Gdański Obszar Metropolitalny 1 Wydawca: Urząd Miejski w Gdańsku Biuro Prezydenta ds. Promocji Miasta ul. Nowe Ogrody 8/12, 80-803 Gdańsk tel. (+48 58) 323 71 00, fax (+48 58) 323 71 20 e-mail: [email protected] Redakcja: Przemysław Rot Tomasz Drozdowski Żaneta Kucharska Katarzyna Drozd-Wiśniewska Monika Zdroik Marcin Hrynkiewicz Bożena Żmijewska Wojciech Woźniak Projekt grafi czny i montaż: Art Design Maciej Blachowski Wydanie I Gdańsk 2011 Pragniemy podziękować wszystkim osobom i instytucjom, które przyczyniły się do powstania niniejszego wydawnictwa. W szczególności dziękujemy włodarzom gmin i powiatów, którzy odpowiedzieli na nasz apel i wypełnili oraz odesłali ankiety informacyjne i materiały ilustracyjne. Będziemy kontynuować prace nad udoskonaleniem treści i formy grafi cznej wydawnictwa. W związku z tym prosimy o uwagi i sugestie, które przyczyniłyby się do podniesienia walorów informacyjnych i promocyjnych niniejszego wydawnictwa. 2 Gdańskń i Obszar MetM ropolitalny Gdański Obszs Gdańskiar Metrop Obszar oliMet talropolitalnyny 3 Spis treści Metropolia i jej mieszkańcy. 7 Prezentacje samorządów Gdańskiego Obszaru Metropolitalnego . 43 Powiat pucki. 83 Powierzchnia i ludność. 8 Powiat gdański . 44 Miasto Hel . 84 Finansowe fundamenty rozwoju . 10 Gmina Cedry Wielkie . 45 Miasto Jastarnia . 85 Gmina Kolbudy . 47 Gmina Kosakowo . 86 Metropolia otwarta na świat . 13 Gmina Pruszcz Gdański. 48 Gmina Krokowa . 87 Transport drogowy . 14 Miasto Pruszcz Gdański. 50 Gmina Puck . 89 Transport morski . 15 Gmina Przywidz . 52 Miasto Puck . 91 Transport lotniczy . 17 Gmina Pszczółki . 54 Miasto Władysławowo . 92 Transport kolejowy . 18 Gmina Suchy Dąb . 56 Powiat wejherowski . 94 Komunikacja wewnątrz metropolii . 18 Gmina Trąbki Wielkie . 58 Gmina Choczewo . 96 Powiat kartuski . 59 Gmina Gniewino . 97 Metropolitalny rynek pracy . 19 Gmina Chmielno . 60 Gmina Linia . 99 Miasto i gmina Kartuzy. 62 Gmina Luzino . .100 Młodzi i wykształceni . 23 Gmina Przodkowo. 64 Gmina Łęczyce. .101 Gmina Sierakowice . 66 Miasto Reda . .102 Przedsiębiorczy i z ambicjami . 27 Gmina Somonino . 67 Miasto Rumia . .104 Inwestycje zagraniczne. 29 Gmina Stężyca. 69 Gmina Szemud . .106 W stronę innowacyjnej gospodarki . 30 Gmina Sulęczyno . 70 Gmina Wejherowo . .107 Miasto i gmina Żukowo. 71 Miasto Wejherowo . .108 Dynamiczny rynek nieruchomości . 31 Powiat nowodworski . 73 Miasto Gdańsk. .109 Miasto Krynica Morska . 74 Miasto Gdynia . .112 Witamy w metropolii. 33 Miasto i gmina Nowy Dwór Gdański . 76 Miasto Sopot . .115 Metropolia sportu i rekreacji . 35 Gmina Ostaszewo. 78 Miasto Malbork . .116 Zdrowie w metropolii. 37 Gmina Stegna . 79 Miasto Tczew. .118 Metropolia kulturalna . 37 Gmina Sztutowo. 81 Gmina Tczew. .120 Wybrane atrakcje turystyczne Gdańskiego Obszaru Metropolitalnego . 