DOCSLIB.ORG

Financieel Toezicht 2019 Blad 1 Van 4

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
Financieel Toezicht 2019 Blad 1 Van 4 Statenbrief Datum 11 december 2018 Zaaknummer 2018-013604 Inlichtingen Michiel Bodde 026 359 8316 [email protected] Onderwerp Financieel toezicht 2019 Blad 1 van 4 Portefeuillehouder Jan Markink Kerntaak en plandoel - Kwaliteit Openbaar Bestuur - Toezicht openbaar bestuur Doel van deze brief Gedeputeerde Staten verzoeken Provinciale Staten om: - de inhoud van deze brief voor kennisgeving aan te nemen (informatieplicht) 1 Inhoud voorstel (beoogd resultaat/doel) Op basis van artikel 203 van de Gemeentewet houden Gedeputeerde Staten financieel toezicht op de gemeenten en gemeenschappelijke regelingen (GR-en). Jaarlijks bepalen wij welke toezichtvorm voor het komende begrotingsjaar voor de verschillende gemeenten van toepassing is. Gemeenten en GR-en krijgen een preventieve status als hun begroting naar het ons oordeel niet structureel en reëel in evenwicht is en dit evenwicht ook in de meerjarenbegroting niet wordt bereikt. 2 Aanleiding Totaalbeeld gemeenten De situatie ten opzichte van 2018 is veranderd. De uitgaven op het sociaal domein blijken voor veel gemeenten een probleem voor 2019 en verder. Dit leidt tot moeilijke keuzes op andere vlakken. Tot op heden leiden deze problemen er niet toe dat er een gemeente onder preventief toezicht komt te staan. De grondexploitaties kruipen langzaam maar zeker weer uit het dal. Wel hangt het beoordelingsmoment voor herbestemming van bedrijventerreinen in 2021 boven de meerjarenbegroting. Veelal wordt er in het weerstandsvermogen rekening gehouden met dit risico, waardoor de Gelderse gemeenten de risico’s op herbestemming kunnen ondervangen. Markt 11 | 6811 CG Arnhem BNG Bank Den Haag Postbus 9090 | 6800 GX Arnhem NL74BNGH0285010824 BIC-code BNG Bank: BNGHNL2G 026 359 99 99 [email protected] Btw-nummer: NL001825100.B03 www.gelderland.nl KvK-nummer: 51468751 Datum 11 december 2018 Zaaknummer 2018-013604 Blad 2 van 4 De tekorten op het sociaal domein en de herbestemming van bedrijventerreinen zorgt ervoor dat de provincie in 2019 vanuit haar taak als toezichthouder vaker het gesprek zal aangaan met de Gelderse gemeenten, zowel ambtelijk als bestuurlijk. Op deze wijze blijft de provincie goed op hoogte van de ontwikkelingen of problemen die er spelen en is ook in staat om proactief op te treden waardoor preventief toezicht zoveel mogelijk vermeden kan worden. Hieronder vindt u een overzicht van de ontwikkeling van de kengetallen die een algemeen beeld geven van de ontwikkelingen van de gemeentefinanciën in de provincie. Kengetal Gemiddelde 2019 Gemiddelde 2018 Toelichting Solvabiliteit 34,2% 34,4% nagenoeg gelijk Grondexploitatie 11,0% 14,9% Verbetering Begrotingssaldo 0,14% 0,72% Lichte achteruitgang Begrotingssaldo 1,14% 1,06% Nagenoeg gelijk meerjarig Belastingcapaciteit 100% 99,6% Nagenoeg gelijk Weerstandsvermogen 216% 201% Lichte verbetering Buiten de steeds lager wordende boekwaarden van de grondexploitatie is er weinig verandering t.o.v. vorig jaar. Toezichtvormen Na de herindeling van Lingewaal, Neerijnen en Geldermalsen telt Gelderland nog 51 gemeenten. Voor 50 gemeenten wordt het lichte (repressief) toezicht voorgesteld, 1 gemeente valt onder het zwaardere preventieve toezicht. West Betuwe De nieuwe gemeente West Betuwe wordt