Jaarboek 2019 een uitgave van Heemkundige Kring Broeder Christofoor De uitgave is mede tot stand gekomen dankzij een financiële bijdrage van Aan de uitgave van dit jaarboek werkten mee: Jan Bedaf Bernard den Braber Piet Bruijns Mark Buijs Louis Couwenbergh Kees Heskens Piet Meijers Joop van Merode Wim Tousain De illustraties komen uit de collectie van de Heemkundige Kring Br. Christofoor, tenzij anders vermeld. WBA = West-Brabants Archief. Copyright: © 2019, Heemkundige Kring Br. Christofoor. Vormgeving: Bernard den Braber. Drukwerk: Vorsselmans, Zundert. ISSN: 2213-9133 Inhoudsopgave Voorwoord 5 Enige feiten uit het Oudenbosch van 1919, door Wim Tousain 7 • Een eeuw terug : divers Nederlands nieuws 7 • De kranten voor u gelezen 11 • Drankvergunningen 27 • Café Hof van Holland, Fenkelstraat 27 • Uit de notulen van B en W 30 • Uit het Jaarverslag van de gemeente 34 • Bouwplannen 35 • Hinderwetvergunningen 35 • Notarieel archief 36 • Gemeentesecretaris Van Oosterhout (3) 37 • Uit de rechtbank 39 • En dan nog dit... 40 • Geraadpleegde bronnen 41 Rectificaties jaarboek 2018 41 De dag van onze bevrijding 42 Oorlogsslachtoffers uit Oudenbosch, door Kees Heskens en Bernard den Braber 46 De Symfonie, door Piet Bruijns 59 Het leven van neef Kees, door Piet Meijers 65 Het spoorwegongeval : de bijna ramp, door Joop van Merode 77 Oudenbosch in 1969, door Jan Bedaf en Bernard den Braber 82 3 HEEMKUNDIGE KRING BROEDER CHRISTOFOOR OUDENBOSCH Bewaarders van het Erfgoed opgericht 1987 Secretariaat en postadres: Markt 30b, 4731 HP Oudenbosch. e-mail: [email protected] Bestuur: voorzitter: Jan Bedaf, Velletriweg 32, 4731 DN Oudenbosch; tel. 312546. secretaris: Cor van Oers, Neerstraat 12, 4731 RH Oud-Gastel; tel. 510020. penningmeester: Ad Dirken, Moerdijksestraat 15, 4731 TH Oudenbosch; tel. 317552. ledenadministratie: Louis Couwenbergh, Tuinderslaan 36, 4731XL Oudenbosch; tel. 313509. bibliothecaris: Kees Heskens, Jezuïetenplein 17, 4731 HX Oudenbosch; tel. 312951. lid: Bernard den Braber, Marshallstraat 9, 4731 KT Oudenbosch; tel. 313612. Mark Buijs, Markt 37, 4731 HM Oudenbosch; tel. 320833. Redactie Jaarboek: Bernard den Braber en Mark Buijs; e-mail: [email protected] Internet: http://www.broederchristofoor-oudenbosch.nl/ https://nl-nl.facebook.com/heemkundigekring.broederchristofoor Heemhuis: “De Drie Koningen”, Markt 30b, 4731 HP Oudenbosch. 4 Voorwoord. Op 30 oktober 2019 is het 75 geleden dat Oudenbosch bevrijd werd van de Duitse bezetters. Dat was voor Kees Heskens aanleiding om op zoek te gaan naar gegevens over personen, die hier geboren zijn en het oorlogsgeweld niet overleefd hebben. Wim Tousain vond in de Oudenbossche Courant een artikel, dat geschreven is door een onbekende inwoner van Oudenbosch die de bevrijding persoonlijk heeft beleefd. Naast deze herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog treft U in dit jaarboek van de hand van Piet Bruijns een hoofdstuk aan, gewijd aan het symfonieorkest dat Oudenbosch in het laatste deel van de 20e eeuw rijk was. Piet Meijers heeft het voornemen om regelmatig een kort verhaal te schrijven over nog levende 90-ers in ons midden. Zijn eerste “prooi” is zijn neef Kees Meijers, de voormalige wethouder. Tot slot ontrukt Joop van Merode aan de vergetelheid een spectaculair spoorwegon- geval bij de Industrieweg in 1989. Achteraf bezien is dat tamelijk