DAVIS . BEETHOVEN ACADEMIE CHAPLIN THE CIRCUS . THE IMMIGRANT CHAPLIN . CARL DAVIS

DINSDAG 26 JANUARI 99 SEIZOEN 98 99 . FILM MET LIVE MUZIEK

Etienne Siebens . Prometheus Ensemble Charles Chaplin The Immigrant . Kid Auto Races at Venice . Easy Street dinsdag 15 december 98

Eric Sleichim . BUNDMAN Jean Epstein La Chute de la Maison Usher dinsdag 19 januari 99 . 20 uur . Rode Zaal

Carl Davis . Beethoven Academie Charles Chaplin The Circus . The Immigrant dinsdag 26 januari 99 Beethoven Academie Carl Davis muzikale leiding

The Immigrant (1 917) 26' Charles Chaplin regie en scenario Carl Davis muziek

pauze

The Circus (1928) 71 Charles Chaplin regie en muziek

inleiding door Theodore van Houten . 19.15 uur . Foyer

begin 2 0 .0 0 uur pauze 2 0 .3 0 uur einde omstreeks 22.00 uur teksten programmaboekje Frank van der Kinderen coördinatie programmaboekje deSingel druk programmaboekje Tegendruk THE IMMIGRANT

Chaplin zou er vier dagen en nachten zonder slaap over Uitgebracht door Mutual op 17 juni 1917 . regie, scenario gedaan hebben om The Immigrant van zevenentwintig­ Charles Chaplin . fotografie Rollie Totheroh . vertolking Charlie Chaplin zichzelf als de immigrant, Edna Purviance duizend tot zeshonderd meter te monteren. Iedereen weet het meisje, Eric Campbell kelner, Henry Bergman grote vrouw hoe maniakaal perfectionistisch Chaplin kon te werk aan boord / kunstenaar, Albert Austin zeezieke Rus / etende gaan, maar wie de reeks Unknown Chaplin van Kevin man, Loyal Underwood kleine passagier, Janet Miller Sully passagierster, John Rand lid van de bemanning / dronken Brownlow en David Gill heeft gezien, weet pas hoe nauw­ man in restaurant, James T. Kelly lid van de bemanning / keurig hij zijn films componeerde. Deze historici hadden oude man in restaurant, Frank J. Coleman eigenaar restaurant duur 26 minuten de hand kunnen leggen op alle outtakes van Chaplin- films, die nooit in de uiteindelijke versies waren terecht­ gekomen. Uit de serie blijkt dat Chaplin in zijn drang naar volmaaktheid sommige scènes eindeloos liet over­ Een met immigranten overladen stoomschip beweegt zich doen om op het laatst alsnog van de scène in kwestie af op de woeste golven. Een gokker berooft een weduwe en te zien. haar dochter, maar Charlie wint bij het kaartspel en steekt Over Chaplin's kortfilms schreef Richard Schickel ooit: het geld ongemerkt in de zak van het meisje. Later vindt "Chaplin bereikte nooit meer de perfectie van die eerste een uitgehongerde en berooide Charlie een muntstuk. Het jaren. De kleine films van de Little Fellow waren in zeke­ valt echter door een gat in zijn zak, waardoor hij in een re zin soloballetten. Als zodanig hadden ze geen plot, restaurant in verlegenheid gebracht wordt. geen nevenpersonages, geen grote thema's nodig, even­ Ook in The Immigrant laat Chaplin zich van zijn beste min als dat Nijinsky's variaties dat nodig hadden. On­ kant zien: het is een situatiekomedie met perfect getime­ danks de bladzijdenlange analyses die over de vroege de momenten van slapstick en sentiment. Chaplin toont films werden geschreven is het genot dat we eraan bele­ zich bijzonder sarcastisch over de hypocriete Amerikaanse ven in wezen kinesthetisch en daarom non-(en zelfs wel­ houding ten opzichte van immigranten en over de bruta­ licht anti-)intellectueel." liteit van de immigratiediensten. Als Charlie's schip bij Ellis Island arriveert, kijkt hij hoopvol en vol trots op naar het Vrijheidsbeeld. Een tussentitel The land of Liberty wordt gevolgd door een shot van de New Yorkse haven­ politie die met geweld een groot aantal immigrantenfa­ milies voor registratie als vee samendrijft. In het volgend shot werpt Charlie nog een blik op het Vrijheidsbeeld - deze keer achterdochtig, zelfs minachtend. THE CIRCUS

