John III Sobieski at Vienna

John III Sobieski at Vienna Lesson plan (Polish) Lesson plan (English)

Bibliograﬁa:

[w:] Jan III Sobieski, List do królowej Marii Kazimiery, oprac. Leszek Kukulski, red. , wybór , Warszawa 1962. John III Sobieski at Vienna

John III Sobieski’s entry to Vienna Source: Wjazd Jana III Sobieskiego do Wiednia, domena publiczna.

Link to the lesson

You will learn

where from and why did Ottoman Turks come to Europe; what is the history of Polish and Turkish relations in the 17th century; who was John III Sobieski and what are his merits for Poland; what is the history of the victory of Polish army – battle of Vienna of 1683.

Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl

Since the 14th century the Ottoman Empire (the name comes from Osman – tribe leader from the medieval times) had been creating with conquests a great empire encompassing wide territories of Asia Minor, Middle East, North Africa and Europe. In Europe almost the whole Balkan Peninsula was under the sultan (Turkish ruler). The Turks threatened Poland and the Habsburg monarchy (Austria). Transylvania, Wallachia and Moldova (duchies which are parts of present‐day Romania and Moldova) were a bone of contention. In 1683 Vienna, the capital of Austria, was besieged by the Turkish army. Polish king John III Sobieski concluded an alliance with the emperor Leopold I. United Polish and German armies under the command of the Polish monarch came to the relief of Austrian capital. On 12th September 1683 there was a great battle of Vienna where John III magniﬁcently defeated Turks. Polish mercenaries (Hussars) and artillery had the key role there. The Turkish army was crashed. Vienna was saved. Exercise 1

Look at the map and then do the exercise.

Territorial evoluon of the Ooman Empire in 15th and 16th centuries Source: Wzrost terytorialny Imperium Osmańskiego w XV i XVI w., Krysan Chariza i zespół.

Point out connents which the Ooman Empire encompassed.

Asia, Africa and Europe Asia and Africa Asia and Europe Africa and Europe Exercise 2

Look and the picture and then do the exercise.

Defence of the banner of Poland at Chocim Source: Juliusz Kossak, Obrona polskiego sztandaru pod Chocimiem, domena publiczna.

Point out what the painter wanted to expose.

desperate defence of the banner of Poland heroism of Poles Turks’ escape from the battleﬁeld greater number of Turks

Task 1

Jan Matejko’s painng painted between 1882 and 1883 for the 200th anniversary of the bale of Vienna. The painter decided to present the painng in Vienna because of the fact that the parcipaon of the Polish army and its commander – king John III Sobieski was diminished. Then, in December 1883 Matejko and the Polish delegaon went to Rome and handed the painng to Pope Leon XIII as a gi from the Polish naon. Unl today you can admire the painng in Vacan Museums.

Look at the painng.

John Sobieski at Vienna Source: Jan Matejko, Jan Sobieski pod Wiedniem, 1883, domena publiczna.

Task 2

Have a look at the picture and say how the Polish king was welcomed in Vienna. Exercise 3

These are excerpts of a leer wrien by John III Sobieski to his wife Queen Marie Casimire just aer the victory. Read the text and then do the exercise. “ Letter to Queen Maria Kazimiera d’Arquien In vizier’s tents, 13th September 1683. The only consolaon of soul and heart, the most beauful and beloved Marysienka! God and the Lord blessed forever gave the victory and fame as big as nobody had never heard of our naon. We took over all cannons, the whole camp and priceless abundance. The enemy is escaping in confusion [ashamed]. We took over camels, mules, cale, sheep. The enemy le gunpowder worth more than a million zlotych. The vizier escaped so quickly that he took only one cloth and one horse. I took over all his belongings, including the tent as big as Warsaw or Lviv. I have all his marks, the flag given to him by the Turkish emperor and a horse with an expensive saddle. There are numerous gold sabres and other soldier equipment in the field le by the army who had escaped. I can count that there are one hundred thousand tents le by the Turks on the field. And what facilies the vizier had by his tent – indescribable! There were a bathhouse, a garden, fountains, rabbits, cats and even a parrot and an ostrich. We took it all over.

Source: [w:] Jan III Sobieski, Leer to Queen Maria Kazimiera d’Arquien, oprac. Leszek Kukulski, Warszawa 1962.

Mark true sentences.

Turkish vizier lived very modestly. The king wrote the letter in conquered tent of the vizier. While escaping Turks left much armour on the battleﬁeld. John III Sobieski claimed that the victory in the battle of Vienna had been the greatest success in Polish history. Turks managed to take their artillery out of the camp. The vizier’s tent was not big. Exercise 4

Complete the gaps with appropriate terms.