goed afgelopen, maar… Natuurlijk ontbreken in dit jaarboek niet de inmiddels traditionele bijdragen over Oudenbosch 100 jaar geleden door Wim Tousain, resp. 50 jaar geleden door Jan Bedaf en Bernard den Braber. Wij denken dat wij dankzij deze bijdragen andermaal een gevarieerd jaarboek heb- ben kunnen samenstellen. Wij hopen dat U het met belangstelling en plezier zult lezen. En niet vergeten… wij zijn steeds op zoek naar verhalen over vroeger. Schroom niet om Uw herinneringen met anderen te delen. De redactie. 5 6 Een eeuw terug: divers Nederlands nieuws Den Haag, 2 januari.- Internationale dieven. Een Hagenaar, wonende De Riemer- straat 26, is het slachtoffer geworden van internationale dieven. Hij had kennis ge- maakt met een Frans-sprekend heer en dame, en ze in zijn huis opgenomen omdat ze geen onderdak hadden. Spoedig was het tweetal zeer vertrouwd met de goedge- lovige Nederlander, en toen deze met zijn vrouw op een Zondagavond afwezig was, heeft het tweetal tussen zeven en elf uur de meest kostbare voorwerpen uit het huis gehaald en zich met de buit uit de voeten gemaakt. Daaronder behoren schilderijen van waarde, waarvan de panelen gewoonweg uit de lijsten waren gehaald. Er waren werken bij van Bart van Hove, Van Ostade, Ten Cate, Ruys, Wouwerman en ande- ren. Uit gesloten kasten zijn zilveren, gouden en paarlen sieraden gestolen terwijl voorts nog coupons laken en andere stoffen en de orginele uitgaaf van de werken van Jacob Cats zijn ontvreemd. Het tweetal was niet getrouwd. De man heet Emile D. Leroux, is drieëndertig, de vrouw, Suzanna Plattard, is tweeëndertig jaar oud. De politie heeft tot nog toe het spoor der brutale oplichters niet gevonden. Harlingen, 6 februari.- Worst zonder vlees. In de slagerij van Sikke de Jong te Harlingen is dezer dagen zogenaamde boterhamworst in beslag genomen, die nog niet 1% vlees bevat. De rest bestond uit gekookte aardappelen en aardappelschillen, gekleurd met in de slagerijen veel gebruikte bloedrood en gekruid met worstkrui- den. Uiterlijk, consistentie en reuk komt veel met de gewone worst overeen. De worst wordt verkocht voor de maximumprijs voor worst, 55 cent per pond. Tegen de slager is proces verbaal opgemaakt. Zutphen, 25 maart.- Van een huzaar en zijn broer. Enige tijd geleden ging een hu- zaar van Zutphen met verlof naar Duitsland, waar hij een broer opzocht. Toen zijn verlof bijna om was, had hij geen zin om naar zijn garnizoen terug te keren, maar zijn broer daarentegen wilde wel uit Duitsland weg, waar toch geen werk was. Kort en goed, de broer besloot, dat hij de plaats van de deserteur zou innemen. Hij trok de huzarenuniform aan, meldde zich in Zutphen op de hem aangewezen plaats en nam dienst als huzaar. Heel best ging het niet, want het paardrijden kon hij niet langer dan een half uur uithouden, al vertelde hij ook, dat hij al acht maanden in 7 dienst was. En er kwam een kink in de kabel, want wegens het niet groeten van een sergeant werd onze huzaar door de provoost gestopt. Toen kreeg hij er genoeg van en bekende hij, dat hij geen soldaat maar burger was. Het bedrog kwam uit en de man werd wegens oplichting in het Huis van Bewaring opgesloten. Amsterdam, 15 april.