39 Ważniejsze instytucje w metropolii . .121 4 G dański Obszar Metropolitalny Szanowni Państwo! Na nas, samorządowcach, spoczywa kluczowa odpowiedzialność za Połączone działania obserwujemy również na polu poszukiwania wspól- rozwój naszych jednostek. Rozwój ten tożsamy jest nie tylko z realizowa- nych produktów turystycznych, a także w obszarze rozwiązań komunika- nymi w naszych wspólnotach inwestycjami, ale też z codzienną działalno- cyjnych, czego przykładami mogą być projekt zarządzania ruchem ścią. Wypełniając swoje ustawowe zadania, wiemy doskonale, jak wiele TRISTAR i powołanie Metropolitalnego Związku Komunikacyjnego Zatoki zależy od nas samych, od potencjału naszych jednostek, ale również Gdańskiej ze wspólnym biletem aglomeracyjnym. Większość tych od bliskiego i dalszego otoczenia, w którym żyjemy. Chcielibyśmy, aby inicjatyw jest reakcją na potrzeby mieszkańców naszej metropolii i wynika każda nasza gmina i powiat były miejscem prężnej, dobrze rozwiniętej z chęci poprawy jakości życia naszych wspólnot. Zwróćmy jednak uwagę, gospodarki i miejscem życia o wysokich standardach. Jestem przekonany, że przy każdej inicjatywie jesteśmy zmuszeni stworzyć odrębne formalne że większość naszych działań skoncentrowana jest na podnoszeniu jakości partnerstwo. Dlatego tak ważne jest wypracowanie instytucjonalnej ramy życia oraz na takim wpływaniu na środowisko, w którym żyjemy, aby było współpracy naszych samorządów, która w przyszłości ułatwi nam i jedno- ono konkurencyjne, innowacyjne i dobrze rozwinięte pod względem gospo- cześnie ureguluje wszelkie aspekty naszego współdziałania. darczym, przy jednoczesnym zachowaniu wszelkich zasad zrównoważo- Myślę, że nadszedł właściwy czas, aby uporządkować i wzmocnić wszystkie nego rozwoju. pozytywne trendy, a wspólnie przeciwstawić się tym negatywnym. Gdański Obszar Metropolitalny (GOM) zamieszkuje ponad 1,3 miliona Powinniśmy wiedzieć, jak przeciwdziałać globalnym tendencjom kryzy- osób, a jego powierzchnia przekracza 5 tys. km kw. Pomimo spójnej struk- sowym i niesprzyjającej koniunkturze gospodarczej. W tym kontekście już tury przestrzennej, specyfi czną cechą naszej metropolii jest zróżnicowanie dzisiaj powinniśmy się zastanawiać nad nowym okresem programowania tożsamości, gospodarki oraz charakteru miast i gmin budujących jej oś, fi nansowego, przypadającego na lata 2014-2020, w ramach środków wzbogacone dodatkowo przez odrębność i kulturę mieszkańców. Dzięki rozdysponowywanych przez Unię Europejską. Należy zdawać sobie sprawę tej różnorodności obszar ten tworzy wielowymiarowy i wielopodmiotowy z tego, że w naszym przypadku aplikowanie o środki unijne w kolejnym organizm metropolitalny o ogromnym potencjale kulturalnym, okresie najprawdopodobniej będzie możliwe tylko w ramach tzw. regionu społecznym i gospodarczym. innowacyjnego. Nie ulega też wątpliwości, że obszar metropolitalny Musimy zatem zdawać sobie sprawę z tego, że żyjemy w ściśle określo- to region innowacyjny. nych realiach i uwarunkowaniach geografi cznych, społecznych, gospodar- W myśl idei „Razem można więcej”, powinniśmy oddolnie wzmocnić, wymu- czych i politycznych. Mieszkając, ucząc się czy pracując we wspólnej prze- szony poprzez globalizację i regionalizację, proces budowy wspólnoty strzeni metropolitalnej, już dziś czujemy łączące nas więzi funkcjonalne metropolitalnej, której motorem napędowym będą innowacyjna gospo- i relacje międzyludzkie. Nawzajem korzystamy z naszego wspólnego darka i obywatelskie społeczeństwo wiedzy. To właśnie jest powód, dorobku inwestycyjnego, gospodarczego i naukowego. Korzystamy także z którego