Orl Ando Holland Festival George Friderich Handel, De Munt, Brussel
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
ORLANDO HOLLAND FESTIVAL GEORGE FRIDERICH HANDEL, DE MUNT, BRUSSEL INHOUD / CONTENT INFO CREDITS – contrabas double bass Tom Devaere, Elise Christiaens, Barbara Info 2 data / dates Opera seria in tre atti, HWV.31 (1732) Fischer Credits 4 ma 9, wo 11, vr 13 juni 2014 – hobo oboe Mon 9, Wed 11, Fri 13 June 2014 muziek / music Benoit Laurent, Stefaan Verdegem nederlands locatie / venue George Frideric Handel – fagot bassoon Voorwoord 5 Stadsschouwburg Amsterdam, Grote Zaal libretto Tomasz Wesolowski, Flora Padar Korte inhoud aanvang / starting time anoniem naar anonymous after Carlo – blokfluitrecorder Marie Mergeay 5 19.00 u Sigismondo Capeces L’Orlando (1711) naar Katelijne Lanneau, Dimos de Beun Hoe waanzin tot emancipatie leidt 7 pm after Ludovico Ariosto’s Orlando furioso – hoorn horn René Jacobs 7 duur / running time (1516/1532) Jeroen Billiet, Hylke Rozema Vuur en passie in beslotenheid 3 uur 25 minuten, inclusief twee pauzes muzikale leiding / musical direction – klavecimbel clavecimbel Pierre Audi 12 3 hours 25 minutes, including two intervals René Jacobs Andreas Küppers Ludovico Ariosto en zijn taal / language regie / direction – luit lute Orlando furioso Italiaans met Nederlandse boventiteling Pierre Audi Shizuko Noiri, Wim Maeseele Bernard Huyvaert 15 Italian with Dutch surtitles decors & kostuums / set & costumes – harp inleiding / introduction Christof Hetzer Elena Spotti Libretto 38 door by Chris Engeler licht / lightning – percussie percussion 18.15 u Jean Kalman David Joignaux english 6.15 pm video * ook viola d’amore and viola d’amore Preface 23 meet the artist Michael Saxer boventiteling / surtitles Synopsis 23 met with René Jacobs zang / vocals Dienst Dramaturgie van de Munt How Madness Leads to Emancipation wo 11.6, na afloop van de voorstelling Bejun Mehta (Orlando) Dramaturgy department of La Monnaie René Jacobs 25 Wed 11.6, after the performance Lenneke Ruiten (Angelica) productie / production Fire and Passion in Isolation moderator Chris Engeler Kristina Hammarström (Medoro) De Munt / La Monnaie Pierre Audi 30 websites Sunhae Im (Dorinda) wereldpremière / world premiere Ludovico Ariosto and his Orlando www.demunt.be Konstantin Wolff (Zoroastro) Londen, 27.1.1733 Furioso www.bejunmehta.com orkest / orchestra première nieuwe productie / premiere Bernard Huyvaert 33 Baroque Orchestra B’Rock new production – viool violin Brussel, 19.4.2012 Rodolfo Richter, Jivka Kaltcheva, Rebecca mogelijk gemaakt met extra Huber, Maite Larburu, John Ma, David bijdrage van / this production Wish, Zefira Valova has been made possible with the – viool 2 violin 2 additional support by Sara DeCorso, Louella Alatiit, Elin The Brook Foundation Eriksson, Marie Haag, Liesbeth Nijs*, Annegret Hoffmann – altviool viola Luc Gysbregts*, Manuela Bucher, Antina Hugosson, Wendy Ruymen – cello Rebecca Rosen, Kate Haynes, Nika Zlataric 2 3 VOORWOORD KORTE INHOUD “De buitensporige liefde die Orlando eerste bedrijf voelde voor Angelica, koningin van Cathay [China], en die hem uiteindelijk het verstand Orlando, beroemd om zijn heldendaden, is deed verliezen, stamt uit het onvergelijkelijke obsessioneel verliefd op Angelica. Zoroastro gedicht van Ludovico Ariosto. Aangezien werpt zich op als de verdediger