onder het preventieve toezicht geplaatst. Dit omdat de gemeente niet in staat is aan de voorgeschreven termijn (15 november voorafgaand aan het jaar) van vaststellen van een begroting te voldoen. Dit is standaard bij elke gemeente na een herindeling. Wanneer de nieuwe gemeenteraad de begroting 2019-2022 heeft vastgesteld, wordt deze ter beoordeling én ter goedkeuring aan ons voorgelegd. Gedeputeerde Staten heeft dan ook de mogelijkheid het preventief toezicht weer te beëindigen. Tiel, Brummen en Zutphen Zoals hierboven al geconstateerd gaat het met de Gelderse gemeenten minder goed als werd verwacht op basis van de begrotingscyclus 2018. In het geval van Tiel heeft dit geleid tot een begroting die niet structureel en reëel sluitend is. Dit geldt zowel voor 2019 als voor het meerjarenperspectief. Datum 11 december 2018 Zaaknummer 2018-013604 Blad 3 van 4 De oorzaak hiervoor ligt grotendeels bij overschrijdingen in het sociaal domein. Gedeputeerde Markink is daarom het gesprek aangegaan met de raad van gemeente Tiel en aangegeven dat verwacht wordt dat er binnenkort concrete verbeteringen gepresenteerd moeten worden. De raad heeft aangegeven dit eensgezind op te pakken en met antwoorden te komen voor de ontstane uitdagingen in hun perspectiefnota. Daarmee heeft de gemeenteraad van Tiel voldoende aannemelijk gemaakt dat preventief toezicht niet noodzakelijk is. Wel wordt het ambtelijk en bestuurlijk contact geïntensiveerd om de voortgang te monitoren. Ook de gemeenteraden van Zutphen en Brummen zijn ontvangen door de gedeputeerde om te spreken over de meerjarenbegroting. De ingediende begroting 2019 van zowel Brummen als Zutphen was niet structureel en reëel sluitend, maar het meerjarenperspectief wel. Het was wel dermate zorgelijk dat de noodzaak bestond om hierover met een afvaardiging van de gemeenteraad in gesprek te gaan. In het geval van Zutphen is er vooral sprake van grote tekorten op het sociaal domein. De gemeente is intussen bezig hier een passend antwoord op te vinden. De Zutphense raad heeft aangegeven de opgave ter harte te nemen en met passende maatregelen te komen in de komende financiële rapportages. In Brummen is alleen in 2022 sprake van een reëel en structureel sluitende begroting. Daarnaast heeft gemeente Brummen de termijn van 15 november 2018 overschreden voor het indienen van de begroting. De gemeenteraad van Brummen gaat werk maken van het herstel van de geconstateerde financiële pijnpunten in de komende perspectiefnota. Gemeenschappelijke regelingen De provincie Gelderland houdt op dit moment toezicht op 49 gemeenschappelijke regelingen. Deze gemeenschappelijke regelingen worden allen onder repressief toezicht gesteld. 3 Bestaand beleid c.q. kader - Artikel 203 gemeentewet - Uitvoeringsplan interbestuurlijk toezicht (2016-2019) 4 Argumenten/afwegingen/risico’s Niet van toepassing. 5 Financiële consequenties Niet van toepassing. Datum 11 december 2018 Zaaknummer 2018-013604 Blad 4 van 4 6 Proces en evaluatie Een volledige analyse over de begrotingen van de gemeenten voor 2019 zijn in de loop van februari beschikbaar. Dan ook zal een factsheet worden opgesteld en wordt de databank op de website met financiële gegevens van de gemeenten ge-update. Uw Staten worden hierover geïnformeerd. Gedeputeerde Staten van Gelderland C.G.A. Cornielje - Commissaris van de Koning P. Hilhorst - secretaris .