een komedie, geschreven en geregisseerd door Chari es Chaplin (V.S.A. 1928) . regie assistent Harry Crocker fotografie Rollie H. Totheroh . camera-operateurs Jack Wilson, Mark Marklatt . laboratoriumsupervisie William Hinckley muziek Charles Chaplin . cast de circuseigenaar en ringmeester Allan Garcia, zijn stiefdochter, de paardrijdster M erna Kennedy, Rex, de koorddanser Harry Crocker, de goochelaar George Davis, de oude clown Henry Bergman, hoofd rekwisieten Stanley J. S an fo rd , assistent John Rand, zakkenroller Steve Murphy, zwerver Chari ie Chaplin . d uur 71 minuten

The Gold Rush was nog maar enkele maanden uitge­ bracht of Chaplin kondigde in oktober 1 925 al een nieu­ we film aan onder de voorlopige titel The Clown. De duur van de opnamen werd op zes maanden geschat. Uitein­ delijk zouden ze meer dan twee jaar aanslepen. De productie zou namelijk te kampen hebben met een schier eindeloze reeks problemen. Daar kwam nog bij dat Chaplin in die jaren privé een moeilijke tijd door­ maakte: zijn huwelijk met zijn tweede vrouw Lita Grey (zij was 16, hij 35, toen ze in 1 924 huwden) maakte een ernstige crisis door. Tot overmaat van ramp zat ook de fiscus hem aan zijn vel (op een bepaald moment werd zelfs beslag gelegd op zijn financieel bezit). De onenig­ heid met zijn vrouw leidde tot een lang aanslepend en voor de komiek vernederend echtscheidingsproces. Lita Grey's advocaten wilden Chaplin niet alleen financieel stro­ pen, maar ook zijn reputatie in de ogen van het publiek schade berokkenen (details over zijn sexleven raakten openbaar via piraatkopieën van de officiële echtschei- dingseis). Lita Grey kreeg de vrouwenverenigingen aan haar kant. Chaplin op zijn beurt ontving sympathiebetui­ Charlie de Zwerver komt toevallig voorbij een rondrei­ gingen van o.m. Franse intellectuelen als Louis Aragon, zend circus dat betere tijden heeft gekend. Hij wordt (om­ René Clair, Germaine Dulac en Man Ray, die een protest­ dat men hem voor zakkenroller neemt) door de politie brief ondertekenden. En van acteur W ill Rogers die schreef: achternagezeten tot in de piste en wat hem daar over­ "Charlie is not what I would call a devoted husband, but komt doet het publiek schateren van het lachen. Charlie he certainly is worth marrying." Al deze tribulaties bezorg­ wordt prompt in dienst genomen als clown: het probleem den de komiek uiteindelijk een zenuwinzinking en zijn al is dat hij all een maar grappig is als hij dat niet zo be­ grijze haar werd er helemaal wit van. doelt. Hij wordt verliefd op de dochter van de baas van De opnamen voor wat uiteindelijk The Circus zou worden het circus, en verdedigt haar tegen de brutaliteiten van begonnen in januari 1 926. Chaplin ging voor The Circus haar vader. Aan de idylle komt een eind als een nieuwe in zee met nogal wat nieuwe gezichten. Zijn nieuwe lea­ ster, Rex de Koorddanser, bij de show arriveert en het ding lady werd Merna Kennedy (een vriendin van zijn hart van het meisje steelt. Het is tijdens een poging om vrouw nog wel) en zijn nieuwe assistent Harry Crocker, met zijn rivaal te wedijveren dat Charlie in de knel komt een aspirant-acteur die hij had leren kennen via actrice door zich alleen op de slappe koord te wagen... Marion Davies, de minnares van krantenmagnaat W illi­ De nota's van de sessies die Chaplin en Crocker samen am Randolph Hearst. Crocker zou ook nog de rol van Rex, hielden bestaan nog en illustreren goed Chaplins manier de koorddanser, voor zijn rekening nemen. Crocker as­ van werken: het