Holy League, Michał Korybut Wiśniowiecki, John III Sobieski, Podolia, extoron money, Vienna, Chocim, rebellion, Austria, king

Aer the victories of Royal Hetman John III Sobieski over the Ooman Empire in the bales of ...... (1673) and Żurawno (1676) an armisce was signed. It helped avoid ...... which had been paid by Poland since 1672 and regain part of lost territories. It coincided with the death of king ...... (1673), who in Sobieski’s demands of increasing expenditures for army saw a possible ...... not the necessity of defending state borders. Aer the victorious bales the high-spirited nobility chose Hetman ...... , who as the conqueror of Turks was supposed to guarantee stability and power of the state, for the king. However, peace did not last long. Aer concluding the alliance with ...... in 1683 the armisce was breached and a new Polish-Turkish war started. Its crucial event was the defence of imperial capital of ...... conducted by the Polish ...... on 12th September 1683. A great victory of John III Sobieski and following creaon of Chrisan states coalion, so called ...... , let push away the Porte from Central Europe and regain among others Hungary and Transylvania for the beneﬁt of Austria as well as ...... and Ukrainian territories for the beneﬁt of Poland. Since that me the Ooman Empire had not been a threat to Europe and wars with it were only a problem of its border states – mainly Russia and Austria.

Keywords

John III Sobieski, the Vienna expedition, the Turks, the Ottoman Empire

Glossary

Sultan

Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl

Sułtan – tytuł władcy używany w krajach muzułmańskich, np. osmańskiej Turcji. Vizier

Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl

Wezyr – najważniejszy urzędnik na dworze sułtana, jego namiestnik. Stał na czele kancelarii państwa.

Janissers

Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl

Janczarzy – elitarne oddziały tureckiej piechoty doskonale uzbrojone, stanowiące podstawę armii osmańskiej Turcji. Pochodzili najczęściej z poboru chrześcijańskich chłopców, którzy szkoleni i indoktrynowani stawali się fanatycznie oddanymi sułtanowi żołnierzami.

Yasir

Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl

Jasyr – niewola turecka lub tatarska.

Porta

Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl

Porta – historyczne określenie dworu lub rządu sułtanów w państwie tureckim. Potocznie odnosi się również do państwa tureckiego jako całości, szczególnie w stosunkach dyplomatycznych.

Tatars

Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl

Tatarzy – ludność zamieszkująca północno‐wschodnie wybrzeże Morza Czarnego. Byli podwładnymi sułtana tureckiego i w razie wojny służyli w jego armii, jako świetni jeźdźcy. W czasie pokoju zajmowali się głównie hodowlą zwierząt i rolnictwem. Cossacks

Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl

Kozacy – wieloetniczna, chrześcijańska grupa ludności zamieszkująca tereny na pograniczu Rzeczypospolitej i Rosji. W jej skład wchodzili zarówno uciekający od pańszczyzny chłopi, ludzie fałszywie oskarżeni, przestępcy i inni uciekinierzy. Trudnili się handlem, rybołówstwem, hodowlą zwierząt i wojaczką. Często podejmowali wyprawy łupieskie na tereny Imperium Osmańskiego.

Hussars

Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl

Husaria – polska jazda w początkowym okresie lekka, z czasem przekształcona w ciężką, zaliczana do najskuteczniejszych formacji wojskowych w dziejach kawalerii. Charakterystyczną cechą były długie, nawet 5 m, kopie oraz przymocowane do pleców zbroi paradnej skrzydła, które najprawdopodobniej nie były używane w czasie walki. Lesson plan (Polish)

Temat lekcji: Jan III Sobieski pod Wiedniem

Autor scenariusza: Marcin Dyś

Adresat

Uczeń klasy V szkoły podstawowej

Podstawa programowa

XI. Rzeczpospolita Obojga Narodów i jej sąsiedzi w XVII wieku. Uczeń:

1. wyjaśnia główne przyczyny wojen Rzeczypospolitej z (…) Turcją; 2. sytuuje w czasie, lokalizuje i omawia najważniejsze bitwy w XVII wieku; 3. dokonuje oceny następstw politycznych, społecznych i gospodarczych wojen w XVII wieku.

Ogólny cel kształcenia

Uczniowie zapoznają się z relacjami polsko‐tureckimi w XVII wieku oraz wielkim zwycięstwem polskiego króla pod Wiedniem w 1683 roku.