Load more

Recommended publications
  • Indeling Van Nederland in 40 COROP-Gebieden Gemeentelijke Indeling Van Nederland Op 1 Januari 2019
    Indeling van Nederland in 40 COROP-gebieden Gemeentelijke indeling van Nederland op 1 januari 2019 Legenda COROP-grens Het Hogeland Schiermonnikoog Gemeentegrens Ameland Woonkern Terschelling Het Hogeland 02 Noardeast-Fryslân Loppersum Appingedam Delfzijl Dantumadiel 03 Achtkarspelen Vlieland Waadhoeke 04 Westerkwartier GRONINGEN Midden-Groningen Oldambt Tytsjerksteradiel Harlingen LEEUWARDEN Smallingerland Veendam Westerwolde Noordenveld Tynaarlo Pekela Texel Opsterland Súdwest-Fryslân 01 06 Assen Aa en Hunze Stadskanaal Ooststellingwerf 05 07 Heerenveen Den Helder Borger-Odoorn De Fryske Marren Weststellingwerf Midden-Drenthe Hollands Westerveld Kroon Schagen 08 18 Steenwijkerland EMMEN 09 Coevorden Hoogeveen Medemblik Enkhuizen Opmeer Noordoostpolder Langedijk Stede Broec Meppel Heerhugowaard Bergen Drechterland Urk De Wolden Hoorn Koggenland 19 Staphorst Heiloo ALKMAAR Zwartewaterland Hardenberg Castricum Beemster Kampen 10 Edam- Volendam Uitgeest 40 ZWOLLE Ommen Heemskerk Dalfsen Wormerland Purmerend Dronten Beverwijk Lelystad 22 Hattem ZAANSTAD Twenterand 20 Oostzaan Waterland Oldebroek Velsen Landsmeer Tubbergen Bloemendaal Elburg Heerde Dinkelland Raalte 21 HAARLEM AMSTERDAM Zandvoort ALMERE Hellendoorn Almelo Heemstede Zeewolde Wierden 23 Diemen Harderwijk Nunspeet Olst- Wijhe 11 Losser Epe Borne HAARLEMMERMEER Gooise Oldenzaal Weesp Hillegom Meren Rijssen-Holten Ouder- Amstel Huizen Ermelo Amstelveen Blaricum Noordwijk Deventer 12 Hengelo Lisse Aalsmeer 24 Eemnes Laren Putten 25 Uithoorn Wijdemeren Bunschoten Hof van Voorst Teylingen
    [Show full text]
  • Historisch Onderzoek Nen5725 Gelriaweg 16 Te Epe
    HISTORISCH ONDERZOEK NEN5725 GELRIAWEG 16 TE EPE VMI GROUP EPE 21 juli 2014 077998780:A B03203.000018.0100 Historisch onderzoek NEN5725 Gelriaweg 16 te Epe Inhoud 1 Inleiding, doel en probleemstelling ................................................................................................................. 3 2 Bodemgebruik ...................................................................................................................................................... 5 2.1 Voormalige bodemgebruik ....................................................................................................................... 5 2.2 Huidige bodemgebruik ............................................................................................................................. 5 2.3 Toekomstig bodemgebruik....................................................................................................................... 5 3 Bestaande bodeminformatie .............................................................................................................................. 6 3.1 Bodemopbouw en geologie ...................................................................................................................... 6 3.2 bodemkwaliteitskaart ................................................................................................................................ 6 3.3 Asbestkaart ................................................................................................................................................