begon steeds met het verzamelen van sisteerde Chaplin zowel bij de voorbereiding als bij de een grote hoeveelheid potentiële gags, scènes en vage feitelijke opnamen van de film. Chaplin had al aardig noties. Ideeën werden meteen uitgeprobeerd (Chaplin wat assistenten versleten: hij stond bekend voor z'n groot speelde ze voor) en zo werd een massa materiaal bij­ ego en was niet bepaald een gemakkelijke werkgever... eengebracht; pas later werd er dan een structuur, een Films groeien vaak uit één enkel idee of beeld. En het verhaallijn aan opgelegd. Zijn nota's bevatten tal van beeld dat op dat moment door Chaplin's hoofd spookte Suggesties, probeersels, waarvan de meeste de uitein­ was een situatie als uit een nachtmerrie: hij zag zichzelf delijke film niet haalden. op een gespannen koord hoog in de nok van een circus­ Chaplin leerde zelf ook koorddansen en raakte er vrij tent. Er is geen net. Zijn veiligheidsriem komt los. Hij bedreven in. Volgens hef publiciteitsmateriaal van de stu­ wordt belaagd door apen. Ze trekken zijn broek uit, enz... dio uit die tijd zou hij alweer kosten noch moeite hebben Het verhaal dat uiteindelijk rond dit aangstaanjagend/ gespaard in zijn streven naar een compleet realisme. Een hilarisch incident groeide is een innemend komisch-ro- jaar lang bleef een volledig circus met alles erop en er­ aan, waaronder een omvangrijke menagerie, opgesfeld mantisch melodrama. © Roy Export Company Establishment wat aanzienlijke kosten met zich meebracht. Voor som­ negatieve publiciteit rond Chaplin's echtscheiding. De mige scènes werden naar verluidt tweeduizend figuran­ kritieken waren sympathiek, maar niet overdreven lo­ ten ingeschakeld. Het budget liep dan ook op tot vend. De meesten vonden The Circus een goede, maar negenhonderdduizend dollars, een extravagant bedrag geen grote Chaplin. Chaplin had zijn film omschre­ voor die tijd. ven als 'A low-brow comedy for high-brows' en som­ De problemen begonnen al toen bleek dat de eerste rushes migen hadden moeite met zijn pretentie om deze keer beschadigd waren door krassen. Een hele maand werk ook een intellectueler publiek aan te spreken (wat ook moest worden overgedaan. Later werd de productie nog eens blijkt uit het onderliggend Pagliacci-thema). negen maand stilgelegd als gevolg van een brand die de De New York Times schreef: "zal zeker diegenen ple­ interieurs en rekwisieten had verwoest. Het circusdecor was zieren die vonden dat er iets ontbrak aan The Gold helemaal doorweekt als gevolg van de bluswerken; een ver­ Rush, maar het zal tegelijkertijd een beetje ontgooche­ dere moeilijkheid lag in het vervangen van de kostuums en lend zijn voor zij die genoten van de poëzie, de pa­ andere items, die exact dezelfde moesten zijn als die ge­ thos en de fijne humor van zijn vorig avontuur". En de bruikt waren in de reeds gemaakte opnamen. Londense The Times: "Het probleem met Chaplin's werk is En Chaplin draaide in zijn maniakale dwang tot perfec­ dat het zo rijk is aan details, dat men blijft stilstaan bij tie zoals gewoonlijk ontelbare retakes. fragmenten, en intussen het verhaal uit het oog verliest". Pas in november 1926 kon een punt achter het draaien Ook latere critici, zoals Walter Kerr in The Silent Clowns, worden gezet. Net zoals in het geval van The Kid bestond bleven deze mening toegedaan: "The Circus is geen po­ het gevaar dat het negatief van de film in beslag zou vere film, maar gewoon het alledaagse product van een worden genomen door de advocaten van Lita Grey, maar