van Orlando’s dit werk voldoende bekend is, volstaat deze roem en spoort hem aan om Mars te volgen zin zonder verdere uitleg als samenvatting in plaats van de wispelturige Cupido. Maar voor het voorliggende stuk. De toegevoegde voor Orlando wordt het vervullen van zijn fictieve elementen, zoals de liefde van het alles verterende passie belangrijker dan het herderinnetje Dorinda voor prins Medoro nastreven van roemrijke daden. en de niet-aflatende ijver van de magiër Dorinda, die op het platteland leeft, wordt Zoroastro voor de roem van Orlando, die- een nieuw, verwarrend gevoel gewaar dat nen om te laten zien hoe onverschrokken de ze niet kan thuisbrengen – ze is verliefd op liefde is in het inpalmen van het hart van wie Medoro. Ze merkt op dat Orlando net als zij dan ook, en om aan te tonen dat de wijze te in de greep van de liefde is. allen tijde klaar moet staat om de mensen op Angelica heeft in het verleden steevast alle het goede pad terug te brengen die er in hun liefdesverklaringen naast zich neergelegd, hartstocht van afgeweken zijn.” maar moet nu toegeven dat ze zelf verliefd is geworden op Medoro, die ze in Dorinda’s Voorwoord tot het libretto van Orlando, uitgegeven huis verzorgde toen hij gewond was. Hun in Londen in 1732 liefde is wederzijds en ze wil samen met hem elders een nieuw leven beginnen. Wanneer Dorinda met Medoro alleen is, uit zij haar angst om hem te verliezen. Medoro wil haar niet kwetsen: hij zal haar genegen- heid altijd blijven koesteren, maar hij dankt nu eenmaal zijn leven aan Angelica en zal met haar meegaan... Hoewel Dorinda beseft dat deze lieve woorden misleidend zijn, blijft ze nog hoop koesteren. Zoroastro waarschuwt Angelica voor Orlando’s jaloezie: als Orlando de relatie tussen Angelica en Medoro ontdekt, zal hij zeker niet lijdzaam toezien. Om Orlando af te leiden van haar eigen gevoelens voor Medoro, veinst Angelica jaloers te zijn op Isabella, een vrouw die door Orlando werd gered. Orlando ontkent met klem dat hij een ander dan Angelica zou kunnen liefheb- ben. Angelica vraagt nieuwe bewijzen van zijn liefde en hij snelt weg om uit te voeren 4 5 wat zij verlangt. Medoro, die Angelica met alleen Dorinda aan. Opnieuw laat hij weten HOE WAANZIN TOT EMANCIPATIE van zijn eigen muziek. We kunnen dus ver- Orlando heeft zien praten, wil hem uitdagen, dat hij dankbaar is voor alles wat ze voor LEIDT onderstellen dat Handel bijzonder geïnspi- maar Angelica praat hem om. Dorinda ziet hem heeft gedaan, maar dat hij niet van René Jacobs reerd werd door zijn Orlando-project. (We met eigen ogen hoe Angelica en Medoro haar houdt. Zijn eerlijkheid verandert niets weten echter niet precies wanneer hij besloot elkaar omhelzen en begrijpt nu dat haar aan Dorinda’s gevoelens voor hem. Hij, over operazangers en het concept om een Orlando te componeren en wanneer liefde voor Medoro geen kans maakt. Bij nog steeds op zoek naar Angelica, laat haar van een opera hij het werk aanvatte: we weten alleen dat hij wijze van troost schenkt Angelica haar een achter. na zijn Italiëreis een drietal jaren heeft gehad aandenken. Orlando komt Dorinda zijn liefde verklaren. Toen Orlando op 27 januari 1733 voor het om het project vorm te geven.) Even is ze geneigd om zijn liefdesbetuiging eerst in Londen werd opgevoerd, bevond De stof van Orlando gaat terug op de tweede bedrijf te geloven, maar dan