    [Show full text]
  • Netherlands Web 2006
    The names that appear on this list were taken from Pages of Testimony submitted to Yad Vashem First name Last name Place of birth Date of birth Place of death Date of death MOZES MOL ROTTERDAM 17/9/1889 SOBIBOR 9/4/1943 MARCEL ZEELANDER AMSTERDAM AUSCHWITZ LEENTJE VRIES KAMPEN 21/03/1884 SOBIBOR 08/06/1943 LEVIE BERG VAN DEN AMSTERDAM 13/04/1923 AUSCHWITZ 02/1942 CLARA CORPER AMSTERDAM 04/04/1922 SOBIBOR 28/05/1943 MIRJAM ZLINDER AMSTERDAM 1909 AUSCHWITZ 1942 FLORA ADELBERG VAN DELFT AUSCHWITZ 26/01/1943 LEENDERT BOS AMSTERDAM 18/06/1883 SOBIBOR 11/06/1943 JACOB HEIJDEN GRONINGEN 1883 AUSCHWITZ 1942 JUDITH VREEDE ROTTERDAM AUSCHWITZ LASAR BANGBACH UNDECIPHERED 1910 AUSCHWITZ 1944 NIKO HARTOG DEN HILVERSUM 1921 AUSCHWITZ 1943 ROOSJE VETERMAN AMSTERDAM 29/09/1900 SOBIBOR 21/05/1943 SUZE SEALTIEL HAAG 04/08/1929 AUSCHWITZ 08/10/1942 SOPHIA DONDORP HAARLEM 02/07/1929 SOBIBOR 04/06/1943 HARTOG BLOEMENDAL AMSTERDAM 25/06/1919 AUSCHWITZ 31/03/1944 LEVIE GOSSCHALK ROTTERDAM 1889 AUSCHWITZ 1942 MAURITS PHILIPS ZUTPHEN 12/12/1935 SOBIBOR 11/06/1943 JENNY ZWANENBURGH VAN ZWOLLE 27/08/1917 SOBIBOR 23/07/1943 MARIANNE BAALE VAN ROTTERDAM AUSCHWITZ 03/08/1942 MIETJE ASSER AMSTERDAM 19/3/1873 AUSCHWITZ 7/12/1942 NICO STAM VAN DER ROTTERDAM AUSCHWITZ JACOB MONNIKENDAM AMSTERDAM 13/06/1922 MAUTHAUSEN 1942 MARCEL CUTZIEN ZUTPHEN 15/1/1931 AUSCHWITZ 21/9/1942 TETTA COHEN LEIDEN 1916 AUSCHWITZ 1942 LINTJE VISSER DELFZIJL 1886 AUSCHWITZ 1942 MARGOT PELS ROTTERDAM 11/09/1905 AUSCHWITZ 15/10/1942 MOSINA ZALIGMAN ANLO 15/7/1886 AUSCHWITZ 8/10/1942 LEVIE VAN
    [Show full text]
  • Tweede Kamer Der Staten-Generaal 2
    Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2003–2004 28 855 Gemeentelijke herindeling van een deel van de Achterhoek, de Graafschap en de Liemers en Bathmen, tevens wijziging van de grens tussen de provincies Gelderland en Overijssel Nr. 18 AMENDEMENT VAN DE LEDEN VAN DER HAM EN EERDMANS Ontvangen 30 januari 2004 De ondergetekenden stellen het volgende amendement voor: I In artikel 1 vervallen «Borculo», «Eibergen», «Neede» en «Ruurlo». II In artikel 2, eerste lid, vervalt «Berkelland». III In de tabel van artikel 2, tweede lid, vervalt: Berkelland Borculo Eibergen Neede Ruurlo IV In artikel 4 wordt «Rijnwaarden en Doetinchem» vervangen door: Eibergen, Ruurlo, Rijnwaarden en Doetinchem. V In de tabel van artikel 5 vervalt: Berkelland Eibergen KST74016 0304tkkst28855-18 ISSN 0921 - 7371 Sdu Uitgevers ’s-Gravenhage 2004 Tweede Kamer, vergaderjaar 2003–2004, 28 855, nr. 18 1 VI In de tabel van artikel 6 vervalt: Berkelland Borculo Eibergen Neede Ruurlo VII Artikel 8, onderdeel b, komt als volgt te luiden: b. Het gestelde onder «Arrondissement Zutphen» wordt vervangen door: Aalten, Apeldoorn, Borculo, Bronckhorst, Brummen, Doetinchem, Eibergen, Elburg, Epe, Ermelo, Groenlo, Harderwijk, Hattem, Heerde,Lo- chem, Montferland, Neede, Nunspeet, Oldebroek, Putten, Ruurlo, Oude IJsselstreek, Voorst, Winterswijk, Zutphen. VIII Artikel 10, onderdeel b., komt als volgt te luiden: b. Het gestelde onder «Noord- en Oost-Gelderland» wordt vervangen door: Apeldoorn, Aalten, Borculo, Bronckhorst, Brummen, Doetinchem, Eibergen, Elburg, Epe, Ermelo, Groenlo, Harderwijk, Hattem, Heerde, Lochem, Montferland, Neede, Nunspeet, Oldebroek, Oude IJsselstreek, Putten, Ruurlo, Voorst, Winterswijk, Zutphen. IX De kaart, behorende bij de wet wordt gewijzigd zoals aangegeven op het bij dit amendement behorende kaartbeeld1.