komisch genie dat met zichzelf overhoop lag". het liep allemaal zo'n vaart niet. The Circus leverde Chaplin een speciale Oscar op in het The Circus bevat vele vertrouwde elementen en beproef­ eerste jaar van de Academy Awards, maar was dan veer­ de methodes, maar anderzijds ook een opvallende tech­ tig jaar niet meer te zien. Chaplin's beslissing om de film nische gesofisticeerdheid. De mooi gefotografeerde niet meer te vertonen had misschien minder te maken met achtervolging in het spiegelpaleis is hiervan een goed mogelijke tekortkomingen, dan wel met het trauma dat voorbeeld, net zoals de ongewone trucage waarbij Char­ hij had opgelopen bij het maken ervan. Als gevolg hier­ lie in dubbelbelichting zijn lichaam lijkt te verlaten om van heeft The Circus nooit de plaats gekregen die hij ver­ zijn rivaal neer te slaan. diende in het Chaplin-canon als een werk vergelijkbaar The Circus ging op 6 januari 1 928 in New York in pre­ met de films die ervoor en daarna werden gemaakt. Pas mière. De ontvangst ondervond geen schade van de in 1970 werd de film opnieuw uitgebracht en sindsdien Roy Export Company Establishment e eged a zj lvn utn e cru dtw een we dat noemen." circus hetfilmscherm buiten leven zijn van leegheid de eetns d rjdm a zj crir as oik en komiek als carrière zijn van rijkdom de persoonlijke een bekentenis: misschien hier biedt Chaplin scheiden elke van vluchtigheid de op wijzen waren, horen pis­ te deze in te ooit die opwinding de en gelach Het is. zien testof het in nog circuspiste de van vorm de waar terrein te evenwi cht z'n proberen ezel, wilde een voor vlucht eslje raig D ps or e wee al ge­ maal tweede de voor pas De ervaring. menselijke verlaten een op alleen Tramp de toont Chaplin-films, alle we­ dierlijke eenin dier overleven, sterfelijk een van bestaan op het op gebaseerd komedie Chaplin's is trekken, traditione­ de in niet er slaagt hij zonderling; een Tramp gewijd helemaal weg, de van samenleving een - vinden reld. Het slot van de film, wellicht het meest droevige van meesthetdroevige wellicht film, de van Hetslot reld. broek zijn aan apen terwijl koord slappe de op bewaren de op leeuwenkooi, een in Opgesloten zelf. levenhet met de is hier zelfs Maar anderen. van entertainen het aan genomen. repertoire hun op circusclowns het publiek alleen amuseren door spontane confrontaties confrontaties spontane door amuseren alleen kan Hij publiek het worden. te meester circusclowns van routines le echte door vaak later werden b.v. piste de in scheeract de en Tell-nummer HetWilhelm behoren. beste tot Chaplin's die momenten vele namelijk bevat Circus The deren. waar­ te weten hoogstandjes pantomimische puur de en s é ntlig ar e rm en las o moeten zou plaats een Tramp de waar circus instelling "Het dé is Mast: Gerald schrijft Directors Film World In Een publiek van vandaag zal vooral de zuivere comedy comedy zuivere de vooral zal vandaag van publiek Een i zj rptte verbeterd. reputatie zijn s Charles Chaplin Charles Spencer Chaplin werd in 1 889 in Londen geboren. Chorale en in 1959 met de revue Diversions, geschreven Zijn ouders waren music hall-artiesten. Reeds op jonge met medestudent Stephen Vinaver, wat hem een off- leeftijd werd hij danser en toerde hij door Engeland. Later, Broadway Emmy opleverde. Toen deze produktie werd als jongen van veertien, speelde hij in het Duke of York opgevoerd tijdens het Edinburgh Festival in 1961 met een Theatre samen met W illiam Gillette in Sherlock Holmes. daaropvolgende transfert naar Londen, onderbreekt