- Bommen. De justitie te Amsterdam heeft gistermiddag om- streeks half vier, een inval gedaan ten huize van een bekend anarchist, met name W.A.J. Hofman, wonende Haarlemmerweg 103. In beslag werden genomen twee bommen, een grote en een kleine, die geheel voor het gebruik gereed schenen, be- nevens allerlei ingrediënten voor de vervaardiging van bommen, als: spijkers, glas, zand, cement, bussen, enz. Bij de huiszoeking waren aanwezig de substituut-offi- cier, mr. Enthoven, en de rechter-commissaris, mr. Harinxma thoe Slooten, bene- vens de gerechtelijke scheikundige, de heer Van Ledden Hulsebosch. De gevaarlij- ke instrumenten werden voorlopig opgeborgen in de Willemspoort en zullen heden te water naar de plaats van onderzoek worden vervoerd. Hofman is meubelmaker- gezel van zijn beroep. Brielle, 3 mei.- Relletjes te Brielle. Ter gelegenheid van de verjaardag van Prin- ses Juliana werd Woensdagavond te Brielle op de Markt een concert gegeven. Bij zulke gelegenheden gaat het gewoonlijk lustig en luidruchtig toe. Ook nu was dit weer zo. Enige militairen stonden bij elkaar en waren vrolijk, hetgeen de politie niet scheen te bevallen, althans op zeker moment werd een der militairen gegrepen en opgebracht. Dit verdroot de anderen zeer en zij drongen op. De inspecteur van politie, baron v.d. Broek kwam het stadhuis aflopen en begon onmiddellijk met de gummistok te slaan, waardoor een der militairen aan het hoofd verwond werd. Van dit ogenblik af waren de mensen tot het uiterste opgewonden. Men drong zingend en tierend de Voorstraat in naar het woonhuis van de inspecteur en toen men bij zijn De Voorstraat in Brielle (fotos.serc.nl) 8 woning was gekomen werden de ruiten met meegenomen stenen ingegooid. De inspecteur, die thuis was, schoot met een revolver in de lucht om de menigte schrik aan te jagen. Dit had echter weinig resultaat. Daarna werd een patrouille van het corps torpedisten gerekwireerd, die na sommatie ook nog verplicht was enige scho- ten met los kruit te lossen. Daarop verspreidde de menigte zich, doch het duurde nog lang eer de rust geheel hersteld was. Scheveningen, 28 juni.- Drie mensen verdronken. Gisteravond omstreeks half ze- ven heeft aan het strand te Scheveningen een zeer droevig ongeval plaats gehad, waarbij drie mensen het leven hebben verloren. Een der zwemmers in het gemeen- telijk volkszeebad had zich te ver in zee gewaagd, waarbij hij toen zeer waarschijn- lijk het slachtoffer is geworden van de trek van het water, welke zich daar ter plaat- se dikwijls voordoet, evenals bij de golfbreker nabij het Stille Strand. In plaats van zich toen naar de kust te laten drijven ging hij tegen de onderstroom opzwemmen, waardoor hij nog verder afdreef en in levensgevaar kwam te verkeren. Toen dit aan het strand bemerkt werd gaf het bad-personeel tekenen, dat hij onmiddellijk terug moest keren waaraan echter door de zwemmer geen gevolg werd gegeven. Onmiddellijk werd daarop de boot uitgezet en met een drietal manschappen van het bad-personeel bemand om de steeds meer en meer in levensgevaar verkeren- de zwemmer te redden. Midden in de vrij sterke branding sloeg helaas echter de boot om met het gevolg, dat de manschappen te water raakten. Slechts één hunner gelukte het zich aan het omgeslagen vaartuig vast te klampen en wist er boven op te kruipen, waardoor hij zijn leven redde; de twee anderen dreven echter af en werden door de zee verzwolgen. Althans noch van hen noch van de zwemmer werd iets teruggezien; alle drie vonden hun dood in de golven.