    [Show full text]
  • Estimating Railway Ridership
    28-04-2016 Estimating Railway Ridership DEMAND FOR NEW RAILWAY STATIONS IN THE NETHERLANDS TSJIBBE HARTHOLT S1496352 COMMITTEE: K. GEURS (Chairman) University of Twente L. LA PAIX PUELLO University of Twente T. BRANDS Goudappel Coffeng 0 1 I. SUMMARY Demand estimation for new railway stations is an essential step in determining the feasibility of a new proposed railway stations. Multiple demand estimation models already exist. However these are not always accurate or freely available for use. Therefore a new demand estimation model was developed which is able to provide rail ridership estimations. Main question of this thesis that will be answered is: How can the daily number of passengers of a new train station be forecasted on the basis of departure station choice and network accessibility? Aim is to estimate a demand estimation model which is valid for the whole of the Netherlands and focusses on proposed sprinter train stations. Factors determining total rail ridership Rail ridership can be determined by three main factors: Built environment factors Socio-economic factors Network dependent factors Built environment factors are factors that describe the situation in the direct environment of the station. A subdivision can be made into station environment factors based on the three d’s as described by Cervero and Knockel-man (1997): o Density: Describing the amount of activities in the proximity of the station. This could be the e.g. number of jobs, number of students, shops or total population. o Diversity: describing the diversity of the activities that take place in the proximity of the station. o Design: variables describing the properties of a station (area) as a direct consequence of its design.
    [Show full text]
  • 2009-04-06 Toegankelijkheid Gemeentes Volledig
    ID_BUSH_PL GEMEENTE KERN HALTENAAM 1.152 Barneveld Barneveld Station Centrum 11.013 Bronckhorst Vorden Horsterkamp Zuid 8.095 Bronckhorst Vorden Station 10.669 Bronckhorst Vorden Station 1.911 Bronckhorst Zelhem Markt 10.552 Bronckhorst Zelhem Markt 815 Brummen Eerbeek Loubergweg 6.063 Brummen Eerbeek Loubergweg 812 Brummen Eerbeek Ringlaan 6.056 Brummen Eerbeek Ringlaan 813 Brummen Eerbeek Vondellaan 6.057 Brummen Eerbeek Vondellaan 8.452 Doetinchem Doetinchem Slingeland Ziekenhuis 8.577 Druten buitengebied Koningstraat 9.695 Druten buitengebied Scharrenburg/N322 9.694 Druten buitengebied Scharrenburg/N322 15.238 Druten Deest Grotestraat 13.312 Druten Druten Busstation 9.702 Druten Druten Busstation 13.587 Druten Druten Busstation 9.688 Druten Druten Hermes Garage 9.685 Druten Druten Markt 9.686 Druten Druten Markt 9.683 Druten Druten Pax Christi College 9.689 Druten Druten Pax Christi College 6.185 Ede Ede Bovenbuurtweg 6.184 Ede Ede Bovenbuurtweg 13.569 Ede Ede Ede / Wageningen Zd 9.988 Ede Ede Stadspoort 6.326 Ede Ede Stadspoort 10.633 Ede Ede Zkh Gelderse Vallei 10.634 Ede Ede Zkh Gelderse Vallei 2.325 Elburg Elburg Centrum 2.328 Elburg Elburg Coragestraat 2.334 Elburg Elburg Het Nieuwe Feithenhof 8.469 Elburg Elburg Het Nieuwe Feithenhof 2.324 Elburg Elburg Molendorp 8.467 Elburg Elburg Zwolscheweg 2.329 Elburg Oostendorp Klokbekerweg 8.464 Elburg Oostendorp Klokbekerweg 2.530 Ermelo Ermelo Hamburgerweg 6.457 Ermelo Ermelo Hamburgerweg 2.486 Lochem Harfsen School 2.487 Lochem Harfsen School 3.508 Neder-Betuwe Kesteren Station 2.622 Nijkerk Nijkerk Station NS 6.442 Nijkerk Nijkerk Station NS 2.611 Nijkerk Nijkerk Tinbergenlaan 6.438 Nijkerk Nijkerk Tinbergenlaan 2.613 Nijkerk Nijkerk Van Renselaerstraat 6.439 Nijkerk Nijkerk Van Renselaerstraat 6.453 Nijkerk Nijkerk Zilverschoon 2.615 Nijkerk Nijkerk Zilverschoon 6.436 Nijkerk Nijkerkerveen Centrum 2.605 Nijkerk Nijkerkerveen Centrum 1.217 Nunspeet Elspeet Centrum 10.333 Nunspeet Nunspeet Boterdijk 2.267 Oldebroek Wezep W.