hij Daarna keerde hij terug tot de vaudeville en sloot zich zijn studies in Kopenhagen om de muziek ter plekke te aan bij het gezelschap van Fred Karno. In 1910 trok hij kunnen superviseren. Ned Sherrin nodigde hem daarop samen met de groep naar Amerika, waar hij veel succes uit om te schrijven voor de populaire TV-reeks That Was boekte in de sketch A Night in an English Music Hall. The Week That Was; andere opdrachten volgden en zo In 1913 was hij voor het eerst in een film te zien en binnen begon zijn carrière in Engeland. het jaar, na zijn creatie van The Tramp, werd hij Het werk dat Davis gedurende de bijna veertig jaar dat wereldberoemd. Chaplin was een van de meest omstreden hij in Engeland verblijft afleverde, is indrukwekkend en persoonlijkheden van zijn tijd. Er werden meer boeken onvoorstelbaar gevarieerd. Davis schreef muziek voor over hem geschreven dan over eender welke andere acteur. theater (o.a. de Royal Shakespeare Company, het National Naast ernstige studies en essays over zijn werk als filmmaker Theatre) en ballet (o.a. de London Contemporary Dance en mimekunstenaar, verschenen er ook vele onjuiste Theatre en Sadler's Wells Royal Ballet) en nam albums op biografieën. Er doen vele legenden en verhalen over Chaplin met sopranen Marilyn Horne en Kiri Te Kanawa. Tot zijn de ronde, maar zelf beweerde hij dat alleen zijn vele cd-opnamen behoren verder hoogtepunten uit South autobiografie de waarheid over zijn buitengewone leven Pacific en Showboat, Kurt Weill's Street Scene en Paul bevat. Als komiek was hij wereldberoemd en tot in 1950 McCartney's Liverpool Oratorio. Tot nu toe is Davis' brachten zijn films over de hele wereld meer op dan eender bekendste werk voor film en televisie geweest. Zo schreef welke Amerikaanse film - uitgezonderd Gone With The hij de muziek voor TV-films en -reeksen als The W orld Wind. Sommige critici vonden Chaplin de grootste stilist at War, Hollywood, The Snow Goose, Our Mutual Friend, van de film, terwijl anderen zijn techniek als ouderwets The Naked Civil Servant, Silas Marner, The Account, Pied afdeden - maar hoe kun je de stijl en techniek van een Piper, The Secret Life of Ian Fleming, W hy Lockerbie?, komedie als The Gold Rush nog beter maken? Chaplin The Black Velvet Gown en, recent nog, Pride and Prejudice. was de auteur, acteur en regisseur van meer dan tachtig De reeks Hollywood werd in vijfenvijftig landen uitgezonden films en de componist van de muziek voor achttien van en werd gevolgd door drie nu haast klassieke documentaires zijn films. Smile en Eternally uit respectievelijk Modern over de grote clowns van de stille film: Unknown Chaplin; Times en Limelight verzekerden Chaplin's reputatie als een Buster Keaton: A Hard Act to Follow en Harold Lloyd: componist van populaire muziek. The Third Genius. Een greep uit de lange speelfilms waarvoor Davis de partituur schreef: The French C arl Davis Lieutenant's Woman, Champions, Scandal, The Rainbow, Carl Davis werd in 1936 in New York geboren. Hij studeerde The Girl on a Swing, Fragments of Isabelle, Roger Corman's compositie bij Paul Nordoff en Hugo Kauder en later bij Frankenstein Unbound, The Diary of a Madman en Raft Per Norgaard in Kopenhagen. Zijn beginjaren in de States of the Medusa. Voor de reeks Hollywood werkte Davis gaven hem een brede muzikale achtergrond waaruit hij samen met filmhistorici Kevin Bronwlow en (wijlen) David vandaag nog steeds put. In het seizoen van 1958 b.v. Gill. Toen Brownlow de laatste hand legde aan de restauratie