gdański samorząd występuje z inicjatywą powołania stowarzy- z potencjału rozwojowego naszych wspólnot samorządowych. szenia pod nazwą Gdański Obszar Metropolitalny. Gdańsk, jako lider przed- Zauważmy, że z powodzeniem działamy już na wielu polach społeczno- sięwzięcia, bierze na siebie ciężar wstępnego fi nansowania powyższych -gospodarczych naszej wspólnoty metropolitalnej. Niewątpliwie można działań. Docelowy, fi nansowy model funkcjonowania stowarzyszenia powi- tu wymienić wspólną organizację piłkarskich Mistrzostw Europy Euro nien zostać wypracowany przez nas wspólnie i powinien być zależny 2012, rozbudowę lotniska w Gdańsku-Rębiechowie, udział w projekcie od zadań realizowanych przez stowarzyszenie. Szybkiej Kolei Miejskiej i Pomorskiej Kolei Metropolitalnej. Mamy wspólne Mam nadzieję, że przytoczone poniżej liczby i fakty najlepiej oddają udziały i dochowujemy partnerstwa w projektach wodno-kanalizacyjnych, potencjał, jaki niesie z sobą ścisła współpraca w ramach Gdańskiego projektach związanych z gospodarką odpadami i ochroną środowiska, Obszaru Metropolitalnego. takich jak Oczyszczalnia Wschód, która przyjmuje ścieki komunalne z Gdańska oraz sąsiadujących gmin: Pruszcza Gdańskiego, Kolbud, Żukowa i częściowo z Sopotu. Jako inny przykład można wymienić Komunalny Zapraszam do lektury Związek Gmin Dolina Redy i Chylonki, którego członkami są: Gdynia, Kosakowo, Reda, Rumia, Wejherowo i Sopot. prezydent miasta Gdańska Gdański Obszar Metropolitalny 5 6 G dański Obszar Metropolitalny GdaG ńsńskskk i Obszb szz aarr MetM ropopo p ololil taltaaalnyn 7 Powierzchnia i ludność Gdański Obszar Metropolitalny (GOM) obejmuje miasta i gminy leżące na terenie dziesięciu Gdański Obszar Metropolitalny jest najszybciej rozwijającym się obszarem w północnej Polsce powiatów, w tym trzy powiaty grodzkie tworzące centrum metropolii: Gdańsk, Gdynię i Sopot, i jednym z najważniejszych centrów procesów integracyjnych w regionie Morza Bałtyckiego. To a także gminę miejską i gminę wiejską Tczew oraz gminę miejsko-wiejską Malbork. Powierzchnia szczególne miejsce, które odgrywa rolę kluczowego ogniwa łańcucha transportowego, łączącego metropolii zajmuje obszar 5051 km2, zamieszkany przez prawie 1,4 mln osób. Średnia gęstość północ i zachód Europy ze środkową i południową częścią kontynentu. Jednocześnie jest morskim zaludnienia dla całego Gdańskiego Obszaru Metropolitalnego wynosi prawie 265 osób na km2. oknem na świat dla krajów Europy Środkowej i Wschodniej, które są naturalnym zapleczem W trzech miastach centralnych – Gdańsku, Sopocie i Gdyni – mieszka 56 proc. ludności dwóch niezamarzających portów morskich, zlokalizowanych w Gdańsku i Gdyni. metropolii. Na wyjątkową atrakcyjność metropolii wpływa nie tylko dogodne położenie na przecięciu Ludność, powierzchnia i gęstość zaludnienia na obszarze ważnych szlaków komunikacyjnych. O jej walorach decydują także: metropolitalnym w 2010 roku • unikatowe środowisko naturalne, • wykształcenie, przedsiębiorczość i wielokulturowość mieszkańców, • silne ośrodki akademickie i naukowo-badawcze, Gęstość Powierzchnia • dynamiczny rozwój zaplecza dla biznesu, Obszar Ludność zaludnienia w km² • liczne atrakcje turystyczne i kulturalne.