    [Show full text]
  • The Roots of Nationalism
    HERITAGE AND MEMORY STUDIES 1 HERITAGE AND MEMORY STUDIES Did nations and nation states exist in the early modern period? In the Jensen (ed.) field of nationalism studies, this question has created a rift between the so-called ‘modernists’, who regard the nation as a quintessentially modern political phenomenon, and the ‘traditionalists’, who believe that nations already began to take shape before the advent of modernity. While the modernist paradigm has been dominant, it has been challenged in recent years by a growing number of case studies that situate the origins of nationalism and nationhood in earlier times. Furthermore, scholars from various disciplines, including anthropology, political history and literary studies, have tried to move beyond this historiographical dichotomy by introducing new approaches. The Roots of Nationalism: National Identity Formation in Early Modern Europe, 1600-1815 challenges current international scholarly views on the formation of national identities, by offering a wide range of contributions which deal with early modern national identity formation from various European perspectives – especially in its cultural manifestations. The Roots of Nationalism Lotte Jensen is Associate Professor of Dutch Literary History at Radboud University, Nijmegen. She has published widely on Dutch historical literature, cultural history and national identity. Edited by Lotte Jensen The Roots of Nationalism National Identity Formation in Early Modern Europe, 1600-1815 ISBN: 978-94-6298-107-2 AUP.nl 9 7 8 9 4 6 2 9 8 1 0 7 2 The Roots of Nationalism Heritage and Memory Studies This ground-breaking series examines the dynamics of heritage and memory from a transnational, interdisciplinary and integrated approaches.
    [Show full text]
  • NOTA Ruimtelijke Kwaliteit BRUMMEN VOORWOORD
    NOTA Ruimtelijke Kwaliteit BRUMMEN VOORWOORD De gemeente Brummen heeft veel moois te bieden. Van historische landschappen tot statige herenhuizen, van schitterend natuurschoon tot gezellige dorpen en buurtschappen. De gemeente Brummen is een gemeente met veel gezichten in een aantrekkelijke en goed verzorgde omgeving. Dit verhoogt de kwaliteit van Voorwoord de dagelijkse leef-, woon- en werkomgeving en de waarde van het onroerend goed. Maar hoe houden we dat met elkaar zo? De één wil zijn erfafscheiding uitbreiden of een dakkapel plaatsen, de ander wil een reclamebord aan zijn gevel of een zonnepaneel op het dak. Allemaal prachtige initiatieven, maar hoe gaan we daarmee om en zorgen we dat Brummen zijn schoonheid behoudt? Het welstandsbeleid van de gemeente Brummen is daar een belangrijk instrument voor. Het zorgt voor de kwaliteit van de gebouwde omgeving. Om het welstandsbeleid voor burgers inzichtelijk te maken, is er een Nota Ruimtelijke Kwaliteit, voorheen welstandsnota, opgesteld. Deze nota is in samenwerking met het Gelders Genootschap tot stand gekomen. De Nota Ruimtelijke Kwaliteit die voor u ligt, is een inspiratiebron voor kwaliteit en duurzaamheid. Het bevat handvatten voor verbouwingen en beschrijft hoe om te gaan met verbouwingen aan huizen, bedrijven, landgoederen en monumenten. Ook worden suggesties gegeven over duurzaamheid en worden oplossingsrichtingen gegeven voor de herindeling van boerenerven. Via deze nota kunt u zich vooraf verdiepen zodat u weet welke eisen aan uw verbouwings- of uitbreidingsaanvraag worden gesteld. Samen houden we de kwaliteit van de gemeente Brummen op peil! Wij wensen u een plezierige tijd in de gemeente Brummen. Vriendelijke groet, Hennie Beelen Wethouder Ruimtelijke Ordening en Duurzaamheid INHOUDSOPGAVE 01.