begrijpt ze dat hij elke Handel zich halfweg zijn carrière. Enkele commedia dell’arte: een held die zijn identi- greep op de werkelijkheid heeft verloren en jaren tevoren, in 1728, had hij samen met teit vergeet en denkt dat hij iemand anders Dorinda beklaagt haar ongeluk in de liefde, haar voor een ander houdt: eerst voor Venus, Johann Jacob Heidegger de New Royal is… In waanzinscènes zoals deze van maar probeert zich neer te leggen bij de dan voor Angelica’s broer en zelfs voor zijn Academy of Music te Londen opgericht, Orlando zaten de nodige elementen om situatie. Ze vertelt Orlando dat Angelica grootste vijand, Ferraguto. een nieuw operagezelschap dat Italiaanse het publiek aan het lachen te brengen. In en Medoro van elkaar houden, en als bewijs Angelica komt Medoro zoeken, maar opera bracht, nadat de ‘oude’ Academy op Handels opera is de eerste en grote waan- toont ze het cadeautje, dat Orlando herkent Dorinda waarschuwt haar direct voor een faillissement was uitgedraaid. Handel zinscène, aan het einde van het tweede als het voorwerp dat hijzelf eerder aan Orlando’s psychische toestand. Angelica investeerde als impresario een deel van zijn bedrijf, weliswaar ernstig: Orlando stelt zich Angelica had geschonken. Hij zweert wraak hoopt oprecht dat Orlando ooit de pijn eigen vermogen in de onderneming. hier voor dat hij in de onderwereld afdaalt. te zullen nemen. van zijn onbeantwoorde liefde te boven zal In 1729 ondernam hij een reis naar Italië, Maar in het derde bedrijf, waar hij Dorinda Angelica en Medoro overleggen in het komen. die op meerdere vlakken betekenisvol zou verwart met Venus en met allerlei personages bijzijn van Zoroastro hoe ze aan Orlando’s Zoroastro verschijnt en wijst op de ver- blijken: niet alleen voor het operagezelschap, uit Ariosto’s Orlando furioso, staat er geen razernij kunnen ontsnappen. De magiër woestende impact van de liefde. Angelica maar ook voor de totstandkoming van maat op zijn delirium en is het commedia belooft hen zijn hulp. Kort daarna komt verneemt van Dorinda dat Orlando haar Orlando. Tijdens die reis, die van Venetië dell’artegehalte zeer groot. Als ik Orlando Orlando voorbij de plek waar de twee gelief- huis in brand heeft gestoken en dat Medoro naar Napels voerde, woonde Handel veel vergelijk met de Roland van Lully, die zeer den hun naam in een boom hebben gekerfd. onder het puin is bedolven. Orlando komt operavoorstellingen bij, leerde hij nieuwe ernstig van toon is, en met Haydns Orlando Dit teken van hun liefde brengt hem buiten aangestormd, bezeten door het idee Angelica libretto’s kennen en ging hij op zoek naar paladino die behoort tot de ‘opera eroico- zichzelf. te doden, en sleurt haar mee. Wanhopig en zangers die hij naar Londen kon halen. Hij comico’, bevindt Handels versie zich in het Vlak voor haar geplande vertrek met Medoro uitgeput valt hij daarna in slaap. voelde aan dat het Engelse publiek uitge- midden. keert Angelica een laatste keer terug naar Dit is het moment waarop Zoroastro heeft keken raakte op de vaste constellatie van Handels opera kende tal van zeer uiteen- de plek waar ze de liefde heeft leren kennen, gewacht om Orlando te genezen. Met de de drie sterzangers Senesino, Francesca lopende voorgangers. Tijdens zijn reis van maar ze wordt opgemerkt door Orlando, hulp van een adelaar – symbool van kracht Cuzzoni en Faustina Bordoni.