonraki kuşaklara aktarılmasını sağlamış olur. Ortaya çıktığı zamandan günümüze tablatür yazılarını diğer yazılardan ayırıp vazgeçilmez kılan ise müziğin üretilmesi için çalgının nasıl kullanılması gerektiğini gösteren kılavuz niteliğidir. Bu araştırmada, gitarda kullanılan tablatür sisteminin tarihsel süreçteki gelişimi ele alınmış, gitarın atası kabul edilen lavta için yazılan tablatür yazılarından başlayarak günümüze kadar gitardaki uygulamaları incelenmiştir. Anahtar kelimeler: Tablatür, Gitar,