    [Show full text]
  • De Bevolking Van De Regio Gelre-Ijssel, 2006
    1 De bevolking van de regio Gelre-IJssel De gezondheid van de bevolking hangt samen met demografische en sociaal- economische factoren. Zo leven lager opgeleide mannen en vrouwen gemiddeld korter dan hoog opgeleiden. Het gemiddelde verschil in het aantal jaren dat in minder goede gezondheid wordt doorgebracht is zo’n 15 jaar. Deze verschillen nemen niet af in de tijd. Demografische en sociaal-economische factoren zijn ook sterk gerelateerd aan stedelijkheid waardoor er in de steden andere gezondheidsproblemen te verwachten zijn dan in de dorpen en het buiten- gebied. Zo vinden we in alle grote Nederlandse steden sociaal-economische gezondheidsverschillen tussen wijken. Veel studies hebben aangetoond dat slechte gezondheid en schadelijk gezondheidsgedrag vaker voorkomen in achterstandswijken. Een beschrijving van de kerncijfers voor de gemeenten in de regio Gelre-IJssel geeft inzicht in de gezondheidsproblemen die kunnen optreden. DE REGIO GELRE-IJSSEL Gemeente Aantal Bevolkingsdichtheid Sinds 1 januari 2005 bestaat de regio Gelre-IJssel uit de inwoners (inw/km2) volgende 15 gemeenten: Aalten, Apeldoorn, Berkelland, Bronckhorst, Brummen, Deventer, Doetinchem, Epe, Aalten 27.446 284 Lochem, Montferland, Oost Gelre (voorheen Groenlo en Apeldoorn 156.064 459 Lichtenvoorde), Oude-IJsselstreek, Voorst, Winterswijk en Berkelland 45.227 175 Bronckhorst 37.616 133 Zutphen. Bijna alle gemeenten liggen in de provincie Brummen 21.403 255 Gelderland, alleen Deventer behoort bij de provincie Deventer 95.620 703 Overijssel. Een aantal van deze gemeenten is ontstaan na Doetinchem 56.754 717 gemeentelijke herindelingen die hebben plaatsgevonden. Epe 33.108 212 De regio Gelre-IJssel is een uitgestrekte regio die circa Groenlo 30.416 277 2322 km2 beslaat.
    [Show full text]
  • 0182038 Folder Hoogwater Brummen.Indd
    Hoogwater in Cortenoever Wat te doen voor, tijdens en na hoogwater en evacuatie Voorwoord Leven met het water, verantwoordelijkheid van gemeente én inwoners U woont in een mooi gebied aan de IJssel. Door de eeuwen heen hebben mensen hier leren leven met het water. Steeds hogere en bredere dijken hebben de kans op een overstroming sterk doen afnemen. Maar nog altijd moeten we leven met het water. Dat bleek wel in 1995, toen het water tot grote hoogte steeg. Dit maakte duidelijk dat de rivier meer ruimte nodig had om ook in de toekomst het water veilig af te voeren. In de afgelopen jaren zijn hiervoor overal langs de grote rivieren maatregelen genomen. Zoals de dijkverlegging in Cortenoever, die sinds 2017 klaar is. In deze folder leest u meer over hoogwater na deze dijkverlegging. Zolang het water niet extreem hoog stijgt, houden de kades (de oude dijken) het water tegen. Zo blijft het gebied achter de kades en tussen de winterdijk droog. Alleen als het water in de IJssel bij Zutphen-Noord een hoogte van +8 meter bereikt, zullen de afgravingen in de kades overstromen. In deze folder leest u wat u kan doen als het gebied waarin u woont, dreigt te overstromen. En welke hulp u van de gemeente mag verwachten. We hebben dan immers een gezamenlijke verantwoordelijkheid. De gemeente waarschuwt als u zich op een evacuatie moet voorbereiden. Als de omstandigheden daarna echt kritisch worden, krijgt u een dringend advies om te evacueren. Wilt u toch thuis blijven? Dat mag natuurlijk. Punt van aandacht is wel dat het risico dan ook bij u ligt.