Kształtowane kompetencje kluczowe

porozumiewanie się w języku ojczystym; porozumiewanie się w językach obcych; kompetencje informatyczne; umiejętność uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

wyjaśnia, skąd i dlaczego Turcy osmańscy przybyli do Europy; opisuje historię relacji Polski i Turcji w XVII wieku; charakteryzuje Jana III Sobieskiego i jego zasługi dla Polski; opisuje jedno z najwspanialszych zwycięstw w historii polskiego oręża zbrojnego – bitwę pod Wiedniem w 1683 roku.

Metody/techniki kształcenia

metody podające: pogadanka, wyjaśnienia i komentarze nauczyciela; metody programowane: z wykorzystaniem e‐podręcznika, z użyciem multimediów; metody problemowe: aktywizujące: dyskusja; metody praktyczne: ćwiczenia przedmiotowe, praca z tekstem, praca z ilustracją.

Formy pracy

praca w parach lub grupach; praca indywidualna.

Środki dydaktyczne

e‐podręcznik; tablica interaktywna lub tradycyjna; tablety/komputery; zeszyt i kredki/pisaki.

Przed lekcją

Uczniowie powinni przypomnieć sobie, jakie wojny toczyła Polska w XVII wieku oraz kiedy Turcy pojawili się w Europie (upadek Konstantynopola).

Przebieg zajęć

Faza wprowadzająca

1. Nauczyciel podaje uczniom temat, cel lekcji oraz kryteria sukcesu.

2. Nawiązując do zadania domowego, nauczyciel pyta uczniów, jak scharakteryzowaliby sytuację Rzeczypospolitej w XVII wieku. Czy był to czas spokoju i rozwoju dla Polski? Uczniowie powinni wymienić wojny ze Szwecją, Rosją, Turcją oraz konﬂikt z Kozakami. Zadając pytania, pamięta o takim ich formułowaniu, by miały charakter pytań kluczowych.

3. Następnie nauczyciel pyta o pojawienie się Turków w Europie. Uczniowie powinni znać datę upadku Konstantynopola (1456 rok) oraz bitwy pod Mohaczem (1526 rok), w trakcie której zginął król Czech i Węgier Ludwik II Jagiellończyk. Nauczyciel wspomina postać Sulejmana Wspaniałego, za życia którego imperium osmańskie osiągnęło apogeum swojego istnienia. Uczniowie wykonują Ćwiczenie 1.

Faza realizacyjna

1. Nauczyciel opowiada uczniom o stosunkach polsko‐tureckich w XVI i XVII wieku. Przypomina, że do początku XVI wieku były one poprawne, a dopiero udział polskich wojsk (lisowczyków) w tzw. pierwszej odsieczy wiedeńskiej w 1620 roku oraz konﬂikt o tereny hospodarstwa mołdawskiego stały się przyczyną wojny. Przywołuje także działania Tatarów i Kozaków. Nauczyciel wspomina o przegranej bitwie pod Cecorą i śmierci hetmana Żółkiewskiego oraz oblężeniu Chocimia. Uczniowie wykonują Ćwiczenie 2.

2. Do kolejnej wojny doszło po blisko 50 latach, za panowania króla Michała Korybuta Wiśniowieckiego i z przerwami trwała ona do końca XVII wieku. Nauczyciel powinien wspomnieć o utracie twierdzy w Kamieńcu Podolskim oraz zwycięstwie Jana III Sobieskiego pod Chocimiem w 1673 roku, co było jedną z głównych przyczyn wyboru hetmana na kolejnego króla Polski.

3. Nauczyciel pyta uczniów z czym kojarzy im się Jan III Sobieski? Powinny paść odpowiedzi: Wiedeń, Turcy, odsiecz wiedeńska, 500zł itp. Nawiązując do odpowiedzi, nauczyciel wyjaśnia uczniom, jak doszło do jednego z najwspanialszych zwycięstw polskiego oręża w historii. Powinien powiedzieć o porozumieniu z Austrią, wyprawie z Krakowa pod Wiedeń (350 km w dwa tygodnie, co było niezwykłe jak na owe czasy), przebiegu starcia (dowództwo Sobieskiego, szarża husarska i atak od najmniej spodziewanej strony Lasku Wiedeńskiego).