was hij adjunct-dirigent bij de New York City Opera; van Abel Gance's stille klassieker Napoléon, was het haast hij deed drie tournees door Amerika met de Robert Shaw onvermijdelijk dat Davis de nieuwe muziek voor dit epos zou schrijven. Napoléon werd een ware triomf en Davis kreeg de opdracht om ook de muziek voor andere stille Beethoven Academie - orkestleden klassiekers te componeren: Flesh and the Devil, The Wind, The Thief of Bagdad, The Big Parade, The General, Ben Hur, Intolerance en Safety Last. Davis reisde de hele wereld af voor live-concerten van deze films en hij heeft hiervoor concertmeester steeds kunnen werken met de beste orkesten. Davis' carrière Michael Guttman als dirigent is nu goed afgestemd op zijn loopbaan als componist • "het dirigeren van live concerten is een viool 1 antidotum voor het leven in de studio, en de feedback Karei Ingelaere fagot van het orkest stimuleert me als componist". Michel Poskin Peter van Cleemput Katrien De Bièvre Beethoven Academie Wim Lauwaert hoorn De Beethoven Academie werd opgericht in september 1993 Rik Vercruysse en stelde zich tot doel om het artistieke concept van het viool 2 Marc Peremans Nieuw Belgisch Kamerorkest verder uit te werken: een Veerle Sciffer zo authentiek mogelijke weergave van de laatklassieke Hans Cammaert trompet en vroeg-romantische muziek te realiseren bij middel van Sophia Pevenage Steven De Volder een orkestbezetting die gebaseerd is op diegene waarmee Christina Constantinescu Steven Bossuyt Octavian Florian de derde symfonie van Beethoven gecreëerd werd. Daarenboven bouwt de Beethoven Academie ruim plaats trombone altviool Bart Van Nieuwenhuizen in voor de twintigste-eeuwse muziek: zij wil vooral de Griet François Wouter Loose klassiekers uit dit repertorium brengen alsook aandacht Liesbeth De Lombaert besteden aan nieuw werk. Zo hebben belangrijke gitaar componisten (Pousseur, Van Hove, Henderickx en Brewaeys) cello Ghislain Slingeneyer reeds compositie-opdrachten van de Beethoven Academie Geert De Bièvre ontvangen. Naast de artistiek directeur Jan Caeyers en piano de Associate Director Christopher Hogwood (vanaf 1998) contrabas Annick Penders wordt de Beethoven Academie geleid door dirigenten die Robert Hellyn gespecialiseerd zijn in een bepaald repertoire: Philippe percussie Herreweghe en Harry Christophers voor de klassieke muziek, fluit Peter Willems Peter Eötvös, Lukas Vis, Reinbert de Leeuw en Peter Rundel Sabine Warnier Jan Servaes voor de hedendaagse muziek. Ook jonge Vlamingen krijgen de gelegenheid om met het orkest te werken. Met de steun hobo van de Vlaamse Gemeenschap en enkele belangrijke Jan Maebe sponsors is de Beethoven Academie uitgegroeid tot een belangrijke en vernieuwende factor in het Vlaamse en klarinet/saxofoon Europese orkestlandschap. Luc Bergmans Marc Steenbergen Luc De Kelver DIENER & DIENER . STADSGEZICHTEN

TENTOONSTELLING VAN 29 JANUARI 99 TOT 7 MAART 99 OPEN VAN Dl TOT EN MET ZO VAN 14 UUR TOT 18 UUR TOEGANG GRATIS

Rondleiding in de tentoonstelling op zaterdag 30 januari 99 en op zaterdag 20 februari 99 . telkens om 15 uur prijs 150 F . Rondleiding voor groepen van maximum 20 lp ï Gemeentekrediet De Standaard I personen kan u aanvragen op een datum naar keuze 7 ______O H O E r O ^ A Informât* opuwnivuiu. HaüeMk© tatert) VERHELDERT AGFA <$> groepsprijs 2300 F . inlichtingen en reservatie bespreekbureau deSingel wordt betoelaagd door de Vlaamse Gemeenschap en geniet de steun van-de Provincie en deSingel 03/248.28.28 de stad Antwerpen.