    [Show full text]
  • Travelling by Train with NS All the Information You Need About Your Journey by Train Table of Contents
    Travelling by train with NS All the information you need about your journey by train Table of contents Find the information you need. Welcome 3 Hiring a car at Sprinters and the station 13 Intercitys 22 Preparation 4 Sprinter 22 OV-chipkaart 4 Railway map 14 Intercity 22 It’s easy to take care Standard facilities 22 of it all online 5 The ticket machines 16 Free WiFi 22 View the details of Keuzedagen your trip with Mijn NS 5 (Optional Days) 17 Rules for travel 23 Planning your trip 5 Group travel at a Zones in the Intercity 23 Explore stations discount 17 Baggage, strollers digitally 6 Travelling with and bicycles 23 children 17 Departures 23 Season Tickets 7 Pets on the train 18 Keeping the area Which type of clean 24 traveller are you? 7 Bicycles on the train 18 Smoking 24 Ordering Season Travel information 18 Tickets 7 Checking out 25 Holidays 8 Checking in 19 Forgot to check out? 25 Bijabonnement 8 Why it’s necessary NS-Business Card 8 to check in and out 19 Delay? Money back! 26 Where can you How to request a Individual tickets check in? 19 refund 26 and supplements 9 International travel 1. Single-use chipkaart 9 and e-tickets 20 Lost something? 27 2. Special promotions 9 Have you checked in Lost or stolen 3. Extra comfort 9 successfully? 20 OV-chipkaart? 27 Seeing someone off NS Season Tickets 10 or making a purchase 20 Changing trains/ Getting to and connections 20 from the station 12 By bicycle 12 Assistance at the By car 12 station 21 Continue your journey Our employees 21 with the OV-fiets 12 Safety 21 The convenience of the NS Zonetaxi 13 2 Travelling by train with NS Welcome You are planning to travel by train.
    [Show full text]
  • Circular Buildings the Urban Living Lab Way a Practical Facilitation Tool As Guidance for a Circular Building Process As Collaborative Ecosystem
    Circular Buildings the Urban Living Lab Way A Practical Facilitation Tool as Guidance for a Circular Building Process as Collaborative Ecosystem Quinton Jie MSc Thesis Industrial Ecology Circular Buildings the Urban Living Lab Way A Practical Facilitation Tool as Guidance for a Circular Building Process as Collaborative Ecosystem Thesis Research Project by Quinton Jie Leiden University: S1326589 | Delft University of Technology: 4281799 In partial fulfilment of the requirements for the degree of Master of Science in Industrial Ecology Date of Submission: February 3, 2016 First Supervisor : Dr. Nancy M.P. Bocken, Faculty of Industrial Design Engineering, Delft University of Technology Second Supervisor : Dr. ir. Jaco N. Quist, Faculty of Technology, Policy and Management, Delft University of Technology External Supervisor : Douwe Jan Joustra, Director of ICE-Amsterdam (Implement Circular Economy Amsterdam) Contact : [email protected] Cover Image: “Home symbol with chimney made from jigsaw puzzle pieces”, retrieved from https://www.flickr.com/photos/horiavarlan/4640819987 Executive Summary The built environment is a major contributor to current global problems of resource depletion, pollution and climate change. It is an energy and material intensive sector that relies on the availability of resources. It is an environment where multiple human activities come together that can have their direct and/or indirect impacts within its environment in which the three pillars of sustainability (i.e. People, Planet, Profit) are present. In the case of the Dutch building sector, here presents a challenge, as it is currently highly reliant on the importation of these materials. The concept of Circular Economy introduces new opportunities to become increasingly innovative and becoming more material efficient.
    [Show full text]