4. Następnie dyskutuje z uczniami o konsekwencjach bitwy. Uczniowie wykonują Polecenie 1 i Polecenie 2. Nauczyciel opowiada, że oprócz listu do papieża, którego wręczenie uwiecznił polski malarz Jan Matejko, król wysłał również list do swojej ukochanej żony – królowej Marysieńki. Uczniowie wykonują Ćwiczenie 3. Nauczyciel upewnia się, że zadanie zostało poprawnie wykonane i udziela informacji zwrotnej.

5. Nauczyciel dba o informację zwrotną przekazywaną uczniom podczas rozwiązywania ćwiczeń i wykonywania poleceń.

Faza podsumowująca

1. Podsumowując, nauczyciel zadaje pytania uczniom związane z najważniejszymi wydarzeniami dotyczącymi relacji polsko‐tureckich; pyta m.in. dlaczego doszło do wojen z Turcją; kim byli Tatarzy i Kozacy; jakie znaczenie miała bitwa pod Wiedniem.

2. Uczniowie wykonują Ćwiczenie 4. Nauczyciel upewnia się, że zadanie zostało poprawnie wykonane i udziela informacji zwrotnej.

3. Nauczyciel ocenia pracę uczniów na lekcji, biorąc pod uwagę ich wkład i zaangażowanie. Może w tym celu przygotować ankietę ewaluacyjną do samooceny oraz oceny pracy prowadzącego i innych uczniów.

4. Nauczyciel zadaje zadanie domowe dla uczniów chętnych (nie jest obligatoryjną częścią scenariusza): Piękne wawelskie arrasy to nie jedyne rzeczy, które dotarły do Polski i Europy wraz z sukcesem Jana III Sobieskiego pod Wiedniem. Dowiedz się, jakie jeszcze konsekwencje kulturowe (np. kulinarne, w zachowaniu, ubiorze, modzie itp.) zawdzięczamy kontaktom z Turcją? Kim był Jerzy Kulczycki i co zawdzięczają mu mieszkańcy Wiednia?

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia Sultan

Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl

Sułtan – tytuł władcy używany w krajach muzułmańskich, np. osmańskiej Turcji.

Vizier

Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl

Wezyr – najważniejszy urzędnik na dworze sułtana, jego namiestnik. Stał na czele kancelarii państwa.

Janissers

Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl

Yasir

Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl

Jasyr – niewola turecka lub tatarska.

Porta

Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl

Porta – historyczne określenie dworu lub rządu sułtanów w państwie tureckim. Potocznie odnosi się również do państwa tureckiego jako całości, szczególnie w stosunkach dyplomatycznych.

Tatars Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl

Cossacks

Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl

Hussars

Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl

Teksty i nagrania

Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl

John III Sobieski at Vienna

Lesson topic: John III Sobieski at Vienna

Author: Marcin Dyś

Target group

5th‐grade students of elementary school

Core curriculum

XI. The Polish‐Lithuanian Commonwealth and its neighbors in the 17th century. Student:

1. explains the main causes of the wars of the Polish‐Lithuanian Commonwealth with (...) Turkey; 2. situates in time, locates and discusses the most important battles in the seventeenth century; 3. evaluates the political, social and economic consequences of wars in the 17th century.

General aim of education

Students learn the Polish‐Turkish relations in 17th century and the great victory of the Polish king at Vienna in 1683.

Key competences

communicating in the mother tongue; communicating in foreign languages; IT competences; learning to learn.

Operational objectives

Student:

explains where from and why Ottoman Turks came to Europe; describes the history of Polish and Turkish relations in the 17th century; describes John III Sobieski and his merits for Poland; describes one of the greatest victories of the Polish army in the history – the battle of Vienna in 1683.

Teaching methods

methods of giving: talk, explanations and comments of the teacher; programmed methods: using an e‐textbook, using multimedia; problem methods: activating: discussion; practical methods: subject exercises, work with text, work with illustration.

Forms of work

work in pairs or groups; individual work.

Teaching measures

e‐textbook; interactive or traditional board; tablets / computers; notebook and crayons / pens.

Before the lesson

Students should revise what wars Poland took part in 17th century and when Turks came to Europe (the fall of Constantinople).

Lesson plan overview

Introduction

1. The teacher speciﬁes the subject, the objective of the lesson as well as the criteria for success.

2. Referring to the homework, the teacher asks students how they would describe the situation of Poland in the 17th century. Was it the time of peace and development for Poland? Students should mention wars with Sweden, Russia, Turkey and the conﬂict with Cossacks. The teacher remembers to make key questions.

3. Then the teacher asks about the Turks’ coming to Europe. Students should know the date of the fall of Constantinople (the year 1456) and the battle of Mohacs (the year 1526), when Louis II, king of Bohemia and Hungary, died. The teacher mentions Suleiman the Magniﬁcent thanks to whom the Ottoman Empire reached the apotheosis of its existence. Students do Exercise 1.

Realization

1. The teacher presents the Polish‐Turkish relations in 16th and 17th centuries to students. The teacher pays their attention to the fact that until the beginning of the 16th century the relations were proper and only the participation of the Polish army (so‐called lisowczycy) in the battle of Humenné in 1620 and the conﬂict about the territories of Moldavia were the reasons of the war. The teacher tells also about the actions of Tatars and Cossacks. The teacher mentions also the lost battle of Cecora and death of hetman Żółkiewski as well as the siege of Chocim. Students do Exercise 2.

2. The next war broke out after nearly 50 years, during the reign of Michał Korybut Wiśniowiecki, and continued on and off until the end of 17th century. The teacher should mention losing of the Kamianets‐Podilskyi Castle and the victory of John III Sobieski at Chocim in 1673, which was one of the main reasons for choosing the hetman for the next king of Poland.

3. The teacher asks students what they associate John III Sobieski with. They should answer: Vienna, Turks, Vienna relief, 500 PLN etc. Referring to the students’ answers the teacher explains how one of the greatest victories of the Polish army in the history happened. He should tell about the agreement with Austria, the expedition from Cracow to Vienna (350km in two weeks which was extraordinary at that time), the overview of the battle (commanding of Sobieski, hussars’ charge and the attack from the less expected side of the Vienna Woods).

4. Then the teacher has a discussion with students about the results of the battle. Students do Exercise 1 and Exercise 2. The teacher says that apart from handing the letter to the Pope which was immortalised by Polish painter Jan Matejko, the king sent also a letter to his beloved wife – Queen Marie Casimire. Students do Exercise 3. The teacher makes sure that the exercise is done correctly and gives feedback.

5. The teacher takes care of the feedback given to students during doing the exercises.

Summary

1. To sum up, the teacher asks students some questions about the most important events of the Polish‐Turkish relations; asks e.g. why there were wars with Turkey; who were Tatars and Cossacks; what the meaning of the battle of Vienna was.

2. Students do Exercise 4. The teacher makes sure that the exercise is done correctly and gives feedback.

3. The teacher assesses students’ work in the lesson taking into account their contribution and commitment. He can prepare an evaluation questionnaire for self‐assessment and to assess the teacher’s and the other students’ work.

4. The teacher gives optional homework (it is not an obligatory part of the lesson plan): Beautiful Wawel tapestries are not the only things which came to Poland and Europe after the victory of John III Sobieski at Vienna. Get to know what other cultural effects (e.g. in cuisine, behaviour, clothing, fashion etc.) do we owe to relations with Turkey? Who was Jerzy Kulczycki and what citizens of Vienna owe to him? The following terms and recordings will be used during this lesson

Terms

Sultan

Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl

Sułtan – tytuł władcy używany w krajach muzułmańskich, np. osmańskiej Turcji.

Vizier

Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl

Wezyr – najważniejszy urzędnik na dworze sułtana, jego namiestnik. Stał na czele kancelarii państwa.

Janissers

Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl

Yasir

Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl

Jasyr – niewola turecka lub tatarska.

Porta

Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl Porta – historyczne określenie dworu lub rządu sułtanów w państwie tureckim. Potocznie odnosi się również do państwa tureckiego jako całości, szczególnie w stosunkach dyplomatycznych.

Tatars

Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl

Cossacks

Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl

Hussars

Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl

Texts and recordings

Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl

John III Sobieski at Vienna Since the 14th century the Ottoman Empire (the name comes from Osman – tribe leader from the medieval times) had been creating with conquests a great empire encompassing wide territories of Asia Minor, Middle East, North Africa and Europe. In Europe almost the whole Balkan Peninsula was under the sultan (Turkish ruler). The Turks threatened Poland and the Habsburg monarchy (Austria). Transylvania, Wallachia and Moldova (duchies which are parts of present‐day Romania and Moldova) were a bone of contention. In 1683 Vienna, the capital of Austria, was besieged by the Turkish army. Polish king John III Sobieski concluded an alliance with the emperor Leopold I. United Polish and German armies under the command of the Polish monarch came to the relief of Austrian capital. On 12th September 1683 there was a great battle of Vienna where John III magniﬁcently defeated Turks. Polish mercenaries (Hussars) and artillery had the key role there. The Turkish army was crashed. Vienna was saved.